Agenda van de Bestuurscommissie Grote Zaal van
3 juni 2014
Agenda voor de bijeenkomst in de Bestuurscommissie Grote Zaal
Datum:
Aanvang:
dinsdag 3 juni 2014
21:00
2 Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s (pdf)
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s (pdf)
1
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Directie:
A-besluit
Afdeling:
Behandelend ambtenaar:
Telefoon:
Strategie en Beleidsrealisatie
Wonen en Leven
M. Schravendeel
30 299
Paraaf
Portefeuillehouder:
Paraaf Directeur:
Besluit Algemeen Bestuur
Datum agendering:
Besluitnummer:
Portefeuille:
3 juni 2014
INT-14-00349 / Z-14-04177
Gebiedsgericht werken
2
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Stadsdeel West
Pagina 2 van 3
A-besluit
Besluitnr:
Onderwerp:
Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Planning van de bespreking en besluitvorming
- Oordeelvorming
Datum: 3 juni 2014
- Besluitvorming
Datum: Het Algemeen Bestuur besluit kennis te nemen van de notitie ‘Eerste contouren van
de Gebiedsagenda’s’ met een eerste inventarisatie van de mogelijke bouwstenen
voor de Gebiedsagenda’s als discussie- en inspiratiedocument.
Korte samenvatting: (max. 10 regels)
Bijgevoegd is ter informatie en ter inspiratie voor uw eerste discussie over de
Gebiedsagenda’s op 3 juni de notitie ‘Eerste contouren van de gebiedsagenda’s’ waarin
per vakgebied is beschreven:
- een eerste globale uitwerking van de startnotitie ‘Meer ruimte voor West’;
- speerpunten van ingezet stedelijk beleid;
- lopende programma- en beleidsdoelen uit de begroting 2014 met gevolgen voor 2015 en
- actiepunten uit de buurten gesorteerd naar vakgebied.
Het resultaat van uw beraadslaging zal worden verwerkt in de Gebiedsagenda’s, zoals
deze in concept aangeleverd worden voor de meningsvormende sessie op 17 juni 2014.
Op 1 juli 2014 – de laatste vergadering voor het zomerreces – is gepland de
Gebiedsagenda’s definitief door het AB worden bekrachtigd, zodat deze als
afwegingskader voor de Centraalstedelijke begroting kunnen worden aangeleverd.
Bestuurlijke achtergrond (aanleiding en context):
De kern van de Stadsdelen Nieuwe Stijl wordt gevormd door het gebiedsgericht werken.
De stedelijke werkwijze die is afgesproken om het gebiedsgerichte werken vorm te geven
is via de gebiedscyclus. Deze cyclus begint met een gebiedsanalyse (in uw bezit), gevolgd
door een daarop gebaseerde gebiedsagenda met prioriteiten, een gebiedsplan waarin
staat hoe de opgave zal worden aangepakt en een monitor die inzicht geeft in het resultaat
van de inspanningen. Het gebiedsagenda - waarvan de totstandkoming nu voorligt - is het
aangewezen product om in samenspraak met bewoners, ondernemers en maatschappelijk
partners de gebiedsvragen te prioriteren.
Reden van het besluit:
Inzichtelijk maken van de integrale gebiedsopgave en de prioritering van knelpunten,
kansen en initiatieven.
Kosten, baten en dekking:
Afhankelijk van hoe de discussie verloopt en welke prioriteiten worden toegveoegd,
geaccentueerd of afgevoerd, zal in de Gebiedsagenda voor zover mogelijk de financiele
consequentie van de (gehonoreerde) gebiedsvraag duidelijuk worden.
Voorbereiding en adviezen:
Deze notitie is breed ambtelijk voorbereid.
Uitkomsten inspraak en/of maatschappelijk overleg:
Onderdeel van de notitie is het toetsen en spiegelen van bestuurlijke ambities, lopend
beleid en stedelijke voornemens aan actiepunten, zoals die voorkomen op de dit voorjaar
3
AB-besluit Eerste contouren van de Gebiedsagenda’s
Stadsdeel West
Pagina 3 van 3
A-besluit
Besluitnr:
4
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Directie Strategie en beleidsrealisatie
Afdeling Wonen en leven
Meer ruimte voor West:
eerste contouren van de
Gebiedsagenda’s
Inspiratie- en informatiedocument voor de strategische discussie in het Algemeen Bestuur op 3 juni
over de uitwerking van Meer ruimte voor West en de ingrediënten voor de gebiedsagenda’s.
5
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 2 van 50
Inleiding
Hoewel de verkiezingen nog maar net achter de rug zijn en de inkt van onze startnotitie
‘Meer ruimte voor West’ nauwelijks droog, past het wat ons betreft uitstekend bij de
voortvarende aanpak die ons deze bestuursperiode voor ogen staat om direct samen
met u in de volle breedte aan de slag te gaan. Een eerste aanzet om de richting te
bepalen en de inhoud te verkennen van het prachtige werk dat wij de komende jaren
mogen verrichten, ligt voor u. De centraalstedelijke begrotingscyclus, die op zeer korte
termijn al input van de stadsdelen vraagt voor de begroting 2015, daagt ons uit in een
stroomversnelling met bewoners, bedrijven, maatschappelijk partners en
vanzelfsprekend met u een serieuze gebiedscyclus te doorlopen. Eerst maar eens een
jaartje aanzien, nadenken en uitbroeden, past nu eenmaal niet bij het ambitieniveau dat
wij gezamenlijk hebben omarmd.
Deze notitie is een eerste aanzet om te komen tot de drie Gebiedsagenda’s van West.
Hierbij wordt per vakgebied een suggestie gedaan voor een eerste globale uitwerking
van de startnotitie ‘Meer ruimte voor West’ en worden de speerpunten benoemd van
ingezet stedelijk beleid, de lopende programma- en beleidsdoelen uit de begroting 2014
met gevolgen voor 2015 en de actiepunten uit de buurten. Deze actiepunten zijn
ontleend aan de conceptagenda’s van de buurt (gesorteerd naar thema) en overige
buurtsignalen. Let wel; om u een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald, zijn
de agenda’s van de buurt onbewerkt in de notitie opgenomen. Bij het vaststellen van de
Gebiedsagenda’s later, zullen de agendapunten wel worden voorzien van een
waardering.
De notitie is bedoeld om u inzicht te verschaffen in de ingrediënten, zoals die tot nu toe
zijn geïnventariseerd (groen en rijp, concreet en abstract, uitgewerkt en ruw) en als
discussie- en inspiratiedocument voor de vergadering van het Algemeen Bestuur (AB)
op 3 juni. Het Dagelijks Bestuur nodigt u uit om samen de kernopgaven te identificeren,
nieuwe kansen en initiatieven aan te dragen en accenten te verleggen.
Het resultaat van deze vergadering zal worden verwerkt in de Gebiedsagenda’s, zoals
u deze in concept aangeleverd zult krijgen voor onze meningsvormende sessie op 17
juni 2014. Deze notitie is globaal ingedeeld op volgorde van de vakgebieden, zoals die
uit de programmabegroting is te herkennen en nog niet naar de drie gebieden van
West, omdat het AB immers eerst naar meer strategische keuzes wordt gevraagd.
Op 1 juli 2014 – de laatste vergadering voor het zomerreces - hopen wij dat de
Gebiedsagenda’s definitief door het AB zullen kunnen worden bekrachtigd, zodat deze
als afwegingskader voor de centralestedelijke begroting kunnen worden aangeleverd.
2
6
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 3 van 50
Gebiedscyclus
De kern van de Stadsdelen Nieuwe Stijl wordt gevormd door het gebiedsgericht
werken. Hierbij ligt de nadruk op het samen met bewoners, ondernemers en
maatschappelijke partners werken aan de opgaven, die ook gezamenlijk in beeld
worden gebracht. Dit gebeurt altijd integraal, dus over alle domeinen heen.
Gebiedsgericht werken is sterk verweven met de veranderende rol van de overheid. Die
kiest steeds vaker voor een faciliterende rol of treedt op als procesbegeleider. De
stedelijke werkwijze die is afgesproken om het gebiedsgerichte werken vorm te geven
is via de gebiedscyclus. Deze cyclus begint met een gebiedsanalyse, gevolgd door een
daarop gebaseerde gebiedsagenda met prioriteiten, een gebiedsplan waarin staat hoe
de opgave zal worden aangepakt en een monitor die inzicht geeft in het resultaat van
de inspanningen.
De gebiedsanalyses zijn in het voorjaar van dit jaar in een stedelijk afgesproken vorm
voor alle drie de gebieden van West opgesteld en aan u verzonden. Op basis van de
gebiedsanalyse – die dit jaar vanwege de versnelde procedure nu nog in light vorm is
opgesteld, maar waarvoor een ontwikkelopgave loopt om dit in volgende jaren vele
malen grondiger en diepgravend aan te pakken – worden gebiedsagenda’s opgesteld
waarin de gebiedsvraag wordt geadresseerd en prioriteiten zullen worden aangegeven.
De gebiedsagenda behelst veel meer dan de in de buurten opgehaalde problemen,
wensen en kansen alleen. De gebiedsagenda’s voor dit jaar zijn samengesteld uit:
• De via lokale netwerken van bewoners, ondernemers en instellingen
‘opgehaalde’ agenda’s van de buurt.
• Opbrengsten van de introductiesessies / kennismaken met de buurt
bijeenkomsten van DB en AB
• Oogst van de door het stadsdeel georganiseerde participatie-ontwikkeltrajecten
en het symposium ‘Gewoon in Amsterdam West’ (NSOB). Op 25 juni is een
bijeenkomst gepland om de deelnemers te betrekken in de uitwerking van de
actiepunten., najaar 2013 – april 2014;
• Naar gebied te vertalen uitwerking van de ambities uit het bestuurlijk
startdocument ‘Meer ruimte voor West’;
• De lopende projecten die in voorbereiding en in uitvoering zijn in de
verschillende gebieden; brondocument begroting 2014;
• Een afstemmingsronde voor de lokale netwerken (bewoners en organisaties)
om te reageren op de conceptagenda’s, april - juni 2014;
• En de resultaten van de toetsingsronde door het Algemeen Bestuur: 3 en 17
juni 2014.
De Gebiedsplannen (het derde cyclusproduct) die volgen op de Gebiedsagenda’s
bevatten de uitwerking van de geprioriteerde kernopgaven van de gebiedsagenda met
de inhoudelijke uitwerking van de bestuurlijke ambities en de financiële vertaling
daarvan op hoofdlijnen. Het opstellen van de gebiedsplannen staat op de rol voor
zomer en najaar.
3
7
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 4 van 50
Inhoudsopgave
1. Gebiedsagenda West, domein openbare orde en veiligheid
2. Gebiedsagenda West, domein openbare ruimte en verkeer
3. Gebiedsagenda West, domein economie
4. Gebiedsagenda West, domein jeugd en onderwijs
5. Gebiedsagenda West, domein zorg en welzijn
6. Gebiedsagenda West, domein cultuur
7. Gebiedsagenda West, domein duurzaamheid
8. Gebiedsagenda West, domein wonen en stedelijke ontwikkeling
9. Gebiedsagenda West, domein gebiedsgericht werken en participatie
4
8
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 5 van 50
Hoofdstuk 1
Gebiedsagenda West, domein openbare orde en veiligheid
In vrijheid en vrede kunnen leven. Je prettig voelen in de buurt waarin je woont, je vrij bewegen op straat, je
kunnen uiten in wie je bent en je veilig weten in je huis, het voor jou belangrijkste stukje Amsterdam. Voor de
bescherming van deze essentiële waarden moet je als burger op de overheid kunnen vertrouwen. Dat is de reden
dat ook in de startnotitie Meer ruimte voor West veiligheid zo prominent als aandachtsgebied is opgenomen.
De meest recente Veiligheidsindex laat zien dat het relatief veilig is in West. Ten opzichte van 2012 zien we een
verbetering van de objectieve veiligheid in West, terwijl de stedelijke de index gelijk is gebleven. De bewoners
melden nog wel veel overlast. Het gaat dan om meldingen burengerucht en overlast van groepen - jongeren,
dronken mensen op straat, personen op straat lastig gevallen, geluidsoverlast. Bijna alle buurten in West kleuren
wat dat betreft ‘oranje’. Een aantal buurten kleurt nog ‘rood’. In de Da Costabuurt hebben bewoners vooral last van
de buren, terwijl bewoners in de Helmers/Vondelbuurt juist meer overlast hebben van overige incidenten.
Daarnaast valt op dat het aantal inbraken in de Kolenkit relatief hoog is.
De subjectieve cijfers tonen aan dat bijna alle bewoners zich inmiddels veilig voelen in West.
De subjectieve index bestaat uit drie onderdelen: vermijding, onveiligheidsbeleving en buurtproblemen.
Met name in de Van Galenbuurt zijn bewoners zich een stuk veiliger gaan voelen. Zoomen we in op de drie
achterliggende indicatoren dan zien we dat het onderdeel onveiligheidsbeleving in de Kolenkit-, Landlust- en de
Hoofdweg e.o. nog relatief onveilig scoort.
De buurtagenda onderstreept het geschetste beeld. Samenvattend is er:
- zorg over het toenemend aantal woninginbraken;
- zorg over burenruzies;
- zorg over toename straatroven en geweld op straat;
- zorg over twijfelachtige horeca.
En ervaren bewoners
- spanningen tussen jeugd en volwassenen en tussen bevolkingsgroepen;
- overlast door onder andere alcoholisme, drugs en coffeeshops;
- overlast van jeugd (ook pestgedrag);
- overlast van voertuigcriminaliteit (auto-inbraak, diefstal van fietsen en scooters).
Ingezet stedelijk beleid
Top 600
Plegers van high-impact delicten (geweld, overvallen, straatroof, woninginbraak) worden steviger aangepakt. Dat
vraagt een intensivering van de aanpak van de (jeugd)criminaliteit op een breed terrein: opsporing, vervolging, snel
straffen en consequent handhaven en uitvoeren van straffen, naast intensivering van preventie gericht op
risicojongeren ter voorkoming van (voortdurende) criminaliteit. Het programma kent samengevat drie hoofdlijnen,
waarin de generaal preventieve werking van het strafrecht (je laat crimineel gedrag wel uit je hoofd als je weet dat
je voor een paar jaar de gevangenis ingaat) nadrukkelijk wordt gecombineerd met (na)zorg en
preventiemaatregelen ter voorkoming van instroom van onderop. West levert zorgcoördinator in het Veiligheidshuis
en procesregisseur Top600.
Treiteraanpak
Snel en zichtbaar een einde maken aan treitersituaties is het doel van deze stedelijk ingezette aanpak. Slachtoffers
van intimidatie in de woonomgeving weten zich beschermd door de overheid. We voorkomen dat zij gaan
verhuizen. Treiteraars veranderen hun gedrag en stoppen met het intimideren van buren of buurtbewoners. Als
5
9
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 6 van 50
andere oplossingen niet werken, is het uiteindelijk de dader die (gedwongen) verhuist. West levert een
stadsdeelregisseur Treiteraanpak.
Polarisatie en radicalisering
Op dit moment wordt stedelijk gewerkt aan een verdere uitwerking aanpak radicalisering en polarisatie. Inzet is een
meer informatiegestuurde, integrale aanpak. West sluit aan en kent het Actieplan Vrij West, gericht op het
tegengaan van discriminatie, polarisatie en radicalisering.
High-impact delicten
Speciale aandacht wordt stedelijk gericht op het tegengaan van geweld, overvallen, straatroof en woninginbraken,
vanuit de zorg rond georganiseerde criminaliteit met liquidaties overdag als gevolg met grote impact op de buurt,
als ook rond verharding van kleine criminaliteit door vermenging van wapens en geweld. West levert o.a. extra
toezicht (donkere maanden), levert bijdrage inbraakpreventie, investeert in veilig ondernemen en is deelnemer aan
pilot woningovervallen.
Inzet op criminele jeugdgroepen en jeugdoverlast
Om de jeugdoverlast aan te pakken zet West acties in zowel op het gebied van preventie, zorg en
samenlevingsopbouw, fysieke maatregelen als op het gebied van repressie en crisisbeheersing.
Belangrijke thema’s: geweld achter de voordeur, vrouwenhandel/prostitutie en veilig ondernemen (Veiligheidsplan
Amsterdam 2012 – 2014).
Coalitieakkoord Centrale Stad 2014 / 2018
Nog onbekend
Lokaal beleid openbare orde en veiligheid
Buurtveiligheid
Het aantal woninginbraken blijft hoog. Het tegengaan van woninginbraken is daarom in 2012 tot ‘high impact crime’
benoemd in regionale en stedelijke veiligheidsplannen. We continueren onze inzet op het terugdringen van het
aantal woninginbraken. De focus van de aanpak ligt op de zogeheten ‘hotspots’, de plaatsen waar sprake is van
concentratie van deze vorm van criminaliteit. Zo zorgt ongerichte politiesurveillance niet voor minder
woninginbraken, maar gerichte surveillance op hotspots daarentegen wel. Ook zorgen vrijblijvende
preventieadviezen, nieuwsbrieven en folders door de brievenbus of via internet niet voor meer preventieve
maatregelen door bewoners. Gerichte acties in gebieden met veel woninginbraken, in samenwerking met politie en
woningcorporaties, echter wel.
Ook richten we onze aandacht op overlastgevende panden, zoals massagesalons waar een vermoeden van
vrouwenhandel is, drugspanden, overlastgevende coffeeshops en shishalounges. BuurtVeiligheidsTeams en
BuurtPraktijkTeams zijn actief in buurten waar de veiligheid onder druk staat, met name in gebieden in De Baarsjes
en Bos&Lommer. Waar nodig zetten we extra toezicht in (JeugdPreventieTeams met name in Bos&Lommer,
straatcoaches in heel West). Vanuit buurtbudgetten worden bewoners ondersteund bij preventieve maatregelen om
de veiligheid in de eigen buurt te vergroten.
Overlast
Overlastgedrag komt in soorten en maten en speelt op binnen allerlei doelgroepen, van mensen met een
verslavingsproblematiek tot rondhangende jongeren. Om overlast aan te pakken worden acties ingezet zowel op
het gebied van preventie, zorg en samenlevingsopbouw, fysieke maatregelen als op het gebied van repressie en
crisisbeheersing. Enerzijds wordt dus perspectief geboden en anderzijds wordt curatief of repressief ingegrepen
waar nodig. Buurtbewoners en buurtprofessionals zijn vaak degenen die ongewenst gedrag als eersten signaleren.
Toegespitst op overlastgevende jeugd zijn in de buurten waar sprake is van veel risicofactoren, overlastlocaties en
jeugdgroepen, (tijdelijke) buurtgerichte jeugdnetwerken actief die specifieke acties inzetten gericht op het
versterken van het pedagogisch klimaat op straat en het stoppen van grensoverschrijdend gedrag. Laagdrempelige
acties in de buurt via bewoners, sociale netwerken, buurtprofessionals als jongerenwerkers, straathoekwerk,
sportbuurtwerk, participatiemedewerkers van ABC, zijn eerst aangewezen om ongewenste gedragingen van
kinderen en jongeren om te buigen in meer positief gedrag.
6
10
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 7 van 50
Wanneer deze interventies niet leiden tot de gewenste verandering van gedrag, worden extra maatregelen ingezet.
Denk daarbij aan de inzet van de buurtagent, verscherpt toezicht door JeugdPreventieTeams en straatcoaches en
BuurtVeiligheidsTeams. Hiermee heeft het stadsdeel lokale middelen in handen om jeugdoverlast in kaart te
brengen en om deze aan te pakken (via APV, aanspreken, gezinsbezoeken van straatcoaches).
Een aantal buurten in West kenmerkte zich door gestapelde problematiek op het gebied van armoede, leefbaarheid
en onveiligheid. Daar waar onveiligheid jarenlang de boventoon voerde en de reguliere aanpak niet werkte is in
West in twee buurten een BuurtPraktijkTeam ingezet (Columbusplein en Landlust). De BPT-werkprincipes zijn ook
actief in andere buurten, zoals rond het Jan Maijenplein, Bosleeuw-Midden, Gibraltarbuurt en mogelijk
Spaarndammerbuurt (Suikerplein). Een BuurtPraktijkTeam is een tijdelijke intensieve aanpak ingezet voor een
langere periode, gericht op het herstel van gezag en het vertrouwen van bewoners.
Als er signalen zijn van zorg dienen jongeren en hun gezinnen toe geleid te worden naar meer specialistische
voorzieningen. We verbinden de signalen van straat, school en achter de voordeur met elkaar en stimuleren dat
partijen in samenhang hulp inzetten voor kinderen, jongeren en hun ouders. Wanneer er sprake is van aanhoudend
grensoverschrijdend gedrag, gaan we over tot repressieve maatregelen in de vorm van zwaardere zorg of straf. De
aanpak van jongeren met strafbare feiten is belegd in het Veiligheidshuis. Tot slot kunnen we ook bestuurlijke
maatregelen inzetten.
