Enkele aanzetten tot produktinnovaties

Enkeleaanzettentot produktinnovaties
bij hydrostatische
overbrengingen
P r o f .d r . i r .W . M . J . S c h l ó s s e r
LaboraÍorium voorÁ andrijftechniek, Technische H ogeschoolEíndhoven.
Dikwijls bereikt mij de vraag: 'Waar liggen er tot nu toe nog onontdektetoepassingsgebieden
voor hydrostatischecomponenten?'.Deze vraag wordt dan gesteld
door een marktonderzoeker,die binnen het vakgebiedvan de aandrijftechniekop
zoek is naar eennog niet ontdekt goudveldvoor de industrie of voor de technische
handel.Het antwoord op dezevraag moet men plaatsenin een bepaaldperspektief. Componentenvoor de aandrijftechniekbelandenuiteindelijk in werkÍuigbouwkundigeconstructies.Dezeconstructieszijn het produkt van onzemachineindustrie. Deze tak van onze industrie vertoont in haar jaaromzetten geen
exorbitante positieve groeicijfers. Integendeel!De verkopersvan aandrijfcomponentenverkerendaardoor in een markt, waarin men 'mannetje aan mannetje'
staat te dringenom een plaats te krijgen aan de toonbank,waarovermen 'de handel'naar de schaarsekoperskan schuiven.
De waag in de aanhefvan dezenotitie komt
MoeÍ men ziclt dan tnaar mel een'rien ne ya
d u s n e e r o p h e t v r a g e nn a a r e e n n o g n i e t plus' neerleggen,bij een als 'relatíef statísch'
ontdekteprivé toonbank,waar men zónder t e beoordelen marklsit uaÍie 2
gedrang zijn produkten kan verkopen. Ik
b e n e r b a n g v o o r . d a t d i t s o o r t v a n t o o n - A l s h e td o e lv a n d e z en o t i t i ez o u z i j n .o m o p
banken df niet meer bestaan df slechts dezevraag stellig'ja' re zeggen,dán zou dit
aansluitinggevenop mini-marktjes.
e e n n i e l l e z e n s w a a r d i eeen e e n n i e t o p bouwende bjidrage ziin uoor on. rakOok het massief dringen in de breedte, tijdschrifi.
waarmee b.v. de elektrischecomoonenten
d e h y d r o s t a t i s c huei t e e n b e p a a l dr o e p a s singsgebiedzouden verdringen, blijkt weinig te baten.Weinig te baten,in de zin van
als zijnde een bruikbare methode tot verwerking van een privé toonbank, die
aansluitinggeeft op een prive deel van de
markt. Dit soort van verdringen resulteert
a l l e e nn o g m a a r u i t h e t z w a a i r e g e ne l k a a r
leunen van fabrikanten-reuzen,welke gen o e g k r a c h re n u i t h o u d i n g s v e r m o g ehné b ben om op dezewijze het marktbeeldte beinvloeden.Om aan dit spel mee te kunnen
doenmoet men op de markt al enigebetekenis hebben.In de aandrijfrechniekhebben
wij in ons land helaasweinig of geen fabrikanten-reuzen
"
Waar schuilen dan nog wèl kansen, díe men
ntet ge:ond ondernemerschap
en meí een naIionaleinspanningmoet ÍrachÍente benutten?
Ik hoop duidelijk te hebben gemaakt. dat
men m.r. geenectatantesuccessen
moet verwachten van pogingen om met relatief
orthodoxeaandriifcomoonenten
in dehuidise markt binnen te dringen. Zo men dit al
wenst te doen.dient dit met veel overleg.seduld en lange adem te gebeuren.Men"k-an
dezecompoienten dan,1l of niet met overh e i d s h u l p b . v . i n s a m e n w e r k i n gm e t d e
T . H . ' so l H . T . S . ' e nm. e r e e n m i n i m u ma a n
investeringen trachten te ontwikkelen.
