Nicholas Crawley - Vereniging Vrienden Nationale Reisopera

1
jaargang 37
Jacob ter Veldhuis
over The News
Dale Duesing tussen
wit en zwart
Even voorstellen:
Nicholas Crawley
nummer 1
maart 2014
2
Op het gezelligste plein van Nederland, de Oude
Markt in Enschede, vind je Sam Sam Café met Eet
gelegenheid.
Lekker wegkruipen aan de leestafel met een grote kop
cappuccino en muffins uit onze eigen bakkerij met
keuze uit diverse magazines en dagbladen. ’s Avonds
genieten van een (vegetarische) dagschotel of heerlijk
à la carte dineren. De lunchkaart biedt een keur aan
creatieve broodjes en originele gerechten.
TIP voor na een concert of voorstelling: tot middernacht serveren we onze ‘Night Bite’: sweet, fresh,
special of traditional... geniet van deze parade van
lekkernijen en sensatie van smaak!
In de zomer is het ruime terras een echte hotspot. Aan
de gezellige buitenbar kun je vast een drankje drinken
terwijl je een keuze maakt uit de gevarieerde kaart...
Het hechte team straalt enthousiasme en toewijding
uit...
Sam Sam
Café met Eetgelegenheid
Oude Markt 15-17
7511 GA Enschede
053-4303929
www.samsam-enschede.nl
van harte welkom bij Sam Sam!
3
Ouverture
Beste operavrienden,
In deze Opera Informa vindt u een interview van Ben Coelman
met de componist van The News, Jacob ter Veldhuis. Deze
bijzondere opera-editie van The News wordt geregisseerd door
Xander Straat. Margót Veldhuizen heeft zich voor haar gedicht
laten inspireren door deze opera, die op 23 mei in Enschede in
première gaat.
Verder een interview van Ingrid Bosman met de regisseur van
de Johannes Passion, Dale Duesing, die in het komende seizoen
bovendien de hoofdrol op zich neemt in Sweeney Todd . De
herneming van deze eerste geënsceneerde Johannes Passion
begint op 21 maart in Enschede en reist dan door het land.
Nicholas Crawley is de jonge zanger van het ZangersEnsemble
van de Nederlandse Reisopera, die u pas hebt kunnen zien in de
Barbier en in The Fairy Queen. Hij zingt Petrus in de Johannes
Passion.
In dit nummer ook de uitnodiging en de agenda voor de
Algemene Ledenvergadering in Zwolle, met als verrassing
reductie op de prijs van de opera The News en een interessant
programma voor onze leden. Minder prettig is de mededeling
dat onze voorzitter, Dennis Bouwman, ons gaat verlaten. Hij
kan het voorzitterschap niet meer combineren met zijn drukke
werkzaamheden: een verlies voor onze vereniging.
Il barbiere di Siviglia
F.K.
4
Inhoud
Ouverture
2
Nicolas Mansfield: Update Nederlandse Reisopera
5
De tragi-komedie van het leven
6
Nieuwslezeres Achtuurjournaal | gedicht
10
Cast en speeldata The News
11
Dale Duesing tussen wit en zwart in Enschede
12
Johannes Passion | Team, cast en speeldata
14
Muziek, zang en verhalen in Veenproeven
15
Even voorstellen: Nicholas Crawley, Bas-Bariton
16
Bagatel (7)
18
Recensies Il barbiere di Siviglia
20
Uitnodiging Algemene Ledenvergadering
26
Verslag Algemene Ledenvergadering 06-04-2013
27
Voorstel statutenwijziging
29
Iris van Wijnen door voorronde IVC
30
Eerste prijs voor Reisopera
31
Operanieuws
31
Koordirigent voor NOCK
36
5
Nicolas Mansfield:
Update Nederlandse Reisopera
F.K.
We houden u op de hoogte.
Op een persconferentie in Carré werd op 17
wordt daarbij gedacht aan coproducties met
februari de nieuwe naam van de Reisopera
Britse operagezelschappen.
een feit. Ook werd bij deze gelegenheid
In januari is Nicolas Mansfield naar de
Met de gemeente Enschede en woning
bekend gemaakt dat Carré het huistheater
Verenigde Staten gereisd om daar tijdens
stichting Domijn is de Reisopera in gesprek
in Amsterdam van de Reisopera wordt. Dat
een culturele conferentie afspraken te maken
over een nieuwe huisvesting. Er is een
betekent dat in Amsterdam alle producties
voor toekomstige coproducties met bekende
plan van eisen opgesteld en de provincie
van de Reisopera alleen nog in Carré
Amerikaanse operagezelschappen.
Overijssel staat garant voor 2 miljoen voor
(ongeveer 1500 plaatsen) worden gespeeld.
De Reisopera gaat ook weer met een eigen
de verbouwing. Op dit moment kijkt men
Ook voor het seizoen ’14/’15 moet de
productie naar Engeland: op 28 juni gaat
naar de mogelijkheden op het voormalige
Reisopera het doen met 3,5 miljoen aan
in Salisbury Dido en Aeneas van Purcell
Polaroid-terrein in Enschede.
subsidies van het rijk. Daar moeten drie
in première, ook deze keer ondersteund
grote-zaal-producties voor worden gemaakt.
door de Nederlandse ambassade in
In september gaat – zoals gemeld – Sweeney
Londen. De Nederlandse ambassadeur,
Todd in première met in de hoofdrollen Dale
drs. M.L.A.C. (Laetitia) van den Assum zal
Duesing en Sanne Wallis de Vries en in de
de première bijwonen. Misschien gaat een
regie van Marcel Sijm.
busonderneming nog een reis naar Salisbury
Daarna De Parelvissers met Kishani
organiseren voor operaliefhebbers.
Jayasinghe, een sopraan uit Sri Lanka,
woonachtig in London, als Leïla en Jesus
Garcia, een Texaanse tenor, als Nadir.
De regie is in handen van de Amerikaan
Timothy Nelson. De NRO heeft de Parelvissers
voor het laatst opgevoerd in 1992.
De derde productie Orfeo ed Euridice van Von
Gluck (in de Parijse versie) wordt gedirigeerd
door de Engelsman Roger Hamilton in de
regie van Floris Visser.
Voor alle andere activiteiten moet een
aparte financiering worden gevonden. Dat
geldt bijvoorbeeld ook voor de opera Katibu
di Shon, die men graag op Curaçao zou
opvoeren.
Samenwerking met andere culturele
organisaties is een manier om de kosten
omlaag te brengen. Voor volgende seizoenen
6
De tragi-komedie van het leven
Componist JacobTV over de opera-editie van The News
Binnenkort staat bij de Nederlandse Reisopera The News op het
speelplan. Het is de opera-editie van een werk waarmee componist
Jacob ter Veldhuis de afgelopen paar jaar druk in de weer is geweest.
Een reality-opera over de invloed van nieuwsrubrieken op televisie
op ons dagelijks leven, over nieuws als ‘infotainment’. Wanneer je
op internet gaat zoeken naar Ter Veldhuis en zijn muziek, tref je al
snel een enorme schat aan materiaal aan. Een groot aantal filmpjes
op YouTube, een artikel in Wikipedia, Jacobs eigen website en vele
recensies en retrospectieve stukken. Jacob ter Veldhuis (in Amerika
door zijn collega musici kortweg JacobTV genaamd) is ‘hot’. Bij
het doorlezen van al die informatie stuit je al snel op een uitspraak
van de componist over zijn werkwijze: ‘ik peper mijn muziek met
suiker’. Dat klinkt uitdagend en het vraagt om een interview met
JacobTV…
In een brochure die werd uitgebracht door Muziek Centrum Nederland
wordt je omschreven als ‘een avant-garde pop-componist die muziek
maakt die welluidend is en misschien wel zoet genoemd kan worden’. Wat
moet ik me bij zo’n omschrijving voorstellen en hoe zie je dat eigenlijk
zélf?
‘Als je het over kunstenaars hebt kun je een vergelijking met de
sterrenhemel maken. De plaats die je inneemt in de kosmos bepaalt
wat je ziet en hoe die hemel eruit ziet. Vanuit het standpunt van
de avant-garde bezien kun je misschien zeggen dat mijn muziek
een zoet karakter heeft. Vanuit de optiek van mijn moeder van 88
is mijn muziek echter bijzonder avant-gardistisch. Ik sta mijlenver
af van musici als bijvoorbeeld André Rieu, maar de moraalridders
van de moderne muziek – een langzaam uitstervend ras overigens –
zien dat anders. Een feit is wel dat mijn muziek over de hele wereld
wordt gespeeld, terwijl veel van hun werken nauwelijks te horen
zijn. Ik heb het geluk dat mijn muziek blijkbaar toegankelijker
is. In het begin van mijn carrière heb ik me er nog al eens over
opgewonden dat ik niet bij die wereld van de modernen mocht
horen. Ik kwam in die kringen nauwelijks aan de bak. Ik kreeg
moeizaam opdrachten, ik werd niet geprogrammeerd op festivals en
7
Ben Coelman
nog steeds is het zo dat ik, ondanks mijn 62 jaren en ondanks het feit
Lavinia Meier heb geschreven, een werk dat op haar verzoek nu
dat mijn werk in iets van 1000 uitvoeringen per jaar te horen is, niet
eens niet zoetgevooisd was: Cities change the Songs of Birds. Daarin
bij het establishment hoor. Dat zal mij tegenwoordig worst wezen.
combineerde ik de harp met live gesampelde teksten en videobeelden
Ik word immers ook door het Nationaal Ballet ( is recenter en meer
van drugsverslaafde vrouwen uit New York.
to the point ) of het Koninklijk Concertgebouw Orkest gevraagd om
En nog steeds doet mijn muziek stof opwaaien. Terwijl dat helemaal
composities. Mijn weg is gewoon een andere dan die van sommige
niet mijn bedoeling is. Ik ben geen querulant. Ik hou ervan om
collega’s.’
muziek te maken die mensen ontroert, maar de manier waarop ik
speel met verwachtingspatronen, high art combineer met low culture
Zwart schaap
en kitsch wordt door sommige mensen als schokkend ervaren’
Je achtergrond is volgens mij net zo veelzijdig als de muziek die je maakt.
Je bent naast je klassieke training bijvoorbeeld ook als rockmusicus actief
Wanneer ik de muziek van bijvoorbeeld dat werk beluister ervaar ik die
geweest. Ik heb zelfs ergens gelezen dat je in de band van Herman Brood
niet als schokkend. Het zit hem volgens mij meer in de woorden.
hebt gespeeld?
