Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
i.s.m. OpleidingsCentrum Hout
Hout4.3
Houten vloerbekledingen
Redactie
Hoofdredacteur
Arch. Edwin De Ceukelaire
ISO
9001
M
STE
SY
CERT
IF
Redac tiecomité
UALIT
DQ
Y
IE
BCCA
Alex Dierickx, André De Potter, André Van de Velde, Bart De Waele,
Bernard Despiere, Christof Termote, Dirk Watthé, Etienne Moernaut,
Filip François, Jeroen Doom, Karel De Groote, Patrick Coene, Paul
Delcour, Philip Deltour, Silveer De Dobbelaere, Yvo Borry, Patrick Van
den Reeck
Ta a l a d v i e s
© Fonds voor Vakopleiding in de
Bouwnijverheid, Brussel, 2014
Alle rechten van reproductie, vertaling
en aanpassing onder eender welke vorm,
voorbehouden voor alle landen
Karel De Groote
Terminologie
André Van de Velde
T e k e n i n g e n e n i l l u s t r at i e s
D/2014/1698/09
Paul Delcour en Philip Deltour
Voorwoord
Houten
vloerbekledingen
Voorwoord
Het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (fvb-ffc Constructiv) kreeg de afgelopen jaren steeds meer
vragen naar een degelijk naslagwerk voor de schrijnwerker of de timmerman.
Hoewel er heel wat boeken over hout en houtbewerking bestaan, is dit werk een niet te missen aanvulling: het
geeft enerzijds een overzicht van de hedendaagse producten, technieken en toepassingen, én sluit anderzijds
aan bij de al bestaande beroepsprofielen die stap voor stap omgezet worden in opleidingsprogramma’s. Ook
nieuwe ontwikkelingen in het opleidingslandschap (het stijgende belang van de bijscholing van de arbeiders,
de invoering van het modulaire beroepsonderwijs, e.a.) maakten de opmaak van een nieuw handboektype
noodzakelijk.
Vele slimme mensen met slimme handen hebben met dit werk een onschatbare bijdrage geleverd om het
vakmanschap in ons land op een hoger peil te brengen. Dit handboek richt zich dan ook tot iedereen die
het vak onder de knie wil krijgen. In bevattelijke taal en in een sterk visuele stijl worden alle aspecten van het
beroep in de kleinste bijzonderheden omschreven en uitgelegd.
De lezer zal er een schat aan informatie in vinden, de opleider wordt een handleiding aangereikt die hem
toelaat alle aspecten van het beroep aan te leren.
Bij de samenstelling van de werkgroep was de inbreng van o.a. de beroepsorganisaties van doorslaggevend
belang. Alleen zo kan immers een brug worden geslagen tussen het opleidingsveld en de realiteit van
werkvloer of bouwplaats.
Veel leesplezier en vooral succes!
Robert Vertenueil
Voorzitter fvb-ffc Constructiv
3
Houten
vloerbekledingen
Voorwoord
ABSTRACT
ABSTRACT
Dit deel van het Modulaire Handboek Hout handelt over houten vloerbekledingen. Dit naslagwerk
bevat een overzicht van de verschillende types houten vloerbedekking die toegepast worden, de
legpatronen die gebruikt worden en de materialen waarmee een parketplaatser te maken krijgt. Tevens
worden alle stappen van de plaatsing, de afwerking en het onderhoud van een houten vloerbekleding
onder de loep genomen. Zo biedt dit handboek een volledig overzicht van de praktische kennis die
een parketplaatser moet bezitten.
In een eerste hoofdstuk wordt kort geschetst hoe de parketvloer ontstaan is. In het tweede hoofdstuk
volgt een overzicht van de verschillende soorten houtachtige vloerbedekkingen die kunnen
voorkomen, met hun voor- en hun nadelen. De waaier aan mogelijke legpatronen komt aan bod in het
derde hoofdstuk.
In het vierde hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de eigenschappen van de materialen: de esthetische
en technische eigenschappen van de gebruikte houtsoorten, de eigenschappen van de verschillende
ondergronden waarop het parket wordt aangebracht en de soorten lijmen die gebruikt kunnen
worden.
In het vijfde hoofdstuk, dat handelt over de verschillende stappen bij de plaatsing, wordt duidelijk
dat ook hier verschillende technieken en toepassingen beschikbaar zijn. Na de plaatsing worden in
hoofdstuk 6 de afwerkingentechnieken in detail bekeken: van schuren tot opstoppen, kleuren en de
verschillende randafwerkingen.
In een zevende hoofdstuk wordt het handboek afgesloten met richtlijnen voor het onderhoud van
laminaat en geboende, geoliede of geverniste houten vloerbekledingen.
4
Inhoud
Houten
vloerbekledingen
Inhoud
1. Algemeen�������������������������������������������������������������������������7
1.1. Ontstaan�������������������������������������������������������������������������������7
1.2. Omschrijving���������������������������������������������������������������������7
1.3. Tendensen���������������������������������������������������������������������������8
2. S oorten houten
vloerbedekking��������������������������������������������������9
2.1. Massief houten vloerbedekking�������������������������10
2.1.1. Plankenvloer����������������������������������������������������������10
2.1.2. Parket������������������������������������������������������������������������10
2.2. Samengestelde houten vloerbedekking������14
2.2.1. Meerlagig parket��������������������������������������������������14
2.2.2. Houtfineervloer����������������������������������������������������15
2.3. Vloerbedekking op basis van houtachtige
materialen������������������������������������������������������������������������16
2.3.1. Kurk����������������������������������������������������������������������������16
2.3.2. Bamboe vloerbedekking����������������������������������16
2.3.3. Laminaat������������������������������������������������������������������17
3. Legpatronen����������������������������������������������������������19
3.1. Soorten legpatronen�������������������������������������������������19
3.2. Sluitranden����������������������������������������������������������������������22
4. Materialen����������������������������������������������������������������23
4.1. Houtsoorten�������������������������������������������������������������������23
4.1.1. Esthetische kenmerken�������������������������������������24
4.1.2. Technische kenmerken�������������������������������������25
4.2. Ondergrond��������������������������������������������������������������������27
4.2.1. Eisen gesteld aan de ondergrond����������������27
4.2.2. Soorten ondergrond������������������������������������������29
4.3. Lijmen���������������������������������������������������������������������������������32
4.3.1. Soorten lijmen������������������������������������������������������32
5. Plaatsing���������������������������������������������������������������������37
5.1. Voorbereiding����������������������������������������������������������������37
5.1.1. Bepalen van de legrichting�����������������������������37
5.1.2. Bepalen van de uitzettingsvoeg�������������������38
5.2. Controle van de plaatsingsvoorwaarden�����39
5.2.1. De controlelijst������������������������������������������������������39
5.2.2. Uit te voeren metingen�������������������������������������39
5.3. Opslag en conditionering��������������������������������������43
5.4. Optimaliseren van de ondergrond�������������������44
5.4.1. Voorstrijken�������������������������������������������������������������44
5.4.2. Egaliseren����������������������������������������������������������������44
5.4.3. Uitlijnen en uitzetten������������������������������������������45
5.5. Plaatsingstechnieken������������������������������������������������48
5.5.1. Zwevende plaatsing�������������������������������������������49
5.5.2. Genagelde plaatsing�����������������������������������������53
5.5.3. Gelijmde plaatsing����������������������������������������������57
5.5.4. Gelijmde en genagelde plaatsing����������������48
5.6. Bijzondere toepassingen����������������������������������������61
5.6.1. Vloerverwarming�������������������������������������������������61
5.6.2. Vochtige ruimten�������������������������������������������������62
6. Afwerking������������������������������������������������������������������63
6.1. Schuren������������������������������������������������������������������������������63
6.1.1. Specifieke schuurmachines�����������������������������64
6.1.2. Schuurpapier���������������������������������������������������������65
6.1.3. Schuurrichting en schuurgangen����������������65
6.2. Opstoppen.����������������������������������������������������������������������67
6.3. Oppervlaktebehandeling���������������������������������������67
6.3.1. Kleuren���������������������������������������������������������������������68
6.3.2. Beschermingslaag�����������������������������������������������68
6.3.3. Veiligheidsvoorschriften�����������������������������������72
6.4. Randafwerking��������������������������������������������������������������74
6.4.1. Plinten�����������������������������������������������������������������������75
6.4.2. Profielen�������������������������������������������������������������������76
6.4.3. Eind- en tussendorpels��������������������������������������76
6.4.4. Rozetten�������������������������������������������������������������������76
6.4.5. Opvulkit��������������������������������������������������������������������76
7. Onderhoud��������������������������������������������������������������77
7.1. Geboende houten vloerbedekking�����������������77
7.2. Geoliede houten vloerbedekking���������������������78
7.3. Geverniste houten vloerbedekking�����������������79
7.4. Laminaat����������������������������������������������������������������������������79
8. Verklarende woordenlijst�������81
9. Bijlagen��������������������������������������������������������������������������83
5
1 ALGEMEEN
Houten
vloerbekledingen
1 ALGEMEEN
1.1Ontstaan
BDS-Meister
Vloerbedekking uit houten planken bestaat al sinds de mens hout
bewerkt. Lange tijd werden vloerdelen van verschillende afmetingen
gewoon naast elkaar op de ondergrond vastgemaakt, zonder
onderling met elkaar te verbinden. Ze vormden op die manier
beloopbare oppervlaktes.
Doorheen de jaren zijn de toepassingen geëvolueerd. Door het
schaven van het bovenvlak en het gebruik van profileringen kwam
men tot parket. Deze evolutie heeft zich verder ontwikkeld tot
legpatronen en stroken in verschillende breedtes. Er worden ook
stroken en motieven in panelen vervaardigd en de verkrijgbare
figuraties zijn zo goed als onbeperkt.
Canadees esdoorn en Amerikaans noten
Woca
Maar niet alleen de esthetische waarde van een parket is belangrijk.
Parket voelt comfortabel warm aan, is gemakkelijk te onderhouden
en te renoveren.
Voor mensen met allergieën is een parketvloer een ideale
vloerbekleding.
1.2.Omschrijving
De benaming “houten vloerbedekking” omvat tal van bevloeringen,
waarbij het hout als grondstof is verwerkt.
Eurotunnel London
De veelzijdigheid in toepassingsmogelijkheden is een extra troef. Zo
kan bijvoorbeeld aan het hout nog een bijkomende tint gegeven
worden. Het parket is dan perfect in harmonie met de andere delen
van het interieur.
Parket wordt niet alleen gebruikt in woon- en slaapkamers maar ook
in winkelruimten, sporthallen enz.
7
Houten
vloerbekledingen
1 ALGEMEEN
1.3.Tendensen
Diligno
Ingebouwde verlichting
8
Een nieuwe trend is om oude vloeren of kasteelvloeren te
combineren met een hedendaags interieur. De oude vloeren worden
soms nagebootst door het opvullen van de knoesten of barsten in
een andere kleur dan de oorspronkelijke houtkleur.
Brede planken, al dan niet gekalkt of gekleurd, worden ook steeds
meer in het interieur geïntegreerd. Om de vloerbedekking een
bijkomend accent te geven, kunnen bijkomende accessoires zoals
verlichting ingewerkt worden of men maakt bewust de overgang
naar een ander materiaal zoals tegels of gepolierd beton. De laatste
jaren zijn er vooral binnen de houtachtige vloerbedekkingen enkele
opmerkelijke evoluties. Enerzijds is er de opmars van de bamboe
vloerbedekking en anderzijds de laminaten die de structuur en
het uitzicht van massief hout steeds meer benaderen. Binnen de
afwerking is vooral het oliën de nieuwe trend.
2 Soorten houten vloerbedekking
Houten
vloerbekledingen
2 Soorten houten vloerbedekking
We onderscheiden drie groepen:
•• massief houten vloerbedekking
•• samengestelde houten vloerbedekking
•• vloeren op basis van houtachtige materialen
De benamingen en de samenstelling van de verschillende soorten
houten vloerbedekkingen zijn strikt vastgelegd in normen en
technische goedkeuringen. We spreken van massief houten
vloerbekleding als het hout na plaatsing een minimum dikte heeft
van 6 mm.
Al deze normen worden gedefinieerd in een Europese norm,
uitgegeven door het CEN (Comité Européen Normalisation).
Deze norm is terug te vinden in “classificatie van de houten
vloerbedekking” (bron TV 218 WTCB).
Volgens de Europese normalisatie worden er acht types houten
vloerbedekkingen onderscheiden.
••
••
••
••
••
••
••
••
Plankenvloer uit naaldhout
Plankenvloer uit loofhout
Mozaïekparket (met en zonder afwerking)
Lamparket
Parket met tand en groef
Kopshouten vloer
Meerlagig parket
Houtfineervloer
Vloerbedekking uit houtachtige materialen zoals kurk, bamboe
en laminaat worden hierin niet opgenomen, hoewel er een sterke
overeenstemming bestaat wat betreft prestaties en plaatsing.
9
Houten
vloerbekledingen
2 Soorten houten vloerbedekking
2.1. Massief houten vloerbedekking
Massief houten vloerbedekking bestaat uit één laag massief hout
met een minimum dikte van 6 mm na plaatsing. Binnen de massief
houten vloerbedekkingen heb je plankenvloeren en parketten.
BDS-Rakelboom
2.1.1.Plankenvloer
Een plankenvloer is een dragende vloer uit massieve planken die
zich meestal op de houten balklaag of vloerbalken van een gebouw
bevindt.
Plankenvloer wordt hoofdzakelijk genageld, maar kan ook gelijmd
worden. Een zwevende plaatsing is ook mogelijk maar we raden dit
af omwille van het werken van het hout. We noemen plankenvloeren
bestaande uit extra brede massieve planken ook kasteelvloeren.
Afmetingen
Dikte (mm): 14 - 34
Breedte (mm): 80 – 200
Lengte (m): 1,5 – 6
De planken worden onderling met tand en groef verbonden om het
doorbuigen van de plankenvloer te voorkomen. Aan de randen van
de planken kan een afschuining voorzien zijn (chanfrein, mussenbek).
De plankenvloer wordt meestal op kamerlengte, dwars op de balken
in stroken geplaatst.
Plankenvloer
DW
Bij een uitvoering van een dragende vloer op een houten balklaag
staat de dikte van de planken in evenredigheid tot de afstand tussen
de balken of de lambourdes. De planken moeten een minimale
dikte van 18 mm hebben om de zelfdragende functie van de vloer
te garanderen. Ideaal is een dikte van 22 mm en een afstand tussen
de balken of lambourdes van 400 mm hart op hart gemeten. De
plankenvloer kan dubbelzijdig gebruikt worden als vloer en plafond.
2.1.2.Parket
Detail plank
Parket is een verzamelnaam voor verschillende uitvoeringen van
meestal niet-zelfdragende vloerbedekkingen bestaande uit een
aantal massieve houten elementen die al dan niet met elkaar
verbonden worden. Ook een aantal samengestelde houten
vloerbedekkingen vallen onder de noemer parket.
Het verschil tussen een plankenvloer en parket met tand en groef is
niet altijd even duidelijk. Het onderscheid kan worden gemaakt op
basis van de breedte van de elementen. Bij parket met tand en groef
zijn de planken maximum 110 mm breed, terwijl plankenvloeren
breder kunnen zijn. Plankenvloeren hebben ook ruimere
fabricagetoleranties.
10
2 Soorten houten vloerbedekking
Houten
vloerbekledingen
Herrebaut
Parket met tand en groef
Parket met tand en groef wordt ook strokenparket genoemd. Het
verschil met een plankenvloer is vooral theoretisch. De maximum
breedte van parket met tand- en groef is 110 mm. Wanneer de
breedte meer bedraagt, spreken we van een plankenvloer. De tand
en groef voorkomen het wisselen tussen de planken onderling.
Parketvloeren met tand en groef kunnen zowel genageld, gelijmd
als zwevend gelegd worden. De zwevende plaatsing wordt in de
realiteit minder toegepast omwille van het werken van het hout.
Parket met tand en groef
Afmetingen
Dikte (mm): 8 -30
Breedte (mm): 40 – 110
Lengte (m): 0,25 - 2
WTCB - TV218
Parket met tand en groef
Het parket wordt opgebouwd uit parallel naast elkaar geplaatste
stroken die rondom of op de lange kanten voorzien zijn van een tand
en groef. De randen kunnen afgeschuind zijn. Het afschuinen heeft
als voordeel dat wanneer planken krimpen de voeg die dan ontstaat
minder opvalt.