Voor de introductie in de markt is het dan
zeer gunstig,als er een bedrijfkan worden
gevondenmet een product dat als 'drager'
voor de op dezewi.jzeontwikkeldeaandrijfcomponenten
kan dienenZ
. o zou menkunnen proberen om een nieuwe hydromotor
te ontwikkelen voor een soeciaaltransDortv t r e r t u r gw. a a r v o o rm e n e è ng a t i n d e m a r k t
meent te hebbenontdekt.Hierbil moet men
Dit nogal statischebeeld van de marktsituatie moet men in het oog houden. als
m e n s p r e e k ot v e r d e p l a n n e nó m b . v . i n h e t
noord-oostenvan ons land te komen tot het
uit de grond stampenvan een geheelnieuwe bedrijlvoor de labricagevan hvdrostatischecomponenten.Dit zou dan rnoetengeb e u r e nm e t d i r e c r eo f i n d i r e c t eh u l p v a n d e
overheid.Hieroverheeftmen enigetiid eeleden enthousiaste
verhalenkunnén tézànin
de landelijkepers.Inmiddelsis er gebleken.
d a t e r o . o ki n d i r v a k g e b i e dv o o r z ó h r i g h e i d
rsgebodenbij hetschilderenvan rozigebeel- Kolenwinningswerktuigenmet h))drostatischeoverbrengingenmel water als energiedragertsÍeedsmeer van
d e na a nd e c o m m e r c i ë l h
eorizon.
belangvoor de energie-voorziening.Foto: Masthinenfabrik Hemscheidt, I4tuppertal.
50
A a n d r i i f t e c h n i e1k2. Í e b r u a r i1 9 7 9
produktinnovaties
water als energiedrager.
De modernemateriaalkeuzetechnieken
wiizen op nieuwe technologieënen op nieuwe
m a t e r i a l e n .w a a r m e e h e t b u l k ï n a t e r i a a l
maar vooral ook het oppervlaktemateriaal
nieuwe eigenschappen
kunnen worden toebemeten.De tekenenwijzen erop, dat in de
'waterhydrauliek'
de ontwikkeling opnieuw
Het is een bekend verschijnsel,dat als de op gang gaat komen. Ook de afdichvaart uit de marktontwikkelinsraakt. men
tinss-technolosiezal zich in deze ontwikkelïne niet onÉtuigd laten.
b e d a c h tm o e t z i j n o p h e t i n b ? w e e i n gk o men van fundamenteelnieuwe technische De in het water benodigde bijmengsels,
ontwikkelingen. Als de markt alles opsmeermiddelenen dopes,zullen biologisch
van
afbreekbaarmoetenzijn. Het toepassen
neemt wat men fabricerenkan. heeft men
'dik'
water is niet uitgesloten.waarbij men
meestalweinie tiid om aandachtte besteden
aan fundameiteèl nieu*e ontwikkelingen. met bijmengselsaan water een met de druk
V o o r h e tv a k g e b i e d e r h v d r o s t a t i s c hoev e r - toenemendeviscositeitzou kunnen geven.
brengingenis dit. in de laatste28jaar, door
Als'oostao-industrie'zou men kunnen denZodra de markt
ons stellig geconstateerd.
ook maar evenonder druk komt. in ziin se- ken aán dè fabricaeevan machinesvoor de
heelofgedeeltelijkvoor eenbepaaldtóepás- steenkoolmijnbouw. Deze tak van inwordt er beroepgedaanop de- dustrie. die staat en valt met het beschiksingsgebied,
baar zijn van waterhydrauliek,zal in de
genen die worden geachtte weten waar de
zeer nabije toekomstde werktuigenmoeten
nieuwe ontwikkelingen schuilen. Zo ook
leverenvoor de oroduktie van de steenkool
nu. Kortom men moet nu bedachtzaam
zijn
op het in bewegingkomen van fundamen- waarmee de enérgiekloofzal moeten wortele nieuwe technische ontwikkelingen, den overbrugd tussen het tijdperk van de
waarmeemen zich een plaatsaan de toon- aardolie en het tijdperk van de kernenergie.
bank zou kunnen veroveren.
Als tweedeontwikkelingslijnzou men kunnen denken aan de ontwikkelins van hvWaar schuilen nu in het vakgebiedvan de hyd r o s t a t i s c hm
e i n i - c o m p o n e n t e nÈ.i e r o n d é r
drostaÍíscl'teoverbrengingendezefundamenmoet men verstaan pompen. motoren en
I ele ni euwe ontwíkke li ngen?
stuur- en regelcomponentenvan kleine en
Dit is een moeilijk te beantwoordenvraag. zeer kleine afmetingen. Verbeterde fa'fundamenteel'?
