KENNISGEVINGSDOSSIER / Ontwerp-MER
VAN :
NV Cargill Gent
VOOR:
uitbreiding van de huidige
milieuvergunningen
GELEGEN: Moervaartkaai 1
9042 Gent
DATUM:
22/05/2014
REF:
PF13015
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
INHOUDSTAFEL
0
1.
2.
INLEIDING ...................................................................................................................................... 13
0.1
BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT .......................................................................................... 13
0.2
VERANTWOORDING EN DOELSTELLING VAN HET PROJECT ...................................................................... 14
0.3
TOETSING M.E.R.-PLICHT VAN HET PROJECT EN VERDERE BESLUITVORMINGSPROCES ............................ 15
ALGEMENE INLICHTINGEN ......................................................................................................... 17
1.1
NV CARGILL GENT ................................................................................................................................ 17
1.2
VOORGESCHIEDENIS ............................................................................................................................... 18
1.2.1
Historiek .......................................................................................................................... 18
1.2.2
Administratieve voorgeschiedenis .................................................................................. 19
1.2.3
Uitgevoerde milieu-studies .............................................................................................. 27
RUIMTELIJKE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE SITUERING VAN HET PROJECT ........... 28
2.1
3.
2.1.1
Algemene situering met toegangswegen en afstand tot gewest-/landsgrens ................ 28
2.1.2
Situering volgens bestemmingsplannen ......................................................................... 28
2.1.3
Situering t.o.v. waterlopen, overstromingsgebieden en waterwingebieden ................... 29
2.1.4
Situering t.o.v. woningen, bedrijven en kwetsbare functies ............................................ 30
2.1.5
Situering t.o.v. natuur ...................................................................................................... 31
2.1.6
Situering t.o.v. monumenten en landschappen .............................................................. 32
2.2
JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN .......................................................................... 33
2.3
REFERENTIESITUATIE ............................................................................................................................. 45
2.4
MOGELIJKE ONTWIKKELINGSSCENARIO’S .............................................................................................. 45
BESCHRIJVING VAN CARGILL NV TE GENT ............................................................................ 46
3.1
OPBOUW VAN HET PROJECTGEBIED ........................................................................................................ 46
3.2
BESCHRIJVING VAN DE HUIDIGE ACTIVITEITEN EN INSTALLATIES........................................................... 46
3.2.1
Beschrijving productieproces .......................................................................................... 47
3.2.2
Productiecapaciteit .......................................................................................................... 56
3.2.3
Ondersteunende activiteiten en installaties .................................................................... 58
3.3
4.
RUIMTELIJKE SITUERING ........................................................................................................................ 28
GEPLANDE SITUATIE ............................................................................................................................... 61
3.3.1
Omschakeling crushafdeling ........................................................................................... 61
3.3.2
Uitbreiding van de semi-raffinage ................................................................................... 62
3.3.3
Bestaande biodieselplant ................................................................................................ 63
3.3.4
Foodgrade olie-raffinage ................................................................................................. 63
3.3.5
Interactie tussen bestaande vestiging en foodgrade raffinage. ...................................... 64
3.3.6
Productiecapaciteit .......................................................................................................... 65
3.3.7
Ondersteunende activiteiten en afdelingen .................................................................... 68
ALTERNATIEVEN .......................................................................................................................... 71
NV Enviro+
mei 2014
1
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
4.1
BESCHRIJVING VAN DE IN BESCHOUWING TE NEMEN ALTERNATIEVEN ................................................... 71
4.1.1
Nulalternatief ................................................................................................................... 71
4.1.2
Beleids- of doelstellingsalternatieven ............................................................................. 71
4.1.3
Locatie-alternatieven ....................................................................................................... 71
4.1.4
Uitvoeringsalternatieven ................................................................................................. 71
4.2
5.
NV Cargill Gent
BEST BESCHIKBARE TECHNIEKEN .......................................................................................................... 72
MILIEUASPECTEN EN PROCES-GERELATEERDE ASPECTEN .............................................. 73
5.1
WATERHUISHOUDING ............................................................................................................................. 73
5.1.1
Watergebruik en waterlozing referentiesituatie ............................................................... 73
5.1.2
Toekomstige situatie ....................................................................................................... 77
5.2
BODEM EN GRONDWATER ....................................................................................................................... 77
5.2.1
Referentiesituatie ............................................................................................................ 77
5.2.2
Toekomstige situatie ....................................................................................................... 78
5.3
LUCHT .................................................................................................................................................... 78
5.4
GELUID ................................................................................................................................................... 80
5.5
TRANSPORT ............................................................................................................................................ 80
5.5
ENERGIE ................................................................................................................................................. 80
5.6
HULPSTOFFEN ........................................................................................................................................ 81
5.7
AFVALSTOFFEN ...................................................................................................................................... 81
6.
