BV-Nieuws 2014-4 - Betonvereniging

Agenda
Concreet
Studiedagen
Cursussen/Mededelingen
5
BV Nieuws
Cursussen van de Betonvereniging?
De snelste route naar een
succesvolle carrière!
jaargang 2014 | augustus, nummer 5
1
INHOUD
18
11
Agenda
2
Concreet
5
Studiedagen
6
Cursussen
10
Geslaagden
25
Mededelingen
29
31
Nationale agenda
Floor 3.0, de nieuwe
rekentool voor vloeren
23 september
Avondcollege
schadeanalyse aan beton
dinsdag 28 oktober 2014
Betondag 2014
20 november 2014
De Doelen Rotterdam
3D printen
30 september
Vormvrijheid in beton (NOE)
4 november
ALV
27 mei 2015 datum o.v.v.
Funderingsdag 2014
2 oktober
Figi Zeist
BV-docentendag
woensdag 8 oktober 2014
2
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
BV-NIEUWS
2014
Westrandweg A5
ZJA Zwarts & Jansma Architecten
De Rijksweg A5 is een snelweg van ongeveer 17 kilometer over het terrein van Schiphol en door het
westelijk havengebied van Amsterdam. De weg verbindt de A4 bij knooppunt De Hoek via knooppunt
Raasdorp (A9) met de Tweede Coentunnel. Met de aanleg van de Tweede Coentunnel en de Westrandweg
verbetert de bereikbaarheid van de Noordelijke Randstad en het westelijk havengebied.
Vanwege de vele kruisingen met andere infrastructuur en de
complexiteit van de ondergrond, is de Westrandweg over de
volledige lengte van tien kilometer verhoogd aangelegd. Meer dan
de helft daarvan is uitgevoerd op een talud, de rest van de weg
ligt op een wegviaduct. Het klapstuk van het project is een viaduct langs de Basisweg in het westelijk havengebied; dit viaduct
is met een lengte van 3,3 kilometer het langste van Nederland.
De architectonische vormgeving van de kunstwerken is in beide
projecten – Westrandweg en Verlengde Westrandweg - begeleid
door Zwarts & Jansma Architecten. De Verlengde Westrandweg is
aanbesteed in bestek, de Westrandweg via Design & Construct.
De gegadigden mochten kiezen tussen vier vormgevingsconcepten, gebaseerd op verschillende bouwwijzen en lengten van
overspanning.
ZJA , Zwarts & Jansma Architecten heeft de route van de rijksweg
A5 altijd gezien als één geheel. Het eerste deel, de Verlengde
Westrandweg, werd opgeleverd in 2003. Deze nieuwe route
door de polders van Schiphol bood de mogelijkheid om heel ver
te gaan. Bijna alle onderdelen in het ontwerp zoals de weg, de
Westrandweg Viaduct richting het westelijk Havengebied
Verlengde Westrandweg viaducten (fotograaf Rob ’t Hart)
3
onderdoorgangen, parallelwegen en verlichting zijn zo uitgevoerd
als was bedacht: hét bewijs dat je van een snelweg één integraal
ontwerp kunt maken. Het vormde de basis voor het tweede deel,
de Westrandweg, een route door een succesvol bedrijventerrein
en het westelijk havengebied van Amsterdam. Daar speelden
andere vragen; Hoe past zo’n nieuw stuk snelweg in de stad met
bestaande bebouwing? Die heeft toch een andere logica, planologie en fasering.
Wat dit deel van de opdracht vooral anders maakte, was een
ruim 3 kilometer lang viaduct dwars door het bedrijventerrein
Sloterdijk II. De hamvraag was: Hoe voorkom je dat de hele omgeving verpaupert door een vies, donker viaduct met geparkeerde auto’s eronder? Het ontwerpteam onderzocht de mogelijkheden van dubbel grondgebruik, parallelwegen onder het viaduct
of een snelweg bovenop bebouwing. Deze opties bleken in de
praktijk niet haalbaar. Het ontwerpteam koos voor de oplossing
het wegdek extra hoog aan te leggen en de afstand tussen de
kolommen te vergroten. De gemeente Amsterdam trok extra
geld uit om dit mogelijk te maken.
Beleving
Met het route-ontwerp voor de A5 is ingezet op de beleving van
de gebruiker. Overzichtelijkheid en herkenbaarheid stonden hierbij voorop. De snelweg passeert een aantal zeer verschillende
gebieden. Van de polders in de Haarlemmermeer tot aan het
westelijk havengebied. Hoe garandeer je dit gevoel van overzicht
en eenheid? Waar het polderlandschap rond Schiphol wijds en
overzichtelijk is, hebben het industriegebied en de havens langs
de Westrandweg een heel ander karakter.
Het talud en het wegviaduct zijn zo ontworpen dat dit gevoel
van overzichtelijkheid, dat in de polder begon, blijft. Het uitzicht
blijft wijds en de bochten in de route versterken het uitzicht en
bieden oriëntatie voor de gebruiker. Deze beleving wordt versterkt door een doordachte en uniforme inzet van ‘meubilair’.
Lichtmasten, vangrails en geluidschermen zijn speciaal voor de
A5 ontworpen en maken deel uit van het totaalontwerp.
Naast de Betonprijs in 2013 won de A5 Westrandweg eerder de
Routepluim. Deze prijzen laten zien dat architectonische aandacht van het grote gebaar tot het detail wordt opgemerkt en
gewaardeerd.
Verlengde Westrandweg bij luchthaven Schiphol (fotograaf Rob ’t Hart)
4
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
BV-NIEUWS
2014
Con creet
Cursussen van
de Betonvereniging?
De snelste route naar
een succesvolle carrière!
Het voor u liggende nummer van het BV-Nieuws bevat veel informatie
over de opleidingen en cursussen van de Betonvereniging.
We houden van gedegen, kwalitatieve, technisch inhoudelijke opleidingen. En die zullen dan ook ruimschoots
worden gegeven.
Toch valt op dat ook de Betonvereniging niet ongevoelig is voor modieuze trends.
• Hoe vindt u bijvoorbeeld de omschakeling van mono-disciplinair naar multi-discilplinair? Dit leert u in de
opleiding Inspectie en Beheer Kunstwerken nivo II.
• Integraliteit in Betonontwerp en –uitvoering, de titel van deze opleiding spreekt voor zich.
• Afstemming van deelcursussen in de opleiding Betonuitvoerder/-werkvoorbereiding BV. Startend met de
cursus Bekistingen Hulpconstructies en uitvoering.
Deze nieuwe cursussen hebben allen aandacht voor de verschillende fasen in het bouwproces, waardoor
studenten na het behalen van hun diploma breder inzetbaar zijn in de praktijk.
Eén van de leukste dingen bij de Betonvereniging is het maken van diploma’s. In dit nummer een overzicht van
de geslaagden van het afgelopen jaar. Vanaf deze plaats een felicitatie aan alle geslaagden.
Beton bindt. Ook een nieuwe kreet?
Het thema van de Betondag 2014 Beton bindt komt in het programma terug.
Prof. Dr. Wim de Ridder, hoogleraar Toekomst onderzoek UT, laat de vele kansen zien die we samen moeten
benutten.
Ook is het thema leidraad in het Lagerhuisdebat. Maar ook de ingenieurs (in de parallelsessies) haken op het
thema in Partnership is hier het sleutelwoord. Kortom weer veel innovatie op de Betondag 2014.
Verder vraag ik uw speciale aandacht voor de aankondiging van de Funderingsdag op 2 oktober 2014 met
daaraan gerelateerd een interessant artikel van André de Roo, hoofd van de constructieafdeling van de divisie
Gebouwen bij Arcadis over Aardbevingsbestendig bouwen.
Veel leesplezier,
Wiepkje van De Burg-De Rooij BA
Adjunct directeur, Betonvereniging
5
St udiedagen
20 november 2014, De Doelen Rotterdam
Betondag 2014: Beton bindt!
De Betondag is op 20 november in De Doelen in Rotterdam,
bent u er ook weer bij? De voorlopige lijst met exposanten
laat inmiddels meer dan 100 bedrijven zien. Er zijn nog wel
enkele stands beschikbaar voor exposanten, u kunt contact opnemen met Marjolein Humme via 0182 – 539 233 of betondag@
betonvereniging.nl voor meer informatie.
De Betondag is niet alleen het ontmoetingspunt voor betonminnend Nederland, het is ook een echte kennisdag waar de
nieuwste technische ontwikkelingen worden gepresenteerd.
Het congresprogramma is al voor een groot deel in elkaar gezet.
Dit jaar is er veel aandacht voor de thema’s : duurzaam beton,
wapenen in de praktijk, Hollands Glorie; mooie projecten in het
buitenland en high tech beton.
Volg het allerlaatste nieuws over de Betondag via
#Betondag of like ons op
Facebook/Betondag.
Op de Betondag 2013 presenteerden we voor het eerst projectplaces. Rondom aansprekende projecten presenteerden de betrokken partijen zich. Ze deden dit in gecombineerde stands en
gezamenlijke lezingen. Vanwege het grote succes vorig jaar,
zijn er dit jaar ook weer projectplaces.
Dit zijn:
• Rijksmuseum, lessen uit het verleden
• Bestaande infra, uitdaging voor de toekomst (Maastunnel)
• Het Feyenoord stadion; Oud wordt nieuw!
• SAA, samenwerken in de driehoek.
www.scholz-benelux.com
Met een bezoek aan de Betondag ontmoet u niet alleen uw netwerk, u houdt ook uw kennis op peil. We ontmoeten u graag op
de Betondag op 20 november 2014.
Pigmenten in elke vorm en verpakking
Poeder | Compact | Granulaat | Slurry
Kleurkracht en kleurcontinuïteit met
pigmenten van Scholz Benelux BV
Bestuurslid Diana neemt het stokje over van Wim
Scholz Benelux BV
Nude 54 D
NL-6702 DN Wageningen
6
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
scholz
T +31 (0)317 61 70 44
T +32 (0)70 69 00 09
St udiedagen
BV-NIEUWS
2014
Funderingsdag, 2 oktober 2014
Funderen op kennis!
2 KE/PE punten Constructeursregister
FIGI, Zeist, 8.30 tot 19.00 uur.
Organisatie: Betonvereniging, NVAF, in samenwerking met SBRCURNET en KIVI Geotechniek
Ontmoeten en leren
Op donderdag 2 oktober 2014 organiseren Betonvereniging en
NVAF in samenwerking met SBRCURNET en KIVI de Funderingsdag. De Funderingsdag is een tweejaarlijks evenement dat zich
afspeelt op het grensvlak van praktische uitvoering en geotechnisch onderzoek. Praktijk en theorie worden aan elkaar verbonden. Tijdens deze dag zal een grote groep funderingsspecialisten elkaar ontmoeten en ervaringen delen. Wat kunt u zoal
aantreffen: een exporuimte, een congres, een Lagerhuisdebat
en de verkiezing van het Funderingsproject van het jaar 2014.
Uitdagend programma met praktijkkennis!
De funderingswereld is permanent in ontwikkeling. De beste
kans om te blijven presteren is om goed op de hoogte te zijn van
nieuwe ontwikkelingen op het gebied van technologie en regelgeving. Tijdens de Funderingsdag is er ruimte voor interessante
sprekers, exposanten met nieuwe diensten en producten, is er
de verkiezing van het Funderingsproject van het jaar en ruimte
voor debat en ontmoeting onder leiding van de dagvoorzitters
dr. Mandy Korff (Deltares) en prof. Almer van der Stoel (CRUX
Engineering).
Onderwerpen zijn onder andere:
• Aardbevingen zetten Nederland in beweging. Aardbevingen
en de Eurocode 8; wat zijn de consequenties voor onze funderingsbranche? Met welke voorschriften dient u rekening
te houden en wat betekent dit voor de engineering en de
uitvoering?
• Geo-impuls: faalkosten gehalveerd? Het programma Geoimpuls ging een aantal jaren geleden ambitieus van start:
halvering van de faalkosten. Wat is er bereikt en hoe gaan we
verder?
• Internationaal maritiem funderen. Overal over de wereld
worden prachtige funderingsconstructies gerealiseerd door
Nederlandse topbedrijven. Wat te denken van enorme kademuren, funderen in een rotsachtige ondergrond of de dynamische aspecten van windmolenfunderingen op zee?
• Uitdagingen! Er is al jaren een discussie gaande over het
draagvermogen van funderingspalen. Wat is de huidige
stand van zaken? Bereikt de bestaande infrastructuur in
Nederland de komende jaren voor een groot deel het einde
van haar technische levensduur? Ingrijpende renovatie of
vervanging van viaducten of sluizen betekent een enorme
financiële, technologische en logistieke ingreep. Wat zijn de
geotechnische uitdagingen? Daarnaast is er het vervormingsvraagstuk bij funderen op staal. Wat zijn de laatste
inzichten?
• Het Lagerhuisdebat over actuele onderwerpen.
• Een expositie met de nieuwste producten en diensten
• De verkiezing van het Funderingsproject van het jaar 2014
• Borrel en buffet
Funderingsproject van het jaar.
Zendt nu uw nominatie in!
Tijdens de Funderingsdag zal de keuze bekend worden gemaakt
van het Funderingsproject van het jaar 2014. Projecten die aan
de volgende voorwaarden voldoen, kunnen worden ingezonden
en genomineerd:
• Binnen de te nomineren projecten moet er sprake zijn van
vernieuwing van funderingstechnieken of -processen, gericht op slimmer, sneller, duurzamer, minder hinder, betere
arbeidsomstandigheden e.d.
• Projecten (althans het funderingsonderdeel) dienen te zijn
opgeleverd vóór 1 september 2014.
• Inzenders zorgen voor een projectbeschrijving (maximaal
1000 woorden), met daarin de titel, inhoudelijke beschrijving,
effecten en organisatorische context. Naast de beschrijving
is er ruimte voor ondersteunende foto’s en tekeningen.
Indienen is alleen digitaal mogelijk.
Uw inzendingen via: www.funderingsdag.nl
Het reglement kan worden ingezien via dezelfde link.
Een deskundige jury, onder leiding van prof. Frits van Tol
(Deltares) zal tijdens de Funderingsdag de nominaties bekend
maken en de uiteindelijke prijswinnaar. De Jury bestaat verder
uit:
• Henk de Koning (secretaris), NVAF
• Paul Cools, RWS-GPO, Secretaris Geo-Impuls
• Ton Groeneweg, Ballast Nedam Funderingstechnieken BV
• Geerhard Hannink, Gemeentewerken Rotterdam Ingenieursbureau
• Bart van Paassen, BAM infraconsult BV
Meer informatie bij Henk de Koning ([email protected]) of
Hetty Besseling ([email protected])
Locatie FIGI Zeist
De Funderingsdag 2014 zal worden gehouden in het congrescentrum FIGI te Zeist. FIGI is goed te bereiken, heeft voldoende
parkeerruimte en ligt centraal in ons land.
Hotel Theater Figi, Het Rond 2, ligt in het centrum van Zeist,
tegenover het Gemeentehuis, Walkartpark en het Postkantoor.