Discriminatie/Polarisatie/Radicalisering
In West kan iedereen houden van wie hij of zij wil houden, dragen wat hij of zij wil dragen en geloven in wie en wat
hij of zij wil geloven. Met het actieprogramma Vrij West willen we discriminatie, polarisatie en radicalisering
tegengaan in West. Het bestuur is voornemens het Actieprogramma Vrij West daadkrachtig voortzetten. Hiervoor
komt het bestuur later dit jaar met een update van de aanpak. Zorg is er op het gebied van polarisatie.
Radicalisering willen dit bestuur preventief aanpakken, verharding van het maatschappelijk klimaat lokaal dempen
(bijvoorbeeld discussies rondom uitspraken Wilders en het effect daarvan op bewoners in West), project weerbare
meiden voortzetten (radicalisering van moslim-meiden tegengaan), instrument ontwikkelen om periodieke
riskbased analyses te kunnen maken samen met centrale stad, aanhaken bij stedelijke antidiscriminatiebeleid en
campagne, tegenstellingen en polarisatie bespreekbaar maken, niet alleen tussen jong en oud, allochtoon en
autochtoon, kopers en huurders, rijk en arm.
In lijn met de heroriëntatie Vrij West blijven we investeren in onze partners. Dit geldt voor partners uit het
‘breedtenetwerk’, zoals het Joods Marokkaanse Netwerk Amsterdam, de vrouwennetwerken, moskeeën en Pink
West, als voor partners uit het ‘dieptenetwerk’. Dit zijn professionals die ons van relevante informatie voorzien,
zodat onze informatiepositie en signalering verbetert. Van belang blijft ook de inzet op vaak schrijnende gevallen
van hatecrimes en treitergevallen. Aangezien het in West relatief gezien vaak gaat om homoseksuele slachtoffers
die gediscrimineerd worden, organiseren we ook activiteiten om dit probleem preventief aan te pakken. Het
stadsdeel investeert in herdenkingen en vieringen: De Februaristaking, de 4-5 mei herdenking en viering, de
slavernijherdenking, Pride Walk (start van de Gaypride) zijn allemaal activiteiten en momenten die de thematiek
van Vrij West raken en die de afgelopen jaren structureel zijn herdacht of gevierd.
Veilige winkelgebieden
Begin 2011 is West gestart met het project Aanpak veilige winkelgebieden. Directe aanleiding was de onrust bij
ondernemers en bewoners na de gewelddadige overval op juwelier Fred Hund, die daarbij is omgekomen. De inzet
in West ziet er sindsdien op hoofdlijnen als volgt uit:
Inzet extra toezicht tijdens de donkere maanden. In de donkere maanden vinden de meeste overvallen
plaats. Daarom zetten we dan, samen met de politie, extra toezicht in.
Extra inzet in de winkelgebieden waar het minder goed gaat met de veiligheid (objectief en/ of subjectief).
Nazorg na een winkeloverval. O.a. bieden we een veiligheidsscan aan.
Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Via KVO-projecten stimuleren we de samenwerking tussen
stadsdeel, politie en ondernemers in het winkelgebied. Het streven is om het huidige veiligheidsniveau
vast te houden en waar nodig, via gezamenlijke inzet, te verbeteren.
Huiselijk geweld
Huiselijk geweld is in onze samenleving en ook in West een vaak verborgen, maar zeer ernstig probleem. Huiselijk
geweld is ook een veiligheidsprobleem van de eerste orde, juist de onzichtbaarheid is een wezenlijk kenmerk. Het
blijft dus van belang hier West-breed op in te blijven zetten.
7
11
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 8 van 50
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied openbare orde en veiligheid
-
Sfeer op straat verbeteren (verbeteren subjectieve index)
Inbraakpreventie
Sociale veiligheid
Tegengaan van discriminatie
O.a. door inzet van BuurtPraktijkTeams, straatcoaches en door experimenteren met het invoeren van een
buurtbudget om te komen tot preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid
Inzet op integraal veiligheidsbeleid
De inzet op het gebied van Veiligheid nu, sluit nauw aan op stedelijke ambities, de opbrengst vanuit de buurt zoals
in onderstaande tabel is weergegeven, als ook op de startnotitie Meer Ruimte voor West. Dat betekent de
komende periode blijvende inzet op:
- Buurtveiligheid (oa inbraken, woningovervallen, motorvoertuigencriminaliteit).
- Discriminatie/polarisatie/radicalisering (onder andere spanningen tussen ouderen en jongeren en tussen
bevolkingsgroepen).
- Jeugdoverlast - (in heel West, sterk in Bos&Lommer en De Baarsjes).
- Aanpak veilige winkelgebieden (onder andere vanwege straatroven, winkelovervallen).
- Huiselijk Geweld (preventief trainen herkennen signalen).
De geschetste problematiek raakt (in meer of mindere mate) alle buurten in West. Ook de ingezette acties worden
in samenhang stadsdeelbreed uitgevoerd (denk aan toezicht, aanpak winkelgebieden, woningovervallen, inzet op
jeugdgroepen). Om een integraal veiligheidsbeleid te waarborgen is het raadzaam de beschikbare budgetten niet
op te knippen naar buurtniveau (met instemming van OOV). Uitgaande van de budgetten nu, wordt de inzet op het
gebied van veiligheid grotendeels bekostigd uit structureel budget (programma 2: Openbare Orde en Veiligheid).
Aandachtspunten uit de buurten
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
Buurt
Onderwerp
Bos & Lommer
Landlust
Gibraltarbuurt
Gulden Winckel
Robert Scott
Laan van Spartaan
Inzet blijft nodig rond Karel Doormanplein (BPT).
Overlast jeugd.
Overlast van drank-, drugs gebruik in openbare ruimte.
Woninginbraken.
Jeugdoverlast.
Burenruzies.
Problemen met kinderen en jongeren met betrekking tot pestgedrag.
Er is sprake van een toename van spanningen tussen verschillende
bevolkingsgroepen.
Bestrijden criminaliteit, preventie (auto) inbraak.
De bewoners ervaren overlast van de jeugd.
In de buurt is nauwelijks sprake van sociale samenhang.
Bestrijden criminaliteit: m.n. inbraak woningen (politie keurmerk wonen voldoet
niet meer)
Problemen rond parkeergarage Tribune (inbraak auto’s)
De Baarsjes
Alle buurten
Zorgen zijn er over sommige coffeeshops (overloop uit Nieuw-West, zoals bijv. bij
Boerenjongens) en twijfelachtige horeca in de buurt. Beide hebben een
8
12
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 9 van 50
Chassébuurt
Mercatorbuurt Noord
Mercatorbuurt Zuid
Postjesbuurt
(mn Antillenplein en
Paramariboplein)
aanzuigende werking op jongeren van buiten en geven overlast in de buurt.
Veel jonge kinderen zijn alleen op straat en vertonen daar overlastgevend en
grensoverschrijdend gedrag (onder andere pesten, vernielen, blowen, etcetera).
Blijven inzetten op melden.
Inbraakpreventie
Inzet BPT
Opsporen criminaliteit en initiatieven vanuit de buurt op dit gebied zoals de Buurt
Betrokken Bewoners.
Aanpak overlast: onder andere overlast door horeca, coffeeshops, jeugd.
Angst bewoners verwachte fiets- en parkeerdrukte door komst Chassékerk en
Westermoskee.
Blijven inzetten op melden.
Inbraakpreventie.
Drugsoverlast.
Jongerenoverlast.
In de John Franklinstraat hangen alcoholisten en daklozen.
Verminderen van de overlast van de dubieuze horeca en coffeeshops.
Bewoners geven aan dat jongerenoverlast op de pleinen in de Postjesbuurt is
afgenomen. Daar is afgelopen jaren hard aan gewerkt. Ook in 2014 en 2015 blijft
dit een punt van aandacht.
Westerpark
Staatsliedenbuurt
Marcantibuurt
Spaarndammerbuurt
Westergasfabriek
‘Hotspots’ jeugdoverlast Van Beuningenplein.
Marcanti-College: het speelt al meerdere jaren dat de scholieren van het MarcantiCollege zorgen voor overlast in de buurt.
In de Spaarndammerbuurt is sprake van jeugdoverlast.
Bezoekersstromen, geluidsoverlast
Oud-West
Helmersbuurt
Da Costabuurt
J. de Bosch Kemperpad; hang-/indrinkjongeren in avond en nacht.
Andreasveld; hang-/indrinkjongeren op/bij picknicktafels in avond en nacht.
Bewoners die jongeren niet meer durven aanspreken en elke avond gesleep met
de picknicktafels want iedereen wil ze ver weg hebben.
Da Costaplein, overlast hangjongeren en alcoholisten.
Op basis van andere bronnen van gebiedskennis zijn hieraan de volgende signalen toe te voegen.
Buurt
Onderwerp
Bos & Lommer
Landlust
Gibraltarbuurt
Gulden Winckel
Kolenkit
Ervaren jeugdoverlast is hoger dan gemiddeld.
Veel woninginbraken.
Enkele hotspots jeugdoverlast.
Spanningen tussen jeugd en volwassenen neemt toe.
Relatief veel jongeren in Top 600.
Sociale problematiek.
Er is een overlastgevende groep.
Overlast m.n. rond zwembadje en Gibraltarstraat (rondhangen, dealen en
alcoholgebruik).
Opkomende jeugdgroep Hertspieghelplein.
Overlast jeugd.
Inbraak woningen.
Overlast alcoholisten Bos&Lommerweg.
Opkomende groep Schaapherderstraat (nu rustig).
9
13
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 10 van 50
De Baarsjes
Alle buurten
Geuzenbuurt
Mercatorbuurt Noord
Zorgen zijn er over sommige coffeeshops (overloop uit Nieuw-West, zoals bijv. bij
Boerejongens) en twijfelachtige horeca in de buurt. Beide hebben een
aanzuigende werking op jongeren van buiten en geven overlast in de buurt.
Inbraken.
Jan Maijenplein. Inzet op jongerenoverlast en leefbaarheid (BPTwerkprincipes).Nu vooral armoede en sociale problematiek.
Westerpark
Spaarndammerbuurt
Westergasfabriek
Volkstuinen
Pestgedrag jeugd Suikerplein.
Bezoekersstromen, geluidsoverlast.
Alcoholisten in het Westerpark.
Volkstuinen: gevoel van onveiligheid.
Oud-West
Helmersbuurt
Bellamybuurt
Overlast jeugd rond Huygenscollege.
Overlast alcoholisten
10
14
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 11 van 50
Hoofdstuk 2
Gebiedsagenda West, domein openbare ruimte en verkeer
De druk op de openbare ruimte in West neemt steeds meer toe. Het gaat hier ook om een van de meest
dichtbebouwde deel van de stad met een toenemend aantal bewoners en woningen. Dat uit zich in een steeds
intensiever gebruik van parken, pleinen, wegen en vooral fietspaden en fietsparkeervoorzieningen. Daarbij tonen
bewoners steeds meer betrokkenheid bij ‘hun’ openbare ruimte.
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de verbetering van de openbare ruimte. Veel straten en pleinen zijn
opnieuw ingericht en hebben de kwaliteit van de openbare ruimte enorm verbeterd. Maar we zijn er nog niet. Door
de autonome uitrol van het centrumgebied zal de druk op de verschillende functies van de openbare ruimte in West
de komende jaren naar verwachting verder toenemen. Dit is het meest zichtbaar in de buurten tegen de
binnenstad, Westerpark en Oud West.
De openbare ruimte moet dus intensief beheerd en de inrichting moet optimaal de gevraagde functies faciliteren.
Dit vraagt om het werken aan een hoogwaardige inrichting en excellent beheer van straten, parken en pleinen en
om het constant kunnen inspelen op de vraag van de gebruikers. Het bestuur heeft hierbij in eerste instantie een
viertal prioriteiten, te weten het bieden van oplossingen voor het gebrek aan fietsparkeerruimte op straat, het
toepassen van flexibele inrichtingsmodellen door middel van onder andere dubbelgebruik van parkeerruimte, het
stimuleren van zelfbeheer door bewoners en ondernemers en het toepassen van nieuwe vormen van participatie
bij de planvorming en het beheer. We komen de komende periode met plannen waarin we deze ideeën verder
uitwerken.
Speciale aandacht vraagt de openbare ruimte in de stedelijke vernieuwingsgebieden, zeker nu de
nieuwbouwontwikkelingen stagneren. In de Kolenkitbuurt, Gulden Winckelbuurt en de Robert Scottbuurt moet extra
aandacht voor de kwaliteit openbare ruimte, de achterblijvende aandacht voor de woningkwaliteit compenseren.
Hiervoor is de komende jaren relatief veel financiële ruimte gereserveerd. Met name in de Kolenkit zal worden
geëxperimenteerd om de bewoners nog actiever te betrekken bij de inrichting van hun eigen straat.
Verder is de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan de inrichting van speelvoorzieningen en groen. Dit
verbeterproces is nog in volle gang en kan nog een intensiveringslag maken door nog meer in te spelen op wensen
van bewoners.
Naast een hoge kwaliteit van de openbare ruimte streeft het stadsdeel naar een optimale bereikbaarheid en het
verleiden van bewoners, ondernemers en bezoekers tot duurzame mobiliteit. Het verminderen van het aantal
auto’s in het straatbeeld en het stimuleren van minder autogebruik zijn de belangrijkste ambities. Hiervoor is een
aantal maatregelen in gang gezet, zoals de aanleg ven buurtgarages (incl. de herprofileringen waar de
parkeerplaatsen van straat verdwijnen) en de invoer van ringparkeren. Dit proces krijgt de komende jaren verder
vorm als garages worden opgeleverd en de straten er omheen worden heringericht, zoals de Frederik Hendrikbuurt
en de Bellamy-Borgerbuurt.
In de komende gesprekken met de centrale stad is in dit verband een tweetal onderwerpen urgent. Ten eerste: is
de huidige verdeling van sturingsmiddelen op het gebied van parkeren juist, als de oplossingen vooral
gebiedsgericht tot stand moeten komen. Met name de centrale bevoegdheid voor het bepalen van de hoogte van
parkeervergunningplafonds en deelvergunninggebieden is hierbij een discussiepunt.
Het tweede is de verantwoordelijkheid voor het Parkeerfonds. Op dit moment zijn er afspraken dat de besteding
van het Parkeerfonds in ieder geval tot 2016 is belegd bij het stadsdeel. Deze afspraak is even logisch als
noodzakelijk als we de kwaliteit van de openbare ruimte in West willen behouden en versterken en als we de
gebiedsvraag – de kerntaak van het stadsdeel – van een serieus antwoord willen blijven voorzien. In de nieuwe
11
15
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 12 van 50
bevoegdhedenverdeling ligt de verantwoordelijkheid voor het doen van uitgaven bij de centrale stad en ook de
bevoegdheid tot het bepalen van vergunningtarieven. Dit laatste was ook voorheen het geval, maar de centrale
stad liet zich bij het vaststellen ervan terecht leiden door de keuze van de stadsdelen. Wij gaan ervan uit dat deze
lijn wordt gecontinueerd. Zou dat anders worden, dan dient zich een groot risico aan, aangezien in de
meerjarenbesteding van het fonds rekening is gehouden met een door het stadsdeel besloten tariefverhoging tot
2018 van 75%. Mocht dit niet (geheel) doorgaan, dan ontstaat er een tekort in de meerjarenraming van het fonds
en zal de gebiedsvraag niet meer adequaat kunnen worden geadresseerd.
Ingezet stedelijk beleid
1. Uitvoering Puccini methode: alle herinrichtingsplannen voldoen aan de richtlijnen Puccini wat betreft
materiaalgebruik;
2. Mobiliteitsplan Amsterdam: afwegingskader verkeersnetten, aandacht voor de doorstroming in de stad met
het accent op de stadsstraten. Dit kan consequenties hebben voor de hoeveelheid parkeerruimte in de
stadstraten;
3. Samenwerkingsconvenant stad-stadsdelen Parkeerplan Amsterdam: uitgangspunten minder auto’s op
straat, afname bezettingsgraad (minder zoektijd), kortere wachtlijsten. Bijdrage van West aan het
Parkeerplan is de ontwikkeling van de Singelgrachtgarage;
4. Meerjarenplan Fiets incl. ontwikkeling doorgaande routes.
Coalitieakkoord Centrale Stad 2014 / 2018
Nog onbekend
Lopende programmadoelen/beleid stadsdeel (volgens begroting 2014)
1. Minder geparkeerde auto’s in het straatbeeld:
a. Aanleg buurtparkeergarages de Hallen/herprofileringen Bellamy-/Borgerbuurt.
b. Aanleg Singelgrachtgarage/herprofileringen Frederik Hendrikbuurt.
c. Invoeren ringparkeren. Realiseren parkeerruimte aan de ring en opheffen vrijkomende
parkeerplaatsen in de buurt ten gunste van verbetering openbare ruimte.
d. Stimuleren autodelen. Op dit moment worden autodeelorganisaties gefaciliteerd met een voor hen
gereserveerde parkeerplaats als zij kenbaar maken een deelauto in West toe te voegen.
e. Onderzoek Surinamepleingarage als buurtparkeervoorziening.
2. Meer fietsgebruik, uitvoering Fietsparkeernota tot 2015:
a. Uitbreiding aantal fietsparkeerplekken in de openbare ruimte.
b. Verwijdering fietswrakken.
c. Uitbreiding inpandige fietsparkeerplekken.
3. Verbetering verkeersveiligheid:
a. Opheffen black spots.
b. Uitbreiding vrijliggende fietspaden langs hoofdnet auto.
c. Verbetering verkeersveiligheid rond scholen (schouwen).
d. Experimenten gedragsbeïnvloeding als onderdeel van programma Slimmer Reizen.
4. Verbetering uitvoering parkeerbeleid, nota Parkeerbeleid 2012-2020:
a. Wachtlijsten verkorten, opschonen vergunning bestanden.
b. Parkeerdruk niet op laten lopen, handhaving 1:1 compensatie, waar nodig plafond verlagen.
c. Betalingsgraad verhogen, kwaliteit handhaving verbeteren.
d. Beschikbaarheid parkeermeters verhogen.
5. Openbare ruimte meer uitnodigend:
a. Aanleg postzegelparkjes, meer straatgroen, stimuleren geveltuinen en moestuinen.
b. Uitvoering Sport- en Speelplekken actieplan 2012-2015, investering € 250.000 per jaar.
c. Groen en verharding voldoen aan CROW kwaliteitsnorm B wat betreft inrichting en onderhoud.
d. Na herinrichtingen voldoet de Openbare ruimte aan de Puccini richtlijnen.
e. Openbare ruimte wordt schoner/ gebruikers bewuster. Vooral inzet op schoonheid rond containers
als belangrijke bron van overige vervuiling (hotspotaanpak, adoptanten). Nadruk op handhaving.
12
16
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 13 van 50
f.
Openbare ruimte wordt groener, uitvoering Groenstructuurplan 2012. Voor de periode 2015-2018
verder investeren in parken, recreatieve routes, ecologie en groen in de straat (postzegelparkjes).
Westpoortgebied nog niet onderzocht.
g. Zelfbeheer openbare ruimte draagt bij aan de ontwikkeling van de eigen identiteit van de straat en
de buurt.
Veel van bovenstaande ambities moeten worden gerealiseerd in het regulier dagelijks beheer van de openbare
ruimte (grijs/groen/speelvoorzieningen/straatmeubilair). Het kwaliteitsniveau hiervan is gebaseerd op CROW
kwaliteitsnormering en wordt voor het grootste deel gefinancierd uit de algemene middelen. Deze budgetten
worden als bestaand beleid 2014 doorgezet naar de begroting 2015. De stedelijke ambitie is om via een nieuwe
ramingsystematiek een nieuwe verdeling van de beheerbudgetten te maken op basis van een stedelijk
gedifferentieerde kwaliteitsnormering binnen het te ontwikkelen assetmanagement. Dit kan consequenties hebben
voor de budgetten van West.