INGREEP-EFFECT ANALYSE / AFBAKENING REIKWIJDTE MILIEUDISCIPLINES ................ 82
7.
EFFECTVOORSPELLING EN –BEOORDELING ......................................................................... 83
7.1
OPPERVLAKTEWATER ..................................................................................................................... 83
7.1.1
Aanpak ............................................................................................................................ 83
7.1.2
Toetsingskader................................................................................................................ 85
7.1.3
Hydrografische situering ................................................................................................. 86
7.1.4
Watergebruik en wateremissies door NV Cargill referentiesituatie ................................ 90
7.1.5
Watergebruik en wateremissies toekomstige situatie ..................................................... 99
7.1.6
Effectbeoordeling huidige situatie ................................................................................. 103
7.1.7
Effectbeoordeling toekomstige situatie ......................................................................... 105
7.1.8
Alternatieven ................................................................................................................. 108
7.1.9
Milderende maatregelen ............................................................................................... 108
7.1.10
Leemtes in de kennis .................................................................................................... 108
7.2
LUCHT ................................................................................................................................................ 109
7.2.1
Afbakening studiegebied ............................................................................................... 109
7.2.2
Methodologie................................................................................................................. 109
7.2.3
Referentiesituatie .......................................................................................................... 111
7.2.4
Geplande situatie .......................................................................................................... 136
7.2.5
Milderende maatregelen ............................................................................................... 157
7.2.6
Postevaluatie................................................................................................................. 158
NV Enviro+
mei 2014
2
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
7.2.7
7.3
NV Cargill Gent
Leemten in de kennis .................................................................................................... 158
GELUID .............................................................................................................................................. 160
7.3.1
Afbakening van het studiegebied .................................................................................. 160
7.3.2
Beoordelingskader ........................................................................................................ 161
7.3.3
Beschrijving van de referentiesituatie ........................................................................... 165
7.3.4
Effectbespreking ........................................................................................................... 172
7.3.5
Milderende maatregelen/postevaluatie ......................................................................... 182
7.3.6
Leemten in de kennis .................................................................................................... 182
7.4
MENS .................................................................................................................................................. 183
7.4.1
Methodologie................................................................................................................. 183
7.4.2
Gezondheidsrisicoanalyse ............................................................................................ 183
7.4.1
Mobiliteit ........................................................................................................................ 192
7.5
OVERIGE DISCIPLINES ........................................................................................................................... 208
7.5.1
Bodem en grondwater ................................................................................................... 208
7.5.2
Fauna en flora ............................................................................................................... 214
7.5.3
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ......................................................... 215
7.5.4
Energie .......................................................................................................................... 215
7.5.5
Licht, warmte en stralingen ........................................................................................... 216
7.5.6
Afval en hulpstoffen ...................................................................................................... 217
7.5.7
Veiligheid ....................................................................................................................... 220