11
Houten
vloerbekledingen
2 Soorten houten vloerbedekking
Parketschool
Lamparket of tapijtparket
Lamparket is een massief parket opgebouwd uit naast elkaar
geplaatste stroken die samen een motief vormen. De lamellen zijn
niet voorzien van een tand en groef. Deze parketvloeren zijn niet
zelfdragend. Het lamparket wordt genageld en/of gelijmd op een
dekvloer of een houten ondervloer.
Afmetingen
Dikte (mm): 6 -10
Lamparket of tapijtparket
Breedte (mm): 40 – 160
Lengte (m): 0,25 – 2
Herrebaut Parket
De combinatie van een houten ondervloer met een lamparket
creëert een heel stabiel systeem dat de werking van de lamellen
beperkt, zeker bij brede stroken. De legpatronen zijn bij deze vorm
van parket eindeloos. Veel voorkomende motieven zijn visgraat,
Hongaars punt, strokenparket en dambord. Ook samengestelde
decoratieve panelen zijn gemakkelijk uitvoerbaar.
Decoratief paneel
Diligno
Mozaïekparket
Deze parketvorm bestaat uit kleine lamellen hout die volgens
een mozaïekmotief bij elkaar zijn gebracht. Op hun beurt worden
ze tegendraads samengevoegd tot vierkante panelen waardoor
een dambordeffect ontstaat. Een mozaïekparket kan zowel voor
ondervloer als voor parket gebruikt worden. De plaatsing gebeurt
voornamelijk door het verlijmen op een dekvloer.
Afmetingen
Mozaïekparket
Dikte (mm): 6 -10
Breedte (mm): 18 – 28
Lengte (m): 0,1 – 0,16
De geprefabriceerde elementen worden samen gehouden door
geperforeerd papier of een netwerk van gevlochten lijmdraad.
12
2 Soorten houten vloerbedekking
Houten
vloerbekledingen
Prepark Akazie gedaempft - Raekelboom
Lamel op kant parket
Een variante op het mozaïekparket is de lamel op kant vloer, waarbij
de smalste kant van de lamel op de ondergrond wordt verlijmd.
Afmetingen
Dikte (mm): 20 -22
Breedte (mm): 8
Lengte (m): 0,12 – 0,16
Lamel op kantparket
Net zoals bij mozaïekparket kunnen de lamellen op voorhand
onderling verbonden worden, waardoor de plaatsingstijd aanzienlijk
wordt versneld. Dit type vloerbedekking is meestal goedkoper dan
een kopshouten vloer, het verlijmen is gemakkelijker en deze vloer
heeft een grote slijtweerstand, wat vooral interessant is bij veel
belopen ruimtes.
Skyline - SDD
Kopshouten parket
Een kopshouten vloer is samengesteld uit naast elkaar geplaatste
blokjes massief hout, waarvan de vezelrichting loodrecht op de
ondervloer en het bovenvlak staat. Het loopvlak bestaat hierdoor
volledig uit kopshout. Deze vloerbedekking wordt gelijmd op een
dekvloer of houten ondergrond.
Afmetingen
Dikte (mm): 10 -100
Breedte (mm): 25 – 150
Lengte (m): 0,025 – 0,15
Kopshouten Parket
De blokjes worden samengebracht tot geprefabriceerde elementen
die samen worden gehouden door geperforeerd papier of een
netwerk van gevlochten lijmdraad. De werking van kopshout is
groter dan bij langshout. Hierdoor moeten we meer aandacht
besteden aan het bepalen van de uitzetvoeg. Het grote voordeel van
deze vorm van parket is de hoge slijt- en indrukweerstand. Daardoor
is het heel geschikt voor intensief gebruikte ruimtes.
13
Houten
vloerbekledingen
2 Soorten houten vloerbedekking
2.2. Samengestelde houten vloerbedekking
In tegenstelling tot de massief houten vloerbedekking is deze
vloerbedekking opgebouwd uit twee of meer lagen hout of
houtvezelplaat. Het betreft meestal afgewerkte, legklare stroken of
samengestelde elementen. Bij samengestelde houten vloerbekleding
onderscheiden we twee soorten:
•• meerlagig parket met een toplaag van massief hout van
minimum 2,5 mm na plaatsing,
•• houtfineervloer afgewerkt met een fineerlaag van minder
dan 2,5 mm.
Raekelboom
Meerlagig parket
2.2.1. Meerlagig parket
Meerlagig parket is opgebouwd uit verschillende lagen met als
zichtbaar oppervlak een massief houten toplaag van minimum
2,5 mm dikte na plaatsing. De onderlaag bestaat uit plaatmateriaal
(spaanplaat, MDF, HDF, multiplex, blokplaat, ...) of verschillende lagen
naaldhout (vuren, grenen, dennen, ...). Soms wordt onderaan nog een
tegenlaag aangebracht om eventueel kromtrekken op te vangen.
Afmetingen
Dikte (mm): 8 - 30
Breedte (mm): 90 - 200
Lengte (m): 0,3 – 2,4
DW
Opbouw meerlagig parket
Het meerlagig parket is voorzien van een tand en groef en kan, mits een
dikte van minimum 18 mm, zelfdragend gebruikt worden. Afhankelijk
van de soort onderlaag kan het zowel genageld, zwevend als gelijmd
geplaatst worden. Inmiddels wordt ook bij meerlagig parket het
kliksysteem toegepast waardoor de plaatsing sterk is vereenvoudigd.
De toplaag van 2,5 mm massief hout laat toe het parket 2 tot 3 maal
te herschuren.
14
2 Soorten houten vloerbedekking
Houten
vloerbekledingen
2.2.2.Houtfineervloer
De houtfineervloer bestaat uit dezelfde opbouw als het meerlagig
parket maar heeft een toplaag massief hout waarvan de dikte
minder dan 2,5 mm bedraagt. De sterkte van deze vloer wordt niet
bepaald door de sterkte van de slijtlaag van het hout zoals bij andere
parketsoorten, maar wel door de sterkte van de onderlaag of drager.
Die drager bestaat meestal uit een waterwerende MDF (Medium
Density Fiberboard) of uit HDF ( High Density Fiberboard).
Afmetingen
Dikte (mm): 8 - 30
Breedte (mm): 80 - 250
Lengte (m): 0,9 en meer
De fineervloeren zijn meestal voorzien van een tand- en
groefverbinding en worden met een afgewerkte toplaag
afgeleverd. De plaatsing kan net zoals bij het meerlagig parket,
genageld, gelijmd of zwevend gebeuren. Achteraf herschuren is bij
fineervloeren niet mogelijk. Fineervloeren kunnen ook verkregen
worden met een rugzijde van kurk. Deze panelen hebben een goede
geluiddempende en isolerende eigenschap.
15
Houten
vloerbekledingen
2 Soorten houten vloerbedekking
2.3. Vloerbedekking op basis van houtachtige
materialen
Naast de opgenoemde houten vloerbedekkingen bestaan ook
vloerbedekkingen op basis van houtachtige materialen. De toplaag
bestaat bij deze producten niet uit massief hout maar leunt door zijn
materiaal of uitzicht daar nauw bij aan. Deze producten worden niet
als parket beschouwd.
Kurkfabriek Van Avermaet
2.3.1.Kurk
Kurk wordt gewonnen uit de kurkeik die voorkomt in de westelijke
Middellandse Zeelanden en langs de Atlantische kust van NoordAfrika. De boom wordt ontdaan van zijn bast of schors die na 9 jaar
weer volledig aangegroeid is. Een kurkeik kan de leeftijd van 200
jaar bereiken, wat betekent dat tot 20 maal kan geoogst worden. Dit
maakt van kurk een zeer ecologisch natuurproduct.
Kurk is verkrijgbaar in samengestelde panelen die opgebouwd zijn
uit een top- en onderlaag uit kurk en een tussenlaag uit MDF, HDF of
spaanplaat. Daarnaast zijn er ook kurktegels die naast vloerbedekking
vaak gebruikt worden als muurbekleding. De tegels hebben een
dikte van 2 tot 4 mm.
Deze vloerbedekking wordt zowel gelijmd als zwevend geplaatst.
Kurkvloer
Kurk bestaat uit miljoenen cellen die elk apart functioneren als kleine
geluid- en warmte-isolatoren. Ze absorberen druk en schokken,
wat kurk veerkrachtig maakt. Door telkens zijn oorspronkelijke vorm
weer aan te nemen is een kurkvloer bestand tegen zware belasting.
Deze unieke eigenschappen maken de kurkvloer geluiddempend,
veerkrachtig en warmtegeleidend.
SDD
2.3.2. Bamboe vloerbedekking
Een speciale soort van vloerbedekking zijn de bamboevloeren.
Bamboe is een soort snelgroeiend reuzengras waarvan de stengel
een houtachtige samenstelling heeft. Door zijn natuurlijke
groeistructuur heeft deze vloer een aparte uitstraling.
Bamboe heeft een aantal belangrijke eigenschappen: het is
hard, stabiel, slijtvast en is ook niet onderhevig aan rotting en
temperatuurschommelingen, waardoor het ook geschikt is voor
vochtige ruimtes zoals de badkamer.
Bamboe vloerbekleding
16
Bamboeparket is te verkrijgen in diverse soorten, zoals massief parket
met tand- en groef, lamparket, enz.
Bamboe wordt zowel genageld, gelijmd als zwevend geplaatst. Bij
een gelijmde plaatsing is de keuze van een sterke lijm heel belangrijk.
In de bamboeproducten zitten er altijd kleurnuances. Het is dus aan
te raden bij het leggen van het parket de stroken te mengen. Zo krijg
je een optimale verdeling van de kleur.
2 Soorten houten vloerbedekking
Parador
1
Houten
vloerbekledingen
2.3.3.Laminaat
Dit type vloerbedekking wordt vaak in één adem genoemd met
parket, maar omdat de bovenlaag niet uit hout bestaat, maar uit
kunststof, kunnen we hier niet spreken van parket.
2
3
De basis samenstelling bestaat uit vier lagen.
4
Samenstelling laminaat
1. De overlay bestaat uit een laag van doorzichtig kunsthars. Het is
deze laag die de slijtweerstand van het laminaat bepaald.
2. De decorlaag is het vel papier waarop het finale uitzicht is
geprint. De print op de decorlaag kan zowel een houtimitatie zijn
met of zonder nerf, steenimitatie of een fantasietekening.
3. De tussenlaag is de drager van het laminaat en zorgt voor
de stevigheid. De tussenlaag kan bestaan uit MDF, HDF of
spaanplaat. Hoe harder de drager is, hoe minder snel de toplaag
slijt.
4. De onderlaag wordt soms ook tegenlaminaat genoemd.
Deze laag zorgt ervoor dat de vloer stabiel blijft en niet gaat
kromtrekken. De onderlaag isoleert ook de andere lagen tegen
vocht uit de ondervloer.
Steeds meer wordt een soepele onderlaag als extra laag onderaan
het laminaat aangebracht.
Een voordeel van laminaat is dat het gemakkelijk en snel plaatst,
zeker bij het gebruik van kliksystemen.
Er bestaan twee manieren om laminaatvloeren te maken:
•• HPL-methode (High Pressure Laminates): verschillende lagen
kraftpapier die op zeer hoge temperatuur (90°C) en onder
hoge druk (minimum 7N/mm²) doordrenkt worden met
polymeriserende harsen.
•• DPL-procede (Direct Pressure Laminate): hierbij is er vaak maar
één, uitzonderlijk twee of drie, lagen papier die op elkaar geperst
worden bij een veel lagere temperatuur en druk. Door het
persen worden de kunstharsen in de melamine geactiveerd, die
zorgen dan voor de verlijming van het laminaat. Het laminaat dat
volgens deze methode wordt gemaakt wordt ook melaminelaminaat genoemd.
17
3 Legpatronen
Houten
vloerbekledingen
3 Legpatronen
Valère
Houten vloerbekleding kent een grote diversiteit aan legpatronen.
Het in stroken leggen is nog steeds één van de meest voorkomende
vormen. Als je geen vloer met doorlopende rechte stroken wil,
kan je kiezen voor de plaatsing volgens een specifiek motief. De
meest voorkomende zijn blokrecht, Hongaarse punt en visgraat.
Door de moderne technologieën is het tegenwoordig mogelijk
om elk gewenst patroon machinaal te produceren. Sommige
zijn hierdoor enkel in panelen te verkrijgen. In meer exclusieve
parketvloeren worden ook banden, biezen en figuren verwerkt in het
vloeroppervlak.
Legpatroon in het parket
3.1. Soorten legpatronen
Diligno
Stroken (recht of diagonaal)
Bij dit legpatroon wordt de vloer opgebouwd uit planken van 40
tot 110 mm breedte die in de lengte, breedte of diagonaal worden
geplaatst. Het is mogelijk dat de breedtes door elkaar worden
gebruikt men spreekt dan van Oude Vlaamse stijl of Bourgogne. Bij
de plaatsing kan geopteerd worden voor regelmatig of onregelmatig
verspringen van de kopse voegen.
CT
Oude Vlaamse Stijl “Bourgogne”
Regelmatige kopse voegenOnregelmatige kopse voegen
19
Houten
vloerbekledingen
3 Legpatronen
Diligno
Blokpatroon (recht of diagonaal)
Het blokpatroon recht is te vergelijken met het motief van het
mozaïekparket. Het verschil schuilt in de grotere vierkanten waarbij
de lengte van de plankjes kan variëren tussen 200 en 350 mm.
CT
Blokpatroon
Blokpatroon
Raekelboom
Visgraatpatroon
Het visgraatpatroon is opgebouwd uit stroken van gelijke
afmetingen. De lengte van de plankjes is altijd gelijk aan een aantal
keer de breedte. De plankjes hout van ongeveer 300 mm worden
worden onder een hoek van 45° ten opzichte van elkaar geplaatst.
CT
Visgraat enkel
Raekelboom -Variop. Buche ged
Visgraat dubbel
20
Visgraat enkel
Visgraat dubbel
3 Legpatronen
Houten
vloerbekledingen
Braboparket
Hongaarse punt
Hongaarse punt wordt dikwijls verward met visgraat. Het verschil is
dat de vloerdelen in een schuine hoek tegen elkaar aan vallen.
CT
Hongaarse punt
Hongaarse punt
Paneelpatronen
Hierna volgt een selectie van patronen die door hun specifieke
samenstelling minder voorkomen maar nog steeds worden
toegepast. Veel motieven komen uit Frankrijk wat ook blijkt uit
hun benaming. Deze patronen zijn meestal enkel in paneelvorm
verkrijgbaar.
CT
Versailles
Loire
Chateau
Dambord
Vlecht
Rhone
Empire
Dampierre
Chantilly
21
Houten
vloerbekledingen
3 Legpatronen
3.2.Sluitranden
Sluitranden zijn stijlvolle afwerkingen rondom het in patroon
geplaatste parket. We gebruiken ze om het motief van het parket
niet te moeten onderbreken. Ze vangen eventuele verschillen, zoals
haaksheid, lengte en breedte van het vloeroppervlak op.
Raekelboom
Band
De band wordt rond het in patroon geplaatste parket aangebracht.
Ze wordt vaak van het parket gescheiden door een bies. De
houtsoort is meestal donkerder dan die van de patroonvloer.
Band
Bies
Een bies is een houten latje van ongeveer 10 mm breed dat zich
tussen de band en het in patroon geplaatste parket bevindt. De
houtsoort van de bies en van de patroonvloer hebben meestal een
contrasterende kleur. Omwille van zijn donkere kleur wordt vaak
Wengé gebruikt.
Bies
MP kreativ Vogue
Bies, dubbele band en staande sluitrand
22
Bies, dubbele band en staande sluitrand
Bij deze klassieke afwerking bestaat de buitenste band uit haaks
op de band geplaatste latjes. De latjes hebben meestal dezelfde
afmeting als de patroonvloer. De sluitrand wordt door een dubbele
band gescheiden van de bies.
4 Materialen
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
4.1.
Houtsoorten
Voor houten vloerbedekkingen gebruiken we diverse soorten naalden loofhout. Algemeen kan je aannemen dat loofhout het meest
gebruikt wordt bij parket en naaldhout bij plankenvloer.
De keuze voor hout heeft een aantal belangrijke voordelen:
•• creatieve mogelijkheden
•• isolerende eigenschappen (thermisch, akoestisch)
•• hoge dimensionale stabiliteit
•• licht van gewicht
•• hoge weerstand tegen externe belastingen
•• hygiënisch
•• warme uitstraling
•• milieuvriendelijk materiaal
De laatste jaren is het aanbod aan houtsoorten voor houten
vloerbedekkingen sterk toegenomen. Dit leidt ertoe dat het soms
moeilijk is om de meest geschikte houtsoort te kiezen. Bij de keuze
zijn de esthetische kenmerken zoals kleur en tekening belangrijk voor
de integratie in het interieur. Daarnaast hebben ook de dimensionale
stabiliteit, slijtweerstand, hardheid en eventueel de buigsterkte een
belangrijke invloed op de keuze.
