VOLG ONS OP WWW.aaNDEijzEr.BE EN FaCEBOOK

De terugtocht van het Belgische en Britse leger
augustus – december 1914-2014
Een internationaal herdenkingsprogramma
Mons – Diksmuide – Zonnebeke – Ploegsteert
Een unieke historische samenwerking
De terugtrekking van het Belgisch leger valt uiteen in een
noordelijke beweging over Antwerpen en een zuidelijke over
de forten van Luik tot Mons, waar de ‘British Expeditionary
Force’ (BEF) te hulp kwam. Op 11 november 1914, precies
vier jaar voor het einde van de oorlog, eindigde de noordelijke
beweging met de Duitse verovering van Diksmuide en de zuidelijke met het afslaan van een finale aanval op Ieper, tussen
Geluveld en Zonnebeke. De BEF overwinterde in Ploegsteert
waar in december 1914 het bekende Kerstbestand plaatsvond. Tussen augustus en december 2014 komen op deze vier
locaties ook vier prestigieuze tentoonstellingen die elk een
deel van het verhaal vertellen. Het samenwerkingsverband
zal ook elders in het land prominent aanwezig zijn door zoveel
mogelijk steden en plaatsen langsheen de ‘Via Dolorosa’ bij
het project te betrekken.
De terugtocht van het Belgische en Britse leger augustus –
december 2014
Duitse inval en geallieerde terugtocht
Op 4 augustus 1914 valt Duitsland het neutrale België binnen. Het Belgische leger bestaat uit een ongeveer 210.000
man, een slecht uitgerust en in der haast gemobiliseerd leger. Daarvan staat 90.000 man in voor de bemanning van de
forten. Deze forten vertragen de Duitse opmars.
De noordelijke beweging: aftocht van de Belgen
De Duitsers focussen in september op een doorbraak in
Frankrijk, met de slag bij de Marne als gevolg. Antwerpen
wordt klaar gemaakt op de veldslag. Verschillende pogingen
om de Duitsers te verdrijven mislukken en op 10 oktober valt
Antwerpen. Het Belgisch leger is in chaos en evacueert troepen naar de kust, over land en over zee, net voor de val van
Antwerpen.
De rol van de Fransen
Aanvankelijk richten de Franse troepen zich enkel op de
verdediging van Frankrijk en zijn grenzen. Maar om de linkerflank veilig te stellen sluiten de Fransen rond 20 augustus
aan bij Namen wat sterk verdedigd wordt door de Belgische
forten. Tevergeefs, want de forten vallen na vier dagen. Meteen volgt een opeenvolging van Duitse aanvallen en Franse
tegenaanvallen. Tegelijkertijd worden de Franse troepen
meer en meer zuidwaarts gedreven. Begin september draait
het uit tot een van de zwaarste confrontaties van 1914: de slag
bij de Marne. Franse en Britse troepen proberen de Duitse
opmars te stoppen en zo ook Parijs te beschermen tegen een
Duitse inval. Het resultaat is erg bloederig. Wanneer begin
oktober duidelijk wordt dat Antwerpen zal vallen, sturen de
Fransen versterking naar het oosten. Franse Fusiliers Marins komen net op tijd aan rond Gent om de intussen terugtrekkende Belgen dekking te geven. Samen met een handvol
Britse en Belgische troepen worden de Duitsers nabij Melle
tegengehouden. De geallieerden houden het enkele dagen
vol. Net genoeg om het resterende Belgisch leger de kans te
geven zich strategisch terug te trekken achter de IJzer en om
de Britse en Franse versterking naar Ieper te laten oprukken.
Net zoals de Belgen trekken de Fusiliers Marins zich terug
achter de IJzer. Het zijn de Fransen die proberen Roeselare
te houden. De Franse cavalerie doet verschillende pogingen
om de Duitsers te verdrijven, maar zonder resultaat. Halfweg
oktober vind de eerste slag bij Ieper plaats en ten noorden van
Ieper is de IJzerslag gestart. Ook hierin zullen de Franse troepen hun deel doen. Meermaals moeten de Franse de Britse
troepen bijspringen om stand te houden.
