Zaken man vrouw p.3 Veel kort nieuws vanaf p.5 Ook uit Apeldoorn p.19 BKA zet aan tot actie p.25 Het Apeldoornse zakelijke nieuws eigen ondernemer FEBRUARI 2014 NR. 1 KWARTAALUITGAVE MET ALLES WAT ONDERNEMEND APELDOORN BEZIGHOUDT HOE LATEN WE APELDOORN OVER 4 JAAR ACHTER? Apeldoornse politici lijken vooral verstandig en realistisch. Visionair is wat anders. Het Apeldoornse huishoudboekje moet op orde en als we geld uitgeven dan moeten we dat slim doen. Dat klinkt meer als op de winkel passen dan met ambitie de toekomst tegemoet treden. ? Om ondernemers voor zich te winnen worden aardige dingen gezegd als ‘de lasten voor de burgers en de ondernemers mogen niet verder stijgen’ en ‘de overheid moet ruimte geven door bijvoorbeeld in de regelgeving een beetje flexibel te zijn’. Klinkt allemaal goed, maar hoe ziet Apeldoorn er dan over vier jaar uit? Apeldoornse politici lijken vooral verstandig en realistisch. Visionair is wat anders. mand wil de lasten verhogen, niemand wil verdere schulden maken. Vanuit het bedrijfsleven is de kritiek op de politiek niet mals. Volgens een aantal vooraanstaande Apeldoornse ondernemers krijgt het belang en het stimuleren van ondernemerschap te weinig aandacht in de beginselprogramma’s van de Apeldoornse politieke partijen. “Dat is erg jammer”, zo vat Ronald van Wetering (Rabobank) droogjes de gevoelens van de ondernemers samen. Niet meer bezuinigen Geen partij zegt hardop dat we nog verder moeten bezuinigen. Een formulering als ‘de grens van de bezuinigingen is wel bereikt’, kun je rekenen tot een voorzichtige hint aan de Apeldoornse politici om met creatieve oplossingen te komen. Lastig, want nie- Haal de recreatie binnen Hoeveel grond de gemeente Apeldoorn bezit is niet precies te vinden voor de belangstellende burger. >> Lees verder op pagina 4 LOKALE POLITIEK KAN CONCRETER WAAR STEM JE EIGENLIJK OP? De totale gemeentelijke begroting van Apeldoorn beloopt een kleine 450 miljoen. Slechts 100 miljoen daarvan is beïnvloedbaar door de lokale politiek. Simpeler gezegd: Aan een groot deel van de uitgaven kun je eigenlijk niets veranderen. A ls je lokaal stemt is het zaak een programma te kiezen dat rekening houdt met die beperkte invloed. Stemmen betekent dus kiezen voor partijen die duidelijk aangeven wat ze met die 100 miljoen euro gaan doen. De programma’s van de deelnemende politieke partijen in Apeldoorn gaan hier voor het merendeel nauwelijks op in. Sociaal, ver- antwoordelijk, bewogen en betrokken, een sluitende begroting, het zijn mooie begrippen, tegelijk laat geen van de partijen zien waar men zich onderscheidt van andere partijen en evenmin waar men de invloed op de begroting wil uitoefenen. >> Vervolg op pagina 12 W W W . X L L E A S E . N L FEBRUARI FEBRUARI 2014 2014 01 eigen ondernemer Opinie HOE LATEN WE APELDOORN OVER 4 JAAR ACHTER? >> Vervolg van pagina 1 Wel is het bekende verlies genomen is. Duidelijk is ook dat grootse plannen in de recreatiesector gehonoreerd kunnen worden. De deuren kunnen worden opengezet voor luxe bungalowparken en/of voor een nevenvestiging van De Efteling. Dat maakt nieuwsgierig of de nieuwe Raad zich praktisch gaat inspannen om dergelijke grote clubs binnen te halen. Dat zou in ieder geval passen in een van de speerpunten die tijdens de Trendconferentie in november 2013 genoemd zijn: Apeldoorn aantrekkelijker maken voor toeristen. Nederlanders brengen door de gedaalde welvaart vakanties dichter bij huis door. Apeldoorn zou een plaats kunnen veroveren als recreatiehoofdstad van de Veluwe. Tenslotte hebben we al de nodige attracties binnen de gemeentegrenzen met Julianatoren, Apenheul, Het Loo, we hebben een gevarieerd winkelaanbod en ook nog eens een veilige binnenstad. Of de politieke partijen daar de komende periode op in haken is een zorgvuldig bewaard geheim. Nou ja, de coördinatie