‘Dat klopt. Stravinsky heeft ooit gezegd dat muziek helemaal niets
‘Dat wordt misschien iets te vaak gememoreerd. Want laten we
kán uitdrukken, maar ik gebruik veel taal in mijn muziek via
wel zijn, het was maar een incident in mijn carrière. En welke
spraak-samples. Het gaat dus al gauw over inhoudelijke en soms
Nederlandse rock-muzikant van mijn generatie heeft niet met hem
maatschappelijk of politiek gevoelige zaken. Ik ben in Amerika
gespeeld? Toch vermeld ik het zelf ook nog wel eens omdat het
gecensureerd door de FCC, de Federal Communication Commission,
een beetje aangeeft waar ik vandaan kom. Ik ben opgevoed met de
een FBI-achtig instituut. Zij hebben een aantal keren het New
Matthäus Passion en de symfonieën van Beethoven en toen ik begon
Yorkse klassieke radiostation WNYC gesommeerd bepaalde stukken
te puberen kwamen daar de Beatles en de Rolling Stones bij. Ik
van mij niet meer uit te zenden op straffe van het afsluiten van de
raakte er volledig door gegrepen, maar ik bleef ook in de ban van
zender. In Rome ben ik gecensureerd vanwege gebruikte Berlusconi-
Beethoven, Stravinsky en Bartók. Ik heb mijn hele leven met één
fragmenten in The News. Het zal nog wel eens vaker gebeuren,
been in de wereld van de klassieke muziek gestaan en met mijn
maar gelukkig is het nog niet voorgekomen in ons eigen tolerante
andere been in die van de pop-, rock- en jazzmuziek. Dat is tot op
Nederlandje. Nogmaals, het gaat mij niet om het choqueren. Ik
heden zo gebleven en wanneer je naar mijn opera The News kijkt
werk vanuit de verbazing over wat ik om me heen meemaak. Een
en luistert, dan zie je ook dat ik een man ben voor wie muzikale en
journalist uit Pittsburgh schreef daarover: “JacobTV is a 60-year-old
culturele grenzen eigenlijk niet meer bestaan. Het is gelukkig zo
sophisticated European artist who seems to maintain the wide-eyed
dat die grenzen in onze tijd ook nauwelijks meer een rol spelen.
curiosity of a college junior on his year abroad.” Dat vond ik een mooi
Maar inderdaad, vele jaren ben ik een soort zwart schaap geweest
compliment, want ik kan mij iedere dag weer verbazen wanneer ik de
in de avant-gardistische muziekwereld. Dat was soms best een
radio aanzet, de krant lees of wanneer ik naar het nieuws kijk. Ik vind
aangename positie hoor, want kunstenaars willen eigenlijk nooit
het ook een taak voor ons kunstenaars om daar mee bezig te zijn. Het
ergens bij horen. Ik hoefde daarvoor helemaal geen moeite te doen.
lijkt er een beetje op of het engagement de laatste jaren is weggeëbd
Ik mocht nergens bij horen. En nog steeds zit er een controversieel
uit de samenleving en dus ook uit de kunst. Voor ons componisten
en ondeugend randje aan mijn carrière. Ik ben zelfs een ‘muzikaal
is zoiets als engagement overigens nog niet zo eenvoudig, want
terrorist’ genoemd naar aanleiding van een stuk dat ik voor harpiste
zoals ik al eerder zei, muziek kan eigenlijk niets uitdrukken.
8
Scènes uit de vorig jaar uitgebrachte The
News – Peace Edition. De Opera Edition zal er
anders uit gaan zien, maar zangeressen Nora
Fischer en LOIRE zullen ook in die editie hun
opwachting maken.
Maar tegenwoordig kunnen we daar met behulp van video en
zangeressen, maar was nog grotendeels concertant. Deze opera-
geluidssamples gelukkig verandering in brengen. Ik kan overigens
editie is de vijfde en tevens de allergrootste in de reeks. Hoewel
ook geïnspireerd raken door de blauwe hemel hoor, en misschien is
ik ooit heb gezegd dat ik met The News tot mijn laatste snik blijf
het ook wel weer eens tijd om een abstract werk te schrijven…’
doorgaan, voelt het toch wel een beetje als de voorlopige finale
versie. Tot dusver waren alle edities eigenlijk concertante versies.
Opera-editie
Op het podium was een studio van het televisienieuws te zien.
The News is zo’n werk waarin videosamples en actuele thema’s een
Dat was allemaal niet zo ingewikkeld. Het ging om wat lampen,
prominente rol spelen. Van het werk zijn de afgelopen jaren al eerder een
een projectiescherm en twee nieuwslezeressen achter een desk.
aantal ‘edities’ uitgevoerd, maar nu gaat dan de ‘opera-editie’ in première
De regie was uiterst summier. De zangeressen stonden af en toe
bij de Nederlandse Reisopera. Hoe is dat eigenlijk zo gekomen?
eens op en verrichtten wat handelingen, maar dat was het wel zo’n
‘Dat is heel leuk gegaan. In het jaar 2001 vond in Rotterdam een
beetje. Nu wordt het een opera met decor en kostuums en met een
Jacob ter Veldhuis-festival van vier dagen plaats, waarin ook delen
meer dramatisch verloop. Het stuk heeft geen narratief verloop. Het
uit mijn oratorium Paradiso werden uitgevoerd. Een van de zangers
libretto is immers ontstaan aan de hand van het wereldnieuws. Het is
daarin was de jonge aanstormende tenor Nicolas Mansfield. We
niet geschreven, het is aan de werkelijkheid ontleend. Xander Straat
zijn elkaar daarna uit het oog verloren, tot het moment dat Nicolas
gaat er een echte opera van maken. Hij is heel goed in het maken
interim-directeur van de Reisopera werd en hij op een mooie
van sterke beelden op het toneel. Die beelden moeten wel krachtig
lentedag bij mij op de stoep stond met het verzoek of ik een opera
zijn omdat ze moeten concurreren met het enorme beeldscherm
wilde schrijven. Een opera met een documentair karakter, iets dat
waarop de overdonderende beeldsalvo’s van al die nieuwsfragmenten
over de werkelijkheid ging. Ik vertelde hem dat ik dat niet ging doen
te bekijken zijn. Xander kiest niet voor een sobere studio maar
omdat ik die opera nét had geschreven. Ik kwam zojuist terug uit
voor een bijna schreeuwerige ruimte die we eerder associëren met
Chicago waar de Amerikaanse versie van The News was uitgevoerd.
televisie-entertainment. Daarmee verbeeldt hij als het ware wat er de
Ik vertelde Nicolas dat het een project was dat steeds actueel gemaakt
afgelopen 20 tot 25 jaar allemaal is veranderd. Alles is amusement
kon worden en dat ik eigenlijk op zoek was naar een operahuis waar
geworden. Zelfs het nieuws. Het nieuws wordt smeuïg gebracht, iets
het werk in Nederland kon worden opgevoerd. Ik had het idee dat
waarvoor het begrip infotainment is bedacht. Xander laat dat zien
dit precies was waarnaar de Reisopera op zoek was. Ik heb uitleg
door te kiezen voor een meer showbizz-achtige benadering. Het
gegeven en ik heb dingen laten zien en laten horen. In diezelfde
nieuws schuurt immers steeds vaker tegen het platte amusement
tijd was ik ook in gesprek met het Nederlands Blazers Ensemble.
aan.
Zij hadden al vaker werk van me uitgevoerd en ik houd erg van
Ondertussen gaat het natuurlijk wel over het grote wereldleed dat
het NBE, dus vertelde ik muzikaal leider Bart Schneemann van de
elke dag weer over ons wordt uitgegoten. Als componist heb ik
operaplannen. Korte tijd later is de samenwerking beklonken.’
de keuze van de nieuwsitems zelf in de hand. Daarbij vind ik het
interessant dat in elk van die items een metafoor voor een bepaald
Wat onderscheidt de opera-editie van eerdere gedaantes van The News?
aspect in onze samenleving te vinden is, iets dat ik boeiend of saillant
‘De eerste editie begon met een kleine band en videobeelden. Er
vind. Met het wegvallen van idealen en ideologieën lijkt de wereld
waren toen nog geen zangeressen bij. Zo is het geleidelijk aan per
steeds onbestuurbaarder, we zien politieke leiders steeds meer falen
editie gaan groeien. De Amerikaanse editie die volgde had al wel
en zich vooral met hun imago bezig houden. Ik zie wereldleiders van
9
Hollande en Obama tot Poetin falen. Zij en vele anderen zijn zich
die enigszins neutraal aan te bieden en dat heeft allemaal weer
voortdurend bewust van de blootstelling aan de media en ze lijken
te maken met de verbazing waarover we eerder spraken. Ik vind
zich er volledig op te richten. Onze Nederlandse politici bijvoorbeeld
mezelf soms behoorlijk naïef in de onbevangenheid waarmee ik
lijken vaak meer te twitteren dan dat ze bezig zijn met de goede zaak,
de wereld tegemoet wil treden. Die onbevangenheid is artistiek
met onze belangen. Ik vind dat een zorgwekkende ontwikkeling.’
gezien misschien wel mijn kracht en verder heb ik het antwoord
ook niet. Als ik het zou weten, zou ik het zeggen. Ik wil mensen niet
Onbevangenheid
ontredderd achterlaten, misschien wil ik ze zelfs wel hoop bieden. Of
Jouw opera heeft misschien geen echte verhaallijn, maar heeft hij dan wel
op z’n minst troost. Daarvoor leent muziek zich immers heel goed.
een moraal?
In ieder geval kan ik het niet laten om mensen met mijn muziek mee
‘Ik heb tot dusver overal rondgebazuind dat ik niet wil moraliseren.
te nemen in het verhaal dat ik ze wil vertellen.’
Wij Nederlanders zijn daar immers heel sterk in, nietwaar? Ik
herinner me een citaat van de criticus van de Chicago Tribune naar
aanleiding van de Amerikaans editie van The News. Hij zei: “The News
made me want to laugh and cry and get angry, sometimes at the same
time. That’s quite an accomplishment for any work of contemporary
art.” Dat vond ik een groot compliment omdat ik dat gevoel zelf
voortdurend heb als ik naar het wereldnieuws kijk. We leven in zo’n
verwarrende tijd dat je niet meer weet wat je nu echt kunt geloven.
Kerken, banken, politieke stromingen, parlementen, regeringen en
andere instituten hebben hun geloofwaardigheid verloren en zijn in
staat van ontbinding gekomen. We erkennen geen gezag meer en
zijn stuurloos geworden en tegelijk staat het voortbestaan van onze
planeet zelf op het spel. De een zoekt zijn heil in religie, de ander in
materialisme. Ik weet wel dat ieder mens zijn eigen tijd ervaart als
een verwarrende tijd, maar de staat van verwarring waarin wij nu
verkeren is zo moeilijk te bevatten en te vervatten dat ik er alles aan
heb gedaan om vooral niet te moraliseren.
Wat ik samen met Xander Straat wél wil laten zien is waar The
News eigenlijk over gaat: over leiders en het volk dat de dupe is
van hun falen. Maar evengoed wil ik het militairisme aan de orde
stellen of de wereld van de showbizz. Daarnaast is er duidelijk
iets aan de hand met onze planeet. Nooit eerder werden zoveel
mensen geteisterd door zoveel stormen, tsunami’s en andere
verwoestende natuurverschijnselen. Kortom, wat ik probeer te
doen is de tragi-komedie van het leven te verbeelden. Ik probeer
www.jacobtv.net
10
Nieuwslezeres Achtuurjournaal
Margót Veldhuizen
Langbenig als een reiger stapt
zij door Irak, Iran en Afghanistan
haar strenge hoge hakken tikken
op onze illusies van gerechtigheid.
Met donkere stem neemt zij ons mee
naar landen waar het vuur oplaait,
branden woeden eindeloos, mensen
angstig vluchtend over grenzen gaan.
Haar stem daalt nog een octaaf of twee,
zoals een operadiva wel eens doet
wanneer zij bittere smart vertolkt,
we zien de dood, angst en verdriet.
Haar tranen houdt ze dapper binnen
zij draait zich om, haar jurk past goed,
wij draaien mee in deze carrousel
van waan en werkelijkheid.
Ernstig kijkt zij ons aan, de hele wereld
heeft zij in haar blik gevangen, zij lacht
ontnuchterd zijn wij weer beland in eigen
land, hier is het goed, al kan het altijd beter.
