JAARSTUKKEN 2013
April 2014
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inhoudsopgave
Jaarstukken
2 0 13
Samenstelling van het Bestuur
Hoofdstuk 1
Hoofdstuk 2
Hoofdstuk 3
Inleiding en samenvatting
1.1 Inleiding
1.2 Samenvatting en conclusies op hoofdlijnen
1.3 Stand van zaken Impuls Sociale Investeringen (ISI)
1.4 Leeswijzer
4
5
14
15
Beleidsverantwoording
2.1
Programmaverantwoording
2.1.1 Meerjaren Investering Programma (MIP)
2.1.2 Leeswijzer voor de programma’s
Programma Cultuur (1)
Programma Jeugd en onderwijs(2)
Programma Economie en toerisme (3)
Programma Sociaal maatschappelijke ontwikkeling (4)
Programma Werk en inkomen (5)
Programma Wonen (6)
Programma Infrastructuur/bereikbaarheid (7)
Programma Dienstverlening (8)
Programma Politiek bestuur (9)
Programma Veiligheid, openbare orde en handhaving (10)
Programma Sport (11)
Programma Ruimtelijke ordening (12)
Programma Milieu, energie, water (13)
Programma Woon- en leefomgeving (14)
Programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (15)
2.2 Paragrafen
2.2.1 Lokale Heffingen
2.2.2 Weerstandsvermogen
2.2.3 Onderhoud Kapitaalgoederen
2.2.4 Financiering
2.2.5 Bedrijfsvoering
2.2.6 Verbonden Partijen
2.2.7 Grondbeleid
2.2.8 Strategisch investeringsfonds (SIOF)
17
17
18
19
27
37
47
56
67
77
87
93
101
113
119
125
137
147
157
157
159
168
172
174
179
181
184
Financiële rekening en balans
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
3.1
Financieel resultaat
3.1.1 Financieel resultaat 2013 op hoofdlijnen
3.1.2 Toelichting op de voor- en nadelen/verschillen rekening en Turap
3.1.3 Reserve budgetoverheveling
3.1.4 Financiële overzichten
3.1.5 Begrotingsrechtmatigheid
3.2
Balans
3.2.1 Balans
3.2.2 Toelichting op de balans
Controleverklaring
187
191
191
192
192
198
199
201
201
203
228
1
3
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Overzicht
Bijlagen
A Informatieraster
B Verbonden Partijen
C Verloop reserves en voorzieningen
D Overzicht van gewaarborgde geldleningen
E Overzicht personele sterkte, personeelslasten en Wet normering
bezoldiging topfunctionarissen
F Stand van zaken bezuinigingen
G Overzicht verstrekte subsidies
H Overzicht incidentele lasten en baten en overzicht structurele
stortingen en onttrekkingen
I Monitors Inkomen en Werk & Participatie
J Verantwoordingsinformatie Specifieke Uitkeringen (SISA)
2
231
271
307
315
321
325
335
341
347
395
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Samenstelling van het bestuur
V.l.n.r. Gemeentesecretaris Hoek, wethouder Ekhart, wethouder Diks, wethouder Feitsma, burgemeester Crone,
wethouder Deinum, wethouder Koster, wethouder van der Molen.
Burgemeester dhr. Drs. F.J.M. Crone
Wethouder dhr. H. van der Molen
Verantwoordelijk voor:
Portefeuilles:

Veiligheid, openbare orde en handhaving

Wijken en dorpen

Europese/internationale zaken

Beheer openbare ruimte

Grote stedenbeleid

Armoedebeleid

Gemeentelijke herindeling

Jeugdwerkeloosheid

Public affairs Culturele Hoofdstad 2018

Publieke dienstverlening

Bedrijfsvoering
Wethouder mw. Drs. T. Koster
Wethouder dhr. S. Feitsma
Portefeuilles:
Portefeuilles:

Onderwijs

Financiën

Jeugdbeleid

Cultuur/Culturele Hoofdstad 2018

Kennis en innovatie

Historisch centrum Leeuwarden

Gezondheidszorg

Stads- en regiomarketing

Verkeer en Vervoer

Samenwerkingsagenda provincie
Fryslân-gemeente
Wethouder dhr. H. S. Deinum
Wethouder mw. I. Diks MA
Portefeuilles:
Portefeuilles:

Economische zaken

Duurzame ontwikkeling

Economie en innovatie

Recreatie en toerisme

Watertechnologie

Natuur en landbouw

Ruimtelijke ordening

Wonen en stedelijke vernieuwing

Samenwerking met regiogemeenten

Monumentenzorg
Wethouder dhr. A. Ekhart
Gemeentesecretaris dhr. mr. R.J. Hoek
Portefeuilles:
Verantwoordelijk voor:

Zorg en opvang

Integratie

Vluchtelingen

Werk en inkomen

Sport

3
De gemeentelijke organisatie
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
1. I n l e i d i n g e n s a m e n v a t t i n g
1.1
Inleiding
Gedurende het hele jaar legt het college verantwoording af aan de gemeenteraad en de inwoners van
Leeuwarden: door wijkbezoeken, informatiebijeenkomsten, beantwoording van mondelinge en schriftelijke
vragen, via persberichten of persvragen. Deze jaarstukken vormen het sluitstuk van de verantwoording. Op
hoofdlijnen is daarin aangegeven wat terecht is gekomen van wat de gemeente zich in de begroting 2013 heeft
voorgenomen en hoeveel dat heeft gekost.
Door de herindeling met het noordelijk deel van de gemeente Boarnsterhim, had Leeuwarden op 13 november
2013 vervroegde gemeenteraadsverkiezingen. Vanaf dat moment waren raad en college van burgemeester en
wethouders demissionair. De jaarstukken 2013 vormen dan ook de afsluiting van een raads- en collegeperiode.
Terugkijkend op de afgelopen 4 jaar zien we dat de economische en financiële crisis al die tijd manifest is
geweest. In Leeuwarden waren de gevolgen merkbaar aan de verslechterde situatie op de arbeidsmarkt en de
stagnerende woningmarkt. Winkelpanden kwamen leeg te staan en de uitgifte van bedrijfslocaties beleef
achter. Er werd een groter beroep op de bijstand gedaan en het was moeilijk om mensen naar werk te
begeleiden. Wie steun nodig had, kon op de gemeente rekenen. Lastenverzwaringen bleven beperkt. Een
adequate zorg-, armoede-, sport- en cultuurstructuur werd gehandhaafd.
Door een relatief goede financiële uitgangspositie was het de afgelopen periode mogelijk om het evenwicht te
bewaren tussen een solide financiële huishouding en het geven van sociaaleconomische impulsen aan onze
stad. Met goed resultaat is geïnvesteerd in de duurzame economische ontwikkeling van Leeuwarden en in
goede bereikbaarheid. Er is voldoende geanticipeerd op de Rijksbezuinigingen. Risico’s op het gebied van
werkgelegenheid, maatschappelijke ondersteuning en grondexploitatie werden zo goed mogelijk afgedekt.
Leeuwarden durfde te kiezen en te focussen. De voorgenomen bezuinigingen zijn reëel en haalbaar gebleken
(zie bijlage F stand van zaken bezuinigingen). De gemeente staat er dan ook, ondanks de moeilijke
economische tijden, redelijk goed voor. Maar voorzichtigheid is geboden. Want het “echte” economisch herstel
moet nog zichtbaar worden. Er wacht ons de komende jaren nog een forse bezuinigingsopgave. Tegelijkertijd
moeten we rekening houden met grote risico’s en uitdagingen in het sociale domein.
We zien ook dat Leeuwarden is uitgegroeid tot een trekker en drager van ontwikkelingen in de regio. Een
hoofdstad, die samenwerkt op verschillende niveaus: regionaal, nationaal en internationaal. Een hoofdstad, die
steeds minder werkt vanuit de rol van regisseur en steeds meer faciliteert en daarbij dienstbaar is aan de regio.
Samenwerking en maatschappelijk ondernemerschap stonden centraal in de werkwijze van het bestuur de
afgelopen periode. Bewoners hebben meer invloed gekregen. Gedragen initiatieven van inwoners of
ondernemers werden ondersteund en samen met hen tot uitvoering gebracht. Mensen werden uitgedaagd om
mee te doen. Ons vertrouwen is groot in de mensen in wijkpanels en dorpsbelangen, op scholen, in
verenigingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties die actief zijn in onze gemeente. Zij worden dan ook
nadrukkelijker uitgenodigd om samen met het bestuur van Leeuwarden in de komende periode een bijdrage te
blijven leveren aan de toekomst van Leeuwarden.
4
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
1.2
Samenvatting en conclusies op hoofdlijnen
1.2.1 Programmaverantwoording algemeen
De realisatie van de voorgenomen doelstellingen en ambities, zoals die in de begroting 2013 zijn opgenomen, is
over het algemeen goed verlopen. Veel ging er goed, maar er zijn ook dingen die beter kunnen. Hieronder
worden een aantal in het oog springende voorbeelden genoemd.
Wat ging goed?
1.
Leeuwarden is verkozen om Culturele Hoofdstad van Europa te zijn in 2018.
2.
Steeds meer jongeren verlaten de school mét een diploma op zak.
3.
De regionale aanpak werkgeversdienstverlening blijkt succesvol voor zowel werkgevers als werkzoekenden.
4.
Er is met innovatieve economische projecten op het gebied van zuivel, water en energie veel bedrijvigheid
(en banen) naar Leeuwarden gehaald.
5.
Er is een nieuwe locatie voor de nachtopvang gevonden in de Wirdumerpoort.
6.
De stimulering van het fietsverkeer heeft bijgedragen aan een betere doorstroom van het autoverkeer
tijdens spitsuren.
7.
De aanpak van straatprostitutie en mensenhandel heeft de overlast voor omwonenden verminderd.
8.
Meer Leeuwarders deden aan sport.
9.
Leeuwarden is duurzamer geworden door: de aanpak ‘Slim wonen in Leeuwarden’, de deelname aan
zonnestroom- en andere duurzame energieprojecten en het stimuleren van rijden op ‘groen’ gas.
10. Er was in 2013 meer ruimte voor bewonersinitiatieven en maatschappelijke dynamiek.
Wat kan beter?
1.
Meer mensen aan het werk en minder in de bijstand.
2.
Meer jongeren aan het werk door bestrijding van de jeugdwerkeloosheid in regionaal verband.
3.
Minder kinderen in armoede door een integrale aanpak.
4.
Minder mensen met schulden door preventieve schuldhulpverlening en voorlichting.
5.
Meer gemeentelijke producten en diensten via internet (digitaal loket) kunnen afhandelen.
6.
Minder woninginbraken in wijken en dorpen door meer inzet op preventie en helers.
7.
Vergroten van het verantwoordelijkheidsbesef bij eigenaren en bewoners op het gebied van
brandveiligheid.
8.
Minder illegale bijzet van huisvuil bij ondergrondse containers in de binnenstad door gerichte acties.
9.
De samenwerking tussen provincie en gemeente in de aanpak ‘Slim met Water en Energie’ verbreden en
intensiveren richting diverse kennisinstellingen, marktpartijen en andere regionale overheden.
10. Meer ruimte voor initiatieven uit de samenleving en invulling geven aan de veranderende rol van de
gemeente.
1.2.2 Financieel resultaat 2013 samengevat
Na alle plussen en minnen en een storting van € 7,8 mln in de reserve budgetoverheveling is het
rekeningresultaat van de gemeente Leeuwarden uitgekomen op € 5 mln voordelig.
Het voordeel doet zich vooral voor binnen het Sociale domein:

een Incidentele Aanvullen Uitkering (IAU) van het Rijk om het tekort in 2012 op het budget voor

meevallers op het terrein van sociaal maatschappelijke ontwikkeling (€ 2,8 mln)
uitvoering van de wet werk en bijstand (WWB) op te vangen (€ 2,2 mln)
5
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
Tabel 1 Financieel resultaat
Programma’s
x € 1.000
Begroting 2013
primitief
A. Totaal voor resultaatbestemming
B. Totaal mutaties bestemmingsreserves
Totaal A + B
C. Mutatie Algemene Reserve in verband
Begroting 2013
Resultaat
na wijziging
2013
Lasten
Baten
Lasten
Baten
Lasten
Baten
344.996
345.454
384.243
370.467
374.401
372.870
10.459
10.471
20.829
35.074
32.662
39.677
355.455 355.925 405.071 405.541 407.063 412.547
4.584
4.114
4.584
4.114
4.584
4.114
C. met begrotingsjaar
Totaal na resultaatbestemming
360.039 360.039 409.655 409.655 411.647 416.661
Voordelig resultaat
5.014
Figuur 1 Lasten
Figuur 2 Baten
6
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
1.2.3 Programma’s samengevat
Cultuur (1)
Leeuwarden trok in 2013 veel bezoekers. De stad bruiste met grote evenementen als City Proms, Dancetour en
Serious Request. Op het Zaailand openden het nieuwe Filmhuis en Fries Museum hun deuren. Door
uitverkiezing tot Culturele Hoofdstad van Europa in 2018 werd Leeuwarden nationaal op de kaart gezet. Het
HCL, de Oldehove en het Pier Pander museum trokken een record aantal bezoekers. De waardering voor ons
cultuuraanbod is onverminderd groot.
Aandachtspunt blijft het afnemende aantal schouwburgbezoekers. In samenwerking met De Harmonie en
Romein is gestart met de ontwikkeling van een nieuw poppodium in het Harmoniekwartier. Nagedacht wordt
ook over een nieuwe vorm en inhoud voor de bibliotheken in Leeuwarden. Er is een collectieplan gemaakt om te
bepalen welke gemeentelijke BKR-kunst op termijn behouden of afgestoten kan worden.
De doorontwikkeling van de gesubsidieerde coöperatie Kunstkade gaat goed. Kunstkade brengt kinderen en
volwassenen in aanraking met cultuur. Cultuureducatie is naast talentontwikkeling en ‘open mienskip’ een van
de nieuwe speerpunten van het gemeentelijk cultuurbeleid. Deze speerpunten sluiten aan bij de doelstellingen
van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018.
Jeugd en onderwijs (2)
In 2015 worden taken op het gebied van jeugdzorg overgedragen van de provincie naar de gemeente. Met
onderwijs- en zorginstellingen is een gecoördineerde aanpak hiervan voorbereid.
Onderwijs en doorstroming van jongeren naar de arbeidsmarkt is een belangrijk speerpunt. Schoolbesturen en
kinderopvangorganisaties in Leeuwarden hebben in 2013 een gezamenlijk plan gemaakt voor de ontwikkeling
van Kindcentra. De Kindcentra moeten ervoor zorgen dat kinderen zonder leerachterstand doorstromen naar
het voortgezet onderwijs, om zo een beroep op zorg en/of speciaal onderwijs te verkleinen.
Het gemeentelijk beleid van de afgelopen jaren werpt zijn vruchten af. Door de invoering van Entree-onderwijs
kregen meer jongeren kans op een baan. Steeds meer kinderen maken gebruik van vroeg- en voorschoolse
educatie. Door projecten als De School als vindplaats verlaten jongeren steeds vaker de school mét een
startkwalificatie op zak.
Economie en toerisme (3)
In 2013 is veel bedrijvigheid naar Leeuwarden gehaald en zijn flink wat investeringen in de stad teweeg
gebracht. Dat leverde tenminste 170 nieuwe banen op. De nieuwbouw van Wetsus vordert gestaag. Er is een
waterapplicatiecentrum in Leeuwarden geopend. Diverse zonnestroomprojecten zijn gerealiseerd. Leeuwarden
is inmiddels een aantrekkelijke partner voor innovatieve economische projecten.
Leeuwarden wil een centrumstad met kwaliteit en aantrekkingskracht zijn. De aantrekkingskracht was in 2013
groot door de verkiezing tot Culturele Hoofdstad 2018 en Serious Request. Maar de invloed van de gemeente
hierop is beperkt. Met het oog op een nominatie voor de verkiezing tot Beste Binnenstad 2015 zijn
verschillende stimuleringsmaatregelen in de binnenstad uitgevoerd. De leegstand van winkels neemt niet
verder toe. Het marktbeleid is aangepast en de vrijdagmarkt op het Zaailand wordt goed bezocht. De
uitgevoerde marketingcampagnes Vrije tijd en Water zijn tussentijds geëvalueerd. Er wordt in het vervolg
aangesloten bij de provinciale regiomarketing en bij de aanpak van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018.
Voorzichtig lijkt er weer wat vernieuwing in de stad mogelijk te zijn. Er is een schoollocatie aan de Nijlânsdyk
en aan de Cornelis Trooststraat verkocht en in ontwikkeling genomen. Door de vastzittende woningmarkt
vinden ontwikkelaars over het algemeen de risico’s nog te groot.
Sociaal maatschappelijke ontwikkeling (4)
In 2013 waren er vijf wijkteams actief om integrale ondersteuning te bieden aan bewoners die de problemen
zelf niet aankonden. De wijkteams werken volgens het principe: één gezin, één plan en één sociaal werker. Het
aantal wijkteams wordt in 2014 uitgebreid naar acht. In 2014 start ook een pilot met jeugd- en gezinsteams.
Voor mensen zonder zelfstandige huisvesting is tijdelijke opvang beschikbaar. Door toename van de
complexiteit van problemen waar mensen mee te kampen hebben, wordt de begeleidingstijd van deze mensen
steeds langer. Er is in 2013 een nieuwe locatie gevonden voor de nachtopvang in de Wirdumerpoort.
7
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
De maatregelen om budgetoverschrijding op het gebied van WMO-voorzieningen (zoals hulp bij het huishouden
of aanpassingen in de woning) te voorkomen, hebben effect. Er hoeven geen aanvullende maatregelen
getroffen te worden.
De overheveling van taken op het gebied van AWBZ begeleiding naar de gemeente is verder voorbereid. Er zijn
richtinggevende kaders voor de uitvoering ervan vastgesteld. Mantelzorg en wonen in combinatie met zorg
waren daarbij belangrijke aandachtspunten.
De maatschappelijke participatie lijkt toe te nemen. Er waren in 2013 meer vrijwilligers actief. In vijf wijken zijn
experimenten gestart waarin aan bewoners ruimte is gegeven om zelf bepaalde wijkproblemen op te lossen.
Gedurende de pilotperiode heeft de gemeente een faciliterende rol. Of deze aanpak het gewenste resultaat
heeft moet nog blijken.
Werk en inkomen (5)
Binnen de regionale arbeidsmarkt werkt Leeuwarden succesvol samen met andere gemeenten, UWV en
onderwijs om mensen aan werk te helpen. Maar het aanbod van banen is nog steeds beperkt. Ter bestrijding
van de jeugdwerkeloosheid in regionaal verband heeft het Rijk extra geld beschikbaar gesteld. Het streven van
de gemeente is om zoveel mogelijk mensen in hun eigen levensonderhoud te laten voorzien. Het nieuw
opgezette Talent Centrum Fryslân motiveert werkzoekenden en maakt ze zelfredzamer. Door het project Klant
in zicht konden werkzoekenden beter gematcht worden op een baan. Ook de verscherpte aanpak van
bijstandsfraude zorgt ervoor dat het aantal bijstandsuitkeringen minder toeneemt dan geraamd. Het risico van
budgetoverschrijding is dan ook beperkt gebleven, mede omdat de gemeente aanvullende Rijksbijdragen heeft
ontvangen om het tekort op de bijstandsuitkeringen op te vangen.
Als gevolg van de economische crisis en door inzet van de sociale wijkteams doen meer mensen een beroep op
schuldhulpverlening. Deze toename leidt tot hogere kosten en is een aandachtspunt. De armoedeproblematiek
blijft relatief groot en hardnekkig. In de armoedebestrijding is de focus verlegd naar kinderen in armoede en
preventie gericht op werk, gezondheid en het verlagen van de energiekosten.
Wonen (6)
In 2013 zijn er 377 woningen in Leeuwarden bijgekomen, waarvan een groot aantal in het sociale segment. Het
aantal sociale huurwoningen lijkt nu voldoende in de behoefte te voorzien. Woningcorporaties verleggen hun
focus dan ook naar verbetering van de kwaliteit van de bestaande woningbouw. In de aandachtwijken lukte het
om volgens afspraak bijna 5% van de sociale huurwoningen te verduurzamen. Ook op de woningmarkt lijkt
toenemend behoefte te zijn aan verbetering van bestaande woningen. De gemeente heeft hier op ingespeeld
door het promoten van duurzaamheidspremies en -leningen bij woningeigenaren.
Per 2013 staan ca. 360 panden op de gemeentelijke monumentenlijst. Er zijn een aantal grootschalige
restauraties uitgevoerd of in uitvoering. In opdracht van de gemeente bijvoorbeeld het Stadsarmhuis
(Haniahof) en in opdracht van het Anthony Gasthuis de panden aan de Grote Kerkstraat en Pijlsteeg. De
subsidieregelingen voor de aanloopstraten in de binnenstad blijken een mooie stimulans voor het inhalen van
achterstallig onderhoud.
In 2013 is de opbouw en implementatie van de Friese Regionale uitvoeringsdienst (FUMO) succesvol afgerond.
Per 1 januari 2014 voert de FUMO de verplichte taken uit het basispakket en een aantal specialistische
milieutaken voor de gemeente uit. De FUMO is gehuisvest in het voormalige gemeentehuis van Boarnsterhim.
Er zijn hercontroles brandcompartimentering uitgevoerd bij alle basisscholen en een aantal
kamerverhuurpanden met een hoog risico. Bij geconstateerde tekortkomingen zijn eigenaren gevraagd
aanvullende maatregelen te treffen. Door voorlichting wordt gestuurd op een groter verantwoordelijkheidsbesef
op het gebied van brandveiligheid bij eigenaren en bewoners.
Infrastructuur en bereikbaarheid (7)
Om de bereikbaarheid van Leeuwarden te verbeteren wordt het programma Leeuwarden Vrij-Baan uitgevoerd.
Projecten als de Valeriusstraat en de Julianalaan verlopen volgens planning. De projecten parkeergarage
Reviusstraat en de onderdoorgangen bij toekomstig station Werpsterhoek hebben enige vertraging opgelopen.
Van de vertraging in het project Westelijke Invalsweg fase 2 ondervindt het verkeer aan de westzijde van de
stad tijdelijk hinder. De opgelopen vertraging binnen het project Europaplein kan de uitvoering van het hele
programma beïnvloeden en is daarmee een aandachtspunt.
8
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
42 partners zijn inmiddels aangesloten bij het mobiliteitsconvenant, waarin is afgesproken 5% minder
autokilometers in de Leeuwarder spits te realiseren. De fietscampagne rij2op5 en een gezamenlijke actie met
bedrijvenpark Leeuwarden West en MKB-Noord hebben hier aan bijgedragen.
Ter verbetering van de verkeersveiligheid zijn in 2013 extra snelheid remmende maatregelen getroffen in
Camminghaburen (Frittemastate) en Goutum (Wergeasterdyk en de Tearnserdyk). Ook een aantal
gesubsidieerde maatschappelijke organisaties dragen met verkeerseducatieve projecten bij aan de
verkeersveiligheid.
Dienstverlening (8)
De dienstverlening van het Klantcontactcentrum van de gemeente Leeuwarden is betrouwbaar en kwalitatief
hoog, zo blijkt uit de klantwaardering, het (geringe) aantal klachten en de landelijke Benchmark. In 2013 is de
kwaliteit van het klantcontact verder verbeterd. De klant kan nu ook via sociale media een vraag aan de
gemeente stellen en krijgt daarop snel een reactie. De gemeentelijke website is vertaald naar het Fries. De
Stadshal is heringericht en daarmee toegankelijker en veiliger voor klant en medewerker.
De technische realisatie van nieuwe webdiensten haperde en daarmee bleef ook het gebruik van het digitaal
loket achter bij de prognoses. In 2014 zijn de doorontwikkeling van de digitale dienstverlening en de
ontwikkeling van de dienstverlening als gevolg van de 3 decentralisaties belangrijke speerpunten.
Politiek bestuur (9)
Binnen de regio is samengewerkt aan versterking van de economie en een krachtige regio. Er is een goed
overzicht van samenwerkingsverbanden waar Leeuwarden in participeert. Waar de inhoud van die verbanden
elkaar raakt wordt gestreefd naar synergie en een efficiënte aanpak. Zo worden bijvoorbeeld bestuurlijke
overleggen van Streekagenda en Stadsregio op elkaar afgestemd.
Het gemeentebestuur heeft onverminderd (communicatie-)activiteiten ondernomen om haar bewoners goed te
informeren en te betrekken bij de Leeuwarder politiek en herindelingsverkiezing. Met de andere herindelingspartners is een gezamenlijke communicatiecampagne uitgevoerd om zoveel mogelijk mensen naar de stembus
te krijgen. Bij ‘normale’ gemeenteraadsverkiezingen kan meegelift worden op landelijke campagnes en was het
evenaren van het opkomstpercentage van 2010 (50,6%) misschien mogelijk geweest. Nu was de opkomst in
Leeuwarden op de verkiezingsdag 39,6%.
Er was in 2013 meer ruimte voor maatschappelijke dynamiek en veerkracht. In de nieuwe collegeperiode blijft
de veranderende rol van de gemeente een belangrijk ontwikkelpunt.
Veiligheid en openbare orde (10)
De gemeente hield rekening met toenemende overlast als bijeffect van de economische crisis en bezuinigingen.
In 2013 was bijvoorbeeld een toename te zien van het aantal ruzies en vechtpartijen. Maar vooralsnog lijkt de
veiligheidssituatie in Leeuwarden stabiel, zo blijkt uit de wijkveiligheidsindex. Alleen voor de binnenstad geldt
nog steeds een code rood. Het geweld is afgenomen, de jeugdoverlast lijkt stabiel en het aantal veelplegers is
weer gedaald. De persoonsgerichte aanpak van het Veiligheidshuis werkt effectief. De inzet van drang en
dwang in combinatie met zorg en hulpverlening is een sterke component om langdurige overlastkwesties
efficiënt aan te pakken. Het lukt steeds beter om de georganiseerde misdaad (mensenhandel, hennepteelt en
vastgoedfraude) tegen te gaan. De gemeente past haar beleid continu aan de voortdurend in ontwikkeling
zijnde regelgeving op dit vlak aan.
In sommige wijken en buurten is desondanks het onveiligheidsgevoel groot. Mogelijk wordt dit mede
veroorzaakt door een toename van het aantal woninginbraken en woonoverlast. De aanpak hiervan blijft in
2014 dan ook een belangrijk speerpunt.
2013 kenmerkte zich verder door veel grote en veilig verlopen evenementen, zoals Serious Request. Door de
rentree van SC Cambuur in de eredivisie is het aantal incidenten bij risicowedstrijden iets toegenomen. Er zijn
dan ook extra maatregelen genomen door betrokken partijen om het stadion en de omgeving veiliger te
maken.
In 2013 is de nieuwe brandweerkazerne in gebruik genomen. De brandweer maakt per 1 januari 2014 deel uit
van een regionaal opgezette brandweerorganisatie in de Veiligheidsregio Fryslân.
9
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
Sport (11)
In 2013 hebben weer meer Leeuwarders aan sport gedaan dan het jaar ervoor. Extra buurtsportcoaches
werden met succes ingezet om kinderen in aandachtwijken te interesseren voor sport.
De herontwikkeling van het sportconcentratiegebied Kalverdijkje was een belangrijk speerpunt. Door een fusie
van Rood Geel met VV Leeuwarden is de nieuwe voetbalvereniging SC Leovardia opgericht. De club is gevestigd
op Kalverdijkje Noord. Voor Kalverdijkje Zuid zijn er nog gesprekken gaande met de betrokken verenigingen.
Het knelpunt van beperkte was- en kleedruimte op het Wiarda sportcomplex is verlicht. Het samenwerkingsinitiatief tussen sportverenigingen op Sportpark Nijlân werd in 2013 genomineerd voor het Beste initiatief
2012/2013. De gemeente blijft meer samenwerking tussen sportverenigingen en efficiënter gebruik van
sportvoorzieningen stimuleren.
Ruimtelijke ordening (12)
De inrichting van de openbare ruimte en de parkeergarage Zaailand ontvingen in 2013 landelijke prijzen.
De manifestatie Kloppend hart heeft een groot aantal plannen opgeleverd die de ruimtelijke kwaliteit en
attractiviteit van de binnenstad nog verder kunnen vergroten. Waar mogelijk heeft de gemeente in 2013 de
realisatie van particuliere initiatieven ondersteund. In 2013 is verder de Tuinen en omgeving ingericht en
gestart met de uitvoering van parkeergarage Oostersingel.
De nieuwe Omgevingswet is nog steeds in voorbereiding. Hierin wordt het toetsingskader voor ruimtelijke
plannen volledig herzien. De gemeente volgt de ontwikkelingen op de voet en oefent waar mogelijk invloed uit.
De actualisatieslag van de bestemmingsplannen die vóór juli 2013 gereed moest zijn, is afgerond.
Voor het WTC/Expogebied is een richtinggevende inrichtingsschets gemaakt. In dit gebied komt in 2015 ook de
nieuwe ijshal. De provincie subsidieert de realisatie van de ijshal.
Milieu, energie en water (13)
Leeuwarden is goed op weg naar een duurzame stad. Energiebesparing in particuliere woningen is een
belangrijk speerpunt. De opgave is groot en het stimuleren van huiseigenaren is intensief. Maar de aanpak Slim
Wonen in Leeuwarden werkt effectief. In 2013 zijn door particulieren ca. 400 energierenovaties uitgevoerd. Dat
heeft niet alleen minder CO2-uitstoot opgeleverd, maar ook werkgelegenheid in de bouwsector.
Er is in 2013 veel achterstand weggewerkt in het beheer en onderhoud van de watergangen in de stad, om
deze in goede staat over te kunnen dragen aan het Wetterskip. Wat nog aan onderhoud resteert, wordt
afgekocht.
Ter verlaging van de milieudruk zijn in 2013 op het gebied van afvalinzameling verschillende maatregelen
doorgevoerd. Zo werd vaker oud papier ingezameld en is het aantal ondergrondse containers uitgebreid. Het
hergebruik van afval steeg. Bewoners betaalden opnieuw een lager tarief voor afvalstoffenheffing.
De gemeente pakt bodemverontreiniging in Leeuwarden adequaat aan. Ook in voormalig noord Boarnsterhim
worden de potentiële ‘spoedlocaties’ die risico’s opleveren voor mens of milieu in beeld gebracht.
Woon- en leefomgeving (14)
In het streven naar een veilige en leefbare openbare ruimte is ook een rol weggelegd voor bewoners. Er zijn
kleinschalige experimenten met de overdracht van groenonderhoudstaken aan bewoners in Wytgaard en in
Heechterp-Schieringen uitgevoerd met een positief resultaat. Ook kwamen bewoners zelf met diverse
initiatieven die bijdroegen aan een ‘groene’ openbare ruimte. De gemeente komt hierbij steeds meer in de
faciliterende rol en de betrokkenheid van de bewoners is duidelijk vergroot.
De nieuwe kostenbesparende methode van onkruidbestrijding (heetwatermethode) heeft effect en leidt tot
meer tevredenheid bij bewoners. De aanpak van zwerfvuil blijft een aandachtspunt.
Op basis van het beleidsplan Openbare verlichting werden verschillende lichtmasten in de stad verwijderd. Dit
riep veel vragen bij bewoners op. Het uitvoeringsplan is na nieuw overleg met wijkpanels/dorpsbelangen en
bewoners aangepast. Besluitvorming over de verdeling van wijk- en dorpbudgetten is uitgesteld naar 2014.
Ter voorbereiding op de herindeling is de onderhoudstoestand van kapitaalgoederen (wegen, bruggen, tunnels,
groen en dergelijke) in voormalig noord Boarnsterhim in beeld gebracht. Er zijn een aantal achterstanden
geconstateerd. Er moeten keuzes gemaakt worden over de wijze waarop dat wordt aangepakt. De omvang
van de beschikbare middelen is hierin sterk leidend.
10
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
1.2.4 Paragrafen samengevat
Lokale heffingen (2.2.1)
De totale opbrengst van gemeentelijke belastingen en overige heffingen was in 2013 € 52 mln.
De gemeente heeft de mogelijkheid om belastingen kwijt te schelden. Bewoners, van wie bekend was bij de
gemeente dat zij voor kwijtschelding in aanmerking kwamen, hebben automatisch kwijtschelding gekregen.
Mede veroorzaakt door de economische situatie, werd er over 2013 meer aan belastingen kwijtgescholden dan
begroot.
De WOZ-waarden (waardering onroerende zaken) in onze gemeente daalden gemiddeld met 5,4%. In 2013
hebben ca. 1600 belanghebbenden bezwaar gemaakt tegen de WOZ-waarde van hun woning. Van ongeveer
1% op het totaal aantal woningen is de WOZ-waarde als gevolg van een bezwaar ook verlaagd. Zoals verwacht
zijn de kosten van rechtsbijstand-verlening voor WOZ-bezwaren door zogenaamde ‘no cure, no pay’-bureaus
aanzienlijk gestegen. De vergoeding voor proces- en gerechtskosten is in 2013 verdrievoudigd.
In 2013 is verder veel energie gestoken in de voorbereiding van de aanslagoplegging 2014 in verband met de
herindeling met Boarnsterhim. In het kader van haar rol als centrumgemeente gaat Leeuwarden met ingang
van 2014 de gehele heffing en invordering van de belastingen voor Vlieland uitvoeren.
Weerstandsvermogen (2.2.2)
Met behulp van een simulatieprogramma is berekend of de beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente
toereikend is. Het belangrijkste risico dat voorzien werd in 2013, is komen te vervallen. Door een aanvullende
Rijksuitkering kan de overschrijding van het budget bijstandsuitkeringen alsnog worden opgevangen.
De grootste risico’s vormen nu een aantal garantstellingen en leningen die de gemeente heeft verstrekt aan
privaatrechtelijke rechtspersonen en de deelneming Blitsaerd. In totaal € 2,5 mln aan algemene risico’s moet
kunnen worden opgevangen door de beschikbare capaciteit. De minimale omvang van die weerstandscapaciteit
(voornamelijk in de vorm van de Algemene Reserve) wordt bepaald door de omvang van de risico’s te
vermenigvuldigen met 1,5 (150%). Dat komt neer op een benodigde weerstandscapaciteit van minimaal 1,5 x
€ 2,5 mln = € 3,75 mln. Voor 2014 komt de Algemene Reserve uit op een bedrag van € 13 mln en is er dus
voldoende weerstandscapaciteit. De gunstige verhouding is het gevolg van de uitzonderlijke en
hoogstwaarschijnlijk eenmalige afname van de risico’s. Bekend is dat met ingang van 2015 en daarna met
nieuwe, waarschijnlijk aanzienlijke risico’s rekening gehouden moet worden in verband met de drie
decentralisaties. Maar die risico’s worden voor het eerst meegenomen in de begroting 2015. Zie voor de risico’s
van grondexploitaties Grondbeleid (2.2.7).
Onderhoud kapitaalgoederen (2.2.3)
In 2013 zijn drie voorzieningen in de begroting opgenomen voor kunstwerken, openbare verlichting en
verhardingen. Ook zijn voorbereidingen getroffen voor het instellen van voorzieningen voor baggeren en
speelvoorzieningen.
Er zijn in 2013 weginspecties uitgevoerd en wegwerkzaamheden uitgevoerd aan de Magere Weide, Sixmastraat,
Aldlânsdyk, Brédyk (Wytgaard), Bagijnestraat, Emmakade, Huizumerlaan en Prinsesseweg en diverse voet- en
fietspaden. Rioleringswerken zijn uitgevoerd in o.a. de wijken Aldlân, Huizum-West, de Hemrik, Vlietzone en in
Goutum. Andere uitgevoerde onderhoudswerkzaamheden waren:

Het baggeren van de Bonkefeart, het Alddiel en Langdiel, de Zuiderplantage, een haven in

Het hekkelen van ca. 130 kilometer sloot.
Hempens/Tearns en een deel van de watergangen in de wijk Nylân (fase 1)

Onderhoud van 141 objecten en 90 kunstwerken in de openbare ruimte.

Reconstructie van Engelse plein (vergroening), Aert v.d. Neerstraat (bomenaanplant), van
Miereveltplantsoen (reconstructie), Kurkemeer aanplant groen als compensatie van verwijderd groen
langs spoor Camminghaburen, Julianapark (uitbreiding padenstructuur en verfraaien entree) en
Groningerplein (diverse aanpassingen).
Najaarsstormen hebben onvoorziene schade aangericht en kosten veroorzaakt. In totaal ca. 600 bomen
waaiden om. De herstelwerkzaamheden gaan ook in 2014 nog door.
11
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
Financiering (2.2.4)
De gemeente leende in 2013 geld om alle betalingen te kunnen doen die het uitvoeren van de begroting met
zich mee brengt. De rentestand bleef zich gunstig ontwikkelen.
De omslagrente die werd gehanteerd voor de toerekening van rente aan de investeringen en de bespaarde
rente op reserves en voorzieningen kwam uit op 3,01% i.p.v. 3,5%.
Het renterisicobeheer omvat het beperken van de invloed van rentewijzigingen op de financiële resultaten van
de gemeente. De Wet financiering decentrale overheden (FIDO) bepaalt dat het maximale bedrag dat in een
jaar mag worden afgelost 20% van het begrotingsvolume is. Het renterisico bleef in 2013 met 6,3%
ruimschoots onder de wettelijke risiconorm. De wet FIDO bepaalt ook het bedrag dat de gemeente maximaal
met kortlopende financiering mag lenen. Deze zogenaamde kasgeldlimiet bedroeg voor Leeuwarden in 2013
€ 30,6 mln en is alleen in het eerste kwartaal overschreden. De Wet FIDO staat het toe dat er maximaal 2
achtereenvolgende kwartalen mag worden overschreden.
Verder is het beleid van de gemeente om correct te betalen en actief in te vorderen. Werd in 2012 78,5% van
de binnengekomen facturen op tijd door de gemeente betaald, in 2013 is dit door diverse maatregelen
verbeterd naar 80,5%.
Daarnaast heeft de gemeente zich in 2013 voorbereid op de verdergaande standaardisering van het Europese
betalingsverkeer, invoering nieuwe bankrekeningnummers, verdwijnen acceptgiro’s en Chipknip en dergelijke.
Bedrijfsvoering (2.2.5)
Een aantal grote veranderingen hebben in 2013 hun beslag op de organisatie gelegd.

de verwerving van het predicaat Culturele Hoofdstad van Europa 2018;

de gemeentelijke herindeling met Boarnsterhim;

de regionalisering van de Brandweer;

de vorming van een Friese Regionale Uitvoeringsdienst (FUMO);

de drie decentralisaties.
De voorbereiding van de drie decentralisaties blijft ook na 2013 hoge eisen stellen aan de gemeentelijke
bedrijfsvoering. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie en
ambtenaren. Met het oog hierop is in 2013 een nieuw organisatiemodel en de daarbij behorende
uitgangspunten vastgesteld. De belangrijkste zijn:

organisatie-inrichting volgens een drietal domeinen: sociaal, fysiek en veiligheid;

minder overhead (management, staf en ondersteuning);

meer ruimte voor professionals;

management en medewerkers voldoende toegerust voor nieuwe manier van werken.
De ingeschatte personele reductie als gevolg van de bezuinigingsopgave (€ 3 mln t/m 2014) is voor ca. 73%
gerealiseerd. Deze reductie brengt (tijdelijke) boventalligheid met zich mee. Voor deze personeelsleden wordt,
met inzet van de beschikbare frictiemiddelen, alles in het werk gesteld om deze situatie op te lossen.
Verbonden partijen (2.2.6)
Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente zowel een
bestuurlijk als financieel belang heeft. Subsidie-relaties vallen hier dus niet onder.
Opnieuw is in 2013 door de aanhoudende economische situatie het perspectief van enkele verbonden partijen
verslechterd. De stichting Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden is opgeheven. De gemeente heeft de panden
overgenomen. Dekking door de gemeente van het exploitatietekort van De Harmonie blijft noodzakelijk. Met
Proloog zijn afspraken gemaakt over de af te lossen kredietfaciliteit. De gemeente heeft de vorderingen op WTC
Beheer BV opgeschoven. De korte termijn vooruitzichten qua woningbouwproductie zijn onveranderd ten
opzichte van 2012 en dus niet rooskleurig voor de Blitsaerd CV/BV. De focus ligt op afronding van Project A
(westelijk deel van het projectgebied).
Grondbeleid (2.2.7)
Jaarlijks worden alle grondexploitaties volledig herzien. Uit de complexen Marnixveld/Bodeterrein (€ 400.000),
Leeuwarden-Oost (€ 11.000) en Vrijheidswijk Tolhuis (€ 15.000) is tussentijds winst genomen. Hierdoor is
€ 426.000 aan de reserve grondexploitatie toegevoegd. De grondexploitaties van Marnixveld/Bodeterrein en
Kalverdijkje zijn afgesloten waardoor € 0,75 mln aan de reserve is toegevoegd. De voorziening negatieve
complexen is verhoogd tot € 3,4 mln en is ter afdekking van het verwachte negatieve resultaat van
12
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
Businesspark 4, Newtonpark 4, Wirdum Hikkemieden en Wytgaard. Om de risico’s in de Zuidlanden te
verkleinen zijn de plankosten met € 1,5 mln afgewaardeerd ten laste van de reserve grondexploitatie. Het
totale resultaat op waarde 31 december 2013 over de lopende grondexploitaties bedroeg € 3,2 mln.
De reserve grondexploitatie is bedoeld om de risico’s in de grondexploitatie op te vangen. Voor ontwikkelrisico’s
en risico’s gronden in voorraad (inclusief De Zuidlanden) is op de korte termijn rekening gehouden met een
risico van € 7 mln. De stand van de reserve grondexploitatie was op 31 december 2013 € 8,6 mln. De reserve
grondexploitatie is dus toereikend als benodigd weerstandsvermogen. Daarnaast is er voor de langere termijn
voor de Zuidlanden een risico berekend van € 10,5 mln dat wordt opgevangen binnen de grondexploitatie.
Strategisch ontwikkel- en investeringsfonds (SIOF) (2.2.8)
Met geld uit het SIOF draagt de gemeente bij aan co-gefinancierde majeure strategische projecten die onder
andere zijn opgenomen in de samenwerkingsagenda met de provincie. Er is in 2013 € 3,9 mln vanuit het
rekeningresultaat 2012 in het SIOF gestort. Hiertoe is door de raad besloten om een bijdrage uit het SIOF voor
Culturele Hoofdstad 2018 mogelijk te maken. De mutaties in het SIOF in 2013 zijn vooral het gevolg van
vertragingen in de uitnames. Eind 2013 bedraagt de stand van het SIOF € 17 mln. Na aftrek van de
reserveringen en de bijdrage vanuit het SIOF aan de incidentele beleidsintensiveringen en projecten uit het
collegeprogramma 2014-2018 resteert in 2016 nog een saldo van € 244.647.
13
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Inleiding en samenvatting
1.3 Stand van zaken Impuls Sociale Investeringen (ISI)
De middelen in de Impuls Sociale Investeringen (ISI) zijn incidentele middelen. Het ISI is steeds gevuld
doordat de raad via moties bij het vaststellen van de jaarstukken een budget beschikbaar heeft gesteld vanuit
de Algemene Reserve.
In 2013 heeft de raad de volgende zaken uit de ISI bekostigd:
Tabel 1 Financiële eindstanden ISI na verwerken moties & amendementen
x € 1.000
Incidenteel ten laste van ISI
Motie / Amendement
2012
2013
Startsaldo (overheveling + toevoegingen)
220.000
495.000
(Grantstelling) Voedselbank
-15.000
-15.000
Zakgeldproject
-50.000
-50.000
Vergoeding eigen bijdrage chronisch gehandicapten
-40.000
Stimulering diversiteitsbeleid
-5.000
Buurt- en wijkbeheer
-160.000
Aftelfeest
-25.000
Groene schoolpleinen
-20.000
(Garantstelling) Resto Van Harte
-10.000
Graffitiproject
-20.000
-20.000
Resteert
95.000
190.000
In 2013 bestemde de raad bij behandeling van de begroting in totaal voor € 187.500 voor incidentele sociale
investeringen. Het saldo in 2013 van € 190.000 is daarom gestort in de reserve budgetoverheveling. Voor een
toelichting op de uitvoering van de in de tabel genoemde moties en amendementen in 2013, wordt verwezen
naar de betreffende programma’s.
14
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
1.4
Leeswijzer
De opbouw van de jaarstukken wordt in belangrijke mate voorgeschreven in het Besluit begroting en
verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en is als volgt:
Jaarstukken
Jaarverslag
Programma
Verantwoording
Fig
Paragrafen
Jaarrekening
Programma
rekening
Balans
Verantwoording
Specifieke
Uitkeringen
r1
Figuur 3
In hoofdstuk 2 staat het jaarverslag. Hierin staat wat er in 2013 is gebeurd en waar de gemeente zich voor
heeft ingezet. Aan het begin van dit hoofdstuk staan de paragrafen met verslaglegging en wijzigingen in het
Meerjaren Investering Programma (MIP), Meerjaren Programma Infrastructuur (MPI) en het Investeringsbudget
Stedelijke Vernieuwing (ISV) (2.1.1).
In paragraaf 2.1.2 staat de beleidsverantwoording voor 14 programma’s. Hierin staat in elk programma de
vraag centraal of de gestelde doelen uit de Programmabegroting 2013 zijn gerealiseerd. Als een doel, prestatie
of speerpunt niet (-), gedeeltelijk (+/-) of anders is uitgevoerd dan is vastgelegd in de begroting, wordt deze
afwijking verklaard. Omgekeerd geldt ook dat een prestatie die wel is verricht, maar niet in de begroting is
opgenomen, wordt toegelicht en verklaard.
Programma 15 wijkt af van de andere programma’s. Hierin is een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen
en inzicht in het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien opgenomen.
In paragraaf 2.2 staan de paragrafen, waarvan de meeste op grond van het BBV verplicht zijn.
In hoofdstuk 3 staat de jaarrekening met toelichting daarop. Het financiële resultaat op hoofdlijnen en de
belangrijkste financiële verschillen per programma staan in paragraaf 3.1. De balans en de toelichting staan in
paragraaf 3.2.
De Jaarrekening wordt afgesloten met de Controleverklaring. Tot slot, alle in de jaarstukken vermelde bedragen
zijn in euro’s.
15
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
16
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.
Beleidsverantwoording
2.1
Programmaverantwoording
2.1.1
Meerjaren Investering Programma (MIP)
2.1.1.a Meerjarenprogramma Infrastructuur (MPI)
Het MPI geeft een overzicht van de infrastructurele maatregelen die binnen de gemeente worden uitgevoerd
dan wel voorbereid. Daarbij gaat het om infrastructurele werkzaamheden in grondexploitatiegebieden, zoals De
Zuidlanden, rioleringswerkzaamheden en de investeringen die voortvloeien uit het programma Leeuwarden VrijBaan. Eventuele afwijkingen bij de uitvoering van maatregelen uit het MPI komen aan de orde bij de
verschillende programma’s. In het Programma Infrastructuur/bereikbaarheid (7) wordt ingegaan op de
verschillende onderdelen uit Leeuwarden Vrij-Baan.
Herijkingsafspraken met de provincie
In december 2013 zijn de afspraken tussen provincie en gemeente die zijn vastgelegd in de Overeenkomst
betreffende Programma Bereikbaarheid Leeuwarden van 1 maart 2010 herijkt. Bij de gemaakte
herijkingsafspraken gaat het om actualisering en verduidelijking van zowel inhoudelijke als financiële afspraken
uit deze overeenkomst. De financiële afspraken behelzen de wijze van indexatie van de verschillende bijdragen
en het kasritme van de wederzijdse betalingen.
Met de provincie is een andere wijze van verrekening van de gemeentelijke bijdragen aan de RSP-projecten en
aan de Haak om Leeuwarden overeengekomen. De kosten die de gemeente maakt voor de RSP-projecten
Westelijke Invalsweg en Drachtsterweg e.o. en voor de Haak om Leeuwarden, worden volledig gedeclareerd bij
de provincie. Afgesproken is dat de overeengekomen gemeentelijke bijdrage aan de Haak om Leeuwarden pas
in 2015, na oplevering van de Haak, betaald hoeft te worden. De gemeentelijke bijdrage aan de RSP-projecten
wordt in vijf gelijke tranches over de periode 2013 tot en met 2017 voldaan.
2.1.1.b Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV-3)
2013 was het vierde uitvoeringsjaar van de derde ISV-periode. Het Rijk heeft voor de derde ISV-periode, die
loopt van 2010 tot 2015 aan de gemeente een investeringsbudget stedelijke vernieuwing beschikbaar gesteld
ter grootte van € 17,8 mln om het door de gemeente opgestelde meerjarenontwikkelingsprogramma stedelijke
vernieuwing (MOP) uit te voeren. Met de vaststelling van het Verdeelbesluit ISV-middelen door de
raad in maart 2011 is de uitvoering van start gegaan. Samen met de corporaties en
bewonersorganisaties is in 2013 gewerkt aan de uitwerking en uitvoering van zes wijkactieplannen voor de
wijken Vlietzone, Valeriuskwartier, Tjerk Hiddes Cambuursterhoek, Schepenbuurt, Oldegalileën & Bloemenbuurt
en Nylân. In de verdeling van de ISV-middelen is naast de uitvoering van de zes wijkactieplannen ook nog een
aantal andere thema's uit het MOP meegenomen: bodemsanering, geluidsanering, stedelijke woonkwaliteit en
de binnenstad. Ook aan deze thema’s is in 2013 uitvoering gegeven. Er zijn geen afwijkingen ten aanzien van
de realisatie van prestaties te melden.
In paragraaf 2.2.8 worden de verschuivingen in het Strategisch investerings- en ontwikkelingsfonds (SIOF)
verantwoord.
17
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.1.2
Programma’s
Leeswijzer voor de programma’s
In elk programma staat de vraag centraal of de gestelde doelen uit de Programmabegroting 2013 zijn
gerealiseerd:

Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?

Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?

Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
De belangrijkste onderwerpen staan op het voorblad van elk programma:

speerpunten van een programma met de realisatie en voortgang daarvan;

successen;

verbeterpunten;

eindconclusie; de eindconclusie is van belang voor de volgende begroting.
Per programma wordt inzicht gegeven in de mate waarin de strategische hoofddoelen zijn gerealiseerd. In de
tabel met de subdoelstellingen is in de kolom ‘Realisatie 2013’ de meting van de indicatoren in 2013
weergegeven. In de kolom ‘Saldo’ wordt het verschil van deze realisatie ten opzichte van de prognose in de
programmabegroting 2012 weergegeven.
Bij de speerpunten op het voorblad en in de tabellen met prestaties en moties/amendementen bij de begroting
2012 is aangegeven of een prestatie wel (+), niet (-), gedeeltelijk of anders (+/-) is uitgevoerd.
Per programma wordt onder het kopje Analyse en toelichting in ieder geval de relevante afwijkingen toegelicht.
De volgende vuistregels zijn hiervoor gehanteerd:
Subdoelstellingen
Subdoelstellingen worden beschreven als een gewenste toestand en vertaald in meetbare indicatoren. Analyse
vindt plaats als het verschil tussen de indicator bij een bepaald effect in de begroting van 2013 en de
jaarrekening van 2013 (het saldo) groter is dan 10%. Een subdoel is niet geanalyseerd als het betreffende
subdoel in de nieuwe programmabegroting is geschrapt.
Prestaties
Als een prestatie of speerpunt gedeeltelijk of anders is uitgevoerd dan is vastgelegd in de begroting, wordt deze
afwijking verklaard. Omgekeerd geldt ook dat een prestatie die wel is verricht, maar niet in de begroting is
opgenomen, wordt toegelicht en verklaard.
Baten en lasten
Onder de vraag ‘Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?’ worden de gerealiseerde baten en lasten
toegelicht. Er wordt een toelichting gegeven als:

het verschil tussen een beleidsproduct (onderwerp) en de begroting groter is dan € 100.000;

afwijkingen politiek van belang zijn;

er sprake is van structurele ontwikkelingen die nog niet eerder vermeld zijn.
Afwijkingen op kapitaallasten die groter zijn dan € 100.000 worden ook toegelicht. Posten die worden
verrekend met reserves hebben weliswaar geen invloed op het resultaat, maar worden wel toegelicht. Posten
die niet van invloed zijn op het resultaat, worden niet nader toegelicht. Dit zijn bijvoorbeeld resultaten kleiner
dan het hierboven genoemde normbedrag en afwijkingen op de lasten die kunnen worden verklaard door
afwijkingen van gelijke omvang op de baten (zoals door aanvullende Rijksbijdragen).
18
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Cultuur (1)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Welzijn
Wethouder S. Feitsma
S. van Gent
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Met de aanwezigheid van Kunstkade en de actieve rol die de cultureel
Doorontwikkeling
Kunstkade, coöperatie
+
cultuurlandschap van Leeuwarden.
voor cultuureducatie


In 2013 is een actualisatie van het cultuurbeleid vastgelegd in de
Herijking Cultuurvuur,
uitvoering en opstellen
ondernemers oppakken is een andere dynamiek ontstaan in het
+
notitie ‘Vlammen in Nieuwe Tijden’. De uitwerking van deze
deelplannen
actualisatie is ingezet en krijgt verder vorm in 2014.
Ontwikkeling poppodium
Streefdatum voor openstelling van het nieuwe poppodium is september
in het Harmoniekwartier
2015. Samenwerking en gezamenlijk gebruik van gebouwen zijn
+
kernpunten. Een van de ontwikkelingen is de vorming van een BV
Podiumkunsten.

Er is een collectieplan en een inventarisatie gerealiseerd.
Ontzamelen
gemeentelijke BKR-kunst
+
door HCL
Successen
1.
Op 6 september 2013 maakte de Europese jury bekend dat Leeuwarden is verkozen om Culturele
Hoofdstad van Europa te zijn in 2018. De samenwerking tussen gemeente en provincie leidde tot de
totstandkoming van de Samenwerkingsagenda, de onderlegger voor de legacy van het bidbook.
2.
Het HCL heeft in 2013 samen met de Oldehove en het Pier Pander Museum een record aantal bezoekers
getrokken.
3.
De organisaties die straks invulling gaan geven aan het nieuwe poppodium (Romein, Asteriks, d’Drive)
hebben ten tijde van Serious Request gezamenlijk het wereldrecord 'langste concert ooit' gevestigd.
Verbeterpunten
In 2013 is geconstateerd dat binnen de huidige Regeling subsidie kleine producties cultuur de amateurkunst
niet altijd goed bediend kan worden. Op basis van een evaluatie wordt de regeling in 2014 op punten
aangepast.
Eindconclusie
Er kan teruggekeken worden op een geslaagd cultureel jaar 2013. Op de uitverkiezing van Leeuwarden als
Culturele Hoofdstad 2018 volgde de opening van het Fries Museum en het evenement Serious Request. Drie
keer op rij trok Leeuwarden daarmee landelijke aandacht. De start van de bouw van het nieuwe poppodium in
het Harmoniekwartier markeerde een verdere versterking van de culturele infrastructuur in de binnenstad. Het
Noordelijk Filmfestival was weer terug, na een jaar afwezigheid. De Harmonie was zoals vanouds weer de
hoofdlocatie, maar ook de filmzalen van Slieker Film werden volop ingezet. In juli vond een geslaagde eerste
editie van het driedaagse festival Welcome to the Village plaats in het Groene Ster gebied. Ook de 2e editie
van het festival Explore the North wist te overtuigen. Beide festivals boden een podium aan aanstormend talent
van eigen bodem. In de landelijke pers werd opgetekend dat Explore the North symbool staat voor de manier
waarop Leeuwarden zijn eigen popcultuur de afgelopen jaren serieus is gaan nemen. In de zomer van 2013 is
de publicatie stadswandeling en fietstochten Leeuwarden, beeldende kunst in de openbare ruimte verschenen.
Dit boekje is samengesteld om bezoekers en de inwoners van Leeuwarden te informeren over wat er te zien is
aan beeldende kunst in de openbare ruimte in de gemeente.
19
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch algemeen doel:
Leeuwarden is hét culturele centrum van Fryslân
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
structureel (S)
Cultuur leeft en
A. Meer sociale cohesie in buurten en
wordt beleefd,
wijken door inzet van kunst en
gemeentelijk beleid van het
actief én passief
cultuur
Programma Cultuurparticipatie (S)
B. Het cultureel bewustzijn van burgers
-
-
Het laten uitvoeren van het
Het laten uitvoeren van het
is sterk ontwikkeld, het
gemeentelijk beleid van
publieksbereik en de actieve
(wijkgerichte) cultuureducatie (S)
participatie in kunst en cultuur, vooral
bij jongeren, zijn merkbaar gegroeid
Een culturele
infrastructuur die
past bij de identiteit
van een culturele
C. Een sterke en verbeterde culturele
-
basisinfrastructuur
Het laten uitvoeren van het
gemeentelijk beleid op het gebied
D. Professionele instellingen met een
van podiumkunsten, film, media en
uitstekende bestuurscultuur
letteren, cultureel erfgoed,
hoofdstad
beeldende kunst, amateurkunst en
kunsteducatie (S)
Een bruisende
E. Een breed geschakeerd aanbod van
binnenstad met een
culturele activiteiten met bovenlokale
hoge (ruimtelijk)
betekenis, waaronder
culturele kwaliteit
spraakmakende festivals en
-
gemeentelijk beleid van Festivals
en Evenementen (S)
-
evenementen
Het vormgeven en laten uitvoeren
van de gezamenlijke ambities van
F. Groei van besteding van
gemeente en provincie vastgelegd in
(cultuur)toeristen
Cultureel erfgoed
Het laten uitvoeren van het
de samenwerkingsagenda (S)
G. Het cultuurhistorisch bewustzijn van
-
Bescherming en duurzaam beheer
dat gekoesterd
burgers is sterk ontwikkeld met dito
van cultureel erfgoed zoals in
wordt en vitaliteit
draagvlak voor de instandhouding
gemeentelijke archieven en
behoudt
van cultureel erfgoed
collecties (S)
H. Burgers hebben een positieve
-
Het laten uitvoeren van het
grondhouding ten aanzien van het
gemeentelijk beleid op het gebied
Fries in relatie met de identiteit van
van Friese taal en cultuur (S)
de stad
Een inspirerend
I. Een breed geschakeerde, in de stad
-
Het laten uitvoeren van het
klimaat voor
gevestigde creative community
cultureel en creatief
(beeldend kunstenaars,
ondernemerschap
podiumkunstenaars, architecten,
met ruimte voor
webdesigners, grafische ontwerpers,
atelierbeleid en
experimenten
reclamemakers etc.)
broedplaatsontwikkeling (S)
Kunst en Vormgeving (S)
J. Een levendig productie- en
expositieklimaat (podium en
beeldend) met stimulansen voor
disciplines die tot dusver weinig
ontwikkeld zijn
20
gemeentelijk beleid van Beeldende
-
Het laten uitvoeren van het
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Subdoelstellingen
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
11%
(2005)
25%
nb
nvt
25 %
27,5 %
110
158
+48
160
150
115
90
-25
90
90
433
nvt
654
-99
748
745
Cultuur leeft en wordt beleefd, actief en passief
A
Meer sociale cohesie in buurten en wijken door inzet
van kunst en cultuur
Indicator(en):
- Percentage inwoners Leeuwarden, dat
vaak/regelmatig deelneemt aan activiteiten in de
buurten of dorpen.
Bron: Gezondheidsmonitor 2012
B
Het culturele bewustzijn van burgers is sterk
ontwikkeld, het publieksbereik en de actieve
participatie in kunst en cultuur, vooral bij jongeren,
zijn merkbaar gegroeid.
Indicator(en):
- Aantal museumbezoekers (x 1.000)
- Aantal bezoekers Harmonie (verkochte kaarten x
1.000)
- Cursusaanbod op www.kunstkade.nl
142
(2006)
433
(2013)
753
(2006)
28.750
23.000 21.854 -1.146 22.500 22.000
- Aantal bezoekers Poppodium
6.650
23.000 26.994 +3.994 23.000 23.000
- Aantal jaarlijkse bezoeken aan theaters en musea
per inwoner
2,7
(2011)
- Aantal uitleningen bibliotheek inclusief verlengingen
(x 1.000)
- Aantal leden bibliotheek
753
2,6
nb
nvt
2,8
3,0
Bron: Cultuurparticipatieonderzoek, Atlas voor gemeenten
Een culturele infrastructuur die past bij de identiteit van een culturele hoofdstad
C
Een sterke en verbeterde culturele basisinfrastructuur
Indicator(en):
- Het aantal culturele infrastructuurfuncties volgens
het VNG-model (max. 41)
- Aantal erfgoedinstellingen in Erfgoedkwartier
(Groeneweg)
- Handhaving aantal culturele instellingen in de
stadskern
37
(2006)
5
37
36
-1
37
37
6
6
0
6
6
31
33
33
0
33
33
20
20
0
20
20
25
26
+1
25
25
5
+1
4
4
70 %
70 %
Bron: Gemeente Leeuwarden
D
Professionele instellingen met een uitstekende
bestuurscultuur
Indicator(en):
- Aantal instellingen dat op een professioneel niveau
bestuurd wordt (professionals in dienst,
kwaliteitstoets)
- Aantal besturen van instellingen dat werkt volgens
de code Cultural Governance
Bron: Gemeente Leeuwarden
Een bruisende binnenstad met een hoge (ruimtelijk) culturele kwaliteit
E
De binnenstad is een podium en het (monumentaal)
decor voor een breed geschakeerd aanbod van
culturele activiteiten
Indicator(en):
- Aantal gratis toegankelijke (grote) culturele
evenementen in de buitenlucht
- Percentage Leeuwarders dat vindt dat Leeuwarden
een gevarieerd aanbod aan cultuur/evenementen
heeft
21
4
(2011)
68%
4
70 %
83,5% +13,5%
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
- Rapportcijfer cultuuraanbod binnenstad (theaters,
festivals)
- Plaats ranglijst Atlas voor gemeenten van het aantal
culturerel evenementen per 100.000 inwoners
7,23
68%
7,7
-0,3
69%
70%
15
(2011)
15
15
nvt
15
15
30
euro
0
3x/jr
3
0
3x/jr
3x/jr
Bron: Gemeente-enquête, Atlas voor gemeenten
F
Groei van besteding (cultuur)toeristen
Indicator(en):
- Gemiddeld bedrag dat een toerist per bezoek
uitgeeft in de stad aan cultuur (museum, theater,
bioscoop, aanschaf kunst et c)
20 euro 30 euro
30 euro 32,50
euro
Bron: Cultuurparticipatieonderzoek
Cultureel erfgoed dat gekoesterd wordt en vitaliteit behoudt
G
Het cultuurhistorische bewustzijn van burgers is sterk
ontwikkeld met dito draagvlak voor de instandhouding
van roerend en onroerend cultureel erfgoed
Indicator(en):
- Aantal verschenen publicaties over historisch
Leeuwarden:
- Leovarida
- Artikel via website
3x/jr
12x/jr
12x/jr
12
0
12x/jr
12x/jr
- Leeuwarden Historische Reeks (LHR)
1x/2jr
1x/2jr
1
0
1x/2jr
1x/2jr
20%
(2005)
20%
20%
0
20%
20%
Bron: Gemeente Leeuwarden
H
Burgers hebben een positieve grondhouding ten
aanzien van het Fries in relatie met de identiteit van
de stad
Indicator(en):
- Het percentage inwoners met Fries als thuistaal
Bron: Onderzoek Bery Frysk
Een inspirerend klimaat voor cultureel en creatief ondernemerschap met ruimte voor experimenten
I
Een breed geschakeerde, in de stad gevestigde
creative community (beeldend kunstenaars,
podiumkunstenaars, architecten, webdesigners,
grafische ontwerpers, reclamemakers etc.)
Indicator(en):
- Creatieve werknemers en kunstenaars als
percentage van de beroepsbevolking
22%
(2012
22%
nb
nvt
23%
24%
6
8
8
0
8
8
2
(2011)
2
nb
nvt
2
2
14
14
14
0
14
14
Bron: Atlas voor gemeenten
J
Een levendig productie- en expositieklimaat (podium
en beeldend) met stimulansen voor disciplines die tot
dusver weinig ontwikkeld zijn
Indicator(en):
- Aantal gerealiseerde producties (podium en
beeldend) dat artistiek van betekenis is en lokaal
draagvlak geniet
- Plaats op de ranglijst Aantal musea voor beeldende
kunst en galerieën per 100.000 inwoners:
- Musea
- Galerieën
Bron: Gemeente Leeuwarden, Atlas voor gemeenten
22
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
X
X
Cultuur leeft en wordt beleefd, actief en passief
Het laten uitvoeren van het gemeentelijk beleid van het
- Programma Cultuurparticipatie met kwaliteit op
basisscholen
-
Het laten uitvoeren van het gemeentelijk beleid van
(wijkgerichte) cultuurparticipatie
Een culturele infrastructuur die past bij de identiteit van een culturele hoofdstad
Het laten uitvoeren van het gemeentelijk beleid op het
gebied van podiumkunsten, film, media en letteren,
X
+
cultureel erfgoed, beeldende kunst, amateurkunst en
kunsteducatie
Een bruisende binnenstad met een hoge (ruimtelijk) culturele kwaliteit
Het laten uitvoeren van het gemeentelijk beleid van
Festivals en Evenementen
X
+
X
X
X
Het vormgeven en laten uitvoeren van de gezamenlijke
- ambities van gemeente en provincie vastgelegd in de
samenwerkingsagenda
X
+
X
X
X
-
Cultureel erfgoed dat gekoesterd wordt en vitaliteit behoudt
-
Bescherming en duurzaam beheer van cultureel erfgoed
zoals in gemeentelijke archieven en collecties
X
+
X
X
X
-
Het laten uitvoeren van het gemeentelijke beleid op het
gebied van Friese taal en cultuur
X
+
X
X
X
Een inspirerend klimaat voor cultureel en creatief ondernemerschap met ruimte voor experimenten
-
Het laten uitvoeren van het gemeentelijke beleid van
Beeldende Kunst en Vormgeving (BKV)
X
+
X
X
X
-
Het laten uitvoeren van het atelierbeleid en
broedplaatsontwikkeling
X
+
X
X
X
Analyse & toelichting
Cultuur leeft en wordt beleefd, actief en passief
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Deelname inwoners aan
Deze vraag is opgenomen in de wijkenquête. Deze wordt tweejaarlijks uitgevoerd
activiteiten in buurten of
en is in het jaar 2013 niet gehouden.
dorpen (A)
Het culturele bewustzijn
Het aantal museumbezoekers is hoger dan verwacht. Vanaf de opening op 13
van burgers (B)
september 2013 bezochten 64.000 mensen het Fries Museum, veel meer dan
Bezoekersaantallen:
Musea
verwacht. In het oude museum werden 55.000 bezoekers per jaar geteld, een
aantal dat nu in één kwartaal werd bereikt. Activiteiten en onderwijsprogramma’s
trokken circa 6.500 jeugdige bezoekers naar het nieuwe museum.
Schouwburg
De Schouwburg heeft het aantal voorstellingen teruggebracht naar 258 in 2012.
De Harmonie geeft aan dat ook in 2013 het aantal voorstellingen zich beweegt
rond dat cijfer. Minder voorstellingen betekent minder bezoekers.
Poppodium
Door het project Serious Record tijdens Serious Request, waarbij een
wereldrecord ‘Langste concert ooit’ werd gevestigd, kon er een flinke toename
van het aantal bezoekers aan het poppodium genoteerd worden. Daarnaast zijn
23
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
er in 2013 meer Romein XXL-concerten georganiseerd in- en in samenwerking
met De Harmonie.
Kunstkade
Aantal bezoeken aan
theaters en musea per
inwoner
In 2013 is de nulmeting verricht.
De gegevens voor dit bezoekcijfer waren terug te vinden in de Atlas voor
Gemeenten. De afgelopen jaren was het thema van de atlas ‘Cultuur in Cijfers’.
In 2013 was dit ‘Natuur in Cijfers’. Dit betekent dat er geen specifieke cijfers over
cultuur zijn opgenomen in de Atlas.
Een culturele infrastructuur die past bij de identiteit van een culturele hoofdstad
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Bibliotheekvisie
In 2013 zijn drie scenario’s aan de raad voorgelegd voor een nieuwe vorm van
bibliotheken, waarbij de raad een voorkeur heeft uitgesproken voor één centrale
vestiging. In 2014 wordt de nieuwe functie en rol van de toekomstige bibliotheek
uitgewerkt tot een definitief plan. Belangrijke uitgangspunten:
- realisatie van een centrale vestiging, waarbij functies als leren en lezen overeind
blijven;
- belang wordt toegedicht aan beleving, kennisdeling en ontmoeting;
- kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar zijn een belangrijke doelgroep.
Ihlia/Anna Blamanhuis
Door een heroriëntering op de taken heeft stichting IHLIA/Anna Blamanhuis zijn
activiteiten in Leeuwarden gestaakt. Een vermindering van de Rijkssubsidie maakte
dat de stichting de focus moest leggen op de hoofdvestiging in Amsterdam.
Film in Friesland
Op donderdag 21 maart 2013 opende Film in Friesland de deuren van de nieuwe
filmhuislocatie in het Fries Museum. Dit filmhuis heeft een groot en aantrekkelijk
aanbod van topfilms die dagelijks te zien zijn in middag- en avondvoorstellingen.
De opening werd gemarkeerd met een meerdaags filmfestival.
Slieker Film trok in 22.340 bezoekers in 2013. Dit is inclusief het openingsfestival.
Het filmhuis laat daarmee een stijging van 20% in de bezoekersaantallen zien.
Een bruisende binnenstad met een hoge (ruimtelijk) culturele kwaliteit
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Grote culturele
Het programma gratis toegankelijke (grote) culturele evenementen in de
evenementen (E)
buitenlucht was groter dan verwacht. Het bestond uit: Fries Straatfestival,
Befrijdingsfestival Fryslân, City Proms, UIT!, Serious Request en de Dancetour.
Percentage inwoners
Deze vraag is opgenomen in de wijkenquête. Deze wordt tweejaarlijks uitgevoerd
dat Fries als thuistaal
en is in het jaar 2013 niet gehouden.
heeft (E)
Plaats op de ranglijst in
In de Atlas voor gemeenten zijn geen specifieke cultuurcijfers opgenomen.
de Atlas voor
gemeenten (E)
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Evenementen
In juli vond een geslaagde eerste editie van het driedaagse festival Welcome to the
Village plaats in het Groene Ster gebied. Ook de tweede editie van het festival
Explore the North wist te overtuigen. Beide festivals boden een podium aan
aanstormend talent van eigen bodem. In de landelijke pers werd opgetekend dat
24
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Explore the North symbool staat voor de manier waarop Leeuwarden zijn eigen
popcultuur de afgelopen jaren serieus is gaan nemen.
Cultureel erfgoed dat gekoesterd wordt en vitaliteit behoudt
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunt
Ontzamelen
In 2013 is een collectieplan opgesteld waarin de gemeente aangeeft wat voor haar
gemeentelijke BKR-
belangrijk is en wat de redenen zijn (een groot deel van) de BKR collectie te
kunst door het HCL
ontzamelen en is een selectie van de af te stoten kunstwerken opgesteld. De
eerstvolgende stap is het aanbieden van de kunstwerken aan musea en andere
openbare verzamelingen in de noordelijke provincies. Daarnaast worden de
desbetreffende kunstenaars of erven daarvan geïnformeerd en volgt eventuele
overdracht.
Er is een expositie van werken uit de BKR collectie van de gemeente Leeuwarden
samengesteld.
Overige toelichting
Publicatie
In de zomer van 2013 is de publicatie stadswandeling en fietstochten Leeuwarden,
beeldende kunst in de openbare ruimte verschenen. Dit boekje is samengesteld om
bezoekers en de inwoners van Leeuwarden te informeren over wat er te zien is aan
beeldende kunst in de openbare ruimte in de gemeente.
Een inspirerend klimaat voor cultureel en creatief ondernemerschap met ruimte voor
experimenten
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Creatieve werknemers
De gegevens voor deze indicatoren waren terug te vinden in de Atlas voor
(I)
Gemeenten. De afgelopen jaren was het thema van de atlas ‘Cultuur in Cijfers’.
en Plaats op de ranglijst
In 2013 was dit ‘Natuur in Cijfers’. Dit betekent dat er geen specifieke cijfers over
ten aanzien van musea
cultuur zijn opgenomen in de Atlas.
(J)
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
Saldo
totale programma
lasten
baten
9.953
214
-9.739
A.
Begroting 2013 primitief
B.
Begroting 2013 na wijziging
10.155
432
-9.723
C.
Rekening 2013
10.663
704
-9.959
-508
272
-236
Resultaat B - C
x € 1.000
Resultaat 2013
Beleidsproducten
Kunst en cultuur
Historisch Centrum Leeuwarden
Cultuurhistorisch beheer
Totaal
25
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Saldo
-443
204
-239
-66
68
2
0
0
0
-508
272
-236
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Theater en filmpodia
Totaal
Totaal
lasten
baten
-259
Saldo
-259
Verrekening met reserves:
-
niet relevante posten
Totaal
-249
272
23
-508
272
-236
Analyse & toelichting
Programma Cultuur
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Theater en filmpodia
Ondanks genomen maatregelen in de bedrijfsvoering is het de stadsschouwburg
De Harmonie niet gelukt de financiën sluitend te krijgen. In 2013 is er opnieuw een
exploitatietekort. Dit tekort bedraagt € 259.000 en wordt grotendeels veroorzaakt
door terugvallende opbrengsten, mede veroorzaakt doordat de schouwburg het
aantal voorstellingen heeft verminderd. Op basis van artikel 17 lid 2 van de
statuten van De Harmonie komt dit tekort voor rekening van de gemeente. In de
Turap is rekening gehouden met een negatief resultaat van € 250.000. Zie voor
meer informatie over De Harmonie paragraaf 2.2.6 Verbonden partijen.
26
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Jeugd en onderwijs (2)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Welzijn
Wethouder mw. T. Koster
S. van Gent
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Transitie zorg voor jeugd
+
De transitie jeugdzorg is binnen de drie decentralisaties verankerd. Op
lokaal en regionaal niveau zijn flinke vorderingen geboekt.

Onderwijshuisvesting:
+
Scholen onder dak II
Met de schoolbesturen primair onderwijs is afgesproken om over te
gaan tot een gespreid aanbod van Integrale Kindcentra (IKC’s) over het
gehele gemeentelijk grondgebied. Daarmee wordt een grote
koerswijziging in het onderwijs(huisvestings)beleid ingezet.

Doorontwikkeling brede
+
scholen/Kindcentra
De afspraak om over te gaan tot een gespreid aanbod van IKC’s is
vastgelegd in een intentieverklaring van de schoolbesturen primair
onderwijs. Genoemde schoolbesturen hebben als basis daarvoor met
de aanbieders van kinderopvang een gezamenlijke definitie voor IKC’s
opgesteld.

Aansluiting onderwijs arbeidsmarkt
+
Met het opstellen van het Programma Arbeidsmarkt-Onderwijs zijn vier
speerpunten benoemd die in 2014 verder uitgewerkt worden en mede
de basis vormen voor de ESF-aanvraag 2014-2020.
Successen
1.
De ontwikkeling van IKC’s heeft vaart gekregen. De schoolbesturen primair onderwijs zijn met de
kinderopvangaanbieders tot een definitie van IKC’s gekomen. Men wil een intentieverklaring voor de
ontwikkeling van IKC’s sluiten en een realisatieovereenkomst met de gemeente op basis van een
spreidingsplan dat met elkaar wordt opgesteld.
2.
Het aanbieden van vroeg- en voorschoolse educatie is gestegen tot 98% bereik van de doelgroep in 2013.
Voor de ontwikkeling van kinderen mag deze aanpak als zeer succesvol worden beschouwd.
3.
De ontwikkeling van de projecten School als Werkplaats, School als Vindplaats (die landelijk de aandacht
trekken) en de inrichting van jeugd-en-gezinsteams in nauwe samenwerking met de sociale wijkteams is
een goede uitwerking van Welzijn nieuwe stijl.
Verbeterpunten
1.
De invoering van Passend Onderwijs en het zogenoemde Entree-onderwijs in het MBO met ingang van het
schooljaar 2014-2015 vragen de nodige aandacht voor de aansluiting op de ontwikkelingen rondom de
decentralisatie van de zorg voor de jeugd en de vorming van de IKC’s.
2.
Voor 2014 en daarna wordt gezocht naar verdere bundeling en richting van middelen op alle domeinen
van Jeugd en Onderwijs.
Eindconclusie
De doelen van het Programma Jeugd & Onderwijs 2013 zijn gehaald.
De al ingezette verbetertrajecten en –projecten lopen goed en hebben landelijke aandacht getrokken (School
als Vindplaats, IKC-ontwikkeling).
27
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel:
Optimale ontwikkeling en optimale participatie van kinderen en jongeren
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Onderwijs
structureel (S)
A. Een toegankelijk, gevarieerd en
- In stand houden en (doen)
Ieder kind/jongere
innovatief aanbod van educatieve
optimaliseren van onder-
krijgt passend en
voorzieningen tot en met academisch
wijshuisvesting inclusief Brede
zo stimulerend
niveau
scholen/Kindcentra (S)
mogelijk onderwijs
- Harmonisatie peuterspeelzaalwerk en
kinderopvang (I)
- Door ontwikkelen van gezamenlijke
kenniscirculatie-programma’s tussen
MBO/HBO/bedrijfsleven (hotspots)
(S)
- Door ontwikkelen van de University
Campus Fryslân (S)
B. Ieder kind/jongere heeft minimaal
een startkwalificatie
- Laten aanbieden van Vroeg- en
Voorschoolse Educatieprogramma’s
(S)
- Voorkomen dat jongeren voortijdig
school verlaten (S)
Ontwikkeling
C. Voor ieder kind/jongere is een
Ieder kind/jongere
toegesneden aanbod van
kan zich optimaal
voorzieningen
- In stand houden van
speelruimtevoorzieningen (S)
- Laten uitvoeren van jongerenwerk (S)
ontwikkelen
- In stand houden van
combinatiefuncties (S)
D. Ieder kind/jongere heeft een gezonde
leefstijl
- Laten uitvoeren van alcohol- en
drugspreventieprogramma’s (S)
- Laten uitvoeren van
preventieprogramma’s overgewicht
(S)
Zorg
E. Een toegankelijk aanbod van
Ieder kind/jongere
zorgvoorzieningen voor de jeugd en
krijgt zo nodig
het gezin
- Door ontwikkelen van de Centra
Jeugd en Gezin 12- en 12+ (S)
passende zorg en
ondersteuning
F. Ieder kind/jongere met een
zorgvraag is in beeld
- Laten uitvoeren van de pilot School
als Werkplaats op het Friesland
College (I)
- Ontwikkeling en invoering
vernieuwend welzijnsbeleid
jeugd/transitie jeugdzorg (I)
28
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
NulBegr
Real
Subdoelstellingen
meting 2013
2013 Saldo
Onderwijs: ieder kind/jongere krijgt passend en zo stimulerend mogelijk onderwijs
A
Begr
2014
Begr
2015
Een toegankelijk, gevarieerd en innovatief aanbod van
educatieve voorzieningen t/m academisch niveau
Indicator(en):
- Aantal brede scholen
(2011)
10
0
11
11
0
11
11
2
2
0
3
4
40
87
87
0
87
87
- Aantal thematische kennisprogramma's
0
2
2
0
3
pm
- Aantal masterstudies
0
2
2
0
3
pm
98%
nvt
172
230
+58
158
144
- Aantal Kindcentra
- Aantal kinderopvanglocaties (inclusief peuteropvang)
met maatwerkarrangementen in de wijk
Bron: gemeente Leeuwarden, gegevens instellingen
B
Ieder kind/jongere heeft minimaal een startkwalificatie
Indicator(en):
- Percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan
Vroeg- en Voorschoolse Educatieprogramma's
- Aantal schoolverlaters VO en MBO van 15-27 jaar
zonder startkwalificatie
372
Bron: Voortgangsrapportage VSV
Ontwikkeling: ieder kind/jongere kan zich optimaal ontwikkelen
C
Voor ieder kind/jongere is een toegesneden aanbod
van voorzieningen
Indicator(en):
- Aantal sportprogramma's
5
5
12
+7
5
5
- Aantal jongerenprogramma's
20
20
20
0
20
20
- Aantal cultuureducatieve programma's
40
40
0
- Aantal jongeren dat deelneemt aan
sportprogramma's
33.721
- Gemiddeld aantal jongeren dat deelneemt aan
jongerenprogramma's
39
- Gemiddeld aantal jongeren dat deelneemt aan
cultuureducatieve programma's
40
34.000 33.980
50
-20
47
-3
23
-17
34.000 34.000
50
50
Bron: BV Sport
D
Ieder kind/jongere heeft een gezonde leefstijl
Indicator(en):
- Alcoholgebruik jongeren onder 18 jaar
61%
50%
nb
40%
30%
- Drugsgebruik jongeren onder 18 jaar
22%
15%
nb
12,5%
10%
- Percentage kinderen/jongeren met overgewicht dat
deelneemt aan een programma
70%
75%
nb
80%
80%
Bron: Rapportage GGD
Zorg: ieder kind/jongere krijgt zo nodig passende zorg en ondersteuning
E
Een toegankelijk aanbod van zorgvoorzieningen voor
de jeugd en het gezin
Indicator(en):
- Een volledig Centrum voor Jeugd en Gezin 12-
75%
100%
100%
0%
100%
100%
- Een volledig Centrum voor Jeugd en Gezin 12+
0%
100%
--
nvt
100%
100%
Bron: gemeente Leeuwarden
29
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
F
Ieder kind/jongere met een zorgvraag is in beeld
Indicator(en):
- Aantal meldingen in de Verwijsindex
- Positie Leeuwarden in rapport 'Kinderen in Tel'
Bron: Rapportage Partoer, Kinderen in Tel
30
1.000
2.000
1180
-720
2.100
2.200
14
30-40
9
-21
40-50
50-60
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
Real
Begr
Begr
2013
2013
2014
2015
Onderwijs: ieder kind/jongere krijgt passend en zo stimulerend mogelijk onderwijs
-
In stand houden en (doen) optimaliseren van onderwijshuisvesting inclusief Brede scholen/Kindcentra
- Harmonisatie peuterspeelzaalwerk en kinderopvang
-
Door ontwikkelen van gezamenlijke kenniscirculatieprogramma's tussen MBO/HBO/bedrijfsleven (hotspots)
- Door ontwikkelen van de University Campus Fryslân
-
Laten aanbieden van Vroeg- en Voorschoolse
Educatieprogramma's
- Voorkomen dat jongeren voortijdig school verlaten
Begr
2016
X
+
X
X
X
X
+
-
-
-
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
Ontwikkeling: ieder kind/jongere kan zich optimaal ontwikkelen
- In stand houden van speelruimtevoorzieningen
X
+
X
X
X
- Laten uitvoeren van jongerenwerk
X
+
X
X
X
- In stand houden van combinatiefuncties
X
+
-
-
-
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
-
Laten uitvoeren van alcohol- en
drugspreventieprogramma's
- Laten uitvoeren van preventieprogramma's overgewicht
Zorg: ieder kind/jongere krijgt zo nodig passende zorg en ondersteuning
-
Door ontwikkelen van de Centra Jeugd en Gezin 12- en
12+
X
+
X
X
X
-
Laten uitvoeren van de pilot School als Werkplaats op
het Friesland College
X
+
X
X
-
-
Ontwikkeling en invoering vernieuwend welzijnsbeleid
jeugd/transitie jeugdzorg
X
+
X
X
X
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Motie zakgeldproject
+
C
Analyse & toelichting
Onderwijs
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Ieder kind/jongere heeft
In 2013 is de nulmeting verricht voor het aanbod van de vroeg- en voorschoolse
minimaal een
educatie. Dit aanbod in 2013 ligt op 98% bereik van de doelgroep.
startkwalificatie (B)
Het aantal schoolverlaters zonder startkwalificatie blijft dalen. Dat is een landelijke
trend. In 2013 is voor Leeuwarden het aantal voortijdig schoolverlaters
uitgekomen op 230, in 2012 was dit 275. Beleid en uitvoering ervan zijn
succesvol, alleen is de ambitie in de begroting 2013 (172) te hoog geweest. De
ambitie voor de komende jaren wordt bijgesteld.
31
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Vroegtijdig schoolverlaten
De werkwijze van projecten als School als Werkplaats en de doorontwikkeling van
brede scholen/Kindcentra is succesvol gebleken en heeft zeker ook een bijdrage
geleverd aan het terugdringen van vroegtijdig schoolverlaten. Deze aanpak heeft
vooral een preventief en ontwikkelkarakter. De pilot is geslaagd en wordt nu
verder uitgebouwd naar het Voortgezet Onderwijs in het project School als
Vindplaats. De pilots zijn medio 2015 afgelopen.
Speerpunten
Scholen onder dak II en
De ontwikkeling van Kindcentra (IKC’s) en daarmee het
Doorontwikkeling brede
onderwijshuisvestingsbeleid (Scholen onder dak II) hebben een impuls gekregen
scholen/Kindcentra
met als resultaat dat de schoolbesturen primair onderwijs gezamenlijk met
kinderopvangorganisaties komen tot een dekkend plan IKC’s voor de hele
gemeente. Allemaal gericht op vroegtijdige ontwikkeling van kinderen in cognitief,
sociaal, cultureel en fysiek opzicht. Daarmee wordt een grote koerswijziging in het
onderwijs(huisvestings)beleid ingezet.
Overige toelichting
Vroegtijdig schoolverlaten
Verbeteringen in preventief opzicht en verbeteringen in de aanpak van vroegtijdig
schoolverlaten leveren resultaten op en veroorzaken bij de betrokken partijen
focus in de aanpak. Dat wekt vertrouwen voor de toekomst waarin zowel Passend
Onderwijs als de invoering van Entree-onderwijs in het MBO (beide met ingang
van het schooljaar 2014-2015) gestalte moet krijgen. Entree-onderwijs wordt de
nieuwe opleiding MBO-1-niveau om de leerlingen met een bindend studieadvies
beter voor te sorteren voor de arbeidsmarkt of voor MBO-2 of hoger. Het
onderwijsveld bevindt zich wat dat betreft feitelijk in een transitiefase.
Ontwikkeling
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Voor iedere jongere is een
Sportprogramma’s
toegesneden aanbod van
Er is meer diversiteit in de activiteiten op sportgebied ontstaan waardoor het
voorzieningen (C)
aantal sportprogramma’s is gestegen. Het deelnemersaantal is nagenoeg gelijk
gebleven.
Cultuureducatieve programma’s
Het aanbod in het nieuwe Kunstmenu is uitgebreid naar 41 scholen en heeft meer
scholieren bereikt. Uitgaande van gemiddeld 185 leerlingen per school, van acht
groepen per school met een programma komt dit gemiddeld uit op 23 leerlingen
per programma. Het bereik is daarmee, afgezien van het speciaal basisonderwijs,
100%. Dat kan dan ook als de norm voor de komende jaren gelden.
Zorg
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Ieder kind/jongere met
Verwijsindex
een zorgvraag is in beeld
Het aantal meldingen in de Verwijsindex is gedaald. Nu de extra inzet om scholen
(F)
en instellingen te stimuleren meldingen in de Verwijsindex te registreren is
beëindigd, is het aantal meldingen teruggelopen. Bekeken moet worden of de
daling provincie breed is, zodat dit provincie breed kan worden aangepakt.
32
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Kinderen in Tel
Leeuwarden staat op nummer 9 in de lijst van Kinderen in Tel. De wijk
Schieringen scoort (weer) als hoogste. Het huidige rapport is gebaseerd op cijfers
uit 2012. Sinds 2012 hebben we een aantal maatregelen genomen op de terreinen
van onderwijs (ontwikkeling IKC’s), financiële ondersteuning en schuldpreventie,
participatiebevordering, duurzaamheid en gezondheid (zie het
Ontwikkelprogramma armoede 2013), om te voorkomen dat kinderen in armoede
opgroeien. Ook in de aanpak binnen de drie decentralisaties is aandacht voor
kinderen en jeugdigen. De effecten van deze maatregelen zijn nog niet terug te
vinden in de scores in het rapport Kinderen in Tel.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunt
Zorg voor jeugd
De Transitie Jeugdzorg is in 2013 zowel lokaal als regionaal verder uitgewerkt met
het oog op invoering ervan met ingang van 2015. De Wet Jeugdzorg is
vastgesteld. Tot die tijd werden er voortdurend wijzigingen door het Rijk
aangebracht, bijvoorbeeld in de discussie over de positie van gemeenten ten
opzichte van de Zorgverzekeraars, de financiële kaders en de verplichtingen die
gemeenten opgelegd krijgen.
In 2014 wordt de invoering van gemeentelijke jeugdzorg helemaal uitgewerkt om
te kunnen implementeren per 1 januari 2015.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
Saldo
totale programma
lasten
baten
A.
Begroting 2013 primitief
21.324
3.422
-17.902
B.
Begroting 2013 na wijziging
22.183
4.286
-17.897
C.
Rekening 2013
21.345
4.968
-16.377
Resultaat B - C
838
682
1.520
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
21
15
36
-34
24
-10
0
0
0
170
-83
87
-417
483
66
x € 1.000
Beleidsproducten
Hoger onderwijs
Kinderopvang
Openbaar primair onderwijs
Leerlingenzorg
Onderwijsachterstandbestrijding
Volwasseneneducatie
Jeugdbeleid
Totaal
33
Saldo
0
0
0
1.099
245
1.344
838
682
1.520
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
Totaal
Totaal
lasten
baten
1. Veiligheidsregio Fryslân
Saldo
102
2. Groene schoolpleinen
102
60
3. Subsidie Welzijn Centraal
872
4. Centrum Jeugd en Gezin
202
60
872
90
292
Verrekening met reserves:
-60
2. Groene Schoolpleinen
-60
Niet relevante posten:
-236
490
254
Totaal
838
682
1.520
Analyse & toelichting
Programma Jeugd en Onderwijs
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1.
Veiligheidsregio
In de vergadering van 27 juni 2013 heeft het Algemeen Bestuur van
Fryslân (Elektronisch
Veiligheidsregio Fryslân het jaarverslag 2012 vastgesteld. Op grond van het
Kinddossier)
genomen besluit stort de Veiligheidsregio Fryslân een bedrag van € 753.000 terug
naar de deelnemende gemeenten vanwege het positief rekeningresultaat over
2012.
Aan de gemeente Leeuwarden wordt in totaliteit een bedrag terugbetaald van
€110.000. Hiervan heeft een bedrag van € 101.000 betrekking op de kosten voor
de implementatie van het Elektronisch Kinddossier (EKD). De kosten hiervan zijn
veel lager uitgevallen dan verwacht. Het restant, een bedrag van € 9.000 heeft
betrekking op de oranjekolom (zie programma 10 Openbare orde en veiligheid).
Het voordeel is conform wat in de Turap is gemeld.
2.
Groene schoolpleinen
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling staat de toelichting op de storting
van € 60.000 in de reserve budgetoverheveling voor de pilot vergroening van
schoolpleinen.
3.
Subsidie Welzijn
Voor welzijnsinstellingen wordt meer dan andere jaren naar het eigen vermogen
Centraal
gekeken en de mogelijkheden die de verordening daarvoor geeft. Voor Welzijn
Centraal Leeuwarden is bij collegebesluit van 2 juli 2013 daardoor de subsidie
substantieel lager vastgesteld met als doel deze in te zetten voor de versterking
van de sociale wijkteams. Het totale budget dat daarvoor beschikbaar komt is
€ 872.000. Welzijn Centraal heeft tegen de lagere vaststelling bezwaar
aangetekend. Deze procedure loopt nog.
Het gaat hier vooral om taken van de sociale wijkteams. De subsidie hiervoor komt
in meerdere programma’s tot uitdrukking. Het totale voordelig resultaat wordt in
dit programma gepresenteerd.
4.
Centrum Jeugd en
In de richtinggevende kaders voor de drie decentralisaties en doorontwikkeling
Gezin
Amaryllis (24 juni 2013) heeft de raad besloten te experimenteren met aparte
jeugd- en gezingsteams in aansluiting op de sociale wijkteams. Deze pilots zijn pas
later, in 2014, gestart, waardoor de middelen van 2013 (€ 292.000) hiervoor
alsnog worden ingezet.
34
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
De voordelige resultaten van de subsidie Welzijn Centraal en Centrum Jeugd en
Gezin zijn mede het gevolg van de voorbereiding op de drie decentralisaties en de
doorontwikkeling van Amaryllis.
35
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
36
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Economie en toerisme (3)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Bestuur en Middelen
Wethouder H. Deinum
E. de Jong
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Slim met Water en
+
Energie

Binnenstad Boppe
Progressie loopt conform. Provincie en gemeente gaan verder
samenwerken in 2014 en daarna.
+/-
Aan het einde van de projectperiode (najaar 2013) is sprake van een
opgaande lijn van het aantal weekbezoekers ten opzichte van 2010. De
doelstelling is daarmee gehaald. De leegstand neemt niet verder toe.
De organisatiegraad in de winkelstraten is toegenomen met de
activiteiten van de binnenstadmanager.

Verkoop strategische
+
(school)locaties
Voortgang is, als gevolg van de economische ontwikkelingen nog
steeds moeizaam, ondanks de eerste tekenen van herstel. Wel is er
een principe-akkoord voor de ontwikkeling van de locatie Skrok 3.
Daarnaast is er een ontwikkeling gaande (burgerinitiatief) voor de
locatie Cornelis Trooststraat 48. De locaties Nijlânsdyk 122 en Cornelis
Trooststraat 27/29 zijn verkocht. De locatie Nieuwe Schrans 11a is
gesloopt en wordt maart 2014 overgedragen aan de ontwikkelaar.