Hotel Theater Figi beschikt over een eigen parkeergarage met
275 plaatsen en heeft ingangen zowel aan de Laan van Beek &
Royen als ook aan de Jufferstraat.
Vanuit de parkeergarage kunt u Figi overdekt bereiken. Routebeschrijving via www.figi.nl
De Funderingsdag 2014 biedt:
•
•
de ontmoetingsplaats voor echte beslissers in de funderingsbranche;
alle trends en ontwikkelingen in de Funderingsbranche;
o Aardbevingen
o Draagvermogen funderingspalen
o Geo-impuls: wat is er bereikt?
o Internationaal maritiem funderen
7
Programma Funderingsdag
08.30 uur Ontvangst en opening Expositie
09.30 uur Opening, ambitie en programma
Dagvoorzitters:
Mandy Korff, Deltares
Almer van der Stoel, CRUX Engineering
09.45 uur Kijk op de funderingswereld
Almer van der Stoel, CRUX Engineering
10.15 uur Co-referaat: Kijk op de kijk
Sikko Doornbos, Terracon Funderingstechniek B.V.
10.35 uur Nominaties Funderingsproject van het jaar
Frits van Tol, Deltares
10.50 uur Pauze en bezoek expositie
14.50 uur Windturbinefunderingen op zee; dynamische
belasting
Stefan Segers, Ballast Nedam Engineering
13.50 uur Parallelsessie 4 Uitdagingen!
13.50 uur C 193 Draagvermogen funderingspalen
(2016 komt naderbij!)
Frits van Tol, Deltares
14.20 uur Het sluizenprogramma van Rijkswaterstaat:
wat, hoe en waarom?
Wies Vonck, Rijkswaterstaat Grote Projecten en
Onderhoud
14.50 uur Vervormingsgedrag bij funderen op staal
Annemarij Kooistra, Gemeente Amsterdam
Ingenieursbureau
11.20 uur Parallelsessie 1 Aardbevingen zetten
Nederland in beweging
15.20 uur Pauze en bezoek expositie
11.20 uur Funderingen in Eurocode 8
Mandy Korff, Deltares
11.50 uur Aardbevingen en industriële constructies
Arny Lengkeek, Witteveen+Bos Raadgevende
Ingenieurs B.V.
12.20 uur Aardbevingen en gebouwen
Matthijs de Hertog, Arup BV
11.20 uur Parallelsessie 2 Geo-impuls, faalkosten
gehalveerd?!
15.50 uur Plenair debat: Lagerhuisdebat
Voorzitter: Almer van der Stoel, CRUX Engineering
Paul Cools, RWS-GPO, Secretaris Geo-Impuls
Sikko Doornbos, Terracon Funderingstechniek B.V.
Bert Everts, ABT BV, TU-Delft
Annemarij Kooistra, Gemeente Amsterdam
Ingenieursbureau
Ed Revoort, Funderingstechnieken Verstraeten BV
Eelco van der Velde, Bauer Funderingstechniek BV
11.50 uur Geo-impuls in contracten
Léon Tiggelman, Heijmans Civiel BV
16.50 uur Prijsuitreiking Funderingsproject van het jaar
Jury: Frits van Tol (voorzitter), Deltares
Henk de Koning (secretaris), NVAF
Paul Cools, RWS-GPO, Secretaris Geo-Impuls
Ton Groeneweg, Ballast Nedam Funderingstechnieken BV
Geerhard Hannink, Gemeentewerken Rotterdam
Ingenieursbureau
Bart van Paassen, BAM infraconsult BV
12.20 uur Geo-impuls; de techniek
Paul Hölscher, Deltares
17.10 uur Terugblik en resumé, vooruitblik
Mandy Korff en Almer van der Stoel
11.20 uur De impact van Geo-impuls op RWS-projecten
Marès van den Hark, Rijkswaterstaat Grote
Projecten en Onderhoud
17.25 uur Borrel, buffet en bezoek expositie
12.50 uur Pauze en bezoek expositie
19.30 uur Einde
13.50 uur Parellelsessie 3 Internationaal maritiem
funderen
13.50 uur Seabed Pile Drilling in Rock – Offshore Scotland
Eelco van der Velde, Bauer Funderingstechniek BV
14.20 uur Simpson Bay Bridge, St. Maarten - geotechnisch
ontwerp in uitvoering
René Thijssen, Volker InfraDesign B.V.
Meer weten?
Meer informatie over het inhoudelijke programma:
www.funderingsdag.nl
Aanmelden/inschrijven voor:
• Funderingsdag
• Funderingsproject van het jaar
• Expositie
via www.funderingsdag.nl.
Met deze QR-code vindt u direct de juiste pagina.
8
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
BV-NIEUWS
2014
Aardbevingen:
“Angst wegnemen bij
bewoners is evenzo belangrijk”
André de Roo is hoofd van de constructieafdeling van de divisie Gebouwen bij Arcadis. In die hoedanigheid is
hij momenteel onder meer betrokken bij verschillende herstelplannen voor constructies die schade hebben
ondervonden door de recente aardbevingen in Groningen. Het feit dat hij in de periode 1996-2000 vier jaar
als constructeur in Japan heeft gewerkt, maakt hem daarbij een ervaringsdeskundige pur sang.
“Mijn eerste echte ervaringen met aardbevingen aldaar betroffen
niet alleen het berekenen van constructies op een aardbevingsbelasting tijdens mijn werk op een ingenieursbureau, maar ook
het aan den lijve meemaken van aardbevingen. Daarbij is dat
laatste gelukkig beperkt gebleven tot bevingen met een kracht
van 4,5 tot 5,0 op de schaal van Richter. Om met ons eigen vakgebied te beginnen : technisch gezien is een aardbeving voor een
constructeur een erg interessant belastinggeval. Het betreft een
opgelegde vervorming en geen opgelegde belasting. De massa
en stijfheid hebben direct invloed op de grootte van de belasting,
en het leert je meer naar het gedrag van de constructie kijken
dan naar de sterkte alleen. Ook de interactie met de ondergrond
en de wijze van funderen hebben een grote invloed. In het ontwerpproces is de rol van de constructeur dan ook anders. Omdat
de vorm en structuur van het gebouw van groter belang zijn dan
bij “reguliere” belastingen, heeft de constructeur meer invloed
op het ontwerp(proces) dan ik in Nederland gewend was. Niet
alleen bij nieuwbouw, maar nog meer bij bestaande bouw die op
een aardbevingsbelasting gecontroleerd moet worden, terwijl
deze daar niet voor ontworpen is. De berekeningen op zichzelf
kunnen behoorlijk complex zijn, al is het wel een voordeel dat je
vaak snel weet wat het maatgevende belastinggeval is.
Persoonlijk kan ik me de eerste echte beving die ik meemaakte,
in een hotel in Tokyo, nog goed herinneren. Wat me eigenlijk het
meest is bijgebleven is dat je in het begin eigenlijk nog meer
schrikt van het geluid dan van de sterkte van de feitelijke beweging
(bij deze zwaarte tenminste). Deuren piepen, scheidingswanden
kraken, glazen rammelen enz. De duur van een tectonische beving
is normaal ook dusdanig lang dat je het echt goed ervaart. Een
ander punt wat opviel is dat de gemiddelde Japanner van dit
soort bevingen echt niet meer schrikt; ze worden bijna als “daily
business” ervaren. Alsof er niets aan de hand is, gaat het leven
gewoon door. “Oh, aardbeving” zeiden de overige gasten en de
staf en ze gingen gewoon verder met wat ze aan het doen waren.
Die houding ten opzichte van “normale aardbevingen” maakt
dan wel dat je meteen gespitst bent op wat er gebeurt als ook de
Japanners schrikken van een beving. De zwaarste beving die ik
heb meegemaakt, had plaats tijdens werktijd op het ingenieursbureau in Osaka waar ik destijds werkte. Het episch centrum
van deze relatief zware beving lag op een honderd kilometer afstand, maar ze was zo duidelijk voelbaar dat ook mijn directe
collega’s stopten met werken. Verschillende radio’s en een enkele
TV gingen aan (pre-mobiele tijdperk), en er werd aandachtig geluisterd naar wat er allemaal gebeurd was. Gelukkig bleef de
schade ook in dit geval beperkt. Bij thuiskomst die dag waren de
gevolgen van de beving wel degelijk zichtbaar. Kastdeuren stonden
open, een paar voorwerpen waren omgevallen en de pendulum
van de Nederlandse klok hing verdacht stil. Het tijdstip van de
beving was in elk geval duidelijk. Je merkt dan wel dat de gevolgen
van zo’n beving heel dicht bij je eigen bestaan komen. Veel schade
en ongelukken bij een aardbeving ontstaan trouwens niet alleen
door constructieve schade, maar ook door omvallende meubels
en kasten en andere huiswaar. Ik heb ooit een filmpje gezien
waarin op een triltafel de Kobe-aardbeving werd gesimuleerd
voor een huiskamer. Zonder overdrijven vliegen de voorwerpen
door de kamer, en het was duidelijk dat daar echt ongelukken
door kunnen gebeuren. Er is een groot assortiment verankeringen,
klemsystemen en andere accessoires beschikbaar om dit soort
effecten te voorkomen. En heel effectief zoals het tweede deel
van het filmpje aantoonde.
Een deel van deze ervaring komt weer terug in mijn huidige werk.
Arcadis is momenteel bezig met het bouwkundig versterken van
250 complexe schadegevallen in Groningen door de aardbevingen
als gevolg van de gaswinning. Naast de puur technische aspecten
spelen politieke, maatschappelijke en sociale aspecten een grote
rol. Een communicatieadviseur die een training gaf over de sociale
en emotionele aspecten, vatte dit treffend samen met de zin
“my home is my castle”. Het is van groot belang om dit te onderkennen als je met bewoners praat over het herstellen van schade
aan hun woning. Het puur technische aspect speelt, hoe complex
het soms ook is, vaak een ondergeschikte rol. Niet zozeer de
schade op zichzelf, maar de angst dat er bij nieuwe, zwaardere
bevingen echte risico’s zijn voor de veiligheid van de bewoners
en hun gezinnen, houdt de gemoederen het meest bezig. Bij het
oplossen van alle technische problemen mag dit niet over het
hoofd worden gezien. Nog een reden waarom de moderne constructeur moet kunnen communiceren?!”
9
Cur sussen
Programma najaar 2014
Aanmelden www.betonvereniging.nl
Opleidingen
(Ver)N
ieuw(
d)e
cursu
s Brug
gen!
BV en
BmS
Module Bruggen algemeen
organis
eren
us Mod
ule
Brugg
en alg
emeen
de curs
Doel / Nieuwe voorschriften
Programma
Herberekening van bestaande bruggen; aangepast gebruik. Het
geeft de nodige discussie.
Zwaardere belasting door gewijzigd verkeersaanbod vraagt vaak
om constructieve aanpassingen. De invloed van dynamisch gedrag (wind- en verkeerstrillingen) is vaak groter dan verwacht.
Reden genoeg voor een vernieuwde cursus.
Deze module “Bruggen algemeen” vormt de basis.
Lestijden van 15.00 tot 21.00 uur.
Cursussen
Dag 2
Middag: Uitgangspunten, voorschriften, richtlijnen
Avond: Belastingen weg, spoor, voetgangers
Bijzondere belastingen en combinaties,
Case vervolg
De hier gepresenteerde cursus is de eerste uit een serie van vijf
cursussen over bruggen:
Module 1: Bruggen algemeen
Module 2: Betonnen bruggen
Module 3: Stalen bruggen
Module 4: Staal-beton bruggen
Module 5: Hergebruik bruggen obv NEN 8700
Doelgroep
De cursus is bestemd voor:
Constructief ontwerpers, (tekenaar-)constructeurs, docenten,
medewerkers van controlerende instanties, staalconstructiebedrijven, aannemers.
Docenten
ing. J.H. ten Boom; 10Tree Projects
ir. G.G.A. Dieteren; TNO
ir. J.C. Galjaard; Volker Infra Design bv
ing. B.H. Hesselink; Movares
ing. R.H. de Meijer
ir. J.H. Reusink; Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam
prof.dr.ir. R.D.J.M. Steenbergen; TNO, UGent
ing. R.J. Schippers; MOS Grondmechanica BV
ir. R.P.H. Vergoossen; RoyalhaskoningDHV
ir. J. Vorstenbosch; RWS
10
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Dag 1
Middag: Vormen, typen, statisch systeem, funderingen (ontwerp)
Avond: Uitvoering, ontwerp, trade off matrix
Rand-overgangsconstructies,
Case intro
Dag 3
Middag: Opleggingen/voegen, temperatuur, wind, vermoeiing
Avond: Dynamica bij bruggen: Trillingen door verkeer, wind enaardbevingen,
Case afronding
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
1, 8, 15 oktober 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.185,1.385,-
In het cursusgeld zijn cursusmateriaal en lunch inbegrepen.
Aanmelden
Via de website van de Betonvereniging of Bouwen met Staal.
www.betonvereniging.nl / www.bouwenmetstaal.nl
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Opleiding Betonconstructeur & Staalconstructeur MSEng
De MSEng-opleidingen betonconstructeur en staalconstructeur staan elk jaar weer garant voor het vergroten van kennis, waarmee men zich in het constructeursvak kan ontplooien. Eindresultaat van deze
intensieve, maar leerzame en functioneel toepasbare studie is het diploma MSEng. Afgestudeerden zijn
in staat vakkennis creatief toe te passen op vele en vaak unieke constructieve problemen.
De Masteropleidingen van BV/BmS brengen de carrières en de
persoonlijke ontwikkeling van professionals naar een hoger
plan. Ze gaan verder waar (beroeps-)opleidingen zijn geëindigd.
De MSEng is bedoeld voor afgestudeerden van een hogeschool
die hun vakkennis in bouwkundige en/of civiele constructies
willen verbreden en verdiepen. Succesvol ontwerpen en construeren vereist een optimale beheersing van de materie. Daarom is voor deze master enkele jaren relevante werkervaring en
werkomgeving een grote pré en sterk aan te bevelen.
Het ontwerpproces in de bouw en civiele techniek bestaat niet
meer uit losse processen, maar steeds meer uit een geïntegreerd geheel van product- en procesontwikkeling. De Master of
Structural Engineering speelt in op de veranderingen door verdere specialisatie en toenemende afstemmingsproblematiek.
Een goede en veilige constructie ontstaat niet vanzelf. Het ontwerpproces is mede bepalend voor alle daaropvolgende fasen
in het bouwproces. Beslissende keuzes ten aanzien van technische uitvoerbaarheid, materiaalsoort en economische haalbaarheid worden in het ontwerpstadium gemaakt.
Om tijdens dit ontwerpproces de juiste afwegingen te kunnen
maken moet de constructief ontwerper beschikken over kennis
van ontwerp- en berekeningsmethodieken, materiaaltechnologie, uitvoeringsmethoden, toegepaste en grondmechanica,
regelgeving, normering, risicoanalyse en financieel-economische aspecten.