8.
TEWERKSTELLING EN INVESTERING ..................................................................................... 223
9.
GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ................................................................................. 224
10. WATERTOETS ............................................................................................................................. 225
10.1
DOELSTELLING WATERTOETS ............................................................................................................... 225
11. INTEGRATIE EN EINDSYNTHESE ............................................................................................. 227
11.1
MOGELIJKE EFFECTEN EN MAATREGELEN ............................................................................................ 227
11.1.1
Oppervlaktewater .......................................................................................................... 228
11.1.2
Lucht ............................................................................................................................. 231
11.1.3
Geluid ............................................................................................................................ 234
11.1.4
Mens ............................................................................................................................. 237
11.1.5
Overige disciplines ........................................................................................................ 240
11.1.6
Grensoverschrijdende effecten ..................................................................................... 246
12. SAMENVATTING PER DISCIPLINE ........................................................................................... 248
12.1
OPPERVLAKTEWATER ........................................................................................................................... 248
12.1.1
Referentiesituatie .......................................................................................................... 248
12.1.2
Toekomstige situatie ..................................................................................................... 249
12.1.3
Milderende maatregelen ............................................................................................... 249
12.2
LUCHT .................................................................................................................................................. 250
NV Enviro+
mei 2014
3
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
12.2.1
Referentiesituatie .......................................................................................................... 250
12.2.2
Toekomstige situatie ..................................................................................................... 251
12.2.3
Milderende maatregelen ............................................................................................... 252
12.3
GELUID ................................................................................................................................................. 253
12.3.1
Referentiesituatie .......................................................................................................... 253
12.3.2
Toekomstige situatie ..................................................................................................... 253
12.3.3
Milderende maatregelen ............................................................................................... 254
12.4
MENS.................................................................................................................................................... 254
12.4.1
Gezondheidsrisicoanalyse ............................................................................................ 254
12.4.2
Mobiliteit ........................................................................................................................ 256
12.5
OVERIGE DISCIPLINES ........................................................................................................................... 257
12.5.1
Bodem en grondwater ................................................................................................... 257
12.5.2
Fauna en flora ............................................................................................................... 258
12.5.3
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ......................................................... 258
12.5.4
Andere aspecten ........................................................................................................... 258
13. NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING ....................................................................................... 260
14. GERAADPLEEGDE BRONNEN .................................................................................................. 261
15. LIJST VAN AFKORTINGEN ........................................................................................................ 262
NV Enviro+
mei 2014
4
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
LIJST VAN FIGUREN
FIGUUR 3.3.1 PROCESVOERING CRUSH VAN KOOLZAAD ........................................................................................ 47
