jonge kind Workshopmiddag ‘Een koffer vol spelinspiratie’ Het leukste spel is uitdagend spel Jonge kinderen leren door te spelen. Ze zijn nieuwsgierig en ondernemend. In een rijke speelleeromgeving, nemen ze zelf het voortouw in hun eigen ontwikkeling. De workshopmiddag ‘Een koffer vol spelinspiratie’ van OBD Noordwest ging hierover. Bea Bakkers vertelde over de ontwikkelingskansen van het werken met ongevormde materialen; Tessel van der Linde liet zien dat kleuters door middel van spel op een leuke manier met techniek bezig kunnen zijn. Wetenschap en techniek; dat associëren we met ingewikkeld. Zeker niet geschikt voor de kleuters. Hoewel? Met de workshop ‘Techniek en spel gaan prima samen’ verraste Tessel de deelnemers door te laten zien hoe laagdrempelig techniek kan zijn. Op de vraag: ‘Wie is er vandaag nog met techniek bezig geweest?’, keken de deelnemers elkaar bedremmeld aan. ‘Is je wekker gegaan? Heb je een elektrische tandenborstel? Hoe ben je hier gekomen?’ Plots bleek dat we allemaal de hele dag met techniek bezig zijn. En dat ook de directe wereld van kleuters boordevol techniek zit. Tessel: ‘Techniek is overal!’ 6 Zelf oplossen biedt uitdaging Waar Tessel tijdens haar workshop op aanstuurde, was dat kinderen uitdagingen nodig hebben. ‘Laat kinderen zelf nadenken over een probleem en laat ze op zoek gaan naar oplossingen. Neem bijvoorbeeld iets weg uit de huishoek en laat ze zelf bedenken hoe ze het gemis van dat voorwerp kunnen oplossen. Ze gaan dan cognitieve vaardigheden gebruiken en combineren. Zelfs als de antwoorden waar ze uiteindelijk mee komen niet kloppen, hebben ze door zelf na te denken al heel veel geleerd!’ En dan hoeft het volgens Tessel niet om ingewikkelde vraagstukken te gaan. ‘Als je anders naar dingen kijkt, valt álles eigenlijk onder techniek. Belangrijk is wel,’ aldus Tessel, ‘dat je het in een logische context plaatst. Maak het herkenbaar en daarmee betekenisvol voor kinderen.’ Als voorbeeld gaf Tessel het thema ‘De fietsenwerkplaats’. ‘Ga een fiets eens goed bekijken; wat zit er allemaal op? Je kunt een band gaan plakken of het principe van de driehoek uitleggen. Je kunt ook heel goed differentiëren door hele jonge kinderen de fiets te laten schoonmaken en oudere kinderen te vragen de bel te repareren. Pluskinderen kun je de kassabon laten schrijven.’ Zo zijn er veel meer thema’s waarbinnen techniek heel goed uitgewerkt kan worden. ‘Verpak je ‘techniekles’ in de context van je thema en zet vooral een brede bril op waar het gaat om techniek!’, was de belangrijke boodschap van Tessel. Zandtafel Al bij aanvang van de workshop ‘Spelen met zand en andere ongevormde materialen’, van Bea Bakkers, bleek dat veel leerkrachten de ervaring hebben dat de zandtafel niet optimaal ingezet wordt. Bij sommigen staat de tafel op de gang en fungeert hij alleen als speeltoestel. ‘Terwijl de zandtafel en het spelen met ongevormde materialen juist zoveel ontwikkelmogelijkheden biedt’, is de ervaring van Bea. ‘Begin met het materiaal’, vertelde Bea. ‘In plaats van grote scheppen en emmers die eigenlijk buiten horen, gebruik je lepeltjes, ijsscheppen of kleine bekertjes. En neem zand waar kinderen goed mee kunnen bouwen. Deltazand bijvoorbeeld. Dat is iets duurder dan gewoon zand maar dít is je materiaal’, benadrukt ze. ‘In groep 1 en 2 heb je nog weinig boeken of ander lesmateriaal. Zand is één van de materialen waar wij het mee moeten doen, het is géén luxe maar basis ontwikkelmateriaal. Probeer daar budget voor te krijgen!’ Brede ontwikkeling Als je goed materiaal hebt, verbind de zandtafel dan aan uitdagend spel. Hoeveel een jong kind kan leren van het spelen met zand en water, illustreerde Bea aan de hand van een filmpje: een kind dat op het strand aan zee speelt. Na het bekijken benoemden de deelnemers in enkele minuten al diverse leerdoelen zoals ontdekken, afstanden en ruimte inschatten, concentratie, voelen en vormen maken. En dat zonder groepsplan. ‘Door te spelen met zand en water werken kinderen op een leuke en zinvolle manier aan hun brede ontwikkeling’, was de duidelijke boodschap van Bea. In de klas kun je de zandtafel ook heel goed verbinden aan je thema. Bea gaf als voorbeeld het thema ‘De bouw van het huis’. Dat begint met het onderzoeken van de grond. Zit daar iets in? ‘Begraaf wat voorwerpen, geef de kinderen een simpele metaaldetector en ze zijn bezig met archeologie. Laat ze verschillende soorten zand voelen, schelpen sorteren. Laat ze nadenken over wat een bouwvakker allemaal doet, hoe bouw je een muur of een fundering? Helemaal als je ze er een hesje en een helm bij geeft, krijgt het spelen aan de zandtafel een hele andere dimensie dan het gewone taartjes maken. En raakt je inspiratie op? Loop eens met kleuterogen door de Gamma of kijk een aflevering van Buurman & Buurman en je kunt weer een hele tijd voort!’ Inspiratie Na de twee workshops was aan het geroezemoes onder de deelnemers te merken dat ze terug naar huis gingen met waar ze voor gekomen waren: een koffer vol spelinspiratie om spel in de klas op een hoger plan te krijgen. Voor meer informatie over Wetenschap & Techniek kunt u terecht bij Tessel van der Linde E: [email protected] M: 06 523 482 79 Voor meer informatie over spel en jonge kinderen kunt u terecht bij Bea Bakkers E: [email protected]. M: 06 466 461 25 Bea: ‘Ongevormde materialen zijn multifunctioneel en bieden mogelijkheden in het leer- en ontwikkelingsproces van zowel de jonge als de oudere kinderen.’ 7
© Copyright 2024 ExpyDoc