Zij groet de weerman met een grap
de wolken verduisteren weer de aarde
de tijdgeest neemt haar in zijn armen
de muziek blaast alle beelden weg.
11
Cast en speeldata The News
Cast
Jan Boiten en Kristien Kerstens | Beeld
Xander Straat | Regie
Bas Berensen | Licht
Chris Weeda | Geluid
JacobTV | Muziek, beeld, tekst, mission control
Nora Fischer | Mezzo-sopraan
LOIRE | Jazz / konnakol alt
Nederlands Blazers Ensemble
Gastmusici:
Saxen | Dick de Graaf
Toetsen | Tony Roe
Elektrische gitaar | Reinier Baas
Speeldata
première 23 mei | vrijdag 20.00 uur | Enschede | Wilminktheater
25 mei | zondag 14.00 uur | Enschede | Wilminktheater Enschede
28 mei | woensdag 20.00 uur | Heerlen | Parkstad Limburg Theaters
31 mei | zaterdag 20.15 uur | Zwolle | Odeon De Spiegel
5 juni | donderdag 20.00 uur | Maastricht | Theater aan het Vrijthof
Inleiding
De inleidingen in Heerlen en Maastricht worden verzorgd door
Len van Schaik en in Enschede door Ben Coelman een uur voor de
voorstelling.
12
Regie Johannes Passion en hoofdrol in Sweeney Todd
Dale Duesing tussen wit en zwart in E
Er woedt een sneeuwstorm in Appleton Wisconsin, meldt Dale
Duesing (68), de warme vriendelijkheid zelve. Hij is voor twee
weken terug op zijn oude nest, de Lawrence University, waar hij de
basis legde voor zijn internationale operacarrière. Hij onderwijst zo’n
30 studenten in de Duitse liedkunst, van Haydn tot Schönberg en
nog moderner. ‘Ik laat ze elk een lied instuderen. En dat begint bij
mij met begrijpen.’ Een collega vroeg hem onlangs zich te ontfermen
over een student die werk van Wagenaar onder handen had. ‘Ik heb
hem geholpen met z’n uitspraak. Dus je ziet: Nederland is nooit ver
weg.’
Hij verheugt zich op de maanden die hij in Enschede voor de
boeg heeft. Als jonge zanger werkte hij een tijd in Münster,
‘en toen gingen we ook al vaak de grens over. Ik houd van de
omgeving, de natuur, de taal, de gemoedelijkheid in de omgang.
En de kaneelbroodjes van de Enschedese zaterdagmarkt zijn
onovertroffen.’ Belangrijker is de zekerheid van een warm bad bij de
NRO, door Duesing gekenschetst als een gezelschap waar een hoge
professionele standaard en een dito graad van menselijkheid hand in
hand gaan. ‘Of je er nou als zanger of als regisseur komt, de houding
in het hele bedrijf is er altijd één van: laten we samenwerken om
het te laten gebeuren. Ik kan je verzekeren: dat is lang niet overal en
altijd het geval.’
Geen zorgen
Duesing beseft dat hij een ander gezelschap aantreft dan in 2011.
Hij is goed bevriend met directeur Nicolas Mansfield en weet van
diens gevecht om de Reisopera een nieuwe toekomst te bezorgen.
Dale Duesing is de komende tijd prominent aanwezig bij de
‘Hij is en blijft musicus, dat is belangrijk. Natuurlijk, het gezelschap
Nederlandse Reisopera. In september speelt de Amerikaanse
is ingekrompen, maar over sfeer en mentaliteit maak ik me geen
bariton de hoofdrol in de zwarte operette Sweeney Todd, naast
zorgen.’ Het bericht dat de Johannes Passion als opera zou worden
cabaretière Sanne Wallis de Vries. Maar eerst regisseert hij opnieuw
hernomen werd door Duesing met gejuich begroet. ‘Ik draag die
de Johannes Passion. Zo enthousiast werd zijn theatrale aanpak in
productie in mijn hart. Een tijd geleden zong ik in Parijs en werd
2011 ontvangen dat Duesing met een zeker gevoel van bevrijding
aangesproken door twee Fransen die de uitvoering in Amsterdam
aan de herneming begint. Het schept ook bij hemzelf nieuwe
hadden gezien. Ze waren er nog van onder de indruk. En nu hopen
verwachtingen. ‘Nu moeten we de lof waarmaken.’
we er ook weer nieuw publiek voor te winnen.’
13
Enschede
Ingrid Bosman
Aan Bach zal het niet liggen. ‘Dit is zó’n krachtig en ontroerend
Sweeney Todd, waarin een moordlustige barbier bloedig wraak neemt
werk. Ik ben musicus, maar de Johannes is van zichzelf theatraal
voor de dood van zijn vrouw en zijn eigen onterechte veroordeling.
in de beste zin van het woord. ’ Het drama spreekt voor zich, zoals
‘Het idee dat de samenleving je niet begrijpt en dat je dan toch verder
Duesing in 2011 zijn alom als eerlijk en integer ontvangen aanpak
moet, dat zie ik als een overeenkomst. De aanvaarding van Jezus
verklaarde. De vrees voor het verwijt van ‘heiligschennis’ - omdat
komt voort uit liefde en medemenselijkheid. Sweeney zweert wraak
Bach met een in Nederland nog nooit vertoonde operaversie geen
en vecht daarvoor, maar wel uit liefde voor degenen die hij verloor.’
recht zou worden gedaan - bleek ongegrond. Dat die druk nu is
Duesing zong in New York toen de beroemd geworden musical van
verdwenen geeft een gevoel van vrijheid, beaamt Duesing. ‘Maar’ ,
Stephen Sondheim in 1979 op Broadway in première ging. Hij ging
laat hij er in één adem op volgen, ’ dat is tegelijk ook het enge eraan.
kijken en beleefde een “ongelooflijke” avond.’ Zoveel verschillende
We moeten het minstens zo serieus nemen als de vorige keer. Het is
elementen, van horror tot humor, en dan die fantastische muziek
onze verantwoordelijkheid om de lof waar te maken en liefst ook nog
waarin je van alles hoort, tot en met Stravinsky.’ Juist die complexiteit
nieuwe inzichten toe te voegen.’
rechtvaardigt wat hem betreft het stempel ‘gitzwarte operette’. ‘Het
is opera noch musical. Het zal nog lastig worden om het spel niet
Intenser
te laten afremmen door de ingewikkelde muziek.’ Des te groter de
Welke dat zouden kunnen zijn, daar kan ook Duesing alleen nog
gretigheid waarmee hij deze rol accepteerde. ‘Al zullen velen me voor
maar naar gissen, maar hij is vast van plan verdieping aan te
gek verklaren. Ik zie het als mijn taak om Sweeney in de eerste plaats
brengen. ‘Het is een ander soort spanning. De cast is grotendeels
een mens te laten zijn. Hij is een duivels personage, maar ook heel
dezelfde en heeft dus iets om op voort te bouwen, de ervaring
gevat.’
nog intenser te maken, terwijl de twee nieuwe solisten weer hun
eigen ideeën meebrengen.’ Duesing zong talloze keren in zowel
Fantasie
de Johannes als de Matthäus. Hij stelt vast dat die laatste zich als
De bariton rekent ook op adequate coaching van de Nederlandse
gepolijst meesterwerk minder leent voor opera. ‘De Matthäus is
regisseur Marcel Sijm, met wie hij zijn leven deelt. ‘Het wordt de
qua emotie misschien completer, maar in de Johannes zijn de
eerste keer dat we samenwerken. Spannend, ja, maar ik vind zijn
karakters theatraler, wat het als opera aangrijpender maakt. Neem de
voorstellingen altijd prachtig en ben benieuwd waar zijn fantasie
gesprekken tussen Pilatus en Jezus: je reinste intellectuele uitdaging.
mij in deze rol brengt. Marcel is erg goed in lichaamstaal, en dat is
‘Was ist wahr?’ Het zou een modern stuk kunnen zijn. Pilatus (dit
precies wat deze rol nodig heeft. Of hij me tot de perfecte Sweeney
keer de Russisch-Amerikaanse bariton Vitali Rozynko, red.) is hier
Todd kan laten uitgroeien? Dat is hem geraden!’
zó interessant. Niet puur kwaadaardig, hij daagt je uit om hem te
Zijn tegenspeelster Sanne Wallis de Vries (mrs. Lovett) kent Duesing
begrijpen, zijn twijfels vooral. “Ik zie geen fouten”, zegt hij. Zijn
vooralsnog alleen van You-Tube-beelden. ‘Ik zag fragmenten uit de
vrouw was een christen, misschien hoorde hij thuis aardige dingen
voorstelling waarin ze Adèle Bloemendaal speelt. Nee, die kende ik
over Jezus.’
evenmin, maar wat ik Sanne zag doen was zó echt. Het past heel
erg bij dit stuk om niet louter met klassiek geschoolde zangers te
Contrast
werken. Sondheim had ook de wereld aan theater op het podium
Het contrast met de klus die Duesing na de zomer wacht lijkt enorm.
staan. Je zult zien dat het enorm gaat tintelen’
Toch ziet hij ook wel een parallel tussen de Johannes Passion en
14
Johannes Passion
Team, cast en speeldata
Op 21 maart begint in Enschede de herneming van de eerste
geënsceneerde opvoering van de Johannes Passion. In 2011 ontstond
er nog enige opwinding over de aantasting van het sacrosancte
karakter van deze passie: de Johannes als schouwspel, kan dat wel of
is het vloeken in de kerk.
Maar in de recensies was daarvan niets meer te merken. Integendeel.
Trouw schreef: ‘Dale Duesing heeft de Johannes Passion een
verrijkende nieuwe dimensie gegeven’. En De Telegraaf: ‘Dale
Duesings visie is een toonbeeld van integriteit’.
In de herneming van 2014 zijn de hoofdrollen hetzelfde gebleven.
Alleen de Holland Baroque Society is vervangen door het Nederlands
Symfonie Orkest.
Pilatus wordt nu gezongen door Vitali Rozynko en Petrus door
Nicholas Crawley, over wie u meer kunt lezen in ‘Even voorstellen’.
Regie | Dale Duesing
Alto | Owen Willets
Licht | Marc Heinz
Tenore | Yves Saelens
Kostuums | Arno Bremers
Pilatus/basso | Vitali Rozynko
Decor | Boris Kudlicka
Petrus/basso | Nicholas Crawley
Evangelist | Robert Burt
Met medewerking van
Jezus | Quirijn de Lang
het Opera en Concert Koor
Soprano | Hanneke de Wit
Enschede | 21 maart | Wilminktheater | 20.00 uur
Enschede | 23 maart | Wilminktheater | 14.00 uur
Arnhem | 29 maart | Schouwburg | 20.15 uur
Utrecht | 1 april | Stadsschouwburg | 20.00 uur
Doetinchem | 3 april | Schouwburg Amphion | 20.00 uur
Breda | 5 april | Chassé Theater | 20.30 uur
Zwolle | 8 april | Odeon De Spiegel | 20.15 uur
Den Haag | 10 april | Lucent Danstheater | 20.00 uur
Amsterdam | 15 april | Stadsschouwburg | 20.00 uur
Heerlen | 18 april | Parkstad Limburg Theaters | 20.00 uur
15
Muziek, zang en verhalen in
Veenproeven
Op 14 februari (Valentijnsdag) ging in Enschede The Fairy Queen
in première, een samenwerking tussen de – toen nog – Nationale
Reisopera en de Veenfabriek uit Leiden.