FIGUUR 3.3.2 PROCESVOERING SEMI-RAFFINAGE .................................................................................................. 51
FIGUUR 3.3 SCHEMATISCHE VOORSTELLING VAN DE BIODIESELINSTALLATIE ....................................................... 54
FIGUUR 3.3.4 WERKINGSPRINCIPE MEMBRAANBIOREACTOR ................................................................................. 59
FIGUUR 3.3.5 CONFIGURATIE WATERZUIVERINGSINSTALLATIE NV CARGILL GENT HUIDIGE SITUATIE ................ 60
FIGUUR 3.3.6 VOORBEELD OP JAARBASIS VOOR 10/90 SOJA/RAAP (GEMIDDELDE INDICATIEVE HOEVEELHEDEN, IN
WERKELIJKHEID ZULLEN DE HOEVEELHEDEN VARIËREN AFHANKELIJK VAN DE MARKTOMSTANDIGHEDEN) . 65
FIGUUR 3.3.7 CONFIGURATIE WATERZUIVERINGSINSTALLATIE NV CARGILL GENT TOEKOMSTIGE SITUATIE ....... 70
FIGUUR 5.5.1 WATERSCHEMA NV CARGILL GENT ............................................................................................... 74
FIGUUR 7.1 BBI EN PRATI-INDEX 33100 ............................................................................................................... 87
FIGUUR 7.2 BBI EN PRATI-INDEX 38000 ............................................................................................................... 88
FIGUUR 7.3 BBI EN PRATI-INDEX 38020 ............................................................................................................... 88
FIGUUR 7.4 BEREKENING FLUXEN AFVALWATER .................................................................................................. 95
FIGUUR 7.5 BEREKENING WATERFLUXEN TOEKOMSTIGE SITUATIE (GEMIDDELD) ............................................... 101
FIGUUR 7.6 BEREKENING WATERFLUXEN TOEKOMSTIGE SITUATIE (MAXIMAAL) ................................................ 102
FIGUUR 7.7 P-98 (DAGWAARDEN) VAN DE NMVOS IMMISSIECONCENTRATIES (REFERENTIESITUATIE OP BASIS
VAN GELEIDE EMISSIES) ............................................................................................................................... 131
FIGUUR 7.8 P-98 (DAGWAARDEN) VAN DE NMVOS IMMISSIECONCENTRATIES (REFERENTIESITUATIE OP BASIS
VAN GELEIDE EN DIFFUSE BRONNEN) ........................................................................................................... 132
FIGUUR 7.9 P-98 (DAGWAARDEN) VAN DE NMVOS IMMISSIECONCENTRATIES (REFERENTIESITUATIE OP BASIS
VAN GELEIDE EN DIFFUSE EMISSIES EXCLUSIEF EMISSIES AFKOMSTIG VAN EINDPRODUCTEN). .................... 133
FIGUUR 7.10 P90,40-IMMISSIEBIJDRAGEN PM10-STOF (REFERENTIESITUATIE, 100% VERWERKING KOOLZAAD) 134
FIGUUR 7.11 99,79-PERCENTIEL (UURWAARDEN) VAN DE NOX-IMMISSIEBIJDRAGEN (GEPLANDE SITUATIE,
ALTERNATIEF LD KETEL) ............................................................................................................................ 147
FIGUUR 7.12 99,79-PERCENTIEL (UURWAARDEN) VAN DE NOX-IMMISSIEBIJDRAGEN (GEPLANDE SITUATIE,
ALTERNATIEF WKK) ................................................................................................................................... 148
FIGUUR 7.13 90,40-PERCENTIEL (DAGWAARDEN) VAN DE PM10 IMMISSIECONCENTRATIES (GEPLANDE SITUATIE)
.................................................................................................................................................................... 150
FIGUUR 7.14 98-PERCENTIEL NMVOS IMMISSIEBIJDRAGEN (GEPLANDE SITUATIE, OP BASIS VAN UITSLUITEND DE
GELEIDE BRONNEN) ..................................................................................................................................... 152
FIGUUR 7.15 98-PERCENTIEL (DAGWAARDEN) NMVOS IMMISSIEBIJDRAGEN (GEPLANDE SITUATIE OP BASIS VAN
GELEIDE EN DIFFUSE BRONNEN) .................................................................................................................. 153
FIGUUR 7.16 98-PERCENTIEL NMVOS IMMISSIEBIJDRAGEN (GEPLANDE SITUATIE OP BASIS VAN GELEIDE EN
DIFFUSE BRONNEN, EXCLUSIEF EMISSIES VAN DE EINDPRODUCTEN). ........................................................... 154
FIGUUR 7.17 P98-PERCENTIEL VAN DE GEURIMMISSIEBIJDRAGE (GE/M³) (GEPLANDE SITUATIE) ......................... 155
FIGUUR 7.18 SITUERING VAN CARGILL ............................................................................................................... 160
FIGUUR 7.19 SITUERING OP HET GEWESTPLAN .................................................................................................... 161
FIGUUR 7.20 LIGGING VAN HET MEETPUNT ......................................................................................................... 165
FIGUUR 7.21 ZICHT VANUIT HET MEETPUNT OP CARGILL .................................................................................... 166
NV Enviro+
mei 2014
5
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
FIGUUR 7.22 TIJDSVERLOOP VAN HET OMGEVINGSGELUID .................................................................................. 167
FIGUUR 7.23 INVLOED VAN DE WINDRICHTING OP HET OMGEVINGSGELUID ........................................................ 170
FIGUUR 7.24 FREQUENTIEANALYSE OMGEVINGSGELUID ..................................................................................... 171
FIGUUR 7.25 DE BELANGRIJKSTE GELUIDSBRONNEN VAN CARGILL .................................................................... 175
FIGUUR 7.26 3D-MODEL VAN DE SITE.................................................................................................................. 176