Meest gebruikte houtsoorten voor houten vloerbedekkingen
Naaldhout
Verkeer
Grenen
Lorken
Oregon
Vuren
Yellow-pine
II
II
II
III
II
Loofhout
Verkeer
Afzelia
Eiken (Europees)
Eiken (Amerikaans)
Esdoorn (Amerikaans)
Essen
Iroko
Merbau
Kersen
Padoek
Teak
Wengé
I
I/II
I/II
I/II
I/II
II
I
II
II
II
I
Volumieke massa
(gem. kg/m3)
500
600
550
450
540
Volumieke massa
(gem. kg/m3)
800
700
750
650
700
650
800
600
750
650
850
23
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
4.1.1. Esthetische kenmerken
Kleur
Elke houtsoort heeft zijn eigen natuurlijke kleur. De kleuren van het
hout variëren van lichtgeel grenenhout over bruinrood Afzelia tot
bruinzwart Wengé. Binnen dezelfde houtsoort kunnen nog grote
kleurvariaties ontstaan. Deze kleurverschillen kunnen veroorzaakt
worden door:
••
••
••
••
••
aanwezigheid van inhoudsstoffen in het hout,
groeiringen,
nerven (draad),
tekening in het hout (figuraties),
spint- en kernhout.
Alle houtsoorten kunnen onder invloed van UV-stralen na verloop
van tijd nog sterk van kleur veranderen.
Kleurveranderingen
Herrebaut
Tekening
De houttekening wordt vaak bepaald door de zaagwijze. Zo geeft
op kwartier gezaagd hout een vrij uniforme streeptekening (bij eiken
een duidelijke spiegeltekening) terwijl op dosse gezaagd hout een
vlamtekening weergeeft.
Kwartiers gezaagde eik
24
Dosse gezaagde eik
4 Materialen
Houten
vloerbekledingen
NV Trap
Kwasten
Kwasten zijn natuurlijke afwijkingen in het hout. De diameter
en het aantal bepalen in sterke mate het uitzicht van de houten
vloerbedekking. Ze zijn ook een belangrijke factor bij de
kwaliteitsbepaling en het sorteren van de planken. Losse kwasten zijn
bij voorkeur niet toegelaten bij een houten vloerbedekking.
Kwasten in vloerbedekking
4.1.2. Technische kenmerken
Dimensionale stabiliteit
De dimensionale stabiliteit wordt bepaald door de
volumeverandering die het hout ondergaat bij een wijziging van
het houtvochtgehalte. Voor het houtvochtgehalte in evenwicht
komt met het binnenklimaat gaan verschillende factoren zoals
het vochtgehalte en de temperatuur het werken van het hout
beïnvloeden.
De dimensionale stabiliteit van de houten vloerbedekking kan
verbeterd worden door:
•• hout te drogen tot het gemiddelde vochtgehalte van een
normaal binnenklimaat. Een normaal binnenklimaat heeft een
luchtvochtigheid tussen 40 en 70% en de temperatuur bedraagt
de laatste 14 dagen meer dan 15°.
•• bij voorkeur kwartier gezaagd hout te gebruiken.
•• de breedte van de planken te beperken.
•• verlijmde plaatsing toe te passen.
•• de houten vloerbedekking te laten acclimatiseren in de ruimte
waar ze geplaatst zal worden.
•• de onderzijden van de vloerelementen van groeven te voorzien.
Slijtweerstand
De slijtweerstand is belangrijk voor de duurzaamheid van de houten
vloerbedekking en wordt voornamelijk bepaald door twee factoren.
De voornaamste factor is het afwerkingproduct dat een extra,
beschermende laag op het hout vormt. Wanneer de afwerking
uit een filmvormend vernis bestaat, is de slijtsterkte van het
vernis doorslaggevend voor de slijtweerstand van de houten
vloerbedekking. Bij niet-filmvormende afwerking zoals boenen en
oliën is het de vooral de houtsoort die de slijtweerstand bepaalt.
25
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
De tweede factor, de slijtweerstand van hout, hangt samen met
de volumieke massa van de gebruikte houtsoort: hoe hoger de
volumieke massa, hoe slijtvaster het hout. Loofhout is daarom
meestal slijtvaster dan naaldhout.
De ruimte waarin de houten vloerbedekking moet geplaatst
worden, is een belangrijke parameter bij het bepalen van de vereiste
slijtweerstand. Naargelang de intensiviteit van het verkeer wordt de
slijtweerstand ingedeeld in drie klassen:
•• commerciële ruimte = klasse I
•• woning-leefruimte = klasse II
•• woning-slaapkamer = klasse III
(IND) wordt toegevoegd wanneer het hout meer voor industrieel
gebruik bestemd is.
Indrukweerstand en hardheid
De indrukweerstand (ponsweerstand) bepaalt in welke mate een
houten vloerbedekking bescherming biedt tegen onder andere
puntbelasting (bv. naaldhaken) en dynamische belasting (bv.
piano op wielen). In tegenstelling tot de slijtweerstand is hier
wel de hardheid van de houtsoort belangrijker dan de gebruikte
afwerking. Op een aantal uitzonderingen na mag aangenomen
worden dat houtsoorten met een hoge volumieke massa een
hoge indrukweerstand hebben. Loofhout biedt dan ook een betere
bescherming tegen indrukking dan naaldhout. De indrukweerstand
kan je meten op langshout en kophout. Het kopshout is meestal
harder. Dit maakt dat kopshouten parketvloeren heel geschikt zijn
voor intensief gebruikte ruimtes.
Buigweerstand en elasticiteit
Wanneer een houten vloerbedekking een zelfdragende functie heeft,
is een bepaalde buigweerstand van het hout nodig. Zo gaan de
planken niet doorbuigen tussen de balken.
Om te vermijden dat de planken bij een normale toepassing gaan
doorbuigen moeten we erop letten dat:
•• ze bevestigd zijn op een balkenlaag waarvan de balken
maximum 400 mm uit elkaar liggen,
•• de dikte van de houten vloerbedekking minimum 18 mm
bedraagt.
Voor bepaalde toepassingen, zoals sportvloeren, moet de vloer over
een bepaalde elasticiteit beschikken. Naast buigweerstand van de
houtsoort speelt ook de vloeropbouw hierbij een belangrijke rol.
26
4 Materialen
Houten
vloerbekledingen
4.2.Ondergrond
De ondergrond van een houten vloerbedekking kan uit verschillende
materialen bestaan. Er wordt overwegend op een dekvloer (chape)
gewerkt. Daarnaast kunnen ook andere ondergronden voorkomen:
betonvloeren, houten balklagen en droge dekvloeren.
4.2.1. Eisen gesteld aan de ondergrond
De ondergrond dient aan een aantal eisen te voldoen vooraleer je
van start kan gaan met de plaatsing van de houten vloerbedekking.
In hoofdstuk 5.2.2 wordt dieper ingegaan op de manier waarop
de controles kunnen worden uitgevoerd en wat de toegestane
toleranties of waarden zijn.
De belangrijkste eisen worden hieronder opgesomd.
Dimensionale karakteristieken
Dimensionale karakteristieken van de ondergrond hebben
een belangrijke invloed op het eindresultaat. Daarom stellen
we een aantal eisen die kunnen verschillen naargelang de
plaatsingstechniek. Zo zijn omwille van het bijna volledig overnemen
van de afwijkingen op het peil en de horizontaliteit van de
ondergrond de eisen bij een gelijmde plaatsing strenger dan bij een
zwevende plaatsing.
We onderscheiden volgende dimensionale karakteristieken:
Peil en horizontaliteit
Met horizontaliteit bedoelen we het waterpas liggen van de
dekvloer. Het peil van de ondergrond is het bovenste niveau van
de dekvloer. In een woning proberen we het peil van verschillende
vloerbedekkingen (vloerpas) op elkaar af te stemmen om
niveauverschillen te vermijden. Het peil van de ondervloer wordt
dus bepaald door de vloerpas van de woning min de dikte van de
houten vloerbedekking. Bij renovatie is dit niet altijd mogelijk en is
niveauverschil soms onvermijdelijk. Het verschil kan dan eventueel
met een dorpel of een overgangsprofiel opgevangen worden.
Vlakheid
De gestelde eisen aan de vlakheid van de ondergrond worden mee
bepaald door de plaatsingswijze van de houten vloerbedekking. De
vlakheid wordt gecontroleerd met een rechte lat. De afwijkingen
moeten binnen toegestane toleranties vallen.
Bij een ondergrond voor een genagelde plaatsing staan we een
grotere tolerantie toe dan bij een gelijmde plaatsing.
27
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
Tramex
Vochtigheidsmeter
Vochtgehalte
Eén van de belangrijkste eisen van de ondergrond voor een houten
vloerbedekking is dat ze voldoende en blijvend droog is. Wanneer
dat niet het geval is, kan het hout het vocht opnemen. Dat kan
ernstige gevolgen hebben: loskomen van de vloerbedekking,
vervorming van de planken, enz. Het is dan ook belangrijk de
nodige wachttijden te respecteren en altijd het vochtgehalte van
de ondergrond te controleren vooraleer van start te gaan met de
plaatsing. De vuistregel dat het aantal centimeter dikte van de
dekvloer gelijk is aan het aantal weken droogtijd is een richtlijn
maar biedt geen zekerheid. Het toelaatbare vochtgehalte is
verschillend, afhankelijk van de soort ondervloer. Zo zal het maximaal
toelaatbaar vochtgehalte bij anhydriet dekvloeren lager zijn dan bij
cementgebonden dekvloeren. Het vochtgehalte van de ondervloer
kan je op verschillende manieren meten. Naast het meten met een
elektronische vochtigheidsmeter wordt nog steeds veel gebruik
gemaakt van de calciumcarbidefles.
Valère
Mechanische karakteristieken
Naast dimensionale eisen moet de ondergrond ook aan een aantal
mechanische eisen voldoen. Zowel de sterkte van de dekvloer als de
oppervlaktecohesie zijn belangrijke factoren, vooral bij een gelijmde
plaatsing.
Sterkte
De ondergrond mag pas belast worden wanneer de dekvloer de
nodige druk- en buigsterkte heeft. Die sterkte wordt gehaald na een
voldoende lange uithardingsperiode. Aangezien de uithardingstijd
van de dekvloer meestal korter is dan de droogtijd is het in de
praktijk de droogtijd die het tijdstip van plaatsing zal bepalen.
Calciumcarbidefles
Oppervlaktecohesie
De oppervlaktecohesie van de ondergrond is belangrijk bij de
gelijmde plaatsing van een houten vloerbedekking. Zowel de
bovenlaag als de onderliggende lagen dienen een goede hechting
te vertonen. Een eerste indruk van de oppervlaktecohesie kan je
krijgen met een krastest.
Bij twijfelachtige kraspatronen kan je de oppervlaktecohesie bepalen
door een hechtingsproef te laten uitvoeren.
28
4 Materialen
Houten
vloerbekledingen
4.2.2. Soorten ondergrond
Dekvloeren
Chapevloeren zijn de meest voorkomende ondervloeren
in hedendaagse woningen. Ze worden samengesteld uit
een bindmiddel zoals cement of anhydriet, vulstoffen (zand,
toeslagstoffen,…), water en eventueel een aantal andere
hulpstoffen. In sommige gevallen voorzien we de dekvloer van
een wapeningsnet. De dekvloer wordt boven op een draagvloer
(betonvloer,…) gestort. Tussen de draag- en dekvloer kan je een
scheidings- of isolatielaag plaatsen.
Hechtende dekvloer
De opbouw kan op verschillende manieren worden uitgevoerd:
•• hechtend: dekvloer hecht aan de draagvloer,
•• niet hechtend: gewapende dekvloer is van de draagvloer
gescheiden door een scheidingslaag die eventueel ook dienst
doet als vochtscherm,
•• zwevend: gewapende dekvloer geplaatst op thermische of
akoestische isolatie.
WTCB
Zwevende dekvloer
Niet-hechtende dekvloer
29
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
Houten onderconstructie
Houten balklaag
We spreken van een houten balklaag als de balken minimum op
twee punten ondersteund worden. Een houten balklaag wordt
meestal uit naaldhout gemaakt. Tussen de balken kunnen we
thermische of akoestische isolatie aanbrengen. Om inwendige
condensatie te vermijden is het dan wel aangewezen een
dampscherm boven de isolatie te plaatsen. Op een balklaag kan
enkel een dragende houten vloerbedekking worden geplaatst.
De dikte van de houten vloerbedekking moet minstens 18 mm
bedragen en minimaal aan twee zijden met tand en groef met elkaar
verbonden zijn.
WTCB - TVN218
Houten balklaag
Lambourdes
Lambourdes worden op een betonvloer of ander type ondergrond
geplaatst. De bovenkant wordt horizontaal, vlak en op het gewenste
peil gebracht door het opspieën van de lambourdes. Net zoals bij
een balklaag kan je tussen de lambourdes thermische of akoestische
isolatie voorzien .Om contactgeluid te beperken kan onder de
lambourdes een dempend materiaal (kurk,rubber,…) worden
geplaatst.
WTCB - TVN218
30
Opbouw lambourdes
4 Materialen
WTCB
Opbouw van een droge dekvloer
Houten
vloerbekledingen
Droge dekvloer
Droge dekvloeren zijn legklare panelen, voornamelijk op basis van
plaatmaterialen. De panelen zijn samengesteld uit een isolerende
kern van lagen houtvezel of geperst gips. Onder de panelen kunnen
egalisatiekorrels worden aangebracht wanneer de ondervloer
onvoldoende vlak of hoog is. De egalisatielaag zal dan ook bijdragen
tot een betere thermische en akoestische isolatiewaarde.
Meestal wordt onder de droge dekvloer een vochtscherm geplaatst.
Ze hebben als voordeel dat ze geen droogtijd vereisen en dat ze snel
kunnen geplaatst worden.
Soudal
De meest voorkomende plaatmaterialen zijn:
••
••
••
••
••
multiplex
OSB
vezelplaten
lichtgewichtpanelen
…
Betonvloeren zonder toepassing van een egalisatielaag zijn meestal
onvoldoende vlak afgewerkt om directe verlijming van een houten
vloerbedekking toe te laten. Ze worden wel gebruikt als draagvloer
voor de dekvloer of als ondergrond voor lambourdes.
Droge dekvloer in hout
Soudal
Bestaande stenen vloer
In bepaalde gevallen kan een houten vloerbedekking ook op
een bestaande betegeling geplaatst worden. Hierbij dient altijd
rekening gehouden te worden met de droogte, de egaalheid en de
hechtingskracht van de ondervloer. Het ontvetten en aanbrengen
van voorstrijkproducten of egalisatielagen is hier zeker aangewezen.
Bestaande stenen vloer
31
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
Rectavit
4.3.Lijmen
Houten vloerbedekking kan op verschillende soorten ondergronden
worden verlijmd. De ontwikkelingen van de lijmsoorten evolueren
snel. Het gebruik van de juiste lijmsoort is dan ook van groot belang.
Voor het verlijmen van houten vloerbedekkingen gebruiken we
voornamelijk D3 (waterbestendig voor binnen) lijmen.
De keuze van het lijmtype is onder meer afhankelijk van:
•• ondergrond (type, vlakheid,… )
•• soort houten vloerbedekking
•• weerstand tegen warmte (vloerverwarming)
•• houtsoort
•• egalisatielaag
•• voorstrijkmiddel
Bij de keuze van de lijmsoort is het belangrijk voldoende informatie
in te winnen. De technische fiche van een lijmproduct kan al heel
wat duidelijkheid brengen.
Technische fiche van een lijm
4.3.1. Soorten lijmen
Dispersielijmen
Dispersielijmen zijn in water gemengde harsen. Ze worden vaak witte
lijmen genoemd vanwege hun kleur. We gebruiken deze lijmen op
goed absorberende ondergronden en voor uitzetgevoelige houten
vloerbedekkingen. Dispersielijmen hebben als voordeel dat ze een
lange open tijd hebben. Een nadeel is dat ze door hun samenstelling
het hout opnieuw bevochtigen. Bovendien kunnen deze lijmen bij
hoge temperaturen en vochtigheid een kruipeffect veroorzaken. Voor
het plaatsen van samengestelde houten vloerbedekking bestaan er
dispersielijmsoorten die snel bindend zijn: deze lijmen binden in een
tiental minuten.
Eigenschappen
Gebruiksklaar
Open tijd: 5 - 40 min.