Of een bricage-techniekenmáken een doelmatige
Allereerst wat is
ontwikkeling al of niet fundamenteel rs. fabricagevan dezecomponentenmogelijk.
kan men meestal alleen maar terugblik- Nu is het reeds mogelijk om mini-verkend vaststellen.Men denke hierbij b.v. brandingsmotorenmet een slagvolumevan
maar aan de in dezesamenhangdikwijls ge- 0, I cmr goedkoopte labricerenen als speelnoemdeontwikkeling van de hallgeleiders. goed op de markt te brengen. Hy'nieuw' heb ik minder moei- dromotoren met mini-slagvoluminavan 0,3
Met het woord
Mini-motoren
voordeomzeltingvanresp.chemisch lijkheden, als het ook mag betekenen: c m ' z i j n i n o n t w i k k e l i i g . u e r t o n e ne e n
gebonden
energieen hydrostati- 'reeds bekend. maar nu een nieuwe kans b e t r e k k e l i j kg o e d r e n d e m e n te n z i j n e e n energie,elecÍrische
scheenergie
in mechanische
energie.
krijgend'. Per slot van rekening waren de v o u d i gv a n s a m e n s t e l l i n g .
h y d r o s t a t i s c h eo v e r b r e n g i n g e nm j n s t e n s Bij deze ontwikkeling wordt gebruik gemaakt van moderne meettechniekenoD
reeds sinds 1875 bekend. maar kregen zij
voortdurendwaken tegeneen ontwikkeling omstreeks1950eennieuwekansom tot toe- t h e r m o d y n a m i s c hser o n d s i a gw
. a a r m e ed e
waarbij de nieuwe en dus niet bij voorbaat passingte geraken.Dit gesteld.waar schui- problemen van mechanischemetingen van
Ioutloze hvdromotor wordt tot een molen dan in het vakgebiedder hydrostatische d e p r e s t a t i e sv a n d e z e m i n i - c o m p o n e n t e n
lensteen óm de nek van het speciale overbrengingendezefundamenteleen nieu- worden omzeild. Als opstap-industriekan
transportvoertuig. Ook kan deze hywe ontwikkelineen?Met enige aarzeling men denken aan de medischetechniek en
met
dromotor, in kleine seriesgefabriceerd,te
durlik enkelewegwijzerste plaatsen.al was aan de fabricagevan handgereedschap
Voor beidesoorduur zrjn in vergelijking met andere hyhet maar om de discussiehieroverop gang grote vermogensdichtheid.
dromotoren met vergelijkbare prestaties. te brengen.Daarom in willekeurigevolgor- ten van industrieën heeft Nederland een
Flier moet men zich voortdurend aÍvragen de enkeleindicaties.
aanzienlijkdeelvan de markt in handen.
h o el a n ge n r e g e nw e l k ep r i j s m e n d e z ep r o 'water- Enige jaren geledenleek het
er op. dat de
Ik ben van mening. dat de
tectievan eennieuwe hydromotormoet blijontr.l'ikkelingen fabricage van hydrostatikans
zal
krijgen.
hydrauliek' een nieuwe
ven volhouden.Men kan oo dezewiize een
overs t e e d st o e n e m e n da a n t a l . r e l a t i e f o r r h o - R o n d l 0 0 j a a r g e l e d e nw a s w a t e r r e e d sd e schecomponentenvoor hvdrostatische
'op
kousevoeten'een mogelijkm e e s tt o e s e p a s teen e r g i e d r a g ei n
r d e t o e n breneingen
doxe. componenten in ontwikkeiing nemen, lieÍst gekoppeldaan een drager-pro- al sterk verbreide hvdrostatischeover- heid zou bieden om in de markt in te breken. Het geluidsdrukniveauvan dezeoverbrengineen.Na het op áe markt komen van
ouKt.