Een overzicht van de lopende projecten in de openbare ruimte, in voorbereiding of in uitvoering, is terug te lezen in
de stadsdeelbegroting van 2014
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied openbare ruimte en verkeer met voorgestelde acties
1. Een schone, hele, veilige openbare ruimte samen met iedereen, bewoners, ondernemers en
gebruikers. Gebruik maken van zelfbeheer, sociale firma’s en bedrijven: zie thema’s uit agenda’s van
de buurt;
2. Meer ruimte voor fietsers: meer parkeerplekken (10.000), daar waar dat volgens de gebiedsanalyses
het hardst nodig is: Er wordt dit jaar een actieplan aan het AB voorgelegd, waarin wordt aangegeven
hoe en waar de 10.000 extra fietsparkeerplekken moeten worden gerealiseerd en wat de kosten zijn;
3. Nieuwe doorgaande fietsroutes in samenwerking met aangrenzende stadsdelen en centrale stad;
4. Verkeer veiliger met betere doorstroming en minder CO2 uitstoot. Extra aandacht voor gevaarlijk
gedrag verkeersdeelnemers en buurten autoluw: Verbetering doorstroming is onderdeel van
Mobiliteitsplan Amsterdam in samenwerking met de stadsdelen. We continueren de verkeersschouwen
rond scholen, gedragsacties samen met de politie;
5. Verdere vergroening openbare ruimte - zie ook initiatieven in agenda’s van de buurt en uitvoering
Groenstructuurplan;
6. Uitbreiding mogelijkheden elektrisch rijden en carsharing. Uitbreiding netwerk elektrische oplaadpunten
faciliteren;
7. Persoonlijke benadering om ringparkeren te stimuleren. Vrijkomende ruimte op straat in nauw overleg
met de buurt herinrichten met prioriteit voor fietsparkeren;
8. Beheer openbare ruimte duurzaam en diervriendelijk. Vergroting biodiversiteit en stimulering
stadslandbouw. Sluit aan op de uitwerking van het Groenstructuurplan;
9. Duurzame initiatieven van bewoners zo veel mogelijk faciliteren;
10. Versterken ecologische waarde Brettenzone. Aansluiten op Programma Landschapspark De Bretten
door de ontbrekende schakels in de route van stad naar strand te realiseren en vooral de verbindingen
met de omliggende woongebieden te verbeteren;
11. Doorgaan met hotspotaanpak en stimuleren afvalscheiding. Plaatsing, capaciteit containers en
inzamelfrequentie aanpassen aan behoefte in de buurt. Investeringsplan met in 2015 als eerste de
containers in De Baarsjes vervangen, capaciteit uitbreiden, differentiëren naar scheidingsfractie en
waar nodig in aantal uitbreiden.
Agenda’s van de buurt
De agenda’s van de buurt 2014, die zijn verzameld door de afdeling Wijken, bevatten een groot aantal voorstellen
ter verbetering van de openbare ruimte en verkeer. De wijkmanagers hebben onderscheid gemaakt tussen een
aantal algemene aandachtspunten en specifiek naar de buurten toe te wijzen wensen.
Algemene opgehaalde aandachtspunten:
- Meer aandacht voor handhaving overlast zwerfvuil en vervuiling containers (hotspots)
- Daarnaast vraagt de buurt in 2015 een investering om 1100 adoptanten te begeleiden.
13
17
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 14 van 50
-
Stimuleren van bewonerszelfbeheer groen en geveltuintjes.
Voorstel om per gebied een budget ” kleine projecten” vrij te maken om snel in te kunnen spelen op
benodigde kleine onderhoudsingrepen en om snel tegemoet te kunnen komen aan wensen in de buurt
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
Buurt
Onderwerp
Westerpark
Staatsliedenbuurt
GWL
FH-buurt
Marcanti-eiland
Spaarndammerbuurt
Zeeheldenbuurt
Het Westerpark
Extra groen van Bossepad, beheerd door bewoners
Uitvoering van masterplan van de koepelvereniging voor de vergroening openbare
ruimte. Ondersteuning door beschikbaar stellen projectleider
Ondersteuning zelfbeheer openbare ruimte
Inrichten speelplek Eerste Hugo de Grootstraat
Vergroenen pleintje Gilles van Ledenberghstraat
3 Extra fietsparkeerstroken Hugo de Grootplein
Opknappen Van Oldebarneveldstraat thv verpleeghuis de Poort, vooruitlopend op
herprofilering in …..
Herinrichting Frederik Hendrikstraat als gevolg van schade door boomwortels en
aanpassing aan 1-richtingssituatie a.g.v. herinrichting plantsoen.
Groot onderhoud wandelpromenade en groen langs water.
Spaarndammerstraat wordt niet aantrekkelijk gevonden en niet veilig genoeg voor
fietsers.
Uitbouwen en versterken Brediustuinen als buurtcommunity.
Houtrijkstraat schoffeltuintjes, aanpakken negatieve uitstraling
Overlast hondenpoep Nova Zemblastraat en omgeving Westzaanplantsoen en
Zaanhof/Zaanstraat
Extra bomen in bakken Nova Zemblastraat
Veilige fiets-/wandelverbinding Houtmankade
Vergroenen pleintje zonder naam met geveltuinen en bakken
Coördinatie/begeleiding bewoners bij beheer en schoonhouden park
Schouw t.b.v. opknapbeurt voor straatmeubilair, speelvoorzieningen etc.
Diverse maatregelen als gevolg van het intensieve gebruik van het park met
evenementen
De Baarsjes
Mercatorbuurt-Noord
Postjesbuurt
Chassebuurt
Stimuleren zelfbeheer voortuintjes Vespuccistraat en Mercatorstraat
Het adopteren van geveltuintjes door andere actieve bewoners. Een website van
beschikbare geveltuintjes opzetten.
Tegengaan van fietsers op de stoep Baarsjesweg en Antillenplein door bv het
plaatsen van paaltjes
Vervanging lichtmasten Paramariboplein
Overlast scooterparkeren Paramariboplein. Speciale scooterparkeerplaatsen?
Budget uit SAP voor verbeteren/vergroenen speelplek Postjeskade/de Tulp i.s.m.
Akros/BSO. Wens om plek te vergroten. Voldoende budget voor beiden?
Afvalplekken bij De Tulp, Corantijnstraat en Antillenplein opnemen in
hotspotaanpak en adoptanten werven.
Integrale aanpak inrichting en gebruik Witte de Withplein: zelfbeheer, meer groen,
fietsprobleem, verlichting, zitbanken verplaatsen, water- en stroomvoorzieningen,
activiteiten, aanpak vervuiling, betrekken omliggende partners,
Kortenaerplein: in overleg met de buurt oplossing zoeken voor problemen in het
gebruik.
Verbeter verkeersveiligheid
14
18
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 15 van 50
Mercatorbuurt Zuid
Does-Tromp- Geuzenbuurt
Inrichting Piri Reisplein i.s.m. de buurt
Herontwikkeling Chassekerk en nieuwe inrichting Chasseplein: afspraken maken
met de buurt over gebruik van het gebouw en het plein. Inpandige fietsenstalling?
Herinrichting Admiralengracht en van Brakelstraat: betrekken van initiatieven van
de buurt zoals kanoschool en kinderactiviteiten van Brakenstraat
Meer aandacht voor vervuiling van de pleinen door honden en duiven
Verfraaien van scootsafes
Verder uitbouwen van groenprojecten van de buurt zoals buurtmoestuin Tagrijn,
Stadsboomgaard Mid West en beplanten boomkransen Magalhaensplein.
Verfraaiing Columbusplein met meer kleur/groen: hagen langs hekken.
Oplossingen bedenken voor parkeeroverlast fietsen en brommers op het trottoir
Afsluiten Krommertstraat vanuit Jan Evertsenstraat. Aanpassing verkeercirculatie.
Oud West
Helmersbuurt
Cremerbuurt
Vondelparkbuurt
Da Costabuurt
Verbeteren Kanaalstraat tussen Nic. Beetsstraat/JP Heijestraat door omzetten van
parkeerplaatsen in openbare ruimte. Halvering aantal parkeerplaatsen.
Invoeren bezoekerspassen en invoeren betaald parkeren op zondag
Verbetering groen rond basketbalterrein WG-terrein
e
Vergroening 1 C. Huygensstraat met plantenbakken
Oplossing probleem laad- en losplek NH-hotel Stadhouderskade. Aansluiten bij
herinrichting Leidseplein.
Fietsparkeerprobleem bewoners Overtoom overall en bij drukke voorzieningen in
het bijzonder bij plus vergroening d.m.v. plantenbakken
e
Verkeersituatie Furore 1 C. Huygensstraat a.g.v. hotelfunctie.
Overtoom kruising J.P. Heijestraat n.a.v. dodelijk ongeval en al veel eerdere
ongeval problemen. .
Bosboom Toussaintstraat verkeersonveilige situatie voor fietsers bij pleintje.
Verkeersremmende maatregelen Nic. Beetsstraat/Kanaalstraat
Postzegelparkje Nic. Beetsstraat. Buurt is tegen.
Hennetjesbrug/Nic. Beetsstraat. Motie ontsluiting fietspad.
Invoeren bezoekerspassen en invoeren betaald parkeren op zondag
Herinrichten schoolplein Annie MG Schmidtschool i.s.m. de buurt plus
semiopenbaar maken.
Afsluiten P.Langendijkstraat tussen Brederode en Wilhelminastraat t.b.v.
speelstraat. Veiliger situatie basisschool. Compensatie parkeerplekken
ringparkeren?
Herinrichten JP Heijestraat. Vervanging tegels door klinkers, 30 km straat,
plantenbakken toevoegen.
Invoeren bezoekerspassen en invoeren betaald parkeren op zondag
Verkeersveiligheid Overtoom. Flitspalen op alle kruispunten, zie ook Helmersbuurt
Extra fietsdoorsteek Overtoom/Vondelpark t.h.v. her te bestemmen Reade.
Ontlasting Kattenlaan.
Toename overlast op Rijtuigenhof n.a.v. bestemmingswijziging naar wonen. Last
van doorloop naar Vondelpark, zwerfvuil, fietsparkeren, geluidsoverlast. Rol
ontwikkelaar. Oplossing?
Herbestemming ROC Zocherstraat naar woningen. Bestemming binnenterrein
naar schooltuinen. Verdeeldheid in de buurt n.a.v. geluidsoverlast. Is in
behandeling.
Ander punt is de vrees voor parkeeroverlast door extra woningen, is ongegrond.
Gevolg is langere wachtlijst parkeervergunning.
Verbetering buitenruimte OBS De Waterkant: meer fietsparkeerruimte, overlast
leempaden,
Vergroening Jacob van Lennepstraat t.h.v. nr. 7. Er is al contact met LO.
Verkeersveiligheid rond school Nassaukade/Jacob van Lennepstraat, is naar
gekeken. Markering aangebracht en er komt nog bebording n.a.v. schouw.
15
19
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 16 van 50
Bellamybuurt
Oversteek Kinkerstraat/Ten Katestraat. Wordt meegenomen in herprofilering Ten
Katestraat.
Opknappen schoolplein Het Winterkoninkje n.a.v. verzoek ouders en school.
Speeltoestellen, bestrating, bankjes, verplaatsing grof vuilplek. Zij komen met
plan. Vanuit SAP alleen meer aandacht voor 0-6 jaar.
Opknappen speelplein Vlinderboom Nic. Beetsstraat . Plan iom ouders en school.
Ligt bij LO. Budget?
Afvalprobleem straten rond Ten Katemarkt.
Bos en Lommer
Gulden Winckelbuurt
Erasmusparkbuurt
Veel overlast van vuil o.a. van de markt.
Beter benutten van potentie van het park, experimenteren met zelfbeheer,
bewonersinitiatieven.
16
20
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 17 van 50
Hoofdstuk 3
Gebiedsagenda West, domein Economie
Stadsdeel West is één van de meest dynamische, goed bereikbare en veelzijdige delen van Amsterdam. Een plek
die bruist van ondernemerschap en creativiteit, met een gevarieerd aanbod aan voorzieningen. West wordt steeds
aantrekkelijker om te wonen, te werken en te verblijven. Er liggen kansen om dit verder uit te bouwen.
West heeft aantrekkelijke parels, trekkers en gebieden die overlopen van energie. Omliggende en nabijgelegen
buurten kunnen hier meer van profiteren. De inzet is om met verschillende stakeholders te bekijken hoe de
gevestigde parels en al aanwezige energie in de gebieden een impuls kunnen geven aan omliggende buurten. Of
andersom, juist actief op zoek gaan naar trekkers om gebieden een impuls te geven en meer verbindingen te
leggen met de omgeving.
Vanaf 1 januari 2015 wordt een deel van het bedrijventerrein Westpoort aan stadsdeel West (gebied Westerpark)
toegevoegd. Extra kansen worden gezien in cross overs tussen West en Westpoort. De inzet is om bedrijvigheid op
Westpoort beter aan te laten sluiten op West en bedrijven in West ook beter te verbinden met dit bedrijventerrein.
Als onderdeel van een groter gebied zet West daarnaast in op een betere aansluiting met de ontwikkelingen en
initiatieven aan het IJ en in het Noordzeekanaalgebied.
In West worden vervolgstappen gezet in een verdere verbetering in het functioneren van de Ten Katemarkt en de
Bos en Lommermarkt. Een van de acties is een pilot in voorbereiding voor verzelfstandiging van de Ten Katemarkt.
Daarnaast zien we in West een sterke opkomst van nieuwe marktinitiatieven. Nieuwe, vaak tijdelijke
marktconcepten op andere locaties dan de gevestigde dagmarkten, met een andere doelgroep, aanvullend of
exclusief productaanbod. Hieraan blijkt veel behoefte, zowel bij ondernemers als bij het publiek. Verbetering van
markttijden door deze aan te passen op de behoefte van het publiek, kan marktondernemers stimuleren tot
vernieuwing. De winkelgebieden, met hun divers aanbod aan winkels en horeca, worden redelijk tot goed
gewaardeerd. Kansen voor verdere verbeteringen liggen in de uitstraling van gevels en openbare ruimte en
aantrekken van nieuwe winkel- en horecaconcepten. De opkomende, tijdelijke marktconcepten kunnen eveneens
extra kansen bieden voor bedrijvigheid in nabijgelegen (winkel)gebieden. Een nieuw marktconcept als Made in
Amsterdam in de passage van De Hallen bijvoorbeeld kan wat betekenen voor de aangrenzende Kinkerstraat,
maar ook een stimulans zijn voor de naastgelegen Ten Katemarkt.
De ambachtseconomie kent momenteel een opleving. West wil de vestiging van ambachtelijke bedrijven in het
gebied graag stimuleren. Het biedt extra kansen voor economische ontwikkeling in West en kan buurten een eigen
identiteit en daarmee extra impuls geven als vestigings- en verblijfsgebied. Meer ambachtelijke bedrijven in West
betekent ook meer mogelijkheden voor vakopleidingen, stages en werkgelegenheid.
Ingezet stedelijk beleid
Stedelijk en regionaal beleid economie
De overall focus van het stedelijk/regionaal economisch beleid is:
• Zorgen voor een gezond ondernemersklimaat voor nationale en internationale bedrijven in de Metropoolregio
Amsterdam
• Strategie en interventies ontwikkelen voor de versterking en vernieuwing van de Amsterdamse economie
samen met regionale overheden, kennisinstellingen en Vernieuwen en versterken economische structuur van
de Metropoolregio Amsterdam.
• Internationale acquisitie van bedrijven en talenten, en de vermarkting van Amsterdam als aantrekkelijke
metropool.
17
21
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 18 van 50
Voor de detailhandel, hotelontwikkeling en toerisme is specifiek sectorbeleid geformuleerd. De Amsterdam
Economic Board is opgericht door overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen in de Metropoolregio Amsterdam.
De doelen van de Board zijn om Amsterdam in de top 5 van sterke Europese vestigingsregio’s en daarmee een
positie veroveren als een belangrijk knooppunt van handel, mensen en informatie, en groei van welvaart en
werkgelegenheid. De focus van de Board ligt op 8 kansrijk geachte economische topsectoren. De Board richt zich
daarbij op een duurzame economische groei en innovatie in de Metropoolregio Amsterdam, het stimuleren van
samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheid en het wegnemen van obstakels die de groei
van kansrijke clusters belemmeren.
In het Stedelijk Amsterdams Ondernemers Programma staan concrete doelstellingen en acties om
ondernemerschap in de stad te stimuleren en een gunstig klimaat te creëren voor het ontstaan, aantrekken en
groeien van ondernemingen. Jaarlijks wordt een agenda opgesteld. Het huidige lopende programma 2011-2014 is
gericht op: sterkere ondernemers, meer gekwalificeerd personeel, een betere toegang tot financiering voor
ondernemers, een betere dienstverlening en afstemming tussen ondernemers en overheid, meer geschikte
bedrijfshuisvesting, veiliger kunnen ondernemen, een prettige woon/leefomgeving en een betere bereikbaarheid.
Coalitieakkoord Centrale Stad 2014 / 2018
Nog onbekend
Lopende programma/projecten Economie begroting 2014 (incl. doorlopende (rest)posten naar 2015)
• Winkelgebieden: maatwerk in winkelstraatmanagement waarbij in alle gebieden aandacht voor schoonheel-veilig, verbeteren economisch functioneren en verhogen organisatiegraad ondernemers. Dit betekent
inzet op aanpak leegstand, bijdragen in verbeteringen uitstraling van winkelpanden, bijdragen aan
ondernemersinitiatieven om winkelstraat aantrekkelijker/bekender te maken e.d.
• Markten: verbetering economisch functioneren dagmarkten, verbeteringen in marktbeheer, (experimenten)
nieuwe marktinitiatieven, (voorbereiding) fysieke verbeteringen openbare ruimte als opmaat naar een
verzelfstandiging.
• Bedrijfsruimten en bedrijventerreinen: faciliteren/verbinden partijen in matching vraag en aanbod
bedrijfsruimten, stimuleren (tijdelijke) vestiging van creatieve ondernemers in leegstaande panden.
• Horeca en toerisme: maatwerk in vestiging horeca, ruimte voor nieuwe concepten, mengformules en
kwaliteitshoreca, aansluiting bij gezamenlijke marketingactiviteiten Amsterdam.
• Dienstverlening: vereenvoudiging regelgeving - aansluiting bij stedelijke procesoptimalisatie voor
vermindering administratieve regel/lastendruk.
• Duurzaam ondernemen: energiescans +advies verduurzaming ondernemingen MKB en evenementen,
duurzame Amsterdammers prijs(DAM-prijs)
• Sociaal ondernemen: creëren leer/werkplaatsen voor jongeren
Stadsdeel West - Startnotitie Meer Ruimte voor West
• Werkloosheid terugdringen: bieden van stageplaatsen + onze opdrachtgevers vragen hetzelfde te doen.
• Economische ontwikkeling als emancipatiemachine. Dat geldt voor alle doelgroepen, jongeren, vrouwen en
werklozen. Een goed netwerk moeten we versterken. Dat moet optimaal zijn.
• Ondernemers moeten de ruimte krijgen. Regels en handhaving belangrijke instrumenten om zaken in
goede banen te leiden. Op beide terreinen vooral een houding van “ja, mits” in plaats van “nee, tenzij”. Een
pragmatische opstelling vanuit het stadsdeel. Verbeteren dienstverlening nodig.
West streeft naar afschaffen van bepaalde regels en versoepelen van de handhaving op een aantal
terreinen.
Inzet voor vergunningvrij ondernemen voor alcoholvrije horeca.
Onderzoeken mogelijkheden om soepeler om te gaan met bestemmingsplannen, vergunning
systematiek en openingstijden. Altijd in overleg met de buurten.
• Uitbreiding kansenzones naar bijvoorbeeld Kinkerstraat en Bos en Lommerweg, zodat die met Europees
geld in de lift worden gezet.
18
22
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 19 van 50
• Warenmarkten worden – in overleg met de centrale stad en marktondernemers verzelfstandigd. West
vraagt een pilot aan bij de Centrale Stad voor de Ten Katemarkt.
Aandachtspunten uit de buurtagenda´s
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financieel uitwerking.
Gebied
Onderwerp
Westerpark
Schaepmanplein (winkelstrip) Staatsliedenbuurt
Geen belangrijk winkelgebied, maar uitstraling wel bepalend voor de buurt >
Verbeteren uitstraling.
Bos en Lommer
Markt Bos en Lommerplein als trekpleister
Experimenteerruimte creëren om de markt, Bos en Lommerplein een
economische, culturele boost te geven.
Promotie Laan van Spartaan – economische impuls
De buurt lijkt nog niet goed aangesloten bij rest B&L. Voorzieningen worden door
overige B&L-bewoners nog maar weinig gebruikt en zijn minder bekend. Veel
voorzieningen (sport, horeca) zijn echter buurtoverstijgend. Promotieactiviteiten
nodig.
De Baarsjes
Creatieve en ambachtelijke bedrijvigheid De Baarsjes:
1. Beeldenroute door creatieve ondernemers in oktober.
2. Stimuleren bedrijvigheid in Witte de Withstraat en rond Piri Reisplein
3. Bij leegstand actief inzetten op creatieve/ambachtelijke invulling
4. Stimuleren en faciliteren gezamenlijke initiatieven van creatieve ondernemers
om meer levendigheid en promotie Witte de Withstraat + verder verbeteren
uitstraling (o.a. feestverlichting)
Herontwikkeling Chassékerk/inrichting Chasséplein
Chassékerk als economische impuls voor de buurt (zie impuls focusgebieden)
Stimuleren werkgelegenheid Chassébuurt, vooral verbeteren kansen
arbeidsmarkt jongeren.
Oud West
Parkeervergunning startende ondernemers Da Costabuurt
Startende ondernemers moeten lang op hun parkeervergunning wachten. Het kost
en veel geld om dagelijks een dagkaart te kopen, aanhangende de
vergunningverlening. De kosten lopen vaak hoog op, waardoor de ondernemer in
financiële problemen komt.
