Economische monitor 2014 - 1 161 kB

ECONOMISCHE MONITOR EDE 2014 I
Deze economische monitor gaat nader in op de ontwikkeling van de economie en arbeidsmarkt in Ede
en de regio FoodValley met de focus op het tweede halfjaar van 2013. Daarnaast belicht deze monitor
de ontwikkeling van de werkgelegenheid in Ede en de regio FoodValley .
BELANGRIJKSTE UITKOMSTEN
Thermometer 2e halfjaar 2013
Economie
• De bedrijfsresultaten in de regio FoodValley zijn minder gunstig geweest in het afgelopen jaar 2013.
De omzet resultaten vertonen een licht negatief resultaat, de personeelssterkte nam in alle
kwartalen van 2013 af.
• Uit recent gepubliceerde cijfers van het CBS blijkt dat de Nederlandse economie de afgelopen 3
kwartalen is gegroeid, in het laatste kwartaal zelfs met 0,7%. De groei is nog gering, maar er zijn
diverse indicatoren die in de positieve richting wijzen, zoals een toename in de export en
investeringen.
Arbeidsmarkt
• De arbeidsmarkt van de gemeente Ede laat in het tweede halfjaar van 2013 een minder positief
beeld zien. In alle kwartalen van 2013 is de personeelssterkte afgenomen bij de bedrijven in de
FoodValley, er is een toename in de WW uitkeringen en de geregistreerde werkzoekenden. De
toename in geregistreerde werkzoekenden is fors geweest in het afgelopen halfjaar, toch is het
percentage geregistreerde werkzoekenden tov de beroepsbevolking nog altijd lager dan landelijk.
• Het aantal WW uitkeringen nam in 2013 toe van 1710 begin 2013 naar 2430 eind december, een
forse toename van 42%. De instroom was in het tweede halfjaar hoger dan de uitstroom.
1
• Het aantal Geregistreerde Werkzoekenden in de gemeente Ede steeg in 2013 fors, van 2240 begin
januari naar 3860 eind december.
• De werkloosheid is in de laatste maanden fors toegenomen, maar de werkloosheid in Ede is nog
steeds lager dan in Nederland. Het aandeel geregistreerde werkzoekenden in de beroepsbevolking
was eind december voor de gemeente Ede 8,4% en voor Nederland 9,7%.
• Het aantal bijstandsuitkeringen is in 2013 fors toegenomen. Van 1370 begin 2013 naar 1580 eind
december: een toename van 16%. De toename is vooral groot bij de groep van 27 jaar en ouder.
Economie en Arbeidsmarkt
• Het ziet ernaar uit dat de Nederlandse economie uit een diep dal kruipt. De afgelopen kwartalen is
er sprake van een (overigens geringe) groei; export en investeringen trekken aan. Dit vertaalt zich
(nog) niet naar de arbeidsmarkt waar de aantallen uitkeringsgerechtigden en werkzoekenden hoog
zijn. De arbeidsmarkt is altijd volgend op de economische ontwikkelingen en landelijke en
provinciale prognoses laten zien dat de werkloosheid de komende jaren hoog zal blijven.
Thema: Werkgelegenheid in de gemeente Ede
• In 2013 zijn er 56.520 banen in de gemeente Ede, net iets meer dan 2012.
• In de gezondheidszorg is de meeste werkgelegenheid met 11.280 banen, gevolgd door de zakelijke
dienstverlening met 7.810 en de detailhandel met 6.100 banen.
• De werkgelegenheid stagneert in Gelderland. In 2013 was voor het eerst sprake van substantiële
afname van het aantal banen.
• De ontwikkeling van de werkgelegenheid laat een gunstig beeld zien voor Ede in vergelijking met
andere grote Gelderse steden en regio’s in Gelderland. In 2013 waren er in de gemeente Ede iets
meer banen in de gemeente Ede dan in 2012. In de meeste regio’s en in Gelderland was er van
2012 tot 2013 een daling van de werkgelegenheid.
• Van 2008 – 2013 groeide de werkgelegenheid in totaal met 1,7%. In de zakelijke dienstverlening
was de toename het grootst, gevolgd door vervoer, opslag en communicatie en de
gezondheidszorg. Bij de financiële instellingen was er een grote afname met meer dan 40%, in de
bouw was de daling 13%.
