Lees meer

BEHEER
Tekst en beeld: Albert F. van den Hout
DA KENRA A D NU MMER 121 , SE P T E M B E R 2 014
L A NG E D UURG E D RAG BE G ROE I D E DA K E N ( 1 )
In de uitgave ‘Planten voor alle Daken’ staat in het voorwoord: “Het is
snel gegaan met tuindaken in Nederland. Voor de SBR-brochure ‘Daken
in ‘t Groen’ uit 1992 moest voor het veldwerk worden uitgeweken naar
Duitsland omdat er in Nederland nog niet zo veel begroeide daken
waren. Anno 2013 is het dak inmiddels het nieuwe maaiveld geworden,
waarop we intensief en extensief kunnen tuinieren.”
Het bekent ook dat we inmiddels ruime ervaring hebben met begroeide
daken. Reden genoeg om een aantal van deze daken eens te bezoeken.
Als eerste voorbeeld bezochten we met Peter Koop, bedrijfsleider van
ZinCo Benelux, een viertal daken met een gecombineerde gebruiksfunctie
op Schiphol-Rijk. Daken die in 1998 - 2001 door hoveniersbedrijf Van der
Tol BV zijn uitgevoerd.
Parkeren en recreëren op het dak
D
e daken betreffen het
ongeïsoleerde dek van een
parkeergarage tussen een
half carré van kantoorgebouwen.
De daken zijn via een oprit
toegankelijk voor personenauto’s en
ingericht als een leef- of gebruiksdak.
Dit betekent dat er naast de rijbaan
parkeerplaatsen zijn ingericht.
De tuindaken zijn doorsneden met
wandelpaden. De beplanting is
divers: veel vrouwenmantel (lees ook
het artikel ‘Vrouwelijke hoofdrol’ op
pagina 18 en 19 van dit nummer),
groene liguster en krentenboompjes
die tot ware bomen zijn uitgegroeid.
Het dak werd echt gebruikt, niet
alleen door geparkeerde auto’s, ook
enkele tuinbanken waren bezet met
in gesprek zijnde mensen.
Heestertuin
De heestertuin is opgebouwd
met een losliggend EPDM-dakbe-
dekkingssysteem(Resitrix). Ten
tijde van de uitvoering - toen ik
het dak bezocht vanuit een andere
discipline - zijn opmerkingen gemaakt
over de lage opstandhoogten bij
de gevelaansluitingen. Zeker met
een losgelegde dakbedekking kan
dit tot vervelende lekkages leiden.
Zowel een losgelegde dakbedekking
als lage opstanden worden niet
aanbevolen voor dit type daken.
Op enkele plaatsen was dan ook
Een echt leef- of gebruiksdak.
21
DR121_021-024.indd 21
15-08-2014 13:46:10
BEHEER
Parkeergarage met leef- of gebruiksdak.
DA KENRA A D NU MME R 121 , SE P T E M B E R 2 014
L A NG E D UURG E D RAG B E G ROE I D E DA K E N ( 1 )
zichtbaar dat er bij randen en
opstanden herstelwerkzaamheden
zijn uitgevoerd. Op de dakbedekking
is een ZinCo tuindaksysteem aangelegd met een zware beschermlaag (SSM 45), een drainagelaag
(Floradrain FD 40), een filterlaag
(Systeemfilter SF) en een intensief
substraat in een dikte van 200
mm. De tuin was op de meeste
plaatsen goed begroeid, zeker de
vrouwenmantel overheerste op
meerdere plekken en ook de krenten
deden het goed. Op een enkele plaats
was de beplanting opnieuw uitgezet.
De reden daarvan was niet direct
te achterhalen. De indruk die de
begroeide dakdelen na circa 15 jaar
maakten was meer dan goed, wat ook
uit de overzichtfoto’s is op te maken.
Klinkerbestrating
Wandelgebied.
De klinkerbestrating is wisselend
opgebouwd, deels met een tweedelige
bedding en bij drie van de vier
dekken met een zandbedding van
150 mm. Op een losliggend EPDMsysteem is een ZinCo-systeem
aangebracht met een dubbele laag
glijfolie (TGF 20), een drainagelaag
(Elastodrain EL 200) en een filtervlies
(TG), een bedding van 150 mm
straatzand of een bedding van
50 mm betongranulaat, een filtervlies
(TG) en een bedding van 50 mm
straatzand. De bestrating bestaat uit
witte betonklinkers. De bestrating
moet op meerdere plaatsen worden
opgehaald omdat er plaatselijk
rijsporen zijn ontstaan. Bij een oprit
is dit onlangs al eens gebeurd.
Bij meerdere hemelwaterafvoeren zijn
klinkers of klinkerstukken verzakt als
gevolgd van weggespoeld zand.