FIGUUR 7.27 GELUIDSKAART HUIDIGE SITUATIE ................................................................................................. 178
FIGUUR 7.28 GELUIDSKAART TOEKOMSTIGE SITUATIE ........................................................................................ 180
FIGUUR 7.29 BOVENLOKAAL FUNCTIONEEL FIETSROUTENETWERK (BRON: GIS OOST) ...................................... 197
FIGUUR 7.30 NETPLAN DE LIJN TER HOOGTE VAN CARGILL ............................................................................... 198
FIGUUR 7.31LIGGING SPOORLIJN 204 .................................................................................................................. 200
FIGUUR 7.32 KAART GRONDWATERWINNINGEN BINNEN EEN STRAAL VAN 500 M (BRON: DOV.VLAANDEREN.BE;
GERAADPLEEGD OP 11/02/2014).................................................................................................................. 210
LIJST VAN TABELLEN
TABEL 1.1 OVERZICHT INNAME VERSCHILLENDE PRODUCTIE-EENHEDEN ............................................................. 19
TABEL 1.2 OVERZICHT VAN DE GELDENDE MILIEUVERGUNNINGEN/MEDEDELINGEN VAN NV CARGILL TE GENT 19
TABEL 1.3 OPGELEGDE BIJZONDERE VOORWAARDEN NV CARGILL GENT ............................................................ 21
TABEL 1.4 VERGUNNINGSHISTORIEK (BOUWVERGUNNINGEN – PLANOLOGISCHE ATTESTEN) NV CARGILL GENT
(NIET LIMITATIEF).......................................................................................................................................... 26
TABEL 1.5 OVERZICHT VAN UITGEVOERDE OF NOG LOPENDE (MILIEU-)STUDIES BIJ NV CARGILL GENT .............. 27
TABEL 2.1BEDRIJVEN IN DE BUURT VAN NV CARGILL GENT ................................................................................ 30
TABEL 2.2 JURIDISCHE RANDVOORWAARDEN, RELEVANTIE EN RELATIE MET MER .............................................. 34
TABEL 2.3 BELEIDSMATIGE RANDVOORWAARDEN, RELEVANTIE EN RELATIE MET MER ...................................... 42
TABEL 3.1 VERWERKTE GRONDSTOFFEN EN GEPRODUCEERDE PRODUCTEN BIJ VERWERKING VAN UITSLUITEND
SOJABONEN
................................................................................................................................................... 56
TABEL 3.2 VERWERKTE GRONDSTOFFEN EN GEPRODUCEERDE PRODUCTEN BIJ VERWERKING VAN UITSLUITEND
KOOLZAAD .................................................................................................................................................... 56
TABEL 3.3 VERWERKTE GRONDSTOFFEN EN GEPRODUCEERDE PRODUCTEN BIJ EEN 50/50 VERDELING TUSSEN
SOJABONEN EN KOOLZAAD ............................................................................................................................ 57
TABEL 3.4 HUIDIGE PRODUCTIECAPACITEIT SEMI-RAFFINAGE AFDELING.............................................................. 58
TABEL 3.5 HUIDIGE PRODUCTIECAPACITEIT BIODIESEL AFDELING ........................................................................ 58
TABEL 3.6 VERWERKTE GRONDSTOFFEN EN GEPRODUCEERDE PRODUCTEN BIJ VERWERKING VAN UITSLUITEND
SOJABONEN
................................................................................................................................................... 65
TABEL 3.7 VERWERKTE GRONDSTOFFEN EN GEPRODUCEERDE PRODUCTEN BIJ VERWERKING VAN UITSLUITEND
KOOLZAAD .................................................................................................................................................... 66
TABEL 3.8 VERWERKTE GRONDSTOFFEN EN GEPRODUCEERDE PRODUCTEN BIJ EEN 10/90 VERDELING TUSSEN
SOJABONEN EN KOOLZAAD ............................................................................................................................ 66
TABEL 3.9 NIEUWE PRODUCTIECAPACITEIT SEMI-RAFFINAGE AFDELING .............................................................. 67
TABEL 3.10 PRODUCTIECAPACITEIT BIODIESEL (ONGEWIJZIGD) ........................................................................... 67
TABEL 3.11 PRODUCTIECAPACITEIT FOODGRADE OLIE-RAFFINAGE ...................................................................... 68
NV Enviro+
mei 2014
6
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
TABEL 3.12 OVERZICHT ADDITIONELE PRODUCTOPSLAG IN NIEUW EN BESTAANDE TANKENPARK IN DE
TOEKOMSTIGE SITUATIE ................................................................................................................................ 69
TABEL 5.1 OVERZICHT AFVALWATERDEBIETEN 2007-2013 .................................................................................. 75
TABEL 5.2 VLAREBO-ACTIVITEITEN BIJ NV CARGILL GENT ................................................................................. 77
TABEL 5.3 OVERZICHT TOE TE PASSEN LUCHTZUIVERINGSTECHNIEKEN ............................................................... 79
TABEL 6.1 INGREEP-POTENTIËLE EFFECT MATRIX VOOR DE ACTIVITEITEN EN HET NIEUW PROJECT VAN CARGILL
NV ................................................................................................................................................................ 82
TABEL 7.1 INDELING ZUURSTOF PRATI-INDEX ...................................................................................................... 83
