volledige brochure van BPG over gevelbekleding

n!
4. Gevelbekleding
GEVELBEKLEDING
Afwerking van gevels met hout en plaatmateriaal komt
tegenwoordig steeds meer voor. Het is licht in gewicht en
we kunnen hiermee een hoge warmteweerstand creëren
binnen beperkte afmetingen, hetgeen ten goede komt aan de
binnenruimte van een gebouw. Ook kunnen we met de afwerking
eindeloos variëren en kan de architect door materiaal en
kleurkeuze de vormgeving van het gebouw sterk beïnvloeden.
Onder de gevelbekleding wordt in deze situatie bedoeld het
gehele hout en houtachtige gevelbekleding systeem, inclusief
bevestiging isolatiefolies en regelwerk.
WATERWERENDHEID EN
VOLDOENDE WEERSTAND BIJ BRAND
De belangrijkste functie van de gevelbekleding is een bijdrage
te leveren aan het droog en comfortabel houden van het
bouwwerk, dus het keren van kou, regen, wind, sneeuw en
geluid. De gevelbekleding zorgt niet voor de uiteindelijke
waterdichtheid of geluidswerendheid, maar draagt daar wel
aan bij. Verder is van belang duurzaamheid, onderhoud en het
uiterlijk. Omdat we met hout te maken hebben speelt ook de
brandveiligheid een belangrijke rol.
Op geveltimmerwerk zijn van toepassing de BRL 0823 en de
BRL 04103. BRL 0823 heeft betrekking op de toe te passen
houtsoorten ten behoeve van geveltimmerwerk. BRL 04103
heeft betrekking op de te stellen eisen aan gevelbekleding/
betimmering zoals winddichtheid, waterwerendheid en
brandwerendheid.
Bij geveltimmerwerk moet extra aandacht worden besteed aan
de van toepassing zijnde regels (BRL) met betrekking tot de
houtkwaliteit, water- en brandwerendheid. Dit ter voorkoming
van technische gebreken zoals bijvoorbeeld houtrot en het niet
voldoen aan de eisen met betrekking tot brandoverslag.
WARMTEWEERSTAND EN HET BOUWBESLUIT
De opbouw van de totale uitwendige scheidingsconstructie
bepaalt de warmteweerstand.
In het bouwbesluit worden eisen gesteld aan de energiezuinigheid van de complete woning. Dat betekent dat de warmteweerstand van de gevel mag worden verlaagd als die van de vloer of
het dak wordt verhoogd. De maat voor energiezuinigheid heet
energieprestatiecoëfficiënt (EPC). De bepaling van de EPC ligt
vast in energieprestatienormen (EPN). De huidige EPC-eis voor
woningen is 0,6. Om uiteindelijk de EPC te kunnen berekenen
hebben we de Rc-waarden nodig van de gevel. Het is dus van
belang om de Rc-waarde van de toe te passen constructie uit
te rekenen of uit te laten rekenen omdat deze de EPC sterk kan
beïnvloeden.
De gevelafwerking kan bijdragen aan de warmteweerstand van
de uitwendige scheidingsconstructie.
BPG, DÁÁR BOUW JE MEE!
3
GEVELBEKLEDINGSYSTEEM
Een gevelbekledingsysteem is opgebouwd uit regelwerk
met een bekleding die uit veel verschillende materialen kan
bestaan.
BOUW
HOUT
SANITAIR
ELEKTRA
GEREEDSCHAP
IJZERWAREN
VERF
TEGELS
WERKKLEDING
TOEBEHOREN
In de opbouw kunnen we de gevelisolatie aanbrengen
waardoor we ruimte besparen. Achter het regelwerk passen we een damp-open, vochtkerende folie toe. Aan de
binnenzijde van de constructie (warme zijde) passen we een
dampremmende folie toe. Erg belangrijk is dat we direct
achter de gevelbekleding voldoende ventilatie aanbrengen
omdat er anders condensatievocht in de constructie komt en
het regelwerk kan gaan rotten. De regel is een doorgaande
geventileerde spouw van minimaal 20 mm.
Voorkom houtrot door de juiste folies, aan de juiste zijde,
op de juiste manier aan te brengen.
HOUTEN GEVELBEKLEDING
We onderscheiden open en gesloten gevelbekleding.
We passen over het algemeen gevelbekledingsprofielen
horizontaal toe.
A.. Bij een open gevelbekleding worden de delen met een
onderlinge afstand van circa 10 mm van elkaar bevestigd.
Hierbij is het van belang dat we een damp-open en
UV bestendige folie toepassen achter de delen.
B.. Bij een gesloten gevelbekleding bevestigen we de profielen
aaneengesloten ofwel overlappend op het regelwerk. Het
is van groot belang voor een goede ventilatie achter de
delen zorg te dragen om vocht problemen te voorkomen.
C.. Passen we gesloten gevelbekleding verticaal toe dan
moeten de horizontale bevestigingsregels op vaste
afstanden worden onderbroken om voldoende ventilatie
te creëren.