De algemene indruk is echter dat
met gericht klein onderhoud het dak
de beoogde levensduurverwachting
van 30 jaar of meer moet kunnen
halen.
Voortschrijdend inzicht
Rijsporen in de klinkerbestrating door gebruik. De relatief dikke bedding heeft het
proces versneld.
Een bedding van 150 mm zand
is inmiddels achterhaald, de opbouw
van één van de daken met een
eerste laag van 50 mm beton- of
puingranulaat en een tweede laag
van 50 mm straatzand is meer
gebruikelijk geworden, ook in de
‘Dakbestratingsrichtlijn’ van SBR
en het ‘BDA-Dakboek’ staat dit
aangegeven. Letterlijk staat er:
“De kwaliteit van de drainagelaag
bij een klinkerbestrating is bepalend
22
DR121_021-024.indd 22
15-08-2014 13:46:17
BEHEER
voor de dikte van de bedding.
Met een zware drainagelaag kan een
straatbed van 50 mm voldoende zijn.
In geval van personenautoverkeer
bestaat de bedding uit een zandbed
van minimaal 50 mm split of zand.
Bij zwaarder verkeer bestaat de
bedding uit minimaal 100 mm puin
of menggranulaat en 50 mm split
of zand. De zandlaag moet aan
nauwkeurige specificaties voldoen,
waarbij het vooral van belang is dat
de juiste fractie fijn zand (0,2 mm
- 0,4 mm) aanwezig is. Bij een te
gering aandeel van deze fractie is er
een risico van verschuiven van de
klinkerbestrating.”
DA KENRA A D NU MMER 121 , SE P T E M B E R 2 014
L A NG E D UURG E D RAG BE G ROE I D E DA K E N ( 1 )
Schema zandfilterklem.
Afvoer hemelwater
Een klinkerbestrating op een dak
functioneert onder voorwaarde dat
de waterafvoer en drainage goed
zijn geregeld. De waterafvoer vindt
plaats via de klinkerbestrating naar
de afvoeren. Het via de voegen
doorsijpelende water wordt afgevoerd
door een dunne zandlaag en een
drainagelaag. Deze drainagelaag
functioneert alleen dan als de
waterdichte laag op het parkeerdek
op afschot ligt. Dit afschot is aan
te brengen in de onderconstructie.
Een hemelwaterafvoer in een
parkeerdek bestaat meestal uit een
ingestorte gietijzeren afvoer met een
klemflens voor de dakbedekkingslaag.
Op deze afvoerput worden vulringen van gietijzer geplaatst waar
uiteindelijk het putdeksel op past.
Het aantal tussenringen is afhankelijk van de dikte van het totale
bestratingssysteem. De achilleshiel
van een klinkerbestrating is het
zandfilter tussen het zandbed en
de drainagelaag. Dit filtervlies
moet water doorlaten en zand
tegenhouden. Op deze projecten
is het zandfilter om de afvoeren
gevouwen met strookjes van het
filtervlies. In combinatie met halve
stenen of kleine passtukjes in de
bestrating rondom de afvoeren
ontstaat - mede door rijbewegingen
- snel vervorming en schade. Water
dat via de drainagelaag bij de afvoer
terecht moet komen, komt nu net
naast de afvoer in het straatbed
en voert door de provisorische
aansluiting van het zandfilter(vlies)
zand mee in het afvoersysteem
met als resultaat verzakking van de
bestrating rond de afvoer. Inmiddels
is er een klemsysteem ontwikkeld
Verzakkingen rondom de
afvoeren.
Elastodrain drainagelaag
ten tijde van de
uitvoering.
dat het zandfilter opsluit, waardoor
het water in het zandbed wordt
tegengehouden en min of meer wordt
gedwongen om via het zandfilter en
de drainagelaag naar de afvoer te
lopen.
Waterdichte laag
In de ‘Vakrichtlijn Gesloten
Dakbedekkingssystemen’ staat over
leef- of gebruiksdaken geschreven:
“Deze daken kennen vooral in
de uitvoeringsfase een zware
gebruiksbelasting, waardoor deze een
extra veiligheid tegen beschadigingen
of de gevolgen daarvan dienen te
bezitten.
Het uitgangspunt voor een duurzame
waterdichtheid is een volledig
gekleefd dakbedekkingssysteem,
bijvoorbeeld bij een omgekeerddak op een monoliet betonnen
onderconstructie.
Indien er sprake is van een
afschotlaag dient deze te bestaan uit
Spramexbeton. Een ander voorbeeld
is een warm-dak met cellulairglasisolatie.”
In dit voorbeeld zijn de parkeerdekken ongeïsoleerd en zijn de
daken de uitvoeringsfase kennelijk
goed doorgekomen.
De aanbeveling geldt onverminderd voor nieuwbouw.
23
DR121_021-024.indd 23
15-08-2014 13:46:21

Download Report