Beroepsprofiel
Constructeurs werken in de bouw bij opdrachtgevers, ontwerpers of aannemers van woningbouw, utiliteitsbouw, industriële
en infrastructurele projecten. Dit kan zowel bij nieuwbouw als
renovatie en herbestemming zijn. Een functie met zelfstandig
en besluitvaardig optreden is daarbij de basis. Het gaat om het
oplossen van vraagstukken met toepassing van varianten en
alternatieven. Na deze studie beschikt men over competenties
zoals initiëren, ontwerpen, engineeren en realiseren.
De opleiding is zodanig van opzet dat de beroepsbeoefenaar in
staat wordt gesteld op een adequate manier taken uit te voeren,
oplossingen te vinden en te realiseren in de dagelijkse beroepspraktijk.
Dit betekent voor het onderwijs:
• verwerven van kennis, vaardigheden en houdingsaspecten
waarmee beroepstaken kunnen worden uitgevoerd;
•
•
•
•
•
•
onderwijs bevordert actief en zelfstandig leren;
docent ondersteunt en coacht het leerproces;
docent is inhoudelijk expert op een bepaald terrein;
opdrachten zijn afgeleid van beroepstaken;
onderwijs is gebaseerd op de beroepspraktijk;
toetsen zijn bedoeld om vast te stellen welk niveau van de
competenties is bereikt en de student inzicht te geven in de
vorderingen in het eigen leerproces.
Deeltijdopleiding/duaal
Het programma is bestemd voor enthousiaste en talentvolle
afgestudeerden van hogescholen met opleidingen bouwkunde,
civiele techniek of werktuigbouw met een voornamelijk constructieve interesse en het diploma BSc, Bachelor, BSEng/HBO+
of HTI. Daarnaast is het wenselijk dat de aankomend constructief ontwerper beschikt over een flinke dosis praktijkervaring,
waarin de opgedane theoretische kennis kan worden toegepast
en getoetst. Een huidige werkomgeving met een functie in de
constructieve sector is daarbij van essentieel belang. Gedurende ruim twee jaar wordt namelijk een omvangrijke hoeveelheid
theoretische en praktische kennis gedoceerd, die daardoor vrijwel direct in de dagelijkse constructeurspraktijk kan worden
toegepast. Aansluitend moet de afstudeeropdracht worden
gerealiseerd. Slechts door deze duale studievorm bereikt de
student na drie jaar een academisch niveau binnen het segment van constructies in beton of staal.
Aan het einde van deze ontwikkelfase kan de student een constructief probleem analyseren en oplossen. Voor het afstuderen moet de student een constructie ontwerpen, berekenen en
detailleren én dit afstudeerwerk verdedigen voor de examencommissie.
Praktische gegevens
De opleiding bestaat uit 3 studiejaren met een duur van circa
35 weken per jaar incl. het afstudeerproject vanaf januari van
het 3de jaar. De lessen zijn wekelijks op dinsdag van 15.00 tot
21.00 uur. Een lesmiddag/-avond bestaat uit 6 lesuren van 50
minuten. De (mondelinge) kennisoverdracht heeft plaats aan de
hand van studieboeken, dictaten, presentaties en casestudies.
Hierbij is de studielast ruim 60 EC’s.
11
Cur sussen
MSEng Betonconstructeur
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
9 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld eerste jaar
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
4.060,4.775,-
Cursusgeld tweede jaar
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
4.060,4.775,-
Cursusgeld derde jaar
incl. afstudeeropdracht (MSEng)
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
4.060,4.775,-
Afstudeeropdracht (MSEng)
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.860,2.185,-
Bovengenoemde kosten zijn inclusief eigen lesmateriaal, koffie
en thee. Daarnaast dient u enkele boeken aan te schaffen en de
beschikking te hebben over een laptop. De kosten van aan te
schaffen boeken varieert van € 250,- tot € 500,- afhankelijk van
wat men reeds in bezit heeft.
* Ledenprijs geldt voor leden van de Betonvereniging en de Vereniging
Bouwen met Staal.
Betonconstructeur MSEng
(Master of Structural Engineering)
Ostar Joostenz, werkzaam bij ABT, studeerde in
juli 2014 af tot Betonconstructeur MSEng. Hij heeft
de normaliter 3 jaar durende opleiding in 2 jaar af
kunnen ronden. Dat kon omdat hij eerder al het HTIdiploma Betonconstructeur had gehaald, waardoor
hij voor diverse vrijstellingen in aanmerking kwam.
“In 2012 ben ik begonnen aan de Master of Structural Engineering
opleiding van de Betonvereniging. Mijn vooropleiding is Atheneum
en vervolgens Civiele Techniek aan de Hogeschool van Arnhem en
Nijmegen. Na wat omzwervingen ben ik aan de slag gegaan als
Diana-modelleur bij ABT in Velp. Binnen ABT heb ik de mogelijkheid gekregen een aantal cursussen te volgen, waaronder de opleiding tot betonconstructeur aan het HTI (Hoger Technisch Instituut). Na afronden van het HTI heb ik kort overwogen om het
wetenschappelijk onderzoek in te gaan. Uiteindelijk ging mijn
voorkeur toch uit naar de opleiding tot Betonconstructeur MSEng
van de Betonvereniging. Deels als mogelijke opstap naar een promotie-onderzoek, deels als noodzakelijke link tussen het modelleerwerk en de dagelijkse constructeurspraktijk. Nu, twee jaar
later, kijk ik met voldoening terug op dit leertraject.
Basiskennis voor het modelleren
Als Diana-modelleur ben ik op onze afdeling veel betrokken bij
O&O-werk. Berekeningen met eindige-elementenmethoden (EEM)
vergen niet alleen fundamentele kennis, maar ook de bereidheid
nieuwe vraagstukken op te lossen. De lessen van de Betonvereniging hebben mij hierin zeker verder geholpen. Zo zijn er diverse
12
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
vakken waarin de achtergronden van EEM aan de orde komen.
Uit ervaring kan ik zeggen dat de stof zeer goed aansluit op de
praktijk. Onmisbaar is ook de systeemtheorie, die aan bod komt
in de mechanicavakken. Want ontwerpen begint immers nog
steeds met het schematiseren van een constructie en het herkennen van relaties in de mechanica. Maar bovenal leidt de opleiding
op tot betonconstructeur, getuige de pittige blokken ‘betonconstructies’, waar wordt ingegaan op de achtergronden van de
Eurocode.
Dynamische analyse van een hangbrug.
De geestdrift voor de techniek heb ik voornamelijk te danken aan
onze toenmalige afdelingsdirecteur bij ABT, Henk Monster. Henk is
inmiddels met vervroegd pensioen, maar zijn bezieling is nog
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
steeds een bron van inspiratie. Dit enthousiasme heb ik proberen
terug te laten komen in mijn afstudeeropdracht “Fietsbrug Voldijk
– dynamische analyse van een hangbrug”. Het project is reeds in
2012 opgeleverd, waarbij ABT als constructeur heeft gekozen voor
een stalen variant (zie foto). In mijn afstudeeropdracht heb ik verschillende alternatieven in beton uitgewerkt en afgewogen in een
variantenstudie. Daarbij heb ik het gedrag van de constructie bij
dynamische belastingen onderzocht. Ook hierin heeft de Betonvereniging mij de ruimte gegeven om me op mijn eigen wijze te verdiepen. Zodoende kan ik terugkijken op een geslaagd resultaat en
kijk ik ook met meer vertrouwen naar de toekomst en mijn carrière.”
Geotechniek: basismodule
Doel
Plaats en tijd
De cursist kan:
• een sondering vertalen in grondopbouw met lagen en grondsoorten;
• karakteristieke eigenschappen van grondsoorten bepalen
(tabel 1 NEN 6740), zoals volumegewichten,
• cohesie, hoek van inwendige wrijving en samendrukkingconstanten;
• grondspanningen en korrelspanningen van een grondprofiel
bepalen;
• zettingberekeningen maken;
Programma
Middag:
• Geologie
• Nederlandse opbouw geclusterd met grond en
spanningen/zettingen
Avond:
• Grondonderzoeksmethoden
• Grondwaterregimes
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
2 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
350,395,-
In het cursusgeld zijn het cursusmap, documentatie en maaltijd
inbegrepen.
Betonlaborant BV
Doel
Het zelfstandig kunnen uitvoeren van de laboratoriumwerkzaamheden , die behoren bij het vervaardigen en controleren van
betonspecie en beton. De interpretatie en verantwoordelijkheid
blijven voorbehouden aan de bevoegde betontechnoloog.
Programma
De opleiding bestaat uit een theoriegedeelte en een praktijkgedeelte.
Tijdens het theoriegedeelte worden de navolgende onderwerpen
behandeld:
• controle op toeslagmaterialen, hulpstoffen en water;
• eenvoudige mengselberekening;
• uitvoering van de laboratoriumproeven die nodig zijn bij de
controle van betonspecie en beton;
• het toetsen van de laboratoriumresultaten aan de eisen van
de geldende normen.
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Hasselt (Ov.)
Den Bosch
Rotterdam
Voorburg
9 september 2014
9 september 2014
16 september 2014
8 september 2014
Examenplaats
Examendatum
Utrecht
10 februari 2015
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
2990,3450,-
In het cursusgeld zijn cursusmateriaal en lunch inbegrepen.
Instructies in het laboratorium maken deel uit van de
theorielessen.
13
Cur sussen
Van levensmiddelentechnoloog
tot betonlaborant
Monique Pollaers, kwaliteitcoördinator bij Niba Reuver bv, is van origine levensmiddelentechnoloog. Gedurende
23 jaar was ze werkzaam in de levensmiddelenindustrie, als laborant, analist en kwaliteitcoördinator. Totdat
haar toenmalige werkgever ging reorganiseren.
“Gelukkig kwam toen de vacature kwaliteitcoördinator bij de
groeve Niba Reuver bv op mijn pad.
In eerste instantie dacht ik: ‘Wat moet je nou allemaal aan zand
en grind keuren?’, maar al gauw zag ik dat er toch wel meer bij
kwam kijken. Ik ben toen de cursus Toeslagmaterialenlaborant
BV gaan volgen (een aanbeveling vanuit de BRL 2502). Tijdens
die cursus heb ik niet alleen geleerd aan welke kwaliteitseisen
zand en grind moeten voldoen, maar ook hoe je mengsels kunt
berekenen en zo aan de wens van de klant tegemoet kunt komen dan wel voldoen.
Daarna wilde ik graag mijn kennis verbreden en ben toen de cursus Algemene Basiskennis Beton gaan volgen. Verandering van
spijs doet eten en in september ga ik de cursus Betonlaborant
volgen.
Ik hoop hiermee in mijn werk een beter inzicht/feeling te krijgen
wat er zoal in de betonindustrie en aanverwante industrieën
speelt, zodat wij vanuit de groeve een zo optimaal mogelijk productenpakket (zand/grind) voor de klanten kunnen maken.”
Basiskennis Betonconstructieleer [bbc]
Doel
Plaats en tijd
De cursist krijgt inzicht in de krachtswerking van (beton)constructies en hoe een constructie zich gedraagt als het belast
wordt. Tevens kan hij een constructief onveilige situatie onderbouwen, met toegepaste mechanica en betonconstructieleer
op het niveau van 2e jaar HTS CiT of B, zonder dat daarbij berekeningen worden uitgevoerd.
Programma
Deel A. Algemene Constructieleer
• Schematisering en belastingen
• Oplegreacties en krachtswerking
• Inwendige spanningen
• Wapenen van betonconstructies
Deel B. Betonconstructieleer
• Materiaaleigenschappen beton en staal
• Zuivere buiging – dwarskracht – wringing - pons
• Scheurvorming
• Verankeren en lassen betonstaal
• Balken – platen - wanden – kolommen – voorspannen
• Lezen van wapeningstekening
14
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
Utrecht
9 september 2014
3 maart 2015
Examenplaats
Examendatum
Utrecht
Utrecht
9 december 2014
2 juni 2015
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.095,1.385,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en het deelexamen
inbegrepen.
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Bekistingen, Hulpconstructies & Uitvoeringsmethoden [bhu]
Doel
Bekistingen vormen een belangrijk (kosten)aandeel van de totale
kosten van een betonconstructie, niet alleen door materiaalkosten, maar vooral ook door de loonkosten. De cursus heeft tot
doel een gedegen kennis van de diverse uitvoeringsaspecten van
betonbouw bij te brengen, zowel betontechnologie als wapening
en bekistingen. Ook de hulpconstructies en de bouwkuipen en
kelders komen daarbij aan de orde. Dit is van essentieel belang
voor een snellere en goedkopere werkwijze. Traditioneel wapenen
is arbeidsintensief en arbo-onvriendelijk. Met prefabriceren kunnen cycli belangrijk worden versneld.
Programma
De cursus is als volgt opgebouwd:
• Bouwplaatsinrichting
• Bouwkuipen en kelders
• Wapening, herkenning, fabricagemogelijkheden, voorspanning,
tekenen, arbo
• Prefabriceren van wapening in de verschillende bouwsectoren
• Materialenkennis bekistingen en plaatmateriaal
• Kosten en planning
• Hulpconstructies: beoordelen van berekeningen en veiligheid
• Ondersteuningsconstructies
• Systeembekistingen
• Bekistingsconstructies
• Uitvoeringsmethoden
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
9 september 2014
Examenplaats
Examendatum
Utrecht
16 december 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
2.095,2.525,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijd inbegrepen.
Betonuitvoerder/-werkvoorbereider BV
Sinds het cursusseizoen 2012-2013 kunnen cursisten in het domein Werkvoorbereiding & Uitvoering
het diploma Betonuitvoerder/-werkvoorbereider BV
behalen. In het eerste jaar mochten we 3 diploma’s
uitreiken. Camiel Janssen is één van de 3 cursisten
uit de tweede lichting die het diploma in ontvangst
mochten nemen.
De opleiding Betonuitvoerder/-werkvoorbereider BV bestaat uit
drie deelcursussen die elk met een examen worden afgesloten:
Bekistingen, hulpconstructies en uitvoeringsmethoden [bhu],
Betonstorten, van voorbereiding en nabehandeling [bvn] en
Verhardingsbeheersing en betontechnologische uitvoeringsaspecten [vbu].
Behalve de cursussen uit bovenvermelde opleiding, had Camiel
(Projectvoorbereider bij DuraVermeer, 6 jaar in dienst) eerder
ook de cursus Voorspantechniek Uitvoering gevolgd. We legden
onderstaande vragen voor.
Waarom wilde je al deze cursussen volgen?
Ik wilde binnen het vakgebied mijn kennis verbreden en verdiepen.
Hoe heb je deze cursussen ervaren?
Bij alle cursussen is het lesmateriaal altijd goed verzorgd; tijdens
de eerste lesdag wordt dit altijd netjes overhandigd in een klapper
met schrijfblok en bijbehorende tas.