Om bouwtechnische gebreken in de vorm van houtrot te
voorkomen moeten we veel aandacht besteden aan de
ventilatievoorzieningen.
AFWERKING MET RABATDELEN,
ZWEEDS RABAT
Bij houten gevelbekleding zien we vaak rabatdelen
toegepast. Hierbij zijn de houten delen aan de boven en
onderzijde voorzien van een sponning. Let op dat de delen
verticaal op één plaats bevestigd zijn zodat de delen vrij
kunnen werken en scheurvorming wordt voorkomen.
De delen moeten vastgezet worden met roestvaste nagels.
Omdat het hout door de sponning beperkt kan werken
verdient het vochtgehalte van het hout extra aandacht.
Het houtvochtigheidsgehalte moet bij een verwachte RV
(relatieve vochtigheid) van circa 80% voor naaldhout
circa 16% bedragen.
Indien de delen behandeld worden moet dit voor het
aanbrengen gebeuren om te voorkomen dat er bij krimp
onbehandeld hout zichtbaar wordt. Voorkom scheurvorming
in de delen door de verticale delen op één plaats te bevestigen.
4
www.bpg.nl
Bij potdekselwerk overlappen de delen elkaar en worden er geen
sponningen aangebracht. De overlap moet minimaal 25 mm
bedragen. De delen worden aan de bovenzijde verdekt vernageld
met roestvaste nagels. Pas geen nieten toe omdat deze het
houtwerk kunnen beschadigen. Om klapperen te voorkomen is
het verstandig niet te brede delen toe te passen. De dikte van
de delen moet minimaal 16 mm zijn. Bij bevelsiding verloopt de
dikte van 4 mm aan de bovenzijde tot 16 mm aan de onderzijde.
Om de kans op schotelen te beperken is het verstandig te kiezen
voor een beperkte profiel breedte.
Besteed extra aandacht aan de bevestiging.
Gebruik GEEN nietjes en pas NIET te brede delen toe.
HET KOPSE HOUT
Er zijn verschillende hoekoplossingen mogelijk. Bij behandeld
hout moeten we er op letten dat het kopshout bereikbaar blijft
voor onderhoud. Dit geldt ook voor aansluitingen bij kozijnen.
Om schade door opspattend regenwater te voorkomen moet
de onderkant van een houten gevelbekleding minimaal 200 mm
vrijgehouden worden van de grond.
Bij een hoekregel kunnen we dit bereiken door de bekleding
aan de kopse zijde schuin af te zagen. Gebruik hiervoor een zaag
met een fijne vertanding. Zaag met een fijngetande handzaag,
met minimaal 7 tanden per 25 mm of een fijngetand hardmetalen
cirkelzaagblad. Laat bij gebruik van een cirkelzaag de zaagtanden
10 à 15 mm door het plaatoppervlak steken. Uit onderzoek
blijkt dat de meeste verfsystemen beter hechten en een betere
laagdikte opleveren op een fijnbezaagd oppervlak. De kopse
zijden moeten bereikbaar blijven voor onderhoud en met de juiste
gereedschappen gezaagd worden.
4. Gevelbekleding
POTDEKSELWERK ALS GEVELAFWERKING
DE AANSLUITDETAILS
BIJ MULTIPLEX ALS GEVELBEKLEDING
Multiplex wordt als gevelbekleding nog steeds veel toegepast.
Het multiplex dient watervast verlijmd te zijn en voordat het op
het werk komt, behandeld te zijn met een afwerklaag volgens BRL
0801. De bevestigingsmaterialen moeten corrosiebestendig zijn.
Het is raadzaam de schroefgaten eerst voor te boren en vervolgens het gat voor de schroefkop te verzinken. Uiterst belangrijk is
dat de kopse kanten van het multiplex met een tweecomponenten
verf behandeld worden. Ook hier geldt dat het multiplex het beste
met een fijngetande zaag kan worden afgezaagd.
Voor een goede dekking van de verf op de omkanten moet men
de randen van de plaat licht afronden. Zo ontstaat tevens een
goede bescherming tegen weersinvloeden. Een scherpe rand
geeft geen vloeiend verloop van de verf, zodat er onvoldoende
dekking op de rand komt.
HIGH PRESSURE LAMINATE
HPL wordt vaak, benoemd in de merknamen zoals Rockpanel en
Plastica Kunststof, als gevelbekleding toegepast. De mogelijkheden van deze High Pressure Laminate (HPL) platen, door de
vele kleuren en afwerkingen, zijn vrijwel onbegrensd en hebben
hoge mate van duurzaamheid. De platen kunnen zowel zichtbaar
als onzichtbaar (gelijmd) worden bevestigd. Bij zichtbare en
semi-zichtbare bevestiging wordt gewerkt met speciale schroeven in de kleur van de platen. Het aantal te gebruiken schroeven
per m2 is afhankelijk van de plaatdikte. Voor platen van 6 mm
dik en een breedte van 1200 mm zijn circa 14 schroeven per m2
nodig. Voor 8 mm dikke platen zijn circa 8 schroeven per m2
voldoende (tot een hoogte van 10 meter). Elke HPL-plaat heeft
zijn eigen specifieke verwerkingsvoorschriften. Lees deze altijd
voor verwerking.