Snelle aanvangskleefkracht
Uitharding door verdamping van
water
Wachttijd voor schuren: 2-10 dagen
Hoge eindkleefkracht
Hecht goed op:
•• goed absorberende ondergrond
•• droge dekvloer
32
Toepassingsgebied
••
••
••
••
••
••
mozaïekparket
lamparket
parket met tand en groef
lamel op kant parket
meerlagig parket
houtfineervloer
4 Materialen
Houten
vloerbekledingen
Polyurethaanlijmen (PU-lijm)
Polyurethaanlijmen bezitten goede mechanische eigenschappen
en worden gebruikt waar dispersielijmen omwille van de
vochtgevoeligheid en alcohollijm omwille van ontvlambaarheid niet
aangewezen zijn.
Polyurethaanlijmen voldoen altijd aan de klasse D4 (watervast voor
binnen en buiten).
Polyurethaanlijmen zijn beschikbaar in twee variaties:
Ééncomponentlijm
Bij deze lijm zijn de componenten al voorgemengd. Dat heeft
als voordeel ten opzichte van tweecomponenten PU-lijm dat
ze minder voorbereidingstijd vraagt en dat er minder verlies is
door het te snel opdrogen van de lijm tijdens de plaatsing. Bij het
gebruik van ééncomponent PU-lijm dient de ondergrond steeds
vlak te zijn omdat te dikke of onregelmatige lijmlagen niet of
onvoldoende uitharden. Net als bij het tweecomponentensysteem
kan de absorptie van contactgeluid door het gebruik van deze lijm
verhoogd worden.
Eigenschappen
Gebruiksklaar
Open tijd: 10 - 60 min.
Uitharding door chemische reactie
Wachttijd voor schuren: 1 - 2 dagen
Zeer hoge eindkleefkracht
Hecht goed op:
•• houten dekvloer
•• goed absorberende ondergrond
•• oneffen ondergrond
•• vloerverwarming
Toepassingsgebied
•
•
•
•
•
•
plankenvloer
lamparket
parket met tand en groef
meerlagig parket
houtfineervloer
laminaat
33
Houten
vloerbekledingen
4 Materialen
Tweecomponenten lijm
Tweecomponenten polyurethaanlijm wordt vooral gebruikt
waar hoge trekkrachten in de lijmvoegen kunnen optreden (bv.
vloerverwarming), bij lange of brede planken en bij houtsoorten
die sterk werken. De elasticiteit van deze lijmen zorgt ook voor een
betere absorptie van contactgeluid.
Naast de kostprijs is een nadeel van de tweecomponenten PU-lijm,
de lange voorbereidingstijd en de vereiste nauwkeurigheid waarmee
de samenstelling van de lijm dient te gebeuren.
Eigenschappen
Niet gebruiksklaar
Open tijd: 10 - 60 min.
Uitharding door contact met vocht
Wachttijd voor schuren: 1 - 2 dagen
Zeer hoge eindkleefkracht
Hecht goed op:
•• houten dekvloer
•• (niet) absorberende ondergrond
•• oneffen ondergrond
•• anhydriet dekvloer
•• vloerverwarming
Toepassingsgebied
•
•
•
•
•
•
•
plankenvloer
lamparket
parket met tand en groef
kopshouten parket
meerlagig parket
houtfineervloer
laminaat
MS Polymeerlijmen
Polymeerlijm is een ééncomponentlijm die over nog betere
mechanische eigenschappen beschikt dan polyurethaan-, alcohol- of
dispersielijm.
Deze lijm beschikt over een aantal belangrijke voordelen:
•• hoge blijvende elasticiteit,
•• toepasbaar op vrijwel alle ondergronden,
•• bevat geen solventen en water, wat het risico op kromtrekken
van de planken beperkt.
Eigenschappen
Gebruiksklaar
Open tijd: 20 - 40 min.
Uitharding door chemische reactie
Wachttijd voor schuren: 1 dag
Zeer hoge eindkleefkracht
Hecht goed op:
•• houten dekvloer
•• oneffen ondergrond
•• (niet) absorberend ondergrond
•• anhydriet dekvloer
•• vloerverwarming
•• rechtstreeks op vloertegels
34
Toepassingsgebied
•
•
•
•
•
•
•
•
mozaïekparket
lamparket
parket met tand en groef
lamel op kant parket
meerlagig parket
houtfineervloer
bamboe vloerbedekking
laminaat
4 Materialen
Houten
vloerbekledingen
Alcohollijmen
Opgelet
Door het gebruik van alcohol als
oplosmiddel zijn deze lijmen zeer
ontvlambaar en bij langdurige
blootstelling schadelijk voor
de gezondheid. Er bestaat
ontploffingsgevaar bij bv. roken,
vonken,…
Goed ventileren van de ruimte waarin
wordt gewerkt, is dan ook van zeer groot
belang.
Deze lijmen zijn vloeibaar gemaakt door een oplosmiddel op basis
van alcohol. De verdamping van de alcohol doet de lijm uitharden en
verzekert het contact tussen de ondergrond en de vloerbedekking.
Omdat alcohollijm in tegenstelling tot dispersielijm geen water
als oplosmiddel heeft, is het beter geschikt voor brede of lange
planken of voor houtsoorten die sterk onderhevig zijn aan werken
zoals beuken of esdoorn. De uitharding van de lijmlaag is minder
afhankelijk van het binnenklimaat dan bij gebruik van dispersielijm.
Aangezien er snel vliesvorming ontstaat op de lijm, waardoor
een goede hechting verhinderd wordt, is het belangrijk dat de
ingestreken oppervlaktes klein worden gehouden.
In de praktijk worden alcohollijmen omwille van hun minder goede
prestaties en hun schadelijkheid voor het milieu steeds minder
gebruikt.
Alcohollijm wordt in verdunde samenstelling ook gebruikt als
voorstrijkmiddel voor dekvloeren.
Eigenschappen
Gebruiksklaar
Open tijd: 10 - 15 min.
Snelle aanvangskleefkracht
Uitharding door verdamping van
alcohol
Wachttijd voor schuren: 2 - 7 dagen
Hoge eindkleefkracht
Hecht goed op:
•• goed absorberende ondergrond
•• anhydriet dekvloer
•• oneffen ondergrond
•• vloerverwarming
Toepassingsgebied
•
•
•
•
•
plankenvloer
lamparket
parket met tand en groef
meerlagig parket
houtfineervloer
Andere lijmtypes
Naast de besproken lijmtypes worden nog enkele minder courante
lijmen gebruikt.
•• epoxylijm
•• tweecomponenten poederlijmen
•• synthetische rubberlijmen
•• bitumineuze lijmen (restauratie van oude parketvloeren)
•• …
Voor het verwerken van deze lijmen raadpleeg je best de technische
fiche.
35
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
In de praktijk worden vier plaatsingsmethodes onderscheiden:
•• zwevend
•• genageld
•• gelijmd
•• genageld/gelijmd
WTCB - 218
De keuze en correcte uitvoering van de plaatsingsmethode is van
groot belang. Minstens even belangrijk is de voorbereiding die
aan de plaatsing van de houten vloerbedekking voorafgaat. Het
uiteindelijke resultaat wordt ondermeer bepaald door de legrichting,
eventuele uitzettingsvoegen en het controleren van de ondergrond.
5.1.Voorbereiding
5.1.1. Bepalen van de legrichting
Voor het bepalen van de legrichting van de houten vloerbedekking
zijn een aantal factoren zoals de afmetingen van de ruimte en de
lichtinval van belang. Meestal werken we in de lengterichting van
de kamer. De reden hiervoor is dat hout meer in de breedte werkt
dan in de lengte. Naast een aantal praktische redenen speelt zeker
het esthetische aspect een rol. De uiteindelijke beslissing wordt altijd
genomen in overleg met de opdrachtgever.
Plaatsing in de breedte
Plaatsing in de lengte
Yvo Borry
Factoren die het visuele effect van de legrichting beïnvloeden:
•• plaatsing in de breedterichting maakt de ruimte breder en korter
(tek. 1),
•• plaatsing in de lengterichting maakt de ruimte smaller en langer
(tek. 2),
•• diagonale plaatsing maakt de ruimte groter maar laat de kopse
kanten meer opvallen,
•• plaatsing in de richting van de lichtinval benadrukt minder
de voegen en mogelijke gebreken, zoals hoogteverschillen of
kwasten (tek. 3).
Plaatsing in de richting van de lichtinval
37
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Parket W&A
5.1.2. Bepalen van de uitzettingsvoeg
Voor het plaatsen van de houten vloerbedekking is het belangrijk
om nog even stil te staan bij het werken van het hout. Het hout is
altijd onderhevig aan de schommelingen van luchtvochtigheid van
het binnenklimaat. Om problemen te vermijden voorzien we een
uitzettingsvoeg tussen de vloer en de wanden.
Uitzettingsvoeg
De breedte van de voeg hangt af van:
•• het type vloer,
•• de afmetingen van de ruimte,
•• de plaatsingsmethode,
•• de werking van de houtsoort.
Bij grote oppervlaktes voorzien we dikkere plinten. We
kunnen ook het vloeroppervlak in kleinere delen opdelen. De
uitzettingsvoeg moet ook gerespecteerd worden bij obstakels
zoals verwarmingsbuizen, dorpels of aansluitingen met andere
vloerbedekkingen.
Berekening van de uitzettingsvoeg
initieel houtvochtgehalte (%)
werken van de houtsoort
breedte van de ruimte (m)
4
5
6
7
8
9
10
gering matig gering matig
breedte van de uitzettingsvoeg (mm)
8
10
12
14
16
18
23
27
32
36
4
5
6
7
8
12
15
18
21
24
Bron WTCB: TV 218
Wanneer de afstand van een vloeroppervlak meer dan 9 m bedraagt,
is het aangeraden om een extra uitzettingsvoeg aan te brengen of
de vloerbedekking tussen verschillende ruimtes van richting te laten
veranderen.
Constructievoegen in de ondergrond worden altijd overgenomen in
de vloerbedekking.
38
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
5.2. Controle van de plaatsingsvoorwaarden
Voorafgaand aan de plaatsing voeren we altijd een aantal controles
en metingen uit.
De controles hebben betrekking op:
•• de ondergrond
•• het houtvochtgehalte
•• het binnenklimaat
5.2.1. De controlelijst
Het bijhouden van een controlelijst is interessant om op te volgen of
aan alle plaatsingsvoorwaarden wordt voldaan.
In de controlelijst staan gegevens vermeld zoals:
•• aard, dikte en ouderdom van de ondergrond,
•• soort dekvloer,
•• vlakheid, peil en oppervlaktecohesie van de ondergrond,
•• vochtgehalte van de ondergrond,
•• relatieve luchtvochtigheid,
•• houtvochtgehalte,
•• visuele toestand van de ondergrond,
•• …
Als er na de plaatsing problemen ontstaan, kan de lijst nodig zijn om
de oorzaak van het probleem terug te vinden.
Wanneer een controlelijst schriftelijk goedgekeurd is door de
opdrachtgever kan ze van belang zijn als er nadien geschillen
ontstaan tussen opdrachtgever en uitvoerder.
Een voorbeeld van een controlelijst is achteraan in het handboek terug te
vinden als bijlage.
Wolff
5.2.2. Uit te voeren metingen
Houtvochtgehalte
Elektrische houtvochtmeter
Het houtvochtgehalte van massief hout wordt gemeten met
een houtvochtmeter. Omdat de elektrische weerstand van hout
sterk afhankelijk is van het houtvochtgehalte werken de meeste
houtvochtmeters op basis van een weerstandmeting. Bij dit type
meters worden na het instellen van de kalibratieschaal (afhankelijk
van de houtsoort) de pinnen (elektroden) in het hout geslagen.
Nadien kan het houtvochtgehalte van het digitale scherm worden
afgelezen.
Meer en meer worden houtvochtmeters gebruikt die het hout niet
beschadigen, ook wel capacitieve houtvochtmeters genoemd. Bij
deze meters volstaat het om het apparaat tegen het hout aan te
houden en het houtvochtgehalte af te lezen.
39
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Wolff
Het aanbevolen houtvochtgehalte bij de plaatsing van een houten
vloerbedekking ligt gemiddeld rond de 9%. Het houtvochtgehalte
kan verschillen naargelang het type droge dekvloer of houten
vloerbedekking.
Aanbevolen richtwaarden voor het gemiddelde houtgehalte
Gemiddeld vochtgehalte (%)
toegestane
aanbevolen
afwijking
Soort houten vloerbedekking
of droge dekvloer
plaatmateriaal
lambourdes/balklaag
plankenvloer uit naaldhout
plankenvloer uit loofhout
massief houten parket
meerlagig parket en houtfineervloer
7
12
9
9
9
7
3
4
2
+3 ; -2
2
2
Voor bepaalde houtsoorten kunnen de waarden afwijken van het aanbevolen gemiddelde
Capacitieve houtvochtmeter
Bron: TV 218 WTCB
Ondergrond
Dimensionale eisen (peil en horizontaliteit, vlakheid)
Peil en horizontaliteit
Het peil en de horizontaliteit van de ondergrond kan je met
verschillende instrumenten controleren.
De meest gebruikte zijn de laserwaterpas, digitale waterpas en de
waterslangdarm.
Toegestane afwijkingen van de afgewerkte dekvloer
Laserwaterpas
afstand (in m)
tussen twee meetpunten
1 tot 3
3 tot 6
6 tot 15
toegestane afwijkingen in mm
klasse 1
klasse 2
(strenge tolerantie)
(normale tolerantie)
6
8
10
8
12
14
Bron: WTCB TV 189
Wanneer de afwijking groter is dan toegestaan, worden de gevolgen
van de afwijking nagegaan. Als het nodig is kunnen in samenspraak
met de opdrachtgever maatregelen worden genomen om aan de
vlakheidseisen te voldoen: egaliseren, ondervloer plaatsen, enz..
40
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
Vlakheid van de dekvloer of ondergrond
De vlakheid van de dekvloer wordt gecontroleerd met een rechte
metalen lat van één of twee meter. Onderaan de lat worden twee
blokjes bevestigd met een dikte gelijk aan de maximaal toegestane
tolerantie.
Een spie met een dikte gelijk aan twee keer de toegestane tolerantie
wordt gebruikt om het gehele vloeroppervlak te controleren.
Toegestane vlakheidstoleranties
vlakheidsklasse
voorziene plaatsingswijze
gelijmde plaatsing op
klasse 1 (*)
dekvloer of houten
strenge tolerantie
ondervloer
zwevende of genagelde
klasse 2
plaatsing met houten
normale tolerantie
ondervloer
genagelde plaatsing
klasse 3
op houten balklagen of
ruime tolerantie
lambourdes
Bepalen van de vlakheid van de dekvloer
vlakheidstoleranties
1m
2m
6
8
8
12
10
14
(*) afhankelijk van het gebruikte lijmtype zal in specifieke gevallen, bv. bij lange en brede
elementen, het noodzakelijk zijn strengere vlakheid van de dekvloer te realiseren dan
vlakheidsklasse 1. De toleranties van vlakheidsklasse 3 slaan op de bovenzijde van de
houten balklaag of van de lambourdes.
Bron tabel: Technische voorlichtingsfiche (TV 189)
Tramex
Vochtgehalte van de ondergrond
De meting van het vochtgehalte met de calciumcarbidefles is nog
steeds een veel gebruikte methode om het vochtgehalte van de
ondergrond op de bouwplaats te bepalen. Soms wordt ook gebruik
gemaakt van de capacitieve methode waarbij een elektronische
vochtigheidsmeter tegen de dekvloer wordt gehouden en het
vochtgehalte nadien af te lezen is op het digitale scherm.
Door de aanwezigheid van wapening en de verschillende
samenstellingen van de dekvloeren die de meting kunnen
beïnvloeden is deze niet altijd even betrouwbaar. De methode wordt
daarom dikwijls gebruikt in combinatie met de calciumcarbidefles.
Om zeker te zijn dat de ondergrond droog is, voeren we de meting
op meerdere plaatsen uit. De droging verloopt het minst vlot in de
randzone. Daarom is het noodzakelijk om in die zone minstens één
meting uit te voeren.
Vochtgehalte bepalen met
de capacitieve methode
Opgelet
Bij de dekvloer met vloerverwarming worden de meetpunten
met de calciumcarbidefles op voorhand aangeduid zodat het
verwarmingssysteem nadien niet wordt beschadigd.
41
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Valère
Werkwijze calciumcarbidefles:
1. Put in de dekvloer kappen tot op volle diepte (tot op het
vochtscherm).
2. Materiaal uit de laagst gelegen zone in een metalen schotel fijn
stampen. Hoe fijner, hoe beter meetresultaat.