TABEL 7.2 INDELING BELGISCHE BIOTISCHE INDEX .............................................................................................. 83
TABEL 7.3 INDELING STRUCTUURKWALITEIT ........................................................................................................ 84
TABEL 7.4 PERCENTAGE NORMOVERSCHRIJDING .................................................................................................. 85
TABEL 7.5 GEMIDDELDE CONCENTRATIES IN VERSCHILLENDE MEETPUNTEN ........................................................ 89
TABEL 7.6 STRUCTUURKWALITEIT WATERBEKKENS EN WATERLOPEN .................................................................. 90
TABEL 7.7 WATERBALANS 2013 ........................................................................................................................... 91
TABEL 7.8 AFGEVOERD AFVALWATER EN BIOSLIB 2013 ....................................................................................... 91
TABEL 7.9 VERBRUIKTE CHEMICALIËN BIO EN RAFFI (JAAR 2013) ........................................................................ 92
TABEL 7.10 WATERBALANS PRODUCTEN (JAAR 2013) .......................................................................................... 92
TABEL 7.11 GELOOSDE CONCENTRATIES 2013 ...................................................................................................... 96
TABEL 7.12 BEREKENINGEN OPPERVLAKTES OPVANG .......................................................................................... 98
TABEL 7.13 BEREKENINGEN HOEVEELHEID HEMELWATER DAT OP JAARBASIS WORDT OPGEVANGEN ................... 99
TABEL 7.14 TOEKOMSTIGE WATERBALANS PRODUCTEN (INSCHATTING) ............................................................ 100
TABEL 7.15 TOEKOMSTIGE SITUATIE VERHARDINGEN......................................................................................... 103
TABEL 7.16 TOEKOMSTIGE SITUATIE HEMELWATER............................................................................................ 103
TABEL 7.17 BEREKENING WORST-CASE IMPACT HUIDIGE SITUATIE ..................................................................... 105
TABEL 7.18 BEREKENING IMPACT OP MOERVAART GEMIDDELDE SITUATIE ........................................................ 107
TABEL 7.19 BEREKENING IMPACT OP MOERVAART EN KANAAL-GENT TERNEUZEN WORST CASE ...................... 107
TABEL 7.20 SIGNIFICANTIEKADER GEMIDDELDE IMMISSIEBIJDRAGEN EN/OF AANTAL OVERSCHRIJDINGEN ........ 110
TABEL 7.21SIGNIFICANTIEKADER IMMISSIEBIJDRAGEN EN/OF AANTAL OVERSCHRIJDINGEN, ANDERE DAN
GEMIDDELDEN ............................................................................................................................................. 110
TABEL 7.22 GEMETEN CONCENTRATIES SO2 (DAGWAARDEN) IN HET STUDIEGEBIED.......................................... 111
TABEL 7.23 CONCENTRATIES NO2 EN NO (UURWAARDEN) IN HET STUDIEGEBIED IN 2012................................. 111
TABEL 7.24 CONCENTRATIES O3 IN HET STUDIEGEBIED (44R740) ...................................................................... 112
TABEL 7.25 OVERSCHRIJDINGEN VAN DE EU-NORMEN EN WGO-NORM IN 2012 IN HET STUDIEGEBIED (44R740)
.................................................................................................................................................................... 112
TABEL 7.26 GEMETEN CONCENTRATIES PM10 (UURWAARDEN EN DAGWAARDEN) EN PM2,5 (UURWAARDEN) IN HET
STUDIEGEBIED IN 2012 ................................................................................................................................ 113
TABEL 7.27 INTERPOLATIEWAARDEN NO2 EN PM10 TER HOOGTE VAN HET PROJECTGEBIED............................... 114
TABEL 7.28 OVERZICHT GELEIDE EMISSIEPUNTEN STOOKINSTALLATIES IN DE REFERENTIESITUATIE ................. 114
TABEL 7.29 OVERZICHT GELEIDE EMISSIEPUNTEN PROCESINSTALLATIES IN DE REFERENTIESITUATIE ................ 114
TABEL 7.30 VERONTREINIGENDE STOFFEN EN BROEIKASGASSEN MET HUN DREMPELWAARDE UIT HET IMJV.... 115
NV Enviro+
mei 2014
7
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
TABEL 7.31 OVERZICHT STOOKINSTALLATIES..................................................................................................... 116
TABEL 7.32 OVERZICHT EMISSIEGRENSWAARDEN STOOKINSTALLATIES ............................................................. 117
TABEL 7.33 EMISSIEMETINGEN IN 2013 OP DE LD LOOSKETEL UITGEDRUKT IN MG/NM³, BEHALVE VOOR CO2 IN
VOL% .......................................................................................................................................................... 118
TABEL 7.34 EMISSIEMETINGEN IN 2013 OP DE CMI KETEL UITGEDRUKT IN MG/NM³, BEHALVE VOOR CO2 IN VOL%
.................................................................................................................................................................... 118
TABEL 7.35 EMISSIEMETINGEN IN 2013 OP DE ZAADDROGER UITGEDRUKT IN MG/NM³....................................... 118
TABEL 7.36 OVERZICHT NMVOS EMISSIEPUNTEN (REFERENTIESITUATIE)......................................................... 119
TABEL 7.37 OVERZICHT HEXAANEMISSIEMETINGEN UITGEVOERD IN 2013 ......................................................... 120
TABEL 7.38 OVERZICHT HEXAANEMISSIEMETINGEN E68 .................................................................................... 120