• Voor de komende jaren wordt een geringe groei van de werkgelegenheid verwacht van 0,6% voor
de periode van 2015-2018.
1
Dit zijn de werkzoekenden die geregisteerd zijn bij het UWV WERK bedrijf, hiervoor Niet Werkende
Werkzoekenden genoemd.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
1
Economie: Bedrijvigheid
Ontwikkeling omzet bedrijven in FoodValley 2010 - 2013
25
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
1e
kw
10
2e
kw
10
3e
kw
10
4e
kw
10
1e
kw
11
2e
kw
11
3e
kw
11
4e
kw
11
1e
kw
12
2e
kw
12
3e
kw
12
4e
kw
12
1e
kw
13
2e
kw
13
3e
kw
13
4e
kw
13
Bron: COEN enquête KvK/CBS
•
2
In de tweede helft van 2014 was de omzetontwikkeling in de regio FoodValley minder gunstig, er
waren meer bedrijven met negatieve resultaten dan met positieve resultaten.
Ontwikkeling export in FoodValley 2010 - 2013
35
30
25
20
15
10
5
0
-5
-10
1e
kw
10
2e
kw
10
3e
kw
10
4e
kw
10
1e
kw
11
2e
kw
11
3e
kw
11
4e
kw
11
1e
kw
12
2e
kw
12
3e
kw
12
4e
kw
12
1e
kw
13
2e
kw
13
3e
kw
13
4e
kw
13
-15
Bron: COEN enquête KvK/CBS
.
In 2013 laat de export een verdeeld beeld zien, in de eerste drie kwartalen was de ontwikkeling van de
export licht positief, in het laatste kwartaal licht negatief.
Ontwikkeling personeelssterkte bedrijven in FoodValley
2010 - 2013
5
0
-5
-10
1e
kw
10
2e
kw
10
3e
kw
10
4e
kw
10
1e
kw
11
2e
kw
11
3e
kw
11
4e
kw
11
1e
kw
12
2e
kw
12
3e
kw
12
4e
kw
12
1e
kw
13
2e
kw
13
3e
kw
13
4e
kw
13
-15
-20
Bron: COEN enquête KvK/CBS
•
2
De personeelsindicator bleef ook in het tweede halfjaar van 2013 negatief, al 2 jaar op rij daalt
deze indicator voor personeelssterkte.
De COEN vragenlijst wordt elk kwartaal uitgezet onder ondernemers. De indicatoren in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN) zijn saldi van het
percentage positieve antwoorden minus het percentage negatieve antwoorden. Zo rapporteerde in het eerste kwartaal van 2013 28% van de
geënquêteerde bedrijven een stijging van de omzet en 21% een daling van de omzet. Per saldo zag (28%-21%=) 7% de omzet in het eerste kwartaal van
2013 dus stijgen.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
2
Arbeidsmarkt WW Uitkeringen
WW uitkeringen 2011 - 2013
gemeente Ede
2400
1900
1400
900
be
gi
n
20
1
fe 1
b1
ap 1
r11
ju
n1
au 1
g11
ok
t-1
de 1
c11
fe
b12
ap
r12
ju
n1
au 2
g12
ok
t-1
de 2
c1
fe 2
b13
ap
r13
ju
n1
au 3
g13
ok
t-1
de 3
c13
400
Bron: UWV Werkbedrijf
•
Het aantal WW uitkeringen is de afgelopen maanden fors gestegen. Begin 2013 was dit aantal
1710, aan het einde van het jaar was dit aantal met 42 % toegenomen naar 2430.