Het lesmateriaal is in de meeste gevallen actueel, in enkele gevallen wordt teruggegrepen naar zaken verder terug in de tijd
(voornamelijk constructieve zaken).
De leslocaties en lestijden zijn doorgaans goed te combineren
met de werktijden en privétijd; vooral de lestijden van 15:00 –
19:00 zijn mij goed bevallen.
Het avondeten is in de meeste gevallen inbegrepen in het programma en dit is altijd prima verzorgd.
Wat waren de pluspunten?
Actueel lesmateriaal, gedreven docenten en goed gebundelde
documentatie per cursus.
Wat zijn de verbeterpunten?
Communicatie omtrent locatie cursussen of examens is niet altijd
even helder. Af en toe is er wat dubbeling in lesmateriaal tussen
de verschillende cursussen.
Heb je de kennis uit deze cursussen al kunnen toepassen?
In alle gevallen is het lesmateriaal voor mij direct toepasbaar
geweest; hier zijn de cursussen door mij ook op afgestemd.
Zou je deze cursussen bij collega’s willen aanbevelen?
Ik zou alle cursussen aanbevelen bij collega’s en heb dit in veel
gevallen dan ook gedaan.
Wat is jouw vervolgstap?
Ik wil me verder verdiepen in betontechnologie.
15
Vakmensen werken
met Troelstra & de Vries
Alsan. Duurzame kunststofharsafwerking voor vloeren en
daken met briljante toepassingsmogelijkheden.
Als vakman kent u de bitumineuze dakrollen
van Troelstra & de Vries. Omdat die al sinds
1930 behoren tot de beste in de markt. Door
aansluiting bij de Soprema Group kan Troelstra
& de Vries u ook andere, perfecte oplossingen
voor vloeren en daken aanbieden, zoals Alsan.
Een modulair systeem op basis van PMMA,
epoxy en polyurethaan. Kunststofharssystemen met vliesbewapening, kleurfinish,
structuurbedekking en instrooimaterialen.
Echter ook perfect voor oppervlakken van
parkeergarages, balkons, galerijen en
terrassen. Verkrijgbaar in alle RAL kleuren
biedt Alsan 1001 creatieve mogelijkheden.
✓Supersnelle verwerkingstijd
✓Duurzame kracht en bescherming
✓Extreme waterdichtheid en flexibiliteit
✓Gegarandeerd lange levensduur (ETA005)
✓Onbeperkt creatieve mogelijkheden
✓Eén aanspreekpunt voor al uw vragen
bij Troelstra & de Vries
lijkMet moge
r
heden voo
opleiding!
Vraag naar de mogelijkheden voor opleiding en training ‘on the job’
via [email protected] of +31 (0)515 53 30 00.
16
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
BV-NIEUWS
2014
Betonconstructeur ASEng
Doel
De post MBO-cursus Betonconstructeur ASEng is een tweejarige
opleiding voor personeel van ingenieursbureaus en ontwerpafdelingen.
De cursist leert onder eindverantwoordelijkheid van een betonconstructeur constructieberekeningen te maken van woningen,
kleine bedrijfsgebouwen en eenvoudige kunstwerken.
Programma
Eerste semester:
• basiskennis betonconstructieleer
• goniometrie
• constructievormen
30 lesuren
15 lesuren
15 lesuren
Tweede semester:
• betonberekenen 1
• toegepaste mechanica 1
• uitwerking oefenprojecten 1
20 lesuren
20 lesuren
20 lesuren
Derde semester:
• betonberekenen 2
• toegepaste mechanica 2
• uitwerking oefenprojecten 2
20 lesuren
20 lesuren
20 lesuren
Vierde semester:
• betonconstructies 3
• toegepaste mechanica 3
• uitwerking oefenprojecten 3
20 lesuren
20 lesuren
20 lesuren
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
9 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld eerste jaar
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
2.725,3.035,-
Cursusgeld tweede jaar
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
2.725,3.035,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de tentamens inbegrepen.
Niet inbegrepen zijn de normen (EC0/EC1/EC2). Deze zijn apart
bij de Betonvereniging te bestellen tegen gereduceerd tarief.
Ook niet inbegrepen zijn de maaltijden.
Betonconstructeur BSEng
Doel
Investeren in een goede technische opleiding is investeren in
een succesvolle carrière. Deze post-HBO opleiding zorgt ervoor
dat je binnen één jaar op constructief basisniveau kunt opereren. Met dit initiatief staan de Betonvereniging en Bouwen met
Staal garant voor kwaliteit, met een sectorbreed geaccepteerde
opleiding.
Examen en diploma
Bijna alle vakken worden afgesloten met een tentamen. Bij voldoende resultaat ontvang je het diploma Constructeurs BSEng.
Met dit diploma word je toegelaten tot de MSEng Constructeursopleiding en mag je de titel BSEng (Bachelor of Structural Engineering) voeren.
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
9 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
4.175,4.910,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen. Daarnaast
dient de cursist zelf een aantal studieboeken aan te schaffen,
ter waarde van ca. € 250,- tot € 500,* Ledenprijs geldt voor leden van de Betonvereniging en de Vereniging
Bouwen met Staal.
Programma
Het betonprogramma omvat de volgende vakken:
• construeren beton, staal en hout (basis)
• materiaalkunde beton, staal en hout (basis)
• toegepaste mechanica
• wiskunde
• voorschriften algemeen
• construeren beton (specialisatie)
• materiaalkunde en uitvoering beton (specialisatie)
• praktijkopdracht beton
17
Cur sussen
Nieuw
!
Ook vo
o
afgest r HBOudeerd
en
Betonmodelleur ASEng
Doel
De deelnemers de kennis en praktische vaardigheden bijbrengen
die vereist zijn om zelfstandig wapenings- en sparingstekeningen
te maken en betonconstructievormen op te zetten. Ook kunnen
deelnemers zelfstandig modellen opzetten en integreren in een
totaal ontwerp.
Programma
Eerste semester:
• basiskennis betonconstructieleer
• goniometrie
• constructievormen
30 lesuren
15 lesuren
15 lesuren
Tweede semester:
• betonberekenen 1
• wapenen A
• materiaalkunde & uitvoering
• informatiestructuren opzetten
20 lesuren
20 lesuren
10 lesuren
10 lesuren
Derde semester:
• wapenen B
• kunststofwapening
• bestek & regelgeving
• modelleren van onderdelen
32 lesuren
8 lesuren
10 lesuren
10 lesuren
Vierde semester:
• wapenen C (voorspanning)
• plakwapening
• integreren van modellen
32 lesuren
8 lesuren
20 lesuren
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
9 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld eerste jaar
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
Cursisten met een HBO-diploma
2.725,3.035,1.495,-
Cursusgeld tweede jaar
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
2.725,3.035,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Cursisten met een HBO-diploma Bouwkunde/Civiele techniek
hebben vrijstelling voor het eerste semester.
Betontechnologisch Adviseur [bta]
Doel
Plaats en tijd
Deze cursus is samengesteld met het doel functionarissen
binnen de driehoek betonconstructeur – uitvoerder – betontechnoloog een opleiding te bieden waarbij in niet-alledaagse
situaties geadviseerd moet worden over samenstelling en verwerken van betonspecie en het beoordelen van de invloed van
de bijzondere uitvoeringsaspecten op het verhardende beton.
De Betontechnologisch Adviseur BV kan daarnaast schade analyseren aan jong beton en adviseren voor herstel.
Programma
Aan de hand van de volgende thema’s wordt de stof van de Basiskennis Betontechnologie [bbt] uitgebreid en verdiept:
1. Certificatie & Regelgeving
2. Constructieleer
3. Eigenschappen Grondstoffen & Beton
4. Schademechanismen
5. Verhardingsbeheersing
6. Betontechnologische Uitvoeringsaspecten
7. Specifieke aspecten van betonsoorten en betontoepassingen
8. Duurzaamheid
18
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Gouda
10 september 2014
Mondeling Examen
Examendatum
Gouda
11 februari 2015
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
cursus
incl. (her)examen €
examen
zonder cursus €
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.925,2.175,-
635,690,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de lunch inbegrepen.
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Door Nina Janssen Betontechnologisch Adviseur bij OTN
Betontechnologisch Adviseur
Toen ik ruim 3 jaar geleden als calculator begon bij Onderwater
Techniek Nederland (OTN) had ik niet veel beton van dichtbij gezien. Één van de kernactiviteiten van OTN is het aanbrengen en
desgewenst leveren van onderwaterbeton. Al snel merkte ik dat
mijn gebrek aan betonkennis toch wel een redelijk obstakel vormde
in mijn dagelijkse werkzaamheden. Een cursus Algemene Basiskennis Beton (ABB) was dus wel op zijn plaats. De basisbeginselen
van beton die je in deze cursus leert, wekten bij mij alleen maar
meer nieuwsgierigheid op en aansluitend ben ik de cursus Basiskennis Betontechnologie (BBT) gaan volgen. In deze cursus werd
mijn honger naar kennis over beton aardig gestild, maar ik miste
nog steeds de terugkoppeling naar mijn werkzaamheden bij OTN.
Deze waren namelijk ondertussen, door het volgen van ABB en BBT,
uitgebreid naar het begeleiden van de onderwaterbetonstorten in
uitvoering. De cursus Betontechnologisch Adviseur (BTA) was
voor mij het uitgelezen vervolg. In deze cursus worden niet-alledaagse situaties uit de praktijk aangehaald waarin een beroep
wordt gedaan op eerder opgedane kennis uit de cursussen ABB en
BBT en de praktijk. Je leert om een advies te geven over de meest
optimale betonsamenstelling, de juiste verwerkingsmethode van
de betonmortel, de meest optimale uithardomstandigheden,
schades aan jong beton en alles wat gewenst eindresultaat kan
beïnvloeden.
De denkwijze die je aangeleerd krijgt in de cursus BTA, pas ik nog
dagelijks toe bij OTN. Elk onderwaterbetonstort is anders en verdient een projectspecifieke benadering en aanpak. Er worden
steeds hogere eisen gesteld aan onderwaterbetonvloeren. Door
nauwe samenwerking met de betonmortelleverancier en de opdrachtgever, tilt OTN het onderwaterbetonstorten naar een hoger
niveau. Bij het voortraject wordt er met de opdrachtgever meegedacht over de opties en mogelijkheden aan deze eisen te kunnen
voldoen. Bij de terugkoppeling met de betonmortelleverancier
worden de opties en mogelijkheden besproken om zo de risico’s
tot een minimum te beperken. Op deze manier worden op voorhand alle risico’s in kaart gebracht, zodat teleurstellende eindresultaten uitblijven. De cursus Betontechnologisch Adviseur heeft
voor mij, op deze manier, een grote bijdrage geleverd in mijn
werkzaamheden bij Onderwater Techniek Nederland.
Inspectie en Beheer Kunstwerken
Toestandsinspectie & Conditiemeting kunstwerken (nivo II)
Doel
Programma
De opleiding is bedoeld voor medewerkers van adviesbureaus,
bouwbedrijven en opdrachtgevers. Ook voor beginnend constructeurs is deze module een goede bron om kennis te krijgen van de
diverse facetten bij het ontwerp van een civiele constructie. Er is
een HBO vooropleiding vereist of een MBO-opleiding met aanvullend hierop gevolgde bijscholing en/of werkervaring.
De inspecteur heeft als belangrijkste taak om een bepaalde onderhoudstoestand eenduidig vast te leggen. Daarvoor is technische
achtergrondkennis noodzakelijk, kennis over het voorbereiden en
uitvoeren van een inspectie zelf. Het gaat over materialenkennis
(beton, staal, hout en kunststof), kennis van elektro- en werktuigbouwkundige installaties en constructiekennis (zoals begrip van
mechanica). Bij het inspecteren gaat het om inspectiemethodieken bij specifieke objecten (zoals bruggen/viaducten, tunnels en
sluizen), maar ook om begripskennis van asset management en
risico-analyse en zelfs tijdelijke verkeersmaatregelen. In deze opleiding ligt een zwaartepunt op de technische kennis en (eigen)
praktijkcases.
Nivo 2:
Toestandsinspectie en conditiemeting
• Inleiding kennis diverse materialen
• Constructie kennis div. materialen
• Inspectie installaties
• Inspectie typen
• Inspectie kunstwerken
• Regelgeving & Veiligheid
• Excursie
• Case
Plaats en tijd
Cursusplaats
Datum
Gouda
Nivo ll Toestandinspectie/
Conditiemeting
16 september 2014 t/m
16 december 2014 (wekelijks)
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijsniveau 2
Niet-ledenprijsniveau 2
1715,1825,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en maaltijd inbegrepen.
19
Inspectie en Handhaving door adviesbureaus en gemeenten
Doel
U kunt uw nieuw verkregen (bouw)-kennis gebruiken voor de
handhaving van de regelgeving. De focus is hierbij gericht op de
juiste praktijktoepassingen in de uitvoerende bouw en de constructieve veiligheid.
Programma
Samenvatting van de aspecten uit de cursusinhoud:
1. Bodemgesteldheid, heibespreking e.d., palenplan, paalsystemen en kenmerken van de systemen, paaltekening, heistelling, het heien, revisie palenplan + eventuele voorzieningen,
wel- of niet koppensnellen, bouwputten/bouwkuipen, kwaliteitscontrole. Beoordelen van de kalenderstaten en het
akoestisch doormeten. Het interpreteren van de sondering.
2. Metselen & lijmen, metselwerk & wapening, lateien, ophangsysteem, isolatie, aansluiting diverse materialen, buitenwanden <> binnenwanden
3. Eigenschappen betonstaal, vlechten, lassen, gecertificeerde
wapening, partijkeuring, keuring wapeningskorf, afstandhouders, VBU.
4. Eigenschappen, gecertificeerde betoncentrale, wel of geen
partijkeuring, transporteren, storten, verdichten, afwerken
en nabehandelen, bepalen ontkistingstijdstip m.b.v. betonkubussen, gewogen rijpheid, nieuwe betonsoorten zoals
hogesterktebeton, zelfverdichtend beton op het werk.
NEN-EN 206.
5. Gecertificeerde prefab-elementen, indien niet-gecertificeerd,
hoe partijkeuring. Stabiliteit tijdens uitvoering, aandacht
voor verbindingsdetails, 2de draagweg, toleranties, scheurvorming inhoud certificaat.
6. Houtkwaliteit, duurzaamheid, garantie, afwerking, onderhoud, verbindingen, krachtwerking, bouwmethode, detaillering, toepassingsmogelijkheden, vochtabsorptie
7. Dun- & dikwandige profielen, kwaliteit, stabiliteit, dakplaten,
verbindingsdetails, wateraccumulatie.
8. Ondersteuning hor. constructies, doorstempelen, ondergrond,
verticale constructies, funderingen, wanden, kolommen,
veiligheid, verantwoordelijkheid, Arbo eisen.
9. Ophangsysteem, vooraf en achteraf aangebrachte ankers,
veiligheid, toepassing gevelmaterialen, onderhoud, milieu.