Economie en
+/-
arbeidsmarkt
Het onderdeel economie richt zich vooral op het bevorderen van
werkgelegenheid via acquisitie en behoud van arbeidsplaatsen. Voor de
callcenter-branche is een acquisitiepropositie opgesteld. Over de
toepassing van social return wordt gerapporteerd door het team Werk.
Intensivering acquisitie en relatiebeheer heeft plaatsgevonden op
leegstand winkels.
Successen
1.
Het participatiefonds heeft een waardevolle bijdrage geleverd aan de aanpak Slim met Water en Energie.
Aan 6 duurzame projecten is een bijdrage geleverd en 2 projecten zijn in ontwikkeling. In totaal is door het
inzetten van een leningsomvang van € 900.000 een uitgelokte investering van ca. € 25 mln bereikt en dit
heeft naast milieueffecten ook 100 banen opgeleverd.
2.
De verkoop van de strategische schoollocatie Nijlânsdyk 122. Op deze locatie wordt een
gezondheidscentrum gerealiseerd (particulier initiatief).
Verbeterpunten
1.
De samenwerking met provincie en gemeente in de aanpak Slim met Water en Energie is succesvol, maar
kan verbreed en geïntensiveerd worden richting diverse kennisinstellingen, marktpartijen en andere
regionale overheden.
2.
De samenwerking met Liyang verloopt goed (contracten biogas en bouw recreatiewoningen, deelname
zonnebootrace); er kan meer rendement opgehaald worden door samenwerking met de provincie.
3.
De marketingcampagnes Vrije tijd en Water blijken tussentijds niet toetsbaar op resultaten. Smart maken
van acties moet plaatsvinden.
Eindconclusie
De doelen zijn in grote lijnen behaald. Leeuwarden is op het gebied van melk, water en energie een
aantrekkelijker partner voor innovatieve economische projecten. Met investeringen in de stad op het gebied van
bereikbaarheid, parkeren en in de binnenstad (evenementen), is de aantrekkingskracht van Leeuwarden
versterkt.
De gestelde doelen voor water en energie worden ingevuld. Het programma wordt onder de noemer ‘Groen
werkt!’ gecontinueerd.
De verkoop van 2 strategische schoollocaties is gerealiseerd, ondanks dat de markt nog steeds slecht is.
Binnenstad Boppe wordt in de loop van 2014 afgerond. Het project is geëvalueerd. Eventuele follow-up moet in
37
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
overleg met betrokkenen vorm krijgen.
Economie en arbeidsmarkt moet met onderwijs worden verbreed en krijgt een programmatisch karakter op
grond waarvan resultaten bepaald kunnen worden. De stadsmarketing gaat aansluiten bij de provinciale
regiomarketing en bij de aanpak van Culturele Hoofdstad 2018. Ondersteunen van evenementen en free
publicity staan centraal.
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Een centrumstad met kwaliteit, aantrekkingskracht en onderscheidende economische potentie
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Slim omgaan met
water en energie;
structureel (S)
A. Leeuwarden is Capital of
- Faciliteren Clusteropbouw waterhub
Watertechnology
(S)
ontwikkeling naar
- Mee-ontwikkelen Project watercampus
een
(I)
kennisintensieve en
innovatieve
stadseconomie
B. Leeuwarden is een aantrekkelijke
partner voor innovatieve economische
projecten met lange termijn
rendement
Centrumstad met
kwaliteit en
- Faciliteren toepassing geothermie,
warmtenet t.b.v. distributie duurzame
warmte (I)
- Zonnestroomprojecten (I)
C. Beste binnenstad van Nederland in
2015
- Aanpakken leegstand winkels (I)
- Aanpak aanloopstraten uitvoeren (I)
aantrekkingskracht
D. Leeuwarden wordt neergezet als een
aantrekkelijke stad voor bedrijven en
toeristen
- Marketingcampagnes vrije tijd en
water uitvoeren (I)
- Economie en arbeidsmarkt (I)
- Aantrekkelijke vrijdagsmarkt (S)
Vernieuwing in de
stad
E. Herontwikkeling van strategische
locaties in de stad
- Aan- en verkopen van strategische
verwervingen (I)
- Aan- en verkopen van vastgoed,
waaronder schoollocaties (I)
38
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
(2011)
0
740
(2011)
0
1.500
1.500
6.000
0
780
nb
--
930
1100
0
9
10
1
5
0
2
5
3
2
- Aangepaste puien
0
12
13
1
- Nieuw toegankelijke woningen
0
3
10
7
- Nieuw gevestigde organisaties
0
3
0
-3
--
--
10%
--
--
--
--
1.683
mln
180.00
0
Subdoelstellingen
Slim omgaan met water en energie
A
Leeuwarden is Capital of Watertechnology
Indicator(en):
- Fysieke realisatie m2 aan voorzieningen
- Aantal banen in watertechnologiesector
Bron: gemeente Leeuwarden, BBO
B
Leeuwarden is een aantrekkelijke partner voor
innovatieve economische projecten met lange termijn
rendement
Indicator(en):
- Deelname gemeente in aantal algemene duurzame
energie projecten, waarvan 3 met
uitkeringsgerechtigden worden uitgevoerd
- Deelname in zonnestroom projecten
Bron:
Centrumstad met kwaliteit en aantrekkingskracht
C
Beste binnenstad van Nederland 2015
Indicator(en):
Bron:
D
Leeuwarden wordt neergezet als een aantrekkelijke
stad voor bedrijven en toeristen
Indicator(en):
- In 2015 associeert 10% van de inwoners
Leeuwarden met watertechnologie
- Aantal toeristische bezoeken aan Leeuwarden
(2011)
4,6%
1.53
mln
(2010)
172.000
- Aantal overnachtingen in Leeuwarden
Bron: CVO, Provincie Fryslân
Vernieuwing in de stad
E
Herontwikkeling van strategische locaties in de stad
Indicator(en):
- Ontwikkeling strategische locaties
0
1
0
-1
- Herontwikkeling schoollocaties
0
1
2
1
Bron: gemeente Leeuwarden
39
1
1
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
- Faciliteren Clusteropbouw waterhub
X
+
X
X
X
- Mee-ontwikkelen Project watercampus
X
+
X
X
X
X
+
X
-
-
X
+
X
-
-
- Aanpakken leegstand winkels
X
+
-
-
-
- Aanpak aanloopstraten uitvoeren
X
+
-
-
-
- Marketingcampagnes vrije tijd en water uitvoeren
X
+
X
-
-
- Economie en arbeidsmarkt
X
+/-
X
-
-
- Aantrekkelijke vrijdagsmarkt
X
+
X
X
X
X
-
X
-
-
X
+
X
X
X
Slim omgaan met water en energie
-
Faciliteren toepassing geothermie, warmtenet t.b.v.
distributie duurzame warmte
- Zonnestroomprojecten
Centrumstad met kwaliteit en aantrekkingskracht
Vernieuwing in de stad
- Aan- en verkopen van strategische verwervingen
-
Aan- en verkopen van vastgoed, waaronder
schoollocaties
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Amendement aftelfeest
+
D
Analyse & toelichting
Slim omgaan met water en energie
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Fysieke realisatie m² aan
De nieuwbouw van Wetsus vordert gestaag. Naast Wetsus melden zich andere
voorzieningen (A)
potentiële huurders. Er is sprake van een dekkende exploitatie voor de komende
jaren van deze nieuwbouw, waarvan de gemeente eigenaar is.
In 2013 is het waterapplicatiecentrum geopend. Het waterapplicatiecentrum
beslaat ca. 1.500 m² en biedt een hoogwaardige onderzoeksfaciliteit. Inmiddels
is ook de Johannes de Doperkerk volledig bezet. In het gebouw worden nog
enige aanpassingen doorgevoerd (doorverwijzingsborden en aanpassing voor de
incubator). Zowel starters als zich verder ontwikkelde bedrijven zitten in de kerk.
De eerste gesprekken met bedrijven die zich willen vestigen in de nieuwbouw
worden gevoerd.
Werkgelegenheidsgroei
Per ultimo 2012 gaat het om 767 banen in de watertechnologiesector in
watertechnologiesector (A)
Leeuwarden. In april 2014 komen de cijfers over 2013 beschikbaar.
40
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Leeuwarden is een
Alleen al het transitiefonds water en energie heeft 10 economische projecten
aantrekkelijke partner voor
opgeleverd, die een investeringsimpuls aan de stad hebben gegeven van € 1 mln
innovatieve economische
en ca. 70 nieuwe banen (waarvan 5 banen voor bijstandsgerechtigden).
projecten met lange termijn
Daarnaast heeft ook het participatiefonds effecten opgeleverd: uitgelokte
rendement (B)
investering van ca. € 25 mln en dit fonds heeft naast milieueffecten ook 100
banen opgeleverd.
Gedurende de looptijd van de aanpak Slim met Water en Energie is steun
geboden aan meer dan 45 projecten. Met een investering van € 3,9 mln is een
investering uitgelokt van meer dan € 100 mln. Ook heeft de aanpak bijgedragen
aan de realisatie van 1.000 banen die geprognotiseerd zijn door subsidieaanvragers.
Zonnestroomprojecten (B)
Diverse projecten m.b.t. zon zijn gerealiseerd. Op
www.leeuwarden.zonnekaart.nl kunnen ondernemers en bewoners volgen welke
mogelijkheden er voor zon op daken in de gemeente Leeuwarden bestaan. Op
30-40 maatschappelijke gebouwen worden zonnecellen gerealiseerd.
Gezamenlijk met de markt verkennen we concreet de realisatie van
grootschalige zonnestroomvelden (5-10 hectare).
Crowdfunding project Proloog is het ondersteunen van een basisschool (OBS de
Potmarge) bij het realiseren van een zonnestroom-project en verkrijging van
funding door inzet van de crowd, zie: https://greencrowd.nl/project/zon-pv-obspotmarge. Tevens heeft de gemeente meerdere bedrijven geholpen bij de
realisatie van duurzaamheidsambities, o.a. door het plaatsen van zonnecellen bij
Roorda Transport, Cowhouse en Peugot Haima. Ook zijn er verschillende
haalbaarheidsstudies uitgevoerd en worden bedrijven op de bedrijventerreinen
gefaciliteerd bij hun zonnestroomambitie. De zonnestroomaanjager is bezig met
het opstellen van verschillende businesscases. Ambitie is minimaal 1 megawatt
piek (mWp) voor 2020.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Overige toelichting
Watercampus
Op de Watercampus wil de gemeente bijdragen aan internationalisering en het
binnenhalen van EU-funding. Hiervoor zijn in 2013 de eerste stappen gezet.
Subconclusie
Bij de uitvoering van projecten staat, mede gevoed door de economische crisis,
het creëren van werkgelegenheid en het uitlokken van investeringen centraal.
Centrumstad met kwaliteit en aantrekkingskracht
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Beste binnenstad van
Volgens de tellingen uitgevoerd door Locatus is het bezoek aan de binnenstad de
Nederland 2015 (C)
tweede helft van 2013 aangetrokken (t.o.v. 2010).
De binnenstadregelingen zijn uitgevoerd. Er is een evaluatie opgesteld met het
betrokken bedrijfsleven. Er wordt naar gestreefd om de nominatie voor
verkiezing Beste Binnenstad voor 2015 te krijgen.
Nieuw toegankelijke
Per ultimo 2013 zijn er in totaal 10 bijdragen verstrekt om wonen boven winkels
woningen (C)
mogelijk te maken. Dit is 7 meer dan begroot; mogelijk is er beweging in de
markt ontstaan door de economische conjunctuur.
Nieuw gevestigde
De subsidieregeling Investeringsbijdrage detailhandel aanloopstraten is eind
organisaties (C)
2012 beëindigd.
41
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Leeuwarden een
De meting van de indicatoren waarbij Leeuwarden wordt neergezet als een
aantrekkelijke stad voor
aantrekkelijke stad voor bedrijven en toeristen vindt in 2015 plaats, na afloop
bedrijven en toeristen (D)
van de 3-jaarsperiode.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunt
Economie en arbeidsmarkt
De interne afstemming tussen de betrokken afdelingen binnen de gemeente is
verbeterd, vooral op het gebied van relatiebeheer en accountmanagement.
Monitoring van inspanning van de gemeente wordt uitgewerkt. Daarmee kunnen
doelstellingen van projecten en activiteiten meer smart worden gemaakt.
Overige toelichting
Marketingcampagnes Vrije
De campagnes worden uitgevoerd op basis van het vastgestelde plan in 2011. Er
tijd en Water
heeft een interne tussenevaluatie plaatsgevonden ten behoeve van beeldvorming
voor het nieuwe collegeprogramma.
Toerisme
De provincie Fryslân heeft campagne laten voeren om meer zakelijk toerisme
naar Fryslân te trekken. Om die reden heeft de gemeente Leeuwarden zich in
2013 geconcentreerd op de markt van touroperators en particulieren.
Kermis
In 2013 is de kermis weer gehouden op het heringerichte Zaailand. Ondanks dat
er sprake is van een duidelijk kleiner plein is het gelukt een aantrekkelijke
kermis te plaatsen. Het commerciële deel van de organisatie is uitbesteed.
Conform verwachting heeft de kermis niet de hoge opbrengsten gerealiseerd,
zoals dit in de begroting is opgenomen. Het is een landelijke trend dat de
inkomsten van de kermissen fors teruglopen. Voor 2014 wordt gekoerst op een
pilot waarbij gewerkt gaat worden met een concessie. Ook in deze situatie blijft
sprake van een fors tekort op het product.
Aantrekkelijke vrijdagmarkt
De vrijdagmarkt staat sinds oktober 2012 weer op het heringerichte Zaailand.
Om een kwaliteitsslag te maken is het marktbeleid in 2012 aangepast en het
commercieel beheer uitbesteed. De nieuwe aanpak werkt goed en het
kwaliteitsniveau van de markt is duidelijk verhoogd. Hoewel de markten landelijk
te kampen hebben met krimp is er voldoende belangstelling voor de
vrijdagmarkt in Leeuwarden. Na een proefperiode van 3 jaar wordt besloten hoe
verder wordt gegaan met de organisatie van de markt. Voorlopig zijn de
ervaringen positief. Er is een goede start gemaakt met de beoogde verbetering
van de exploitatie. De tarieven zijn per 1 januari 2014 aangepast aan de nieuwe
situatie, waarbij sprake is van ruimere plaatsen. De tarieven zijn omlaag gegaan
en de marktkooplieden betalen nu voor het feitelijk gebruik van de standplaats
(meer vierkante meters).
Subconclusie
De ontwikkeling van de binnenstad, toerisme, economie en arbeidsmarkt, alsook
marketing laten een gemêleerd beeld zien. De beïnvloedingsmogelijkheden van
de gemeente zijn echter beperkt.
De verkiezing tot Culturele Hoofdstad 2018 en het event Serious Request hebben
een positieve uitwerking op de aantrekkingskracht van de stad.
Vernieuwing in de stad
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Herontwikkelen van
Het economisch tij op het gebied van vastgoed ontwikkelingen is nog steeds niet
strategische locaties in de
goed, ondanks dat er tekenen zijn van (voorzichtig) herstel.
42
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
stad (E)
Desondanks zijn 2 strategische schoollocaties (Nijlânsdyk 122 en Cornelis
Trooststraat 27/29) verkocht en in ontwikkeling genomen.
Bovendien zijn kansrijke ontwikkelingen gaande rond de locatie Skrok 3.
Voor de locatie Cornelis Trooststraat 48 wordt momenteel een burgerinitiatief
uitgewerkt. De slaagkansen hiervan zullen de komende tijd blijken. Voor deze
locatie is een alternatief achter de hand (ontwikkeling van 50 grondgebonden
huurwoningen door WoonFriesland).
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Subconclusie
Het herontwikkelen van strategische locaties en voormalige schoollocaties gaat
nog steeds moeizaam. Ontwikkelaars staan niet in de rij: de risico’s worden nog
te groot gevonden door vooral de vastzittende woningmarkt en de houding van
de geldverstrekkers. Desondanks lijken de tekens gunstiger. Naar verwachting
wordt de prognose van 2014 gehaald, gezien de uitstaande, kansrijke projecten.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
Saldo
totale programma
lasten
baten
A.
Begroting 2013 primitief
34.129
30.351
-3.778
B.
Begroting 2013 na wijziging
54.110
49.470
-4.640
C.
Rekening 2013
48.844
43.141
-5.703
5.266
-6.329
-1.063
Resultaat B - C
x € 1.000
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Economisch beleid
227
-201
26
Markten
-32
11
-21
Beleidsproducten
Standplaatsen
Vastgoedbeheer
Grondzaken
Saldo
3
-8
-5
-618
-312
-930
65
5.876
-5.811
Recreatiegebieden
-10
13
3
Recreatievaart
-46
35
-11
-6
-56
-62
Kermissen
Toerisme
Totaal
-128
0
-128
5.266
-6.329
-1.063
Totaal
Totaal
lasten
baten
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Vastgoedbeheer – afwaardering panden
2. Toerisme – Serious Request
3. Grondzaken - Grondbedrijf
-915
-915
-87
-87
7.000
-7.000
0
-56
-56
-732
727
-5
5.266
-6.329
-1.063
4. Kermissen
Niet relevante posten:
Totaal
43
Saldo
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Analyse & toelichting
Programma Economie en Toerisme
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Vastgoedbeheer
Op basis van de notitie Maatschappelijk Vastgoed van de commissie BBV heeft een
duurzame waardevermindering plaatsgevonden van de panden van Parnas en het
voormalig HCL. Deze notitie schrijft namelijk voor dat bij het onttrekken van een
maatschappelijke functie aan een gemeentelijk pand, het pand gewaardeerd moet
worden tegen de waarde in het economisch verkeer indien de boekwaarde hoger is
dan de waarde in het economisch verkeer. Hierdoor moest de boekwaarde van de
panden Parnas en HCL met respectievelijk € 765.000 en € 150.000 worden
afgewaardeerd.
Per saldo daarom een nadeel van € 915.000.
2. Toerisme - Serious
Request
Om het feest rondom Serious Request in december 2013 allemaal in goede banen
te leiden moesten vanwege de grote bezoekersaantallen meer kosten voor
beveiliging en crowd control worden gemaakt dan begroot. Hierdoor is een nadeel
ontstaan van € 87.000.
3. Grondbedrijf
De raming 2013 van de lasten en baten met betrekking tot de bouwgrondexploitatie is gebaseerd op de hercalculaties per 1-1-2013, zoals vastgesteld in de
raadsvergadering van 30 oktober 2013. Hierbij werd een inschatting gemaakt van
de verwachte aan- en verkopen, evenals de overige lasten en baten in 2013.
De lasten waren begroot op € 24,7 mln en de baten op € 9,7 mln. Het verschil van
€ 15 mln betreft de zgn. voorraadmutatie en gaat via de baten naar de balans als
toename van de grondvoorraad. Voor de exploitatie zijn hiermee de lasten en
baten in evenwicht.
De werkelijke lasten over 2013 bedragen € 17,7 mln en de werkelijke baten
€ 8,1 mln. Het verschil van € 9,6 mln betreft de zgn. voorraadmutatie en is via de
baten naar de balans gegaan als toename van de grondvoorraad.
Dit geeft de volgende overzichten:
Lasten/baten
Omschrijving
Lasten
Baten
Bijdrage balans
Saldo exploitatie
Begroot
Werkelijk
Verschil
V/N
24,7
17,7
7,0
Voordeel
9,7
8,1
1,6
Nadeel
15,0
9,6
5,4
Voordeel
0,0
0,0
0,0
Balans (Grondvoorraad)
Omschrijving
Boekwaarde
Af: verliesvoorziening
Netto boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
Mutatie
130,9
140,5
+9,6
-3,2
-3,4
- 0,2
127,7
137,1
+9,4
De boekwaarde van de grondcomplexen is in 2013 met € 9,6 mln toegenomen van
€ 130,9 mln naar € 140,5 mln. Vooral door het verwachte nadelige resultaat op de
complexen Wirdum Hikkemieden en Wytgaard is de verliesvoorziening met € 0,2
mln verhoogd van € 3,2 naar € 3,4 mln. Hierdoor is de boekwaarde per saldo met
€ 9,4 mln toegenomen.
44
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Zie voor een nadere toelichting paragraaf 2.2.7 Grondbeleid.
4. Kermissen
De gerealiseerde baten voor de zomerkermis 2013 zijn € 56.000 lager dan
begroot. Dit is een landelijke tendens die nog wordt versterkt door de huidige
economische situatie.
In de Turap 2013 was een nadeel geprognotiseerd van € 57.000.
Verrekening reserves
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling worden diverse stortingen
toegelicht vanuit het programma Economie en toerisme (in totaal € 1.911.000) in
de reserve budgetoverheveling.
45
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
46
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Sociaal maatschapp. ontwikkeling (4)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Welzijn
Wethouder A. Ekhart
F. Ytsma
Speerpunten
Realisatie en voortgang
Real
2013

Helder management van
+
In 2013 is een nieuw registratieformat gerealiseerd.
+
De WMO wordt uitgevoerd conform het beleidsplan.
gegevens vanuit de
WMO-prestatievelden 7,8
en 9

Uitvoeren WMO
Beleidsplan 2013-2016

Voorbereiding op
+
decentralisatie AWBZ
In de 2013 zijn de richtinggevende kaders voor de drie decentralisaties
en de doorontwikkeling Amaryllis vastgesteld.
Begeleiding naar WMO
Successen
1.
Veranderagenda WMO 2010-2014: de taakstelling verloopt volgens plan.
2.
Er is een nieuwe locatie gevonden voor de nachtopvang. De huisvesting, inclusief de kantoorfuncties van
Zienn vindt plaats in de Wirdumerpoort.
3.
Voor de invoering van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO 2015) zijn in juni 2013 door
de raad richtinggevende kaders vastgesteld.
Verbeterpunten
1.
De ontwikkelingen op het gebied van het sociale domein vragen om een andere manier van denken en
doen bij cliënten, aanbieders van zorg en welzijn en ook bij de gemeente zelf. Tegelijkertijd moet er
bezuinigd en vernieuwd worden.
2.
De wijken zijn zelf aan zet om op ondernemende wijze initiatieven in de wijk te ontplooien en zelf
wijkproblemen op te lossen. Dit betekent dat de overheid een andere rol moet aannemen: van leidend en
sturend, naar faciliterend en volgend.
Eindconclusie
De doelen en ambities voor 2013 zijn gehaald.
Er is geïnvesteerd in de doorontwikkelingsrichting in de wijkteams en de verschillende experimenten om ons
voor te bereiden op de nieuwe taken per 2015.
47
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Iedereen maatschappelijk actief
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Onderdak
structureel (S)
A. Voor mensen zonder zelfstandige
- Het doen uitvoeren van
Voor iedereen een
huisvesting is tijdelijke opvang
maatschappelijke opvang,
veilig onderdak
beschikbaar zo lang als, maar niet
vrouwenopvang, crisisopvang en
langer dan, noodzakelijk
opvang van jongeren (S)
Ondersteuning
B. Cliëntondersteuning op maat
- Het doen uitvoeren van
Ondersteuning
ondersteuning door middel van
voor iedereen die
algemene en individuele
daarvan
voorzieningen, informatie, advies en
afhankelijk is
cliëntondersteuning voor mensen
met een psychosociaal probleem,
lichamelijke of geestelijke
beperking, cliënten van de
maatschappelijke opvang en
verslavingszorg, slachtoffers van
geweld in afhankelijkheidsrelaties
en zorgmijders (S)
Participatie
Maatschappelijke
C. Voor alle burgers is er ruimte voor
ontmoeting en participatie
participatie door
een ieder
48
- Het bieden van ruimte voor
ontmoeting en participatie (S)
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Nulmeting
Subdoelstellingen
Onderdak: voor iedereen een veilig onderdak
A
Voor mensen zonder zelfstandige huisvesting is
tijdelijke opvang beschikbaar zo lang als, maar niet
langer dan, noodzakelijk
Indicator(en):
- Verblijfsduur in maanden:
- Algemene opvang
- Crisisopvang Limor en Zienn
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
< 10
9,6
-0,4
<9
<8
(2012)
15,5
4
3
3
0
3
3
3
3
2,9
-0,1
3
3
7,5
7,5
10.5
+3
7,5
7,5
- Vrouwenopvang (Blijf van mijn lijf en Asja)
- Huis voor Jongeren
Begr
2013
Bron: Registratiegegevens instellingen
Ondersteuning: ondersteuning voor iedereen die daarvan afhankelijk is
B
Clientondersteuning op maat
(2012)
Indicator(en):
- Contact met aantal zorgmijders
530
425
324
-101
nvt
nvt
- Het percentage van het aantal huisverboden waarbij
na afloop van het huisverbod hulpverlening is gestart
- Alle Leeuwarder burgers met een beperking of
chronische ziekte kunnen een beroep doen op
voorzieningen op het terrein van wonen, vervoer,
hulpmiddelen en hulp bij het huishouden
Indicator:
"De tevredenheid van de aanvragers (rapportcijfer van
1 tot 10)"
82%
87%
90%
+3%
90%
90%
7,5
7,5
7,4
-0,1
7,5
7,5
4
8
9
+1
8
8
259
500
647
+147
500
500
Bron: Reg.gegevens instel, SGBO Tevredenheidsonderzoek
Participatie: maatschappelijke participatie door een ieder
C
Voor alle burgers is er ruimte voor ontmoeting en
participatie
Indicator(en):
- Meer wijkvoorzieningen maken integraal onderdeel
uit van brede scholen, sportvoorzieningen,
woonservicezones of culturele voorzieningen
Indicator:
Aantal wijkvoorzieningen, dat verbonden is aan brede
scholen, sportvoorzieningen, woonservicezones of
culturele voorzieningen
- Het percentage mensen dat actief is in het
vrijwilligerswerk neemt toe
Indicator:
Aantal succesvolle matches bij Welzijn Centraal
Bron: Gem. Lwarden, Registratiegegevens instellingen
49
(2012)
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
X
+
X
X
X
Onderdak: voor iedereen een veilig onderdak
-
Het doen uitvoeren van maatschappelijke opvang,
vrouwenopvang, crisisopvang en opvang van jongeren
Ondersteuning: ondersteuning voor iedereen die daarvan afhankelijk is
Het doen uitvoeren van ondersteuning door middel van
algemene en individuele voorzieningen, informatie,
advies en cliëntondersteuning voor mensen met een
- psychosociaal probleem, lichamelijke of geestelijke
beperking, cliënten van de maatschappelijke opvang en
verslavingszorg, slachtoffers van geweld in
afhankelijkheidsrelaties en zorgmijders
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
Participatie: maatschappelijke participatie door een ieder
- Het bieden van ruimte voor ontmoeting en participatie
Real
Realisatie moties/amendementen
Subdoel
2013

Motie inventarisatie regelingen minimabeleid, WMO e.a.
+
B

Motie buurthuisbeheer
+
C
Analyse & toelichting
Onderdak
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Voor mensen zonder
Algemene opvang
zelfstandige huisvesting is
De verblijfsduur binnen de Algemene opvang is ten opzichte van 2012 (6,9)
tijdelijke opvang
gestegen naar 9,6 maanden. Dit ligt vooral aan de veranderende
beschikbaar zo lang als,
cliëntenpopulatie. Er is sprake van meer complexe problematiek die een langere
maar niet langer dan,
begeleidingstijd vraagt om mensen zelfstandig te laten wonen. De verwachting is
noodzakelijk (A)
dat deze tendens de komende jaren doorzet.
Huis voor Jongeren
Ook bij het Huis voor Jongeren is sprake van toename van de verblijfsduur, omdat
er steeds meer jongeren met complexe/meervoudige problematiek worden
opgevangen. De behandeling van deze jongeren neemt meer tijd in beslag.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunt
Helder
In 2013 is een nieuw registratieformat gerealiseerd. Naast kwantitatieve gegevens
informatiemanagement
is voor de MO-instellingen een kwaliteitsmeting (CQ-index) opgenomen. De CQ-
van gegevens vanuit de
index geeft aan hoe de cliënt zorg/hulp van een opvanginstelling waardeert. Met
WMO-prestatievelden 7, 8
de instellingen is afgesproken dat zij vanaf 1 januari 2014 de
en 9 (A)
Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) gebruiken om zo nog beter inzicht te krijgen in de
resultaten van behandelingen/begeleiding van de instellingen.
Overige toelichting
Stelselwijziging
Er komt vanaf 2015 een landelijke stelselwijziging vrouwenopvang. Het nieuwe
Vrouwenopvang
objectieve verdeelmodel voor de vrouwenopvang is vertaald naar de 35
50
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
centrumgemeenten en leidt tot een korting van ± € 1,3 mln voor Friesland. In de
meicirculaire 2014 wordt het bedrag definitief bekend gemaakt. Deze korting
wordt gefaseerd ingevoerd.
Locatiezoektocht
Met het vinden van een locatie voor de nachtopvang in de Wirdumerpoort is de
locatiezoektocht afgerond. Vooralsnog blijven de dagopvang van het Leger des
Heils en van Zienn naast elkaar bestaan. Onderzoek naar samenwerking en
integratie van beide dagopvangvoorzieningen wordt in 2014 opgepakt.
De aanpassing van de Buitenschool (zorgopvang) is gestart en wordt in 2014
gerealiseerd.
Maatschappelijk opvang
De Rijksbezuinigingen van € 350.000 per jaar die vanaf 2010 zijn in doorgevoerd
op de maatschappelijke opvang, zijn voor het jaar 2013 in goed overleg met de
instellingen gerealiseerd. Deze bezuiniging loopt door tot en met 2016. Daarnaast
is in 2013 een extra bezuiniging gerealiseerd van € 100.000 op de
decentralisatieuitkering als gevolg van de bevolkingskrimp in Friesland.
Ondersteuning
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Cliëntondersteuning op
Het aantal contacten met zorgmijders is gedaald ten opzicht van 2012 (van 235
maat (B)
naar 153). De reden hiervoor is dat er een verschuiving is naar een populatie die
met huiselijk geweld (182) te maken heeft. De cijfers hiervan zijn niet in deze
contacten met zorgmijders (gemeten door de GGZ en Verslavingszorg Noord
Nederland) meegenomen.
Binnen de groep zorgmijders is een daling te zien van 31,5% van het aantal
contacten met jeugdige zorgmijders. De daling bij de jeugd wordt verklaard door
een snellere toeleiding naar geïndiceerde zorg. Dit verklaart mede de groei die we
de afgelopen jaren constateren in de jeugdzorg. Bemoeizorg wordt ingezet om de
jongeren te helpen hun probleeminzicht te vergroten en ze te motiveren voor
hulp.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunt
Voorbereidingen
In 2012 is voortvarend gestart met de voorbereidingen voor de decentralisatie van
decentralisatie
de begeleiding van de AWBZ naar de WMO. In 2013 is het hele jaar
WMO/AWBZ
onduidelijkheid geweest wat nu wel en wat nu niet als nieuwe taken naar de
gemeente zou worden overgedragen. Eind 2013 is hier meer duidelijkheid over
gekomen. In de 2013 zijn de richtinggevende kaders voor de drie decentralisaties
en de doorontwikkeling Amaryllis vastgesteld. In de kaders zijn ook drie moties
van de raad over toegang, mantelzorg en wonen en zorg uitgevoerd.
Prestaties
Amaryllis is de Leeuwarder benaming voor Welzijn nieuwe stijl. Daarbinnen staat
Amaryllis
de eigen kracht van de burger centraal. Er wordt integrale ondersteuning geboden
indien de burger dit onvoldoende zelf kan. Dit gaat aan de hand van het principe
één gezin, één plan en één sociaal werker en vindt plaats in de wijkteams. De
sociaal werkers van de wijkteams staan dichtbij de leefwereld van de burger en
kunnen daardoor vroegtijdig signaleren.
In 2013 waren er vijf wijkteams actief. Omdat de inhoudelijke doorontwikkeling
stagneerde is een kwartiermaker gevraagd een advies uit te brengen hoe de
doorontwikkeling goed gestalte gegeven kan worden. Deze heeft geadviseerd een
programmamanager aan te stellen voor de onafhankelijke aansturing en
51
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
inhoudelijke doorontwikkeling van de wijkteams. Het aantal wijkteams wordt aan
de hand van een nieuwe wijkindeling uitgebreid naar acht. Mienskipssoarch heeft
de opdracht aanvaard een dorpenteam op te zetten in aansluiting op de
wijkteams. In 2014 start een pilot van twee jaar voor jeugd en gezinsteams. De
doorontwikkeling van de wijkteams in taken, kwaliteit en kwantiteit wordt in 2014
en daarna verder vormgegeven.
Voor de rechtsvorm voor uitvoering van de eerstelijnstaken in het sociale domein
heeft een organisatieadviseur een bedrijfscoöperatie geadviseerd.
Participatie
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Voor alle burgers is er
Vrijwilligers
ruimte voor ontmoeting
In 2013 hebben 1.020 mensen zich aangemeld voor vrijwilligerswerk. Daarvan
en participatie(C)
zijn 647 gematcht op een vacature.
Er hebben zich 40 nieuwe organisaties aangemeld en in totaal zijn er 192 nieuwe
vacatures gemeld. In het bestand staan nu 351 organisatie ingeschreven die
gezamenlijk 1.141 vacatures hebben.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Bewonersinitiatieven
Er was een bedrag van € 156.000 beschikbaar voor Wijkwaardebonnen. Dit
bedrag is besteed aan de pilots in de vijf wijken die deelnemen aan het project
wijkondernemerschap. De middelen zijn onder andere besteed aan de projecten:
Kenniscentrum in Achter de Hoven, Zorg coöperatie in Achter de Hoven, projecten
jongeren en tieners in Wielenpôlle en Schepenbuurt, jongerenwerk in Aldlân,
verbreden van functies van wijkcentrum de Froskeburgh in Aldlân, een werkplaats
voor speeltoestellen in Bilgaard en het project Junior Up in Bilgaard.
Wijkondernemerschap
Naar aanleiding van de motie van 11 november 2011 ‘Pilot Big Society’ zijn in vijf
wijken experimenten gestart waarin meer ruimte wordt gegeven aan initiatieven
van bewoners. In deze experimenten zijn de wijken aan zet door, op een manier
die zij zelf kiezen, aan de slag te gaan met het op een ondernemende wijze
ontplooien van verschillende initiatieven en met het op hun eigen manier oplossen
van wijkproblemen. Gedurende de pilotperiode heeft de gemeente een
faciliterende rol. De experimenten worden in 2015 geëvalueerd.
52
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
44.023
3.008
-41.015
B.
Begroting 2013 na wijziging
45.705
3.782
-41.923
C.
Rekening 2013
42.702
3.754
-38.948
Resultaat B - C
3.003
-28
2.975
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
1.162
11
1.173
-3
6
3
x € 1.000
Beleidsproducten
Opvang en zorgverlening
Sociale integratie achterst.groepen
Ouderen- en gehandicaptenzorg
Totaal
Saldo
1.844
-45
1.799
3.003
-28
2.975
Totaal
Totaal
lasten
baten
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Accommodatiebeheer buurthuizen
Saldo
48
48
597
597
3. Vrouwenopvang
436
436
4. AWBZ begeleiding
273
273
5. AWBZ pakketmaatregel
320
320
1.160
1.160
2. Maatschappelijke Opvang
6. WMO
Niet relevante posten:
Totaal
169
-28
141
3.003
-28
2.975
Analyse & toelichting
Programma Sociaal Maatschappelijke Ontwikkeling
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Beheer buurthuizen en
De beheerders voor de buurthuizen en multifunctionele centra (MFC) zetten minder
MFC’s
uren in dan was voorzien. Hierdoor doen de buurthuizen en de MFC’s in 2013 geen
volledig beroep op de extra verleende incidentele middelen. Dit levert een voordeel
op van € 48.000. In de Turap was rekening gehouden met een voordeel van
€ 54.000.
2. en 3.
Voor de maatschappelijke opvang is er een incidenteel voordeel van € 597.000. Dit
Maatschappelijke Opvang
is het resultaat van de gevolgen van het de uitkomsten van het verdeelmodel.
en Vrouwenopvang
Met het oog op stelselwijziging vrouwenopvang heeft het Rijk extra middelen
beschikbaar gesteld voor vrouwenopvang. Deze middelen zijn beperkt ingezet,
waardoor een incidenteel voordeel van € 436.000 ontstaat.
Een substantieel deel van de middelen van maatschappelijke- en vrouwenopvang
werd pas in de tweede helft van 2013 ontvangen. Daardoor heeft de besteding in
2013 niet volledig kunnen plaatsvinden en worden activiteiten doorgeschoven naar
2014.
53
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
4. AWBZ begeleiding
Voor de invoering van AWBZ begeleiding heeft het Rijk middelen beschikbaar
gesteld ter compensatie van de transitiekosten die samenhangen met de
decentralisaties. Deze middelen zijn in 2013 niet volledig besteed, het saldo is
€ 273.000.
5. AWBZ
Voor AWBZ begeleiding zijn minder projecten gefinancierd. Met het oog op de
pakketmaatregel
decentralisatie is kritisch beoordeeld wat wel en niet noodzakelijk is. Daardoor is
een voordelig resultaat ontstaan van € 320.000.
6. WMO
Het voordeel van € 1.160.000 is het resultaat van de succesvolle uitvoering van de
WMO Veranderagenda 2010-2014. Als gevolg daarvan zijn de kosten voor wonen,
rollen en vervoer (WVR) over de gehele linie gedaald. Binnen de huishoudelijke
hulp heeft een verschuiving plaatsgevonden van de duurdere vormen van zorg
naar de goedkopere vorm van zorg in natura.
Het project drie
De onderwerpen Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang, AWBZ begeleiding en
decentralisaties
pakketmaatregel en de WMO (met in totaal een voordeel van € 2.786.000) zijn
gerelateerd aan de drie decentralisaties en de doorontwikkeling van Amaryllis. In
2014 wordt de raad gevraagd deze middelen te bestemmen voor de implementatie
van de drie decentralisaties.
54
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Werk en inkomen (5)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Welzijn
Wethouder A. Ekhart
E. de Bruin
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Innovatie dienstverlening
+

Regionale arbeidsmarkt
De uitwerking van de visie op de dienstverlening aan onze klanten is in
2013 steeds verder doorontwikkeld en effectiever geworden.
werkplein
+
De regionale werkgeversdienstverlening is verder geïntensiveerd. Alle
gemeenten, SW bedrijven en het UWV werken goed samen en hebben
een regionaal marktbewerkingsplan opgesteld.

Herstructurering sociale
-
werkvoorziening
Eind 2011 heeft het college, op basis van voorgenomen
wetswijzigingen van het Rijk, besloten tot herstructurering van het
uitvoeringsbedrijf Caparis NV. Door het aanpassen van de Wet Werken
naar vermogen en het opschorten van de Participatiewet is de start van
de herstructurering vertraagd.

Activerend handhaven
+
Uitgangspunt is dat handhaving effectief wordt ingezet om de
participatiedoelstellingen van de gemeente Leeuwarden te realiseren en
fraude en misbruik zowel preventief als repressief te bestrijden.

Armoedebeleid: visie
+
Vooruitlopend op het formuleren van een nieuwe visie op armoede is
kinderen in armoede,
in 2013 een ontwikkelprogramma armoede opgesteld. Daarin is er een

minimaregelingen
focus aangebracht in de aanpak en zijn er verbeterpunten opgenomen

Preventieve
die het beleid effectiever maken.
schuldhulpverlening
+
In 2013 is de preventieve schuldhulpverlening verder uitgebreid. Er is
vooral geïnvesteerd in de vroegsignalering en het financieel bewust
maken van bewoners door middel van voorlichting.
Successen
1.
De uitvoeringsorganisatie Caparis heeft de doorstroom van beschut werken binnen naar beschut werken
buiten succesvol aangepakt en koerst voor 2013 af op een positief exploitatieresultaat.
2.
Door het project Klant in Zicht is het WWB-bestand beter in beeld, zodat er beter gematcht kan worden.
De poortwachtersquote is ruimschoots gehaald. De uitstroom naar werk zit nu meer op de kop van het
proces.
3.
De regionale aanpak werkgeversdienstverlening is succesvol; Fryslân is koploper in de regionale
samenwerking. In regionaal verband is het ESF project Fryslân werkt goed afgerond.
De extra Rijks- en ESF middelen bestrijding jeugdwerkloosheid zijn in regionaal verband aangevraagd, zijn
toegekend en hebben tot een regionaal actieplan geleid.
4.
De Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) 2012 en de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) 20132015 ter aanvulling op de middelen voor de Wet BUIG zijn door het Rijk toegekend.
Verbeterpunten
1.
Het aanbod van banen is nog steeds beperkt, vooral BBL-banen (beroepsbegeleidende leerweg ). Via het
actieplan jeugdwerkloosheid is hiervoor de nodige aandacht.
2.
Als gevolg van een wetswijziging neemt het aantal personen onder beschermingsbewind toe. De daarmee
samenhangende kosten moeten uit het budget bijzondere bijstand worden gefinancierd. Dit leidt tot een
ongewenste kostenstijging. Temeer omdat de gevolgen van deze wetswijziging haaks staan op het
gemeentelijk beleid.
3.
Optimaal bereik van de minimavoorzieningen is een noodzakelijk voorwaarde in het bestrijden van de
armoede en tegengaan niet gebruik. Goede voorlichting speelt daarbij een belangrijke rol en de afgelopen
jaren zijn ook goede resultaten bereikt. Het ontbreken van een communicatieplan maakt het vasthouden
en vooral bevorderen van het bereik minder effectief.
4.
De huidige inrichting van de gemeentelijke minimaregelingen maakt dat deze minder effectief zijn dan
verwacht.
55
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Eindconclusie
De ambitie uit het MAU-verbeterplan is gerealiseerd: het aantal bijstandsgerechtigden neemt minder toe dan
geraamd. De strakkere en verscherpte aanpak werpt zijn vruchten af.
In 2013 is vooruitlopend op het opstellen van de visie op armoede een ontwikkelprogramma opgesteld. Hierin
zijn de verbeteringen voor de korte en de lange termijn opgenomen. De focus in de armoedebestrijding wordt
verlegd naar de kinderen in armoede, het verlagen van de energiekosten (duurzaamheid), inzet
maatschappelijk netwerk, participatie en preventie.
De afgelopen drie jaar is de schuldhulpverlening nieuwe stijl geïmplementeerd. De nieuwe werkwijze heeft zich
kunnen uitkristalliseren en uit de tussenevaluatie blijkt ook dat preventie steeds meer vorm krijgt. Ook is
inmiddels duidelijk wat een realistisch niveau van instroom in de curatieve schuldhulpverlening is en het
daarvoor benodigde budget.
56
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Iedereen doet mee naar vermogen
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Meedoen
Optimale
structureel (S)
K. Zoveel mogelijk mensen kunnen in
-
Verhogen preventie instroom aan de
-
Het zorgdragen voor een aanbod
hun eigen levensonderhoud voorzien
(arbeids)participatie
poort (S)
voor iedereen
vanuit het participatiebudget voor
bijstandsgerechtigden (S)
-
Monitoren van uitstroom van
bijstandsgerechtigden uit de
uitkering en aan wie een
voorziening vanuit het
participatiebudget is aangeboden
(S)
-
Het consequent toepassen van het
maatregelenbeleid (S)
B. Meer mensen doen maatschappelijk
-
nuttig werk
Het faciliteren van organisaties die
maatschappelijk nuttig
werk/vrijwilligerswerk aanbieden
(S)
Inkomen
Inkomen vormt
L. Minder mensen in financiële en
-
sociaal- maatschappelijke armoede
geen belemmering
Het zorgdragen voor een aanbod
voor schuldhulpverlening (S)
-
om mee te doen
Tijdig laten afhandelen van
schuldregelingsverzoeken (S)
-
Uitvoeren van een klantenonderzoek
of mensen bekend zijn en een
beroep doen op armoederegelingen
met speciale aandacht voor
gezinnen met kinderen (S)
-
Het aanbieden van de websites
Bereken je recht en Geldkompas
Leeuwarden (S)
57
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
NulSubdoelstellingen
meting
Meedoen: Optimale (arbeids)participatie voor iedereen
A
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
4821
4.815
-6
5392
5599
536
335
-201
563
536
30%
30%
Zoveel mogelijk mensen kunnen in hun
levensonderhoud voorzien
Indicator(en):
- Gemiddeld volume WWB, IOAW, IOAZ (excl. EV en
4.500
BZ)
(2011)
- Aantal bijstandsgerechtigden dat uitstroomt naar
512
werk
- Poortwachterquote: percentage
17,55%
bijstandsgerechtigden dat de aanvraag intrekt
vanwege plaatsing op werk, waarvan de uitkering niet
in behandeling wordt genomen of andere redenen
- Aantal opgelegde maatregelen
891
30%
30,3% +0,3%
1.100
2004
+904
1.000
1.000
400
394
-6
500
500
(2011)
50
70
50%
-20
75
75
29%
35%
25%
-10
40%
40%
33%
35%
--
--
40%
40%
470
450
577
+127
400
400
Bron: GWS4all
B
Meer mensen doen maatschappelijk nuttig werk
Indicator(en):
- Aantal bijstandsgerechtigden dat maatschappelijk
nuttig werk doet
0
Bron: GWS4all
Inkomen: Inkomen vormt geen belemmering om mee te doen
C
Minder mensen in financiële en sociaal
maatschappelijke armoede
Indicator(en):
- Percentage burgers dat op de hoogte is van de
voorzieningen en instrumenten ter voorkoming en
bestrijding van financiële en sociaal maatschappelijke
armoede
- Percentage burgers dat gebruik maakt van deze
voorzieningen en instrumenten
- Percentage huishoudens met kinderen dat gebruik
maakt van deze voorzieningen en instrumenten
- Aantal mensen dat een beroep doet op de curatieve
schuldhulpverlening
Bron: Gegevens KBNL
58
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
- Het consequent toepassen van het maatregelenbeleid
X
+
X
X
X
Het faciliteren van organisaties die maatschappelijk
nuttig werk/vrijwilligerswerk aanbieden
X
+
X
X
X
Meedoen: Optimale (arbeids)participatie voor iedereen
- Verhogen preventie instroom aan de poort
Het zorgdragen voor een aanbod vanuit het
participatiebudget voor bijstandsgerechtigden
Monitoren van uitstroom van bijstandsgerechtigden uit
- de uitkering en aan wie een voorziening vanuit het
participatiebudget is aangeboden
-
-
Inkomen: Inkomen vormt geen belemmering om mee te doen
- Het zorgdragen voor een aanbod schuldhulpverlening
X
+
X
X
X
- Tijdig laten afhandelen van schuldregelingsverzoeken
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
Uitvoeren van een klantenonderzoek of mensen bekend
- zijn met en een beroep doen op armoederegelingen met
speciale aandacht voor gezinnen met kinderen
Het aanbieden van de websites Bereken je recht en
Geldkompas Leeuwarden
Real
Realisatie moties/amendementen
Subdoel
2013

Motie stimulering diversiteitsbeleid
+
A

Motie noodhulp vluchtelingen
+
C
Analyse & toelichting
Meedoen
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Zoveel mogelijk
In december 2013 heeft de raad het verbeterplan MAU 2013-2015 vastgesteld.
mensen kunnen in
Hierin is een nieuwe ambitielijn bepaald om de stijging van het aantal
hun eigen
huishoudens met een WWB, IOAW of IOAZ uitkering voor Leeuwarden minder snel
levensonderhoud
te laten toenemen dan de landelijke trend. Het aantal huishoudens in de bijstand
voorzien
wordt niet meer gemeten, maar het gemiddelde volume WWB, IOAW en IOAZ.
(A)
Daarom is deze laatste als indicator opgenomen.
In het verbeterplan MAU zijn ramingen opgenomen van de landelijke en de
Leeuwarder volumeontwikkeling BUIG.
Raming
Werkelijk
Landelijke ontwikkeling volume
10,8%
8,3%
Leeuwarder ontwikkeling volume
_6,8%
6,8%
4,0%
1,5%
Saldo
De ambitie om het gemiddelde volume 2013 ten opzichte van het gemiddelde
2012 niet meer te laten stijgen dan met 6,8% is gerealiseerd. Daarmee heeft de
gemeente Leeuwarden het beter gedaan dan de landelijke volume ontwikkeling,
59
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
waar de toename is uitgekomen op 8,3%.
Het aantal bijstandsgerechtigden dat volledig uit is gestroomd naar werk is 335.
Dit is lager dan geraamd. Oorzaak is het gebrek aan banen op de arbeidsmarkt.
Wel slaagt de gemeente erin om meer bijstandsgerechtigden gedeeltelijk uit te
laten stromen naar werk of met een opleiding te laten beginnen. Deze
uitstroomcijfers zijn niet in bovenstaand cijfer verwerkt. Ook zorgt de
aangescherpte werkwijze aan de poort ervoor dat meer personen aan het werk
gaan voordat ze in een uitkeringssituatie terechtkomen.
Het aantal opgelegde maatregelen is, inclusief waarschuwingen en boetes, fors
toegenomen. Reden voor de stijging is onder andere de aanscherping van de
WWB middels de fraudewet, de stringentere toepassing van de
maatregelverordening en de ingezette actie op klanten die niet geregistreerd
staan bij het UWV als werkzoekende.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunten:
Innovatie dienstverlening
De uitwerking van de visie op dienstverlening wordt steeds verder doorontwikkeld.
werkplein
Dit heeft in 2013 onder andere geleid tot een nog strakker inrichten van de
(A)
toegangspoort en tot het ontwikkelen van het Talent Centrum Fryslân (TCF). Het
TCF biedt WWB‘ers een programma waarbij de deelnemer in beweging komt,
groeit en na afloop gaat participeren in de maatschappij. Uitgangspunt is de focus
op zelfredzaamheid en het ontdekken van het eigen talent.
Ook bij de invulling van de ‘Tegenprestatie naar vermogen’ speelt TCF een
belangrijke rol. Zowel nieuwe instroom als spin-off uit het project Klant in Zicht
kan via TCF worden voorgedragen voor de tegenprestatie.
Regionale arbeidsmarkt
De arbeidsmarktregio heeft de potentie om uit te groeien tot een merk, waarin de
(A)
kernwaarden betrouwbaar, kwalitatief, ambitieus en eenduidig centraal staan. Een
strak proces, waarin werkgevers met hun vraag centraal staan. Het resultaat is
een maximale en zo duurzaam mogelijke uitstroom naar werk.
De dienstverlening wordt door de werkgever in hoge mate gewaardeerd en laat
zien waar gemeenten, UWV en het onderwijs toe in staat zijn.
Activerend handhaven
Op 1 januari 2013 is de wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid in werking
(A)
getreden. Met de nieuwe aanpak van de fraude komt de verantwoordelijkheid van
de bijstandsgerechtigde en het activerende karakter van de Wet Werk en Bijstand
centraler te staan. Het Rijk legt door het aanscherpen van de handhaving en het
sanctiebeleid gemeenten meer verplichtingen op om geconstateerde fraude te
sanctioneren. Door de wet zijn de gemeentelijke handhavingsverordening en de
beleidsregels handhaving aangepast. De aanscherping heeft echter geen gevolgen
voor de visie van de gemeente Leeuwarden op handhaving. Vanaf 2001 wordt er
vanuit het concept Hoogwaardig Handhaven gewerkt. Wel is de uitvoering van de
visie aangescherpt. Hiervoor is een uitvoeringsplan Hoogwaardig Handhaven
opgesteld. Hierin worden de vier visie elementen (voortijdig informeren,
optimaliseren dienstverlening, controle op maat en daadwerkelijk sanctioneren)
instappen uitgewerkt. Dit leidt tot een effectievere inzet van het beleid. Het
afgelopen jaar is dan ook fors geïnvesteerd in het goed implementeren van dit
beleid.
60
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Overige toelichting
Arbeidsmarkt
Het blijft moeilijk op de arbeidsmarkt in Friesland en specifiek in Leeuwarden. Wel
zijn er signalen van herstel ten aanzien van de ontwikkeling van de relatieve
werkloosheid. In het najaar 2013 was er een dalende trend waarneembaar van
het aantal gezinnen in de bijstand.
Inkomen
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Minder mensen in
Het percentage huishoudens met kinderen dat gebruik maakt van de
financiële en sociaal-
voorzieningen en instrumenten ter voorkoming en bestrijding van financiële en
maatschappelijke
sociaal maatschappelijke armoede wordt vanaf 2014 gemeten.
armoede (C)
Het percentage huishoudens dat gebruik maakt van bovenstaande voorzieningen
en instrumenten is ten opzichte van de voorgaande jaren toegenomen. Er zijn
goede resultaten bereikt, maar het percentage ligt nog wel onder het begrote
percentage. Om de resultaten te behouden en te verbeteren is een goede
communicatie van belang. Hiertoe wordt een communicatieplan opgesteld.
Door in te zetten op preventieve schuldhulpverlening neemt de toeloop naar de
curatie af. Echter de huidige economische ontwikkelingen, de wijzigingen binnen
het sociale domein en integrale en meer effectieve werkzaamheden van het
sociale wijkteam maken dat er nieuwe groepen bewoners een beroep doen op de
curatieve schuldhulpverlening. De stijging van het beroep is autonoom van aard
en de verwachting is ook dat deze de komende jaren nog licht toeneemt en zich
dan stabiliseert.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunten
Armoedebeleid:
De armoedeproblematiek is relatief groot en hardnekkig. Effectieve
Visie op kinderen
armoedebestrijding is van belang om de vicieuze cirkel te doorbreken. Het
ontwikkelprogramma bevat verbeteringen op lange en korte termijn. De focus is
gelegd op werk/participatie, duurzaamheid en gezondheid en de aandacht voor
kinderen in armoede vormt de centrale lijn. In 2014 wordt er een nieuwe visie
opgesteld met aandacht voor een integrale aanpak en de verbinding tussen
economie, onderwijs en participatie.
Schuldhulpverlening
Investeren in de preventieve schuldhulpverlening brengt naar verwachting een
daling van de instroom in de curatieve schuldhulpverlening teweeg. Daarom
worden er in het kader van de vroegsignalering afspraken gemaakt met de
nutsbedrijven, zorgverzekeraar en de woningbouwcorporaties. De gesprekken met
de woningbouwcorporaties hebben nog niet tot het gewenste resultaat geleid.
Als gevolg van de recessie en van de werkzaamheden van de sociale wijkteams
doen meer mensen een beroep op schuldhulpverlening. Bewoners weten de
wijkteams te vinden en de problematiek wordt integraler opgepakt. In de keten
van de schuldhulpverlening spelen vrijwilligers steeds meer een belangrijke rol. De
samenwerking tussen de wijkteams en de vrijwilligersorganisaties verloopt beter.
De toestroom bij Ping is vergelijkbaar met 2012. De extra inzet van Ping leidt tot
intensievere contacten en komt de hulpvraag ten goede.
In het kader van de preventieve schuldhulpverlening is extra inzet gepleegd door
middel van de ‘scan Inkomensregelingen’ bij Talent Centrum Fryslân te
61
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
introduceren, voorlichtingsacties in de Huis aan Huis en wijkmagazines en
informatie over geldzaken op de eigen webpagina.
De toename van de instroom in de curatieve schuldhulpverlening leidt tot hogere
kosten en is een aandachtspunt. Voor de periode 2011-2014 zijn de hogere kosten
incidenteel gedekt.
Als gevolg van een wetswijziging neemt het aantal personen onder
beschermingsbewind toe. De daarmee samenhangende kosten moeten uit het
budget bijzondere bijstand worden gefinancierd. Dit leidt tot een ongewenste
kostenstijging. Temeer omdat de gevolgen van deze wetswijziging haaks staan op
het gemeentelijk beleid. Politieke lobby kan wellicht van invloed zijn op dit
ongewenst neveneffect.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
127.122
101.441
-25.681
B.
Begroting 2013 na wijziging
131.498
104.413
-27.085
C.
Rekening 2013
129.734
104.522
-25.212
Resultaat B - C
1.764
109
1.873
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
810
-699
111
1.188
809
1.997
x € 1.000
Beleidsproducten
Arbeidsmarkt en sociale integratie
Inkomensvoorziening
Armoedebestrijding
Totaal
Saldo
-233
0
-233
1.764
109
1.873
Totaal
Totaal
lasten
baten
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Sociale werkvoorziening
101
2. Herstructurering Caparis
3. Bijdrage subsidietekort SW
Saldo
101
126
126
-152
-152
4. Klant in Zicht
164
164
5. Inburgering
150
150
6. Jeugdwerkloosheid
1.216
1.216
7. WWB en Wet BUIG
1.348
8. IAU 2012
9. Inkomensondersteuning minima
10. Armoedebeleid
-1.533
-185
2.180
2.180
-166
-166
245
245
-126
-126
Verrekening met reserves:
Reservebudgetoverheveling
1. Herstructurering Caparis
4. Klant in Zicht
6. Jeugdwerkloosheid
62
-164
-164
-1.216
-1.216
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Analyse van het resultaat:
10. Armoedebeleid
Totaal
Totaal
lasten
baten
Saldo
-245
Niet relevante posten:
Totaal
-245
584
-639
-55
1.764
109
1.873
Analyse & toelichting
Programma Werk en Inkomen
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Sociale
Voor het verwachte negatieve exploitatieresultaat van Caparis NV, het uitvoerings-
werkvoorziening
bedrijf voor de Sociale werkvoorziening (WSW), heeft de gemeente een
voorziening opgenomen. Uit de tweede kwartaalrapportage 2013 van Caparis NV
blijkt echter een te verwachten positief exploitatieresultaat. Hierdoor kan deze
voorziening voor het begrote tekort vrijvallen. Dit levert een incidenteel voordeel
van € 101.000 op. Ook in de Turap is met dit voordeel rekening gehouden.
2. Herstructurering
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de storting in de reserve
Caparis
budgetoverheveling toegelicht van € 126.000 voor de herstructurering van
Caparis.
3. Bijdrage subsidietekort
Het Rijk verstrekt een vaste subsidie op de loonkosten van de WSW. Alle
Sociale werkvoorziening
afwijkingen daarop zijn voor rekening van de gemeente. De loonkosten zijn als
gevolg van CAO-afspraken hoger dan begroot. Het subsidietekort wordt daardoor
€ 212.000 hoger dan in de begroting is opgenomen. Deze afwijking was ook in de
Turap opgenomen.
4. Klant in Zicht
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de storting in de reserve
budgetoverheveling toegelicht van € 164.000 voor het in zicht brengen van de
klanten van noord Boarnsterhim.
5. Inburgering
De gemeente heeft met succes bezwaar aangetekend tegen de
vaststellingsbeschikking van het Rijk op het laatste deel van de Rijksvergoeding
Grotestedenbeleid, de Brede DoelUitkering-Sociaal, Integratie en Veiligheid,
onderdeel Inburgering. Daardoor valt de vaststelling € 150.000 gunstiger uit. Dit
levert een incidenteel voordeel op van € 150.000. Dit voordeel is ook in de Turap
vermeld.
6. Jeugdwerkloosheid
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de storting in de reserve
budgetoverheveling toegelicht van € 1.215.600 voor de bestrijding van
jeugdwerkloosheid.
63
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
7. Wet BUIG (WWB etc.)
De ontwikkeling van het aantal WWB’ers over 2013 ziet er als volgt uit:
In de begroting voor 2013 is vanwege de verslechterende economische
ontwikkeling en de daaraan gekoppelde verwachting van de toename van het
aantal WWB’ers voor 2013 het Centraal Economisch Planbureau (CEP) scenario van
8% stijging gehanteerd. De ‘ambitie van 7%’ is in de begroting verwerkt. Duidelijk
valt te zien dat in de realisatie vanaf halverwege het jaar onze ambitie meer dan is
waargemaakt. Het gemiddelde aantal WWB’ers over 2013 is dan ook lager
uitgekomen dan begroot.
Het resultaat op de Wet BUIG is € 185.000 nadeliger dan begroot.
Dit resultaat is als volgt opgebouwd:
Begroting
Rijksbijdrage en
Uitkering (MAU)
Resultaat x € 1 mln
69,42
67,67
1,75 N
Uitkeringen
72.42
70.86
1,56 V
3,00
3,19
0,19 N
Tekort Wet Buig 2013
Meerjarige Aanvullende
Werkelijk
Rijksbijdrage (incl MAU)
Door het Rijk is voor alle regelingen onder BUIG in totaal € 63,70 mln aan
Leeuwarden verstrekt. Als aanvulling op het tekort over 2013 is via de MAU € 3,97
mln ontvangen. Begroot was een totaalbedrag van € 69,42 mln. Er is dus € 1,75
mln minder ontvangen van het Rijk dan begroot. Dit komt doordat in 2013 er een
voordeel op de uitkeringen is behaald, waardoor het Rijk ook een lagere aanvulling
van het tekort hoeft te betalen.
Verbeterplan MAU
Het verbeterplan als onderdeel van de MAU-aanvraag is door de raad in december
2013 vastgesteld. Daarin staat de geraamde ontwikkeling voor Leeuwarden zónder
verbeterplan (de kolom landelijke ontwikkeling) en mét ons verbeterplan.
Vervolgens is de werkelijke realisatie over 2013 vermeld en het resultaat van de
inspanningen weergegeven. Dit verbeterplan kon niet meer worden verwerkt in de
begroting 2013.
Verbeterplan 2013
Leeuwarden
Cf landelijke
ontwikkeling
Leeuwarden
Cf verbeterplan
Werkelijk
2013
Resultaat
2013
Gemeentelijk Buig budget
63,7
63,7
63,7
0
Uitgaven WWB, IOAW,
IOAZ
Uitgaven Bbz
73,3
70,6
69,6
1,0
1,2
1,2
1,3
0,1-
Resultaat Buig
-10,8
-8,1
-7,2
0,9
Resultaat Buig in %
-17%
-12,7%
Te ontvangen MAU
7,6
4,9
4,0
-0,9
Eigen risico
3,2
3,2
3,2
0
64
11,2%
1,5%
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Voor 2013 werd er in het verbeterplan vanuit gegaan dat er afgerond (€ 10,8
minus verbeterplan € 8,1) € 2,7 mln extra bespaard kon worden. Dit is in
werkelijkheid uitgekomen op een besparing van afgerond € 3,6 mln, derhalve
€ 0,9 mln meer. Daarmee is het verbeterplan financieel gezien ruimschoots
gerealiseerd.
Door deze extra besparing van € 0,9 mln hoeft het Rijk € 0,9 minder aan MAU
uitkering te verstrekken, waardoor de MAU-uitkering over 2013 zal uitkomen
€ 4 mln (3,97 mln).
Het financiële voordeel op de uitkeringen is als volgt opgebouwd:
Uitkeringen
X € 1.000
Prijsverschil WWB (4.734 maal € 169,72)
803 voordeel
Hoeveelheidsverschil (47 maal € 14.730)
692 voordeel
Hogere terugvorderingen en fraudevorderingen WWB
209 voordeel
Prijs- en hoev. verschil overige regelingen (buig)
157 nadeel
Overige
10 voordeel
1.557 voordeel
Het voordeel over 2013 qua uitgaven is ontstaan door de lagere gemiddelde
Prijsverschil WWB
uitkering per WWB’er. De gemiddelde uitkering was begroot op € 14.730,45 en is
€ 14.560,73 geworden. Het prijsverschil van (afgerond) € 169 x 4.734 WWB’ers
levert een prijsvoordeel op van € 803.000.
Rekening was gehouden met gemiddeld 4.781 WWB’ers. Het werkelijke
Hoeveelheidsverschil
(afgeronde) gemiddelde is uitgekomen op 4.734 WWB’ers. Dit hoeveelheidverschil
van (afgerond) 47 WWB’ers levert een voordeel op van € 692.000.
De terugvorderingen laten over 2013 een voordeel zien van € 209.000.
Terugvorderingen
Op de IOAZ, IOAW en de BBZ zijn nadelen ontstaan van totaal € 157.000.
Prijsverschil overige
hoofdzakelijk als gevolg van een verdere toename van het aantal IOAW’ers.
regelingen
Totaal is er over 2013 een resultaat ontstaan van € 3.185.000 (afgerond € 3,19
Resultaat Buig totaal
mln) nadelig. Dit komt overeen met het eigenrisico van 5% van de Rijksbijdrage
over 2013 van € 63,7 mln. Van dit tekort was via de begroting al € 3 mln afgedekt.
Het tekort bedraagt dus per saldo € 185.000 zoals ook in de tussenrapportage is
gemeld.
Begroting
8. IAU 2012
IAU over 2012
2,20
Werkelijk
4,38
Resultaat x € 1 mln
2,18 V
In de begroting 2013 is er voorzichtigheidshalve van uitgegaan dat er 50% over
het in aanmerking komende tekort uit 2012 van € 4,3 mln (of te wel € 2,2 mln) uit
de Incidentele Aanvullende Uitkering (IAU) zou worden ontvangen. Eind december
2013 is duidelijk geworden dat de maximale vergoeding IAU 2012 van € 4,3 mln is
toegekend. Dit betekent een incidenteel voordeel van € 2,18 mln. In de Turap was
de kans op dit hogere voordeel al gemeld.
9. Inkomensonder-
Het nadeel op de minimaregelingen van € 166.000 is, evenals in voorgaande jaren,
steuning minima
het gevolg van het toenemende beroep op deze regelingen. Door de aanhoudend
slechte economische situatie en de door het Rijk doorgevoerde bezuinigingen is het
beroep op deze regelingen groot. Daarnaast is er sprake van zogenaamde ‘open
65
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
einde’ regelingen. Alle inwoners die er recht op hebben kunnen een beroep doen
op de regelingen. Daarnaast is er sprake van een toenemend beroep op de
bijzondere bijstand voor de vergoeding van de kosten voor bewindvoering als
gevolg van veranderingen in de wet.
In de Turap was rekening gehouden met een nadeel van € 282.000.
10. Armoedebeleid
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de storting in de reserve
budgetoverheveling toegelicht van € 245.000 ter dekking van de kosten die
samenhangen met de intensivering van het armoedebeleid in 2014 (onder andere
de uitvoering van het Kindpakket).
66
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Wonen (6)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Stadsontwikkeling
Wethouder mw. I. Diks
H.E. Bannink
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Uitvoeren Leeuwarder
+
Het Leeuwarder bestek en de wijkactieplannen functioneren als
bestek en
routekaarten voor de (gezamenlijke) acties van gemeente en
wijkactieplannen
corporaties en lopen tot 2016. De herstructurering van de WestIndische buurt is begonnen.

Ontwikkelen rol
+
gemeente richting FUMO
De FUMO organisatie is ingericht en is begin januari 2014 van start
gegaan. Hieraan is zowel bestuurlijk als ambtelijk een belangrijke
bijdrage geleverd. De concept-dienstverleningsovereenkomst (DVO) is
opgesteld. Het gesprek met de FUMO is hierover gaande. De DVO
wordt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2014 definitief.
Successen
1.
De (bruto) woningbouwproductie van 377 woningen.
2.
Het programma met de corporaties is conform afspraak uitgevoerd.
3.
De voorbereidingsfase van de FUMO is succesvol afgerond.
Verbeterpunten
1.
Aandacht voor juiste balans in de woningvoorraad. De realisatie van koopwoningen blijft zowel in absolute
als relatieve zin teveel achter.
2.
Verdere professionalisering toezicht FUMO.
3.
Vergroten verantwoordelijkheidsbesef bij eigenaren en bewoners op gebied van brandveiligheid.
Eindconclusie
Het programma Wonen speelt zich af in een dynamische omgeving. Hoewel 2013 tot nu toe het zwaarste jaar
uit de crisis is, zijn er 77 woningen meer bijgekomen (377 in totaal) dan het verwachte langjarig gemiddelde
(van 300). In 2013 is de verhuurdersheffing ingevoerd. De impact van deze financiële tegenvaller voor
corporaties wordt vanaf 2014 merkbaar, vooral in de nieuwbouw- en vervangingsopgave. Het programma voor
2013 uit het Leeuwarder Bestek is desondanks gerealiseerd.
In 2013 heeft succesvolle afronding plaatsgevonden van de opbouw- en implementatiefase van de FUMO. De
FUMO is op 2 januari 2014 daadwerkelijk gestart. De gemeente Leeuwarden heeft een belangrijke bijdrage
geleverd aan de voorbereidingsfase. Het opdrachtgeverschap krijgt vorm en verdere professionalisering van het
toezicht vind plaats door scherpe sturing op resultaat en financiën.
Op het gebied van vergunningverlening en handhaving zijn kwaliteitsslagen doorgevoerd in de
programmatische aanpak. Door voorlichting wordt gestuurd op een groter verantwoordelijkheidsbesef op het
gebied van brandveiligheid bij eigenaren en bewoners.
67
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Leeuwarden heeft een aantrekkelijke leefomgeving met een goed functionerende woningmarkt
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Bebouwd gebied
structureel (S)
A. Hoge bouwtechnische en energetische
wordt duurzaam
kwaliteit van en flexibiliteit in
gebruikt, biedt
bestaande (sociale huur) woningen
- Uitvoeren prestatieafspraken
woningcorporaties (S)
- Uitvoeren wijkactieplannen (S)
passende
huisvesting voor
B. Bescherming en duurzaam beheer
doelgroepen. Het
van cultureel erfgoed: monumenten
cultureel erfgoed in
en beschermde stadsgezichten,
bebouwd en
archeologische waarden en
landschappelijk
vindplaatsen met een breed
gebied behoudt
draagvlak voor de instandhouding
- Stimuleren duurzaam gebruik,
instandhouding en onderhoud (S)
- Aanwijzen gemeentelijke
monumenten (I)
- Ontwikkelen Cultuurhistorische
Waardenkaart (I)
vitaliteit
Een evenwichtige
woningvoorraad
C. Meer woningen voor midden en hoge
inkomens
- Bijsturen van het planaanbod op basis
strategisch woonprogramma uit
(via nieuwbouw)
Woonplan (S)
D. Wooncarrière maken is mogelijk
- Stimuleren van gedifferentieerde
nieuwbouw (S)
Bouwwerken en
werkzaamheden
E. De regelgeving inzake het
- Opstellen en uitvoeren
omgevingsrecht wordt nageleefd
voldoen aan eisen
Handhavinguitvoeringsprogramma’s
(S)
t.a.v. veiligheid,
- Implementeren vergunningen
duurzaamheid en
uitvoeringsprogramma (I)
gezondheid,
- Verbeteren procesbeheersing
waarbij tevens het
vergunningverlening en handhaving
aanzien van de
(I)
bebouwde
omgeving en de
historischruimtelijke kwaliteit
zijn gewaarborgd
68
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Subdoelstellingen
Bebouwd gebied en cultureel erfgoed
A
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
-
5%
5%
5%
(2009)
627
30
1010
917
-93
1020
1020
40
45
5
40
40
1435
1750
nvt
--
1800
1800
-
86%
89%
3%
86%
86%
(2008)
134
156
25%
72%
47%
25%
25%
8,5%
9%
0,5%
8,5%
8,5%
1
12,5%
4%
-8,5% 12,5% 12,5%
Saldo
Hoge bouwtechnische en energetische kwaliteit van en
flexibiliteit in bestaande (sociale huur) woningen
Indicator(en):
- Verbeteren sociale huurwoningen (energetisch en
casco)
4,5% -0,5%
Bron: Gem. Leeuwarden
B
Bescherming en duurzaam beheer van cultureel
erfgoed met een breed draagvlak voor instandhouding
Indicator(en):
- Aantal beschermde monumenten (Rijks- en
gemeentelijk, zowel ondergronds als bovengronds)
- Aantal restauraties incl. herbestemmingen (zowel
gesubsidieerd als ongesubsidieerd)
- Het aantal bezoeken van de gemeentelijke website
per jaar
Bron: SIMON (monumentendatabase)
Evenwichtige woningvoorraad
C
Meer woningen voor midden en hoge inkomens
Indicator(en):
- Aandeel meerpersoons huishoudens in uitleglocaties
Bron: gemeente Leeuwarden
D
Wooncarrière maken is mogelijk (uitgangspunt
brutoproductie 300)
Indicator(en):
- Sociale huur
- Geliberaliseerde huur
- Koop goedkoop < 160.000
- Koop midden < 230.000
150
29%
11%
- Koop duur< 340.000
80
16,5%
2%
-14,5% 16,5%
-18%
29%
29%
- Koop exclusief > 340.000
66
8,5%
2%
-6,5%
8,5%
8,5%
100%
98%
-2%
100%
100%
100% 99,75% -0,25% 100%
100%
16,5%
Bron: Statistiek en onderzoek gemeente Leeuwarden
Eisen bouwwerken, werkzaamheden en ruimtelijke kwaliteit
E
De regelgeving inzake het omgevingsrecht wordt
nageleefd
Indicator(en):
- Het handhavingsuitvoeringsplan wordt gerealiseerd
- Alle vergunningen/meldingen worden tijdig en
correct afgehandeld
(2010)
99%
Bron: BWT/OVX (meldingen- en vergunningenregistratie)
69
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
Bebouwd gebied en cultureel erfgoed
-
Uitvoeren prestatieafspraken woningcorporaties en
wijkactieplannen
X
+
X
X
X
-
Stimuleren duurzaam gebruik, instandhouding en
onderhoud
X
+
X
X
X
- Aanwijzen gemeentelijke monumenten
X
+
-
-
-
- Ontwikkelen cultuurhistorische waardenkaart
X
+
-
-
-
X
+/-
X
X
X
X
+/-
X
X
X
X
+
X
X
X
- Uitvoering project verbeterslag brandcompartimentering
X
+
-
-
-
- Implementeren vergunningen uitvoeringsprogramma
X
+
-
-
-
Evenwichtige woningvoorraad
-
Bijsturen van het planaanbod op basis van het
strategisch woonprogramma uit het Woonplan
- Stimuleren van gedifferentieerde nieuwbouw
Eisen bouwwerken, werkzaamheden en ruimtelijke kwaliteit
-
Opstellen en uitvoeren
Handhavingsuitvoeringsprogramma
Analyse & toelichting
Bebouwd gebied en cultureel erfgoed
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Hoge bouwtechnische en
Over de energetische verbetering van het corporatiebezit zijn prestatieafspraken
energetische kwaliteit in
gemaakt die periodiek gemonitord worden. Jaarlijks verbeteren de corporaties een
bestaande woningen (A)
gedeelte van hun woningvoorraad. Het streefgetal is gemiddeld 5% per jaar,
waarbij dit jaarlijks wisselt; 2013 lag net onder het streefgetal.
In programma 13 Milieu, energie en water wordt ook gerapporteerd over de
energetische verbetering. Dit gaat over de verbetering in de aandachtwijken en
betreft zowel corporatie- als particulier bezit. In dit programma gaat het om de
energetische verbetering van het corporatiebezit in de gemeente Leeuwarden als
geheel.
In de begroting 2014 wordt de verduurzaming van de woningvoorraad voor wat
betreft het particuliere aandeel in de bestaande woningvoorraad gevolgd via de
indicator ‘aantal verstrekte duurzaamheidsleningen’. Hier heeft de gemeente
directe invloed op. Dit is echter maar een fractie van de energiebesparende
maatregelen die in de gehele gemeente worden toegepast. Op dit moment zijn
daar geen gegevens over. Het voornemen is om met bouwmarkten in overleg te
treden over de mogelijkheden voor het opzetten van een monitoringsysteem op
toepassing van energiebesparende maatregelen.
Aantal bezoekers website
Dit kengetal is niet meer bruikbaar omdat informatie tegenwoordig op een andere
(B)
manier wordt ontsloten. Het raadplegen van (gemeentelijke) verordeningen en de
digitale route voor het verkrijgen van een vergunning verloopt via externe
70
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
websites. In de programmabegroting van 2014 is dit meetpunt vervangen door:
aantal publieksmomenten. De informatie op de gemeentelijke website is in 2013
wel flink uitgebreid: gegevens over alle monumentale gebouwen op het
Leeuwarder grondgebied uit de eigen databank Simon zijn sinds oktober
geografisch te raadplegen op internet
(www.leeuwarden.nl/artikel/2013/monumenten-leeuwarden).
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Overige toelichting
Aanwijzing gemeentelijke
Per 2013 zijn ca. 360 onroerende zaken aangewezen als gemeentelijk monument.
monumenten (B)
Het door de raad beoogde aantal (bij de opdrachtverlening eind 2006) is hiermee
bereikt. In 2013 is verder gewerkt aan een reservelijst van ontdekkingen in de
afgelopen jaren en van bijzondere panden in de binnenstad die bouwhistorisch
onderzocht moeten worden. Een deel hiervan is al aangewezen als beschermd
monument. Dit kleinschalige, maar intensieve onderzoek wordt in de komende tijd
voortgezet.
Aantal restauraties(B)
Het aantal restauraties en groot onderhoud van monumentale panden is stabiel.
De mate waarin of wijze waarop sommige eigenaren dat laten doen versobert. Er
zijn toch ook grootschalige en arbeidsintensieve restauraties uitgevoerd of in
uitvoering. Voorbeelden zijn het Stadsarmhuis (Haniahof) door de gemeente en
het complex panden aan de Grote Kerkstraat en Pijlsteeg in opdracht van het Sint
Anthony Gasthuis. Een mooie stimulans voor het inhalen van achterstallig
onderhoud vormen de subsidieregelingen voor de aanloopstraten in de binnenstad
in het kader van Binnenstad Boppe (Programma 3 Economie en toerisme). De
effecten daarvan, mede begeleid door Monumentenzorg (technische en
kleuradviezen), zijn goed zichtbaar aan bijvoorbeeld de Nieuwe Oosterstraat.
Ontwikkelen
De inventarisatie naar cultuurhistorisch waardevolle landschappelijke elementen
cultuurhistorische
van het buitengebied op het Leeuwarder grondgebied is vrijwel afgerond. De
waardenkaart (B)
elementen worden middels bestemmingsplannen beschermd. Organisaties als
Heemschut en de Historische Vereniging Aed Levwerd zijn hier zeer positief over.
Het bestemmingsplan Buitengebied bevat relatief veel landschappelijke elementen
en heeft in 2013 ter inzage gelegen. Bescherming en waardering worden sterk
bevorderd door actieve communicatie. Publicaties voor eigenaren, gebruikers en
het grote publiek zijn daarom in de maak.
Subconclusie
Een deel van het corporatiebezit is bouwtechnisch en energetisch verbeterd.
De subdoelstellingen voor cultuurhistorie zijn grotendeels gerealiseerd. Door meer
publiciteit zal de waardering voor en de bekendheid met het belang van
van bescherming van gemeentelijke monumenten en van waardevolle
landschappelijke elementen worden vergroot.
Evenwichtige woningvoorraad
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Wooncarrière maken is
De gewenste onderverdeling van de nieuwbouw betreft het langjarige gemiddelde.
mogelijk (D)
De jaarlijkse productie wijkt hier per definitie van af. In 2013 was de afwijking
aanzienlijk door het grote aantal toevoegingen in het sociale segment. De totale
bruto productie was met 377 ook hoger dan het verwachte aantal van 300. Dit
sluit aan bij de demografische ontwikkelingen (groei van aantal studenten,
starters en overige kleine huishoudens) en veranderingen in de marktvraag
(behoefte aan huurwoningen).
71
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Bijsturen planaanbod (C)
Het planaanbod is geringer als gevolg van de huidige situatie op de woningmarkt.
Dit betreft vooral projecten met koopwoningen. Er wordt nu actiever gestuurd op
het realiseren van woningen voor kleine huishoudens in de huursector. In de
markt ontstaat in toenemende mate behoefte aan kwaliteitsverbetering en/of
transformatie van de bestaande voorraad. De focus verschuift hiermee, en er
worden verschillende instrumenten ingezet (o.a. de duurzaamheidslening).
Stimuleren van
Bij grotere projecten wordt gestuurd op de programmering om te komen tot
gedifferentieerde
haalbare en gewenste projecten. Dit gebeurt onder meer op basis van (nieuwe)
nieuwbouw (D)
kennis over doelgroepen en vraag in de gemeente. Binnen een aantal
marktsegmenten (vooral duurdere koop) is de woningmarkt momenteel dusdanig
klein, dat gemeentelijke stimuli amper werken. Dit is tevens het landelijke beeld.
Speerpunten
Uitvoeren Leeuwarder
Een groot deel van 2013 stond in het teken van de discussie over de
bestek en
verhuurdersheffing. De langdurige onduidelijkheid leidde ertoe dat pas na de
wijkactieplannen (A)
zomer een definitief uitvoeringsprogramma 2013 vastgesteld kon worden. De
verhuurdersheffing (en nog enkele andere financiële tegenvallers met extra
afdrachten, zoals saneringssteun) heeft forse impact op de investeringscapaciteit
van corporaties. Ook voor 2014 blijft de zorg over de realisatie van projecten. De
corporaties hebben aangegeven te focussen op de bestaande voorraad.
De route die met de corporaties via het Leeuwarder bestek en de wijkenaanpak
wordt gevolgd, geldt ook de komende jaren. Hiermee kan gericht geïnvesteerd
worden in de kwaliteit van onder meer de aandachtwijken.
De provincie heeft –o.a. met input van Leeuwarden– een aanvalsplan
woningmarkt opgezet. In 2013 is gestart met het benutten van de mogelijkheden
die dit plan biedt, bijvoorbeeld door (duurzaamheids)premies en leningen te
promoten bij Leeuwarder woningeigenaren. Bovengenoemde ontwikkelingen,
samen met de nieuwe samenstelling van de gemeente, vragen om actualisatie van
het woonbeleid. In 2014 wordt hiermee gestart.
Subconclusie
Gezien de context van de woningmarkt is de bouwproductie van 377 woningen
positief. Het gaat hier vooral om toevoegingen in de sociale huur. Uit de meest
recente analyses blijkt dat er voldoende sociale huurwoningen zijn en dat de
toekomstige opdracht vooral ligt in een verbeterslag van de kwaliteit van
bestaande sociale huur woningen. De in 2013 ingevoerde verhuurdersheffing heeft
haar weerslag op het investeringsniveau van corporaties. Mede hierdoor was het
uitvoeringsprogramma 2013 pas in september compleet. De uitvoering heeft er
echter nog niet onder geleden. Vanaf 2014 wordt ten opzichte van de
prestatieafspraken een terugval verwacht in het aantal nieuw te bouwen
woningen.
Eisen bouwwerken, werkzaamheden en ruimtelijke kwaliteit
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
De regelgeving inzake het
Over het handhavingsuitvoeringsprogramma en de uitvoering van het project
omgevingsrecht wordt
verbeterslag brandcompartimentering wordt gerapporteerd in het
nageleefd (E)
handhavingsverslag 2013 dat afzonderlijk aan de raad wordt aangeboden.
72
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunten
Ontwikkelen rol gemeente
De FUMO is geïmplementeerd en op 1 januari 2014 van start gegaan. De
richting FUMO (E)
personele invulling is afgerond en het personeel van de MAD is bij de FUMO
geplaatst. Er wordt gewerkt aan het uitwisselen van informatie over de
bedrijven, waarvoor de FUMO de gemeente Leeuwarden gaat adviseren. Naast
een concept voorstel voor een dienstverleningsovereenkomst (DVO) is een
uitvoeringsprogramma voor de vergunningverlening en het toezicht opgesteld
voor die bedrijven waarvoor de FUMO de uitvoering doet. Met de
conceptzienswijze bij de FUMO begroting 2014 is de directie van de FUMO
aangespoord een uiterste inspanning te verrichten om de restformatie van de
MAD omlaag te brengen.
De komende tijd wordt gewerkt aan verdere professionalisering van het toezicht.
Er zal meer gestuurd worden op resultaat en financiën.
De FUMO is gehuisvest in het voormalige gemeentehuis van Boarnsterhim,
waarmee een goede bestemming voor dit pand is gevonden.
Overige toelichting
Implementeren
Het toetsingsbeleid is geïmplementeerd. Het verder digitaliseren van het
vergunningen
vergunningverleningsproces wordt bepaald door de voortgang van Leeuwarden
uitvoeringsprogramma (E)
digitaal.
Actualisatie Kadernota
De geactualiseerde kadernota handhaving wordt in het tweede kwartaal van
Handhaving (E)
2014 aan de raad aangeboden. De opzet is zodanig veranderd dat er vanaf 2015
wordt gewerkt met één integraal Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP)
waardoor het geheel overzichtelijker wordt en de integraliteit wordt vergroot.
Slag om
In 2013 zijn hercontroles van het project ‘slag om de brandcompartimentering’
brandcompartimentering
uitgevoerd en zijn er bij alle basisscholen controles uitgevoerd. Met een aantal
(E)
gebouwbeheerders wordt verkend of het mogelijk is om op termijn over te gaan
op systeem- of horizontaal toezicht. Daarnaast is geïnventariseerd welke
gebouwen in het voormalig grondgebied van noord Boarnsterhim een hoog risico
hebben. Van de kamerverhuurpanden zijn de panden met 7 of meer bewoners
gecontroleerd op brandveiligheid. Het merendeel van de exploitanten heeft de
zaken, soms na hercontrole, volledig op orde. Waar tekortkomingen zijn
geconstateerd, zijn de eigenaren gevergd op aanvullende maatregelen en treffen
ze die.
Incident
Als gevolg van de brand op de Kelders is er in de samenleving onrust ontstaan
Brand Kelders
over de brandveiligheid bij kamerverhuur en studentenwoningen. Dit uit zich in
rechtstreekse vragen van kamerbewoners, maar ook vanuit de buurt. Naast de
toezichttaak die zich richt op kamerverhuurpanden met 5 of meer bewoners
(gebruiksmelding), wordt hierop ingespeeld door in 2014 voorlichting te geven
en in te zetten op het vergroten van het verantwoordelijkheidsbesef hiervoor bij
de eigenaren en bewoners.
Subconclusie
Met het onderbrengen van een deel van de basistaken op het gebied van
milieuvergunning, -toezicht en handhaving bij de FUMO wordt voldaan aan de
landelijke afspraken. Er wordt gewerkt aan verdere professionalisering van het
toezicht door meer te sturen op financiën en resultaat. Op het gebied van
vergunningverlening is met de implementatie van het nieuwe Vergunningen
uitvoeringsprogramma een verbeterslag gerealiseerd. Daarnaast heeft
doorontwikkeling van het gedigitaliseerde vergunningverleningsproces
73
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
plaatsgevonden. Ook op gebied van handhaving is een kwaliteitsslag gemaakt
door een overzichtelijker en integraler handhavingsuitvoeringsprogramma. De
bewustwording van de verantwoordelijkheid die bewoners en eigenaren zelf
hebben op het gebied van brandveiligheid blijft een aandachtspunt voor het
volgend begrotingsjaar.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
10.551
3.297
-7.254
B.
Begroting 2013 na wijziging
11.058
3.757
-7.301
C.
Rekening 2013
10.480
3.393
-7.087
Resultaat B - C
578
-364
214
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
58
-40
18
Woningmarktbeleid
205
29
234
Overige huisvesting
21
11
32
Beleid ISV
70
0
70
Bouw- en milieutoezicht
98
-2
96
Omgevingsvergunning (WABO)
423
-586
-163
Handhaving omgevingsrecht
-64
-19
-83
11
0
11
Stadsvernieuwing
-245
245
0
Totaal
578
-364
214
x € 1.000
Beleidsproducten
Cultuurhistorisch beheer
Kwaliteit gebouwde omgeving
Saldo
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
Totaal
Totaal
lasten
baten
1. Omgevingsvergunning - bouwen
615
-537
2. Woningmarktbeleid
200
3. Beleid ISV
4. Stadsvernieuwing
Saldo
78
200
70
70
-238
-238
Verrekening met reserves:
-294
1. Omgevingsvergunning - bouwen
2. Stadsvernieuwing
-294
238
238
Niet relevante posten:
225
-65
160
Totaal
578
-364
214
74
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Analyse & toelichting
Programma Wonen
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Omgevingsvergunning
- bouwen
Bij het opstellen van de begroting 2013 is aan bouwleges een opbrengst geraamd
van € 2,407 mln. De werkelijke opbrengsten zijn blijven steken op € 1,870 mln.
Een nadeel derhalve van een € 537.000.
De aantallen ingediende aanvragen weken niet veel af van de verwachte aantallen,
maar het betrof vooral aanvragen met een geringe bouwsom. Vooral de grote
bouwprojecten, die verhoudingsgewijs een groot deel van de opbrengsten bepalen,
bleven achter bij de raming.
Om te anticiperen op de lagere leges wordt gedurende het jaar alles gedaan om op
een verantwoorde wijze de kosten zo laag mogelijk te houden. Hiervoor wordt
onder andere gewerkt met een flexibele schil, wat inhoudt dat een aantal
vacatures pas wordt ingevuld met inhuur als de werkzaamheden daar om vragen.
Hierdoor was het mogelijk om in 2013 een voordeel op apparaatskosten en diverse
overige kosten te realiseren van € 615.000.
Daarnaast is het beleid om een deel van de leges van grote bouwprojecten door te
schuiven naar komende jaren, omdat de hiermee gepaard gaande werkzaamheden
direct zijn gekoppeld aan de voortgang van de bouw de komende jaren. Ter
dekking van deze kosten is een bedrag van € 294.000 gestort in de reserve
budgetoverheveling.
Hierdoor is per saldo sprake van een nadeel op het onderdeel bouwen van
€ 216.000.
2. Woningmarktbeleid
De inzet van de eigen medewerkers op het gebied van woningmarktbeleid is ruim
€ 150.000 lager dan begroot door vooral vacatureruimte. Daarnaast is ook geen
aanspraak gedaan op het budget van € 50.000 voor externe advisering, waardoor
in totaal sprake is van een voordeel van € 200.000.
3. Beleid ISV
De derde en laatste ISV-periode verkeert in een aflopende fase, waardoor ook de
personele inzet fors lager is dan begroot; voordeel € 70.000.
4. Stadsvernieuwing
In het kader van de Stimuleringsregeling stedelijke woonkwaliteit is een bedrag
van € 238.000 ingezet voor het voormalige pand van de Leeuwarder Courant.
Deze bijdrage is onttrokken aan de reserve Stadsvernieuwing. Omdat bij het
opstellen van de begroting 2013 deze mutatie voor dit jaar niet was voorzien, is
zowel aan de lasten- als de batenkant, sprake van een afwijking die overigens
geen invloed heeft op het resultaat.
75
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
76
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Infrastructuur/bereikbaarheid (7)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Stadsontwikkeling
Wethouder mw. T. Koster
L. Kappert
Speerpunten
Realisatie en voortgang
Real
2013

Stadsring
-
Europaplein
-
In mei 2013 verzocht de raad aan het college om het ontwerp
zodanig aan te passen dat het tegemoet komt aan de opmerkingen
van Hûs & Hiem om de overzienbaarheid van het plein te verbeteren.
In september 2013 stemde de raad in met het burgerinitiatief om
onderzoek te doen naar een oplossing zonder tunnels. Naar
verwachting adviseert het college aan de raad in april 2014 over de
vergelijking tussen een gelijkvloerse oplossing en het ontwerp met
fietstunnels.
-
Valeriusstraat en
+

Mobiliteits- en
+
verkeersmanagement

In mei 2013 heeft de raad de realisatiebesluiten voor de
Valeriusstraat/-plein en de Julianalaan genomen.
Julianalaan
Het aantal partners is gegroeid naar 42. De doelstelling van 30
convenantpartners is ruim gerealiseerd.
Verkeersveiligheid
In 2013 zijn in het kader van het programma optimalisatie van
+
verkeersluwe gebieden extra maatregelen genomen in
Camminghaburen (Frittemastate) en Goutum (Wergeasterdyk en de
Tearnserdyk). Voorts zijn in 2013 diverse verkeerseducatieprojecten
uitgevoerd in het kader van het Manifest Verkeersveiligheid Fryslân
2011-2025.

Onderdoorgangen bij station
Werpsterhoek
-
In verband met een langere benodigde voorbereidingstijd worden de
onderdoorgangen voor het autoverkeer en fietsverkeer in 2014/2015
gerealiseerd i.p.v. 2013.
Successen
1.
De uitvoering van het Programma Leeuwarden Vrij-Baan loopt grotendeels volgens planning en in goede
samenwerking met de provincie en Rijkswaterstaat.
2.
De nieuwe meetmethode voor de indicatoren gemiddelde snelheid op de stadsring en gemiddelde snelheid
op een aantal geselecteerde hoofdfietsroutes geeft meer gedetailleerde en betere beleidsinformatie.
Hierdoor kan er beter gestuurd worden op basis van de gemeten resultaten.
3.
Op het gebied van mobiliteits- en verkeersmanagement zijn diverse positieve resultaten behaald. Hiermee
is c.q. wordt een bijdrage geleverd aan een verbeterde doorstroming van het autoverkeer door het
stimuleren van alternatieve vervoerswijzen, zoals de fiets.
Verbeterpunten
Er zijn nog geen betrouwbare gegevens over de ontwikkeling van het aantal (ernstige)verkeersongevallen. De
ongevallendatabase vormt hierdoor vanaf 2010 geen goede afspiegeling van de werkelijke veiligheidssituatie.
Eindconclusie
De voorbereiding en de uitvoering van de meeste Leeuwarder (Vrij-Baan) projecten verloopt volgens planning.
De opgetreden vertragingen van een aantal (deel)projecten, zoals de parkeergarage Reviusstraat en de
onderdoorgangen bij toekomstig station Werpsterhoek hebben geen negatieve invloed op de uitvoering van het
totale bereikbaarheidsprogramma. De vertraging binnen het project Europaplein is in dit verband wel een
zorgpunt/aandachtspunt.
De Westelijke Invalsweg fase 2 verloopt niet geheel volgens planning. Daardoor verloopt de
verkeersafwikkeling aan de westzijde van de stad gedurende een tijdelijke periode niet optimaal. Door een zo
77
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
optimaal mogelijke fasering is de verkeersafwikkeling tijdens de uitvoering zo goed mogelijk gewaarborgd.
Om de doelstelling van de halvering van het gemiddeld aantal verkeersslachtoffers in 2025 (t.o.v. de periode
2007-2009) te kunnen toetsen wordt –in overleg met het Regionaal Orgaan voor de verkeerveiligheid Fryslân–
bekeken op welke manier dat het beste kan.
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Een bereikbare en verkeersveilige stad
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
A. Een acceptabele afwikkeling voor
- Stadsring; Europaplein,
hoofddoelen
Auto- en
fietsverkeer
structureel (S)
autoverkeer op de Stadsring.
Een goede
Valeriusstraat en Julianalaan (I)
- Projecten invalswegen: Westelijke
doorstroming van
Invalsweg fase 2, Drachtsterweg e.o.
het gemotoriseerde
en Overijsselselaan (I)
verkeer en
- Mobiliteits- en verkeersmanagement
fietsverkeer op het
(I)
hoofdwegennet
- Monitoring afwikkeling autoverkeer
op de stadsring (S)
B. Handhaven van de gemiddelde
fietssnelheid op het hoofdfietsnet
- Fietsroute binnenstad –
Harlingervaart (I)
- Monitoring fietssnelheid op
hoofdfietsnetwerk (S)
Parkeren
C. Evenwicht tussen vraag en aanbod
Een goede
van parkeerplaatsen in en om de
- Parkeeronderzoek (S)
- Parkeergarage Reviusstraat (I)
parkeerbalans voor
binnenstad op piekmomenten
- Parkeergarage Oosterstraat (I)
zowel het
autoparkeren als het
fietsparkeren
Verkeersveiligheid
D. Evenwicht tussen vraag en aanbod
fietsenstallingen
- Bezettingsonderzoek fietsenstallingen
(S)
E. Afname aantal verkeersslachtoffers
Leeuwarden is
- Verkeersveiligheid; optimalisatie
verkeersluwe gebieden (I)
verkeersveilig
- Monitoring verkeersveiligheid (S)
- Permanente Verkeerseducatie (S)
78
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Subdoelstellingen
Auto- en fietsverkeer
A
Nulmeting
Begr
2013
(2009)
29,6
km/u
>25
km/u
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
>25
km/u
>25
km/u
2
km/u
14
km/u
14
km/u
Saldo
Een acceptabele afwikkeling voor autoverkeer op de
Stadsring
Indicator(en):
- Een gemiddelde snelheid van minimaal 25 km per
uur in de spitsperioden op de gehele stadsring in 2020
geen vergelijkbare meting
Bron: monitoring
B
Handhaven van de gemiddelde fietssnelheid op het
hoofdfietsnet
Indicator(en):
- De gemiddelde snelheid op een aantal geselecteerde (2012) 14 km/u
16
km/u
hoofdfietsroutes
14 km/u
Bron: monitoring
Parkeren
C
Evenwicht tussen vraag en aanbod van
parkeerplaatsen in en om de binnenstad op
piekmomenten
Indicator(en):
- Bezettingsgraad parkeerplaatsen binnenstad (binnen
de stadsgrachten)
90%
(op za
in nov.)
<90%
72%
-18%
<90%
<90%
1.300
tekort
geen
tekort
geen
tekort
0
geen
tekort
geen
tekort
gem.
118
slachtoff
ers per
jaar
108
104
100
Bron: Parkeeronderzoek
D
Evenwicht tussen vraag en aanbod fietsenstallingen
Binnenstad
Indicator(en):
- Aantal fietsenstallingen
Bron: Fietsparkeeronderzoek
Verkeersveiligheid
E
Afname aantal verkeersslachtoffers
Indicator(en):
- Halvering van het gemiddeld aantal
verkeersslachtoffers in 2025 t.o.v. de periode 20072009
Bron: Ongevalsregistratie i.o.m. Provincie Fryslân
79
geen gegevens
ivm gewijzigd
registratiesysteem
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
- Stadsring
X
+
X
X
X
- Projecten invalswegen: Westelijke invalsweg
X
+/-
X
X
X
- Projecten invalswegen: Drachtsterweg e.o.
X
+
X
X
X
- Projecten invalswegen: Overijsselselaan
X
+
X
X
-
- Mobiliteits- en verkeersmanagement
X
+
X
X
X
- Monitoring afwikkeling autoverkeer op de stadsring
X
+
X
X
X
- Monitoring fietssnelheid op hoofdfietsnetwerk
X
+
X
X
X
- Fietsroute Binnenstad - Harlingervaart
X
+
X
-
-
- Parkeeronderzoek
X
+
X
X
X
- Parkeergarage Reviusstraat
X
-
-
-
-
- Parkeergarage Oosterstraat
X
+
-
-
-
- Optimalisatie verkeersluwe gebieden
X
+
X
-
-
- Monitoring verkeersveiligheid
X
-
X
X
X
- Permanente Verkeerseducatie
X
+
X
X
X
Auto- en fietsverkeer
Parkeren
Verkeersveiligheid
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Motie FietsParkeur
-
C
Analyse & toelichting
Auto- en fietsverkeer
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Een gemiddelde snelheid
In 2013 is voor het meten van de gemiddelde snelheid van gemotoriseerd verkeer
van minimaal 25 km per
op de stadsring in de spitsperioden een andere meetmethode gebruikt dan in
uur in de spitsperioden op
voorgaande jaren.
de Stadsring (A)
Ook hier geldt dat door de gewijzigde meetmethode vanaf 2013 een vergelijking
met de eerdere jaren niet goed mogelijk is.
De gemiddelde snelheid
In beide gevallen wordt de meting van 2013 de nieuwe nulmeting. Effectmetingen
op een aantal
vinden vanaf 2014 jaarlijks plaats volgens de nieuwe meetmethode.
80
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
geselecteerde
hoofdfietsroutes (B)
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Europaplein
Het is niet gelukt om het oorspronkelijke ontwerp (uit 2012) in 2013 verder
technisch uit te werken. Dit omdat in mei 2013 de raad het college heeft verzocht
om het ontwerp zodanig aan te passen dat het tegemoet komt aan de
opmerkingen van Hûs & Hiem om de overzienbaarheid van het plein te
verbeteren.
In september 2013 stemde de raad in met het burgerinitiatief om onderzoek te
doen naar een oplossing zonder tunnels. Naar verwachting adviseert het college
aan de raad in april 2014 over de vergelijking tussen een gelijkvloerse oplossing
en het ontwerp met fietstunnels.
Westelijke Invalsweg
Bij de uitwerking van het project, de bestemmingsplanprocedure en de aankoop
(fase 2)
van de benodigde gronden is rekening gehouden met vertraging door procedures
bij de Raad van State betreffende het bestemmingsplan en mogelijk onteigening.
De Raad van State procedure is afgewikkeld en het bestemmingsplan is
onherroepelijk vastgesteld. Er wordt dan ook druk gewerkt aan de
onteigeningsprocedure. Deze procedure kan in het slechtste geval nog minstens
1,5 jaar duren, als partijen niet bereid zijn om mee te werken. Tot die tijd worden
geen bouwactiviteiten uitgevoerd.
Om er voor te zorgen dat het verkeer goed kan worden afgewikkeld, nadat de
Haak en de 1e fase van de Westelijke invalsweg gereed zijn, wordt de 2e fase
Westelijke Invalsweg gefaseerd uitgevoerd. Er is gekeken naar een slimme
uitvoeringsvolgorde van projectonderdelen. Daarom wordt de aansluiting op de
Zwettestraat versneld aangelegd. Hiermee is een goede aansluiting op de
stadsring via de Zwettestraat geborgd.
Onderdoorgangen bij
In verband met een langere benodigde voorbereidingstijd worden de
station Werpsterhoek
onderdoorgangen voor het autoverkeer en fietsverkeer in 2014/2015 gerealiseerd
i.p.v. 2013.
Overige toelichting
Mobiliteits- en
Op het gebied van Mobiliteits- en verkeersmanagement zijn diverse positieve
verkeersmanagement
resultaten behaald. Hieronder volgt een greep uit de resultaten:

Het aantal partners is gegroeid naar 42, waarvan 30 convenantpartners en 12
partners (MKB) met in totaal ca. 23.000 werknemers (ruim 40% van het
totaal aantal werknemers). De doelstelling van 30 convenantpartners is
gerealiseerd.

Het aantal deelnemende MKB-bedrijven als partner loopt nog steeds achter op
de doelstelling, maar begint in aantallen op te lopen. De verwachting was
medio 2013 15 MKB-partners te hebben. Op dit moment zijn er 12 MKBbedrijven als partner aangehaakt bij ‘Werk Slim, Reis Slim’. Hieraan heeft
zowel de fietscampagne Rij2op5 als een gezamenlijke actie met bedrijvenpark
Leeuwarden West en MKB-Noord aan bijgedragen.

Vanaf het voorjaar 2012 tot medio 2013 zijn er via de ‘Werk Slim Reis Slim’pas meer dan 400 e-bikes door werknemers via de deelnemende
fietsenhandelaren gekocht. Het aantal fietsenhandelaren dat meedoet, is
ondertussen opgelopen naar 17.

De fietskluizen bij Goutum zijn in gebruik genomen. De animo is groot, alle
81
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
50 passen zijn verstrekt en alle 30 kluizen zijn in gebruik.

Leeuwarden is dankzij de plannen van ‘Werk Slim, Reis Slim’ onderdeel
geworden van het landelijke programma van Beter Benutten van het
Ministerie Infrastructuur & Milieu. Een plan voor specifiek Leeuwarden-West
wordt in het 1e kwartaal van 2014 uitgewerkt.
Subconclusie
De speerpunten uit het programma 2013 liggen grotendeels op schema. Met
uitzondering van het Europaplein en de onderdoorgangen bij station
Werpsterhoek. Op het gebied van mobiliteits- en verkeersmanagement zijn
diverse positieve resultaten behaald.
De Westelijke Invalsweg fase 2 verloopt niet geheel volgens planning. Daardoor
verloopt de verkeersafwikkeling aan de westzijde van de stad tijdelijk niet
optimaal. Door een zo optimaal mogelijke fasering is de verkeersafwikkeling
tijdens de uitvoering zo goed mogelijk gewaarborgd.
Parkeren
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Evenwicht tussen vraag
De bezettingsgraad van de autoparkeerplaatsen in de binnenstad is op
en aanbod van parkeer-
piekmomenten <90%. Daarmee is er evenwicht tussen vraag en aanbod.
plaatsen in en om de
binnenstad op
piekmomenten (C)
Evenwicht tussen vraag
Uit tellingen blijkt dat er voldoende fietsenstallingen zijn. De stallingen worden
en aanbod
echter niet altijd optimaal gebruikt. Op piekmomenten worden in de binnenstad
fietsenstallingen (D)
veel fietsen buiten de rekken in de openbare ruimte geplaatst, terwijl er nog volop
ruimte aanwezig is in de gratis, overdekte en bewaakte fietsenstallingen. Een
vergelijkbare situatie is er bij het station.
De gemeente wil het stallen van fietsen in de overdekte fietsenstallingen
stimuleren en heeft daartoe ook maatregelen geformuleerd in het fietsbeleidsplan.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Parkeergarage
De bouw van de parkeergarage Reviusstraat is in 2013 niet van start gegaan. De
Reviusstraat
oorzaak hiervan is dat de formaliteiten rondom de grondoverdracht langer hebben
geduurd dan eerder werd verondersteld. Bovendien is er eind 2013 een bezwaar
ingediend tegen de omgevingsvergunning voor de bouw van de parkeergarage.
Dit bezwaar moet eerst worden afgehandeld voordat in 2014 met de bouw kan
worden gestart.
Overige toelichting
Motie FietsParkeur
De motie stichting FietsParkeur gaat over de haalbaarheid van de zogenaamde
BRV-systematiek (Betalen-Registreren-Verwijzen). Doel ervan is het optimaliseren
1
van het parkeren voor fietsen. Dit is opgenomen in het fietsplan , dat medio 2013
is vastgesteld. De uitwerking van de motie vindt plaats in 2014.
Subconclusie
Er is evenwicht tussen vraag en aanbod parkeerplaatsen in en om de binnenstad
1
par. 4.3.3. Betere spreiding van fietsen en extra stallingen aan de achterzijde van het station.
82
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
op piekmomenten. De start van de bouw van de parkeergarage Reviusstraat
wordt in 2014 verwacht, met oplevering begin 2015.
Verkeersveiligheid
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Afname
Er zijn geen gegevens gepresenteerd, omdat de ongevallendatabase door een
verkeersslachtoffers (E)
nieuw registratiesysteem van de politie vanaf 2010 geen goede afspiegeling vormt
van de werkelijke veiligheidssituatie. In overleg met het Regionaal Orgaan voor de
verkeerveiligheid Fryslân wordt gezocht naar een oplossing voor dit probleem.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Verkeersveiligheid
In 2013 zijn in het kader van het programma optimalisatie van verkeersluwe
gebieden extra maatregelen genomen in Camminghaburen (Frittemastate) en
Goutum (Wergeasterdyk en de Tearnserdyk). Voorts zijn in 2013 diverse
verkeerseducatieprojecten uitgevoerd in het kader van het Manifest
Verkeersveiligheid Fryslân 2011-2025. De uitvoering van de verkeerseducatieprojecten is in handen van een aantal (maatschappelijke) organisaties. De
gemeente stelt daarvoor de budgetten beschikbaar en stimuleert waar nodig de
projecten.
In 2013 zijn verkeersveiligheidsmaatregelen voor Achter de Hoven/Willem
Lodewijkstraat voorbereid. In 2014 worden deze maatregelen verder uitgewerkt
en uitgevoerd.
Subconclusie
In 2013 zijn de maatregelen op het gebied van verkeersveiligheid volgens
planning uitgevoerd. In overleg met het Regionaal Orgaan voor de
verkeerveiligheid Fryslân wordt op dit moment gezocht naar een oplossing voor
een betere registratie van de verkeersongevallen.
83
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
7.140
5.805
-1.335
B.
Begroting 2013 na wijziging
8.530
5.805
-2.725
C.
Rekening 2013
7.564
5.235
-2.329
966
-570
396
Resultaat B - C
x € 1.000
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Openbaar vervoer
-20
14
-6
Verkeer en vervoer
-62
32
-30
Parkeren
616
-616
0
Beleidsproducten
Saldo
Grond-, weg- en waterbouwk. werken
432
0
432
Totaal
966
-570
396
Totaal
Totaal
lasten
baten
1. Parkeren
688
-616
72
2. Grond-, weg- en waterbouwk. werken
432
0
432
0
-72
-72
Niet relevante posten:
-154
118
-36
Totaal
966
-570
396
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
Saldo
Verrekening met reserves:
1. Parkeren
Analyse & toelichting
Programma Infrastructuur/bereikbaarheid
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1 Parkeren
Omdat het resultaat van het product Parkeren wordt verrekend met de reserve
parkeren, heeft dit onderdeel geen invloed op het resultaat. Bij het opstellen van
de begroting 2013 is er vanuit gegaan dat € 807.000 aan de reserve zou worden
onttrokken. In werkelijkheid is € 735.000 aan de reserve onttrokken.
Per saldo is in 2013 daarom een voordeel behaald van € 72.000. Dit kan als volgt
worden verklaard:
Resultaat CV parkeren (voordeel € 472.000)
Op het resultaat CV Parkeergarages is een voordeel van € 472.000 gerealiseerd,
wat bestaat uit de jaren 2012 (€ 46.000) en 2013 (€ 426.000). Bij het opstellen
van de begroting 2013 was uitgegaan van een verwacht tekort bij de CV
Parkeergarages van € 551.000. Op basis van de tussentijdse rapportage van de CV
Parkeergarages wordt over 2013 een tekort verwacht van € 79.000. Per saldo een
voordeel over 2013 van € 426.000.
Het grote verschil wordt veroorzaakt doordat de parkeergarages beter/meer
worden gebruikt dan in eerste instantie werd aangenomen.
84
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Baten (nadeel € 455.000)
Op de inkomsten uit meters en automaten is een nadeel van € 162.000
gerealiseerd. De belangrijkste oorzaak is de verschuiving van het parkeren op
maaiveld naar de parkeergarages. Hier is een toename zichtbaar ten opzichte van
vorig jaar. De inkomsten uit de Mulderboetes (parkeerovertredingen) en
parkeerbelasting (overschrijding parkeertijd) zijn € 209.000 lager dan geraamd.
Eén van de mogelijke oorzaken hiervoor is dat het nieuwe professioneel
handhavingssysteem nog niet volledig in gebruik is genomen. Mede hierdoor
blijven de boetes achter bij de raming.
Daarnaast is op het verlenen van parkeervergunningen en -ontheffingen een
nadeel van € 84.000 ontstaan.
Overige verschillen (voordeel € 55.000)
Op diverse overige posten is een voordeel van € 55.000 ontstaan.
De stand van de reserve parkeren bedraagt per 31 december 2013 afgerond
€ 178.000.
2 Grond-, weg- en
Op de kapitaallasten wegen, straten en pleinen is een voordeel ontstaan van
waterbouwkundige
€ 432.000. Met de investeringen in de bereikbaarheid van de stad, vooral de Haak
werken
en de Westelijke Invalsweg, is een totale gemeentelijke investering gemoeid van
ruim € 13 mln. Totdat deze investeringen in gebruik worden genomen ontstaat er
onderuitputting. Voor 2013 bedraagt deze onderuitputting € 432.000.
85
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
86
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Dienstverlening (8)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Bestuur en Middelen
Wethouder H. van der Molen
N. Karelse
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Meertalig maken website
+
Op de gemeentelijke website is de inhoud van de hoofdmenu-items
vertaald naar het Fries. Oftewel, alle projecten, agenda-items, teksten
politiek en bestuur, alle thema’s en alle wijken en dorpen zijn inmiddels
vertaald. Daarnaast is de complete sitenavigatie omgezet naar het
Fries.

Inzet sociale media
+
Binnen het KCC is in 2013 een pilot webcare van start gegaan. De
uitvoeringstaken zijn belegd bij een zgn. webcareteam. Het
webcareteam richt zich op het actief monitoren en reageren op social
media. Het kanaal social media is hiermee volledig geïntegreerd in de
organisatie.

Beheer eigen gegevens
+
door klant
De benodigde infrastructuur is in 2013 aangelegd. Daarmee is aan de
randvoorwaarde voldaan en kan een begin gemaakt worden met de
verdere concretisering. Via MijnOverheid heeft de klant een
totaaloverzicht van alle zaken bij de overheid.
In 2014 wordt het beheer van de eigen gegevens uitgebreid met een
persoonlijke internet pagina op de gemeentelijke website. De klant ziet
hier detailinformatie over zijn lopende zaken bij de gemeente.