3. Benodigde hoeveelheid nauwkeurig afwegen:
a. cement dekvloer = 20 g
b. anhydriet dekvloer = 50 g
4. Afgewogen proefstaal samen met metalen kogels en één capsule
calciumcarbide in de fles samenvoegen en afsluiten met de
manometer.
5. Fles herhaaldelijk schudden (metalen kogels breken het glazen
buisje met calciumcarbide dat zich op zijn beurt mengt met het
proefstaal).
6. Na 15 minuten is de waarde op de manometer stabiel en kan ze
afgelezen worden.
Maximaal toelaatbaar vochtgehalte
type dekvloer en bindmiddel
Calciumcarbidefles
Tip
Het is aan te raden om, voor het starten
met de plaatsing van de houten
vloerbedekking alle leidingen (water,
afvoer,…) te vervangen om eventuele
lekken vroegtijdig op te sporen.
42
cement gebonden
zonder vloerverwarming
met vloerverwarming
anhydriet gebonden
zonder vloerverwarming
met vloerverwarming
max. toelaatbaar vochtgehalte (%)
2,5
2
0,6
0,6
Bron: TV 218 WTCB
De droogtijd van de dekvloer kan worden versneld door:
•• goede verluchting van het lokaal;
•• plaatsen van verwarmingselementen en luchtontvochtigers;
•• keuze van uitvoeringsperiode (beter zomer dan winter).
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
Valère
Mechanische karakteristieken
Oppervlaktecohesie
Een eenvoudige test om een idee van de hechting te krijgen is
de krastest. Met een kraspen worden parallel enkele lijnen in het
oppervlak getrokken. Nadien worden een aantal krassen dwars door
de eerste lijnen gemaakt zodat ze een ruit vormen. Wanneer het
ruitjespatroon ongeschonden en duidelijk zichtbaar blijft kan je ervan
uit gaan dat er een goede oppervlaktecohesie is.
Wanneer de krastest niet het gewenste resultaat oplevert, is
het aangeraden een hechtingsproef te laten uitvoeren. De
hechtingsproef bepaalt of de hechting van de lijm tussen de
ondergrond en de houten vloerbedekking voldoende is.
Krastest
Wikipedia
Binnenklimaat
Het binnenklimaat is voor een houten vloerbedekking belangrijk
zowel voor, tijdens als na de plaatsing.
Twee factoren spelen hierbij een belangrijke rol:
•• temperatuur moet tussen de 15 en 22°C bedragen
•• luchtvochtigheid tussen de 40% en 70%. De luchtvochtigheid
wordt gemeten met een hygrometer.
Een te vochtig klimaat kan verholpen worden door:
•• de ruimte voldoende te ventileren,
•• de verwarming geleidelijk op te voeren.
Hygrometer
Een te droog binnenklimaat kan voorkomen worden door:
•• de binnenlucht met een luchtbevochtiger te bevochtigen.
5.3.Opslag en conditionering
Het is aangeraden om de houten vloerbedekking enkele dagen te
laten klimatiseren in de ruimte waarin zij zal verwerkt worden. Op
deze manier kan het hout zich aanpassen en in evenwicht komen
met de vochtigheidsgraad en de temperatuur van de ruimte.
Enkele aandachtspunten bij het opslaan en de conditionering van de
houten vloerbedekking:
•• de opslagruimte heeft een gunstig binnenklimaat
(luchtvochtigheid, temperatuur);
•• stapelen op een droge, stabiele, vlakke en stofvrije ondergrond;
•• stapelen op balkjes met een maximale tussenafstand van 500 mm;
•• ingepakte houten vloerbedekking van de verpakking ontdoen;
•• om verkleuring te vermijden worden houten
vloerbedekkingselementen van verschillende lengtes afgedekt.
43
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
5.4.Optimaliseren van de ondergrond
Bij het plaatsen van een houten vloerbedekking bestaat de
ondergrond dikwijs uit een dekvloer of een ander steenachtig
materiaal. De ondergrond is van groot belang en beïnvloedt
voor een groot gedeelte de uiteindelijke kwaliteit van de houten
vloerbedekking. Het is daarom noodzakelijk om de ondergrond
voor te behandelen wanneer hij niet voldoet aan de dimensionale
of mechanische eisen. De meest voorkomende behandelingen zijn
voorstrijken en egaliseren.
Parket W&A
5.4.1.Voorstrijken
Een voorstrijklaag plaatsen heeft als doel de mechanische
karakteristieken van de ondergrond te verbeteren en bij een gelijmde
plaatsing een betere hechting met de lijm te verkrijgen. Afhankelijk
van de dekvloer, egalisatielaag enof lijmtype kan verdunde lijm of
een speciaal daartoe bestemd voorstrijkmiddel gebruikt worden.
Na het stofvrij maken van de ondergrond brengen we het
voorstrijkmiddel met een borstel of rol aan.
Voorstrijken wordt toegepast bij:
•• sterk absorberende dekvloer;
•• ongelijkmatig absorberende dekvloer;
•• vochtgevoelige ondergrond.
Aanbrengen van een voorstrijkmiddel
5.4.2.Egaliseren
Parket W&A
Egaliseren wordt vooral toegepast bij ondergronden die niet voldoen
aan de mechanische eisen, zoals horizontaliteit, vlakheid en het peil.
Egaliseren gebeurt met speciaal daartoe bestemde egalisatiemortels
(‘de natte egalisatie’) of egalisatiekorrels (‘de droge egalisatie’).
De ‘natte egalisatie’
Werkwijze:
Egaliseren
Ondergrond voorbereiden
•• Ondergrond stofvrij maken.
•• Wanneer op tegels wordt geëgaliseerd, de tegels eerst ontvetten.
•• Diepe scheuren en gaten in de ondergrond dichten
metreparatiemortel.
•• Indien nodig voorstrijkmiddel aanbrengen.
•• Te hoog gelegen delen ondergrond afschuren met een beton/
chapeschuurmachine.
Egalisatie aanmaken
•• Hoeveelheid egalisatiemiddel berekenen (richtlijn= 3kg /m2)
•• Egalisatiemiddel samen met water mengen.
44
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
Paul Delcour
Egalisatie aanbrengen
•• Egalisatiemortel over de vloer uitstorten.
•• Egalisatiemortel vanuit een hoek in stroken van 1 m opentrekken
met een spatel of trekker.
•• Werk naar een deur of een opening toe zodat de kamer nog
verlaten kan worden.
•• Het is niet nodig de mortel perfect glad te strijken, het vloeit
vanzelf vlak en waterpas.
•• Egalisatielaag minimum 24 uur laten drogen.
De ‘droge egalisatie’
Droog egaliseren met egalisatiekorrels noemen we ook werken op
een droge chape.
Paul Delcour
De egalisatiekorrels kunnen bestaan uit gedroogde/gemalen
cellenbetonkorrels, geëxpandeerde vermiculietkorrels, … Boven de
egalisatiekorrels worden er hard geperste platen zwevend gelegd,
aan elkaar gelijmd en elkaar geschroefd. De hard geperste platen
kunnen bestaan uit versterkte gipsvezelplaten, op basis van gips en
cellulosevezels, …
Rondom wordt een uitzetvoeg voorzien en deze ondergrond is direct
klaar om de vloerbedekking op te lijmen.
Droge egalisatie
5.4.3. Uitlijnen en uitzetten
Als alle voorbereidingen zoals het opmeten en het bepalen van
de legrichting in samenspraak met de klant zijn uitgevoerd en de
klimaatomstandigheden gunstig zijn, kan de houten vloerbedekking
uitgezet worden. Uitzetten is het aangeven van de ijkpunten op
de ondervloer om precies te weten op welke plaats je begint met
leggen.
Rechte stroken uitzetten
Hierbij dien je wel met enkele zaken rekening houden zoals:
•• legpatroon waarin we de vloerbedekking zullen plaatsen;
•• op het einde geen te smal strookje overlaten. Dit kan vermeden
worden door de maten vanuit het midden van de ruimte uit te
zetten;
•• overgang tussen verschillende ruimten.
Stroken recht
Evenwijdig met de startzijde wordt een smetlijn uitgezet op één keer
de breedte van de vloerelementen (incl. tand of veer) en uitzetvoeg
(X).
Bij lamparket wordt de smetlijn op tien keer de breedte van de
vloerelementen plus een vrije ruimte van 10 mm uitgezet (X).
Rechte stroken uitzetten bij lamparket
45
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Stroken diagonaal
Diagonaal gelegde stroken worden vanuit een haakse hoek
opgebouwd. Het uitzetten van maten of lijnen is dan ook niet nodig.
Oude Vlaamse stijl
Voor het uitzetten van patroon volgen de Oude Vlaamse stijl wordt
dezelfde werkwijze toegepast als bij stroken recht. Voor het bepalen
van de breedte van het eerste vloerelement gebruiken we de smalste
plank.
Uitzetten van een blokpatroon
Blokpatroon recht
Het blokpatroon recht wordt gestart vanuit het midden van de
ruimte. Eerst worden de middelpunten van de korte zijde bepaald.
Door deze punten zetten we een middellijn uit met een smetkoord
(X). Daarna wordt het middelpunt van de X-as bepaald (P). Vanuit
P zetten we aan beide zijden een loodlijn uit (Y). Hiervoor kan
eventueel de 3-4-5-methode toegepast worden.
Bij het blokpatroon diagonaal wordt, net als het blokpatroon recht,
gestart met het uitzetten van de X-Y. Nadien wordt een lijn (Z) onder
een hoek van 45° ten opzicht van de middellijn door P getrokken
(bissectrice van X en Y).
Uitzetten van een diagonaal blokpatroon
Visgraat
Net als bij het blokpatroon recht wordt eerst een middellijn op
de kortste zijde uitgezet (X). Evenwijdig met die lijn wordt een
verschoven middellijn getrokken. De afstand van de verschoven
middellijn is afhankelijk van de breedte van de lamellen. Om die
afstand te bepalen wordt op het kopshout van de lamel het midden
afgetekend. Het vloerelement wordt onder 45° met de afgetekende
lijn op de middellijn geplaatst. De buitenste hoek van de lamel
bepaalt de afstand van de verschoven middellijn. Bij lamellen van 90
mm breed bedraagt dit 30 mm.
Uitzetten van een visgraatpatroon
46
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
Hongaars punt
Hongaars punt wordt gestart vanuit het midden van de ruimte. Na
het uitzetten van de middellijn (X) op de kortste zijde kan, afhankelijk
van de lengte van lamellen, evenwijdig met de middellijn telkens een
hulplijn (Z) getrokken worden.
Uitzetten van een Hongaarse punt
Patroonvloer met band
De smetlijnen die de binnenzijde van de band aangeven, worden
eerst uitgezet. Deze lijn is ook de buitenmaat van de patroonvloer.
Hierbij houden we rekening met de breedte van de band en een
vrije ruimte van 10 mm om de vloer. Als de wanden niet haaks zijn,
kan je vanuit het hoekpunt van de smetlijn een loodlijn uitzetten ten
opzichte van de lange wand.
Patroonvloer met band en bies
Het uitzetten van de patroonvloer met band en bies verschilt enkel
van de patroonvloer met band door de extra breedte van de bies die
wordt meegeteld om de buitenzijde van de patroonvloer te bepalen.
Uitzetten van een patroonvloer
met band en bies
Patroonvloer met bies, dubbele band en staande sluitrand
Ook deze werkwijze is gelijklopend met de vorige. Bij het bepalen
van de buitenmaat van de patroonvloer wordt rekening gehouden
met de breedte van de bies, dubbele band, de staande sluitrand en
de vrije ruimte van 10 mm om de vloer.
Uitzetten van een patroonvloer met bies,
dubbele band en staande sluitrand
47
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
5.5.Plaatsingstechnieken
Je kan niet elke plaatsingstechniek in elke situatie toepassen.
Verschillende elementen hebben een invloed op de keuze.
De keuze van de plaatsingstechniek wordt mee bepaald door:
•• soort ondergrond;
•• karakteristieken van de ondergrond;
•• aanwezigheid van vloerverwarming;
•• functie van de ruimte;
•• soort parket en vorm van de vloerdelen;
•• …
Overzicht plaatsingstechnieken
Zwevende plaatsing
Genagelde plaatsing
Gelijmde plaatsing
Gelijmde en genagelde plaatsing
ondergrond
droge dekvloer
houten balklaag
droge dekvloer
dekvloer
lambourdes
dekvloer
bestaande stenen vloer
droge dekvloer
bestaande stenen vloer
type houten vloerbedekking
plankenvloer
plankenvloer
parket met tand en groef
plankenvloer
parket met tand en groef
parket met tand en groef
lam- of tapijtparket
lam- of tapijtparket
meerlagig parket
meerlagig parket
mozaiekparket
meerlagig parket
houtfineervloer
lamel op kant parket
kurk
kopshouten parket
bamboe vloerbedekking
meerlagig parket
laminaat
houtfineervloer
kurk
bamboe vloerbedekking
vlakheid ondergrond
vlakheidsklasse 2
vlakheidsklasse 2
vlakheidsklasse 1
vlakheidsklasse 1
vlakheidsklasse 3
vlakheidsklasse 2
vlakheidsklasse 2
(plankenvloer)
(onder parket)
(onder parket)
restvochtscherm
PE-folie
PE-folie
chemisch vochtscherm
chemisch vochtscherm
vloerverwarming
minder aangewezen
niet mogelijk
mogelijk
mogelijk
verbeteren akoestische prestaties
akoestische onderlaag
48
geluidsdempend materiaal
onder lambourdes of
zwevende dekvloer
tussen balken
zwevende dekvloer
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
5.5.1. Zwevende plaatsing
Zwevend geplaatste vloeren worden door middel van een tand- en
groefverbinding of een lijmloos kliksysteem met elkaar verbonden.
Voor heel specifieke toepassingen gebruiken we metalen klemveren.
Deze verbinding vangt het krimpen en zwellen van de planken
op en is daarom vooral geschikt voor grote vloeroppervlakten (bv.
sportzalen).
Bij een zwevende plaatsing leggen we de planken los op de
ondergrond. Wanneer er risico is voor opstijgend vocht, wordt op
de dekvloer eerst een vochtscherm geplaatst. We voorzien onder
de houten vloerbekleding een soepele onderlaag (2 tot 3 mm) om
contactgeluid te vermijden. Deze onderlaag werkt geluiddempend,
isolerend en vangt kleine oneffenheden op.
Omdat er geen rechtstreeks contact gemaakt wordt met de
ondergrond vormen barsten, scheuren, uitzettingsvoegen of slechte
oppervlaktecohesie geen probleem. Zwevende vloeren zijn daarom
geschikt om op zowat elke ondergrond geplaatst te worden.
WTCB- TV218
Opbouw parket met zwevende plaatsing
49
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Verbindingssystemen
Volgende systemen worden gebruikt bij een zwevende plaatsing.
Tand- en groefverbindingen
Aan beide zijden van de groef wordt een D3-dispersielijm
aangebracht. De correcte hoeveelheid is van groot belang. Met te
weinig lijm komen de vloerelementen los. Een te grote hoeveelheid
lijm bemoeilijkt het naadloos samenvoegen van de vloerelementen
en kan ervoor zorgen dat de lijm aan de bovenkant van de
vloerbedekking uitspat, wat voor extra oppoetswerk zorgt.
Kliksysteem
Het kliksysteem werd geïntroduceerd door de producenten van
laminaatvloeren. De laatste jaren is sterk geïnvesteerd in deze
verbindingsmethode. Ze wordt inmiddels ook toegepast bij
samengestelde houten vloerbedekking.
Voordelen van het kliksysteem zijn:
•• snelle plaatsing
•• lijmloos monteren
•• demonteer en herbruikbaar
Kliksystemen laten toe om vloerelementen schuin of horizontaal
in elkaar te klikken. Horizontaal in elkaar klikken heeft als voordeel
dat je bij het naderen van een obstakel de tand van het laatste
vloerelement niet moet verwijderen.
Verbinding met metalen klemveren
Aan de onderzijde van de vloerelementen zijn groeven voorzien. In
deze groeven worden metalen klemveren geplaatst. De klemveer
zorgt ervoor dat de planken tegen elkaar getrokken worden. De
metalen klemveer is licht krom gemaakt om het werken van het hout
op te vangen.
WTCB - TVN218
Verbinding met klemveren
50
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
Parket W&A
Werkwijze
Na controle van de plaatsingsvoorwaarden, kan je starten met de
opbouw van de vloerbedekking. Belangrijk bij de start is dat de
ondergrond volledig zuiver wordt gemaakt.