WW uitkeringen 2011 - 2013
gemeente Ede
1000
900
800
700
600
500
400
kw
20
13
20
13
4e
kw
20
13
3e
kw
20
13
2e
kw
20
12
1e
kw
20
12
4e
kw
20
12
instroom
3e
kw
2e
kw
20
12
20
11
1e
kw
4e
kw
20
11
20
11
3e
kw
2e
1e
kw
20
11
300
uitstroom
Bron: UWV Werkbedrijf
• In het tweede halfjaar van 2013 was de instroom in de WW groter dan de uitstroom, waardoor het
aantal WW uitkeringen fors opliep.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
3
Arbeidsmarkt Bijstand
Bijstandsuitkeringen 2011 - 2013
Gemeente Ede
1700
1600
1500
1400
1300
1200
1100
be
gi
n
11
fe
b11
ap
r11
ju
n1
au 1
g11
ok
t-1
de 1
c11
fe
b12
ap
r12
ju
n1
au 2
g12
ok
t-1
de 2
c12
fe
b13
ap
r13
ju
n1
au 3
g13
ok
t-1
de 3
c13
1000
Bron: gemeente Ede
• Het aantal bijstandsuitkeringen is in 2013 fors toegenomen. Van 1370 begin 2013 naar 1580 eind
dec: dit is een toename van 16%.
WWB uitkeringen naar leeftijd Ede 2012-2013
nov-13
sep-13
jul-13
mei-13
mrt-13
jan-13
nov-12
sep-12
jul-12
mei-12
mrt-12
jan-12
0
500
< 27 jaar
1000
1500
> 27 jaar
Bron: gemeente Ede
•
Het aantal bijstandsuitkeringen voor jongeren bleef in 2012 en 2013 redelijk constant. In Ede is de
grootste toename van de bijstand bij de leeftijdsgroep vanaf 27 jaar, van 1260 begin 2013 naar
1450 eind december 2013.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
4
Arbeidsmarkt Geregistreerde Werkzoekenden
Geregistreerde Werkzoekenden Ede 2012 - 2013
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
12
-1
3
10
-1
3
08
-1
3
06
-1
3
04
-1
3
02
-1
3
11
-1
3
10
-1
2
08
-1
2
06
-1
2
04
-1
2
02
-1
2
be
gi
n
12
0
Bron: UWV WERK bedrijf
•
•
Het aantal Geregistreerde Werkzoekenden is in de gemeente Ede in het tweede halfjaar van 2013
3
fors gestegen. Deze stijging heeft deels te maken met administratieve processen .
Door de stijging is het aandeel geregistreerde werkzoekenden van de beroepsbevolking gestegen,
maar dit is nog altijd minder dan het landelijke aandeel. Het aandeel geregistreerde
werkzoekenden als percentage van de beroepsbevolking is in Nederland eind december 9,7%,
voor de regio FoodValley 7,7% en voor de gemeente Ede 8,4%.
Geregistreerde Werkzoekenden Ede 2012 - 2013
naar leeftijd
2500
2000
1500
1000
500
< 27 jaar
27-50 jaar
no
v13
se
p13
ju
l-1
3
3
m
ei
-1
13
m
rt-
ja
n13
no
v12
se
p12
2
ju
l-1
2
m
ei
-1
12
m
rt-
ja
n12
0
> 50 jaar
Bron: UWV WERKbedrijf
•
•
3
In de oudere leeftijdsgroepen steeg het aantal werkzoekenden het meest, vooral in de laatste twee
maanden nam het aantal geregistreerde werkzoekenden toe bij de 27 – 50 jarigen en de 50
plussers.
4
De werkloosheid is hoog in 2013. Provinciale prognoses in de PEV , laten zien dat de
werkloosheid in Gelderland de komende jaren hoog zal blijven.
Niet altijd zijn werkzoekenden ook ingeschreven bij het UWV. In november en december hebben waarschijnlijk
meer mensen zich ingeschreven, die al eerder werkzoekend waren, inschrijvingen van WWB gerechtigden worden
bijvoorbeeld na een jaar niet altijd verlengd.
4
PEV: Provinciaal Economische Verkenning, Bureau BEO Provincie Gelderland
Strategie & Onderzoek, feb 2014
5
Economische Monitor 2014 I
THEMA
In dit themadeel staat de werkgelegenheid centraal. Aan bod komen de ontwikkeling van de
werkgelegenheid in Ede, de andere grote Gelderse steden en Gelderse regio’s. Daarnaast wordt
ingezoomd op de structuur van de werkgelegenheid en de ontwikkelingen van de werkgelegenheid in
de sectoren.