‘Open data’ via website
+/-
beschikbaar stellen aan
Er wordt gewerkt aan de realisatie en ingebruikname van een
internetportaal, waarop de eerste datasets worden gepubliceerd.
ondernemers
Successen
1.
In het streven naar een optimale dienstverlening is het nu mogelijk om digitaal een parkeervergunning
aan te vragen of te verlengen.
2.
Op online-platforms wordt meer en meer gesproken over de gemeente en over onderwerpen die onze
dienstverlening aangaan. De gemeente is hier actief op gaan inspelen.
3.
De Stadshal is heringericht en daarmee toegankelijker en veiliger voor klant en medewerker.
Verbeterpunten
De doorontwikkeling van digitale (online) middelen op basis van relevantie en urgentie en de beschikbaarheid
van een zogenaamde app voor het maken van een melding openbare ruimte.
Eindconclusie
Uit de klantwaardering, het (geringe) aantal klachten en de scores van de landelijke Benchmark wordt duidelijk
dat het KCC betrouwbare en kwalitatief hoge dienstverlening biedt. Ten opzichte van voorgaande jaren heeft
het KCC zich gestaag doorontwikkeld, waarbij het accent in 2013 meer lag op verbeteren van de kwaliteit van
het klantcontact dan op de uitbreiding van het aantal producten. De ambitie is de verdere doorontwikkeling van
de digitale dienstverlening.
Met de inrichting van professionele webcare heeft de dienstverlening een nieuwe dimensie gekregen. De klant
kan nu ook via sociale media een vraag aan de gemeente stellen en krijgt daarop snel een reactie. Hiermee is
ook dit (nieuwe) kanaal optimaal toegankelijk en heeft inmiddels bewezen ook in geval van crisis en grote
evenementen van grote toegevoegde waarde te kunnen zijn.
De impact en gevolgen van de 3 decentralisatie voor onze dienstverlening zijn een belangrijk aandachtspunt.
Kort door de bocht: hoe komt de klant binnen en hoe richten we onze processen daarop in? Het
dienstverleningsconcept is hierbij één van de uitgangspunten. In dat kader wordt ook bekeken welke taken en
producten kunnen worden overgeheveld naar het KCC.
In het komende jaar richt het KCC haar ambities en aandacht vooral op de wijze van inbedding van de
87
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
decentralisaties in de organisatie en de doorontwikkeling van de (digitale) dienstverlening.
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Transparante dienstverlening via één herkenbare ingang waarin de klant centraal staat
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
A. 80% van alle klantvragen aan de
- Het KCC voert procesregie: grip op
hoofddoelen
Betrouwbare
dienstverlening
structureel (S)
gemeente Leeuwarden wordt
afgehandeld in het
klantcontact (S)
- Eenduidig en snel antwoord: ‘in 1
Klantcontactcentrum (KCC)
B. Wij verbeteren onze dienstverlening
continu
keer goed’ (S)
- Analyseren klantvraag en initiëren
van verbeteracties (S)
- Kwaliteit productenaanbod (S)
- Leren van klachten en bezwaren (S)
- Uitvoering borgingsplan leesbaar
Leeuwarders (S)
Vrije kanaalkeuze
voor de klant.
C. Alle kanalen zijn optimaal
- Verdere uitbreiding digitaal kanaal (S)
toegankelijk
- Meertalig maken website (I)
Contact is mogelijk
via:
1. website/ digitaal
D. Uniforme informatie via alle kanalen
- Verbeteracties worden via alle
kanalen (=multichannel) doorgevoerd
loket
(S)
2. telefoon
- Inzet sociale media (I)
3. balie
4. post/email
Minimale belasting
E. Administratieve lastenverlichting
van de klant
- Eenmalige gegevensuitvraag (S)
- Optimalisering processen: processen
sneller laten verlopen (S)
- We vertrouwen de klant:
vermindering bewijslast (S)
- Realiseren beheer eigen gegevens
door klant (I)
- Realiseren beschikbaarstelling ‘open
data’ via website (I)
88
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Subdoelstellingen
Betrouwbare dienstverlening
A
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
(2008)
6,9
7,3
7,6
-
-
7,8
7,8
7,9
7,5
-0,4
8,0
8
7,8
7,9
7,8
-0,1
8,0
8
9%
<10%
<10%
0
<10%
<10%
28%
<20%
<20%
0
<20%
<20%
14,8%
<25%
<25%
0
<25%
<25%
(2007)
0
0
38
28
-10
40
40
>50
>10
-40
>50
>50
(2008)
20 sec
20 sec
20 sec
0
20 sec
20 sec
71%
80%
72,5% -7,5%
80%
80%
59%
70%
78,9% 8,9%
75%
75%
(2008)
Nee
Fase 1
Ja
Ja
Ja
80% van alle klantvragen aan de gemeente
Leeuwarden wordt afgehandeld in het
Klantcontactcentrum
Indicator(en):
- Klanttevredenheid digitale dienstverlening
- Klanttevredenheid telefonie
- Klanttevredenheid balie
Bron: Klanttevredenheidsonderzoek
B
Wij verbeteren onze dienstverlening continu
Indicator(en):
- Percentage bezwaarschriften inzake de Algemene
Wet Bestuursrecht dat gegrond is verklaard
- Percentage bezwaarschriften inzake de Wet Werk en
Bijstand dat gegrond is verklaard
- Percentage formele klachten dat gegrond is
verklaard
Bron: Benchmarking Publiekszaken 2008
Vrije kanaalkeuze voor de klant
C
Alle kanalen zijn optimaal toegankelijk
Indicator(en):
- Aantal webdiensten
- Aantal aanvragen (x 1.000) via digitaal loket op
jaarbasis
- De door de gemeente Leeuwarden gehanteerde
normatieve wachttijd voor het opnemen van de
telefoon via het centrale publieksnummer (in
seconden)
- Percentage van de gevallen waarin de normatieve
wachttijd voor het opnemen van de telefoon wordt
gehaald
- De gerealiseerde wachttijd voor de centrale
publieksbalie (% minder dan 5 minuten)
Bron: Telefoon en balie: Benchmarking Publiekszaken
D
Uniforme informatie via alle kanalen
Indicator(en):
- Management van contactkanalen gebeurt
geïntegreerd over alle kanalen
- In welke fase van het programma Overheid heeft
Antwoord(c) bevindt de gemeente zich
Ja
Fase 4 Fase 3
0
-1
Minimale belasting van de klant
E
Administratieve lastenverlichting
Indicator(en):
- Beschikt het KCC over een centraal
klantinformatiesysteem (contactdatabase), waarin
klantinformatie kan worden vastgelegd?
Bron: Benchmarking Publiekszaken
89
(2008)
Nee
Ja
0
Fase 4 Fase 4
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
- Het KCC voert procesregie: grip op klantcontact
X
+
X
X
X
- Eenduidig en snel antwoord: 'in 1 keer goed'
X
+
X
X
X
- Analyseren klantvraag en initiëren van verbeteracties
X
+
X
X
X
- Kwaliteit productenaanbod
X
+
X
X
X
- Leren van klachten en bezwaren
X
+
X
X
X
- Uitvoering borgingsplan leesbaar Leeuwarders
X
+
X
X
X
- Verdere uitbreiding digitaal kanaal
X
+/-
X
X
X
- Meertalig maken website
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
Optimalisering processen: processen sneller laten
verlopen
X
+
X
X
X
- We vertrouwen de klant: vermindering bewijslast
X
+
X
X
X
- Realiseren beheer eigen gegevens door klant
X
+/-
X
X
X
- Realiseren beschikbaarstelling 'open data' via website
X
+/-
X
X
X
Betrouwbare dienstverlening
Vrije kanaalkeuze voor de klant
-
Verbeteracties worden via alle kanalen (=multichannel)
doorgevoerd
- Inzet sociale media
Minimale belasting van de klant
- Eenmalige gegevensuitvraag
-
Analyse & toelichting
Betrouwbare dienstverlening
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Klanttevredenheid digitale
De waardering over de digitale dienstverlening ontbreekt door een gebrek aan
dienstverlening (A)
respons.
Klanttevredenheid
De score op klanttevredenheid telefonie ligt weliswaar lager dan begroot, maar is
telefonie (A)
beduidend hoger dan de score van 2012 (7,5 ten opzichte van 6,9). Het
gemiddelde van alle deelnemers aan Benchmarking Publiekszaken is een 7,4.
Vrije kanaalkeuze voor de klant
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Alle kanalen optimaal
Aantal webdiensten
toegankelijk (C)
Met het programma Leeuwarden digitaal is er een afhankelijkheid ontstaan in de
doorontwikkeling van het aantal webdiensten (digitale producten). Om het
90
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
volledige potentieel van nieuwe webdiensten te ontplooien wordt gebruik gemaakt
van nieuwe technologie. Ten opzichte van de oorspronkelijke planning van het
programma is vertraging opgelopen doordat niet tijdig door de leverancier is
opgeleverd. Een aantal producten is wel geprioriteerd maar wacht op de
technische uitrol.
Aantal aanvragen via digitaal loket
Ten opzichte van 2012 blijft het aantal digitale aanvragen gestaag stijgen. Het
cijfer blijft echter achter bij de oorspronkelijke prognose. Met het aanbieden van
digitale producten als aanvraag bijzondere bijstand en minimaregelingen zullen in
het komende jaar een aanzienlijk hoger aantal aanvragen digitaal worden
afgehandeld.
Vanwege juridische aspecten is het nog niet mogelijk producten als paspoort, ID
kaarten en rijbewijs digitaal aan te vragen. Juist voor deze producten is er
potentieel een hoog aantal aanvragen mogelijk.
Percentage normatieve wachttijd telefoon
Het percentage waarin de wachttijd wordt behaald ligt lager dan begroot (72,5%
ten opzichte van 80%). De oorzaak ligt voornamelijk in een tweetal factoren.
De bezetting was te laag om het voorspelde aanbod op te vangen (ziekmeldingen,
afmeldingen). De voorspelling was niet altijd juist doordat zgn. events niet of niet
tijdig zijn aangegeven. Daardoor meer aanbod dan agents (medewerker call
center).
Om de genoemde oorzaken weg te nemen is een actieplan opgesteld.
Fase van programma Overheid heeft Antwoord©
De invoering van het dienstverleningsconcept Antwoord© gebeurt in vijf fasen.
Leeuwarden bevindt zich momenteel in fase 3. In fase 4 gaat het KCC de regie
voeren over het proces van de klantcontacten. Dit betekent dat de achterliggende
vakafdelingen deze taak moeten loslaten. Het KCC zet bij meervoudige producten
de individuele enkelvoudige aanvragen uit en bewaakt de afhandeling.
De beoogde regie kan alleen worden uitgevoerd indien het daarvoor vereiste
‘zaaksysteem’ beschikbaar en operationeel is. Door problemen bij de leverancier
heeft de ontwikkeling van het systeem vertraging opgelopen.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Verdere uitbreiding
digitaal kanaal (C)
Het is nu mogelijk om digitaal een parkeervergunning aan te vragen. Dit geldt ook
voor een gehandicaptenparkeerkaart en –plaats. Voor de klant betekent dit dat de
vergunning direct wordt verleend. Naast het aanvragen van een
parkeervergunning is het mogelijk om een parkeervergunning digitaal te
verlengen. Ook nieuw is de optie om digitaal een kentekenwijziging door te geven.
Inzet social media (D)
Binnen het KCC zijn de uitvoeringstaken belegd bij een zogenaamd webcareteam.
Met de inrichting van het webcareteam kunnen we snel en efficiënt inspringen en
reageren op vragen en berichten via sociale media. Hiermee is de gemeentelijke
webcare en online media monitoring op een hoger niveau gebracht. Het kanaal
sociale media is nu volledig geïntegreerd in de organisatie.
Overige toelichting
Herinrichting Stadshal (C)
De Stadshal is heringericht en daarmee veiliger en toegankelijker. Met oog voor
de veiligheid van klant en medewerker zijn de balies open en transparant
ingericht. De nieuwe gebruiksvriendelijke aankleding van de wachtruimte heeft
91
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
o.a. geleid tot de mogelijkheid voor de klant om gebruik te maken van internet.
Hetzij via Wi-Fi, hetzij via onze eigen computers. Door de nieuwe belettering aan
de buitenkant is ook de fysieke herkenbaarheid van het Stadskantoor vergroot.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
3.655
1.458
-2.197
B.
Begroting 2013 na wijziging
3.669
1.498
-2.171
C.
Rekening 2013
3.687
1.528
-2.159
-18
30
12
Resultaat B - C
x € 1.000
Resultaat 2013
Beleidsproducten
Persoonsinformatie
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Saldo
-3
-2
-5
Indentificerende documenten
-16
10
-6
Advisering derden burgerzaken
-22
19
-3
Burgerlijke stand
22
3
25
-18
30
12
Totaal
Totaal
lasten
baten
1. Personeelskosten
12
0
12
2. Apparaatskosten
-5
0
-5
3. Overige lasten en baten (voornamelijk leges)
-25
30
5
Totaal
-18
30
12
Totaal
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
Saldo
Analyse & toelichting
Programma Dienstverlening
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1 Personeelskosten
Er is een klein voordeel ontstaan van € 12.000 door iets lagere personeelskosten
voor inzet van trouwambtenaren ten opzichte van de begroting.
2 Apparaatskosten
Gezien de geringe afwijking (€ 5.000) wordt dit nadeel hier verder niet toegelicht.
3 Overige baten en lasten
Er zijn iets meer inkomsten gerealiseerd uit de leges. De afwijking ten opzichte van
de begroting is gering. Aan de andere kant is er een vergelijkbaar gering nadeel
ontstaan met betrekking tot de post afdrachten aan het Rijk. Per saldo resteert een
klein voordeel van € 5.000 met betrekking tot de leges.
Verrekening reserves
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de storting toegelicht van
€ 25.000 in de reserve budgetoverheveling voor de doorontwikkeling digitaal loket.
Programma: Politiek bestuur (9)
92
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Bestuur en Middelen
Burgemeester Ferd Crone
F. van Kaam
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Raad (her)kenbaar voor
+
De uitvoering van het raadscommunicatieplan Kenbaar en herkenbaar
+
De gemeente heeft met diverse experimenten maatschappelijke
burgers

Meer ruimte voor
is volgens planning verlopen.
maatschappelijke
initiatieven gefaciliteerd en mogelijk gemaakt. De voorbereiding en
dynamiek en veerkracht
presentatie van het bidbook Culturele hoofdstad 2018 (CH2018) heeft
tot een grote mate van maatschappelijke dynamiek en veerkracht
geleid.

Herindelingsverkiezing
-/+
Er zijn extra inspanningen verricht om mensen naar de stembus te
trekken, zonder het gewenste resultaat. Maar de voorbereiding van de
organisatie op bijkomende taken inclusief bemensing vanuit
Boarnsterhim is goed verlopen.

Regiosamenwerking
stadsmarketing
+
Leeuwarden CH2018 is de paraplu geworden voor alle
stadsmarketingcampagnes. Er is een flinke stap gemaakt in de
regiosamenwerking. Het Glazen huis 2013 in Leeuwarden was een
groot succes.
Successen
1.
Leeuwarden is flink op de kaart gezet door de uitverkiezing tot CH2018 en Het Glazen Huis in Leeuwarden.
2.
De goede voorbereiding van de herindeling met Boarnsterhim heeft resultaat.
Verbeterpunten
In protocollen vastleggen hoe bepaalde processen rond herindeling, verkiezing en collegevorming verlopen en
daar bij eventuele volgende herindelingen profijt van hebben.
Eindconclusie
Binnen de regio is samengewerkt aan versterking van de economie en een krachtige regio. Er is een goed
overzicht van samenwerkingsverbanden waar Leeuwarden in participeert. Waar de inhoud van die verbanden
elkaar raakt wordt gestreefd naar synergie en een efficiënte aanpak. Zo worden bijvoorbeeld bestuurlijke
overleggen van Streekagenda en Stadsregio op elkaar afgestemd. Daarnaast worden in de uitvoering projecten
die een overlap hebben gezamenlijk opgepakt.
Het gemeentebestuur heeft onverminderd (communicatie)activiteiten ondernomen om haar bewoners goed te
informeren en te betrekken bij de Leeuwarder politiek en herindelingsverkiezing. Er was in 2013 meer ruimte
voor maatschappelijke dynamiek en veerkracht. Hiervoor lijkt grotere waardering te zijn bij bewoners. In de
nieuwe collegeperiode blijft de veranderende rol van de gemeente een belangrijk ontwikkelpunt.
93
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Een transparant, effectief en samenwerkend bestuur
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Goede
volksvertegen-
structureel (S)
A. Goed functioneren van raad en
raadsleden
- Voorbereidingen treffen nieuwe raad
na gemeentelijke herindeling per 1-
woordiging
1-2014 (I)
- Werkbezoeken organiseren en
uitvoeren (S)
B. Een goede publieke verantwoording
- Uitvoeren plan van aanpak
raadscommunicatie (Her)ken uw
raad (I)
- Ontwikkelen nieuwe communicatie
instrumenten en optimaliseren
bestaande (S)
Helder en
consistent beleid
C. Herkenbare en duidelijke
- Harmonisatie van beleid Leeuwarden
beleidspunten
en Boarnsterhim (I)
- Vereenvoudiging van beleid en
regelgeving (I)
D. Betrokkenheid van de burgers bij het
ontwikkelen van beleid
- Meer ruimte maken voor eigen
initiatieven burgers, ondernemers en
instellingen (I)
- Tijdig betrekken burger bij plan- en
beleidsrealisatie door middel van
doelgroepgerichte communicatie (S)
Versterking positie
Leeuwarden
E. In Landelijke onderzoeken scoort
Leeuwarden goed op het onderdeel
sterkte positie Leeuwarden.
- Herindeling en samenwerking binnen
de regio en noord Nederland (I)
- De implementatie en borging van de
inhoud en onderliggende filosofie van
de stadsvisie (S)
- Stadsmarketing (I)
94
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Nulmeting
Subdoelstellingen
Goede volksvertegenwoordiging
A
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
7,7
--
--
7,8
7,8
7,8
6,3
-1,5
7,8
7,9
-
-
Goed functioneren van de raad en raadsleden
Indicator(en):
- Goede kwaliteit van besluitvorming en vergaderingen (2008)
naar het oordeel van raadsleden
6,5
- Oordeel burger over de raad
(2011)
5,7
Bron: Gemeenteraad en Gemeente-enquête
B
Een goede publieke verantwoording
Indicator(en):
- Opkomst gemeenteraad verkiezingen
- absoluut % (2002: 56,23%; 2006: 56,78%)
- - relatief percentage t.o.v. de G32
(2010)
50,6%
- 0,6%
55%
39,6% -15,4
--
--
- Oordeel burger over kwaliteit gemeentelijke
informatie
(2011)
6,2
6,5
--
--
6,5
7
68%
81%
--
--
82%
83%
68%
70%
--
--
71%
72%
(2009)
4,9
5,5
5,4
-0,1
5,6
5,7
- Positie van Leeuwarden op de schaal van 1 (goed)
(2008)
tot 50 (slecht); in de Atlas voor gemeenten worden 50
31
steden op 40 punten met elkaar vergeleken.
- Positie van Leeuwarden op de schaal van 1 (goed)
(2011)
tot 68 (slecht) van Noord Nederlandse gemeenten
16
25
31
-6
25
25
-
20
nvt
15
14
Bron: CPB en Gemeente-enquête
Helder en consistent beleid
C
Herkenbare en duidelijke beleidspunten
Indicator(en):
- Het percentage raadsleden dat het informatiepakket,
de programmabegroting en jaarstukken als helder en
consistent typeert
- Het percentage raadsleden dat van mening is dat, op
basis van beleidsnota's, zijn kaderstellende en
controlerende rol voldoende tot goed kan uitvoeren
Bron: Gemeenteraad
D
Betrokkenheid van burgers bij het ontwikkelen van
beleid
Indicator(en):
- Oordeel burger die vindt dat hij/zij op tijd wordt
betrokken bij het ontwikkelen van beleid (schaalscore
tussen 1 'te laat' en 10 'ruim op tijd')
Bron: Gemeente-enquête en wijkenquête
Versterking positie Leeuwarden
E
In landelijke onderzoeken scoort Leeuwarden goed op
het onderdeel sterkte positie Leeuwarden
Indicator(en):
Bron: Elsevier- onderzoek 'De beste gemeente'
95
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
X
+
-
-
-
X
+
X
X
X
Goede volksvertegenwoordiging
-
Voorbereidingen treffen nieuwe raad na gemeentelijke
herindeling per 01-01-2014
- Werkbezoeken organiseren en uitvoeren
-
Uitvoeren plan van aanpak raadscommunicatie
'(Her)ken uw raad'
X
+
X
X
X
-
Ontwikkelen nieuwe communicatie instrumenten en
optimaliseren bestaande
X
+
X
X
X
- Harmonisatie van beleid Leeuwarden en Boarnsterhim
X
+
X
X
-
- Vereenvoudiging van beleid en regelgeving
X
+
X
X
-
Helder en consistent beleid
-
Meer ruimte maken voor eigen initiatieven burgers,
ondernemers en instellingen
X
+
X
X
X
-
Tijdig betrekken burger bij plan- en beleidsrealisatie
door middel van doelgroepgerichte communicatie
X
+
X
X
X
Versterking positie Leeuwarden
-
Herindeling en samenwerking binnen de regio en noord
Nederland
X
+
X
X
X
-
De implementatie en borging van de inhoud en
onderliggende filosofie van de stadsvisie etc.
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
-
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Motie opkomstbevordering
+
B
Analyse & toelichting
Goede volksvertegenwoordiging
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Niet gemeten
In 2013 is de raad niet bevraagd op de kwaliteit van besluitvorming en de
indicatoren(A en C)
herkenbaarheid en duidelijkheid van beleidspunten. Verkiezingen en
raadswisseling liggen hieraan ten grondslag. Gegeven de stabiele goede
waardering door raadsleden op deze onderdelen in de afgelopen jaren, is dit
verantwoord.
Opkomstbevordering
Rond de zomer zijn de voorbereidingen gestart voor de herindelingsverkiezing
herindelingsverkiezing
voor de nieuwe gemeente Leeuwarden. Bij ‘normale’ gemeenteraadsverkiezingen
(B)
kun je meeliften op landelijke campagnes en was het evenaren van het
opkomstpercentage van 2010 (50,6%) misschien mogelijk geweest. Hoewel het
een landelijke tendens is dat de opkomst bij verkiezingen steeds lager wordt. Nu
was de opkomst in Leeuwarden op de verkiezingsdag van 13 november 2013
39,6%. Dat is 11% minder dan in 2010. Met de andere herindelingspartners is
vooraf een gezamenlijke communicatiecampagne uitgevoerd om zoveel mogelijk
mensen naar de stembus te krijgen. Ook in Heerenveen was het
96
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
opkomstpercentage 10% lager dan in 2010. Dus het effect is ongeveer hetzelfde
geweest.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunten
De raad herkenbaar voor
In 2012 is gestart met de uitvoering van het raadscommunicatieplan Kenbaar en
burgers
herkenbaar. Dit is volgens plan in 2013 voortgezet. In 2013 is een effectmeting
(A)
van de ingezette communicatiemiddelen uitgevoerd door middel van een enquête
onder het Burgerpanel. Hieruit blijkt dat Huis-aan-huis en informatie via de
website van de gemeente goed scoort. Bewoners kennen dit instrument goed en
waarderen het ook goed. Uit deze evaluatie zijn geen ideeën naar voren gekomen
die tot de ontwikkeling van nieuwe instrumenten leidt. Het blijkt dat suggesties
die worden gedaan instrumenten zijn die al wel worden gebruikt, maar blijkbaar
niet bekend zijn. Dat betekent dat er ingezet moet worden op het beter benutten
en promoten van die instrumenten, de e-mail nieuwsbrief is hier een voorbeeld
van.
Helder en consistent beleid
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunten
Meer ruimte voor
Hoe geeft de overheid de samenleving meer ruimte? Door wél betrokken te zijn en
maatschappelijke
waar nodig verantwoordelijkheid te nemen, maar zonder invulling van die
dynamiek en veerkracht
betrokkenheid op een manier die maatschappelijke dynamiek verdringt. Wel
(D)
(helpen) oplossen, maar niet overnemen van een probleem. Voor de gemeente
betekent dit meer regelen op hoofdlijnen, overeenstemming zoeken met mensen,
organisaties, samenwerkingsverbanden over na te streven doelen en ‘loslaten’. Al
werkende weg en proefondervindelijk is de gemeente hier afgelopen jaar mee
bezig geweest. Voorbeelden staan genoemd in diverse programma’s: 1 Cultuur
(CH2018), Sociaal maatschappelijke ontwikkeling (frontlijnaanpak) en 14 Woonen leefomgeving (wijkondernemerschap). In de nieuwe collegeperiode blijft de
veranderende rol van de gemeente een belangrijk ontwikkelpunt.
Versterking positie Leeuwarden
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
In landelijke onderzoeken
Atlas voor gemeenten
scoort Leeuwarden goed
In de Atlas voor gemeenten worden de 50 grootste gemeenten met elkaar
op het onderdeel sterkte
vergeleken. Het genoemde rangnummer (31 in Atlas 2013) is een gemiddelde van
positie Leeuwarden
de rangnummers voor de waardering voor woonaantrekkelijkheid en sociaal
(E)
economische structuur. De daling op de ranglijst komt doordat Leeuwarden in
woonaantrekkelijkheid achteruit is gegaan (33ste plaats in Atlas 2012 naar 38ste
plaats in Atlas 2013). Dit betreft onder andere een beperkte verslechtering qua
veiligheid (vernielingen en geweldsmisdrijven). Nou zijn de cijfers uit Atlas 2013
gebaseerd op het jaar 2012. Het effect van de genomen veiligheidsmaatregelen in
2013, is hierin dus nog niet zichtbaar. Zie voor de veiligheidscijfers 2013
programma 10 Veiligheid en openbare orde.
De waardering voor de sociaal economische structuur is hetzelfde gebleven (24ste
plaats).
Elsevier-onderzoek
De maatstaven van het Elsevier-onderzoek zijn in 2011 gewijzigd. Van gemeenten
waar het goed wonen is, stond Leeuwarden in 2011 16e op de ranglijst van Noord
Nederlandse provincies (Friesland, Groningen en Drenthe). In 2013 staat
97
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Leeuwarden op de 20ste plaats. De plattelandsgemeenten komen door de jaren
heen steeds beter uit de bus. Bijvoorbeeld dorpen, maar ook de Waddeneilanden
scoorden in 2009/2010 veel slechter dan Leeuwarden maar staan nu in de top van
Friese gemeenten. Leeuwarden blijft goed scoren op voorzieningen (o.a. winkels,
cultuur e.d.). De scores op overlast en saamhorigheid bevolking blijven voor
verbetering vatbaar.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Herindeling en
Herindeling
samenwerking binnen de
De herindeling met Boarnsterhim is in 2013 afgerond. Eveneens in 2013 besloten
regio en noord Nederland
de gemeenten Leeuwarderadeel en Littenseradiel dat ze niet zelfstandig verder
(E)
willen. De gemeente Leeuwarderadeel kiest voor een fusie met Leeuwarden. De
gemeente Littenseradiel wil zich opsplitsten waarbij een deel naar Leeuwarden zal
gaan. Leeuwarden heeft aangegeven in principe positief te staan tegenover deze
herindelingen per 1 januari 2018.
Samenwerking in de regio
Het bestuurlijk overleg Stadsregio Leeuwarden heeft eind 2013 besloten met het
samenwerkingsverband door te gaan tot 2018. Vanaf 2014 wil men een bredere
focus en voor specifieke thema’s een hogere schaal kiezen. Er wordt begonnen
met het verkennen van de noordelijke schil met als einddoel binding te creëren
om iets te doen voor totaal Friesland.
De Streekagenda Noordwest Fryslân is eind 2013 door het college vastgesteld. Het
gaat bij de Steekagenda vooral om de uitvoering van beleid en projecten in het
landelijke gebied. Omdat er op verschillende thema’s een overlap is met de
Stadsregio wordt gestreefd zaken in samenhang op te pakken.
Samenwerking tussen gemeenten
De F4 gemeenten (Súdwest Fryslân, Heerenveen, Smallingerland en Leeuwarden)
hebben een gezamenlijk economisch uitvoeringsprogramma opgesteld. Dit met als
doel de Friese economie te versterken.
Samenwerking met de provincie Fryslân
In 2013 is door de provincie Fryslân en de gemeente Leeuwarden gewerkt aan een
nieuwe Samenwerkingsagenda. In die agenda wordt aangegeven op welke wijze
en met welke projecten de beide overheden gezamenlijk willen bijdragen aan de
urgenties zoals die geformuleerd zijn in het bidbook van de stichting Kulturele
Haadstêd 2018. Op 31 mei 2013 is de nieuwe Samenwerkingsagenda 2013-2025
door beide overheden ondertekend. De urgenties waar de gemeente met de
provincie Fryslân én de stichting KH 2018 aan wil werken zijn:

het bevorderen van participatie

het verbeteren van het onderwijs

het vergroten van de werkgelegenheid
In totaal worden ongeveer 220 projecten vanuit de gemeente en de provincie
ingezet om bij te dragen aan deze urgenties. Zij worden in 2013/2014 (verder)
uitgewerkt en in uitvoering genomen. Daarbij vindt afstemming plaats met de
inzet en het programma van de stichting KH2018 en vele andere partners in
Leeuwarden en Fryslân.
Samenwerking op Landsdelig niveau
Het samenwerkingsverband noord Nederland (SNN) is in 2013 begonnen met een
98
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
herbezinning op haar rol en positie. Doordat er minder geld uit de Europese
structuurfondsen (EFRO, ESF) naar noord Nederland komt, wordt gezocht naar
een effectieve agenda waarbij ook andere fondsen in beeld komen zoals Horizon
2020. De focus wordt meer gericht op samenwerking met het bedrijfsleven en
onderwijs- en kennisinstellingen.
Leeuwarden in Europa
Leeuwarden heeft in 2013 de titel CH2018 van Europa binnengehaald. Dit
betekent dat er meer focus gaat komen op het participeren in en initiëren van
Europese projecten.
Overige toelichting
In het programma Economie en toerisme (3) staat een korte toelichting op de
voorgenomen marketingcampagnes.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
Saldo
lasten
baten
A.
Begroting 2013 primitief
8.108
356
-7.752
B.
Begroting 2013 na wijziging
8.523
519
-8.004
C.
Rekening 2013
11.751
3.935
-7.816
-3.228
3.416
188
Resultaat B - C
x € 1.000
Resultaat 2013
Beleidsproducten
Gemeenteraad
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Saldo
-168
58
-3.060
3.358
298
Totaal
-3.228
3.416
188
Analyse van het resultaat:
Totaal
Totaal
lasten
baten
College van B&W
-110
x € 1.000
1. Invoer werkkostenregeling
142
2. Vrijval uit voorziening wachtgeld vm. bestuurders
23
Niet relevante posten:
Totaal
99
142
90
3. Aanpassingen aan de raadszaal
Saldo
90
23
-3.393
3.327
-66
-3.228
3.417
189
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Analyse & toelichting
Programma 9 Politiek bestuur
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1 Invoer
Dit jaar is bij de gemeente Leeuwarden de werkkostenregeling ingevoerd.
Werkkostenregeling
Deze regeling houdt in dat over verstrekkingen aan het personeel (bijv.
onkostenvergoedingen) geen belasting is verschuldigd zolang het totaal van deze
kosten blijft binnen het algemeen forfait (dit is 1,5% van de totale fiscale
loonsom).
In de begroting 2013 zijn de onkostenvergoedingen aan raadsleden en aan leden
van het college nog bruto geraamd (dus rekening houdend met in te houden
belastingen). Met de invoering van de werkkostenregeling behoeft alleen nog
rekening te worden gehouden met nettobedragen. Ten opzichte van de begroting
ontstaat hierdoor een voordeel van € 142.000.
In de Turap is een voordeel gemeld van € 100.000.
2 Vrijval uit voorziening
Bij het opstellen van de jaarrekening wordt beoordeeld of de voorziening voor
arbeidskosten
toekomstige wachtgeldverplichtingen van voormalige bestuurders toereikend is om
gerelateerde
te voldoen aan lopende verplichtingen. Na de gemeenteraadsverkiezingen kan
verplichtingen (wachtgeld
geconcludeerd worden dat er nagenoeg geen wachtgeldverplichtingen zijn.
vm. Bestuurders)
Ook omdat de zittende collegeleden na de verkiezingen weer terugkeren in het
nieuwe college. Uit de voorziening kan daarom een bedrag van € 90.000 vrijvallen.
Bij het opstellen van de Turap was nog niet bekend hoe de samenstelling van het
nieuwe college er uit zou zien.
3 Aanpassingen raadszaal
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de storting toegelicht van
€ 22.500 in de reserve budgetoverheveling voor vervanging van de banken op de
publieke tribune van de raadszaal.
100
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Veiligheid en Openbare orde (10)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Bestuur en Middelen
Burgemeester Ferd Crone
W.J. Borghardt
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Realisatie van de
+
De Regionale Brandweer is gerealiseerd per 1 januari 2014.
+
De nieuwe brandweer kazerne is opgeleverd en geopend in 2013.
+
De doelgroepen: jeugd, veelplegers, overlastgevend dak en thuislozen,
Regionale Brandweer per
1 januari 2014 samen
met de veiligheidsregio
Fryslân.

Optimalisering inrichting
en gebruik van de
nieuwe brandweer
kazerne

Persoonsgerichte aanpak
van overlastgevende en
hooligans, criminele en overlastgevende personen etnisch gerelateerd
criminele doelgroepen in
zijn besproken in het VHF. Ook de persoonsgerichte aanpak
het veiligheidshuis
woninginbrekers is toegevoegd aan de te bespreken personen.
Fryslân (VHF)

Toezicht en handhaving
in de binnenstad
+
In 2013 is gewerkt met het toezichtsmodel binnenstad waarbij politie
en stadstoezicht nauw hebben samengewerkt. Hierdoor is toezicht
verscherpt. Dit heeft, naast alle andere maatregelen geresulteerd in
een afname van jeugdoverlast, straatroven, mishandelingen en
bedreigingen. Wel heeft de binnen stad een erg slecht imago, zo blijkt
uit de veiligheidsenquête eind 2013.
Successen
1.
Multidisciplinaire inzet op evenementen (SR en Cambuur kampioen en eredivisie vooral: grote massa’s
op de benen)
2.
Maatwerkaanpak dwang en drang in relatie tot zorg en hulpverlening in het veiligheidshuis (o.a. op
3.
Aanpak en betrokkenheid bij prostitutie en mensenhandel
jeugd, overlastgevers)
Verbeterpunten
1.
Aanpak Woningeninbraken, nog meer inzet op preventie en helers
2.
Bestuurlijke aanpak Hennepteelt (ook vanwege brandgevaar) en huiseigenaren
3.
Inzet op veiligheidsbeleving van bewoners, positieve objectieve resultaten op gebied van veiligheid
lopen niet in de pas met de beleving van inwoners op gebied van veiligheid.
Eindconclusie
Het was een redelijk tot goed veiligheidsjaar waarin het geweld is afgenomen, de jeugdoverlast stabiel lijkt, het
aantal veelplegers weer is gedaald en waar in de wijkveiligheidsindex nog maar 2 code geel wijken kent naast
de code rood voor de binnenstad. Een jaar met vele grote en veilige evenementen en de rentree van SC
Cambuur in de eredivisie.
Het was ook een jaar met een forse toename van de woninginbraken en diefstal vanaf en uit motorvoertuigen
en toename van woonoverlast.
Daarnaast is het opvallend dat in sommige wijken en buurten het onveiligheidsgevoel groot is, terwijl de
objectieve cijfers anders uitwijzen.
De bestuurlijke bevoegdheden van de burgemeester kunnen nog sterker dan afgelopen jaren ingezet worden en
dit dan veelal gerelateerd aan de persoonsgerichte aanpak van het Veiligheidshuis. De inzet van drang en
dwang in combinatie met zorg en hulpverlening is een sterke component om langdurige overlastkwesties
efficiënt te kunnen aanpakken.
101
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
In Leeuwarden weet en voelt iedereen zich veilig
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Criminaliteit en
structureel (S)
A. Vermindering van criminaliteit en
overlast
overlast door persoonsgerichte
Criminaliteit en
aanpak.
- Aanpak op maat criminele en
overlastgevende personen (S)
overlast worden
aangepakt.
B. Vermindering van criminaliteit en
overlast door gebiedsgerichte aanpak.
- Wijkgerichte aanpak (m.n. ISV wijken)
(I)
- Aanpak van jeugdoverlast (I)
Openbare orde en
C. Voorkoming en bestrijding van
misdaad
verstoring van de openbare orde door
De openbare orde in
inzet bevoegdheden burgemeester.
Leeuwarden wordt
- Ingrijpen bij (dreigende) verstoring
openbare orde (S)
- Opleggen huisverboden en sluiting
woningen indien noodzakelijk (S)
gehandhaafd en
(georganiseerde)
misdaad wordt
D. Aanpak van georganiseerde misdaad
door bestuurlijke instrumenten.
- Tegengaan georganiseerde
criminaliteit (I)
aangepakt
Fysieke
E. De brand- en ongevalbestrijding in de
- De fysieke veiligheidsrisico’s worden
veiligheids-
gemeente Leeuwarden is op basis van
risico’s
onderkende fysieke veiligheidsrisico’s
geïnventariseerd (S)
De fysieke
voorbereid en wordt adequaat
bestuurlijk en organisatorisch ingebed
veiligheidsrisico’s in
uitgevoerd.
(S)
- Aspecten brandveiligheid worden
de gemeente
Leeuwarden worden
onderkend en
beheerst
F. De rampenbestrijding in de gemeente
Leeuwarden is op basis van
onderkende fysieke veiligheidsrisico’s
voorbereid en wordt adequaat
uitgevoerd.
aanpassen van de regionale
crisisorganisatie (S)
- Implementatie van de Wet op de
Veiligheidsregio (I)
102
- Risicobeperkende maatregelen en/of
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Subdoelstellingen
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
-
nvt
11
nvt
5
nvt
15
10
13
+3
10
10
(2002)
135
nvt
140
nvt
- 5%
nvt
-
nvt
5,0;
1,0
nvt
Criminaliteit en overlast
A
Vermindering van criminaliteit en overlast door
persoonsgerichte aanpak.
Indicator(en):
- Het aantal veelplegers dat in 2014 een jaar delictvrij
is
- Het aantal criminele jeugdgroepen is in 2014 0 en
het aantal overlastgevende en hinderlijke
jeugdgroepen is 13
- Overlast veroorzaakt door dak- en thuisloze
drugsverslaafden (uitgedrukt in aantal incidenten
geregistreerd door politie) in 2015
Bron: OM en Politie
B
Vermindering van criminaliteit en overlast door
gebiedsgerichte aanpak
Indicator(en):
- Wijkveiligheidsindex binnenstad en wijken (2014
minimaal score 5,0 Binnenstad; de ISV wijken
minimaal 1 punt beter)
- Vermindering woonoverlast met 5% in 2014 t.o.v.
2009 (uitgedrukt in aantal incidenten)
(2009)
1471
nvt
-
alleen Gemidbinnen- deld
stad
iets
onder achter5,0,
uit
2 code gegaan
geel
wijken
1698
nvt
-5%
nvt
Altijd
100%
0
Altijd
Altijd
(2012)
0
Altijd
5
0
Altijd
Altijd
-
Max.
100%
0
Max.
Max.
100%
100%
0
100%
100%
Bron: Wijkveiligheidsindex en Politie
Openbare orde en misdaad
C
Voorkoming en bestrijding van verstoring van de
openbare orde door inzet bevoegdheden burgemeester
Indicator(en):
- Toepassen (nood)bevoegdheden burgemeester bij
(dreigende) verstoring van de openbare orde op
straat, maar ook in de privésfeer als overlast aan de
orde is
- Het aantal stadiongebiedsverboden dat wordt
opgelegd na voetbal gerelateerde ordeverstoringen
Bron: MOL en Politie
D
Aanpak van georganiseerde misdaad door bestuurlijke
instrumenten
Indicator(en):
- Inzet van bestuurlijke instrumenten, zoals de APV,
de Wet MBVEO, Gemeentewet en Opiumwet bij
(vermoedens van) georganiseerde criminaliteit.
Daarbij wordt gebruik gemaakt van de expertise van
het RIEC Noord Nederland.
Bron: gemeente Leeuwarden
Fysieke veiligheidsrisico's
E
De brand- en ongevalbestrijding in de gemeente
Leeuwarden is voorbereid en uitgevoerd.
Indicator(en):
- De brand- en ongevallenbestrijding in de gemeente
Leeuwarden is op basis van onderkende fysieke
veiligheidsrisico's voorbereid en wordt adequaat
uitgevoerd.
103
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
- Aantoonbaar accurate (uitruk)procedures,
bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen voor de
brandweer afgemeten aan de overschrijdingsindex
- Brandveiligheidsbeleid en de bereikbaarheid voor
hulpverleningsdiensten en bluswatervoorzieningen zijn
ingebed in ruimtelijke ordening, vergunningverlening
en voorlichting
F
3
3
0
100%
100%
0
100%
100%
100%
100%
0
100%
100%
De rampenbestrijding in de gemeente Leeuwarden is
op basis van onderkende fysieke veiligheidsrisico's
voorbereid en wordt adequaat uitgevoerd
Indicator(en):
- De planvorming is op orde, waarmee de
crisisorganisatie in stand wordt gehouden: onder meer
(regionaal) crisisplan, rampenbestrijdingsplan
Bron: gemeente Leeuwarden
104
3,75
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
X
+
X
X
X
- Wijkgerichte aanpak (m.n. ISV3 wijken)
X
+
-
-
-
- Aanpak van jeugdoverlast
X
+
-
-
-
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
-
-
X
+
-
-
-
Criminaliteit en overlast
-
Aanpak op maat criminele en overlast gevende
personen
Openbare orde en misdaad
- Ingrijpen bij (dreigende) verstoring openbare orde
-
Opleggen huisverboden en sluiting woningen indien
noodzakelijk
- Tegengaan georganiseerde criminaliteit
Fysieke veiligheidsrisico's
- De fysieke veiligheidsrisico's worden geïnventariseerd
-
Aspecten brandveiligheid worden bestuurlijk en
organisatorisch ingebed
X
+
-
-
-
-
Risicobeperkende maatregelen en/of aanpassen van de
regionale crisisorganisatie
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
- Implementatie van de Wet op de Veiligheidsregio
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Motie prioriteiten veiligheid Aanpak ‘de Buurt bestuurt’
+/-
B
Analyse & toelichting
Criminaliteit en overlast
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Verbetering
Vermindering van criminaliteit
De overlast van dak- en thuisloze drugsverslaafden is in 2013 afgenomen
en overlast door
naar 140 geregistreerde incidenten (174 in 2012). De intensieve inzet op
persoonsgerichte aanpak (A)
deze personen in het veiligheidshuis in combinatie met de inzet van de
Fact teams op straat werpt vruchten af. Het aantal veelplegers per
peildatum december 2013 is 42, dit in tegenstelling tot 2012 waar we 53
veelplegers telden. Dit betekent een teruggang in het aantal veelplegers.
Dit is overigens een landelijke trend.
Het aantal unieke2 jongeren dat besproken is in het jeugdtraject VHF en
een traject volgt is 22. Het aantal jeugdgroepen is afgenomen; in
Leeuwarden kennen we nu 12 hinderlijke en 1 overlastgevende groep (+
jeugdbende).
Naast de unieke jongeren die besproken zijn, worden ook veel jongeren besproken in de systeembesprekingen
(gezinnen) en komt het totaal op ca. 150 jongeren.
2
105
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Verslechtering
De overlast van gestoorde personen is in 2013 wederom toegenomen van
1616 personen in 2012 naar 1689 incidenten in 2013. In 2010 1411
personen.
Vermindering van criminaliteit
De VPI scores wijzen uit dat de veiligheidssituatie in Leeuwarden stabiel is
en overlast door
(7,22 in 2012 en 7,21 in 2013). De Binnenstad scoort op de
gebiedsgerichte aanpak (B)
wijkveiligheids-index 4,42. Dit is een geringe teruggang die veroorzaakt
wordt door toename van de variabelen geweld en overige overlast.
De code verdeling van wijken is als volgt:
1 code rood (2012: 1)
2 code geel (2012: 4)
14 code blauw (2012: 10)
10 code groen (2012: 12)
We zien een toename van de incidenten woninginbraken van 762 (2012)
naar 934 (2013). De incidenten ‘woonoverlast/burengerucht’ zijn in 2013
eveneens gestegen van 1616 (2012) naar 1698 (2013)
Voor wat betreft geweld: het aantal straatroven is gedaald; maar het
aantal incidenten ruzie/vechtpartijen is fors gestegen (1206 in 2012) naar
1669 in 20133. We zien voor het tweede opvolgende jaar een daling van
diefstal/inbraak bij bedrijven en kantoren.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Vermindering van criminaliteit en Veiligheidshuis
overlast door persoonsgerichte
Het aantal besproken cases in het Veiligheidshuis is toegenomen met
aanpak (A)
200% (363 personen, alsmede 424 nazorgcontacten ex gedetineerden).
Het veiligheidshuis heeft zich het afgelopen jaar meer toegelegd op
maatwerkoverleggen. Hierdoor is de effectiviteit van de interventies
toegenomen (drang/dwang in combinatie met zorg). Sociale wijkteams
en interventieteams zijn in deze aanpak meegenomen als cruciale
partners voor de zorg en hulpverlening.
Jeugdaanpak
Ondanks de afname in het aantal groepen zien we dat het gedrag van
deze groepen structureler en ernstiger van aard is dan voorheen. De
inzet van straatcoaches, intensivering van de jeugdaanpak in het VHF en
de samenwerking van de taskforce jeugdoverlast lijkt haar vruchten af te
werpen door een daling in de cijfers van overlast. In totaal is aan 5
jongeren een groepsverbod opgelegd. In een deel van Camminghaburen
gold een groot deel van 2013 een samenscholingsverbod. Daarnaast
heeft de burgemeester meerdere waarschuwings-brieven aan de ouders
en jongeren gezonden en zijn meerdere jongeren (en hun ouders) op
gesprek ontboden bij de burgemeester en teamchef van politie
Leeuwarden naar aanleiding van overlast meldingen. Ook bij de jeugd is
de combinatie van trajecten zorg en drang/dwang noodzakelijk om ze op
het rechte spoor te brengen (en te houden). Er is veel samenwerking met
leerplicht en RMC.
Over het algemeen kan worden gesteld voor daders van geweldpleging dat de leeftijdspiek ligt in de categorie 16-19
jarigen. Daarnaast pleegt de geweldpleger van 24 jaar het hoogste aantal geweldsincidenten en is het aandeel van de
geweldpleger van 27 jaar te vergelijken met de 18 jarigen. De daders zijn doorgaans mannen.
3
106
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Vermindering van criminaliteit en Aanpak woninginbraken
overlast door gebiedsgerichte
De grote stijging van het aantal woninginbraken heeft de gemeente
aanpak (B)
genoopt tot intensivering van de inzet op dit thema. De gemeente heeft
in samenspraak met politie en het ministerie van V&J een totaalplan
opgesteld. Dit plan behelst niet alleen preventie en opsporing maar pakt
ook de helers aan. Verschillende acties zijn uitgevoerd, zoals het inzetten
van een inbraakpreventieteam, inbraakpreventieavond en het informeren
van handelaren in tweedehands goederen over hun wettelijke
registratieplicht. In het Veiligheidshuis worden notoire woninginbrekers
besproken en krijgen ze een maatwerkaanpak.
De daling van het aantal inbraken bij bedrijven en kantoren kan
gerelateerd worden aan de inzet van keurmerk veilig Ondernemen op de
Leeuwarder bedrijventerreinen.
Aanpak woonoverlast/burengerucht
De inzet op de stijgende woonoverlast blijft onverminderd. Samen met
het Meldpunt Overlast, team Toezicht en handhaving is een
handhavingsaanpak gerealiseerd. Dossiervorming is hierbij erg belangrijk
om bestuursrechtelijk te kunnen optreden. Participatie van bewoners is
op dit onderdeel van wezenlijk belang. Dossiers kunnen slechts worden
gevormd als bewoner overlastsituaties blijven melden bij het MOL en
politie.
Speerpunt
Toezicht en handhaving in de
Het streven om de binnenstad veiliger te maken, is nog niet gerealiseerd
binnenstad (B)
ondanks de grote hoeveelheid aan maatregelen die worden ingezet. Wel
zijn gewelddelicten (straatroven, mishandeling en bedreiging)
afgenomen. De beleving van veiligheid is eerder verslechterd dan
verbeterd. In het najaar van 2013 is de APV aangepast om notoire
dealers en vervelende stappers sneller te kunnen aanpakken door middel
van gebiedsverboden. Het effect hiervan moeten we in 2014 gaan
merken.
Motie
Prioriteiten veiligheid ‘De buurt
De eerste verkenningen hebben plaatsgevonden. In de nieuwe
bestuurt’ (B)
collegeperiode wordt deze motie nader uitgewerkt met buurt en politie.
Subconclusie
De geweldsdelicten nemen af in Leeuwarden, de jeugdoverlast lijkt
kwantitatief stabiel maar overlastincidenten worden wel extremer.
Woninginbraken, ruzies en vechtpartijen nemen toe.
Openbare Orde en misdaad
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Voorkoming en bestrijding van
Er zijn in 2013 95 huiselijk geweldszaken besproken in het veiligheidshuis
verstoring openbare orde door
en de burgemeester heeft 28 huisverboden opgelegd (34 in 2012).
inzet bevoegdheden
In 2013 heeft de burgemeester 3 gebiedsverboden opgelegd. In de
burgemeester (C)
binnenstad zijn (in mandaat) door politie uitgedeeld:
- Waarschuwing gebiedsontzegging
: 30 keer
- Gebiedsontzegging (24uur/14dgn/28dgn)
: 24 keer
Bij grootstedelijke evenementen zoals Koningsdag, 5 mei en uiteraard
Serious Request hebben zich geen noemenswaardige incidenten
107
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
voorgedaan. Bestuurlijk ingrijpen was niet aan de orde.
Bij het betaald voetbal en dan vooral vanaf augustus 2013 met de entree
van SC Cambuur in de Eredivisie, is de druk op de wedstrijden
toegenomen. Dit vanuit eigen harde kern hooligans, maar ook door de
komst van risicosupporters van grote clubs uit den lande. Het aantal door
de KNVB opgelegde stadionverboden bedraagt: 14 (3 in seizoen Pilar
league en 11 in eerste seizoenshelft eredivisie). Het aantal door de
burgemeester afgekondigde voornemens opleggen stadiongebiedsverboden bedraagt 5. Deze voornemens zijn in december 2013
afgekondigd en effectuering vindt plaats in 2014. In oktober 2013 heeft
de rechter (naar aanleiding van de eis van de officier van justitie) ook
enkele gebiedsverboden voetbal opgelegd.
Aanpak van georganiseerde
Op gebied van de aanpak woonoverlast c.q. hennepteelt/overlast
misdaad door bestuurlijke
harddrugs zijn 3 waarschuwingen uitgegaan naar particulieren als
instrumenten (D)
voorloper van de bevoegdheid tot het sluiten van een woning en heeft de
burgemeester een kamer gesloten gedurende enkele maanden. Vijf zaken
zijn in behandeling. In 4 gevallen was de huurder snel vertrokken zonder
achterlating woon-of verblijfplaats.
Er zijn in 2013 33 signalen mensenhandel/ uitbuiting aan de
ketenregisseur mensenhandel (VHF) gemeld.
De aanpak van straatprostitutie samen met het VHF heeft erin
geresulteerd dat eind 2013 van de 18 bekende straatprostituees er 16
niet meer op straat tippelen. 174 van hen zitten inmiddels in een
hulpverleningstraject, hebben huisvesting en inkomen. Hiermee is de
overlast van deze dames aanzienlijk afgenomen.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Ingrijpen bij (dreigende)
De multidisciplinaire inzet op evenementen is in 2013 goed tot stand
verstoring openbare orde (C)
gekomen. Zeker met een groot evenement als Serious Request was de
regie op veiligheid stevig in handen bij het breed opgezette
veiligheidsteam en coördinatiecentrum in het Burmaniahuis.
Een goede multidisciplinaire preparatie op dergelijke grote evenementen
draagt bij aan realiseren van veiligheid in de stad.
Bij het betaald voetbal zijn extra maatregelen genomen door elk van de
betrokken partijen als het gaat om veiliger maken van het stadion en de
omgeving. Er is een extra parkeerfaciliteit gekomen voor de gasten en de
hekwerken in het stadion zijn verstevigd. Ook zijn er goede afspraken
gemaakt met SC Cambuur over inzet stewardorganisatie, fouilleren etc.
Het voornaamste veiligheidsrisico zit in de infrastructuur van het
stadiongebied. Vooral de vertrekkende supporters worden nogal eens
belaagd door de harde kern van Cambuur en ander loslopende jongeren.
Door inzet van politie, beveiligers en stadstoezicht, extra hekken en extra
camera’s wordt de situatie beheersbaar gehouden. Waar personen door
politie aangehouden worden voor incidenten waarbij de openbare orde is
verstoord, legt de burgemeester een stadiongebiedsverbod op.
Tegengaan georganiseerde
De vastgestelde prioriteiten in Leeuwarden zijn: de aanpak hennepteelt
misdaad (D)
en vastgoedfraude en mensenhandel.
4
In 2013 is één straatprostituee overleden.
108
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Mensenhandel
De ketenaanpak mensenhandel is in 2013 verder ontwikkeld. De signalen
van mensenhandel komen nu op een centraal punt binnen
(veiligheidshuis) en er wordt op elke persoon/groep een integraal plan
van aanpak opgesteld. De samenwerking met het RIEC is geïntensiveerd.
Hennepteelt
In 2013 is het hennepconvenant voor Friesland ondertekend. In het
hennepconvenant is de informatie-uitwisseling op het gebied van aanpak
hennepteelt goed geborgd bij alle deelnemende partijen. Daarnaast heeft
de burgemeester in 2013 de beleidsregels 13b opnieuw vastgesteld. Door
deze nieuwe beleidsregels is de burgemeester bevoegd om snel en
consequent op te treden bij hennepteelt en drugsoverlast vanuit
woningen. Recentelijk zijn er landelijke weer nieuwe ontwikkelingen,
waardoor de bestuurlijke bevoegdheden van de burgemeester op dit
gebied nog weer verder uitgebreid worden. Hiermee gaan we in 2014 aan
de slag.
Vastgoedfraude
Samen met het RIEC vindt onderzoek naar vastgoedfraude plaats op
voorspraak van de gezagsdriehoek Leeuwarden. Onderzocht wordt of er
een justitiële, fiscale en/of bestuursrechtelijke aanpak nodig (en
mogelijk) is om de fraude effectief te doen stoppen. Er is veel informatie
geleverd aan het RIEC om mogelijke fraude te kunnen analyseren.
Subconclusie
Mede door jarenlange ervaring wordt goed ingespeeld op grote
evenementen en daarmee gepaard gaande risico’s, uiteraard in
samenwerking met vele ketenpartners.
Voor wat betreft de bestuurlijke aanpak van misdaad wordt gezocht naar
wegen om criminaliteit en overlast effectief aan te pakken. Dat lukt
steeds beter. Regelgeving op dit punt ontwikkelt zich ook voortdurend en
de gemeente past haar beleid hier continue op aan.
Fysieke Veiligheidsrisico’s
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Per 1 januari 2014 is de brandweer geregionaliseerd, waarbij een
Risico beperkende maatregelen
aanzienlijke bijdrage is geleverd vanuit de gemeente Leeuwarden.
en/of aanpassen van de
regionale crisisorganisatie (F)
In de eerste drie maanden van 2013 zijn de laatste aandachtspunten van
de inrichting en het gebruik van de nieuwe brandweerkazerne
geoptimaliseerd.
Het Regionaal Crisisplan is herzien met een wezenlijke bijdrage vanuit de
gemeente Leeuwarden. Deze actualisatie is gebaseerd op ervaringen
tijdens meerdere incidenten en trainingen. Daarnaast is behoorlijk
geïnvesteerd in regionale oefeningen en trainingen om de
crisisorganisatie op peil te houden.
109
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Overige toelichting
Brand Kelders
Bij de grote brand op de Kelders is de gehele crisisorganisatie ingezet. De
medewerkers van de crisisorganisatie hebben de gemeentelijke taken
adequaat uitgevoerd, zoals bouwkundig onderzoek en nazorg. Er loopt
nog een evaluatieonderzoek van de inspectie van het ministerie van
veiligheid en Justitie.
In Leeuwarden heeft ook een aantal (kleinere) incidenten plaatsgevonden
die in goede samenwerking zijn afgedaan.
De ervaringen met alle incidenten en vooral de uitkomsten van het
onderzoek van de Brand Kelders worden weer gebruikt in de
doorontwikkeling van de crisisorganisatie.
Subconclusie
De afgelopen jaren zijn er op de taakvelden brandweer en
crisisbeheersing veel ontwikkelingen geweest. Zowel de gemeente als de
brandweer Leeuwarden hebben bijgedragen aan deze ontwikkelingen. Dit
heeft ertoe geleid dat de taken op adequate wijze uitgevoerd konden
worden en de kwaliteit van de brandveiligheid en crisisorganisatie
voldoende is gewaarborgd.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
11.033
297
-10.736
B.
Begroting 2013 na wijziging
12.492
1.591
-10.901
C.
Rekening 2013
13.864
2.308
-11.556
Resultaat B - C
-1.372
717
-655
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
x € 1.000
Beleidsproducten
Saldo
lasten
baten
Integraal veiligheidsbeleid
-629
578
-51
Brandweer
-351
109
-242
Rampenbestrijding
Totaal
110
-392
30
-362
-1.372
717
-655
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Kosten incidenten rampenbestrijding
Totaal
Totaal
lasten
baten
-446
0
-446
53
30
83
-59
0
-59
-472
0
-472
2. Rampenplan en-bestrijdingsplan
3. Apparaatskosten /huisvesting Brandweer
4. Apparaatskosten /uren Brandweer
5. Kapitaallasten Brandweer
6. Goederen en diensten Brandweer
56
0
56
124
109
233
7. Handhaving /inkomsten bestuurlijke strafbeschikkingen
8. Veiligheidsmiddelen
Saldo
0
-50
-50
-120
145
25
-25
0
-25
-483
483
0
-1.372
717
-655
Verrekening met reserves:
1. Verrekening met reserve budgetoverheveling
Niet relevante posten:
Totaal
Analyse & toelichting
Programma Veiligheid, openbare orde en handhaving
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1 Kosten incidenten
rampenbestrijding
In 2013 zijn extra kosten gemaakt in verband met een aantal incidenten.
Zo zijn er in het kader van bomruimingen op het vliegveld bomterpen
aangelegd.
Dit leidde tot een nadeel van € 100.000.
Verder was er in 2013 een grote brand op De Kelders. Dit leidde tot een
aanzienlijke ambtelijke inzet waardoor een nadeel is ontstaan op
apparaatskosten (toegerekende uren) van € 210.000. Daarnaast moesten in
dit verband diverse preventieve voorzieningen worden getroffen waaronder de
aanleg van een voetgangerstunnel, en constructieve maatregelen voor de
gevel- en zijmuren. Totaal leidde dit tot een nadeel van € 136.000
2 Rampenplan en -
Op de reguliere kosten van het rampenplan en –bestrijdingsplan is een
bestrijdingsplan
voordeel ontstaan van € 83.000 door lagere bedrijfsvoeringkosten alsmede
meer terugontvangen omzetbelasting met betrekking tot de activiteiten van
de Brandweer Fryslân.
3, 4, 5 en 6 Brandweer
Per saldo is in 2013 bij de Brandweer een nadeel ontstaan van € 242.000.
Dit kan als volgt worden verklaard:
3 Apparaatskosten/huisvesting
Apparaatskosten/doorbelaste huisvestingskosten (nadeel € 59.000)

4 Apparaatskosten/uren
De hogere doorbelasting is het gevolg van hogere energielasten.
Apparaatskosten/uren (nadeel € 472.000)

In verband met de regionalisatie van de Brandweer zijn er op het
gebied van organisatieontwikkeling meer uren gemaakt dan begroot.
Verder zijn er meer productieve uren geschreven op externe
producten. Dit leidde in totaal tot een nadeel van € 472.000.
Tegenover dit nadeel op de apparaatskosten op programma 8 staat
als tegenhanger een vergelijkbaar voordeel op apparaatskosten op
programma 15.
111
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
5 Kapitaallasten

Kapitaallasten (voordeel € 56.000)
Op de kapitaallasten is een voordeel gehaald van € 56.000 als gevolg
van onderuitputting door ondermeer uitstel van een investering in de
dienstauto in verband met de regionalisering.
6 Goederen, diensten
Goederen en diensten (per saldo voordeel € 233.000)

Door nieuwe contractafspraken met Vitens is een besparing
gerealiseerd van € 24.000. Verder is een voordeel van € 72.000
ontstaan door o.a. lagere kosten voor aanschaf inventaris en kleding.
In verband met de regionalisatie is de balans met betrekking tot VBD
Duiktaak opgeschoond. Hierdoor ontstond een voordeel van
€ 57.000.
Tot slot zijn, eveneens in verband met de regionalisering, activa
verkocht waardoor een boekwinst is ontstaan van € 45.000.
Overige opbrengsten leidden tot een voordeel van € 35.000.
7 Handhaving/ inkomsten
Door minder uitgeschreven bestuurlijke strafbeschikkingen dan verwacht zijn
bestuurlijke straf-
de inkomsten lager uitgekomen waardoor een nadeel is ontstaan van
beschikkingen overlast
€ 50.000.
8 Veiligheidsmiddelen
In 2013 zijn de extra middelen die beschikbaar waren voor een
toezichtoffensief op woninginbraken en de uitvoering van de het digitaal
opkopersregister (DOR) niet volledig aangewend. Ultimo 2013 resteerde
hiervan nog een bedrag van € 25.000 wat verrekend is met de reserve
budgetoverheveling.
Verrekening reserves
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling wordt de verrekening
toegelicht van € 25.000 met de reserve budgetoverheveling voor een
toezichtoffensief op woninginbraken en de uitvoering van het digitaal
opkopersregister (DOR).
112
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Sport (11)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Welzijn
Wethouder A. Ekhart
F. Ytsma
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Samenwerken
+
Op sportpark Nijlân werken 7 verenigingen samen. Bovendien is
sportvereniging/omni-
verbinding met de wijk gezocht. SC Leovardia (Kalverdijkje Noord) en
vereniging
LAC Frisia (Magere Weide) denken na over meer samenwerking, zowel
met andere sportverenigingen als met andere partijen (wijkvereniging,
zorginstelling).

Uitbreiden en verbreden
+
combinatiefuncties
De uitbreiding naar 120% (+2,3 fte) is gerealiseerd. Voor verbreding
van het werkdomein is het project Verbinding sport en sociale
wijkteams (meer doelgroepen, meer in de wijk) opgezet.

Overkoepelend orgaan
+
afstemming sport en
De sportwebsite sporteninleeuwarden.nl dient als middel voor
afstemming van sport- en beweegactiviteiten.
beweegactiviteiten

Herontwikkeling
Kalverdijkje
+
Herontwikkeling Kalverdijkje Noord is grotendeels gerealiseerd. Voor de
nieuwe vereniging SC Leovardia zijn enkele velden omgebouwd en
gerenoveerd. De was- en kleedruimtes zijn in aanbouw.
Voor de herontwikkeling Kalverdijkje Zuid zijn nog gesprekken gaande
met de verenigingen.
Successen
1.
De fusie van de voetbalverenigingen Rood Geel en VV Leeuwarden is afgerond. De nieuwe
voetbalvereniging draagt de naam SC Leovardia en is gevestigd op Kalverdijkje Noord.
2.
Aanpak Wiarda complex: de ombouw van een natuurgrasveld naar een kunstgrasveld plus uitbreiding van
was- en kleedruimtes met teamlockers is gerealiseerd.
3.
In het kader van de race om de titel Sportgemeente van het jaar worden landelijke initiatieven beloond
met de titel Beste Initiatief. In 2013 is de pilot op sportpark Nijlân om tot meer samenwerking te komen
tussen sportverenigingen genomineerd voor het Beste initiatief 2012/2013.
Verbeterpunten
Het vullen en up to date houden van de sportwebsite is nog niet optimaal. Bemensing en continuïteit vragen om
een verbeterslag.
Eindconclusie
De doelen van het Programma Sport 2013 zijn gehaald.
In 2013 zijn mooie resultaten behaald, zoals de oprichting van de nieuwe voetbalvereniging SC Leovardia en de
realisatie van hun nieuwe complex op Kalverdijkje Noord. De aanpassingen die zijn gedaan op het sportcomplex
Wiarda hebben gezorgd voor verlichting van het knelpunt ten aanzien van de was- en kleedgelegenheid. Samen
met de reguliere activiteiten van bv SPORT is een mooi resultaat neergezet in 2013.
113
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Een leven lang bewegen
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Bewegen
structureel (S)
A. Meer burgers bewegen
- Het (doen) organiseren van
Burgers zijn en
activiteiten die burgers stimuleren om
blijven gemotiveerd
deel te nemen aan sportactiviteiten
om te bewegen en
(S)
te (top)sporten
- Ontwikkelen en inzetten van
combinatiefuncties (I)
B. Handhaven sportevenementen en
topsportevenementen op niveau 2009
Wijken en dorpen
C. Meer op maat gemaakte
- Financieel bijdragen aan breedtesport
en topsportevenementen (S)
- Het (doen) aanbieden van sport- en
Burgers
bewegingsprogramma’s in de wijken
spelmogelijkheden voor specifieke
participeren in
in relatie tot het percentage groei van
doelgroepen op buurt- en wijkniveau
wijken en dorpen
burgers dat beweegt
(S)
- Het (doen) aanbieden van
programma’s voor schoolkinderen (018 jaar) (S)
D. Meer vrijwilligers zijn actief bij
sportverenigingen
- Stimuleren en bevorderen van inzet
van vrijwilligers bij sportverenigingen
in samenwerking met de bv SPORT en
de sportverenigingen (S)
Infrastructuur
De infrastructuur
E. Efficiënter gebruik van
- Het (doen) beheren, exploiteren en
basissportvoorzieningen
onderhouden (en vernieuwen) van
ondersteunt
gemeentelijke
bewegen en
basissportaccommodaties (S)
(top)sport
- Ontwikkelen en inzetten van
Parkmanagement (S)
F. Efficiëntere inrichting van de publieke
ruimte voor sport
- Het (doen) realiseren van nieuwe
sportvoorzieningen in de stad (S)
- Optimaliseren gebruik Kalverdijkje
Noord en Zuid (I)
- Ontwikkelen vierde
sportconcentratiegebied in de
Zuidlanden (I)
114
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
NulBegr
Real
Subdoelstellingen
meting 2013
2013 Saldo
Bewegen: burgers zijn en blijven gemotiveerd om te bewegen en te (top)sporten
A
Begr
2014
Begr
2015
60%
62%
Meer burgers bewegen
(2012)
Indicator(en):
- Het percentage volwassen burgers dat meer dan 12
keer per jaar sport is minimaal gelijk
- Ontwikkelen en inzetten
Combinatiefuncties/buurtsportcoaches sport
56%
58%
68%
+10%
6 fte
8,3 fte
8,3
+2,3
10
10
24
+14
10
10
4
4
8
+4
4
4
5
5
0
5
5
1.169
1.360
303
nvt
1.360
1.360
605
725
52
nvt
725
725
564
634
251
nvt
634
634
8,3 fte 8,3 fte
Bron: Gemeente-enquête
B
Handhaven sportevenementen en
topsportevenementen op niveau 2009
Indicator(en):
(2012)
- Aantal sportevenementen
- Aantal topsportevenementen
Bron: gemeente Leeuwarden
Wijken en dorpen: burgers participeren in wijken en dorpen
C
Meer op maat gemaakte bewegingsprogramma's in de
wijken in relatie tot het percentage groei van burgers
dat beweegt
(2012)
Indicator(en):
- Aantal programma's voor schoolkinderen (0-18 jaar)
5
Bron: bv SPORT
D
Meer vrijwilligers zijn actief bij sportverenigingen
(2012)
Indicator(en):
- Aantal vrijwilligers bij sportverenigingen:
- totaal
- bestuurlijk - kader
- overige
Bron: Vm. Vrijwilligers Servicepunt
Infrastructuur: de infrastructuur ondersteunt bewegen en (top)sport
E
Efficiënter gebruik van basissportvoorzieningen
(2012)
Indicator(en):
- Bezettingsgraad basissportvoorzieningen:
Sporthallen norm 2.000 uur per jaar
75%
85%
86%
+1%
85%
85%
- Gymlokalen norm 1.000 uur per jaar
(bij 100% schoolgebruik):Verenigingsgebruik
20%
40%
39%
-1%
40%
40%
Bron: bv SPORT
F
Efficiëntere inrichting van de publieke ruimte voor
sport
Indicator(en):
Doorgeschoven
naar 2018
- Realisatie Zuidlanden - start ontwikkelingsfase
115
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
Real
Begr
2013
2013
2014
Bewegen: burgers zijn en blijven gemotiveerd om te bewegen en te (top)sporten
-
Het (doen) organiseren van activiteiten die burgers
stimuleren om deel te nemen aan sportactiviteiten
- Ontwikkelen en inzetten van combinatiefuncties
-
Financieel bijdragen aan breedtesport- en
topsportevenementen
Begr
2015
Begr
2016
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
Wijken en dorpen: burgers participeren in wijken en dorpen
-
Het (doen) aanbieden van sport- en spelmogelijkheden
voor specifieke doelgroepen op buurt- en wijkniveau
X
+
X
X
-
-
Het (doen) aanbieden van programma's voor
schoolkinderen (0-18 jaar)
X
+
X
X
-
X
+
X
X
-
Stimuleren en bevorderen van inzet van vrijwilligers bij
- sportverenigingen in samenwerking met bv SPORT en
de sportverenigingen
Infrastructuur: de infrastructuur ondersteunt bewegen en (top)sport
Het (doen) realiseren van nieuwe sportvoorzieningen in
de stad (S)
Het (doen) beheren, exploiteren en onderhouden (en
- vernieuwen) van gemeentelijke
basissportaccommodaties
-
X
+
X
X
X
X
+
X
X
X
- Ontwikkelen en inzetten van Parkmanagement
X
+
X
X
X
- Optimaliseren gebruik Kalverdijkje Noord en Zuid
X
+
X
X
X
-
-
-
-
-
Ontwikkelen vierde sportconcentratiegebied in de
Zuidlanden (doorgeschoven naar 2018)
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Motie knelpunten Wiarda sportcomplex
+
F
Analyse & toelichting
Bewegen
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Het percentage volwassen
Als bron voor de sportdeelname is het meest recente onderzoek van GGD
burgers dat meer dan 12
Friesland, de Gezondheidsmonitor 2012, gebruikt. Deze monitor is ook
keer per jaar sport is
geraadpleegd voor de beleidsnota Samenwerken aan sport en bewegen in de
minimaal gelijk (A)
gemeente Leeuwarden.
Handhaven
Door de toepassing van het tendersysteem in de regeling subsidie Top- en
sportevenementen en
Breedtesportevenementen hebben ook in 2013 meer sportevenementen plaats
topsportevenementen op
kunnen vinden. Deze regeling zorgt jaarlijks voor veel beweging in de gemeente
niveau 2009 (B)
en in de stad. Er wordt een groot beroep gedaan op de regeling.
Omdat het budget voor topsportevenementen met ingang van 2015 wordt
beëindigd, moet er voor deze evenementen, zoals Loop Leeuwarden en het
Europees korfbaltoernooi onder 19 jaar, een beroep worden gedaan op de
resterende middelen voor sportevenementen. Deze middelen worden nu volledig
116
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
ingezet voor Breedtesport. Dit betekent dat er voor de breedtesportevenementen
minder budget beschikbaar is en voor de topsportevenementen een veel lagere
subsidie. De regeling subsidie Top- en Breedtesportevenementen wordt hier in
2014 op aangepast.
Wijken en dorpen
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Meer vrijwilligers zijn
In 2013 is voor de eerste keer de vraag over vrijwilligerswerk bij de
actief bij
sportvereniging meegenomen in de gemeente-enquête. Dat betekent dat de vraag
sportverenigingen (D)
rechtstreeks aan de burger is gesteld in plaats van aan de sportverenigingen. De
uitkomst is daarmee niet meer te vergelijken met de voorgaande jaren of het
begrote aantal voor 2013.
In de gemeente-enquête 2013 is de vraag ‘Bent u als vrijwilliger betrokken bij een
sportvereniging’ meegenomen. Van het totaal aantal respondenten (2.104)
hebben 303 mensen aangegeven als vrijwilliger betrokken te zijn bij een
sportvereniging (bestuur, coach/trainer of overig vrijwilligerswerk).
Infrastructuur
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Overige toelichting
Motie
De ombouw van een natuurgrasveld naar een kunstgrasveld en de uitbreiding met
knelpuntensportcomplex
twee grote was- en kleedruimtes plus teamlockers betekent een verlichting van
Wiarda (F)
het knelpunt op het sportcomplex Wiarda.
IJshal (F)
De raad heeft op 27 mei 2013 een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld voor
de nieuwbouw van een ijshal met een 400 meter baan. De planning is dat de hal
in de zomer 2015 wordt opgeleverd.
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
6.219
0
-6.219
B.
Begroting 2013 na wijziging
6.315
30
-6.285
C.
Rekening 2013
6.315
38
-6.277
Resultaat B - C
0
8
8
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
-11
0
-11
12
8
20
0
8
8
x € 1.000
Beleidsproducten
Sport en ontspanning
IJswegen
Totaal
117
Saldo
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
Totaal
Totaal
Saldo
lasten
baten
Niet relevante posten:
0
8
8
Totaal
0
8
8
Analyse & toelichting
Programma Sport
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
Het genoemde afwijkende bedrag is niet van invloed op het resultaat en wordt
daarom niet nader toegelicht.
118
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Ruimtelijke ordening (12)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Stadsontwikkeling
Wethouder H. Deinum
L. Kappert
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Voorbereiding
+
Omgevingswet
De ontwikkelingen op het gebied van de omgevingswet worden
nauwlettend gevolgd (lezingen/studiedagen/ROM-netwerk) en waar
mogelijk wordt invloed aangewend (reacties op voorstellen, inbreng in
VNG-commissie).

Realisatie projecten
+
binnenstad
Met alle indieners van de initiatieven i.h.k.v. manifestatie Kloppend
Hart heeft overleg plaatsgevonden voor zover initiatiefnemers daaraan
behoefte hadden. Het Blokhuisplein is uitgevoerd en biedt een groene
loper tussen binnenstad en Blokhuispoort. Aan uitvoering van projecten
van particulieren van Kloppend Hart wordt waar mogelijk
ondersteuning gegeven t.b.v. realisatie. Overige gemeentelijke
projecten: parkeergarage Oostersingel (in uitvoering);
Harmoniekwartier, Fryske Akademy, St. Anthoon, Blokhuispoort (in
voorbereiding). In 2013 uitgevoerd: inrichting Tuinen e.o.

Afronding actualisatieslag
+
bestemmingsplannen
De actualisatieslag van sterk verouderde plannen is afgerond en nu
overgegaan in een continu proces om te zorgen dat vastgestelde
plannen niet ouder dan 10 jaar zijn. Er zijn nog enkele restgebiedjes
waarvoor het niet doelmatig is om nu een bestemmingsplan op te
stellen. Deze worden opgepakt als de ontwikkeling helder is (bijv.
beoogde energiepark Schenkenschans). Het zijn laag-dynamische
gebieden dus vrijwel geen legesrisico. De raad is hierover in juli 2013
geïnformeerd.

Ontwikkelkader
Philipslocatie/WTC-Expo
+/-
Bij de indiening van de plannen voor de ijshal is een kaart gevoegd met
de gedachte ontwikkelrichting in het gebied. Een uitgebreidere versie
van een ontwikkelkader lijkt op dit moment geen meerwaarde te
hebben.
Successen
De realisatie van projecten in de binnenstad oogst bewondering; zowel de parkeergarage als de inrichting van
de openbare ruimte Zaailand ontvingen dit jaar landelijke eerste prijzen.
Verbeterpunten
Eindconclusie
De voorbereiding van de Omgevingswet loopt nog tot 2018 en gezien de eerdere ervaringen met de WABO is
het zaak hier ook in de komende jaren actief alert op te blijven.
De realisatie van de projecten in de binnenstad loopt voorspoedig en loopt in de komende jaren door. De
werkwijze van de manifestatie Binnenstad wordt voortgezet.
De actualisatieslag van de bestemmingsplannen die voor juli 2013 gereed moest zijn, is afgerond. Wat blijft is
de verplichte 10-jaarlijkse actualisatie van de bestemmingsplannen (en de daaraan verbonden legessanctie).
Voor WTC/Expo is weliswaar geen ontwikkelkader opgesteld, maar een richtinggevende inrichtingsschets. De
ijshal kan gerealiseerd worden op basis van de succesvolle subsidieaanvraag van dit jaar.
119
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel:
De stad ruimtelijk op orde
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Ruimtelijke
ordening
structureel (S)
A. Gewenste dynamiek bestuurlijk
vastgelegd
- Uitwerken plannen deelgebieden
Binnenstad (I)
Een adequaat
- Ontwikkelkader Philips-locatie / WTC-
ruimtelijk beleid om
expo (I)
de gemeentelijke
ambities mogelijk
te maken
B. Huidig beleid vastgelegd in
bestemmingsplannen
- Bestemmingsplannen ontwikkelingsgebieden zoals Nieuw Stroomland en
Zuidlanden
- Actualisatie plannen conform
jaarprogramma (S)
- Voorbereiding omgevingswet (I)
120
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Subdoelstellingen
Ruimtelijke ordening
A
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Saldo
Begr
2014
Begr
2015
2
2
1
-1
2
2
nvt
5
6
1
5
5
Gewenste dynamiek bestuurlijk vastgesteld
Indicator(en):
- Aantal kaderstellende deelplannen per jaar voor
dynamische gebieden uit stadsvisie die bestuurlijk zijn
vastgesteld
Bron: Gemeente Leeuwarden
B
Huidig beleid vastgelegd in bestemmingsplannen
Indicator(en):
- Aantal bestemmingsplannen dat ieder jaar wordt
geactualiseerd
Bron: Gemeente Leeuwarden
121
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
- Uitwerken plannen deelgebieden Binnenstad
X
+
X
-
-
- Ontwikkelkader Philips-locatie / WTC-Expo
X
+/-
-
-
-
X
+
X
X
X
- Actualisatie plannen conform jaarprogramma
X
+
X
-
-
- Voorbereiden Omgevingswet
X
+
X
-
-
Ruimtelijke ordening
-
Bestemmingsplannen ontwikkelingsgebieden zoals
Nieuw Stroomland en Zuidlanden
Analyse & toelichting
Ruimtelijke Ordening
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Gewenste dynamiek
Voor de Philipslocatie/WTC-Expo is een kaart opgesteld met de gewenste
bestuurlijk vastgelegd
ontwikkelrichting. Daarbij is geconstateerd dat het momenteel geen
meerwaarde heeft een ontwikkelkader op te stellen.
Het ontwikkelkader Stationsgebied kon in 2013 niet vastgesteld worden (zie
overige toelichting).
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Ontwikkelkader
Zie bovenstaand.
Philipslocatie /WTC-Expo
Speerpunten
Realisatie projecten
Voor het Harmoniekwartier is een prijsvraag gehouden met als uitkomst een
binnenstad
goed ontwerp dat alle gewenste ambities kan herbergen. Over het ambitieuze
project manifestatie Binnenstad heeft een drukbezochte nationale studiedag
plaatsgevonden. Verder zijn de fundamenten gelegd voor uitvoering van
projecten, zoals St. Anthoon, Fryske Akademy, Blokhuispoort etc.
Overige toelichting
Ontwikkelkader
In verband met projecten, zoals het Harmoniekwartier, is de afhandeling van
stationsgebied
het ontwikkelkader uitgesteld tot het 2e kwartaal 2013. Het ontwikkelkader is
besproken in een raadscommissie, maar riep daar nog vragen op, onder andere
over de routering van het autoverkeer en de locatie van de voorziene fietstunnel
(ten westen van het station versus o.a. de Schrans). In het najaar 2013 zijn
verschillende varianten uitgewerkt, behandeling vindt plaats in het voorjaar van
2014.
122
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
Saldo
A.
Begroting 2013 primitief
1.799
93
-1.706
B.
Begroting 2013 na wijziging
1.835
93
-1.742
C.
Rekening 2013
1.798
139
-1.659
37
46
83
Resultaat B - C
x € 1.000
Resultaat 2013
Beleidsproducten
Ruimtelijke ordening
Geometriebeheer
Bestuursadvisering ROI
Totaal
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Saldo
61
41
102
-18
5
-13
-6
0
-6
37
46
83
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Ruimtelijke ordening
Niet relevante posten:
Totaal
Totaal
Totaal
lasten
baten
Saldo
69
33
102
-32
13
-19
37
46
83
Analyse & toelichting
Programma Ruimtelijke ordening
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1 Ruimtelijke ordening
De actualisatieslag van de bestemmingsplannen is afgerond en heeft in 2013
minder inzet gekost dan geraamd (€ 11.000 voordeel). De inzet voor supervisie en
adviezen kan de laatste jaren steeds vaker worden toegerekend aan de relevante
projecten waarvoor ze worden gemaakt. Dit leidt tot een voordeel van € 48.000.
Daarnaast zijn de gereserveerde middelen voor juridische adviezen en
ondersteuning niet volledig benut, waardoor er een voordeel ontstaat van
€ 10.000.
Op de baten is er € 33.000 gerealiseerd door het in rekening brengen van de
gemaakte kosten voor planontwikkelingen. Deze baat was niet begroot.
123
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
124
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Milieu, energie en water (13)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Stadsontwikkeling
Wethouder mw. I. Diks
H.E. Bannink
Speerpunten
Real
Realisatie en voortgang
2013

Realiseren en faciliteren
+
De aanpak energiebesparing in de gebouwde omgeving, zoals
energiebesparing
beschreven in het programma ‘Slim wonen in Leeuwarden’, met het
bestaande bouw
energieloket (www.slimwoneninleeuwarden.nl) vordert gestaag. De
gemeentelijke aanpak heeft effect en de opgave is groot.

Schoon oppervlaktewater
+
Via de projecten Kleine Wielen en Vrij-Baan en ook via de door de
binnen de
gemeente gesubsidieerde aanleg van ‘groene’ daken is bijgedragen aan
gemeentegrenzen
een betere waterkwaliteit.
Successen
1.
Energieloket voor energiebesparing in de gebouwde omgeving is in de lucht
2.
Het percentage hergebruik van afval is met 1,5% gestegen en vertoont een stijgende lijn.
(www.slimwoneninleeuwarden.nl), inclusief een financieringsarrangement.
Verbeterpunten
1.
Versnelling en opschaling van de aanpak van energiebesparing in de gebouwde omgeving. Onder meer
door verbinding met landelijke programma’s en door verdere samenwerking met de provincie en in de
regio.
2.
Het terugdringen van illegale bijzet van huisvuil door gerichtere acties.
Eindconclusie
Leeuwarden is goed op weg naar een duurzame stad. De aanpak energiebesparing vordert. De opgave is echter
groot en het stimuleren van eigenaren is intensief. Om de gemeentelijke aanpak te versterken, wordt die
verbonden met landelijke programma’s en wordt de samenwerking verbreed en geïntensiveerd.
De maatregelen uit de Optimalisatienotitie Afvalscheiding blijken effectief. Het percentage hergebruik is
gestegen. Door versnelde invoering van de ondergrondse containers is de bijzet van afvalzakken wel
toegenomen. Dit effect is veelal tijdelijk (gewenning aan nieuwe inzamelmethodiek) en die bijzet zal naar
verwachting, ondersteund door een gericht programma, in 2014 weer afnemen.
125
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Een volledig duurzaam Leeuwarden: schoon, gezond en veilig
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Leeuwarden is
structureel (S)
A. De energievraag binnen de
vanaf 2020 een
gemeentegrenzen wordt gedekt door
duurzame
fossielvrije/duurzame energie
gemeente; slim met
- Stimuleren rijden op alternatieve
brandstoffen (S)
- Faciliteren energiebesparing
bestaande bouw (S)
energie en water
B. Schoon oppervlaktewater binnen de
gemeentegrenzen
- Uitvoeren waterprojecten in de lijn
van de kaderrichtlijn water (S)
- Overdacht stedelijk waterbeheer (I)
Lagere milieudruk
C. Efficiënte afvalinzameling en
door een effectieve
verwerking van huishoudelijk afval en
en efficiënte
stimuleren van maximaal hergebruik.
uitvoering van
Zorg voor stedelijk afvalwater.
- Uitvoeren optimalisatievoorstellen
afvalinzameling (I)
- Opstellen van een nieuw GRP elke 4
jaar (S)
wettelijke taken
D. Het scheppen van de juiste
milieuhygiënische condities voor
ruimtelijke ontwikkelingen, waarbij op
- Saneringsprogramma voor bodem en
geluid uitvoeren(I)
- Burgers en bedrijven beschikken over
het gebied van bodem uiterlijk in
dekkende en toereikende
2015 de aanpak van spoedlocaties
vergunningen/geaccepteerde
gereed is
meldingen voor hun activiteiten (S)
- Beleggen complexere milieuuitvoeringstaken (RUD) (I)
126
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
NulBegr
Real
Subdoelstellingen
meting 2013
2013 Saldo
Leeuwarden is vanaf 2020 een duurzame gemeente; slim met energie en water
A
Begr
2014
Begr
2015
De energievraag binnen de gemeentegrenzen wordt
gedekt door fossielvrije/duurzame energie
Indicator(en):
- Aantal voertuigen (personenwagenequivalenten) op
groen gas
- Gemiddeld energieverbruik (kWh- en m3
aardgasverbruik) in aandachtswijken, uitgedrukt in
Giga Joules per woning (GJ)
- Aantal energierenovaties in aandachtswijken
(2010)
74
(2011)
56,5 GJ
200
499
299
300
400
56,3
50,93
-5,37
55,9
55,7
0
250
233
-17
500
500
0
1
1
0
1
1
54%
55%
Bron: Energie in Beeld
B
Schoon oppervlaktewater binnen de gemeentegrenzen
Indicator(en):
- Aantal KRW-projecten uitgevoerd gezamenlijk met
het Wetterskip Fryslân
Bron: Projectenkaart
Lagere milieudruk door een effectieve en efficiënte uitvoering van wettelijke taken
C
Een zo efficiënt mogelijke afvalinzameling en
verwerking van huishoudelijk afval evenals
gedragsbeïnvloeding, gericht op maximaal hergebruik.
Indicator(en):
- Scheidingspercentage restafval
- Tarief afvalstoffenheffing: eenpersoonshuishouden
- Tarief afvalstoffenheffing: meerpersoonshuishouden
(2011)
53,7%
(2012)
175
euro
263
euro
54%
57,5%
3%
178,15 170,06 -8,09 inflatie inflatie
267,23 255,09 -12,14 inflatie inflatie
Bron: Tarieventabel afvalstoffenheffing
D
Het scheppen van de juiste milieuhygiënische condities
voor ruimtelijke ontwikkelingen
Indicator(en):
- Spoedlocaties bodemverontreiniging en aanpak in
beeld
Bron: Bis4all
127
(2010)
100
40
10
-30
20
0
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
Real
Begr
2013
2013
2014
Leeuwarden is vanaf 2020 een duurzame gemeente; slim met energie en water
Begr
2015
Begr
2016
- Stimuleren rijden op alternatieve brandstoffen
X
+/-
X
X
X
- Faciliteren energiebesparing bestaande bouw
X
+
X
X
X
- Overdragen stedelijk waterbeheer
X
+/-
X
X
X
X
+
X
X
X
-
Uitvoeren waterprojecten in de lijn van de kaderrichtlijn
water
Lagere milieudruk door een effectieve en efficiënte uitvoering van wettelijke taken
- Uitvoeren optimalisatievoorstellen afvalinzameling
X
+
X
X
X
- Saneringsprogramma voor bodem en geluid uitvoeren
X
+
X
X
X
Burgers en bedrijven beschikken over dekkende en
toereikende vergunningen voor hun activiteiten
X
+
X
X
X
- Beleggen complexere milieu-uitvoeringstaken (RUD)
X
+
X
-
-
- Opstellen van een nieuw GRP elke 4 jaar
-
-
X
-
-
-
Real
Realisatie moties/amendementen

Subdoel
2013
Motie bewustwordingscampagne energieverbruik
+
A
Analyse & toelichting
Leeuwarden is vanaf 2020 een duurzame gemeente
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Aantal voertuigen op
Hoewel de autobranche te kampen heeft met sterk teruglopende verkopen, is het
groengas (A)
aantal voertuig-eenheden op (groen) gas wederom gestegen. Het bereiken van
deze groei komt op het conto van het programmatisch stimuleren
(subsidieregeling en gericht project voor bedrijfsauto’s) van duurzame
ontwikkeling bij bedrijven. De markt voor particuliere rijders is, mede door fiscale
wijzigingen, vrijwel geheel stilgevallen. Het weergegeven getal betreft de door de
Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) in Leeuwarden geregistreerde
voertuigen(-equivalenten). Het feitelijke aantal voertuigen dat rechtstreeks ten
gevolge van de Leeuwarder aanpak in de stad wordt gebruikt is aanzienlijk groter.
Zo rijden taxi’s voor het leerlingenvervoer op groen gas en ook OV-stadsbussen.
Deze staan formeel in andere plaatsen geregistreerd.
Gemiddeld
De nulmeting voor 2011 is herzien en de waarde wijkt af van de
energieverbruik in
programmabegroting 2013. Er heeft een verdere verfijning van de meting
aandachtwijken
plaatsgevonden. Het energieverbruik in ISV3-wijken is nu gebaseerd op de
daadwerkelijke gegevens van deze wijken en bevat geen schattingen meer. Bij het
opstellen van de nieuwe begroting worden de beoogde waarden voor de jaren
2015 e.v. op basis van de verfijnde gegevens aangepast.
128
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Aantal Energierenovaties
Dankzij de effectieve gemeentelijke aanpak voor energierenovatie vanuit ‘Slim
in aandachtwijken
wonen in Leeuwarden’ is het aantal energierenovaties in aandachtwijken bijna
uitgekomen op het begrote aantal van 250. Dit betreft het aantal
energierenovaties van zowel particulier- als corporatiebezit.
De corporaties hebben in de ISV-wijken ca. 135 woningen gerenoveerd.
In heel Leeuwarden zijn tot en met 31 december 2013 door particulieren ca. 400
energierenovaties uitgevoerd, waarvan 100 in ISV3-wijken.
Deze aantallen met betrekking tot het particuliere bezit zijn gebaseerd op
verstrekte Friese energiepremies van de provincie plus de energierenovaties door
wijkaanpakken, marketing en bijeenkomsten door ‘SLIM wonen in Leeuwarden’.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Overdragen stedelijk
Volgens de huidige planning zou in 2015 de overdracht van het beheer en (de
waterbeheer (B)
kosten van) onderhoud van het stedelijk water naar Wetterskip Fryslân
plaatsvinden. Of deze planning wordt gehaald, moet nog worden bezien. Al enige
tijd stagneert het proces door verschil van mening over de uitgangspunten
waaronder de overdracht plaatsvindt. Hierover zal bestuurlijk overleg
plaatsvinden. Het gaat hier om een afspraak over taakverdeling zonder dat het
direct invloed heeft op de waterkwaliteit.
Speerpunten
Schoon oppervlaktewater
In 2013 is, in samenwerking met Wetterskip Fryslân, nog gewerkt aan het project
binnen de
Kleine Wielen, dat een bijdrage levert aan de doelstellingen van de Kader Richtlijn
gemeentegrenzen (B)
Water (KRW). Daarnaast is bij het programma Leeuwarden Vrij-Baan begonnen
met de uitvoering van (infrastructurele) projecten, waarbij het hemelwater op een
goede manier schoon op het oppervlaktewater wordt geloosd. Hiervoor worden in
de uitvoering maatregelen genomen, die bijdragen aan de KRW-doelstellingen. In
2013 is het Drachtsterplein gereed gekomen en is gewerkt aan de Overijsselselaan. Voorbereidende werkzaamheden zijn gedaan voor de Drachtsterweg,
Westelijke invalsweg en Noordwestelijke invalsweg.
Overige toelichting
Faciliteren
Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad is een belangrijk thema
energiebesparing in de
binnen het gemeentelijke programma ‘Slim met Water en Energie’. Niet alleen
bestaande bouw (A)
omdat met energiebesparing de CO2-uitstoot door huishoudens wordt
teruggedrongen en energie wordt bespaard, maar vooral ook vanwege sociaaleconomische effecten: werkgelegenheid in de bouw- en vastgoedsector,
woonlastenverlaging, behoud van woningwaarde en daarmee de kwaliteit van de
leefomgeving.
De gemeentelijke aanpak ‘Slim wonen in Leeuwarden’ heeft op velerlei manieren
positieve effecten en de investering kent een hoog rendement. Tenminste 200
bewoners zijn via het energieloket overgegaan tot het toepassen van
energiebesparende maatregelen. Hierbij moet worden beseft dat het aantal
bewoners dat op eigen initiatief energiebesparende maatregelen heeft getroffen,
niet is meegeteld omdat hiervan geen gegevens beschikbaar zijn. Het plan is om
met bouwmarkten in de gemeente Leeuwarden afspraken te maken, zodat ook de
initiatieven van inwoners die zelf overgegaan zijn tot energiebesparende
maatregelen, gemonitord kunnen worden.
In samenwerking met de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) zijn 20
energie-ambassadeurs opgeleid om op wijkniveau de energiebesparingsopgave
mede vorm te geven. Voor de gemeenteambtenaren is een Iso-Privé project
opgezet om ook aan de energiebesparingsopgave mee te doen. Inmiddels hebben
zich 87 geïnteresseerden gemeld.
129
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Met meer dan 40 bedrijven verenigd in de regionale Bouwconsortia is regelmatig
afstemming. De vereniging ‘Slim wonen met energie’ heeft inmiddels een
hoofdkantoor in Leeuwarden.
In de Wybrand de Geeststraat is een informatiecentrum ‘Beter huis Oud-Oost’
gestart. Van hieruit wordt de particuliere woningverbetering (bouwkundig en
energetisch) gestimuleerd. Met gerichte acties voor Verenigingen van Eigenaren
(VvE’s) wordt schaalvergroting bereikt.
Met de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVN) is een
lening ontwikkeld ter ondersteuning van deze energiebesparingsaanpak.
Leeuwarden heeft € 5 mln beschikbaar gesteld om de financiering voor
energiebesparende maatregelen uit te voeren. Het maximale leningsbedrag dat
kan worden verstrekt is € 7.500. In 2013 hebben zich 26 eigenaar-bewoners
aangemeld voor een lening. Hiervan konden 19 aanmeldingen worden toegekend.
Tot nu toe wordt er door particulieren nog niet op grote schaal geïnvesteerd in het
energiezuinig maken van woningen. Gering urgentiebesef, kennisgebrek,
koudwatervrees, te weinig betrouwbaar en duidelijk aanbod,
financieringsproblemen en gefragmenteerde, gekleurde informatie zijn daar mede
debet aan. Een intensieve, geïntegreerde en meerjarige aanpak is vereist.
Aansluiting bij landelijke programma’s (bijv. Energieakkoord, ‘stroomversnelling’)
en intensievere samenwerking (provincie, regio (stads- en noordelijk)) kunnen de
werkwijze versterken en de operatie versnellen.
Klus je Rijk
Via het RTL-programma ‘Klus je Rijk’ heeft het deelnemende gezin uit de wijk
Achter de Hoven hun eigen woning fors energiezuiniger gemaakt. Deze
inspanning is op film vastgelegd en in het winterseizoen 2012-2013 uitgezonden.
Het Leeuwarder beleid ‘Slim met Water en Energie’ is hiermee ook gepromoot,
zeker nadat bleek dat de Leeuwarder familie de hoofdprijs won. De woning dient
als voorbeeld van hoe het kan.
Motie
De motie bewustwordingscampagne energieverbruik maakt één op één onderdeel
Bewustwordingscampagne
uit van de aanpak ‘Slim wonen in Leeuwarden’. Dit is één van de sporen van ‘Slim
energieverbruik
met Water en Energie’. Met het digitale energieloket kan elke inwoner het
energieverbruik van de woning checken en dit vergelijken met het verbruik van
buurtgenoten. Ook zijn er een aantal publiciteitsacties geweest en energiecafés
georganiseerd die goed bezocht zijn.
Bijdrage leveren
In de Waterwet van 2009 is opgenomen dat de provincies een verordening
verordening
moeten vaststellen, waarin is geregeld wie per vaarweg de beheerder is.
vaarwegbeheer
Provinciale Staten hebben besloten dat de kleinere recreatieve vaarwegen naar
het Wetterskip gaan en de grotere recreatieve vaarwegen en de
beroepsvaarwegen naar de provincie. Er is vastgelegd dat de gemeente de keus
heeft om zijn vaarwegen in goede onderhoudsstaat over te dragen of het
achterstallige onderhoud af te kopen. In de gemeente Leeuwarden is veel
achterstand weggewerkt en het resterende deel wordt afgekocht. Nadere
afspraken zijn in een conceptovereenkomst verwerkt. De provinciale verordening
wordt naar verwachting in 2014 vastgesteld.
Subconclusie
De aanpak van energiebesparing in de gebouwde omgeving ligt op schema. De
opgave is echter enorm groot en daarom wordt ook aansluiting gezocht bij
landelijke aanpakken, waarmee de gemeentelijke aanpak een verdere impuls kan
130
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
krijgen.
De projecten en maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit hebben
bijgedragen aan een duurzame stad.
Lagere milieudruk door een effectieve en efficiënte uitvoering van wettelijke taken
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Percentage hergebruik (C)
De stijging in het hergebruik van afval naar 57,5% is boven verwachting.
Hergebruik van grofvuil en een verbeterde nascheiding van kunststoffen hebben
daar het meest aan bijgedragen. Hergebruik van grofvuil, traditioneel een zwak
punt, is toegenomen tot ruim 71% en ligt daarmee op het landelijk gemiddelde.
Het verbeterde hergebruik van grofvuil is een van de speerpunten uit de
Optimalisatienotitie (2012). Door de economische crisis is sprake van minder afval
en veel minder grofvuil. Dit heeft ook bijgedragen aan de stijging van het
percentage hergebruik.
Meer hergebruik van grof afval wordt ook beoogd door het terugdringen van
illegale dumpingen en meer voorlichting over bijzet en verscherpt toezicht hierop.
Het terugdringen van de bijzet van zakken is nog niet gerealiseerd en is zelfs
gestegen. De voornaamste reden hiervoor is de operatie vervanging cocons in de
hoogbouw. De operatie is veel sneller uitgevoerd dan verwacht, maar heeft ook
bijzetgedrag veroorzaakt. Bewoners hebben tijd nodig om te wennen aan de
nieuwe inzamelmethodiek. In 2014 wordt daarom weer een gericht anti-bijzetprogramma uitgevoerd.
Tarieven
In 2013 is wederom sprake van een tariefsdaling. Leeuwarden staat in de
afvalstoffenheffing (C)
landelijke top 10 van vergelijkbare gemeenten met relatief lage tarieven voor de
afvalstoffenheffing. De tariefsdaling is tot stand gekomen door een gedaald
verwerkingstarief van Omrin, minder afval, de toegekende vergoedingen op grond
van de producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen en een efficiëntere
inzameling door investering in ondergrondse containers.
Spoedlocaties
De afname van het aantal potentiële spoedlocaties is groter dan begroot. Deze
bodemverontreiniging en
versnelling is overigens gewenst en al gedeeltelijk in 2012 zichtbaar geworden.
aanpak in beeld (D)
Het Rijk heeft bepaald dat de onderzoeken op de spoedlocaties niet meer eind
2015, maar al medio 2013 afgerond moeten zijn. Eén van de 10 Leeuwarder
locaties bevindt zich nog in deze onderzoeksfase; afronding volgt zeer binnenkort.
Door het samengaan met noord Boarnsterhim tot de nieuwe gemeente
Leeuwarden neemt de gemeente Leeuwarden in het kader van de Wbb-taken voor
het ‘nieuwe grondgebied’ ook de aanpak spoedlocaties over van de provincie
Fryslân. Uit een eerste analyse van de overgekomen dossiers blijkt dat in het
Leeuwarder deel van voormalig Boarnsterhim minimaal 4 locaties zijn die mogelijk
een spoedlocatie zijn. Deze zijn veelal pas geïdentificeerd tijdens de
dossierbeoordeling voorafgaand aan de herindeling.
Eén daarvan is de voormalige stortplaats ‘De Saiter’; het onderzoek wordt
uitgevoerd door de provincie en heeft extra prioriteit, vooral door de omvang
ervan. Ook voor een andere veel kleinere locatie (Haedstrjitte te Reduzum) is een
afspraak gemaakt over het mogelijk dragen van saneringskosten door de
provincie.
Een verdere beoordeling van mogelijke spoedlocaties en het bijwerken van de
inventarisatie brengt mogelijk nog meer locaties aan het licht. Deze worden
uitgevoerd in 2014. In 2015 zijn er naar verwachting maximaal 20 locaties met
131
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
risico’s, waar aldus sanerende maatregelen op korte termijn nodig zijn (of al in
uitvoering zijn). Op dit moment is er op 9 locaties ‘beschikt’ en blijkt formeel
sprake van spoed. Op 3 van deze locaties is de sanering danwel beheersing
gestart. Op basis van het bodemconvenant moeten er op uiterlijk 31 december
2015 afspraken zijn over de aanpak van alle spoedlocaties. De potentiële
spoedlocaties zijn in onderzoek en de resultaten worden in de loop van 2014
verwacht.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Overige toelichting
Proef Zuiderburen
In 2013 is zoals gepland in de Optimalisatienotitie in Zuiderburen de proef met
omgekeerde inzameling gestart. De achterliggende gedachte is dat door de
inzameling van restafval minder te faciliteren en die van herbruikbare stromen
optimaal te faciliteren, het hergebruik toeneemt. Voor deze proef zijn enkele
kleine subsidies verkregen. De proef loopt eind mei 2014 af. In de loop van 2014
volgt een afzonderlijke rapportage met voorstellen voor een vervolg.
Primeur Leeuwarden
Begin september 2013 is in Leeuwarden, als enige plek in Nederland, gestart met
Proef inzameling kleine
een proef voor de inzameling van kleine elektr(on)ische apparaten via
elektr(on)ische apparaten
onderbussen bij ca. 20 brievenbussen van PostNL. Deze proef wordt volledig
brievenbussen via
gesubsidieerd en vindt plaats in samenwerking met PostNL en Wecycle.
onderbussen
Laatstgenoemde partij is als uitvoeringsorganisatie verantwoordelijk voor de
producentenverantwoordelijkheid van het bedrijfsleven (makers van
elektr(on)ische apparaten).
Subconclusie
De uitvoering van de verbetermaatregelen uit de Optimalisatienotitie heeft in 2013
wederom tot een verhoging van het hergebruik van afval geleid. Ook het
hergebruik van grofvuil is verbeterd. De illegale bijzet van zakken is met de
versnelde plaatsing van ondergrondse containers weer toegenomen. Hiervoor
wordt in 2014 een gerichte voorlichtingscampagne gehouden. Leeuwarden
experimenteert met nieuwe afvalinzamelingsmethoden.
De aanpak van de bodemverontreiniging verloopt prima. Met de uitbreiding van
het grondgebied door de gemeentelijke herindeling met Boarnsterhim krijgt de
gemeente er ook een aantal potentiële spoedlocaties bij die nu nog in onderzoek
zijn. De verwachting is dat de totale lijst met spoedlocaties inclusief noord
Boarnsterhim in de loop van 2014 bekend is. Er resteren ca. 20 locaties met
risico’s, waar sanerende maatregelen op korte termijn nodig zijn (of al in
uitvoering zijn).
132
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
A.
Begroting 2013 primitief
25.713
24.127
-1.586
B.
Begroting 2013 na wijziging
25.714
24.127
-1.587
C.
Rekening 2013
26.241
25.035
-1.206
-527
908
381
Resultaat B - C
Saldo
x € 1.000
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Inzameling afval
-656
653
Riolering
-224
223
-1
Milieubeleid
-228
0
-228
562
0
562
0
0
0
Ongediertebestrijding
10
0
10
Lijkbezorging
38
2
40
-30
30
0
0
0
0
-527
908
381
Totaal
Totaal
lasten
baten
Beleidsproducten
Bodem en geluid
Milieucommunicatie
Voorzieningen honden
Afvoer kadavers
Totaal
Saldo
-3
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
Saldo
1. Inzameling afval
-22
-41
-63
2. Riolering
203
159
362
3. Bodem en geluid – storting voorziening bodemsanering
4. Milieubeleid – liquidatie MAD
368
368
-122
-122
Verrekening met reserves:
60
1. Inzameling afval – reserve egalisatie heffingen
60
2. Riolering – reserve egalisatie heffingen
-362
Niet relevante posten:
-592
730
138
Totaal
-527
908
381
133
-362
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Analyse & toelichting
Programma Milieu, energie en water
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Inzameling afval
Het resultaat op inzameling afval wordt, met uitzondering van de post onvoorzien
Fryslân Miljeu, verrekend met de reserve ‘Egalisatie heffingen’.
Het budget onvoorzien Fryslân Miljeu bedroeg in 2013 € 92.000 waarop een
beroep is gedaan van € 95.000. Per saldo derhalve een nadeel van € 3.000 op de
post onvoorzien en daarmee ook op het product Inzameling afval.
Bij het opstellen van de begroting 2013 is ter egalisatie van de tarieven een
onttrekking aan de reserve geraamd van € 509.000. Na onttrekking van dit bedrag
aan de reserve was sprake van een nadelig resultaat van € 60.000 dat is
onttrokken aan de reserve. Dit nadeel is als volgt tot stand gekomen.
Inzameling en verwerking huishoudelijk afval (voordeel € 79.000)
 Door de crisis maar ook voor een deel vanwege het succes met de inzamelproef
in Zuiderburen en een stijging van het percentage hergebruik (één van de
speerpunten uit de optimalisatienotitie) is fors minder afval ingezameld dan
begroot met in totaal een voordeel van € 214.000:

Restafval ca. 1.000 ton minder; voordeel € 99.000.