de minerale oliesoorten.werd water sterk brengingen was immers alarmerend hoog
s e w o r d e ne n b r a c h td e t o e p a s s i n e
gr v r n i n
De fabricage van de hydrostatischecomteruegedrongen.Destijdswas dit een funponenten zou men dan kunnen condamenteelnieuwe benadering.De olie was sommrgemarktsectorenin gevaar.De descentrerenbij een daartoesteedsperfecterin
immers niet alleen maar energiedrager, betreffendeindustriebegreepdezedreigente richten fabricagebedrijf. Op deze wlze
op
ener- de situatieen brachtonderzoekprojecten
maar ook smeermiddel. De
zou de bovengenoemdefabriek van hyin het bijzonderin Engelanden Weslgiedichtheid van de hvdrostatischeover- _a.ang.
drostatischecomDonentener dan toch kobrengingennam na de komstvan de minera- Duitsland.waardoorzeersnel een aanzienmen. Deze weg gàat niet over rozen en het
l e o l i e a l s s m e r e n d ee n e r g i e d r a g e rm e t l1k deel van de spits van het geluidsp r o c e sv e r g t v e e l t i i d e n b e d a c h t z a a m h e i d . sprongen toe. Nu dwingt de milieu-pro- drukniveau werd afgebroken. Een lange
be ontwik"keling
z á l n i e t s p e c r a c u l a izr i j n
blematiektot het opnieuw beschouwenvan lijst van technischeinerepen zijn nu been derhalve weinig geschiktzijn voor effectief sebruik in de oolitiekearena.
Ik géloofechterwel in dezemethode,reden
waarom wij er dan ook tijd en energieaan
besteden.Het hoeftechterniet de enigemanier van benaderente ziin van deze oroblematiek.
A a n d r i j Í t e c h n i e1k2, Í e b r u a r 1
i 979
51
produktinnovaties
kend. waarmeede seluidshindervan deze
overbrengingen tot- toelaatbare waarden
kunnen worden teruggebracht.Fabrikanten met een aanzienlijkmarktaandeelhebben niet getalmdmet het toepassenvan deze ingrepen. Er rest waarschijnlijk nog veel
werk, van instruerendkarakter. om de toepassersvan hydrostatischecomponenten te
assisterenbij de lay-out van geluidsarme
systemen.Een kans om een privé toonbank
met geluidsarme componenten te veroveren is er echter niet en is er zeer
waarschijnlijk ook nooit geweesr.
De komst van de meest Íecente ontwikkeling van de elektronica,de microprocessor, zal niet aan de aandrijftechniek ongemerkt voorbij gaan. Hierdoor zal het immers mogelijk worden om de gezondheidstoestandvan werktuigen voortdurend
le bewaken. Hienoe z-ullen relevante
grootheden aan het werktuig voortdurend
gemetenworden en in de microprocessorin
bepaalde combinaties worden getoetst op
hun 'go' of 'no-go' karakter. Ook kan men
de gezondheidstoestand
van een werktuig
beoordelen aan de hand van ontwikkelingstendenzenvan relevante grootheden. Op dezewijzekan men dan met behulp
van de micro-processorkomen van 'cond i t i o n - m o n i t o r i n g t' o t ' t r e n d - m o n i t o r i n g ' .
Deze ontwikkeling komt
o.i. onvermijdelijk,ook in de aandrijftechniek.De
elektrischeoverbrensinsleent zich hiertoe
uitstekend. de signaál-ómzerterszijn daar
lmmers van eenvoudigeopbouw. De hydrostatische
overbrengingscheenin dit opzicht minder toegankelijk.Meettechnieken
op thermodvnamische en thermische
giondslagenhebben in deze situatie voor
veranderinggezorgd.Voor hydrostatische
overbrengingen
isnu'condition-' en'trend monitoring' een uitvoerbare techniek geworden. Een inspanning van de nederlandseelektronische
industrie.mits soedsericht en gebruik makend van in o'nslaïd
ontwikkelde complementaire meettechnieken.zou hier wéllicht uitzichr biedenoo
de verovering van een interessantstukjè
toonbank voor produkten met een toekomst.