Alle buurten
Stimuleren van meer bedrijvigheid in de buurt o.a. door wijkondernemingen.
Hierbij ook extra aandacht voor de werkgelegenheid van jongeren in de buurt. Een
goed voorbeeld: corporatie Mid West. De Oosterleeschool in Orteliusstraat ook
een plek waar dit mogelijk is.
Wijkondernemingen – Op pijl houden van sociale draagkracht van de wijk door
te investeren in de bestaande en zich ontwikkelende wijkondernemingen. Met
DWI zoeken naar verdere mogelijkheden om mensen met uitkering in
wijkondernemingen te laten experimenteren met ondernemen.
19
23
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 20 van 50
Op basis van andere bronnen van gebiedskennis zijn hieraan de volgende signalen/ toe te voegen.
Gebied
Onderwerp
Westpoort-Sloterdijk
Transitie:
Transitie Sloterdijk 1 naar SD-West per 1 januari 2015. Opgaven op het gebied
van parkmanagement, accountmanagement en marketing
Stedelijk geraamd budget op € 500.000/jaar voor gehele Westpoortgebied.
Bos en Lommer
Bos en Lommerplein/markt
Fase 2 van traject verbetering functioneren B&Lplein/markt = vooral fysieke
technisch onderzoek/planvoorbereiding. Verwachte start 2 helft 2014 na
bestuurlijke goedkeuring o.b.v. intentieovereenkomst met belangrijkste
stakeholders. Budget benodigd voor (projectleider/ technische onderzoekskosten,
bijeenkomsten bewoners/ondernemers e.d.
Fase 3 = uitvoeringsfase. Na instemming raad (co)financiering fysieke
investeringen B&L-plein (voorzien voor 2015)
Bos en Lommer/
Oud-West / De Baarsjes
Bedrijvenplint Jan van Galenstraat
Bijdrage in de verbetering van de uitstraling van winkelpanden woningcorporatie
Eigen Haard (tussen Admiralengracht en Admiraal de Ruyterweg). Eigen Haard
vraagt aan West een bijdrage van ongeveer 1/3 van de bouwkosten.
Oud West - De Baarsjes
Kansen werkervaring voor jongeren
Inzet capaciteit vanuit Jongeren Service Punt voor begeleiding van ca. 20
jongeren naar werkervaringplekken in De Hallen, waaronder House of Denim.
Postjesweg
Rochdale en De Key willen gezamenlijk de uitstraling van de gehele winkelplint
Postjesweg verbeteren. Dit vraagt een forse investering van de corporaties. West
wordt gevraagd om een bijdrage van circa 1/3 in de bouwkosten.
Reclame-uitingen luifels Jan Eef - Subsidiebijdragen op nieuwe reclame luifels
Jan Eef. Tijdens de opknapbeurt van de gevels in de Jan Eef wordt alle
aanwezige reclame verwijderd. Ondernemers kunnen subsidie krijgen voor het
plaatsen van nieuwe reclame. Hiervoor wordt een aanvulling op de reguliere
subsidieregeling voor verbetering uitstraling winkelpanden gevraagd om te
voorkomen dat er geen budget resteert voor het stimuleren van verbeteringen
aan winkelpanden in de andere winkelgebieden in West.
Luifels Jan Eef - Uitbreiding luifelproject Jan Eef: opknappen meer luifels. Het
lopende luifelproject Jan Eef voorziet in verbetering van de gevels in het
afgebakende gebied tot aan de Admiralengracht. Het deel tussen Admiralengracht
en Admiraal de Ruyterweg maakt geen deel uit van het project. Inmiddels wil de
eigenaar van dit deel van de straat ook graag aan de slag en vraagt een bijdrage
van het stadsdeel. Voor de SD-bijdrage is extra budget nodig.
West alle buurten
Capaciteit team economie SD West
Naast actief winkelstraat/accountmanagement is op stadsdeel niveau ook
capaciteit nodig voor taken als vertaling economisch beleid in
uitvoeringsprogramma’s, bijdragen aan planvorming in transitie/focusgebieden,
20
24
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 21 van 50
BP-wijzigingen/vestigingsvoorstellen, met stakeholders uitwerken acties
economische stimulering, bijdragen aan gebiedscyclus (gebiedsanalyses, plannen
en monitoring) e.d. Door verschillende bezuinigingstrajecten resulteert te weinig
capaciteit om alle EZ-taken voor het stadsdeel uit te voeren c.q. beleidscapaciteit
“schoon door de poort” over te hevelen naar RVE. Aanvulling is nodig om
ongedekte 1,6 FTE te borgen!
Economische impuls focusgebieden
Met verschillende stakeholders nagaan hoe parels en aanwezige energie beter in
te zetten als economische impuls voor omliggende gebieden (bv Chassékerk, De
Hallen, Vondel CS, Westergasfabriek).
Of juist actief op zoek naar trekkers om gebieden impuls te geven c.q. meer
verbindingen te leggen met omgeving; bv Laan van Spartaan en
bedrijventerreinen in West. (Westerkwartier, Landlust en vanaf 1-1-2015
Sloterdijk1/Westpoort).
Markten
Nodig: aanvulling incidenteel budget voor extra 8 uur per week voor 2014+2015.
vanwege:
• Aantal uren marktmanager voor Ten Katemarkt, Bos en Lommermarkt en
tijdelijke marktinitiatieven in West eerder te laag geschat
• Extra uren nodig voor begeleiding pilot verzelfstandiging Ten Katemarkt
• Markttaken die op SD-niveau blijven na reorganisatie meer dan voorzien.
Vanaf 2016 inzet structurele inzet nodig.
Promotie West
Budget is nodig voor de bijdrage van West aan stedelijke en lokale
promotieacties.
Intentie is de Westergasfabriek, De Hallen, Vondelpark, en andere parels in West
prominent te promoten. Maar daarnaast ook kleine initiatieven van onderaf in de
belangstelling zetten.
Veilig ondernemen
Initiatieven die de veiligheid in winkelgebieden en op bedrijventerreinen
verbeteren, worden gestimuleerd en ondersteund. Concrete mogelijkheden
worden nog nader uitgewerkt. (zie programma veiligheid)
Versterken ambachtelijke bedrijvigheid
De ambachtseconomie is een stimulans voor economische ontwikkeling. Het
creeert kansen voor vakopleidingen en werkgelegenheid. West wil vestiging van
ambachtelijke bedrijven in West graag stimuleren. West kent al een
subsidieregeling voor Creatieve en Ambachtelijke bedrijvigheid (CeAB). De
subsidieregeling is nu alleen beschikbaar in Baarsjes en Bos en Lommer. Deze
wordt uitgebreid naar heel West en wordt vooral ingezet om ambachtelijke
bedrijven te stimuleren zich in West te vestigen.
West / Amsterdam
Duurzaam ondernemen
In aanvulling op bestaande initiatieven is de intentie is om de link tussen
economie en duurzaam te versterken. Dit wordt nog nader worden uitgewerkt.
Het gevraagde budget is voor de bijdrage van West aan de jaarlijkse, stedelijke
prijs “Duurzame Amsterdammers in het MKB” (DAM-prijs).
21
25
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 22 van 50
Hoofdstuk 4
Gebiedsagenda West, domein Onderwijs en Jeugd
Er was eens een kind in stadsdeel West. Er zijn veel kinderen in stadsdeel West. Hun uitgangspositie is niet
vanzelfsprekend rooskleurig. Als je opgroeit in een migrantengezin of met werkloosheid en armoede, in een
samenleving die je vaak met argusogen bekijkt, valt het niet mee om op een positieve en constructieve manier aan
je eigen toekomst te werken. In West willen we deze kinderen kansen en ruimte geven, om hun talenten te
ontwikkelen, om mee te doen door stages en werk en door zelf verantwoordelijkheid te leren dragen.
Talentontwikkeling biedt kinderen en jongeren kansen om te ontdekken waar hun talent en passie ligt. Voor jongere
kinderen vindt dat vooral plaats op de brede school. In het jongerenwerk en met jongerenparticipatie krijgen
jongeren de ruimte om initiatieven te ontplooien en hun plaats in de samenleving in te nemen. Meidenwerk neemt
daarin een speciale plaats in. We zoeken daarbij ook de dwarsverbanden door jongeren uit te dagen mee te
denken over de openbare ruimte, verbindingen te leggen met kunst en cultuur en mogelijkheden te stimuleren voor
stages en werk.
In de buurtagenda’s komen veel onderwerpen aan de orde die om actie vragen. We willen daarbij verder kijken dan
de korte termijn en overlastbestrijding. De scholen, de mensen in de buurten en de ouders, we zijn samen
aanspreekbaar op het bieden van kansen en op het bijsturen van negatief gedrag. Scholen zijn belangrijke
instellingen in de buurt, waarmee we continu in gesprek zijn en blijven. Het schoolgebouw, het schoolplein en het
pedagogisch klimaat hebben een wisselwerking met de buurt. De school gaat de buurt in en neemt deel aan
buurtactiviteiten, en de buurt komt de school in en brengt (vrijwillige) ondersteuning mee en een aanbod voor
onder- of naschoolse activiteiten.
Een positief opvoedklimaat is de kern van ons jeugdbeleid en de aanpak van de Vreedzame Wijk is hiervoor de
kapstok. Met het stimuleren van democratisch burgerschap geven we zo voor het jeugdbeleid op een
aansprekende manier vorm aan het buurtgericht werken.
We gaan door met het ingezette beleid van de afgelopen jaren. Maar we gaan op onderdelen de accenten
verleggen met nieuwe ideeën en kaders. Deze uitgangspunten, de ambities uit de startnotitie en de acties uit de
buurtagenda’s lijken focus te vragen op:
1. Vreedzaam
2. Gezond gewicht
3. Kindpakket armoede
4. Vrijwilligersvergoeding BTO
5. Mentoraten
6. Jongerenparticipatie
7. Behoefteonderzoek jongeren Oud West
8. Ambulant jongerenwerk
Ingezet stedelijk beleid
•
•
•
•
'Om het kind! Visie hervorming zorg voor de jeugd' (2012);
Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) (2013);
Jong Amsterdam 2 (2010), de lokaal educatieve agenda van de gemeente Amsterdam;
Jongerenwerk Nieuwe Stijl : dit beleidskader is gebaseerd op de Wmo, Welzijn Nieuwe Stijl en de inbreng
van een brede werkgroep bestaande uit de welzijnsinstellingen die zich o.a. inzetten voor jeugd,
stadsdelen en centrale stad.
22
26
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 23 van 50
•
Actieplan Jeugdwerkeloosheid: de doelstelling van het Actieplan is het terugdringen van werkloosheid
onder jongeren tot 27 jaar. In dit Actieplan richten we ons vooral op de groeiende groep jongeren die een
grotere afstand moet overbruggen om deel te kunnen nemen aan de arbeidsmarkt.
Coalitieakkoord centrale stad 2014-2018
nog onbekend
Lopende programmadoelen stadsdeel
1. Betere schoolresultaten:
a. Voor- en vroegschool (nu centraal)
b. Brede scholen, regie bij het onderwijs
c. Onderwijshuisvesting (nu centraal)
2. Talentontwikkeling:
a. Onderschoolse en naschoolse BTO-activiteiten.
b. Jongerenwerk en meidenwerk
3. Gezonde jeugd:
a. Decentralisatie jeugdzorg, proeftuin A-Z (centraal per 2015)
b. OKC’s (centraal per 2015)
c. Gezond gewicht;
d. Kindpakket armoede
4. Aandacht voor burgerschap en veiligheid:
a. Positief opvoedklimaat, Vreedzame wijken
b. Jongerenparticipatie,
c. Jeugdwerkloosheid en schuldenproblematiek, Talentenbeurs
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied onderwijs en jeugd
1. Positief en duidelijk opvoedklimaat: kinderen en jongeren in West mogen weten waar ze aan toe zijn: ze zijn
allemaal welkom, ze horen erbij als volwaardige buurtbewoners, ze krijgen alle kansen en ze verzieken het niet
voor anderen. Met de aanpak Vreedzame scholen en Vreedzame wijken gaan we die uitgangspunten vorm
geven. Met eigen verantwoordelijkheid voor kinderen en jongeren zelf, en een gezamenlijke inzet van de
bewoners en instellingen in de wijken. De ouder- en kindadviseurs sluiten hierop aan en versterken het
pedagogisch klimaat in de wijk.
2. Vrijetijdsbesteding: we zetten ons in voor een actieve vrijetijdsbesteding waarbij jongeren bijvoorbeeld
betrokken worden bij buurtactiviteiten of zelf de buurt ingaan en kijken waar ze een bijdrage kunnen leveren of
iets kunnen organiseren
3. Naschoolse activiteiten: de basisscholen bepalen zelf welke activiteiten ze hun kinderen willen aanbieden en
betrekken daarbij waar mogelijk aanbieders en instellingen uit de buurt. De brede talentontwikkeling die we
hiermee stimuleren sluit aan op het tiener- en jongerenwerk en op de principes van Vreedzaam. We
ondersteunen bij het wegnemen van bureaucratische obstakels en subsidies vooral naar doelstellingen te
verlenen (sturen op wat, niet op hoe).
4. Jongerenparticipatie: jongeren zijn volwaardige buurtbewoners en we willen ze uitdagen hun rol op te pakken
en mee te denken, niet alleen over hun eigen onderwerpen maar ook over thema’s die in de buurt spelen.
5. Weekendscholen: kinderen die wat extra ondersteuning nodig hebben kunnen deelnemen aan groeps- of
individuele mentoraten. Basisscholen geven deze behoefte aan. Ouders kunnen met de school overleggen
wanneer ze vinden dat hun kind hiermee geholpen zou zijn.
6. Pilot peuterschool met/zonder taalachterstand: het beleid hiervoor gaat centraal maar het stadsdeel wil graag
een rol spelen bij het bieden van een pilotlocatie voor zo’n peuterschool.
7. Cultuur- en milieueducatie stimuleren: aanbieders en instellingen uit de buurt willen we de weg wijzen naar de
scholen om in het onder- of naschoolse aanbod te worden opgenomen.
23
27
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 24 van 50
Aandachtspunten uit de buurten
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
Buurt
Thema
Omschrijving / Kernopgaves
Westerpark
Staatslieden
buurt
Jeugd &
Onderwijs
Frederik
Hendrikbuurt – Hugo
de Grootbuurt
Veiligheid,
sociale cohesie,
jeugd
Spaarndammerbuurt
Jeugd &
Onderwijs/
veiligheid
De CITO score (531,8) van de Staatsliedenbuurt is lager dan de
gemiddelde CITO score in heel Amsterdam (534).
‘hotspots’ jeugdoverlast Van Beuningenplein. We hanteren hier een
BPT achtige aanpak gaat goed maar verdient blijvende aandacht,
omdat het plein als een belangrijke ontmoetingsplek kan worden
gezien. Ook aandacht voor Vreedzaam in West (programma dat
probleemgedrag op scholen helpt terug te dringen). Extra inzet nodig
vanuit Vreedzaam in West.
Marcanti-College: het speelt al meerdere jaren dat de scholieren van
het Marcanti-College zorgen voor overlast in de buurt. Ondanks
meerdere bewustwordingsprojecten geïnitieerd vanuit de school
maar ook vanuit het stadsdeel blijft dit probleem bestaan.
In de Spaarndammerbuurt is sprake van jeugdoverlast. Een deel v.d.
oplossing zou kunnen zijn een bewustwordingscampagne uitvoeren
voor en met de jeugd m.b.t. de vervuiling -vernieling - inrichting OR en
wat zij kunnen betekenen [verdienen] i.s.m. buitendienst
Ivm jeugdoverlast is extra aandacht nodig voor [hang]jeugd
mogelijkheden om hen bezig te houden en te binden aan de buurt het
gaat dan zowel ontmoeting en ontspanning voor de jeugd en door
ouders/bewoners gedragen start
gemaakt in 2013 en er is medewerking van Ad van Deventer /
buurtbewoners / politie en volta ijdockzz en buurteam jeugd
Oud West
Helmersbuurt
Veiligheid
Veiligheid
Bellamybuurt
Armoede
Sociaal
Borgerbuurt
Armoede
Oud-West
Alle buurten
Sport & Jeugd,
Jongerenen
J. de Bosch Kemperpad; hang-/indrinkjongeren in avond en nacht.
Aanpak: extra aandacht bikers politie, inzet straatcoaches, bewoners
die zelf
Andreasveld (op WG); hang-/indrinkjongeren op/bij picknicktafels in
avond en nacht. Bewoners die jongeren niet meer durven
aanspreken en elke avond gesleep met de picknicktafels want
iedereen wil ze ver weg hebben. Extra aandacht bikers van politie,
inzet straatcoaches.
Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in Borgeren Bellamybuurt leven op bijstandsniveau; veel
uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in
minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t.
sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep.
In Havelaar komt groep Marokkaanse vrouwen die met hun handen
in het haar zitten. Hun zonen geven zoveel problemen dat ze niet
meer weten wat ze moeten.
Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in Borgeren Bellamybuurt leven op bijstandsniveau; veel
uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in
minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t.
sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep.
In vergelijking met de andere wijken in West is het sportaanbod voor
jeugd, jongeren en speciale aandachtsgroepen in Oud West te triest
24
28
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 25 van 50
speciale
aandachtsgroep
en
Tieners en
jongeren
voor woorden, terwijl het aantal bewoners met gezondheidsklachten
(kinderen en ouderen) boven het Amsterdams gemiddelde is.
Armoede /
Samen Doen /
OKT
met bijzondere
aandacht voor
gezinnen.
Activering
Veiligheid
Veel huishoudens kampen met hoge huurachterstand, schulden.
Kinderen groeien op in minima huishoudens. Negatieve invloed.
Relatief hoog percentage minima huishoudens.
Er is onvoldoende plek voor jongeren om te chillen in Oud West. Ook
het activiteitenaanbod voor tieners en jongeren is niet groot.
Bos en Lommer
Landlust
Gibraltarbuurt
Onderwijs/
loopbaanontwikkeling
Sociale cohesie
– activeren
bewoners
Zelfbeheer
bewoners
Speeltuin
Armoede /
Samen Doen
/OKT
Robert Scottbuurt
Veiligheid &
Sociale cohesie
Gulden Winckelbuurt
Pedago-gisch
klimaat
verbeteren.
Integrale
aanpak:
Samen Doen /
BPT / OKT /
Bewoners /
Buurtcoördinator
Armoedebestrijd
ing
(Samen Doen;
OKT)
Speeltuinvereni
ging de Boom
Robert Scottbuurt
Veiligheid &
Sociale cohesie
Ondanks verbetering veiligheid op het Karel Doormanplein (inzet
BPT) blijft inzet nodig bij overlast jeugd bij speelplekken en op straat.
Schoolprestaties zijn zwak, waardoor doorstroming naar
vervolgopleiding en werk beperkt zijn.
Groep actieve bewoners is klein. Komt veel druk te liggen op deze
groep.
Menskracht nodig voor toezicht bij speelplekken. Speeltuinvereniging
heeft geen achterban en geen aansluiting bij de buurt.
Veel minima huishoudens en een-ouder gezinnen; veel
uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in
minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen m.b.t.
sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep.
De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks
sprake van sociale samenhang. Fysieke maatregelen ter
bevorderingen van openheid openbare ruimte en gebouwen rondom
het Robert Scottplein, het ROC in het bijzonder.
Problemen met kinderen en jongeren m.b.t. pestgedrag. Hoe ga je
met elkaar om? Opvoedondersteuning. Stimuleren en faciliteren
toezicht/ activiteiten door ouders bij speelplaatsen. Voortzetten
huidige aanpak die vruchten begint af te werpen.
Veel minimahuishoudens (langdurig), veel uitkeringsgerechtigden;
kinderen groeien op in minimahuishoudens, grote
schuldenproblematiek. Hoge concentratie Multi probleem gezinnen.
Isolatie bij ouderen en slechte gezondheid.
Er moet duidelijkheid komen tussen het stadsdeel en de
speeltuinvereniging over het eigendom, het opknappen en
huurcontract van het speeltuingebouw De Boom. Dit zal kosten met
zich meebrengen en vraagt aandacht komende tijd.
De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks
sprake van sociale samenhang. Fysieke maatregelen ter
bevorderingen van openheid openbare ruimte en gebouwen rondom
het Robert Scottplein, het ROC in het bijzonder.
25
29
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 26 van 50
Kolenkitbuurt
Bos en Lommer
breed
Onderwijs /
Participatie
Jongeren
Jongeren –
werkloosheid Participatie
Kinderen en
Jongeren
Huisvesting
Jongeren
Hoog percentage gewichtsleerlingen en lage Cito-score, dit vormt
geen goede basis voor doorstroming naar beroepsonderwijs en werk.
Veel jongeren, veel vroegtijdige schoolverlaters.
Jongeren zijn niet goed ‘in beeld’ het blijkt moeilijk om met hen in
contact te komen. Ondanks inspanningen van professionals.
Jongeren worstelen met een negatief zelfbeeld en stigmatisering.