Zowel in Leiden (8 januari) als in Enschede (21 januari) werd als
voorbereiding op de opera een Veenproef gehouden, zoals dat bij de
Veenfabriek gebruikelijk is.
In Leiden werd dat o.a. een deel van het repetitieproces met aria’s en
interviews over de liefde met ervaringsdeskundigen. Rode ballonnen
en rode verlichting zorgden voor een sfeertje waarin de Liefde kon
gedijen. Net als in Enschede was deze Veenproef een combinatie van
lekker eten, muziek, zang en verhalen over de liefde.
In Enschede was neurobioloog prof. Dr. Gert ter Horst (dr. Love)
bij de Reisopera te gast. Hij doet onderzoek naar depressies en
liefdesverdriet leek hem een mooi uitgangspunt. Maar onder die
noemer meldden zich vrijwel alleen vrouwen, zodat hij de oproep
voor proefpersonen veranderde in ‘verbroken relaties’. En toen
kwamen de mannen wel.
Paul Koek van de Veenfabriek, regisseur van The Fairy Queen, hield
een gloedvol betoog over de liefde en zangers en acteurs lieten zich
te midden van de gasten horen.
Beide avonden waren zeer geslaagd en trokken volle zalen. Voor
Enschede was dit nieuw en iets dergelijks is zeker voor herhaling aan
te bevelen.
16
Even voorstellen:
Nicholas Crawley,
Nicholas Crawley, de Britse bas-bariton in het ZangersEnsemble van
de Nederlandse Reisopera, is momenteel ‘hot’. Niet alleen omdat hij
in de Barbier achterna gezeten wordt door de drie Berta’s, maar ook
omdat hij rollen zingt in de lopende en komende producties van de
NRO: Winter, Sleep en Hymen in The Fairy Queen en Petrus in de
herneming van de geënsceneerde Johannes Passion.
Nicholas Crawley werd geboren in High Wycombe in Buckingham
shire en verhuisde met zijn familie toen hij een jaar of drie was naar
St. Albans. Zijn moeder is vioollerares, zijn vader speelt waldhoorn
en studeert, sinds hij gepensioneerd is, compositieleer in Londen.
Nick heeft een oudere broer en een jongere zus.
Als kind liep Nick altijd te neuriën: ‘Mijn moeder werd er gek van.
Maar ze merkte wel dat ik goed toon kon houden. Toen ik zes jaar
was kwam mijn broer met kerst thuis met £ 2,50 van het kerkkoor
waarin hij zong. Dat leek mij ook wel wat en toen ik zeven jaar werd
- de minimumleeftijd - deed ik auditie bij dit St. Albans Cathedral
Choir en ik werd meteen aangenomen, hoewel ik niet religieus was.
Het was een professioneel koor waar geen school aan verbonden was,
dus mijn ouders waren heel druk met rijden van kerk naar school en
vice versa, ook in het weekend, want we zongen wel acht diensten
per week’.
Het bleef niet bij alleen maar zingen in St. Albans, want toen Nick
acht jaar was ging het koor twee weken naar Nederland, waar de
jongens werden ondergebracht bij gastgezinnen. Die kwamen
het jaar daarop naar Engeland en brachten tot verbazing van hun
gastheren hun fietsen mee. Een jaar later ging het koor naar de
Oostkust van Amerika en naar Florida.
Toen Nicholas dertien werd, was hij hoofd van de 22 koorleden met
veel verantwoordelijkheid. Maar in hetzelfde jaar brak zijn stem en
moest hij het koor na 6½ jaar kerkmuziek verlaten.
Rocktime
Op de middelbare school raakte Nick geïnteresseerd in rockmuziek,
grunge en heavy metal.
‘Achteraf gezien was dat een soort rebellie: het koor had heel veel
17
Bas-Bariton
van mijn tijd opgeslokt, aan andere dingen, zoals sport, was ik niet
o.a. Vorst Gremin en Zaretski in Jevgeni Onegin, Villotto in La
toegekomen. Ik moet wel zeggen dat ik in het koor veel vrienden
vera constanza, en Sergente in La Bohème. Op zijn repertoire staan
had. Ook de ouders van de koorleden waren met elkaar bevriend,
bijvoorbeeld ook de requiems van Mozart, Verdi en Duruflé en Bach’s
we hadden samen feestjes en gingen samen kamperen. Als kleine
Weihnachtsoratorium.
jongen had ik aan het zingen en aan hun gezelschap genoeg.
Hij ging met de British Youth Opera naar Amerika, waar hij in 2012
Maar toen ik in aanraking kwam met een andere wereld, ver
understudy werd voor Figaro in Le Nozze. Hij had het geluk dat hij
dween de klassieke muziek naar de achtergrond en verloor ik mijn
hem ook mocht zingen: een favoriete rol. Wat hij ook nog heel graag
interesse. Ik kreeg lang haar en speelde in een rockband’. Nick
wil zingen is Leporello in Don Giovanni en misschien later de titelrol.
speelde gitaar , begon zelfs met de didgeridoo en schreef elektro
‘Maar ik moet nog heel veel leren’.
nische muziek op de computer. Na de middelbare school werd hij
mentor en coach op een school voor kinderen met handicaps en
Reisopera
leermoeilijkheden, een 1 op 1 begeleiding.’ Dat heb ik zeven jaar
Ongeveer een jaar geleden maakte zijn agent in Londen hem attent
gedaan. Het werken met kinderen vond ik leuk, maar ik had geen zin
op de Nederlandse Reisopera. Nick deed auditie voor The Fairy
in een managementfunctie.’
Queen en Nicolas Mansfield nam hem niet alleen aan, maar bood
Nick wilde iets anders, maar wist niet wat. In 2008 veranderde er
hem ook een plaats aan in het jonge ZangersEnsemble van de Reis
veel in zijn leven: bij een val liep hij hoofdletsel op en raakte enige
opera. ‘Dit is een mooie gelegenheid en een prachtig platform voor
tijd in coma. ‘Toen ik bijkwam begon ik na te denken over de tijd dat
jonge zangers om veel ervaring op te doen. En Holland is een goed
ik bij het koor zong en ik herinnerde me hoe fijn dat was. En toen
uitgangspunt met Duitsland en België als achterland. Ik vind de
wist ik het zeker: ik wilde dat klassieke muziek mijn leven werd’.
theaters in Nederland zo modern en goed geoutilleerd. In Engeland
zien de theaters er prachtig oud uit, maar backstage is het rommelig
Opera
en aftands.’
‘Ik vroeg me af of mijn stem wel goed genoeg was en in Londen vond
Op 14 februari ging The Fairy Queen in première en op 21 maart
ik een leraar, die zei dat mijn stem de moeite waard was om door
volgt de herneming van de geënsceneerde Johannes Passion. Allebei
te gaan. En vanaf die tijd ging het snel. Ik was bijna vergeten hoe je
met een gelukkige Nick Crawley. Hij heeft bereikt wat hij wilde: zijn
muziek moest lezen. Opera had ik nog nooit gezien. De eerste was
leven is muziek geworden.
Cosi fan tutte en ik vond er niets aan: het verhaal was belachelijk en
ik vond het boring.’
Maar dat veranderde snel. Hij was zeer onder de indruk toen hij Don
Carlo zag en ook Brittens Albert Herring greep hem aan. In 2009
zong hij in het koor van de Alban Community Opera en afgelopen
zomer in het koor van Billy Budd in Glyndebourne.
In de tijd tussen deze gebeurtenissen ging hij naar de Royal
Academy of Music en afgelopen zomer studeerde hij af aan de Royal
Opera Academy.
In zijn studietijd won hij diverse prijzen en beurzen. Hij zong
F.K.
18
In de hieronder volgende verhalen gaat
het niet om ‘een glansrol of bijzondere
Bagatel (7)
voorstelling’, maar meer om een ‘bagatel’,
waarvan het woordenboek zegt: klein,
onderhoudend, humoristisch muziekstuk.
door Puck Kooij
Ze spelen zich alle af in de vorige eeuw.
In 1997 was ik samen met twee collega’s uitverkoren om in Hertog
Tabori verkeerde in de hoogste literaire en kunstenaarskringen.
Blauwbaards Burcht als een van de drie dode vrouwen te figureren.
Hij werkte met Brecht, Hitchcock en Chaplin en was door zijn
De hele cast bestond uit twee solisten (Simone Sauphanor als Judith
werk wereldberoemd. Hij keek dan ook vreemd op dat niemand
en Matteo de Monti als Blauwbaard) en drie figuranten, ik voelde me
in Enschede hem kende of van hem had gehoord: ‘Hij heeft
dus heel belangrijk. Wij hadden speciaal voor ons gemaakte pruiken
nergens ter wereld zo rustig kunnen werken. Geen opdringerige
op en kregen prachtige gewaden aan. Daar was metaal in verwerkt,
bewonderaars, geen pers. Sinds de jaren zestig verwierf hij faam
we mochten er dan ook niet in gaan zitten, want dan kwamen er
met toneelstukken die door middel van improvisatie ontstonden.
knieën in; vlak voor de voorstelling werden de gewaden met de
In de Duitstalige landen zorgde de vlijmscherpe rauwe spot van de
plantenspuit bewerkt om kreukels glad te strijken.
Hongaarse jood, wiens hele familie in Auschwitz werd vermoord,
regelmatig voor ophef. Tabori gaat op een drastische manier met
Het was heel speciaal om met George Tabori als regisseur te werken.
klassieke toneelteksten om. Hij gebruikt wat hij nodig heeft en voegt
Een mooie, oude man van in de tachtig, een indrukwekkende
ander materiaal bij. Zijn eigenzinnige werkwijze roept soms heftige
verschijning in een lange zwarte regenjas met een zwierige
weerstanden op bij de acteurs.’
borsalino. Bovendien een beroemdheid, want hij was bij zijn leven al
een legende als toneelschrijver en -regisseur. Sinds 1987 regisseerde
Vele kranten besteedden aandacht aan Hertog Blauwbaards Burcht
Tabori ook opera’s. Tijdens de repetities stak hij de ene sigaret met de
en gaven vooral hoog op van ‘grand old man’ Tabori. Natuurlijk ook
andere aan en blies grote rookwolken in de gezichten van de zangers,
lovende woorden voor de twee solisten Judith Sauphanor en Matteo
die het niet waagden hier iets van te zeggen. Hij begon de repetities
de Monti die samen zonder pauzes de opera zingend en acterend
vaak met een ‘warming up’ waarbij wij de meest uiteenlopende
gestalte gaven. Geen woord echter over de drie dode geestenvrouwen
‘ontspanningsoefeningen’ moesten doen, zoals huppelen, krom
die beslist een belangrijk aandeel vormden met hun ‘performance’ en
lopen, over de grond kruipen, etc. Bij elke repetitie eiste hij dat
er aan bijdroegen dat het succes van de solisten nog glansrijker was.
je geschminkt was en voor de rol gekleed en hij liet je vaak uren
Maar ja, dat is het lot van figuranten, die blij mogen zijn dat zij zijn
wachten omdat hij het programma omgooide. Maar ik vond het wel
uitverkoren om deel uit te maken van zo’n belangrijke cast (en dat
interessant om met iemand te werken met sterallures, die mogen
zijn zij ook, want de nederigste rol wordt dankbaar aanvaard…)
beroemdheden zich van mij veroorloven.