van de evenementen zou beter moeten. Of daar een duidelijk besluit over genomen wordt, geld op is ingezet of op een andere manier in wordt geïnvesteerd, dat is dan weer niet zo duidelijk. Werken aan het imago Apeldoorn blijft zitten met een wat suf imago. De politieke partijen vinden unaniem dat dit moet verbeteren, maar plannen en geld worden daar niet echt aan gekoppeld. Dat geldt ook voor het uitgaansleven. DOORSTART: ZWART MET GOUDEN RANDJE Bouwbedrijf Linthorst ging in november 2013 failliet. Een gerenommeerd oud-Apeldoorns bedrijf sneuvelde. Sinds 1894 werden veel aansprekende projecten binnen de stadsgrenzen gerealiseerd. E en mooie klantenkring en een lange traditie zijn geen garantie voor overleven in de crisis. Toch gaat het bedrijf niet zomaar verloren. Taken schilderwerken, dat al jaren innige banden heeft met Linthorst, meldde zich. Medio 2013 was Taken een samenwerking aangegaan met het Vaassense betonrenovatiebedrijf Concreet. Linthorst paste naadloos in het concept dat Robert en Eric Taken voor ogen hadden. Dat zit zo: de beweging in gemeente- en woningcorporatieland en grote vastgoedbeheerders is dat men steeds meer toegaat naar het gunnen van opdrachten aan totaalaanbieders. Taken, Concreet en Linthorst passen in het streven om totaalaanbieder te worden in onderhoud en renovatie. Vandaar dat Taken zich meldde bij de curator als overnemende partij. 4 FEBRUARI 2014 Snel schakelen “Net als veel bouwers kampte Linthorst met de moeilijke economische omstandigheden”, aldus Robert Taken: “Het ging bar slecht. Jos Linthorst is een zeer betrokken en gedreven man die tot het laatst bezig is geweest om zijn bedrijf te redden. Gesprekken met overnamekandidaten leken de goede kant op te gaan tot op het allerlaatste moment een aantal serieuze partijen alsnog afhaakte. Het faillissement was zo onvermijdelijk. Wij zijn als combinatie Taken - Concreet met de curator in gesprek gegaan en hebben een overnamevoorstel gedaan. Van de twaalf gegadigden bleven er twee over en uiteindelijk kwamen wij, ook tot grote blijdschap van Jos Linthorst, tot overeenstemming. Hij blijft aan het bedrijf verbonden en blijft bijdragen aan de ontwikkeling van de nieuwe onderneming.’ Nieuwe wereld Taken: “De nieuwe combinatie van bedrijven, waar circa 65 bouw- en onderhoudsprofessionals werkzaam zijn, wordt in 2014 een echte totaalaanbieder op het gebied van renovatie en onderhoud. Houtherstel, conservering van hout en staalconstructies, inclusief glasherstel, gebeurt door Taken, betonrenovatie en -bescherming door Concreet en bouwkundig onderhoud en renovatie door Linthorst. Linthorst heeft om die reden een naamswijziging ondergaan van aannemingsbedrijf Linthorst tot Linthorst bouw en onderhoud. Men gaat onder eigen naam verder en versterkt elkaar tegelijk duurzaam. Dat is de nieuwe wereld waarin we leven.” Niet onopgemerkt De overname is niet onopgemerkt gebleven. Dat blijkt wel uit de vele reacties die Robert en zijn collega’s ontvingen. Taken: “Bekendmaking van zo’n overname is altijd spannend. Zeker in Apeldoorn waar twee van oudsher gevestigde bedrijven elkaar op deze manier vinden. Heel blij waren we toen we zagen dat geen enkele klant ons de rug heeft toegekeerd. Integendeel. Van collega-bouwers kregen we soms wat kritische vragen, maar vooral veel complimenten. Een van de mooiste en aansprekende cadeaus was een grote bos bloemen met felicitaties van het college van B&W. Mijn vermoeden dat dit college ondernemend Apeldoorn goed in de gaten houdt en een warm hart toedraagt, is hiermee meer dan bevestigd.” eigen ondernemer Opinie Partij PvdA Aantal zetels 2002 6 Aantal zetels 2006 11 Aantal zetels 2010 5 Prognose aantal zetels 2014 5 CDA 8 6 6 6 VVD 6 6 6 5 D66 2 1 4 6 GroenLinks 3 4 3 3 Gemeentebelangen 3 2 3 2 Leefbaar Apeldoorn 7 4 4 3 ChristenUnie 2 3 3 3 