Plaatsen van het vochtscherm
Het vochtscherm wordt losliggend op de ondergrond geplaatst
met overlappende naden van minimum 200 mm. Nadien kleven we
de naden luchtdicht samen door middel van tape of dubbelzijdige
kleefband.
Plaatsen van vochtscherm en
soepele onderlaag
Soms zijn de planken onderaan al voorzien van een geïntegreerde
onderlaag. Bij deze vloerbekleding moet je er rekening mee houden
dat er geen bescherming is tegen opstijgend vocht ter hoogte
van de voegen tussen de planken. Een vochtscherm is dan ook
aangeraden.
Plaatsen van de soepele onderlaag
De soepele onderlaag wordt in tegengestelde richting van de
vloerelementen uitgerold. De naden overlappen elkaar niet en
worden met kleefband aan elkaar gekleefd.
Veel gebruikte onderlagen zijn polyurethaanfolie, PE-schuim en vilt.
51
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Parket W&A
Plaatsen van de vloerelementen
Nadat we de lengterichting van de houten vloerbekleding bepaald
hebben, starten we met een eerste rij planken. De vloerelementen
worden met de groef naar de muur geplaatst, op lengte gezaagd en
uitgepast met uitpasblokjes of afstandhouders. Met het resterende
deel van het verzaagde vloerelement starten we nadien een nieuwe
rij. Let erop dat ook aan de korte kant van de plank de nodige speling
wordt voorzien. Om de kopse naden goed te laten aansluiten,
gebruik je best een koevoet of een aanslagijzer.
Een correct geplaatste eerste rij bepaalt in grote mate het
eindresultaat.
De tweede rij wordt aan dezelfde kant gestart als de eerste. De kopse
voegen verspringen minimum 300 mm ten opzichte van de vorige
rij. We voegen de planken samen met een hamer en een slagblok, die
ervoor zorgt dat de randen van planken niet worden beschadigd.
Hamer en slagblok
We werken trapsgewijs de volgende rijen af. Obstakels zoals
verwarmingsbuizen worden uitgezaagd en deurlijsten afgekort. Hou
hierbij steeds rekening met de nodige speling.
devomat
Voor het plaatsen van de laatste rij wordt de resterende afstand
tussen de muur en de laatst geplaatste rij opgemeten. We brengen
de uitzetvoeg in mindering en de planken worden afgetekend, op
maat gezaagd en ingepast. Nadien spannen we de vloerbedekking
met behulp van spieën of parketspanners op.
Na het respecteren van de droogtijd van de lijm worden de spieën
en de uitpasblokjes verwijderd.
Met parketspanners opgespannen vloer
52
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
5.5.2. Genagelde plaatsing
Genageld geplaatste houten vloeren worden op een nagelbare
ondergrond zichtbaar of verdoken genageld met roestvrije nagels.
Onderparket, plaatmateriaal, lambourdes of een houten balklaag
komen daarvoor in aanmerking. In sommige gevallen worden
i.p.v. nagels schroeven gebruikt. De meest voorkomende houten
vloerbedekkingen die van deze techniek gebruik maken zijn de
plankenvloeren en het parket met tand en groef. Nadeel van
genagelde vloeren is de neiging om te kraken.
Het kraken kan je beperken door:
•• correct gedroogde materialen te gebruiken;
•• doorbuigen te beperken door de juiste tussenafstand van de
balken te respecteren;
•• voldoende te bevestigen;
•• contact met vaste obstakels te vermijden;
•• schroeven te gebruiken in plaats van nagels;
•• de speling in de tand en groef te beperken.
WTCB- TV218
Genagelde plaatsing (op lambourdes)
Bevestiging
De houten vloerbedekking kan op verschillende manieren genageld
worden.
Verdoken
Bij het verdoken nagelen worden de nagels onder een hoek van
30° tot 40° in de tand of de groef geklopt. Het nagelen in de tand
geniet de voorkeur omdat dan meer onderhout beschikbaar is.
Heel uitzonderlijk wordt bij houtsoorten die gemakkelijk splijten de
techniek toegepast met nagels die omgeslagen worden in de groef.
Het nagelen kan met de hand of door middel van een pneumatisch
nagel- of nietpistool gebeuren. Roestvrije nagels en nieten genieten
hierbij de voorkeur.
Om te vermijden dat de planken niet mooi bij elkaar aansluiten, is het
noodzakelijk om de nagels altijd in te drijven.
53
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
WTCB - TV218
Verdoken nagelen
Verdoken nagelen heeft als voordeel dat je het zichtbare oppervlak
niet beschadigt.
Zichtbaar
Bij het zichtbaar nagelen worden nagels in het bovenvlak gespijkerd.
Wanneer de houten vloerbedekking manueel wordt genageld, moet
je voorzichtig tewerk gaan om geen afdrukken van de hamer in het
hout te slaan. Nadien worden de nagels ingedreven. Bij het gebruik
van een pneumatisch nagelpistool maakt een goed afgestelde
slagpin indrijven overbodig. Ook hier gebruik je best roestvrije nagels.
Nadeel van deze manier van nagelen is dat je de nagelgaten nadien
moet opstoppen.
Werkwijze
Plaatsen van een vochtscherm
Bij lambourdes wordt een vochtscherm van minimum 0,2 mm
onder de lambourdes geplaatst. Bij een balklaag bevestigen we het
vochtscherm rechtstreeks op de houten balken.
Plaatsen van de vloerelementen
De houten vloerbedekking kan genageld worden op een droge
dekvloer bestaande uit plaatmateriaal die gelijmd of geschroefd
wordt op een dekvloer. We kunnen haar ook rechtstreeks op de
houten onderconstructie bevestigen.
Wanneer een ondervloer uit plaatmateriaal op een houten
onderconstructie wordt genageld, moeten de platen minimum 20 mm
op de balken of lambourdes dragen. De platen worden altijd dwars
op de balklaag geplaatst en alle randen worden ondersteund met
kantlatten. Tussen de platen voorzien we een speling van 1 mm. Ook
hier is een uitzetvoeg aan de randen en de hindernissen noodzakelijk.
54
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
WTCB
Plaatsing van de houten ondervloer op de balklaag
Bij het rechtstreeks nagelen van de houten vloerbedekking op balken
of lambourdes moeten we een aantal zaken respecteren.
•• De balklaag of lambourdes moeten voldoende vlak zijn. Wanneer
dit niet het geval is kan een balklaag vlak uitgelat worden door
middel van planken die aan de zijkanten van de balken worden
bevestigd.
•• Lambourdes op de juiste hoogte brengen kan door het gebruik
van dubbele spieën.
WTCB
Lambourdes op hoogte brengen met dubbele spieën
55
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
•• De maximale afstand tussen de dragers mag niet overschreden
worden. De afstand is afhankelijk van:
•• dikte van de vloerbedekking;
•• toelaatbare doorbuiging;
•• houtsoort;
•• plaatselijke vloerbelasting;
•• …
•• Balken of lambourdes liggen haaks op de toekomstige richting
van de houten vloerbedekking.
•• Kopse voegen komen samen op de balken of lambourdes, zoals
in gevallen B & D op de figuur hieronder.
B.
C.
D.
Plaatsing van stroken met onregelmatige of regelmatige kopse voegen
Het plaatsen van de vloerelementen kan gestart worden langs de
meest in het oog springende zijde. Omdat het werken zich voordoet
aan de randen van de vloerelementen en omdat de richting van
de nagel ook het uitzetten van de vloerelementen beïnvloedt,
starten we best vanuit het midden. Je kan hiervoor de middelste
vloerelementen met de groeven naar elkaar leggen en met een losse
veer verbinden.
Op ieder kruispunt met een balk wordt een nagel voorzien. De lengte
van de nagel is afhankelijk van de dikte van de vloerbedekking en ligt
tussen 40 en 63 mm.
56
WTCB - TV218
A.
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
5.5.3. Gelijmde plaatsing
Bij een gelijmde plaatsing wordt de houten vloerbedekking direct op
de ondergrond gekleefd. Die ondergrond kan een gewone dekvloer
(chape) zijn of een droge dekvloer uit plaatmateriaal of onderparket.
Het gebruik van de juiste lijmsoort is bij deze plaatsingsmethode
belangrijk.
De voordelen van een gelijmde plaatsing zijn:
•• minder contactgeluid dan bij genagelde plaatsing;
•• beperkte uitzetting;
•• geen verend effect, wat een langere levensduur oplevert.
WTCB- TV218
Gelijmde plaatsing
Bevestiging
De houten vloerbedekking wordt op een nat lijmbed geplaatst.
Om lijmstrepen aan te brengen en tot een optimale verlijming te
komen, brengen we de lijm aan met een lijmspatel of lijmpistool.
Afhankelijk van de soort houten vloerbedekking, de lijmsoort en
de eigenschappen van de ondergrond, kan de vertanding van
de lijmspatel verschillen. Informatie hierover kan je vinden op de
technische fiche. De meest voorkomende vertandingen zijn de
pajarito, B1 - 11 en de vierkante tand.
57
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
WTCB
WVP
Dimensies van een lijmtand
Vertanding B1 - 11 (vb: B3)
Vertanding pajarito (vb: pajarito 56)
Vertanding met vierkante tand
In de lijmtand onderscheiden we:
•• tanddiepte
•• tandbreedte
•• tandrugbreedte
Werkwijze
WTCB
Plaatsen van de vloerelementen
Voor je start met het leggen van de vloerelementen, zorg je ervoor
dat het vloeroppervlak zorgvuldig schoongemaakt en gestofzuigd is.
Na het uitzetten van de startrij wordt de lijm met de geschikte
lijmspatel op de ondergrond aangebracht. Je brengt de lijmstrepen
best loodrecht op de lengterichting van de houten vloerbedekking
aan. Afhankelijk van de open tijd van de lijm en de grootte van de
vloerelementen wordt meestal niet meer oppervlakte ingelijmd dan
nodig om 2 tot 5 stroken te plaatsen. Om te starten beperk je de
ingelijmde oppervlakte best tot maximum 2 rijen.
Tip
Instrijken van het vloeroppervlak
58
Bij volledige verlijming op de ondergrond worden tand en groef
niet verlijmd.
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
Parket W&A
De vloerelementen worden binnen de open tijd in het natte lijmbed
in of tegen elkaar geschoven. Je kan hiervoor eventueel gebruik
maken van een hamer en een slagblok die de tand of de rand van de
vloerelementen beschermt.
De vloerelementen moeten zorgvuldig worden aangeklopt zodat
de lijm zich goed over het ganse oppervlak kan verspreiden. Het
kan noodzakelijk zijn om de vloerelementen net na het plaatsen
enige tijd te belasten om een goede hechting met de ondervloer
te verkrijgen. Hiervoor kan je zakken zand of vloerelementen op het
vloeroppervlak plaatsen.
Ook hier dienen de uitzettingvoegen gerespecteerd te worden.
Voor opslag en verwerking van de lijm is het belangrijk de richtlijnen
en de veiligheidsvoorschriften van de fabrikant strikt op te volgen.
Voldoende ventilatie, een rookverbod en contact van de lijm met de
huid vermijden, zijn enkele belangrijke aandachtspunten.
Aankloppen van vloerelementen
5.5.4. Gelijmde en genagelde plaatsing
Gelijmde en genagelde plaatsing passen we toe bij houten
vloerbedekking met een beperkte dikte van 6 tot 10 mm en bij
parket en plankenvloer waar de nagel de functie van een lijmklem
heeft. Deze plaatsingstechniek kan enkel toegepast worden op een
nagelbare ondergrond.
Als ondergrond wordt meestal mozaïekparket of plaatmateriaal op
basis van hout gebruikt.
•• Mozaïekparket als onderparket bestaat meestal uit eiken, kastanje of
rubberwood van lagere kwaliteit, veelal met een dikte van 8 mm.
•• Als plaatmateriaal voor de ondervloer gebruiken we spaanplaat,
OSB of multiplex
Bevestiging
Bij deze plaatsingstechniek komen dezelfde bevestigingstechnieken
voor als bij de gelijmde en de genagelde plaatsing.
•• Vloerelementen verlijmen in een nat lijmbed.
•• Vloerelementen verdoken of zichtbaar nagelen.
59
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
Werkwijze
Plaatsen van de ondervloer
Mozaïekparket als ondervloer wordt met de geschikte lijm en
lijmspatel op een propere dekvloer gelijmd. Meestal gebruiken we
hiervoor een dispersielijm.
Plaatmateriaal wordt, omwille van het grotere formaat, bijkomend
genageld of geschroefd. Bij het plaatsen van de platen moet
je erop letten dat de kopse voegen niet samenvallen. Omdat
de langsvoegen van de houten vloerbedekking niet zouden
samenvallen met de langse naden van de platen worden de platen
dwars op de legrichting van de vloerelementen geplaatst.
Paul Delcour
Plaatsen van de ondervloer
Voorbereiden van de ondervloer
Vooraleer we de houten vloerbedekking plaatsen, schuren we
de ondervloer één of meerdere malen tot alle oneffenheden zijn
weggewerkt en tot de noodzakelijke vlakheidsklasse 1 wordt bereikt.
Daarna gaan we de ondervloer grondig stofzuigen. Op die wijze
krijgen we een optimale verlijming van de vloerbedekking.
Plaatsen van de vloerelementen
Het plaatsen van de vloerelementen is een combinatie van de
hiervoor beschreven gelijmde en genagelde plaatsing.
Na het aanbrengen van de lijm wordt de eerste rij langs een
smetlijn in het lijmbed geplaatst en om de 200 mm genageld. Bij
plankenvloeren gebeurt dit vooral onzichtbaar in de tand terwijl
dunne vloerelementen in het bovenvlak worden genageld. Nadien
bouwen we de houten vloerbedekking rij per rij verder op. Je kan de
vloerelementen indien nodig met een beitel tegen elkaar aantrekken.
60
5 Plaatsing
Houten
vloerbekledingen
5.6. Bijzondere toepassingen
Dé Parketplaatsers
Vloerverwarming
5.6.1. Vloerverwarming
Tegenwoordig gebeurt het dikwijls dat de houten vloerbedekking
op vloerverwarming wordt geplaatst. Zo vermijd je het storende
element van verwarmingsroosters en radiatoren in de leefruimte.
Een houten vloerbedekking op vloerverwarming plaatsen, is niet
zonder risico. Er zijn heel wat factoren waarmee rekening moet
worden gehouden, zowel bij de voorbereiding als bij de uiteindelijke
plaatsing. Een volledig opsomming van alle richtlijnen zou ons te
ver leiden. We beperken ons in dit handboek tot het bespreken
van enkele belangrijke aandachtspunten, zoals de werkwijze bij het
opstarten en afkoelen van vloerverwarming.
Niet elke soort houten vloerbedekking is geschikt om op
vloerverwarming te plaatsen. Een goede stabiliteit en een lage
warmteweerstand van de vloerbedekking spelen een belangrijke
rol. Een lage warmteweerstand moet ervoor zorgen dat de warmte
wordt afgegeven aan de kamer en niet wordt opgeslorpt door de
vloerbedekking. De warmteweerstand staat in verhouding met de
dikte van de vloerelementen: hoe dunner de vloerbedekking is, hoe
lager de warmteweerstand zal zijn. Daarnaast heeft ook de dichtheid
van het hout een belangrijke invloed op de warmteweerstand. Hier
geldt de regel: hoe hoger de dichtheid van het hout, hoe beter de
vloerbedekking de warmte zal geleiden.
Om de warmteweerstand zo laag mogelijk te houden, is het
belangrijk om luchtlagen te vermijden. Een gelijmde plaatsing is
daarom de meest geschikte plaatsingsmethode.
Houten vloerbedekking geschikt voor vloerverwarming:
•• mozaïekparket
•• lamparket
•• meerlagig parket
Wanneer houten vloerbedekking op vloerverwarming wordt
geplaatst, is het belangrijk om je op voorhand voldoende te
informeren. Het plaatsen vertrouw je ook best toe aan een ervaren
vakman.
61
Houten
vloerbekledingen
5 Plaatsing
5.6.2. Vochtige ruimten
Hout is een vochtgevoelig materiaal en toch is het mogelijk om
houten vloerbedekking te plaatsen in ruimten met een hoge
luchtvochtigheid, zoals de badkamer en de keuken. Doordat hout
werkt, moet je wel met een aantal voorwaarden rekening houden.
•• Gebruik een stabiele houtsoort met een duurzaamheidsklasse I
tot III.
•• Neem indien mogelijk kwartierse of halfkwartierse planken.
•• Zorg voor een goede verlijming vooral in de voegen.
•• Voorzie voldoende uitzettingsvoeg.
•• Zorg voor een goed geventileerde ruimte.
•• Vermijd stilstaand water op de houten vloerbedekking.