Grof gescheiden afval ca. 700 ton minder tegen een gemiddeld lagere
verwerkingstarief in verband met een andere samenstelling van het afval
(minder bouw- en sloopafval); voordeel € 47.000

Ongescheiden grof afval ca. 700 ton minder; voordeel € 68.000
 De kosten voor de inzameling van huishoudelijk rest- en GFT afval zijn € 70.000
hoger dan begroot door een hoger aantal aansluitingen als gevolg van een
opschoningsactie door Omrin met betrekking tot de adressen, een hogere
indexatie dan begroot evenals de plaatsing van afval- en papiervoorzieningen in
de Schepenbuurt.
 De kosten voor de inzameling in de binnenstad zijn met € 35.000 overschreden
door onvoorziene kosten bij de plaatsing van ondergrondse containers (o.a.
plaatsing kikkers).
 De maatregel uit de Optimalisatienotitie Afvalscheiding op basis waarvan Bouwen sloopafval 3 maal per jaar gratis kan worden aangeboden bij de milieustraat
is mede oorzaak van het feit dat de inkomsten uit het slagboomtarief € 27.000
lager zijn dan begroot.
 Overige verschillen: € 3.000 nadeel.
Inzameling oud papier (nadeel € 123.000)
 De inzamelkosten van oud papier liggen contractueel vast, maar de opbrengsten
zijn afhankelijk van de ingezamelde hoeveelheden en de marktprijs. Doordat er
ongeveer 900 ton minder papier is opgehaald (nadeel € 76.000) – in lijn met de
landelijke trend als gevolg van economische crisis en digitalisering – en de oud
papierprijs € 8 /ton lager was dan begroot (nadeel € 50.000) is hierdoor sprake
van een nadeel van € 126.000.
 Overige verschillen: voordeel € 3.000.
Afvalscheiding en preventie (voordeel € 20.000)
 Voor de nascheiding van kunststofverpakkingen ontvangt de gemeente van
Nedvang een vergoeding van € 901 per ton. Hiervan wordt € 834 doorbetaald
aan Omrin en het verschil van € 67 per ton is de vergoeding voor de gemeente
voor het inzamelen. In 2013 is 300 ton meer aan kunststofverpakkingen
134
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
nagescheiden dan begroot (900 ton) wat een voordeel heeft opgeleverd van
afgerond € 20.000.
Inzameling en verwerking KCA en glas (voordeel € 50.000)
 De verwerkingskosten maken nu onderdeel uit van de reguliere inzameling
waardoor deze kosten hier vrijvallen met een voordeel van € 28.000. In de
begroting 2014 is dit aangepast.
 De vergoeding van Nedvang die op begrotingsbasis zeer moeilijk is in te
schatten, is over 2013 € 22.000 hoger dan begroot.
Afvalstoffenheffing (voordeel € 2.000)
 In de begroting 2012 is uitgegaan van een opbrengst afvalstoffenheffing van
bijna € 9,7 mln. De gerealiseerde opbrengst over 2013 ligt € 2.000 hoger.
Kwijtschelding (nadeel € 174.000)
 In 2013 is voor te verlenen kwijtschelding een bedrag van € 1.083.000
geraamd, terwijl uiteindelijk € 1.257.000 is verleend. Hierdoor bedraagt het
nadeel € 174.000.
Overig (voordeel € 86.000)
 Het dividend van Omrin over 2012 was € 17.000 hoger dan verwacht.
 Op basis van de definitieve afrekening 2012 van de vaste kosten van de
Milieustraat is een bedrag van € 21.000 ontvangen.
 Overige verschillen; € 48.000 voordeel.
Stand reserve per 31-12-2013
De stand van de reserve ‘Egalisatie heffingen’ bedraagt per 31 december 2013
voor het onderdeel afvalstoffenheffing € 2.796.000.
Op basis van het raadsbesluit van 19 december 2011 wordt jaarlijks maximaal
2,5% van de begrote opbrengst uit het voorgaand jaar ingezet ter egalisatie van
de tarieven (ca. € 255.000). Bij het opstellen van de begroting 2014 is een
onttrekking geraamd van € 741.000. Het surplus in de reserve bedraagt derhalve
€ 2.055.000.
2. Riolering
Het resultaat van het product riolering wordt eveneens verrekend met de reserve
‘Egalisatie heffingen’ en heeft derhalve geen invloed op het resultaat.
In het dienstjaar 2013 is een voordelig resultaat gerealiseerd van € 362.000 dat is
toegevoegd aan de reserve Egalisatie Heffingen. Dit voordeel kan als volgt worden
verklaard:
Kapitaallasten (voordeel € 79.000)

Een aantal investeringen is al wel opgestart, maar nog niet afgerond waardoor
de afschrijving nog niet is gestart en per saldo een voordeel is ontstaan van
€ 79.000.
Apparaatskosten (voordeel € 42.000)
 De personele inzet was door onder andere vacatureruimte lager dan begroot.
Kwijtschelding (nadeel € 62.000)
 In 2013 is voor kwijtschelding een bedrag geraamd van € 393.000, terwijl
uiteindelijk € 455.000 is verleend. Een nadeel derhalve van € 62.000. De
135
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
raming was gebaseerd op de kwijtschelding in 2012, maar door de economische
omstandigheden is het beroep op deze regeling uiteindelijk toch weer hoger dan
verwacht.
Rioolheffing (voordeel € 159.000)
 Met betrekking tot de opbrengsten rioolrechtenheffing is ten opzichte van de
raming ad € 10,6 mln een voordeel gerealiseerd van € 159.000 ofwel een plus
van 1,5%.
Onderhoud (voordeel € 123.000)
 Doordat veel onderhoud samenviel met vervangingen is in 2013 een voordeel
op het onderhoudsbudget gerealiseerd van € 123.000.
Overig (voordeel € 21.000)
 Diverse voor- en nadelen van per saldo € 21.000 voordeel.
Stand reserve en voorziening per 31-12-2013
De stand van het onderdeel riolering binnen de reserve egalisatie heffingen
bedraagt per 31 december 2013 € 2,2 mln en dient voor de verrekening van
exploitatieresultaten.
De stand van de voorziening riolering bedraagt per 31 december 2013
€ 6,7 mln en wordt aangewend voor de vervanging van riolering.
3. Bodem en geluid –
Ter uitvoering van de bodemsaneringsprogramma's waarvan de uitvoering zich
storting voorziening
veelal over meerdere jaren uitstrekt is in het verleden de voorziening
bodemsanering
Bodemsanering ingesteld. Op basis van de huidige inzichten in de nog te maken
uitvoeringskosten van de bodemsaneringen kan de begrote storting 2013 van
€ 368.000 in de voorziening incidenteel vrijvallen.
4. Milieubeleid –
liquidatie MAD
Door de inwerkingtreding van de FUMO per 1 januari 2014 wordt de MAD begin
2014 opgeheven. Op basis van het liquidatieplan van de MAD bedraagt het
gemeentelijke aandeel in 2013 € 122.000 waarin niet is voorzien.
In de Turap 2013 was rekening gehouden met een liquidatiebijdrage van
€ 150.000.
136
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Woon- en leefomgeving (14)
Raadscommissie
Stadsontwikkeling
Speerpunten
Portefeuillehouder
Programmamanager
Wethouder H. van der Molen
M. Vogelzang
Realisatie en voortgang
Real
2013



Experimenten
+
Twee experimenten zijn uitgevoerd: groenonderhoud in Wytgaard en
burgerschap: overdracht
groenonderhoud in Heechterp-Schieringen. Bij beide experimenten zijn
taken aan wijken en
we tevreden over het resultaat. Er is kleinschalig gestart en bij beide is
dorpen
er de wens om de werkzaamheden iets uit te breiden in 2014.
Uitvoeringsplan
+/-
Naar aanleiding van reacties van bewoners op het weghalen van
verlichting o.b.v. nieuw
lichtmasten is deze verwijdering in februari 2013 stopgezet. Vervolgens
beleidsplan ‘Het donker
is een gewijzigd uitvoeringsprogramma opgesteld dat nog in uitvoering
belicht’
is.
Realiseren nieuw wijk- en
+/-
dorpenbeleid
Het nieuwe wijk- en dorpenbeleid is niet in 2013 gerealiseerd, maar
wordt in het 2e kwartaal van 2014 voorgelegd aan de raad.
Successen
1.
De vele ‘groene’ en ‘eetbare’ initiatieven geven aan dat de betrokkenheid van bewoners bij hun
leefomgeving toe neemt. De initiatieven zijn verzameld in een rapport, dat als inspiratiebron voor nog
meer ontwikkeling op dit gebied dient.
2.
Onkruidbestrijding op verhardingen met de heetwatermethode (aangevuld met borstelen) heeft effect.
Bewoners ergeren zich ook minder vaak aan onkruid.
3.
Er zijn diverse inventarisaties en analyses gemaakt om de onderhoudstoestand van de verschillende
kapitaalgoederen in noord Boarnsterhim in beeld te brengen. Dit heeft geleid tot een goed financieel
inzicht in de diverse onderdelen.
Verbeterpunten
Verhoging van de tevredenheid van bewoners over de onderhoudsstaat van de verhardingen. Gemiddeld is de
technische onderhoudsstaat wel op een basisniveau, maar op onderdelen is volgens de bewoners sprake van
enige achteruitgang.
Eindconclusie
De inventarisatie kapitaalgoederen noord Boarnsterhim is in 2013 afgerond. Geconcludeerd kan worden dat er
sprake is van achterstanden in onderhoud en structureel onvoldoende middelen voor onderhoud passend bij de
huidige ambities van de gemeente Leeuwarden. In het collegeprogramma 2014-2018 wordt voorgesteld om
hier incidentele en structurele middelen voor in te zetten. Er moeten keuzes gemaakt worden over de wijze van
toekomstig beheer van deze kapitaalgoederen. De omvang van de beschikbare middelen zijn hierin sterk
leidend.
De burgerinitiatieven m.b.t. onderhoud openbare ruimte zijn kleinschalig begonnen. Dit is over het algemeen
naar tevredenheid uitgevoerd. Op verzoek van de bewoners wordt dit vervolgd en uitgebreid in 2014.
In 2013 zijn er vanuit de bewoners verscheidene initiatieven gekomen die bijdragen aan de groene openbare
ruimte én/of de ‘eetbare’ stad. De gemeente komt hierbij steeds meer in de faciliterende rol en de
betrokkenheid van de bewoners bij de openbare ruimte is duidelijk vergroot.
137
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat willen we bereiken?
Strategisch Algemeen doel
Een veilige en leefbare openbare ruimte
Strategische
Subdoelstellingen
Prestaties incidenteel (I) of
hoofddoelen
Een schone
openbare ruimte
structureel (S)
A. Een verzorgend onderhoudsniveau
conform BOR in Beeld
- Het bestrijden van onkruid (S)
- Het bestrijden van zwerfvuil (S)
- Evaluatie methode onkruidbestrijding
op verharding (I)
- Bestrijden invasieve waterplanten (I)
Een openbare
ruimte die heel en
B. Een technisch onderhoudsniveau
conform BOR in Beeld
- Het onderhouden van de
groenvoorzieningen (S)
veilig is
- Het onderhouden van de
verhardingen (S)
- Het onderhouden van de openbare
verlichting (S)
- Evaluatie Meer openbaar groen,
minder regels (I)
Een actieve
C. Bewoners hebben voldoende invloed
betrokkenheid van
op het gemeentelijk beleid en
bewoners bij hun
gemeentelijke activiteiten
- Relatiebeheer wijkpanels en
dorpsbelangen (S)
- Realiseren nieuw wijk- en
leefomgeving
dorpenbeleid (I)
- Experimenten burgerschap:
overdracht taken aan wijken en
dorpen (I)
D. Wijk- en dorpsbudgetten worden
actief ingezet door de wijkpanels
- Beheer van de wijk- en
dorpsbudgetten inclusief afstemming
met wijkpanels (S)
138
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Nulmeting
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
(2009)
Basis
Hoog
Hoog +
basis
Hoog
Hoog
- Onderhoudsniveau onkruid overige gebieden
Basis
Basis
Basis +
hoog
Basis
Basis
- Onderhoudsniveau zwerfvuil binnenstad, parken
Basis
Hoog
Basis +
hoog
Hoog
Hoog
- Onderhoudsniveau zwerfvuil kantorenhaak
Hoog
Hoog
Basis +
hoog
Hoog
Hoog
- Onderhoudsniveau zwerfvuil overige gebieden
Basis
Basis
Basis +
hoog
Basis
Basis
- Het percentage bewoners dat zich vaak ergert aan
onkruid
- Het percentage bewoners dat zich vaak ergert aan
zwerfvuil
28%
28%
21%
-7%
26%
26%
34%
27%
31%
4%
27%
27%
nb
Hoog
nb
Hoog
Hoog
nb
Basis
nb
Basis
Basis
(2009)
Basis
95%
Basis
basis
0
Basis
Basis
95%
95%
0
95%
95%
56%
56%
56%
0
56%
56%
55%
55%
52%
-3%
55%
55%
64%
64%
59%
-5%
64%
64%
67%
67%
61%
-6%
67%
67%
66%
66%
57%
-9%
66%
66%
72%
72%
64%
-8%
72%
72%
4,8
5,06
0,26
4,8
5,0
95%
95%
0
95%
95%
Subdoelstellingen
Een schone openbare ruimte
A
Saldo
Een verzorgend onderhoudsniveau conform BOR in
Beeld
Indicator(en):
- Onderhoudsniveau onkruid binnenstad,
kantorenhaak, parken
Bron: BOR in Beeld, gemeente enquête (1x per 2 jr)
Een openbare ruimte die heel en veilig is
B
Een technisch onderhoudsniveau conform BOR in
Beeld Indicator(en):
- Onderhoudsstaat groenvoorzieningen binnenstad,
kantorenhaak, parken
- Onderhoudsstaat groenvoorzieningen overige
gebieden
- Onderhoudsstaat verhardingen alle gebieden
- Het onderhouden van de openbare verlichting en
reparatie van schades binnen normtijden
- Het percentage bewoners dat tevreden is over het
onderhoudsniveau groenvoorzieningen
- Het percentage bewoners dat tevreden is over het
onderhoudsniveau trottoirs
- Het percentage bewoners dat tevreden is over het
onderhoudsniveau wegdek
- Het percentage bewoners dat tevreden is over het
onderhoudsniveau fietspaden
- Het percentage bewoners dat tevreden is over het
onderhoudsniveau wandelpaden door het gras/park
- Het percentage bewoners dat tevreden is over het
onderhoudsniveau openbare verlichting
Bron: Inspecties, Ziut, gemeente enquête (1x per 2 jr)
Een actieve betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving
C
Bewoners hebben voldoende invloed op gemeentelijk
beleid en gemeentelijke activiteiten
Indicator(en):
- Tevredenheid bewoners over invloed op gemeentelijk (2009)
beleid (minimum 1 en maximum 10)
4,5
Bron: Gemeente- en wijkenquête
D
Wijk- en dorpsbudgetten worden actief ingezet door
wijkpanels Indicator(en):
- Aandeel van wijk- en dorpsbudgetten dat
daadwerkelijk wordt besteed en gereserveerd
Bron: gemeente Leeuwarden
139
(2009)
97%
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
De belangrijkste prestaties om het programma te realiseren
Prestatie Incidenteel en Structureel
Begr
2013
Real
2013
Begr
2014
Begr
2015
Begr
2016
X
+/-
X
X
X
X
+/-
X
X
X
- Evaluatie methode onkruidbestrijding op verharding
X
+
-
-
-
- Bestrijden invasieve waterplanten
X
+
-
-
-
Een schone openbare ruimte
Onkruidbestrijding in groen en op verharding op
respectievelijk basis en hoog niveau
Het (laten) bestrijden van zwerfvuil in groen en
- zwerfafval op verharding op respectievelijk basis en
hoog niveau
-
Een openbare ruimte die heel en veilig is
-
Het onderhouden van alle verhardingen op basis niveau
met inachtneming van CROW normen
X
+
X
X
X
-
Het onderhouden van de groenvoorzieningen op basis
respectievelijk hoog niveau
X
+
X
X
X
- Het onderhouden van de openbare verlichting
X
+
X
X
X
- Evaluatie meer openbaar groen, minder regels
X
+/-
-
-
-
Een actieve betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving
- Realiseren nieuw wijk- en dorpenbeleid
X
+
X
-
-
- Relatiebeheer wijkpanels en dorpsbelangen
X
+
X
X
X
-
Experimenten burgerschap: overdracht taken aan
wijken en dorpen
X
+
X
-
-
-
Beheer van de wijk- en dorpsbudgetten inclusief
afstemming met wijkpanels
X
+
X
X
X
Real
Realisatie moties/amendementen

Motie continuering graffitiproject

Motie Wiardacomplex groen
Subdoel
2013
+
A
+/-
B
Analyse & toelichting
Geconcludeerd kan worden dat er sprake is van achterstanden in onderhoud en structureel onvoldoende
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Verzorgend
De afgesproken niveaus basis en hoog zijn grotendeels wel gehaald. Incidenteel is
onderhoudsniveau t.a.v.
er net onder het afgesproken niveau gescoord. In de praktijk zijn dit op
onkruid (A)
verhardingen alleen de moeilijk bereikbare plaatsen (zoals achter geparkeerde
auto’s).
Verzorgend
Het basisniveau is overal gehaald in 2013. Het niveau hoog is in de afgesproken
onderhoudsniveau t.a.v.
gebieden in het voorjaar wel maar in het najaar net niet gehaald.
zwerfvuil (A)
Het percentage bewoners
De ergernis over onkruid is gedaald van 28% naar 21%, bewoners zijn meer
dat zich vaak ergert aan
tevreden.
onkruid (A)
140
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Het percentage bewoners
De ergernis over zwerfvuil is gestegen van 27% naar 31%. Uit de
dat zich vaak ergert aan
schouwresultaten komt naar voren dat het beeld over het algemeen wel wordt
zwerfvuil (A)
gehaald. Alleen incidenteel wordt het niveau ‘hoog’ in de parken, binnenstad en
kantorenhaak net niet gehaald.
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Onkruidbestrijding in
De onkruidbestrijding in het groen wordt door de eigen dienst, aangevuld met
groen en op verharding op
personeel van Caparis, uitgevoerd. Op verharding wordt dit met behulp van de
resp. basis en hoog
heetwatermethode, aangevuld met borstelen, uitgevoerd door Fryslân Miljeu. De
niveau (A)
evaluatie van deze methode is eind 2013 afgerond en begin 2014 bestuurlijk
aangeboden.
Het (laten) bestrijden van
De zwerfvuilbestrijding in het groen wordt door de gemeente, aangevuld met
zwerfvuil in groen en op
personeel van Caparis, uitgevoerd. Op verharding wordt het veegplan uitgevoerd
verharding op resp. basis
door Fryslân Miljeu. Door middel van verschillende activiteiten (schoonmaakacties,
en hoog niveau (A)
initiatieven van bewoners en scholen) wordt er aanvullend ingezet op het reguliere
schoonmaken. De in 2013 door de VNG ondertekende Raamovereenkomst
verpakkingsafval, resulteert in een uitkering gedurende een periode van 10 jaar in
een gelabeld budget voor extra activiteiten zwerfafval. In 2013 zijn hiervoor extra
inspanningen gedaan. Verder is de capaciteit van de prullenbakken in de
Prinsentuin flink uitgebreid en zijn afspraken met Omrin en Caparis gemaakt over
het naar behoefte schoonhouden van dit park.
Motie
Continuering
Al vanaf 2001 kent Leeuwarden een succesvolle aanpak van de graffitibestrijding.
graffitiproject
Naast het schoonmaken en schoonhouden (via een samen met de
woningbouwverenigingen 2 jaarlijks contract met een marktpartij) is een
belangrijk onderdeel het stimuleren van de graffitikunst. Het Graffiti Platform
Leeuwarden staat hierbij als initiërende en uitvoerende partij centraal. Door de
door de raad ingediende moties is er elk jaar incidenteel budget beschikbaar
gekomen. De eind 2013 ingediende motie heeft geleid tot opname in het
collegeprogramma met daarbij een structurele dekking binnen het ISIprogramma.
Overige toelichting
Schoonhouden openbare
Door verschillende inventarisaties en analyses is zo goed mogelijk in beeld
ruimte noord
gebracht wat er in noord Boarnsterhim in welke onderhoudsstaat is, om vast te
Boarnsterhim
kunnen stellen welke gevolgen dat heeft. Afgesproken is dat er risico gestuurd
gewerkt gaat worden in dit grondgebied.
Subconclusie
Het verzorgingsniveau wordt in zijn algemeenheid goed gehaald, het niveau ‘hoog’
wordt, daar waar het is afgesproken, ook steeds meer gehaald. De
bewonersinitiatieven zijn kleinschalig gestart en zullen naar verwachting in aantal
en omvang verder groeien.
Een openbare ruimte die heel en veilig is
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstellingen
Percentage bewoners dat
De tevredenheid over het onderhoudsniveau van wandelpaden door het gras/park
tevreden is over onder-
is gedaald van 66% naar 57%. De oorzaak van deze daling moet nader
houdsniveau wandelpaden
geanalyseerd worden.
door gras/park (B)
141
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Percentage bewoners dat
De tevredenheid over het onderhoudsniveau openbare verlichting is gedaald van
tevreden is over
72% naar 64%. Wellicht is de vermindering van het aantal lichtmasten hierop van
onderhoudsniveau
invloed geweest.
openbare verlichting (B)
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Prestaties
Evaluatie Meer openbaar
Deze evaluatie heeft meer tijd gekost dan was gepland. Bovendien is, gelet op de
groen, minder regels
onderlinge samenhang, afgesproken om dit samen met de gevolgen van de
stormschade van oktober 2013 en de inventarisatie monumentale en waardevolle
bomen begin 2014 bestuurlijk aan te bieden.
Speerpunten
Uitvoeringsplan verlichting
Op basis van het beleidsplan Openbare verlichting (Het donker belicht) wordt
o.b.v. nieuw beleidsplan
uitvoering gegeven aan de aanleg, instandhouding en in het kader van bezuiniging
‘Het donker belicht’ (B)
ook verwijdering van verlichting. In 2013 zijn er lichtmasten verwijderd en zijn bij
vervangings- en reconstructieprojecten LED lampen en dimmers toegepast. De
verwijdering van masten heeft veel vragen bij bewoners/wijken opgeroepen. Het
uitvoeringsplan is na nieuw overleg met wijkpanels/dorpsbelangen en bewoners
aangepast. Consequentie hiervan is dat er op onderdelen sprake is van afwijking
van de ingezette beleidslijn.
Motie
Wiardacomplex groen
Rond dit sportcomplex is toevoeging van meer groen gewenst. Dit is in 2013
voorbereid en wordt in 2014 uitgevoerd.
Overige toelichting
Heel en veilig houden
Door verschillende inventarisaties en analyses is zo goed mogelijk in beeld
openbare ruimte noord
gebracht wat in noord Boarnsterhim in welke onderhoudsstaat is, om vast te
Boarnsterhim
kunnen stellen welke gevolgen dat heeft. Afgesproken is dat er risico gestuurd
gewerkt gaat worden in dit grondgebied.
Subconclusie
De tevredenheid over de technische staat van verhardingen is lager uitgevallen;
bij voetpaden in parken zelfs meer dan 10%. Ook de tevredenheid over het
onderhoudsniveau openbare verlichting is gedaald.
Geconcludeerd kan worden dat er sprake is van achterstanden in onderhoud en
structureel onvoldoende middelen voor onderhoud passend bij de huidige ambities
van de gemeente Leeuwarden.
Een actieve betrokkenheid van bewoners bij hun leefomgeving
Wat wilden we bereiken en wat hebben we bereikt?
Doelstelling
Bewoners hebben
De tevredenheid van bewoners over de invloed op gemeentelijk beleid laat een
voldoende invloed op
stijging zien van 4,3% naar 5,06% (begroot was 4,8%). De afwijking is
gemeentelijke beleid en
vermeldenswaardig, omdat het tot nu toe in de praktijk steeds lastig was om dit
gemeentelijke activiteiten
percentage hoger te krijgen.
(B)
Wat wilden we daarvoor doen en wat hebben we gedaan?
Speerpunt
Realiseren nieuw wijk- en
Als reactie op een aantal moties heeft de raad in juni 2013 een gespreksnotitie
dorpenbeleid (C)
ontvangen. In oktober is er een werkbijeenkomst geweest met alle wijkpanels,
dorpsbelangen (incl. noord Boarnsterhim), wijkverenigingen en
dorpshuisbesturen. In het 2e kwartaal van 2014 wordt het nieuwe wijken- en
dorpenbeleid voorgelegd aan de raad.
142
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Overige toelichting
‘Groene’ en ‘ eetbare’
In 2013 zijn er vanuit de bewoners verscheidene initiatieven gekomen die
initiatieven
bijdragen aan de groene openbare ruimte én/of de ‘eetbare’ stad (stadslandbouw
in Leeuwarden). Alle initiatieven zijn verzameld in een rapport dat als
inspiratiebron voor nog meer ontwikkeling op dit gebied dient. Hierbij wordt
intensief samengewerkt met diverse andere partijen, onder meer de Friese
Milieufederatie en het Nordwin College. Op 6 november 2013 is er een uitgebreide
conferentie ‘Leeuwarden doet groen’ georganiseerd met alle betrokken partijen,
die ook heel veel inspiratie heeft opgeleverd.
Dorpen noord
In 2013 zijn er verkennende gesprekken gevoerd met de verschillende
Boarnsterhim
dorpsbelangen van de negen grotere en kleinere dorpen die per 1 januari 2014 bij
Leeuwarden horen.
Subconclusie
Het vaststellen van het nieuwe wijken- en dorpenbeleid is doorgeschoven naar
2014, daarbij worden ook de dorpen uit noord Boarnsterhim direct betrokken. De
tevredenheid van de bewoners over de invloed op het gemeentelijk beleid is
gestegen. Dat is een positieve ontwikkeling, die mogelijk wordt veroorzaakt
doordat de betrokkenheid van de bewoners bij de openbare ruimte (o.a. de
‘groene’ en ‘eetbare’ initiatieven) is vergroot.
143
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
totale programma
lasten
baten
A.
Begroting 2013 primitief
22.705
2.453
-20.252
B.
Begroting 2013 na wijziging
23.211
2.496
-20.715
C.
Rekening 2013
23.827
2.854
-20.973
-616
358
-258
Resultaat B - C
Saldo
x € 1.000
Resultaat 2013
Beleidsproducten
Spoorlijnen
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Saldo
1
0
1
Waterwerken
-24
4
-20
Verhardingen
-9
4
-5
Kunstwerken
8
-1
7
Verkeersmaatregelen
5
0
5
-14
125
111
Begraafplaatsen
45
-45
0
Straatverlichting
-153
101
-52
-64
72
8
-429
216
-213
-2
0
-2
-16
Wijkaanpak
Reiniging verhardingen
Openbaar groen
Zwerfvuilbestrijding
Speelplaatsen
-27
11
Buitenreclame
49
-128
-79
-616
358
-258
Totaal
Totaal
lasten
baten
80
31
Totaal
x € 1.000
Analyse van het resultaat:
1. Wijkaanpak
2. Openbaar groen - Najaarsstorm
Saldo
-165
3. Buitenreclame
111
-165
-87
4. Straatverlichting
-87
-45
-45
Niet relevante posten:
-486
414
-72
Totaal
-616
358
-258
Analyse & toelichting
Programma Woon- en leefomgeving
Wat mocht het kosten en wat heeft het gekost?
1. Wijkaanpak
Het voordeel is vooral ontstaan door een voordeel op de apparaatskosten van
€ 80.000 vanwege vacatureruimte als gevolg van de ingezette ombouw van het
wijkmanagement. Daarnaast is in totaliteit € 31.000 vrijgevallen uit de voorziening
wijkbudgetten en betreft het vrijval van middelen waarvoor geen specifiek
bestedingsdoel meer aanwezig is, dan wel waarvan het bestedingsdoel met lagere
kosten is gerealiseerd.
De stand van de voorziening Wijkbudgetten bedraagt per 31-12-2013 € 677.500.
144
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2. Openbaar groen Najaarsstorm
Het opruimen en wegwerken van de eerste schade die door de najaarsstorm in
oktober is aangericht, bedraagt € 165.000. Over de totale omvang en de
consequenties van de geleden schade en de nog uit te voeren
herstelwerkzaamheden wordt in 2014 afzonderlijk gerapporteerd.
3. Buitenreclame
Eén van de partijen waarmee de gemeente een aantal jaren geleden een
overeenkomst met betrekking tot buitenreclame heeft afgesloten is in mei 2013
failliet verklaard. Doordat in de loop van 2013 voor het 2e halfjaar een tijdelijke
overeenkomst met een nieuwe contractpartij is gesloten, kon het nadeel beperkt
blijven tot € 87.000. Met deze nieuwe partij is vervolgens eind 2013 een vijfjarig
contract afgesloten waardoor hier sprake is van een incidenteel nadeel.
4. Straatverlichting
Op basis van het uitvoeringsprogramma ‘Het donker belicht’ en de ombuiging ‘Het
verwijderen van 1.000 lichtmasten’ is in 2012 gestart met het verwijderen van
1.000 lichtmasten. Na reacties uit de wijken is besloten om het
uitvoeringsprogramma aan te passen en de wijkpanels, dorpsbelangen en andere
belanghebbenden vroegtijdig bij het programma te betrekken. De aanpassing
houdt onder andere in dat bijna 100 verwijderde lichtmasten weer teruggeplaatst
worden. De hiermee gepaard gaande kosten bedragen € 45.000. (Dit nadeel is
gemeld in de Turap 2013.)
Verrekening reserves
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling worden de stortingen in de reserve
budgetoverheveling toegelicht voor vorstschade (€ 170.000) en uitvoering van de
groenkaart (€ 115.000).
145
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
146
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Programma: Algemene dekkingsmiddelen (15)
Raadscommissie
Portefeuillehouder
Programmamanager
Bestuur en Middelen
Wethouder S. Feitsma
F. van Kaam
Tabel 3
x € 1.000
Lasten en baten 2013
Totaal
Totaal
Saldo
totale programma
lasten
baten
A.
Begroting 2013 primitief
26.567
183.718
157.151
B.
Begroting 2013 na wijziging
44.657
207.358
162.701
C.
Rekening 2013
52.832
210.094
157.262
-8.175
2.736
-5.439
Resultaat B - C
Tabel 4
x € 1.000
Resultaat 2013
Resultaat
Resultaat
lasten
baten
Beleidsproducten
Financieringen en beleggingen
Stelposten c.a.
Algemene belastingen
Algemene baten en lasten
Gemeentefonds
Onvoorzien
Totaal
Saldo
-140
508
368
2.417
-872
1.545
-261
-448
-709
-10.179
2.034
-8.145
-12
1.513
1.501
0
0
0
-8.175
2.736
-5.439
Tabel 5
Financieringen en beleggingen
x € 1.000
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
wijziging
Lasten
Treasury
377
375
367
8
Beheer deelnemingen
189
150
118
32
Saldo van de financieringsfunctie
236
236
0
236
Bespaarde rente
436
553
969
-416
1.238
1.314
1.454
-140
Treasury
246
246
319
73
Beheer deelnemingen
366
342
262
-80
Totaal
Baten
Saldo van de financieringsfunctie
737
1.437
897
-540
Bespaarde rente
3.071
3.071
4.125
1.054
Totaal
4.420
5.096
5.603
507
-3.182
-3.782
-4.150
368
Saldo Financieringen en beleggingen
147
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 6
x € 1.000
Analyse van het resultaat
1. Treasury
2. Beheer deelnemingen
3. Saldo van de financieringsfunctie
4. Bespaarde rente
Niet relevante posten
Totaal
Totaal
Totaal
Saldo
lasten
baten
37
31
68
-39
-8
-47
236
-540
-304
-416
1.054
638
43
-31
12
-139
506
367
Analyse & toelichting
1. Treasury
Door een lagere toerekening van uren ontstaat een voordeel op apparaatskosten van € 37.000.
In 2011 heeft de gemeente een garantie vertrekt op een geldlening. Hiervoor heeft de geldnemer in 2013 een
bijdrage voor het risico betaald van € 31.000. Deze bijdrage is jaarlijks terugkerend en kan dus als structureel
worden bestempeld.
2. Beheer deelnemingen
Door aanhoudende economische omstandigheden komen ook de resultaten van de gemeentelijke deelnemingen
onder druk te staan. In tegenstelling tot de verwachting zijn over een nog niet definitief zijnde afwaardering
rentelasten geboekt, waardoor een nadeel van € 39.000 op de kapitaallasten is ontstaan.
Een afwikkelingsverschil op een dividend-uitkering over 2012 (nadeel € 13.000) en een niet begrote agiouitkering van € 5.000 leiden per saldo tot een incidentele tegenvaller van € 8.000.
3. Saldo van de financieringsfunctie
De investeringen die door de gemeente worden gedaan brengen een vermogensbeslag met zich mee. Om dit
vermogensbeslag te kunnen financieren trekt de gemeente vreemd vermogen aan of zet zij haar reserves en
voorzieningen in. In beide gevallen brengt dit rentekosten met zich mee (te betalen rente aan derden c.q.
gederfde rente van reserves en voorzieningen). Deze rentekosten worden via de methodiek van de renteomslag toegerekend aan de investeringen en op deze wijze ten laste van de diverse programma’s gebracht.
Na de toerekening van de rente via de methodiek van de rente-omslag aan de programma’s resteert altijd een
saldo (= renteresultaat). Dit renteresultaat komt tot uitdrukking op dit product. Het renteresultaat komt over
2013 uit op een bedrag van € 304.000 negatief ten opzichte van de begroting.
Enerzijds is het negatieve renteresultaat voornamelijk veroorzaakt door een lagere toegerekende rente aan
investeringen als gevolg van het niet dan wel vertraagd uitvoeren van diverse investeringen. Dit leidt op dit
onderdeel tot een nadeel en een even groot voordeel op de diverse programma’s door lagere toerekening van
kapitaallasten. Anderzijds heeft het vertraagd uitvoeren van de investeringen een positief effect op de
aangetrokken langlopende geldleningen.
Het verschil met de Turap 2013 is ruim € 700.000 nadeliger. In de Turap werd rekening gehouden met een
lagere onderuitputting, wat van positieve invloed zou zijn op de centraal geraamde rentepost.
148
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 7 Overzicht kapitaallasten
(€)
Omschrijving
rekening
begroting
rekening
2012
2013
2013
13.174.656
14.592.045
12.850.618
Lasten
Rente gespecificeerd naar:
421010
rente van aangegane langlopende geldleningen
idem
421020
rente van aangegane kortlopende geldleningen
49.517
159.576
48.344
421090
rente overig
4.168.957
3.709.409
4.098.915
422010
toegerekende rente over eigen vermogen
4.286.671
3.035.296
3.745.744
434399
overige kosten dienstverlening
462299
Saldi van kostenplaatsen (saldo financieringsfunctie)
461000
Afschrijvingen (boetes)
423000
Afschrijvingen (excl.boetes)
660
Totaal lasten
563.311
814
1.436.535
896.742
0
0
0
13.182.591
21.372.929
20.882.736
35.426.364
44.305.790
42.523.912
81.800
0
93.748
4.438.035
4.058.362
4.085.313
17.723.937
18.765.327
17.462.116
0
0
0
Baten
821020
Rente van verstrekte kortlopende geldleningen
Doorberekende kapitaallasten aan:
kostenplaatsen, kostendragers en vaste activa:
821090
rente overig
834090
overige opbrengsten
861001
rente
861001
rente (buiten omslag)
861003
rente voorgenomen investeringen
861000
afschrijving
861002
afschrijving voorgenomen investeringen
0
0
109.172
13.182.591
20.897.278
20.882.736
475.651
Totaal baten
35.426.364
44.305.790
42.523.912
4. Bespaarde rente
De bespaarde rente over reserves, voorzieningen en vooruit ontvangen bedragen van overheidslichamen valt in
totaliteit € 638.000 hoger uit dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door hogere standen van reserves en
voorzieningen.
Aan reserves wordt het deel van de rente toegevoegd dat overeen komt met de inflatie voor prijsstijgingen. Het
verschil tussen het voorcalculatorische omslagpercentage en het percentage voor inflatie (de zogenaamde
surplusrente) wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. De door de hogere standen van de reserves
veroorzaakte stijging van de bespaarde rente komt dus niet ten gunste van de exploitatie, maar wordt
toegevoegd aan de reserves. Het voordeel op dit product wordt dus voor een groot gedeelte teniet gedaan door
hogere stortingen in de reserves (zie algemene lasten en baten onder mutaties reserves).
149
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 8
Stelposten c.a.
x € 1.000
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
wijziging
Lasten
Overige stelposten
5.589
4.630
2.213
2.417
Totaal
5.589
4.630
2.213
2.417
Baten
Overige stelposten
1.085
1.082
210
-872
Totaal
1.085
1.082
210
-872
Saldo Stelposten c.a.
4.504
3.548
2.003
1.545
Taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen (voordeel € 241.000)
Bijdrage Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP)
Sinds 2011 ontvangt de gemeente via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds een decentralisatieuitkering ten behoeve van de uitvoering van het Nationaal Uitvoeringsprogramma. In 2015 moeten deze
middelen weer aan het Rijk worden terugbetaald. In 2013 gaat het om een bedrag van € 140.000. Dit bedrag
is gestort in de reserve budgetoverheveling (zie Mutaties reserves).
Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD)
In de decembercirculaire 2012 heeft het ministerie een bedrag van € 19,2 mln beschikbaar gesteld als
eenmalige bijdrage in de implementatiekosten die de vorming van de regionale uitvoeringsdiensten met zich
mee brengen. Voor de gemeente Leeuwarden gaat het om een bedrag van € 101.000. Dit bedrag is via de
reserve budgetoverheveling in 2013 opnieuw beschikbaar gesteld in afwachting van de vorming van de FUMO.
Omdat het beschikbare budget van € 101.000 ook in 2013 nog niet is besteed wordt het bedrag wederom in de
reserve budgetoverheveling gestort (zie Mutaties reserves).
Voorfinanciering herindelingsbijdrage (voordeel € 300.000)
Door de gemeente-brede stuurgroep herindeling Boarnsterhim is besloten de extra personele lasten van de
gemeente Boarnsterhim verbonden aan de herindeling ten laste te brengen van de herindelingsbijdrage van het
Rijk. In de begroting 2013 is hiervoor een stelpost van € 300.000 opgenomen, die wordt voorgefinancierd ten
laste van de Algemene Reserve (zie bijlage A overzicht van incidentele mee- en tegenvallers bij de begroting
2014). In werkelijkheid wordt het bedrag van de betreffende verschuldigde personeelslasten verrekend bij de
opsplitsing van de eindbalans 2013 naar de 4 deelgemeenten en via die weg geheel aan de gemeente
Leeuwarden toegerekend. De stelpost van € 300.000 valt derhalve vrij.
Taakstellingen (voordeel € 815.000)
Het eerder realiseren van taakstellingen leidt tot een voordeel van € 815.000.
In overeenstemming met de gedragslijn zoals aangegeven in de paragraaf bedrijfsvoering van de
programmabegroting 2012 worden incidentele meevallers als gevolg van vroegtijdig doorgevoerde besparingen
op de bedrijfsvoering gestort in de reserve flankerend beleid. Dit onder andere ter dekking van mogelijke
incidentele tegenvallers in latere jaren als gevolg van tijdelijke vertragingen in het tempo van realisatie van de
taakstellingen. Hiermee wordt recht gedaan aan de egalisatiefunctie van de reserve.
In totaliteit is in 2013 een bedrag van € 751.000 eerder gerealiseerd. Deze middelen zijn niet in de reserve
flankerend beleid gestort, omdat ze gedurende het jaar beschikbaar gehouden zijn voor financiering van de
decentralisaties. Nu de middelen niet zijn besteed aan de decentralisaties maken ze deel uit van het resultaat
over 2013.
Achteraf alsnog een storting doen van dit bedrag in de reserve flankerend beleid zou onrechtmatig zijn,
aangezien er geen begrotingswijziging aan ten grondslag ligt. In 2014 wordt de raad gevraagd deze middelen
te bestemmen voor de implementatie van de decentralisaties.
150
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Impuls Sociale Investeringen (ISI) (voordeel € 190.000)
Voor een gedeelte van budget Impuls Sociale Investeringen (ISI) was voor een bedrag € 190.000 in 2013 nog
geen bestemming aan gegeven. Bij de behandeling van de begroting 2014 is door de raad via moties bepaald
waaraan dit budget (in 2014) moet worden besteed. Het bedrag is daarom gestort in de reserve
budgetoverheveling (zie Mutaties reserves).
Tabel 9
Algemene belastingen
x € 1.000
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
wijziging
Lasten
1.392
1.408
1.351
57
Onroerende-zaakbelastingen
989
989
1.060
-71
Waardering onroerende zaken
923
968
1.186
-218
Vergunningen en ontheffingen
434
436
469
-33
23
24
20
4
3.761
3.825
4.086
-261
Heffing en invordering algemeen
Precariobelasting
Totaal
Baten
Heffing en invordering algemeen
Onroerende-zaakbelastingen
235
257
233
-24
23.859
23.859
23.388
-471
Waardering onroerende zaken
0
0
0
0
Vergunningen en ontheffingen
21
21
39
18
Precariobelasting
Totaal
Saldo Algemene belastingen
157
157
186
29
24.272
24.294
23.846
-448
-20.511
-20.470
-19.761
-709
Stijging proces- en gerechtskosten Wet Waardering onroerende zaken (Wet WOZ) (nadeel € 70.000)
Steeds meer belastingplichtigen maken gebruik van zogenaamde ‘no cure, no pay’-bureaus bij het indienen van
een bezwaar als ze het niet met hun WOZ-waarde eens zijn. Op grond van de wet is de gemeente verplicht de
kosten van rechtsbijstand door derden te vergoeden aan belastingplichtigen die zich laten ondersteunen bij hun
bezwaar. Dit geldt uiteraard alleen als de bezwaarmaker in het gelijk wordt gesteld. In veel gevallen heeft de
inzet van het ‘no cure, no pay’-bureau inhoudelijk geen toegevoegde waarde en gaat het primair om het
ontvangen van de vergoeding voor rechtsbijstand. Landelijk wordt nagedacht door de wetgever over
reparatiewetgeving om dit oneigenlijke gebruik van de wet te voorkomen. Voor 2013 heeft dit voor Leeuwarden
tot een kostenstijging van ca. € 70.000 geleid. Voor 2014 wordt een verdere stijging van de kosten verwacht.
Nadeel opbrengst onroerende-zaakbelastingen (OZB) (nadeel € 470.000)
De opbrengst van de OZB valt ca. € 470.000 lager uit dan geraamd. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt
doordat de leegstand bij de niet-woningen veel hoger is dan was ingeschat (10% i.p.v. 7%). Hierdoor loopt de
gemeente het gebruikersdeel van de OZB mis. Daarnaast zijn er vooral bij de niet-woningen (kantoorcomplexen
vooral) meer bezwaren ingediend tegen de WOZ-waarde dan verwacht en leidde dit ook tot grotere
neerwaartse bijstellingen van de waarde dan was ingeschat bij de tariefberekening. Een andere factor die een
rol speelt is de toenemende problematiek van oninbaarheid van vorderingen.
Diverse overige mee- en tegenvallers (vooral meer doorbelaste apparaatskosten) leiden per saldo tot een
nadeel van € 169.000.
151
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 10
Algemene baten en lasten
x € 1.000
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
-68
wijziging
Lasten
1.160
1.160
1.228
Kabellegging
146
149
144
5
Arbeidsmaatr. en bovenformat.
396
395
124
271
Gemeentebrede indirecte kosten
Algemene lasten en baten
980
8.670
15.213
-6.543
Werken voor derden
1.259
2.661
2.829
-168
Zorg voormalig personeel
1.361
1.238
4.117
-2.879
-125
939
-602
1.541
10.675
19.639
21.978
-2.339
15.852
34.851
45.031
-10.180
0
0
0
0
Kabellegging
137
137
155
18
Arbeidsmaatr. en bovenformat.
271
271
0
-271
Algemene lasten en baten
180
6.373
9.089
2.716
Werken voor derden
140
882
1.116
234
Saldi kostenplaatsen
Mutaties reserves
Totaal
Baten
Gemeentebrede indirecte kosten
Zorg voormalig personeel
0
0
20
20
Saldi kostenplaatsen
0
198
62
-136
Mutaties reserves
Totaal
Saldo Algemene baten en lasten
12.235
25.812
25.266
-546
12.963
33.673
35.708
2.035
2.888
1.178
9.323
-8.145
Verrekening met reserves met investeringen en projecten (voordeel € 397.000)
Vanuit programma 15 worden twee bedragen in de reserve budgetoverheveling gestort. Hier wordt de eerste
storting genoemd. De tweede storting staat verderop in dit programma onder de kop mutaties reserves.
De eerste storting in de reserve budgetoverheveling betreft in totaal € 3.647.600 en bestaat uit de volgende
onderdelen:
Werkplan profilering/acquisitie 2013
€
50.000
Slim met energie en water
€
1.116.600
Sportcomplex Wiarda
€
450.000
Huisvesting
€
296.000
Uitvoering groenkaart
€
115.000
Vorstschade winter 2012/2013
€
170.000
Herindeling Boarnsterhim
€
1.450.000
Deze storting wordt gecompenseerd door bijdragen uit de diverse programma’s tot eenzelfde bedrag. In
paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling worden bovengenoemde stortingen in de reserve nader toegelicht
en wordt tevens aangegeven op welk programma de storting betrekking heeft.
Per saldo wordt € 397.000 minder aan reserves onttrokken dan begroot. De bijdrage aan het project
herindeling Boarnsterhim is € 400.000 lager dan begroot. Verder is per saldo € 3.000 minder aan de reserve
frictiemiddelen onttrokken dan begroot.
Leeuwarden Digitaal (voordeel € 392.000)
Voor de uitvoering van het programma Leeuwarden Digitaal zijn incidenteel middelen beschikbaar gesteld.
Van deze middelen is ultimo 2013 een bedrag van € 392.000 nog niet besteed. Voorgesteld wordt dit bedrag
via de reserve budgetoverheveling weer beschikbaar te stellen in 2014 (zie Mutaties reserves).
152
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Kosten ICT (voordeel € 506.000)
In de begroting 2013 was een budget voor ICT-investeringen opgenomen. Ultimo 2013 blijkt dat een bedrag
van € 506.000 (kapitaallasten) nog niet is besteed, maar dat hier wel verplichtingen voor zijn aangegaan. Op
grond van de financiële verordening is het toegestaan deze middelen via de reserve budgetoverheveling over te
hevelen naar 2013 (zie Mutaties reserves).
Rekeningresultaat 2013 (‘nadeel’ € 5.014.000)
Onder baten wordt verantwoord de storting van het positieve rekeningresultaat van € 5.014.000 in de reserve
van lasten en baten. Deze storting wordt dus hier (in de exploitatie) als nadeel gepresenteerd en als baat op de
reserve lasten en baten.
Transitiemiddelen 3D (voordeel € 172.000)
Voor een integrale aanpak van de decentralisaties op het sociale domein zijn door het Rijk middelen
beschikbaar gesteld. Deze transitiemiddelen zijn bedoeld om de gemeente te faciliteren in de
voorbereidingskosten 2012, 2013 en 2014.
Niet alle middelen zijn besteed. In 2014 wordt de raad gevraagd deze middelen te bestemmen voor de
implementatie van de decentralisaties.
Rente CV/BV Blitsaerd (nadeel € 35.000)
In de begroting is een deel van de renteopbrengst van de CV/BV Blitsaerd geraamd. Door de huidige
economische situatie is de rente over 2013 nog niet ontvangen. In 2013 is een bedrag van € 35.000
toegevoegd aan de voorziening dubieuze debiteuren.
Zorg voormalig personeel (nadeel € 2.860.000)
Op kosten voormalig personeel is sprake van een nadelig resultaat van € 2.860.000. Dit resultaat wordt vooral
veroorzaakt door een aanvullende storting in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen voor het
voormalig ambtelijk personeel (€ 2.935.000) en voor de FPU (€ 45.000).
In de begroting van 2014 is al rekening gehouden met een storting van € 3,0 mln in deze voorziening ten laste
van de Algemene Reserve (zie pag. 244 Invulling stelpost taakstellende bezuinigingen Pakket A jaarschijf
2013).
Omdat de begroting in 2013 op dat moment niet meer gewijzigd kon worden vindt deze storting in
werkelijkheid plaats ten laste van het rekeningresultaat. Daarmee kan de onttrekking aan de Algemene Reserve
in 2013 achterwege blijven.
Omdat een medewerker een jaar later gebruikt maakt van het FLO overgangsrecht ontstaat een voordeel van
€ 67.000. Diverse kleinere mee- en tegenvallers leiden per saldo tot een voordeel van € 53.000.
Saldi kostenplaatsen (voordeel € 1.405.000)
Op de kostenplaatsen is sprake van een voordeel van € 1.405.000 (= € 1.541.000 -/- € 136.000). Dit voordeel
is als volgt ontstaan:
x € 1.000
- diverse stelposten
826
- hogere personeelskosten
1.934
- lagere kapitaallasten
- apparaatskosten/interne doorbelastingen
voordeel
2.260
voordeel
10
Totaal saldi kostenplaatsen
1.405
153
nadeel
263
- overige mee- en tegenvallers
voordeel
nadeel
voordeel
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Diverse stelposten (voordelen € 826.000)
Bij de jaarrekening 2012 is via de reserve bugetoverheveling in totaal voor 2013 weer een bedrag beschikbaar
gesteld van € 626.000 ten behoeve van verplichtingen ICT (€ 426.000) en Leeuwarden Digitaal (€ 200.000).
Wat betreft Leeuwarden Digitaal is in 2013 vanuit de reserve frictiemiddelen aanvullend nogmaals een bedrag
van € 200.000 beschikbaar gesteld (totaal derhalve € 400.000). De daadwerkelijke invulling van beide posten
wordt gerealiseerd op de overige posten van de kostenplaatsen. Het nog niet bestede deel van de stelpost
wordt via interne doorbelastingen doorbelast naar de exploitatie en vervolgens in de reserve
budgetoverheveling gestort.
Kosten personeel (nadeel € 1.934.000)
Op de kostenplaatsen is op de personeelslasten sprake van een nadeel van € 1.934.000.
Dit nadeel wordt enerzijds veroorzaakt door lagere salariskosten (€ 3,7 mln) voor het vaste personeel (vooral
vacatures) en anderzijds door hogere kosten (5,0 mln) wegens inhuur van personeel ( bijv. in verband met
ziekte, vacatures, maar ook vanwege het inhuren van speciale deskundigheid of een andere invulling van
formatie bijvoorbeeld ter verbetering van de flexibiliteit en anticiperend op de taakstelling op de
bedrijfsvoering). Verder is extra personeel ingehuurd ten behoeve van diverse projecten welke worden
gefinancierd uit Rijksbudgetten zoals bijv. het Participatiebudget, ESF subsidies en verzamel- en
decentralisatie-uitkeringen. Deze hogere lasten wegens inhuur van personeel op de kostenplaatsen worden
gecompenseerd door een hogere doorbelasting van apparaatskosten (uren) naar de diverse programma’s.
De vergoedingen voor personeel (bijv. voor projectmedewerkers en boventalligen) zijn per saldo € 0,8 mln
lager dan begroot.
Tot slot is er op diverse overige personeels-gerelateerde budgetten per saldo sprake van een voordelig
resultaat van € 0,2 mln.
Lagere kapitaallasten (voordeel € 263.000)
In 2013 is een voordeel ontstaan op de kapitaallasten van € 263.000 vooral doordat niet alle budgetten ter
vervanging of aanschaf van ICT volledig zijn besteed en door het doorschuiven van investeringen op tractie bij
de buitendienst. De niet bestede ICT middelen worden via de interne doorbelastingen vanuit de kostenplaatsen
doorbelast naar de exploitatie (zie kosten ICT) en in de reserve budgetoverheveling gestort (zie mutaties
reserves).
Doorbelaste apparaatskosten/overige interne doorbelastingen (voordeel € 2.260.000)
Vanuit de kostenplaatsen zijn per saldo meer kosten (apparaatskosten/overige interne doorbelaste kosten)
doorbelast naar programma’s dan begroot. Op de post apparaatskosten is per saldo sprake van een voordeel
€ 3.287.000 en op overige interne doorbelastingen een nadeel van € 1.027.000.
Het voordeel op de apparaatskosten komt voornamelijk doordat er in 2013 meer productieve uren gemaakt zijn
dan begroot. Net als in voorgaande jaren is ook in 2013 aanzienlijk meer personeel ingehuurd dan begroot (zie
de opmerking die hiervoor is gemaakt onder kosten personeel). Van inhuurpersoneel is in het algemeen bekend
dat deze meer productieve uren maken omdat deze groep minder vaak bij overleg is betrokken. De hogere
inhuur van personeel van derden wordt via doorbelaste apparaatskosten doorberekend naar de programma’s
waar deze extra lasten worden gecompenseerd door Rijksbudgetten.
Het nadeel op overige interne doorbelastingen kan grotendeels worden verklaard doordat een bedrag van
€ 898.000 is doorbelast naar de exploitatie. Het betreft nog niet bestede ICT middelen (€ 506.000) en
Leeuwarden Digitaal (€ 392.000). Deze bedragen zijn in de reserve budgetoverheveling gestort (zie hierna
mutaties reserves).
Mutaties reserves (nadeel € 2.885.000)
Tegenover het nadeel op mutaties reserves (in totaal € 2.885.000) staan voordelen elders in deze jaarrekening.
Hieronder volgt een toelichting op de verschillende mutaties reserves.
154
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Rentetoevoeging aan reserves (nadeel € 542.000)
Hogere standen van reserves leiden tot een hogere opbrengst van bespaarde rente en daarom tot een hogere
rentetoevoeging aan reserves. De hogere opbrengst van de bespaarde rente wordt verantwoord op het
beleidsproduct financieringen en beleggingen, terwijl op dit onderdeel de hogere storting aan de reserves tot
uitdrukking komt. Ten opzichte van de begroting is een bedrag van € 542.000 meer aan de reserves
toegevoegd.
Diverse stortingen in de reserve budgetoverheveling (nadeel € 1.996.500)
In de reserve budgetoverheveling wordt naast de eerder in dit programma genoemde € 3.647.600 ook een
bedrag van in totaal € 1.996.000 gestort. Het betreft de volgende posten:
Diverse taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen gemeentefonds
€
348.000
Verplichtingen ICT
€
506.000
Programma Leeuwarden digitaal
€
392.000
Middelen ISI budget 2013
€
190.000
Bijdrage nationaal uitvoeringsplan (NUP)
€
140.000
Aanpassingen in de raadszaal
€
22.500
Doorontwikkeling digitaal loket
€
25.000
Transitie- en ontwikkelagenda
€ 373.000
In paragraaf 3.1.3 Reserve budgetoverheveling worden bovengenoemde stortingen nader toegelicht.
Storting in reserve Frictiemiddelen (nadeel € 172.500)
In 2013 is ten laste van de reserve frictiemiddelen in totaal een budget € 582.800 beschikbaar gesteld voor
begeleiding van boventalligen. In 2013 is daadwerkelijk een bedrag € 260.400 besteed en een bedrag van
€ 150.000 gestort in de voorziening ambtelijk personeel. Het resterende deel van het beschikbare budget te
weten een bedrag van € 172.500 is teruggestort in de reserve Frictiemiddelen.
Storting in reserve Bestuurlijke samenwerking (nadeel € 100.000)
Voor de uitvoering van werkzaamheden op het gebied van de brandweer zijn inkomsten genoten van de
gemeente Boarnsterhim. Deze inkomsten (een bedrag van € 100.000) die elders op de kostenplaatsen worden
verantwoord zijn gestort in de reserve Bestuurlijke samenwerking.
Storting in reserve Egalisatiebijdrage VRF FLO (nadeel €20.000)
Bij de overgang van de brandweer naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF) per 1 januari is het FLO
overgangsrecht voorlopig buiten beschouwing te gelaten. Door de VRF gedane betalingen in het kader van het
FLO overgangsrecht worden vooralsnog bij gemeente gedeclareerd. De jaarlijks beschikbare budgetten worden
vanaf 2014 gestort in een nieuw te vormen reserve Egalisatiebijdrage VRF FLO. Eind 2013 was in de
voorziening arbeidsgerelateerde kosten nog een bedrag beschikbaar van € 20.000 voor extra
ouderdomspensioen dat ook in deze nieuwe reserve is gestort.
Bijdrage in aanleg parkeerterrein bussen (nadeel € 55.000)
Overleg van de burgemeester met vertegenwoordigers van SC Cambuur heeft ertoe geleid dat de gemeente
een toezegging heeft gedaan een bijdrage te verstrekken in de aanleg van een parkeerterrein voor bussen. Dit
bedrag dat niet was begroot komt ten laste van het rekeningresultaat 2013.
Overige mee- en tegenvallers (nadeel € 222.000)
Diverse kleinere mee- en tegenvallers leiden per saldo tot een nadeel van € 222.000.
155
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 11
x € 1.000
Gemeentefonds
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
wijziging
Lasten
Algemene uitkering
38
38
50
-12
Totaal
38
38
50
-12
Baten
140.978
143.213
144.726
1.513
140.978
143.213
144.726
1.513
-140.940
-143.175
-144.676
1.501
Algemene uitkering
Totaal
Saldo Gemeentefonds
Over 2013 is sprake van een voordeel op de algemene uitkering van € 1.260.000.
Hiervan heeft een bedrag van € 285.000 betrekking op taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen.
Omdat dit bedrag pas via de decembercirculaire beschikbaar is gesteld en dus niet meer in 2013 kon worden
besteed is dit bedrag gestort in de reserve budgetoverheveling.
Het resterende voordelig resultaat van € 975.000 wordt vooral veroorzaakt door een hogere uitkeringsfactor
(€ 521.000) en positieve effecten op de maatstaf lage inkomens (€ 189.000), de maatstaf bijstand (€ 156.000)
en de maatstaf oppervlakte land en water en bebouwing (€ 63.000). De hogere uitkeringsfactor is vooral een
gevolg van het in oktober afgesloten akkoord tussen regering en een gedeelte van de oppositie.
Verder zijn er over 2011 en 2012 op diverse verdeelmaatstaven van de algemene uitkering positieve en
negatieve afwikkelingsverschillen. Deze verschillen resulteren per saldo in een positief resultaat van € 254.000.
In totaal wordt in 2013 derhalve een bedrag van € 1.514.000 meer ontvangen dan was begroot.
Tabel 12
x € 1.000
Onvoorzien
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
0
wijziging
Lasten
Onvoorzien structureel
0
0
0
Onvoorzien incidenteel
92
0
0
0
Totaal
92
0
0
0
Onvoorzien structureel
0
0
0
0
Onvoorzien incidenteel
0
0
0
0
Totaal
0
0
0
0
92
0
0
0
Baten
Saldo Onvoorzien
In de begroting 2013 was voor onvoorzien (incidenteel) een bedrag geraamd van € 92.140. Gedurende het jaar
2013 zijn (via begrotingswijziging) een tweetal posten ten laste van de post onvoorzien en gebracht te weten:
Programma 9 Politiek bestuur:
-
Kosten vervroegde gemeenteraadsverkiezingen
€ 67.500
-
Kosten bezoek koningspaar aan Leeuwarden
€ 24.640
De begrote kosten voor de vervroegde gemeenteraadsverkiezingen en het bezoek van het koningspaar zijn in
2013 ook daadwerkelijk besteed.
156
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2
Paragrafen
2.2.1 Lokale heffingen
Deze paragraaf gaat over het tarieven- en kwijtscheldingsbeleid aangaande gemeentelijke belastingen en
overige heffingen.
2.2.1.a Algemeen
Belastingen en overige heffingen vormden in 2013 ca. 13% van de totale gemeentelijke baten.
Tabel 13 Opbrengsten van de diverse lokale heffingen
Omschrijving heffing
x € 1.000
Rekening
Begroting*
Rekening
2012
2013
2013
23.446
23.859
23.388
373
333
344
23.819
24.192
23.732
10.420
9.753
9.776
431
416
446
Leges Burgerzaken
1.643
1.498
1.528
Parkeerbelastingen
2.694
2.925
2.587
Algemene heffingen (programma
Algemene dekkingsmiddelen)
OZB
Precariobelasting
Subtotaal
Bestemmingsheffingen (overige
programma’s)
Afvalstoffenheffing
Hondenbelasting
Marktgelden
129
189
169
3.045
2.506
1.920
10.867
10.566
10.724
Begraafplaatsrechten
604
628
573
Overige heffingen (m.n. leges)
507
635
626
Subtotaal
30.340
29.116
28.349
Totaal-Generaal
54.159
53.308
52.081
Leges omgevingsvergunning
Rioolheffing
*Begroting na wijziging.
De eventuele verschillen tussen de geraamde opbrengsten en de werkelijke opbrengsten in 2013 worden
toegelicht bij de betreffende programma’s.
2.2.1.b Kwijtscheldingsbeleid
Tabel 14 Kwijtgescholden belastingbedragen per belastingsoort per jaar
Belastingsoort
Rekening
(in €)
Begroting 2013
2012
OZB
Rioolheffing
Afvalstoffenheffing
Hondenbelasting
Totaal
Rekening
2013
12.286
15.000
24.703
396.504
392.744
455.183
1.124.810
1.082.868
1.257.371
1.026
0
1.561
1.534.626
1.490.612
1.738.818
De gemeente heeft de mogelijkheid om belastingen kwijt te schelden. Het beleid van de gemeente Leeuwarden
was er ook in 2013 weer op gericht om de wettelijke kwijtscheldingsmogelijkheden zo ruimhartig als mogelijk
157
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
te benutten. Daarnaast is het streven om de kwijtscheldingsregeling zo makkelijk mogelijk voor de bewoners
toe te passen. Dit betekent onder andere dat bewoners, van wie bekend is bij de gemeente dat zij voor
kwijtschelding in aanmerking komen, automatisch kwijtschelding krijgen en dat dus niet apart hoeven aan te
vragen.
Uit tabel 14 blijkt dat er over 2013 ca. € 248.000 meer aan belastingen is kwijtgescholden dan begroot was. In
2012 was nog sprake van een fors overschot (€ 671.000). Dit voordeel werd veroorzaakt doordat met ingang
van 2011 bij de toetsing van kwijtscheldingsverzoeken gebruik gemaakt wordt van het landelijke
Inlichtingenbureau. Op grond daarvan is het geraamde bedrag voor de kwijtschelding in 2013 vrij fors naar
beneden bijgesteld. Het lijkt er op dat deze bijstelling iets te groot is geweest. Daarnaast leiden de matige
economische omstandigheden er toe dat er meer gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid van
kwijtschelding.
2.2.1.c Uitvoering Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ)
Waardeontwikkeling
In 2013 zijn de waarden van de woningen en niet-woningen naar de waardepeildatum 1 januari 2012 volgens
de normen van de Wet WOZ getaxeerd. In vergelijking met belastingjaar 2012 zijn de WOZ-waarden van de
woningen in onze gemeente gemiddeld met 5,4% gedaald. Landelijk gezien was de daling 3,6%.
Bezwaar en beroep woningen
Tegen de waarde vaststelling van ongeveer 1.600 woningen is bezwaar gemaakt, wat neerkomt op ruim 3%
van het woningenbestand. Bij circa 40% van deze woningen was een gemachtigde betrokken (waaronder de
zogenaamde ‘no cure, no pay’-bureaus). Uiteindelijk is van circa 40% van deze bezwaren de waarde verlaagd.
Dit percentage is vergelijkbaar met 2012. Dat betekent dat 98,8% van de waardes van woningen gelijk is
gebleven.
Voor woningen zijn in 2013 slechts 30 beroepsprocedures ingediend, waarvan 20 door gemachtigden. Dit is o.a.
het gevolg van de werkwijze dat woningen naar aanleiding van ingediende bezwaarschriften steeds vaker
inpandig worden opgenomen.
Bezwaar en beroep niet-woningen
Voor de niet-woningen geldt dat door of namens ca. 270 belanghebbenden tegen circa 640 objecten een
waardebezwaar is ingediend. Dat is ruim 11% van het totaal. Bij ongeveer een derde van de objecten was een
rechtsbijstandverlener ingeschakeld. Van circa 36% van de bezwaren niet-woningen is de waarde uiteindelijk
verlaagd.
Proces- en gerechtskostenvergoeding
De verwachting is uitgekomen dat de kosten van rechtsbijstandverlening voor WOZ-bezwaren door
zogenaamde ‘no cure, no pay’-bureaus aanzienlijk zou stijgen. De vergoeding voor proces- en gerechtskosten is
verdrievoudigd van € 40.570 in 2012 naar € 122.659 in 2013.
2.2.1.d Overige zaken
In 2013 is verder veel energie gestoken in de voorbereiding van de aanslagoplegging 2014 in verband met de
herindeling met Boarnsterhim. Daarnaast is tijd en inzet nodig geweest voor de voorbereiding van de
aanslagoplegging voor de gemeente Vlieland; in het kader van haar rol als centrumgemeente gaat Leeuwarden
met ingang van 2014 de gehele heffing en invordering van de belastingen voor Vlieland uitvoeren.
158
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.2 Weerstandsvermogen
In deze paragraaf staat in welke mate de gemeente in staat is om onverwachte gebeurtenissen (risico’s) met
een financiële impact op te vangen (met de weerstandscapaciteit).
2.2.2.a Vooraf
Bij het opstellen van deze paragraaf Weerstandsvermogen is ten aanzien van de werkwijze (die hieronder kort
beschreven wordt) iets naar voren gekomen waar een opmerking vooraf over gemaakt moet worden. Zowel in
de begroting als in jaarrekening worden de risico’s van één jaar gesimuleerd. In deze jaarrekening worden de
geïnventariseerde risico’s’ voor 2014 opnieuw beoordeeld nadat deze eerder in de begroting 2014 zijn
opgevoerd. Deze werkwijze kan betekenen dat er scherpe vertekening in het risicoprofiel kan ontstaan. Als
namelijk in de begroting nog een aanzienlijk risico staat dat in de jaarrekening niet meer aan de orde is en
tegelijkertijd een nieuw aanzienlijk risico voorzien wordt voor het eerstvolgende jaar. Dat doet zich nu voor. Het
aanzienlijke risico van een overschrijding van de budgetten voor bijstand is in 2014 door de toekenning van de
Meerjarige Aanvullende Uitkering niet meer van toepassing. Daardoor daalt het risicoprofiel scherp; in de
begroting 2014 staat dit risico nog, maar in de voorliggende actualisering is dat risico niet meer meegenomen.
Tegelijkertijd is bekend dat met ingang van 2015 en daarna met nieuwe, waarschijnlijk eveneens aanzienlijke
risico’s rekening gehouden moet worden in verband met de drie decentralisaties. Maar die risico’s worden voor
het eerst meegenomen in de volgende begroting, die voor 2015 en verder. Dit betekent dat uit de
risicosimulatie voor de jaarrekening 2013 een scherpe daling van het risicoprofiel naar voren komt maar dat het
vrijwel zeker is dat ten opzichte daarvan in de begroting voor 2015 weer sprake is van een scherpe stijging.
Daarmee is dan ook een belangrijke relativering geplaatst bij de uitzonderlijk gunstige verhouding tussen de
omvang van de risico’s en de daarvoor beschikbare weerstandscapaciteit in de vorm van de Algemene Reserve
die in deze paragraaf Weerstandsvermogen naar voren komt. Tegelijkertijd biedt dit het comfort dat er ruimte
in de aanwezige weerstandscapaciteit aanwezig is die kan worden benut voor de afdekking van de, nu nog niet
gekwantificeerde, risico’s verbonden aan de decentralisatie-opgaven. Of deze ruimte voldoende is, moet blijken
uit de uitkomsten van de specifieke risicoanalyses die met betrekking tot de decentralisaties uitgevoerd worden
in de voorbereiding van de begroting 2015.
2.2.2.b Werkwijze
Met ingang van de vorige jaarrekening (2012) wordt de volgende werkwijze gehanteerd met betrekking tot het
weerstandsvermogen. Voor de jaarrekening wordt opnieuw een risico-inventarisatie uitgevoerd zoals dat ook
gebeurt voor de begroting. Daarmee komt een actualisering van de risico-inventarisatie beschikbaar ten
opzichte van de laatste risico-inventarisatie. Dat is de inventarisatie die gemaakt is voor de laatste begroting
(in dit geval: begroting 2014). Deze twee risico-inventarisaties worden vergeleken en de laatste,
geactualiseerde wordt weer afgezet tegen de stand van de Algemene Reserve die in de jongste begroting is
opgenomen.
Deze werkwijze betekent o.a. dat aan de risico-inventarisatie die in de begroting van het verslagjaar is
opgenomen geen expliciete aandacht meer wordt besteed. Dat is immers niet laatste maar de voorlaatste
inventarisatie. Bij het opstellen van de eerstvolgende begroting wordt weer een nieuwe risico-inventarisatie
gemaakt en die wordt ook dan weer afgezet tegen de laatste. Dat is dan inventarisatie die nu in deze
jaarrekening is opgenomen.
Risico-inventarisaties in volgorde van productie:
jaarrekening 2013
begroting 2014
e
e
begroting 2015
jaarrekening 2014
e
productiejaar: 2 helft
productiejaar: 1 helft
productiejaar: 2 helft
productiejaar: 1e helft
2013
2014
2014
2015
afgezet tegen
afgezet tegen
afgezet tegen
159
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Hier is voor gekozen omdat hiermee een continue beeld kan worden gegeven van de ontwikkeling in de
risicopositie van de gemeente Leeuwarden. Dit jaar worden de risico’s voor wat betreft de stand van de
Algemene Reserve afgezet tegen de begroting 2014 na verwerking van het collegeprogramma 2014-2017. Dit
in verband met de afwijkende besluitvorming over de begroting door de vervroegde verkiezingen vanwege de
gemeentelijke herindeling.
2.2.2.c Uitkomst risicoanalyse
De opnieuw geïnventariseerde risico’s zijn verwerkt door het simulatieprogramma van het Nederlands
Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR). In de onderstaande figuur worden de uitkomsten van die
simulatie weergegeven. De bedragen tussen haakjes is de uitkomst van de vorige risicosimulatie (begroting
2014):
Totale risico
positie
Risico’s
Grondexploitatie
Risico’s
Zuidlanden
Algemene
Risico’s Overige
Korte termijn
Lange termijn
Risico’s
Grondexploitaties
risico’s
risico’s
€ 2,5 mln
€ 2,4 mln
Zuidlanden
Zuidlanden
(€ 8,7 mln)
(€ 2,8 mln)
€ 4,6 mln
€ 10,5 mln
(€ 5,4 mln)
(€ 12,6 mln)
Algemene
Reserve
Resultaat
Reserve
Grondbeleid
Grondexploitatie
€ 13,0 mln
€ 8,6 mln
Zuidlanden
€ 13,3 mln
Totale
Weerstandscapaciteit
Figuur 4
160
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Algemene risico’s
Ten aanzien van het totaal van de geïnventariseerde algemene risico’s is uit de risicosimulatie als resultaat
gekomen dat met 90% zekerheid gesteld kan worden dat voor deze risico’s een weerstandscapaciteit van
€ 2,5 mln voldoende is. Ten opzichte van de begroting 2014 is dat een scherpe daling van de risicopositie.
Daarbij moet de relativering geplaatst worden dat sprake is van een vertekening door het wegvallen van een
aanzienlijk risico (bijstandsverlening) en het nog niet meenemen van nieuw, eveneens aanzienlijk risico (de drie
decentralisaties).
Risico’s Grondexploitaties
De daling met betrekking tot de risico’s overige grondexploitaties is het gevolg van de afkoop van de bouwclaim
van PPS3+ van € 0,58 mln.
De korte termijn risico’s Zuidlanden zijn verlaagd door een verfijning van de risicobepaling inzake het onderdeel
vertragingen grondverkopen. In de huidige berekening wordt nu het renteverlies meegenomen als risico in
plaats van het volledige bedrag van de vertraging wat in lijn is met het werkelijke risico. Mede door
bovengenoemde zijn de risico’s met betrekking tot de grondexploitaties gedaald ten opzichte van de begroting.
In tabel 15 staan de geïnventariseerde risico’s gepresenteerd. Het is geen top-10 meer omdat het aantal risico’s
is afgenomen tot 10. De rangorde wordt bepaald door de invloed op het totaal van de risicopositie. In de tabel
zijn steeds tussen haakjes de wijzigingen ten opzichte van de vorige inventarisatie aangegeven (voor zover van
toepassing). Door het verdwijnen van de risico’s met betrekking tot de bijstandsverlening is de top-10 van de
risico’s ten opzichte van die in de begroting 2014 aanzienlijk veranderd. De risico’s die nieuw in het overzicht
staan, zijn geen nieuwe risico’s maar hebben bij de vorige inventarisatie de top-10 niet gehaald. De volgende
risico’s zijn niet meer aan de orde:

Overschrijding budget bijstandsverlening: niet realiseren van MAU.
De MAU is inmiddels toegekend en daarom is dit risico niet meer aan orde.

Overschrijding budget bijstandsverlening.
Op basis van de berekeningen, met inbegrip van de MAU is de conclusie getrokken dat er voor 2014 geen
risico bestaat voor het overschrijden van de beschikbare budgetten.

Meer/ingewikkelder procedures dan vooraf ingeschat.
Dit risico is afgevoerd omdat jaarlijks wordt geïnventariseerd welke procedures (naar verwachting) gevoerd
moeten worden. Voor de kosten daarvan wordt dan vervolgens de betreffende voorziening op peil
gebracht.

Naheffing door foutief toepassen fiscale regels en onvolledige afdracht.
In het kader van het invoeren van het Horizontaal Toezicht is onlangs ‘schoonschip gemaakt’. Onderdeel
van het Horizontaal Toezicht is dat de startpositie op orde is en dat er dus in de aanloop daarnaar toe
sprake is van een financieel risico. Door het afronden van het voortraject is dit risico niet meer aan de
orde.

Tekorten bij Caparis NV.
Voor 2014 wordt door Caparis NV een winst verwacht. Die verwachting is reëel omdat Caparis NV ook in
2012 en 2013 een positief resultaat heeft behaald. Het subsidietekort dat voor rekening van de gemeenten
komt is in de begroting afgedekt.

Risico tekort De Harmonie.
Dit risico is tot en met 2017 niet meer aan de orde omdat in het collegeprogramma 2014-2018 is
vastgelegd dat er extra incidentele middelen beschikbaar komen voor de exploitatie van de
stadsschouwburg. Voor 2018 en daarna moet een definitieve oplossing voor het tekort gevonden worden
uit de planontwikkeling rondom een BV Podiumkunsten (nieuwe organisatievorm voor het vernieuwde
Harmoniekwartier).

Tekorten Proloog.
De exploitatie van Proloog is inmiddels weer zodanig dat van een risico geen sprake meer is. Het risico dat
de lening die de gemeente heeft verstrekt aan Proloog niet terugbetaald kan worden, is meegenomen bij
het risico Garantstellingen en Leningen. Het niet voldoen van de rente is een debiteurenrisico en wordt als
zodanig meegenomen.
161
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 15 Geïnventariseerde risico’s
Nr. Gebeurtenis
1
Opmerkingen
Invloed Kans Financieel gevolg Maatregelen
Garantstellingen en
De gemeente heeft voornamelijk in het kader van
39.16%
leningen
economisch beleid een aantal garantstellingen en
persoon niet meer kan bijsturen en dien ten
leningen verstrekt aan privaatrechtelijke
gevolge ook niet meer aan de verplichtingen
rechtspersonen. Indien deze personen niet aan de
jegens gemeente kan voldoen. Bij tijdig bericht
verplichtingen voldoen, dan loopt de gemeente risico.
kan de gemeente over het algemeen gaan
20%
€ 3.388.173 Het risico ontstaat zodra een privaatrechtelijke
meesturen en nader onheil voorkomen. Als
tegenmaatregel bezoeken accounthouders nu
frequenter de rechtspersonen aan wie de lening is
verstrekt met als doel de meest actuele informatie
te krijgen. Voor bijzondere trajecten zoals Proloog
en het WTC Expo is een team van mensen
samengesteld die de ontwikkelingen nauwgezet
volgen en onderhandelen met onder andere de
bank, afdeling bijzonder beheer.
2
Deelneming CV
De gemeente Leeuwarden is bij het vaststellen van de 26.91%
Blitsaerd
koepelovereenkomst met vastgoed de Friesche
50%
€ 1.100.000 De korte termijn vooruitzichten qua woningbouwproductie zijn onveranderd ten opzichte van 2012
Wouden overeengekomen dat beide stille vennoten
en dus niet rooskleurig. De focus ligt op afronding
€ 2.2 mln als vermogen inbrengen. In 2011 is als
van Project A (westelijk deel van het
projectgebied). De kosten baten analyse voor
gevolg van liquiditeitsproblemen de storting conform
Project B laten op dit moment nog een positief
de koepelovereenkomst geeffectueerd. Eerder is van
saldo zien van € 2,3 mln 50% van dit resultaat is
deze storting € 1,1 mln voorzien. Het maximale risico
voor de gemeente. Dit betekent dat wij op basis
betreft nu dan € 1,1 mln.
van de huidige kosten baten analyse € 1,1 mln en
daarmee ons aandeel in het vermogen terug
ontvangen.
De CV/BV is er in geslaagd voor 2014 een nieuwe
financieringsovereenkomst af te sluiten.
Besluitvorming hieromtrent vindt maart 2014
plaats in het aandeelhouders overleg.
162
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Nr. Gebeurtenis
3
Leegstand
Opmerkingen
Invloed Kans Financieel gevolg Maatregelen
De gemeente verhuurt een aantal objecten. Zodra
10.64%
50%
€ 450.000 Indien er sprake is van langdurige leegstand wordt
een object voor langere tijd niet meer wordt verhuurd
eerst gekeken of het probleem binnen de totale
ontstaat een risico. Veelal wordt gewerkt met
vastgoedportfolio kan worden opgelost, of dat de
langjarige contracten waarmee het risico beperkt
lasten tijdelijk kunnen worden verlaagd door de
blijft. Indien de situatie van langdurige leegstand
inzet van vastgoedprotectie. Indien deze
oploopt dan loopt ook de boekwaarde op waardoor er
maatregelen niet voldoende soelaas bieden
een grotere druk op de exploitatie komt.
ontstaat een risico dat de vastgoedportfolio
overstijgt.
4
Niet verzekerde
Hoewel zeer klein, bestaat de kans dat gemeentelijke
objecten of
eigendommen niet voldoende zijn verzekerd dan wel
verzekerde waarden van de objecten geïndexeerd
onvoldoende
dat ondanks een verzekering de
(CBS). Daarnaast is in de verzekeringspolis een
verzekerd tegen
verzekeringsmaatschappij niet tot uitkering overgaat.
clausule opgenomen voor ‘vergeten objecten’
3.04%
5%
schade van
eigendommen
€ 1.250.000 Conform de richtlijnen worden jaarlijks de
waardoor er geen risico wordt gelopen dat
De inschatting is gebaseerd op een percentage van
achteraf een object onverzekerd is geweest.
het totale bestand. De laatste jaren lijkt dit door
aangescherpte controle en groter bewustzijn prima te
gaan en is de laatste 4 jaar niet voorgekomen.
5
Niet realiseren
Aan de geraamde OZB-inkomsten liggen complexe
geraamde
berekeningen ten grondslag waarbij op een aantal
calculatiemiddel gehanteerd t.b.v. de raming van
inkomsten OZB
momenten aannames gedaan moeten worden. Het
de OZB-inkomsten die (eventueel) wordt
risico bestaat dat hierbij fouten gemaakt worden of
bijgesteld o.b.v. nacalculaties 2 keer in het jaar
dat aannames achteraf niet (helemaal) juist blijken te
(bij Turap en jaarrekening). In de afgelopen jaar
zijn. Gelet op de beheersmaatregelen die in de
waren de verschillen (Turap en jaarrekening t.o.v.
betrokken processen zijn genomen, is overigens
raming) verwaarloosbaar.
2.75%
sprake van een beperkt risico (5% van de totale OZBopbrengst van € 26 mln incl. noord Boarnsterhim met
een kans van 5%)
163
5%
€ 1.300.000 Er wordt een uitgebreid en verfijnd
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Nr. Gebeurtenis
6
Opmerkingen
Invloed Kans Financieel gevolg Maatregelen
Verslechterende
De legesopbrengsten zijn op peil. Dit wordt
2.05%
verhouding tussen
veroorzaakt enerzijds door een correctie op de
flexibele schil zo laag als mogelijk gehouden.
kosten en
legestarieven en ten tweede doordat een groot aantal
Exogene factoren zoals minder bouwaanvragen is
opbrengsten
majeure projecten een omgevingsvergunning hebben
niet op te sturen, je kan er slechts op reageren
bouwleges
aangevraagd. Middels het sturen op kosten (flexibele
door minder personeel in te zetten. In 2014 zijn
schil) beweegt dit product goed mee met de markt.
ook weer een aantal grote civiele projecten
Een mogelijke sterke verslechtering van de markt in
gepland. De verwachting is dat de
5%
legesopbrengsten binnen de begroting bewegen.
2014, 2015 en 2016 kan dit beeld verstoren.
7
€ 200.000 De kosten worden door gebruik te maken van de
Misbruik, diefstal,
Ondanks alle beveiligingsmaatregelen bestaat er een
vernietiging en
kleine kans op misbruik, diefstal, vernietiging en
recoveryprocedures, uitwijkprocedures en fysieke
vernieling van
vernieling van apparatuur, informatie en documenten
beveiliging (pasreaders en beveiligingspersoneel in
apparatuur,
waardoor financiële schade kan ontstaan.
de hal). In 2012 zijn extra maatregelen getroffen
1.25%
5%
€ 500.000 Generieke IT controls waaronder de back-up &
informatie en
waaronder nieuw camerasysteem (preventief) en
documenten
extra pasreaders in de hal ter verscherping van de
beveiliging (de rest van de ruimte was al
afgesloten). Bij diefstal wordt direct een melding
gemaakt waarna onderzoek volgt. Verder usercontrols aanwezig, bv. inloggen middels username
en wachtwoord welke periodiek gewijzigd wordt.
Ondanks al deze beheersmaatregelen bestaan er
restrisico's.
164
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Nr. Gebeurtenis
8
Opmerkingen
Invloed Kans Financieel gevolg Maatregelen
Ongunstige
Sita en Van Gansewinkel hebben via procedures bij
1.23%
uitspraak in zaak
de Europese Commissie en de Rechtbank Leeuwarden
gemeente
de gemeente ervan beticht dat het contract met
Leeuwarden vs.
Fryslân Milieu niet conform de Europese
Sita/ Van
aanbestedingsregels tot stand is gekomen en
Gansewinkel
elementen van staatssteun bevat. Beide procedures
€ 500.000 Inhuur advocaat voor juridische advisering aan en
woordvoering namens gemeente Leeuwarden.
zijn in het voordeel van de gemeente uitgevallen. Sita
en Van Gansewinkel zijn inmiddels in beroep gegaan
tegen de uitspraak van de rechtbank. Daarbij is de eis
verbreed tot de opdrachten van de gemeente aan
Afvalsturing Friesland NV. De gemeente heeft zich
tegen deze eisvermeerdering verzet. De daarop
betrekking hebbende procedure loopt op dit moment
nog. Indien Sita c.s. alsnog in hoger beroep in het
gelijk worden gesteld, kan dit theoretisch leiden tot
een gedwongen openbare aanbesteding van de
opdrachtverstrekking en het terug betalen door
Fryslân Milieu c.q. Afvalsturing van dat deel van
ontvangen vergoedingen dat als staatssteun wordt
aangemerkt. Beide gevolgen zijn niet op voorhand
ongunstig voor de gemeente. Indirect kan sprake zijn
van incidentele bijkomstige schade voor de gemeente
als gevolg van een mogelijke schadeclaim door
Fryslân milieu c.q. Afvalsturing in verband met
vroegtijdige ontbinding van het contract en
afwaardering van de deelneming in het bedrijf.
165
5%
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Nr. Gebeurtenis
9
WMO: risico van
Opmerkingen
Invloed Kans Financieel gevolg Maatregelen
Het doorvoeren van de maatregelen in de
0.72%
5%
budgetoverschrijding veranderagenda WMO 2010-2014 heeft resultaat
€ 300.000 In de door de raad vastgestelde veranderagenda
zijn diverse beleidsmaatregelen opgenomen om de
gehad. Het budget op de WMO is goed in control.
stijging van de WMO-uitgaven te beheersen.
Voor 2014 wordt een positief resultaat verwacht. De
Maatregelen die daarnaast steeds de aandacht
WMO is en blijft echter een openeinderegeling en
hebben liggen op het gebied van de uitvoering,
kosten kunnen sterk fluctueren. Een gering risico
bijvoorbeeld scherp aanbesteden en het realiseren
wordt daarom opgevoerd.
van efficiencyvoordelen daarin. De uitgaven in
2012 bleven binnen budget, met de constatering
dat de uitvoering van de veranderagenda op
schema ligt.
10
Hogere dan
De post rentekosten kent in de praktijk een grillig
geraamde
verloop. Verschillen in verwachte en werkelijke rente
renteberekening en inflatie geactualiseerd. Met
rentekosten
en de onzekerheden rondom de voorspelbaarheid van
deze actualisering is de voorspelbaarheid van de
kasstromen beïnvloeden deze post.
rentekosten in zekere mate toegenomen. Een van
0.27%
50%
€ 500.000 Eind 2012 zijn de richtlijnen voor de
de belangrijkste wijzigingen is, dat bij nieuwe
projecten rente wordt toegerekend. Voor
bestaande projecten blijft bij wijze van
overgangsregeling de bestaande situatie(geen
rentetoerekening) gehandhaafd. Als gevolg van
deze maatregel is de kans van optreden van
overschrijding van de rentekosten aanzienlijk
teruggebracht. Toch blijft er gelet op
onbeïnvloedbaarheid van de rentestand natuurlijk
altijd een zeker restrisico bestaan.
166
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.2.d Weerstandsvermogen
De actuele risicopositie met betrekking tot de algemene risico’s is dus € 2,5 mln. Dit risico moet kunnen worden
opgevangen door de beschikbare weerstandscapaciteit, voornamelijk in de vorm van de Algemene Reserve. Er
wordt gestreefd naar een ruim voldoende weerstandsvermogen en dat betekent dat de verhouding tussen de
omvang van de weerstandscapaciteit en die van de algemene risico’s minimaal 1,5 moet zijn. De minimale
omvang van de weerstandscapaciteit wordt bepaald door de omvang van risico’s te vermenigvuldigen met 1,5.
Op basis van de huidige risicopositie komt dit neer op een weerstandscapaciteit van minimaal 1,5 x € 2,5 mln is
€ 3,75 mln. In de begroting 2014 komt de Algemene Reserve uit op een bedrag van € 13,0 mln. Voor 2014 kan
dan ook zonder meer gesteld worden dat er voldoende weerstandscapaciteit is. Maar dit moet wel in het
perspectief worden gezien van wat in de eerste paragraaf is opgemerkt: de gunstige verhouding is een gevolg
van de uitzonderlijke en hoogstwaarschijnlijk eenmalige afname van de risico’s.
167
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen
Deze paragraaf geeft inzicht in de uitvoering en kosten van het onderhoud van de gemeentelijke
kapitaalgoederen (gebouwen, wegen, riolering, etc.).
2.2.3.a Omvang van het te onderhouden areaal
In tabel 16 wordt de omvang van het te onderhouden areaal aangegeven met de bijbehorende financiële
middelen, zodat inzicht wordt geboden in de onderhoudsopgave van de gemeente.
Tabel 16
x €1.000
Begroting 2013
Jaarrekening
Resultaat
na wijziging
2013
2013
Onderhoud wegen
-
7.637
7.210
427
10.981
10.843
138
1.940
1.933
7
1.160
1.180
-20
8.823
9.046
-223
1.495
1.487
8
105
107
-2
onderhoud van 547 ha verharding
Riolering
-
onderhoud van 525 km riool
-
onderhoud van 12.100 inspectieputten
-
schoonmaken van 48.250 straatkolken
-
reinigen van 100 km riool
-
vervangen van 5,4 km riool
Kunstwerken
-
26 beweegbare bruggen (110.000 passages
-
431 vaste bruggen, tunnels en viaducten
schepen)
Water
- 12,8 km walmuren
- 24,3 km zware walbeschoeiing
- 48,5 km lichte walbeschoeiing
- 430 ha vijvers, plassen en vaarten
- ca. 180 km sloot
Groen
- Groene Ster (400 ha), Froskepôlle (13 ha), Lwd.
Bos (110 ha), Hempenser Bos (110 ha)
- gras 155 ha
- gazons 133 ha
- beplanting 105 ha
- bomen ca. 40.000
Reiniging verhardingen
-
schoonhouden wegen en pleinen
-
onkruidbestrijding op 213 ha
Zwerfvuilbestrijding
-
zwerfvuilbestrijding op 356 ha
N.B. Arealen zijn exclusief noord Boarnsterhim
Algemeen
Voor de kapitaalgoederen in het Leeuwarder deel zijn in 2013 drie voorzieningen in de begroting opgenomen
voor de onderdelen: kunstwerken, openbare verlichting en verhardingen. Ook zijn voorbereidingen getroffen
voor het instellen van voorzieningen voor baggeren en speelvoorzieningen.
In 2013 is een forse inzet gepleegd om de kapitaalgoederen van het toe te voegen deel van Boarnsterhim in
beeld te brengen. Er zijn onderzoeken gedaan en analyses gemaakt om inzicht in de onderhoudstoestand te
krijgen. Er is achterstand in het onderhoud geconstateerd. In het collegeprogramma 2014-2018 wordt
voorgesteld om hier incidentele en structurele middelen voor in te zetten.
168
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.3.b Wegen
In 2000 heeft de raad op basis van het beleidsstuk ‘BOR in beeld’ het gewenste onderhoudsniveau - met behulp
van de landelijke gehanteerde CROW methodiek - voor wegen c.q. verhardingen bepaald op het niveau ‘basis’.
Voor het planmatig beheren van verhardingen wordt m.i.v. 2013 het beheerpakket XEIZ gebruikt. Dit geeft de
mogelijkheid om op termijn, zowel op het gebied van muteren als op het gebied van planningen, meer integraal
(blauw-groen-grijs) te gaan werken. Het systeem is ondersteunend bij de inventarisatie, inspectie en
planvorming en reguliere beheertaken.
Naast het reguliere onderhoudsbudget voor wegen is er jaarlijks ook een behoorlijk investeringsbedrag
beschikbaar voor een omvangrijk infrastructuurprogramma van reconstructies. Jaarlijks vindt ook vervanging
van een deel van de riolering op basis van het Gemeentelijk Riolerings Plan (GRP) plaats. Logischerwijs wordt
met het vervangen van de riolering ook de bovenliggende verharding opnieuw gelegd of vervangen.
De voorziening verhardingen is toereikend voor de periode t/m 2017.
In 2013 zijn er weer weginspecties uitgevoerd. Het streefdoel is om de staat van de verhardingen gemiddeld op
kwaliteitsniveau ‘basis’ te onderhouden conform kwaliteitskeuzes ‘BOR in beeld’. Gemiddeld gezien is binnen de
gehele gemeente in 2013 het niveau ‘basis’ gerealiseerd. Dit betekent wel dat er ook wegvakken lager scoren
dan ‘basis’. Andere verhardingen, waar bijvoorbeeld recentelijk onderhoud is verricht, scoren weer ruim boven
het basisniveau. Ten laste van het onderhoudsbudget zijn in 2013 onder andere werkzaamheden uitgevoerd
aan de Magere Weide, Sixmastraat, Aldlânsdyk, Brédyk (Wytgaard), Bagijnestraat, Emmakade, Huizumerlaan
en Prinsesseweg en diverse voet- en fietspaden.
2.2.3.c Riolering en water
De rioleringswerkzaamheden (vervanging en verbetering) worden uitgevoerd op basis van het GRP. Dit GRP liep
eind 2012 af. Omdat de beleidskaders niet zijn gewijzigd en gelet op de samenvoeging met noord Boarnsterhim
is het bestaande GRP verlengd met 2 jaar (looptijd t/m 2014). In het GRP is de basis gelegd voor het duurzaam
omgaan met de afvoer van hemel- en afvalwater en de (nieuwe) gemeentelijke taken betreffende de
grondwaterproblematiek. Verharding- en rioleringswerkzaamheden vinden voor zover mogelijk tegelijkertijd
plaats in verband met efficiëntere uitvoering en het verminderen van de overlast voor bewoners en
weggebruikers. Dit leidt soms tot doorschuiven van rioleringsprojecten. Een voorbeeld hiervan is de
grootschalige renovatie van woningen in de Hollanderwijk.
Ten laste van het budget 2013 is c.q. wordt circa 2,5 km riool vervangen, waarbij zoveel mogelijk ‘werk met
werk’ is gemaakt. Rioleringswerken zijn c.q. worden uitgevoerd in o.a. de wijken Aldlân, Huizum-West, de
Hemrik, Vlietzone en in Goutum.
2.2.3.d Kunstwerken
Beweegbare-, vaste bruggen, viaducten en tunnels
De technische gegevens van de kunstwerken zijn ingevoerd in een software pakket voor civieltechnische
kunstwerken. Het overzetten van de civieltechnische kunstwerken van het huidige beheerpakket naar XEIZ
staat gepland voor 2014, nadat eerst een aantal andere disciplines in dit pakket naar tevredenheid werken.
Zoals eerder genoemd is er voor dit kapitaalgoed een voorziening ingesteld, die voor de periode t/m 2017
toereikend is.
Openbare verlichting
De openbare verlichting (globaal 19.000 masten en armaturen) is eigendom van de gemeente Leeuwarden en
wordt voor het overgrote deel beheerd en onderhouden door Ziut (onderneming op het gebied van openbare
verlichting) op grond van een overeenkomst. Zij hebben hiervoor een beheerprogramma met een
raadpleegfunctie voor de gemeente Leeuwarden. In 2007 heeft besluitvorming plaatsgevonden m.b.t. de
overeenkomst met het toenmalige Essent Lighting. De bedoeling is om stapsgewijs de samenwerking aan te
169
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
passen. Hiertoe zijn de laatste jaren een aantal pilots geweest die zullen leiden tot aanpassing van de
overeenkomst. Vooruitlopend hierop zijn er in 2013 aanvullende afspraken gemaakt over de rol/taak van Ziut.
Op basis van het beleidsplan Openbare verlichting (‘Het donker belicht’) wordt uitvoering gegeven aan de
aanleg, instandhouding en in het kader van bezuiniging ook verwijdering van verlichting. In 2013 zijn er
lichtmasten verwijderd en zijn bij vervangings- en reconstructieprojecten LED-lampen en dimmers toegepast.
De verwijdering van masten heeft veel vragen bij bewoners/wijken opgeroepen. Het uitvoeringsplan is na nieuw
overleg met wijkpanels/dorpsbelangen en bewoners aangepast.
Ook voor het onderhoud van de openbare verlichting is een voorziening ingesteld die voor de periode t/m 2017
toereikend is.
Verkeersvoorzieningen
De ruim 14.000 objecten, zoals verkeersborden en ANWB-bewegwijzeringsinstallaties, zijn opgenomen in een
beheerapplicatie. De buitendienst van Wijkzaken geeft grotendeels uitvoering aan het reguliere onderhoud/
vervanging. In 2013 is de ANWB overgegaan in de NBd (Nationale Bewegwijzeringsdienst). Zij heeft een
onderhoudscontract met de gemeente op basis waarvan zij de bewegwijzeringsinstallaties (portalen en
bewegwijzering) beheren en onderhouden. Het plan voor aanpassing van de fietsbewegwijzering is in 2013
afgerond en aanbestedingsgereed gemaakt, uitvoering vindt plaats in 2014. Daarnaast zijn er aanpassingen
gedaan in het kader van de projecten van Vrij-Baan.
Water
Voor het baggeren is in 2013 een financieel overzicht gemaakt op basis van een meerjarenplanning voor de
periode na 2013. Rekening houdend met de bestaande middelen, de komende areaaluitbreidingen en een
bezuiniging in 2014 wordt er vooralsnog van uitgegaan dat er voldoende dekking is voor de uitvoering van de
werkzaamheden. In 2013 zijn de Bonkefeart, het Alddiel en Langdiel, de Zuiderplantage en een haven in
Hempens/Tearns gebaggerd. Tevens is er een deel van de watergangen in de wijk Nylân (fase 1) gebaggerd.
Bij de Bonkefeart is het vrijgekomen slib gebruikt om de kaden op te hogen (werk met werk). In het najaar van
2013 is circa 130 kilometer sloot gehekkeld. Het schoon houden van het oppervlaktewater (drijfvuil) is aan
twee partijen uitbesteed.
2.2.3.e Groen
In 2000 is de gemeente Leeuwarden met het project ‘BOR in beeld’ een nieuwe weg ingeslagen voor het
(integraal) beheer van de openbare ruimte. Het beheer van het openbaar groen wordt volgens deze
systematiek beheerd, waarbij er een relatie is gelegd tussen de kosten en het gewenste niveau van de
openbare ruimte. Per structuurelement is dit vastgelegd (openbaar groen, verhardingen en straatmeubilair).
Voor de binnenstad, de parken en de kantorenhaak geldt het kwaliteitsniveau ‘hoog’. Voor de overige locaties
geldt het niveau ‘basis’.
De laatste jaren is ten behoeve van de monitoring de verzorgingsschouw (van o.a. zwerfvuil, de mate van
onkruidgroei) intensiever opgepakt. Het basisniveau en het niveau hoog is in 2013 nagenoeg overal gehaald.
In 2013 zijn de volgende groenprojecten uitgevoerd: reconstructie Engelse plein (vergroening), Aert vd
Neerstraat (bomenaanplant), van Miereveldtplantsoen (reconstructie), Kurkemeer aanplant groen als
compensatie van verwijderd groen langs spoor Camminghaburen, Julianapark (uitbreiding padenstructuur en
verfraaien entree) en Groningerplein (diverse aanpassingen). Op diverse locaties zijn bomen vervangen of
nieuw aangeplant. Ook is de groenintensivering afgerond, waarvoor de raad 4 jaar lang extra budget
beschikbaar heeft gesteld. De raad is hier over geïnformeerd.
Stormschade
Door de flinke najaarsstormen zijn er in totaal ca. 600 bomen omgewaaid. Aan het herstelplan hiervan is
gewerkt. Dit wordt in het voorjaar 2014, samen met de aanpassing van de lijst waardevolle en monumentale
bomen én de evaluatie ‘Meer openbaar groen minder regels’, bestuurlijk aangeboden.
170
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.3.f Gebouwen
De gemeente beheert ultimo 2013 ca. 141 objecten (exclusief onderwijsgebouwen) met een totaal
vloeroppervlakte van ca. 140.000 m². Hiervan is ongeveer 26.000 m² voor eigen gebruik (Stadhuis,
Stadskantoor, HCL, pand Groeneweg 3). Voor eigen gebruik wordt bovendien nog ca. 4.500 m² van derden
gehuurd (huisvesting buitendienst) en vanaf 1 september 1.200 m² voor het Talentencentrum. In 2013 is één
pand in het Speelmanskwartier verworven, zijn 4 panden overgenomen van het Ontwikkelingsbedrijf
Leeuwarden en is het pand Nylânsdyk 122 verkocht.
Naast deze objecten beheerd Vastgoed ca. 90 kunstobjecten die in de openbare ruimte zijn opgesteld.
Dagelijks onderhoud
Voor het dagelijks onderhoud was in 2013 € 637.000 beschikbaar. Aan dagelijks onderhoud is in 2013
€ 745.000 besteed. Bij een viertal panden is tijdens onderhoudswerkzaamheden asbest aangetroffen. Op grond
van regelgeving zijn deze verontreinigingen verwijderd. Dit heeft geleid tot een extra uitgave van € 80.000. De
oktober storm heeft geleid tot een extra schadepost van ca. € 75.000, waarvan € 10.000 betrekking heeft op
kunstobjecten die niet verzekerd zijn. De overige schade wordt gedekt door uitkeringen van de
verzekeringsmaatschappij, waarvan € 18.000 in 2013 is hersteld. Herstel van de overige schaden vindt plaats
in 2014.
Voor de noodzakelijke verhuizingen binnen het Stadskantoor zijn verbouwingen uitgevoerd tot een bedrag van
€ 111.000. De kosten hiervan zijn gedekt door de afzonderlijke diensten.
Planmatig onderhoud
De totale uitgaven voor planmatig onderhoud bedroegen in 2013 € 1.738.000. Deze kosten zijn ten laste van
de onderhoudsvoorziening gebracht. De reguliere storting voor het toekomstig groot onderhoud was in 2013
€ 1.421.000. In 2013 is € 430.000 extra in het onderhoudsfonds gestort. In 2013 is € 177.000 van het Rijk
ontvangen voor onderhoudswerkzaamheden aan Rijksmonumenten. Uitgaven hiervoor zijn ten laste van de
onderhoudsvoorziening gebracht. Voor de fontein op het Zaailand is een bijdrage van € 50.000 voor toekomstig
onderhoud ontvangen. Bij zwembad de Blauwe Golf voldoen de vloeren niet aan de stroefheidseisen. Herstel
hiervan vindt plaats in 2014, de kosten van deze maatregelen bedragen ca. € 140.000. In De Harmonie voldoet
de beveiliging niet meer aan de huidige brandveiligheidseisen. Herstel hiervan vindt eveneens in 2014 plaats.
Hiervoor is € 63.000 benodigd.
Ultimo 2013 bedraagt de stand van de voorziening Onderhoud Vastgoed € 2.752.000. De voorziening en de
jaarlijkse stortingen zijn daarmee toereikend om het planmatig onderhoud voor de komende 10 jaar uit te
voeren.
171
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.4 Financiering
In deze paragraaf is het financieringsbeleid van de gemeente en het daaraan gerelateerde risicobeheer
verantwoord.
2.2.4.a Renteontwikkeling
De rentestand heeft zich gunstig ontwikkeld voor de gemeente. Het percentage voor het opnemen van kort geld
(leningen korter dan een jaar) is over 2013 uitgekomen op gemiddeld 0,3%, terwijl 2,0% was begroot. Voor
het lange geld (opgenomen leningen langer dan een jaar) hebben wij twee leningen tegen resp. 2,025% en
1,924% aangetrokken over 2013, terwijl 3,5% begroot was. Als gevolg van de overname van de stichting
Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden (OBL), zijn alle bijbehorende activiteiten evenals een lening van € 3,1 mln
overgeheveld naar de gemeente Leeuwarden.
De omslagrente die wordt gehanteerd voor de toerekening van rente aan de investeringen en de bespaarde
rente op reserves en voorzieningen was begroot op 3,5%. In werkelijkheid is de omslagrente in 2013
uitgekomen op 3,01 %.
2.2.4.b Treasurybeheer algemeen
Belangrijke basis van het treasurybeheer is een goede liquiditeitsplanning. Op jaarbasis bedroeg de afwijking
tussen begroting en rekening van de geldstromen (totaal ca. € 501 mln) uiteindelijk per saldo € 32,7 mln (meer
financieringsbehoefte dan geraamd).
Renterisicobeheer
Het renterisicobeheer omvat het beperken van de invloed van rentewijzigingen (stijgingen vooral) op de
financiële resultaten van de gemeente. Dit renterisico kan worden beperkt door de aflossing van leningen
zoveel mogelijk te spreiden over de tijd. De Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) bepaalt het
maximale bedrag dat in een jaar mag worden afgelost op 20% van het begrotingsvolume, de zogenaamde
renterisiconorm. Het werkelijke renterisico was in 2013 6,3% (€ 22,7 mln) en blijft dus ruimschoots onder het
wettelijk maximum van 20%.
Naast de renterisiconorm schrijft de Wet FIDO ook nog een zogenaamde kasgeldlimiet voor. Dit is het bedrag
dat de gemeente maximaal met kort geld (looptijd korter dan 1 jaar) mag lenen. De kasgeldlimiet voor
Leeuwarden bedroeg in 2013 € 30,6 mln en is alleen in het eerste kwartaal overschreden. De Wet FIDO staat
het toe dat er maximaal 2 achtereenvolgende kwartalen mag worden overschreden.
Kredietrisicobeheer op verstrekte gelden
Het gaat hier hoofdzakelijk om leningen aan woningcorporaties, gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale
Woningbouw (WSW). Een uitgebreide specificatie is opgenomen in paragraaf 3.2.2 Toelichting op de balans.
Korte termijn financiering
De werkelijke netto vlottende schuld heeft de kasgeldlimiet niet overschreden.
Tabel 17 Bedragen per kwartaal 2013
x € 1 mln
1e kwartaal
2e kwartaal
3e kwartaal
4e kwartaal
Kasgeldlimiet
-30,6
-30,6
-30,6
-30,6
Werkelijke netto vlottende schuld
-36,6
-13,5
-13,2
-28,0
172
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Lange termijn financiering
Het overzicht in tabel 18 geeft de ontwikkeling van de lange termijn financiering in 2013 weer.
Tabel 18 Mutaties leningenportefeuille werkelijk 2013
Omschrijving
x € 1 mln
Bedrag in €
Gemiddelde rente
315,3
4,08%
Stand per 1 januari 2013
Nieuwe leningen
Reguliere aflossingen
Vervroegde aflossingen
Rente aanpassing (oud percentage)
Rente aanpassing (nieuw percentage)
Stand per 31 december 2013
Invloed op rente
48,1
2,05%
-0,27%
-22,7
4,08%
-0,02%
0,0
0,00%
-0,00%
-0,2
3,92%
-0,00%
0,2
1,65%
0,00%
340,7
3,79%
-0,29%
Bij de begroting 2013 was ervan uitgegaan dat de gemiddelde (lange) rente over 2013 4,2% zou bedragen.
Administratieve organisatie
Conform de richtlijnen is het beleid van de gemeente om correct te betalen en actief in te vorderen. Facturen
kleiner dan € 7.500 worden direct betaald. Facturen groter dan € 7.500 worden precies op 30 dagen na
factuurdatum betaald. Werd in 2012 78,5% van de binnengekomen facturen op tijd door de gemeente betaald,
in 2013 is dit door diverse maatregelen verbeterd naar 80,5%. De verwachting is dat door verdere
automatisering en vereenvoudiging van de inkoopprocedure het betaalgedrag in 2014 nog verder verbeterd kan
worden.
Daarnaast zijn in 2013 diverse voorbereidingen getroffen voor de invoering van SEPA. Dit betreft allerlei
aanpassingen in het kader van een verdergaande standaardisering van het Europese betalingsverkeer
(invoering nieuwe bankrekeningnummers, verdwijnen acceptgiro’s en Chipknip, etc.).
173
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.5 Bedrijfsvoering
Deze paragraaf geeft zicht in de bedrijfsvoering van de gemeente Leeuwarden. Een aantal kengetallen op het
terrein van personeel en organisatie is in deze beleidsverantwoording opgenomen.
2.2.5.a Uitgangspunten bedrijfsvoering
De uitgangspunten uit het collegeprogramma 2010-2014 voor de relatie met bewoners, instellingen en
bedrijven (samenwerken, ondernemen en vertrouwen) waren ook in 2013 onverkort van toepassing op de
gemeentelijke organisatie en bedrijfsvoering. Daarnaast gold als uitgangspunt dat er meer prestaties geleverd
moeten worden met minder middelen.
2.2.5.b Wat wilden we bereiken en wat hebben we daarvoor gedaan?
In 2013 werd verder gebouwd aan een compacte en lenige ambtelijke organisatie waarin mensen het beste uit
zichzelf kunnen en willen halen, die in staat is om de ambities uit het collegeprogramma te helpen realiseren en
die adequaat kan inspelen op Rijksbeleid en (nieuwe) maatschappelijke vraagstukken. Dit is gedaan in de
context van minder overheid, meer burger, bezuinigingen, overheveling van Rijkstaken en verdere profilering
van de gemeente als eerste, meest nabije overheid. Een flexibele mix van vaste formatie en externe inhuur was
hierbij een belangrijk hulpmiddel.
In het kader van deze doorontwikkeling van de ambtelijke organisatie is in 2013 door het Directieteam o.m.
een nieuw organisatiemodel en de daarbij behorende uitgangspunten vastgesteld. De belangrijkste:

de organisatie wordt ingericht volgens een drietal domeinen: sociaal, fysiek en veiligheid;

minder overhead (management, staf en ondersteuning);

meer ruimte voor professionals;

management en medewerkers voldoende toegerust voor nieuwe manier van werken.
Daarnaast stond (ook) de bedrijfsvoering in 2013 in het teken van een aantal grote veranderingen die in 2013
hun beslag hebben gekregen of dat in de (nabije) toekomst zullen krijgen:

de drie decentralisaties waartoe de Rijksoverheid heeft besloten;

de verwerving van het predicaat Culturele Hoofdstad van Europa 2018;

de gemeentelijke herindeling met Boarnsterhim;

de regionalisering van de Brandweer;

de vorming van een Friese Regionale Uitvoeringsdienst (de FUMO).
In het eind 2012 afgesloten Sociaal Akkoord met de vakorganisaties en de lokale commissie voor
Georganiseerd Overleg, is o.m. afgesproken dat medewerkers die als gevolg van krimp en reorganisaties
boventallig zijn geworden gedurende 2 jaar intensief worden begeleid naar ander werk. Tegelijkertijd is in het
Sociaal Akkoord de werkgelegenheidgarantie komen te vervallen: als het in 2 jaar niet lukt om een structurele
oplossing voor een boventallige te realiseren, volgt ontslag. Voor medewerkers die in een lager beloonde functie
worden geplaatst wordt het salaris afgebouwd naar het lagere niveau. In het onderdeel Krimp en
boventalligheid wordt zichtbaar dat deze afspraken en bijbehorende intensieve aanpak, resultaat hebben
opgeleverd.
Door beperkt beschikbare auditcapaciteit in 2013 heeft het geplande onderzoek naar de kwaliteit van
management-(stuur- en verantwoordings)informatie geen doorgang gevonden. Wel is auditonderzoek verricht
naar de status van de informatiebeveiliging (door middel van DigiD-audit) en bevindt de audit naar de
aanwezigheid en werking van de flexibele personele schil zich in de afrondende fase. De uitkomsten van de
DigiD-audit zijn eind 2013 toegestuurd aan Logius (agentschap BZK, t.b.v. beheer generieke ICT
voorzieningen) ter beoordeling. Terugkoppeling hiervan heeft plaatsgevonden; de gemeente Leeuwarden is
geslaagd voor de DigiD-audit. Het onderzoek naar de flexibele personele schil wordt, nadat deze intern volledig
is afgerond, aangeboden aan het college. Voorts is, mede in het kader van de ontwikkeling van een
‘Concernstaf Nieuwe Stijl’ in 2013 gestart met de heroriëntatie op de auditfunctie. Dit betekent dat deze functie
niet in de huidige vorm terugkomt maar dat de audittaken op een andere wijze worden belegd In afwachting
van een definitieve keuze hieromtrent, is daarom voor het jaar 2014 geen auditjaarplan opgesteld.
174
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.5.c De belangrijkste prestaties die de bedrijfsvoering hebben verbeterd
Prestaties Incidenteel en Structureel
2013
2014
2015
2016
Organisatieontwikkeling