TABEL 7.39 OVERZICHT METHANOLMETINGEN ................................................................................................... 121
TABEL 7.40 OVERZICHT GELEIDE STOFEMISSIEBRONNEN (REFERENTIESITUATIE) ............................................... 121
TABEL 7.41 EMISSIERESULTATEN STOF VAN BULKFLOW EN DOTA IN 2013 ....................................................... 122
TABEL 7.42 RESULTATEN OLFACTOMETRISCHE EMISSIEMETINGEN DEC. 2010 EN JAN. 2011 .............................. 123
TABEL 7.43 SOLVENTEMISSIES EXTRACTIE ......................................................................................................... 124
TABEL 7.44 BEREKENDE STOFEMISSIES VAN DE AAN- EN AFVOER VAN GRONDSTOFFEN EN PRODUCTEN
(REFERENTIESITUATIE) ................................................................................................................................ 126
TABEL 7.45 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN AAN NOX (ALS NO2) (REFERENTIESITUATIE) ...................... 127
TABEL 7.46 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN AAN CO (REFERENTIESITUATIE) .......................................... 127
TABEL 7.47 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN GELEIDE NMVOS (REFERENTIESITUATIE) .......................... 127
TABEL 7.48 SOLVENTBALANS VOOR 2013........................................................................................................... 128
TABEL 7.49 GELEIDE EN DIFFUSE NMVOS EMISSIES BIJ 365 PRODUCTIEDAGEN PER JAAR ................................. 128
TABEL 7.50 STOFEMISSIES BIJ 365 PRODUCTIEDAGEN PER JAAR (100 % KOOLZAAD) ......................................... 129
TABEL 7.51 STOFEMISSIES BIJ 365 PRODUCTIEDAGEN PER JAAR (100 % SOJABONEN)......................................... 129
TABEL 7.52 IDENTIFICATIE POTENTIEEL BELANGRIJKE POLLUENTEN (REFERENTIESITUATIE) ............................. 129
TABEL 7.53 BEREKENDE PLUIMMAXIMA VOOR NMVOS (REFERENTIESITUATIE) ............................................... 130
TABEL 7.54 BEREKENDE PM10 IMMISSIEBIJDRAGEN (REFERENTIESITUATIE, 100% KOOLZAAD) ......................... 133
TABEL 7.55 IMMISSIEBIJDRAGE VAN CARGILL IN HET STUDIEGEBIED (REFERENTIESITUATIE, 100% KOOLZAAD)134
TABEL 7.56 OVERZICHT ROOKGAS EMISSIEPUNTEN GEPLANDE SITUATIE (ALTERNATIEF LD-KETEL) ................. 136
TABEL 7.57 OVERZICHT ROOKGAS EMISSIEPUNTEN GEPLANDE SITUATIE (ALTERNATIEF WKK) ........................ 136
TABEL 7.58 OVERZICHT VOS EMISSIEPUNTEN IN DE GEPLANDE SITUATIE .......................................................... 137
TABEL 7.59 OVERZICHT GELEIDE EMISSIEBRONNEN (GEPLANDE SITUATIE) ........................................................ 138
TABEL 7.60 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN AAN NOX (ALS NO2) (GEPLANDE SITUATIE) ........................ 140
TABEL 7.61 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN AAN CO (GEPLANDE SITUATIE) ........................................... 141
TABEL 7.62 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN NMVOS AFKOMSTIG VAN DE GELEIDE EMISSIES (SCENARIO
100% KOOLZAAD) ....................................................................................................................................... 141
TABEL 7.63 SOLVENTBALANS HEXAAN VOOR DE GEPLANDE SITUATIE VOOR HET WORSTCASESCENARIO
VERWERKING VAN 100% KOOLZAAD........................................................................................................... 141
TABEL 7.64 TOTALE UUR- EN JAARVUILVRACHTEN GELEIDE EN NIET-GELEIDE NMVOS (GEPLANDE SITUATIE) 142
NV Enviro+
mei 2014
8
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
TABEL 7.65 BEREKENDE STOFEMISSIES VAN DE AAN- EN AFVOER VAN GRONDSTOFFEN EN PRODUCTEN (GEPLANDE
SITUATIE, SCENARIO 100% VERWERKING SOJABONEN) ............................................................................... 144
TABEL 7.66 BEREKENDE STOFEMISSIES VAN DE AAN- EN AFVOER VAN GRONDSTOFFEN EN PRODUCTEN (GEPLANDE
SITUATIE, SCENARIO 100% VERWERKING KOOLZAAD) ................................................................................ 144
TABEL 7.67 BEREKENDE STOFEMISSIES VAN DE AAN- EN AFVOER VAN GRONDSTOFFEN EN PRODUCTEN (GEPLANDE
SITUATIE, SCENARIO 90% VERWERKING KOOLZAAD EN 10% VERWERKING SOJABONEN) ............................ 144
TABEL 7.68 BEREKENDE EMISSIES PM10 BIJ DE VERWERKING VAN 100% SOJABONEN (GEPLANDE SITUATIE,
WORSTCASESCENARIO) .................................................................................................................................. 145
TABEL 7.69 KARAKTERISTIEKEN GEUREMISSIEPUNTEN IN DE GEPLANDE SITUATIE (BIJ 100% VERWERKING VAN
KOOLZAAD) ................................................................................................................................................. 145
TABEL 7.70 IDENTIFICATIE POTENTIEEL BELANGRIJKE POLLUENTEN (REFERENTIESITUATIE) ............................. 146
TABEL 7.71 BEREKENDE PLUIMMAXIMA VOOR NOX (ALS NO2) (GEPLANDE SITUATIE) ...................................... 147
TABEL 7.72 BIJDRAGE VAN CARGILL TOT DE IN 2012 GEMETEN NOX-IMMISSIECONCENTRATIES IN DE VMMMEETPUNTEN (GEMIDDELDEN, GEPLANDE SITUATIE) ................................................................................... 149
TABEL 7.73 BIJDRAGE VAN CARGILL TOT DE IN 2012 GEMETEN NOX-IMMISSIECONCENTRATIES IN DE VMM
MEETPUNTEN (P99 UURWAARDEN, GEPLANDE SITUATIE MET LD KETEL)