62
6 Afwerking
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
Om de structuur en de kleur van een houten vloerbedekking mooi
en levendig te laten uitkomen, wordt het hout afgewerkt. Daarnaast
kan het vuil door de afwerking niet in de houtporiën dringen. Het
bovenvlak slijt minder snel af en het werken wordt afgezwakt.
Tegenwoordig worden veel houten vloerbedekkingen al in de
fabriek afgewerkt. Is dit niet het geval, dan gebeurt de afwerking
na de plaatsing. We schuren het vloeroppervlak en brengen
afwerkingslagen aan.
6.1.Schuren
Schuren is de eerste stap in de afwerking en heeft als doel:
•• het oppervlak glad en vlak maken;
•• resten van lijm te verwijderen;
•• krassen en vlekken weg te werken.
Schuren is een delicaat werk. Verkeerd of onnauwkeurig opschuren
kan leiden tot een minderwaardige vloerbedekking en zelfs tot
onherstelbare schade.
Het aantal schuurbeurten hangt af van de dikte van de
verschillende vloerelementen onderling en de korrelgrootte van het
schuurmateriaal. Meestal zijn 3 tot 4 schuurbeurten nodig. Bij heel
vlak geplaatste of voorgeschuurde vloerelementen kunnen 2 beurten
volstaan.
Enkele aandachtpunten bij het schuren:
•• voor het schuren het vloeroppervlak controleren op mogelijke
fouten;
•• nagels waarvan de kop zich boven of gelijk met het oppervlak
bevindt, indrijven;
•• gepaste schuurkorrelgrootte gebruiken;
•• tussen elke schuurbeurt het vloeroppervlak ontstoffen
(stofzuigen);
•• schuurmachine(s) steeds met gelijke snelheid en dezelfde druk
bedienen.
63
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
Silveer De Dobbelaere
6.1.1. Specifieke schuurmachines
Om tot een goed schuurresultaat te komen worden een aantal
specifieke schuurmachines gebruikt.
Bandschuurmachine
De bandschuurmachine wordt vooral gebruikt voor het grovere
schuurwerk. De machine maakt een grote houtafname mogelijk
en levert het beste schuurresultaat. Het bedienen van de machine
vraagt wel heel wat vaardigheid.
Bandschuurmachine
Valère
Schijfschuurmachine
De schijfschuurmachine wordt gebruikt voor het fijnere schuurwerk
en het tussenschuren. Nadeel van deze schuurmachine is het
kringvormig schuurpatroon dat ze nalaat, wat zichtbaar kan zijn na
het aanbrengen van de afwerkingslagen.
Schijfschuurmachine
Parket W&A
Kantenschuurmachine
Randen en moeilijk bereikbare zones worden geschuurd met een
kantenschuurmachine die het door haar specifieke vorm mogelijk
maakt om tot tegen de kant, onder radiatoren, traptredes, … te
schuren.
De keuze van de schuurmachine wordt mee bepaald door de
af te nemen hoeveelheid hout, de houtsoort en het gewenste
schuurresultaat.
Kantenschuurmachine
64
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
6.1.2.Schuurpapier
Een schuurmachine schuurt snel de vervuilde laag en oneffenheden
weg. Om het kostbare hout te sparen en geleidelijk aan te werken,
gebruiken we in verschillende beurten steeds fijner schuurpapier.
Meestal trekken we de korrelgrootte van het schuurpapier met 20 tot
40 particles (P) op.
Aanbevolen keuze van de schuurkorrelgrootte
strokenparket
mozaïekparket
harde houtsoorten
zachte houtsoorten
plaatmateriaal
oude vloeren
grof
schuren (P)
middelmatig
schuren (P)
fijn
schuren (P)
30/60
30/40
30/40
30/40
24/30
16/30
60 + 80
60 + 80
60/80
40/60
40/60
40 + 80
100/120
100/120
100/120
80/100
80/100
100/120
Bron zweihorn “handboek voor de parketveredeling”
6.1.3. Schuurrichting en schuurgangen
Om schuurkrassen te voorkomen is de richting waarin geschuurd
wordt belangrijk. De richting hangt onder meer af van de legwijze
van het de houten vloerbedekking. Zo kan je mozaïekparket in twee
richtingen diagonaal of parallel op de nerfrichting schuren, terwijl
houten vloerbedekking gelegd in stroken in principe parallel met de
nerfrichting wordt geschuurd.
VOORSCHUREN  VLAKHEID
Lägler
Schuurgangen
65
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
FIJN SCHUREN  OPTIEK
Lägler
Schuurgangen
Je kan zowel met de band- als de schijfschuurmachine schuren.
De verschillende schuurgangen zijn:
Parket W&A
Parketschraper
66
•• De eerste schuurgang, grof schuren, gebeurt hoofdzakelijk om
het vloeroppervlak egaal te maken en wordt meestal dwars op
houtnerf uitgevoerd.
•• Bij het herschuren wordt voor het verwijderen van verf of oude
lijm een extra grove korrel gebruikt. Deze grove korrel (P16 – P30)
wordt best niet rechtstreeks op het hout gebruikt.
•• De middelste schuurgang dient als overgang naar het
fijn schuren zodat bij de laatste schuurbewerking alle
schuurpatronen weggeschuurd worden.
•• De laatste schuurbewerking, het fijn schuren, gebeurt met
een grotere nauwkeurigheid. Schuurpatronen moeten
volledig verdwenen zijn, zodat ze na het aanbrengen van de
afwerkinglagen niet meer zichtbaar zijn.
•• Tussenschuren van de afwerkingslagen gebeurt met minimum
dezelfde korrelgrootte als fijn schuren, meestal wordt een nog
fijnere korrel (P150 – P180) gebruikt. Bij watergedragen lakken
kan de korrel zelfs nog iets fijner zijn (P180-P220).
De randen worden in dezelfde stappen als het vloeroppervlak met
de kantenschuurmachine opgeschuurd. Plaatsen die niet bereikbaar
zijn met een schuurmachine worden manueel geschuurd of met een
parketschraper glad gemaakt.
6 Afwerking
Houten
vloerbekledingen
Waco
6.2.Opstoppen
Nagelgaten, barsten en kwasten worden best tussen de middelste en
de fijne schuurgang opgestopt.
Als opvulmiddel wordt meestal een pasta gemaakt door een
bindmiddel (lijm) te mengen met houtstof van de eerste schuurgang.
Soms gebruiken we een vooraf klaargemaakte houtvulpasta die de
kleur van het hout sterk benadert.
We brengen de pasta aan met een spaan van roestvrij staal. Dit
kan zowel over de gehele oppervlakte gebeuren als enkel in de
nagelgaatjes.
Opstoppen van gaten
6.3. Oppervlaktebehandeling
De afwerkinglagen geven de houten vloerbedekking haar definitieve
uitzicht, zorgen voor bescherming en gemakkelijker onderhoud. De
afwerking kan vooraf in de fabriek gebeuren of ter plaatse worden
uitgevoerd. Als bescherminglaag wordt meestal olie, boenwas of
vernis gebruikt. Om bepaalde effecten te krijgen kan de houten
vloerbedekking nog extra behandelingen zoals verouderen,
ceriseren, roken of kleuren ondergaan.
De keuze van de afwerking hangt af van de persoonlijke smaak van
de bewoner, de intensiteit waarmee de vloer gebruikt wordt en het
onderhoud dat je aan de vloer wil besteden.
Voor de afwerking in een vochtige ruimte kan je zowel vernissen als
oliën gebruiken.
Aandachtspunten bij het aanbrengen van een afwerkinglaag:
•• werk naar een deur toe zodat je de kamer nog altijd kan verlaten;
•• respecteer de droog- en uithardingstijden;
•• loop zo weinig mogelijk op onafgewerkte vloeren.
67
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
6.3.1.Kleuren
Waco
De benamingen kleuren en beitsen worden vaak door elkaar
gebruikt. We houden het bij de benaming kleuren. Kleuren zijn
vloeibaar en bieden op zich geen bescherming van het hout.
Daarom wordt de houten vloerbekleding nadien nog verder
afgewerkt met een bescherminglaag.
Het doel van het kleuren is de oorspronkelijke kleur van het hout te
wijzigen.
Enkele redenen:
•• de natuurlijke kleur voldoet niet altijd;
•• goedkopere houtsoorten krijgen het uitzicht van duurdere
houtsoorten;
•• de houtstructuur, in de vorm van vlammen bij dosse gezaagd
hout of spiegels bij kwartiers gezaagd hout, kan beter worden
geaccentueerd of getemperd;
•• vloerelementen met grote kleurverschillen worden gelijkmatiger;
•• alle meubels uit een interieur of onderdelen ervan krijgen een
gelijke tint.
Kleuren
Werkwijze
Kleuren worden op geschuurd hout voldoende nat aangebracht met
een borstel, rol of spons. Daarna nemen we het overtollige kleur af
met een doek of daskwast. Na volledige droging kan je de houten
vloerbedekking verder afwerken.
6.3.2.Beschermingslaag
Boenen
Boenen is één van de eerste technieken die toegepast werden om
houten vloerbedekking af te werken. Boenwas is een vloeibaar
product dat je als grondlaag en als onderhoudsproduct kan
gebruiken. Voor houten vloerbedekkingen worden verschillende
soorten op basis van natuurlijke, plantaardige wassen gebruikt:
bijenwas, carnaubawas of candelillawas.
Om de kwaliteit te verbeteren werd een nieuwe techniek ontwikkeld:
het impregneren en boenen. Deze techniek is opgebouwd uit
meerdere grond- en boenwaslagen waarbij de grondlaag de houten
vloerbedekking afsluit van vocht en vuil en daardoor een betere
bescherming biedt en het onderhoud beperkt.
68
6 Afwerking
Basis voor het
aanbrengen
Kenmerken
Waco
Aanbrengen
Voordelen
Boenmachine
Nadelen
Houten
vloerbekledingen
•• gekleurd hout dat best van een isolatielaag
wordt voorzien.
•• oude techniek
•• behoudt de structuur van het hout
•• niet filmvormend
•• verschillende kleuren mogelijk
Traditioneel boenen:
•• aanbrengen met spatels, borstels of vodden,
•• inborstelen,
•• manueel of machinaal opboenen; hiervoor
wordt dikwijls een schijfschuurmachine of
boenmachine met wolpads gebruikt.
Impregneren en boenen:
•• eerste grondlaag (poriënvuller) gelijkmatig
aanbrengen met een kortharige lakrol, dwars op
de vezelrichting,
•• lichtjes tussenschuren en afstoffen,
•• tweede laag poriënvuller in de richting van de
vezels aanbrengen,
•• boenwas aanbrengen,
•• manueel of machinaal opboenen.
•• eenvoudige verwerking
•• zijdematte glans
•• gemakkelijk te herstellen
•• hout behoudt zijn kleur en structuur
•• meest natuurlijke uitstraling, wordt zelfs mooier
met de jaren
•• geringe weerstand tegen vlekken en water
•• intensief onderhoud nodig
•• niet krasbestendig
Bij renovatie van geboende houten vloeren verwijderen we eerst
de vervuilde waslaag. Dit kan met doeken gedrenkt in terpentijn of
white spirit. Wanneer dit niet gebeurt, smelt de was door het schuren
en dringt het dieper in het hout. Bovendien koekt de was samen op
het schuurpapier waardoor het onbruikbaar wordt.
69
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
Woca
Oliën
Het oliën van een houten vloerbedekking is een steeds vaker
gebruikte oppervlaktebehandelingsmethode. Het is een variante
op het impregneren en boenen, met als belangrijkste verschil dat
de impregnatie van de vloer op oliebasis is. Met oliën kan je door
toevoeging van pigmenten of door menging van verschillende
oliën aantrekkelijke kleurtinten maken. Olie werkt enerzijds als een
voedings- en verzadigingsmiddel voor het hout, zodat bv. water niet
meteen tot in het hout kan dringen. Anderzijds is de olie ook een
slijtlaag die het hout beschermt.
Wat afwerking betreft, mag olie gezien worden als een tussenvorm:
niet zo sterk als vernis, maar met toch meer bescherming dan
boenwas.
Basis voor het
aanbrengen
Kenmerken
Oliën
Aanbrengen
Voordelen
Tip
Bij het uitharden van natuurlijke
oliën komt warmte vrij. Het is daarom
belangrijk om in olie gedrenkte doeken,
schijven enz. in water te spoelen en
opengevouwen in openlucht te laten
drogen of in een gesloten metalen
ton op te bergen. Zo voorkom je
zelfontbranding.
Nadelen
•• gekleurd of geschuurd hout
•• geeft meer diepgang aan het hout
•• niet filmvormend
•• aanbrengen met een rol, spatel of borstel in de
richting van de houtvezel
•• na korte indringingstijd overtollige olie afnemen
•• olie manueel of machinaal droogwrijven
•• na volledige droging volgende laag aanbrengen
Aantal lagen is afhankelijk van de zuigkracht van
het hout
•• ruwt bijna niet op
•• dringt diep in het hout (dieper dan vernis)
•• relatief gemakkelijk te herstellen
•• gemakkelijk te verwerken
•• natuurlijk uitzicht
•• milieuvriendelijk
•• arbeidsintensief onderhoud
•• beperkte weerstand tegen vocht
•• kan een kleine wijziging van de houtkleur
veroorzaken
•• verminderde weerstand tegen bijtende
producten
Sommige producten zijn een combinatie van olie en was, zoals
hardwaxolie. Ze hebben als voordeel dat ze het hout van binnen en
van buiten beschermen.
Tijdens de verhardingsperiode van de olie mag het vloeroppervlak
niet worden afgedekt. Zo kan het hout blijven ademen.
70
6 Afwerking
Houten
vloerbekledingen
Raekelboom
Vernissen
Vernissen zijn filmvormend en in heel veel verschillende soorten
verkrijgbaar, zowel solvent- als watergedragen. In tegenstelling tot
was en olie blijft heel wat product boven op het hout liggen en
dringt dus minder in het hout. Het doel van vernissen is het houten
oppervlak te beschermen en af te sluiten voor vocht en vuil.
Er zijn heel wat verschillende soorten vernis. We sommen de meest
voorkomende op.
Vernissen
•• Solvent gedragen polyurethaanvernissen bestaan
in één of twee componenten. Bij het gebruik van twee
componenten moeten beide componenten correct gemengd
en binnen de open tijd verwerkt worden. Bij ééncomponent
polyurethaanvernis moet de eerste laag dun aangebracht
worden zodat het koolzuurgas kan ontsnappen , zoniet ontstaan
er blaasjes in de vernislaag.
•• Polyurethaanvernissen op waterbasis hebben een grote
slijtweerstand en weerstand tegen chemische producten wat
voor een lange levensduur zorgt.
•• Vernissen op alkydharsbasis worden verdund met white spirit.
De vernis is gemakkelijk aan te brengen. De krasbestendigheid is
kleiner dan bij solvent gedragen polyurethaanvernissen maar ze
zijn daarentegen milieuvriendelijker.
•• Waterverdunbare polyurethaan-acrylaat
dispersies combineren de goede eigenschappen van
polyurethaanvernissen met de voordelen van watergedragen
producten. Ze drogen snel uit waardoor we meerdere lagen per
dag kunnen aanbrengen. Ze zijn eveneens milieuvriendelijker.
Basis voor het
aanbrengen
Kenmerken
••
••
••
••
••
••
Aanbrengen
••
••
••
••
Voordelen
Nadelen
••
••
••
••
••
••
gekleurd of geschuurd hout
harsrijke houtsoorten eerst ontvetten of isoleren
filmvormend
vernis vormt een laag boven op het hout
aanbrengen van de poriënvuller
aanbrengen van de eerste laag met de rol of
borstel dwars op de vezel
volledig laten uitdrogen
tussenschuren
aanbrengen van de tweede laag in de
vezelrichting.
indien nodig, na het uitdrogen, tussenschuren
en een derde laag aanbrengen
goed bestand tegen schokken
hoge slijtweerstand
vraagt weinig onderhoud
slijt onregelmatig af (schilfers, afbladderen)
kan moeilijk hersteld worden
ziet er minder natuurlijk uit
71
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
6.3.3.Veiligheidsvoorschriften
De veiligheidsaspecten bij het verhandelen en het verwerken van
afwerkingsproducten hangen in grote mate af van:
•• de samenstelling van het product
•• de gebruikte apparatuur
•• de gebruiker zelf
In bedrijven en scholen moeten algemene veiligheidsmaatregelen
getroffen worden bij het verwerken van gevaarlijke producten (licht
ontvlambare stoffen, giftige stoffen ...)