personeelbeleid
x
x
x
x

persoonlijk leiderschap
x
x
x
x

gemeentelijke herindeling
x
x
x
x

overheveling Rijkstaken
x
x
x
x
Blijven presteren met minder middelen

leanmanagement
x
x
x
x

krimp
x
x
x
x

nieuw controlemodel
x
x
-
-
Toelichting op de belangrijkste prestaties en speerpunten
Organisatieontwikkeling
Personeelbeleid
Ook het gemeentelijk P-beleid heeft bijgedragen aan het realiseren van onze
ambities inclusief die met betrekking tot de krimpoperatie. De invoering van de
nieuwe gesprekcyclus (sturen op resultaten) en het implementeren van een
strategische personeelplanning zijn belangrijke elementen. Zoals eerder
opgemerkt is er inmiddels een nieuw Sociaal Akkoord dat goed aansluit bij de
vraagstukken waar de organisatie zich de komende jaren van krimp en nieuwe
uitdagingen voor gesteld ziet.
Persoonlijk leiderschap
Persoonlijk leiderschap beoogt bij leidinggevenden en medewerkers het
bewustzijn te vergroten dat iedereen in de eerste plaats zelf verantwoordelijk is
voor zijn prestaties en ontwikkeling en dat vervolgens tot uitdrukking te
brengen in houding en gedrag (leiding nemen). Dit aspect maakt deel uit van
de gemeentelijke ontwikkelagenda.
Gemeentelijke herindeling
Ook uit een oogpunt van bedrijfsvoering is de herindeling met (een deel van)
de gemeente Boarnsterhim succesvol afgerond met de start van de nieuwe
gemeente Leeuwarden per 1 januari 2014. De werkzaamheden voor de per 1
januari 2018 te verwachten herindelingen met de gemeenten Leeuwarderadeel
en (een deel van) Littenseradiel zijn inmiddels gestart.
Overheveling Rijkstaken
De aanstaande overheveling van Rijkstaken (de zgn. 3D’s) vragen veel
ambtelijke en bestuurlijke tijd en energie in een context waarin slechts deels
duidelijk is welke taken exact worden overgeheveld en welke middelen daarbij
horen. Ook de rol van Leeuwarden als grootste gemeente in Fryslân brengt
verplichtingen met zich mee.
Blijven presteren met minder middelen
Leanmanagement
Om de effectiviteit van (het gedachtengoed van) leanmanagement te
vergroten is op bedrijfsvoeringsniveau besloten leantrajecten niet alleen
meer op afzonderlijke processen uit te voeren, maar de leanaanpak vooral
te koppelen aan het optimaliseren van meerdere processen binnen één
domein. Zo zijn 2013 de voorbereidingen van start gegaan voor het
optimaliseren van alle processen binnen het team Belastingen. Tevens wordt
de leanaanpak, meer dan voorheen, ingezet ter ondersteuning bij de
(her)inrichting van processen als gevolg van de vorming van het Shared
Servicecentrum Leeuwarden en programma’s als Leeuwarden Digitaal en
‘Nieuwe Manier van Werken’ (huisvestingsconcept).
Krimp en boventalligheid
De verschillende bezuinigingstaakstellingen worden niet alleen gemonitord op
de realisatie in geld (zie Bijlage F Stand van zaken bezuinigingen), maar
worden ook gevolgd op de daarbij horende formatiereductie (krimp-opgaven)
en de personele effecten hiervan (boventalligheid). Onderstaande tabel geeft
inzicht in de stand van zaken per 31-12-2013 van de diverse krimp-opgaven
175
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
die op de ambtelijke formatie rusten en de hiermee verband houdende
boventalligheid.
1
Krimp
opgaven
Bestaande
boventalligen
+ frictie
Generieke
taakstellingen
Parnas
Werkplein
Rendabele
sector
Herindeling
TOTAAL
2
Schatting
krimp
vlgs. MTR
in fte
3
Realisatie
krimp per
31/12 in
fte
4
Nog te
realiseren
in fte
5
Boventallig
-heid per
31/12
25
23
2
80-100
70
17
4
10
30-40
8
38
-
1
4
5-10
3
0
5-10
155-195
142
17
11
Als vertrekpunt van het overzicht zijn in kolom 2 de schattingen van de
formatiereductie opgenomen zoals weergegeven in de Midterm Review van
februari 2012. In kolom 3 is de feitelijke verlaging van de toegestane
structurele formatie van de organisatie5 opgenomen. In kolom 4 is aangegeven
welke aanvullende personele krimp nog wordt voorzien voor de resterende
looptijd van de taakstelling. In een aantal gevallen is de krimp opgave
gerealiseerd en blijkt dat de schatting te somber is geweest (Parnas, Werkplein
en Herindeling) en resteert (in kolom 4) geen taakstelling.
Aangezien de feitelijke personele bezetting niet volledig in hetzelfde tempo van
de reductie van de formele formatie kan worden terugbracht is het
onvermijdelijk dat er (tijdelijke) boventalligheid ontstaat. Deze is weergeven in
kolom 5. In essentie bestaat de boventalligheid uit het aantal vaste
dienstbetrekkingen (in fte) dat de toegestane formatie overtreft.
Op basis van bovenstaande monitor kan geconcludeerd worden dat de
ingeschatte personele reductie, voor ca. 73% is gerealiseerd. Helaas brengt
deze reductie een (tijdelijke) boventalligheid met zich mee. Voor deze
personeelsleden wordt, met inzet van de beschikbare frictiemiddelen, alles in
het werk gesteld om deze situatie op te lossen. Onderstaand wordt inzicht
geboden in het gebruik en het verloop van de frictiemiddelen in 2013.
Bestedingsoverzicht reserve frictiemiddelen
Beginstand 1/1/2013
Realisatie 2013 in €
1.352.182
Inflatie
25.585
Storting volgens begroting
2013
Storting i.v.m. vroegtijdige bezuiniging
1.651.000
510.000
3.538.767
Centrale aanpak boventalligen
-257.616
Frictie AZ
-919.800
Frictie Welzijn
-650.000
Frictie DSOB
-499.000
Diversen
-73.325
-2.399.741
Eindstand 31/12/2013
1.139.026
Voor de categorie ‘bestaande boventalligheid’ moet het realisatiecijfer worden geïnterpreteerd als de per ultimo van het
boekjaar opgetreden vermindering van het bestand aan boventalligen zoals dat per verschijningsdatum van de MTR aanwezig
was. Dit wijkt dus af van de overige categorieën.
5
176
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Naast de begeleiding van de boventalligen bij hun re-integratie wordt de
reserve vooral ingezet om tijdens de fase van boventalligheid de doorlopende
salariskosten te dekken. Een derde functie van de reserve is het opvangen van
incidentele tegenvallers als gevolg van het optreden van tijdelijke vertragingen
in de realisatie van het bezuinigingspakket.
Nieuw controlemodel
Conform de aanbevelingen van de accountant zijn in het begrotingsjaar stappen
gezet om een uniforme (concernbrede) werkwijze voor de uitvoering van de
interne controle te implementeren. Deze uniforme werkwijze heeft afgelopen
jaar plaatsgevonden en wordt na afloop van dit controlejaar gecontinueerd.
De regionalisering van de
Per 1 januari 2014 is de regionalisering van de Brandweer een feit en is de
Brandweer
Brandweer, inclusief materieel en kazernes overgedragen naar de
Veiligheidsregio Fryslân.
2.2.5.d Kengetallen personeel en formatie
Formatie
De formatie op peildatum 31-12-2013 bedraagt 1.106,50 fte. Ten opzichte van de begrote formatie is dit
21,69 fte hoger. Dit wordt veroorzaakt door de tijdelijke formatie voor o.a. het Veiligheidshuis Fryslân en het
project ‘Klant in Zicht’. Beiden zijn begin 2013 gestart en worden met tijdelijke middelen gefinancierd. Ondanks
deze hogere formatie dan was geraamd, zijn de totale personeelslasten € 0,7 mln lager uitgevallen, nl.: € 67,2
mln tegen € 67,9 mln geraamd. Dit komt doordat in 2013 meer vergoedingen voor het dekken van
personeelslasten zijn ontvangen. De personeelslasten exclusief deze ontvangen vergoedingen zijn ten opzichte
van de begroting wel gestegen en dat ligt in lijn met de gestegen formatieomvang. Voor aftrek van de
ontvangen vergoedingen zijn de personeelslasten € 3,3 mln hoger. Maar zoals gezegd, de ontvangen
vergoedingen zijn (aanzienlijk) hoger dan geraamd, € 4,2 mln vs. € 0,2 mln is € 4,0 mln meer. Hierdoor zijn
per saldo de personeelslasten € 0,7 mln lager uitgevallen (hoger uitgaven van € 3,3 mln minus hogere
ontvangen vergoedingen van € 4,0 mln is per saldo € 0,7 mln voordeel ten opzichte van de begroting). De
omvang van de formatie ultimo 2013 (vast en tijdelijk) is iets lager dan ultimo 2012; 5,7 fte minder. Gelet op
het verloop van de tijdelijke formatie in 2013 mag aangenomen worden dat in 2013 de vaste formatie met
meer is gedaald dan de daling van de totale formatie. Omdat in 2012 nog niet gewerkt werd met het
onderscheid tussen vaste (structurele) en tijdelijke formatie kan hier geen gedetailleerd inzicht in verstrekt
worden. De stijging van de tijdelijke formatie in combinatie met een daling van de vaste formatie in
vergelijking met vorig jaar is het gevolg van de ingezette organisatieontwikkeling: het realiseren van een
kleinere, vaste kernformatie aangevuld met een flexibele tijdelijke formatie voor projecten en tijdelijke
activiteiten.
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim (excl. zwangerschapsverlof) kent een dalende tendens: van 6,4% in 2010, via 5,9% in 2011,
4,6% in 2012 naar 4,5% in 2013. Landelijke cijfers van vergelijkbare gemeenten over 2013 zijn nog niet
beschikbaar.
Over 2012 bedroeg het verzuimpercentage van alle gemeenten van 50.000-100.000 inwoners én van de
100.000+ gemeenten gemiddeld 5,1%. Leeuwarden voldeed over 2012 aan de zgn. gemeentelijke
verzuimnorm (dat wil zeggen dat 75% van de gemeenten uit de betreffend grootteklasse een hoger verzuim
had dan Leeuwarden).
Leeftijdopbouw, gemiddelde leeftijd
De gemiddelde leeftijd eind 2013 was 47 jaar en 9 maanden. Dit is hoger dan in 2011 en 2010 (beide jaren 46
jaar en 5 maanden).
Het aantal 60 plussers is gestegen van 102 eind 2011 tot 120 eind 2012 en 118 per 21 december 2013. Dit is
11,8% van het personeelsbestand.
177
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Integriteit
In het kader van de klokkenluiderregeling heeft zich 1 melding voorgedaan. Uit het (externe) onderzoek
hiernaar bleek dat er geen sprake was van een integriteitschending.
Verhouding vrouwen/mannen
De vrouw/man ratio (het aantal vrouwen gedeeld door het aantal mannen) per 31 december 2013 was 0,68.
Deze was ongeveer gelijk aan die in 2012 (0,67). Sinds het begin van de registratie op deze wijze in 2000
(0,49) is er sprake van een geleidelijke stijging.
Stages
Het totaal aantal stageplaatsen en leerwerkplekken over 2013 bedroeg 96. Over 2012 en 2011 bedroeg dit
aantal 72 respectievelijk 71.
WNT verantwoording
De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) verplicht ook
gemeenten verantwoording af te leggen over het totaal aan betalingen aan een werknemer in enig jaar dat
uitgaat boven het toetsloon. Het toetsloon over 2013 bedroeg € 229.599. In de gemeente Leeuwarden was in
2013 geen sprake van een dergelijke situatie.
Vanaf 2013 is de gemeente ingevolge art. 4 van die Wet ook verplicht de financiële arbeidsvoorwaarden van de
gemeentesecretaris en de raadsgriffier te publiceren. Daarbij wordt de regeling gehanteerd van de Minister van
BZK van 27 februari 2014 (inclusief de wijziging van 12 maart 2014) betreffende de onderscheiden
bezoldigingscomponenten die geacht worden te vallen onder deze publicatieplicht.
Voor de gemeentesecretaris (de heer R.H. Hoek) komt het totaal van de bezoldigingscomponenten op een
bedrag van € 146.760. Voor de griffier (de heer F. van Beek) luidt dit totaalbedrag € 97.129.
De gemeente herkent de door de Minister van BZK in zijn kamerbrief d.d. 27 februari 2014 onderkende
uitvoeringsproblemen met betrekking tot externe niet-topfunctionarissen, en heeft deze categorie in lijn met de
door de minister voorgestelde gedragslijn niet in de WNT verantwoording betrokken.
Voor de overzichten met personele sterkte, personeelslasten en WNT verantwoording wordt verwezen naar
bijlage E.
178
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.6 Verbonden partijen
Deze paragraaf gaat over verbonden partijen en het bijbehorende financiële belang van de gemeente.
Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de gemeente zowel een
bestuurlijk als financieel belang heeft. Gesubsidieerde instellingen vallen over het algemeen niet onder de
definitie van verbonden partijen.
2.2.6.a Ontwikkelingen in 2013
Het zwakke economische klimaat in 2013 is ook van invloed op de financiële situatie en het
toekomstperspectief van de verbonden partijen. In dit verband zijn de volgende ontwikkelingen relevant in
2013:
St. Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden
In verband met de zwakke financiële positie is besloten de stichting op te heffen. In onderhandeling met de
Rabobank zijn de panden overgenomen door de gemeente Leeuwarden en worden deze na liquidatie binnen de
eigen vastgoedportefeuille geëxploiteerd.
St. Cultureel Centrum De Harmonie
Het jaarlijks begrotingstekort van de schouwburg bedraagt gemiddeld € 3 ton. De meerderheid van de raad
heeft aangegeven dat verder ingrijpen in de programmering en de bedrijfsvoering niet wenselijk is. In het
collegeprogramma 2014-2018 zijn daarom extra incidentele middelen vastgelegd voor de exploitatie van de
Harmonie. Een definitieve oplossing voor het tekort vanaf 2018 moet komen uit de planontwikkeling rondom
een BV Podiumkunsten (nieuwe organisatievorm schouwburg-poppodium in het vernieuwde Harmoniekwartier).
St. Proloog
De stichting haalt vanaf 2012 weer positieve exploitatieresultaten. De weerstandscapaciteit zal overigens nog
een tijd gering zijn. Met betrekking tot de aflossing van het ter beschikking gestelde kredietfaciliteit van € 1,5
miljoen door de gemeente wordt in 2014 afspraken gemaakt.
WTC Beheer BV
Het WTC heeft een gebroken boekjaar, haar boekjaar eindigt op 31 mei 2014. Op grond van huidige cijfers en
prognoses leveren de beurzen meer resultaat op dan voorheen. De ingezette verbeteringslijn voor de
exploitatie begint vruchten af te werpen. Dit heeft de bankier (Rabobank) er toe bewogen op grond van die
cijfers het WTC via krediet te blijven financieren. De continuïteit voor het WTC is daarmee gewaarborgd. Met
het terugbetalen van de rente van de door de gemeente opgeschoven vorderingen zal aan het einde van hun
boekjaar (mei 2014) gestart worden. Dit is onderdeel van de gepresenteerde cijfers, en daarmee ook in lijn met
eerder genomen besluiten door het college. Over verdere financiële verduurzaming informeert het college voor
de zomer 2014.
Blitsaerd CV/BV
De korte termijn vooruitzichten qua woningbouwproductie zijn onveranderd ten opzichte van 2012 en dus niet
rooskleurig. De focus ligt op afronding van Project A (westelijk deel van het projectgebied).
De CV/BV is er in geslaagd voor 2014 een nieuwe financieringsovereenkomst af te sluiten. Besluitvorming
hieromtrent zal eind maart plaatsvinden in het aandeelhouders overleg.
2.2.6.b Overzicht verbonden partijen
Tabel 19 geeft een overzicht van de verbonden partijen en het bijbehorende financiële belang van de
gemeente. Het is geen limitatieve opsomming van alle verbonden partijen. De verbonden partijen die
bijvoorbeeld in de fase van liquidatie verkeren ontbreken wegens gebrek aan politieke relevantie. Bij die
verbonden partijen waar geen sprake is van een deelneming en/of lening bestaat het financieel belang uit de
financiële aansprakelijkheid indien een verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.
179
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Tabel 19
Volgnr.
(€)
Naam verbonden partij
Boekwaarde 31-12-2013
Deelneming
Lening
Totaal
Verbonden partijen
gerangschikt naar juridische status
Stichtingen:
1.
St. Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden (OBL)
2.
St. Cultureel Centrum De Harmonie
277.705
3.
St. Kredietbank Nederland (KBNL)
4.
St. Proloog
0
0
6
277.705
1.300.000
1.300.000
7
1.500.000
3.437.415
3.437.415
1.500.000
Vennootschappen:
5.
WTC Beheer BV
6a.
- Ontwikkelingsmaatschappij Westergo CV
226.890 8
6b.
- Ontwikkelingsmaatschappij Westergo BV
3.630
226.890
7a.
Parkeergarages Leeuwarden CV
2.141.193
2.141.193
7b.
Stichting Parkeergarages Leeuwarden
5.200.000
5.200.000
8.
NV Afvalsturing Friesland (Omrin)
163.361
163.361
9.
NV Fryslân Miljeu (Omrin)
261.079
261.079
10.
BV Sport
136.134
136.134
11.
Caparis NV
9.990
9.990
12.
Bank Nederlandse Gemeenten NV
290.355
290.355
13a.
Attero Holding NV (Essent Milieu Holding NV)
16.287
16.287
13b.
Enexis Holding NV
84.150
84.150
13c.
Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV
35.289
35.289
14.
Tijdelijke vennootschappen
3.630
433.578
770.747
1.204.325
GEM Beheer De Zuidlanden BV
15.001
5.002
20.003
15b.
GEM Beheer De Zuidlanden CV
158.651
158.651
16.
3 PLUS BV
8.000
8.000
17a.
Blitsaerd BV
9.000
9.000
17b.
Blitsaerd CV
1.131.047
1.131.047
18a.
Kenniscampus CV
320
320
18b.
Kenniscampus BV
6.000
6.000
Publieke Private Samenwerking (PPS):
15a.
Gemeenschappelijke regelingen:
19.
De Marrekrite
20.
Hûs en Hiem
21.
Milieuadviesdienst (MAD)
22.
OLAF
23.
Veiligheidsregio Fryslân
24.
Sociale Werkvoorziening Fryslân
2.988.762
14.632.062
17.620.824
In bijlage B van de jaarstukken wordt per verbonden partij aanvullende standaardinformatie verstrekt, zoals
naam en vestigingsplaats, de juridische status, aard zeggenschap/stemverhouding, etc. Deze gegevens zijn
ontleend aan de jaarrekeningen 2012 van de verbonden partijen.
6
7
8
Betreft het saldo in rekening-courant
Betreft het saldo in rekening-courant
Boekwaarde is niet geactiveerd (fonds perdu)
180
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.7 Grondbeleid
Deze paragraaf gaat over het grondbeleid van de gemeente en over het opvangen van de risico’s van
grondexploitaties.
2.2.7.a Uitvoering van de grondbeleidskaders
In de nota Grondbeleid (2012) zijn de kaders van het grondbeleid vastgelegd. Leeuwarden kent een actieve
grondpolitiek. Aan de hand van een tweetal thema’s ontwikkelen en beheren, wordt het grondbeleid voor de
komende jaren uitgevoerd. Daarbij bepalen de marktvraag en het woningbouwprogramma de mogelijkheden
tot ontwikkeling. Locaties die vooralsnog niet in ontwikkeling worden genomen, krijgen een tijdelijke invulling
waarbij deze invulling een meerwaarde heeft voor de directe omgeving.
Voor het opereren als ontwikkelbedrijf en om actief grondbeleid te kunnen voeren is een krediet voor
strategische verwervingen beschikbaar. Het restant krediet bij aanvang van 2013 bedroeg € 2,49 mln. Ten
laste van dit krediet is het pand Breedstraat 52 aangekocht voor € 142.500.
Het restant krediet voor strategische verwervingen bedraagt ultimo 2013 nog € 2,35 mln.
Omdat de gemeente al veel gronden en strategische locaties in bezit heeft, is het actief grondbeleid alleen in
uitzonderlijke gevallen aan de orde. Alleen bij locaties waar nog gronden nodig zijn voor een ontwikkeling die al
in gang is gezet, worden nog gronden of panden verworven.
2.2.7.b Uitvoering van het grondbeleid
Voor 2013 geldt net als vorig jaar het uitgestippelde beleid van de nota Grondbeleid. Door de moeilijke
marktomstandigheden is een andere werkwijze bij het ontwikkelen van gronden noodzakelijk. Het stellen van
prioriteiten is hierbij erg belangrijk. Waar liggen de (ontwikkelings)kansen? Hierbij dienen het prijsbeleid en
uitgiftevormen aan te sluiten bij de ontwikkeling. Uitgangspunt van het grondbeleid is dat het woningbouwprogramma en de marktvraag de mogelijkheden tot ontwikkeling bepalen waarbij de opbrengst hiervan een
afgeleide is. Doordat ontwikkelingen van locaties vertraging oplopen, is het beheren ervan een belangrijk thema
geworden. Er moeten tijdelijke oplossingen worden gezocht voor locaties die niet direct te ontwikkelen zijn.
Oplossingen zijn voor binnenstedelijke locaties anders dan bij agrarische percelen in het buitengebied. Bij
binnenstedelijk locaties speelt vaak de keuze tussen sloop en tijdelijk hergebruik waarbij altijd voorop moet
staan dat er geen verloedering op deze locaties mag ontstaan. Leidend bij de keuze is de waarde toevoeging
voor de directe omgeving. Voor het buitengebied is het uitgangspunt om zoveel mogelijk langjarige
pachtcontracten af te sluiten. Voorop staat echter altijd dat de keuze van een tijdelijke oplossing nooit de
toekomstige ontwikkeling mag belemmeren.
Woningbouw
Net als vorig jaar verloopt de bouw van nieuwe woningen in de Zuidlanden trager dan geraamd. Van de
geraamde 70 kavels zijn in 2013 37 kavels verkocht. In deelgebied Techum is een locatie voor woonarken
bouwrijp gemaakt. De belangstelling voor deze nieuwe locatie is groot. Net als vorig jaar zijn diverse straten in
Techum woonrijp gemaakt. In deelgebied Jabikswoude is het bouwrijp maken van de locatie It Grien afgerond.
Tevens is gestart met het woonrijp maken van diverse straten of gedeelten daarvan.
Zuiderburen is op een enkele buitenplaats na gereed. Wel moet voor een aantal percelen op de Suderstienplaat
opnieuw een koper gezocht worden i.v.m. een faillissement van een ontwikkelaar. Het afgelopen jaar zijn de
damwanden in de Moleplaat vervangen.
In Wirdum en Wytgaard liggen de verkopen en de werkzaamheden nagenoeg stil. In Wirdum is het afgelopen
jaar slechts 1 kavel verkocht en in Wytgaard geen.
Ook in de bestaande stad lopen de ontwikkelingen vertraging op. In Vrijheidswijk Centrum loopt de
ontwikkeling van appartementen en zorgwoningen vertraging op. De corporaties willen deze ontwikkelingen
voorlopig niet ter hand nemen. Wel worden hiervoor rente vergoedingen betaald. In 2014 wordt gestart met de
aanleg van het waterkunstwerk (watergoot en fontein). Ook in Vrijheidswijk Tolhuis ligt de ontwikkeling stil.
Wel zijn alle gronden verkocht aan Elkien, maar dit leidt niet tot bouw van woningen. De corporatie tracht deze
ontwikkeling onder te brengen bij een andere partij. Het woonrijp maken kan pas een aanvang nemen zodra de
woningen gebouwd zijn. De consequenties van bovengenoemde wijzigingen worden mee genomen en verwerkt
in de nieuwe hercalculaties per 1/1/2014.
181
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Bedrijventerreinen
De grondexploitatie van Marnixveld/Bodeterrein is eind 2013 afgesloten. Voor de nog uit te voeren
werkzaamheden is een voorziening van € 50.000 opgenomen. De nog resterende kavels op het Businesspark
1/2a liggen ten oosten van de Slauerhoffweg en worden betrokken in de planvorming rondom het WTC. In
Businesspark 3 resteren nog 2 kavels die uitgegeven kunnen worden. In Leeuwarden Oost is gestart met het
omleggen van een waterleiding ten behoeve van een ontsluitingsweg voor de jachthavens. In 2014 wordt deze
weg aangelegd. Daarna kan dit gebied worden afgesloten.
Uitbreiding van bedrijventerrein vindt plaats aan de westkant van de stad door Businesspark 4 en Newtonpark
4. Op Businesspark 4 is het afgelopen jaar 1 kavel ( 3.600 m2) verkocht. In Newtonpark 4 is echter het
afgelopen jaar geen kavel verkocht. In de ontwerp structuurvisie ‘Nieuw Stroomland’ is Newtonpark 3 als
toekomstig bedrijventerrein bestempeld, evenals Schenkenschans. Tevens zijn voor de verdere toekomst
zoekgebieden aangegeven. Ook biedt het gebied ruimte voor de ontwikkeling van de Dairycampus.
Op de voormalige sportterreinen van FVC is een nieuw bedrijventerrein ontwikkeld voor wonen en werken. In
2013 is gestart met bouwrijp maken en het aanleggen van een nieuwe ontsluitingsweg voor het gebied vanaf
de Planetenlaan.
De consequenties van bovengenoemde wijzigingen worden meegenomen in de nieuwe hercalculaties per
1/1/2014.
Overige ontwikkelingen
Het voormalige Philipscomplex is het afgelopen jaar gedeeltelijk tijdelijk ingericht als parkeerterrein. Het
restant wacht op de bouw van de ijsbaan en eventuele afname van het Wetterskip Fryslân.
Herontwikkelingsplannen van de voormalige LPF-locatie zijn opnieuw opgestart. Bij toekomstige planvorming
wordt het gemeentelijk grondbezit (voormalige locatie Ype Kramer) in dit gebied betrokken. Het pand is
gesloopt en tijdelijk ingericht als parkeerterrein voor UPC i.v.m. de bouw van de nieuwe parkeergarage.
Op de voormalige Bakker Postma locatie in Oldegalileën is de 1e fase in ontwikkeling genomen. Dit betreft de
bouw van 22 huurwoningen voor Elkien. Medio volgend jaar worden deze woningen opgeleverd. De 2e fase
betreft het terrein langs het water. Hierover vinden gesprekken plaats.
In de Potmargezone wordt ontwikkeling van de verschillende deelgebieden in principe niet door de gemeente
zelf gedaan, aangezien het grondbezit in handen is van derden. Uitzondering hierop is de ontwikkeling van de
watercampus. Het afgelopen jaar is gestart met de bouw van de watercampus.
In het Harmoniekwartier is het afgelopen jaar de planvorming nader uitgewerkt en zijn de sloopwerkzaamheden
gestart. Tevens zijn lopende huurcontracten opgezegd zodat volgend jaar gestart kan worden met het bouwrijp
maken van dit gebied.
2.2.7.c Financiële verantwoording grondexploitaties
Jaarlijks worden alle grondexploitaties volledig herzien, in 2013 zijn de hercalculaties in het najaar door de raad
vastgesteld.
Uit de complexen Marnixveld/Bodeterrein (€ 400.000), Leeuwarden-Oost (€ 11.000) en Vrijheidswijk Tolhuis
(€ 15.000) is tussentijds winst genomen. Hierdoor is € 426.000 aan de reserve grondexploitaties toegevoegd.
De grondexploitaties van Marnixveld/Bodeterrein en Kalverdijkje zijn afgesloten waardoor € 0,75 mln aan de
reserve is toegevoegd. De voorziening negatieve complexen bedraagt € 3,4 mln en is gevormd ter afdekking
van het verwachte negatieve resultaat van Businesspark 4, Newtonpark 4, Wirdum Hikkemieden en Wytgaard.
Om de risico’s in de Zuidlanden te verkleinen zijn de plankosten met € 1,5 mln afgewaardeerd ten laste van de
reserve grondexploitaties.
Het totale resultaat op waarde per 31 december 2013 over de lopende grondexploitaties bedraagt € 3,2 mln
(voordelig).
182
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
De gronden in voorraad zijn allen beoordeeld op reële inbrengwaarde. De gronden die een te hoge boekwaarde
hadden zijn afgewaardeerd ten laste van de reserve grondexploitaties.
2.2.7.d Reserve grondexploitaties
De reserve grondexploitatie is bedoeld om de risico’s in de grondexploitatie op te vangen. Ten gunste van de
reserve worden de positieve exploitatieresultaten gebracht.
In de rapportage voortgang grondexploitaties 2013 was het verwachte saldo van de reserve per 31 december
2013 € 8,88 mln. Het verschil ten opzichte van de werkelijke stand per 31-12-2013 bedraagt afgerond
€ 0,3 mln (nadelig). De belangrijkste verklaring hiervoor is de compensatieverplichting voor Consortium Noord
in het kader van de samenwerking binnen PPS 3+ BV in verband met grondverwerving in de Zuidlanden ad
€ 0,58 mln. Daarnaast levert afgesloten complexen een verlies op van € 0,07 mln. Tevens veroorzaken diverse
afwaarderingen een nadelig verschil van ca. € 0,17 mln. Hiertegenover staat een aantal positieve posten zoals
de afrekening van diverse plangebieden ad € 0,35 mln, onrendabele toppen ad € 0,11 mln en minder kosten
voor nieuwe ontwikkelingen ad € 0,05 mln.
In grote lijnen bestonden de mutaties van de reserve grondexploitaties in 2013 uit:
Tabel 20 Mutaties reserve grondexploitaties
x € 1.000
Stand reserve grondexploitatie 1-1-2013
9.472
V
Rentebijschrijvingen 2013
452
V
Afsluiten Marnixveld/Bodeterrein en Kalverdijkje
747
V
Tussentijdse winstneming
426
V
Aanvulling Voorziening negatieve complexen
-168
N
Afwaardering Bakker Postma
-159
N
Afwaardering strategische verwervingen
-117
N
Afwaardering gronden nog niet in exploitatie Newtonpark 3
Afwaardering plankosten Zuidlanden
-157
N
-1.500
N
Compensatie Zuidlanden PPS 3+
-580
N
Verlies afgesloten complexen
-73
N
Boekwinst verkoop cultuurgronden
236
V
Ontwikkelbudget
Stand reserve grondexploitaties 31-12-2013
-3
N
8.577
V
In paragraaf 2.2.2 Weerstandsvermogen is voor ontwikkelrisico’s en risico’s gronden in voorraad (inclusief De
Zuidlanden) voor de korte termijn rekening gehouden met een risico van € 7 mln. De hoogte van de reserve
grondexploitatie is daarmee toereikend om het huidige risicoprofiel af te dekken en om in de huidige
economische omstandigheden eventuele onzekerheden af te dekken. Daarnaast is er voor de langere termijn
voor de Zuidlanden een risico berekend van € 10,5 mln dat wordt opgevangen binnen de grondexploitatie.
Concluderend kan gezegd worden dat de stand van de reserve grondexploitaties per 31 december 2013
toereikend is als benodigd weerstandsvermogen.
183
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
2.2.8 Strategisch Investeringsfonds (SIOF)
In deze paragraaf worden de verschuivingen in het Strategisch investerings- en ontwikkelingsfonds (SIOF)
verantwoord. Met geld uit het SIOF draagt de gemeente bij aan, veelal co-gefinancierde, strategische
projecten.
2.2.8.a Voeding
De voeding van het SIOF was in 2013 hoger dan voorzien:

er is € 3,9 mln vanuit het rekeningresultaat 2012 in het SIOF gestort. Hiertoe is door de raad besloten

een hogere inflatievergoeding omdat de stand van het SIOF gedurende het jaar anders was dan de bij

de terugstorting van een bijdrage uit het voormalige ontwikkeldeel van het SIOF vanuit een project

een kleine correctie op de voeding vanuit oude begrotingsbudgetten (i.c. de storting in het voormalige
om een bijdrage uit het SIOF voor Culturele Hoofdstad 2018 mogelijk te maken;
de raming van deze vergoeding werd aangenomen;
heeft niet plaatsgevonden en is een jaar opgeschoven;
Ontwikkelfonds).
2.2.8.b Verschuivingen ten opzicht van de laatste stand in de begroting 2014.
In tabel 21 staan de mutaties die in 2013 hebben plaatsgevonden in het SIOF.
Tabel 21 Investeringsdeel SIOF
(€)
Beginstand per 1 januari 2013
13.173.182
Voeding 2013
Inflatie
314.745
Stadsvernieuwingsfonds
330.071
Grote stedenbeleid
95.964
Ontwikkelingsfonds
175.649
Correctie Ontwikkelingsfonds op basis van realisatie 2013
3.025
Storting t.l.v. rekeningresultaat
3.900.000
Terugstorting meevaller Nieuw Zaailand
2.500.000
Totaal
7.319.454
Reserveringen in 2013
Dairy Campus (landbouwcampus): in 2014 resteert
-750.000
€ 1.750.000
Gebiedsontwikkeling Wielengebied: € 497.415 doorschuiven
-952.585
naar 2014
University Campus Fryslân (UCF): in 2014 resteert
-371.630
€ 4.160.723
Kenniscirculatie (6 hotspots): daarmee is de reservering van
-225.000
in totaal € 600.000 volledig onttrokken aan het SIOF
Stedelijke economie: € 2.060.560 doorschuiven naar 2014
-359.440
Culturele hoofdstad: in 2014 resteert € 3.200.000
-700.000
Watercampus: € 785.000 doorschuiven naar 2014
0
Kalverdijkje: € 220.000 doorschuiven naar 2014
0
Totaal
-3.358.655
Nog beschikbaar 31 december 2013
17.133.981
2.2.8.c Toelichting op de verschuivingen
Dairy Campus
De raad heeft een bedrag van € 2.500.000 beschikbaar gesteld als co-financieringsbijdrage aan de Dairy
Campus. Op basis van het uitgavenniveau ultimo 2013 is een bedrag van € 750.000 benodigd voor gemaakte
uitvoeringskosten en het restant kan worden doorgeschoven naar 2014.
184
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Wielengebied
Voor de herontwikkeling van het Wielengebied heeft de raad een bedrag van € 1,6 mln beschikbaar gesteld uit
het SIOF. Dit bedrag staat gereserveerd in de jaarschijf 2013. Het project is nagenoeg afgerond. In 2013 heeft
de (her)opening plaatsgevonden. De aanleg van het zwemwatercompartiment (inlaat en verbinden van
westelijk eiland met oever en de gedeeltelijke inrichting westelijk eiland) is gerealiseerd. Gezien het
uitgavenniveau en het feit dat bijdragen van derden zijn ontvangen is van het gereserveerde bedrag in het
SIOF maar voor een deel benodigd voor 2013. Het gaat voor 2013 om een bedrag van € 952.585, het restant
kan worden doorgeschoven naar 2014. In 2014 worden de laatste werkzaamheden uitgevoerd.
University Campus Fryslân
Voor de University Campus Fryslân heeft de raad € 5 mln beschikbaar gesteld uit het SIOF voor de jaren 2011
t/m 2017. In 2013 zijn de werkelijke kosten ad € 371.630 onttrokken aan het SIOF. Het gaat om kosten
betreffende studentgerelateerde activiteiten van Leeuwarden Studiestad, de huisvesting van UCF-studenten en
onderwijsontwikkeling gerelateerde plannen van de Stichting UCF. Het restantbedrag kan worden
doorgeschoven naar 2014 en verder.
Kenniscirculatie (hotspots)
Door de raad is € 600.000 euro beschikbaar gesteld voor de oprichting van een Europees Top Kennis Instituut
Toerisme en voor 'exploitatie' in de eerste 5 jaar, gekoppeld aan Stenden University met als hoofdvestiging
Leeuwarden. Het European Tourism Insitute (ETI) vormt een uitwerking van de eerder geformuleerde hotspots
waarover gemeente en provincie afspraken gemaakt hebben: onderwerpen voor kennisontwikkeling die kansrijk
zijn en onderscheidend zijn. De bijdrage aan het ETI is inmiddels volledig uitbetaald.
Stedelijke Economie fase 3 en 4
Zowel voor fase 3 (aanvraag 2009) als fase 4 (aanvraag 2011) zijn middelen beschikbaar gesteld. In de
jaarschijf 2013 is in zijn totaliteit een bedrag van € 2.420.000 gereserveerd. Op basis van het uitgavenniveau
ultimo 2013 is een bedrag van € 359.440 benodigd.
Culturele hoofdstad
Voor de Culturele hoofdstad heeft de raad een bedrag van € 3,9 mln beschikbaar gesteld uit het
rekeningresultaat 2012. Dit is gestort in het SIOF. Dit bedrag staat gereserveerd in de jaarschijf 2013. Voor
een bijdrage aan de Stichting Culturele hoofdstad is van het gereserveerde bedrag in het SIOF een bedrag van
€ 700.000 benodigd, het restant kan worden doorgeschoven naar 2014.
Watercampus deel 2
In 2013 is een bedrag gereserveerd van € 785.000 voor de Watercampus (deel 2). Dit bedrag wordt begin
2014 opgevraagd.
Kalverdijkje
De raad heeft in september 2013 een bedrag van € 220.000 beschikbaar gesteld voor de upgrading van de
sporthal Kalverdijkje om hier een topsportvoorziening te realiseren. De aanbesteding is begin 2014 gestart
waardoor de SIOF bijdrage kan worden doorgeschoven naar 2014.
2.2.8.d Stand SIOF eind 2013
Eind 2013 bedraagt de stand van het SIOF € 17.133.981. Na aftrek van de reserveringen en de bijdrage vanuit
het SIOF aan de incidentele intensiveringen uit het collegeprogramma resteert in 2016 een saldo van
€ 244.647. Dit is dus ook het ‘vrije’ bestanddeel in de stand van SIOF ultimo 2013.
185
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarverslag
Meerjarenoverzicht SIOF
Tabel 22 Meerjarenoverzicht met voeding van en onttrekkingen uit SIOF
(€)
Voeding
2012
Startpositie per 1 januari 20xx
Inflatietoevoeging
13.173.182
17.133.981
401.004
314.745
342.680
601.684
Projectresultaten
Totaal voeding
1.002.688
Totaal
Uitbetaald
Resteert
2012
Stedelijke economie (fase II '08 en III
'09)
6.800.000
6.800.000
-
Stedelijke economie (fase IV 2010)
2.070.000
9.440
2.060.560
Gebiedsontwikkeling Wielengebied
1.600.000
1.102.585
Mercator Kennissintrum Meartaligens en
Taallearen
800.000
Kenniscirculatie (6 hotspots)
600.000
Watercampus
604.709
2016
4.594.647
244.647
0
0
601.684
2.500.000
200.000
7.319.454
1.144.364
2013
2014
650.000
350.000
9.440
2.060.560
497.415
150.000
952.585
497.415
800.000
-
200.000
600.000
-
100.000
785.000
-
785.000
Dairycampus (Landbouwcampus)
2.500.000
-
2.500.000
University Campus
5.000.000
839.277
4.160.723
Valeriusstraat/Julianalaan
2.500.000
-
2.500.000
CH2018
3.900.000
700.000
3.200.000
Culturele Hoofdstad (Harmoniekwartier)
3.900.000
Kalverdijkje
2015
3.900.000
Reguliere storting (Stadsvernieuwingsfonds, Grote stedenbeleid, Ontwikkelingsfonds)
220.000
400.000
-
3.500.000
2015
2016
225.000
785.000
387.914
750.000
1.750.000
371.630
4.160.723
700.000
3.200.000
360.000
400.000
-400.000
220.000
220.000
24.000.000
Storting in Algemene Reserve
Tegenboeking i.v.m. storting Algemene
Reserve
-11.085.608
Bijdrage projecten Collegeprogramma
650.000
4.750.000
Totaal Onttrekkingen
14.802.306
3.358.655
13.683.698
4.350.000
0
Stand per 31 december 20xx
13.173.182
17.133.981
4.594.647
244.647
244.647
186
2014
26.972.800
Storting rekeningresultaat
Onttrekkingen
2013
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
3
Financiële
rekening
en
balans
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Deze uiteenzetting van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling is bedoeld als leidraad voor een
juiste interpretatie van de in de jaarrekening gepresenteerde financiële gegevens.
Zoals al eerder aangegeven zijn de in de jaarrekening genoemde bedragen opgenomen in euro's, tenzij anders
is vermeld.
Stelselwijziging
In 2013 is een wijziging doorgevoerd met betrekking tot de verantwoording van de kosten van voormalig
personeel. Voor toekomstige verplichtingen ten aanzien van voormalig personeel is in 2013 een bedrag van
€ 3,0 mln gestort in een voorziening arbeidskosten en daarmee gerelateerde verplichtingen. Het is de bedoeling
dat ook bij toekomstige nieuwe verplichtingen ten aanzien van personeel dat niet langer actief in dienst is bij de
gemeente eenmalig een storting in de voorziening wordt gedaan. Door het eenmalig storten van een bijdrage in
de voorziening komt de jaarlijks structurele begrotingspost van € 0,4 mln te vervallen.
BALANS
Vaste activa
Materiële vaste activa
Alle investeringen met een economisch nut worden geactiveerd. Investeringen hebben een economisch nut als
ze verhandelbaar zijn en/of als ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. Investeringen in de
openbare ruimte met een maatschappelijk nut kunnen worden geactiveerd. Aankoop en vervaardiging van
activa met een meerjarig maatschappelijk nut worden bruto verantwoord. Op de investering kunnen bijdragen
van derden in aftrek worden gebracht. Een duurzame waardevermindering als bedoeld in artikel 65, lid 1 BBV
wordt in acht genomen als deze zich voordoet.
Op grond van de financiële verordening (art. 9) worden investeringen beneden de € 10.000 bij voorkeur niet
geactiveerd, maar met uitzondering van gronden en terreinen.
Financiële vaste activa
De financiële vaste activa worden onderscheiden in de componenten: kapitaalverstrekkingen, leningen,
uitzettingen en bijdragen aan activa in eigendom van derden.
Bijdragen aan activa in eigendom van derden worden geactiveerd als er sprake is van een investering door een
derde, de investering bijdraagt aan de publieke taak, de derde zich heeft verplicht tot het daadwerkelijk
investeren op een wijze zoals is overeengekomen en de bijdrage kan worden teruggevorderd als de derde in
gebreke blijft of de gemeente anders recht kan doen gelden op de activa die samenhangen met de investering.
Waardering, activeren en afschrijven
Op grond van artikel 63, lid 1 BBV worden alle activa gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of
vervaardigingsprijs (de verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten; de vervaardigingsprijs
omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten die rechtstreeks
aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend; voor in erfpacht uitgegeven gronden geldt de uitgifteprijs
van eerste uitgifte als verkrijgingsprijs). Eventuele van derden verkregen specifieke investeringsbijdragen
mogen in mindering worden gebracht op het geactiveerde bedrag (artikel 62, lid 2 BBV).
De afschrijvingen geschieden onafhankelijk van het resultaat van het boekjaar. Er wordt afgeschreven volgens
een stelsel dat is afgestemd op de verwachte toekomstige gebruiksduur. Jaarlijks worden in het kader van
187
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
balanssanering activa met maatschappelijk nut zo mogelijk en wenselijk in één keer afgeschreven met behulp
van eventuele overtollige middelen uit de Algemene Reserve.
Naar verwachting duurzame waardeverminderingen van vaste activa worden onafhankelijk van het resultaat
van het boekjaar in aanmerking genomen. Een actief dat buiten gebruik is gesteld, wordt afgewaardeerd op het
moment van buitengebruikstelling als de restwaarde lager is dan de boekwaarde.
Vlottende activa
Voorraden
De voorraden hebben betrekking op niet in exploitatie genomen bouwgronden, bouwgronden in exploitatie,
onderhanden werk en overige voorraden.
a. Niet in exploitatie genomen bouwgronden
De waardering vindt plaats tegen verkrijgingsprijs vermeerderd met toe te rekenen kosten (o.a. rente) en
verminderd met de opbrengsten wegens verkopen c.a. of lagere marktwaarde of reële inbrengwaarde voor de
toekomstige exploitatie.
b. Bouwgronden in exploitatie
De bouwgronden in exploitatie worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs vermeerderd of verminderd met de
voorraadmutaties. Deze mutaties omvatten de toe te rekenen jaarlijkse baten en lasten (o.a. rente)
gecorrigeerd met de gerealiseerde winsten of verliezen. De winsten en verliezen van de exploitatie worden bij
realisatie ten gunste c.q. ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht. Voor exploitaties die naar
verwachting verlieslatend zijn, worden voorzieningen opgenomen.
c. Onderhanden werk
Onderhanden werk wordt gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Eventuele van
derden verkregen specifieke investeringsbijdragen worden in mindering gebracht op het geactiveerde bedrag.
Daarnaast wordt met ingang van 1 januari 2013 aan nieuwe gestarte Projecten ook rente toegerekend.
d. Overige voorraden
De overige voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs.
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
De uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar zijn gewaardeerd tegen de kostprijs. Een
voorziening voor dubieuze debiteuren wegens oninbaarheid is hierop in mindering gebracht.
Liquide middelen
De liquide middelen zijn tegen kostprijs opgenomen.
Overlopende activa
De waardering van de overlopende activa vindt plaats tegen de kostprijs.
Vaste passiva
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het saldo van de rekening van baten en lasten over 2013. De
reserves worden hierbij onderscheiden in de Algemene Reserve en bestemmingsreserves. Een
bestemmingsreserve is een reserve waar de raad een bepaalde bestemming aan heeft gegeven. Reserves
worden gevormd conform daartoe door de raad genomen besluiten. Ook de onttrekkingen aan deze reserves
geschieden conform daartoe strekkende raadsbesluiten.
188
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Voorzieningen
Voorzieningen zijn passiefposten in de balans, die een schatting geven van de voorzienbare lasten in verband
met risico's en verplichtingen, waarvan de omvang en/of het tijdstip van optreden per balansdatum min of
meer onzeker zijn, en die oorzakelijk samenhangen met de periode voorafgaande aan die datum.
Voorzieningen worden gevormd wegens:


verplichtingen en verliezen waarvan de omvang onzeker doch redelijkerwijs te schatten is;
bestaande risico´s van te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang
redelijkerwijs te schatten is;

verplichtingen tot het maken van kosten die in een volgend boekjaar worden gemaakt, mits het maken
van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het boekjaar of in een voorafgaand boekjaar en de
voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal boekjaren. De omvang van
deze voorzieningen worden bepaald op basis van beheer- of onderhoudsplannen;

tot de voorzieningen behoren ook de van derden verkregen middelen - tenzij die verkrijging plaats
vindt van Europese of Nederlandse overheidslichamen - die specifiek besteed moeten worden. Er
worden geen voorzieningen getroffen voor aan jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde
verplichtingen van een vergelijkbaar volume.
Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer
Voor zover van toepassing worden hieronder afzonderlijk opgenomen de obligatieleningen, onderhandse
leningen, door derden belegde gelden en de waarborgsommen. Waardering vindt plaats tegen kostprijs.
Vlottende passiva
Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
De netto-vlottende schulden kunnen bestaan uit kasgeldleningen, bank- en girosaldi en overige schulden.
Waardering vindt plaats tegen kostprijs.
Overlopende passiva
De overlopende passiva zijn tegen kostprijs opgenomen.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Buiten de balanstelling zijn opgenomen de bedragen waartoe borgstelling of garantstellingen zijn verstrekt. Het
betreft hier waarborgen van geldleningen en leasecontracten.
Grondslagen ter bepaling van het resultaat
De programmarekening bevat de gerealiseerde baten en lasten per programma, het overzicht van de
gerealiseerde algemene dekkingsmiddelen, het gerealiseerde resultaat voor bestemming, de werkelijke
toevoegingen en onttrekkingen aan reserves en het gerealiseerde resultaat na bestemming. Daarnaast is voor
genoemde onderdelen een analyse gegeven van de afwijkingen tussen de begroting ná wijziging en de
programmarekening.
Ter bepaling van het resultaat wordt het stelsel van baten en lasten gehanteerd. Verliezen worden verantwoord
op het moment dat deze voorzienbaar zijn. Winsten worden eerst verantwoord nadat deze daadwerkelijk
gerealiseerd zijn. Daarbij worden de baten en lasten opgenomen onverschillig of zij tot inkomsten of uitgaven in
het jaar hebben geleid. De baten en lasten worden verantwoord tot hun brutobedrag. Onder de baten en lasten
worden ook opgenomen de over het eigen vermogen bespaarde rente.
De afschrijvingen worden maandelijks conform de afschrijvingsmethodiek berekend. De rentelasten worden op
basis van de afgesproken percentages ten laste van de exploitatie gebracht.
189
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
De lasten van de kostenplaatsen zijn op basis van voorcalculatie (begroting 2013), dan wel op basis van
tijdschrijven ten laste van de programma’s, investeringen en de grondexploitatie gebracht. Het resultaat op de
kostenplaatsen komt tot uitdrukking binnen het programma Algemene dekkingsmiddelen.
De begrotingscijfers zijn ontleend aan de door de raad vastgestelde primitieve begroting en aan de in 2013
doorgevoerde begrotingswijzigingen.
190
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
3.1
Financieel resultaat
3.1.1
Financieel resultaat 2013 op hoofdlijnen
Ten opzichte van de gewijzigde begroting is in 2013 een voordelig resultaat behaald van € 5 mln. Daarbij is al
rekening gehouden met een storting van € 7,8 mln in de reserve budgetoverheveling. In de Turap 2013 werd
een batig resultaat verwacht van € 0,2 mln. Destijds werd rekening gehouden met een storting in de reserve
budgetoverheveling van € 0,1 mln. Ten opzichte van Turap 2013 is het resultaat € 4,8 mln voordeliger.
Het verschil tussen rekening en Turap 2013 kan globaal worden verklaard door:
-
een lager voordeel op kapitaallasten (nadeel € 0,4 mln);
-
een lagere subsidie Welzijn Centraal (voordeel € 0,9 mln);
-
batig resultaat programma 4 Sociaal maatschappelijke ontwikkeling (voordeel € 2,8 mln);
-
voordeel wet BUIG, WWB etc. vooral door een IAU over 2012 (voordeel € 2,2 mln);
-
een hogere algemene uitkering (voordeel € 1,5 mln);
-
zorg voormalig personeel (nadeel € 2,9 mln);
-
overige posten (voordeel € 0,7 mln).
In tabel 23 worden de belangrijkste mee- en tegenvallers toegelicht. Ook wordt daarbij aangegeven in hoeverre
deze posten al in Turap 2013 zijn gemeld. In tegenstelling tot de analyse bij de programma’s zijn de
kapitaallasten en apparaatskosten in dit onderdeel afzonderlijk zichtbaar gemaakt.
Tabel 23
x € 1.000
RESULTAAT OP HOOFDLIJNEN
Rekening
Turap
2013
2013
Kapitaallasten
520 V
936 V
Apparaatskosten
324 V
553 V
-259 N
-250 N
Overige verschillen:
Nr. Programma
1.
Cultuur
Theater- en filmpodia
2.
4.
Jeugd en onderwijs
Subsidie Welzijn Centraal
872 V
Centrum Jeugd en Gezin
292 V
Sociaal maatschappelijke ondersteuning
Maatschappelijke opvang/Vrouwenopvang
1.033 V
AWBZ begeleiding/pakketmaatregel
593 V
Wet maatschappelijke ondersteuning
5.
1.160 V
Werk en inkomen
Incidentele aanvullende uitkering (IAU) over 2012; WWB en BUIG
1.995 V
-185 N
-236 N
-100 N
236 V
49 V
10. Veiligheid en openbare orde
Kosten incidenten rampenbestrijding
Brandweer
13. Milieu, energie en water
Vrijval storting voorziening bodemsanering
368 V
15. Algemene dekkingsmiddelen
Vroegtijdige realisatie taakstellingen
815 V
Algemene uitkering uit gemeentefonds
1.514 V
Zorg voormalig personeel
-2.857 N
47 V
Diverse mee- en tegenvallers Programma’s 1 t/m 15
-1.356 N
-863 N
5.014 V
187 V
(betreft vooral afwijkingen < € 250.000)
Totaal
* V = Voordeel / N= Nadeel
191
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
3.1.2 Toelichting op de voor- en nadelen/verschillen tussen rekening en Turap
Zie de betreffende programma’s voor een toelichting op de belangrijkste mee- en tegenvallers van het resultaat
op hoofdlijnen en de overige afwijkingen.
3.1.3. Reserve budgetoverheveling
In 2010 is de reserve budgetoverheveling ingesteld. Hierin worden bedragen gestort die niet vrij aan te wenden
zijn omdat op voorhand duidelijk is dat het om politieke redenen gewenst is dat zij voor een bepaald doel
aangewend worden.
In 2013 is ongeveer € 7,8 mln gestort in de reserve budgetoverheveling. Bij de Turap werd rekening gehouden
met een bedrag van € 126.000. In tabel 24 en bijbehorende toelichting staat het overzicht van alle stortingen
in de reserve budgetoverheveling.
x € 1.000
Tabel 24
Stortingen in reserve budgetoverheveling
Nr.
2.
60
Economie en toerisme
50
Slim met energie en water
1.117
Sportcomplex Wiarda
450
Huisvesting
296
Werk en inkomen
Herstructurering Caparis
126
Klant in zicht
164
Jeugdwerkloosheid
6.
Wonen
8.
Dienstverlening
9.
Politiek bestuur
245
Bouwleges
294
Doorontwikkeling digitaal loket
25
Aanpassingen raadszaal
23
Veiligheid en openbare orde
Veiligheidsmiddelen
14.
15.
25
Woon- en leefomgeving
Vorstschade winter 2012/2013
170
Uitvoering groenkaart
115
Algemene dekkingsmiddelen
Taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen gemeentefonds
347
Storting restant ISI budget
190
Programma Leeuwarden Digitaal
392
Transitie- en ontwikkelagenda
373
Verplichtingen ICT
506
Herindeling Boarnsterhim
1.450
Nationaal uitvoeringsplan (NUP)
140
Totaal
7.774
192
126
1.216
Transitiekosten AWBZ
10.
2013
Jeugd en onderwijs
Werkplan profilering/acquisitie
5.
Turap
2013
Programma
Groene schoolpleinen
3.
Rekening
126
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Programma Jeugd en onderwijs (2)

Groene schoolpleinen (storting € 60.000)
In januari 2013 heeft de raad een initiatiefvoorstel aangeboden waarin werd voorgesteld om gedurende één
jaar een pilot vergroening schoolpleinen uit te voeren bij twee scholen. Dit initiatiefvoorstel sloot aan op een
van de speerpunten uit de nota Speelruimtebeleid, namelijk het herstellen van de relatie kind-natuur.
De pilot is in 2013 niet uitgevoerd. Het jaar was al te ver gevorderd en de zaai- en planttijd was inmiddels
verstreken. Het beschikbare budget van € 60.000 is gestort in de reserve budgetoverheveling om in 2014
alsnog uitvoering te kunnen geven aan de pilot vergroening schoolpleinen.
Programma Economie en toerisme (3)

Werkplan profilering/acquisitie 2013 (storting € 50.000)
In het kader van nieuw beleid is voor de periode 2011 t/m 2014 jaarlijks € 310.000 beschikbaar gesteld dat
jaarlijks als krediet wordt opgevoerd. Aangezien de besteding achterloopt bij de planning, is € 50.000
toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. De besteding hiervan vindt plaats in 2014.

Slim met energie en water (storting € 1.116.600)
In het kader van nieuw beleid is voor de periode 2011 t/m 2014 jaarlijks € 800.000 beschikbaar gesteld voor
de aanpak ‘Slim met water en energie’. Samen met de cofinanciering van de provincie (4 x € 500.000) is
daardoor jaarlijks een krediet beschikbaar van € 1,3 mln. Aan de besteding hiervan ligt het in de raad op 29
november 2011 vastgestelde visiedocument ‘Duurzaam Leeuwarden, de sterke stad’ ten grondslag. Door de
projectmatige aanpak zijn de beschikbare middelen van de afgelopen drie jaarschijven nog niet volledig
besteed. Een bedrag van € 1.116.600 is dan ook toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Deze
middelen worden in 2014 verder ingezet voor zonnestroom, duurzame mobiliteit, watertechnologie, lobby en
samenwerking, organisatie en communicatie, monitoring en evaluatie en het transitiefonds water en energie.

Sportcomplex Wiarda (storting € 450.000)
Voor het oplossen van de grootste knelpunten op het sportcomplex Wiarda is in 2013 een incidenteel budget
beschikbaar gesteld van € 530.000. De afronding vindt plaats in 2014 en de resterende middelen zijn derhalve
toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling.

Huisvesting (storting € 296.000)
Voor de aanpassing van de huisvesting is in 2013 een incidenteel budget beschikbaar gesteld. De afronding
vindt plaats in 2014 en de resterende middelen zijn toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling.
Programma Werk en inkomen (5)

Herstructurering Caparis (storting € 126.000)
De raad heeft op 23 april 2012 besloten tot cofinanciering van de herstructurering van de Sociale
Werkvoorziening naar aanleiding van de voorgenomen Wet Werken naar Vermogen (WWnV). Door het
aanpassen van de WWnV en het opschorten van de Participatiewet vanwege het Sociaal Akkoord is de start van
de herstructurering vertraagd. De door de raad beschikbaar gestelde middelen ad € 126.000 zijn in 2013 niet
aangewend. De doelen van de herstructurering (verbeteren rendement; afstoten huisvesting; afbouw afdeling
Ontwikkeling en Integratie; verlaging overheadkosten) zijn echter nog steeds van kracht. Herstructurering is
nog steeds noodzakelijk. Het beschikbare budget van € 126.000 is gestort in de reserve budgetoverheveling.

Klant in zicht (storting € 164.000)
Bij de begrotingsbehandeling 2013 heeft de raad € 1 mln beschikbaar gesteld voor het project Klant in Zicht.
Hoewel het project in het begin enige vertraging heeft gehad, heeft feitelijke afronding van het project half
december 2013 kunnen plaatsvinden. De administratieve afhandeling vindt begin 2014 plaats. Het in zicht
brengen van de klanten van noord Boarnsterhim kon pas na 1 januari 2014 starten. Om deze reden is
€ 164.000 gestort in de reserve budgetoverheveling.
193
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening

Jeugdwerkloosheid (storting € 1.215.600)
Om de jeugdwerkloosheid te bestrijden heeft het kabinet in september 2013 met de centrumgemeenten van de
35 arbeidsmarktregio’s convenanten afgesloten om op regionaal niveau uitvoering te geven aan het Actieplan
Jeugdwerkloosheid. Leeuwarden is de centrumgemeente van de arbeidsmarktregio Fryslân.
Op 25 juni 2013 is de raad in kennis gesteld van de inhoud en doelstellingen van het regionaal actieplan
jeugdwerkloosheid Friesland 2013-2014. Het Actieplan Jeugdwerkloosheid 2013-2014 is door het Rijk
goedgekeurd en er is een decentralisatie-uitkering van € 1.257.000 beschikbaar gesteld voor de uitvoering
ervan. Het bedrag van de decentralisatie-uitkering is te besteden in de periode 2013 tot en met 2014.
In 2013 zijn beperkt uitgaven gedaan. Het resterende bedrag van € 1.215.600 is gestort in de reserve
budgetoverheveling.

Armoedebeleid (storting € 245.000)
Het kabinet heeft besloten om het armoede- en schuldenbeleid de komende jaren te intensiveren en stelt daar
in het Regeerakkoord voor 2014 € 80 mln en voor 2015 en latere jaren € 100 mln extra beschikbaar.
Vooruitlopend daarop is er voor 2013 incidenteel geld beschikbaar gesteld. Voor de gemeente Leeuwarden gaat
het om een bedrag van € 245.000. Dit bedrag is via de septembercirculaire beschikbaar gesteld en is in 2013
niet meer ingezet. Het bedrag is gestort in de reserve budgetoverheveling en dient ter dekking van de kosten
die samenhangen met de intensivering van het armoedebeleid in 2014 (onder andere de uitvoering van het
Kindpakket).
Programma Wonen (6)

Bouwleges (storting € 294.000)
In 2013 zijn leges ontvangen voor een aantal grootschalige bouwprojecten. Een groot deel van de hieruit
voortvloeiende werkzaamheden zijn echter direct gekoppeld aan de voortgang van de bouw en worden derhalve
gemaakt in de periode 2014 t/m 2016. Ter dekking van deze kosten is een bedrag van € 294.000 toegevoegd
aan de reserve budgetoverheveling.
Programma Dienstverlening (8)

Doorontwikkeling digitaal loket (storting € 25.000)
In 2013 is door de raad een incidenteel budget van € 172.000 beschikbaar gesteld budget voor de
doorontwikkeling van het digitaal loket. Veel zaken zijn in 2013 afgewikkeld op een paar zaken na. Deze zijn
doorgeschoven naar 2014. Daarvoor is nog een bedrag nodig van € 25.000. Dit bedrag is in de reserve
budgetoverheveling gestort.
Programma Politiek bestuur (9)

Aanpassingen raadszaal (storting € 22.500)
Bij de jaarrekening 2012 is via de reserve budgetoverheveling een bedrag van € 26.5000 beschikbaar gesteld
voor vervanging van de banken op de publieke tribune in de raadszaal en het realiseren van een snellere
internetverbinding. De vervanging van de banken is in 2013 niet gelukt omdat de eerste leverancier failliet
ging. De tweede leverancier kon niet tijdig leveren omdat de productie in het buitenland plaatsvond. De
besteding van € 22.500 aan de vervanging van de banken vindt alsnog plaats in 2014. Daarom is dit bedrag
gestort in de reserve budgetoverheveling.
194
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Programma Veiligheid en openbare orde (10)

Veiligheidsmiddelen (storting € 25.000)
Door de raad is een budget beschikbaar gesteld van € 25.000 voor inbraakpreventie dat in 2013 niet is
besteed.
Reden hiervoor is dat in 2013 de mogelijkheid bestond om van het Ministerie geld te krijgen voor
inbraakpreventie mits dit ook in 2013 werd besteed. Om aan deze voorwaarde te kunnen voldoen is toen
gekozen voor een groot toezichtoffensief op woninginbraken en de uitvoering van het digitaal opkopersregister
(DOR) door te schuiven van 2013 naar 2014. De raad is via het HUP over dit voornemen geïnformeerd. De
uitvoering van het digitaal opkopersregister (DOR) is doorgeschoven naar het eerste kwartaal van 2014. De
hierdoor ontstane besparing van € 25.000 is om deze reden verrekend met de reserve budgetoverheveling.
Programma Woon- en leefomgeving (14)

Vorstschade winter 2012/2013 (storting € 170.000)
Ten gevolge van de strenge winterperiode 2012/2013 is op diverse wegen en pleinen vorstschade ontstaan
waarvoor in 2013 incidentele middelen beschikbaar zijn gesteld. Bij de werkzaamheden wordt zoveel als
mogelijk aangesloten bij de geplande werkzaamheden waardoor nog niet alle middelen zijn besteed. Het
restant wordt in 2014 aangewend en is in de reserve budgetoverheveling gestort.

Uitvoering groenkaart (storting € 115.000)
De uitvoering van de groenkaart wordt gezien de aard van de werkzaamheden op projectbasis uitgevoerd
waarvoor krediet beschikbaar is gesteld met dekking van incidentele exploitatiebudgetten. Aangezien de
besteding achterloopt bij de planning, is € 115.000 toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. De
besteding vindt plaats in 2014.
Programma Algemene dekkingsmiddelen (15)

Taakmutaties en decentralisatie-uitkeringen (storting € 347.000)
a.
Maatschappelijke opvang (storting € 70.000)
b.
Voorbereidingskosten ESF (storting € 100.000)
c.
Uitvoeringskosten inburgering (storting € 76.000)
d.
Regionale Uitvoeringsdienst (storting € 101.000)
a.
Maatschappelijke opvang (storting € 70.000)
Het kabinet heeft ervoor gekozen om beschermend wonen vanaf 2015 onder te brengen in de WMO.
De verantwoordelijkheid wordt belegd bij de centrumgemeenten maatschappelijke opvang.
Om een adequate voorbereiding op deze nieuwe taak mogelijk te maken en te komen tot goede afstemming
met regiogemeenten en (veld)partijen heeft het Rijk via de septembercirculaire middelen beschikbaar gesteld.
In de decembercirculaire ontvangt elke centrumgemeente nog eens € 70.000. Dit bedrag is gestort in de
reserve budgetoverheveling ter dekking van de voorbereidingskosten die in 2014 worden gemaakt.
b.
Voorbereidingskosten ESF (storting € 100.000)
Voor de periode 2014-2020 is een nieuwe ESF-regeling van kracht. Centrumgemeenten kunnen voor de hele
arbeidsmarktregio een gezamenlijk re-integratieplan indienen waarvoor subsidie uit het Europees Sociaal Fonds
(ESF) aangevraagd kan worden. Daarbij moeten ook organisaties van het Praktijkonderwijs en het Speciaal
onderwijs aangehaakt zijn. Leeuwarden is de centrumgemeente voor de arbeidsmarktregio Friesland.
Centrumgemeenten treden namens de arbeidsmarktregio’s op als aanvrager van ESF-projecten. De
centrumgemeente draagt namens de arbeidsmarktregio de eindverantwoordelijkheid voor het project. Deze
coördinerende rol brengt opstart- en voorbereidingskosten met zich mee. Het Ministerie van SZW stelt daarom
in 2013 via een decentralisatie-uitkering eenmalig een bedrag van € 100.000 per centrumgemeente ter
beschikking als bijdrage in de kosten. Dit bedrag is gestort in de reserve budgetoverheveling ter dekking van de
kosten in 2014.
195
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
c.
Uitvoeringskosten inburgering (storting € 76.000)
Met ingang van 1 januari 2013 is de Wet Inburgering gewijzigd. De verantwoordelijkheid voor inburgering
wordt bij de inburgeringsplichtige gelegd. Voor de groep mensen die voor 1 januari 2013 inburgeringsplichtig
waren en dus nog aan hun inburgeringsplicht moesten voldoen, geldt dat de gemeente verantwoordelijk blijft
voor de handhaving gedurende de inburgeringsperiode. Het kabinet heeft daarom in 2013 landelijk via een
decentralisatie-uitkering eenmalig € 20 mln beschikbaar gesteld voor de uitvoeringskosten inburgering 2014 en
volgende jaren.
Voor de gemeente Leeuwarden gaat het om een bedrag van € 76.000. Dit bedrag is in de reserve
budgetoverheveling gestort ter dekking van de uitvoeringskosten in 2014.
d.
Regionale Uitvoeringsdienst (storting € 101.000)
Voor de invoering van de FUMO per 1 januari 2014 is een bedrag van € 101.000 beschikbaar gesteld via de
algemene uitkering. Dit bedrag wordt aangewend ter gedeeltelijke bekostiging van het Leeuwarder aandeel in
de restformatie van de Milieu Adviesdienst (MAD) in 2014. Het bedrag van € 101.000 is om die reden gestort in
de reserve budgetoverheveling.

Storting restant ISI budget (storting € 190.000)
Voor een gedeelte van het ISI-budget van € 95.000 was voor 2013 geen bestemming aangegeven. Bij de
behandeling van de begroting 2014 is door de raad via moties bepaald waaraan dit budget (in 2014) moet
worden besteed. Het bedrag van € 190.000 is daarom gestort in de reserve budgetoverheveling ten behoeve
van 2014.

Programma Leeuwarden Digitaal (storting € 392.000)
Voor de uitvoering van het programma Leeuwarden Digitaal zijn eenmalige budgetten beschikbaar, waarvan de
besteding over een aantal jaren plaatsvindt. Ultimo 2013 bedroeg het niet bestede bedrag € 392.000. Dit wordt
de komende jaren ingezet ten behoeve van de verdere uitvoering van het programma. Het budget moet
daarom via de reserve budgetoverheveling beschikbaar blijven voor 2014 en volgende jaren.

Transitie- en ontwikkelprogramma (storting € 373.000)
Voor de transitie- en ontwikkelagenda was uit voorgaande jaren een incidenteel budget beschikbaar van
€ 393.000 (zie storting reserve budgetoverboeking jaarrekening 2012). In 2013 is hiervan een bedrag van
€ 19.000 besteed. Voorgesteld wordt om het resterende bedrag van € 373.000 weer te storten in de reserve
budgetoverheveling.

Verplichtingen ICT (storting € 506.000)
In het kader van ICT-investeringen wordt de onderuitputting op kapitaallasten van automatiseringskredieten
ingezet ter dekking van de incidentele uitgaven van diverse ICT-projecten. In de financiële verordening is
geregeld dat dit een soort van gesloten circuit is. Onderuitputting van het budget tijdens het jaar mag besteed
worden voor incidentele ICT-uitgaven; onderuitputting na afloop van het jaar mag overgeheveld worden naar
het volgende jaar, onder voorwaarde dat hier concrete verplichtingen tegenover staan.
De uitvoering van de diverse ICT-projecten loopt lang niet altijd parallel met het dienstjaar, omdat projecten
dikwijls een aanvang nemen in de loop van het jaar. De diverse voorbereidende werkzaamheden met
betrekking tot de herindeling gemeente Boarnsterhim (conversie data bestanden) heeft de nodige vertragingen
en wijzigingen in de planning veroorzaakt. Deze incidentele middelen moeten dus beschikbaar blijven voor het
volgende jaar.
De (deels) niet bestede incidentele middelen voor de uitvoering van de nog lopende ICT-projecten bedragen
over 2013 € 506.000. Dit bedrag is daarom gestort in de reserve budgetoverheveling ten behoeve van de
uitvoering in 2014.
196
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening

Herindeling Boarnsterhim (storting € 1.450.000)
In totaliteit is voor de herindeling een krediet beschikbaar gesteld van € 3,762 mln met dekking in de vorm van
incidentele exploitatiebudgetten, waarvan in 2013 € 1,85 mln nog niet is besteed. Van dit bedrag is € 1,45 mln
toegevoegd aan de reserve budgetoverheveling. Dit wordt in 2014 onder andere nog aangewend voor kosten
inzake diverse conversies programmatuur, documentaire informatievoorziening (archief) en de afrekening
inzake personele inzet bij Boarnsterhim (is in de jaarrekening Boarnsterhim meegenomen als nog te
ontvangen). Het restant-bedrag van € 400.000 is vrijgevallen ten gunste van het resultaat.