10. Klimaatbeheersing, geluid, ventilatie, warmte, vocht, koudebruggen, milieu, bescherming, afwerking.
11. Muuropeningen, lateien, houtskelet buitenwanden, lichte
scheidingswanden woningscheidende constructies.
12. Brandbaarheid tijdelijke materialen, brandveiligheid houtbeton-staal-metselwerk, brandwerende verf, spuitbeton,
vezelplaat, HSB, hoge gebouwen, vluchtwegen, bereikbaarheid, relatie tot gebruiksvergunning.
13. Energie Prestatiecoëfficiënt (EPC). Leidraad van buitencontrole op energieverbruik en CO2 uitstoot met berekeningsmethodiek.
14. Bouwveiligheidsplan. Indeling van de bouwplaats. Aan- en
afvoerroutes. Nemen van noodzakelijke maatregelen, b.v.
stilleggen of intrekken bouwvergunning. Afdwingbaar kunnen
optreden. Letten op de voltooiing. Bouwen in afwijking van
de goedgekeurde tekeningen. Bijhouden van checklijsten.
Vooroverleg.
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
11 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Prijs per module
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
2.055,
2.325,-
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
225,350,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal en het examen begrepen.
* Ledenprijs voor leden van de Betonvereniging en/of COB/c.
Rekenvoorbeelden op basis van de EC2
Doel
Het behandelen van enkele standaard onderwerpen die specifiek
zijn. Het gaat om inzicht en om de rekenvaardigheid. Het streven
is om de interpretatie en werkwijze met EC2 bij enkele onderwerpen toe te lichten ( zie programma).
Programma
• Voorbeelden invoeren nav rode boek
• 2 paals lijnpoer / 4 paals lijnpoer
• 4 paals blokpoer
• Console
• Pendelkolom
• Strokenvloer
• Puntvormig ondersteunde vloer
• Voorgespannen ligger
• Stabiliteit gebouw
20
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
• Tunnelwand
• Bassin
• Raamwerk
• Wandligger
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
23 september 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.185,1.385,-
In het cursusgeld zijn cursusmateriaal en lunch inbegrepen.
BV-NIEUWS
2014
Inleiding in de dynamica
Doel
Na afronden van de cursus en tentamen is de cursist in staat
een complex dynamisch systeem te reduceren tot een eenvoudiger systeem welk met de opgebouwde kennis gemodelleerd
en beoordeeld kan worden. Onder andere wordt de afleiding van
de bewegingsvergelijking van enkele klassieke dynamische systemen en hun oplossing behandeld. Hiermee kent de cursist de
theoretische achtergrond om het gedrag van een dynamisch
systeem te bestuderen en te beoordelen.
Programma
• systemen met één vrijheidsgraad
• ongedempt en gedempt vrije trilling
• gedwongen trillingen (harmonische belasting)
• systemen met continu verdeelde massa en stijfheid
• schematiseren van complexe systemen tot systemen met
één vrijheidsgraad
• respons op kortdurende belastings-verschijnselen
• discrete systemen met meer vrijheidsgraden
• dynamische belastingen in de praktijk en beoordeling van de
respons
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
28 oktober 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
810,945,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en het tentamen inbegrepen.
* Ledenprijs geldt voor leden van de Betonvereniging en de Vereniging
Bouwen met Staal.
Utrecht / start opleiding: 30 oktober 2014
Integraliteit in Betonontwerp en –uitvoering B&U
Minder brandjes blussen
Optimalisatie van techniek en proces
Een goed uitvoeringsontwerp ontstaat alleen als de bouwpartners goed samenwerken. Met elkaar en niet ieder voor zich,
want de faalkosten moeten naar beneden en de constructieve
veiligheid moet omhoog. Daar hebben alle partijen baat bij, van
opdrachtgever tot en met eindgebruiker. Want zeg nu zelf: er
gaat toch veel te veel van onze tijd en energie verloren als we
steeds maar weer brandjes moeten blussen! Als we meer oog
krijgen voor de belangen van de ander, zullen anderen ook meer
rekening gaan houden met onze bijdrage. En aan het eind is
iedereen tevreden!
De opleiding start op 30 oktober 2014. In 11 middag-/avondsessies komen de volgende onderwerpen aan bod: Constructie
en bouwproces, Integrale samenwerking, Hoofddraagconstructies, Integraal ontwerpen, Denken in bouwsystemen, Bouwmethode, Betontechnologie, Industrieel ontwerpen en bouwen,
Constructief ontwerp en uitvoering, Samenwerking en verantwoordelijkheden, Constructieve veiligheid, Uitvoeringstechniek.
Vervolgens gaan de cursisten in teams aan de slag met een
heus project. Ze krijgen twee maanden de tijd om als team een
uitgewerkt voorstel in te dienen. Tussentijds wordt de voortgang per team besproken met het docententeam. Bij de eindpresentatie op 2 april 2015 ten slotte zijn alle docenten en cursisten aanwezig.
Leren van elkaar
In deze praktijkgerichte opleiding nemen we een kijkje in de
keuken van alle betrokken partijen. Het architectonische ontwerp is alvast een gegeven. Vandaaruit ligt het accent op het
kunnen maken van integrale ontwerpafwegingen, met oog voor
constructie, bouwmethodiek en uitvoeringstechnieken.
De opleiding is ontwikkeld in directe samenwerking met bouwpraktijkmensen en specifiek bedoeld voor professionals die
actief zijn in de B&U: projectleiders, werkvoorbereiders, constructeurs, planontwikkelaars en hoofduitvoerders, maar ook
mensen uit de toelevering en het bouwmanagement die deelnemen in ontwerpteams. De cursus wordt gegeven door praktijkdocenten; in elke les vormen praktijkcases (en bouwfouten)
de didactische kern.
Praktijkdocenten
• Bianca Baetens, SGS Intron
• Pieter van Boom, Bartels Ingenieursbureau
• Jaap Cederhout, BAM Advies&Engineering
• Willem van Dijk, Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling
• Rob Huijben, Hurks Delphi Engineering
• René Sterken, BAM Advies&Engineering
• Remko Wiltjer, IMd Raadgevende Ingenieurs
Transparantie
De kosten voor deze opleiding bedragen (ex. BTW) € 3150 voor
BV-leden en € 3825 voor niet-leden.
21
Cur sussen
Schoon beton in de Praktijk
Doel
Plaats en tijd
Het doel van de cursus is de deelnemer inzicht te geven in de
mogelijkheden en beperkingen van alle betrokken partijen om
te komen tot het gewenste resultaat in kwaliteit en uiterlijk.
Door beheersing van risico’s kunnen faalkosten worden voorkomen. De verworven kennis wordt d.m.v. voorbeelden direct
toegepast.
De beleving van schoon beton is niet bij voorbaat bij de betrokken partijen gelijk en daarom dienen de verwachtingen goed en
eenduidig vastgelegd en op elkaar afgestemd te worden op
basis van de herziene CUR-Aanbeveling 100.
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
4 november 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
945,1125,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Programma
1 Ontwerp beschrijving toetsing
2 Betontechnologie, ontwerp- en uitvoeringsaspecten
3 Bekisting ontwerp- en uitvoeringsaspecten
4 Organisatie bouwplaats
5 Realisatie / Cases
Waterbouwkundige (beton)constructies
Doel
Blok 4
Cursus voor de realisering van duurzame en doelmatige functionerende constructies en waar gewenst waterkerend.
Programma
Blok 1
Blok 2
Blok 3
22
Uitvoering
• voorkomende problemen
• risico’s en risicoanalyses
• effect v/d omgeving (weer/bodem,stroming, etc)
• duurzaamheid
• bouwen onder waterniveau
• bouwkuipen en duiken
• transportproblematiek
Ontwerp
• mogelijkheden tot prefabricage
• toepassingsmogelijkheden voorspanning
• modellering
• detaillering (verbindingen,voegen)
• waterdichtheid
• duurzaamheid
Betontechnologie
• materiaaltechnologie
• prestatie-eisen
• betonsoorten
• verhardingsbeheersing
• duurzaam beton
• schades
• reparaties
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Geotechniek
• functie fundering
• draagkracht
• trekpalen
• keerwanden
• verankeringen
• invloed uitvoering
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
regio Utrecht
5 november 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijsniveau
Niet-ledenprijsniveau
1.185,1.385,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Kennismaken met Betononderhoud & Betonreparatie
Doel
Het doel van de cursus is om in 2 dagdelen de deelnemer basiskennis bij te brengen op het gebied van betononderhoud en betonreparatie
Programma
Voor bestaand beton worden de diverse aantastingmechanismen
besproken waarbij m.b.t. de normering wordt gekeken welke
uitgangspunten er gehanteerd moeten worden om de aantastingmechanismen bij nieuwbouw te voorkomen. Ook komt schade
en herstel aan nieuw betonwerk aan de orde, welke tijdens het
uitvoeringsproces zijn ontstaan.
Dat beton niet altijd naar wens uit de kist komt is algemeen
bekend.
Hoe dit is te voorkomen wordt in andere cursussen aangedragen,
maar hoe dit goed is te herstellen wordt in deze cursus aangedragen. Er wordt inzage verkregen in de beschikbare reparatietechnieken en de daarbij behorende reparatiematerialen.
Tevens worden criteria besproken welke aan de reparaties gesteld
kunnen worden.
Op deze wijze wordt ook een relatie gelegd met de normen en
CUR aanbevelingen
Blok 1
• Meest voorkomende aantastingsmechanismen (o.a. ASR,
carbonatatie, chloride, vorst- en dooizouten)
• Reparatiemethoden (o.a. handmatig repareren, spuitbeton,
Injecteren, Kathodische bescherming).
• Reparatiematerialen (o.a. reparatie mortels en injectievloeistoffen).
Blok 2
• Reparatiecriteria.
• Extra beton bescherming (preventief en achteraf aan te
brengen).
• Schade en gebreken uit het uitvoeringsproces bij nieuw
betonwerk.
• Duurzaam Beton.
Plaats en tijd
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Utrecht
10 december 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
640,745,-
In het cursusgeld zijn het cursusmateriaal en de maaltijden inbegrepen.
Avondcollege Schadeanalyse aan beton
Scheurvorming in beton - forensic engineering
Op 28 oktober organiseert de Betonvereniging het avondcollege ‘Schadeanalyse aan beton’. In een groot deel van onze
opleidingen komt het voorkómen van scheurvorming in beton
aan bod. De constructeur leert de scheurwijdte te beheersen, de
betontechnoloog leert het beton tijdens de verharding niet te
warm te laten worden en de stortploeg leert hoe je goed moet
nabehandelen. Dit alles neemt niet weg dat het repareren van
scheurvorming in de opleiding Betononderhoudskundige terugkomt, want in de praktijk gaat het nogal eens mis.
Tot nu toe benaderden alle opleidingen scheurvorming vanuit
de ontstaansoorzaak: welk mechanisme resulteert in welk type
scheurvorming? Maar wat doen we als we de oorzaak van
scheurvorming nog niet weten? Gaan we dan uit van een voor
ons voor de hand liggende oorzaak (‘tunnelvisie’)? Of gaan we
verder op zoek naar andere ontstaansoorzaken? Hoe weten we
of er misschien ook nog andere oorzaken een rol kunnen spelen?
In dit avondcollege leren we scheurvorming van een geheel andere kant te benaderen. We nemen de aanwezige scheurvorming als uitgangspunt en vervolgens reconstrueren we de
historie van de constructie en de scheurvorming op een gestructureerde wijze. Deze vorm van schadeanalyse vereist een
ander denkproces dan gebruikelijk en kunnen we het best typeren met “forensic engineering in de bouw”.
Naast de schadeanalyse zelf besteden we in dit avondcollege
ook uitgebreid aandacht aan de valkuilen die we in de praktijk
tegen kunnen komen. Dat zijn valkuilen bij de inspectie, bij het
denkproces (analyse en interpretatie) en bij de rapportage. Op
een confronterende manier zullen we daarbij duidelijk maken
dat we veel minder perfect zijn in onze denkprocessen dan wij
zelf denken.
Het avondcollege is bestemd voor Iedereen die te maken heeft
met scheurvorming in beton en/of met algemene schadeanalyse aan betonconstructies. Cursusleiders zijn Huibert
Borsje en Quirijn van Zon (TNO). Meer informatie en aanmelden:
www.betonvereniging.nl.
Avondcollege Schadeanalyse aan beton
Scheurvorming in beton - forensic engineering
28 oktober 2014
18.00 – 21.30 uur
Het Oude Station
Houten
23
Cur sussen
Opleiding Betononderhoudskundige BV
Meer dan de helft van het voor bouwen beschikbare budget in Nederland gaat inmiddels op aan de
levensduurverlenging van gebouwen en kunstwerken. Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer
professionals zich in hun dagelijkse werkzaamheden bezighouden met onderhoud en reparatie van beton.
De Betonvereniging heeft hiervoor al zo’n 30 jaar dé topopleiding in dit segment in haar cursuspakket:
Betononderhoudskundige BV.
Ronald Veraar, accountmanager refurbishment bij Sika Nederland
BV, mocht recent het felbegeerde diploma in ontvangst nemen.
Dit nadat hij vanaf 2012 alle drie tot de opleiding behorende
cursussen met succes had gevolgd: Basiskennis Betonconstructieleer [bbc], Basiskennis Betontechnologie [bbt] en Betononderhoudskundige [bok]. We stelden hem enkele vragen.
Waarom wilde je deze opleiding volgen?
Ik wilde me verder specialiseren en daarbij vooral theoretische
kennis opbouwen omtrent betonherstel en betononderhoud.
Hoe heb je de verschillende cursussen ervaren?
Door het uitvallen van een cursuslocatie was voor mij vooral de
[bbt]-cursus erg ver, maar omdat deze werd gegeven in een hotel
kon ik er een overnachting aan vast koppelen. De locatie van de
[bbc]-cursus – de binnenstad van Utrecht - was met de auto
slecht bereikbaar. De locatie van [bok] was qua bereikbaarheid
en verzorging daarentegen voor mij perfect.
Wat waren de pluspunten?
Het feit dat de cursussen worden gegeven door mensen uit de
praktijk (op een verstoorde professor na dan ;-).
Wat zijn de verbeterpunten?
Meer delen van het cursusmateriaal en dan vooral de gegeven
powerpointpresentaties beschikbaar stellen, zodat je een en
ander thuis nog eens rustig kunt nalezen en tijdens de les niet
alleen maar aan het schrijven bent. Ook zou het prettig zijn als
de tekst in de cursusboeken niet alleen uit de bijzin van een
bijzin bestaat, wat het lezen moeilijk maakt.
Heb je de opgedane kennis uit deze cursussen al kunnen toepassen?
Ja zeker, elke dag weer.
Zou je deze cursussen bij collega’s willen aanbevelen?
Ja, maar ik zeg hen er wel bij dat ze eerst de nodige ervaring
moeten hebben voordat ze hieraan beginnen. Vooral de [bok]cursus wordt anders een lastig te nemen hobbel, omdat deze
veel over praktijksituaties gaat. Beide andere cursussen zijn
beter te verteren.