Deze producten moet opgeslagen worden in speciaal daarvoor
ingerichte ruimtes of kasten die afgesloten kunnen worden.
Patrick Coene
Opslagruimte gevaarlijke stoffen
De etiketten op gevaarlijke producten zijn ingedeeld volgens een
universeel systeem met 28 gevarenklassen, die gegroepeerd zijn in
fysische gevaren, gezondheidsgevaren en ecologische gevaren.
Op een product kunnen één of meerdere symbolen voorkomen,
zoals in het onderstaande voorbeeld van methanol:
Etiket methanol
72
6 Afwerking
Houten
vloerbekledingen
Het etiket bevat:
••
••
••
••
••
de naam en de productidentificatie;
het gevarensymbool in een meetkundige ruitvorm;
een signaalwoord, zoals “gevaar” in dit voorbeeld;
een omschrijving van de risico’s;
de preventiemaatregelen.
De wetgeving eist dat er bij producten waarin afwerkingsproducten
zijn gebruikt, een veiligheidsfiche (Material Safety Data Sheet of
MSDS) of veiligheidsinstructiekaart van het product ter beschikking
is. Deze fiche of kaart kan bij de leverancier aangevraagd worden.
Voor mengsels kunnen nog tot 1/6/2015 de verouderde, oranje,
symbolen gebruikt worden. Mengsels die voor 1/6/2015 in de handel
gebracht zijn, mogen zelfs nog tot 1/6/2017 voorzien blijven van een
oud etiket.
Oude symbolen vs. nieuwe symbolen
Links op de bovenstaande afbeelding zien we de verouderde
etiketten, rechts ervan de nieuwe etiketten.
73
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
Preventiemaatregelen bij het gebruik
van diverse afwerkingsproducten
Bij aankoop:
•• Koop enkel producten met duidelijke etiketten.
•• Zoek naar minder schadelijke alternatieven.
Bij gebruik:
•• Lees grondig het etiket en de veiligheidsfiche.
•• Volg de instructies en preventiemaatregelen.
•• Zorg voor een goede ventilatie en afzuiging.
•• Gebruik alle nodige persoonlijke beschermingsmiddelen.
•• Eet of drink niet tijdens het werken met gevaarlijke producten
•• Meng geen producten.
•• Beperk de productvoorraad in de werkruimte.
Bij opslag:
•• Producten afgeschermd en veilig opslaan is een vereiste.
•• Plaats producten niet in het zonlicht, maar in een aangepaste
ruimte.
•• Bewaar producten in de originele verpakking. Giet ze niet over.
Bij afval:
•• Voer restafval van producten af via het circuit van chemisch afval.
•• Loos afval in geen geval via de gootsteen.
6.4.Randafwerking
Randafwerking is het afwerken van de vrije ruimtes die ontstaan
bij het plaatsen van een houten vloerbedekking. De noodzakelijke
uitzetvoegen, obstakels zoals verwarmingsbuizen, deurposten en
vloerovergangen worden op een esthetische manier afgewerkt.
De meest voorkomende vormen van randafwerking zijn:
•• plinten;
•• profielen;
•• eind- en tussendorpels;
•• rozetten.
74
6 Afwerking
Houten
vloerbekledingen
Diligno
6.4.1.Plinten
Plinten zorgen ervoor dat de uitzetvoeg langs de muren mooi wordt
toegedekt. Ze worden meestal in dezelfde houtsoort gemaakt als de
vloerbedekking. Dit kunnen zowel vol massieve als fineerplinten zijn.
Daarnaast kan je ook gelamineerde of schildersplinten gebruiken.
Plinten zijn verkrijgbaar in verschillende modellen en uitvoeringen.
Bij sommige zijn er achteraan openingen voorzien voor het plaatsen
van bekabeling.
Meestal bedraagt de dikte rond de 15 mm. Bij brede uitzetvoegen
kunnen dikkere plinten nodig zijn.
Gewone plint
Plinten worden onderaan licht schuin gezet om een gemakkelijkere
aansluiting met de vloerbedekking te krijgen. Bij het bevestigen
worden ze meestal in het verstek gezaagd en aan de muur vastgezet
door nagelen, schroeven of lijmen. We stoppen de nagel- of
schroefgaten op alvorens de plinten af te werken.
Enkele producenten hebben plinten met een kliksysteem op de
markt gebracht. Het voordeel van deze plinten is dat er geen
nagel- of schroefgaten zichtbaar zijn en dat ze gemakkelijk opnieuw
verwijderd kunnen worden. Deze plinten worden het meest
toegepast bij laminaatvloeren.
Traditionele plint
Bij een zwevend geplaatste vloerbedekking of op een zwevende
dekvloer moet elk contact met de vloerbedekking vermeden worden
om overdracht van contactgeluid tegen te gaan. Daarom wordt de
plint iets boven de vloer aan de muur bevestigd.
75
Houten
vloerbekledingen
6 Afwerking
BDS
6.4.2.Profielen
Onder profielen verstaan we metalen, houten of kunststof elementen
die tussen of op het einde van de vloerdelen geplaatst worden.
Overgangs-, eind-, en uitvlakprofiel
We maken onderscheid tussen:
•• overgangsprofielen: zorgen voor een perfecte overgang tussen
twee vloeroppervlaktes of een dorpel.
•• eind- of stopprofielen: vormen een propere afwerking van de
randen langs trappen, ramen,…
•• uitvlakprofielen: vangen mogelijke hoogteverschillen op.
6.4.3. Eind- en tussendorpels
Dorpels zijn stukken massief hout die op het einde of tussen twee
vloeroppervlaktes worden geplaatst. Het voordeel van een houten
dorpel is dat het hout op dezelfde manier kan afgewerkt worden als
de vloerbedekking.
Eind- en tussendorpel
6.4.4.Rozetten
Waar verwarmingsbuizen of waterleidingen moeten afgewerkt
worden, kan je gebruik maken van rozetten. Rozetten zijn
verkrijgbaar in verschillende houtsoorten, in RVS of PVC. Bij het
plaatsen wordt voldoende opening tussen de buis en de opening in
de rozet voorzien zodat de buis kan uitzetten door de warmte en er
geen contactgeluiden ontstaan.
6.4.5.Opvulkit
Met elastische opvulkit (silicone) kunnen de voegen langsheen
muren, verwarmingsbuizen en plinten perfect worden afgewerkt.
Opvulkit is gemakkelijk aan te brengen, is elastisch en sommige
soorten zijn overschilderbaar.
Voor iedere vloer is er een aangepaste kleur te vinden.
Opspuiten met silicone
76
7 Onderhoud
Houten
vloerbekledingen
7 Onderhoud
Ook na de plaatsing moet de houten vloerbedekking onderhouden
worden. Tijdens dit onderhoud kan je fouten of gebreken bijwerken.
Bij het herstellen van grote gebreken of fouten spreken we niet meer
van onderhoud maar van renovatie.
Het is belangrijk dat het binnenklimaat gecontroleerd wordt. Een
kamertemperatuur tussen 18° en 20° en luchtvochtigheid tussen 40%
en 70% zijn ideaal. Bij extreme omstandigheden over langere tijd,
bijvoorbeeld bij te vochtige lucht tijdens de zomer of te droge lucht
tijdens de wintermaanden moet de lucht respectievelijk gedroogd of
bijkomend bevochtigd worden. Anders zal de vloerbedekking sterk
gaan werken of zelfs barsten.
Het onderhoud in vochtige ruimten moet vaker en nauwkeuriger
gebeuren dan voor een houten vloerbedekking op een droge plaats.
Hiervoor zijn aangepaste schoonmaakmiddelen te krijgen.
Tips voor het beschermen van een houten vloerbedekking:
•• plaats zelfklevende viltjes onder de meubelpoten;
•• til zware meubels op in plaats van ze te verschuiven bij het
verplaatsen;
•• controleer geregeld de waterdichtheid van sanitair en
verwarming;
•• kuis gemorst water of andere vloeistof onmiddellijk op;
•• plaats plantenbakken met onderaan openingen nooit
rechtstreeks op de vloer.
7.1. Geboende houten vloerbedekking
Boenen dient regelmatig herhaald te worden tot het hout volledig
met boenwas verzadigd is. Een geboende houten vloer heeft weinig
of geen weerstand tegen vocht, druppels water moeten meteen
opgekuist worden: anders ontstaan er blijvende vlekken.
Onderhoud:
•• Dagelijks: de vloer vegen of stofzuigen.
•• Jaarlijks: 1 tot 3 maal behandelen met vloerbare boenwas. Het
vloeroppervlak kan voor het behandelen met boenwas gereinigd
worden met een doek gedrenkt in terpentijn of white spirit.
77
Houten
vloerbekledingen
7 Onderhoud
7.2. Geoliede houten vloerbedekking
Bij een nieuw geoliede houten vloerbedekking moet een periode
van zachte behandeling worden voorzien van minstens drie weken.
Dat betekent dat de vloer de eerste week beter niet met schoenen
wordt betreden en ook niet afgedekt mag worden. De olie is pas na
drie weken volledig ingedrongen. Olie slijt af. Daarom moet bij een
geoliede vloer een onderhoudsproduct worden toegevoegd aan het
water om de vloer extra te beschermen.
Onderhoud:
•• Dagelijks: de vloer dagelijks reinigen met een zachte bezem of
stofzuiger.
•• Wekelijks: nat reinigen met proper lauw water. Gebruik altijd
twee emmers water, één met proper water waaraan een
onderhoudsproduct is toegevoegd en een tweede voor het
spoelen van de dweil. Nooit met zuiver water nadweilen, omdat
dan de beschermfilm weer wordt verwijderd.
•• Jaarlijks: na een wekelijkse reiniging wordt de vloer best 1 tot 3
maal behandeld met een onderhoudsolie of zeep. Het product
wordt met een doek dun en gelijkmatig aangebracht. Na
ongeveer 30 minuten het oppervlak nawrijven met een katoenen
doek.
Wanneer op een bepaald gedeelte de slijtlaag verdwenen is, wordt
deze behandeld met een extra laagje olie, die naadloos zal aansluiten
op de rest van de vloeroppervlakte.
78
7 Onderhoud
Houten
vloerbekledingen
7.3. Geverniste houten vloerbedekking
Als het vernis volledig uitgehard is, zet je best onmiddellijk een polish
op de vloer, zodat de vloer niet mat wordt.
Het is belangrijk om geen producten te gebruiken die wassen
bevatten, omdat zij later hechtingsproblemen kunnen veroorzaken
bij het herbehandelen van de houten vloerbedekking.
Alkydurethaan- en alkydvernissen zijn niet alkalibestendig. Daarom
mag je geen producten met alkalische reinigingsmiddelen, zoals
ammoniak, soda, enz... gebruiken.
Onderhoud:
•• Dagelijks: stofzuigen en reinigen met een vochtige doek.
•• Wekelijks: dweilen met lauw water waaraan een zachte reiniger
is toegevoegd.
•• Jaarlijks: 1 tot 2 maal, na het wekelijks reinigen, dweilen of
rollen met een onderhoudproduct. Wanneer de vloerbedekking
zijn glans verliest, kan je opnieuw een polish aanbrengen met
dezelfde glansgraad van het vernis.
De slijtlaag zal na verloop van tijd door het belopen afslijten en
dient na 10 tot 15 jaar bij niet-intensief gebruik en na 3 tot 5 jaar na
intensief gebruik vernieuwd te worden.
7.4.Laminaat
Er zijn heel wat specifieke onderhoudsproducten verkrijgbaar in de
handel. Ze zorgen voor een blinkend effect maar onderhouden of
beschermen het laminaat niet altijd. Sommige producten bevatten
bijtende stoffen die de toplaag kunnen aantasten. Gebruik ook nooit
azijn, chloor, ammoniak of schuurmiddelen om laminaat te reinigen.
Onderhoud:
•• Dagelijks: stofzuigen of vegen met een zachte borstel.
•• Wekelijks: nat reinigen met proper lauw water. Wring de dweil
goed uit zodat hij nog vochtig aanvoelt maar niet kletsnat meer
is. Dit is belangrijk voor de naden en bijgevolg de levensduur van
het laminaat. In het water kan een vloeibare zeep of een product
aanbevolen door de producent worden toegevoegd.
79
8 Verklarende woordenlijst
Houten
vloerbekledingen
8 Verklarende woordenlijst
Woord
Omschrijving
alkalibestendig
bestand tegen bepaalde basen en sodaoplossingen
anhydriet
korrelige glasachtige materie met een wit-violetachtige kleur die onder invloed van
de lucht verhardt
candelillawas
een soort boenwas samengesteld op basis van plantaardige stoffen
capacitieve methode
meetmethode waarbij gebruik gemaakt wordt van de capaciteit, het vermogen tot
opslaan van elektrische lading in de condensator van een meettoestel
carnaubawas
boenwas van een hoogwaardige kwaliteit op basis de bladeren van de carnaubapalm
(Brazilië)
conditionering
* voorafgaand stadium waarbij men de houten vloerelementen in contact brengt
met het omgevingsklimaat waar ze uiteindelijk verwerkt worden
ééncomponentvernis
vernissoort klaar voor gebruik, waarbij alle werkzame stoffen o.a.verharder, reeds in
het vernis aanwezig is
egalisatiemortel
een mortelspecie uitsluitend gebruikt voor het uitvlakken van oneffenheden
kraftpapier
een met harsen doordrenkte papiersoort
kruipeffect
* nadelig verschijnsel bij verlijmingen met dispersielijm, waarbij onder invloed van
vocht en warmte, de lijm opnieuw soepel wordt, waardoor de lijmnaad zijn sterkteeigenschappen verliest
lambourdes
vierzijdig geschaafde steunbalkjes als draagconstructie verwerkt bij houten vloeren
oppervlaktecohesie
* eigenschap van een goede samenhang van een vloeroppervlak
overlay
* doorzichtige en slijtvaste bovenlaag van laminaatvloeren, bestaande uit
korundkorrels
solventgedragen
* vernissoort waarin vluchtige verhardingssubstanties zijn gemengd
polyurethaanvernis
voorstrijkmiddel
extra verdunde tussenlijmlaag die de binding tussen twee vloerelementen bevordert
ijkpunten
* noodzakelijke referentiepunten voor het uitlijnen en plaatsen van parket
wolpad
* schaapswollen overtrek voor een schijfschuurmachine of boenmachine
3-4-5-methode
vuistregel in de driehoeksmeting die de lengteverhouding van de 3 zijden van een
rechthoekige driehoek weergeeft, in de volgorde van korte, lange en schuine zijden.
* betekenis van het woord in de context van de inhoud van de module
81
9 Bijlagen
Houten
vloerbekledingen
9 Bijlagen
83
Houten
vloerbekledingen
84
9 Bijlagen
9 Bijlagen
Houten
vloerbekledingen
Schets gemeten waarde
Datum:
Naam bouwheer:Handtekening bouwheer:
85
De handboeken zijn tot stand gekomen dankzij de bijdrage van de volgende organisaties :
fvb•ffc Constructiv
Koningsstraat 132/5, 1000 Brussel
t +32 2 210 03 33 • f +32 2 210 03 99
constructiv.be • [email protected]
© Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid, Brussel, 2014.
Alle rechten van reproductie, vertaling en aanpassing onder eender welke vorm, voorbehouden voor alle landen
Hout
1Houtbewerking
1.1Planlezen
1.2Manuele houtbewerking
1.3AMachinale houtbewerking - deel 1
1.3BMachinale houtbewerking - deel 2
1.3CMachinale houtbewerking - deel 3
1.4Houtverbindingen
2Meubels
2.1Massief meubel
2.2Plaatmeubel
3Interieurbouw
Binnenkort te verschijnen
4Binnenschrijnwerk
Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
i.s.m. OpleidingsCentrum Hout
HOut
Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
i.s.m. OpleidingsCentrum Hout
4.1
Plaatsen van
binnenschrijnwerk
HOut
Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
i.s.m. OpleidingsCentrum Hout
4.2
Wanden en plafonds
5Buitenschrijnwerk
5.1 Ramen en deuren
5.2Plaatsen van ramen en deuren
5.3Gevelbekleding
6Houtconstructies
6.1Dakspanten
Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
N243HO
Houten vloerbekledingen
9000000000517
HOut
Houten vloerbekledingen
Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid
i.s.m. OpleidingsCentrum Hout
4.3
HOut
Rechte steektRap
en boRdestRap
4.4

Stichting Openbaar Onderwijs Houten zoekt voor

5a.75.2 - Bermabru

8 november 2014

Uitnodiging en Agenda ALV

Parcol PU 57 2-component polyurethaanlijm

Induline SW-910

Beleidssessie HC Houten

Redactioneelstuk Houten 06-10-2014