Bijdrage nationaal uitvoeringsplan (NUP) (storting € 140.000)
Via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds zijn middelen ontvangen voor het Nationaal UitvoeringsProgramma (NUP). Rijk en medeoverheden willen de kwaliteit van dienstverlening aan bewoners, bedrijven en
instellingen handhaven en waar mogelijk verbeteren. Gebruik van de e-overheid is hiervoor randvoorwaardelijk.
Landelijk wordt hiervoor een bedrag van €104 mln beschikbaar gesteld over de periode 2011 tot en met 2014.
Omdat het om voorfinanciering gaat moeten de gemeenten in 2015 de over de jaren 2011 tot en met 2014
ontvangen bijdragen weer terug betalen. Om in 2015 het bedrag weer te kunnen terugbetalen wordt het in
2013 ontvangen bedrag van € 140.000 gestort in de reserve budgetoverheveling.
197
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
3.1.4
Financiële overzichten
Bij de primitieve begroting 2013 was sprake van een begroot voordeel van € 458.000 zonder rekening te
houden met bijdragen van en stortingen in reserves. Door onttrekking van een bedrag van € 12.000 aan
reserves was er in totaliteit een begrotingsoverschot van € 470.000. Dit begrotingsoverschot is toegevoegd aan
de Algemene Reserve.
In onderstaand overzicht is weergegeven hoe het resultaat na mutaties zicht ontwikkeld heeft na wijziging van
de begroting en hoe dit er voor de rekening uit ziet.
Tabel 25
x € 1.000
Begroting
Begroting
Rekening
Resultaat
2013
2013 na
2013
2013
wijziging
A. Resultaat voor mutaties reserve
B. Mutaties bestemmingsreserves
C. Storting in/onttrekking aan Algemene Reserve in
458
-13.775
-1.531
12.244
12
14.245
7.015
-7.230
-470
-470
-470
0
0
0
5.014
5.014
verband met verwacht voordelig begrotingsresultaat
D. Resultaat na mutaties reserves
Tabel 26
Programma’s
x € 1.000
Begroting 2013
Begroting 2013
Rekening 2013
na wijziging
001 - Cultuur
Lasten
Baten
Lasten
Baten
Lasten
Baten
9.953
63
10.155
70
10.663
344
002 - Jeugd en onderwijs
21.324
3.422
22.183
3.510
21.285
4.177
003 - Economie en toerisme
33.242
29.730
52.757
45.538
46.740
38.800
004 - Sociaal maatschapp. ontwikkeling
44.023
3.008
45.705
3.010
42.702
2.982
127.122
101.441
131.498
104.413
127.983
104.522
006 - Wonen
7.326
3.047
7.833
3.107
6.968
2.446
007 - Infrastructuur/bereikbaarheid
7.140
4.998
8.530
4.998
7.493
4.428
008 - Dienstverlening
3.655
1.458
3.669
1.498
3.687
1.528
009 - Politiek bestuur
8.003
356
8.418
404
11.646
3.820
2.163
005 - Werk en inkomen
010 - Veiligheid en Openbare orde
11.033
297
12.492
1.446
13.839
011 - Sport
6.219
0
6.315
30
6.315
38
012 - Ruimtelijke ordening
1.799
93
1.835
93
1.798
139
013 - Milieu, energie en water
25.563
23.606
25.564
23.606
25.689
24.454
014 - Woon- en leefomgeving
22.705
2.453
23.211
2.453
23.827
2.811
015 - Algemene dekkingsmiddelen
15.892
171.482
24.078
176.292
23.766
180.217
A.
Totaal voor mutaties reserves
Saldo voor mutaties reserves
344.999 345.454 384.243 370.468 374.401 372.869
455
198
-13.775
-1.532
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Ad. C Verrekening resultaten met Algemene Reserve
Tabel 27
x € 1.000
Programma’s
Begroting 2013
Begroting 2013
primitief
A. Totaal voor resultaatbestemming
B. Totaal mutaties bestemmingsreserves
Totaal A + B
na wijziging
Resultaat
2013
Lasten
Baten
Lasten
Baten
Lasten
Baten
344.996
345.454
384.243
370.467
374.401
372.870
10.459
10.471
20.829
35.074
32.662
39.677
355.455 355.925 405.071 405.541 407.063 412.547
C. Mutatie Algemene Reserve in verband
4.584
4.114
4.584
4.114
4.584
4.114
C. met begrotingsjaar
Totaal na resultaatbestemming
360.039 360.039 409.655 409.655 411.647 416.661
Voordelig resultaat
3.1.5
5.014
Begrotingsrechtmatigheid
Begrotingsafwijkingen en -overschrijdingen (beleidsmatig en/of financieel) behoeven autorisatie door de raad.
Daarom zijn hieronder de begrotingsoverschrijdingen 2013 toegelicht op hoofdlijnen (op programmaniveau)
o.b.v. een interne concern brede verschillenanalyse.
Indien het saldo van de afwijking van de baten en lasten van het desbetreffende programma van de rekening
t.o.v. begroting (na wijz.) negatief is, zijn hieronder de oorzaken en achtergronden van de afwijking toegelicht.
Deze afwijkingen zijn rood gemarkeerd in tabel 28 en tabel 29. In kolom ´Verklaring´ van deze tabellen zijn de
nummeringen van de toelichtingen weergegeven.
Toelichting geconstateerde afwijkingen
1.
Programma 001-Cultuur: De afwijking van het saldo van baten & lasten bedraagt €236.000 negatief.
Dit wordt veroorzaakt door exploitatietekort 'de Harmonie' ad €259.000 door tegenvallende
opbrengsten vanwege een teruggang in het aantal bezoekers.
2.
Programma 010-Veiligheid & Openbare orde: De afwijking van het saldo van baten & lasten bedraagt
€655.000 negatief. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere app. kosten /uren Brandweer
€472.000 negatief (meer uren dan begroot) en door de brand Kelders en de preventieve maatregelen
n.a.v. deze brand, in totaal €346.000 negatief.
3.
Programma 014-Woon-en leefomgeving: De afwijking van het saldo van baten & lasten bedraagt
€258.000 negatief. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door hogere lasten Openbaar groen ad
€165.000 neg. i.v.m. het opruimen/wegwerken van de eerste schade die door de najaarsstorm is
aangericht.
4.
Programma 015-Algemene dekkingsmiddelen: De afwijking van het saldo van baten & lasten bedraagt
€5.439.000 neg. Op kosten voormalig personeel is sprake van een nadelig resultaat ad €2.860.000.
Dit resultaat wordt vooral veroorzaakt door een aanvullende storting in de voorziening arbeidskosten
gerelateerde verplichtingen voor het voormalig ambtelijk personeel. Omdat de begroting in 2013 niet
meer gewijzigd kon worden, vindt storting in de voorziening arbeidskosten gerelateerde verplichtingen
in werkelijkheid plaats t.l.v. het rekeningresultaat.
Alle bovengenoemde afwijkingen worden in de Kadernota 2010 van het Platform Rechtmatigheid Provincies en
Gemeenten gecategoriseerd als: Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid maar die niet
tijdig konden worden gesignaleerd.
199
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Ad. E Overzicht lasten en baten na mutaties reserves
Tabel 28
Programma’s
x € 1.000
Begroting
na Rekening Resultaat
wijziging
Lasten 2013
Begroting
primitief
001 - Cultuur
9.953
10.155
10.663
-508
002 - Jeugd en onderwijs
21.324
22.183
21.345
838
003 - Economie en toerisme
34.129
54.110
48.844
5.266
004 - Sociaal maatschapp. ontwikkeling
44.023
45.705
42.702
3.003
127.122
131.498
129.734
1.764
10.551
11.058
10.480
578
007 - Infrastructuur/bereikbaarheid
7.140
8.530
7.564
966
008 - Dienstverlening
3.655
3.669
3.687
-18
009 - Politiek bestuur
8.108
8.523
11.751
-3.228
11.033
12.492
13.864
-1.372
011 - Sport
6.219
6.315
6.315
0
012 - Ruimtelijke ordening
1.799
1.835
1.798
37
013 - Milieu, energie en water
25.713
25.714
26.241
-527
014 - Woon- en leefomgeving
22.705
23.211
23.827
-616
3
015 - Algemene dekkingsmiddelen
26.567
44.657
52.832
-8.175
4
360.041
409.655
411.647
-1.992
005 - Werk en inkomen
006 - Wonen
010 - Veiligheid en Openbare orde
Totaal lasten 2013
Tabel 29
Programma’s
Baten 2013
R2PRG001 - Cultuur
R2PRG002 - Jeugd en onderwijs
R2PRG003 - Economie en toerisme
Begroting
primitief
214
432
704
-272
3.422
4.286
4.968
-682
30.351
49.470
43.141
6.329
3.782
3.754
28
104.413
104.522
-109
R2PRG006 - Wonen
3.297
3.757
3.393
364
R2PRG007 - Infrastructuur/bereikbaarheid
5.805
5.805
5.235
570
R2PRG008 - Dienstverlening
1.458
1.498
1.528
-30
R2PRG009 - Politiek bestuur
356
519
3.935
-3.416
R2PRG010 - Veiligheid en Openbare orde
297
1.591
2.308
-717
0
30
38
-8
R2PRG012 - Ruimtelijke ordening
93
93
139
-46
R2PRG013 - Milieu, energie en water
24.127
24.127
25.035
-908
R2PRG014 - Woon- en leefomgeving
2.453
2.496
2.854
-358
183.718
207.358
215.108
-7.750
-5.014
5.014
R2PRG015 - Algemene dekkingsmiddelen
excl. resultaat
Voordelig resultaat
R2PRG015 - Algemene dekkingsmiddelen incl.
resultaat
Totaal
183.718
207.358
210.094
-2.736
360.040
409.657
411.648
-1.991
200
2
Bedragen x € 1.000
3.008
R2PRG011 - Sport
1
Begroting
na Rekening Resultaat
wijziging
101.441
R2PRG004 - Sociaal maatschapp. ontwikkeling
R2PRG005 - Werk en inkomen
verklaring
1
2
3
4
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
3.2 Balans
3.2.1 Balans
Tabel 30
x € 1.000
Stand
Stand
1-1-2013
31-12-2013
272.945
277.560
228.137
231.180
6.197
6.195
234.334
237.375
Totaal investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut
38.611
40.185
Financiële vaste activa
31.164
28.037
VASTE ACTIVA
Materiële vaste activa
Investeringen met een economisch nut
Materiële vaste activa welke in erfpacht zijn uitgegeven
Totaal materiële vaste activa met een economisch nut
Kapitaalverstrekkingen aan:
4.615
4.304
- deelnemingen
4.452
4.141
163
163
- gemeenschappelijke regelingen
Leningen aan:
13.080
9.471
- woningbouwcorporaties
3.424
2.037
- deelnemingen
1.349
934
- overige verbonden partijen
8.307
6.500
Overige langlopende leningen
Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd >= 1 jaar
Bijdragen aan activa in eigendom van derden
Totaal vaste activa
1.600
1.600
11.840
12.637
29
25
304.109
305.597
133.682
140.069
VLOTTENDE ACTIVA
Voorraden
Niet in exploitatie genomen bouwgronden
6.632
9.388
121.030
127.720
Onderhanden werk
6.017
2.955
Overige voorraden
3
6
43.124
45.424
Bouwgronden in exploitatie
Uitzettingen met een rentetypische looptijd < dan 1 jaar
Vorderingen op openbare lichamen
27.981
30.841
Overige vorderingen
14.687
14.308
456
275
Liquide middelen
18
22
Kassaldo
18
22
15.120
18.531
14.337
17.764
Rekening-courant niet financiële instellingen
Overlopende activa
Nog te ontvangen bedragen
Overige transitorische posten
269
226
Vooruitbetaalde bedragen
514
541
Totaal vlottende activa
191.944
204.046
Totaal-generaal
496.053
509.906
201
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Tabel 31
x € 1.000
Stand
Stand
1-1-2013
31-12-2013
84.113
82.582
Algemene Reserve
18.124
16.453
Overige bestemmingsreserves
57.774
61.115
8.215
5.014
20.862
24.703
20.862
24.703
315.333
342.136
310.053
336.892
5.268
4.979
12
2
420.308
449.158
VASTE PASSIVA
Eigen vermogen
Reserves
Resultaat na mutaties reserves
Voorzieningen
Voorzieningen
Vaste schulden
Onderhandse leningen van:
- binnenlandse banken en overige financiële instellingen
- overige binnenlandse sectoren
Waarborgsommen
Totaal vaste passiva
VLOTTENDE PASSIVA
Netto-vlottende schulden met rentetypische looptijd < 1 jaar
48.081
34.747
Crediteuren
10.377
21.505
Banksaldo BNG
22.604
13.142
Kasgeldleningen
15.000
0
100
100
Overlopende passiva
27.664
25.738
Nog te betalen bedragen
19.086
18.285
Vooruit ontvangen bedragen
4.683
3.590
Overige transitorische posten
3.895
3.863
75.745
60.485
Totaal-generaal
496.053
509.906
Gewaarborgde geldleningen
876.130
883.863
376
333
Overige schulden
Totaal vlottende passiva
Leaseverplichtingen
202
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
3.2.2 Toelichting op de balans
VASTE ACTIVA
In verband met de overgang van de brandweer per 1 januari 2014 naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF) zijn
de boekwaarden van de brandweer per 31 december 2013 vervroegd afgeschreven. In totaal gaat het om een
bedrag van ruim € 8,6 mln. Ter compensatie van deze extra afschrijvingen is van de VRF een vergoeding
ontvangen.
De boekwaarden van de vaste activa zijn per balansdatum als volgt te specificeren:
Tabel 32 Specificatie vaste activa
Materiële vaste activa
Financiële vaste activa
Totaal vaste activa
Boekwaarde
1-1-2013
x € 1.000
Boekwaarde
31-12-2013
272.945
277.560
31.164
28.300
304.109
305.860
Materiële vaste activa
Bij de materiële vaste activa wordt onderscheid gemaakt tussen investeringen:
- met een economisch nut;
- in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut.
Tabel 33 Overzicht materiële vaste activa
€ 1.000
Omschrijving
- Materiële vaste activa met economisch nut
Boek-
Boek-
waarde
1-1-2013
waarde
31-12-2013
228.137
231.180
- Materiële vaste activa welke in erfpacht zijn uitgegeven
6.197
6.195
Totaal materiële vaste activa met economisch nut
234.334
237.375
38.611
40.185
272.945
277.560
Materiële vaste activa met maatschappelijk nut
Totaal materiële vaste activa
Tabel 34 Specificatie materiële vaste activa met een economisch nut
(incl. erfpachtgronden)
x € 1.000
Omschrijving
BoekInves- Desinves- AfschrijBoekwaarde teringen
teringen
vingen
waarde
1-1-2013
2013
2013
2013 31-12-2013
Gronden:
Erfpachtterreinen
Cultuurgronden
Gronden/terreinen m. waardevermindering
Overige gronden
Totaal gronden
6.197
2.334
105
9.709
192
18.345
892
464
192
194
270
Aankoop/Verkoop gronden:
- Erfpachtterreinen
- Cultuurgrond nabij Newtonpark
- RENN4 grond locatie C. Troostraat
Totaal in(des)vesteringen gronden
Woonruimten
Totaal woonruimten
203
700
700
892
322
194
270
1.943
6
54
6.195
2.064
99
10.355
60
18.713
464
2.265
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
BoekInves- Desinves- AfschrijBoekwaarde teringen
teringen
vingen
waarde
1-1-2013
2013
2013
2013 31-12-2013
Investering woonruimten:
- Huisvesting Watercampus
1.943
Bedrijfsgebouwen
-
Onderwijsgebouwen
Stadskantoor
Parkeergarages
Overige gemeentelijke panden
Sportvoorzieningen
Verbouw en restauratie stadhuis
Overige verbouw gebouwen
Noodgebouwen
80.328
16.059
12.915
24.128
15.578
4.448
5.656
428
- Inrichting van gebouwen
Totaal bedrijfsgebouwen
2.534
4.441
7.881
1.194
352
234
2.618
142
365
7.716
906
296
696
113
13
13
586
12.865
162.461
296
26
159.566
16.346
80.244
15.917
16.991
23.941
15.632
4.152
5.256
315
De boekwaarde van de onderwijsgebouwen is per 1 januari 2013 € 1.019.000 hoger dan de boekwaarde ultimo
2012. Er heeft begin 2013 een verschuiving plaatsgevonden van overige gemeentelijke panden naar
bedrijfsgebouwen.
In 2013 zijn de boekwaarden van een aantal panden afgewaardeerd. Het betreft de o.m. de boekwaarden van
de panden Parnas € 765.000 en € 150.000 (zie ook programma 3 Economie en toerisme).
Investeringen bedrijfsgebouwen:
- Nieuwbouw Brandweer
343
- Parkeergarage Tweebaksmarkt
- MFC Vrijheidswijk
- Avondsterweg 1
- RENN4 herhuisv.C. Trooststr.
- Agora 4
- Foeke Sjoerdswei 3
- Div. investeringen in sportvoorzieningen
- Agora 4 Pastorie
- Boerderij Zuidlanden
- Div. onderwijsinvesteringen
- Ov.verb.gebouwen
-Totaal overige investeringen bedrijfsgebouwen
4.441
3.017
1.600
2.287
1.230
1.215
1.194
504
272
247
43
296
Totaal investeringen bedrijfsgebouwen
16.346
6.117
234
9
586
6.117
Grond-, weg en waterb. werken EN:
Rioleringen
38.190
Parkeerhavens- en terreinen
Overige
Totaal Grond weg- waterb. Werk. (EN)
37
613
917
652
37.575
45
49
568
868
39.720
37
746
39.011
1.783
99
368
1.514
Vervoermiddelen
- Diverse investeringen tractie
- Brandweer
999
999
0
- Overige vervoermiddelen
135
40
95
Totaal vervoermiddelen
2.917
99
1.407
1.609
Computers en software
4.091
1.964
1.522
4.533
Overige machines en installaties (EN)
8.166
602
900
7.868
12.257
2.566
2.422
12.401
Overige machines en installaties EN:
Totaal ov. machines en installaties
204
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
BoekInves- Desinves- AfschrijBoekwaarde teringen
teringen
vingen
waarde
1-1-2013
2013
2013
2013 31-12-2013
Investeringen:
- Diverse investeringen computers en software
1.964
- Herstel installaties Techum
420
-Installaties nieuwbouw brandweer
928
- Overige(des)investeringen machines en installaties
182
Totaal (des)investeringen ov. mach. en installaties
928
2.566
928
Overige materiële vaste activa EN:
Onderwijsvoorzieningen
67
67
0
1.140
37
262
915
Totaal ov. materiële vaste activa
1.207
37
329
915
Totaal materiële vaste activa EN
234.334
21.920
17.829
237.375
Diverse materiële vaste activa EN
1.050
In 2013 zijn de nieuwe brandweerkazerne aan de Aldlânsdyk en Post Noord overgenomen door de
Veiligheidsregio Fryslân (VRF). Wat betreft het onderdeel huisvesting is in totaal
een bedrag van € 7,4 mln vervroegd afgeschreven. Het betreffen afschrijvingen op bedrijfsgebouwen
(€ 6,3 mln); overige machines en installaties EN (€ 0,9 mln) en diverse materiële vaste activa EN
(€ 0,2 mln).
Op overige activa van de brandweer is nog een bedrag van € 1,2 mln vervroegd afgeschreven waarvan
€ 0,9 mln betrekking heeft op de overdracht van vervoermiddelen.
Tabel 35 Specificatie van investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk
nut
Omschrijving
x € 1.000
BoekInves- Desinves- AfschrijBoekwaarde teringen
teringen
vingen
waarde
1-1-2013
2013
2013
2013 31-12-2013
Grond-, weg en waterb. werken MN:
31.558
2.644
256
762
Sportvoorzieningen
4.273
101
17
348
4.009
Overige
1.060
14
71
1.003
36.891
2.759
1.181
38.196
Voorzieningen verkeer en water
Totaal grond- weg waterb. Werken MN
273
Per 1 januari 2013 is de boekwaarde bij Sportvoorzieningen € 64.000 hoger en bij de Overige € 64.000
lager ten opzichte van de balans ultimo 2012.
Investeringen:
- Westelijke invalsweg
- Tunnel A.Vonderlingweg-c'buren
- Kenniscampus OV en busstation
- Optimaliseren verkeersluwe gebieden
- Inrichting Frittemastate
- Renovatie bruggen Kalverdijkje
- Fietspad langs de Zwette
- Overige (des)investeringen
Totaalgrond, weg- en waterb. werken MN
205
1.088
400
338
300
150
100
90
170
293
103
2.759
273
33.184
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
BoekInves- Desinves- AfschrijBoekwaarde teringen
teringen
vingen
waarde
1-1-2013
2013
2013
2013 31-12-2013
Overige machines en installaties MN:
Verkeersregelinstallaties
799
Overige machines en installaties
309
Totaal ov. machines en installaties
1.108
445
110
445
1.134
45
264
155
1.398
267
42
Investeringen:
- Oostergoplein VRI
383
- Overige investeringen
62
Totaal ov.machines en install.MN
445
Overige materiële vaste activa MN:
Div. investeringen scholen w.o. 1e inricht.
170
139
Diverse materiële vaste activa MN
442
168
61
549
Totaal
612
307
328
591
38.611
3.511
1.664
40.185
Totaal materiële vaste activa MN
273
Financiële vaste activa
De financiële vaste activa hebben betrekking op kapitaalverstrekkingen, verstrekte geldleningen door de
gemeente, uitzettingen met een rentetypische looptijd van langer dan een jaar en bijdragen aan activa in
eigendom van derden.
Tabel 36 Specificatie van de financiële vaste activa
Omschrijving van het actief
x € 1.000
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
4.615
13.080
4.304
9.471
1.600
1.600
11.840
12.637
29
25
31.164
28.037
Tabel 37 Specificatie van de kapitaalverstrekkingen door de gemeente
x € 1.000
Omschrijving van het actief
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
Aandelenkapitaal CV Blitsaerd
2.262
2.262
Aandelenkapitaal Blitsaerd BV
9
9
Aandelenkapitaal Bank Nederlandsche Gemeenten
290
290
Aandelenkapitaal Fryslân Miljeu
261
261
Deelname BV Sport Leeuwarden
136
136
Deelname Escrow, CBL en ASA
434
434
Aandelenkapitaal Enexis Holding
85
85
Aandelenkapitaal Attero
16
16
Aandelenkapitaal PBE BV
35
35
Aandelenkapitaal Participatiemaatschappij Zuidlanden
57
0
Aandelenkapitaal Zuidlanden Beheer BV
15
15
Kapitaalverstrekkingen door gemeente
Verstrekte geldleningen door gemeente
Overige langlopende leningen
Overige uitzettingen met rentetypische looptijd > 1 jaar
Bijdragen aan activa in eigendom van derden
Totaal financiële vaste activa
Deelnemingen:
206
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving van het actief
Boekwaarde
1-1-2013
Aandelenkapitaal 3 Plus BV
Aandelenkapitaal Caparis
Aandelenkapitaal NV/CV Haven van Harlingen
CV Parkeergarages
Waardecorrectie deelnemingen
Totaal deelnemingen:
Boekwaarde
31-12-2013
8
8
10
10
4
4
2.395
2.141
-1.565
-1.565
4.452
4.141
163
163
4.615
4.304
Gemeenschappelijke regelingen:
Afvalsturing Friesland NV (Omrin)
Totaal kapitaalverstrekkingen door gemeente
De verkoop van de aandelen Essent heeft o.a. als gevolg gehad dat de gemeente aandeelhouder wordt in een
aantal andere vennootschappen. We blijven aandeelhouder van twee vennootschappen omdat die niet zijn
verkocht: Enexis NV (het netwerkbedrijf) en Attero NV (voorheen Essent Milieu).
Voor afwikkelrisico’s is een aantal reserveringen ten laste van de verkoopsom gebracht en ondergebracht in een
aantal vennootschappen. Ook van die vennootschappen is de gemeente Leeuwarden aandeelhouder geworden
(Verkoop Vennootschap BV en CBL Vennootschap BV).
Door de aanhoudende matige economische situatie komen ook de resultaten van de gemeentelijke
deelnemingen onder druk te staan. Voorzichtigheidshalve is een waarde-correctie doorgevoerd van € 1,131
mln.
De deelneming in de CV Parkeergarages is in 2013 verantwoord onder de kapitaalverstrekkingen. Ultimo 2012
stond deze lening nog verantwoord onder verstrekte geldleningen door de gemeente.
In verband met opheffing van Gem. de Zuidlanden is het aandelenkapitaal Participatiemaatschappij de
Zuidlanden afgeboekt.
Tabel 38 Overzicht verloop van verstrekte geldleningen door de gemeente
Omschrijving
Boek- Verstrekte
waarde
1-1-2013
x € 1.000
Buiten-
Boek-
leningen lossingen gewone
waarde
2013
Af2013
2013 31-12-2013
1.387
2.037
Woningbouwcorporaties:
Leningen aan woningbouwcorporaties
3.424
Deelnemingen:
Geldlening Enexis tranche A t/m D
Overige geldleningen
Totaal leningen aan deelnemingen
1.224
454
125
39
1.349
39
770
164
454
934
1.607
0
Overige verbonden partijen:
Geldlening OBL
1.607
Geldlening KBNL (werkkapitaal)
1.300
Lening St. Parkeergarage Leeuwarden
5.400
200
Totaal leningen aan ov. Verbonden partijen
8.307
200
1.607
6.500
1.587
2.061
9.471
Totaal verstrekte geldleningen
13.080
1.300
39
5.200
Een deel van de verkoopopbrengst van de aandelen Essent bestaat uit het verkrijgen van een vordering
(lening) op Enexis. In 2013 is een bedrag van € 453.380 van deze lening (tranche B) afgelost.
207
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Overige geldleningen:
In verband met de afboeking van het aandeel Participatiemaatschappij de Zuidlanden is een aanvullende lening
verstrekt aan Gem. de Zuidlanden Beheer.
De raad heeft op 28 november 2011 besloten een geldlening van € 1,6 mln te verstrekken aan
Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden (OBL) voor de nieuwbouw van Nivo Noord. Het betreft hier een 30 jarige
lening met een rente van 3,75%. In 2012 is gebleken dat ook OBL hard getroffen is door de crisis en
zelfstandig niet kon voortbestaan. Er is gekozen voor ontmanteling van OBL waarbij de gemeente eigenaar is
geworden van de nog in OBL haar bezit zijnde panden. Er is ten behoeve van het overnemen van panden een
nieuwe financieringsarrangement met de bank afgesproken. Het inlossen van leningen van OBL aan bank is
daar onderdeel van. In verband met bovenstaande wordt verwezen naar de toelichting bij opgenomen
geldleningen.
Tabel 39 Overzicht van het verloop overige langlopende leningen
Omschrijving
x € 1.000
Boek- Verstrekte
waarde
1-1-2013
Buiten-
Boek-
leningen lossingen gewone
waarde
2013
Af2013
2013 31-12-2013
Overige langlopende leningen:
Geldlening SPL/VVV
100
100
Rekening-courant St. Proloog
1.500
1.500
Totaal verstrekte geldleningen
1.600
0
0
0
1.600
De rekening-courantverhouding van € 1.5 mln met de St. Proloog is opgenomen onder de overige langlopende
geldleningen. In 2012 stond deze post opgenomen onder de uitzettingen met een rentetypische looptijd < 1
jaar (rekening-courantverhoudingen niet financiële instellingen).
Tabel 40 Specificatie overige uitzettingen met looptijd >= 1 jaar
Omschrijving
Boek- Verstrekte
waarde
Leenbijstand
x € 1.000
Af-
Corr.
Boek-
leningen lossingen
voor-
waarde
1-1-2013
2013
2013
7.764
1.935
1.866
Voorziening leenbijstand
7.833
263
Geldleningen aan WTC Expo
3.326
Krediethypotheken Bijstand
728
Leeuwarder restauratiefonds bij NRF
600
Personeelsleningen E-bikes/zonnepanelen
435
139
3.187
29
768
98
190
600
300
Greenesco duurz.h.stud.huisvesting
Stichting Energiek Hemrik
300
300
343
300
300
295
5
250
Biotrack
Pasture bv finance lease
Stichting Energy Challenges Groningen
Waarborgsommen TPG/bedrijfsrestaurant
-263
69
Duurzaamheidslening Stadsvernieuwing
WTC lening licenties
ziening 31-12-2013
250
100
100
71
71
65
65
37
37
Vereniging Eigen Kracht Wijzer
28
28
Sustainable winners natuurinstall.
13
13
Metal Membranes
10
10
Waardecorrectie geldleningen
Totaal verstrekte geldleningen
-1.300
11.840
208
-1.300
3.289
2.229
263
12.637
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
De geldleningen verstrekt aan Pasture, stichting Energiek Hemrik, Greenesco, Sustainable winners, Metal
Membranes Biotrack en stichting Energy zijn verstrekt uit het Stimuleringsfonds Economische Participatie; dit
fonds werd op 10 november 2010 door de raad vastgesteld.
Vereniging Eigen Kracht Wijzer
Op 22 mei 2013 is in de Algemene ledenvergadering besloten dat de gemeenten Almere, Leeuwarden en
Schijndel leningen zullen verstrekken in het kader van de WMO. Het college van B&W van Leeuwarden heeft dit
voorgelegd aan Gedeputeerde Staten van Fryslân. Met de brief van 22 april 2013 heeft Gedeputeerde Staten
van Fryslân hiermee ingestemd.
Op leenbijstand is een correctie doorgevoerd van € 263.000 (zie ook overzicht opgenomen geldlening van de
gemeente).
Tabel 41 Specificatie bijdrage aan activa in eigendom van derden
Omschrijving
x € 1.000
Boek- Verstrekte
waarde
1-1-2013
Vervangen sportvloer de Golle
29
Totaal verstrekte geldleningen
29
Af-
Buiten-
Boek-
leningen lossingen gewone
waarde
2013
2013
0
4
2013 31-12-2013
4
25
0
25
VLOTTENDE ACTIVA
Tot de vlottende activa behoren voorraden, uitzettingen met een rentetypische looptijd korter
dan één jaar, liquide middelen en de overlopende activa.
Tabel 42 Specificatie vlottende activa:
x € 1.000
Omschrijving van het actief
Voorraden
Uitzettingen met rentetypische looptijd < 1 jaar
Liquide middelen
Overlopende activa
Totaal vlottende activa
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
133.682
140.069
43.124
45.424
18
22
15.120
18.531
191.944
204.046
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
Voorraden
Tabel 43 Specificatie van de voorraden
x € 1.000
Omschrijving voorraden
Grondvoorraden:
- Gronden woningbouw
119.467
123.390
- Gronden bedrijfslocaties
1.563
4.330
- Niet in exploitatie genomen bouwgronden
6.632
9.388
127.662
137.108
Onderhanden werk
6.017
2.955
Overige voorraden
3
6
Totaal voorraden
133.682
140.069
Totaal grondvoorraden
Overige voorraden:
209
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Gronden woningbouw
Tabel 44 Verloop voorraad gronden woningbouw
Omschrijving
x € 1.000
Boekwaarde
Van niet
in expl.
1-1-2013
Gronden
Bij
Af
Boekwaarde
31-12-2013
Grondbank Zuidlanden
78.292
3.626
64
81.854
Zuidlanden plankosten
30.194
1.840
2.366
29.668
6.181
262
0
6.443
Techum (Zuidlanden)
4.621
1.020
2.612
3.029
Wirdum Hekkemieden
1.530
108
81
1.557
Wiarda (Zuidlanden)
Wytgaard
718
62
8
772
Jabikswoude (Zuidlanden)
536
867
-575
1.978
Zuiderburen
-465
724
33
226
Vrijheidswijk Tolhuis
-633
111
29
-551
-1.507
90
14
-1.431
0
0
155
-155
0 8.710 4.787
123.390
Vrijheidswijk Centum
Verliesvoorziening
Totaal gronden woningbouw
119.467
Mutatie boekwaarde
De toename van de boekwaarde van afgerond € 8,7 mln wordt vooral veroorzaakt door bijschrijving van rente
(€ 4,85 mln), bouw- en woonrijpmaken (€ 1,9 mln) en € 1,3 mln voor plankosten in vooral de Zuidlanden.
Daarnaast is voor € 0,24 mln uitgegeven voor grondverwervingen en € 0,17 mln voor compensatieregeling
weidevogels en tot slot € 0,24 mln voor exploitatie en beheer. De afname van de boekwaarde bedraagt ca. €
4,79 mln en is tot stand gekomen door verkopen van € 1,88 mln, een bijdrage van € 1,5 mln van de reserve
grondexploitatie voor afwaardering plankosten De Zuidlanden, overboeking van plankosten naar de
deelgebieden Techum en Jabikswoude ad € 0,86 mln en rentevergoedingen over uitgestelde verkopen van €
0,25 mln. Aan huur en pachtvergoedingen is € 0,07 mln ontvangen en aan enkele bijdragen van derden
eveneens € 0,07 mln.
Verliesvoorziening gronden woningbouw
Voor grondexploitaties die een nadelig resultaat laten zien is het treffen van een voorziening verplicht. Dit
gebeurt door een waardecorrectie op de boekwaarde van gronden in exploitatie. Bij de complexen Wirdum
Hekkemieden en Wytgaard uitbreiding wordt een nadeel verwacht van in totaal € 0,16 mln (2012: geen
verlies). Deze aanvulling is onttrokken aan de reserve grondexploitatie.
Contante waarde
De contante waarde van de resultaten van de complexen woningbouw bedraagt € 6,96 mln.
210
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Gronden bedrijfslocaties
Tabel 45 Verloop voorraad gronden bedrijfslocaties
Omschrijving
x € 1.000
Boek-
van
waarde
niet in
BoekBij
Af
4.904
2.371
371
179
14
273
1-1-2013 exploitatie
Newtonpark 4
Businesspark fase 4
Sportvelden Hemrik
waarde
31-12-2013
5.261
2.277
-17
635
618
-611
28
-583
Marnixveld/Bodeterrein
-1.854
1.854
Verliesvoorziening
-3.230
13
-3.243
Totaal gronden woningbouw
1.563
0 3.067 300
4.330
Leeuwarden-Oost
0
Mutatie boekwaarde
De toename van de boekwaarde ten bedrage van ca. € 3,1 mln is vooral ontstaan door bijdragen aan projecten
vanuit Marnixveld/Bodeterrein voor een bedrag van € 0,77 mln en tussentijdse winstneming (€0,4 mln) en het
afsluiten van deze grondexploitatie. Het eindresultaat van deze exploitatie is toegevoegd aan de reserve
grondexploitatie (€ 0,26 mln). Daarnaast is er een groenstrook aangekocht (€ 0,17 mln) en voor ca. € 0,3 mln
bouw- en woonrijp gemaakt in Marnixveld/Bodeterrein. In het plangebied sportvelden Hemrik is voor ca. € 0,6
mln bouwrijpgemaakt ten behoeve van de ontsluiting van dit gebied. In Businesspark fase 4 zijn naast
rentekosten ad. € 0,08 mln, kosten voor bouwrijp-maken (€ 0,05 mln) en eveneens € 0,05 mln kosten tijdelijk
beheer en exploitatie. De toename in Newtonpark 4 bestaat uit rentebijschrijving (0,18 mln), bouw- en
woonrijpmaken (€ 0,09 mln) en kosten tijdelijk beheer en exploitatiekosten van € 0,04 mln. De afname van de
boekwaarde bestaat uit grondverkopen (€ 0,27 mln) in Businesspark 4 en huuropbrengsten en vergoedingen
voor koopopties (€ 0,02 mln) in Newtonpark 4.
Verliesvoorziening gronden bedrijfslocaties
Voor grondexploitaties die een nadelig resultaat laten zien is het treffen van een voorziening verplicht. Dit
gebeurt door een waardecorrectie op de boekwaarde van gronden in exploitatie. Bij de complexen Newtonpark
4 en Businesspark 4 wordt een nadeel verwacht van in totaal € 3,24 mln (2012: € 3,23 mln). De aanvulling
voor Newtonpark 4 en Businesspark 4 met € 0,01 mln is onttrokken aan de reserve grondexploitatie.
Tussentijdse winstneming
Overeenkomstig het raadsbesluit van 30 oktober 2013 is voor een bedrag van € 0,43 mln tussentijds winst
genomen. Het betrof de complexen Marnixveld (€ 0,40 mln), Leeuwarden-Oost (€ 0,01 mln) en Vrijheidswijk
Tolhuis (€ 0,02 mln).
Contante waarde
De contante waarde van de complexen bedrijfslocaties bedraagt € 3,2 mln nadelig.
211
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Gronden niet in exploitatie
Tabel 46 Verloop voorraad bouwgronden niet in exploitatie
Omschrijving
x € 1.000
BoekNaar
waarde
gronden
1-1-2013 in exploit.
Newtonpark 3
Omgeving WTC/EXPO
Ontwikkeling schoollocaties
Bij
Af
Boekwaarde
31-12-2013
4.580
192
157
4.615
3.551
261
5
3.807
1.206
497
1.815
-112
827
203
729
42
3
768
504
330
249
585
65
2
67
0
0
24
17
7
-146
60
88
-174
-443
-8
12
-463
Watercampus
Afgesl. complexen bedrijven
Afgesl. complexen woningb.
Kalverdijkje zuid
MCL Noord
Hergebruik grond
Leeuwarden West
Kalverdijkje
Nieuw Zaailand
Totaal gronden woningbouw
1.030
-539
539
-3.703
3.768
741
-676
6.632
5.913 3.157
9.388
0
De toename van de boekwaarde bedraagt per saldo € 2,76 mln.
Mutatie boekwaarde
Het project Kalverdijkje is afgesloten met een afdracht aan de reserve grondexploitaties van € 0,49 mln.
Ontwikkeling schoollocaties is met € 0,50 mln toegenomen wat veroorzaakt wordt door kosten bouwrijpmaken
(€ 0,22 mln) ten behoeve van sloop van de Buitenschool en een bodemsanering van Cornelis Trooststraat 27 en
door kosten voor tijdelijk beheer (€ 0,21 mln). Door o.a. verkopen van bouwterrein van Cornelis Trooststraat
27 (€ 0,7 mln) en uitkering brandverzekering van Brandemeer 31 (€ 1,01 mln) is de ontwikkeling van
schoollocaties afgenomen met ca. € 1,8 mln. Het verzamelcomplex afgesloten complexen Woningbouw is met
€ 0,33 mln toegenomen door vooral diverse verwervingen (€ 0,09 mln) en bouwrijpmaken (€ 0,19 mln).
Door o.a. sloop van het Philipsgebouw en aanleggen van een parkeerterrein zijn de kosten bouwrijpmaken
omgeving WTC/EXPO toegenomen met € 0,11 mln. Daarnaast zijn de rentekosten van € 0,13 mln voor een
belangrijk deel verantwoordelijk voor de toename.
De uitgaven in 2013 voor het Project Nieuw Zaailand hebben vooral betrekking op het terugstorten van het
voorlopig projectresultaat (€ 2,5 mln) naar het SIOF conform de programmabegroting 2013. Daarnaast zijn de
werkzaamheden aan de stegen nog in uitvoering. Deze werkzaamheden zullen in 2014 worden afgerond. De
baten hebben betrekking op de ontvangst van de BIRK subsidie. Daarnaast zijn de afrekeningen met de
contractpartners in 2013 conform de Realisatieovereenkomst opgesteld en betaald. Het projectonderdeel bouw
Parkeergarage is hiermee afgerond. De toename van de boekwaarde van grondcomplex Watercampus wordt
vooral veroorzaakt door advieskosten ad. € 0,16 mln en rentekosten (€ 0,03 mln). De toename van de
boekwaarde van Newtonpark 3 wordt grotendeels veroorzaakt door de geboekte rentekosten ad. € 0,16 mln.
Afwaardering
In Newtonpark 3 is de rentebijschrijving (€ 0,16 mln) ten laste van de reserve grondexploitatie gebracht.
212
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Gronden totaal
De totale boekwaarde van de gronden is met € 9,45 mln toegenomen van € 127,7 mln naar € 137,1 mln.
Tabel 47 Voorraad grond totaal
x € 1.000
Boekwaarde per 1 januari 2013
127.663
Bij:
Planontwikkeling
Aankopen grond
Bouw- en woonrijpmaken grond
Rentebijschrijvingen
Exploitatie/tijdelijk beheer
1.365
740
3.548
5.244
203
Uitnames/gerealiseerde winsten
1.182
Storting in voorziening afgesloten complexen
0
Overige kosten
91
12.373
Af :
Verkopen grond
3.011
Subsidies/bijdragen
-251
Voorziening verliesgevende complexen
168
2.928
Mutatie boekwaarde
9.445
Boekwaarde voorraad grond per 31 december 2013
137.108
Onderhanden werk
Tabel 48 Overzicht van het verloop onderhanden werk
Omschrijving
x € 1.000
Boek-
Inves- Desinves- Afschrij-
waarde teringen
teringen
waarde
1-1-2013
2013
Overijsselselaan
0
3.298
3.298
Harmoniekwartier (Binnenstad plus)
0
3.063
3.063
Oldegalileën (Bakker Postma)
1.267
2013
vingen
Boek-
400
2013 31-12-2013
867
Bagijnestraat 57
776
776
Harlingertrekweg 47
397
397
Breedstraat 50
112
112
Culturele hoofdstad 2012
Westelijke invalsweg
-502
1.127
6.493
538
87
6.493
0
Herinrichting Mondriaanbuurt
-117
117
0
Gebiedsontwikkeling Tesselschade/WTC
-176
176
0
Stadsring Heliconweg
-1.007
1.007
0
Fietstunnel Oostergoplein
-1.082
1.082
0
Haak om Leeuwarden
5.786
5.795
Digitaal loket II
-215
194
Werk voor externe partijen
-114
204
Duurzaamheidsprogramma
-125
31
213
-9
-21
152
-62
-94
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
Boek-
Inves- Desinves- Afschrij-
waarde teringen
teringen
vingen
waarde
1-1-2013
2013
Werkplan profilering/acquisitie 2011
-117
5
Fiber to Home
-219
85
BDU - economie 2005-2009
-276
120
Fietsroute Binnenstad-Zuidlanden
-140
194
250
-196
Revitalisering Tesselschadestraat
2013
Boek-
2013 31-12-2013
-112
15
-149
-156
0
274
505
-231
Bestemmingsplannen
-249
236
309
-322
Full Sustainable City
-831
1.796
1.439
-474
Stimuleringsreg. reg. Stedelijke woonkwaliteit
-916
436
Impuls economie Binnenstad
-600
444
475
Baggerplan 2008
-404
243
603
-764
-1.378
622
264
-1.020
Strategische Bereikbaarheid Lwd
0
4.793
5.915
-1.122
Fietspad Leechlân
0
13
1.194
-1.181
Ijshal
0
356
3.000
-2.644
-346
-8.632
-13.001
4.023
6.017
11.284
14.346
2.955
Heechterp-Schieringen
Diverse projecten < € 200.000
Totaal onderhanden werk
-480
-631
Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar
Tabel 49 Vorderingen met rentetypische looptijd korter dan één jaar
x € 1.000
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
27.981
30.841
456
275
a. Vorderingen op openbare lichamen
b. Rekening-courant niet financiële instellingen
c. Overige vorderingen:
-
vorderingen op derden
5.351
5.875
-
belastingvorderingen
4.420
3.564
-
vorderingen bijstandsverlening
8.928
Totaal uitzettingen met rentetypische looptijd < 1 jaar
9.277
18.699
18.716
Af voorziening voor :
-
debiteuren bijstandsverlening
2.605
2.814
-
belastingdebiteuren
624
746
overige
783
848
Totaal vorderingen met rentetypische looptijd < 1 jaar
-4.012
-4.408
43.124
45.424
Vorderingen op derden
Onder de post overige vorderingen zijn ondermeer vorderingen opgenomen op:
- Sport Leeuwarden e.o.
€
1,3 mln
- Parkeergarages Leeuwarden
€
0,6 mln
214
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
- HRP-planontwikkeling
€
0,6 mln
- WTC Beheer BV
€
0,5 mln
De vorderingen op openbare lichamen betreffen hoofdzakelijk vorderingen op de:
- Belastingdienst
€ 17,3 mln
- Veiligheidsregio
€
8,6 mln
- Provincie Fryslân
€
3,8 mln
- Diverse gemeenten
€
0,6 mln
Tabel 50 Ouderdomsanalyse debiteuren
x € 1.000
< 3 maand oud
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
32.957
35.835
3 tot 6 maanden oud
688
236
6 maanden tot 1 jaar
1.835
1.432
ouder dan 1 jaar
2.272
2.777
37.752
40.280
Bijstandsdebiteuren
8.928
9.277
Totaal debiteuren
46.680
49.557
-4.012
-4.408
456
275
43.124
45.424
Ouderdomsanalyse excl. bijstandsdebiteuren
Voorzieningen voor dubieuze debiteuren
Rekeningcourant verhouding niet financiële instellingen
Totaal uitzettingen < 1 jaar
Het bedrag aan debiteuren per 31 december 2013 ouder dan 6 maanden bestaat voornamelijk uit
belastingdebiteuren (€ 3,0 mln).
Rekening-courantverhoudingen niet financiële instellingen
De rekening-courantverhouding met stadsschouwburg De Harmonie geeft ultimo 2013 een debetsaldo aan van
€ 0,28 mln.
De rekening-courantverhouding van € 1,5 mln met de Stichting Proloog is opgenomen onder de langlopende
geldleningen. In de jaarrekening 2012 stond deze post nog onder rekening-courant verhouding niet financiële
instellingen.
Liquide middelen
Tabel 51 Specificatie liquide middelen
x € 1.000
Omschrijving liquide middelen
Kasgelden
Totaal liquide middelen
215
Boekwaarde
1-1-2013
18
Boekwaarde
31-12-2013
22
18
22
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Overlopende activa
Onder de overlopende activa worden onder andere opgenomen:
Tabel 52 Specificatie overlopende activa
x € 1.000
Omschrijving van het actief
Nog te ontvangen bedragen
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
14.337
17.764
Overige transitorische posten
269
226
Vooruitbetaalde bedragen
514
541
15.120
18.531
Totaal overlopende activa
Tabel 53 Specificatie nog te ontvangen bedragen
Omschrijving
Budget inkomensdeel
x € 1.000
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
8.732
Fryslân Werkt
8.355
2.318
Restitutie BTW re-integratietaken participatiebudget
1.385
Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF)
1.857
976
Voorschotbedragen programmakosten WMO
1.315
935
Afvalscheiding en preventie
Balanssaldi hulprekeningen Sociale Zaken
Inkomsten uit parkeerbelasting
34
806
369
801
80
287
Eenmalige teruggave basispremie WAO/WIA
256
Loon naar werken
214
Dividenden: BNG en Enexis/Attero
222
Onroerende zaakbelasting (eigenaren)
214
198
194
Ministerie van Financiën (Algemene uitkering)
189
Exploitatie gymnastieklokalen OBO
204
Rente kapitaalverstrekking CV Parkeergarages
142
Gemeente Vlieland
177
121
105
Stadsconvenant MFC's/WSZ
92
Vergoeding openbaar vervoerregeling
40
Inkomsten uit (buitenreclame)
33
Frieslab 2
231
Wet Sociale Werkvoorziening
128
Vergoedingsregeling handhaving parkeren
200
Overige nog te ontvangen bedragen
609
282
14.337
17.764
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
239
196
Totaal nog te ontvangen bedragen
Tabel 54 Specificatie overige transitorische posten
Omschrijving overige transitorische posten
Overlopende rente woningbouwcorporaties
Renteopbrengst geldleningen
Totaal overige transitorische posten
216
x € 1.000
30
30
269
226
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
PASSIVA
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bedraagt eind 2013 in totaal € 82,6 mln. Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:
Tabel 55 Eigen vermogen
Omschrijving reserve
Boekwaarde
1-1-2013
x € 1.000
Boekwaarde
31-12-2013
Algemene Reserve
18.124
16.453
Overige bestemmingsreserves
57.774
61.115
8.215
5.014
84.113
82.582
Resultaat na mutaties aan/uit reserves
Totaal reserves
Algemene Reserve
De Algemene Reserve dient ter verrekening van begrotings- en rekeningresultaten, dekking van calamiteiten en
verrekening van vermogenswinsten en – verliezen.
Tabel 56 Overzicht verloop van de Algemene Reserve
x € 1.000
Stand Algemene Reserve per 1 januari 2013
18.124
Stortingen :
Reguliere storting
680
Rentetoevoegingen
1.590
Rekeningresultaat 2012
4.115
Winst op verkoop onroerend goed
285
6.670
Onttrekkingen :
Geraamd begrotingsresultaat 2013
8.141
ISI
200
8.341
Netto-mutatie 2013
-1.671
Stand Algemene Reserve per 31 december 2013
16.453
Tabel 57 Overzicht en verloop van de overige bestemmingsreserves
BoekOmschrijving
waarde Inflatie
Stortin-
x € 1.000
Onttrek-
Boekwaarde
bestemmingsreserve
1-1-2013
gen
kingen
31-12-2013
Reserve SIOF:
Doel: Het realiseren van de strategische lange termijn doelen in de hoofdinfrastructuur, economische
infrastructuur, woningmarktversterkende infrastructuur en versterking van de sociale infrastructuur.
Mutaties:
Reguliere storting
605
Europese hoofdstad (rekening 2012)
3.900
700
Afrekening Nieuw Zaailand
2.500
Culturele universiteitscampus
372
Stedelijke economie
584
Wielengebied
953
Nieuw Stroomland
750
Totaal reserve SIOF
13.173
315
7.005
3.359
17.134
Reserve Budgetoverheveling:
Doel: Het overhevelen van budgetten naar het volgende begrotingsjaar mits wordt voldaan aan de bepalingen
van artikel 11 lid 3 van de financiële verordening van de gemeente Leeuwarden.
Mutaties:
6.198
217
5.496
8.102
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
bestemmingsreserve
Reserve ISV III:
Doel: Financiering stadsvernieuwingsprojecten.
Mutaties:
Reguliere storting
Bijdrage wijkaanpak ISV-3
Bijdrage herindeling Kalverdijkje Noord
Herinrichting Binnenstad
Bodemprojecten/geluidssanering
Totaal reserve ISV III
Boekwaarde
Inflatie
1-1-2013
Stortin-
Onttrek-
Boekwaarde
gen
kingen
31-12-2013
1.820
1.000
450
150
3.420
9.476
1.500
580
433
168
75
2.756
8.577
3.150
9.527
Reserve Grondexploitatie:
Doel: Dekking nadelige saldi en risico’s grondplannen.
Mutaties:
Afsl. Kalverdijkje; Marnixveld/Bodeterrein
Tussentijdse winstnemingen
Verkoop Lageweg
Afwaardering hist. Plankosten Zuiderburen
Disagio De Zuidlanden PPS3+
Afw. Newton3;Bakker Postma, strat. verw.
Aanv. verliesgevende complexen
Diversen
Totaal Reserve Grondexploitatie
9.472
Reserve Egalisatie heffingen:
Doel: Egalisatie resultaten opbrengsten kostendekkende tarieven.
Mutaties:
Rioolheffing
1.685
Afvalstoffenheffing
3.312
Hondenbelasting
96
Totaal Reserve Egalisatie heffingen:
5.093
219
3.150
747
426
236
337
1.524
33
64
2
99
512
580
39
551
580
2.230
2.796
137
5.163
Bovenwijkse voorzieningen
Doel: Deze reserve dient ter realisering van bovenwijkse voorzieningen.
Mutaties:
2.251
80
2.331
Revolving Fund Monumenten
Doel: het afdekken van kapitaallasten van uitgezette geldleningen bij het Nationaal Restauratiefonds.
Mutaties:
1.950
-
1.950
Bijdrage subsidie Filmhuis
Doel: Het jaarlijks beschikbaar stellen van een exploitatiesubsidie aan het centrum voor Film in Friesland.
Mutaties:
1.656
74
101
1.629
Reserve Frictiemiddelen:
Doel: Het dekken van frictiekosten die voortvloeien uit de invulling van taakstellingen.
Mutaties:
Reguliere storting
851
Extra storting 2013
800
Vroegtijdige besparingen
Frictiekosten 2013
Totaal reserve Frictiemiddelen
1.352
25
1.651
Reserve Duurzaamheidslening:
Doel: Het verduurzamen van de particuliere woningvoorraad.
Mutaties:
Bijdrage reserve econ. Participatie
Bijdrage project Slim met water
218
160
140
-510
2.399
1.889
1.139
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Boekwaarde
Omschrijving
bestemmingsreserve
Bijdrage project 6 Wijkenaanpak
Totaal reserve Duurzaamheidslening
Inflatie
1-1-2013
Reserve Economische participatie
Doel: Het stimuleren van economische participatie.
Mutaties:
1.029
36
Stortin-
Onttrek-
Boekwaarde
gen
800
1.100
kingen
31-12-2013
3
Reserve BWS Volkshuisvesting:
Doel: Het afdekken van renterisico’s jaarlijkse bijdragen sociale huur- en koopwoningen.
Mutaties:
Subsidie Voorstreek 97-99
Diversen
Totaal BWS Volkshuisvesting
1.144
23
-
1.100
160
302
7
309
Stimulering werkgelegenheid
Doel: Werkgelegenheidsbevordering en economische structuurversterking.
Mutaties:
517
10
132
0
Loon- & Prijsontw. Gesubs. Instell.
Doel: Compensatie inflatie aan gesubsidieerde instellingen.
Mutaties:
613
555
575
14
Kunst in de openbare ruimte
Doel: Door middel van deze reserve dient om de middelen die voortkomen uit de nieuwe percentageverordening kunst in de openbare ruimte worden losgekoppeld van de projectlocatie (bouwwerk).
Mutaties:
416
8
61
Reserve Stadsvernieuwing:
Doel: Financiering stadsvernieuwingsprojecten.
Mutaties:
Bijdr.project stimulering sted. Woonkwaliteit
Totaal reserve Stadsvernieuwing
429
15
Reserve Stedelijke vernieuwing
Doel: Realisering stedelijke vernieuwing
Mutaties:
192
4
-
238
238
908
858
659
607
363
206
196
Garantie financiering PWVB
Doel: Het afdekken van risico’s i.v.m. verstrekte gemeentegaranties bij particuliere woningverbetering.
Mutaties:
176
4
180
Reserve Parkeren
Doel: Financiering van vervanging en uitbreiding parkeervoorzieningen en flankerend beleid.
Mutaties:
886
19
71
798
178
Reserve Afschrijvingen
Doel: Egalisatie van de kapitaallasten van activa met economisch nut.
Mutaties:
177
40
137
115
117
Reserve Egalisatie Verkiezingen
Doel: Het wegnemen van fluctuaties in de begrotingspost verkiezingen.
Mutaties:
123
4
105
Gemeentelijke samenwerking
Doel: Het egaliseren van kosten en opbrengsten als gevolg van de samenwerking tussen de gemeenten
Leeuwarden en Boarnsterhim.
Mutaties:
336
12
99
362
219
85
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
Boekwaarde
Inflatie
Stortin-
Onttrek-
Boekwaarde
bestemmingsreserve
1-1-2013
gen
kingen
31-12-2013
Reserve Egalisatiebijdr. VRF (FLO)
Doel: Egalisatie uitgaven m.b.t. het FlO overgangsrecht van voormalig personeel gemeente en brandweer
Mutaties:
20
20
Herstructurering Binnenstad:
Doel: Het aanpassen van het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte om komen tot een evenwichtige
Woon-, werk- en leefstad.
Mutaties:
Bijdrage reconstructie Tweebaksmarkt
Totaal herstructurering Binnenstad
1.064
21
1.085
Totaal bestemmingsreserves
57.774
1.434
23.251
21.344
0
61.115
Reserve Egalisatiebijdr. VRF (FLO)
Bij de overgang van de Brandweer naar de Veiligheidsregio Fryslân is het FLO overgangsrecht van voormalig
brandweerpersoneel buiten beschouwing gelaten. Afgesproken is dat de VRF de jaarlijks de hieruit
voortvloeiende kosten bij de gemeente in rekening stelt. Er is voor gekozen een reserve te vormen en het
jaarlijks te betalen bedragen hier ten laste van te brengen. De reserve wordt gevoed door de jaarlijks begrote
bedragen voor het FLO overgangsrecht. Als gevolg van deze wijziging is een bedrag van € 20.000 uit de
voorziening Arbeidskosten gerelat. verplichtingen (versterkt ouderdomspensioen Brandweer) in de reserve
gestort.
Tabel 58 Resultaat rekening na mutaties aan/uit reserves
Resultaat rekening na mutaties aan/uit reserves
x € 1.000
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
8.215
5.014
Het jaar 2013 is afgesloten met een positief resultaat van ruim € 5,0 mln ten opzichte van de begroting. Voor
een nadere analyse van het rekeningresultaat wordt verwezen naar de toelichting per programma en de
toelichting op het resultaat in de jaarrekening.
Tabel 59 Overzicht van de stortingen in de reserve budgetoverheveling
x € 1.000
Omschrijving
Herindeling Boarnsterhim
1.370
Jeugdwerkloosheid
1.215
Slim met energie en water
1.117
Verplichtingen O&I-prioritering
506
Sportcomplex Wiarda
450
Programma Leeuwarden Digitaal!
392
Transitie- en ontwikkelagenda
374
Huisvesting
296
Bouwleges
294
Armoedebeleid
245
Impuls Sociale Investeringen (ISI)
190
Vorstschade
170
Activering
164
Veiligheidsmiddelen algemeen
149
Wet sociale werkvoorziening
126
Uitvoering Groenkaart
115
Groen spelen
60
Werkplan profil./acquisitie
50
Programma dienstverlening
25
220
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving
Aanpassingen raadszaal
23
Diverse taakmutaties en decentralisatieuitkeringen:
Nationaal Uitvoeringsplan (NUP)
424
Regionale uitvoeringsdiensten
101
Bijdrage voorbereidingskosten ESF
100
Uitvoeringskosten inburgering
76
Maatschappelijke Opvang
70
771
771
Stand reserve budgetoverheveling per 31 december 2013
8.102
De stortingen in de reserve budgetoverheveling worden op de programma's nader toegelicht.
Voorzieningen
Tabel 60 Overzicht en verloop van de voorzieningen 2013
Omschrijving van de
x € 1.000
Boek-
voorziening
waarde
Stor- Onttrekkingen
4.758
4.292
2.350
6.700
2.638
1.851
1.738
2.751
1-1-2013
Voorziening riolering
Boek-
tingen
waarde
31-12-2013
Doel: Het realiseren van het Gemeentelijke Rioleringsplan.
Voorziening groot onderhoud vastgoed
Doel: Egalisatie van grote onderhoudskosten over de verschillende jaren.
Voorziening MFC Vrijheidswijk:
Doel: Financiële dekking van de jaarlijks benodigde middelen MFC vrijheidswijk
Mutaties:
Aankoop MFC Vrijheidswijk
2.489
Verrekening met exploitatie
Totaal voorziening MFC Vrijheidswijk
2.600
117
228
117
2.717
0
Pensioenen voormalige bestuurders:
Doel: Uit de voorziening worden de pensioenen van de voormalige wethouders bekostigd.
Mutaties:
Naar voorziening arbeidskst. gerelat. verplicht.
3.407
Storting en uitkeringen vm bestuurders
Totaal pensioenen voormalige bestuurders
3.358
Voorziening bodemsanering
1.473
263
215
263
3.621
0
420
1.053
3
83
Doel: Het kunnen voldoen aan de verplichtingen op het gebied van bodemsanering.
Voorziening specifieke risico's
33
53
Doel: Het opvangen van financiële risico’s van nog lopende procedures.
22
Voorziening ISV-1
991
Doel: Het opvangen van verschillen in kasstromen tussen geoormerkte Rijksbijdragen en bijdragen aan
projecten.
Voorziening afgesloten complexen:
Doel: Opvang eventuele kosten planschade en afrondende werkzaamheden verlichting en kunstwerk.
Mutaties:
221
969
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving van de
Boek-
voorziening
waarde
Stor- Onttrektingen
1-1-2013
Bijdrage uit compl. Marnixveld/Bodeterrein
Boek-
kingen
waarde
31-12-2013
800
Diversen
Totaal voorziening afgesloten complexen
816
27
22
827
22
1.621
Voorz. BDU Soc. integr.&veiligh. GSB-III:
Doel: Betreft nog niet bestede Rijksmiddelen.
Mutaties:
Ministerie BiZa: vaststelling GSB 2005 - 2009
336
Kosten inburgering
217
Explotatie
150
Totaal Vrz. BDU Soc. integr.&veiligh. GSB-III
703
0
703
0
Voorziening wijkbudgetten
677
264
264
677
491
18
15
494
-4
477
Doel: Het dekken van toekomstige verplichtingen wijkpanelbudgetten.
Voorziening Zadelfonds monumentenzorg
Doel: Financiering kleinschalige projecten op het gebied van monumentenzorg.
Voorziening BDU - Fysiek 2005-2009 GSB III
473
Doel: Opvang verschillen in kasstromen geoormerkte Rijksbijdragen en bijdragen aan projecten.
Voorziening openbaar vervoer:
Doel: Het verbeteren van de infrastructuur van het openbaar vervoer.
Mutaties:
Bijdrage aan halteplan
75
Bijdrage aan rioleringen
30
Aanpassing rijbaan
28
Bijdrage stelpost openbaar vervoer
22
Diversen
Voorziening openbaar vervoer
387
11
95
11
250
148
Voorziening Arbeidskst gerelat. Verplichtingen:
Doel: Betreft een voorziening voor de uitbetaling van verplichtingen t.a.v. voormalig personeel van de
gemeente en t.a.v. voormalige bestuurders.
Mutaties:
45
52
91
6
281
102
289
94
38
46
Wachtgeld vm bestuurders
FPU
Versterkt ouderdomspensioen brandweer
8
Voormalig ambtelijk personeel
3.085
Overgeboekt van pensioen vm. bestuurders
0
3.085
3.407
3.407
Totaal voorz. arbeidsgerelateerde kosten
334
6.684
426
6.592
Voorziening onderhoud graven fam. Zadel
327
16
4
339
Doel: Het dekken van de kosten van het onderhoud grafbedekkingen van de familie Zadel.
Vrz. exploit./onderhoud gymnastieklokalen
306
399
705
Doel: Egalisatie van grote onderhoudskosten over de verschillende jaren.
Voorziening onderhoud gebouwen onderwijs
255
Doel: Egalisatie van grote onderhoudskosten over de verschillende jaren.
222
275
338
192
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Omschrijving van de
Boek-
voorziening
waarde
Stor- Onttrektingen
1-1-2013
Voorziening Caparis:
Boek-
kingen
waarde
31-12-2013
101
101
0
Doel: het afdekken van het risico.
Voorziening afkoopsommen onderhoud graven
77
20
63
139
97
Doel: Het dekken van de kosten voor onderhoud grafbedekkingen.
Voorziening compensatie groen
16
186
Doel: Bij het kappen van 10 of meer bomen wordt een compensatieplicht opgelegd van 110% per gebied.
Deze compensatieplicht bestaat een uit een herplantplicht op de locatie zelf of indien dit niet mogelijk is een
financiële compensatie in een bedrag per boom. Deze financiële compensatie wordt gebruikt om nadere
invulling te geven aan het versterken van de groenstructuur in de gemeente Leeuwarden.
Voorziening onderhoud verhardingen:
Doel: Het in goede staat hebben en houden van verhardingen.
Mutaties:
Begrote storting 2013
2.496
Afwikkeling grootschalig onderhoud 2010 en 2011
473
Grootschalig onderhoud wegen
2.033
Diversen
25
Totaal voorziening onderhoud verhardingen
2.994
2.033
961
247
220
27
797
166
631
20.862 19.267
15.425
24.703
Voorziening onderhoud openbare verlichting
Doel: Het in goede staat hebben en houden van de openbare verlichting.
Voorziening onderhoud civiele kunstwerken
Doel: Het in goede staat hebben en houden van civiele kunstwerken.
Totaal voorzieningen
Voorziening Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen
In 2013 is met betrekking tot verplichtingen ten aanzien van voormalig personeel een stelselwijziging
doorgevoerd. Een bedrag van € 3.085.000 is in de voorziening Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen
kosten gestort voor verplichtingen ten aanzien van voormalig personeel en voor begeleiding van boventalligen.
Als gevolg hiervan komt met ingang van 2014 de structurele post te vervallen. Besluitvorming hierover heeft
plaatsgevonden bij de vaststelling van de begroting 2014 (zie blz. 242 en 242 Invulling stelpost taakstellen
bezuiniging pakket A).
Ook is in 2013 het saldo van € 3,4 mln ultimo 2013 van de pensioenvoorziening voormalig Bestuurders in de
voorziening Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen kosten gestort. Tot slot is een bedrag van € 20.000
gestort in de reserve egalisatiebijdrage VRF (FLO) (zie de toelichting bij de reserves).
223
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Vaste schulden
Tabel 61 Overzicht van het verloop van opgenomen geldleningen door de gemeente
Omschrijving
BoekOpgeAfwaarde
nomen lossingen
1-1-2013 leningen
2013
x € 1.000
Corr.Boekvoorwaarde
ziening 31-12-2013
Onderhandse leningen van:
- binnenl. banken en ov. instellingen
310.053
48.100
21.261
5.268
1.388
1.414
12
3
13
315.333
49.491
22.688
- overige binnenlandse sectoren
Waarborgsommen
Totaal verstrekte geldleningen
336.892
263
4.979
2
263
341.873
In 2013 zijn twee geldleningen aangetrokken om binnen de kasgeldlimiet te blijven. Een geldlening bedroeg
€ 20 mln tegen een rente van 2,025% en een geldlening van € 25 mln tegen 1,924%. Daarnaast is een
geldlening van € 3,1 mln overgenomen in verband met de situatie rond Ontwikkelingsbedrijf Leeuwarden (OBL)
tegen 3,25%. Hierbij wordt tevens verwezen naar de toelichting bij de verstrekte geldleningen.
Op de geldleningen overige binnenlandse sectoren is een correctie doorgevoerd van € 263.000 (zie ook
specificatie overige uitzettingen met een looptijd >= 1 jaar.
Vlottende passiva
Tot de vlottende passiva behoren de netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar
en de overlopende passiva.
Tabel 62 Specificatie van de netto-vlottende schulden met een looptijd korter dan 1 jaar
x € 1.000
Omschrijving soort lening
- Crediteuren
- Schulden aan openbare lichamen
Boekwaarde
Boekwaarde
1-1-2013
31-12-2013
7.747
16.118
2.630
5.388
- Banksaldo BNG
22.604
13.142
- Kasgeldleningen
15.000
0
- Overige kortlopende schulden
100
100
Totaal kortlopende schulden
48.081
34.748
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
Overlopende passiva
Tabel 63 Specificatie van de overlopende passiva
Omschrijving soort lening
- Nog te betalen bedragen
x € 1.000
19.086
18.285
- Vooruit ontvangen bedragen
4.683
3.590
- Overige transitorische posten
3.895
3.863
27.664
25.738
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
1.694
2.164
Totaal overlopende passiva
Tabel 64 Specificatie nog te betalen bedragen
x € 1.000
Nog te betalen bedragen
Bruto-uitkeringen WWB
224
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Nog te betalen bedragen
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
Af te dragen loonheffing
2.205
2.029
Diverse DIGISUB subsidies
1.763
1.733
Restitutie BTW re-integratietaken participatiebudget
1.385
Fryslân Werkt
1.021
Af te dragen premie ABP
881
931
1.319
820
Diverse uitgaven P-budget
278
661
Div. uitgaven Sociale Zaken
687
Diverse subsidies WMO
585
Vergoeding aan PPS3+
580
Kosten exploitatie gymlokalen/sporthallen
413
Inkomensafhankelijke premie ZVW
351
390
368
Kosten afvalinzameling
202
344
Kosten kwijtschelding riool-en afvalstoffenheffing/belastingen
318
Onderhoud waterkeringen en waterlopen
232
Rijksbijdrage leenbijstand
254
308
269
Af te dragen premies belastingdienst
277
266
Resultaat CV Parkeren
300
246
CAR premie civiele werken
230
197
Uitgaven Klant in Zicht
181
Uitgaven RMC
113
171
Balanssaldi Kruisposten
156
Collectieve verzekering AV Frieso
154
Openbare verlichting
135
Kosten riolering
117
133
Bijdrage in liquidatieverlies MAD
122
Naheffing werkkostenregeling
114
Actieplan jeugdwerkloosheid
1.471
Ministerie van Financiën: Algemene uitkering
1.157
Stadsschouwburg 'De Harmonie'
84
470
Maatschappelijke opvang verslavingszorg
434
Verkeersregelinstallaties/openbare verlichting
428
Fietsroute Binnenstad - Zuidlanden
395
Fietstunnel Oostergoplein
173
BV Sport
143
Elfstedentocht per schaats
132
Vrouwenopvang
111
Vergoeding zelfstandigen Fryslân
59
Overige nog te betalen bedrag < € 0,1 mln.
Totaal nog te betalen bedragen
2.797
2.420
19.086
18.285
Tabel 65 Specificatie van vooruit ontvangen bedragen
x € 1.000
Boekwaarde
1-1-2013
Vooruit ontvangen bedragen
Stortin- Onttrek- Boekwaarde
gen
kingen 31-12-2013
Voorschotbedragen ontvangen van
Europese of Nederlandse overheidslichamen
Participatiebudget
2.167
Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF) 2
521
Onderwijsachterstanden
392
Veiligheidshuis Fryslân (Jeugd)
Veiligheidshuis Fryslân (Veilige publieke taak)
RMC - algemeen
312
225
10.820
10.486
2.501
27
494
1.351
1.487
256
52
28
24
122
45
77
0
312
0
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Boekwaarde
1-1-2013
Vooruit ontvangen bedragen
Stortin- Onttrek- Boekwaarde
gen
kingen 31-12-2013
Preventie kindermishandeling Fryslân
168
-68
100
Maatschappelijke opvang
130
0
130
0
Prov. Alcohol Nuchtere Fries
44
-2
42
0
Duiktaak Hulpverleningsdienst Fryslân
24
136
160
0
924
211
898
237
4.683
12.622
13.715
3.590
Overige vooruit ontvangen bedragen
Totaal vooruitontvangen bedragen
0
Tabel 66 Specificatie van de overige transitorische posten
x € 1.000
Overige transitorische posten
Boekwaarde
1-1-2013
Boekwaarde
31-12-2013
3.888
3.860
7
3
3.895
3.863
Overlopende rente
Toegekende budgetten BWS
Totaal overige transitorische posten
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
Garantstellingen gemeente Leeuwarden:
Ultimo 2013 heeft de gemeente Leeuwarden in totaal aan geldleningen gewaarborgd een bedrag van
€ 883,8 mln. In bijlage D wordt een volledig overzicht gegeven van alle door de gemeente gewaarborgde
geldleningen. Globaal kunnen de door de gemeente gewaarborgde geldleningen als volgt gerubriceerd worden:
Tabel 67 Overzicht garantstellingen 2013
x € 1 mln
Omschrijving garantstelling
Leningen
Garanties hypotheken
Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Overige waaronder Zorggroep Noorderbreedte
Totaal voorzieningen
waarvan Leningen
waarvan
begin
gewaar-
ultimo
gewaar-
2013
borgd
2013
borgd
1.134,5
567,3
1.153,0
576,5
552,6
276,3
558,7
279,4
32,7
32,6
28,0
27,9
1.719,8
876,2
1.739,7
883,8
Ultimo 2013 lopen een aantal contracten voor leaseauto's voor het college van B & W en voor de sociale
recherche. De na 2013 nog te betalen maandtermijnen zijn onder de balans opgenomen als niet uit de balans
blijkende verplichtingen. In totaal gaat het om een bedrag van € 332.869.
FLO overgangsrecht brandweer
In het kader van de regionalisering van de Brandweer is met ingang van 1 januari 2014 al het personeel van de
dienst Brandweer overgegaan naar de Veiligheidsregio Fryslân (VRF). Daarbij is afgesproken dat de kosten voor
het FLO-overgangsrecht voor rekening van de gemeente Leeuwarden blijven. De gemaakte afspraken zijn
vastgelegd in een op een 8 januari 2014 gesloten dienstverleningsovereenkomst (zie de bijlage).
Belangrijkste reden dat dit zo gedaan is, is omdat de jaarlijkse kosten van het FLO-overgangsrecht sterk
fluctueren en er een grote mate van onzekerheid is over de hoogte van de uiteindelijke kosten. Deze
onzekerheid wordt veroorzaakt doordat de werkelijke kosten deels afhankelijk zijn van keuzes die de
medewerkers van de VRF maken en de mate waarin deze medewerkers daadwerkelijk de overstap naar een
tweede loopbaan maken. Daarnaast is het ook nog mogelijk dat er wijzigingen in de wet- en regelgeving
ontstaan, zoals recentelijk de verlenging van de pensioengerechtigde leeftijd van 65 naar 67 jaar, die invloed
op de uiteindelijke kosten hebben. Verder heeft een deel van de toekomstige kosten geen betrekking op
bestaande rechten, maar rechten die vanaf 1 januari 2014 nog opgebouwd moeten worden. Bij een voorziening
226
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
is het normaliter zo dat de kosten van rechten die nog opgebouwd moeten worden, pas als kosten verantwoord
worden (en gedoteerd in de voorziening) in de periode dat het recht opgebouwd wordt.
Verder kan betoogd worden dat ook de kosten van bestaande rechten van medewerkers die nog in dienst zijn
toegerekend zouden kunnen worden aan de jaren dat zij nog een arbeidsprestatie leveren.
Op dit moment is de inschatting dat de gemeente een bedrag van € 5,7 mln aan verplichtingen heeft ten
aanzien van het FLO overgangsrecht van het naar de VRF overgegane brandweerpersoneel. In 2014 vindt er
nader overleg plaats met de Veiligheidsregio.
Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en
semipublieke sector (WNT)
Voor de verantwoording hierover wordt verwezen naar paragraaf 2.2.5. Bedrijfsvoering en
bijlage E Overzicht personele sterkte en personeelslasten.
227
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Jaarrekening
Controleverklaring
Voor de controleverklaring wordt verwezen naar de Memorie van Antwoord, die integraal onderdeel uitmaakt
van deze jaarstukken 2013.
228
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Jaarstukken 2013
Bijlagen
April 2014
229
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Inhoudsopgave Bijlagen
Bijlage A: Inforaster
231
Bijlage B: Verbonden Partijen
271
Bijlage C: Verloop reserves en voorzieningen
307
Bijlage D: Overzicht van gewaarborgde geldleningen
315
Bijlage E: Overzicht personele sterkte, personeelslasten en Wet
normering bezoldiging topfunctionarissen
Bijlage F: Stand van zaken bezuinigingen
321
Bijlage G: Overzicht verstrekte subsidies
335
Bijlage H: Overzicht incidentele lasten en baten en overzicht
structurele stortingen en onttrekkingen
341
Bijlage I: Monitors Inkomen en Monitor Werk & Participatie
347
Bijlage J: Verantwoordingsinformatie Specifieke Uitkeringen (SISA)
395
230
325
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE A
Beleid in beeld
Op http://www.leeuwarden.buurtmonitor.nl staan de meest recente onderzoeksgegevens, feiten en statistieken
over de gemeente. Daar vindt u cijfers over de bevolkingssamenstelling, woningen, werkgelegenheid en
economie, veiligheid, toerisme, sport, cultuur en nog veel meer.
Via de Sociale Index kunt u in één oogopslag in een handig kleurschema zien hoe elke wijk er
sociaal voor staat: sterk, voldoende, kwetsbaar, probleem of zeer zwak. Kijk hiervoor op:
http://www.socialeindex.nl/leeuwarden
231
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Cultuur (1)
Strategisch algemeen doel: Leeuwarden is hèt culturele centrum van Fryslân
Grafiek 1.1
Bezoekersaantallen culturele instellingen, 2009 – 2013
Bron: Leeuwarden in cijfers 2014;bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 1.2
Bezoek aan evenementen in de Blokhuispoort 2013 (rel.) (% inwoners van de
gemeente Leeuwarden die een onderdeel bezocht hebben)
Bron: Wijkenquête 2013;bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Uit de leefomgevingsenquête 2013 blijkt dat ruim de helft van de Leeuwarders geen evenement
o.i.d. in de Blokhuispoort bezocht heeft. Deze vraag is overigens gesteld voor Serious Request. Percentages
tellen op tot meer dan 100% omdat meerdere antwoorden mogelijk waren.
232
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 1.3
Aandeel bezoekers festivals ed. , 2009 – 2013 (% inwoners van 18 jaar en ouder
uit gem. Leeuwarden dat zegt naar een festival/evenement te zijn geweest)
Grafiek 1.3
Percentage (volwassen) Leeuwarders dat naar aantal grotere
festivals/evenementen is geweest, 2009 - 2013
Bron:Wijk- en gemeente-enquêtes;bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Uit de leefomgevingsenquête 2013 blijkt dat - behalve bij de concerten in de Prinsentuin - er in de
afgelopen drie jaar een toename is geweest in het bezoek van de verschillende Leeuwarder festivals.
Grafiek 1.4
Kunstbeoefening door volwassen in 2011 – 2013 (rel.)
Bron:Wijkenquêtes 2011–2013;bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Het verschil tussen 2011 en 2013 kan verklaard worden door het verschil in het aantal
respondenten, met respectievelijk 418 en 2170. De uitkomst van 2013 is derhalve meer betrouwbaar.
233
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Jeugd en onderwijs (2)
Strategisch algemeen doel: Optimale ontwikkeling en deelname aan het
maatschappelijke verkeer van kinderen en jongeren
Grafiek 2.1
Ontwikkelingen leerlingen basis- en speciaal onderwijs, 2004 – 2012
Bron: bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Het aantal leerlingen neemt af in het bij het openbaar basisonderwijs en neemt toe in het bijzonder
basisonderwijs.
Grafiek 2.2
Ontwikkelingen t.a.v. de vroegtijdig schoolverlaters, 2005 – 2012
Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Het aantal vroegtijdige schoolverlaters in Leeuwarden laat een afnemende tendens zien.
234
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 2.3
Geindexeeerde ontwikkeling aantal HBO studenten,
1994 – 2013, Nederland en HBO-vestigingen Leeuwarden
Bron: CBS, DUO HBO-raad en gemeente Leeuwarden;
bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente
Leeuwarden 2014
Toelichting: De ontwikkelingen in het HBO laten een voortdurend oplopende lijn zien met een toenemend aantal
HBO-studenten.
Grafiek 2.4
Aantal HBO, MBO en Voortgezet Onderwijs studenten/leerlingen 2005 – 2012
Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: De ontwikkelingen binnen de verschillende onderwijs vormen laten een voortdurend oplopend
aandeel zien van HBO-studenten, terwijl het aantal leerlingen in het MBO en VO licht daalt.
235
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Economie en toerisme (3)
Strategisch algemeen doel: Een centrumstad met kwaliteit, aantrekkingskracht en
onderscheidende economische potentie
Grafiek 3.1
Geindexeerde werkgelegenheidsontwikkeling Leeuwarden, Friesland en
Nederland (banen werknemers 1 uur per week en meer) , eind 2004 – eind 2012
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: De laatste 7 jaar is het aantal banen van werknemers van 1 uur per week en meer in Leeuwarden
volgens het CBS gekrompen, de Leeuwarder banengroei blijft achter bij de provinciale en landelijke groei, al is
de sterke daling tussen eind 2011 en eind 2012 vrij waarschijnlijk wat overtrokken (door statistische
onbetrouwbaarheid) gezien ook de cijfers van het werkgelegenheidsregister, hieronder, die een gematigder
daling laten zien.
Grafiek 3.2
Ontwikkeling totaal aantal banen Leeuwarden (banen werknemers
15 uur per week en meer), per april, 2005- 2013
Bron: Provincie Fryslân; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
236
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 3.3
Aandeel Leeuwarder werkgelegenheid naar sectoren,
(banen 15 uur per week en meer), 2005 - 2013, per april
Bron: Provincie Fryslân; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Zorg is een duidelijke groeisector sinds 2005, evenals de zakelijke dienstverlening. Industrie, Bouw
en Handel zijn sinds 2005 duidelijk krimpsectoren. Watertechnologie is hier niet afzonderlijk zichtbaar, in totaal
werkten in deze sector in een aantal bedrijven (Vitens, Wetsus, RWZI, Aqua Explorer onder andere) 293
personen in 2009 en 351 in 2012 (2013 nog niet bekend). Inclusief het Wetterskip gaat het om 767 banen.
Daarnaast zitten er veel banen bij toeleveranciers.
Grafiek 3.4
Werkzame beroepsbevolking naar opleidingsniveau,
Leeuwarden en Nederland, 2000 - 2012
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Van de werkzame Leeuwarders hebben steeds meer mensen een hbo- of wo opleidingsachtergrond.
Ten opzichte van 2000 is deze groep met meer dan 60% toegenomen tegen Nederland nog geen 40%. Het
aantal werkzame Leeuwarders met een HAVO/VWO of MBO achtergrond is gestegen met meer dan 20%.
237
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 3.5
Rapportcijfer gegeven door inwoners op aantal aspecten van de binnenstad, 2005
tot en met 2013
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Iedere twee jaar wordt door middel van een ad-random toegestuurde vragenlijst een aantal
inwoners van Leeuwarden gevraagd een oordeel over een aantal aspecten van de binnenstad te geven. Sinds
2005 verbetert het oordeel over de veiligheid, de aankleding & inrichting en parkeermogelijkheden. Netheid en
Cultureel aanbod zijn verbeterd nadat het project Nieuw Zaailand afgerond is.
Grafiek 3.6
Aantal in Leeuwarden gebrachte bezoeken en aantal (unieke) bezoekers
in het kader van vrijetijdsbesteding, 2005 – 2013 (Nederlanders m.u.v.
Leeuwarders)
Bron: Continu Vakantie Onderzoek; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Jaarlijks wordt landelijk gevraagd aan diverse steden naar het aantal bezoeken en bezoekers (een
bezoeker kan meerdere bezoeken afleggen, zo telt Leeuwarden in 2013 632.000 unieke bezoekers die 1,48
miljoen bezoeken afgelegd hebben). In de meeste steden treedt een daling van het aantal bezoekers en
bezoeken op sinds de crisis van 2008. Leeuwarden is één van de weinige steden die (mede) dankzij Serious
Request en de opening van het Fries Museum meer bezoeken hadden in 2013 dan in 2012.
238
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 3.7
Belangrijkste vrije tijds-bezoekredenen om naar Leeuwarden te komen,
2013, Leeuwarden versus alle steden in onderzoek CVO
Bron: Continu Vakantie Onderzoek; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 3.8
Ontwikkeling overnachtingen Leeuwarden en Fryslan, totaal en
hotelovernachtingen, 2000=100
Bron: Provincie Fryslan; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Het aantal hotelovernachtigen nam in Leeuwarden in 2012 toe tot 100.000, het hoogste aantal in
ieder geval sinds 2000. Het totaal aantal overnachtingen (incl. watersport, 2e woningen, campingen) bedraagt
in 2012: 182.000.
239
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 3.9
Ontwikkeling Bed&Breakfast overnachtingen Leeuwarden en
Fryslan, index, 2000=100
Bron: Provincie Fryslan; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Het aantal Bed&Breakfastovernachtigen neemt in Leeuwarden sneller toe dan in Fryslân. In 2000
telde Leeuwarden ruim 1.200 B&B-overnachtingen en Fryslan 39.000. In 2012 kwam Leeuwarden uit op 5.800,
Fryslan op 118.000.
240
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Sociaal maatschappelijke ontwikkeling (4)
Strategisch algemeen doel: Iedereen maatschappelijk actief
Grafiek 4.1
Rapportcijfer voor de manier waarop mensen met elkaar omgaan
Bron: bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: In 2010 is er een trendbreuk te zien in het rapportcijfer voor de manier waarop mensen in de buurt
met elkaar omgaan. De stijgende lijn wordt in 2010 omgebogen naar een neergaande lijn; in 2012 is er weer
een klein herstel te zien.
Grafiek 4.2
Percentage deelname aan activiteiten van de buurtvereniging
Bron: bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: De laatste 10 jaar is het aandeel dat deelneemt aan de activiteiten van de buurtvereniging redelijk
constant (tussen de 11% en de 13%).
241
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 4.3
Inkomensverdeling WMO-gebruikers, 2010 - 2012
Bron: Armoedemonitor Leeuwarden 2010/2012, KWIZ, bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
Grafiek 4.4
WMO-voorzieningen gebruik per 1000 inwoners, 2007 – 2012
Bron: VNG-monitor 2013, bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
242
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Werk en inkomen (5)
Strategisch algemeen doel: Niemand aan de kant
Grafiek 5.1
Ontwikkeling WWB sinds januari 2011, Nederland, Friesland,
Leeuwarden, index, januari 2011=100
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
Grafiek 5.2
Ontwikkeling WW-uitkeringen, Leeuwarden, Fryslân en Nederland,
per eind van het kwartaal, eind 2009 = 100
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
243
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 5.3
Verwijtbare vorderingen (voor 2013) per 100 uitkeringsgerechtigden in een maand
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
Grafiek 5.4
Fraudevorderingen (wetgeving vanaf 2013) per 100 uitkeringsgerechtigden in een maand
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
244
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 5.5
Boetevorderingen (wetgeving vanaf 2013) per 100 uitkeringsgerechtigden in een maand
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
Kaart 5.1
Gezinsinkomen gemiddeld per postcode-gebied laatste jaren
Bron: Cendris, bewerking Statistiek en Onderzoek
Toelichting: De kaart van Leeuwarden geeft in kleuren weer waar gemiddeld lagere inkomens zitten per
postcodegebied (hoe groener, des te lager) over de laatste jaren en waar gemiddeld hogere inkomens zitten
(hoe blauwer, des te hoger).
245
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 5.6
Instroom aantal klanten Nederlandse Kredietbank Leeuwarden, 2005 – 2012
Bron Nederlandse Kredietbank; bewerking Statistiek & Onderzoek Leeuwarden 2014
Grafiek 5.7
Uitstroom aantal klanten Nederlandse Krediet Bank Leeuwarden
Bron:Nederlandse Kredietbank; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: De succesvolle uitstroom laat in de laatste drie jaar een toename zien, en het
aandeel dat nog in traject zit neemt het laatste jaar sterk af (heeft mogelijk te maken met
wijze van registeren).
246
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Wonen (6)
Strategisch algemeen doel: Leeuwarden heeft een aantrekkelijke
woonomgeving met een goed functionerende woningmarkt
Grafiek 6.1
Toevoeging nieuwbouw woningen aan woningvoorraad
Bron: Gemeente Leeuwarden; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Er zijn in 2013 in totaal 377 woningen aan de voorraad toegevoegd. Er zijn 235 woningen nieuw gebouwd en
142 woningen zijn op andere wijze toegevoegd, o.a. door splitsing, vernummering, verbouw van kantoorruimte
naar woonruimte.
Grafiek 6.2
Economische waarde woningvoorraad naar klasse, 2005, 2011
en 2013 (WOZ)
Bron: Gemeente Leeuwarden; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
247
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 6.3
Bruto inkomens tot 20.000 euro (2012) naar WOZ-waarde woningen
(waarin men woont) Nederland en Coropgebied Noord-Friesland
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 6.4
Verdeling van woningen tot 150.000 euro woz-waarde en bruto
inkomens bewoners, Nederland en Noord-Friesland, alle woningen
en alleen corporatiewoningen
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
248
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 6.5
WOZ-waarden woningen vergeleken, Nederland, Friesland, Leeuwarden 2011
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 6.6
Ontwikkeling energielabels woningen gemeente Leeuwarden, 2010-2013
Bron: Klimaatmonitor; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Leeuwarden heeft een relatief oude woningvoorraad, zo’n 75% van de woningen
is van vóór 1976. Op basis van die oude woningvoorraad heeft Leeuwarden veel woningen
met een ongunstig energie label. Van de woningen die gelabeld zijn (ruim 18.000, waaronder
vooral veel corporatie-woningen) is bekend dat Leeuwarden zowel in de koop- als huursector
relatief veel woningen met een ongunstig energie-label (E tot en met G) heeft. Wel heeft
Leeuwarden in 2013 voor het eerst 15 woningen met label A++. En ook groeit het aantal
woningen met A+, A en B-labels sterk, respectievelijk van 47 naar 121, 548 naar 964 en
1304 naar 2137.
249
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Infrastructuur en bereikbaarheid (7)
Strategisch algemeen doel: Een bereikbare en verkeersveilige stad
Grafiek 7.1
Aantal woningen en aantal personenauto’s in de gemeente Leeuwarden
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 7.2
Aantal personenauto’s per woning en per inwoner in de gemeente
Leeuwarden
Bron: CBS; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Het autobezit in de gemeente Leeuwarden steeg tot nu toe sneller dan het aantal
huishoudens/woningen. Aan die stijging én aan de stijging van het aanatal huishoudens/inwoners met één of
twee auto’s lijkt (vooralsnog) een einde gekomen.
250
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 7.3
Aantal geparkeerde auto’s in de gemeente Leeuwarden in de
4 parkeergarages, totaal 2008 t/m 2013
Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 7.4
Aantal geparkeerde auto’s in de gemeente Leeuwarden in de
4 parkeergarage,s afzonderlijk per maand, 2012 en 2013
Bron:Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: In het eerste kwartaal van 2011 is parkeergarage Zaailand weer open gegaan.
Zowel in het 4e kwartaal van 2008 als het 4e kwartaal van 2011 en 2012 worden tegen de
350.000 auto’s geparkeerd. In het jaar 2008, toen alle parkeergarages open waren, werden
1,26 mln auto’s geparkeerd; en 1,24 mln in het eerst volgende hele jaar dat alle parkeergarages
open waren, 2012. In 2013 werden in totaal 1,32 mln auto’s geparkeerd, waarvan 390.000
in het vierde kwartaal tegen 345.000 een jaar eerder. In december 2013 werden bijna 15.000
meer auto’s geparkeerd dan in december het jaar ervoor (Zaailand ruim 9.000 meer). 3FM
Serious Request is daarvoor de vermoedelijke verklaring.
251
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 7.5
Rapportcijfer bewoners van Leeuwarden over aantal bereikbaarheidsen verkeersaspecten Binnenstad van Leeuwarden
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Volgens de eigen inwoners zijn de parkeermogelijkheden voor de auto sinds 2009
sterk verbeterd. De vernieuwde en opgeleverde Parkeergarage Zaailand is daar vermoedelijk
de oorzaak van. Rapportcijfer Bewegwijzering en Bereikbaarheid is in 2011 voor het eerst
gevraagd en laat naar 2013 een stijgende waardering zien. Voor stallingsmogelijkheden fiets
geldt dit vanaf 2009.
Grafiek 7.6
Aantal aanrijdingen met letsel en alleen materiële schade in
Leeuwarden, 2004 – 2013
Bron: Politie; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Voor het eerst in jaren stijgt volgens politiecijfers het aantal aanrijdingen met
letsel en met alleen materiële schade in 2013 (ten opzichte van 2012).
252
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Dienstverlening (8)
Strategisch algemeen doel: Transparante dienstverlening via één herkenbare ingang
waarin de klant centraal staat
Grafiek 8. 1
Klanttevredenheid bij burgers onderdelen telefonisch en balie,
2007 - 2013 (rapportcijfer)
Bron: Benchmark Publiekszaken; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: De baliedienstverlening zit al jaren op een hoog niveau. De telefonische
dienstverlening scoorde in 2012 duidelijk lager dan de jaren 2008 tot en met 2011. In 2013 scoort de
telefonische dienstverlening weer goed en hoger dan jaren ervoor, hier is onder andere d.m.v. training
aandacht voor geweest.
Grafiek 8.2
Oordeel gemeentelijke website door inwoners gegeven
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes;bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
253
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Politiek Bestuur (9)
Strategisch Algemeen doel: Een transparant, effectief en samenwerkend bestuur
Grafiek 9.1
Schaalscore tijdig betrokken bij ontwikkeling van gemeentelijk beleid en plannen
Bron: Gemeente-enquête 2009, 2011 en Wijkenauête 2012
Toelichting: Aan inwoners van Leeuwarden is gevraagd om te oordelen of men op tijd wordt
betrokken bij de ontwikkeling van beleid en plannen van de gemeente Leeuwarden. Hoe hoger
de waarde, des te positiever is men over de tijdige betrokkenheid. In 2013 is men duidelijk
positiever dan in voorgaande jaren.
Grafiek 9.2
Rapportcijfers raad en college van b. en w. 2005 - 2013
Bron: Wijk- en Gemeente-enquêtes (2005 - 2013)
Toelichting: Het oordeel dat de Leeuwarders geven over de raad en het college varieert
door de jaren heen maar zeer beperkt, wel is men in 2013 duidelijk wat positiever.
254
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 9.3
Opkomst gemeenteraadsverkiezingen 1994 – 2013
Bron: Kiesraad; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 9.4
Positie Woonaantrekkelijkheidsindex en Sociaal Economische
Index, 2007 – 2013
Bron: Atlas voor Gemeenten; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: In de Atlas voor Gemeenten worden de vijftig grootste gemeenten met elkaar
vergeleken op veertig aspecten. Hieruit wordt onder andere de Woonaantrekkelijkheidsindex
bepaald. Op positie 1 staat de gemeente met de hoogst gewaardeerde woonaantrekkelijkheid.
Een lage score is dus beter dan een hoge score. Vanaf 2012 verslechterd de positie van Leeuwarden
op de woonaantrekkelijkheid. Cijfer over 2013 is het cijfer zoals opgenomen is in de Atlas van 2013.
255
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 9.5
Samenstellende elementen positie Woonaantrekkelijkheidsindex, 2012 en 2013
Bron: Atlas voor Gemeenten; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Volgens de Atlas voor Gemeenten is Leeuwarden met name qua relatieve positie
op het gebied van veiligheid verslechterd (cijfers over 2012). Atlas voor Gemeenten hanteert bij
gebrek aan informatie een combinatie van registraties m.b.t. vernielingen en geweldsmisdrijven en
baseert zich dus maar op een paar misdrijven en bronnen, met alle beperkingen van dien.
Grafiek 9.6
Samenstellende elementen positie Sociale Economische index, 2012 en 2013
Bron: Atlas voor Gemeenten; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Leeuwarden scoort goed op aantal banen en relatief een gering percentage laagopgeleiden
als percentage van de beroepsbevolking, ook telt Leeuwarden relatief veel banen in groeisectoren
(door Atlas gedefinieerd als banen zakelijke en financiele dienstverlening t.o.v. totaal aantal banen).
Op % bijstandsgerechtigden, werkloosheid en mensen met een inkomen tot 105% van het sociaalminimum (armoede) scoort Leeuwarden ten opzichte van de 50 andere steden lager/slechter. De
score % laagopgeleidenen als % beroepsbevolking komt door in Leeuwarden veel (HBO)-studenten
wonen, zo scoort Groningen een eerste plaats als andere mede studentenstad.
256
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Veiligheid, openbare orde en handhaving (10)
Strategisch Algemeen doel: In Leeuwarden weet en voelt iedereen zich veilig
Grafiek 10.1
Veiligheidsprestatie-index, ontwikkeling 2005 - 2013 Leeuwarden
Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: De grafiek geeft het rapportcijfer voor de veiligheid weer, gebaseerd op politiecijfers en belevingscijfers van inwoners. Sinds 2009 is sprake van enige achteruitgang.
Grafiek 10.2
% Slachtofferschap van delicten 2004 – 2013
Bron: GSB monitor (1998-2006), Integrale Veiligheidsmonitor (2009 en 2011)
Toelichting: Dit betreft het percentage inwoners van Leeuwarden dat slachtoffer is geworden
van een delict. Tussen 2006 en tussen 2009 is overgestapt naar een andere bron voor het
verkrijgen van de informatie, dit kan tot methode effecten geleid hebben waardoor verschillen
groter zijn dan in werkelijkheid. Tussen 2011 en 2013 melden inwoners meer woningdelicten
via de enquête, en ook autodelicten, fietsendiefstal, vernielingen. Maar minder geweldsdelicten.
257
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Kaart 10.1.
Gemiddelde score eiligheidsprestatieindex 2013 naar wijk
Kaart 10.2. Ontwikkeling gemiddelde score Veiligheidsprestatieindex
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
Ontwikkeling VPI 2008 - 2013
-0.8 - -0.5
-0.5 - -0.1
-0.1 - 0.1
0.1 - 0.5
0.5 - 1.2
Bron: VPI Gemeente Leeuwarden
2008 - 2013 naar wijk
Bron: VPI Gemeente Leeuwarden
Toelichting: De index is gebaseerd op feitelijke aangiften bij de politie en
slachtofferschap en beleving van veiligheid en woonomgeving volgens bewoners-
Toelichting: De score op de index is tussen 2008 en 2013 licht gestegen in totaal
enquêtes.
van een 7,1 naar een 7,2. In een aantal wijken trad verbetering op. Achteruitgang (met meer dan een half punt) trad op in Achter de Hoven, Schepenbuurt,
Vogelwijk & Muziekwijk en Valeriuskwartier. Vooruitgang met meer dan een half
punt trad op in Aldlan, Nijlan, Oranjewijk/Tulpenburg, Vlietzone, Vrijheidswijk en
Lekkum e.o..
258
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Sport (11)
Strategisch algemeen doel: Een leven lang bewegen
Kaart 11.2
Kaart 11.1
% vrijwilliger bij een sportvereniging naar wijk, 2013
% lid van een sportvereniging naar wijk, 2013
Bron: Leefomgevingenquête 2013
Bron: Leefomgevingenquête 2013
Toelichting: In Wytgaard is meer dan 25% (0,25) van de respondenten
Toelichting: In een aantal wijken is meer dan 45% (0.45) van de respondenten
vrijwilliger bij een sportvereniging, in Wirdum, Goutum, Zuiderburen en Huizum-
lid van een sportvereniging, in een aantal andere wijken is dit minder dan 20%,
West geeft 20% tot 25% aan vrijwilliger te zijn. In een aantal andere wijken is dit
bijvoorbeeld de Wielenpôlle, Schepenbuurt en Vrijheidswijk. Maar ook Heechterp
minder dan 10%, bijvoorbeeld de Wielenpôlle, Schepenbuurt, Huizum-Oost,
en Schieringen scoren laag, tussen de 20 en 30% is daar lid van een
Heechterp, Vrijheidswijk, Bilgaard & Havankpark, Transvaalwijk & Rengerspark en
sportvereniging.
Westeinde.
259
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 11.1
% lid en vrijwilliger een sportvereniging naar voornaamste bron inkomen 2013
Bron: Leefomgevingenquête 2013
Grafiek 11.2
% lid en vrijwilliger van een sportvereniging naar leeftijdsgroep 2013
Bron: Leefomgevingenquête 2013
260
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Ruimtelijke ordening (12)
Strategisch algemeen doel: De stad ruimtelijk op orde
Grafiek 12.1
Positieve algemene indruk van Leeuwarden onder bewoners, 2001 - 2013
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2014
Toelichting: Aan inwoners van Leeuwarden is gevraagd of men een positieve algemene indruk van Leeuwarden
heeft, 80% bevestigt deze stelling in 2011.
Grafiek 12.2
Vindt u dat er voldoende groen (recreatiegebieden, parken en bossen) is rond/in de
gemeente Leeuwarden en uw wijk of dorp?
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2014
Toelichting: De tendens die in 2011 al ingezet werd met betrekking tot het toenemend
percentage mensen dat vindt dat er voldoende groen is in en rond gemeente is in 2013 versterkt.
261
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends
Milieu, energie en water (13)
Strategisch Algemeen Doel: Een volledig duurzaam Leeuwarden: Schoon, gezond en
veilig
Kaart 13.1
Aantal m2 zonnepanelen en –collectoren per wijk, voorjaar 2013
Bron: LegoGis, schatting door statistiek & onderzoek op basis van luchtfoto
Toelichting: Op basis van luchtfoto’s is het oppervlak van panelen voor elektriciteitsopwekking en boilers
geschat. Geel: oppervlak zonneboilers (leveren warm water), rood: zonnepalen (wekken stroom op) en getal:
totaal oppervlak van beide in een wijk.
262
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Kaart 13.2
Ontwikkeling aantal m2 zonnepanelen en –collectoren per wijk, voorjaar 2012 en
voorjaar 2013
Bron: LegoGis, schatting door statistiek & onderzoek op basis van luchtfoto
Toelichting: Op basis van luchtfoto’s is het oppervlak van panelen voor elektriciteitsopwekking en boilers
geschat. Oranje en rood: oppervlak zonneboilers (leveren warm water) respectievelijk 2012 en 2013, groen:
zonnepalen (wekken stroom op). Zichtbaar is dat in sommige wijken het oppervlak aan PV en of collectoren
sterk gestegen is. Bijvoorbeeld het oppervlak PV in Achter de Hoven, Camminghaburen, Zuiderburen en een
wijk als Bilgaard&Havankpark.
263
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 13.1
Totaal duurzame voertuigen in Leeuwarden geregistreerd, 2010-2014
Bron: Klimaatmonitor; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 13.2
Schatting aantal m² zonnepanelen en -collectoren in Leeuwarden,
2006 - 2013
Bron: LegoGis, schatting door statistiek & onderzoek op basis van luchtfoto’s, meetmoment: voorjaar
Toelichting: Op basis van luchtfoto’s is het oppervlak van panelen voor elektriciteitsopwekking
en boilers (warmwateropwekking) geschat. In totaal is er bij woningen en bedrijven 19.278m²
aan PV-oppervlak aanwezig in het voorjaar van 2013 en 2.249m² aan boileroppervlak. Vooral
tussen voorjaar 2012 en voorjaar 2013 is sprake van een forse toename aan m²-oppervlak PVcollectoren voor de opwekking van elektriciteit.
264
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 13.3
Nieuw bijgekomen oppervlak per wijk PV en collectoren
Bron: CO2 Monitoring; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Grafiek 13.4
Totaal ingezameld huisvuil en grofvuil in kilogram per inwoner per jaar
gemeente Leeuwarden
Bron: Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
265
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 13.5
Scheidingspercentage huishoudelijk afval
Bron: team Milieu gemeente Leeuwarden 2014
266
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Trends Woon- en leefomgeving (14)
Strategisch algemeen doel: Een veilige en leefbare open ruimte
Grafiek 14.1
Oordeel van bewoners van gemeente Leeuwarden of buurt of dorp
afgelopen jaren vooruit of achteruit is gegaan, 2005 – 2013 (%)
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2014
Grafiek 14.2
Percentage inwoners tevreden met onderhoud van, 2005 - 2013
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
Toelichting: Over de periode 2005 t/m 2011 geven de eigen inwoners een stijgende tevredenheid
over het onderhoud van de genoemde categoriën aan. In 2013 zijn de cijfers iets omlaag gegaan.
267
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 14.3
Percentage inwoners dat zich vaak ergert aan:
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2014
Toelichting: gevraagd naar een aantal onderwerpen daalt over een langere periode de ergernis
duidelijk met betrekking tot graffiti en afval in vijvers en grachten en onkruidgroei op verharding.
Beide zijn dit ergernissen aan fysieke zaken. Te volle prullebakken en lawaai van buren zijn door
de jaren heen vrij stabiel qua ergernis.
Grafiek 14.4
Onderwerpen waarvan de inwoner vindt dat het toezicht beter moet
Bron: Gemeente-enquête 2011; bewerking Statistiek & Onderzoek gemeente Leeuwarden 2014
268
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Grafiek 14.5
Wat vindt u van de inzet van de volgende drie partijen, 2011 en 2013
Bron: Diverse wijk- en gemeente-enquêtes; bewerking Statistiek & Onderzoek 2014
Grafiek 14.6
Schaalscore invloed uitoefenen op gemeentelijk beleid 2005 - 2013
Bron: Gemeente-enquête (2009, 2011), Wijkenquête (2005, 2007, 2010, 2012), Leefomgevingsenquête (2013)
Toelichting: Aan inwoners van Leeuwarden is gevraagd om te oordelen of men vindt dat men
invloed kan uitoefenen op het gemeentelijk beleid. In 2013 is men daarover veel positiever,
mogelijk komt dit (onder andere) omdat de vragenlijst vrij kort na de verkiezingen gehouden is.
269
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
270
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE B
Verbonden partijen
271
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Sociale gebiedsont. en cult.
Contactpersoon:
D. Hollander
Volgnummer:
01
Programma:
1
Naam
Stichting Cultureel Centrum De Harmonie
Juridische status
Stichting (B3)
Bestuurlijke positie
Bestuursleden worden voorgedragen aan de gemeente
met besluitvorming in de raad.
Zeggenschap / stemverhouding
Besluiten van het bestuur met belangrijke financiële
gevolgen hebben de goedkeuring nodig van het college.
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
1.
Programmeren en distribueren van een gevarieerd
aanbod aan theater- en muziekvoorstellingen.
2.
Verhuren van zaalruimten tegen commerciële
condities aan uiteenlopende organisaties en
instellingen.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
255.732
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
255.732
Per 01-01-2012
€
691.613
Per 31-12-2012
€
757.674
€
0
Egalisatiereserve
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
37.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
56.000
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Kort vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 3.067.742
Per 31-12-2012
€ 2.492.193
Rekening-courant per 31-12-2013
€
277.705
Resultaat 2012
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij
(na aanvullende gemeentelijke bijdrage
van € 292.324)
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
De Stichting Stadsschouwburg De Harmonie beheert en
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
exploiteert de gemeentelijke schouwburg en voert
zijn opgenomen
daarbij activiteiten uit om de doelstellingen van het
gemeentelijk cultuurbeleid te realiseren.
272
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Sociale gebiedsont. en cult.
Contactpersoon:
D. Hollander
Volgnummer:
01
Programma:
1
De beleidsvoornemens omtrent de verbonden partij
Gelet op de verslechterde financiële positie (recessie,
terugloop bezoekersaantallen) van De Harmonie wordt
sinds 2010 aandacht gegeven aan de financiële
gezondheid in relatie tot de programmering en
bedrijfsvoering. Het streven is dat De Harmonie zonder
tekorten moet kunnen draaien.
In 2013 is in beeld gebracht wat de schouwburg kan
bieden binnen het huidige subsidieniveau. In de
commissie Welzijn van augustus 2013 heeft een
meerderheid van de raadsfracties aangegeven dat
verder ingrijpen in de programmering en de
bedrijfsvoering van de schouwburg niet wenselijk is. Het
jaarlijkse begrotingstekort op basis van het huidige
programma-aanbod van de schouwburg bedraagt
gemiddeld € 3 ton. Dit tekort is vooralsnog tot en met
2017 afgedekt door vastlegging van extra incidentele
middelen in het collegeprogramma 2014-2018 voor de
Harmonie. Een definitieve oplossing moet komen uit de
planontwikkeling rondom een BV Podiumkunsten
(nieuwe organisatievorm schouwburg-poppodium in het
Harmoniekwartier).
273
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
M. Bosma
Volgnummer:
02
Programma:
5
Naam
Stichting Kredietbank Nederland (KBNL)
Juridische status
Stichting
Bestuurlijke positie
Vertegenwoordigd in de Raad van Toezicht
Zeggenschap / stemverhouding
Enkelvoudig
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Uitoefening van het toezicht op de bank op basis van
de Wet op het Financieel Toezicht.
Het verlenen van hulp aan mensen die in financiële
problemen zijn gekomen. De daarmee
samenhangende producten bestaan uit:
Veranderingen die zich hebben voorgedaan gedurende
-
minnelijke regeling van schulden
-
wettelijke regeling van schulden
-
trajectbewaking bij integrale schuldhulpverlening
-
inkomens- en budgetbeheer
Geen
het rekeningjaar in het belang dat de gemeente in de
verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
1.672.497
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
1.686.662
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het eigen
vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
523.706
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
121.261
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€
4.044.197
Per 31-12-2012
€
4.076.564
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 22.831.568
Per 31-12-2012
€ 21.999.755
Kort vreemd vermogen exclusief beheerde
gelden van derden
Per 01-01-2012
€
1.925.318
Per 31-12-2012
€
2.020.897
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Lang vreemd vermogen (lening)
vreemd vermogen
Per 31-12-2013
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
274
€ 1.300.000
€
14.163
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
M. Bosma
Volgnummer:
02
Programma:
5
Visie op de verbonden partij in relatie tot de uitvoering
De Kredietbank Nederland voert in het kader van het
van de doelstellingen die in de begroting zijn
gemeentelijk minimabeleid de schuldhulpverlening uit.
opgenomen
In 2003 is de gemeentelijke visie op de positie en
taken van de toenmalige GKB-F vastgesteld en ten
gevolge daarvan versterkt.
275
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
T. Koster
Sector:
Jeugd, Onderwijs en Cultuur
Contactpersoon:
T. Weidgraaf
Volgnummer:
03
Programma:
2
Naam
Stichting Proloog
Juridische status
Stichting
Bestuurlijke positie
Gemeentelijke toezichthouder tot 1 maart 2013
Zeggenschap/invloed
De Stichting Proloog is tijdelijk een verbonden partij,
gelet op de gemeentelijk toezichthouder en een
verstrekt overbruggingskrediet van € 1,5 mln.
Deze in 2011 aan de stichting Proloog ter beschikking
gestelde kredietfaciliteit van € 1,5 mln was nodig om de
acute liquiditeitsproblematiek van Proloog op te lossen.
Proloog haalt inmiddels weer een positief
exploitatieresultaat, al blijft de situatie voorlopig nog
zorgelijk gezien de geringe weerstandscapaciteit. De
gemeente Leeuwarden zal in 2014 met Proloog
afspraken maken over een aflossingstermijn op dit
krediet.
Op onderstaande wijze wordt vorm gegeven aan de
onderlinge relatie:

3 maandelijkse overleg tussen voorzitter/algemeen

4 maal per jaar overleg over de
directeur a.i. en de Wethouder.
kwartaalrapportages met de controller/algemeen
directeur a.i. en de controller dienst Welzijn en de
accounthouder openbaar onderwijs.

1 maal per jaar overleg over de rekening en de
begroting met het bestuur van Proloog en de
wethouder in bijzijn van de controller dienst Welzijn
en de accounthouder openbaar onderwijs.

Tussentijds overleg over huisvesting,
onderwijsbeleid, leerlingenaantal en in standhouden
met de accounthouder openbaar onderwijs.
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Het in standhouden van het openbaar onderwijs
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
56.201
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
374.672
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
276
€ 1.237.845
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
T. Koster
Sector:
Jeugd, Onderwijs en Cultuur
Contactpersoon:
T. Weidgraaf
Volgnummer:
03
Programma:
2
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
714.134
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
01-01-2012:
€
375.005
31-12-2012:
€
275.009
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 3.831.843
Per 31-12-2012
€ 3.722.246
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Overbruggingskrediet (opgenomen onder
vreemd vermogen
kort vreemd vermogen)
Per 31-12-2013
€ 1.500.000
Het resultaat van de verbonden partij.
2012:
€
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Proloog heeft zicht de afgelopen jaar sterk gemaakt om
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
zowel onderwijskundig als financieel weer gezond te
zijn opgenomen
worden.
318.471
Onderwijskundig:

er is één zeer zwakke school. In overleg met
Proloog worden hier extra maatregelen genomen;

er wordt ingezet op kwaliteit in het kader van het
verbeterplan;

toezicht van uit de inspectie voor het onderwijs;

Er zijn harde maatregelen inzake het afstoten van
dislocaties genomen;

het ziekteverzuim is teruggebracht.
Financieel:

Er is een investeringsstop afgekondigd

het aantal formatieplaatsen zijn teruggebracht naar
het genormeerde aantal.

Bedrijfsvoering is op orde gebracht.

Inzet op groei c.q. stabilisatie van het huidige
leerlingenaantal.
277
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
H. Besselse
Volgnummer:
04
Programma:
3
Naam
WTC Beheer BV
Juridische status
BV
Bestuurlijke positie
Geen formele bestuurlijke positie
Zeggenschap / stemverhouding
De gemeente heeft statutair instemmingsrecht bij
belangrijke bestuursbesluiten
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Het organiseren van beurzen en tentoonstellingen
Veranderingen die zich hebben voorgedaan gedurende
Geen
het rekeningjaar in het belang dat de gemeente in de
verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 31 mei
Per 31-5-2011
€ 12.423.555
Per 31-5-2012
€
3.844.636
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het eigen
vermogen
Voorzieningen per 31 mei
Het vreemd vermogen per 31 mei
Per 31-5-2011
€ 1.158.816
Per 31-5-2012
€
0
Lang vreemd vermogen
Per 31-5-2011
€ 16.602.291
Per 31-5-2012
€ 15.980.712
Kort vreemd vermogen
Per 31-5-2011
€
6.126.101
Per 31-5-2012
€
6.179.278
€
3.437.415
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Lening WTC Beheer BV
vreemd vermogen
Per 31-12-2013
Met het terugbetalen van de rente van de door de
gemeente opgeschoven vorderingen zal aan het einde
van hun boekjaar (mei 2014) gestart worden.
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2011/2012
€ - 8.578.919
(inclusief een bijzondere afwaardering van het
onroerend goed van € 9.966.000).
Indien rekening wordt gehouden met deze bijzondere
last is er sprake een verbetering van het resultaat.
Deze positieve ontwikkeling van de cijfers in
samenhang met de toekomstprognoses heeft de bank
(Rabobank) er toe bewogen WTC via krediet te
blijven financieren. De continuïteit voor het WTC is
daarmee gewaarborgd.
Visie op de verbonden partij in relatie tot de uitvoering
Economische profilering. Het WTC en haar activiteiten
278
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
H. Besselse
Volgnummer:
04
Programma:
3
van de doelstellingen die in de begroting zijn
past in het profiel voor een goede en belangrijke
opgenomen
vestigingsplaats.
279
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Grond, Economie en Vastgoed
Contactpersoon:
H. Besselse
Volgnummer:
05
Programma:
3 en 7
Naam
Ontwikkelingsmaatschappij Westergo CV/BV
Juridische status
CV/BV
Bestuurlijke positie
aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
5,85%
CV
10%
BV
Vestigingsplaats
Harlingen
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Het voor gemeenschappelijke rekening tot ontwikkeling
brengen en uitbreiden van een industrie- en
zeehavencomplex, onder meer door het verwerven van
daartoe bestemde gronden en het aanleggen en
verbeteren van de infrastructurele voorzieningen, het
uitgeven van gronden, voorts het initiëren en
intensiveren van de samenwerking tussen gemeenten
en bedrijven in de zogenaamde Westergozone.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2011 (CV)
€ 5.294.674
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2011 (CV)
niet bekend
Per 01-01-2011 (BV)
€
Per 31-12-2011 (BV)
60.063
niet bekend
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Aandeel CV
€
226.890
commanditair kapitaal (CV) en in het eigen
Aandeel BV
€
3.630
vermogen van de BV
(= 10% van de aandelen)
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2011
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2011
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2011 (CV)
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2011 (CV)
Per 01-01-2011 (BV)
Per 31-12-2011 (BV)
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
niet bekend
€ 9.237.610
niet bekend
€
38.011
niet bekend
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij
Resultaat 2011 CV
niet bekend
Resultaat 2011 BV
niet bekend
9
Dit aandeel is niet gewaardeerd op de balans 280
9
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
zijn opgenomen
281
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Ruimtelijke Ordening en Inrichting.
Contactpersoon:
L. Kappert
Volgnummer:
06
Programma:
7
Naam
Parkeergarages Leeuwarden CV
Juridische status
CV
Bestuurlijke positie
Stille vennoot
Zeggenschap/invloed
50%
10
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Zorg dragen voor openbare parkeerplaatsen middels het
verwerven en behouden van parkeergarages en het
beheren en exploiteren van die parkeergarages.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
In 2012 heeft een afwaardering plaatsgevonden van de
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
boekwaarde van parkeergarage Hoeksterend met
gemeente in de verbonden partij heeft
€ 2,5 mln. De deelneming in de CV is om deze reden
eveneens met € 2,5 mln afgewaardeerd ten laste van de
reserve parkeren.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 2.940.201
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€ 2.686.370
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Commanditair kapitaal
eigen vermogen
Per 01-01-2012
€ 2.605.650
Per 31-12-2012
€ 2.351.819
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
0
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
0
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Kort vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 1.639.000
Per 31-12-2012
€ 1.506.652
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Lening (aan de st. parkeergarages Leeuwarden)
vreemd vermogen
Per 31-12-2013
€ 5.200.000
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€ - 253.831
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
De CV de ruimte geven om de bedrijfsvoering te richten
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
op het optimaliseren van het resultaat.
zijn opgenomen
10
Parkeergarages Leeuwarden CV is een samenwerkingsorgaan tussen de Stichting Parkeergarage Leeuwarden /
Parkeergarages Leeuwarden BV als beherend vennoot en de gemeente Leeuwarden als stille vennoot.
282
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en -beheer
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Bouwen, Wonen en Milieu
Contactpersoon:
H. Boer
Volgnummer:
07
Programma:
12
Naam
Afvalsturing Friesland NV (Omrin)
Juridische status
NV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
Beperkt (12% van de aandelen)
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Verwerken van afval op een efficiënte en milieu
hygiënische manier
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
40.546.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
41.634.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Aandelenkapitaal
eigen vermogen
360 aandelen à € 450
€
162.000
Agioreserve
€
1.361
Totaal
€
163.361
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
13.515.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
12.711.000
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 162.331.000
Per 31-12-2012
€ 155.386.000
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 31.998.000
Per 31-12-2012
€ 36.761.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
€
1.183.000
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
Conform het bepaalde in art. 23 lid van de statuten
wordt 7% primair dividend over het nominale bedrag
van de aandelen uitgekeerd, zijnde een bedrag van
€ 95.000. De resterende winst is ten gunste van de
Algemene Reserve gebracht.
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
zijn opgenomen
283
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Bouwen, Wonen en Milieu
Contactpersoon:
H. Boer
Volgnummer:
08
Programma:
12
Naam
NV Fryslân Miljeu (Omrin)
Juridische status
NV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
50%
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Inzamelen van afval en het schoon- en berijdbaar
houden van wegen c.a. op een efficiënte en milieu
hygiënische manier
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 4.317.000
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€ 4.537.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Aandelenkapitaal
eigen vermogen
41.612 aandelen à € 4,53
€
188.502
Agioreserve
€
72.577
Totaal
€
261.079
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
143.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
100.000
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 1-1-2012
€ 4.641.000
Per 31-12-2012
€ 5.338.000
Kort vreemd vermogen
Per 1-1-2012
€ 6.132.000
Per 31-12-2012
€ 8.553.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
€
442.000
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
Conform het bepaalde in art. 19 lid 5 van de statuten
wordt hiervan 7% primair dividend over het nominale
bedrag van de aandelen en agio uitgekeerd, zijnde een
bedrag van € 60.000. De resterende winst is deels
uitgekeerd aan aandeelhouders, deels gereserveerd of
toegevoegd aan het eigen vermogen.
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
zijn opgenomen
284
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Zorg, Hulpverlening, Sport
Contactpersoon:
I. Gaspers
Volgnummer:
09
Programma:
1, 2 en 11
Naam.
BV Sport
Juridische status.
BV
Bestuurlijke positie.
Aandeelhouder
Zeggenschap/invloed.
100% van de geplaatste aandelen
Vestigingsplaats.
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt.
Uitvoering van het gemeentelijk sportbeleid met als
strategisch doel: een sportieve, gezonde en leefbare
samenleving.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 1.611.078
per 31 december van het rekeningjaar.
Per 31-12-2012
€ 1.895.897
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Aandelenkapitaal
€
45.378
eigen vermogen.
Agioreserve
€
90.756
Totaal
€
136.134
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
264.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
67.698
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar.
Per 01-01-2012
€
0
Per 31-12-2012
€
0
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 2.212.897
Per 31-12-2012
€ 3.200.963
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Per 31-12-2011
€ 1.179.413
vreemd vermogen
Per 31-12-2012
€ 1.680.469
Dit betreft voornamelijk nog te ontvangen huur over het
vastgoed. De looptijd hiervan is minder dan een jaar.
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€
355.088
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
De BV Sport beheert en exploiteert de gemeentelijke
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
sportaccommodaties en voert een breed scala aan
zijn opgenomen.
activiteiten uit om de doelstellingen van het
gemeentelijk sportbeleid te realiseren.
De geleverde prestaties van de verbonden partij in
De geleverde prestaties hebben bijgedragen aan de
relatie tot het gemeentelijk beleid.
realisering van het gemeentelijke strategische doel.
285
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Werk en Inkomen
Contactpersoon:
M. Bosma/A. Wijkhuijs
Volgnummer:
10
Programma:
5
Naam
Caparis NV
Juridische status
NV (structuurregime)
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
22,2 %
Vestigingsplaats
Drachten
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Uitvoering Wet sociale werkvoorziening
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
- 3.995.000
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
60.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€ 9.990 (aankoopwaarde aandelen)
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
1.474.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
1.598.000
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€
9.281.000
Per 31-12-2012
€ 10.464.000
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 17.264.000
Per 31-12-2012
€ 11.639.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Leeuwarden is 1 van de 8 deelnemers in de GR SW
vreemd vermogen
Fryslân.
De GR heeft een garantstelling van geldleningen met
Caparis.
Het resultaat van de verbonden partij.
2012
€ -5.031.000
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Vooruitlopend op de nieuwe Participatiewet is door de 8
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
aandeelhoudende gemeenten besloten een start te
zijn opgenomen
maken met (versnelde) afbouw van Caparis NV. Er is
nog geen besluit over de toekomstige rol voor Caparis
NV naast de afbouw van de WSW.
286
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Algemene Zaken
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Financiële Dienstverlening
Contactpersoon:
D. Klaver
Volgnummer:
11
Programma:
15
Naam
Bank Nederlandse Gemeenten
Juridische status
NV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap / stemverhouding
Gering (0,21% van de aandelen)
Vestigingsplaats
Den Haag
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Verstrekken van kredieten aan Nederlandse Gemeenten
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
1.897 mln
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
2.752 mln
€
290.355
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 134.563 mln
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€ 139.476 mln
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
€
332 mln
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
2012 ( na belasting)
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
zijn opgenomen
287
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
M. Bosma
Volgnummer:
12 a
Programma:
15
Naam
Attero (Essent Milieu Holding NV)
Juridische status
NV
Bestuurlijke positie
aandeelhouder
Zeggenschap / stemverhouding
Gering (0,0108% van de aandelen)
Vestigingsplaats
‘s-Hertogenbosch
Het openbaar belang dat behartigd wordt
De vennootschap heeft als doel het deelnemen in
vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van
afvalverwijdering en –verwerking, recycling/verwerking
en het geschikt maken van afval tot producten voor
hergebruik en energieopwekking.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Na afsplitsing van het afvalverwerkingsbedrijf en daarop
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
volgende verkoop van de aandelen Essent NV is de
gemeente in de verbonden partij heeft
gemeente aandeelhouder geworden van het
afvalverwerkingsbedrijf.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Niet bekend
per 31 december van het rekeningjaar
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Per 31-12-2012
€
16.287
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Niet bekend
Per 31 december van het rekeningjaar
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Niet bekend
per 31 december van het rekeningjaar
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Niet bekend
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Partij is niet betrokken bij de uitvoering van
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
doelstellingen die in de begroting zijn opgenomen.
zijn opgenomen
288
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
M. Bosma
Volgnummer:
12 b
Programma:
15
Naam
Enexis Holding NV
Juridische status
NV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap / stemverhouding
Gering (0,0558% van de aandelen)
Vestigingsplaats
Rosmalen
Het openbaar belang dat behartigd wordt
De vennootschap heeft als doel:
a.
distributie en transport van energie
b.
in stand houden, beheren, exploiteren en uitbreiden
van distributie- en transportnetwerken
c.
uitvoering van taken op grond van Elektriciteitsnet
1998 en Gaswet
d.
overige activiteiten binnen de grenzen van de wet
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Na afsplitsing van het netwerkbedrijf en daarop
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
volgende verkoop van de aandelen Essent NV is de
gemeente in de verbonden partij heeft
gemeente aandeelhouder geworden van het
netwerkbedrijf.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Niet bekend
per 31 december van het rekeningjaar
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Per 31-12-2012
€
84.150
€
0
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Niet bekend
Per 31 december van het rekeningjaar
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Niet bekend
per 31 december van het rekeningjaar
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Niet bekend
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Partij is niet betrokken bij de uitvoering van
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
doelstellingen die in de begroting zijn opgenomen.
zijn opgenomen
289
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Concernstaf
Portefeuillehouder:
S. Feitsma
Sector:
Concernstaf
Contactpersoon:
Bosma, M.
Volgnummer:
12 c
Programma:
15
Naam
Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V.
Juridische status
BV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap / stemverhouding
Gering (0,0234% % van de aandelen)
Vestigingsplaats
‘s-Hertogenbosch
Het openbaar belang dat behartigd wordt
In afwachting van een uitspraak van de rechter het, via
eigendom van aandelen, borgen van de publieke
belangen die gemoeid zijn met o.a. productie van
elektriciteit door de kerncentrale te Borssele.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
De rechter heeft in kort geding bepaald dat de verkoop
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
van het 50% belang van Essent in de NV EPZ niet mag
gemeente in de verbonden partij heeft
worden verkocht aan RWE. De verkopende
aandeelhouders blijven dus voorlopig eigenaar van het
50% belang van Essent NV.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Niet bekend
per 31 december van het rekeningjaar
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Per 31-12-2012
€
35.289
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Niet bekend
Per 31 december van het rekeningjaar
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Niet bekend
per 31 december van het rekeningjaar
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Niet bekend
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Partij is niet betrokken bij de uitvoering van
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
doelstellingen die in de begroting zijn opgenomen.
zijn opgenomen
290
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
diverse
Sector:
Projecten
Contactpersoon:
H. de Haas
Volgnummer:
14 a/b
Programma:
6 en 12
Naam
GEM Beheer BV/CV (De Zuidlanden)
Juridische status
BV/CV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
100%
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Het realiseren van een woongebied van ca. 6.500
woningen, en het realiseren van gebieden voor
dienstverlening ten behoeve van kantoren, commerciële
voorzieningen c.a.
Daarnaast: diverse verkeerstechnische aanpassingen,
Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV), diverse nietcommerciële voorzieningen (scholen, sport,
kinderopvang, etc.)
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Gemeente is sinds 2010 de enige aandeelhouder
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
GEM Beheer BV heeft een aandelenkapitaal van
Per 31 december van het rekeningjaar
€ 18.000.
Het aandelenkapitaal is tevens het eigen vermogen
GEM Beheer CV heeft een commanditair kapitaal van
€ 250.000
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
De gemeente heeft door middel van een transactie op
eigen vermogen
16 december 2010 alle aandelen in de BV evenals het
volledige commanditair kapitaal in de CV verkregen.
Het vreemd vermogen per 1 januari en
In 2011 heeft de gemeente de lening van € 36 mln
per 31 december van het rekeningjaar
overgenomen alsmede het onderhanden werk. Feitelijk
gezien zijn alle activiteiten ondergebracht bij de
gemeente.
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€ 5.002
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Er is nog geen resultaat geboekt omdat er nog geen
deel exploitatiegebied is afgesloten.
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
De juridische entiteit van de BV en CV De Zuidlanden
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
wordt aangehouden zolang de deelexploitatie Techum
zijn opgenomen
nog niet is afgerond. De feitelijke aansturing vindt
volledig vanuit de gemeente Leeuwarden plaats. Het
aanhouden van de juridische entiteiten vindt plaats
vanuit financieel en fiscale overwegingen.
291
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Grond, Economie en Vastgoed
Contactpersoon:
R. Vrancken
Volgnummer:
15
Programma:
6 en 12
Naam
3 plus BV
Juridische status
BV
Bestuurlijke positie
Aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
40%
Besluitvorming op basis van unanimiteit
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Het realiseren (kostenneutraal) van
woningbouwprojecten in vooral het binnenstedelijk
gebied van de gemeente Leeuwarden in de periode 2003
tot 2015 middels een publiek-private samenwerking
tussen de gemeente Leeuwarden en Consortium Noord
BV
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
De BV is in 2003 opgericht. De gemeente heeft een
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
belang van 40% in de BV; de overige 60% is in handen
gemeente in de verbonden partij heeft
van Consortium Noord BV.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Aandelenkapitaal
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 20.000
Per 31-12-2012
€ 20.000
Algemene Reserve (incl. onverdeeld resultaat)
Per 01-01-2012
€ -4.209
Per 31-12-2012
€ -6.522
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Aandelenkapitaal per 31-12-2012
€
8.000
eigen vermogen
Algemene Reserve per 31-12-2012
€
- 2.608
Totaal
€
5.392
(40%)
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
0
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
0
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Kortlopend vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2011
€ 109.315
Per 31-12-2012
€
95.680
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€
- 2.313
Overeengekomen is een neutraal eindresultaat aan het
einde van de samenwerkingsperiode op 31 december
2014. Indien geen neutraal eindresultaat is behaald zal
292
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Grond, Economie en Vastgoed
Contactpersoon:
R. Vrancken
Volgnummer:
15
Programma:
6 en 12
de samenwerking met maximaal vijf jaar worden
verlengd om dit alsnog te bereiken. Het beheer van het
Reservefonds waarmee de (positieve of negatieve)
project resultaten worden verrekend geschiedt door de
BV
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Het Consortium Noord BV bestaat uit de CHF en een
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
viertal onder de naam De Fuut BV samenwerkende
zijn opgenomen
bouwbedrijven. Deze partijen zorgen in principe voor de
uitvoering van de Algemene vergadering van
Aandeelhouders (AvA) overeengekomen projecten tegen
het op grond van een overeengekomen basisrekenmodel
bepaald bedrag.
Doordat binnen de AvA besluitvorming op basis van
unanimiteit geschiedt, kan directere beïnvloeding door
de gemeente plaatsvinden op woningbouwprojecten die
via de BV worden vermarkt. Het gemeentelijk
(woningmarkt)beleid is daarbij leidend.
Begin 2014 is besloten om de samenwerking met
Consortium Noord te beëindigen. Als gevolg van deze
beëindiging ontstaat een compensatieverplichting voor
Consortium Noord in verband met grondverwerving in
de Zuidlanden ad € 0,58 mln
293
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Projecten
Contactpersoon:
R. Hornstra
Volgnummer:
16 a/b
Programma:
6 en 12
Naam
CV/BV Blitsaerd
Juridische status
CV/BV
Bestuurlijke positie
Stille vennoot/aandeelhouder
Zeggenschap/invloed
CV 49%
BV 50%
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Het realiseren van een woongebied voor 400 woningen
in het dure segment
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
De gemeente heeft een 49% belang in de CV en 50%
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
belang in de BV (de BV heeft 2% belang in de CV).
gemeente in de verbonden partij heeft
Hierin hebben zich geen wijzigingen in voorgedaan.
De andere aandeelhouder/vennoot is Vastgoed De
Friesche Wouden.
Het eigen vermogen van de CV per 1 januari en
Commanditair kapitaal
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€
4.537.801
Per 31-12-2012
€
4.537.801
Overige reserves (incl. onverdeeld resultaat)
Per 01-01-2012
€ - 2.390.234
Per 31-12-2012
€ - 2.622.248
Het eigen vermogen van de BV per 1 januari en
Aandelenkapitaal
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€
18.000
Per 31-12-2012
€
18.000
Algemene Reserve (incl. onverdeeld resultaat)
Per 01-01-2012
€
-50.614
Per 31-12-2012
€
-55.582
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
CV 49%
eigen vermogen
Commanditair kapitaal 31-12-2012 €
2.262.094
Overige reserves 31-12-2012
€ - 1.284.902
Totaal
€
977.192
BV 50%
(90 aandelen à € 100,00)
€
9.000
Algemene Reserve 31-12-2012
€
- 27.791
Totaal
€
- 18.791
Voorzieningen van de BV per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
17.111
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
22.051
Het vreemd vermogen van de CV per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 17.689.927
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€ 17.960.007
294
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Projecten
Contactpersoon:
R. Hornstra
Volgnummer:
16 a/b
Programma:
6 en 12
Het vreemd vermogen van de BV per 1 januari en
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
Per 31-12-2012
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
€
18.706
18.697
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat CV 2012
€ - 232.014
Resultaat BV 2012
€ -
4.967
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
De verbonden partij gaat ten uitvoer brengen de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
beleidsuitgangspunten van de Gemeente Leeuwarden
zijn opgenomen
zoals deze omschreven zijn in de Structuurvisie
Leeuwarden Open Stad (1995), LEVI 2030 (1999), MOP
(1999). Daarnaast geeft de verbonden partij uitvoering
aan het Ontwikkelingskader Leeuwarden waarin
afspraken zijn gemaakt met de Provincie en de regio
inzake de Woningbouwproductie.
295
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
T. Koster
Sector:
Projecten
Contactpersoon:
B. Bijma
Volgnummer:
17a/b
Programma:
2 en 3
Naam
CV/BV Kenniscampus Leeuwarden
Juridische status
CV/BV
Bestuurlijke positie
De portefeuillehouder is tevens aandeelhouder.
Zeggenschap/invloed
CV: 32%
BV: 33.3%
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat op behartigd wordt
Herstructurering openbare ruimte
Kenniscirculatie
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Ondertekening samenwerkingsovereenkomst op 18
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
december 2006. Dit heeft de weg vrijgemaakt voor het
gemeente in de verbonden partij heeft
statutair oprichten van de CV/BV
Het eigen vermogen van de CV per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
1.000
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
1.000
Het eigen vermogen van de BV per 1 januari en
Per 01-01-2012
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
16.637
€
16.306
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Per 31-12-2012 CV
€
320
eigen vermogen
Per 31-12-2012 BV
€
5.435
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Kortlopend vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012 CV
€
941.160
Per 31-12-2012 CV
€
133.466
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012 CV
€
Resultaat 2012 BV
€
0
- 331
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Het integraal aanpakken van de openbare ruimte in het
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
Kenniscampus gebied zoals aangegeven in het door de
zijn opgenomen
Raad vastgestelde masterplan, en de
samenwerkingsovereenkomst.
De geleverde prestaties van de verbonden partij in
Het project kenniscampus wordt conform planning in het
relatie tot het gemeentelijk beleid.
masterplan uitgevoerd.
In 2012 is fase 2 (o.a. kennisboulevard) opgeleverd.
Begin 2013 start de bouw van 3 woontorens voor
studentenhuisvesting. De 1e toren wordt in het 1e
halfjaar van 2014 opgeleverd.
296
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
I. Diks
Sector:
Wijkzaken
Contactpersoon:
H. Kerkhof
Volgnummer:
18
Programma:
3, 7, 11 en 12
Naam
De Marrekrite
Juridische status
Gemeenschappelijke regeling
Bestuurlijke positie
Vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur
Zeggenschap/invloed
1 stem/23 deelnemende partijen
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Middels het samenwerkingsorgaan van de Provincie en
22 deelnemende Friese gemeenten, het Friese waterland
zowel toeristisch als recreatief zo goed mogelijk te laten
functioneren, daarbij rekening houdend met de belangen
van landschap en natuur.
Het maken van aanlegvoorzieningen in het buitengebied
alsmede het beheer en onderhoud daarvan is de
hoofdactiviteit.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 4.036.540
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€ 4.413.260
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
0
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
0
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
€
0
Per 31 december van het rekeningjaar
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€
274.771
Per 31-12-2012
€
253.962
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
€
376.720
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
Een eventueel exploitatietekort wordt gedekt door de
deelnemers: de provincie Fryslân en 22 Friese
gemeenten voor resp. 45% en 55% (waarvan
Leeuwarden 6%).
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
De Marrekrite wil het takenpakket uit gaan breiden met
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
landrecreatie. De gemeente Leeuwarden is hier
zijn opgenomen
voorstander van.
297
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
I. Diks
Sector:
Wijkzaken
Contactpersoon:
H. Kerkhof
Volgnummer:
18
Programma:
3, 7, 11 en 12
De geleverde prestaties van de verbonden partij in
De Marrekrite verzorgt het onderhoud van een aantal
relatie tot het gemeentelijk beleid.
steigers ten behoeve van de watersport en draagt dien
ten gevolge bij aan de ontwikkeling van het toerisme in
Leeuwarden.
298
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
H. Deinum
Sector:
Bouwen, Wonen en Milieu
Contactpersoon:
K. Spoelstra
Volgnummer:
19
Programma:
6
Naam
Hûs en Hiem
Juridische status
Gemeenschappelijke regeling
Bestuurlijke positie
Vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur
Zeggenschap/invloed
Elke gemeente in Fryslân heeft 1 stem
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Hûs en Hiem verzorgt voor de gemeente de verplichte
welstandsadvisering voor aangevraagde
bouwvergunningen zoals bedoeld in de Woningwet.
Daarnaast adviseert
Hûs en Hiem omtrent monumenten voor monumentenvergunningen.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012:
€
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012:
€ - 15.779
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
83.360
€
0
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
25.000
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
10.771
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Kort vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 101.911
Per 31-12-2012
€ 110.212
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€ -99.139
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Hûs en Hiem levert een bijdrage in het realiseren van de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
volgende gemeentelijke doelstellingen uit de
zijn opgenomen
programma-begroting:

goede kwaliteit gebouwde omgeving

duurzaam behoud van monumenten
De geleverde prestaties van de verbonden partij in
Het geven van welstandsadviezen als onderdeel van de
relatie tot het gemeentelijk beleid
bouwvergunning en monumentadviezen ten behoeve
van monumentenvergunningen
299
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
I. Diks
Sector:
Bouwen, Wonen en Milieu
Contactpersoon:
K. Spoelstra
Volgnummer:
20
Programma:
6 en 13
Naam
Milieuadviesdienst (MAD)
Juridische status
Gemeenschappelijke regeling
Bestuurlijke positie
Vertegenwoordigd in het Algemeen en Dagelijks Bestuur
Zeggenschap/invloed
1 stem/16 (15 deelnemende gemeenten en 1 voorzitter)
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Behartigen belang milieubeheer
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 1.162.687
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
890.078
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
0
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
0
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 1.057.585
Per 31-12-2012
€
592.674
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€
352.356
Per 31-12-2012
€
310.678
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€ - 109.067
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
In 2013 is de oprichting van de oprichting van de Fryske
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (Fumo) afgerond.
zijn opgenomen
De Fumo voert vanaf 1 januari 201vergunningverlening,
toezicht en handhaving uit voor zowel de provincie als
de gemeenten en het Wetterskip
De taken van de MAD zijn per 1-1-2014 overgenomen
door Fumo. De MAD zal in de loop van 2014 worden
geliquideerd.
De geleverde prestaties van de verbonden partij in
De gemeente neemt diensten af voor specifieke
relatie tot het gemeentelijk beleid
milieuvraagstukken. In 2011 is een
dienstverleningsovereenkomst afgesloten waarin de af
te nemen diensten concreet zijn benoemd.
300
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Stadsontwikkeling en –beheer
Portefeuillehouder:
I. Diks
Sector:
Bouwen, Wonen en Milieu
Contactpersoon:
H. Boer
Volgnummer:
21
Programma:
Naam
OLAF
Juridische status
Gemeenschappelijke regeling
Bestuurlijke positie
Vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur
Zeggenschap/invloed
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Afvalverwijdering.
NV Afvalsturing Friesland is voor OLAF in de plaats
gekomen. OLAF, feitelijk slapend, wordt in stand
gehouden om de volgende redenen:

via de GR hebben alle Friese gemeenten
leveringsplicht voor het huishoudelijk afval; door
OLAF in stand te houden kon vermeden worden dat
er een nieuwe moeizame overeenkomst met
afvalsturing moest worden gesloten.

de werknemers van afvalsturing kunnen hun
ambtenarenstatus behouden en werd voorkomen
dat alle gemeenten een garantieverklaring naar het
ABP moesten sturen

de door OLAF opgenomen geldleningen konden in
stand blijven
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Geen financiële gegevens opgenomen wegens gebrek
Per 31 december van het rekeningjaar
aan relevantie.
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Geen financiële gegevens opgenomen wegens gebrek
Per 31 december van het rekeningjaar
aan relevantie.
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Geen financiële gegevens opgenomen wegens gebrek
per 31 december van het rekeningjaar
aan relevantie.
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Geen financiële gegevens opgenomen wegens gebrek
aan relevantie.
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
zijn opgenomen
301
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Algemene Zaken
Portefeuillehouder:
F. Crone
Sector:
Juridische en Veiligheidszaken
Contactpersoon:
L. v.d. Burgt
Volgnummer
22
Programma:
4 en 10
Naam
Veiligheidsregio Fryslân
Juridische status (GR/BV/CV/NV of Stichting)
Gemeenschappelijke regeling
Bestuurlijke positie
Lid agendacommissie Veiligheid, bestuurscommissie
Veiligheid, dagelijks en algemeen bestuur
(burgemeester).
Lid agendacommissie Gezondheidszorg en
bestuurscommissie Gezondheidszorg (wethouder).
Zeggenschap /Invloed
Elke gemeente in Fryslân heeft 1 stem.
Vestigingsplaats
Leeuwarden
Het openbaar belang dat behartigd wordt
De VR Fryslân (voormalig HVD), bestaande uit de GGD,
GHOR (Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en
Rampen), Bevolkingszorg en Brandweer Fryslân, is een
gemeenschappelijke regeling van alle Friese gemeenten
en verzorgt de wettelijke taken op het gebied van
veiligheid en gezondheid voor alle inwoners van Fryslân.
Het betreft voornamelijk de wettelijke taken, zoals
bepaald in de Wet Publieke Gezondheid en Wet
Veiligheidsregio.
Op hoofdlijnen wordt onderscheid gemaakt in twee
programma's: Openbare gezondheid en Veiligheid.
Het eerste programma richt zich voornamelijk op:
algemene gezondheidszorg, jeugdgezondheidszorg en
beleid en ondersteuning.
Het tweede programma betreft voornamelijk:
risicobeheersing
en operationele voorbereiding en geneeskundige
hulpverlening bij ongevallen en rampen en
brandweerzorg.
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel tot de wijziging
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
van de Wet op de Veiligheidsregio aangenomen op 26-
gemeente in de verbonden partij heeft
09-2012 en de wet is op 2-10-2012 in het Staatsblad
opgenomen. De wijziging heeft betrekking op:

De oprichting van het Instituut Fysieke Veiligheid
(IFV) voor de organisatie van alle
brandweeropleidingen.