Ik had grote bewondering voor de twee solisten die zich voor
Tabori had op zijn 85e willen sterven, dat was een mooi getal, maar
deze gelegenheid de tekst in de Hongaarse taal, die geen enkele
het lot had anders beschikt: hij stierf in 2007 op 93-jarige leeftijd.
verwantschap heeft met een andere West-Europese taal, hadden
moeten eigen maken. In George Tabori, van origine Hongaar,
In het gedicht uit zijn bundel ‘Was mich ärgert, am meisten ärgert’,
hadden ze een uitstekende leermeester. Er werd tien weken intensief
in ‘George Tabori: Betrachtungen über das Feigenblatt’, getuigt hij op
gerepeteerd, ook op zondag, want hij omringde zich graag met
sobere wijze van de kunst van het weglaten.
gezelschap.
19
Scène in Hertog Blauwbaards Burcht met
solisten Matteo de Monti en Simone Sauphanor
en figuranten Puck Kooij, Susanne Becker en
Ina Huig
( foto Hermann und Clärchen Baus)
‘sterben wie geboren zu sein nur andersherum
den tod als ferien zu begrüssen
eine endlose kaffepause am meer
und mich nicht ärgern dass zwei tage
na gut sagen wir zwei wochen nach meinem begräbnis
nicht viel übrigbleibt
par papiere schuhe asche’
Bij de Bagatel over Geert Postma in het vorige nummer is onderstaande foto
weggevallen, waarvoor onze excuses.
Anneke van der Graaf en Annie Steiner als respectievelijk Cio Cio San en
Suzuki in Madama Butterfly, 1957
Regisseur George Tabori
( foto Puck Kooij, 1997)
20
Recensies Il barbiere di Siviglia
We zijn eraan gewend geraakt dat na een première mooie recensies
meegenieten van een bloemlezing uit de papieren en digitale
verschijnen over de voorstellingen gegeven door de Nederlandse
kranten, verschenen in november van het vorige jaar. Reisopera. Maar de enthousiaste artikelen die verschenen na de
Uitvoerenden waren de Nationale Reisopera, Het Gelders Orkest en
eerste uitvoeringen van Il barbiere di Siviglia, zijn wel heel opvallend.
het Nationaal Opera- en Concertkoor onder leiding van Antonino
Er was slechts één recensie die uit de toon viel. Boze tongen op
Fogliani.
Facebook beweerden dat dat het gevolg was van het weigeren van
Solisten: Karin Strobos, Peter Bording, Mark Milhofer, Bruno
een vrijkaartje voor de recensent… Hoe dan ook, we laten u graag
Praticò, Nicholas Crawley, e.a. Regie: Laurence Dale.
21
Peter Franken in Place de l‘Opera
dit Rossini-feestje. Er volgen nog voorstellingen in verschillende
Het is en blijft een waagstuk, een nieuwe productie van een
steden. Laat dit feestje niet aan u voorbijgaan!
overbekend werk. Laurence Dale wist echter wel raad met die
hoge eisen. Het decor bestaat uit drie verrijdbare grote kisten, die
Peter van der Lint in Trouw (vijf sterren)
voortdurend van positie wisselen. Door een kist om te draaien ga
Bij de eerste warme hobo-solo in de ouverture hoor je al wat voor
je van buiten naar binnen. Soms is het een etalage, dan weer een
avond het gaat worden: een bijzondere. Niet alleen die hobo, maar
huiskamer. De wanden zijn bekleed met fragmenten van gekleurde
ook de fluit, de fagot de hoorn, de strijkers en al die andere topmusici
tegels, waardoor het geheel een beetje aan Gaudi doet denken.
uit het Gelders Orkest lieten je meteen van het koude Enschede in
Alle zangers zijn fantastisch gekleed, met veel oog voor detail en
het warme Pesaro belanden.
uiterlijk vertoon. Almaviva wordt neergezet als een beroemdheid,
In Enschede zag de Nationale Reisopera zich op vrijdagavond ver
type Julio Iglesias, in wit pak en grote zwarte haardos. Figaro is
na elven geconfronteerd met een laaiend enthousiast publiek voor
in zijn felrode pak de vleesgeworden ritselaar. De drie (!) Berta’s
de nieuwe enscenering van Laurence Dale. Een bruisend en geestig
dragen prachtige gele japonnen, wat goed contrasteert met het meer
geheel, opgebouwd in een fel kleuren crescendo dat het muzikale
ingetogen jurkje van Rosina. Die moet het meer hebben van rode
crescendo van de subliem dirigerende Antonino Fogliani prachtig
kousen en schoenen. Bartolo ten slotte ziet eruit als een karikatuur
pareerde. Dale, zelf ooit als tenor succesvol in de rol van Almaviva,
van de oudere Rossini, in zwart kostuum met slobkousen. Ster
zette een dijk van een enscenering neer. Dale’s grootste vondst is om
van de avond was Mark Milhofer als Almaviva. Een eer die hij
het onbelangrijke personage Berta op te splitsen in drieën. Het is
overigens moest delen met Karin Strobos, die een werkelijk ideale
uitermate geestig en het werkt fantastisch.
Rosina neerzette. Milhofer is een Rossini-tenor bij uitstek, die het
Dale heeft ontzettend geboft met de cast. Alle zangers zijn niet
opentrekken van alle registers niet schuwt. Een lot uit de loterij voor
alleen geknipt voor hun rol, maar ze spelen het geestige spel van
de Reisopera. Karin Strobos zong en speelde Rosina vol overgave en
Dale voortreffelijk mee. Karin Strobos is de gedroomde Rosina,
het resultaat was verbluffend. Karin en Rosina, wat een leuk stel. In
super beweeglijk met ledematen en stembanden. Een Rosina uit
dit zangersgeweld werd bariton Peter Bording als Figaro een beetje
duizenden. Peter Bording is geweldig als Figaro. Hij speelt - met zijn
overschaduwd. Bording gaf een prima vertolking van de ritselaar
welluidende stem - zijn rol met overgave. Zijn duet met Strobos is
Figaro, maar ‘stimmlich’ kon hij niet op tegen zijn twee voornaamste
een van de hoogtepunten van de avond. Goed dat Nicholas Crawley
tegenspelers. Bartolo werd vertolkt door de bas Bruno Praticò, een
zo’n mooie kans krijgt en pakt en wat geweldig dat Bruno Praticò
prachtige typecast, die ook nog eens goed kon zingen. De verrassing
zijn komische en vocale talent hier kan laten zien. Maar de erepalm
van de avond kwam voor rekening van Nicholas Crawley, lid van
moet gaan naar tenor Mark Milhofer die de rol van Almaviva zonder
het talentenensemble van de Reisopera. Deze bas-bariton haalde
coupures zingt. Dat alleen al is een pluim waard. Hij strooit met
echt alles uit de relatief kleine rol van Basilio..De drie Berta’s, Zinzi
snelle hoge nootjes alsof het niks is. Stap in en dein mee op Rossini’s
Frohwein, Sonja Volten en Ruth Willemse, waren een genoegen om
heerlijke golven. naar te kijken en te luisteren. Vermeldenswaardig was verder het
optreden van Bora Balçi, ook lid van het talentenensemble. Maestro
Guido van Oorschot in De Volkskrant
Antonino Fogliani stond voor Het Gelders Orkest. Onder zijn leiding
Het is verheugend dat de Nationale Reisopera in zijn nieuwe
leverde het uitstekend spelende orkest een dynamische bijdrage aan
productie van Il barbiere di Siviglia een Brit genaamd Milhofer
22
Figaro en Almaviva op de scooter.
door het land sleurt die hoog scoort op de lijst van ideale Rossini-
nog zo vaak met zijn scooter het toneel oprijden, het publiek blijft
tenoren. Mark Milhofer: vooral aan hem is het te danken dat de
schateren, Dokter Bartolo, als een oude Rossini met kwalen, is ook
komedie over een oude bok en een rijke pleegdochter, een lepe
leuk. De vaart en beweging zitten er goed in. Hoewel er over de hele
barbier en een ijdele graaf bij vlagen opwindt. Zijn doeltreffendste
linie verdienstelijk wordt gepresteerd, is er maar één die dit vak
wapen is een jeugdig en lenig geluid. Hij kan zingen alsof er op
tot in de finesses beheerst en dat is de mezzo Karin Strobos, een
de wereld niks eenvoudigers bestaat. De tenor vleit honingzoet.
Rosina uit duizenden. Stralend en loepzuiver strooit ze coloraturen
Rossini’s muziektheater is als een machientje dat zijn stuwkracht
in het rond alsof het pepernoten zijn. Ze tilt de voorstelling naar een
haalt uit ritme en timing. Is dat er niet, dan raakt de vaart eruit en
niveau dat de productie als geheel niet heeft. Zo’n zangeres is een
zie je hooguit een half geslaagde voorstelling. Dat gebeurde in het
omweg waard. Het Gelders Orkest speelt bekwaam onder leiding van
Enschedese Wilminktheater. Felle kleuren genoeg in het handige
Antonino Fogliani.
draai- en schuiftheater met mediterraan mozaïekwerk. Laurence
Dale presenteerde bovendien een paar goed uitgespeelde vondsten
Kasper Jansen in de NRC
zoals Almaviva en de oude Bartolo samen lurkend aan een joint.
Laurence Dale, de beroemde tenor die nu een voortreffelijke
De gelouterde bas Bruno Praticò kun je met een gerust hart laten
operaregisseur is, brengt bij de Nationale Reisopera Il Barbieri di
schmieren. Maar de tweede keer dat sopraan Karin Strobos als de
Siviglia in een geestige enscenering. Graaf Almaviva (vertolkt door
schijnzwangere Rosina haar coloratuurgilletje aan een wee koppelt
Milhofer, een fenomenale lichte tenor) is hier een dandy-achtige
is de verrassing eraf. De derde keer dat bariton Peter Bording als
replica van Mario Lanza. Aan het slot mag hij van Dale een lange aria
Figaro binnenzoeft op een elektrische scooter verschrompelt de lol.
zingen die vrijwel altijd wordt geschrapt. De fenomenaal wendbare
In het Gelders orkest en dirigent Antonino Fogliani moet meer spitse
Mark Milhofer is een zeldzaam voorbeeld van een lichte tenor, een
Rossini zitten dan er uitkwam. Maar de onweersscène tikte spannend
tenore leggiro. De hele cast mag er zijn. Voorop de Hollandse diva
weg en het vocale groepswerk liep gesmeerd.
Karin Strobos als een temperamentvolle en capricieuze Rosina. Als
ze eindelijk de bruid is van Almaviva maakt ze een radslag.