SGP 2 2 2 1 SP0 0 0 2 1 Partij voor de Dieren 0 0 1 1 Hart voor Apeldoorn/OPA - - - 3 WAAR STEM JE EIGENLIJK OP? >> Vervolg van pagina 1 Nauwelijks invloed Onderscheid maken Huishoudboekje sluitend De sociale standpunten van de deelnemende politieke partijen zijn grotendeels of helemaal overgenomen uit de landelijke verkiezingsprogramma’s. Hier en daar is wat ruimte voor lokale interpretatie genomen qua uitvoering. Die lokale kleuring is echter zo gering dat bijvoorbeeld ouderen massaal naar Apeldoorn trekken omdat de voorzieningen hier beter zijn. Het is maar de vraag of men hierheen zal verhuizen omdat Apeldoorn gratis scootmobiels aanbiedt en Deventer of Zutphen niet. Veel partijen kunnen of willen niet scherp omlijnd aangeven waar ze het verschil maken. Daarnaast is de invloed van bijvoorbeeld SGP, PSA, VSP en PvdD heel gering. Interessant is na te gaan waarom de partijen niet in staat zijn om met een alternatieve begroting te komen voor de aankomende verkiezingen. Onwetendheid is een slecht excuus. De stapel nota’s, rapporten, visie-documenten is daarvoor te groot. Voorkomen is beter dan genezen lijkt geen vaste waarde voor de plaatselijke politici, wel beterschap beloven bij het zoveelste incident. Deze uitspraak komt niet uit de lucht vallen. In de huidige begroting komen we het woord tegenvallers een slordige 60 keer tegen. Dat kun je als een hoog de ‘koe-in-de-kont-kijken’-gehalte aanduiden. Dezelfde mensen die verantwoordelijk zijn voor financiële miskleunen en politieke dwalingen beloven even makkelijk gouden bergen als er maar op ze gestemd wordt in de komende raadsperiode. Op de keper beschouwd komen partijen op dit moment niet verder dan signaleren dat het anders moet en dat gestreefd moet worden naar een stabiele begroting voor de toekomst. De VVD kijkt daarbij tot 2018, het CDA geeft aan dat we nog zeker acht jaar in de gevarenzone zitten. Voorheen was de VVD altijd de partij waar ondernemers het meest van konden verwachten. Gezegd moet worden dat de programma’s van CDA en D66 nu de meeste betrokkenheid bij ondernemers vertonen. Het CDA is tegen vrije openingstijden en koopzondagen waar D66 voor is. In Nederland laten we landelijk of lokaal de openingstijden niet los. Nog steeds mogen ondernemers niet zelf besluiten wanneer de winkel open is. Winkeliers dreigen overigens in zwaar weer terecht te komen. In de gemeente Apeldoorn is nu nog 320.000 m2 winkelruimte, analisten voorspellen nu al dat vanaf nu elk jaar 20 procent daarvan gaat verdwijnen. Het klinkt weinig optimistisch dat lokale partijen hier eigenlijk niets over te melden hebben. Leefbaar Apeldoorn heeft zijn partijprogramma nog niet op orde, het partijprogramma van Gemeentebelangen stelt ronkend vast dat een gemeente met een gezonde financiële positie belangrijk is, om daar vervolgens in het programma geen woord aan te wijden. Nieuwkomer Hart voor Apeldoorn komt ook niet verder dan de ambitie om een degelijk en gezond beleid te willen voeren. Een sluitende begroting is de basis, een redelijke reserve voor tegenvallers de buffer. Opvallend is dat geen enkele lokale partij duidelijke alternatieven biedt in dit kader. Landelijke partijen, zoals VVD, CDA, D66 en GroenLinks hebben daar wel iets over te melden, ook al kun je vraagtekens zetten bij het plaatselijk effect. De VVD stuurt nadrukkelijk aan, en dat is zeker niet nieuw, op lagere lasten voor inwoners en ondernemers. Interessante uitspraak, maar niet erg realistisch. Afgezien van wat loze termen blijft een duidelijke oplossing buiten beeld. GroenLinks vertelt ook weinig nieuws. Dat de lasten moeten worden gedragen door de sterkste schouders is een bekend stokpaardje. Eerlijkheidshalve moeten we wel toevoegen dat Detlev Czieszo de gemeente-financiën op de rit heeft gekregen en dat we op dit moment een sluitende begroting