Via Dolorosa-bus
Onze promobus volgt VANAF 4 AUGUSTUS 2014 als het ware
de terugtocht van het Belgische en het Britse leger van aan
de Duitse grens tot aan de westhoek en stopt op een aantal
plaatsen waar de feiten te driest of strategisch te belangDe zuidelijke beweging: de British Expeditionary Force
Bij het uitbreken van de oorlog beschikte Groot-Brittannië rijk waren. In samenspraak met de deelnemende steden en
slechts over een klein, maar goed getraind beroepsleger van gemeenten wordt op deze verschillende locaties een mozo’n 100.000 man dat snel en overal inzetbaar was: de ‘British numentje geplaatst uit geperst oorlogsmateriaal. De bus is
Expeditionary Force’ (BEF). Op 23 augustus ging deze bij Mons ingericht als een gratis te bezoeken tentoonstellings- en erde confrontatie aan met het Duitse massaleger. Het was de varingsplaats, om zo de inzet en het leed van onze eigen vooreerste inzet van Britse troepen op het vasteland sinds Water- ouders, in de drie maanden die aan de IJzerslag voorafgingen,
loo. De Britten moesten wijken, maar konden zich
georgani- ruim in beeld te brengen. We stoppen in
Via Dolorosa-monument
seerd terugtrekken. Drie dagen later beslisten ze in het Franse tal van steden en gemeenten die belanglokalekregen
herdenkingen
Le Cateau ‘to stand and fight’, waarna ze opnieuw
Heel achteruit
wat steden enrijke
gemeenten
het in 1914 organiseren
heel hard te
en/of
werden
op het
basis
van
verduren
en dat willen
wij geselecteerd
ook alle aandacht
geven met
project
moesten tot aan de Marne. Daarna begonnen een
reeks over“Via Dolorosa”.
vleugelingsoperaties naar de kust (‘race to the sea’),
waardoor objectieve criteria zijnde het aantal burBij onze aanwezigheid
– 100 jaar na WOI - willen wij ook ter plekke
de Britten midden oktober 1914 in Vlaanderen aankwamen.
In gerslachtoffers bij de terugtrekking en de
een herdenkingsmonument plaatsen – een monument van geperste
erkende
veldslagen. Zo zijn we o.a. aanweenkele dagen werd de hele streek tussen Ieper en
Passendale zoals deze nog
WOI-materialen,
dagelijks in de Westhoek worden
zig
in
Gemmenich,
Olne, Herstal, Blegny,
geëvacueerd en dat voor bijna vijf jaar. De slag eindigde
gevondenop
en 11
opgegraven.
november 1914 tussen Geluveld en Nonnebossen waar Britse Sint-Truiden, Visé, Mons, Oupeye, ZonneTijdens
de van
aanwezigheid
de bus Herselt,
op DATUM
zou dergelijk
beke, van
Glabbeek,
Dendermonde,
(en vooral Schotse) beroepssoldaten een ultieme
aanval
uw stad/gemeente
onthuld Dinant,
worden. Praktisch
Sambreville,
Tintigny,
de Pruisische Garde wisten af te slaan. Dezelfdemonument
mannen ook
die in Andenne,
gezien vragen wij om
hiervoorAntwerpen,
een plaats alsook
een sokkel
(50 x 50
Herent,
Leuven,
Diksmuide,
in Mons verslagen werden, stoppen de Duitse opmars
Iecm) te naar
voorzien.
per. Een zoete overwinning na een wrange terugtocht. Midden Lebbeke, Zemst, Rotselaar, Somme-Leunovember 1914 werden de uitgeputte beroepssoldaten groten- ze, Plugstreet, Erezée, Haacht, Aalst,
Hove,
Sint-Niklaas,
Melle,enLubbeek,
Wij danken
voor uw
aandacht
voor dit schrijven
zouden u Ledewillen
deels afgelost door Fransen en brachten ze de winter
dooru in
vragen om vóór 9 gem,
uur opRoeselare,
maandag 12
mei Staden
a.s. ons e.a.
uw akkoord alsook uw eventuele
Ieper,
de sector Ploegsteert en net over de grens.
opmerkingen mee te delen. Indien wij geen reactie ontvangen, veronderstellen wij dat uw
stad/gemeente niet verder deelneemt.
VOLG ONS OP WWW.aandeijzer.be en FACEBOOK
Met vriendelijke groeten.

Download Report