Thiemo Wind in De Telegraaf
Bartolo is de in deze rol wereldberoemde Bruno Praticò: spetterend
De Nationale Reisopera verscheen financieel zwaar uitgekleed aan
zingend op sprankelende noten. Men mist bij het Gelders Orkest het
de start van dit seizoen maar boekte met Tristan und Isolde meteen
echte vuurwerk. Nicholas Crawley, een zanger in opleiding, is een
een succes. De zalen in het land waren vrijwel of zelfs helemaal
opmerkelijk jonge Basilio die in bed de dames verwent. Regisseur
uitverkocht. Met de nieuwe productie van De Barbier van Sevilla
Dale levert in ingenieuze kleurrijke decors een stijlvolle, zeer
moet dit ook lukken. Het premièrepubliek sloeg zich bijkans op
gedetailleerde en soms hilarische komedie.
de knieën van de pret. Het lijkt eerder Barcelona dan Sevilla met
een vrolijk decor dat wordt gedomineerd door mozaïeken die van
Herman Haverkate in De Twentsche Courant Tubantia
Gaudi zijn afgekeken. De kostuums van Gary McCann zijn haast
De Nationale Reisopera geeft met Il Barbieri di Siviglia een
nog prachtiger dan zijn decorontwerp. De belichting werkt niet
schoolvoorbeeld van modern muziektheater.
altijd mee. Regisseur Lorenzo Dale serveert Rossini’s klucht met
Regisseur Laurence Dale en zijn team creëerden een Gaudi-achtige
een belegen humor die weinig fantasie verraadt. Het is gemakkelijk
wereld. Parallel aan de muziek en de solisten bewegen ook de
scoren en Dale komt ermee mee weg. Figaro (Peter Bording) kan
decorstukken zich als een soort acteurs over de Bühne. Binnen
23
deze caroussel krijgen de vier hoofdrolspelers alle gelegenheid om
hun doel voorbij te schieten; alles stond in dienst van de opera. De
te schitteren: de gemakkelijk zingende en acterende Peter Bording
tenorstem van Mark Milhofer was helder en sprankelend, de bariton
(de barbier) in zijn rode pak, de kittige Karin Strobos (Rosina) die
van Peter Bording klonk als fluweel en getuigde van zelfvertrouwen,
er zowaar – in trouwjurk – nog even een radslag uitgooit, Rossini-
de stem van Karin Strobos klinkt altijd warm en vol karakter, de bas-
diehard Bruno Praticò als een rochelende dokter Bartolo met infuus,
baritonstem van Bruno Praticò was vol en krachtig met veel humor.
maar vooral tenor Mark Milhofer als graaf Almaviva. Met al zijn
Ga deze opera zien! Een Barbier als deze komt niet vaak langs en dit
gedaanteveranderingen en de ster-aria Cessa di piu resistere (vaak
is een buitenkansje voor operaliefhebbers. Om de prijs hoef je het
weggelaten) is hij de echte held van de opera. Dirigent Antonino
echt niet te laten en de zangers zijn goud waard. Doe af en toe even
Fogliani geldt als een Rossini-specialist. Veel van wat bij de Barbier
je ogen dicht om te kunnen genieten van deze stemmen, want het is
gebruikelijk is klinkt bij hem en het Gelders Orkest net even anders.
moeilijk om het overweldigende visuele aspect te negeren.
Af en toe een vette Spaanse gitaar, een beetje swing: alles mag, zelfs
het bronstig gedrag van muziekleraar Don Basilio. Huishoudster
Henri Drost in De Cultuurpers
Berta, ook bronstig en dit keer in drievoud aanwezig, rukt hem zelfs
Het is dé opkomst van de avond: rondjes rijdend op een scooter
letterlijk de kleren van het lijf. Modern muziektheater inderdaad.
mengt barbier Figaro zich in een doldwaas avontuur waarin graaf
Almaviva de mooie Rosina aan de handen van haar voogd dokter
Carl Puhl geeft zijn mening in: Written in Music
Bartolo wil ontrukken. Drie Berta’s rukken ondertussen letterlijk
(online magazine waarin liefde voor muziek centraal staat)
Basilio de kleren van het lijf in een ingenieuze dans en…
Il barbiere di Siviglia : het luchtige karakter, het vele recitatief en
Wacht even. Drie Berta’s?
de sprankelende aria’s maken van de Barbier een genot om naar
Jawel, regisseur Laurence Dale durft het aan. Dale heeft als zanger
te kijken en te luisteren. Toch stelt ze hoge eisen aan zangers
meerdere malen de rol van Almaviva gezongen waarbij hem het
en muzikanten. De regie van Laurence Dale is heerlijk fris en
keer op keer opviel dat in de finale van het eerste bedrijf de twee
verrassend nieuw. De minimale afwijking van het verhaal kan
vrouwen slechts met de grootste moeite uitkwamen boven het vocale
getolereerd en verklaard worden, hoewel het kussentje onder de
geweld van alle mannen, nog eens aangevuld door een mannenkoor.
jurk van Rosina onduidelijk bleef. Het decor en vooral de kostuums
Waarom die rol niet laten zingen door drie zangeressen: de vocale
van Gary McCann waren zowel traditioneel als modern, mooi en
lijnen van Zinzi Frohwein, Sonja Volten en Ruth Willemse vullen
zeer passend. Het Gelders Orkest stond onder leiding van Antonino
elkaar prachtig aan. Het is slechts een van de vele vondsten die
Fogliani en zorgde voor een prachtige orkestrale ondersteuning van
deze Il barbiere di Siviglia bij de Nationale Reisopera tot een succes
de zangers. Eigenlijk is het jammer dat het decor zoveel kleur had
maken. En dat is knap, want in essentie is Il barbiere di Siviglia een
en er zoveel beweging op het podium was. En dan wordt er ook nog
clichématige opera. Door zelfspot, ironie en spelen met clichés
zo komisch en doeltreffende geacteerd. Dit alles onttrok de aandacht
verveelt de voorstelling echter geen moment. Waar muziekleraar
aan de indrukwekkende zangkwaliteiten van de cast. Mark Milhofer
Basilio (Nicholas Crawly) vaak als verwijfd wordt neergezet, is hij
(Graaf Almaviva), Peter Bording (Figaro), Karin Strobos (Rosina)
hier een rokkenjagende geldwolf, zij het een ietwat sullige. De Figaro
en Bruno Praticò (Dottore Bartolo) zongen met een gemak waar je
van Peter Bording is een echte macho, terwijl de grote aria’s van
als zanger enkel van kunt dromen. Ze waren hun stemmen stuk
graaf Almaviva door Mark Milhofer als een ware showman worden
voor stuk meester en zongen dynamisch en overtuigend, zonder
gebracht. Karin Strobos is simpelweg verrukkelijk als Rosina en dat
24
Bruno Praticò enorme ervaring heeft als doktor Bartolo is niet alleen
laat het publiek aan hen plezier beleven: Figaro scheurt rond op
hoorbaar in zijn aria, maar bovenal in zijn stemmetjes en gebaren.
een scooter, Almaviva is een zanger die zijn eigen CD promoot,
Hilarisch is Praticò bijvoorbeeld als hij zich als laatste in een kleine
dokter Bartolo die aan cardiale problemen lijdt, rookt een joint,
ruimte wringt, prachtig zijn ironisch wuiven bij de dans voor bomen
Rosina veinst een zwangerschap, Don Basilio geniet van zijn
die de opera besluit. Het orkestspel van het Gelders Orkest onder
naaktheid en Berta is een ‘eeneiige drieling’. Dale weet het belang
leiding van Antonino Fogliani had wat vuriger gemogen en jammer
van de slapstick, de ironie, de herhalingen en de bubbels. Prachtig
dat tijdens de première de computers op hol sloegen waardoor het
zijn ook de pruiken en de kostuums van Gary McCann. Figaro is
lichtontwerp van Richard ten Hof niet in alle scènes optimaal uit
de glansrol van de Nederlandse bariton Peter Bording. Met een
de verf kwam. Het mozaïekdecor en vooral de kostuums van Gary
quasi nonchalante zangstijl portretteert hij de intrigant Figaro en
McCann zijn een lust voor het oog.
alle topnoten én alle coloraturen heeft hij in huis. Het is echter
vreemd, dat hij - als titelrolvertolker - als twee-na-laatste applaus in
Mark Duijnstee in Opera Nederland
ontvangst neemt. Dat is echt een absolute misser van de regie! De
De nieuwe productie van Il barbiere di Siviglia voor de Reisopera,
Nederlandse mezzosopraan Karin Strobos maakt haar roldebuut als
onder regie van Laurence Dale, is verzorgd en onderhoudend. Dale
Rosina. Heerlijk hoe zij haar zwangerschap veinst en weeën krijgt
weet de personages te ontwortelen aan de commedia dell’arte en
bij elke hoge noot. Karin Strobos is een intieme, bescheiden en
25
geconcentreerde Rosina en zij zal in haar
en gaf open doekjes. Dit is de Reisopera op
aanstelling als ensemblelid in het operahuis
koers!
van Essen haar speelveld nog wel weten
te vergroten. De Reisopera onderkent het
En wat leverde Facebook op?
belang van een goede Bartolo in Il barbiere di
Verrassingen:
Siviglia en heeft voor deze rol de Italiaanse
buffo-bas Bruno Praticò geëngageerd. Vocaal
Vandaag nagenieten met een Il barbiere di
geeft hij een uitstekende demonstratie van
Siviglia op de huiskamergeluidsinstallatie,
belcanto en virtuoos parlando. De Britse
want sommige delen van de muziek van
tenor MarkMilhofer is in zijn element als
Rossini kunnen me niet hard genoeg om de
een over-the-top zanger Almaviva. Leuk is
oren slaan.
het om zijn aria ‘Se il mio nome’ begeleid
te horen door een Spaanse gitaar. Zijn
Peter Bording: Dank! Het was ook voor ons
spectaculaire uitvoering van de aria ‘Cessa
een plezier om te doen :-)
di più resistere’ kreeg een ovationeel
applaus. Verder is het aangenaam om nu
Mark Milhofer: It’ll be difficult to improve on
eens niet een oude, maar een jonge bas te
the amazing premiere but we’ll try
horen als Basilio. De talentvolle Nicolas
Crawley zingt diens aria ‘La Calunnia’ hier
Laten we tot slot de fraaie suggestie, gedaan
in de toonsoort C en niet in het originele
door recensent Van der Lint in TROUW,
D. Het is overigens een gemis, dat het
onder de aandacht brengen: ‘In Pesaro, in
programmaboekje geen biografieën van de
Rossini’s geboorteplaats aan de Adriatische
zangers bevat. Wellicht kunnen de volgende
Zee, zou deze enscenering van Il Barbieri di
keer de foto’s van de intendant en regisseur
Siviglia een groot succes kunnen zijn op het
kleiner afgedrukt worden, zodat er wél plaats
jaarlijkse festival.’
voor is. Dirigent Antonino Fogliani is een
Rossini-specialist. Zijn lezing van Il barbiere
di Siviglia is helder, ironisch en intensief.
Het Gelders Orkest speelt Rossini toegewijd
alsof het niet anders gewend is. Er zijn
kleine coupures in de recitatieven en helaas
wordt de begeleider van deze recitatieven
nergens vermeld. Tijdens de uitverkochte
première van Il barbiere di Siviglia vermaakte
het publiek zich kostelijk, lachte geamuseerd
Annette Reyes
26
Uitnodiging
Algemene Ledenvergadering
Beste Vrienden,
De financiële stukken voor de ALV kunt u voor aanvang van de
vergadering ter plekke inzien/ontvangen, maar u kunt ze ook
Het bestuur nodigt u uit voor de Algemene Ledenvergadering op
opvragen bij de penningmeester
zaterdag 31 mei 2014.
(via [email protected] )
U bent van harte welkom vanaf 14.30 uur in de Cortegaerdtzaal van
het Theater Odeon De Spiegel, Spinhuisplein 14, 8011 ZZ in Zwolle,
De stukken voorzien van * zijn voor de vergadering voor iedereen ter
waar koffie, thee en iets lekkers klaarstaan.
plaatse beschikbaar.
De vergadering begint om 15.00 uur.
Na afloop van de vergadering (omstreeks 16.30 uur) worden we
Agenda jaarvergadering
rondgeleid in het prachtige theater. Wij zorgen voor een aperitief en
• Opening door de voorzitter
dan kunt u – op eigen kosten – deelnemen aan het Italiaans buffet
(€ 22,50). Hierbij is ook de drank voor eigen rekening.