De volledige regionalisering van de brandweer.
Regionalisering van de brandweer is hierdoor verplicht
per 1 januari 2014.
Het algemeen bestuur heeft daarop de Friese norm
vastgesteld over vereiste aanrijtijden, kwaliteit en
differentiatie tussen stedelijk en landelijk gebied.
302
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Algemene Zaken
Portefeuillehouder:
F. Crone
Sector:
Juridische en Veiligheidszaken
Contactpersoon:
L. v.d. Burgt
Volgnummer
22
Programma:
4 en 10
Deze norm ligt 50 % boven de wettelijke norm. Voor
Leeuwarden geldt op basis van risicoprofiel en
bebouwingsdichtheid de wettelijke opkomsttijd. Per
1 januari 2014 is de brandweer geregionaliseerd en
onderdeel geworden van de Veiligheidsregio Fryslân.
Het regionaal crisisplan is geactualiseerd en in
aansluiting op de nieuwe clusters brandweer
(Noordwest) is er voor gekozen om de gemeentelijke
samenwerking (bevolkingszorg) binnen hetzelfde cluster
te doen. Met de gemeenten van het cluster Noordwest is
de gemeentelijke crisisorganisatie vorm gegeven en zal
in 2014 verder ontwikkeld worden.
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 6.370.122
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€ 4.378.230
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€ 4.415.828
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 6.502.022
Per 31-12-2012
€ 6.200.470
5.304.087
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 7.162.245
Per 31-12-2012
€ 4.259.285
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
€
0
vreemd vermogen
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€ 1.347.363
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
Wettelijke taken op adequate en doelmatige wijze
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
uitvoeren daarbij zoveel mogelijk rekening houdend met
zijn opgenomen
de individuele belangen van de deelnemende
gemeenten.
De geleverde prestaties van de verbonden partij in
De VR Fryslân voert de taken uit die de gemeente
relatie tot het gemeentelijk beleid
wettelijk verplicht is op het gebied van de publieke
gezondheid en geeft de gemeente advies over het te
voeren gemeentelijk gezondheidsbeleid.
Een brede uitvoeringstaak heeft het onderdeel GGD op
het gebied van de jeugdgezondheidszorg. In principe
worden alle kinderen en jeugdigen gevolgd op het
gebied van hun veilig en gezond opgroeien. Deze taken
liggen wettelijk vast en worden getoetst door de
Inspectie op de Volksgezondheid.
303
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Algemene Zaken
Portefeuillehouder:
F. Crone
Sector:
Juridische en Veiligheidszaken
Contactpersoon:
L. v.d. Burgt
Volgnummer
22
Programma:
4 en 10
De geleverde prestaties van de VR Fryslân bevinden zich
voor de brandweer op het gebied van het voorbereiden
van bestrijden van ongevallen en brandbestrijding,
grotere incidenten en de organisatie van de uitvoering
van specialistische taken. Daarnaast draagt de regionale
brandweer zorg voor randvoorwaarden: zoals
alarmering.
Geconcludeerd kan worden dat de regionale
brandweer een taak uitvoert die een aantal voorwaarden
schept om het gemeentelijk beleid uit te voeren en een
aantal taken uitvoert.
304
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
A. Ekhart
Sector:
Werk en Inkomen
Contactpersoon:
A. Wijkhuijs
Volgnummer:
23
Programma:
5
Naam
Sociale Werkvoorziening Fryslân
Juridische status
Gemeenschappelijke regeling
Bestuurlijke positie
Vanaf 1 januari 2008 is er sprake van 1 lid van het
college in het dagelijks bestuur en algemeen bestuur (is
tevens voorzitter GR).
Zeggenschap/invloed
Vanaf 1 januari 2008 1 stem / 8 deelnemende partijen
Vestigingsplaats
Drachten
Het openbaar belang dat behartigd wordt
Beleidsontwikkeling en uitvoering Wet sociale
werkvoorziening
Veranderingen die zich hebben voorgedaan
Geen
gedurende het rekeningjaar in het belang dat de
gemeente in de verbonden partij heeft
Het eigen vermogen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
0
per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
0
€
0
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
eigen vermogen
Voorzieningen per 1 januari en
Per 01-01-2012
€
0
Per 31 december van het rekeningjaar
Per 31-12-2012
€
0
Het vreemd vermogen per 1 januari en
Lang vreemd vermogen
per 31 december van het rekeningjaar
Per 01-01-2012
€ 11.249.000
Per 31-12-2012
€ 12.281.000
Kort vreemd vermogen
Per 01-01-2012
€ 11.888.000
Per 31-12-2012
€
Het aandeel van de gemeente Leeuwarden in het
Maximaal risico betreft circa 22%
vreemd vermogen
van € 18.459.000, dat is circa 4,0 mln
Het resultaat van de verbonden partij.
Resultaat 2012
€
6.178.000
0
Het resultaat van de GR loopt via de exploitatie van
Caparis NV, zijnde de uitvoerende organisatie namens
de GR.
Zie hiervoor ook het overzicht met volgnummer 10 van
deze bijlage.
Visie op de verbonden partij in relatie tot de
In 2011 hebben de colleges van de aangesloten
uitvoering van de doelstellingen die in de begroting
gemeenten een herijking van de visie op de uitvoering
zijn opgenomen
van de sociale werkvoorziening Fryslân geformuleerd
305
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Dienst:
Welzijn
Portefeuillehouder:
A. Ekhart
Sector:
Werk en Inkomen
Contactpersoon:
A. Wijkhuijs
Volgnummer:
23
Programma:
5
voor de periode 2012 tot en met 2018. Deze herijking is
in januari 2012 aangeboden aan de raden van de
aangesloten gemeenten.
306
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE C
Verloop reserves en voorzieningen
307
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
(€)
Code
RES001
Omschrijving
Algemene Reserve
Algemene Reserve
Begin saldo 2013
Rente
Overige
bijschrijving
vermeerderingen
Verminderingen
Eind saldo
2013
Bespaarde rente
18.123.828
616.914
11.431.940
13.720.000
16.452.683
616.914
18.123.828
616.914
11.431.940
13.720.000
16.452.683
616.914
13.173.182
314.745
7.004.709
3.358.655
17.133.981
550.805
RES003
SIOF
RES005
Budgetoverheveling
6.197.544
0
7.400.297
5.496.360
8.101.481
146.792
RES006
Egalisatie heffingen
5.093.796
99.392
551.357
581.122
5.163.423
173.936
RES012
Egalisatie bijdrage VRF FLO
0
0
19.885
0
19.885
0
RES014
Bovenwijkse voorzieningen
2.251.469
80.078
0
0
2.331.547
80.078
RES015
Grondexploitatie
9.472.035
336.891
1.524.325
2.756.543
8.576.708
336.892
RES016
Parkeren
886.076
18.582
71.418
798.415
177.661
18.582
RES018
Garantie financiering PWVB
176.255
3.557
0
0
179.812
6.226
RES019
Stimulering werkgelegenheid
516.554
10.426
132.000
RES020
Stadsvernieuwing
429.194
14.571
RES027
Reserve ISV III
9.526.933
218.997
RES031
Reserve afschrijvingen
176.850
0
RES034
Reserve Egalisatie Verkiezingen
123.061
3.452
RES035
Loon- & Prijsontw. Gesubs. Inst.
613.328
13.645
555.500
RES036
Reserve frictiemiddelen
1.352.183
25.585
1.651.000
RES038
BWS Volkshuisvesting
1.143.544
23.082
0
RES045
Reserve Revolving Fund Monumenten
1.950.000
0
0
RES046
Reserve herstructurering Binnenstad
1.063.564
21.468
0
RES048
Reserve kunst in de openbare ruimte
415.993
7.936
0
RES049
Reserve stedelijke vernieuwing
192.265
3.881
RES051
Reserve gemeentelijke samenwerking
336.035
RES052
Bijdrage subsidie Filmhuis
1.655.645
RES053
Economische participatie
1.028.539
RES054
Reserve duurzaamheidslening
0
57.774.045
0
658.980
18.246
238.000
205.765
14.571
3.150.000
3.419.593
9.476.337
383.245
0
40.225
136.625
6.058
105.000
115.000
116.513
6.040
575.200
607.273
23.878
1.889.741
1.139.027
44.774
308.562
858.064
40.393
0
1.950.000
68.250
1.085.032
0
37.568
60.719
363.210
13.887
0
0
196.146
6.791
12.280
99.307
362.000
85.622
12.280
74.504
0
101.000
1.629.149
74.504
36.617
2.662
160.000
907.818
36.617
0
1.100.000
0
1.100.000
0
1.319.689
23.367.460
21.346.167
61.115.027
2.100.413
308
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Code
Omschrijving
Rente
Overige
bijschrijving
vermeerderingen
8.215.044
0
0
3.201.049
5.013.995
0
84.112.917
1.936.603
34.799.400
38.267.216
82.581.705
2.717.327
Begin saldo 2013
Verminderingen
Eind saldo
2013
Bespaarde rente
R2RES400 - Saldo baten en lasten
RES099
Saldo van rekening baten en lasten
Totaal reserves
309
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
(€)
Vooruit ontvangen bedragen overheidslichamen
Begin saldo
Rente
Overige
2013
bijschrijving
vermeerderingen
23.577
0
136.891
160.468
312.305
0
0
0
0
51.750
VBD0001
Duiktaak Hulpverl.dienst Fryslân
VBD0005
RMC - algemeen
VBD0010
Veiligheidshuis Fryslân - Jeugd
VBD0011
Veiligheidsh.Fryslân – Veilige publieke taak
0
0
VBD0015
Maatschappelijke opvang (v.h.VRZ521)
130.175
0
VBD0020
Preventie kindermishandeling Fryslân
168.197
VBD0025
Wet Inburgering (part budget)
VBD0026
Prov Alcohol Nuchtere Fries
VBD0028
Verminderingen
Eind saldo
2013
Bespaarde
rente
0
956
312.305
0
4.555
28.102
23.648
1.213
122.398
44.652
77.746
1.775
0
130.175
0
4.556
0
-67.393
100.804
0
5.194
442.594
0
209.471
206.718
445.347
16.015
44.160
0
-1.949
42.211
0
1.167
P-budget - Rijksverg re-integratie
29.196.213
0
10.610.641
0
39.806.854
1.188.652
VBD0029
P-budget - algemeen (btw comp)
-155.061
0
0
0
-155.061
-5.428
VBD0031
P-budget - overige instrumenten
-991.162
0
0
36.860
-1.028.022
-35.670
VBD0032
P-budget - gesubsidieerde arbeid
-8.806.933
0
0
1.789.301
-10.596.234
-345.323
VBD0033
P-budget - contracten re-integratie
-1.229.701
0
0
1.419
-1.231.120
-43.077
VBD0034
P-budget - casemanagement
-5.680.895
0
0
3.387.653
-9.068.548
-205.025
VBD0035
P-budget - instr werkgeversteam
-2.350.086
0
0
-154
-2.349.932
-82.248
VBD0036
P-budget - lw plek - verloning
-2.551.548
0
0
0
-2.551.548
-89.305
VBD0037
P-budget - lw plek - begeleiding
-2.686.293
0
0
-1.644
-2.684.649
-93.981
VBD0038
P-budget - lw plek - aanv dienstverl
-103.720
0
0
2.960
-106.680
-3.721
VBD0039
P-budget - maatschappelijke particip
-301.004
0
0
0
-301.004
-10.532
VBD0040
P-budget - bureau zelfstandigen
-279.123
0
0
228.485
-507.608
-12.078
VBD0041
P-budget - schuldhulpverlening
-726.158
0
0
203.528
-929.686
-26.521
VBD0042
P-budget - medische dienstverlening
-375.054
0
0
83.387
-458.441
-14.247
VBD0043
P-budget - stipejild
-52.998
0
0
27.321
-80.319
-2.213
VBD0044
Actieplan Jeugdwerkloosheid (ESF) 2
521.344
0
0
27.454
493.890
17.738
VBD0045
P-budget – Baanbrekend Frl (c btw)
-948.310
0
0
859.839
-1.808.149
-41.482
VBD0046
P-budget – Baanbrekend Frl (n c btw)
-35.775
0
0
140.161
-175.936
-2.948
VBD0047
Onderwijsachterstanden
392.024
0
1.351.272
1.487.208
256.088
1.908
VBD0048
P-budget – Power injections
-198.578
0
0
439.650
-638.228
-8.900
310
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Vooruit ontvangen bedragen overheidslichamen
Begin saldo
Rente
Overige
2013
bijschrijving
vermeerderingen
Verminderingen
Eind saldo
2013
Bespaarde
rente
VBD0049
P-budget – Matchcare
0
0
0
228.200
-228.200
-3.125
VBD0050
P-budget – overige instrumenten W&I
0
0
0
794.747
-794.747
-7.834
VBD0051
P-budget – overige instrumenten SoZa
0
0
0
39.008
-39.008
-530
VBD0053
P-budget – Klant in zicht
0
0
0
855.305
-855.305
-4.370
VBD0054
P-budget – Flexwurk
0
0
0
629.991
-629.991
-7.044
VBD0055
P-budget – Talentcentrum
0
0
0
390.053
-390.053
-771
VBD0056
P-budget – Boost projecten wijkteams
0
0
0
143.151
-143.151
0
3.758.190
0
12.413.081
12.819.318
3.351.953
197.356
Totaal vooruit ontvangen bedragen overheidslichamen
311
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
(€)
Voorzieningen
Begin saldo
Rente
Overige
2013
bijschrijving
vermeerderingen
24.555
0
850
135.493
0
4.742
20.778
0
365
14.396
VAG802
Afgesloten complex Goutum Noord
VAG804
Afgesl complex Jelsumerstr-Dammelaan
VAG808
Afgesloten compl Blitsaerd
VAG813
Afgesloten complex Hemrik
251.262
0
8.726
VAG814
Afgesloten complex Newtonpark 1
42.673
0
1.488
VAG815
Afgesloten complex Newtonpark 2
105.425
0
3.663
VAG816
Afgesloten complex Vrijheidswijk ZW
VAG817
Afgesloten complex Businesspark-IIII
VAG818
Afgesloten complex Marnixveld
VRZ502
Specifieke risico’s
VRZ505
Pensioenen bestuurders
VRZ510
VRZ511
Verminderingen
Eind saldo Bespaarde rente
2013
522
24.883
850
140.235
4.742
6.747
365
3.068
256.920
8.726
222
43.939
1.488
1.223
107.865
3.663
4.021
0
141
4.162
141
231.000
0
8.041
2.688
236.352
8.041
0
0
800.000
0
800.000
0
33.165
0
52.996
2.945
83.216
46.654
3.359.377
0
262.855
3.622.232
0
118.563
Expl. en onderh. gymnastieklokalen
306.345
0
398.800
0
705.145
11.675
Onderhoud gebouwen onderwijs
254.868
0
275.900
338.966
191.802
10.791
VRZ512
Geoormerkte Rijksbijdragen J&O
-160
0
0
-160
0
-6
VRZ515
Bodemsanering
1.472.208
0
0
419.000
1.053.208
51.527
VRZ519
Groot Onderhoud Vastgoed
2.638.326
0
1.851.100
1.737.771
2.751.655
91.014
VRZ528
Arbeidsgerelateerde kosten
334.302
0
6.684.233
426.904
6.591.631
7.427
VRZ547
Zadelfonds monumentenzorg
490.938
0
17.453
14.522
493.869
17.453
VRZ548
Openbaar vervoer
386.531
0
12.075
250.215
148.391
12.075
VRZ550
Afkoopsommen onderhoud graven
VRZ551
Onderhoud graven fam. Zadel
VRZ552
Riolering
VRZ555
VRZ556
76.968
0
20.428
0
97.396
2.694
327.265
0
15.479
3.900
338.844
11.579
4.759.236
0
4.292.227
2.350.596
6.700.867
198.519
Voorziening ISV-1
991.353
0
0
22.448
968.905
34.660
BDU - Soc. integr.&veiligh. GSB-III
703.688
0
0
703.688
0
17.583
VRZ557
BDU - Fysiek 2005-2009 GSB III
472.590
0
0
-4217
476.807
16.604
VRZ561
Voorziening Wijkbudgetten
VRZ566
MFC Vrijheidswijk
VRZ567
Caparis
676.599
0
264.291
263.417
677.473
20.771
2.599.989
0
117.000
2.716.989
0
89.211
101.173
0
0
101.173
0
3.541
312
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Voorzieningen
Begin saldo
Rente
Overige
2013
bijschrijving
vermeerderingen
Verminderingen
Eind saldo Bespaarde rente
63.400
0
138.975
16.135
186.240
2.219
0
0
2.994.136
2.033.472
960.664
15.782
2013
VRZ570
Compensatie groen
VRZ571
Onderhoud verhardingen
VRZ572
Onderhoud openbare verlichting
0
0
247.000
220.000
27.000
1.724
VRZ573
Onderhoud civiele kunstwerken
0
0
797.000
166.335
630.665
5.807
20.863.368
0
19.269.964
15.428.450
24.704.882
815.883
108.734.475
1.936.603
66.482.445
66.514.984
110.638.540
3.730.566
Totaal voorzieningen
Totaal-generaal
313
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
314
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE D
Overzicht gewaarborgde
geldleningen
315
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
(€)
Oorspronkelijk
bedrag van de
lening
Doel van de lening
1
2
210.000 renovatie en uitbreiding
clubhuis
200.000 aankoop
dienstencentrum Dirk
Boutstraat 36
155.000 renovatie tennisbanen
603.822 Saneringskredieten
div.personen
2.759.528 Ver- en nieuwbouw
3.582.479 Ver- en nieuwbouw
3.267.217 Nieuwb.loc.zuid
5.899.142 Nieuwb.loc.zuid
1.575.922 Omzetting garanties
vml. St. L'der
Buitenschool
1.715.000 nieuwbouw Fries
Museum
100.000 garantstelling seizoen
2012/2013 Aris
4.084.021
Naam van de
geldnemer
Geldverstrekker
3
4
5
6
Restant
lening per 31
december
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 31
december 2013
7
8
Friesland Bank
157.000
78.500
147.000
73.500
Friesland Bank
161.667
161.667
156.667
156.667
Tennisclub Nylân
Friesland Bank
139.500
69.750
124.000
62.000
Kredietbank Nederland
505.286
505.286
542.136
542.136
Stichting Zorggroep
Noorderbreedte
Stichting Zorggroep
Noorderbreedte
Stichting Zorggroep
Noorderbreedte
Stichting Zorggroep
Noorderbreedte
St Jeugdzorg Friesland
2.391.591
2.391.591
2.207.623
2.207.623
3.343.648
3.343.648
3.104.816
3.104.816
272.268
272.268
0
0
453.780
453.780
0
0
BNG
817.145
817.145
758.777
758.777
St. Het Fries Museum
BNG
1.654.122
1.654.122
1.621.775
1.621.775
Aris
BV Sport
100.000
100.000
0
0
St. Aldlanstate
741.399
741.399
568.102
568.102
79.150
79.150
49.350
49.350
550.000
550.000
550.000
550.000
2.042.639
2.042.639
2.042.639
2.042.639
200.000 Verbouw dorpshuis
Ien en Mien
750.000 liquiditeit
Cambuur
Friesland Bank
Hegie & Hegie
Vastgoed bv
BNG
316
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 1
januari 2013
voetbalvereniging LAC
Frisia 1883
St. Cultuurcentrum
Leeuwarden
BNYMellon (v.h. F & C
AbnAmro)
Rabo
2.042.639 bouw 38
starterswoningen
v.Swietenstraat 8-10
Restant
lening per 1
januari
2013
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Oorspronkelijk
bedrag van de
lening
Doel van de lening
Naam van de
geldnemer
Geldverstrekker
Restant lening
per 1 januari
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 1
januari 2013
Restant lening
per 31 december
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 31
december 2013
1
2
3
4
5
6
7
8
Geborgde particuliere
leningen voor start
NHG
Particuliere hypotheken
Diversen
2.645.910
2.478.414
2.478.414
1.065.249
1.065.249
1.024.845
1.024.845
333.096
333.096
328.516
328.516
11.377
11.377
9.269
9.269
149.974
149.974
149.974
149.974
4.518.673
4.518.673
0
0
294.312
294.312
294.312
294.312
Particuliere hypotheken
Diversen
Particuliere hypotheken
Diversen
Fortis bank
Particuliere hypotheken
Diversen
SPF Beheer bv
Particuliere hypotheken
Diversen
Direktbank
Particuliere hypotheken
Diversen
Friesland bank
Particuliere hypotheken
Diversen
Westland / Utrecht
Particuliere hypotheken
Diversen
SNS Bank
83.826
83.826
81.154
81.154
Particuliere hypotheken
Diversen
58.084
58.084
58.084
58.084
Particuliere hypotheken
Diversen
484.574
484.574
2.820.786
2.820.786
Particuliere hypotheken
Diversen
111.176
111.177
235.503
235.503
Particuliere hypotheken
Diversen
Delta Loyd
Levensverzekering
Rabobank
Leeuwarden
Reaal
verzekeringen
Florius vh
Bouwfonds
Hypotheken BV
591.213
591.213
500.151
500.151
Particuliere hypotheken
Diversen
OHRA
Particuliere hypotheken
Diversen
ING bank
Particuliere hypotheken
Diversen
Particuliere hypotheken
Diversen
PVF/Syntrus
Achmea
Rabobank
Sneek/z.w.
Friesland
Particuliere hypotheken
Diversen
Rabo
Surhuisterveen
317
2.645.910
Obvion (Stichting
Pensioenfonds
ABP)
Aegon
77.143
77.143
77.143
77.143
4.486.688
4.486.688
3.784.294
3.784.294
215.482
215.482
201.380
201.380
6.067
6.067
124.829
124.829
87.126
87.126
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Oorspronkelijk
bedrag van de
lening
Doel van de lening
Naam van de
geldnemer
Geldverstrekker
Restant lening
per 1 januari
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 1
januari 2013
Restant lening
per 31 december
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 31
december 2013
1
2
3
4
5
6
7
8
Particuliere hypotheken
Diversen
Rabo Heerenveen
Particuliere hypotheken
Diversen
Particuliere hypotheken
Diversen
Nationale
Nederlanden
ABN AMRO
Particuliere hypotheken
Diversen
ABN AMRO
Particuliere hypotheken
Diversen
Particuliere hypotheken
Diversen
Generali overzicht
31.12.2010
Rabo Eindhoven
Nationale Hypotheek
Garantie
verstrekt in 1995
Diversen
verstrekt in 1996
verstrekt in 1997
214.772
278.204
278.204
211.642
211.642
3.679.114
3.679.114
2.825.599
2.825.599
575.426
€ 575.426
149.124
149.124
149.124
149.124
€ 53.614
53.614
41.781
41.781
Diversen
9.000.000
4.500.000
7.000.000
3.500.000
Diversen
Diversen
13.000.000
6.500.000
9.000.000
4.500.000
Diversen
Diversen
17.000.000
8.500.000
12.000.000
6.000.000
verstrekt in 1998
Diversen
Diversen
21.000.000
10.500.000
15.000.000
7.500.000
verstrekt in 1999
Diversen
Diversen
26.140.000
13.070.000
21.000.000
10.500.000
verstrekt in 2000
Diversen
Diversen
34.220.000
17.110.000
27.000.000
13.500.000
verstrekt in 2001
Diversen
Diversen
27.120.000
13.560.000
21.000.000
10.500.000
verstrekt in 2002
Diversen
Diversen
33.000.000
16.500.000
28.000.000
14.000.000
verstrekt in 2003
Diversen
Diversen
52.860.000
26.430.000
46.000.000
23.000.000
verstrekt in 2004
Diversen
Diversen
70.370.000
35.185.000
58.000.000
29.000.000
verstrekt in 2005
Diversen
Diversen
120.720.000
60.360.000
100.000.000
50.000.000
verstrekt in 2006
Diversen
Diversen
137.620.000
68.810.000
122.000.000
61.000.000
verstrekt in 2007
Diversen
Diversen
115.150.000
57.575.000
101.000.000
50.500.000
verstrekt in 2008
Diversen
Diversen
101.900.000
50.950.000
98.000.000
49.000.000
verstrekt in 2009
Diversen
Diversen
109.520.000
54.760.000
106.000.000
53.000.000
verstrekt in 2010
Diversen
Diversen
131.030.000
65.515.000
129.000.000
64.500.000
verstrekt in 2011
Diversen
Diversen
114.890.000
57.445.000
144.000.000
72.000.000
verstrekt in 2012
Diversen
Diversen
109.000.000
54.500.000
318
214.772
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Oorspronkelijk
bedrag van de
lening
Doel van de lening
Naam van de
geldnemer
Geldverstrekker
Restant lening
per 1 januari
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 1
januari 2013
Restant lening
per 31 december
2013
Door de
gemeente
gewaarborgd
bedrag van de
lening per 31
december 2013
1
2
3
4
5
6
7
8
Door het WSW
geborgde geldleningen
met de gemeente als
achtervang (indirecte
borgstelling)
267.973.000 Diversen
287.215.000 Diversen
43.816.000 Diversen
10.354.000 Diversen
Stichting
WoonFriesland
Elkien
Diversen
248.628.000
124.314.000
242.925.000
121.462.500
Diversen
259.863.000
129.931.500
272.846.000
136.423.000
Stichting Habion
v.h.Woonpalet
Woonzorg Nederland
Diversen
35.352.000
17.676.000
34.567.000
17.283.500
Diversen
8.770.000
4.385.000
8.365.000
4.182.500
1.719.855.097
876.130.347
1.739.850.010
883.863.010
636.502.773
319
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
320
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE
E
Overzicht personele sterkte,
personeelslasten en Wet normering
bezoldiging topfunctionarissen
321
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Overzicht personele sterkte 2013 (in fte)
Raadsleden
Burgemeester en wethouders
Formatie
Formatie
1-1-2013
31-12-2013
37
37
5
5
Overig gemeentepersoneel
Bestuur en Concernstaf
22,27
21,57
Dienst Welzijn
223,86
238,20
Dienst Stadsontwikkeling
399,83
399,83
Dienst Algemene Zaken
330,96
339,01
65,89
65,89
1.084,81
1.106,50
Dienst Brandweer
Totaal
x € 1.000
Overzicht salarissen en sociale lasten huidig personeel 2013
Per dienst
Begroting
Rekening
Raadsleden
773
618
Burgemeester en wethouders
619
537
- kosten personeel
1.914
1.840
- inhuur personeel
35
22
- vergoedingen voor personeel
50
73
1.899
1.789
- kosten personeel
13.303
12.558
- inhuur personeel
1.746
Huidig personeel
Bestuur en Concernstaf
Netto-kosten personeel
Dienst Welzijn*
- vergoedingen voor personeel
6.024
3.462
Netto-kosten personeel
15.049
15.120
- kosten personeel
23.162
21.189
- inhuur personeel
1.296
3.086
Dienst Stadsontwikkeling
- vergoedingen voor personeel
328
Netto-kosten personeel
24.458
23.947
- kosten personeel
18.356
17.189
- inhuur personeel
3.182
4.453
Dienst Algemene Zaken
- vergoedingen voor personeel
214
124
21.324
21.518
- kosten personeel
3.825
3.769
- inhuur personeel
31
152
8
165
3.848
3.756
67.970
67.285
Netto-kosten personeel
Dienst Brandweer
- vergoedingen voor personeel
Netto-kosten personeel
TOTAAL
322
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
x € 1.000
Overzicht uitkeringen en sociale lasten huidig personeel
Samengevat
Begroting
Rekening
- kosten personeel
61.952
57.700
- inhuur personeel
6.290
13.737
272
4.152
67.970
67.285
- vergoedingen voor personeel
TOTAAL
x € 1.000
Overzicht uitkeringen en sociale lasten voormalig personeel
en boven-formatieven 2013
Begroting
Rekening
Burgemeester en wethouders
184
216
Dienst Stadsontwikkeling en Beheer
813
904
Dienst Welzijn
757
1.198
1.152
1.209
572
525
3.478
4.052
71.448
71.337
Dienst Algemene Zaken
Dienst Brandweer
TOTAAL
TOTAAL GENERAAL
Opmerking: 1 FTE = 36,00 uur/week
* = exclusief onderwijspersoneel
323
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Verantwoording uit hoofde van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT)
Bezoldigingsgegevens
Naam
R. J. Hoek
bij dienstbetrekking = nee: nvt
functie
Gemeentesecretaris
F.A.J.M. Van
Beek
bij dienstbetrekking
= nee: wel
verplicht
voorziening
en ten
behoeve van
beloningen
betaalbaar
op termijn
omvang
van het
dienstverband in
het jaar
(fte)
(gewezen)
topfunctionaris
(ja/nee)
met
dienstbetrekking
(ja/nee)
nee
ja
124.750
22.010
146.760
365
1 fte
229.599
nee
ja
82.594
14.535
97.129
365
1 fte
229.599
Griffier
Beloning
(€)
totale
bezoldiging
(€)
duur van
het
dienstverband in
het jaar
(in dagen)
Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf 2.2.5 Bedrijfsvoering.
Gegevens uitkeringen bij beëindiging dienstverband
Naam
Niet van toepassing
functie
(gewezen)
topfunctionaris
(ja/nee)
jaar waarin het
dienstverband is
beëindigd
uitkeringen bij einde
dienstverband
Motivering overschrijdingen WNT-norm
Naam
Niet van toepassing
functie
(gewezen)
topfunctionaris
(ja/nee)
totale
bezoldiging
WNT-norm
324
Motivering overschrijding
(herrekende)
WNT norm
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE F
Stand van zaken bezuinigingen
325
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
X € 1.000
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Verhoging
1 Rioolbelasting
Stijging Opbrengst
2 Grafrechten
Verhoging
Parkeeropbrengsten
3
Efficiency En
Optimalisatie
4 Hondenbelasting
Invoeren Roerend
Zaak Belasting
5
6
7
8
9
10
11
Totaal
2011
1.000
1.000
125
31
31
2013
31
500
99
80
Precario
Woonschepen En
Ozb Woonwagens
Compensatie
Wegvallen Deel
Opbrengst Rzb
Schrappen Stelpost
Toekomstige
Tegenvallers
Verlengen
Afschrijvingstermijn
en
Verlagen Post
Onvoorzien
Balanssanering 1
2012
2014
2015
2016
2017
32
500
Totaal
2011
1000
1.000
125
31
2012
2013
99
80
2015
2016
2017
0
31
31
500
99
2014
32
500
99
0
0
0
0
80
0
41
41
-41
0
39
39
-39
1816
454
248
248
550
366
273
273
1816
454
248
248
550
366
273
273
454
61
454
61
454
62
454
454
454
272
272
0
61
61
62
0
0
6.400
1.000
Generieke Efficiency
Taakstelling
Bedrijfsvoering
13
1.000
1.000
1.000
1.000
1.400
3.000
326
Ingetrokken op
basis van
amendement 4a
Raad 8-11-2010
Opgevoerd op basis
van amendement 4a
Raad 8-11-2010
Betreft stijging
Invorderingsopbren
gsten
0
Balanssanering 2
12
Tariefsverhoging
doorgevoerd per 1
januari 2014
1.000
1.000
1.000
3.400
In Verband met
stand AR
teruggedraaid in
kader van begroting
2012
Nb. Taakstelling
bedraagt in totaal
€ 6,4 mln waarvan
3 mln in 2011-2014
en loopt door tot
2017
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Aanvulling Op
Generieke
Taakstelling Ivm
13a Maatregel18
Aanvulling Op
Generieke
Taakstelling I.V.M.
13b Maatregel 34
Aanvulling Op
Generieke
Taakstelling i.v.m.
13c Maatregel 19
Politiek Bestuur
Totaal
Totaal
2011
0
40
40
-40
0
26
26
-26
0
80
14
100
Taakstelling
Gemeenschappelijk
15 e Regelingen (Hvd)
Hervormen KunstEn Cultuur Educatie
138
16
2011
2012
2013
2014
2015
100
2016
2017
100
138
1.400
138
1.400
2012
2013
80
100
2014
2015
2016
2017
-80
0
138
1.150
0
1.150
Verlaging Subsidie
Mercurius
17
44
4
40
40
10
10
10
10
24
18
6
20
Verlagen Kosten
Beheer Kunstbezit
18
0
327
Ipvbesparing op
kunstbezit
In plaats van
beëindigen stelpost
onderwijs specifieke
doelgroepen.
In verband met
verlaging
taakstelling
versobering HCL
Verlaging aantal
wethouders van 5
naar 4
40
Oorspronkelijke
bezuiniging in
uiteindelijke
besluitvorming Raad
met € 250.000
neerwaarts
bijgesteld.
Oorspronkelijke
fasering afbouw:
2011: € 4.000;
2011-t/m 2015 :
€10.000 per jaar;
gewijzigde afbouw:
vanaf 2012:
18.000/6.000/10.00
0/10.000; NB
nieuwe subsidiering
opgenomen in
collegeprogramma
"iedereen is
Leeuwarden".
Maatregel
afgevoerd;
taakstelling
toegevoegd aan
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Versobering HCL
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
128
Beeindigen
Bespelen Carillon
Efficiëntere Inzet
Beleids- En Pr
Activiteiten
Woningbouw
Vervallen
Wethoudersbudget
Formatie
Stadswachten
Sportinzet Alleen In
6 Prioriteitswijken
Incidenteel Maken
Subsidie Topsport
Verhogen Tarieven
Sportaccommodatie
s
Beperking
Wijkpanelbudgetten
Vermindering
Aantal
Lantaarnpalen
128
48
80
10
10
10
10
0
42
42
42
42
0
25
25
25
25
0
100
100
100
100
0
49
49
49
49
0
50
50
50
50
0
73
73
73
73
0
150
75
150
150
37,5
150
75
328
48
37,5
0
38
generieke
taakstelling.
Conform
besluitvorming raad
is besparing met
€ 80.000 verlaagd
onder gelijktijdige
toevoeging van
zelfde bedrag aan
generieke
taakstelling
bedrijfsvoering
Eind 2013 is de
eerste tranche van
500 lichtmasten
verwijderd. De
tweede tranche van
500 lichtmasten en
de daarmee te
bereiken besparing
van € 37.500 zal in
2014 en volgende
jaren worden
gerealiseerd. De
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
nog niet volledig
gerealiseerde
taakstelling wordt in
het betrokken jaar
aangevuld met
frictiemiddelen.
Incidentele Inzet
Frictie Middelen
28a T.B.V. Maatregel 28
Vereenvoudiging
29 Openbaar Groen
30 Slimmere Methode
Van
Onkruidbestrijding
112,5
22
150
22
150
22
75
37,5
22
150
150
31
Akten Fries Stoppen
Taakstelling
Onderwijshuisvestin
32 g
Beeindigen Stelpost
Onderwijs
Specifieke
Doelgroepen
33
Beeindigen
Gemeentelijke Deel
Onderwijsachtersta
34 ndenbeleid
35 Herinrichting WMO
Bijgesteld
(Veranderagenda)
4
4
4
0
20
20
20
20
0
26
252
4.000
252
1.000
0
1.500
750
750
252
3.250
329
0
4
26
Uitgevoerd met 1
jaar vertraging
conform
besluitvorming
Raad; De
tegenvaller van
€ 150.000 is voor
2011 verwerkt in
financiële positie.
Betreft
vermindering
ureninzet; is
daarom toegevoegd
aan generieke
taakstelling
26
252
1.000
0
1.500
750
750
NB : Het WMOtekort is na de
totstandkoming van
het
collegeprogramma
bijgesteld tot € 4
mln. In het
collegeprogramma
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
werd nog uitgegaan
van € 1,12 mln. Dit
heeft geresulteerd
in de
"veranderagenda
2011-2014". Wordt
afzonderlijk over
gerapporteerd.
Beeindigen Anti36 Discriminatieprijs
10
10
10
10
0
0
37 Koerswijziging
Maatschappelijk
Vastgoed
130
0
130
130
130
38
38a
39
40
Digitale Huiskamers
Beeindigen
Inzet
Frictiemiddelen
T.B.V. Vertraging
Maatregel 38
BESPARING
LOKETFUNCTIE
Welzijnsinstellingen
Integratie MCC In
MFC
255
442
85
255
221
221
85
0
255
80
175
175
442
0
175
0
0
221
221
0
85
330
De voorgenomen
bezuiniging is
volgens plan
doorgevoerd. De
raad zal in de loop
van 2014 een
besluit nemen over
het nieuwe wijkenen dorpenbeleid. Dit
mede in het licht
van het
Collegeprogramma
"Iedereen in
Leeuwarden” en de
daarin voor dit
beleidsterrein
uitgetrokken extra
middelen.
Bezuiniging bleek bij
nader inzien op
verkeerde
veronderstellingen
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
gebaseerd. Vanaf
2015 wordt
maatregel
vervangen door
verhoging generieke
taakstelling op
bedrijfsvoering
(Welzijn). Voor
2013 en 2014 wordt
wegvallen besparing
gecompenseerd
door inzet
frictiemiddelen
40a
41
42
43
Inzet Incidentele
Frictiemiddelen
T.B.V. Maatregel 40
Monitoring
Arbeidsparticipatie
Beeindigen
Gemeentelijk Deel
Www-Werkdeel
Beeindigen
Aanvullende
Bijdrage Sociale
Werkvoorziening
170
42
117
493
42
42
117
117
42
85
0
0
117
0
493
0
331
85
493
De gemeentelijke
bijdrage SW is
beëindigd, deze
bijdrage wordt niet
meer gegeven en
daarmee is
begrotingstechnisch
deze post
gerealiseerd. De
gemeente neemt
vanaf 2013 wel het
subsidietekort SW
ten laste van de
algemene middelen
voor haar rekening
(het subsidietekort
is het verschil
tussen CAOgerelateerde
loonkosten van een
SW-er en de
vergoeding van het
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Status
OPMERKING
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Rijk die daar
tegenover staat).
Vanaf 2015 kan dit
subsidietekort ten
laste komen van het
Particitpatiebudget.
In afwachting
daarvan staat deze
bezuinigingsmaatre
gel op oranje.”
Incidenteel Maken
44 Stimuleringsfonds
45 Efficiency
Taakstelling
Brugbediening
240
240
100
50
240
50
50
240
0
50
Laatste
onderhandelingen
met de Provincie
lopen, tekort op
besparing op eerste
jaarschijf wordt
aangevuld met
frictiemiddelen
50
45a
46
47
48
Inzet
Frictiemiddelen
T.B.V. Vertraging
Maatregel 45
Korting Stelpost
Infrastructuur Met
10%
Beëindiging
Milieuvoorlichting En Communicatie
Beëindiging
Investeringsimpuls
Groen
Totaal
100
18
18
94
37
18
18
18
72
18
18
131
94
37
18
0
0
112
112
20.490
5.327
3.846
4.943
112
2.964
1.010
1.000
1.400
112
0
15.690
5.173
4.045
4.321
2.151
558
175
125
173
85
15.133
4.998
3.920
4.149
2.066
-3.400
-2880
332
50
131
Inzet
Frictiemiddelen
Doorlopende
Bezuiniging Op
Bedrijfsvoering
Extra
Bezuiningsopgave
50
72
4.836
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OORSPONKELIJKE OPGAVE
GEREALISEERD
Resteert
Maatregel
Collegeprogramm
a Doorpakken;
Periode 20112014: Peildatum
31-12-2013
WMO
Totale
Bezuinigingsopgave
Collegeperiode
2011-2014
Nieuw Beleid
Structureel 20112014
Netto
Bezuinigingspakket
2011-2014
Resume
Totaal
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Totaal
2012
2013
14.210
-2.210
12.000
Totale Opgave Op Basis Doorpakken In Nieuwe Tijden, Inclusief Verhoogde Taakstelling WMO
En Totale Taakstelling Op Bedrijfsvoering
Structureel Gerealiseerd Op 31-12-2013
20.490
15.133
Saldo
5.358
Bijstelling Op Oorspronkelijke Opgave
522
Nog Te Realiseren
4.836
Toelichting Status
Uitvoering Volgens Plan (Geen/Laag Risico)
Extra Aandacht Vereist: Omvangrijke, Complexe Opgave; Onzekere Variabelen; Grote
Maatschappelijke,Politieke Of Organisatorische Impact
Voorstel Afgevoerd
333
2011
2014
2015
2016
2017
Status
OPMERKING
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
334
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE G
Overzicht subsidies instellingen
335
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Overzicht van bestede subsidies 2013 ≥ € 5.000
Instelling
Onderwerp subsidie
Zienn
Algemene subsidie tbv activiteiten
7.240.942
BV Sport
Algemene subsidie tbv activiteiten
6.058.000
Welzijn Centraal
Algemene subsidie tbv activiteiten
4.007.022
Stichting Fier Fryslân
Algemene subsidie tbv activiteiten
3.644.845
Verslavingszorg Noord Nederland
Algemene subsidie tbv activiteiten
3.148.645
De Harmonie Stadsschouwburg Leeuwarden
Algemene subsidie tbv activiteiten
2.951.620
Bibliotheken Midden-Fryslân
Algemene subsidie tbv activiteiten
2.355.600
Limor
Algemene subsidie tbv activiteiten
1.521.290
Stichting GGZ Friesland
Subsidie OGGZ
1.175.883
Reax Deta B.V.
Loonkostensubsidie
834.851
Kunstkade
Algemene subsidie tbv activiteiten
800.323
Kredietbank Nederland (KBNL)
Integrale schuldhulpverlening
778.070
Leger des Heils
Algemene subsidie tbv activiteiten
632.635
Zienn
Nachtopvang in gebouw de Wirdumerpoort
319.000
Keramiekmuseum Princessehof
Algemene subsidie tbv activiteiten
270.000
Stichting Nieuw Romein
Algemene subsidie tbv activiteiten
265.000
AanZet
Subsidie activiteiten/projecten
264.980
University Campus Fryslân
Subsidie tbv activiteiten
263.750
Stichting Sinne
Programma Opstap(je)
185.525
Welzijn Centraal
Exploitatie van MFC de Verbinding
184.633
Vereniging van PCBO Leeuwarden
Subsidie Brede School
180.000
Omrin, Fryslân Miljeu Diensten
Loonkostensubsidie
164.756
Proloog
Onderwijsachterstandsactiviteiten
152.000
Leeuwarden Studiestad
Subsidie tbv activiteiten
145.500
BV Sport
Subsidie beheer/exploitatie Rengershal 2012
144.000
Dijkstra VVE Advies
Onderwijs met LEV
141.300
Centrum voor de Film in Friesland
Meerjarenplan 2013-2016
128.368
Stichting Sinne
VVE-speelleergroepen
124.800
Stichting Palet
Programma Zichtbare Schakel
121.252
SKL Kinderopvang BV
VVE-programma in de Kinderdagverblijven
102.738
Osg Piter Jelles
Pilot School als Vindplaats 2013-2015
99.000
Stichting het Buro
Project RMC - Ouderen
95.000
Stichting Palet
Afbouwvergoeding
93.500
Stichting Sinne
Speelleergroepen
92.250
Centrum voor de Film in Friesland
Noordelijk Film Festival
89.000
Stichting Omroep Mercurius
Algemene subsidie
85.100
BV Sport
Loonkostensubsidie
83.045
Stichting Palet
Loonkostensubsidie
80.797
Fries Straatfestival
Fries StraatFestival
80.000
Zuidweg&Partners
Schuldhulpverlening voor (ex) ondernemers in 2013
78.000
Stichting Sinne
Projecten Logeerbeer, VVE Thuis en Bezoekvrouwen
77.170
Humanitas Afdeling Leeuwarden
Project Homestart
74.700
Reax Deta B.V.
Begeleidingskosten van voormalige WIW-ers
71.475
336
(€)
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Instelling
Onderwerp subsidie
(€)
Stichting MuzThinc
City Proms
70.000
Zienn
Skrep
67.000
Centrum Tumba
Antidiscriminatiemeldpunt
63.065
Kunstkade
Combinatiefunctionarissen
62.000
BV Sport
Project verbinding sport en sociale wijk- en jeugdteams
60.000
Proloog
Projecten verlengde schooldag/taalstimulering
60.000
Noorderbreedte bv
Afbouwvergoeding
52.500
Cultuureducatie voor ieder kind in Leeuwarden 2013-
52.427
Stichting Keunstwurk
2016
Vereniging van PCBO Leeuwarden
Schakelklas en de Verlengde Schooldag
51.500
Welzijn Centraal
Het Tramkwartier en het project "Handen in Eén"
51.363
Jeugdcultuurfonds Friesland
Uitvoering activiteiten
50.000
Stichting Wijkkomité Schieringen
Accommodatiebeheer
46.482
Centrum voor de Film in Friesland
Het Nederlands, Vlaams en Fries Filmfestival
45.000
Kredietbank Nederland
Ping loket - locatie Stadskantoor
42.750
BV Sport
Beheer van MFC Het Mozaiek
40.800
Stichting het Buro
Project "Trotse Ouders"
40.200
Popfabryk
Subsidie tbv activiteiten
40.000
Noorderbreedte bv
Loonkostensubsidie
39.171
Stichting Palet
De Buurtkamers
37.500
Vereniging van PCBO Leeuwarden
Versterking Zorg
35.000
Solidair Friesland KSMA
Maatjesproject Support Fryslân
35.000
Meeuw | Jeugdtheaterschool
Subsidie tbv activiteiten
33.000
Stichting VluchtelingenWerk Noord-Nederland
Activiteiten op het gebied van juridische begeleiding
32.400
Bibliotheekservice Fryslân
Project Frysklab
32.000
Wetsus
Studentenhuisvestiging Wetsus/NEEM
31.924
Humanitas Afdeling Leeuwarden
Programma Doorstart
31.500
Wijkvereniging Bilgaard
Accommodatiebeheer
31.360
Leeuwarder Schoolvereniging
Loonkostensubsidie
30.016
Stichting Befrijdingsfestival Fryslân
Befrijdingsfestival op 5 mei
30.000
Stichting VluchtelingenWerk Noord-Nederland
Noodopvang van (ex)asielzoekers en vluchtelingen
30.000
Stichting Asteriks
Festival Welcome to the Village
27.000
Wijkvereniging Het Knooppunt
Beheer van wijkgebouw 't Knooppunt
26.508
MFC Westenkwartier
Accommodatiebeheer
26.508
Natuurmuseum Fryslan
Loonkostensubsidie
26.058
Stenden Hogeschool
Actieplan trajecten
25.000
Popfabryk
Explore the North
25.000
Stichting Ihlia-Anna Blaman Huis
Subsidie tbv activiteiten
24.300
Beheerstichting MFC Camminghaburen
Accommodatiebeheer
23.850
Slachtofferhulp Nederland
Slachtofferhulp
23.710
Wijkvereniging Zuiderburen
Accommodatiebeheer
23.660
Proloog
Loonkostensubsidie
22.560
Stichting Sinne
Loonkostensubsidie
20.521
Nordwin College
Loonkostensubsidie
20.250
Stichting Fotografie Noorderlicht
Subsidie tbv activiteiten
20.000
337
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Instelling
Onderwerp subsidie
(€)
Stichting het Buro
Project S-Team 2013/2014
20.000
Stichting Bruist
Prinsentuinconcerten
20.000
Stenden Hogeschool
Project Ontmoetingscentrum 'Jonge Ouders'
20.000
Wijkvereniging Zuiderburen
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
19.500
Stichting Wijkcentrum Nijlân
Accommodatiebeheer
19.092
RK bs de Sprong
Taalstimulering voor RKbs de Sprong
18.500
Stichting Warber058
Terreinbeheerder Vluchtheuvelgebied
17.800
Stichting Friesland Pop
Freeze Festival
17.500
Beheerstichting MFC Camminghaburen
Variabele huisvestingslasten
16.500
Kinderopvang Catalpa
Uk en Puk op de kindercentra van Catalpa
16.200
COC Friesland
Subsidie tbv activiteiten
16.170
Stichting Soc. Cultureel Centrum Ien en Mien
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
16.034
Stichting Voorheen de Gemeente (VHDG)
Expositieproject Social Sound
16.000
Wijkvereniging Bilgaard
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
15.500
Stichting dorpshuis Wirdum/Swichum De Golle
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
15.154
Kinderopvang Catalpa
Implementatie VVE; Uk en Puk
15.150
Stichting Wijkorganisatie Aldlân
Projectopdracht Wijkondernemerschap
15.000
Wijkvereniging Bilgaard
Werkplan Big Society Jeugd Bilgaard
15.000
Proloog
Huiswerkbegeleiding op de openbare basisschool
15.000
Potmarge
Stichting Taptoe Leeuwarden
De 40ste editie van Taptoe Leeuwarden
Stichting Voedselbank Leeuwarden
Subsdie exploitatiekosten
15.000
Stichting Hothouse Redbad
Subsidie tbv activiteiten
15.000
Stichting Iepenloftspul De Oerfal
Openluchttheater de Overval
15.000
Stichting Dorpscentrum Wytgaard De Twirre
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
14.678
Stichting MFC Het Westenkwartier
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
14.527
Alexander Calder Arbeidsintegratie bv
Afbouwvergoeding
13.900
Caparis N.V.
Afbouwvergoeding
13.750
Grafisch Atelier Friesland
Afbouwvergoeding
13.750
Bibliotheken Midden-Fryslân
Afbouw gesubsidieerde arbeid
13.750
Media Art Friesland
Media Art Festival
13.700
Stichting Voorheen de Gemeente (VHDG)
Project Lexicon/Leksikon
13.000
Gehandicapten Sportver D.O.V.
Gehandicaptensport
12.750
Stichting Wijkorganisatie Aldlân
Project wijkondernemerschap
12.500
Stichting Kinderwerk in Leeuwarden (KWIL)
Kindervakantieweek Jeugdland
12.500
Wijkcentrum 't Knooppunt
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
12.500
Wijkvereniging De Toekomst - Vosseparkwijk
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
12.500
Stichting Wijkkomité Schieringen
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
12.500
Stichting Doarpshûs Lekkum
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
12.484
Stichting Beheer MFC Eeltsje Hiem
Accommodatiebeheer
12.400
Stichting Wijkpanel de Wielenpôlle
Verlenging van de Big Society-pilot
12.197
Waterland Media
Projectplan Cinematografische zoektocht
12.000
Stichting Beheer MFC "Het Mozaïek"
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
12.000
Resto VanHarte
Subsidie tbv activiteiten
12.000
Nordwin College
Loonkostensubsidie
11.756
338
15.000
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Instelling
Onderwerp subsidie
(€)
Stichting Kleurrijk Beraad
Multiculturele en antiracisme activiteiten
11.755
Bisschop Möller Stichting
Inzet van zorgmiddelen
11.000
Interkerkelijke Stichting Aanloophuis
Subsidie tbv activiteiten
10.742
Wijkvereniging Westeinde
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
10.500
COC Friesland
Koplopersproject
10.000
Centrum Tumba
Koplopersproject LHBT
10.000
Tresoar
Project Kennis in Fryslân
10.000
Wijkvereniging Bilgaard
Onderhoud van speeltuin en speeltoestellen
10.000
Resto VanHarte
Resto VanHarte project
10.000
ZV Orca Leeuwarden
Inktpot evenement
10.000
Verslavingszorg Noord Nederland
Loonkostensubsidie
10.000
Stichting wijkcomite Schepenbuurt
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
10.000
Stichting Wijkcentrum Nijlân
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
10.000
WMO adviesraad
Subsidie tbv activiteiten
10.000
Stichting Poëzietableaus
Poëzieroute Leeuwarden
9.900
MINERVA academie voor Popcultuur
When we were 10
9.500
Stichting Anders Aktieven
Subsidie tbv activiteiten
9.500
Stichting Wijkorganisatie Aldlân
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
9.000
Stichting Wijkorganisatie Huzum
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
9.000
Buurt- en speeltuinvereniging Insulinde
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
9.000
Centrum Tumba
Multiculturele Adviesraad Leeuwarden
8.502
ROC Friese Poort
Afbouwvergoeding
8.500
Stichting Korfbal World Cup
U19 KWC
8.500
Stichting Buurthuis Tjerk Hiddes
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
8.500
Leeuwarder Speeltuin Centrale
Grasmaaien en onderhoud van de speeltuinen
8.300
Stichting Kobbekooi
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
8.000
Stichting Dorpsaccommodatie
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
7.555
MINERVA academie voor Popcultuur
When we were 10
7.500
Rebound Fryslân
Mbo Rebound Fryslân
7.500
Stichting Spelend Sporten Leeuwarden e.o.
Sportactiviteiten voor gehandicapten
7.500
Humanitas District Noord
Project BOR
7.500
De Harmonie Stadsschouwburg Leeuwarden
Loonkostensubsidie
7.347
Go Marketing
City Beach Tour Leeuwarden
6.653
Buurt- en speeltuinver De Vluchtheuvel
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
6.500
Stichting Survivalrun Friesland
Survivalrun op 6 oktober
6.497
Bisschop Möller Stichting
Afbouwvergoeding
6.108
Stichting Liet 91
Liet 2013
6.000
Wijk- en Speeltuinvereniging Gerard Dou
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
6.000
Stichting Transvaalwijk en omstreken
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
6.000
Stichting Gezonde Stad Leeuwarden
Loop Leeuwarden
5.893
Stichting Kunstpromotie Leeuwarden
Open Atelierroute
5.800
Stichting Klaaiwurk
Organiseren van cursussen en excursies
5.800
Buurtvereniging Hollanderwijk
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
5.500
Stichting Sociaal Cult Centrum Mahatma
Multiculturele en antiracisme activiteiten
5.298
Hempens/Teerns
339
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Instelling
Onderwerp subsidie
(€)
Gandhi
Fries Museum
Project Soundwalk Fries Museum
5.239
Sportvereniging Team Solid
Dutch Open Armwrestling Tournament The Battle
5.149
Afûk
Cursusseizoen 2013/2014
5.100
Stichting Asteriks
Into The Grave
5.000
Stichting Calliope
Project Carmina Live
5.000
Tresoar
Nacht van de Filosofie
5.000
Meneer Produceer
Talentenjacht/workshop Het Liwadder Volkslied
5.000
SPOONK/ Caro Kroon
SPOONK up-your-life Dinner Show
5.000
Stichting Oog van de Dag
Voorstelling Mata Hari
5.000
Wijkvereniging Camminghaburen
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
5.000
Buurthuis Molenpad/Zeeheldenbuurt
Subsidie buurt-, wijk- en dorpshuizen
5.000
Stichting Culturele Activiteiten Somaliers in Frl
Multiculturele en antiracisme activiteiten
5.000
Wopke Eekhoff Stichting
Manifestatie De Gouden Eeuw van Friesland
5.000
340
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE H
Overzicht incidentele lasten en
baten
341
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
I Overzicht incidentele baten en lasten
(€)
Programma
1
Omschrijving lasten
Realisatie 2013
Cultuur
198.000
Cultuurvuur - Cultuurimpuls
2
3
Jeugd en onderwijs
School als werkplaats (voortijdig schoolverlaten)
203.000
Brede scholen
130.000
Onderwijsachterstandenbestrijding( taalachterstand)
100.000
Vervangingsinvesteringen speelruimte
215.000
Uitvoeringskosten jeugdzorg
169.000
Economie en toerisme
Participatie SNN
113.000
Impuls economie binnenstad
482.000
50.000
Toerisme
Marketing Leeuwarden
407.000
Profilering en ondersteuning acquisitie
507.000
Stimuleringsfonds werkgelegenheid
240.000
65.000
Exploitatie markten
540.000
Slim met water en energie
30.000
Gebiedsontwikkeling
110.000
Westergozone
Beheerskosten Nylansdyk 4 (schoolgebouw)
20.000
Crowdmanagement
Huisvesting medewerkers Boarnsterhim
4
141.000
Sportcomplex Wiarda
530.000
Sociaal maatschappelijke ontwikkeling
Noodhulp en begeleiding noodhulp
30.000
Beheer buurt- wijk- en dorpscentra
85.000
87.000
Zichtbare Schakel
121.000
Regionale coördinatie nazorg ex-gedetineerden
128.000
Maatschappelijke opvang
319.000
LHBT - emancipatiebeleid
20.000
Transitiekosten decentralisatie AWBZ
129.000
Werk & inkomen
Werkgeversdienstverlening
42.000
Begroting Caparis
1.318.000
Wet BUIG 2013 MAU
1.500.000
Project Klant in Zicht
836.000
Jeugdwerkloosheid
129.000
Financiering schuldhulpverlening
550.000
Eigen Kracht
50.000
Invoeringskosten WWB 2012
242.000
Middelen business case
30.000
Minimabeleid
156.000
342
270.000
Verhuur postkantoor
Bewonersinitiatieven wijken G31
5
30.000
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Programma
6
Omschrijving lasten
Realisatie 2013
Wonen
412.000
Birk-bijdrage Zaailand
25.000
Huisnummering
209.000
Inspectie bouwvergunningen
9
Politiek Bestuur
Opkomstbevordering gemeentelijke herindelingsverkiezingen
(communicatiekosten)
150.000
25.000
Bezoek koningspaar Leeuwarden
115.000
Gemeentelijke herindelingsverkiezingen
10
Veiligheid, openbare orde en handhaving
Afkoopsom voormalig personeel i.v.m. regionalisering
11
13
Sport
Huldiging kampioenschap Cambuur
31.000
Subsidie topsport
65.000
Milieu, energie en water
Full Sustainable city
14
800.000
Woon- en leefomgeving
Dorpennota
200.000
Invasieve waterplanten
40.000
Eetbare stad
32.000
Grootschalig onderhoud verhardingen
66.000
Graffitiproject
20.000
Aftelfeest
25.000
43.000
Vorstschade
400.000
Koningsboom
20.000
Algemene dekkingsmiddelen
Frictiebudget gesubsidieerde instellingen
828.000
Voorbereiding 3 decentralisatiedossiers
185.000
Focusmiddelen
148.000
Herindeling Boarnsterhim
2.328.000
Voorfinanciering herindelingsbijdrage Boarnsterhim
HOI
300.000
40.000
Vergoedingen no cure no pay bureaus i.z. bezwaren WOZ
122.000
Doorontwikkeling programma Dienstverlening
147.000
Programma Leeuwarden Digitaal
205.000
343
845.000
Uitvoering groenkaart
Brugbediening
15
71.000
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Programma
Omschrijving lasten
Realisatie 2013
Impuls sociale investeringen
2
Jeugd en onderwijs
Zakgeld project
50.000
Diversiteitsbeleid
4
5.000
Sociaal maatschappelijke ontwikkeling
Beheer buurt- wijk- en dorpscentra
5
112.000
Werk en inkomen
Resto Van Harte
10.000
Bijdrage voedselbank
15.000
Totaal lasten
18.411.000
(€)
Programma
9
Omschrijving baten
Realisatie 2013
Politiek bestuur
Vrijval uit voorziening wachtgeld voormalige Bestuurders
10
Veiligheid, openbare orde en handhaving
Opbrengst activa i.v.m. regionalisering Brandweer
15
1.150.000
Algemene dekkingsmiddelen
Algemene uitkering; div. decentralisatie-uitkeringen
Algemene uitkering; vrijval balanspost
Uitkeringen ongevallenverzekering Brandweer
Totaal baten
246.000
1.068.000
46.000
2.600.000
344
90.000
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
II Overzicht van structurele stortingen in en onttrekkingen aan reserves
(€)
Omschrijving structurele stortingen in reserves
Realisatie 2013
75.000
Programma 1 Cultuur
Reserve bijdrage subsidie filmhuis
Programma 2 Jeugd en Onderwijs
372.000
Reserve SIOF
Programma 9 Politiek Bestuur
109.000
Reserve egalisatie verkiezingen
Programma 15 Algemene Dekkingsmiddelen
Reserve loon- en prijsontwikkeling gesubsidieerde instellingen
Totaal structurele stortingen
556.000
1.112.000
(€)
Omschrijving structurele onttrekkingen in reserves
Realisatie 2013
Programma 1 Cultuur
Reserve bijdrage subsidie filmhuis
101.000
Reserve kunst in de openbare ruimte
61.000
Programma 15 Algemene Dekkingsmiddelen
Reserve loon- en prijsontwikkeling gesubsidieerde instellingen
Reserve afschrijvingen
40.000
Totaal structurele onttrekkingen
777.000
345
575.000
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
346
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE I
Monitors Inkomen en
Werk & Participatie
347
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
GEMEENTE
LEEUWARDEN
MONITOR INKOMEN 2013
348
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
INHOUD
Inleiding
1.
1.1
1.2
1.3
1.4
Inkomen en armoede
Inkomen
Armoede
Armoedesignalement
Armoede in Leeuwarden: de feiten en cijfers
2. Armoedebestrijding
2.1 Armoedebeleid
2.2 Maatregelen armoedebeleid Leeuwarden
3.
3.1
3.2
3.3
3.4
Schuldhulpverlening
Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)
Beleidskader “In eigen hand”
Implementatie van “In eigen hand”
Enkele resultaten
4. Handhaving
4.1 Handhavingsbeleid
4.2 De resultaten van het beleid
349
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
INLEIDING
Voor u ligt de monitor Inkomen 2013. In deze monitor wordt de effectiviteit beschreven van het beleid gericht
op de inkomensondersteuning, armoedebestrijding, schuldhulpverlening en participatiebevordering van de
Leeuwarder minima.
De ongunstige economische situatie, veranderende wet- en regelgeving en bezuinigingen binnen het sociale
domein maken dat de stad geconfronteerd wordt met nieuwe groepen burgers die niet uitkomen met hun
inkomen, ook als ze aan het werk zijn. Leeuwarden is een stad met een relatief groot en hardnekkig
armoedeprobleem. Het doorbreken van de vicieuze cirkel is de opgave die de gemeente zich voor de komende
jaren heeft opgelegd. Het jaar 2013 heeft in het teken gestaan van samen met de provincie en netwerkpartners
de handen ineen slaan om de armoedeproblematiek in deze stad effectief aan te pakken. Armoedebestrijding is
ook een belangrijke pijler in de samenwerkingsagenda, het bidbook van de Culturele hoofdstad en het
collegeprogramma 2014-2018.
Net als vorig jaar is er naast de monitor die u nu leest, ook een monitor Participatie en Werk 2013.
De monitoren zijn inhoudelijk nauw met elkaar verweven. In hoofdstuk 1 van de monitor Werk en Participatie
2013 wordt er cijfermatig ingegaan op werkgelegenheid en werkloosheid in Leeuwarden. Deze informatie is ook
van belang voor de monitor Inkomen 2013 omdat het niveau van de werkloosheid van invloed is op het beroep
op de inkomensondersteunende en participatiebevorderende maatregelen.
350
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
1. I N K O M E N
EN
ARMOEDE
1.1 Inkomen
De gemeente is verantwoordelijk voor een aantal sociale voorzieningen, waaronder de WWB, IOAW en de IOAZ.
De WWB- doelgroep is veruit de omvangrijkste aangezien de WWB het sluitstuk is van de Nederlandse sociale
zekerheid. Ook in Leeuwarden zorgt dit vangnet voor een omvangrijk bestand van burgers die (tijdelijk) aan de
kant staan en niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Het college is verantwoordelijk voor het
verlenen van bijstand voor levensonderhoud aan deze burgers.
De kans op armoede binnen de doelgroep van de WWB is groot. Armoede is echter niet enkel voorbehouden
aan WWB- ers die langdurige een laag inkomen hebben. Ook onder werkenden komt steeds meer armoede
voor.
1.2 Armoede
Armoede wordt geassocieerd met het hebben van een laag inkomen. Armoede is echter meer dan alleen een
financieel probleem. Het is een complex verschijnsel dat samenhangt met: (arbeids)participatie, inkomens- en
opleidingsniveau, (psychische) gezondheid, zelfredzaamheid, wonen en leefomgeving. Armoede en sociale
uitsluiting gaan ook hand in hand. Daarbij gaat het om het niet op eigen kracht op volwaardige wijze kunnen
deelnemen aan de samenleving en geen of ongelijke toegang hebben tot belangrijke voorzieningen. Naarmate
de omvang van het armoedeprobleem toeneemt, zal ook het beroep op de inkomensvoorzieningen en daarmee
de druk op de gemeentefinanciën toenemen. Armoede is dus met name een probleem van non-participatie. Dit
heeft het grootste effect met name op het gebruik van maken van de voorzieningen.
Het bestrijden van de armoede vergt een integrale aanpak. Maar de manier waarop daar invulling aan wordt
gegeven is voortdurend in beweging. De op Rijksniveau doorgevoerde afbouw en besparingen op het terrein
van de sociale zekerheid, de economische crisis en de veranderende rol van de overheid leiden tot ingrijpende
gevolgen voor de onderkant van de samenleving en de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan de
armoedebestrijding. Meer dan voorheen wordt een scherpere keus gemaakt voor meer integraliteit, meer
effectiviteit, meer focus aanbrengen en een andere rolverdeling tussen de gemeente en de burger.
Dit heeft geresulteerd in een armoedeaanpak waarin de focus gericht is op de thema’s kinderen,
werk/participatie, gezondheid en duurzaamheid.
1.3 Armoedesignalement 2013
In december 2013 is landelijk het Armoedesignalement 2013 verschenen. Het Armoedesignalement geeft een
actueel beeld van de omvang, ontwikkelingen en karakteristieken van de armoede in Nederland. Het
Armoedesignalement geeft op hoofdlijnen het volgende beeld van de armoedeproblematiek.
In 2012 is de armoede sterk toegenomen.
Volgens het criterium “lage-inkomensgrens” leven 9.4% van de Nederlandse huishoudens in armoede.
Afgemeten aan het “niet-veel-maar-toereikend criterium” leven 7.6% van de huishoudens in armoede.
Ook het aantal huishoudens die langdurig in armoede verkeren is toegenomen. Zowel onder het criterium
“lage-inkomensgrens” als “niet-veel-maar-toereikend” is dit 2.7%.
De kans op armoede is het hoogst bij eenoudergezinnen, alleenstaanden tot 65 jaar, niet-westerse huishoudens
en bijstandsgerechtigden.
De armoede onder kinderen is ook sterk toegenomen. In 2012 waren 384.000 kinderen onder de 18 jaar arm.
Dat is 11.4% van alle kinderen en 1 op de 3 armen is jonger dan 18 jaar.
351
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
1.4 Armoede in Leeuwarden: de feiten en cijfers
De gemeente voert om de twee jaar een armoedeonderzoek uit. In 2014 wordt de Armoedemonitor voor de
vierde keer opgesteld. Er zijn op dit moment nog geen actuele cijfers beschikbaar over de
armoedeproblematiek in Leeuwarden. De verwachting is wel dat, net als het landelijk beeld, ook in Leeuwarden
de problematiek verergerd zal zijn.
Uit het armoedesignalement is reeds gebleken dat vorig jaar het postcodegebied met het hoogste
armoedepercentage de wijk Heechterp-Schieringen is.
Aantal minimahuishoudens
In Leeuwarden moeten 880411 huishoudens rondkomen van een laag inkomen. Het gaat daarbij om
huishoudens die een inkomen hebben tot 120% van de bijstandsnorm. De minimahuishoudens vormen een
aandeel van 17.8% van alle huishoudens in Leeuwarden. Ten opzichte van 2009 is het aandeel
minimahuishoudens gestegen van 16.5% naar 17.8%.
Tabel: Huishoudens naar inkomen in Leeuwarden
Inkomen naar huishouden
2007
2009
Aantal
2011
Aantal
Aandeel
Minima
7.668
16.1%
Overig
39.854
83.9%
40.394
83.5%
40.586
82.2%
Totaal
47.522
100%
48.384
100%
49.390
100%
7.990
Aandeel
16.5%
Aantal
8.804
Aandeel
17.8%
Kenmerken minimahuishoudens
Bron van het inkomen
Voor 48 procent van de minimahuishoudens tot 120% is een WWB uitkering de belangrijkste bron van
inkomsten, dit zijn 4.194 huishoudens. In 2009 was dit 41% (3.270 huishoudens). In absolute aantallen gaat
het om een stijging van 924 huishoudens.
Het aandeel minimahuishoudens met alleen AOW is ten opzichte van 2009 gedaald. In absolute aantallen
blijven de AOW’ers redelijk stabiel (2011: 2.210 en 2009: 2.270). Het aandeel ‘overige minima’ (dit zijn
huishoudens met een ander inkomen dan WWB of AOW) is ook afgenomen in de afgelopen twee jaar, van 31%
in 2009 naar 27% in 2011. Absoluut is het aantal huishoudens met een overig inkomen stabiel.
Huishoudtype
Net als in het voorgaande jaar behoren eenoudergezinnen in Leeuwarden vaker tot een minimahuishouden dan
andere huishoudtypen. Van alle eenoudergezinnen leeft 48%, 996 huishoudens, op een inkomen tot 120%. Dit
is 3,5% hoger dan in 2009, toen 44,5% van alle eenoudergezinnen een laag inkomen had. Alleenstaanden
vormen de grootste groep onder de minima, 61% valt in deze categorie. Het aandeel minima onder alle
alleenstaanden is de afgelopen jaren toegenomen van 22% in 2009 naar 23% in 2011. Ook landelijk is te zien
dat alleenstaanden en eenoudergezinnen vaker tot de minima behoren.
Leeftijd
Als we kijken naar de leeftijdsverdeling, blijkt dat het aandeel 18 tot 27 jarigen onder de minimahuishoudens is
toegenomen. In 2009 behoorde 7,5% tot deze categorie, in 2011 is dit gestegen naar 10,4%. Van alle 18 tot
27 jarigen in Leeuwarden moet 11% rondkomen van een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm. Het aandeel
minima in de andere leeftijdscategorieën (m.u.v. < 18 jaar) ligt hoger dan het gemeentelijk gemiddelde.
Etniciteit
Het aandeel huishoudens met laag inkomen met een niet-Nederlandse achtergrond ligt in Leeuwarden op 30%.
In geheel Leeuwarden heeft 20% van de huishoudens een niet-Nederlandse herkomst. Vergeleken met de
11
Cijfers afkomstig uit de gemeentelijke Armoedemonitor van Kwiz .Cijfers hebben betrekking op 2011. De
inkomensgrens was in 2011 120%. Ingaande 2012 is de inkomensgrens verlaagd naar 110%.
352
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
voorgaande jaren neemt het aandeel minimahuishoudens met een Nederlandse achtergrond af. Het aandeel
niet-westerse allochtonen onder de minima laat vanaf 2007 een stijging zien. In 2011 is 20,2% van de minima
niet-westers allochtoon. Relatief gezien komen onder de niet-westerse allochtonen huishoudens met 42% de
meeste minima voor. Uit het armoedesignalement blijkt eveneens dat niet-westerse allochtonen en groter risico
op armoede hebben dan autochtonen en westerse allochtonen.
Spreiding over de wijken
Uit de armoedemonitor blijkt dat het aandeel minima in de wijken Wielenpolle/Schepenbuurt,
Heechterp/Schieringen, Bilgaard en Vrijheidswijk het hoogst is, resp. 42, 40, 35 en 35%.
Langdurige minima
In Leeuwarden behoort, net als in 2009, 72% van alle minimahuishoudens tot de langdurige minima. Het
aandeel minima dat korter dan 1 jaar op het minimum leeft is toegenomen van 8,8% in 2009 naar 11,2% in
2011. Ook deze ontwikkeling hangt samen met de economische crisis.
Kinderen
Van de 17.630 kinderen in Leeuwarden leven 2.947 kinderen in een minimahuishouden, dit is 17%. Het
aandeel is daarmee licht toegenomen van 15.9% in 2009 naar 17% in 2011.
Bijna 68% van de kinderen in minimahuishoudens groeit in 2011 op in een huishouden met een
bijstandsuitkering. In 2009 was dit nog 58%.
Woonde in 2009 de helft van de minimakinderen in een eenoudergezin, in 2011 is dit aandeel 53%.
Verder is 49% van de kinderen in een minimahuishouden van niet-westers allochtone afkomst.
Het aandeel minima onder kinderen ligt, net als in 2009, in de vier aandachtswijken hoger dan gemiddeld in
Leeuwarden. In de Schepenbuurt leeft 72% van de kinderen in een minimahuishouden. De grootste toename is
te zien in de wijk Wielenpolle. Van alle kinderen in deze wijk leeft 65% in een minimahuishouden, tegen 44% in
2009.
Tabel: Kinderen in minimahuishouden naar aandachtswijk
Wijk
2009
2011
Aandeel
Aandeel
2009
2011
Heechterp/ Schieringen
376
13,4%
380
12,9%
59,7%
59,7%
Schepenbuurt
92
3,3%
99
3,4%
70,8%
72,3%
Bilgaard
542
19,4%
583
19,8%
52,6%
54,0%
Wielenpolle
52
1,9%
85
2,9%
44,1%
64,9%
Overige wijken
1.739
62,1%
1.800
61,1%
11,1%
11,5%
Totaal
2.801
100%
2.947
100%
15,9%
16,7%
Kinderen in Tel
Vanaf 2006 presenteert “Kinderen in Tel” data over het welzijn van kinderen en jongeren op provinciaal,
gemeentelijk en wijkniveau. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het Verwey-Jonker Instituut. Leeuwarden
staat met 4 wijken (Schieringen, Wielepolle, Schepenbuurt en Bilgaard) in de top 20 van de minst scorende
wijken in Nederland.
Het welzijn van de kinderen wordt bepaald aan de hand van 11 indicatoren. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om
het aantal tienersmoeders, speelruimte, achterstandsleerlingen, kindermishandeling en jeugdwerkloosheid. De
positie van de wijken op de ranglijst wordt bepaald aan de hand van een totaalscore, die samengesteld wordt
uit alle indicatoren. De indicator “kinderen in armoede” weegt het zwaarst mee en de indicator
“tienersmoeders” het minst zwaar.
Op de indicator “kinderen in armoede” scoort Leeuwarden het meest negatief ten opzichte van de andere
indicatoren en gemeenten. Deze indicator wordt overigens gemeten aan de hand van het aantal kinderen dat
opgroeit in een gezin met een uitkering. Wat verder bij “Kinderen in tel” opvalt is de slechte score op de
indicator “kindermishandeling”. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat het aantal mishandelingen landelijk
353
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
verdrievoudigd is sinds 2003. De stijging van het aantal meldingen kan ook als positief worden gezien, want als
gemeente zit je er immers bovenop.
Omdat de gemeente telkens weer hoog scoort bij “Kinderen in Tel” is in 2012 door Partoer een nadere analyse
gedaan van het rapport “Kinderen in Tel”. Het rapport van Partoer “Kinderen in Tel: Leeuwarden telt mee”
maakt het mogelijk om de cijfers van het landelijke rapport te relativeren. Positief is ook dat de aanbevelingen
uit “Kinderen in Tel zijn”: stem het jeugdzorgbeleid af op het armoedebeleid, zorg voor een structureel
armoedebeleidsplan gefocust op kinderen, zorg als gemeente dat je kinderen en jongeren concreet en actief
betrekt, monitor het aantal kinderen en jongeren dat opgroeit in gezinnen die leven rond de armoedegrens en
stel waar nodig een kindpakket samen. Deze aanbevelingen zijn geheel conform de actielijnen uit de analyse
Kinderen uit Armoede Leeuwarden.
354
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
2. A R M O E D E B E S T R I J D I N G
2.1 Armoedebeleid
In de nota “Armoede aan de kant!, Herijking van het armoedebeleid en de schuldhulpverlening” is in 2008 een
nieuwe koers uitgezet. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in de nieuwe koers die in 2008 is uitgezet. Met
als mooi resultaat dat het niet-gebruik van de minimaregelingen is teruggedrongen. Daar staat wel tegenover
dat de kosten zijn gestegen.
De economische crisis duurt voort en ook worden er door de Rijksoverheid op diverse onderdelen van de sociale
zekerheid wijzigingen doorgevoerd. Deze ontwikkelingen hebben een negatieve invloed op de inkomenspositie
van de minima in Leeuwarden. Onderzoek bevestigt deze constatering. De armoede neemt toe en de
problematiek verergert zich. Dit in combinatie met de veranderende rol van de overheid en de ontwikkelingen
binnen sociale domein maken het voor de gemeente noodzakelijk om kritisch te kijken naar de effectiviteit van
het armoedebeleid en ook te komen tot een herziening van het armoedebeleid.
In 2012 is hiermee begonnen door in gesprek te gaan met alle actoren op het terrein van de
armoedebestrijding. Inmiddels zijn er bijeenkomsten geweest met het maatschappelijk middenveld en de
raadsleden. In het eerste kwartaal van 2013 volgden bijeenkomsten met wederom het maatschappelijk veld en
de doelgroep. Alle bijeenkomsten stonden in het teken van de effectiviteit van het armoedebeleid. De resultaten
van deze bijeenkomsten hebben bouwstenen geleverd om te komen tot een nieuwe visie op een breed integraal
armoedebeleid in 2014.
Vooruitlopend hierop is in 2013 het Ontwikkelprogramma Armoede opgesteld. Hierin zijn op onderdelen
verbeteringen aangebracht die de effectiviteit van een aantal maatregelen op korte termijn zal verhogen.
Binnen het bestaande beleid is aan de slag gegaan om het armoedebeleid effectiever te maken op de volgende
punten:
a.
participatie van kinderen in armoede
b.
duurzaamheid
c.
culturele hoofdstad
d.
benutten van het maatschappelijk netwerk.
2.2 Maatregelen armoedebeleid Leeuwarden
Voor het bestrijden van de armoede is er in 2013 gebruik gemaakt van de volgende inkomensondersteunende
en participatiebevorderende maatregelen:
Bijzondere bijstand
Collectieve zorgverzekering (basis en AV Frieso)
Regeling voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten
Participatieregeling
Vergoeding Nederlands Identiteitsbewijs
Zwemregeling
Kwijtschelding gemeentelijke belastingen en heffingen
Langdurigheidstoeslag
Bereken je recht
Geldkompas Leeuwarden
355
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Bijzondere bijstand
De bijzondere bijstand is bedoeld voor een ieder met een laag inkomen en niet voorbehouden aan personen die
algemene bijstand ontvangen. Ook degene die uit een andere bron dan de WWB beschikt over een inkomen dat
naar het oordeel van het college niet toereikend is ter voorziening in bepaalde noodzakelijke kosten, kan een
beroep op bijzondere bijstand doen.
In 2013 zijn er 8.175 verstrekkingen geweest in het kader van de incidentele bijzondere bijstand. In 2012 gaat
het om 5.902 verstrekkingen. Ten opzichte van 2012
is er een forse stijging in het aantal verstrekkingen, echter de uitgaven zijn afgenomen van € 2.716.074,-- in
2012 naar € 2.059.387,-- in 2013. De grootste kostenpost vorm de bijstand voor woonvoorzieningen. Het gaat
hierbij veelal om bijstand voor inrichtingskosten.
De toename van het aantal verstrekkingen wordt naar alle waarschijnlijk veroorzaakt door een groei van de
doelgroep, het ‘wegvallen’ van financiële ondersteuning elders en de forse toename van het aantal
verstrekkingen in het kader van de bewindvoering.
Een aparte vorm van bijzondere bijstand is een verstrekking op basis van buitenwettelijk beleid. Buitenwettelijk
beleid is beleid dat “buiten de wet” om vormen van bijstand mogelijk maakt. Het voeren van een
buitenwettelijk beleid is een keuze die veelal niet gebaseerd is op strikt wettelijke en juridische overwegingen,
maar gelegen in het feit dat de gemeente zich laat leiden door de gevolgen voor de klant en de daaruit
voortvloeiende negatieve consequenties indien de aanvraag bijzondere bijstand niet wordt gehonoreerd. In
2012 heeft het Rijk aangegeven niet langer te willen dat gemeenten buitenwettelijk beleid voeren. Dit heeft
geleid tot het intrekken van het buitenwettelijk beleid per 2013. Concreet houdt dat in dat er geen
vergoedingen voor medische kosten en de doorbetaling van vaste lasten bij detentie uit de bijzondere bijstand
meer worden verstrekt. Om het afschaffen de vergoedingen voor medische kosten te compenseren zijn er een
aantal vergoedingen toegevoegd aan de collectieve zorgverzekering van de gemeente.
De collectieve zorgverzekering (AV Frieso)
Huishoudens met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm kunnen via de gemeente een collectieve
zorgverzekering afsluiten bij De Friesland Zorgverzekeraar. Deze verzekering biedt een korting aan op de
premie voor de basisverzekering en een aanvullende verzekering (AV Frieso) met meer en extra vergoedingen.
De kosten van de AV Frieso komen voor rekening van de gemeente en worden via de bijzondere bijstand
gedekt. Dit bespaart kosten op individuele aanvragen voor de bijzondere bijstand.
In 2013 hebben 3.291 volwassenen deelgenomen aan de collectiviteit. In 2012 waren dat er 3.972 en in 2011
3.894. In 2012 was er een kleine stijging ten opzicht van 2011, maar 2013 laat een daling van 17% zien ten
opzicht van 2012. Hoewel de daling van het aantal deelnemers niet wenselijk is, was deze, gezien de landelijke
ontwikkelingen, wel te verwachten. De economische crisis heeft tot gevolg dat huishoudens minder te besteden
hebben. De hoge premiekosten vormen voor velen toch een knelpunt. Burgers kiezen er bewust voor om te
besparen op de premiekosten en sluiten daarom alleen een basisverzekering af.
Ondanks de daling van het aantal AV Frieso verzekerden blijft het niveau van het aantal betalingsachterstanden
en mogelijke royementen en bronheffingen zorgelijk. In 2013 is meer aandacht besteed aan het voorkomen
van de betalingsachterstanden. Met de zorgverzekeraar zijn afspraken gemaakt om betalingsachterstanden bij
de verzekerden te voorkomen. De gemeente neemt bij ieder ontvangen signaal van de zorgverzekeraar nu
actief actie richting de verzekerde door een sociaal werker in te schakelen die samen met de verzekerden aan
gerichte oplossingen voor het voorkomen van de betalingsachterstanden gaat werken. Daarbij heeft de sociaal
werker in ieder geval de mogelijkheid om voor bijstandsgerechtigden de premie op de uitkering te laten
inhouden en doorbetalen aan de zorgverzekeraar. Deze oplossing wordt te allen tijde tijdelijk ingezet om erger
te voorkomen. Tegelijkertijd wordt samen met de verzekerde gewerkt aan andere duurzame oplossingen
waarbij de verzekerde weer zelf verantwoordelijk is voor het betalen van de premie.
De regeling voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten
Ouderen en mensen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking hebben door hun ouderdom, ziekte of
handicap vaak extra kosten. Denk bijvoorbeeld aan hogere telefoonkosten, duurdere boodschappen omdat een
356
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
goedkopere supermarkt niet in de buurt is, duurdere boodschappen door aangepaste voeding, hogere
verwarmingskosten of lidmaatschapskosten van belangen- en/of patiëntenvereniging. Voor deze doelgroep met
een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm is de regeling ouderen, chronisch zieken en gehandicapten
ingevoerd in 2008. De vergoeding is voor 2013 gesteld op
€ 86,-- per persoon per jaar.
In het jaar 2013 zijn er 3.945 verstrekkingen geweest en heeft het € 337.510,-- gekost. In 2012 waren dat
4.098 verstrekkingen. Sinds de invoering van deze regeling in 2008 is het aantal verstrekkingen jaarlijks
toegenomen. 2013 is met een daling van bijna 4% een trendbreuk. Het gebruik onder de gehele groep is als
volgt: 14% van de toekenningen zijn voor ouderen en 85% van de toekenningen gaat naar chronisch zieken en
gehandicapten. Aangezien de inkomenspositie van ouderen steeds beter wordt zou dit een verklaring kunnen
zijn voor de daling van het aantal verstrekkingen. Echter uit de analyse blijkt niet dat het aantal aanvragen van
ouderen is afgenomen. De daling zit juist bij groep chronisch zieken en gehandicapten.
De participatieregeling
Deze regeling is bedoeld om mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm deel te laten nemen aan
sociale, culturele en sportieve activiteiten. In 2013 bedroeg de vergoeding maximaal € 62,-- per persoon. In
2012 waren er 7.999 verstrekkingen. In 2013 is dit gedaald naar 7.711 verstrekkingen. In tegenstelling tot
voorgaande jaren is hier sprake van een daling van het aantal verstrekkingen. Gelet op de verslechterde
economische omstandigheden lag een stijging in het aantal verstrekkingen meer in de lijn der verwachtingen.
Deze daling is niet te verklaren.
Als er een analyse wordt gemaakt van de verstrekkingen dan valt het op dat 28% van de verstrekkingen
bestemd is voor kinderen, 32% voor mannen en 40% wordt verstrekt aan vrouwen. Uit de registratiegegevens
blijkt verder niet waar de tegemoetkoming voor bestemd is. Dit is ook logisch want de verstrekking is weliswaar
wel bestemd voor de participatie maar bij het aanvragen van de tegemoetkoming wordt verder niet gevraagd
voor welke activiteiten het bestemd is. Mede hierdoor heeft de regeling ook een laagdrempelig karakter. Het
bedrag dat gemoeid is met de regeling in 2013 is € 477.076,--.
De vergoeding Nederlands identiteitsbewijs (ID-bewijs)
Voor de eerste aanschaf of verlenging van een erkend identiteitsbewijs wordt er een tegemoetkoming verstrekt.
De hoogte van de tegemoetkoming is gelijkgesteld aan de aanschafkosten van een ID-bewijs.
In 2012 zijn er 659 vergoedingen voor een ID-bewijs verstrekt. Vorig jaar waren er 665 verstrekkingen. Het
aantal verstrekkingen is nagenoeg gelijk gebleven. Met deze regeling was in 2013 een bedrag van € 27.744,-gemoeid.
Uit een nadere analyse van de verstrekkingen blijkt dat:
93% van de verstrekkingen betrekking heeft op verlenging dan wel vervanging van een identiteitsbewijs;
en dat 63% van de aanvragen afkomstig is van bijstandsgerechtigden.
Zwemregeling
De zwemregeling is bedoeld om kinderen uit minimahuishoudens die nog niet kunnen zwemmen het
zwemdiploma A te laten halen. Aan de regeling zit daarnaast de voorwaarde dat de kinderen in groep 5, 6, 7 of
8 van de basisschool moeten zitten.
In 2013 hebben 39 kinderen gebruik gemaakt van deze regeling. In 2012 waren dit er 54. Dat is een flinke
daling. Een mogelijke verklaring zou de ontgroening kunnen zijn. En wellicht dat sommige kinderen toch via
Stichting Leergeld of Jeugdsportfonds de zwemlessen vergoed krijgen.
Van de kinderen die in 2013 gebruik hebben gemaakt van de zwemregeling zaten 34 in groep 5. Dit is een
trend die jaarlijks waarneembaar is en ook wel logisch is. Het is namelijk voor te stellen dat als ouders niet zelf
de zwemlessen kunnen bekostigen zij, zo gauw als dat kan, de kinderen op zwemles doen. Voor de uitvoering
van deze regeling door BV Sport was in 2013 een bedrag van € 19.200,-- gemoeid.
357
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Kwijtschelding gemeentelijke belastingen en heffingen
In 2013 kwamen de volgende gemeentelijke belastingen/heffingen in aanmerking voor kwijtschelding:
de onroerendezaakbelastingen (OZB);
de rioolheffingen;
de afvalstoffenheffing.
In 2012 is er een wijziging in de registratie aangebracht. In tegenstelling tot voorgaande jaren worden nu
alleen de unieke kwijtscheldingsverzoeken geregistreerd. Hierdoor zijn de cijfers niet meer goed te vergelijken
met de voorgaande jaren.
In 2013 zijn er 8.259 verzoeken ingediend. Dit was in 2012 6209. Dat is stijging van 33%. Echter de flinke
stijging leidt niet tot verhoudingsgewijs meer toekenningen. In 2012 werd 81% toegekend. In 2013 was dit
60%. In totaal is er in 2012 voor een bedrag van €1.400.108,-- en in 2013 voor € 1.381.678,-kwijtgescholden.
De Langdurigheidstoeslag
De langdurigheidstoeslag staat open voor burgers tussen de 21-65 jaar die vijf jaar lang een inkomen op
bijstandsniveau hebben gehad en geen vermogen hebben.
In 2013 bedroeg de langdurigheidstoeslag voor gehuwden € 502,--, € 452,-- voor alleenstaande ouders en €
352,-- voor alleenstaanden.
In 2013 zijn er 2.181 aanvragen gehonoreerd. Dit is een, niet te verklaren, daling ten opzicht van 2012
(2.311). Landelijk is er een stijging waarneembaar van het aantal huishoudens die langdurig in armoede
verkeren. Leeuwarden heeft van oudsher ook relatief veel huishoudens die langdurig van een inkomen op
minimumnivo leven. Uit de armoedemonitor blijkt dat het om 11,2% van de minimahuishoudens gaat. De
verwachting is dat uit de nog op te stellen armoedemonitor 2014 zal blijken dat dit percentage is gestegen. Een
landelijke stijging en, naar verwachting, ook een gemeentelijke stijging van het aantal huishoudens dat
langdurig van een inkomen op minimumniveau moeten rondkomen, maakt dat een stijging van het aantal
aanvragen en toekenningen logisch zou zijn. De kosten bedroegen in 2013 € 839.532,--.
Uit de registratiecijfers blijkt dat 70% van de verstrekkingen bestemd was voor alleenstaanden, 19% voor
éénoudergezinnen en 11% voor samenwonenden/gehuwden. Deze verdeling is geen verrassing. Leeuwarden
heeft een grote populatie alleenstaanden die langdurig moet rondkomen van een laag inkomen.
Uit de cijfers blijkt ook dat meer dan 76% van de aanvragen afkomstig is van minima met een
bijstandsuitkering.
Bereken uw recht
Sinds 2008 biedt de gemeente Leeuwarden het internetprogramma ‘Bereken uw recht’ aan
(www.leeuwarden.nl/berekenuwrecht). Het programma maakt gebruik van meerkeuzevragen over inkomen,
vermogen en woonsituatie, waarbij het juiste antwoord eenvoudig aangeklikt kan worden. Het kost hooguit 10
minuten om de complete vragenlijst te doorlopen. Het eindresultaat is een helder overzicht van alle mogelijke
lokale vergoedingen en tegemoetkomingen, zoals kwijtschelding gemeentebelastingen, minimaregelingen,
langdurigheidstoeslag en bijzondere bijstand.
Over het gehele jaar 2013 was het aantal bezoekers 2283. In 2012 en 2011 waren dit er respectievelijk 1962
en 1780 bezoekers.
Geldkompas Leeuwarden
Geldkompas Leeuwarden is in 2010 geïntroduceerd. Op Geldkompas Leeuwarden staat op een toegankelijke
manier de informatie van talrijke organisaties op het terrein van de armoedebestrijding en schuldhulpverlening
gebundeld. Geldkompas Leeuwarden is een, naast Bereken uw recht, goede manier om de financieel kwetsbare
groep in Leeuwarden te ondersteunen.
358
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Het aantal bezoekers is met 4.330 in 2013 gedaald ten opzicht van 2012. Toen heeft de website 5.947
bezoekers gehad. Er bestaat het vermoeden dat de mate van bekendheid van de
www.geldkompasleeuwarden.nl afhankelijk is van de mate waarin de website onder de aandacht van de
doelgroep wordt gebracht. Dit vraagt aandacht.
Weliswaar is het totaal aantal bezoekers gedaald ten opzicht van 2012. De bezoekers in 2013 zijn wel voor
bijna 90% zogenaamde “nieuwe bezoekers”. Interessant om te melden is dat de pagina’s met info over werk,
vrijwilligerswerk, geld, schulden het meest bezocht zijn.
Overige maatregelen
Samenwerking met ketenpartners.
Het bestrijden van de armoede behoort tot de zorgtaak van de gemeente. Maar de gemeente is niet de enige
speler in het veld. De ketenpartners, groot en klein, en het particulier initiatief hebben naast de gemeente ook
een belangrijke rol in de armoedebestrijding. In 2013 is verder geïnvesteerd in de samenwerking met de
ketenpartners. De gemeente is met de ketenpartners in gesprek gegaan en heeft de effectiviteit van de
gemeentelijke armoedebestrijding aan de orde gesteld. In de bijeenkomst kwam naar voren dat er meer focus
aangebracht moest worden in de armoedeaanpak en er keuzes gemaakt moesten worden. De opgedane kennis
zal worden benut bij het opstellen van het nieuwe beleidskader aanpak armoede welke in 2014 wordt
opgesteld. In 2013 is met name ingezet op een verbetering van de samenwerking met en tussen de
ketenpartners die annex zijn met de maatschappelijke participatie van kinderen.
De Voedselbank
De Voedselbank ontvangt al enige jaren subsidie van de gemeente. Met het verergeren van de crisis heeft de
Voedselbank ook een toename gezien in het
aantal verstrekkingen van voedselpakketten. Ook in 2013 zet de stijgende lijn zich door. De verwachting is dat
er sprake zal zijn van een toename van minimaal 20% ten opzicht van 2012. In 2012 zij er 240 pakketten
verstrekt.
In 2013 ziet de voedselbank ook nieuwe groepen die aankloppen. Het gaat daarbij vooral om zzp-ers, mkb-ers
en huishoudens met een hypotheekschuld.
Leeuwarder Uitdaging
De Leeuwarder Uitdaging is een platform waarbinnen ondernemers, bedrijven, de gemeente en
maatschappelijke organisaties elkaar helpen met als doel een win-win situatie te creëren. Ondernemers doen
onderling nieuwe contacten op, bedrijven tonen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en
maatschappelijke organisaties worden geholpen met hun vraag. De sociale cohesie neemt toe en het
leefklimaat inde stad verbeterd. De Leeuwarder Uitdaging zit nog in de oprichtingsfase. De gemeente is
enthousiast en heeft zich verbonden aan dit concept.
Resto van Harte
Ook Leeuwarden heeft een Resto van Harte waar burgers elkaar kunnen ontmoeten. Primaire doelstelling van
Resto van Harte is het sociaal isolement terug te dringen de actieve deelname, van in isolement geraakte
burgers, aan het maatschappelijk verkeer te bevorderen. In 2013 heeft de gemeente subsidie aan Resto
verstrekt om de werkzaamheden te kunnen voortzetten en ook is er subsidie verstrekt om zich speciaal te
richten op kinderen die in een sociaal isolement verkeren. De focus op kinderen heeft ertoe geleid dat er nu ook
een kinderResto van Harte is waar kinderen maandelijks terecht kunnen.
Stichting Urgente Noden (SUN)
SUN is in Friesland een waardevolle schakel in de armoedebestrijding. Middels een gift helpt SUN burgers in een
urgente noodsituatie die niet of niet tijdig geholpen kunnen worden door een voorliggende voorziening.
Leeuwarden heeft een subsidierelatie met SUN. In tegenstelling tot voorgaande jaren biedt SUN sinds 2013
alleen noodhulp aan Friezen die woonachtig zijn in een gemeente waar SUN een subsidierelatie mee heeft.
In 2013 heeft SUN in totaal 743 aanvragen ontvangen en 733 verstrekkingen gedaan. Van deze verstrekkingen
waren 243 bestemd voor inwoners van Leeuwarden. Er is geen analyse gemaakt van de verstrekkingen voor
burgers van Leeuwarden. Duidelijk is wel dat de meeste aanvragen afkomstig zijn van alleenstaanden. Verder
359
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
hebben de aanvragers meestal een bijstandsuitkering en worden de meeste aanvragen ingediend voor
woninginrichting. De meeste aanvragen zijn afkomstig van Jeugdhulp Friesland, Limor, Maatschappelijk Werk
Fryslân, Zien en Welzijn Centraal.
Stichting Leergeld, Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds
De stichting en fondsen zijn van belang voor de maatschappelijke participatie van kinderen die in armoede
leven. Alleen Jeugdcultuurfonds krijgt een structurele subsidie van de gemeente. Leergeld en Jeugdsportfonds
ontvangen geen structurele subsidie van de gemeente. Wel is er met enige regelmaat overleg en is een
verdergaande samenwerking tussen fondsen en de stichting onderwerp van gesprek. Met name het aantal
aanvragen van het Jeugdsportfonds en Leergeld zijn het afgelopen jaar fors toegenomen. Jeugdsportfonds heeft
in 2013 213 kinderen in de gelegenheid gesteld om te sporten. Dat was in 2012 158. Stichting Leergeld heeft in
2012 618 verstrekking gedaan en verwacht in 2013 uit te komen op 1000.
Kinderen in Armoede
De problematiek rondom kinderen die opgroeien in armoede in Leeuwarden is nijpend. Om het armoedebeleid,
ook voor kinderen, effectiever te laten zijn, is er in opdracht van de directeur Welzijn en sectormanagers W&I,
JOC een analyse van de armoedeproblematiek onder kinderen gemaakt. De resultaten van de analyse leiden tot
een negental ontwikkellijnen die betrekking hebben op een verbetering van het inkomens van de ouders maar
ook de kansen van de kinderen vergroten.
1.
Ontwikkel een integrale visie armoedebeleid en benoem hierin duidelijk waar
2.
Netwerken inzetten. Gemeente als spil in het netwerk. Solidariteitspact.
3.
Inzet op integrale benadering. Leef- en systeemwereld van kinderen bij
4.
Onderwijs als partner. Doorontwikkeling IKC.
5.
Inzet op eigen kracht en inspraak van doelgroep (kinderen en ouders).
de gemeente wel/niet van is en voor welke groepen het beleid is.
elkaar brengen.
6.
Vereenvoudiging van regelingen inclusief duurzaamheid. Ontwikkeling van
kind pakket.
7.
Maatschappelijke en sociale activering / gezondheid.
8.
Financiële bewustwording / schuldpreventie.
9.
Plannen samenwerkingsagenda en Culturele Hoofdstad 2018 concretiseren en
uitvoeren.
De Kunst van het Rondkomen
In het project de Kunst van het Rondkomen brengen ervaringsdeskundige minima zelf in beeld hoe leven in
armoede eruit ziet. In de aanpak, die ondersteund wordt door Radar Amsterdam, vormt de eigen kracht van
burgers het centrale uitgangspunt. Dit betekent dat sociale vraagstukken slechts op te lossen zijn door de
mensen waar het over gaat zelf in te zetten. We hebben afgesproken dat in 2013/2014 45 wwb-ers zelf komen
met suggesties en uitvoering van verbetering van hun situatie in relatie tot hun wijk en stad. De deelnemers
willen een Eigen Kracht café. Op deze ontmoetingsplek komen tips en trucs, door en voor elkaar bij elkaar. De
stut en steun gaan over het uitkomen met je inkomen, formulieren invullen, informatie voorzieningen
uitwisselen, elkaar helpen in slimme uitgaven en praktische zaken regelen zoals kinderopvang, computeren en
solliciteren.
Culturele hoofdstad/samenwerkingsagenda
Leeuwarden heeft de titulatuur van de Culturele Hoofdstad binnengehaald. Een belangrijke uitwerking om de
ambities van de Culturele Hoofdstad in 2018 te behalen is de samenwerkingsagenda met de Provincie. De
samenwerkingsagenda heeft drie programma’s namelijk: Kennis & Economie, Kwaliteit & Leefbaarheid en Stad
& Regio. De sector Werk en Inkomen heeft, samen met de Provincie, een belangrijk rol in het benoemen van de
projecten op economie/onderwijs, participatie en duurzaamheid. Een belangrijke ambitie voor 2018 is, is dat
60% van de kinderen die opgroeien in armoede meedoen aan de activiteiten die in het kader van de culturele
hoofdstad worden georganiseerd.
360
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
3. S C H U L D H U L P V E R L E N I N G
3.1 Wet gemeentelijke schuldhulpverlening
Op basis van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) heeft de gemeente een wettelijke opdracht om
(curatieve) schuldhulpverlening aan de burgers te bieden. Gemeenten ontvangen geen budget van het Rijk
voor de uitvoering van de Wgs.
De Wgs is een kaderwet. Dit betekent dat de wet slechts bepaalt wat er moet worden gerealiseerd en niet de
wijze waarop dit dient te gebeuren. Hierdoor heeft de gemeente veel beleidsvrijheid. Zo bepaalt de gemeente
via beleidsregels wie ze toelaat tot de schuldhulpverlening en wanneer de schuldhulpverlening wordt beëindigd.
Zo laat de gemeente Leeuwarden alleen inwoners toe als er sprake is van een noodzaak en er geen sprake is
van een afwijzingsgrond. Afwijzingsgronden hebben o.a. betrekking op verwijtbare recidive, openstaande
fraudevorderingen bij overheidsorganen en als op voorhand duidelijk is dat de schulden niet binnen zes
maanden regelbaar zijn (zoals bijvoorbeeld betwiste vorderingen).
3.2 Beleidskader “In eigen hand”
Vooruitlopend op de Wgs heeft de gemeente eind 2011 de beleidsnota “In eigen hand. Schuldhulpverlening
nieuwe stijl” vastgesteld. De inzet van Schuldhulpverlening nieuwe stijl is om te komen tot een efficiëntere en
effectievere schuldhulpverlening. Belangrijke pijlers van schuldhulpverlening nieuwe stijl zijn:
1.
Preventie en vroegsignalering.
2.
Anders organiseren van de curatieve schuldhulpverlening (minnelijke
3.
Samenwerking met vrijwilligers.
4.
Verlagen van de kosten van curatieve schuldhulpverlening.
schuldregelingstrajecten) en de nazorg.
Sinds 2012 is gewerkt aan het implementeren en uitvoeren van de nieuwe visie op schuldhulpverlening. Door
inzet op preventie en vroegsignalering worden problematische schulden voorkomen, zodat minder
schuldregelingen nodig zijn. Daarnaast is de schuldhulpverlening effectiever en efficiënter ingericht. De
schuldhulpverlening wordt integraal vanuit de wijk (via de sociale wijkteams) aangeboden, waarbij
medewerkers van Kredietbank Nederland (KBNL) samenwerken met de sociaal werkers in de wijk. Ook is er
meer ingezet op samenwerking met vrijwilligers en de eigen mogelijkheden van de klant (versterken 0-de lijn).
Verder wordt er met klantprofielen gewerkt. Niet iedereen komt meer voor een schuldregelingstraject in
aanmerking. Alleen de klanten die een dergelijk traject succesvol kunnen doorlopen (en aan de voorwaarden
van de beleidsregels schuldhulpverlening voldoen) wordt een traject aangeboden. Dit wordt beoordeeld op basis
van de motivatie en de financiële vaardigheden van de klant en de mate waarin de schulden van de klant
saneerbaar zijn. Klanten die (vooralsnog) niet voor een schuldregelingstraject in aanmerking komen, krijgen
eerst psychosociale hulp via de integrale aanpak vanuit de sociale wijkteams aangeboden.
361
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
3.3 Implementatie van “In eigen hand”
Preventie en vroegsignalering
In 2013 is gewerkt aan de verdere uitrol van de preventie en de vroegsignalering. De volgende activiteiten
hebben plaats gevonden:
Er vindt een nauwere samenwerking tussen de sociale wijkteams enerzijds en de energiebedrijven en Vitens
anderzijds op het gebied van vroegsignalering van betalingsproblemen plaats. Met de woningcorporaties werd
al samengewerkt, maar deze samenwerking zal vanaf januari 2014 worden geïntensiveerd. De samenwerking
met De Friesland Zorgverzekeraar zal in januari 2014 op het onderdeel vroegsignalering van schulden ook
starten.
De wijkteams ontvangen de signalen van betalingsproblemen van de hiervoor genoemde partners. De
woningcorporaties geven de signalen rechtstreeks aan de wijkteams door en de overige partijen doen dit via de
gemeente die op haar beurt de wijkteams informeert. Na ontvangst van een signaal beoordeelt de sociaal
werker welke ondersteuning de klant wordt geboden. Voorbeelden van ondersteuning zijn: advies,
ondersteuning bij het treffen van een regeling, inzet 0-de lijn/vrijwilliger, doorbetaling vaste lasten via WWB.
De sociaal werker stemt de voorgenomen interventie en de resultaten van de interventie met de
leverancier/zorgverzekeraar/corporatie af. Doel is dat afsluiting, royement uit de aanvullende verzekering of
huisuitzetting en verergering van de financiële problemen wordt voorkomen. We willen vroeg bij de problemen
komen.
De sociaal werkers richten zich in eerste instantie op de voor het wijkteam bekende klanten. Deze inzet zal in
2014 worden uitgebreid naar andere doelgroepen waarbij gezinnen met kinderen een speerpunt vormen.
Vanuit de wijkteams hebben diverse individuele preventie-activiteiten (bv. hulp bij het invullen van formulieren,
administratie ordenen en budgetadvies) en groepsbijeenkomsten op het gebied van budgetteren plaats
gevonden. Het bieden van financieel advies en ondersteuning door de wijkteams werkt goed. Het is
laagdrempelig, voorziet in een grote behoefte en de sociaal werkers hebben de situatie van de klant goed in
beeld waardoor ze maatwerk kunnen leveren.
In september en oktober 2013 zijn de inwoners van de gemeente Leeuwarden via de Huis aan huis en via de
wijkmagazines geïnformeerd over de dienstverlening van de wijkteams en Ping. Daarnaast is er een webpagina
over het thema ‘geldzaken’ voor leeuwarden.nl ontwikkeld.
Er hebben diverse initiatieven plaats gevonden om jongeren via de scholen en de ouders te bereiken. Zo heeft
WCL een workshop ‘omgaan met geld’ op het Friesland College verzorgd, heeft CJG ‘de week van het geld’
onder de aandacht van het basisonderwijs gebracht. Daarnaast zijn de voorbereidingen getroffen voor een
voorlichtingscampagne voor leerlingen in het VO, MBO en HBO begin 2014 en wordt begin 2014 via het CJG een
voorlichting aan ouders van pubers over omgaan met geld verzorgd. Tot slot kunnen jongeren voor persoonlijk
financieel advies en ondersteuning bij de professionals op de scholen (denk hierbij ook aan bv. de School als
werkplaats, zorgcoördinatoren, maatschappelijk werkers en jongerenwerkers) terecht.
In 2013 is het financieel adviesloket Ping voortgezet, tot 1 juli 2013 voor 10 uren per week en vanaf 1 juli 2013
voor 20 uren per week op twee locaties (Stadskantoor en Tesselschadestraat). Klanten ontvangen van Ping
informatie over regelingen waar ze aanspraak op kunnen maken, budgetadvies en ondersteuning bij het
oplossen van niet-problematische schulden. In 2013 is 4% (14) van de klanten (totaal: 356) doorverwezen
naar KBNL. In de meeste gevallen was doorverwijzing naar de curatieve schuldhulpverlening niet nodig en kon
Ping de klant verder op weg helpen.
WCL heeft net als in de voorgaande jaren diverse preventieve activiteiten uitgevoerd. Zo biedt WCL
voorlichtingsmateriaal, de sociale winkel, budgethulp en – coaching en trainingen op het gebied van omgaan
met geld.
362
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Vrijwilligersorganisaties Humanitas, Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgechtigden (FSU) en Stichting
Solidair spelen een belangrijke rol op het gebied van preventieve schuldhulpverlening. Zo worden vrijwilligers
onder andere ingezet bij voorlichtingen, aanvragen van regelingen, thuisadministratie en de begeleiding tijdens
de nazorgfase van een schuldregeling.
Bij TCF is gestart met een pilot “scan inkomensregelingen”. In de praktijk blijkt dat veel WWB-ers schulden
hebben en dat veel WWB-er niet precies weten op welke inkomensregelingen ze aanspraak kunnen maken.
Samen met Ping en vrijwilligers worden WWB-ers gestimuleerd om gebruik te maken van de beschikbare
extra’s: de mogelijke teruggave van de belastingdienst, de minimaregelingen en de kwijtschelding van de
gemeentelijke heffingen en waterschapslasten. Verder krijgen klanten op het Talent Centrum plenaire
bijeenkomsten over omgaan met geld en het in balans brengen van inkomsten en uitgaven aangeboden.
Sinds 2012 is gewerkt aan de verdere uitrol van de preventie en de vroegsignalering met als doel om de inzet
van de curatieve schuldhulpverlening af te bouwen. Aangezien de huidige problematische schuldensituaties een
paar jaar geleden zijn ontstaan en de crisis voor een toename van financiële problemen heeft gezorgd, zal de
afbouw op het curatieve onderdeel niet op korte termijn kunnen worden gerealiseerd. De effecten van de
preventie-activiteiten zullen dan ook pas op langere termijn zichtbaar zijn.
Anders organiseren van de curatieve schuldhulpverlening
Conform de beleidsnota ‘In eigen hand‘ wordt de schuldhulpverlening integraal vanuit de wijk aangeboden.
Hierbij is een goede samenwerking tussen de schuldhulpverlener van KBNL en de sociaal werker van het
wijkteam cruciaal. De sociaal werker begeleidt de klanten bij de gedragsmatige aspecten en de medewerker
van KBNL doet het financieel-technische aspect van het schuldregelingstraject.
De onderlinge samenwerking tussen de sociale wijkteams en KBNL verliep niet altijd optimaal. De gemeente
heeft hierop geïntervenieerd. Inmiddels weten de partijen elkaar beter te vinden en wordt aan een betere
onderlinge afstemming gewerkt. Voor de toekomst zijn er ideeën om de toegang tot de curatieve
schuldhulpverlening ook bij de sociaal werkers te beleggen. Dit betekent dat de sociaal werkers ook de intakes
voor de schuldregelingen doen. Op deze wijze is een integrale werkwijze conform Amaryllis geborgd.
Klantprofielen
Om de effectiviteit en efficiency van de curatieve schuldhulpverlening te verbeteren is vanaf 1 januari 2012
conform de beleidsnota gestart met het werken aan de hand van klantprofielen. Het werken met klantprofielen