Wat is je vervolgstap?
Eerst eens bijkomen van 2 jaar avond/dag studie. Alles achter
elkaar aan is prettig qua samenvallen leerstof, maar wel zwaar
naast werk en privé. Daarna ga ik zeker verder met specialisatiecursussen, zoals versterking met koolstofvezellamellen enz.
Basiskennis Betontechnologie [bbt]
Doel
Na het volgen van deze cursus weet u hoe beton is samengesteld en kunt u eenvoudige mengsels uitrekenen.
Deze cursus is een verplichte vooropleiding voor de drie opleidingen op betontechnologisch gebied (zie blz.10):
• Betontechnoloog BV
• Betontechnologisch Adviseur BV of
• Betononderhoudskundige BV.
E. Het Vervaardigen en Verwerken van betonspecie
Verwerkbaarheid - Betontechnologische aandachtspunten Speciale betontechnieken
F. De Kwaliteitszorg en Regelgeving
Plaats en tijd
Najaar
Programma
De cursus is opgebouwd rond onderstaande thema’s:
A. De korrels
Toeslagmaterialen - Invloed op eigenschappen beton- Invloed op
de waterbehoefte- De verhouding tussen de korrels - Achtergrondinformatie voor het berekenen van de mengverhoudingen
B. De lijm
Cementsteen - Water-cementfactor - Overige invloeden op
De Lijm - Water - Cement en bindmiddel - Vulstoffen
C. De toevoegingen
Hulpstoffen - Pigmenten en Kleurstoffen - Vezels - Verwerken
van vezels
D. Het Mengselontwerp
Eisen aan de betonsamenstelling - Keuze van de materialen Berekenen van betonsamenstelling: grondslagen
24
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Cursusplaats
Aanvangsdatum
Amsterdam
Meppel
Den Bosch
Barendrecht
Mondeling Examen
Utrecht
8 september 2014
9 september 2014
9 september 2014
8 september 2014
Examendatum
16 december 2014
Kosten [excl. BTW]
Cursusgeld
incl. examen
€
Alleen deelname
examen
€
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
1.135,1.355,-
Ledenprijs
Niet-ledenprijs
635,690,-
In het cursusgeld is het cursusmateriaal inbegrepen.
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Wij feliciteren onderstaande personen met hun
resultaten in het afgelopen cursusjaar 2013-2014.
Algemene Basiskennis Beton [abb]
Naam
Berg, S.P.C. van den
Boonman, J.M.
Carels, G.A.M.
Claassen, M.M.R.
Compagner, J.
Dikkenberg, M. van den
Eck, T. van
Eng, R.N.J. van der
Heijden, R.A.F. van der
Hengeveld, G.J.
Kraaijeveld, J.C.
Kraaijeveld, P.A.
Kramer, P.
Luijsterburg, M.A.
Martowirono, S.R.
Methorst, E.W.
Ommeren, C. van
Pollaers, M.H.M.
Prinsen, B.A.
Raaijmakers, A.M.P.M.
Reijbroek, M.A.J.
Renes, N.L.
Rhijn, W.J. van
Ruiter, W. de
Snip, G.
Vonk, R.
% geslaagd
werkzaam bij
Van Nieuwpoort Beheer B.V.
De Hoop Bouwgrondstoffen B.V.
CCB - Italcementi Group
Van Berlo Engineering B.V.
Van Nieuwpoort Betonmortel BV
Bruil Beton & Mix B.V.
Dyckerhoff Basal Betonmortel b.v.
Regio West Delft
Constar Betonwaren BV
Van Berlo Engineering B.V.
G. Hellinga BV
GKB Groep
GKB Groep
Bruil Beton & Mix B.V.
Van der Kamp B.V.
Mebin Meppel
Van Nieuwpoort Beheer B.V.
Mebin Meppel
Niba Bouwgrondstoffen BV
Dura Vermeer Materieel Service BV
Van Berlo Engineering B.V.
Van Berlo Engineering B.V.
Bestcon B.V.
Prefabo Beton Ysselmuiden BV
Cementbouw BV
Vlinderbedrijf Vonk
87
Betonderhoudskundige BV / Betontechnoloog BV
Basiskennis Betonconstructieleer [bbc]: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Albrecht, R.
Provincie Groningen
Bast, D.
Triflex BV
Fleer, O.
Etro Vastgoedzorg BV
Joosen, D.E.J.
Visser & Smit Bouw BV
Leeuwen, A.E. van
Triflex BV
Loenhout, D. van
Ballast Nedam Engineering
Schaik, V.F.N. van
Gemeente Alphen-Chaam
Wettum, D. van
Ballast Nedam Engineering
Wit, J.P. de
Gemeente Venlo
% geslaagd
60
Basiskennis Betontechnologie [bbt]: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Bakel, R. van
MGX Research Centre BV
Beks, D.P.J.M.
Tebecon BV
Berg, W.H.J. van den
Nebest BV
Blankenstijn, A.
Arcadis Nederland BV
Boot, W.F.
Brunel Engineering
Boots, S.
Granito V.O.F. Betonindustrie
Ittervoort
Brinkgreve, B.
BetonCenter Swinkels BV
Dam, H.
Gebr. H en B Dam BV
Dam, J.C. van
Dijk, H.R. van
Domingo Carballeira, ir. V.
Donker, M.
Geerdink, F.H.J.
Heikoop, S.
Hoffmans, P.H.A.M.
Hofs, M.R.
Kombrink, B.
Betonmortelcentrale De Lek BV
ABT BV
Saint-Gobain Weber Beamix B.V.
Cugla BV
NVT Onderhoudsgroep (West)
SAAGROW BETON BV
Van der Kamp B.V.
Gemeente Amsterdam
Ingenieursbureau
Koppelle, J.P.
Nebest BV
Kornet, E.H.N.
Van Hattum en Blankevoort BV
Linde, G. van der
Ingenieursbureau Westenberg BV
Maten, R.N. ter
Vogel B.V.
Nieland, R.
rni Ingenieursbureau voor
Constructies
Nielen PMSE, ing. M.H.M. van Arcadis Nederland BV
Nieuwenhuis, A.D.
Schagen Infra BV
Pieneman, J.H.E.
B|A|S Research & Technology
Poelert, M.
Nebest BV
Smets, C.E.
Cement&BetonCentrum
Soetekouw, M.G.W.
Wagemaker
Someren, C.P.T.A. van
Van der Kamp B.V.
Sterkenburg, R.
Schokindustrie Betonwaren B.V.
Theihzen, F.H.W.
BisoTON
Venhorst, W.T.A.
Ver Donck, G.
G.V.D Services
Veraar, R.
Sika Nederland BV
Verbogt, A.M.A.
Beton Centrale West Brabant
Verhoef, E.
Lagan Cement B.V.
Voets, M.
Voets Langeraap Beton BV
Voncken, H.G.P.
Struyk Verwo Aqua BV
Walvius, S.L.
ABT BV
% geslaagd
43
Betononderhoudskundige: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Boekel, R. van
B|A|S Research & Technology
Boot, W.F.
Brunel Engineering
Goeijers, P.J.A.
Nebest BV
Haverkamp, M.J.M.
Koers, A.M.
Neston Betonconservering B.V.
Maten, R.N. ter
Vogel B.V.
Poelert, M.
Nebest BV
Raadjes, E.J.
Crayestein Groep B.V.
Ridder, R. de
Iv-Infra b.v.
Schellings, P.W.M.
Schriever, E.J.P.
DNV KEMA
Veeren, M.L.W. van der
Solid Services BV
Veraar, R.
Sika Nederland BV
Willemse, G.W.J.
Kiwa N.V.
% geslaagd
74
Diploma Betononderhoudskundige BV
Naam
Boekel, R. van
Blankenstijn, A.
werkzaam bij
B|A|S Research & Technology
Arcadis Nederland B.V.
Aan deze opsomming kunnen geen rechten verleend worden
25
Cur sussen
Geslaagden cursusseizoen 2013-2014
Boot, W.F.
Goeijers, P.J.A.
Haverkamp, M.J.M.
Koers, A.M.
Maten, R.N. ter
Poelert, M.
Raadjes, E.J.
Ridder, R. de
Schellings, P.W.M.
Schriever, E.J.P.
Veeren, M.L.W. van der
Veraar, R.
Brunel Engineering
Nebest BV
Neston Betonconservering B.V.
Vogel B.V.
Nebest BV
Crayestein Groep B.V.
Iv-Infra b.v.
DNV KEMA
Solid Services BV
Sika Nederland BV
Practicum Betontechnologie: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Goossens, R.
Inter-Beton NV
Soekhoe, R.V.
Moengo Minerals NV
Galenkamp, H.F.
Strukton Civiel Projecten
Nijkamp, R.
Cemex Nederland
Bouwmaterialen BV
Ver Donck, G.
G.V.D Services
% geslaagd
100
Betontechnoloog [bte]: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Ammar, K.
Van Nieuwpoort Betonmortel BV
Lange, D. de
Van der Kamp B.V.
Nijkamp, R.
Cemex Nederland
Bouwmaterialen BV
Soekhoe, R.V.
Moengo Minerals NV
Takhshid, M.
Verbogt, A.M.A.
Beton Centrale West Brabant
Voncken, H.G.P.
Struyk Verwo Aqua BV
% geslaagd
39
Diploma Betontechnologisch Adviseur BV
Naam
Prakken, J.A.
werkzaam bij
CFE Nederland B.V.
Diploma Betontechnoloog BV
Naam
Ammar, K.
Lange, D. de
Nijkamp, R.
Soekhoe, R.V.
Takhshid, M.
Verbogt, A.M.A.
Voncken, H.G.P.
werkzaam bij
Van Nieuwpoort Betonmortel BV
Van der Kamp B.V.
Cemex Nederland
Bouwmaterialen BV
Moengo Minerals NV
Beton Centrale West Brabant
Struyk Verwo Aqua BV
Opleiding Betonuitvoerder / Betonwerkvoorbereider
Bekistingen, hulpconstructies en uitvoering
bijscholingsmodule: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Janssen, C.
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
Janssen, N.
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
% geslaagd
100
Bekistingen, hulpconstructies en uitvoering: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Bagdasarova, A.
Heijmans Civiel BV
Deen, P.
BAM Civiel BV
Dijk, J. van
Van Hattum en Blankevoort BV
Huijsmans, R.J.P.
Matemco Hulpconstructies bv
Kersjes, W.
Heijmans Civiel BV
Reus, F. de
BAM Civiel BV, Regio Noordwest
Sterk, R.
Heijmans Civiel BV
Stouwe, D. van der
Boskalis Nederland B.V.
Veldhuis, R.J.
VolkerWessels Bouwmaterieel
Verhagen, D.
Heijmans Civiel BV
Visser, N.
BKS Schagen
Vos, M.
Boskalis Nederland B.V.
% geslaagd
82
Betonstorten van voorbereiding tot nabehandeling:
Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Alkan, E.A.
Heijmans Civiel BV
Berg, P.V. van den
Heijmans Civiel BV
Janssen, C.
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
Janssen, N.
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
Kelder, B.
Van Hattum en Blankevoort BV
Kranenburg, N.
VolkerWessels Bouwmaterieel
Stouwe, D. van der
Boskalis Nederland B.V.
Walraven, R.G.
Matemco Hulpconstructies bv
% geslaagd
67
Cursus Betonlaborant in Suriname
Aan deze opsomming kunnen geen rechten verleend worden
26
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Cur sussen
BV-NIEUWS
2014
Geslaagden cursusseizoen 2013-2014
Verhardingsbeheersing en betontechnologische
uitvoeringsaspecten [vbu]: Deelcertificaat
Naam
werkzaam bij
Brouwer, R.J. de
Heijmans Civiel BV
Dijk MSc, M.S.
Witteveen+Bos Raadgevende
Ingenieurs BV
Kelder, B.
Van Hattum en Blankevoort BV
Kranenburg, N.
VolkerWessels Bouwmaterieel
Nowak, M.P.
Ballast Nedam Engineering
Os, H. van
Schoppink, J.
Reimert Beheer B.V.
Spijkstra, N.
Joh. Mourik & Co. Holding
Stouwe, D. van der
Boskalis Nederland B.V.
Verveda, J.A.
Heijmans Civiel BV
Walraven, R.G.
Matemco Hulpconstructies bv
Wegberg, D. van
Heijmans Civiel BV
% geslaagd
92
Diploma Opleiding Betonuitvoerder /
Betonwerkvoorbereider
Naam
Janssen, C.
Janssen, N.
Stouwe, D. van der
Diploma Betonlaborant BV
Naam
Adoptie, M.M.
Amadtajib, I.H.
Amatwagirin, C.P.
Bhagwat, D.R.
Cabenda, J.R.
Dirks, J.M.H.C.
Doekhi, J.J.
Doekoe, E.R.
Groesen, L.A. van
Hirosemito, M.T.
Hofmans, M.
Huls, Th.H.
Iersel, H.M.J.M. van
Jagdat, V.V.
Kasanpawiro, J.
Klinkhamer, L.
Kock, D.R.
Kromosemito, V.G.
Last, G.
Lewis, E.
Leyenhorst, N.G.A.
Loopstok, S.M.
Mentodikromo, M.
Oppenhuis, K.D.
Penning, E.C.A.
Ras, D.
Singosemito, M.
werkzaam bij
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
Boskalis Nederland B.V.
werkzaam bij
ATCO Concrete Products N.V.
NV VABI
Moengo Minerals NV
Kuldipsingh Total Concrete NV
NV VABI
Bestcon B.V.
Firm Engineering
Kuldipsingh Total Concrete NV
Cementbouw BV
Firm Engineering
Spanbeton BV
Betoncentrale Rouwmaat
Groenlo BV
Bestcon B.V.
Moengo Minerals NV
NV VABI
BouwOort
ATCO Concrete Products N.V.
NV VABI
Beton Son B.V.
WindwardRoads B.V.
Bosch Betonindustrie BV
Arubaanse Wegenbouw
Kuldipsingh Total Concrete NV
Concrelit Betonindustrie BV
COVRA NV
Arubaanse Wegenbouw
Kuldipsingh Total Concrete NV
Traas, J.G.
Troenokarso, K.A.
Troncon, R.L.R.
Versteynen, B.L.C.
Wernet, J.A.
Wit, K. de
Zaroil, E.H.
% geslaagd
Betonmortel Grevelingen BV
Kuldipsingh Total Concrete NV
Betonindustrie Brievengat z/n
Mermans Beton NV
ATCO Concrete Products N.V.
Orcem BV
89
Duurzaamheid + LCA
Naam
Abels, L.J.G.M.
Baelen, C.K. van
Claessen, P.M.J.
Duijnhoven, R.A.E.M. van
Ocke, R.
Welle, H. ter
% geslaagd
werkzaam bij
Spenner Zement GmbH & Co. KG
Mermans Beton NV
Mermans Beton NV
Spenner Zement GmbH & Co. KG
De Hoop Bouwgrondstoffen B.V.