5
VERSCHILLENDE BEVESTIGINGSMETHODEN
BOUW
HOUT
SANITAIR
ELEKTRA
GEREEDSCHAP
IJZERWAREN
VERF
TEGELS
WERKKLEDING
TOEBEHOREN
Kunststofplaten kunnen gelijmd worden waardoor een super strak
uiterlijk ontstaat. Voor het verlijmen van kunststof gevelplaten
gelden speciale voorschriften. Geschikte temperatuur en een
schone ondergrond zijn essentieel. Vraag altijd de verwerkingsvoorschriften bij de leverancier. Let op: ook kunststof platen werken onder invloed van temperatuur en vocht. De platen moeten
daarom zodanig worden aangebracht dat er voldoende mogelijkheid is om te kunnen werken. Houd rekening met dilataties in de
achterconstructie.
Panelen vanaf 8 mm kunnen onzichtbaar bevestigd worden
door met behulp van schroeven aan de achterzijde van het
paneel speciale beugels aan te brengen. Hiermee wordt de plaat
aan de achterconstructie opgehangen. Ook hier geldt dat in
verband met bevestigingsafstand en aantal bevestigingspunten
de verwerkingsvoorschriften van de leverancier stipt opgevolgd
moeten worden. Bij het lijmen en/of toepassen van een blinde
bevestiging, controleer altijd de ondergrond.
OPENINGEN VOOR AFWATERING EN WERKING
Zorg bij paneelaansluitingen voor een naad van tenminste 5 mm
tot 10 mm zodat er voldoende mogelijkheid is voor afwatering.
Houd te allen tijde rekening met werking in de achterconstructie.
Zorg dat de dilatatie in de achterconstructie ook doorloopt in de
gevelbekleding. Verwerk ter hoogte van de naden voegband op
de achterconstructie voor bescherming van het achterhout tegen
weersinvloeden.
Onder bepaalde voorwaarden kunnen kunststofplaten naadloos
worden verwerkt, maar denk er om dat kan alleen bij aansluitingen rond het dak zoals gootafwerking, boeiboorden en dakranden
tot een maximale lengte van 15 meter. Dilataties zorgen ervoor
dat de materialen kunnen werken ten gevolge van onder andere
temperatuurverschillen.
HOEKOPLOSSING
Voor een hoekoplossing kan gekozen worden voor prefab
profielen. Voor de gevelbekleding met kunststof platen zijn er
verschillende hoekoplossingen beschikbaar. Zonder afwerking
verkleuren over het algemeen de zijkanten van het basismateriaal
onder invloed van UV. De leverancier heeft speciale kantenlak in
dezelfde kleur als de platen. Er zijn hoekprofielen beschikbaar in
dezelfde kleurafwerking als de gevelbekleding. Platen met een
dikte van 8 mm kunnen ook in verstek aangebracht worden.
Besteed voldoende aandacht aan de bevestigingen bij de hoeken.
Door zuiging van de wind zijn gebouwhoeken gevoeliger voor
lekkage en losraken van panelen. Met name ter plaatse van
hoeken kan extra windbelasting optreden. Er dient veel aandacht
besteed te worden aan deze technische aansluiting ter voorkoming van het losraken van de panelen.
VERWERKING EN OPSLAG
6
www.bpg.nl
Bestel het materiaal en de bijhorende gereedschappen
Bestel plaatmaterialen bij voorkeur op maat. Er gaat dan het
minste materiaal verloren en er ontstaat het minste afval. Voor
de keuze van de te gebruiken gereedschappen moeten de verwerkingsvoorschriften gelezen worden. Bijvoorbeeld voor het
zaagwerk moet vaak een fijn getande zaag (hardpoint handzaag
of widia zaagblad voor een cirkelzaag) gebruikt worden. Bij
gebruik van een decoupeerzaag kan het beste een metalen zaagblad of een zaagblad met wolfraam korrels gebruikt worden.
Dit is allemaal product afhankelijk!
De materialen moeten droog, vlak en vorstvrij worden opgeslagen. Houd het materiaal vrij van de ondergrond en dek het indien
nodig af met een dekzeil. Voor kunststof platen geldt: sla nooit
meer dan twee pallets op elkaar op; gebruik voldoende stophout;
schuif de platen niet over elkaar; leg altijd een beschermvel tussen
de platen. Door vooraf het werk goed voor te bereiden, de juiste
gereedschappen toe te passen en het materiaal voorafgaand
aan de verwerking goed op te slaan worden bouwtechnische gebreken achteraf voorkomen.