hebben. Begroting vastgelegd De meerderheid van de gemeenteraadsleden die nu in de Raad zitting hebben, zijn al akkoord gegaan met de begroting 2014-2017. De verkiezingsprogramma’s van alle ingeschreven partijen tonen ondubbelzinnig aan dat geen van de partijen in staat is om daadwerkelijk budget te vinden of ruimte in de begroting voor de programma’s die ze willen gaan uitvoeren. Het verschil met de landelijke politiek is dat in de landelijke politiek in ieder geval wordt gekeken naar de haalbaaren betaalbaarheid van een verkiezingsprogramma. Lokaal is daar nauwelijks sprake van. Overigens als programma’s naderhand worden doorgerekend door De Rekenkamer, dan worden de rapportages vriendelijk ontvangen en verdwijnen ze daarna onder in de bureaulades. Geen van de deelnemende gemeentelijke partijen maakt daar een punt van. Verantwoordelijken binnen het gemeentelijk apparaat worden eigenlijk niet aangepakt, er worden geen lessen uit evaluaties getrokken en aangegeven hoe eventuele missers in de toekomst worden voorkomen. 12 FEBRUARI 2014 Idealistische benadering Nog steeds wil GroenLinks trachten Apeldoorn energieneutraal te maken in 2020. Deskundigen hebben al aangegeven dat dit volstrekt niet haalbaar is, maar een beetje dromen mag best. Dat GroenLinks de doelstelling wil realiseren door externe partijen te zoeken die hierin willen investeren, lijkt echter meer op een utopie. De Christen eigen ondernemer HET WOORD TEGENVALLERS IS 60 KEER GEVONDEN IN HET MEERJAREN PROGRAMMA BEGROTING 2014-2017 Unie is idealistisch in een andere richting. Op hun website staat dat de positie van Apeldoorn ‘zorgelijk’ is en dat er de komende jaren extra verder bezuinigd zal moeten worden. Concrete aanpak van de bezuinigingen komt niet veel verder dan de vaststelling dat er geen externe partijen meer worden ingehuurd. Waarschijnlijk doelt men op consultants, interim-bestuurders en zo. D66 heeft in haar verkiezingsprogramma staan dat Apeldoorn de aankomende periode wat D66 betreft een financieel gezonde en betrouwbare gemeente is, en ook een economisch duurzame gemeente, en een levendige gemeente, en een progressieve gemeente en een sociale gemeenschap met goed onderwijs. Ze hebben alleen alle stemmen nodig om de woorden om te zetten in daden. Het programma van D66 staat in ieder geval vol met ambities. Getergde kunsthoek De kunst- en cultuurhoek is de laatste jaren vaak het mikpunt geweest van kritiek, er zijn vraagtekens geplaatst bij de (maatschappelijke) relevantie. Deze keer is heteen stokpaardje van de partijen. Ooit is men gestart met het subsidiëren van kunst en cultuur om het aanbod voor alle lagen van de bevolking aantrekkelijk te maken. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het lokale cultuurbeleid en voor de voorzieningen van cultuureducatie en amateurkunst. Hieronder vallen onder meer de accommodaties voor podiumkunsten. De financiering van gemeentelijke musea, de bibliotheken en muziekscholen, maar ook toneel- en muziekverenigingen vallen daar onder. Stelselmatig is de afgelopen jaren de kaasschaaf gehanteerd in de gemeente Apeldoorn. Instanties als CODA, Orpheus, Markant en Gigant zijn gedwongen om uitsluitend tentoonstellingen en voorstellingen te organiseren en cursussen aan te bieden die geld opleveren. De ruimte voor kleine lokale podiumkunst is fysiek en financieel steeds beperkter geworden. En nog steeds kost cultuur geld. Omdat er minder geld is wil de gemeente het ondernemer- schap in kunst en cultuur stimuleren. Dat klinkt heel wat mooier dan het is. In Apeldoorn is de afgelopen decennia een ‘gouden strop’ gecreëerd. Ambitieuze vastgoedplannen voor CODA, Orpheus, Markant en Gigant hebben gezorgd voor beheerskosten die een rendabele exploitatie ernstig in de weg staan. Opnieuw zien we geen duidelijke stellingname van de partijen. Geen van