• Mededelingen en ingekomen stukken
Na het buffet houdt Ben Coelman een inleiding en om 20.15 begint
dan de opera The News door de Nederlandse Reisopera. Deze
• Vaststellen verslag van de Algemene Ledenvergadering van
voorstelling kunnen onze leden bijwonen tegen gereduceerd tarief
06-04-2013 (zie elders in dit blad)
(€ 25,-).
Wilt u de Algemene Ledenvergadering bijwonen, dan kunt u zich
• Algemeen Jaarverslag 2013 *
voor 10 mei aanmelden bij de penningmeester, Henk Hoving. U
kunt dan aangeven of u wilt deelnemen aan het buffet en/of de
• Financieel Jaarverslag 2013 *
voorstelling. Met uw opgave stemt u in met een eenmalige incasso
van de kosten voor het buffet en/of de voorstelling. (henkhoving@
• Verslag van de kascontrole en benoeming nieuwe kascommissie
hotmail.com) of Gronausestraat 565, 7534 AA Enschede.
• Voorstel Statutenwijziging
We hopen op uw aanwezigheid!
Het Bestuur
• Voorstel protocol erelidmaatschap *
• Begroting 2014 *
• Afscheid Dennis Bouwman. Dennis is na vier jaar aftredend als
bestuurslid en is niet herkiesbaar.
• Rondvraag
• Sluiting
27
Verslag Algemene
Ledenvergadering 06-04-2013
Aanwezig: 32 leden
Verslag algemene ledenvergadering 2012
Afwezig met bericht: 29 leden
Dit wordt vastgesteld; geen opmerkingen.
Inleiding door Nicolas Manfield, directeur Reisopera via video
Algemeen jaarverslag 2012
boodschap.
* Mw. Aleid Zuidema vraagt of er nog een apart document komt over
Dit agendapunt wordt naar voren gehaald.
de plannen van de Klankbordgroep. Deze plannen staan in de Opera
Informa en er komt geen apart document meer over.
Opening door de voorzitter
Verslag wordt vastgesteld.
* Welkom door de voorzitter. Hij geeft een terugblik op het
onstuimige afgelopen jaar en geeft de plannen weer van het bestuur
Financieel jaarverslag 2012
om de samenwerking met de Reisopera vorm te geven.
* De heer H. Lok merkt op dat de gelden die ‘overschieten’ van de
De opzet blijft dat onze inkomsten grotendeels de Reisopera ten
operareis in de kas blijven voor die bestemming.
goede komen. Schenkingen en giften voor 100%. Dit jaar wordt een
* De heer Peter Sliepenbeek vraagt zich af of het (grote) bedrag op de
bedrag uitgekeerd aan een van de jonge aanstormende talenten. De
ABN-rekening daar wel voldoende oplevert? Kan niet beter gebruik
voorzitter schetst hoe de leden actief kunnen zijn als steun voor de
gemaakt worden van een andere bank?
Reisopera en als contactpersonen in de speelsteden.
Antw: Er zijn natuurlijk andere banken (geven ca. 0,5% meer
Ons inmiddels opgebouwde vermogen gaan we gedeeltelijk aan de
eventueel) maar die zijn minder betrouwbaar. Verenigingen en
Reisopera schenken; dit geld wordt dan wel ‘gelabeld’.
Stichtingen zijn uitgesloten voor bankgarantie als een bank omvalt.
Onze subsidie is afhankelijk van het aantal leden dat de vereniging
* Hr. Lok vraagt zich af of alles wel bij één bank moet staan; kan het
telt, daarom wil het bestuur de vergadering voorleggen om met
niet beter gespreid worden? Antw: dat brengt ook extra kosten met
ingang van het nieuwe verenigingsjaar iedereen zelfstandig lid te
zich mee.
laten worden. Vandaar het voorstel voor een ander lidmaatschap.
De penningmeester bedankt Koos Hufferman voor zijn hulp bij het
De voorzitter doet een oproep voor redactieleden voor Opera
opstellen van de financiële jaarstukken.
Informa; mensen die kritisch en constructief mee willen denken aan
het tot stand brengen van de Opera Informa.
Kascommissie
Verslag van de kascommissie door hr. Priester en hr. Zieck;
Mededelingen
de jaarstukken zijn goedgekeurd. De penningmeester wordt décharge
*Gerrit Ebbink heeft zich afgemeld voor het bestuur; hij blijft zich
verleend.
nog wel inzetten voor het beheer van de website en het vormgeven
Een nieuwe kascommissie wordt benoemd: Hr. Zieck
van de Opera Informa.
(herbenoeming) en Mw. Natascha Gerritsma. Reserve: Hr. Peter
* Mw.? Leuk was de opmerking van Joop Daalmeyer dat de culturele
Sliepenbeek.
instellingen in Twente goed samenwerken. Hij gaat zich nu inzetten
om subsidie te verkrijgen.
Vaststellen voorstel lidmaatschap en contributie
Voorstel: Het plus-lidmaatschap gaat verdwijnen, er worden geen
programmaboekjes meer geleverd door de Reisopera, het fenomeen
28
Aquarellen: Marion Schmitz
Zij is vriend van de Reisopera en is operazangeres geweest
in de studio van de Nederlandse Opera in Amsterdam.
Ze schildert nu veel en is ook in haar schilderijen
teruggekeerd naar haar grote liefde: de opera.
Scènes uit de barbier van Sevilla.
programmaboekje staat sowieso ter discussie.
teruggedraaid.
Het aantal leden van een vereniging telt als we als vereniging willen
* Mimie Klaster merkt op dat het Ned. Danstheater 1x per jaar een
optreden, we kunnen meer gewicht in de schaal stellen.
boekje uitgeeft en de rest van het jaar via de website nieuwsbrieven
€ 30,- per lid zou ervoor zorgen dat de begroting sluitend is; een
geeft.
huisgenoot die € 10,- betaalt telt dan wel volledig als lid mee voor het
* Antw: Wij willen de mensen mogelijkheid bieden voor de keuze
aantal leden.
wel of niet digitaal.
Deze contributie zal ingaan per 01-2104.
* Will Goedema wil wel graag papieren versie, maar dan minder
* Vraag: zijn kinderen vrijgesteld van contributie?
vaak.
Antw: Nee, elke huisgenoot die mee wil tellen gaat apart betalen.
Antw: De frequentie van verschijnen is al teruggebracht van 6x naar
* Jan Jansen: Waarom wordt een verhoging naar € 30,- in gang gezet
4x per jaar.
als we een dergelijk vermogen hebben? Waarom was de contributie
* Gea Middelkamp vraagt of het verschil tussen € 30,- lid en € 10,- lid
in 2013 zoveel lager?
uitsluitend de Opera Informa betreft.
Antw: Dit jaar was er geen pluslidmaatschap meer, dus hadden we als
Antw: Nee, de kosten van de Opera Informa bedragen per lid
overgang uitsluitend €20,- leden. Daardoor geeft 2013 een verlaging
ongeveer € 10,- per jaar.
van de inkomsten te zien.
Zij vindt dit discriminatie van de alleenstaanden.
Er is een grote reserve, maar die staat los van de begroting. Reserve
Antw: De contributiebijdrage is ook bedoeld om de Reisopera te
is bestemd waarvoor het verzameld is (ondersteuning Reisopera). De
ondersteunen, niet alleen voor kosten gemaakt voor de leden.
contributie dient om de begroting sluitend te maken.
Het contributievoorstel wordt met meerderheid der stemmen
* Vraag hr?: Worden er geen extra’s toegevoegd aan de reserves?
aangenomen!
Antw: Dit is het laatste jaar dat we er zo florissant voor zullen staan.
* Jacq. ter Braak Waarom wordt Opera Informa niet per email
Begroting 2013
verstuurd, is veel goedkoper?
* Marie vd Hoven vindt het merkwaardig dat pas in april de begroting
Antw: We hebben veel oudere leden, een behoorlijk aantal heeft geen
voor het lopende jaar wordt aangeboden.
email en over het algemeen wordt een boekje als heel prettig ervaren.
Antw: Volgens de Statuten kan dit, als het maar in de eerste helft van
* Jacq. Pieters geeft accoord voor € 30,- en € 10,- lidmaatschap
het kalenderjaar plaatsvindt.
* Emie Geers: Zijn wij een ANBI instelling?
* Mw.?: De vriendenprijs is omlaag gegaan?
Antw: Ja
Antw: er was afgelopen jaar geen bestemming voor.
* Hr.? merkt op dat allerlei verenigingen alles per email doen; dat
* Mw?: Reservering wat is dat?
kan best volgens hem.
Antw: Een reservering voor eventualiteiten.
* Aleid Zuidema vraagt aan de penningmeester of hij bij het
schrijven van een informatief stuk over het schenken van grotere
Bestuursverkiezing
giften denkt aan het schenken met een akte voor 5 jaar? Iemand die
Nel van Duuren gaat stoppen als bestuurslid en daarmee komt er een
een legaat doet hoeft geen erfbelasting te betalen.
vacature.
Verder merkt ze op dat er toch eerder wel besloten was tot het
Daarbij is er nog een extra plaats voor nog een bestuurslid. Gerrit
digitaal aanleveren van Opera Informa en dat dat nu weer is
Ebbink zou in het bestuur komen, maar hij heeft zich intussen
29
Voorstel
statutenwijziging
teruggetrokken als kandidaat; hij blijft wel actief als vormgever voor
Vanwege de naamswijziging van de Nationale Reisopera stelt
website en Opera Informa.
het bestuur voor de naam van de vriendenvereniging conform te
wijzigen. Daartoe is het een statutenwijziging nodig.
Er zijn 2 kandidaten:
Koos Hufferman; hij ondersteunt al jaren de penningmeester en
Tegelijkertijd wordt voorgesteld om de doelstelling van de vereniging
heeft in zijn arbeidzame leven carrière gemaakt in het hotelwezen.
hierop aan te passen, waarbij we expliciet opnemen dat (een) doel
Patricia Kuiper; plaatsvervangend griffier van de Univ. Twente,
van de vereniging is het ondersteunen van de Nederlandse Reisopera
violiste en muziekliefhebber. Zij wil ad-interim een bestuursplaats
in materiele en immateriële zin. Dit alles in de meest ruime zin van
innemen en de activiteiten van Nel van Duuren proberen voort te
het woord.
zetten.
De voorzitter stelt voor om beide kandidaten te benoemen.
De jaarvergadering wordt gevraagd akkoord te gaan met deze
Beide bestuursleden stellen zich aan de vergadering voor.
wijzigingen en het bestuur machtiging te verlenen om de gewenste
De vergadering gaat akkoord met hun benoeming.
wijzigingen in een notariële akte te laten opnemen.
Rondvraag
Naam en zetel
* Gea Middelkamp vraagt zich af hoe het verder gaat met de opera
Artikel 1
reizen nu Nel van Duuren vertrekt. Antw: Anderhalf jaar geleden
1. De vereniging draagt de naam: Vrienden Nederlandse Reisopera.
heeft Nel al een stapje terug gedaan en de heren Lok ingelijfd
2. Zij heeft haar zetel in de gemeente Enschede.
in de reiscommissie. Deze commissie blijft de reizen voorlopig
organiseren.
Doel
* Mw.? wil de keuze papieren of digitale Opera Informa graag aan de
Artikel 2
leden voorleggen. Antw: Dat gaat gebeuren.