heeft ervoor gezorgd dat de wijkteams en KBNL bewuster keuzes maken over wie wanneer wel/niet wordt
geholpen.
Het werken met klantprofielen heeft aanloopproblemen gekend. Niet elk sociaal wijkteam bleek opgewassen
tegen de nieuwe toestroom van klanten met schuldenproblematiek. Om deze mensen niet tussen ‘wal en schip’
te laten belanden heeft de Kredietbank Nederland in 2012 toch de helpende hand gereikt. Daarnaast paste
KBNL de klantprofielen niet volledig conform de beleidsnota “In eigen hand” toe. In de loop van 2013 heeft
KBNL haar werkwijze conform de beleidsnota aangepast.
Herinrichting nazorg
Om vanaf 2012 een forse besparing op de schuldhulpverleningskosten te kunnen realiseren, moest de inzet van
het budgetbeheer van KBNL worden afgebouwd en de nazorg op een andere manier worden ingericht, terwijl de
effectiviteit wel moest worden behouden. In principe moet de klant na afronding van het schuldregelingstraject
(de nazorgfase) het budgetbeheer weer zelf kunnen oppakken. Klanten die het budgetbeheer willen
voortzetten, moeten dit in het vervolg zelf betalen en/of worden ondersteund door een vrijwilligersorganisatie.
De afbouw van het budgetbeheer heeft in 2012 en 2013 plaats gevonden. Dure vormen van budgetbeheer
gecombineerd met begeleiding van KBNL zijn begin 2012 afgeschaft. De budgetbegeleiding is bij de sociaal
werkers (waarbij met vrijwilligers wordt samengewerkt) belegd. De inzet van de goedkopere variant van
363
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
budgetbeheer (de doorbetaling van de vaste lasten zonder begeleiding) wordt alleen nog gesubsidieerd voor
klanten die begeleiding nodig hebben in aanloop naar en tijdens een schuldregeling.
Vanaf 2012 heeft KBNL voor 900 klanten het budgetbeheer afgebouwd. Van deze groep zijn 168 in 2012
zelfbetaler geworden en in 2013 zijn 339 klanten zelfbetaler geworden. In totaal zijn 507 (56%) klanten
zelfbetaler geworden. De afbouw van het budgetbeheer is dus gerealiseerd en heeft er toe geleidt dat een groot
gedeelte van de klanten zelfbetaler is geworden.
De afbouw van het budgetbeheer heeft echter wel voor een aantal knelpunten gezorgd. Zo bleek afgelopen jaar
dat KBNL de klanten met beëindigd budgetbeheer niet warm heeft overgedragen naar het sociale wijkteam en
de vrijwilligersorganisaties voor het bieden van nazorg. Hierdoor is het risico ontstaan dat klanten opnieuw in
de problemen raken.
Daarnaast konden de klanten voor wie budgetbeheer noodzakelijk was, niet altijd de kosten zelf dragen. Deze
klanten waren onvoldoende geholpen met de aanvullende ondersteuning van de vrijwilligersorganisaties, omdat
zij het feitelijke budgetbeheer niet bieden. Hierdoor is het aantal aanvragen bijzondere bijstand voor
budgetbeheer gestegen. Op basis van jurisprudentie hebben klanten recht op bijzondere bijstand voor
budgetbeheer als het inkomen niet toereikend is en de noodzaak aanwezig is. Aan Sociale Zaken is gevraagd
om nadrukkelijker de noodzaak van de bijstand te beoordelen door scherper te bekijken of er geen
voorliggende voorzieningen of goedkopere mogelijkheden zijn. Tot slot zijn door wetswijzigingen de
toegangscriteria voor het beschermingsbewind versoepeld, waardoor de instroom in beschermingsbewind fors is
gestegen. Beschermingsbewind is een veel duurdere en langdurige oplossing.
Samenwerking vrijwilligers
Op basis van de nota “In eigen hand” worden meer vrijwilligers in de schuldhulpverlening ingeschakeld om een
effectievere en efficiëntere schuldhulpverlening te realiseren. In de nota is met name benoemd dat de
vrijwilligers een belangrijke rol in de nazorg spelen. Daarnaast werken we ook met de
vrijwilligersorganisaties samen op het gebied van de preventie, de thuisadministratie en gedurende een
schuldregelingstraject.
In de gemeente Leeuwarden zijn met name het FSU, Stichting Solidair/de kerken en Humanitas binnen de
schuldhulpverlening actief. Daarnaast spelen de buurtservicepunten een belangrijke rol.
In 2013 zijn er samenwerkingsafspraken tussen de gemeente, sociale wijkteams, de vrijwilligersorganisaties en
het vrijwilligersservicepunt gemaakt. Insteek van de afspraken is: het verbeteren en intensiveren van de
onderlinge samenwerking, zodat vrijwilligers daar waar nodig en mogelijk de klant (extra) ondersteuning
bieden.
Verlagen van de kosten van de curatieve schuldhulpverlening
Het is gelukt om de kosten van de curatieve schuldhulpverlening voor particulieren te verlagen. In 2013
bedroegen deze kosten € 860.000,--. In 2012 bedroegen deze kosten ruim € 1,1 miljoen en in 2011 ging het
om € 1,7 miljoen. De kosten konden worden verlaagd door de afbouw van het gesubsidieerde budgetbeheer,
het aanbieden van een goedkopere vorm van budgetbeheer en het beperken van de toestroom d.m.v. de
toepassing van de klantprofielen. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de kosten van het budgetbeheer
deels via de bijzondere bijstand alsnog zijn gemaakt. Aangezien niet afzonderlijk op het onderdeel “bijzondere
bijstand budgetbeheer” wordt geregistreerd, is het onduidelijk hoe hoog de extra kosten zijn. ICT heeft dit
inmiddels wel ingeregeld.
Het budget dat de gemeente beschikbaar heeft voor de periode 2012-2014 voor de curatieve
schuldhulpverlening aan particulieren bedraagt € 2,7 miljoen. Gedurende deze periode van 3 jaar moest de
schuldhulpverlening worden omgevormd, zodat de kosten worden teruggebracht naar een niveau van €
750.000,-- per jaar.
364
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Gedurende 2012 is gebleken dat KBNL te maken heeft met een hogere instroom als gevolg van de economische
crisis. Ondanks de genomen maatregelen lukt het KBNL niet om binnen het budget te blijven. KBNL wordt
conform afspraak gecompenseerd voor de kosten die het gevolg zijn van deze autonome ontwikkeling. De
gemeente heeft uitgebreid getoetst of het inderdaad om een autonome groei ging.
Verder is ook duidelijk dat een jaarbedrag van € 750.000 voor schuldhulpverlening aan particulieren niet reëel
is. Cijfers tonen aan dat een bedrag van € 950.000 passend is voor schuldhulpverlening na omvorming. Het
extra benodigde bedrag voor de inwoners van de voormalige gemeente Boarnsterhim is ook in dit bedrag
meegenomen.
3.4 Resultaten
In 2012 bedroeg het aantal nieuwe schuldregelingstrajecten 653. In 2013 bedroeg het aantal trajecten 577.
Het percentage succesvol afgeronde schuldhulpverleningstrajecten was in 2013 bijna 90 % (88,9%). Dit is een
verbetering t.o.v. 2011 en 2012. Het percentage succesvol afgeronde schuldhulpverleningstrajecten was in
2012 bijna 80% (79.9%). In 2011 was dit percentage vergelijkbaar met 2012. Doordat er nu kritischer wordt
gekeken welke klant wel of niet een schuldregeling wordt geboden, zijn meer schuldregelingen succesvol.
KBNL heeft in 2013 154 WSNP-verklaringen afgegeven. In 2012 zijn 119 WSNP-verklaringen afgegeven. De
instroom in de WSNP loopt 1 tot 2 jaar achter bij de
instroom in de minnelijke schuldhulpverlening. De stijging van het aantal WSNP- verklaringen is het logische
gevolg van de hogere instroom in de minnelijke schuldhulpverlening in 2012.
De schuldhulpverlening voor (ex) ondernemers wordt ingekocht bij Zuidweg en Partners. Voor ex-ondernemers
bestaat de dienstverlening uit intake en stabilisatie van de schulden. Voor ondernemers met schulden doen
Zuidweg en Partners ook nog de schuldregeling.
In 2013 is aan Zuidweg & Partners een subsidie van € 78.000,- verleend. Op grond van de reeds beschikbare
informatie zal Zuidweg en Partners over 2013 ook voor ongeveer dit bedrag factureren. De subsidie voor
schuldhulpverlening aan (ex) ondernemers is al jaren ongeveer gelijk. Met de verstrekte subsidie heeft Zuidweg
& Partners in 2013 aan 24 (ex-)ondernemers schuldhulpverlening aangeboden.
Welzijn Centraal richt zich op de psychosociale, agogische en preventieve kant van de schuldhulpverlening.
Hierbij gaat het om activiteiten als voorlichting/trainingen, financiële hulpvragen, budgetadvies en
budgetcoaching. Daarnaast heeft Welzijn Centraal ook de taak om het netwerk van vrijwilligers te verbeteren.
Voor het uitvoeren van deze schuldhulpverleningstaken is in 2013 een subsidie verstrekt van € 135.200,--.
365
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
4. H A N D H A V I N G
4.1 Handhavingsbeleid
In 2009 is het handhavingsbeleid onderworpen aan een herijking. Er is een samenhangend en activerend
handhavingsbeleid geformuleerd. Uitgangspunt is dat handhaving effectief wordt ingezet om de
participatiedoelstellingen van de gemeente Leeuwarden te realiseren en fraude en misbruik zowel preventief als
repressief te bestrijden.
Op 1 januari 2013 is de wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid in werking getreden. Met de nieuwe
aanpak van de fraude komt de verantwoordelijkheid van de bijstandsgerechtigde en het activerende karakter
van de Wet Werk en Bijstand centraler te staan. Het Rijk legt door het aanscherpen van de handhaving en het
sanctiebeleid gemeente meer verplichtingen op om geconstateerde fraude te sanctioneren. De gemeentelijke
handhavingsverordening en de beleidsregels handhaving zijn aangepast als gevolg van wetswijzigingen. De
aanscherping heeft echter geen gevolgen voor de visie van de gemeente Leeuwarden op handhaving. Vanaf
2001 wordt er vanuit het concept Hoogwaardig Handhaven gewerkt. Wel is de uitvoering van de visie
aangescherpt. Hiervoor is een uitvoeringsplan Hoogwaardig Handhaven bij Sociale Zaken opgesteld. Hierin
worden de vier visie elementen (voortijdig informeren, optimaliseren dienstverlening, controle op maat en
daadwerkelijk sanctioneren) stappen uitgewerkt. Dit leidt tot een effectievere inzet van het beleid. Het
afgelopen jaar is dan ook fors geïnvesteerd in het goed implementeren van dit beleid.
Preventie, toezicht, bestuurlijke- en strafrechtelijke handhaving zullen in samenhang de naleving moeten
blijven stimuleren. Daarbij is ook de cultuur en communicatie binnen de organisatie van evident belang om het
aanscherpen van het regime tot een succes te maken. Belangrijk is ook om klanten goed voor te lichten over
het gemeentelijk handhavingsbeleid en welke rechten maar vooral ook welke plichten iemand heeft. Goede
klantbejegening is hierbij cruciaal.
4.2 De resultaten van het beleid
Maatregelen/bestuurlijke boetes
Indien een persoon, die een uitkering ontvangt, zich niet aan de regels houdt die bij het ontvangen van een
uitkering van toepassing zijn, dan kan er een maatregel of een boete worden opgelegd. Door het opleggen van
een maatregel wordt de uitkering voor een bepaalde periode verlaagd of de klant krijgt een schriftelijke
waarschuwing. Wanneer er dan sprake is van recidive kan de uitkering gedurende een bepaalde periode meer
worden verlaagd. Voordat een maatregel wordt opgelegd, vindt er altijd een onderzoek plaats. Na dit onderzoek
neemt de casemanager het besluit om wel of niet een boete of een maatregel op te leggen. Een boete verlaagt
de uitkering niet, maar deze wordt ingevorderd. Het is mogelijk om een boete te verlagen of af te zien van het
opleggen van een boete. Het doen van een boeteonderzoek is een verplichting die direct uit de Wet Werk en
Bijstand vloeit.
Tabel: Onderzoeken en maatregelen
2013
2012
2011
2010
2009
2008
Afgehandelde onderzoeken
801
1231
891
472
1289
1016
Opgelegde maatregelen
645
722
351
190
350
562
In 2013 is het aantal afgehandelde maatregelonderzoeken, door de invoering van de boete, gedaald. Vanaf
2011 is handhaving meer onder de aandacht gekomen binnen sociale zaken. Dit verklaard de stijging vanaf
2011 en de piek van het aantal onderzoeken in 2012. Naast de daling van het aantal onderzoeken is ook het
aantal opgelegde maatregelen gedaald, echter door de aanscherping van de handhaving en het sanctiebeleid is
deze in verhouding tot voorgaande jaren wel gestegen. Deze stijging komt doordat veel gedragingen, die
eerder onder het maatregelenbeleid vielen, nu onder het nieuwe boeteregime vallen, dit zijn gedragingen
waarvoor tot 2013 vaak niet een maatregel voor werd opgelegd. Een maatregelonderzoek resulteert dan nu ook
vaker in een maatregel. In de onderstaande tabel is te zien dat ruim 50% van de maatregelen resulteren in een
366
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
schriftelijke waarschuwing. Deze waarschuwingen worden voornamelijk opgelegd aan uitkeringsgerechtigden
die niet staan ingeschreven als werkzoekende bij het UWV.
Handhaving is met ingang van 2011 meer onder de aandacht gekomen binnen Sociale Zaken. Deze aandacht
betekent dat er meer maatregelonderzoeken worden uitgevoerd. Hierbij worden klanten meer aangesproken op
hun houding en gedrag. Het lik-op-stuk beleid wordt strenger ingezet, zodat klanten meer druk voelen om zich
aan de verplichtingen te houden. In 2013 is dit verder uitgewerkt in het Uitvoeringsplan Hoogwaardig
Handhaven.
Tabel: Maatregelen
Percentage maatregel
30%
100%
Overig*
Totaal
Totaal %
Opgelegd
148
16
6
170
21%
Waarschuwing
3
352
42
397
50%
Afwijking
30
12
36
78
10%
Afzien
102
53
1
156
19%
Totaal aantal
283
433
85
801
100%
Waarvan recidive
42
2
9
53
7%
*Onder overig vallen o.a. de maatregelen die standaard gesanctioneerde worden met een maatregel, maar ook
hier zitten afwijkingen van de 30% en 100% sancties.
Op 1 januari 2013 is de Fraudewet in werking getreden. Met deze wet is de bestuurlijke boete bij schending
inlichtingenplicht in de WWB ingevoerd. Deze aanscherping van het sanctiebeleid is een verplichting voor
gemeenten. Aangezien de bestuurlijke boete nieuw is, is een vergelijking met voorgaande jaren niet te maken.
In onderstaande tabel zijn de boetes nader uitgesplitst.
Tabel: Boetes
Boetes
Aantallen
Percentage
2013
2013
Waarschuwing
1.101
60%
Boete € 150,-
44
2%
Boete 100%
213
11%
Boete 150%
1
0%
Afgezien
432
23%
Gematigd
15
1%
Vervallen
51
3%
Totaal boete onderzoeken
1.857
100%
Wat opvalt, is dat 60% van de onderzoeken eindigt in een waarschuwing, dit gebeurt in situaties waarin iemand
voor de eerste keer, vanaf 1 januari 2013, de inlichtingenplicht schendt, zonder dat dit leidt tot een
benadelingsbedrag voor de gemeente. Is er sprake van recidive dan wordt in beginsel een boete van € 150,-opgelegd, dit is in 2% van de onderzoeken het geval.
Daarnaast valt op dat in 23% van de gevallen wordt afgezien van het opleggen van een boete, reden hiervoor
is dat er geen sprake is van een verwijtbare gedraging of dat er dringende redenen zijn om van de boete af te
zien.
367
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Fraudebestrijding
Van fraude is sprake indien een persoon ten onrechte uitkering ontvangt door het verstrekken van onjuiste of
onvolledige gegevens.
Tabel: Soort fraudesignalen
Afgehandelde
Vermogens
fraude signalen
Fraude
Witte fraude
zwarte
adres/
overig
fraude
samenle-
fraude
Totaal
vingfraude
2008
81
-
40
156
20
297
2009
28
-
49
177
22
276
2010
-
302
58
181
58
599
2011
-
480
73
169
69
791
2012
-
547
67
158
45
817
2013
-
354
134
247
45
780
Uit de cijfers valt een toename van het aantal zwarte fraude en adres/samenlevingsfraude op. Deze toename
wordt mede veroorzaakt door de invoering van de fraudewet als wel door de intensivering van de handhaving
en het extra inzetten op genoemde onderzoeken. De afname van het aantal witte fraude signalen is te
verklaren door een aanscherping van de interne richtlijnen over criteria van witte fraude. Gesteld wordt dat
gegevens die bekend zijn bij de gemeente, maar niet door een klant zelf worden gemeld, niet meer als fraude
(schending inlichtingenplicht) aangemerkt worden. Daarnaast is in de daling de effectievere inzet op het
handhavingsbeleid te zien, doordat er meer geïnvesteerd wordt in preventie neemt het aantal daadwerkelijke
witte fraude gevallen af.
Debiteuren
Debiteuren zijn (ex)klanten van Sociale Zaken die een schuld (vordering) hebben opgebouwd bij de gemeente.
Deze vordering wordt via een aflossingsregeling of op basis van een periodieke verhaalsverplichting afgelost.
In onderstaande tabel is gekozen om met ingang van 2012 een splitsing te maken tussen de vorderingen van
Bureau Zelfstandigen Fryslân (hierna: BZF) en vorderingen op basis van de WWB voor de gemeente
Leeuwarden. De cijfers met betrekking tot vorderingen van BZF zijn afzonderlijk weergegeven, omdat deze
vorderingen ook betrekking hebben op personen uit andere gemeenten, waarvoor de Bbz 2004 (Besluit
bijstandsverlening zelfstandigen 2004) wordt uitgevoerd.
Tabel: Debiteuren en vorderingen
2013
2012
2011
2010*
2009
2008
Aantal debiteuren
4397
3875
3852
1713
3416
3712
Waarvan WWB
3234
2954
-
-
-
-
Aantal vorderingen
8575
7918
7343
Niet bekend
7136
6621
Waarvan WWB
6653
6003
-
-
-
-
Aantal debiteuren en vorderingen op peildatum 31-12-2013.
*het cijfer over 2010 betrof waarschijnlijk alleen debiteuren zonder uitkering.
Het aantal debiteuren en vorderingen is in 2013 toegenomen in vergelijking met 2012. De aanscherping van
het handhavings- en sanctiebeleid heeft geleidt tot meer fraude onderzoeken, die hierdoor leiden tot een
toename van het aantal debiteuren en vorderingen. Daarnaast is door Sociale Zaken ingezet op een striktere
uitvoering van het terug- en invorderingsbeleid. Overigens is het aantal debiteuren niet gelijk aan met het
aantal vorderingen. Reden hiervoor is dat 1 debiteur meerdere vorderingen kan hebben.
368
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Tabel: Hoogte vorderingen
2013
2012
2011
2010
2009
2008
Totaal vorderingen
€ 30,7
€ 28,9
€ 27,2
€ 27,2
€ 23,7
€ 21,5
Waarvan WWB
€ 11,4
€ 10,9
€ 11,5
€10,3
€ 11,3
€ 9,4
Waarvan BZF
€ 19,3
€ 18
€ 16,7
€ 16,9
€ 12,4
€ 12,1
Bedragen x mln
Het totaalsaldo van de vorderingen is ten opzichte van 2012 gestegen. Reden hiervoor is dat de aanscherping
van de WWB in 2013 ook doorwerkt in het invorderingsbeleid van de gemeente Leeuwarden. Er wordt dan ook
meer en intensiever ingevorderd op (ex-) klanten. Afspraken over vorderingen worden strikter nageleefd. Dit
betekent echter niet dat de vorderingen ook volledig worden geïncasseerd. Leeuwarden heeft landelijk gezien
wel een hoge incassoratio.
De reden van de groei bij BZF moet met name gezocht worden in het feit dat er 3 gemeenten, inclusief hun
totale debiteurensaldo, zijn toegetreden tot het samenwerkingsverband per 1 januari 2013. Het betreft de
gemeenten: Lemsterland, Gaasterlân Sleat (nu De Friese Meren) en Opsterland.
BZF kent daarnaast een gebruikelijke fluctuatie binnen de debiteurenstand. Dit heeft mede te maken met de
maximale hoogte van de verstrekte kredieten en uitkeringen. Daarnaast wordt onder invloed van de
economische crisis meer een beroep gedaan op kredieten bij BZF.
369
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
370
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
INHOUD
Inleiding
1. Sociaal economische ontwikkeling in Leeuwarden
1.1 Werkgelegenheid en werkloosheid
1.2 Ontwikkeling van het aantal WWB- gerechtigden
1.3 Bestandsanalyse
2. Participatiebeleid
2.1 Participatiewet
2.2 Positionering van de klant, klantproces
2.3 Economie en Arbeidsmarkt
2.4 Doorontwikkeling dienstverlening en experimenten
2.5 Klant In Zicht
2.6 Talentcentrum Fryslân
2.7 Teams Werk en Participatie bij Sociale Zaken
2.8 Sluitende aanpak jongeren
2.9 Bureau Zelfstandigen Fryslân
2.10 Maatschappelijk nuttig werk
2.11 project Eigen Kracht
2.12 Fryslân werkt! En Leeuwarden werkt!
2.13 Ondersteunende instrumenten
2.14 Gesubsidieerde arbeid
2.15 Sociale Werkvoorziening
3. Inburgering en integratie
3.1 Opdracht
3.2 Landelijke ontwikkelingen/extra budget
3.3 Trajecten
371
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
INLEIDING
Voor u ligt de monitor Werk & Participatie 2013. In deze monitor wordt de effectiviteit beschreven van het
beleid, instrumenten, experimenten en vernieuwing in de uitvoering om naast participatie een duurzame
uitstroom van onze doelgroep richting de arbeidsmarkt te bespoedigen.
De uitwerking van de aangescherpte visie op onze dienstverlening ontwikkelt zich door in een rap tempo, hierbij
houden we de randvoorwaarden van de Participatiewet, die op 1 januari 2015 van kracht zal gaan, scherp in de
gaten. We moeten tegen die tijd goed toegerust zijn met ons aanbod aan werkend instrumentarium. 2013 is
daarom een jaar geweest van innoveren en experimenteren op het gebied van dienstverlening.
Er is met onze re- integratiepartners op basis van resultaatfinanciering samengewerkt. Daarnaast hebben we
ons klantenbestand goed doorgelicht en is er naast onze staande dienstverlening in de teams werk en
participatie geëxperimenteerd met het verrijken van het bestand binnen het Talentencentrum Friesland.
Ondanks de minder optimale arbeidsmarktomstandigheden, kon er in de tweede helft van 2013 gesproken
worden over enig herstel; na stabilisatie van de bijstandspopulatie was er een licht dalende trend
waarneembaar. Het consumentenvertrouwen en de economie beginnen ook in Friesland voorzichtige tekenen
van herstel te vertonen. Daarnaast gaat de vergrijzing en ontgroening op de arbeidsmarkt onverminderd voort,
deze ontwikkeling werkt dempend op de werkloosheidsontwikkeling. UWV heeft daarnaast geconstateerd dat
het aantal werkzoekenden- inschrijvingen ultimo 2013 aantoonbaar is gedaald.
Net als voorgaande jaren is er naast de monitor die u nu leest, ook een monitor
Inkomen uitgebracht.
De monitoren zijn inhoudelijk nauw met elkaar verweven. In hoofdstuk 1 van deze monitor wordt er cijfermatig
ingegaan op werkgelegenheid en werkloosheid in Leeuwarden. De informatie die hierin wordt gegeven is ook
van belang voor de monitor Inkomen 2013.
372
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
1. S O C I A A L E C O N O M I S C H E O N T W I K K E L I N G E N
DE GEMEENTE LEEUWARDEN
IN
1.1 Werkgelegenheid en werkloosheid
Ultimo 2013 bestaat de potentiële beroepsbevolking (iedereen tussen de 15 en 65 jaar) van Leeuwarden uit
ruim 66.000 personen. De feitelijke beroepsbevolking is veel lager en schommelt zo ongeveer rond de 44.000.
Binnen de potentiële beroepsbevolking bevinden zich namelijk ook scholieren, studenten,
vroeggepensioneerden, huismannen en -vrouwen.
In november 2013 bedraagt het aantal geregistreerde niet- werkende werkzoekenden (NWW- ers) in de
gemeente Leeuwarden 7.532. Ten opzichte van de stand aan het einde van 2012 betekent dat een stijging van
maar liefst 19%. Door het aantal NWW- ers te relateren aan de feitelijke beroepsbevolking wordt het
werkloosheidspercentage verkregen. Voor Leeuwarden is dit in krap 1 jaar gestegen van 14,3 naar 16%.
Onderstaande grafiekvorm illustreert de ontwikkeling in 2013 treffend:
Tot aan de herfst liep het percentage NWW- ers snel op maar aan het einde van het jaar lijken we enige
tekenen van een teruglopende werkloosheid te kunnen bespeuren. Dit laatste is niet per definitie toe te
schrijven aan een oplopend vacatureaanbod maar is ook vooral het gevolg van het feit dat minder mensen zich
beschikbaar stellen voor de arbeidsmarkt. Bovendien telt het UWV de werkzoekenden die geen recht hebben op
een uitkering niet (meer) mee.
Het UWV houdt voortdurend het aantal NWW- ers in de gaten. Dit zijn mensen die zijn ingeschreven als
werkzoekende bij het UWV. Zij kunnen eventueel recht hebben op een WW- of bijstandsuitkering maar dat
hoeft niet, het kunnen ook niet- uitkeringsgerechtigden zijn. Kortom: niet alle NWW- ers zijn
bijstandsgerechtigd en niet alle bijstandsgerechtigden zijn NWW-ers. Een deel van de bijstandsgerechtigden is
namelijk vrijgesteld van de arbeidsverplichtingen. Enige correlatie is natuurlijk wel aanwijsbaar, veel WWB- ers
leidt tot hogere NWW- cijfers en vice versa. Toch is de stijging van het aantal NWW- ers in 2013 niet 1 op 1 te
transponeren op de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden, waar juist een afname te constateren
valt. Over de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden meer in paragraaf 1.2.
373
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Volgens het UWV is de stijging van de werkloosheid deels het gevolg van een groeiend aantal faillissementen in
de bouw en de detailhandel. Die branches zien we duidelijk terug in de werkloosheid.
Overigens staan bijna alle beroepen in Friesland en Leeuwarden op (zeer)ruim. Dit heeft te maken met een
algeheel ruime arbeidsmarkt, zowel landelijk als regionaal. Genoeg aanbod van personeel maar geen vraag
vanuit de werkgevers. Alleen in Utrecht zijn er informaticaberoepen die krapte kennen: een uitzondering.
Ontwikkeling in banen 15 uur per week en meer gemeente Leeuwarden naar sector:
Het hoeft geen betoog dat het vinden en behouden van een betaalde baan in onze regio nog steeds een flinke
opgave is. De werkgelegenheid is in vrijwel alle sectoren afgenomen. Uit bovenstaande grafiek blijkt dat er in
2013 sprake is van een aanzienlijke achteruitgang in baanopeningen in de bouw, (detail-) handel, vervoer en
de financiële instellingen. De economische crisis laat zijn sporen na in de
Leeuwarder economie.
Ondanks dat, blijven de collectieve-, welzijn- en zorgsector grote pijlers qua werkgelegenheid in Leeuwarden.
Dit is een minder conjunctuurgevoelige structuur. Toch blijft ook de handel, industrie en de zakelijkefinanciële dienstverlening voor veel werk in de regio garant staan.
374
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Hieronder zetten we het aantal vacatures in Leeuwarden af tegen het aantal NWW in Leeuwarden, vanaf het 4e
kwartaal van 2012 tot en met het 3e kwartaal 2013.
Lager beroepsniveau:
Middelbaar:
375
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
HBO:
WO:
Bovenstaande vier grafieken illustreren treffend dat er relatief meer vacatures voor hoger opgeleiden dan voor
lager opgeleiden voorhanden zijn. Ook staan de vacatures voor hoger opgeleiden langer open.
Een groot deel van onze werkzame beroepsbevolking is bovendien werkzaam op een (te) laag beroepsniveau.
Er is sprake van verdringing ten koste van de mensen aan de onderkant. Hier komt bij dat er in Leeuwarden
een tendens aanwezig is waarbij het aandeel “hogere” beroepen toeneemt en het aandeel “lagere” beroepen
aan het afnemen is. Ook deze ontwikkeling is scherper dan het landelijke beeld.
376
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
1.2 Ontwikkeling van het aantal WWB-gerechtigden
Het gemiddelde aantal huishoudens met een bijstandsuitkering over geheel 2013 kwam uit op 9,5%, dat is
hoog maar er was ook sprake van herstel. Ultimo 2013 stond de teller op 9,3%.
Per 1 januari 2013 bedroeg het aantal bijstandsgerechtigden 4.561. Op 31 december 2013 bedraagt het aantal
WWB-gerechtigden 4.642. Dit betekent een toename van 81, ofwel in 2013 een stijging van amper 2% van het
totale bijstandsvolume. Deze toename is zeer beperkt van aard als we zien hoe de bestandsontwikkeling zich in
2013 heeft voltrokken, gemiddeld bedroeg het bijstandsvolume over 2013 maar liefst 4754. De dynamiek
binnen het bestand is enorm, er worden veel mensen in de bijstand opgenomen maar er gaan er ook weer veel
uit: 40% van de klanten heeft binnen het jaar de uitkering weer verlaten.
Na jaren te hebben gedaald, steeg het aantal WWB- gerechtigden in 2009 met 8,7% van het totale
bijstandsvolume. In 2010 zette deze stijging door met een stijging van 7,2% van het totale bijstandsvolume
om vervolgens te pieken in het jaar 2011 met een stijging van maar liefst 19,7%. In 2012 werd het bestand
nog eens met 6,8% opgeplust.
In 2011 werd door het college het “Visiedocument dienstverlening Werkplein” vastgesteld. Op basis van dat
document werd de complete re- integratie en participatiedienstverlening gemoderniseerd met als stip aan de
horizon de participatiewet. Vanaf dat moment werd de toon neergezet dat de uitkering er alleen is voor
kwetsbaren en dat van kansrijke mensen wordt verwacht dat zij aan het werk gaan.
Er werd gekozen voor een prioritering in doelgroepen op basis van arbeidsperspectief en motivatie. Sommige
klanten zijn soms beter af zonder re- integratietraject terwijl anderen nu juist dat extra duwtje nodig hebben.
Duidelijk is ook dat de verscherpte poortwachtersaanpak tot op het moment van heden heeft geleid tot een
almaar oplopende poortwachtersquote. Inmiddels gaan van elke tien aanvragen er ongeveer zes door de poort.
Klanten worden aangesproken op wat ze zelf kunnen, daar hoort ook een consequent maatregelenbeleid bij.
Verordeningen en beleidsregels zijn daarop de afgelopen jaren aangepast. Deze nieuwe toonzetting werkt ook
door in de manier waarop wij onze re- integratiepartners mobiliseren, geen financiering meer op basis van
producten maar op resultaat.
Er worden al jaren geen onnodig dure trajecten meer ingekocht. We hebben ons bestand gescreend en gekeken
naar wat er nu echt nodig is om de aansluiting op de (werkende) samenleving te optimaliseren. Daar waar de
markt nog geen aanbod heeft, hebben wij zelf geschikte initiatieven gebundeld. Met name voor de mensen die
mogelijkheden hebben om op een hoger participatieniveau te functioneren wordt in het Talentencentrum
gezocht naar methoden om dat in korte tijd te realiseren. Voor de mensen die aangewezen blijven op
vrijwilligerswerk of het verrichten van een tegenprestatie (additionele, onbeloonde maatschappelijk nuttige
werkzaamheden) is het sociaal wijkteam de aangewezen uitvoeringspartner.
377
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Kijkend naar de ontwikkeling van het bestand over het jaar 2013 kunnen we zeggen dat we op de goede weg
zijn met onze aanpak. De stijging van het bijstandsvolume is gekeerd en dat is een hele prestatie gezien de nog
immer ruime arbeidsmarkt.
1.3 Bestandsanalyse
Een goede analyse is van belang om de inzet van instrumenten te bepalen en daarmee een effectieve inzet van
middelen.
Hieronder volgen belangrijke kenmerken van het bijstandsbestand van de gemeente Leeuwarden zoals die rond
01-01-2014 zijn gemeten.
Verdeling bijstandsgerechtigden naar samenlevingsvorm in 2013
Alleenstaand
Samenwonend
Eenoudergezin
70%
11%
19%
Na een jarenlange structurele stijging van het aantal alleenstaanden in de bijstand (van 65% in 2007 naar 70%
in 2012) is er nu sprake van stabilisatie. De verdeling is identiek aan het beeld van 01-01-2013.
Verdeling bijstandsgerechtigden naar leeftijd in 2013
< 27 jr
27-35 jr
35-45 jr
45 -55 jr
55-65 jr
12 %
21%
25%
24%
18%
Ten opzichte van 2012 zijn de percentages nagenoeg identiek. Wel is er een duidelijke afname van de
jeugdwerkloosheid te constateren. Het percentage is verlaagd van 15% naar 12%. Dit betekent dat de
gemiddelde leeftijd van een bijstandsgerechtigde hoger is geworden.
Verdeling bijstandsgerechtigden naar duur van de uitkering in 2013
< 1 jaar
> 1 jaar
25%
75%
De vanaf 2006 in beeld gebrachte trend van langere naar kortere uitkeringsduur is in 2012 gekeerd. Het
percentage “< 1 jaar” is in 2 jaar gedaald van 43 naar 25%. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het feit dat
er minder mensen dan voorheen, o.a. door de verscherpte poortwachtersfunctie, in de bijstand worden
opgenomen. Überhaupt leidt de snelle bestandsstijging van de periode tot en met 2013 per definitie tot relatief
meer mensen met een kortere uitkeringsduur.
In- en uitstroom in 2013
In 2013 zijn 1.776 bijstandsuitkeringen toegewezen en 1.714 beëindigd. De instroom is daarmee iets hoger dan
de uitstroom.
378
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
2. P A R T I C I P A T I E B E L E I D
2.1 Participatiewet
Het kabinet voert op 1 januari 2015 de nieuwe Participatiewet in, een uniforme regeling die meer mensen met
een beperking aan het werk moet helpen. Hierbij worden de WWB, Wajong en WSW hervormd en gebundeld.
Geconstateerd is, dat het huidige stelsel van sociale voorzieningen een lappendeken is met allerlei onbedoelde
bijeffecten. Het doel van deze transformatie is om te kantelen naar een inclusieve arbeidsmarkt waarin er
plaats is voor jongeren en ouderen en voor mensen met en zonder een beperking: iedereen doet mee naar
vermogen.
Binnen de gemeente Leeuwarden is een programmateam actief om de implementatie van de Participatiewet
verantwoord en in samenhang met de overige decentralisaties te verzorgen. Het project “Participatiewet in
Leeuwarden”, is daarvan een integraal onderdeel.
Per 1 januari 2015 krijgen we nieuwe en veranderende taken op het gebied van de Wet Werk en Bijstand
(WWB) en de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw). Onder de beïnvloedingssfeer van de Invoeringswet
Participatiewet transformeert de WWB naar de Participatiewet. De Wsw wordt afgesloten voor nieuwe instroom
maar blijft bestaan voor huidige gebruikers. De Wajong wordt voor een kleinere groep beschikbaar. Het UWV
blijft wel verantwoordelijk voor de Wajong. De Participatiewet staat open voor een bredere doelgroep (dan de
huidige WWB) omdat de Wajong als voorliggende voorziening kleiner wordt en de Wsw voor nieuwe instroom
verdwijnt.
Met de Participatiewet wordt onze gemeente verantwoordelijk voor een nog grotere groep mensen aan de
onderkant van de arbeidsmarkt. Dat vraagt van ons als gemeente om op een andere wijze naar deze
problematiek te kijken: het vergt vernieuwing (transformatie) op het domein van werk en inkomen in nauwe
relatie met andere decentralisaties waarin ook de mate van participeren en zelfredzaamheid centraal staat.
2.2 Positionering van de klant, klantproces
Enige jaren geleden werd de Participatieladder in Leeuwarden geïntroduceerd.
Doel van de P ladder is kennis en zicht krijgen op onze klanten zodat per klant een helder doelperspectief
opgesteld kan worden met als einddoel: daling van het aantal klanten in een uitkeringssituatie en
participatiebevordering.
Veranderende wetgeving rondom de domeinen van de drie decentralisaties hebben geleid tot het herijken van
de ladder. In 2012 is de doeltrede als onderdeel van de ladder geïmplementeerd. Niet alleen de trede waarop
men staat is van belang, ook de trede waar men naartoe kan klimmen is zeer belangrijk.
Foto van de ladder:
Voorgaande jaren stonden opvallend veel bijstandsgerechtigden op de “middentreden” (treden 2 en 3). Met
name trede 3 was drukbezet. Onderstaand figuur uit 2012 maakt dit inzichtelijk.
379
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
In 2013 zien we een piek ontstaan in trede 2 met groeipotentieel. Daarnaast is ook trede 4 met groeipotentieel
opvallend hoger geworden. Positief is verder dat trede 1 met groeipotentieel stuivertje gewisseld heeft met
trede 1 zonder groeipotentieel. De klant is beter in zicht gekomen in 2013 en de ontwikkelingskansen van de
mensen op de laagste treden van de ladder wordt positiever benaderd.
We blijven het belangrijk vinden dat mensen zo actief mogelijk participeren in de maatschappij. Participatie
werkt als hefboom, mensen die doorstromen naar een hogere participatietrede maken bovendien minder
gebruik van (zorg-)voorzieningen en zijn beter toegerust om te ontsnappen aan armoede. Mensen die
participeren kunnen netwerken opbouwen.
2.3 Economie en Arbeidsmarkt
Brede aanpak economie en arbeidsmarkt
380
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
De sector W&I en afdeling EZ weten elkaar steeds beter te vinden binnen de gemeente Leeuwarden. Echter, er
is nog veel ruimte voor verbetering in de samenwerking. Vanuit een economisch en sociale context faciliteert de
gemeente Leeuwarden ondernemers en werkgevers om zich te vestigen, om uit te breiden en te blijven binnen
de gemeentegrenzen. Naast het verstrekken van de nodige hectares en vergunningen wordt meer en meer de
human capital agenda belangrijk. De aantrekkingskracht van een stad of een regio wordt in hoge mate bepaald
door de beschikbare human resources en opleidingsmogelijkheden.
Regiogemeente arbeidsmarktbeleid
Leeuwarden vervult een intensieve rol in haar positie als regiogemeente arbeidsmarktbeleid. Dit wordt vanuit
het ministerie en de Programmaraad met grote belangstelling gevolgd. De arbeidsmarktregio Fryslân is een van
de weinige zo niet de enige regio waar de samenwerking goed verloopt. Zowel bestuurlijk als
ambtelijk/uitvoerend weten alle partijen elkaar goed te vinden. Leeuwarden vervult hierbij een faciliterende,
dienende maar vooral een initiërende en sturende rol. Steeds meer wordt door de andere Friese gemeenten
maar ook het UWV de trekkersrol van Leeuwarden als vanzelfsprekend gezien.
Regionale werkgeversdienstverlening
De regionale werkgeversdienstverlening is verder geïntensiveerd. Alle gemeenten, SW bedrijven en het UWV
nemen gezamenlijk deel aan de Trade Experience Leeuwarden. Hiervoor is gezamenlijk communicatiemateriaal
ontwikkeld.
De oplegger voor het marktbewerkingsplan 2013, waarin gezamenlijke regionale targets geformuleerd zijn, is
grotendeels uitgevoerd. De lat voor 2014 ligt op basis van onze positie en ons vermogen in de markt een stuk
hoger. Het marktbewerkingsplan 2014 wordt een levend document: opgebouwd vanuit een stevige locale
ambitie met als basis een praktische vertaling naar resultaat op basis van inspanning en mogelijkheden binnen
elk lokaal marktgebied. Als rode draad door het marktbewerkingsplan lopen de regionale arrangementen. Als
maatstaf of opmaat dient het regionale arrangement met betrekking tot Ausnutria Heerenveen/Leeuwarden die
de totale werving en selectie van 60 procesoperators inclusief scholing door de arbeidsmarktregio laten
verzorgen. De dienstverlening wordt door de werkgever in hoge mate gewaardeerd en laat zien waar
gemeenten, UWV en het onderwijs toe in staat zijn.
Op 11 december 2013 is in de VFG een belangrijke stap genomen in het vaststellen en verder uitdragen van
Social Return Arbeidsmarktregio Fryslân. Een gezamenlijk document op basis van heldere uitgangspunten dient
als basis voor (toekomstige) contracten met de markt. Tezamen met een implementatieplan, waarin
gezamenlijke kennisontwikkeling en borging centraal staat, geeft dit een solide basis voor een eenduidig, helder
en op partnership gebaseerd Social Return beleid.
Doorontwikkeling:
De arbeidsmarktregio heeft de potentie om uit te groeien tot een merk, waarin de kernwaarden betrouwbaar,
kwalitatief, ambitieus en eenduidig centraal staan. Een merk zorgt voor identiteit naar de buitenwereld, maar
ook naar onze binnenwereld. Een strak proces, waarin werkgevers met hun dikwijls maakbare vraag centraal
staat, zorgt voor een beweging van buiten naar binnen. Het resultaat staat centraal: maximale en zo
duurzaam mogelijk uitstroom naar werk. Lokale kleur betekent vooral een lokaal gezicht in een lokaal netwerk;
geen lokale variant op het proces en gemaakte afspraken. De werkgever ontmoet in de vertegenwoordiger van
de arbeidsmarktregio iemand die naast nieuwsgierigheid over verbeeldingskracht beschikt om gezamenlijk tot
het beoogde resultaat te komen.
2.4 Doorontwikkeling dienstverlening en experimenten
Visie
De verfijning van de aangescherpte visie op de dienstverlening van het Werkplein (vastgesteld door het college
in 2011) gaat steeds verder. In 2013 is bekeken of en op welke accenten er een herijking van die visie plaats
moet vinden. Hierbij vormen de samenhang met de overige decentralisaties op het gebied van jeugd en zorg en
de verplichtingen vanuit de Meerjarig aanvullende uitkering (MAU) die we van het Rijk krijgen om de tekorten
op het budget voor de bijstandsuitkeringen op te vangen, belangrijke aangrijpingspunten.
381
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
In 2014 zal de herijkte visie weerklinken in de 3D beleidsnota die aan de raad zal worden voorgelegd maar ook
in visie, verordeningen, beleidsregels en het communicatieplan beleid Werk en Participatie 2014.
We sluiten met 2013 een experimenteerfase af waarin we hebben geleerd dat er een verschuiving in rollen,
taken en functies plaats moet vinden. Ook voor de gemeente geldt dat: terugtreden, meer maatwerk,
acceptatie van verschillen, mensen zelf verantwoordelijk maken en daarmee intrinsieke motivatie aanboren om
investeringen die mensen in hun loopbaan en leven doen, te verzilveren. We willen in 2014 bereiken dat we de
Participatiewet goed kunnen uitvoeren, met naast de wettelijke taken onze eigen gemeentelijk invulling van
participatiebeleid.
We willen ruimte geven aan maatschappelijke initiatieven en bewoners zelf zeggenschap over hoe ze met
problemen omgaan in hun eigen situatie. Dit houdt in dat we niet alleen anders tegen onze eigen rol aankijken,
maar dat we ook een andere insteek van onze bewoners verwachten. In Leeuwarden is veel vrijwilligerswerk,
mantelzorg en burgerkracht. Het gaat niet om iets nieuws naast het bestaande te maken. Het gaat wel over om
de kracht in de mensen die we de onderkant noemen te ontdekken en optimaal te benutten.
Instrumenten
We willen goed toegerust zijn met een werkend arsenaal aan instrumenten op het moment dat de
Participatiewet zijn intrede doet, 2013 heeft daarom in het teken gestaan van innoveren en experimenteren op
het gebied van dienstverlening. De verbinding met de decentralisaties is opgezocht, de weg is vrijgemaakt om
de uitvoering deels te beleggen in de sociale wijkteams zodat de samenhang zichtbaar kan worden benut.
De uitwerking van de steeds fijner en aan 3D- actualiteiten aangepaste visie op dienstverlening wordt steeds
verder doorontwikkeld. Er is vanuit de teams werk en participatie met onze re- integratiepartners op basis van
resultaatfinanciering samengewerkt. Daarnaast hebben we ons klantenbestand goed doorgelicht waardoor er
meer zicht op de klant is ontstaan.
Dit heeft in 2013 o.a. geleid tot nog strakker inrichten van de toegangspoort en het ontwikkelen van het Talent
Centrum Fryslân (TCF). Hoofddoel van het TCF is bestandsverrijking van WWB- ers door het organiseren van
een programma binnen het TCF waarbij de deelnemer in beweging komt, groeit en na afloop gaat participeren
in de maatschappij. Uitgangspunt is het verrijken van de doelgroep, focus op zelfredzaamheid en het ontdekken
van het eigen talent. Ook bij de invulling van de tegenprestatie (additionele, onbeloonde maatschappelijk
nuttige werkzaamheden) naar vermogen zal TCF een belangrijke rol spelen.
2.5 Klant In Zicht (KIZ)
In 2013 is aangevangen met het actualiseren van de gegevens van alle bijstandsgerechtigden. Om een passend
participatieaanbod richting regulier werk of maatschappelijk nuttig werk aan te kunnen bieden is het van belang
om de klant goed in beeld te hebben. Sociale Zaken heeft in 2013 met bijna iedere bijstandsgerechtigde een
gesprek gevoerd. Een geactualiseerd bestand maakt het mogelijk dat beter en effectiever beleid ontwikkeld kan
worden. Het project werd uitgevoerd vanuit SoZa waarbij de sector W&I was aangehaakt bij de
projectorganisatie. De uitkomsten vragen om een bredere kijk en het benoemen van de resultaten van
participatie. Dus niet alleen uitstroom telt maar ook inzetten op sociale weerbaarheid en hierdoor het
tegengaan van overheidsuitgaven op het sociale domein. Er is binnen de sectoren W&I, Soza en SBW een
WWB- analysegroep actief waarin beleidseffecten en bestandsontwikkelingen worden onderzocht. Hierbij is
statistiek en onderzoek ook aangehaakt. vanuit deze groep worden de uitkomsten van het KIZ- onderzoek in
2014 verder geanalyseerd.
382
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
2.6 Talentcentrum Fryslân
In augustus is het project Talentcentrum Fryslân (TCF) gestart voor de duur van vooralsnog een jaar. Dit
project past binnen de visie op de dienstverlening aan onze klanten.
Hoofddoel van het TCF is bestandsverrijking van de niet direct bemiddelbare WWB- ers die een duwtje in de rug
kunnen gebruiken om op een hoger niveau te kunnen participeren in de maatschappij. Er wordt binnen het TCF
een programma gebruikt waarbij de deelnemer in beweging komt, groeit en na afloop beter gaat participeren in
de maatschappij. Uitgangspunt is het verrijken van de doelgroep, focus op zelfredzaamheid en het ontdekken
van het eigen talent om zelf een (vrijwilligers)baan te gaan vinden in de wijk, buurt of in de gemeente.
Het TCF werkt met een modulair programma waarbij training, coaching en een werkcarrousel op flexibele wijze
worden gecombineerd. Hierbij wordt maximale inspraak van de deelnemer nagestreefd door naast een beperkt
aantal basismodules, vouchers te verstrekken waarmee de deelnemer modules op maat kan inkopen.
De eerste twee weken van het programma van het TCF bestaan uit een analyseprogramma waarbinnen de
situatie van de deelnemer in beeld wordt gebracht en per persoon een POP (Persoonlijk Ontwikkelings Plan)
wordt opgesteld. In dit POP staan doelstellingen op het gebied van training, werkzaamheden en vaardigheden
en persoonlijke groei.
Binnen het modulaire programma van het TCF zijn specifieke modules beschikbaar voor subdoelgroepen zoals
jongeren, personen vanuit een ontheffing en klanten vanuit team Werk. Ook is er aan het einde van 2013 een
pilot gestart waarbij klanten worden gestimuleerd om gebruik te maken van de beschikbare extra’s: de
mogelijke teruggave van de belastingdienst, de minimaregelingen en de kwijtschelding van de gemeentelijke
heffingen en waterschapslasten. Verder krijgen de WWB-klanten op het Talent Centrum Fryslân plenaire
bijeenkomsten over omgaan met geld en het in balans brengen van inkomsten en uitgaven aangeboden. Er zijn
heldere, vastgelegde samenwerkingsafspraken met de Sociale wijkteams, team Werk, team Participatie en het
Jongerenteam.
Binnen het TCF wordt samengewerkt met de partners, commercieel en niet commercieel, vanuit het huidige en
nog verder door te ontwikkelen netwerk. Zij worden meegenomen in de ontwikkelingen van het TCF, er van uit
gaande dat zij wellicht op termijn de activiteiten voor deze doelgroep op gaan pakken.
Het project TCF is ook onderdeel van de aanvraag Meerjarige Aanvullende Uitkering 2013 en de aanvraag
Incidentele Aanvullende Uitkering 2012.
Het TCF is daarin genoemd als innovatie op en aanscherping van het huidige re- integratiebeleid. In 2013 zijn
er in totaal 100 klanten aangemeld voor het programma, daarvan hebben er 10 personen werk gevonden in de
reguliere arbeidsmarkt.
2.7 Teams Werk en Participatie bij Sociale Zaken
Team Werk
Team Werk heeft als doelstelling om uitkeringsgerechtigden in samenwerking met partners en werkgevers in
projecten richting betaald werk te brengen. Hierbij wordt de vraag van de werkgevers centraal gesteld. Er
wordt zo transparant mogelijk naar de doelgroep en werkgevers gecommuniceerd. Er wordt gezorgd voor het
opdoen van werknemersvaardigheden of scholing door en bij werkgevers
(werkgelegenheidsprojecten/werkstages). Door samen te werken met private partijen, samen met werkgevers
de MVO-doelstellingen te concretiseren en Social Return in aanbestedingen te vervlechten, wordt er aan
uitkeringsgerechtigden in de regionale arbeidsmarkt perspectief geboden. Hierbij wordt kritisch gemonitord op
verdringing.
Team Werk spant zich in om zoveel mogelijk plaatsingen te realiseren.
In 2013 hebben maar liefst 659 van de in totaal 940 plaatsingen geleid tot werk. Het gerealiseerde aantal is
inclusief uitstroom naar parttime werk. Ook deze uitstroom betekent verlichting van de druk op het
Inkomensdeel.
383
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Resultaten Team Werk 2013
Vacatures
Baanbrekend
Werkgelegenheids-
doelstelling
Gerealiseerde
Uitstroom
projecten/werkstages
per jaar
plaatsingen
werk
343
329
329
150
150
193
123
343
Fryslân
Team Werk
Social Return
100
80
180
122
85
Economie &
100
48
148
112
92
20
11
11
30
21
11
Arbeidsmarkt
Regionale
20
samenwerking
Interne
30
leerwerkprojecten
Ondernemerschap
80 (60
100 (trajecten
27+/20 27-)
prestart, 78 27+
en 22 27-)
Flexwurk
Totaal
Ca. 50
Doelstelling 536 uitstroom werk
52
940
8
659
Alhoewel de resultaten beter zijn dan het voorgaande jaar is de regionale economie nog verre van rooskleurig
te noemen. Er wordt desondanks adequaat ingespeeld op regionale samenwerking en kansen in groeisectoren
op de arbeidsmarkt. Daarnaast wordt creatief gekeken naar mogelijkheden om zoveel mogelijk mensen in- en
extern werkervaring op te laten doen, hieronder een tweetal voorbeelden:
Social Return
Gemeenten kunnen bij het inkopen eisen dat de opdrachtnemer of leverancier een deel van opdrachtwaarde
investeert in creëren van extra werkgelegenheid, werkervaringsplekken of het verbeteren arbeidsparticipatie.
Hierdoor worden de kansen op regulier werk vergroot door het opdoen van relevante werkervaring. In
Leeuwarden is de aanpak Social Return stevig verankerd in de organisatie.
In 2013 heeft onze aanpak geleid tot creatieve en passende oplossingen in de schoonmaak, bouw, infra en
techniek, Vrij Baan, zakelijke dienstverlening (uitzendleveranciers), facilitair en bij de overheid. Met de inzet op
Social Return (SR) hebben in 2013 112 mensen werkervaring opgedaan via Team Werk. SR is onderdeel van
ons inkoopbeleid. Er is bovendien verbinding met de Provincie en It Wetterskip.
Werkstage met opleidingscomponent
Indien de werkgever naast een werkstageplaats ook begeleiding en opleiding kan bieden, dan is er sprake van
een werkgelegenheidsproject met opleidingscomponent in de vorm van een partnership. Team Werk heeft in
2013 circa 193 werkstages van een jaar met BBL opleidingscomponent ingevuld, hiervan zijn er 123
uitgestroomd naar een betaalde baan.
Team Participatie
Team Participatie heeft zich vooral gericht op bijstandsgerechtigden met afstand tot de arbeidsmarkt.
Participeren is de norm. Het uiteindelijke doel is regulier werk, maar voor sommigen is vrijwilligerswerk het
maximaal haalbare doel. In een gesprek met de klant wordt tijdens de werkintake een goede diagnose gesteld,
om de afstand tot de arbeidsmarkt te bepalen. Er wordt daarbij uitgegaan van de mogelijkheden van de klant
384
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
waarbij er rekening gehouden wordt met eventuele beperkingen. Klanten worden gewezen op de rechten en
plichten en de consequenties van het niet nakomen daarvan.
Vanuit het maatschappelijk belang en vooruitlopend op de tegenprestatie (additionele, onbeloonde
maatschappelijk nuttige werkzaamheden) heeft team Participatie zoveel mogelijk klanten gemotiveerd om te
participeren. Hierbij zijn mensen in contact gebracht met maatschappelijk nuttig werk. Klanten worden
bovendien gevolgd in hun ontwikkeling die zij maken richting de arbeidsmarkt.
Team Participatie faciliteert diverse sociale partners in de toeleiding van bijstandsgerechtigden naar
maatschappelijk nuttig werk en heeft deze dienstverlening verder uitgebreid. Hierdoor is er een beter inzicht
gekomen over deze werkplekken.
Participatie
Aantal
bijstandsgerechtigden richting traject of maatschappelijk nuttig
werk
735
waarvan gestart
532
2.8 Sluitende aanpak jongeren
In juli 2013 waren er 695 jongeren met een WWB-uitkering. Per 1 december 2013 was dit gedaald tot 539. Er
is nog steeds sprake van een daling van het jongerenbestand tot 27 jaar. Dit komt door de wetgeving WWB
waarbij jongeren die terug kunnen naar school geen recht hebben op een WWB uitkering (poortwachter) en ook
de inzet van Sociale Zaken met de trajecten gericht op een terugkeer naar school of werk tijdens de WWBuitkering. Er is mogelijk een kentering te verwachten, omdat de groep die nog wel recht heeft op een WWB
uitkering relatief vaak te kampen heeft met meervoudige problematiek.
Van het uitkeringsgerechtigde jongerenbestand heeft 75% geen startkwalificatie. Dit is een groot probleem
voor de ontwikkelkansen van deze groep en ook voor de samenleving. De persoonlijke problemen en het
hebben van een zorgplicht zijn belangrijke oorzaken van voortijdige schooluitval. Daarnaast speelt mee het nog
niet kunnen maken van een keuze voor een studierichting. De eigen verantwoordelijkheid van de jongere wordt
belangrijker, maar het college blijft wel verplicht om met alle jongeren afspraken te maken, de jongeren te
begeleiden en waar nodig ondersteuning aan te bieden. De WWB-jongeren hebben recht op een plan van
aanpak gericht op school, werk of zorg. De wetgever vraagt van gemeenten dus een specifieke aanpak voor de
jongeren om hierin ondersteuning te bieden.
Programma Onderwijs-Arbeidsmarkt-Zorg
Dit programma is erop gericht dat geen enkele jongere zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat. De
samenwerkingsrelaties tussen onderwijs, werkgevers en de jongeren zijn daarbij het uitgangspunt. De ambitie
is om meer dynamiek te brengen in de samenwerking.
Het programma wordt verder door W&I, JOC en EZ uitgewerkt en is er vooral op gericht om de genoemde
samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid met onderwijsinstellingen en de werkgevers te
verbeteren. De “Back to school” bijeenkomst is een voorbeeld van een gezamenlijk product van de gemeente
en scholen en dit geldt ook voor het programma “3 voor werk” (een voortraject voor BBL en BOL). Het traject
“3 voor werk” heeft als resultaat behaald: 36% BOL opleiding, 2% BBL opleiding, 34% werk, 28% anders (bv.
zorgtraject). In totaal is er dus voor 72% (95 deelnemers) sprake van een beëindiging van de WWB uitkering.
De komst van het entree onderwijs wat in de plaats is gekomen van MBO niveau 1 (pilot vanaf volgend jaar in
Friesland) biedt ook een gezamenlijk werkproces tussen MBO en gemeente. De instroom van de 21+ groep
(WWB) in het reguliere onderwijs zorgt voor initiatieven vanuit het MBO voor een sluitende aanpak.
Visie dienstverlening Werkplein jongeren
De visie op de dienstverlening aan jongeren op het Werkplein heeft geresulteerd in het besluit om voor het jaar
2013 en 2014 een jongerenteam te blijven inzetten. De focus is daarbij gericht op de begeleiding van de
jongeren terug naar school dan wel werk. Het uitgangspunt daarbij volgt vanuit de WWB wetgeving, waarbij
385
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
werken het doel is en studeren de norm. De inzet is gericht op het zelf organiserend vermogen van de jongere.
Het behalen van een startkwalificatie is daarbij een belangrijk uitgangspunt. Is school of werk (nog) geen optie
dan is een zorgtraject via de wijkteams van toepassing.
Jongerenteam
Het jongerenteam is al actief aan de slag met de uitwerking van de speerpunten van het programma Onderwijs
- Arbeidsmarkt. De samenwerking tussen het team Leerlingenzorg van de sector Jeugd en Onderwijs, het
Jongerenteam Werk van de sector Sociale Zaken betekent een werkwijze waarbij sprake is van één jongere,
één plan, één werker. Iedere jongere tot 27 jaar dient op school te zitten, aan het werk te zijn of een traject
richting onderwijs of de arbeidsmarkt te volgen. Hierbij staat duurzame uitstroom voorop en vormt het behalen
van een startkwalificatie een belangrijk uitgangspunt. Jongeren met belemmeringen die daardoor niet in staat
zijn om deel te nemen aan een traject, worden door de medewerkers van het jongerenloket in contact gebracht
met de juiste instanties. De voortgang van de hulpverlening wordt nauwlettend gevolgd. Soms worden mensen
aangemeld bij een wijkteam voor een zorgtraject.
In 2013 is geïnvesteerd in projecten die vooral het behalen van een startkwalificatie als uitgangspunt hebben,
zoals:
Diagnose en planonderzoek in samenwerking met het TCF.
Inzet RMC-medewerker tijdens de 4 weken zoektijd bij een aanvraag WWB. Het doel is de jongere zonder
startkwalificatie ondersteuning te bieden om waar mogelijk terug te keren naar school.
“3 voor werk” een voortraject voor BBL en BOL in samenwerking met de 3 ROC’s en team werk.
Caparticiparis. Trajecten bij Caparis om jongeren arbeidsfit te maken.
OJO (Opvang Jonge Ouders). Jongeren begeleiden 30 jonge moeders naar school en of werk.
Bijeenkomst “Back to School” in samenwerking met de ROC’s. De jongeren die nog geen Plan van Aanpak
hebben is een aanbod gedaan om terug te keren naar school.
Actieplan bestrijding jeugdwerkloosheid 2013 – 2015
In maart 2013 heeft het kabinet besloten om extra maatregelen te treffen om de kansen van jongeren op de
arbeidsmarkt te vergroten. De middelen voor de 35 arbeidsmarktregio’s zijn verdeeld op basis van het aantal
werkzoekende jongeren. Het budget voor Friesland is € 1.257.000,-. Leeuwarden heeft namens alle Friese
gemeenten en het UWV het Friese Actieplan ingediend. Daarnaast is in december 2013 een ESF-J aanvraag
ingediend, deze bedraagt € 1.800.000,-. In de periode van september 2013 tot juni 2015 worden minimaal 300
jongeren op een (leerwerk)baan geplaatst, volgen minimaal 200 jongeren een scholingstraject en zijn minimaal
175 jongeren op een stage geplaatst. De projectleiding ligt bij de gemeente Leeuwarden.
Voor Leeuwarden is een lokaal plan van aanpak opgesteld met de volgende targets:
50 activeringstrajecten voor jongeren zonder startkwalificatie
75 scholingstrajecten
50 jongeren naar regulier werk
386
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
2.9 Bureau Zelfstandigen Fryslân
Bureau Zelfstandigen Fryslân voert het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004) uit in een
samenwerkingsverband met 19 Friese gemeenten. Gevestigde en startende ondernemers, arbeidsongeschikte,
oudere en beëindigende ondernemers worden namens deze gemeenten, waaronder Leeuwarden, ondersteund.
Bureau Zelfstandigen Fryslân is ook verantwoordelijk voor de pré start. Begeleiding voor de start is een
uitstroominstrument vanuit de WWB. Dit is een traject voor WWB uitkeringsgerechtigden die zich maximaal een
jaar kunnen richten op de voorbereiding van het zelfstandig ondernemerschap; zij hoeven gedurende de pré
start niet aan de sollicitatieplicht te voldoen. Het is uiteindelijk de bedoeling dat de klant onder begeleiding van
een begeleidingsorganisatie een goed ondernemingsplan opstelt waaruit een levensvatbare onderneming kan
voortvloeien.
In opdracht van het ministerie van SZW is een evaluatieonderzoek uitgevoerd door onderzoeksbureau Ecorys.
Hierin wordt geconcludeerd dat de pré start een effectief en duurzaam uitstroominstrument is die deelnemers in
staat stelt een zelfstandig inkomen te genereren. Uit het onderzoek blijkt dat ruim 70% duurzaam uitstroomt,
en binnen een periode van 3 jaar niet terugvalt in een uitkeringssituatie.
Tijdens het traject wordt de deelnemer in de gelegenheid gesteld de kennis te verwerven die nodig is om een
gedegen bedrijfsplan op te stellen, ondernemersvaardigheden onder de knie krijgen en een marktonderzoek
doen. Bureau Zelfstandigen Fryslân (BZF) begeleidt mensen die algemene bijstand ontvangen en die
voornemens zijn een bedrijf of zelfstandig beroep te beginnen. De begeleiding van BZF bestaat uit het
verzorgen van kennisoverdrachtstrajecten over het zelfstandig ondernemerschap en begeleiding bij het
opstellen van het bedrijfsplan.
In 2013 zijn voor de gemeente Leeuwarden 99 trajecten voor startende ondernemers ingezet, verdeeld in 8
groepen. De gestarte trajecten zijn intensieve scholingstrajecten van maximaal zes maanden in twee periodes
van drie maand. In 2013 is door een medewerker van BZF actief vanuit het WWB bestand naar mogelijke
kandidaten gezocht die in aanmerking zouden kunnen komen voor een traject. Uiteindelijke uitstroom
resultaten kunnen pas lopende het eerste kwartaal 2014 worden gegeven gezien de duur en looptijd van de
trajecten.
2.10 Maatschappelijk nuttig werk
In april 2011 heeft het college de beleidsnota ‘Maatschappelijk nuttig werk’ vastgesteld. De daarin genoemde
acties zijn vervolgens stapsgewijs tot uitvoering gekomen. Het gaat daarbij om afspraken tussen team
Participatie en Welzijn Centraal (Vrijwilligersservicepunt) over het toe leiden van WWB klanten naar
vrijwilligerswerk. Deze afspraken zijn in 2013 uitgebreid naar het TCF. Deze vorm van inzet maatschappelijk
nuttig werk is op vrijwillige basis, voor klanten die geen actueel perspectief op regulier werk hebben.
Met de sociale wijkteams is door W&I en Sociale Zaken het gesprek gepakt in hoeverre vanuit de W-middelen
een intensievere aanpak participatie/werk op wijkniveau kan worden verder gebracht. Dit heeft geresulteerd in
een voorstel “Boost Wijkparticipatie WWB sociale wijkteams”.
Door de sociale wijkteams is een Plan van Aanpak gemaakt waar op projectmatige basis WWB-ers ondersteund
worden door actief en verantwoordelijk te zijn in hun eigen situatie. Met deze inzet wordt er een extra boost
gegeven aan het bestaande instrumentarium en burgerinitiatieven gestimuleerd. Het resultaat van deze inzet is
dat WWB wijkbewoners een opwaartse beweging maken op de participatieladder. Met de inzet wordt
nadrukkelijk een verantwoordelijkheid in de wijkteams gelegd voor de doorontwikkeling van werk en
participeren in de wijk en de rol van Sociale Zaken hierin. In de boost zitten activiteiten als: bewoners maken
zelf hun participatieplan in de Eigen Wijze(r), Sollicitatie boost in de wijk, Stap 1 voor het doorbreken van
sociaal isolement, Werkplaatsen in Oud-Oost en Heechterp-Schieringen, uitkomen met je inkomen door de
kunst van het rondkomen, Spel- en Opvoedwinkel.
387
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
2.11 Project Eigen Kracht
Het kabinet heeft vanuit het emancipatiebeleid nieuwe actielijnen geschetst om de participatie van vrouwen te
stimuleren. Eén van die lijnen was het programma “Eigen kracht”. De gemeente Leeuwarden was ingeloot voor
dit programma en is een samenwerkingsafspraak aangegaan met het Rijk. Het programma “Eigen kracht” had
als doel om laagopgeleide vrouwen zonder werk en/of zonder uitkering te motiveren en te activeren om
stappen op weg naar werk te zetten. Met deze aanpak kon worden voortgebouwd op het project “Duizend en
één kracht” en de lopende trajecten via Sociale Zaken. Het programma was van 2011 tot en met 2013.
De intentie van de gemeente Leeuwarden was om in deze periode minimaal 450 vrouwen (ugger en nugger) te
laten deelnemen, met als het uitgangspunt dat 20% (90 vrouwen) is uitgestroomd naar (deeltijd)werk of een
opleiding.
Welzijn Centraal heeft uiteindelijk 55 nuggers en 83 uggers bereikt en trajecten aangeboden gericht op
empowerment/participatie. Sociale Zaken heeft trajecten ingezet vooral voor uggers gericht op opleiding en
werk. De deelnemers via de inzet van Sociale Zaken is verdeeld over diverse trajecten zoals OJO (150),
Flexwurk (100), 3 voor werk (150), Team Werk (45). Uiteindelijk hebben vrouwen deelgenomen waarvan 72
vrouwen (deeltijd)werk hebben gevonden en 107 vrouwen zijn gestart met een scholingstraject.
2.12 Fryslân werkt! en Leeuwarden werkt!
Fryslân Werkt:
In mei 2012 heeft de gemeente Leeuwarden, mede namens dertien andere Friese gemeenten, een ESF
(Europees Sociaal Fonds)-subsidie aangevraagd. Het doel was om in de periode van mei 2012 tot november
2013 1.600 arbeidsbelemmerden, 170 55-plussers en 330 NUO’ers (niet uitkeringsontvangers) meer kansen te
bieden op de arbeidsmarkt. Iedere gemeente is zelf verantwoordelijk om de doelstellingen te realiseren. Met
veel enthousiasme zijn er acties opgezet door de lokale teams werk. Al dan niet met behulp van private
partijen.
De deelnemende gemeenten hebben ieder hun eigen aanpak ontwikkeld. Om nog succesvoller te worden en
meer mensen op de arbeidsmarkt te brengen, hebben de projectleiders onderling ook veel kennis en ervaring
uitgewisseld. Om de zes weken vond er zo'n kruisbestuiving plaats. Het resultaat: veel saamhorigheid en het
gevoel dat je er als individu niet alleen voor staat.
Het resultaat van alle inspanningen is goed. Door de inzet van de gemeenten, SW-bedrijven, private partijen,
onderwijs, werkgevers en de kandidaten zelf hebben uiteindelijk mensen hun kansen weten te vergroten op de
arbeidsmarkt. Een van de bijvangsten is dat we niet meer spreken van 'cliënten' of 'klanten', maar van
'kandidaten'. Dat doet recht omdat ze net als normale werkzoekenden op zoek zijn naar werk,
uitkeringsonafhankelijkheid of grip op hun leven.
Ons doel was om 2100 kandidaten te laten groeien door samen met hen te werken aan het ontwikkelen en
ontdekken van hun talenten en het verminderen van hun belemmeringen om vacatures succesvol in te vullen.
We hebben uiteindelijk 2042 kandidaten in hun kracht gezet. Ruim 11% is duurzaam geplaatst op een reguliere
functie voor minimaal 6 maanden. Eveneens is 11% aan de slag op een beschermde plek (een leerwerkplek of
met ondersteuning van instrumenten). Zeven kandidaten zijn zelfstandig ondernemer geworden. Helaas is het
traject van 21% van de kandidaten voortijdig beëindigd. Ruim 55% is nog in traject.
Fryslân Werkt is afgerond op 31 oktober 2013. Omdat het Agentschap SZW nog middelen beschikbaar had,
heeft Leeuwarden namens de arbeidsmarktregio een nieuwe aanvraag ingediend. Deze aanvraag is toegekend.
Hierdoor komen onder dezelfde condities van Fryslân Werkt extra middelen € 1.250.000,- ter beschikking voor
de arbeidsmarktregio. Hierdoor kunnen de trajecten t.b.v. personen met een aantoonbaar grote afstand tot de
arbeidsmarkt over de periode van 1 december 2013 tot 1 april 2015 worden gecontinueerd.
388
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Leeuwarden Werkt!
Het project Leeuwarden Werkt is het Leeuwarder aandeel in het ESF-project Fryslân Werkt. Eind oktober is de
subsidieperiode geëindigd en is Leeuwarden Werkt met goed resultaat afgerond.
In totaal zijn er in Leeuwarden Werkt 500 mensen die aan de ESF-A criteria voldoen, geactiveerd. Leeuwarden
heeft in totaal circa € 1,4 miljoen euro aan subsidiabele kosten opgevoerd. Deze kosten bestaan uit loonkosten
van casemanagers (€ 700.000) en trajectkosten van externe dienstverlening (€ 700.000). De investeringen
hebben respectievelijk € 500.000 ESF-subsidie opgeleverd. In januari 2015 wordt de definitieve einddeclaratie
opgesteld. Het belangrijkste resultaat is dat we de klanten uit deze groep werkzoekenden beter kennen,
monitoren en nu nog steeds stappen op de participatieladder laten zetten. Waar dit niet mogelijk is, weten we
van de deelnemers wat het potentieel is en wat de lasten op ons I- deel in de komende periode zijn.
Leeuwarden Werkt is de opmaat geweest in de verkenning of we nieuwe instrumenten van beschutwerken,
participatiebanen, maatschappelijk nuttig werk, loondispensatie of de 5% quotumregeling gaan toepassen.
In het project is er gewerkt aan een efficiëntere bedrijfsvoering, duidelijk en eerlijk zijn naar elkaar en naar
klanten, gevulde klantinformatiesystemen, boeiende discussies over de (on)mogelijkheden van reintegratiedienstverlening en de inrichting van het Talentencentrum. Door Leeuwarden Werkt! zijn er ruim 700
mensen in beeld, uitgestroomd naar (vrijwilligers)werk, scholing en hebben we nieuwe samenwerkingsvormen
en dienstverlening ontwikkeld.
2.13 Ondersteunende instrumenten
In 2013 zijn diverse instrumenten ingezet ter ondersteuning van de bevordering van arbeidsdeelname en
participatie.
No-riskpolis
De No-riskpolis dekt loonschade bij ziekteverzuim van de werknemer. Werkgevers zijn erg blij met de polis. Een
bijstandsgerechtigde kan hierdoor sneller in dienst worden genomen omdat het werkgevers vaak net even over
de streep trekt.
Het instrument is 30 keer ingezet. Een flinke toename ten opzichte van 2012 (12 polissen). Toch worden er
vanwege de economische dip nog steeds minder grote arrangementen met werkgevers dan voorheen
afgesloten. Ook is het instrument niet altijd even bekend bij de doelgroep, in 2013 zijn er met succes acties
ondernomen om het instrument prominenter in the picture te zetten.
Arbeidskundig/ medisch onderzoek
Door Ausems & Kerkvliet zijn in 2013 in totaal voor de gemeentelijke sector Sociale Zaken 227 medische
adviezen en 288 verklaringen arbeidsbelemmering ihkv ESF Leeuwarden Werkt verstrekt. In 2012 werden er
225 medische adviezen verstrekt.
Stipejild
Er kan voor het soepel laten verlopen van een participatie-/re-integratietraject “Stipejild” worden ingezet. Het
Stipejild is een budget van maximaal
€ 900,00 per deelnemer. Dit budget mag alleen worden ingezet als voorliggende voorzieningen geen oplossing
bieden. In 2013 is door de sector Sociale Zaken voor
€ 24.355,- aan Stipejild ingezet. Dit is lager dan de € 38.000 die in 2012 is ingezet maar wel weer ongeveer
gelijk aan het bedrag van 2011.
2.14 Gesubsidieerde arbeid
De lopende gesubsidieerde dienstbetrekkingen met de werknemers die onder de oude Wet inschakeling
werkzoekenden of onder het oude Besluit in- en doorstroombanen vielen (de voormalige WIW- en IDwerknemers) zijn eind 2010 voor onbepaalde tijd voortgezet. Er was geen nieuwe instroom meer in de
gesubsidieerde arbeid. De gesubsidieerde banen nemen dus geleidelijk in aantal af door natuurlijk verloop
(bereiken pensioengerechtigde leeftijd, overlijden, verhuizen, e.d.).
389
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Reax Deta bv is de dienstverlener op dit terrein om tot 2015 te blijven voorzien in het werkgeverschap voor de
oud WIW-werknemers en in het verstrekken van loonkostensubsidies aan de werkgevers van de voormalige IDwerknemers. Daarbij is aan Reax tevens de opdracht gegeven om binnen dit gesubsidieerde
werknemersbestand activiteiten in te zetten, die kunnen leiden tot uitstroom naar een reguliere betaalde baan.
Met de vaststelling van het Visiedocument Dienstverlening Werkplein is de aanzet gegeven tot het afbouwen
van de gesubsidieerde arbeid. Op 23 april 2012 heeft de raad besloten tot de afbouw van de gesubsidieerde
arbeid.
Gesubsidieerde werknemers die voor 1 januari 1953 zijn geboren behouden hun werkplek. Gesubsidieerde
werknemers die na 1 januari 1953 zijn geboren verliezen hun gesubsidieerde werkplek.
Het aantal 60-plussers wat een beroep op de gesubsidieerde arbeid doet, neemt elk jaar af vanwege het
bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. In 2013 heeft de gemeente voor in totaal 63 mensen subsidie
verstrekt aan REAX en ID-werkgevers voor het in stand houden van een gesubsidieerde baan. Bij REAX waren
36 personen werkzaam en bij de overige ID-werkgevers in totaal 27 mensen. Voor het jaar 2014 verstrekt de
gemeente aan REAX en ID-werkgevers een subsidie voor in totaal 48 mensen die nog een gesubsidieerde baan
hebben. REAX heeft op dit moment 33 mensen met een gesubsidieerde baan in dienst. In 2013 zijn in totaal 6
mensen met pensioen gegaan.
2.15 Sociale Werkvoorziening
Door de modernisering van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) per 1 januari 2008 is de gemeente weer
verantwoordelijk geworden voor de WSW. Voor de uitvoering is het college op basis van de Wet
gemeenschappelijke regeling een samenwerking aangegaan met de gemeenten Heerenveen, Smallingerland,
Tytsjerksteradiel, Weststellingwerf, Ooststellingwerf, Opsterlân en Achtkarspelen. De “GR SW Fryslân” geeft
voor de feitelijke uitvoering van de WSW opdracht aan Caparis NV. Van dit bedrijf zijn de deelnemende
gemeenten van de GR SW Fryslân aandeelhouder.
Belangrijke beleidsdoelstelling is afname van beschermde werkplekken en een toename van detacheren en
begeleid werken bij externe werkgevers, de zogenaamde “Beweging van binnen naar buiten”.
Hieronder volgen enkele cijfers van Caparis met betrekking tot de bezetting van WSW-instrumenten voor zover
het personen betreft, die woonachtig zijn in de gemeente Leeuwarden.
Werksoort
SE
%
Groepsdeta/Deta/Bw
202
35,90%
Beschut buiten
92
16,40%
Beschut binnen
237
41,80%
Schakelafdeling
33
5,90%
Totaal
564
100,00%
Daarnaast staan per 1 januari 2014 120 personen, die woonachtig zijn in de gemeente Leeuwarden, op de
wachtlijst voor een WSW-dienstverband. Dit is vergelijkbaar met de stand per 1-1-2013.
Van de 120 personen op de wachtlijst heeft 60% een advies Begeleid Werken. Dat houdt in dat deze personen
met aanpassingen in het reguliere bedrijfsleven kunnen werken.
Eind 2011 heeft het college, op basis van voorgenomen wetswijzigingen van het Rijk, besloten tot
herstructurering van het uitvoeringsbedrijf Caparis NV. In de periode 2012-2018 was op basis van de
Herstructureringsfaciliteit voorzien om de meest onrendabele productielijnen van Caparis te saneren en dat de
gemeente de SW-medewerkers met een advies Begeleid Werken en de SW-medewerkers op de hoogste trede
van de werkladder zou bemiddelen naar een begeleid werkenplek bij een reguliere werkgever.
390
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Met de in 2013 bekende contouren van de Participatiewet zijn de uitgangspunten van de herstructurering van
2011 onverminderd van kracht. In 2013 heeft het plan tot herstructurering vertraging opgelopen in verband
met het sociaal akkoord en het effect daarvan op de Participatiewet. Momenteel loopt het proces van de
opdrachtformulering tot herstructurering weer binnen de GR.
391
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
3 INBURGERING
3.1 Opdracht
De opdracht voor inburgering 2013 was vanwege de Rijksmaatregelen kort: afbouw en afronden van de Wet
Inburgering.
Inburgering is de verantwoordelijkheid van de inburgeraar zelf , ook financieel. Zelf bekostigen dus, en voor
wie dat niet kan is er een sociaal leenstelsel waarvan de uitvoering bij DUO ligt.
De voorlichtende taak behoort uitdrukkelijk niet meer bij de gemeenten maar ligt bij DUO. Er is schriftelijk/
online voorlichtingsmateriaal voorhanden en bij uitzondering kan er een persoonlijk gesprek aangevraagd
worden om de wet inburgering goed uit te leggen. Gemeenten hielden nog wel een taak voor de “ oude”
inburgeraars: mensen die nog bezig waren met een traject, of een inburgeringstermijn opgelegd hadden
gekregen in de periode 2007-2012.
Bovendien mocht er in 2013 nog zeer beperkt trajecten ingezet worden:
voor asielgerechtigden die al in 2012 een verblijfsvergunning hadden gekregen en daarmee inburgeringsplichtig
werden maar niet eerder dan 2013 uitgeplaatst werden naar gemeenten;
voor diegenen die zich voor 31 december 2012 bij de gemeente als inwoner gemeld hadden maar waar pas in
2013 een inburgeringsintake plaats kon vinden.
De werkelijkheid was weerbarstiger. De nieuwe regels zijn goed hanteerbaar voor de hogeropgeleiden, de
mondige inburgeraars en de inburgeraars die al een netwerk van Nederlands sprekenden om zich heen hebben.
De kwetsbaardere doelgroep, mensen die verdwalen in het woud van regels kunnen er slechter of niet mee uit
de voeten. Uit meerdere gemeenten en van meerdere onderwijsinstellingen kwamen al snel signalen dat de
voorlichtende taak toch niet adequaat door DUO werd opgepakt. Het voorlichtingsmateriaal was te moeilijk.
Persoonlijke gesprekken werden eigenlijk niet gevoerd, deels ook omdat inburgeraars zich niet bewust waren
van het feit dat dat kon, of de reis naar Groningen/Zwolle te zwaar op het budget drukt. In Leeuwarden was bij
het DUO steunpunt niet tot nauwelijks informatie te krijgen bij de medewerkers.
Dit leidde ertoe dat veel gemeenten toch maar zelf informatie gaven om nieuwe inburgeraars goed op weg te
helpen. Bovendien kwam (en komt) het meermalen voor dat inburgeraars van het kastje naar de muur
gestuurd worden. Team participatie stapt zo nodig nog in dit hiaat.
3.2 Landelijke ontwikkelingen/extra budget
Een positieve ontwikkeling was dat DUO inzag dat de Toets Gesproken Nederlands, een door een computer
beoordeelde spreektoets, toch wel erg ongunstig uitpakte voor mensen met voldoende kennis van de taal, maar
met een sterk accent. Inburgeraars waar prima een gewoon gesprek mee te voeren is, werden soms niet
voldoende verstaan door het spraakherkenningsprogramma. Als mensen vier keer voor deze toets zakken
mogen ze nu een menselijke beoordeling aanvragen. Ook Leeuwarden kent inburgeraars die al lang geleden
voor alle andere onderdelen geslaagd waren maar, ondanks logopedie, keer op keer (tot wel 10 keer toe)
zakken voor de TGN.
Al voor de invoering van de nieuwe regels maakten met name de grote gemeenten bezwaar over het feit dat
de handhavende taak bij de gemeenten bleef voor de oude inburgeraars, maar dat daar geen budget voor
beschikbaar was. Leeuwarden sloot zich daar bij aan. Het Rijk bestreed dit; gemeenten hadden moeten
reserveren voor deze taak.
Aan het eind van het jaar 2013 kwam er toch een toezegging van extra gelden voor handhaving 2014. Voor
Leeuwarden betekent dit een bedrag van 390 euro per inburgeringsplichtige. Voor de gemeente Leeuwarden
komt dit totaal op € 76.513,-. Dit budget zal voor een deel aangewend kunnen worden in 2014 om
deeltrajecten in te kopen.
392
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
3.3 Trajecten
In eerste instantie leken er veel inburgeraars geschikt voor een Flexwurk traject maar na de eerste screening
bleven er 19 aanmeldingen over. Hiervan hebben 3 personen daadwerkelijk het traject afgerond en 2 personen
zijn doorgestroomd naar overige trajecten. Daarnaast zijn er nog “een op een” maatwerk trajecten ingezet
vanuit o.a. het participatie budget.
Ingezette trajecten 2013:
Bekostigd middels
Alfabetisering
6
inburg. budget
Bekostigd middels
Inburgering
7
Alfabetisering
12
inburgering
11
participatiebudget
Het ging voor een groot deel om mensen die onder de oude wet vallen maar door de nieuwe wet gedwongen
waren om zelf in te kopen. Daarnaast ging het om personen die al een traject hadden gevolgd maar daar niet
voldoende aan hadden.
393
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
394
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
BIJLAGE J
Verantwoordingsinformatie
Specifieke Uitkeringen (SISA)
Specifieke uitkeringen worden verantwoord via SiSa (art. 17a, eerste lid Financiële-verhoudingswet). De
informatie hiervoor wordt in een vast format - deze bijlage - opgenomen in de toelichting bij de jaarrekening.
In de Circulaire Single Information Single Audit van het ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties (BZK) vindt u hier meer informatie over.
395
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Berichtgeverinformatie
Vul hieronder de informatie in waarop deze bijlage verantwoordingsinformatie betrekking heeft.
Type overheidslaag:
Naam berichtgever:
Berichtgevercode
Rapportage-periode:
Bestandsnaam:
Gemeente
0080
2013
sisa_2013_060080_Bijlage_Verantwoordingsinformatie.xls
SiSa-bijlage in de jaarrekening
De SiSa-bijlage met verantwoordingsinformatie is in uw jaarstukken te vinden op pagina:
De SiSa-bijlage met verantwoordingsinformatie is in het PDF-bestand van uw jaarstukken te vinden op pagina:
Gegevens contactpersoon voor het elektronisch aanleveren
Aanmelden of wijzigen van uw contactpersoon dient te gebeuren via e-mail bij het ministerie van BZK: [email protected]. Na
aanmelden of wijzigen ontvangt de (nieuwe) contactpersoon van het CBS per e-mail uploadgegevens. U kunt slechts 1
contactpersoon opgeven. Die kan eventueel wel een groeps e-mailadres hebben.
Specifieke uitkeringen
Onderstaand is een opsomming van alle mogelijke specifieke uitkeringen in 2013. Op het tabblad 'specifieke uitkering' is hieruit
voor uw organisatie een selectie gemaakt op basis van de regelingen die voor uw organisatie voorkomen op de
verantwoordingslijst 2013 (te vinden via https://teverantwoordenregelingen.Rijksoverheid.nl/)
396
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Nr
A1
A2
B1
B2
C1
C7C
C9
D1
D3
D4A
D9
E2
E3
E5
E6
E6B
E7A
E10
E11
E11
B
E12
E17
E21
E22
E24
E25
E26
E27
Regel
s Naam specifieke uitkering
Verzameluitkering Veiligheid & Justitie
Brede DoelUitkering Rampenbestrijding (BDUR)
Regeling Opvang Asielzoekers (ROA)
(ex) Zorgwet voorwaardelijke vergunning tot verblijf (VVTV)
Verzameluitkering BZK
Investering stedelijke vernieuwing (ISV) II
Excellente gebieden innovatieve energiebesparing in de nieuwbouw
Regionale meld- en coördinatiecentra voortijdig schoolverlaten
Excessieve kosten Archeologie
Regeling brede scholen 2009_Uitstel
Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2014 (OAB)
Stimuleringsregeling stille wegdekken
Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (inclusief bestrijding spoorweglawaai)
Verzameluitkering I&M
Bodemsanering (excl. Bedrijvenregeling) 2005-2009
Bodemsanering (excl. Bedrijvenregeling) 2005-2009 (SiSa tussen medeoverheden)
Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden (Proefprojecten)
Tijdelijke subsidieregeling Innovatieprogramma Mooi Nederland
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) SiSa tussen medeoverheden
Nieuwe Sleutel Projecten (NSP)
Nota Ruimte project Maastricht Belvedere
Nota Ruimte project Spoorzone Den Bosch
Nota Ruimte project Stadshaven Rotterdam
Nota Ruimte project Zuidplaspolder
Beleidsregeling subsidies Budget Investeringen Ruimtelijke Kwaliteit (BIRK)
Spoorse doorsnijdingen, tranche 1
Brede doeluitkering verkeer en vervoer
397
Minister
van
V&J
V&J
V&J
V&J
BZK
BZK
BZK
OCW
OCW
OCW
OCW
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
I&M
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Nr
E27
B
E28
E28
B
E28
C
E29
E30
E30
B
E34
E37
E38
F2
F3
F4
F4B
F6
F7
F10
G1
G1A
G1B
G2
G2A
G2B
G3
G3A
Regel
s Naam specifieke uitkering
Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden
I&M
Regionale mobiliteitsfondsen
Regionale mobiliteitsfondsen (Zuiderzeelijn) SiSa tussen medeoverheden
I&M
I&M
Regionale mobiliteitsfondsen SiSa tussen medeoverheden
I&M
Tijdelijke regeling eenmalige uitkering stedelijke synergieprojecten Kaderrichtlijn Water
Quick wins binnenhavens
Quick wins binnenhavens SiSa tussen medeoverheden
I&M
I&M
I&M
Bijdrage hoofdvaarwegen Fryslân en Groningen
Regeling Wilhelminasluis
IAK Almere
Besluit ontwikkeling van landschappen (BOL)
Verzameluitkering EZ
Deelproject 750 hectare natuur- en recreatiegebied (Project Mainportontwikkeling Rotterdam)
Deelproject 750 hectare natuur- en recreatiegebied (Project Mainportontwikkeling Rotterdam)
Besluit subsidies herstructurering Topprojecten bedrijventerreinen (TOPPER-regeling)
Subsidieregeling sterktes in de regio (Pieken in de delta)
Nota Ruimte Project Eindhoven Brainport
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_gemeente 2013
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_totaal 2012
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)_deel openbaar lichaam 2013
Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_gemeente 2013
Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_totaal 2012
Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB_deel openbaar lichaam 2013
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende
zelfstandigen)_gemeente 2013
Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_totaal
2012
I&M
I&M
I&M
EZ
EZ
EZ
EZ
EZ
EZ
EZ
SZW
SZW
SZW
SZW
SZW
SZW
SZW
398
Minister
van
SZW
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Nr
G3B
G5
G5A
G5B
G7
H1
H2
H3
H4
H8
Regel
s Naam specifieke uitkering
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_deel
openbaar lichaam 2013
Wet participatiebudget (WPB)_gemeente 2013
Wet Participatiebudget (WPB)_totaal 2012
Wet participatiebudget (WPB)_deel openbaar lichaam 2013
Verzameluitkering SZW
Ministeriële regeling heroïnebehandeling
Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)
Seksualiteitscoördinatie- en hulpverlening + aanvullende curatieve SOA bestrijding
Verzameluitkering VWS
Doeluitkering jeugdzorg (Bureau Jeugdzorg + Zorgkosten Jeugdzorg)
399
Minister
van
SZW
SZW
SZW
SZW
SZW
VWS
VWS
VWS
VWS
VWS
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
OCW
D1
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
Regionale meld- en
coördinatiecentra
voortijdig schoolverlaten
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
Besteding (jaar T)
I N D
Opgebouwde reserve
ultimo (jaar T-1)
I
C
A
T
O
R
E
N
Besluit regionale meld- en
coördinatiefunctie
voortijdig schoolverlaten
Gemeenten
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
Indicatornummer:
D1 / 01
D1 / 02
€ 1.024.000
€0
OCW
D9
Onderwijsachterstandenb
eleid 2011-2014 (OAB)
Gemeenten
Besteding (jaar T)
aan voorzieningen
voor voorschoolse
educatie die voldoen
aan de wettelijke
kwaliteitseisen
(conform artikel
166, eerste lid WPO)
Aard controle R
Besteding (jaar T)
aan overige
activiteiten (naast
VVE) voor leerlingen
met een grote
achterstand in de
Nederlandse taal
(conform artikel 165
WPO)
Besteding (jaar T)
Opgebouwde reserve
aan afspraken over
ultimo (jaar T-1)
voor- en
vroegschoolse
educatie met
bevoegde
gezagsorganen van
scholen, houders
van kindcentra en
peuterspeelzalen
(conform artikel 167
WPO)
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
Indicatornummer:
Indicatornummer:
Indicatornummer:
D9 / 01
D9 / 02
D9 / 03
D9 / 04
€ 939.086
€ 544.522
€ 3.600
€ 392.025
400
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
M&I
E27B
Brede doeluitkering
verkeer en vervoer SiSa
tussen medeoverheden
Provinciale beschikking
en/of verordening
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
I N D I C A T O R
Hieronder per regel
Besteding (jaar T)
Overige bestedingen
één
ten laste van
(jaar T)
beschikkingsnummer provinciale middelen
en in de kolommen
ernaast de
verantwoordingsinfo
rmatie
Gemeenten en
Gemeenschappelijke
Regelingen
Aard controle n.v.t.
Indien de
correctie een
vermeerdering
van bestedingen
betreft, mag het
alleen gaan over
nog niet eerder
verantwoorde
bestedingen
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
Indicatornummer:
Indicatornummer:
E27B / 01
E27B / 02
E27B / 03
1 772439
€ 98.800
€ 74.631
Indicatornummer:
E27B / 04
Correctie ten
opzichte van tot
jaar T
verantwoorde
overige
bestedingen
Indien de
correctie een
vermeerdering
van bestedingen
betreft, mag het
alleen gaan over
nog niet eerder
verantwoorde
bestedingen
Aard controle R
Indicatornummer:
E27B / 05
€0
2 1084888
€ 14.267
€ 2.378
3 956408
€ 18.973
€ 25.415
€ 160
-€ 26.157
4 826846
€0
€0
€ 4.000
€ 4.505
401
E N
Correctie ten
opzichte van tot
jaar T
verantwoorde
bestedingen ten
laste van
provinciale
middelen
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
I N
Kopie
Cumulatieve
beschikkingsnummer besteding ten laste
van provinciale
middelen
tot en met (jaar T)
Deze indicator is
bedoeld voor de
tussentijdse
afstemming van de
juistheid en
volledigheid van de
verantwoordingsinfo
rmatie
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
D
I C A T O R
Cumulatieve overige
bestedingen tot en
met (jaar T)
Aard controle n.v.t.
2 1084888
€ 14.267
€ 2.378
3 956408
€ 59.798
€ 66.904
4 826846
€ 4.000
€ 4.505
402
Eindverantwoordin
g Ja/Nee
Als u kiest voor
‘ja’, betekent dit
dat het project is
afgerond en u voor
de komende jaren
geen bestedingen
meer wilt
verantwoorden
Deze indicator is
bedoeld voor de
tussentijdse
afstemming van de
juistheid en
volledigheid van de
verantwoordingsinfo
rmatie
Indicatornummer:
Indicatornummer:
Indicatornummer:
E27B / 06
E27B / 07
E27B / 08
1 772439
€ 498.858
€ 321.719
E N
Toelichting
Aard controle n.v.t.
Aard controle
n.v.t.
Indicatornummer: Indicatornummer:
E27B / 09
E27B / 10
Nee
Nee
Corr.betr. deel
gemeente in 2012
niet meegenomen
Subsidie nooit
verantwoord via
SISA, nu alsnog
Nee
Ja
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
SZW
G1
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
Wet sociale
werkvoorziening
(Wsw)_gemeente 2013
Wet sociale
werkvoorziening (Wsw)
Alle gemeenten
verantwoorden hier het
gemeentedeel over (jaar
T), ongeacht of er in (jaar
T) geen, enkele of alle
inwoners werkzaam
waren bij een Openbaar
lichaam o.g.v. de Wgr.
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
Het totaal aantal
geïndiceerde
inwoners van uw
gemeente dat een
dienstbetrekking
heeft of op de
wachtlijst staat en
beschikbaar is om
een dienstbetrekking
als bedoeld in artikel
2, eerste lid, of
artikel 7 van de wet
te aanvaarden op 31
december (jaar T)
I N D I C A T O R E
Het totaal aantal
Volledig zelfstandige
inwoners dat is
uitvoering Ja/Nee
uitgestroomd uit het
werknemersbestand Zie de toelichting in
in (jaar T),
de invulwijzer voor
uitgedrukt in
hulp bij het invullen
arbeidsjaren
en de mogelijke
consequenties van
een verkeerde keuze
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer:
G1 / 01
Indicatornummer:
G1 / 02
Indicatornummer:
G1 / 03
1,00
0,00
Nee
403
N
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
SZW
G1A
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
Wet sociale
werkvoorziening
(Wsw)_totaal 2012
Wet sociale
werkvoorziening (Wsw)
Alle gemeenten
verantwoorden hier het
totaal (jaar T-1). (Dus:
deel Openbaar lichaam uit
SiSa (jaar T-1) regeling
G1B + deel gemeente uit
(jaar T-1) regeling G1C-1)
na controle door de
gemeente.
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
Hieronder per regel
één gemeente(code)
uit (jaar T-1)
selecteren en in de
kolommen ernaast
de
verantwoordingsinfo
rmatie voor die
gemeente invullen
I N D I C A T O R
Het totaal aantal
Het totaal aantal
geïndiceerde
inwoners dat is
inwoners per
uitgestroomd uit het
gemeente dat een
werknemersbestand
dienstbetrekking
in
(jaar T-1),
heeft of op de
uitgedrukt in
wachtlijst staat en
arbeidsjaren;
beschikbaar is om
een dienstbetrekking
als bedoeld in artikel
2, eerste lid, of
artikel 7 van de wet
te aanvaarden op 31 inclusief deel
december (T-1);
openbaar lichaam
E N
Het totaal aantal
gerealiseerde
arbeidsplaatsen voor
geïndiceerde
inwoners in (jaar T1), uitgedrukt in
arbeidsjaren;
inclusief deel
openbaar lichaam
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
Indicatornummer:
Indicatornummer:
Indicatornummer:
G1A / 01
G1A / 02
G1A / 03
G1A / 04
1 0080 (Leeuwarden)
15,75
1,39
11,98
2 0080 (Leeuwarden)
1,00
0,00
1,00
3 0080 (Leeuwarden)
1,00
0,00
1,00
4 0080 (Leeuwarden)
1,00
0,00
0,83
5 0080 (Leeuwarden)
G2
Gebundelde uitkering op Besteding (jaar T)
grond van artikel 69 algemene bijstand
WWB_gemeente 2013
Gemeente
Alle gemeenten
verantwoorden hier het I.1 Wet werk en
gemeentedeel over (jaar bijstand (WWB)
741,25
Baten (jaar T)
algemene bijstand
(exclusief Rijk)
36,13
Besteding (jaar T)
IOAW
Gemeente
Gemeente
I.1 Wet werk en
I.2 Wet
553,20
Baten (jaar T) IOAW
(exclusief Rijk)
Aard controle R
Indicatornummer:
G1A / 05
2,23
0,00
0,00
0,00
18,81
Besteding (jaar T)
IOAZ
Baten (jaar T)
IOAZ (exclusief
Rijk)
Gemeente
404
inclusief deel
openbaar lichaam
inclusief deel
openbaar lichaam
Aard controle n.v.t.
SZW
Het totaal aantal
gerealiseerde
begeleid
werkenplekken
voor geïndiceerde
inwoners in (jaar
T-1), uitgedrukt in
arbeidsjaren;
Gemeente
I.2 Wet
inkomensvoorziening I.3 Wet
Gemeente
I.3 Wet
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
I C A T O R
inkomensvoorziening
oudere en
gedeeltelijk
arbeidsongeschikte
werkloze
werknemers (IOAW)
E N
oudere en
gedeeltelijk
arbeidsongeschikte
werkloze
werknemers (IOAW)
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
G2 / 02
€ 1.763.341
Indicatornummer:
G2 / 03
€ 2.172.303
Besteding (jaar T)
Bbz 2004
levensonderhoud
beginnende
zelfstandigen
Baten (jaar T) Bbz
2004
levensonderhoud
beginnende
zelfstandigen
Baten (jaar T) WWIK Volledig zelfstandige
(exclusief Rijk)
uitvoering Ja/Nee
Gemeente
Gemeente
T), ongeacht of de
gemeente in (jaar T)
geen, enkele of alle taken
heeft uitbesteed aan een
Openbaar lichaam
opgericht op grond van de
Wgr.
7 Aard controle R
Indicatornummer:
8
G2 / 01
9 € 68.930.482
SZW
G3
I N
bijstand (WWB)
Gemeente
Aard controle R
inkomensvoorzieni
ng oudere en
gedeeltelijk
arbeidsongeschikte
gewezen
zelfstandigen
(IOAZ)
Aard controle R
inkomensvoorzi
ening oudere
en gedeeltelijk
arbeidsongesch
ikte gewezen
zelfstandigen
(IOAZ)
Aard controle R
Indicatornummer:
G2 / 04
€ 22.705
Indicatornummer:
G2 / 05
€ 286.993
Indicatornumm
er: G2 / 06
€0
Besteding (jaar T)
aan onderzoek als
bedoeld in artikel
56 Bbz 2004
(exclusief Bob)
Besteding (jaar
T) Bob
Zie de toelichting in
de invulwijzer voor
hulp bij het invullen
en de mogelijke
consequenties van
een verkeerde
keuze.
I.4 Besluit
bijstandverlening
zelfstandigen 2004
(levensonderhoud
beginnende
zelfstandigen) (Bbz
2004)
11 Aard controle R
I.4 Besluit
bijstandverlening
zelfstandigen 2004
(levensonderhoud
beginnende
zelfstandigen) (Bbz
2004)
Aard controle R
I.6 Wet werk en
inkomen
kunstenaars (WWIK)
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer:
12
G2 / 07
13 € 1.414.690
Indicatornummer:
G2 / 08
€ 107.418
Indicatornummer:
G2 / 09
€ 40.282
Indicatornummer:
G2 / 10
Besteding (jaar T)
kapitaalverstrekking
(exclusief Bob)
Baten (jaar T)
levensonderhoud
gevestigde
zelfstandigen
(exclusief Bob)
(exclusief Rijk)
Besluit bijstandverlening
zelfstandigen 2004
(exclusief
levensonderhoud
beginnende
zelfstandigen)_gemeente
Besteding (jaar T)
levensonderhoud
gevestigde
zelfstandigen
(exclusief Bob)
405
D
Ja
Baten (jaar T)
kapitaalverstrekking
(exclusief Bob)
(exclusief Rijk)
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
I
N
D
I
C
A
T
O
R
E
N
2013
Besluit bijstandverlening
zelfstandigen (Bbz) 2004
Alle gemeenten
verantwoorden hier het
gemeentedeel over (jaar
T), ongeacht of de
gemeente in (jaar T)
geen, enkele of alle taken
heeft uitbesteed aan een
Openbaar lichaam
opgericht op grond van de
Wgr.
15 Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
G3 / 01
17 € 341.652
Indicatornummer:
G3 / 02
€ 341.525
Indicatornummer:
G3 / 03
€ 52.629
Indicatornummer:
G3 / 04
€ 179.957
Indicatornummer:
G3 / 05
€ 116.935
Indicatornumm
er: G3 / 06
€0
Besteding (jaar T)
aan
uitvoeringskosten
Bob als bedoeld in
artikel 56 Bbz 2004
Volledig zelfstandige
uitvoering Ja/Nee
16
Baten (jaar T) Bob
(exclusief Rijk)
18
SZW
G5
19 Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
20
G3 / 07
21 € 0
Indicatornummer:
G3 / 08
€0
Wet participatiebudget Het aantal in (jaar
(WPB)_gemeente 2013 T) bij een ROC
ingekochte
406
Zie de toelichting in
de invulwijzer voor
hulp bij het invullen
en de mogelijke
consequenties van
een verkeerde
keuze.
Aard controle n.v.t.
Indicatornummer:
G3 / 09
Ja
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
I
N
D
I
C
A
T
O
R
E
N
Wet participatiebudget contacturen
(WPB)
Let op: Dit is de
Alle gemeenten enige gelegenheid
verantwoorden hier het om verantwoording
gemeentedeel over (jaar af te leggen over
T), ongeacht of de deze taakuitvoering
gemeente in (jaar T)
geen, enkele of alle taken Let op: Deze
heeft uitbesteed aan een verantwoording kan
Openbaar lichaam niet door een
opgericht op grond van de gemeenschappelijke
Wgr. regeling worden
uitgevoerd,
ongeacht de keuze
van de gemeente bij
indicator G5/02
23 Aard controle D1
24
25
Indicatornummer:
G5 / 01
979
Volledig zelfstandige
uitvoering Ja/Nee
Besteding (jaar T)
participatiebudget
De zelfstandige
uitvoering betreft de
indicatoren G5/03
tot en met G5/07
Waarvan baten
(jaar T) van
educatie bij roc’s
Besteding (jaar
T) Regelluw
Dit onderdeel is
uitsluitend van
toepassing op
gemeenten die
in (jaar T-1)
duurzame
plaatsingen van
inactieven naar
werk hebben
gerealiseerd en
verantwoord
aan het Rijk
26
Zie de toelichting in
de invulwijzer voor
hulp bij het invullen
en de mogelijke
consequenties van
een verkeerde keuze
407
Waarvan besteding
Baten (jaar T) (niet(jaar T) van educatie Rijk)
bij roc's
participatiebudget
Jaarstukken gemeente Leeuwarden 2013
Bijlagen
Ontvanger
Juridische
grondslag
Specifieke
uitkering
Nummer
Departement
SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2013 op grond van artikel 3 van de Regeling
informatieverstrekking sisa
27 Aard controle n.v.t.
Indicatornummer:
28
G5 / 02
VWS
H1
29 Ja
Ministeriële regeling Gerealiseerde
heroïnebehandeling behandelplaatsen
(jaar T)
Regeling
heroïnebehandeling Afspraak
I N
Aard controle R
D
I C A T O
Aard controle R
Indicatornummer:
G5 / 03
€ 10.642.826
Indicatornummer:
G5 / 04
€ 156.887
Gerealiseerde
behandelplaatsen
(jaar T)
Besteding (jaar T)
Realisatie
Gemeenten
VWS
H4
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle R
Indicatornummer:
H1 / 01
25
Indicatornummer:
H1 / 02
25
Indicatornummer:
H1 / 03
€ 530.983
Verzameluitkering VWS Besteding (jaar T)
Regeling
verzameluitkering
Provincies, gemeenten en
gemeenschappelijke
regelingen (Wgr)
35 Aard controle R
Indicatornummer:
H4 / 01
37 € 460.667
36
408
R
E N
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Indicatornummer:
G5 / 05
€0
Indicatornummer:
G5 / 06
€0
Indicatornumm
er: G5 / 07
€0

Technisch medewerker

Januari 2014. Cursisten exposeren in Leeuwarden

My Healthclub is een vooruitstrevende organisatie

nieuwsbrief - Leeuwarden Vrij-Baan

Uitnodiging leden van Provinciale Staten

07.0 PV - uitnodiging cabaret Multifunctioneel, 14

Nieuwsbrief sportaccommodatiebeleid aug 2014

07.0 DS - Voortgang Blokhuispoort

Provinciale Staten van Fryslân Ljouwert, 1 oktober 2014 Ús