Werkgelegenheid 2013
Werkgelegenheid naar sectoren Ede 2013
Landbo uw/Visserij
Industrie
B o uwnijverheid
Gro o thandel
Detailhandel/auto handel
Vervo er, o pslag en co mmunicatie
Ho reca
Financiële instellingen
Zakelijke dienstverlening
Openbaar bestuur
Onderwijs
Gezo ndheidszo rg
Overige dienstverlening
Bron:PWE 2013
•
•
•
•
In 2013 zijn er 56.250 banen in de gemeente Ede.
De gezondheidszorg heeft de meeste werkgelegenheid met 11.280 banen, gevolgd door de
zakelijke dienstverlening met 7.810 banen.
Ook in de detailhandel, 6.100 banen en de industrie zijn veel banen.
De structuur van de werkgelegenheid van de gemeente Ede is divers, waardoor zij minder
kwetsbaar is in de crisis.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
6
Ontwikkeling werkgelegenheid, Ede en Gelderse steden en regio’s
Ontwikkeling werkgelegenheid Ede 2004 - 2013
58000
56000
54000
52000
50000
48000
46000
44000
42000
40000
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Bron: PWE 2013
•
•
•
In 2013 waren er in de gemeente Ede in totaal 56.620 banen, net iets meer dan in 2012 toen
er 56.250 banen waren.
In de meeste regio’s en in Gelderland was er van 2012 tot 2013 voor het eerst sprake van een
daling van de werkgelegenheid. Dit was niet het geval voor Ede en het Gelderse deel van de
regio FoodValley
In de afgelopen 4 jaar was de groei van de werkgelegenheid 0,4%; dit is meer dan in de
andere grote Gelderse steden, Apeldoorn had een groei van 0,3% per jaar, in Arnhem en
Nijmegen kwam dit uit op -0,2% en -0,3%.
Ontwikkeling werkgelegenheid 2009 - 2013
Ede, Gelderland, Grote Gelderse steden
0,8%
Fo o d Valley
0,6%
Ede
0,4%
A peldo o rn
0,2%
No o rd Veluwe
0,0%
E
d
e
G
e
d
l
e
a
lr
n
d
A
p
e
d
l
o
o
n
r
A
n
r
h
e
m
N
jim e
g
e
n
S
ta
d
e
sr
N
-0,2%
Gelderland
o
i
A
n
r
jim e
g
e
n
h
e
m-
S
te
d
e
n
d
e
ir
h
o
e
k
A
c
h
te
h
r
o
e
k
R
vi
e
i
e
r
n
a
l
n
d
F
o
o
d
V
a
e
l
y
N
o
o
d
r
V
e
u
l
w
e
Stedendrieho ek
A rnhem
-0,4%
g
Nijmegen
Stadsregio A rnhemNijmegen
Rivierenland
-0,6%
A chterho ek
-0,8%
Bron: PWE 2013
Strategie & Onderzoek, feb 2014
7
Ontwikkeling werkgelegenheid Ede: 2004 – 2008 / 2008 - 2013
Ontwikkeling werkgelegenheid, Gemeente Ede
2004-2008 2008-2013
Overige dienstverlening
Gezondheidszorg
Onderw ijs
Openbaar bestuur
Zakelijke dienstverlening
Financiële instellingen
ontwikkeling 2008-2013
Horeca
ontwikkeling 2004-2008
Vervoer, opslag en
communicatie
Detailhandel/autohandel
Groothandel
Bouw nijverheid
Industrie/Delstoffenw inning
Landbouw /Visserij
-50,0% -40,0% -30,0% -20,0% -10,0%
0,0%
10,0%
20,0% 30,0%
40,0%
Bron: PWE 2013
•
•
Van 2004 – 2008 groeide de werkgelegenheid in totaal met 7,6%. In de sectoren vervoer en
opslag, de bouw, de industrie en de zakelijke dienstverlening was de groei fors. In het
openbaar bestuur was een grote afname van de werkgelegenheid.