Betoncentrale Twenthe BV
86
Elementenmethode voor constructeurs
Naam
werkzaam bij
Hertog, M. de
Nobleo Bouw & Infra BV
Meij, ir. M. van der
Antea Group
% geslaagd
100
Inspectie en Beheer Kunstwerken:
Deelcertificaat Schouwen
Naam
Banshidhar Sharma, A.J.
Bijl, Ph.A. van der
Daams, A.H.G.
Develing, P.
Dolk, G.P.
Hoevenaar, J.A.M.
Hofsteenge, A.C.
Kerklaan, H.J.C.
Kruit, P.C. van der
Marcus, N.
Netten, C.M.
Os, H. van
Rutten, J.G.
Udo, J.
Valk, C.W.M. van der
% geslaagd
werkzaam bij
Gemeente Den Haag DSO
Provincie Flevoland
Provincie Flevoland
Gemeente Den Haag DSO
Concretio Ingenieursbureau
Redubel bv
ALHOF Bouwkundig Adviesbureau
Infraspeed Maintenace B.V.
Redubel bv
Kiwitz Jaki BV
Concretum Beton Repair
Kiwitz Jaki BV
Beschermingstechniek IJmond BV
ManEngenius B.V.
100
Diploma Inspectie en Beheer Kunstwerken:
Instandhoudingsaspecten en advieswerk
Naam
Bosker, A.J.P.
Boxsel, J.L.A. van
Geerts, M.P.W.J.
Geest, R.W. van
Have, H.G. ten
Heideveld, R.
Heuseveldt, B.B.
Hoevenaar, J.A.M.
werkzaam bij
Provincie Groningen
Kriteria
Movares Nederland BV
Iv-Infra b.v.
Provincie Groningen
Antea Group
Olde Hanter Bouwconstructies BV
BAM Betontechnieken
Aan deze opsomming kunnen geen rechten verleend worden
27
Cur sussen
Geslaagden cursusseizoen 2013-2014
Köhler, C.J.A.M.
Korput, W.T.M.A. van de
Kruit, P.C. van der
Lagerweij, ing. D.
Regt, J.P.C. de
Voogt, B.R.
Wijnands, R.J.A.
% geslaagd
Provincie Noord-Brabant,
Dir. Economie & Mobiliteit
Iv-Infra b.v.
Redubel bv
Witteveen+Bos Raadgevende
Ingenieurs BV
Heijmans Integrale Projecten B.V.
Heijmans Civiel BV
Heijmans Civiel BV
100
Diploma Betonconstructeur MSEng
Naam
Ahadi, Y.
Alblas, J.
Beune, ing. S.H.M.
Booltink, R.C.M.
Dekker, T.A.
Glass, T.M.F.
Groeneveld, A.
Hooijschuur, E.
Joostensz, O.
Kok, ing. E.P.
Kostelijk, M.L.
Lyousoufi, Y.
Reyhani Sanavi, S.
Rijnbergen, ing. S.N.
Sayed, H.
Slob, E.T.
Verhoef, A.P.
Vries, J.A. de
Woude, N.A. van der
% geslaagd
Spanmonteur VVbN
Naam
Admiraal, M.
Bogaard, M.M.J.H van den
Dijk, J. van
Lissum, W. van
Markies, P.F.
Martien, J.H.J.
Mommers, F.C.
Pataj, T.
Stoffer, J.
Vorstenbosch, A.J.M.
Wagteveld, A.M.
werkzaam bij
Raadgevend Ingenieursburo F.
Koch bv
Iv-Consult b.v.
Saxion Hogeschool
Mobilis BV TBI infra
Arcadis Nederland BV
W2N Engineers bv
IBT Veenendaal B.V.
Arcadis Nederland BV
ABT BV
Strackee BV Bouwadviesbureau
Arcadis Nederland BV
Pieters Bouwtechniek
Haarlem BV
Witteveen+Bos Raadgevende
Ingenieurs BV
Iv-Infra b.v.
Strukton Engineering BV
Brak & Eijlers B.V.
Strackee BV Bouwadviesbureau
BAM Advies & Engineering
Grontmij Nederland BV
95
werkzaam bij
Dywidag-Systems International B.V.
Heijmans Span- &
Verplaatsingstechnieken BV
Ballast Nedam Bouw en
Ontwikkeling Speciale Projecten
Freyssinet Nederland B.V.
Freyssinet Nederland B.V.
Ballast Nedam Bouw en
Ontwikkeling Speciale Projecten
Heijmans Span- &
Verplaatsingstechnieken BV
Freyssinet Nederland B.V.
Heijmans Span- &
Verplaatsingstechnieken BV
Heijmans Span- &
Verplaatsingstechnieken BV
Ballast Nedam Bouw en
Ontwikkeling Speciale Projecten
Wolswijk, C.
% geslaagd
Voorspantechniek Uitvoering
Naam
werkzaam bij
Braamhaar, T.J.
Mobilis BV TBI infra
Knuit, J-P.
Iv-Infra b.v.
Markwat, T.H.M.
BAM Civiel BV
Nijhof, D.
BAM Civiel BV
Pitlo, M.C.
Dura Vermeer Beton- en
Waterbouw BV
Rademaker, A.
Strukton Civiel Projecten
Stolzenbach, S.J.F.
Wagemaker
Woesik, J. van
Ballast Nedam Bouw en
Ontwikkeling Speciale Projecten
% geslaagd
80
Toeslagmaterialenlaborant BV
Naam
werkzaam bij
Hubers, R.H.D.J.
Maasgrind B.V.
Komen, M. van
Kaliwaal-Bijland BV
Lockefeer, A.S.J.
Lovo cleaning & facility services
Peeters, P.F.H.
Swets Dols & Heuff bv
Ruiten, M.
Houdstermaatschappij Dekker BV
% geslaagd
100
Uitvoering Betonreparatie voor Middenkader
Naam
werkzaam bij
Auwens, T.
ABV Haukes Inspectiediensten B.V.
Bekker, S.R.
ABV Haukes Inspectiediensten B.V.
Bennekum, M. van
Koninklijke Woudenberg
Bijnen, J. van
Frans Nooren B.V.
Boxsel, A.J.L. van
Dekkers, A.A.C.M.
Loopbaantraject Bouw & Infra
Eseryel, R.
Frans Nooren B.V.
Heesakkers, M.
Gebr. Van Kessel Buren B.V.
Maas, H. van der
Colijn Aannemersbedrijf B.V.
Meuleman, R.H.
Balm Uitwendige Wapening B.V.
Nijmeijer, J.J.
Reef Infra BV
Tricht, N. van
Witteveen, P.
Frans Nooren B.V.
% geslaagd
93
Voorgespannen Beton
Naam
Bakker, T.A.
Breevoort, P.
Kluiwstra, J.P.
Korterink, E.
Oedzes, R.
Rijn, J.P.J. van
Schouten BSEng, ing. A.S.
% geslaagd
Aan deze opsomming kunnen geen rechten verleend worden
28
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Ballast Nedam Bouw en
Ontwikkeling Speciale Projecten
92
werkzaam bij
BAM Infraconsult BV
Antea Group
Tauw bv
IJB Groep B.V.
Nebest BV
Witteveen+Bos Raadgevende
Ingenieurs BV
57
Mededelingen
BV-NIEUWS
2014
Afscheid van drie hardcore
betontechnologen
Belangrijkste taak van de Betonvereniging is het overdragen van betontechnologische kennis aan
professionals. Dat gebeurt allang niet meer alleen aan technologen in spe; ook voor aannemers,
constructeurs en reparateurs zijn diverse opleidingen ontwikkeld waarvoor grote belangstelling bestaat.
Kwaliteit en onderlinge samenhang worden gewaarborgd door de Vakcommissie Technologie, een illuster
gezelschap van docenten die bij het complete pallet aan technologiecursussen betrokken zijn. Op de jongste
medewerkersvergadering, 18 juni in Hooglanderveen, nam de Vakcommissie Technologie afscheid van
drie van haar leden: Ronald de Vree, Harry van Weesep en Wim Dieleman. Tijd om even terug te blikken.
Vrijwel de gehele betonbranche is in de Vakcommissie Technologie vertegenwoordigd: betonwaren, betonmortel, cement, toeslagmaterialen, aannemerij, ingenieursbureaus, certificerende
instanties. Bovenaan staat echter de persoonlijke betrokkenheid bij 1 of meer cursussen van de Betonvereniging. Die betrokkenheid gaat zo ver, dat lidmaatschap van de commissie niet
automatisch stopt als het docentschap even ophoudt. Terugtreden uit de actieve dienst is hiervoor het aangewezen criterium.
Afgelopen jaar is zowel Ronald de Vree als Wim Dieleman met
pensioen gegaan. Harry van Weesep was al wat langer geleden
teruggetreden uit het arbeidzame leven, maar ook in zijn opvolging kon recent worden voorzien.
Drie serieuze en integere vaklieden die altijd voor de goede zaak
(=kwaliteit van de cursussen) en inhoud gingen. Zij lieten niets
passeren wat niet volledig binnen dit beeld paste.
Ronald de Vree keek vooral naar de opleidingen tegen de achtergrond van eisen en regels van certificatie. Hij was zich er altijd
goed van bewust dat indien de opleidingen zouden inboeten
aan kwaliteit, dit op den duur eveneens de kennis en kunde van
de sector zou aantasten. Want daar stond Ronald voor: handhaving van de kwaliteit van de cement- en betonmortelsector,
later uitgebreid naar andere sectoren. De kennis en kunde van
de mens stonden hierbij centraal, want goede materialen en
producten verdienen deskundige toepassing. Ronald was zelf
Samenstelling Vakcommissie Technologie per 01-04-14
Naam
Bedrijf
Peter de Vries
ENCI
Jurjen Talsma
Kwaliteitsdienst Noord Ned.
Harry Kouwenhoven
Exterra
John Thoonen
K3 Delta
Jan de Goede
BAM Woningbouw
Aad Fuchs
BubbleDeck
Theo van Wolfswinkel
ABT
Jos van Schijndel
IKOB-BKB
Nico Vonk
KIWA-BMC
vele jaren docent bij eerst de CB1-cursus, later de opleiding tot
Betontechnoloog BV. Hij kenmerkte zich door een uiterst positief
kritische opstelling, altijd gericht op verbetering van cursussen
en lesmateriaal en droeg daar actief zijn steentje aan bij. Zijn
rol in de vakcommissie kenmerkte zich vooral als de bewaker
van de kwaliteit van de technologiecursussen.
Harry van Weesep vormde vanuit zijn achtergrond bij het ingenieursbureau een schakel tussen theorie en praktijk. Hij zag in
de praktijk wat op de tekentafel was ontworpen, zowel goede
als minder goede dingen. Daardoor kon hij voortdurend terugkoppelen aan de ontwerpers en vormde zo een actieve kwaliteitscirkel, gericht op voortdurende kwaliteitsverbetering. Deze
kennis en werkwijze paste hij vele jaren toe bij het overdragen
van kennis aan cursisten en hij deed dit met veel liefde voor het
vak. Voor cursisten was hij daarmee een waardevolle informatiebron. In de Vakcommissie Technologie vertegenwoordigde Harry
de wereld van de ingenieursbureaus. Zijn inbreng was altijd tegen
deze achtergrond, waardoor hij het nodige evenwicht kon brengen
in de discussies binnen de Vakcommissie. Harry deed dit op
rustige wijze en vanuit een enigszins afwachtende houding,
maar als zijn inbreng werd vereist, deed hij dit ook. Want ook bij
hem ging het om handhaving en zo mogelijk op een hoger peil
brengen van de inhoud en de kwaliteit van de cursussen.
Wim Dieleman zat iets korter in de vakcommissie dan beide
andere heren (sinds 2002). Hij was hierin de opvolger van Jaap
Holthuis. Zijn eerste kennismaking met de Vakcommissie betrof een lezing over de bijzondere betontoepassingen bij de
Westerscheldetunnel voor de medewerkersvergadering in
2002. Kort daarop werd Wim lid van de vakcommissie. Hij was
als docent betrokken bij de cursus voor Toeslagmaterialenlaborant, maar bemoeide zich eigenlijk met de gehele breedte van
de betontechnologie: practicum betontechnologie, nascholing
betonlaborant (al dan niet met practicum), betontechnoloog.
Koud terug van een congres op IJsland had hij verschillende
vragen over het examenreglement bij de cursus Betononderhoudskundige. In latere vergaderingen voerde hij verschillende
discussies over onder meer het register betontechnoloog en de
min of meer verplichte nascholing. Overal wilde hij het fijne ervan
weten, en hij stond pal voor eerlijke en transparante procedures.
29
Mededelingen
Als rechtgeaarde Zeeuw zorgde hij er alvast voor dat hij zijn
huiswerk altijd stipt op tijd afleverde.
Met het vertrek van Ronald, Harry en Wim heeft veel kennis
de Vakcommissie verlaten, maar even temeer verliest de Vakcommissie drie uiterst gemotiveerde vaklieden die altijd bereid
waren hun kennis te delen met anderen. Hun gezamenlijke motto
was dat kennis zich alleen maar vermenigvuldigt als je deze
deelt! Een uitdaging en tevens een opgave voor hun opvolgers.
De Betonvereniging en de Vakcommissie Technologie zijn hen
veel dank verschuldigd en zeer erkentelijk voor de wijze waarop
zij als vakmensen en kenniscollega’s vele jaren hun bijdrage
hebben geleverd aan de kennisverspreiding op betongebied.
De Herziene GTB 2013 is uit!
Verder aangepast aan de Eurocodes!
inclusief het gedrag van betonconstructies bij brand!
GTB staat voor Grafieken en Tabellen voor Beton. De GTB is een
reeds jarenlang bekend fenomeen in betonconstructeursland,
een handig hulpmiddel om zonder uitgebreide computerberekeningen snel een ontwerp- of controleberekening te maken, met handige schema’s voor plaatberekeningen en kolomberekeningen.
Losbladig: u kunt uw eigen aantekeningen en literatuur eenvoudig bijvoegen!
Deze uitgave is weer geheel herzien n.a.v. de diverse wijzigingen
aan de nieuwe Europese regelgeving. Niet alleen aan de betontechnologische norm NEN-EN 206-1/NEN 8005, maar juist
ook aan de Eurocodes 0, 1 en 2,
Zie de bijsluiter. Of kijk op www.betonvereniging.nl onder de
knop publicaties.
Jacco Buisman nieuwe voorzitter
van het Verkenningsplatform
Op de foto bedankt de nieuwe voorzitter van het Verkenningsplatform Jacco Buisman (bestuurslid Betonvereniging, directeur Movares rechts), de vertrekkende voorzitter Klaas Strijbis.
Klaas Strijbis, voorzitter van het Verkenningsplatform sinds 2009,
draagt de voorzittershamer over aan Jacco Buisman tijdens de
vergadering van het Verkenningsplatform van 19 juni jl.