Veel kinderen en jongeren groeien op in een gezin met weinig
inkomen en vaak weinig perspectieven. Vaak zijn mensen langdurig
werkloos. Bos en Lommerbreed signaleren wij dat de m.n. kinderen
en jongeren met een niet westerse achtergrond kampen met een
negatief zelfbeeld, weinig gevoel van eigenwaarde. Contact leggen
met informele netwerken blijkt moeilijk voor professionals.
In Bos en Lommer wordt geïnvesteerd in studentenhuisvesting. Maar
voor jongeren die niet studenten blijkt nauwelijks aanbod te zijn.
Baarsjes
Mercatorbuurt-Noord
Veiligheid
Sociale cohesie
Postjesbuurt
Pleinen
Pedagogisch
klimaat
verbeteren.
Integrale
aanpak:
Samen Doen /
BPT / OKT /
Bewoners /
Buurtcoördinator
Armoedebestrijd
ing ( Samen
Doen; OKT)
Veiligheid incl. verkeersveiligheid. De subjectieve veiligheid is nog
steeds slechter dan de objectieve veiligheid in de
Mercatorbuur_Noord. Blijven inzetten op melden, inbraakpreventie,
drugsoverlast, jongerenoverlast. In de John Franklinstraat hangen
alcoholisten en daklozen.
Blijvend inzetten op wekelijkse bijeenkomsten voor meiden in de
voormalige kosterswoning.
Verbinding leggen tussen meesteropleidingcoupeur en de
buurtbewoners. De opleiding verzorgt samen met bewoners
workshops restyling van kleding.
• Bewoners geven aan dat jongerenoverlast op de pleinen in de
Postjesbuurt is afgenomen. Daar is afgelopen jaren hard aan
gewerkt. Ook in 2014 en 2015 blijft dit een punt van aandacht.
• De hoeken van het Antillenplein vormen een ingewikkelde manier
om fietsen tegen te gaan. Hier moet een andere oplossing voor
worden gevonden.
• Bewoners op het Paramariboplein wensen vervanging van oude
lantaarnpalen op het plein en wensen dezelfde lantaarnpalen als
die langs de Kostverlorenkade aan de overkant.
• Er staan veel scooters op het Paramariboplein: inrichten van
speciale scooterparkeerplaatsen.
Integrale aanpak Witte de Withplein
Aanpassingen in de openbare ruimte (meer groen met zelfbeheer,
fietssluisjes, meer verlichting, verplaatsing banken, aanleggen water
en stroom). Sociale, culturele en kinderactiviteiten. Tegengaan vuil
op straat. Inzet pedagogisch klimaat op het plein en in de gezinnen.
Inzet Ouder- en kindadviseur. Voortzetten samenwerking bewoners,
ondernemers,Ymere en professionals en betrekken van Moskee
Nour.
Aanpak armoede en isolatie en verder ontwikkelen De Wending
In de Chassébuurt zijn nog steeds veel minimahuishoudens, speelt
schuldenproblematiek, ouderen die o.a. door taalachterstand
geïsoleerd raken en werkloosheid. Verder ontwikkelen ingezette
aanpak en samenwerking Samen Doen/ BPT/ OKC/ ABC/ BOOT en
bewoners.
26
30
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 27 van 50
Stimuleren werkgelegenheid, vooral verbeteren kansen arbeidsmarkt
jongeren. De Wending (ruimte Cordaan) verder ontwikkelen als
ontmoetingsplek en plek voor kwetsbare mensen uit de buurt
(combinatie zorg en welzijn).
Sociale cohesie
Stimuleren van buurtnetwerken en verbinden verschillende groepen
zoals Geef om de Jan Eef, Bedrijvige vrouwen, Cinebaars,
creatievengroep De Wending, Buurt Betrokken Bewoners, Moskeeën
en netwerken van ouders rond scholen.
Stimuleren bewonersinitiatieven gericht op kinderactiviteiten,
jongeren, ouderen en gezondheid
Baarsjes breed
Armoede
Jeugd
Veel gezinnen kampen met armoede. Vaak zijn er schulden. Doel is
om de lopende inzet in 2015 intensiveren en verbreden, door vooral
de netwerken rondom arme gezinnen te versterken en de
zelfredzaamheid van deze gezinnen te versterken. Daarnaast
investeren in werkgelegenheid en het vergroten van kansen op de
arbeidsmarkt van jongeren
Veel jonge kinderen zijn alleen op straat en vertonen daar
overlastgevend en grensoverschrijdend gedrag (onder andere
pesten, vernielen, blowen, etc.). Doel is het pedagogisch klimaat in
de buurt en in de gezinnen waar deze kinderen vandaan komen te
verbeteren en vroegtijdig schoolverlaten tegen te gaan. Dit speelt
vooral in de Chassébuurt en de Mercatorbuurt Noord en Zuid
Zorgen zijn er over de vele coffeeshops en de twijfelachtige horeca in
de buurt. Deze hebben een aanzuigende werking op jongeren van
buiten. Dit zorgt voor verkeerde verleidingen. Het aantal coffeeshops
in de buurt moet minder worden.
27
31
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 28 van 50
Hoofdstuk 5
Gebiedsagenda West, domein zorg en welzijn
Mensen willen zelf vorm geven aan hun leven. De meesten kunnen dat zelf, zo nu en dan met hulp uit de eigen
vertrouwde omgeving. Anderen hebben meer hulp en ondersteuning nodig. Op het domein van zorg en welzijn
gaat het uiteindelijk om het vergroten van de maatschappelijke participatie in ons stadsdeel. Bewoners zijn daarbij
op de eerste plaats zelf aan zet. Tegelijkertijd spreken de cijfers over bijv. armoede in sommige buurten boekdelen.
We blijven ons daarom inzetten om armoede en sociaal isolement aan te pakken, om zelfredzaamheid te
bevorderen, etc. Maar ook waar ondersteuning en hulp nodig is gaat het ons om de eigen kracht van mensen.
Iedereen heeft een talent. Dat is onze basishouding.
De decentralisatie van de Jeugdzorg, van een deel van de AWBZ en de nieuwe participatiewet bieden kansen om
lokaal maatwerk te leveren en daarbij de mensen zelf te betrekken. De grootste uitdaging komt op het sociaal
domein voort uit deze decentralisaties. Daarop moeten centrale stad en stadsdelen voorsorteren. Stadsdeel West
wil dat uitdrukkelijk doen samen met bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Tegelijkertijd
moeten daarbij omvangrijke rijksbezuinigingen opgevangen worden.
Ingezet stedelijk beleid
De centrale stad heeft programma’s in gang gezet om de decentralisaties voor te bereiden. Het is de taak van het
stadsdeel om per gebied de samenhang in de uitvoering tussen die verschillende acties tot stand te brengen. Het
gaat om ingrijpende veranderingen in dienstverlening aan bewoners en om het vergroten van het aandeel van
bewoners in het werken aan oplossingen van maatschappelijke problemen. Wij willen kijken naar het geheel van
deze veranderingen en vooral naar wat dit betekent voor bewoners. Dit doen we omdat we vanuit dat perspectief
willen kijken naar de kwaliteit en effectiviteit van de uitvoering en ‘als ogen, oren en handen van het stadsdeel’
signalen willen geven aan de centrale stad. Op die manier dragen we bij aan de ontwikkeling van het beleid door
de centrale stad én aan de verbetering van de uitvoering, zowel onze eigen uitvoering als die van de centrale stad
en andere partners.
Eén van de stedelijke programma’s is het ‘Startgebied Samenwerking Sociaal Domein’ (voorheen de zgn. 3D-pilot).
In ieder stadsdeel komt een startgebied. West heeft deze uitdaging enthousiast opgepakt, omdat er al veel van
waarde is ontwikkeld, waarop we verder kunnen en willen bouwen. In West is Bos en Lommer het startgebied waar
gewerkt wordt aan een effectieve uitvoering gericht op de nieuwe taken die met de decentralisatie bij de gemeente
komen. Daarin proberen we op een nieuwe manier te werken aan de dienstverlening in nauw contact met de
inwoners. Wij zetten in op een zo eenvoudig mogelijke organisatie van hulpverlening dicht bij de mensen. Daarvoor
willen we regie voeren op de uitvoering door professionele instellingen. Alles wat we in dit startgebied voor elkaar
krijgen willen we vervolgens in de andere wijken invoeren en daarbij willen we uiteraard ook leren van wat er in
andere stadsdelen is ontwikkeld. Zo dragen we met elkaar bij aan de ontwikkeling van een Amsterdams
uitvoeringsmodel. We doen dit immers met en voor onze bewoners samen met de andere stadsdelen en de
centrale stad.
Coalitieakkoord Amsterdam 2014 - 2018
nog onbekend
Lopende programma’s en beleidsdoelen
Tijdens de verbouwing van het sociaal domein en de stedelijke organisatie zorgt West voor het ontwikkelen van de
zelfredzaamheid en de eigen kracht. Wie daarbij steun nodig heeft krijgt dat van ons. Wij bevorderen de
28
32
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 29 van 50
wederkerigheid om netwerken tussen de inwoners tot stand te brengen en daarmee bij te dragen aan een cultuur
waarin mensen iets voor elkaar kunnen en willen betekenen.
Wij blijven actieve bewoners faciliteren en ondersteunen. De agenda van de buurt is voor die ondersteuning één
van de richtinggevende instrumenten. ABC is de maatschappelijke dienstverlener voor West. Wij gaan door met de
integratie van het collectieve en individuele welzijn in integrale sociale teams. Voor de nieuwe groepen die door de
decentralisaties onder de verantwoordelijkheid van de gemeente komen hebben we extra aandacht, vooral voor
allochtone ouderen en licht verstandelijk beperkten en hun mantelzorgers. Op het terrein van de nieuwe
participatiewet zien we als ons aandeel dat mensen die niet snel een baan vinden een zinvol alternatief wordt
geboden om mee te doen en erbij te horen.
Uitwerking startnotitie Meer ruimte voor West
Het stadsdeel is een goede partner van de centrale stad. Wij willen de ogen, oren en handen van de stad zijn, ook
op het Sociaal Domein. Op uitvoerend niveau komt alles samen: decentralisaties, reorganisatie van het ambtelijk
apparaat en de nieuwe bestuurlijke opzet en taakverdeling in de stad. Het gaat ons daarbij vooral om:
• Het versterken van persoonlijke netwerken.
• Het ondersteunen van allerhande initiatieven die bijdragen aan een goede zorg en het terugdringen van
eenzaamheid.
• Het leren kennen van al onze bewoners die zorg hebben of bijna krijgen, door met vrijwilligers de wijken in te
gaan en activiteiten te ontplooien.
• Kansen en ontwikkeling van de dragende samenleving.
• Een vanuit het perspectief van bewoners doelmatige en doeltreffende organisatie van de uitvoering in het
sociaal domein, met de nadruk op de hulp en zorgverlening
Daarom houden we een pleidooi voor een zo eenvoudig en eenduidig mogelijke aansturing in het sociaal domein,
voor simpele procedures, administratie en instrumenten en voor een goed afgestemde inzet van het budget van
stad en stadsdeel.
West wil een goede uitvoering realiseren. Daarbij hoort dat wij de kaders die de stad gaat stellen goed
operationaliseren en samenbrengen met wat er in onze wijken leeft. Daarbij hoort als gezegd ook dat wij vanuit de
lokale uitvoering signalen afgeven over de effectiviteit en werkbaarheid van de stedelijke voorstellen. Wij staan
voor een dynamische samenwerking tussen bewoners, maatschappelijke organisaties een de
stadsdeelorganisatie. We willen onze rol als regisseur inzetten om die dynamiek te versterken gericht op het
scheppen van kansen en oplossen van problemen. Wij beseffen dat het nuttig en nodig is om te sturen op
gegevens, maar ook dat staat wat ons betreft ten dienste van de dynamiek tussen de mensen die samen de
problemen aanpakken. Vanuit dit perspectief dragen wij bij aan het landen van de uitkomsten van de
decentralisaties in ons stadsdeel en spannen wij ons in om die te verbinden met de informele hulpverlening.
Actieve bewoners ondersteunen: faciliteiten
Actieve bewoners zijn het sociale kapitaal van West. Een actieve samenleving, de basis van de dragende
samenleving, dat zijn bewoners in buurten en wijken die zich inzetten voor elkaar en voor hun leefomgeving. Dat
willen we stimuleren, o.a. door goede faciliteiten.
West stelt in elke wijk één grote accommodatie beschikbaar waar van alles kan en waar professionals indien nodig
en gewenst actieve burgers ondersteunen. Dat zijn de vier multifunctionele accommodaties (MFA’s). Daarnaast zijn
er vier Huizen van de Buurt. Daar wordt een verbinding gelegd tussen welzijn en zorg. In de Baarsjes worden de
functies van het Huis van de Buurt niet in één gebouw geconcentreerd. Daar wordt het Huis van de Buurt als
netwerk door ontwikkeld, waarbij er gebruik wordt gemaakt van meerder accommodaties verspreid over de wijk.
Door de decentralisaties wordt de gemeente verantwoordelijk voor nieuwe doelgroepen. Daardoor zal er meer
vraag zijn naar ruimte voor ondersteunende activiteiten in de buurten dicht bij de bewoners. Dat betekent dat het
nodig is om het ondersteuning- en zorgaanbod fijnmaziger aan te bieden dan nu mogelijk is met de vier MFA’s en
de vier Huizen van de Buurt. Wij willen daarvoor zo veel mogelijk gebruik maken van bestaande accommodaties
die naar hun ligging geschikt zijn en waar mogelijkheden zijn om de benodigde activiteiten onder te brengen. We
denken dat het gebiedsplan een goed instrument is om te kijken naar de evenwichtige spreiding van
29
33
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 30 van 50
accommodaties in de wijken. Het gaat daarbij om vragen als: in welke gebieden is gelet op de vraag nog ruimte
nodig? En waar zijn binnen bestaande accommodaties kansen om ondersteuning- en zorgaanbod te laten plaats
vinden?
Daarnaast zijn er in West buurtkamers. Dat zijn kleinere accommodaties die door bewoners beheerd worden. In
principe moeten zij zelf door de activiteiten die daar plaatsvinden de middelen verwerven voor de huur en het
beheer. Veel van de buurtkamers draaien nu met tijdelijke startsubsidies. We willen bij het kijken naar de spreiding
van vraag en aanbod van accommodaties in het gebiedsplan ook de mogelijkheid onderzoeken om van
buurtkamers gebruik te maken om daar activiteiten onder te brengen. Wellicht kan dat het verdienmodel van een
buurtkamer een bredere basis geven.
Mensen helpen – hulp en zorg
Stadsbreed blijven wmo-voorzieningen overeind (o.a. voor mantelzorgers). Er zijn al veel mensen die anderen
helpen, maar dat zal nog meer nodig worden. Als de grootste uitdaging zien we het mobiliseren van bewoners om
anderen te helpen. Wij steunen daarbij op een gebiedsgerichte aanpak, maar zullen ook bevorderen dat mensen
op basis van thematische interesse (eenzaamheid, taal) zich voor anderen inzetten. Ontmoeting is in ons beleid
geen doel op zich, maar kan als middel bijvoorbeeld bijdragen aan het bestrijden van eenzaamheid. In gebieden
met meer problemen zetten wij meer capaciteit in.
West houdt een aantal voorzieningen in stand, zoals bijv. voor dagbesteding, die in de toekomst wellicht onder de
bevoegdheid van de centrale stad gaan vallen. Dat doen wij om ze te behouden, zodat ze van betekenis kunnen
zijn bij de uitvoering van de nieuwe taken die de lokale overheid krijgt door de decentralisaties.
Het doorbreken van sociaal isolement is voor ons een prioriteit. Dat is bij uitstek een probleem dat wordt opgelost
doordat mensen met elkaar van betekenis willen zijn voor elkaar. Die dynamiek willen we versterken. Professionele
ondersteuning is vooral gericht op het faciliteren van bewoners die zich daarvoor willen inzetten. Het gaat ons
steeds om concrete activiteiten waarin mensen elkaar vinden om voor anderen iets te betekenen. Dat willen we als
stadsdeel faciliteren.
Mensen helpen – participatie
Stadsdeel West zorgt ervoor dat mensen die niet snel werk kunnen vinden een alternatief hebben (trede 1 en 2).
Dat gebeurt door plekken bij welzijns- en zorgorganisaties en enkele gespecialiseerde voorzieningen die West
onderhoudt. Wat goed werkt is de participatiecoach die mensen goed kan doorverwijzen en indien dat mogelijk is
op een traject richting werk kan zetten. West wil ook een goede verbinding tussen het welzijnsterrein en het
bedrijfsleven bevorderen.
De stad is en blijft verantwoordelijk voor het in stand houden van het bestaansminimum. Wij willen daar bovenop
een steentje aan bij dragen door ondersteuning van de voedselbank en de vrijwilligersprojecten die daarmee
verbonden. Bovendien: omdat taal zo belangrijk is voor participatie houden wij collectief en waar nodig individueel
taalaanbod in stand. De functie van de taalwijzer willen we behouden, wellicht gaat de verantwoordelijkheid
hiervoor over naar de centrale stad.
Mensen centraal
De bewoners zijn aan zet! Dat maken wij waar door de uitvoering samen met bewoners te doen en ook de
professionals de ruimte te geven om met en voor de bewoners te werken. Wij willen kijken wat buurttenders
kunnen betekenen op het sociaal domein, bijv. door met bewoners te kijken of en hoe zij zelf een maatschappelijk
probleem aanpakken. Daarbij kunnen wij ondernemende bewoners kansen bieden op die manier bij te dragen aan
het ontwikkelen van activiteiten of het helpen van mensen die dat nodig hebben. Tegelijkertijd zullen we steeds
daarbij als centrale overheid verschillende belangen moeten afwegen. Dat betekent dat wij knopen doorhakken als
dat nodig is. Daar zijn wij steeds transparant over.
Agenda’s van de buurten
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
30
34
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 31 van 50
Buurt
Onderwerp
Omschrijving
Westerpark
Staatslieden
buurt
Marcanti-eiland:
Spaarndammerbuurt
Houthaven
Westerpark breed
Sociaal
Isolement,
In de Staatsliedenbuurt wonen veel mensen met een
verstandelijke beperking of psychische problemen. Ook is er veel
armoede. Er zijn wel mensen die bereid zijn zich in te zetten voor
mede buurtbewoners zonder een groot netwerk. Maar ook rond dit
thema moet meer aandacht komen, juist nu. De wens is dat
parkeren voor mantelzorgers gratis wordt.
Sociale cohesie,
Via de partners ABC en Cordaan is er aan het licht gekomen dat
isolement,
er een groep bewoners op het eiland vereenzaamd zijn. Deze
participatie
moeten betrokken worden in de buurt op één of andere manier.
Dit gebeurt nu al door Cordaan die hen uitnodigt om in hun
inloophuis aan de Marcanti laan te komen eten gezamenlijk met
hun eigen cliënten.
Sociaal Isolement / Voor het verbinden van oude en nieuwe bewoners is het nodig om
zorgvraag
in te zetten op het versterken van gezamenlijke activiteiten. Daarbij
behoeven vrouwen bijzondere aandacht.
Sociaal Isolement / In de Spaarndammerbuurt wonen veel ouderen en er is sprake van
zorgvraag
sociaal isolement. De aandacht voor ouderen moet worden
bevorderd en de aansluiting bij de activiteiten in de buurt. Dit kan
door samenwerking van het ABC team en de Bogt en aansluiten bij
initiatieven in de buurt: optimaliseren en uitbreiden.
zeggenschap aan Opzetten van de pilot ‘Buurttender’ Het idee is dat door middel van
de buurt /
een aanbesteding een maatschappelijke taak kan worden
buurttender
opgepakt door bewoners en sociale ondernemers. Het gaat hierbij
erom dat de ‘best man for the job’ het ‘probleem’ oppakt. Er komt
een bijeenkomst waarin bewoners kunnen mee denken over de
tender. (hier opgenomen vanwege de ondersteuningsbehoefte en
de nauwe relatie met welzijn.)
Participatie
Participatie trajecten houthaven in gang zetten Voor huidige en
toekomstige bewoners. juist nu omdat er zoveel gebeurd en op
stapel staat.O.a. participatie asielzoekerscentrum
Vindplaatsen en
Er is een mix van nieuwe stedelingen en niet-westerse
herkenbare
Amsterdammers. Qua sociale cohesie scoort Westerpark matig.
activiteit.
In de oudere buurten van Westerpark ligt het besteedbaar
Wederzijdse
huishoudinkomen over het algemeen onder het gemiddelde voor
werving.
Amsterdam en West.
Het is van belang om te investeren in ‘plekken’. Deze plekken zijn
belangrijk, omdat mensen elkaar daar kunnen ontmoeten, of om
hulp kunnen vragen, wanneer het gaat om zorg of begeleiding,
van wat voor soort dan ook.
Oud-West
Bellamybuurt
Armoede
Armoede
Sociaal
Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in de
Bellamybuurt leven op bijstandsniveau; veel
uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in
minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen
m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep.