In de periode van 2008 -2013 groeide de werkgelegenheid in totaal met 1,7%. De groei was
het grootst in de zakelijke dienstverlening, gevolgd door vervoer en de gezondheidszorg. Bij
de financiële instellingen was de afname groot met meer dan 40%, in de bouw was de daling
13%.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
8
Prognose werkgelegenheid Ede: 2015 - 2018
Prognose werkgelegenheid 2013 - 2018
1,00%
0,80%
0,60%
0,40%
0,20%
0,00%
-0,20%
Nederland
Gelderland
Foodvalley
Ede
-0,40%
-0,60%
-0,80%
-1,00%
2013-2014
2015-2018
Bron: PEV 2013
•
Voor de gemeente Ede wordt een groei van de werkgelegenheid verwacht van 0,8% voor
2013/2014; voor de periode 2015/2018 een groei van 0,6%. Voor de regio FoodValley is de
groei verwachting 0 % voor 2013/2014 en voor de periode 2015/2018 0,8%. Voor Nederland
zijn de verwachtingen een stuk lager: voor Nederland -0,8% voor de periode 2013/2014 en
0,2% voor de periode 2015/2018.
Ontwikkeling werkgelegenheid Gemeente Ede 2004 - 2013
Ede
2004
2008
2009
2010
Landbouw/Visserij
Industrie
Nutsbedrijven
Bouwnijverheid
Groothandel
Detailhandel/autohandel
Vervoer, opslag en
communicatie
Horeca
Financiële instellingen
Zakelijke dienstverlening
Openbaar bestuur
Onderwijs
Gezondheidszorg
Overige dienstverlening
Alle sectoren
2011
2012
2013
2280
5280
170
3380
3290
5870
2090
6150
240
3990
3730
6100
1980
5870
250
4010
3620
6150
2010
5890
330
3870
3570
6150
2040
5930
320
3970
3670
6290
2020
5940
300
3800
4070
6310
2000
5790
290
3480
4050
6100
2670
1980
2960
5640
3370
3460
9290
2040
3460
2130
2970
6650
1960
3760
10150
2220
3510
2120
2320
6920
2140
3770
10600
2260
3640
2210
2190
7000
1820
3690
11090
2290
4080
2200
1640
7140
1810
3690
11130
2430
3900
2190
1320
7410
1740
3710
11110
2420
3880
2160
1690
7810
1770
3820
11280
2410
51680
55600
55500
55750
56340
56250
56520
Bron: PWE 2013
Strategie & Onderzoek, feb 2014
9
Verantwoording
In deze monitor worden relevante cijfers over economie en arbeidsmarkt per kwartaal weergegeven
om ontwikkelingen op deze terreinen te signaleren en te volgen.
Er zijn veel indicatoren voor economie en arbeidsmarkt, maar niet allen zijn geschikt om opgenomen te
worden. In deze monitor zijn die indicatoren opgenomen die relevant zijn voor het thema, van belang
voor de economie van Ede, valide en voldoende actueel zijn.
Voor de onderwerpen zijn de volgende indicatoren gebruikt:
Economie
Indicator
Omzet afgelopen 3 maanden bij
bedrijven
Export afgelopen 3 maanden
Personeelssterkte afgelopen 3
maanden
Arbeidsmarkt
WW uitkeringen per kwartaal,
deeltijd WW uitkeringen
Instroom en uitstroom WW
uitkeringen
Bijstands uitkeringen
Geregistreerde Werkzoekenden
Schaal
Regio
FoodValley
Regio
FoodValley
Regio
FoodValley
Bron
COEN enquête, KvK/CBS
Gemeente Ede
UWV Werkbedrijf
Gemeente Ede
UWV Werkbedrijf
Gemeente Ede
Gemeente Ede
WI
UWV Werkbedrijf
COEN enquête.KvK,CBS
COEN enquête, KvK,CBS
Gebruikte gebiedsindelingen:
Regio FoodValley bestaat uit de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen,
Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen.
Bronnen:
Conjunctuur Enquête Nederland (COEN) 2013-Q3 enQ4: Economische prestaties Achterhoek,
Stadsregio Arnhem Nijmegen en regio FoodValley.
PWE 2013: Provinciale Werkgelegenheidsenquete.
PWE rapportage 2013 eerste uitkomsten.
PEV Provinciaal Economische Verkenning, Bureau BEO, Provincie Gelderland, oktober 2013.
Samenstelling:
Gemeente Ede: Karin Vermeij, Dion Thielen, Daphne Bottenberg.
Strategie & Onderzoek, feb 2014
1