Het Verkenningsplatform is een Bestuursadviescommissie
(BAC) van de Betonvereniging. Naast de algemeen adviserende
rol heeft het Verkenningsplatform vooral een verkennende
reflectie functie (denktank). Het Verkenningsplatform geeft
strategische adviezen en aanbevelingen aan het bestuur van de
Betonvereniging. Uit deze adviezen en/of aanbevelingen worden acties ontwikkeld zoals onderzoeken, kennisoverdrachtsactiviteiten en projecten.
EC 2 in de praktijk
Rekenvoorbeelden
De vervanger van het “Rode Boek”- rekenvoorbeelden met de VBC.
Te verkrijgen bij de Betonvereniging, www.betonvereniging.nl of per e-mail [email protected]
• Prijs leden Betonvereniging € 65,- incl. b.t.w.
• Niet leden prijs € 80,- incl. b.t.w.
30
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Mededelingen
BV-NIEUWS
2014
Geslaagde
Betonkanorace 2014
We kijken terug op een geslaagd Betonkanorace-weekend in Almelo. Enerzijds door de geweldige,
professionele organisatie door het ROC van Twente en het prachtige weer. Maar zeker ook door de
deelname van veel (internationale) teams met bijzondere kano’s.
Er waren dit jaar teams uit Nederland, Duitsland, Polen en
Tsjechië. De roeifinales zijn gewonnen door studenten van de
Universiteit Twente (UT) en de Technische Universität Dresden
(TUD). De Innovatieprijs voor kano’s met een vernieuwend ontwerp, betonsoort of productiewijze, ging naar studievereniging
KOers van de TU/e. Ook waren er weer prijzen voor de lichtste en
de zwaarste kano. De lichtste kano werd gebouwd door de Duitse
studenten van de TUD; de zwaarste kano (1178 kilo) leverden de
Betonbrouwers van de UT.
Tijdens dit driedaagse evenement streden verschillende mbo- en
hbo-scholen en universiteiten in diverse races op de afstanden
van 100, 200 en 400 meter. Het evenement start altijd met een
vlootschouw op vrijdagavond; dit jaar werd dit heel mooi gecombineerd met het festival “Twentse Lente” in het centrum
van Almelo. Op de 400 m voor zowel dames als heren wonnen de
Betonbrouwers. Bij de mixed teams won het team van de TUD.
De UT-studenten bleken onverslaanbaar op de 200 m; het team
eindigde als eerste op alle drie de afstanden. Op de 100 m versloegen de studenten uit Dresden de rest: alle drie de categorieën waren voor de Duitsers.
Innovatieprijs
Met hun opvouwbare betonnen kano won de Eindhovense studievereniging KOers de Innovatieprijs. De studenten bedachten
dat een kleine kano handiger zou zijn, echter vereist het wedstrijdreglement een minimale lengte van 4 m. Een plastic kano
die op te vouwen is tot een rugzak bracht de vereniging op het
idee van de opvouwbare betonnen kano. Voldoende stijfheid is
gehaald door de kano uit te vouwen en voor en achter de punten te
klemmen. Hakron uit Nunspeet leverde hiervoor FlexproofX 1.
Dit is een waterdichte flexibele afdichting voor betonnen wanden
van kelders en is speciaal ontwikkeld voor toepassing op beton.
TU/e-studenten vouwen de kano in.
31
Internationale
kennisontwikkeling en
–deling via fib
Hoe bekend zijn de activiteiten van fib binnen de Nederlandse ‘Betonwereld’? In dit artikel wil ik er
over spreken en aan u mijn ervaringen met fib vertellen.
fib is de afkorting van Fédération Internationale du Béton, wat
zoveel betekent als Internationale Federatie voor Constructief
Beton. Deze federatie is opgericht in 1998 en is ontstaan uit het
samengaan van twee gelijksoortige organisaties: CEB en FIP.
CEB (Commission Euro-Internationale du Béton) en FIP (Fédération Internationale de la Précontrainte) werkten sinds hun oprichting in de jaren ‘50 al veel samen aan aanbevelingen en aan
de CEB-FIP Model Codes van 1978 en van 1990. Deze Model
Codes zijn veel toegepast en hebben gediend als basis voor
diverse nationale betonvoorschriften en natuurlijk ook voor de
Eurocodes.
Na de samenvoeging van CEB en FIP werd al spoedig besloten
om een New Model Code te gaan ontwikkelen als opvolger van
MC 1990. Onder voorzitterschap van Prof. Joost Walraven is dit
werk tot stand gekomen en gepubliceerd in de herfst van 2013
onder de naam Model Code for Concrete Structures 2010
(“MC2010”). De verwachting is dat deze MC2010 van enorme
waarde zal zijn bij de ontwikkeling van nationale en regionale
voorschriften en handleidingen voor specifieke onderwerpen.
De doelstellingen van fib zijn als volgt:
Het op een internationaal niveau ontwikkelen van studie van
wetenschappelijke en praktische zaken ten behoeve van het
bevorderen van de technische, economische, esthetische en
ecologische prestaties van betonbouw.
Hiervoor worden de volgende activiteiten ingezet:
• Stimuleren van onderzoek;
• Promotie van ontwikkelingen naar de ontwerp- en uitvoeringspraktijk;
• Verspreiding van ontwikkelingen en onderzoeksresultaten
via publicaties en het organiseren van internationale congressen en symposia;
• Het opstellen van ‘Recommendations’ voor ontwerp en uitvoering van betonconstructies, gebaseerd op beschikbare
geschikte en relevante eisen;
• Het informeren van leden over de laatste ontwikkelingen in
constructief beton.
Om deze doelstellingen te bereiken vertrouwt fib op de middelen van de nationale ledengroepen en vooral op de inzet van
vele vrijwilligers.
32
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Onder de verantwoordelijkheid van de ‘Technical Council’ zijn
10 Commissies en 6 Special Activity Groups ingesteld, waarbinnen Task Groups en/of Working Parties werkzaam zijn aan
gespecificeerde taken.
Op de website www.fib-international.org is alle informatie
te vinden over de Commissies en de SAG’s. Met ingang van
1 januari 2015 wordt een nieuwe structuur van kracht in de
vorm van 9 nieuwe commissies. Zie de link op de website naar
fib-news van juni 2014.
Gedurende mijn carrière bij Rijkswaterstaat heb ik de gelegenheid gehad om diverse internationale congressen en symposia
van o.a. fib te bezoeken. Daar heb ik veel kennis opgedaan over
het ontwerpen en bouwen van voorgespannen betonbruggen,
over voorspanmaterialen en –technieken en over tuikabeltechnologie en tuibruggen. Tijdens zo’n congres/symposium
worden lezingen gegeven over uiteenlopende onderwerpen in
parallelle sessies. Het is vaak een intensieve puzzel om na aankomst een efficiënt ‘spoorboekje’ op te stellen van de lezingen
die je wilt bijwonen. Tijdens de koffie- en lunchpauzes kun je
contacten maken en de expositie bezoeken waar leveranciers
hun nieuwste producten en projecten presenteren.
Voor mij is elke deelname aan een congres/symposium van
grote waarde geweest en het heeft me altijd verbaasd dat ik er
zo weinig medewerkers van Nederlandse ingenieursbureaus en
aannemers ben tegengekomen.
Het laatste congres dat ik heb bezocht was: ‘The Fourth International fib Congress 2014, Mumbai India, 10-14 februari 2014’.
Een fib congres wordt om de 4 jaar gehouden en in de tussenliggende jaren worden symposia georganiseerd.
Op het congres in Mumbai werden 261 papers gepresenteerd in
6 parallelle sessies gedurende 2,5 dag. De overige tijd was ingedeeld voor fib ceremonies, vergaderingen en cursussen.
De papers waren ingedeeld in 12 thema’s:
1. Bestaande betonconstructies: reparatie, rehabilitatie, verbetering (49)
2. Praktijkrichtlijnen voor algemeen gebruik en speciale toepassingen (15)
3. Model Codes en hun invloed op Nationale richtlijnen (28)
4. Ontwerp, bouwen onderhoud van grote en/of innovatieve
constructies (65)
5. Geprefabriceerde betonconstructies (15)
6. Staal-beton constructies (7)
BV-NIEUWS
2014
Brug bij Ewijk
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Aardbevings engineering (Algemene aspecten) (8)
Verbeterd begrip van momenteel gebruikte materialen (14)
Verbeteringen in voorspansystemen en tuikabels (9)
Verbeterd begrip van nieuwe materialen (25)
Hoge Sterkte Beton en Zeer Hoge Sterkte Beton (16)
Andere onderwerpen (10)
Het congres werd gehouden in een 5 sterren hotel/congrescentrum in Mumbai, afgesloten van de omgeving en streng bewaakt. Mijn hotel lag op ca. 1 km afstand en was ook afgesloten
en streng bewaakt. Het vervoer naar het congres ging per bus
van de organisatie of per Tuk-Tuk. Deze ritjes waren een belevenis, vanwege de ongelofelijke chaos op de stoffige wegen. Ik
vond een wandeling niet verantwoord. Dit was alles wat ik van
Mumbai heb gezien. Grote contrasten dus, ook rondom de pas
geopende nieuwe vertrekhal van het vliegveld.
Ik heb veel interessante lezingen gevolgd en goede contacten
kunnen maken en/of vernieuwen.
Tijdens en in aansluiting op congressen en symposia worden de
jaarlijkse vergaderingen van de Commissies en de Task Groups
gehouden. Dit was voor mij de reden om naar Mumbai te gaan.
Mijn deelname aan fib is gestart in 2008 toen ik was geaccepteerd als lid van Task Group 9-13: ‘External tendons for bridges’.
In 2010 ben ik lid geworden van Commissie 9: ‘Wapening en
voorspanning, materialen en systemen’ en van de Task Group
9-14: ‘Cables for cable-supported structures’.
In Commissie 9 wordt de voortgang besproken van de TG’s en
andere onderwerpen m.b.t. wapening en voorspanning. De volgende TG’s zijn op dit moment actief:
TG 9-12: ‘Ground anchors systems’
• Doel: Recommendation for qualification of ground anchor
systems.
• 13 deelnemers, waaronder B. Admiraal uit Nederland.
• Planning: gereed 2015
TG 9-13: ‘External tendons for bridges’
• Doel: State of the art-rapport.
• 19 deelnemers, waaronder C. Kuilboer uit Nederland.
• Planning: het eind-concept wordt gereviewd. Gereed 2014
TG 9-14: ‘Cables for cable-supported structures’
• Doel: Recommendation door actualisatie van fib Bulletin 30
‘Acceptance of stay cable systems using prestressing
steels’ (2005) met toevoeging van Extradosed cables
(bovendeks gespannen kabels).
• 33 deelnemers, waaronder C. Kuilboer uit Nederland.
• Planning: gereed 2015
TG 9-15: ‘Behaviour under cryogenic conditions’
• Doel: Recommendation
• 19 deelnemers
• Gereed: 2015
TG 9-16: ‘Plastic ducts’
• Doel: Actualisatie van fib Bulletin 7 (2000) tot een ‘Guide to
good practise’
• 21 deelnemers
• Gereed: eind 2014
33
TG 9-18: ‘Guidelines for detailing’
• Doel: Het opstellen van een best-practices guidance document voor wapenings detaillering, gebaseerd op fib
MC2010. Naar het voorbeeld uit Engeland: ‘Standard
Method of Detailing Structural Concrete’
• 18 deelnemers. Men zoekt nog naar deelnemers van buiten
Europa.
• Gereed: eind 2015
TG 9-19: ‘Dismantlement and reuse of RC and PC structures’
• Doel: Update van het 1982 FIP rapport. Belangrijk is dat eigenaren van constructies bewust worden gemaakt van de
risico’s bij het slopen.
• In oprichting.
In de Commissie 9 vergadering kwam nog een belangrijk onderwerp uit de Verenigde Staten aan de orde.
Gedurende ca. 10 jaar is door een leverancier zg. pre-packed
grouting geleverd zonder productiecontrole uit te voeren. Dit
kwam aan het licht toen er gebroken externe voorspankabels
werden gevonden bij een inspectie. Een uitgebreid onderzoek
heeft aangetoond dat er veel te veel chloride aanwezig was,
soms tot 10x de toegestane hoeveelheid. Ook is soms sulfaat
gevonden waardoor segregatie van grout optrad en er geen verharding optrad. Er zijn inmiddels nieuwe richtlijnen van kracht.
Met name zijn er strikte eisen t.a.v. de productiecontrole, er
mogen geen vulmiddelen worden toegepast en de aanwezigheid van sulfaat is verboden. Er is grote zorg over de veiligheid
van de constructies waarin deze injectie is toegepast.
34
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Nederland is een belangrijk en actief lid van fib. Als ik goed heb
geteld zijn er zo’n 40 mensen actief in Commissies, Task
Groups, Special Activity Groups en Working Parties. Alle informatie is te vinden op de website www.fib-international.org.
Zonder deze mensen te kort te willen doen, wil ik Prof. Aad van
der Horst noemen. Hij is o.a. voorzitter van Commissie 10:
‘Construction’. Vanuit deze commissie verschijnt binnenkort
een ‘Guide to Good Practice for Precast Segmental Bridges’.
Het is fantastisch dat zoveel mensen zich belangeloos inzetten
voor fib en dat ze daarbij steun krijgen van de organisaties,
universiteiten en bedrijven waar ze werken. Helaas vraagt het
reguliere werk van deze mensen vaak een hogere prioriteit
waardoor de voortgang van de fib activiteiten soms niet erg
vlot gaat. Ik hoop dat ik met dit artikel meer bekendheid heb
gegeven aan fib.
Cor Kuilboer
Gepensioneerd RWS-er
Naschrift redactie:
Van 12-16 juni 2017 wordt er een fib congres in Nederland
gehouden. Organisatie is in handen van de Betonvereniging.
De laatste stand van zaken zult u aantreffen op de site
www.fibsymposium2017.com.
Cursussen van de Betonvereniging?
BV-NIEUWS
2014
>De snelste route naar een succesvolle carrière!
Postbus 411 - 2800 AK Gouda
Tel: 0182 - 539 858
[email protected]
www.betonvereniging.nl
35
Funderen op kennis!
Funderingsdag
2 oktober 2014
Locatie:
Figi Zeist
Bureau Betonvereniging
Colofon
BetonverenigingsNieuws is een uitgave van de Betonvereniging en bevat informatie voor leden en
geïnteresseerden in de vereniging en het materiaal beton in algemene zin. BetonverenigingsNieuws
verschijnt zevenmaal per jaar.
Uitgave:
Betonvereniging
Postbus 411, 2800 AK Gouda
Tel. 0182-539233
Fax. 0182-537510
E-mail:
[email protected]
Website: www.betonvereniging.nl
Opmaak: Quantes, Rijswijk
Druk:
Quantes, Rijswijk
36
BV-Nieuws | jaargang 2014 | augustus, nummer 5
Abonnementen:
Leden van de Betonvereniging
ontvangen het BV-Nieuws gratis
Redactiesecretariaat: Bram Rensen
Advertenties:
Hetty Besseling
Abonnementen lopen parallel met het lidmaatschap
ISSN 1386-968X