de lokale partijprogramma’s geeft een duidelijk en inventief antwoord of toont onderbouwde bereidheid deze sector uit het slop te trekken. Subsidies staken Het probleem van kunst- en cultuur is eigenlijk ook niet op te lossen. Landelijk hebben we de loze term gevonden: ‘de sector moet ondernemender worden’. Wel zouden partijen eens goed na kunnen denken over de aanpak van subsidies. Voor het goede begrip: het subsidiebeleid in Apeldoorn draait om de verdeling van 50 miljoen euro. Ongeveer 5 miljoen is aangewend voor kleine postjes. Die variëren van 236 euro aan roeivereniging De Grift tot 503 euro voor koersbalclub Hooilanden. Ambtenaren moeten over het toekennen van deze subsidies hun ‘plasje’ doen. Mogelijk is een alternatief te stoppen met subsidies onder de 5000 euro. Dan komt er veel geld vrij voor kunst en cultuur. Daarbij kan gekeken worden wat men betaalt per lid van vereniging, club of instelling voordat subsidie wordt toegekend. Dat kan leiden tot interessante nieuwe inzichten. Belangrijk is ook dat er in Apeldoorn een goede marketing van de stad komt. Alle partijen, zowel kunst en cultuur als horeca en retail, zouden zich daar gezamenlijk voor moeten inzetten. Door dit te centraliseren –er zijn momenteel gesprekken over– is een hoop dubbelwerk te besparen. Dan zal er een veel sterker profiel van de stad ontstaan. Een website, een crossmediaal ontmoetingspunt waarop alles te vinden is wat er in Apeldoorn gebeurt, met commerciële mogelijkheden. Daarin kan >> Lees verder op pagina 15 FEBRUARI 2014 13 eigen ondernemer Opinie >> Vervolg van pagina 13 WAAR STEM JE EIGENLIJK OP? het gemeentebestuur een duidelijke regierol opeisen, desnoods een overkoepelend bestuur inzetten dat de mogelijkheden aangeeft en de lijnen uitzet. En boven alles, verplichtend voor instellingen met een gemeentelijke bijdrage. Ondernemend ondernemersfonds Opmerkelijk is dat veel initiatieven in de gemeente worden overgelaten aan particuliere partijen. De vraag is waarom men die regiefunctie niet neemt. Dat heeft mogelijk te maken met de vaak afwachtende houding in Apeldoorn. Voormalig stadsdichter Willem Bierman verwoordde het treffend: “In Apeldoorn kijken ze net zolang de kat uit de boom, tot hij er dood uitvalt.” Het is goed dat BKA en VNO-NCW initiatieven aanslingeren, maar daarna moeten het college van B&W, de politiek en het ambtenarenapparaat het stokje overnemen. Zichtbaar is dat partijen verdeeld zijn. De VVD schermt met eerst draagkracht creëren, wat dat ook moge zijn. CDA, D66 en Hart voor Apeldoorn willen wel het voortouw nemen. De rest van de lokale partijen heeft hier weer weinig over te melden. Het Ondernemersfonds is wel een uitstekend hulpmiddel om bij te dragen aan het profileren en positioneren van Apeldoorn. Het zorgt ervoor dat niet alleen de lokale ondernemers steeds voor de kosten opdraaien, maar dat landelijke ketens nu ook bij gaan dragen. De exacte invulling moet komen vanuit een politieke regiefunctie die gezamenlijk met de BKA, VNO-NCW en SAP zorgt voor een vlekkeloze uitvoering. De discussie is nu hoe dit fonds gefinancierd moet worden. Opvallend is de benadering van het Ondernemersfonds. Het wordt steeds gekwalificeerd als een lastenverzwaring waar vervolgens niet iedereen van meeprofiteert. Die voorstelling van zaken vraagt om bijstelling. Immers, met het ondernemersfonds ontstaat een evenredige belasting waarvan de opbrengsten gelijk weer terugvloeien naar de ondernemers en indirect naar de Apeldoornse gemeenschap. Herbestemmen huisvesting 2 In Apeldoorn staat 200.000 m vierkante meter kantoorruimte leeg. Een aantal meters is bezit van de gemeente Apeldoorn, veel is in bezit van banken, beleggers of ontwikkelaars. Het is een illusie te denken dat die 200.000 m2 de komende jaren weer gevuld gaan worden. Daar zijn namelijk circa 20.000 