Ondanks cijfers blijkt uit contacten met bewoners en netwerken
dat er sprake is van ‘verborgen’ armoede en eenzaamheid vooral
onder ouderen en ouderen met een niet-westerse achtergrond.
In Havelaar komt groep Marokkaanse vrouwen die met hun
handen in het haar zitten. Hun zonen geven zoveel problemen dat
ze niet meer weten wat ze moeten.
31
35
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 32 van 50
Borgerbuurt
Armoede
Armoede
Oud-West breed
Ouderen
Gezondheid
Bewonersgestuurde
wijkontwikkeling
Veel minimahuishoudens, beroepsbevolking en gezinnen in de
Borgerbuurt leven op bijstandsniveau; veel uitkeringsgerechtigden,
veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. M.n. voor
kinderen weinig voorzieningen m.b.t. sport en spel. Weinig
perspectief voor deze groep.
Uit contacten met bewoners en netwerken komt naar voren dat er
sprake is van ‘verborgen’ armoede en eenzaamheid vooral onder
ouderen en ouderen met een niet-westerse achtergrond.
In Oud West wonen meer ouderen dan in de andere wijken van
West. Isolatie bij ouderen en slechte gezondheid is een probleem.
Obesitas, stress zijn veel voorkomende klachten bij bewoners.
Inzetten op bewustwording en gedragsverandering m.b.t. gezond
leven.
Kans voor een actieve groep bewoners om zich te ontwikkelen tot
wijkondernemers die zich richten op de activering van bewoners
en bewustwording.
Bos en Lommer
Landlust
Gibraltarbuurt
Gulden Winckelbuurt
Erasmuspark
buurt
Armoede in
huishoudens met
gevolgen voor
kinderen.
Activering.
Sociale cohesie
Sociale cohesie –
activeren
bewoners
Zelfbeheer
bewoners
Speeltuin
Armoede in
huishoudens met
gevolgen voor
kinderen.
Armoede in
huishoudens met
gevolgen voor
kinderen.
Ouderen
Sociale cohesie Cultuur
Armoedebestrijdin
g
Gezondheid
Sociale cohesie
Robert Scottbuurt
Ouderen
Veel huishoudens kampen met hoge huurachterstand, schulden.
Kinderen groeien op in minima huishoudens. Negatieve invloed.
Relatief hoog percentage minima huishoudens.
Spanning tussen verschillende groepen bewoners in de buurt:
kopers en huurders. Meer kansrijk en minder kansrijk. Relatief
lage score op tevredenheid in de buurt.
Groep actieve bewoners is klein. Komt veel druk te liggen op deze
groep.
Menskracht nodig voor toezicht bij speelplekken en zelfbeheer
speeltuin.
Veel minima huishoudens en een-ouder gezinnen; veel
uitkeringsgerechtigden, veel kinderen groeien op in
minimahuishoudens. M.n. voor kinderen weinig voorzieningen
m.b.t. sport en spel. Weinig perspectief voor deze groep.
Veel minimahuishoudens (langdurig), veel uitkeringsgerechtigden;
kinderen groeien op in minimahuishoudens, grote
schuldenproblematiek. Hoge concentratie Multi problem gezinnen.
Isolatie bij ouderen en slechte gezondheid.
Er is sprake van een toename van spanningen tussen
verschillende bevolkingsgroepen. Verbinden door culturele
activiteiten (niet meteen problematiseren) en de buurtkamer als
ontmoetingsplek inzetten.
Behoort tot de minst arme buurten. Gesignaleerd wordt niettemin
dat er sprake is van ‘verborgen’ armoede en eenzaamheid vooral
onder ouderen en ouderen met een niet-westerse achtergrond.
Obesitas, stress zijn veel voorkomende klachten bij m.n. groep
Marokkaanse en Turkse bewoners. Inzetten op bewustwording en
gedragsverandering m.b.t. gezond leven.
Meer bewoners activeren om zich in te zetten voor de buurt.
Verbindingen leggen met VVE’’s in de buurt (sterk en minder sterk
samenbrengen).
Relatief hoog percentage ouderen in de buurt. Is een groep die in
32
36
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 33 van 50
Kolenkitbuurt
Laan van Spartaan
Bos en Lommer
breed
Ouderen
Armoedebestrijdin
g – Participatie
naar werk
Participatie naar
werk
Sociale cohesie
Kinderen en
Jongeren
(relatie met
welzijn
volwassenen)
Zorg en
Mantelzorg
de toekomst meer zorg en aandacht zal vragen.
Toename van ouderen met een niet -westerse achtergrond die in
een isolement verkeren.
Veel minima huishoudens, hoogste van West, hoog percentage
langdurig werklozen en uitkeringsgerechtigden
Deel van bewoners Kolenkit zijn in Laan van Spartaan komen
wonen. Het zijn de meer kwetsbare groepen.
L.v.S. is een buurt in ontwikkeling, bewoners willen elkaar leren
kennen en zoeken naar een vorm om elkaar te informeren,
activiteiten te organiseren en verbinding met aanwezige
voorzieningen te maken.
Veel kinderen en jongeren groeien op in een gezin met weinig
inkomen en vaak weinig perspectieven. Vaak zijn mensen
langdurig werkloos. Bos en Lommerbreed signaleren wij dat de
m.n. kinderen en jongeren met een niet westerse achtergrond
kampen met een negatief zelfbeeld, weinig gevoel van
eigenwaarde. Contact leggen met informele netwerken blijkt
moeilijk voor professionals.
Het vergroten van het bereik van de groep verstandelijk beperkten
. Onderzoek naar netwerken rondom deze groep.
Extra inzet op mantelzorgers, in het bijzonder de mantelzorgers
met een niet westerse achtergrond. Gezien de uitrol van de
integrale pilot 3D zal op deze groep een grote aanspraak worden
gedaan.
Ouderen: behoefte aan laagdrempelige activiteiten en ontmoeting.
De Baarsjes
Mercatorbuurt-Noord
Armoede
met bijzondere
aandacht voor
gezinnen.
Activering
Taalbeheersing
Sociale cohesie
en participatie
Postjesbuurt
Sociale Cohesie
Chassébuurt
Pedagogisch
klimaat
verbeteren.
Integrale aanpak:
Samen Doen /
BPT / OKT /
Bewoners /
Buurtcoördinator
Armoedebestrijdin
g
Aanpak armoede en isolatie en verder ontwikkelen
portiekgesprekken
In de buurt zijn nog steeds veel minimahuishoudens, speelt
schuldenproblematiek, ouderen die o.a. door taalachterstand
geïsoleerd raken en werkloosheid. Verder ontwikkelen ingezette
aanpak en samenwerking BPT,ABC en bewoners.
Flankerend taalaanbod.
Blijvend inzetten op wekelijkse bijeenkomsten voor meiden in de
voormalige kosters- woning.
Verbinding leggen tussen meesteropleidingcoupeur en de
buurtbewoners. De opleiding verzorgt samen met bewoners
workshops restyling van kleding.
• Contacten leggen met Burennetwerk Amsterdam
• Bewoners willen enquêtes houden in zijn woonblok om de
vraag en het aanbod naar hulp in kaart te brengen. Vervolgens
wil hij dat vraag en aanbod proberen te koppelen.
Sociale, culturele en kinderactiviteiten Inzet pegagogisch klimaat
op het plein en in de gezinnen. Inzet Ouder- en kindadviseur.
Voortzetten samenwerking bewoners, ondernemers,Ymere en
professionals en betrekken van Moskee Nour.
Aanpak armoede en isolatie.
In de Chassébuurt zijn nog steeds veel minimahuishoudens,
speelt schuldenproblematiek, ouderen die o.a. door
taalachterstand geïsoleerd raken en werkloosheid. Verder
33
37
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 34 van 50
ontwikkelen ingezette aanpak en samenwerking Samen Doen/
BPT/ OKC/ ABC/ BOOT en bewoners.
De Wending (ruimte Cordaan) verder ontwikkelen als
ontmoetingsplek en plek voor kwetsbare mensen uit de buurt (als
onderdeel van een netwerk Huis van de Buurt; combinatie zorg en
welzijn).
Mercatorbuurt- Zuid
De Baarsjes breed
Taalbeheersing
Flankerend taalaanbod
Sociale cohesie
• Stimuleren van buurtnetwerken en verbinden verschillende
groepen zoals Geef om de Jan Eef, Bedrijvige Vrouwen,
Cinebaars, creatieven, groepen in Wending, Buurt Betrokken
Bewoners, Moskeeën en netwerken van ouders rond scholen.
• Stimuleren bewonersinitiatieven gericht op kinderactiviteiten,
jongeren, ouderen en gezondheid
Een buurtgericht aanpak voor sociaal isolement en armoede.
Armoedebestrijding
Sociale cohesie
• Meer bewoners activeren om zich in te zetten voor de buurt.
Verbindingen leggen met VVE’’s in de buurt (sterk en minder
sterk samenbrengen).
• Stimuleren van activiteiten van bewoners (bijvoorbeeld de
Buurtouders) op het Columbusplein. Hierbij ook de vereniging
Jacob Maris betrekken.
• Stimuleren van initiatieven die de saamhorigheid in de buurt
versterken o.a. het West’ival
Wijkonderneminge Op peil houden van de sociale draagkracht van de wijk door te
n
investeren in de bestaande en zich ontwikkelende
wijkondernemingen. Met DWI zoeken naar verdere mogelijkheden
om mensen met uitkering in wijkondernemingen te laten
experimenteren met ondernemen.
Sociale tweedeling Tegengaan van sociale tweedeling in het gebied door verbindingen
te leggen tussen kansrijke en kansarme bewoners, tussen
verschillende initiatieven en netwerken.
Zorg
Op pejl houden en integreren van zorgaanbod in de wijk door te
investeren in vrijwilligers, mantelzorgers en de verbinding van
netwerken zorg en welzijn.
Verbinden hulpverleningnetwerken met buurtnetwerken
Armoede
Veel gezinnen kampen met armoede. Vaak zijn er schulden. Doel
is om de lopende inzet in 2015 intensiveren en verbreden, door
vooral de netwerken rondom arme gezinnen te versterken en de
zelfredzaamheid van deze gezinnen te versterken. Daarnaast
investeren in werkgelegenheid en het vergroten van kansen op de
arbeidsmarkt van jongeren.
Eenzaamheid/
Er is veel eenzaamheid onder ouderen en weinig plekken waar zij
vergrijzing
elkaar kunnen ontmoeten. Doel is beter aanbod te realiseren van
kleinschalige dagopvang/dagbesteding plekken voor ouderen.
34
38
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 35 van 50
Hoofdstuk 6
Gebiedsagenda West, domein cultuur
Kunst is van wezenlijk belang voor mensen: door muziek, een voorstelling of een schilderij worden mensen
geraakt, ontroerd en geprikkeld. Kunst zet aan tot dialoog, reflectie en kritiek en is daarmee van grote betekenis
voor de identiteit van Amsterdammers. Aandacht voor kunst en cultuur draagt bij aan de creativiteit en vernieuwing
in West. We herkennen dit in onszelf en willen dan ook een breed palet aan culturele en kunstzinnige uitingen
ondersteunen; gewoon, om van te genieten.
Stadsdeel West wil een plek zijn waar kunstenaars, culturele organisaties en creatieve ondernemers zich graag
vestigen en waar talent en ondernemerschap kunnen groeien en bloeien. Behalve de intrinsieke waarde van kunst
en cultuur richten we ons op instellingen en initiatieven die een verbinding aangaan met bewoners en de economie
in West. De drie hoofddoelen, vastgelegd in de nota Ruimte voor creativiteit, zijn: een kwalitatief goede, culturele
infrastructuur, meer mensen die deelnemen aan kunst en cultuur en groei van creatief ondernemerschap in het
stadsdeel.
De afgelopen jaren is er veel veranderd in de culturele sector. Met minder middelen en nieuw
beleid zijn keuzes gemaakt die van grote invloed zijn op de verdere ontwikkeling van de kunst- en
cultuursector. Op macroniveau zien we door landelijke en stedelijke ontwikkelingen dat de
sector fors onder druk staat en dan vooral de diversiteit van het culturele aanbod. Die druk zet
de sector in beweging; er is een omslag gaande naar een cultuursector die minder afhankelijk is
van de overheid. Positief is dat een aantal culturele instellingen uit West een positieve waardering van de
1
Kunstraad ontving en daarmee in het stedelijke Kunstenplan zijn opgenomen .
We nemen op lokaal niveau bij kleinere instellingen die niet voor financiering uit het
Kunstenplan in aanmerking komen, nog steeds positieve bewegingen waar. Theatergroep Jong
Rast vormde zich na het wegvallen van subsidie om tot De Gasten, een stichting nu via sponsoring eigen
inkomsten probeert te verwerven. Het ZID theater en Muzenis zetten met fondsen alles op alles om hun werk in de
buurt te kunnen blijven uitvoeren. De creatieve bedrijvigheid en evenementen op het Westergasfabriekterrein gaan
ondanks de economische crisis onverminderd door. Ook het Erasmuspark en het Stenen Hoofd ontwikkelen zich
de laatste jaren als culturele buitenplaats en bovenlokale publiekstrekker.
Ingezet stedelijk beleid
1. In het Kunstenplan (KP) staat welke Amsterdamse culturele instellingen de komende jaren subsidie van de
gemeente ontvangen. Via het Kunstenplan 2013-2016 krijgen 141 Amsterdamse kunstinstellingen vanaf 2013
voor vier jaar subsidie, voor een gezamenlijk bedrag van jaarlijks € 82,6 miljoen.
2. Er is in het huidige KP voor gekozen om de positie van Amsterdam als internationale cultuurstad te versterken
en meer Amsterdammers te laten profiteren van kunst en cultuur.
3. Dit Kunstenplan is de voltooiing van een vernieuwde procedure waarmee het gemeentebestuur voor de
verdeling van het geld een sterkere visie ontwikkelt op de rol van kunst en cultuur in de stad. Die visie is
gebaseerd op de Hoofdlijnennota, een verkenning door de Kunstraad, adviezen van twee Kunstschouwen en
een vooruitblik van het College.
4. Het college zet in op ambities cultuureducatie waarbij in 2014 alle Amsterdamse basisschoolkinderen één uur
per week muziekles in de klas krijgen. In het 2016-2017 wordt dit verbreed naar iedere week drie uur
1
Museum het Schip, Podium Mozaïek, Veem Theater, Ketelhuis, MC theater, WG Frascati (en NASA / voorheen Smart Project
Space; sinds zomer 2013 failliet
35
39
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 36 van 50
cultuuronderwijs. Naast muziekles is er dan ook aandacht voor beeldende kunst, erfgoed en andere
kunstvormen.
5. De afgelopen jaren is door gemeente, Rijk en private partijen veel geïnvesteerd in nieuwe cultuurgebouwen en
onderhoud aan de al bestaande gebouwen. Veel van deze instellingen hebben onlangs de deuren
ge(her)opend. Met onder meer de nieuwe centrale bibliotheek (OBA), de Stadsschouwburg, het Eye
Filminstituut, het Stedelijk Museum, het Rijksmuseum, het Muziekgebouw aan 't IJ en De Appel beschikt
Amsterdam nu over een stevig fundament voor de toekomst. De komende periode ligt de nadruk dan ook
minder op het financieren van gebouwen en meer op de cultuurinstellingen en hun aanbod.
Lopende beleids- en programmadoelen en projecten
Evenementen dragen bij aan het verbeteren van het imago van stadsdeel West. Er is geïnvesteerd in de hardware
in het Erasmuspark en op het Mercatorplein. Die investeringen zijn gedaan om de culturele programmering beter te
kunnen faciliteren. De investeringen zijn waardevol als er sprake is van continuïteit en er voldoende middelen zijn
voor de programmering. WestWaarts en het grachtenfestival in het Erasmuspark trekken elk jaar meer bezoekers
en geven het park een heel eigen sfeer. Op het Mercatorplein organiseert het FOAM elk jaar een expositie van
hoogstaande kwaliteit. Het filmfestival Westival was ook in 2013 weer een groot succes. Nieuwe initiatieven
moeten altijd weer op zoek naar financiële middelen om het evenement mogelijk te maken. Naast het financieel
bijdragen, faciliteert het stadsdeel deze initiatieven in hun zoektocht vooral via een koppeling met onze lokale
netwerken.
Evenementen op vier pleinen en parken: De evenementen op het Westergasfabriekterrein worden goed bezocht en
trekken grote aantallen bezoekers uit de hele stad en ver daarbuiten. Het Stenen Hoofd heeft zich met
evenementen zoals Ome Ad en Pluk de nacht ontwikkeld tot een bovenlokale publiekstrekker. De uitbreiding van
Terrasmus en podiumdelen voor het Eikenbosje in het Erasmuspark zijn in gebruik en op het Mercatorplein worden
ieder jaar in samenwerking met het Amsterdams Fotografie Museum (FOAM) tentoonstellingen georganiseerd
(Galerie Mercator). Culturele infrastructuur met buurtpodia en -theaters:
Podium Mozaïek - Bos en Lommer
ZID theater – Bos en Lommer
Filmhuis Cavia - Westerpark
Zaal100 - Westerpark
Muzenis - Westerpark
Kunst openbare ruimte (KOR): We zien bij bewoners veel belangstelling voor (nieuwe) kunst in de openbare
ruimte. Bewoners, kunstenaars en professionals worden altijd - afhankelijk van de aard van de opdracht betrokken bij de totstandkomingprocessen. Voorbeelden van het verfraaien van openbare ruimte en bewoners
laten kennismaken met beeldende kunst zijn de onderdoorgang A10 (Bos en Lommer), Ten Katestraat (Oud-West),
Surinameplein (Baarsjes) en Frederik Hendrikplantsoen (Westerpark).
Door het organiseren van kunstprojecten in, met en voor de buurt krijgen (vooral) aandachtsgebieden een impuls
tot ontwikkeling en verbetering. De afgelopen jaren financierden we dit met ISV middelen, in 2014 uit het
interventiepakket Kolenkit. Onderdeel hiervan dit is het programma Mode en ambacht waarbij vrouwen en meisjes
met verschillende achtergronden aan een creatief en ambachtelijk netwerk op gebied van mode worden gekoppeld.
Wij zetten bij investeringen aan eigen panden een deel daarvan in voor kunst en creativiteit.
In aandachtsgebied Bos en Lommer richten wij ons op de programmering van onder meer Podium Mozaïek en ZID
en het programma Mode en Ambacht.
Bij de subsidietoekenning aan onze culturele instellingen die we structureel financieren - dat zijn 5 podia w.o.
Podium Mozaïek - dringen we ieder jaar meer aan op het leveren van inspanningen om bezoekersaantallen en
eigen inkomsten te vergroten. Daarmee werken we tegelijkertijd aan twee doelstellingen; ‘meer deelname’ en
‘ontwikkelen creatief ondernemerschap’. We willen dat alle jonge inwoners uit West – het publiek en de maker van
de toekomst – op regelmatige basis een theater in West bezoeken. In 2015 organiseren we voor de 12de keer het
talententraject Best of the West, dat wordt medegefinancierd door Ymere. In 2014 zijn Creatief en Ondernemend
middelen beschikbaar.
36
40
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 37 van 50
Wij trekken iconen naar West en proberen die te behouden. Iconen zijn instellingen en locaties met een
grootstedelijke, nationale en/of internationale uitstraling. Ze zijn bekend bij een groot publiek, trekken veel aandacht
en worden door grote aantallen mensen bezocht. In 2011 telden wij naast het Westergasfabriekterrein ook
nieuwkomers zoals De Nieuwe Liefde en het Muziekpakhuis. Doorgebroken als icoon is daar ook Museum ’t Schip.
Het stadsdeel werkt samen met Eigen Haard en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties aan de
uitbreiding van het museum en legt een verbinding met omliggende bedrijven in bijvoorbeeld het Westelijke
havengebied (Westpoort). Ook werken we verder aan de samenwerking van nieuwe en ‘oude’ iconen, zoals
VondelCS in het voormalige Vondelparkpaviljoen, de Hallen en het Westergasfabriekterrein.
Startnotitie Meer Ruimte voor West
•
•
•
Kunst en cultuur als verbinder, aanjager (bij versterken netwerken), maar ook vliegwiel voor economische
impulsen. Betekent dat kunst en cultuur niet altijd rendabel moet zijn.
Festivals passen bij bruisend karakter van West. Specifiek in Westerpark geldt dat er goed
gecommuniceerd wordt naar de buurt dat opbrengsten festivals o.a. worden gestoken in onderhoud park.
Niveau 2013 qua decibelnormen en aantal toegestane festivals, wordt gehandhaafd. Met de buurt in
overleg over manieren om waar mogelijk de grasmat te ontzien en andere vormen van overlast aan te
pakken. Bijkomende kosten voor rekening van ondernemers.
West zet zich in voor binnenhalen en behouden van beeldbepalende en karakteristieke festivals.