De vereniging heeft ten doel:
a. het ondersteunen van de Nederlandse Reisopera in materiële en
Afscheid Nel van Duuren
immateriële zin;
De voorzitter schetst in vogelvlucht het bestaan van Nel binnen de
b. het bevorderen van de belangstelling van de opera in het
Vereniging. Zij heeft vele jaren haar functie met veel enthousiasme
algemeen;
en onstuitbare energie vervuld, was o.a. verantwoordelijk voor de
c. het samenwerken met andere organisaties ter verbreiding van de
contactpersonen overal in den lande, het bemannen van de stand
muziek in het algemeen;
op allerlei plaatsen, zij onderhield contacten met het bestuur van
alles in meest ruime zin van het woord.
de Reisopera en was overal en nergens te vinden in de fabriek.
Ook organiseerde zij de Operareizen. Zij zal moeilijk te vervangen
zijn. De voorzitter bedankt haar op passende wijze met een
erelidmaatschap met oorkonde en verder bloemen en een bon.
De voorzitter dankt alle aanwezigen en nodigt hen uit voor een
afsluitende borrel.
30
Iris van Wijnen
door voorronde IVC
Op 23 en 24 november 2013 zijn de eerste voorronden
festivaldirecties. Presentaties aan jury’s, media en
gehouden voor het vijftigste Internationaal Vocalisten
publiek.
Concours in ’s-Hertogenbosch. De jonge sopraan Iris van
De jury’s voor de voorronden en het Concours worden
Wijnen van het ZangersEnsemble van de Nederlandse
samengesteld uit een combinatie van bekende zangers
Reisopera is met succes door deze ronde gekomen.
en vertegenwoordigers uit de opera- en concertwereld.
Ruim 90 zangers uit 27 landen presenteerden zich in het
Conservatorium te Amsterdam. Uit deze kandidaten zijn
Het Concours
24 zangers en 5 Liedduo’s geselecteerd en geplaatst in de
Tijdens de voorronden krijgen de kandidaten ruim
Eerste Ronde van het IVC, dat van 4 t/m 14 september
de gelegenheid om zich te presenteren. In elke ronde
van dit jaar in Theater aan de Parade in Den Bosch zal
worden drie of vier werken gezongen. Ze mogen als
plaatsvinden.
toehoorder alle ronden bijwonen, waardoor het Concours
In de jury zaten niet alleen de directeur van de
een ontmoetingsplaats wordt, waar ze later met plezier
Reisopera, Nicolas Mansfield, maar ook bijvoorbeeld
aan terug zullen denken. De kandidaten worden
bekende zangers en docenten en het hoofd van de Dutch
ondergebracht bij gastgezinnen. Na het Concours
National Opera Academy.
kunnen laureaten optreden in allerlei concerten. Er
Voorafgaand aan dit Internationaal Vocalisten Concours
wordt samengewerkt met verschillende podia, zoals het
in september zullen op 28 en 29 juni nogmaals
Grachtenfestival, het Peter de Grote Festival, Sinfonia
voorronden plaats vinden. Daarnaast is het mogelijk voor
Rotterdam, Operadagen Rotterdam, het Alban Berg-
zangers van buiten West-Europa deel te nemen aan de
ensemble, het Nederlands Studenten Kamerorkest,
voorronden door inzending van YouTube video’s. Het
het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours, de
IVC heeft goede ervaringen met deze procedure.
Nederlandse Händel Vereniging e.a..
Het IVC is in 1954 opgericht en is het enige
Het IVC is een springplank geweest voor tal van
internationale klassieke zangconcours in Nederland,
internationaal bekende zangers, die nog vaak als
dat zich naast opera ook richt op oratorium en lied.
ambassadeur optreden en hun medewerking verlenen
Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan 20ste eeuwse
aan de activiteiten van het Concours. Prijswinnaars
en eigentijdse muziek. In de wereld van internationale
waren onder meer: Elly Ameling, Thomas Hampson,
zangconcoursen heeft het IVC een naam verworven als
Robert Holl, Jard van Nes, Henk Smit en Elzbieta
cultureel visitekaartje voor Nederland. Als pleitbezorger
Szmytka.
van vocale muziek voor jong talent heeft het IVC als
Sinds 2007 wordt het IVC geleid door mezzosopraan
motto: ontdekken, ontwikkelen en overdragen.
Annett Andriesen, eveneens winnares van het Concours.
Ontdekken tijdens het concours.
Ontwikkelen door masterclasses van beroemde zangers,
die hun kennis en kunde overdragen, trainingsweken,
summerschools en adviezen.
Overdragen aan impresario’s, concert-,opera- en
31
Eerste prijs voor
Reisopera
Operanieuws
Wim Stam
Tristan und Isolde, de productie waarmee de Nationale Reisopera het
Nederlands bekendste lichtontwerper voor het theater, Reinier
seizoen opende, is door de lezers van Place de l’Opera uitgeroepen tot
Tweebeeke is 8 december op 61 jarige leeftijd overleden.
Opera van het Jaar 2013.
Tweebeeke ontwierp meerdere malen voor de Nationale
Deze eerste grote productie van de vernieuwde Reisopera kreeg meer
Reisopera de toneelbelichting. Een heel succesvolle was die bij de
dan de helft van de honderden stemmen.
voorstelling van Verdi’s La Traviata.
Vijftien recensenten en andere operakenners stelden een lijst met vijf
producties op. Van 20 tot en met 27 december konden de lezers van
Bariton John Chest zong in 2012 de rol van Graaf Almaviva in
Place de l’Opera hierop stemmen.
Mozarts Le Nozze di Figaro bij de Nationale Reisopera.
Op de tweede plaats eindigde Guillaume Tell van Rossini, een
Ook was hij dat jaar één van de prijswinnaars bij het Internationaal
productie van de Nederlandse Opera en de derde plaats was voor Die
Vocalisten Concours in Den Bosch.
Frau ohne Schatten van Richard Strauss, een concertante uitvoering
Nu zingt hij dit seizoen opnieuw de Graaf in Le Nozze di Figaro,
van de NTR ZaterdagMatinee.
maar nu als vast ensemblelid van de Deutsche Oper in Berlijn.
Place de l’Opera reikte dit jaar voor het eerst de Schaunard-prijs uit,
waarvoor de Nationale Reisopera en directeur Nicolas Mansfield
Met ingang van het nieuwe jaar zingt Karin Strobos bij het
ook werden genomineerd. Deze prijs ging naar Rheingold op de Rijn,
ensemble van het Aalto Theater in Essen. In maart en april zingt
het project in een binnenvaartschip van het Utrechtsch Studenten
ze de rol van Charlotte in Werther van Massenet. Deze opera is
Concert. Nicolas Mansfield was als adviseur bij deze productie
juist voor Kerst daar in première gegaan. Volgens operamagazine.
betrokken.
nl is het een heel mooie enscenering. Allemaal naar Essen dus, om
‘onze Karin’ te zien, te horen en toe te juichen. Ik heb al kaarten
voor maart.
32
Koordirigent
voor NOCK
Vanaf eind januari van dit jaar heeft het Nationaal Opera en Concert
Koor een eigen koordirigent en niet de minste: Klaas Stok. Het
NOCK is voortgekomen uit het voormalige koor van de Nationale
Reisopera, dat in zijn geheel op straat kwam te staan door de
desastreuze bezuinigingen. Klaas Stok heeft tevens de artistieke
verantwoordelijkheid voor het koor op zich genomen, zodat er aan
kwaliteit kan worden gewerkt. Ook kunnen er nu audities worden
gehouden. Naast de deelname aan producties van de Nederlandse
Reisopera – o.a. Tristan und Isolde, Il Barbiere di Siviglia, Johannes
Passion – komen er nu ook aanvragen ‘van buiten’ zoals een Johannes
Passion concert met Alexander Geluk en een aantal concerten met het
Nederlands Symfonieorkest.
Joy to the World
#
#
33
Steun de Reisopera…
maak nieuwe vrienden
n Vriend € 30,- per jaar
n Huisgenoot | € 10,- per jaar
dhr. | mevr.
dhr. | mevr.
straat
huisgenoot van
postcode
woonplaats
telefoon
telefoon
e-mail
e-mail
Ik machtig de Vereniging Vrienden Nationale Reisopera om de
Ik machtig de Vereniging Vrienden Nationale Reisopera om de
contributie jaarlijks van mijn rekening af te schrijven.
contributie jaarlijks van mijn rekening af te schrijven.
(Uitsluitend per automatische incasso)
(Uitsluitend per automatische incasso)
IBANnummer
IBANnummer
handtekening
handtekening
Stuur dit aanmeldingsformulier in een voldoende
gefrankeerde envelop naar:
Vereniging Vrienden Nationale Reisopera
Breemarsweg 479
7555 KA Hengelo
Of vul het opgaveformulier in via de website
www.vriendenreisopera.nl
34
Colofon
Vereniging Vrienden Nederlandse Reisopera
Opera Informa
Bestuur
Dennis Bouwman | Voorzitter
Henk Hoving | Penningmeester
Maria Kranendonk | Secretariaat /Ledenadministratie
Fenny Koffijberg | Opera Informa
Koos Huffermann
Patricia Kuiper
Uitgever | Vereniging Vrienden Nederlandse Reisopera
Redactie | Fenny Koffijberg
Vaste medewerkers | Wim Stam, Puck Kooij, Annette Reyes
Lidmaatschap
Vriend € 30,- | huisgenoot € 10,- per jaar
Het bedrag wordt voldaan per automatische incasso
aan het begin van het verenigingsjaar dat loopt van
1 januari t/m 31 december.
Het lidmaatschap wordt automatisch verlengd, tenzij uiterlijk
vier weken voor het verstrijken van het verenigingsjaar schrif
telijk is opgezegd bij het secretariaat.
iban: nl34anba0445141387
t.n.v. Vrienden Nederlandse Reisopera | Enschede
Ereleden | Piet Goedemoed, Louwrens Langevoort,
Ans Wijtmans, Tony de Haan, Nel van Duuren
Secretariaat en Ledenadministratie
Breemarsweg 479 | 7555 KA Hengelo
074 29 14 099
[email protected]
Het bestuur verzoekt leden die een nieuw of een ander
emailadres hebben gekregen, dit door te geven aan ons
secretariaat: [email protected].
Aan dit nummer werkten verder mee
Ben Coelman, Ingrid Bosman, Margót Veldhuizen
Opmaak | Gerrit Ebbink | [email protected]
Webmaster | Wij maken Het, Eefde | [email protected]
Druk | ctrl-P Grafisch Bedrijf | Hengelo
Foto’s
Il barbiere di Siviglia, campagnebeelden van Johannes Passion en The
News, Nicolas Crawley, Iris van Wijnen | Marco Borggreve ©Nederlandse
Reisopera
pag 6 | Jacob TV | Marc van Vught
pag 19 | Veenproef | Bowie Verschuuren
Achterplat | Johannes Passion | Marco Borggreve ©Nederlandse Reisopera
Redactie Opera Informa
[email protected]
www.vriendenreisopera.nl
www.facebook.com/vriendenreis
De standpunten in de artikelen zijn niet altijd die van redactie en/of
bestuur. De verantwoordelijkheid ligt bij de auteur. De redactie behoudt
zich het recht voor toegezonden artikelen in te korten of niet te plaatsen.
Overname van (gedeelten van) artikelen is alleen toegestaan na
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Opera Informa verschijnt vier keer per jaar.
©2014 Vereniging Vrienden Nederlandse Reisopera
Zie voor advertentietarieven: www.vriendenreisopera.nl
35
36

Download Report