arbeidsplaatsen extra voor nodig. Door de strenge vestigingswetgeving en bestemmingsproblematiek is het lastig om die panden een andere bestemming te geven. Dat geldt ook voor de nog beschikbare bouwkavels. Dat die verkocht gaan worden aan partijen buiten Apeldoorn is een mooie droom, maar weinig reëel. De werkelijkheid is dat er een verschuiving plaatsvindt: zo’n 80 procent lokaal. De politiek zal de noodklok moeten luiden over dit perspectief. Gebeurt dit niet, dan zullen we nog jaren geconfronteerd worden met grond en panden die wachten op een bestemming. Ook hier past een sterke regiefunctie vanuit de gemeente waardoor we sneller en makkelijker kunnen (her-)bestemmen en mogelijk de rode loper uitgooien voor geïnteresseerden voor zowel bestaand vastgoed als nog te ontwikkelen vastgoed. CDA en D66 hebben al aangegeven dat de gemeente Apeldoorn landelijk meer naar buiten zou moeten treden. Lijsttrekker Gemeentebelangen Ben Hendrikse kwam tijdens het politieke café nog niet verder dan dat de telefoon sneller moet worden opgenomen. De rest van de partijen zwijgt stil. Mogelijk kunnen de Robijn en de Stadsbank dienen als lichtend voorbeeld voor de transformatie tot betaalbare appartementen. Stemmen op 19 maart De meest simpele conclusie is, zolang er geen lokale partij met een duidelijk visie is, dat een landelijke partij het enige heldere alternatief is. Goedbedoelende lokale partijen zoals Leefbaar Apeldoorn, Gemeentebelangen en de nieuwkomer Hart voor Apeldoorn verzuipen in idealisme en een beperkte visie, alsmede weinig slagkracht. Kennis en kunde zijn niet geweldig ontwikkeld bij deze ‘protest’- partijen. SGP, PSA, VSP en PvdD hebben hebben landelijk en lokaal te weinig inhoud en kennis om te kunnen besturen. Dus blijven CDA, D66, VVD, PVDA, GroenLinks en ChristenUnie over. Kies wat bij je past, is dus een logische conclusie. Historisch gezien zouden CDA, D66, VVD en PvdA een brede coalitie kunnen vormen. GroenLinks en ChristenUnie zijn echter ook goede bestuurspartijen. Met 20 zetels heb je in Apeldoorn de meerderheid. Een brede coalitie van CDA, D66, PVDA en VVD lijkt dus een aantrekkelijk perspectief. Mocht er een hele grote lokale partij komen (meer dan vijf zetels, Hart voor Apeldoorn of Leefbaar Apeldoorn) dan kun je daar niet omheen de aankomende vier jaar. Alle lijsttrekkers zouden in ieder geval kunnen beginnen met kleur te bekennen: waar staan ze daadwerkelijk inhoudelijk voor. Dan heeft de kiezer werkelijk wat te stemmen of de stemmer iets te kiezen. De jonkies Olaf Prinsen en Nathan Stukker zijn inmiddels goed ingevoerd in de lokale problematiek en verdienen het om hun klus af te maken en Apeldoorn gereed te maken voor de toekomst. Gezamenlijk met een degelijke coalitie! EEN KAASSCHAAFMETHODIEK BIJ HET BEZUINIGEN OP UITGAVEN IS EEN UITKOMST VOOR EEN INTERN VERDEELD COLLEGE OF EEN DOOR TEGENSTELLINGEN VERLAMDE MINISTERRAAD. DE POLITIEK VERANTWOORDELIJKE BESTUURDERS KIEZEN VOOR EEN ‘KAASSCHAAF’ WANNEER ZIJ GEEN POLITIEKE KEUZE KUNNEN MAKEN. Uitslag poll eigenapeldoorn.nl Ik ga niet stemmen 5% 18% GroenLinks Lijsttrekker Detlev Cziesso 4% ChristenUnie Lijsttrekker Paul Blokhuis 15% Leefbaar Apeldoorn Lijsttrekker Wim Willems 2% VVD Lijsttrekker Anja Prins 13% SGP Lijsttrekker Henk van de Berge 1% PVDA Lijsttrekker Marga Jonkman 9% PSA Lijsttrekker Bonnie ten Damme 1% Gemeentebelangen Lijsttrekker Ben Hendrikse 5% Hart voor Apeldoorn/OPA Lijsttrekker Derk Munnik 5% D66 Lijsttrekker Olaf Prinsen 20% CDA Lijsttrekker Nathan Stukker Top 5 politici van Eigen! Ondernemer 1 1 3 4 5 CDA, Nathan Stukker D66, Olaf Prinsen VVD, Anja Prins GroenLinks, Detlev Cziesso ChristenUnie, Paul Blokhuis Seniorenpartij (VSP) Lijsttrekker Hans Weevers – Partij voor de Dieren Lijsttrekker Harry Voss 0% 2% Tekst: Peter Eemsing FEBRUARI 2014 15
© Copyright 2025 ExpyDoc