Aandachtspunten uit de buurtagenda´s
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
Gebied
Onderwerp
De Baarsjes
KOR: Meer kunst in de openbare ruimte Oud-West. Kunst in de straten, aandacht
voor historie etc.
Stimuleren creatieve en ambachtelijke bedrijvigheid Witte de Withstraat
• Creatieve ondernemers Witte de Withstraat organiseren in oktober een
beeldenroute.
• Bij leegstand actief inzetten op creatieve/ ambachtelijke invulling.
• Stimuleren en faciliteren van gezamenlijke initiatieven van creatieve
ondernemers om meer levendigheid/ promotie Witte de Withstraat te krijgen
en uitstraling nog verder te verbeteren.
KOR: In de Doesbuurt is er uit de buurt een initiatief gekomen om de blinde muur
in de Krommertstraat op te knappen. Deze muur mist inmiddels op enkele plekken
stenen die los kwamen te zitten. Er is nu een tijdelijk kunstwerk vanuit Mode en
Ambacht aangebracht dat geleidelijk weer af bladdert. Voor een permanent
kunstwerk is nu geen budget meer gereserveerd, maar blijft wel een vraag vanuit de
buurt
Bos en Lommer
Buurtgebonden cultuur: In een gebied met diverse en vaak gestapelde problemen
is het vaak zoeken naar een goede manier om mensen te bereiken. Een creatieve,
kunstzinnige aanpak kan een enorme impact hebben op bewoners en een
verbindende kracht generen. Voorbeelden als Atelier Habitat en het Operaproject
BOOM zijn hier goede voorbeelden van.
Westerpark
37
41
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 38 van 50
Programmeren plein en park: Het is van belang om te investeren in ‘plekken’.
Deze plekken zijn belangrijk, onder meer omdat mensen elkaar daar kunnen
ontmoeten of om hulp kunnen vragen, wanneer het gaat om zorg of begeleiding,
van wat voor soort dan ook.
Op basis van andere bronnen van gebiedskennis zijn hieraan de volgende signalen toe te voegen.
Gebied
Onderwerp
Bos en Lommer/ De Baarsjes
Kunst in aandachtsgebied; Met kunstprojecten in, met, voor de buurt (community
art) krijgen aandachtsgebieden een impuls tot ontwikkeling en verbetering.
Interventiepakket Kolenkit (ISV € 150.000) valt na 2014 weg. Voor continuering
kunst in de aandachtsgebieden is aanvulling budget nodig.
West (alle buurten)
Cultuureducatie 12+ / Buurtgebonden culturele activiteiten
We zien in 2014 een groeiende vraag zowel vanuit professionals als vanuit wijken
voor Kunst in met voor de buurt en Cultuureducatie 12+. Het structurele budget
voor 2014 is in april van dat jaar al geheel belegd. Om mensen met goede ideeën
niet af te wijzen en net als in 2014 met collega’ s en buurtagenda’s van wijken te
kunnen blijven optrekken, wordt dit budget in 2014 en 2015 opgehoogd
KOR/ parkeerfonds: Ook in 2015 willen we minimaal 1 herprofileringsproject
aanwijzen dat gedekt wordt met middelen uit het parkeerfonds.
Kunst als verbinder, aanjager & versterken netwerk
Faciliteren en stimuleren van samenwerking tussen mediapartners West (bijv
Hallen/ Westergas, VondelCS), de jaarlijkse cultuurtafel (met AVRO en culturele
partners) en verbinding op gebied van tolerantie, gezamenlijke historie en
diversiteit.
Binnenhalen beeldbepalende en karakteristieke festivals
Voortbouwend op het succes van het cultureel programmeren van pleinen en
parken zoeken we naar festivals en events waarmee we West profileren als
cultureel, vrijzinnig en tolerant stadsdeel.
Maatschappelijk en cultureel vastgoed
Huurders uit de creatieve en innovatieve sector kunnen veelal geen marktconforme
huur betalen maar dragen wel bij aan onze ambities: West creatief en
ondernemend.
Kunst openbare ruimte (KOR) nieuwe werken
Het is onze ambitie om ieder jaar een kunstwerk toe te voegen aan de openbare
ruimte. De voorbereidende werkzaamheden van diverse kunstwerken zijn
momenteel in voorbereiding. Het proces neemt veel tijd in beslag, er wordt overlegd
met bewoners, een kunstenaar geselecteerd, waarna het maakproces van start
gaat. Kosten worden gedekt met middelen die zijn opgebouwd uit restanten van
vorige jaren is opgenomen ion de reserve en moeten hiervoor gereserveerd blijven.
Het opgebouwd restantbudget uit oud ISV is € 97.759.
Kunst openbare ruimte beheer/ onderhoud
De grote buitenbeeldcollectie moet er goed uitzien en vraagt om middelen voor
beheer en onderhoud. Dit draagt bij aan een hoogwaardige kwaliteit van de
openbare ruimte in West. Dit rest-budget is daarvoor nodig.
Baarsjes
Ontwikkeling Mercatorplein
Geïnspireerd door het succes van Cultuurpark Westergasfabriek zijn de afgelopen
jaren vier parken en pleinen ontwikkeld. Een daarvan, het Mercatorplein, kreeg een
beeldend cultureel profiel mee; In galerie Mercator kunnen het hele jaar door
38
42
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 39 van 50
culturele manifestaties plaatsvinden. Sinds 2012 wordt samengewerkt met het
FOAM (Fotografie museum Amsterdam) voor een periode van drie jaar. Het
restantbudget is € 28.817. Dit wordt ingezet voor de huur van frames voor
exposities.
Bos en Lommer
Programmering Erasmuspark / Overkapping Eikenbosje
Geïnspireerd door het succes van Cultuurpark Westergasfabriek zijn de afgelopen
jaren vier parken en pleinen ontwikkeld. Een daarvan, het Erasmuspark, is door
Stadsdeel West als cultureel podium ontwikkeld.
Er is daar de afgelopen jaren een programma aangeboden dat past in het culturele
profiel van het park: familiair en buurtgericht. Twee in de buurt gevestigde
organisaties hebben dit programma voor een groot deel vorm gegeven: Podium
Mozaïek en Terrasmus. De infrastructuur is aangepast om culturele activiteiten
makkelijker te kunnen programmeren, o.m. met een buitenpodium in het
Eikenbosje. De beschikbare middelen worden ingezet voor een overkapping van dit
buitenpodium.
Westerpark
Uitwerking verkeersplan WGF
Hiermee wordt de toegang tot het park verbeterd. Project is lopende.
39
43
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 40 van 50
Hoofdstuk 7
Gebiedsagenda West, domein duurzaamheid
West staat voor een duurzame en gezonde leefomgeving voor haar bewoners. Internationale klimaatdoelstellingen
zijn wat West betreft geen ver-van-mijn-bed show, maar onderstrepen het belang dat ook wij in Amsterdam en dus
ook in West onze bijdrage willen en moeten leveren aan een wereld die wij beter willen achterlaten voor onze
kinderen. De uitstoot van CO2, NO2 en fijn stof moet verder omlaag. Dit doen we onder andere door
energietransitie te bevorderen, verduurzamen van de bestaande woningvoorraad en bij nieuwe bouwplannen te
streven naar klimaat neutrale nieuwbouw. Dat is goed voor het terugdringen van de uitstoot én voor de
portemonnee van (minima)huishoudens en kleine ondernemers.
De opgave ten aanzien van verduurzaming is groot en we kunnen dit niet zonder partners. Gelukkig zien we steeds
vaker dat bewoners en (maatschappelijke) organisaties zelf initiatieven nemen. Zo zijn er al een aantal energie
coöperaties in oprichting en onderzoeken bewoners van het GWL terrein de mogelijkheden voor lokale duurzame
energieopwekking. We gaan door met het stimuleren en faciliteren van dit soort initiatieven. Er is veel ruimte voor
zonne-energie in West. Dit willen we zoveel mogelijk benutten. Op ruim 13 basisscholen in West zijn al
zonnepanelen gelegd. Scholen en eigen gebouwen waar nog geen zonnepanelen op liggen, willen we ook
voorzien.
Informeren en adviseren over energiebesparing draagt bij aan bewustwording en leidt tot het nemen van
maatregelen. Bijna 30% van de ondernemers in het midden en klein bedrijf die een gratis energiescan hebben
ontvangen, heeft ook daadwerkelijk maatregelen getroffen. De focus ligt tot eind 2014 op de winkelstraten van
West. We willen de focus verleggen naar bedrijventerrein Landlust en Westerkwartier.
Bewoners met lage inkomens worden het hardst getroffen door stijgende energieprijzen en krijgen een gratis
energieadvies met energiebesparende producten. Met het oog op verduurzaming van de particuliere
woningvoorraad, bieden we verenigingen van eigenaren een maatwerk-energieadvies.
Maatregelen die we voorstaan om de buurten autoluw te maken (parkeren aan de ring, elektrisch rijden), zullen ook
bijdragen aan de verbetering van de (lokale) luchtkwaliteit. In West is nog een aantal knelpunten waar mogelijk niet
op tijd aan de normen voor luchtkwaliteit wordt voldaan. Om de luchtkwaliteit in de Jan van Galenstraat te
verbeteren is de noordelijke ingang van het Food Center verbeterd. De bedrijven zijn nu aan zet om de afspraken
uit het milieuconvenant na te komen. De Spaarndammertunnel draagt in belangrijke mate bij aan de verbetering
van de luchtkwaliteit in de omgeving van de Tasmanstraat en de Spaarndammerdijk. Voor de overige knelpunten
dringen we bij het college aan op maatregelen. De verduurzaming van het eigen wagenpark zetten we door.
Ingezet stedelijk beleid
Amsterdam Beslist duurzaam, Duurzaamheidprogramma 2011 / 2014; Amsterdam Uitgesproken Duurzaam,
Perspectief voor 2040; Energiestrategie Amsterdam 2040; Zonvisie Amsterdam . Doelstelling is om in 2025 de
CO2-uitstoot met 40% te verminderen ten opzichte van 1990. Door energiebesparing, het lokaal opwekken van
duurzame energie en efficiënt gebruik van fossiele brandstoffen neemt de CO2-uitstoot van de stad af. Amsterdam
zet in op energiebesparing in bestaande gebouwen, nieuwbouw klimaatneutraal, duurzame elektriciteit en
duurzame warmte.
Klimaatneutraal bouwen (2010): vanaf 2015 is alle nieuwbouw klimaatneutraal. Bij (plan)ontwikkeling Houthaven,
Kolenkit en het Food Center Amsterdam is dit het uitgangspunt.
Schone lucht voor Amsterdam en de beleidswijziging naar aanleiding van de evaluatie:
40
44
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 41 van 50
a. locatie specifieke maatregelen voor mogelijke knelpunten luchtkwaliteit. In West zijn dat de Jan
van Galenstraat, Haarlemmerweg, Tasmanstraat/Spaarndammerdijk en de Overtoom.
b. faciliteren elektrisch vervoer door netwerk van elektrische oplaadpunten aan te leggen.
Coalitieakkoord centrale stad 2014-2018
onbekend
Lopende beleids- en programmadoelen conform begroting 2014:
-
Gezonde leefomgeving en verbetering van het buitenklimaat:
o Faciliteren openbare oplaadpunten voor elektrische auto’s.
o Stimuleren aanleg van groene daken. Tot 1 januari 2015 uitvoering subsidieregeling bij het
stadsdeel, daarna vinden we andere wegen de aanleg verder te stimuleren.
o Bedrijven adviseren over energiebesparing. Eind 2014 zijn ondernemers van alle winkelstraten een
gratis energiescan aangeboden. In de hervormingsagenda is opgenomen dat MKB-bedrijven een
energiescan kunnen aanvragen bij de gemeente.
o Stimuleren en bevorderen energietransitie: ondersteuning onderzoeksprojecten woonboten
Houthaven en GWL terrein naar duurzame energie, ondersteuning opzetten van energie
coöperaties (twee projecten in Oud West). De kansen voor toepassen van stadswarmte en WKO in
West zijn in kaart gebracht (Kansenkaart thermische infrastructuur Stadsdeel West). De twee
meest belovende kansen worden nu concreet uitgewerkt.
De subsidieregeling Zon XL (zonnepanelen voor collectieven, budget provincie Noord Holland) is
in maart 2014 gesloten maar de subsidieregeling is nog niet uitgeput. Overwogen wordt om deze
opnieuw open te stellen in West.
o Verbeteren bestaande woningvoorraad (naar label B of C): uitvoeren van actieprogramma
Duurzaam wonen. Daarnaast uitvoering van de subsidieregeling woningisolatie (gelden provincie
Noord Holland).
-
Afval wordt gescheiden ingezameld: uitvoering plan van aanpak Verbetering afvalscheiding
o Verhoging percentage gescheiden ingezameld papier, kunststof, textiel en kca. Het volledige
afvalcontainerpark wordt de komende jaren vernieuwd. Dit geeft de mogelijkheid om een optimale
spreiding te realiseren van de containers voor papier, glas, kunststof en textiel. Dit maakt het voor
de bewoners makkelijker de verschillende afvalfracties op korte afstand van hun woning in te
leveren.
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied duurzaamheid:
-
-
Duurzaam bouwen is het uitgangspunt. Energieneutraal bouwen met duurzame materialen. Ook bij
renovatie is duurzaamheid een uitgangspunt. Kostenbesparing voor bewoners door energiebesparende
maatregelen. Bij (plan)ontwikkeling Houthaven, Kolenkit en het Food Center Amsterdam is klimaatneutraal
bouwen het uitgangspunt. Met uitvoering van het actieprogramma duurzaam wonen is de afgelopen
periode de particuliere woningvoorraad verbeterd. Gelden van de provinciale subsidieregeling duurzame
energie maatregelen bestaande bouw zijn ingezet voor woningisolatie en zonnepanelen. De
subsidieregeling woningisolatie is nog niet uitgeput. Bewoners met lage inkomens worden het hardst
getroffen door stijgende energieprijzen en krijgen een gratis energieadvies met energiebesparende
producten. Dit project wordt uitgevoerd met ISV-gelden en in 2014 afgerond. In de begroting 2014 is
budget gereserveerd voor een vervolgtraject energieadviezen.
Een zinvol vervolg hierop zou kunnen zijn:
o Uitwerken vervolgprogramma duurzaam wonen (zie domein stedelijke ontwikkeling/wonen)
o Subsidie woningisolatie voortzetten. Budget provincie Noord Holland.
Duurzame initiatieven van bewoners zo veel mogelijk faciliteren
Voor 2014 is de subsidieregeling Duurzame initiatieven West nog van kracht. Daarnaast worden enkele
initiatieven op gebied van energietransitie en het oprichten van energie coöperaties ondersteund. Wij zijn
voornemens om gebiedsgericht duurzame initiatieven vanuit de buurten verder te versterken, daarvoor
extra middelen vrij te maken en nieuwe methoden te ontwikkelen die passen binnen het stedelijk kader
41
45
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 42 van 50
-
Met verkeersmaatregelen wordt gewerkt aan doorstroming en verminderen van CO2 uitstoot en fijn stof, de
mogelijkheden voor elektrisch rijden en carsharing worden uitgebreid, het beheer van de openbare ruimte
gebeurt duurzaam en diervriendelijk. West richt zich op het vergroten van de biodiversiteit, de afname van
fijn stof en het stimuleren van stadslandbouw.
Aandachtspunten uit de buurten
Milieu en duurzaamheid komen nauwelijks in de agenda’s van de buurten voor, met uitzondering van groen (dit
onderdeel komt in de Gebiedsagenda domein openbare ruimte aan de orde). Naast de hierboven genoemde
activiteiten zijn in onderstaand tabel de (bekende) initiatieven op gebied van milieu en duurzaamheid die in de
wijken gaande zijn, opgenomen.
Buurt
Onderwerp
Westerpark
GWL: Ondersteuning onderzoek energietransitie in het kader van het actieprogramma
Duurzaam Wonen
Houthavens.ecostroom: oprichten energie coöperatie met gebruik van dak bedrijf
Woonboten Houthaven: Ondersteuning onderzoek naar mogelijkheden van
energietransitie en energiebesparingmogelijkheden bij woonboten
Klimaatneutraal is het uitgangspunt bij de herstructurering van het Food Center
Amsterdam en de bouw van Houthaven
Energieadvies aan bewoners met laag inkomen: focus op Spaarndammerbuurt en
Marcanti
Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (Hugo de Groot,
Frederik Hendrik, Spaarndammerstraat, Van Limburg Stirum). Voor 2015 focus op
ondernemers Westerkwartier.
Mogelijk knelpunt luchtkwaliteit: Jan van Galenstraat, Haarlemmerweg en
Tasmanstraat/Spaarndammerdijk
Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor
Amsterdamse scholen is basisschool Westerpark al voorzien.
Oud West
e
Aanleg groen dak 200 m2 binnenterrein tussen Overtoom en 1 Helmersstraat.
Aanleg groen dak 1200 m2 panden Da Costakade
Bewoners van Helmersbuurt richten een energie coöperatie op (Zon op Helmers) en
plaatsen zonnepanelen op het dak van de Wackersacademie (eigendom gemeente)
Zelfbouwproject aan de Elizabeth Wolffstraat wil een dak van het stadsdeel gebruiken
voor zonnepanelen
Energieadvies aan bewoners met laag inkomen: focus op Borgerbuurt en Bellamybuurt
e
Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (1 Constatijn
Huygens, Bilderdijk, Kinker, De Clercq, Jan Pieter Heije, Overtoom).
Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor
Amsterdamse scholen zijn de volgende basisscholen al voorzien: Annie MG Schmidt,
De Kinkerbuurt, De Waterkant, Het Winterkoninkje en Leonardo da Vinci.
Mogelijk knelpunt luchtkwaliteit: Overtoom
Baarsjes
Buurthuis Corantijn wil pand op duurzame en energiebesparende wijze opknappen
Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (Jan Evertsen,
Jan van Galen, Postjesweg, Mercatorplein).
Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor
Amsterdamse scholen zijn basisschool De Roos en Joop Westerweel al voorzien.
Energieadvies aan bewoners met laag inkomen: focus op Mercatorbuurt Noord en Zuid
42
46
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 43 van 50
Bos en Lommer
Klimaatneutraal is het uitgangspunt bij nieuwbouw Kolenkit, Laan van Spartaan
aangesloten op stadswarmte
Duurzame voorbeeldwoning Woutertje Pietersestraat
Biovergister Gascoland: bio energie uit brood. Initiatief van kunstenaarscollectief
Cascoland en Pink Pony Express
Energiescans MKB ondernemers tot eind 2014 focus op winkelstraten (Jan van Galen,
Bos en Lommerweg/-plein). Voor 2015 focus op ondernemers Landlust.
Daken van scholen voorzien van zonnepanelen. In het kader van Zonnestroom voor
Amsterdamse scholen zijn de volgende basisscholen al voorzien: Bos en Lommer,
Narcis Querido, Tijl Uilenspiegel, El Amien (2 locaties) en de (voormalige)
Mansveldtschool.
Energieadvies aan bewoners met lage inkomen: focus op Kolenkit, Gibraltarbuurt,
Robert Scottbuurt, Gulden Winckelbuurt en Landlust.
Bos en Lommer / Baarsjes / Westerpark
Mogelijk knelpunt luchtkwaliteit: Jan van Galenstraat
43
47
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 44 van 50
Hoofdstuk 8
Gebiedsagenda West, domein wonen en stedelijke ontwikkeling
West ligt gunstig binnen Amsterdam en heeft bijzondere kenmerken. Het stadsdeel is goed bereikbaar met het
(openbaar) vervoer, ligt tussen Schiphol en Haven, kent een grote diversiteit aan woonmilieus en voorzieningen en
heeft een belangrijk aandeel in de stedelijke economie. Daarnaast is West het dichtst bevolkte stadsdeel van
Amsterdam en krijgt steeds meer grootstedelijke allure. Stadsdeel West is meer dan de “som van de afzonderlijke
buurten”. Velen investeren graag in een stadsdeel waar nog veel mogelijk is. West wil daar adequaat op inspelen
en ruimte bieden voor nieuwe ontwikkelingen.
Ondanks het positieve beeld blijft er aandacht nodig om de kwaliteit van de woningvoorraad op peil te houden en
ruimte te bieden aan de woonbehoefte van huishoudens in verschillende inkomensgroepen en levensfases. Dit
vraagt om een diverse en duurzame woningvoorraad op wijkniveau.
Sinds 2011 nemen de financiële middelen van het Rijk voor stedelijke vernieuwing verder af. Deze ISV-middelen
(Investeringsfonds Stedelijke Vernieuwing) stoppen in 2015, het stadsdeel kan de resterende middelen nog
inzetten tot en met 2016. Dat betekent dat er de komende jaren meer sprake moet zijn van een integrale afweging
van de beschikbare middelen, waarbij het werken aan een goede balans tussen sociale huur, middenhuur, vrije
sector en koop prioriteit heeft..