BéGéneemtEldutronik
in leveringsregelaars
programma
op
BéGé
leveringsprogramma van
Het
Aandrijvingstechniek BV te Wassenaar is
uitgebreid met de Eldutronik frequentieregelaars.De regelaars zijn dynamische
vierkwadrantenregelaars waarmee standaard 3-fasemotoren volledig in toerental
geregeld kunnen worden met behoud van
koppel. Voor een uitgebreidere beschrijving betreffende deze regelaars verwijzen we naar Aandrijftechniek nummer
I I van 17 november I 978 pp. 564-567. Uitgebreidedokumentatiekan worden aangevraagd met behulp van de lezersser52
r'
,...,i
, ,
,;{
::ii.' ,'::l
iiinl ,
iN..È.,:l
thtLr):)t!
n@1t4.
;t.a,ii!
è Í 4
a
'ai1
#rffi
,4,lí:
ií.
:è
É
rË-
De micro-processorín de toekomst geïntegreerd met hydrostatische componenten, waardoor 'condition'
en'trend-monitoring' van hydrostatischeoverbrengingenop eenvoudigewijzà mogelijk wordt.
Tenslottekan men opmerkendat de laatste
tijd bhJkt dat sommige lastprocessenmeer
efficiënt blijken te verlopen, als men op de
aandrijvende kracht of op het aandrijvend
draaimoment een krachts- of moments-verandering met hoge frequentie superponeert. Om dit met hoge krachtdichtheid
te kunnen doen,maakt men gebruik van hydrostatische
wissel-en pulsstroomgeneratoren. Dit principeis reedslang bekend,maar
krijgt de laatstejarennieuwe kansengeboden. Er is een begin gemaaktmet de benutting van de hierin schuilende mogelijkheden,b.v. bij het ontwerpen van hydrostatische persen met interessanteverbeteringen
bij het verloop van het persprocesen bij het
produkt dat van dezepersenkomt. Ook hier
dus eenfundamenteleen nieuwe aanpakbii
een dragerprodukt, dat gemaakt wordt dooi
de Nederlandsemachine-industrie.
In hetvoren gesteldemeenik te hebbengeïllustreerd.dat oroduktinnovatieniet alleen
een zaak is van een welgemeendeen goed
bedoeldepolitiekewensen handenvolgeld.
Zelfs een sociaal-economischenoodzaak alleen kan dezeinnovatieniet afdwinsen.Zii
staat of valt immers met het al of niet aanwezigztjn van technologischgoed begrepen
ontwikkelingstendenzenbinnen een vakgebied,welke zijn ingebed in de structuur
van een ontwikkelingstrategie,
die het nieuwe produkt een kansvan overlevengeeftop
een onder druk staandemarkt. Ik meen met
de aangehaaldevoorbeeldenenkeleaanzetten te hebben gegevenvoor mijn vakgebied.
Wellicht kan ik hier beter het woord 'voorzetten'gebruiken,om de bedoelingvan deze publicatieduidehjk te maken.
vicekaart en omcirkeling van onderstaand
nummer.
ine. A. Zwaan die tevens de directie voert.
Al'ie medewerkersbliiven in de nieuwe onderneming werkzaam.
De vertegenwoordigingen die men voert
zijn: Renk Augsburg (tandwielkasten),
Renk Wulfel (koppelingen en glijlagers),
Fritz Sauerwald (tandwielkasten),Lechmacher (riemvariatoren en oliekoelers),
Schmidt (koppelingen) allen uit WestDuitsland; Desmi tandwielkastenuit Denemarken en Andraud tandwielen (volgenstekening) uit Frankrijk.
De nieuwe ondernemingis gevestigdop het
oude adresvan K. A. Musolf BV. Ereprijsstraat 83. Postbus98. 37ó0AB Soest.Telefoon : (02 I 55) 13023:telex 43499.
Omcirkelop lezersservicekaart
nr. 088
K. A. MusolÍovergenomen
doorA.Z.Aandrijftechniek
Om gezondheidsredenenvan de heer K. A.
Musolf heeft de TechnischeHandelsondernemins K. A. Musoif BV te Soesthaar werkzaamhéden op het gebied van de aandrijftechniekgestaakt.
De vertegenwoordigingen die in het bezit
waren van deze handelsonderneming zijn
overgenomen door A.Z. Aandriiftechniek
BV. beze onderneming is opgeiicht door
AandrijÍtechniek,
12Íebruari1979

Download Report