Ingezet stedelijk beleid en stadsdeelbeleid wonen en stedelijke ontwikkeling
•
•
•
•
•
•
•
'Wonen in de Metropool', woonvisie Amsterdam tot 2020
Structuurvisie Amsterdam 2040 - Economisch Sterk en Duurzaam (februari 2011)
'Bouwen aan de Stad II'; afspraken tussen centrale stad, stadsdelen, Amsterdamse federatie van
woningcorporaties en Huurdersvereniging Amsterdam (2011).
Hervorming Stedelijke Vernieuwing: focusgebieden en interventiepakketten (2012)
Gebiedsstrategie Sloterdijk (2012)
Transformatiestrategie Havenstad - Sterke stad - slimme haven (juli 2013)
Strategisch Plan (B&W - 2013)
Coalitieakkoord centrale stad 2014-2018
onbekend
Lopende beleids- en programmadoelen conform begroting 2014
Stadsdeel beleidskaders
1. Huizen in West, Woonvisie voor Stadsdeel West 2012 – 2016 (2012)
2. Actieprogramma duurzaam wonen (2012)
3. Flexibel en globaal bestemmen (2012)
4. Transformatie leegstand Kantoren en bedrijfspanden in West
West wil graag een diverse woningvoorraad - goedkoop, middel en duur - huur en koop - voor jong en oud met of
zonder zorgvraag. West is een divers stadsdeel en wil dat graag blijven. We willen graag duurzame woningen van
goede kwaliteit in een prettige woonomgeving. De openbare ruimte en met name de parken worden steeds meer
ervaren als een verlengde van de woonkamer. West zet in op het verbeteren van de bestaande woningvoorraad, in
stedelijke vernieuwingsprojecten als de Kolenkit of Robert Scottbuurt, locatieontwikkeling zoals in het Food Center
of de Houthaven maar ook met een kleinschalige inzet op individuele slechte panden in het stadsdeel.
44
48
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 45 van 50
Dat betekent dat het stadsdeel enerzijds inzet op alternatieve ontwikkelingsstrategieën en anderzijds op nieuwe
partners om gestrande bouwplannen los te trekken.
Door middel van programmawijzigingen of flexibiliteit in bestemmingsplannen, maar ook door actief andere
ontwikkelaars te zoeken kunnen bouwplannen die stil staan gereactiveerd worden
We stimuleren particulier opdrachtgeverschap, zowel in de nieuwbouw als bestaande bouw.
We faciliteren het transformatie van bedrijfsgebouwen ten behoeve van woonruimte bv voor studenten of
andere woon(werk)vormen, onder andere door meer flexibiliteit in bestemmingsplannen(bv in het GAK
gebouw).
De kwaliteit van de woningvoorraad in het stadsdeel is zeer wisselend. Het stadsdeel stelt middelen beschikbaar
om de kwaliteit van met name particuliere eigenaren of particuliere verhuurders te verbeteren. Hier worden twee
instrumenten op ingezet, enerzijds het actief aanschrijven van eigenaren van slechte woningen en anderzijds het
stimuleren van eigenaren door middel van ondersteuning bij woningverbetering.
In de afgelopen jaren zijn de eigenaren van een tweehonderdtal slechte panden aangeschreven en gedwongen
hun eigendom op orde te maken. Helaas komen er ook steeds weer slechte panden bij en zal deze aanpak
gecontinueerd moeten worden willen we de kwaliteit waarborgen. Het ondersteunen van eigenaars om over te
gaan tot woningverbetering heeft goed gewerkt. Het stadsdeel zal vooral procesmatige en inhoudelijke
ondersteuning bieden aan huiseigenaren. Denk hierbij ook aan het ondersteunen van VVE’s zodat ze een goed
onderhoudprogramma ontwikkelen en aan het bieden van energieadvies aan huurders.
In het stadsdeel lopen nog 3 stedelijke vernieuwingsprojecten, met een grote mate van samenhang tussen de
projecten. De projecten in de Kolenkit, Robert Scottbuurt en de Bosleeuw Midden zijn alle drie integrale projecten
met een aanpak zowel in de fysieke en sociale hoek. De Kolenkit is ook pilot-buurt n het kader van de
decentralisaties in het sociaal domein, de “3D’s”. De kolenkitbuurt is aangewezen als focusgebied in het kader van
de hervorming stedelijke vernieuwing. De stedelijke vernieuwingsprojecten worden zoveel mogelijk conform de
planning (bv het ambitieboekje “Samen werken aan een mooie Kolenkitbuurt”) afgerond.
In het stadsdeel is op dit moment sprake van de ontwikkeling van een viertal grootstedelijke woonmilieus: de
Houthavens, de Hallen, de Laan van Spartaan en het Food Center. In de Houthaven wordt een 100%
klimaatneutrale wijk gerealiseerd met maximaal 2.250 woningen en 90.000 m² niet-woonfuncties. De Houthaven
vormt een ongedeelde buurt met de Spaarndammerbuurt. Voorzieningen, scholen, winkels en medisch centrum
worden gedeeld of vernieuwd. Het project de Hallen bestaat uit de herontwikkeling van het rijksmonument
2
Tramremise, ca. 16.000 m , en de bouw van ca. 400 woningen, waarvan ca. 70 in de sociale huur. Zowel onder de
Tramremise als de woningbouw komen parkeergarages. In 2014 worden de eerste delen van de Nieuwbouw Zuid
en de Tramremise opgeleverd en gaan de voorbereidingen voor de realisatie van de Nieuwbouw Noord van start.
De ontwikkeling van de Laan van Spartaan tot een hoogwaardige nieuwe moderne veilige en stedelijke woonwijk
waar wonen, sport, onderwijs en zorg samengaan vordert gestaag. Uiteindelijk telt de wijk in 2017 ruim elfhonderd
woningen. In het project Food Center Amsterdam (FCA) wordt de locatie wordt omgevormd tot een modern en
duurzaam bedrijventerrein, met een deels openbare gerestaureerde monumentale Markthal, woningen en
voorzieningen.
In het kader van de ruimtelijke agenda west wordt gewerkt aan het de lange termijn ontwikkeling van kansrijke
acties en gebieden in het stadsdeel. Dat kan gaan om concrete ontwikkelingen, bijvoorbeeld de transformatie van
grote gebouwen zoals het Elseviergebouw in de scholendriehoek of de toekomst voor de ING-gebouwen aan de
Haarlemmerweg. Daarnaast richt het zich op de ontwikkelingen binnen het stadsdeel, al dan niet in relatie met
omliggende stadsdelen, zoals de ontwikkeling van de Jan Evertsenstraat tot een “stadsstraat” - een levendige
verbinding tussen centrum en Nieuw West (Sloterplas).
Tenslotte staat het stadsdeel voor een aantal grootschalige ontwikkelingen in het kader van de structuurvisie
Amsterdam, waarbij vanaf 2015 delen van het industrieterrein Sloterdijk 1 bij het stadsdeel worden gevoegd en
waar een gemende ontwikkeling is voorzien.
Bestemmingsplannen, de plannen die nu al in procedure zijn (Singelgracht, Amundsen en binnenkort ABC) zullen
doorlopen in 2015. De overige plannen zijn in voorbereiding en nog niet in procedure en zullen zeker doorlopen in
2015. Voor de ontwikkeling van de bestemmingsplannen is een inzet van de RVE R&B noodzakelijk. We gaan
ervan uit dat de kosten voor de ontwikkeling van de bestemmingsplannen door de RVE gedragen wordt.
45
49
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 46 van 50
Naam
Singelgrachtgarage
ABC-gebouw Nieuwpoortstraat
Amundsenhof
Foodcenter Uitwerkingsplannen
Wijzigingsplan Augustinuspoort
Taxiopstelstrook
Landlust en Gibraltarbuurt
Oud-West
De Baarsjes 2006
Aanleiding
Ontwikkeling
Ontwikkeling
Ontwikkeling zelfbouwkavel
Uitwerking door B&W
Ontwikkeling
Ontwikkeling n.a.v. besluit
gemeenteraad
Actualisatie
Actualisatie
Actualisatie
Uiterlijke vaststelling
Geen
Geen
Geen
Geen
Geen
Geen
30-3-2015
4-10-2015
19-12-2016
De stadsdeelportefeuille vastgoedobjecten gaat in 2015 over naar de centraalstedelijke RVE-V. Voor het stadsdeel
raakt dat vooral aan ambities die in ‘eigen’ vastgoed (vanuit gebiedsanalyses of andere programma’s) gerealiseerd
moeten worden en niet al stedelijk geprogrammeerd staan. Extra inkomsten zijn voor RVE, kosten voor het
stadsdeel. Er komt wel een soort stedelijk investeringsfonds of vereveningsfonds waarmee extra inkomsten uit
vastgoed weer beschikbaar komen voor stadsdelen.
Startnotitie Meer Ruimte voor West
West met zijn tien vierkante kilometers is één van de dichtstbevolkte stukken van Nederland. Dat levert een
ongekende dynamiek en energie op, zeker in het ruimtelijke economisch domein. Om de schaarse ruimte optimaal
te benutten is goede samenwerking vereist; voor elkaar en met elkaar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
West wil gemengde buurten met een goede balans tussen sociale woningbouw, middeldure - en dure
woningen, tussen huur- en koopwoningen.
Voor elke fase in het leven moet er een geschikte woning zijn.
Er worden meer woningen gebouwd die relatief schaars zijn. Dat is goed voor de doorstroming.
Speciale aandacht is er voor jongeren- en ouderenhuisvesting.
Zelfbouw en alternatieve woonvormen hebben onze aandacht.
Alternatieve en tijdelijke invulling van lege kavels en wordt, waar mogelijk, gefaciliteerd met als doel een
levendige buurt.
Transformatie leegstaande gebouwen wordt, waar mogelijk, gefaciliteerd met als doel een levendige buurt.
Duurzaam bouwen is het uitgangspunt. We willen kostenbesparingen voor de bewoners realiseren door
energiebesparende maatregelen, vooral bij corporatiewoningen.
Veel unieke pareltjes van architectuur, die we graag beschermen
Uitgewerkt naar geografische inzet zou West focus kunnen kiezen op:
• Landschapspark De Bretten beter verbinden naar centrum (Haarlemmerplein) en Nieuw West.
• Inzetten op de metropolitane kwaliteiten van de gehele groene en recreatieve zone.
• Een Groot Westerpark logisch onderdeel laten zijn en maken van ruimtelijke ontwikkelingen, zoals
omschreven in Structuurvisie 2040, de Transformatiestrategie Havenstad en de Visie
Noordzeekanaalgebied (NZKG).
• De ontwikkelopgave voor Sloterdijk 1 zou hiervan ook moeten kunnen profiteren; wonen en werken in het
groen. Aandacht voor gewenste diversiteit en rafeligheid in deze belangrijke groene scheg
Aandachtspunten uit de buurten
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
46
50
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 47 van 50
Buurt
Onderwerp
Robert Scottbuurt
De bewoners ervaren overlast van de jeugd. In de buurt is nauwelijks sprake van
sociale samenhang. Fysieke maatregelen ter bevorderingen van openheid
openbare ruimte en gebouwen rondom het Robert Scottplein, het ROC in het
bijzonder.
Vondelbuurt
Rijtuigenhof en Zocherstraat. Twee transformaties naar woningen. Bezwaar vanuit
de buurt.
Projectmanager stadsdeel bij betrokken
Bos&Lommer
Er wordt geïnvesteerd in studentenhuisvesting, te weinig aandacht voor
jongerenhuisvesting
Opm: Uit de evaluatie v.d. woonvisie blijkt dat in de periode 2010-2014 plm. 10x
zoveel woningen voor studenten (1844) als voor jongeren gerealiseerd zijn (116)
47
51
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 48 van 50
Hoofdstuk 9
Gebiedsagenda West, domein Gebiedsgericht Werken en Participatie
Binnen dit programma ontwikkelen we concrete nieuwe instrumenten om de kansen in West te pakken en
problemen op te lossen. In West gaan wij natuurlijk fullspeed door met gebiedsgericht werken. Daarnaast
ontwikkelen we nieuwe spannende instrumenten. Samen met bewoners, ondernemers en organisaties. In de
vorige hoofdstukken stond de inhoud, binnen dit programma ontwikkelen we instrumenten om die inhoud uit te
kunnen voeren.
We willen graag meer mensen betrekken bij onze besluitvorming en de uitvoering. Zo gaan we nieuwe vormen van
communicatie ontwikkelen om bewoners te laten weten wat er waar speelt. We hebben in West bijvoorbeeld veel
studenten wonen, hoe kunnen we die laten meedenken over de inrichting van de openbare ruimte? Hoe bereiken
we hen beter?
Als overheid onderhouden we pleinen, maar misschien kunnen ondernemers het samen met bewoners beter en
efficiënter. Zij mogen het overnemen als ze goede plannen hebben. Zij krijgen het recht te bieden op dergelijke
projecten. Via online communicatie verbreden en versterken we inspraak, op basis van nieuwe technieken.
Ook de besluitvorming gaat samen met bewoners worden verbeterd. We hebben nu al de Agenda’s van de Buurt,
waar op buurtniveau bewoners en ondernemers aangeven wat het stadsdeel moet aanpakken. Dat gaat van
openbare ruimte tot het pesten op de pleinen, van veiligheidsthema’s tot armoedeproblematiek. Online kunnen we
dat nog veel breder toepassen en daar gaan we dan ook plannen voor uitwerken.
Belangrijk is dat we vooral veel experimenteren en daarvan leren. Zodat we steeds verbeteren. Daarom werken we
samen met kennisinstellingen om ook te meten en te analyseren wat goed gaat en beter kan. Wij willen de
proeftuin van de stad worden!
Hierna wordt een eerste (instrumentele) aanzet gegeven welke beleidsdoelen en ambities, lopende projecten en
activiteiten meegenomen worden in de (door)ontwikkeling van het gebiedsgericht werken in West.
Ingezet stedelijk beleid gebiedsgericht werken
1. De maatschappelijke opgave is leidend voor de inzet en werkwijze van de organisatie (opdracht Stedelijk
programma Gebiedsgericht Werken).
2. Gebiedsgericht Werken: ‘Van buiten naar binnen werken, in vertrouwen samen bouwen aan de stad. Met
Amsterdammers, ondernemers en andere partners analyseren en ontwikkelen wat nodig is, loslaten wat
anderen doen, onvoorziene kansen snel verzilveren en uitvoering geven aan beleid dat aansluit bij de
maatschappelijke opgaven, de energie en de doelgroepen van een gebied.‘
3. Gebiedscyclus: er worden op basis van gebiedsanalyses van ‘harde’ en ‘zachte’ informatie
gebiedsagenda’s en gebiedsplannen gemaakt. Door monitoren wordt bij een volgende analyse duidelijk
wat er wel en niet werkt. Het proces van de gebiedscyclus is in 2015 uitgewerkt en verankerd in een
gebiedsgerichte aanpak van clusters, resultaat verantwoordelijke eenheden (rve) en stadsdelen.
4. Gebiedsbegroting: inzicht in (overheids-)investeringen waardoor het voor burgers en ondernemers
gemakkelijker wordt om zelf initiatieven te nemen, bepaalde taken over te nemen en mee te denken.
5. Er komen buurtbegrotingen in de hele stad en in 2017 is er een uniforme wijze van gebiedsgericht
begroten, verankerd in de stedelijke P&C-cyclus.
6. Gebiedsgerichte informatie: uniforme informatiehuishouding voor gebiedsgericht werken ( deelbaar,
schaalbaar en vergelijkbaar) passend bij de stedelijke gebiedsindeling.
48
52
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 49 van 50
7. Vaste werkwijzen / procedures voor gebiedsgericht samen werken tussen rve’s en stadsdelen in 2015
(lerend en verbeterend bouwen aan mogelijk gestandaardiseerde werkwijzen).
Lopende programmadoelen stadsdeel
Voor buurtgericht werken en participatie gelden de volgende maatschappelijke doelen:
1. Optimale participatiemogelijkheden.
2. De burger stuurt de buurt binnen bestuurlijke kaders met optimale burgerparticipatie.
…te bereiken door ontwikkelen, verbeteren en borgen van:
- ophalen en uitvoeren van de agenda van de buurt,
- het ondersteunen van bewonersinitiatieven en het hiervoor beschikbaar stellen van (buurt)budget,
- ontwikkeling van (vergaande) burgerparticipatie (co-creatie),
- blijvend ruimte creëren en stimuleren bewoners-gestuurde wijkontwikkeling, zoals trusts en sociaal
ondernemerschap (coproductie) met speciale aandacht voor: regelvrije ruimte, soepelere regels/prijzen
m.b.t. maatschappelijk vastgoed, verdienmodellen (en betaling zzp'ers versus vrijwilligers),
wijkondernemingen gericht op mensen met afstand tot de arbeidsmarkt,
- ‘professionaliseren’ van regiegroepen (vertrouwen versus control),
- buurtgericht organiseren van geldstromen/buurtenders,
- inzet zzp’ers in relatie tot welzijnswerk en buurtgericht organiseren van welzijnswerk,
- zelfbeheer in de openbare ruimte,
- buurtgestuurd handhaven,
- coördinatie op aanpak: hotspots, gescheiden afvalinzameling en adoptanten,
- ambtenaren (en bestuurders) meer naar buiten/houding en gedrag van ambtenaren.
Startnotitie Meer Ruimte voor West op het gebied van gebiedsgericht werken en participatie:
Doorontwikkeling lopende programmadoelen;
1. Uitbouwen buurtbudgetten; meer innovatieve instrumenten toepassen (bijv. buurttenders, buurtfora) en
buurtbudget voor preventieve maatregelen op het gebied van veiligheid,
2. interactieve buurtbegrotingen en bestedingen beter inzichtelijk maken,
3. (door)ontwikkelen ‘social engineering’ (vormen maatschappelijk aanbesteden),
4. liquid democracy en buurtfora: experimenteren nieuwe vormen en instrumenten van participatie en
democratie om burgers uit te dagen met nieuwe voorstellen te komen, burgers beter te betrekken en mee
te laten praten bij politieke besluitvorming (medezeggenschap bevorderen en vereenvoudigen).
5. naar buiten; buurtombudsman: ieder commissielid adopteert eigen wijk (ogen, oren en handen).
Aandachtspunten uit de buurten:
Algemene aandachtspunten: opbrengst workshops symposium ‘Gewoon, in Amsterdam West’ ( NSOB)
Concrete voorstellen voor een meerjarig werkprogramma bestaat onder meer uit de volgende onderdelen:
1. Ideeën, initiatieven en aanbevelingen die gekoppeld zijn aan de planning van het wijkmanagement en
gerealiseerd kunnen worden via de flexibele budgetten (aanvulling gebiedsagenda).
2. Voorts zijn ideeën gelanceerd, die niet financieel gedekt worden, maar wel gerealiseerd kunnen worden via
facilitering, ondersteuning en co-creatie vanuit het stadsdeel.
3. Er zijn nieuwe ideeën en uiteenlopende voorstellen gedaan (van klein tot middelgroot), waarvoor geen
dekking bestaat in de huidige begroting. Ter realisatie van deze projectvoorstellen en ideeën zijn extra
middelen nodig of uit de financiële ruimte die nog in de begroting zit.
4. Ten slotte voortzetting of continuering van lopende projecten/ trajecten, zoals het leertraject participatie
(competentieontwikkeling/ leren doen) t.b.v. bewoners, ambtenaren, ondernemers, politici etc. en de
verdere uitwerking van onderzoeksrapport UvA (meten effecten van participatie).
49
53
notitie Eerste contouren gebiedsagenda’s
Pagina 50 van 50
Om een goed beeld te geven van wat er zoal is opgehaald in de buurten op dit thema, zijn de aangedragen
agendapunten onbewerkt in de tabel opgenomen. In de Gebiedsagenda’s zullen de agendapunten worden
voorzien van een waardering en een financiële uitwerking.
Buurt
Onderwerp
West (alle buurten)
Voortzetten (structureel) fonds voor buurtmedia (incidenteel in 2014)
Voortzetten (structureel) fonds voor wijkondernemingen (incidenteel in 2014)
Buurtgericht handhaven (wanneer niet opgenomen in werkwijze en formatie
Handhaving).
Buurtbudget preventieve maatregelen veiligheid (1)
Realisatie van nieuwe ideeën en projecten NSOB (1)
Experimenten liquid democracy
Continuering bestaande leertrajecten participatie
Diversiteit cofinanciering
Procesmatige ondersteuning (o.a. effectmeting etc.)
50
54

* Ml 20Ï3 - Over Fred en Zo

jeugdafdeling schaakvereniging

5-8-2014 Wijziging parkeren in Bellamybuurt

01_Commissie_Flap_uitwerking_moties_Burgerparticipatie (PDF

Persbericht 12 mei: Leiden Marathon bij Omroep West

05B. Informatie Buren-Alert BEM1402786.

Persbericht TV West

Kiné en animatie organiseren elke dinsdag een uitstap naar het

Persbericht Officiële opening Gezondheidscentrum West

Pranacalaan 3, 1060 RC Amsterdam - Stadsdeel Nieuw-West