................................................... 149
TABEL 7.74 BEREKENDE PLUIMMAXIMA VOOR PM10 (GEPLANDE SITUATIE, 100% SOJA) ................................... 150
TABEL 7.75 IMMISSIEBIJDRAGE PM10 VAN CARGILL IN DE VMM-MEETPUNTEN (GEMIDDELDE, GEPLANDE
SITUATIE, 100% SOJA) ................................................................................................................................. 151
TABEL 7.76 IMMISSIEBIJDRAGE PM10 VAN CARGILL IN DE VMM MEETPUNTEN (P90 EN P90,40 DAGWAARDEN,
GEPLANDE SITUATIE, 100% SOJA)
............................................................................................................... 151
TABEL 7.77 BEREKENDE PLUIMMAXIMA VOOR NMVOS (GEPLANDE SITUATIE) ................................................. 151
TABEL 7.78 TOETSINGSKADER VOOR CARGILL GENT ......................................................................................... 155
TABEL 7.79MILIEUKWALITEITSNORMEN VOOR GELUID IN OPEN LUCHT .............................................................. 162
TABEL 7.80 RICHTWAARDEN VOOR HET SPECIFIEK GELUID IN OPEN LUCHT ........................................................ 163
TABEL 7.81 MAXIMALE TOEGESTANE NIVEAUS VOOR INCIDENTEEL OF IMPULSACHTIG GELUID ......................... 163
TABEL 7.82 SIGNIFICANTIEKADER GELUID .......................................................................................................... 164
TABEL 7.83 METEO-OMSTANDIGHEDEN TIJDENS DE METING .............................................................................. 167
TABEL 7.84 GEMIDDELD GELUIDSNIVEAU PER DAGDEEL IN DB(A) ..................................................................... 168
TABEL 7.85 GEMIDDELDE UURWAARDEN VAN HET LA95-NIVEAU PER DAGDEEL IN DB(A) ................................ 169
TABEL 7.86 GELUIDSNIVEAUS (IN DB(A)) GEGROEPEERD PER WINDRICHTING.................................................... 169
TABEL 7.87 OVERZICHT VAN DE AANWEZIGE GELUIDSVERMOGENS IN DB(A) .................................................... 172
TABEL 7.88 GELUIDSVERMOGEN GEPLANDE UITBREIDING (IN DB(A)) ................................................................ 175
TABEL 7.89 VERGELIJKING TUSSEN DE BEREKENDE EN DE GEMETEN WAARDE VAN HET SPECIFIEK GELUID ....... 177
TABEL 7.90 GELUIDSNIVEAUS HUIDIGE SITUATIE IN DB(A) ................................................................................ 177
TABEL 7.91 GELUIDSNIVEAUS UITBREIDING IN DB(A) ........................................................................................ 179
TABEL 7.92 GELUIDSNIVEAUS IN DE TOEKOMSTIGE SITUATIE ............................................................................. 179
TABEL 7.93 GELUIDSNIVEAUS STOOMEVACUATIE............................................................................................... 181
TABEL 7.94 GELUIDSNIVEAUS WEGTRANSPORT .................................................................................................. 181
TABEL 7.95 TE VERWACHTEN GELUIDSNIVEAUS BIJ DE AANLEGFASE ................................................................. 182
NV Enviro+
mei 2014
9
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
TABEL 7.96 OVERZICHT VAN DE BEWOONDE GEBIEDEN BINNEN HET STUDIEGEBIED MENS EN HUN SITUERING
T.O.V. CARGILL ........................................................................................................................................... 184
TABEL 7.97 BEVOLKINGSOPBOUW IN DE GEMEENTEN IN DE OMGEVING VAN HET STUDIEGEBIED OP 31/12/2012
(BRON: GEMEENTELIJKE PROFIELSCHETSEN, AGENTSCHAP VOOR BINNENLANDS BESTUUR, STUDIEDIENST
VLAAMSE REGERING) ................................................................................................................................. 184
TABEL 7.98SELECTIE TE KARAKTERISEREN BLOOTSTELLINGEN CHEMISCHE AGENTIA ........................................ 187
TABEL 7.99 BEOORDELING VAN DE MODAL SPLIT VAN HET GOEDERENVERVOER ................................................ 192
TABEL 7.100 BEOORDELING MODAL SPLIT WOON-WERKVERKEER ...................................................................... 193
TABEL 7.101SIGNIFICANTIEKADER BIJDRAGE BEDRIJFSGERELATEERD VERKEER ................................................ 193
TABEL 7.102 OPENBAAR VERVOERAANBOD IN DE OMGEVING VAN HET PROJECTGEBIED .................................... 197
TABEL 7.103 TELPOSTGEGEVENS R4 .................................................................................................................. 201
TABEL 7.104 WEGBEZETTING IN DE GEPLANDE SITUATIE ................................................................................... 201
TABEL 7.105 GOEDERENVERVOER (REFERENTIESITUATIE) ................................................................................. 202
TABEL 7.106 UURROOSTER WERKNEMERS, REKENING HOUDEND MET AANWEZIGHEIDSPERCENTAGE
(REFERENTIESITUATIE) ................................................................................................................................ 203
TABEL 7.107 VERVOERSWIJZEKEUZE WERKNEMERS (REFERENTIESITUATIE) ...................................................... 203
TABEL 7.108 BIJDRAGE VAN HET BEDRIJFSGERELATEERD VERKEER IN DE GEPLANDE SITUATIE ......................... 204
TABEL 7.109 GOEDERENVERVOER (GEPLANDE SITUATIE) ................................................................................... 204
TABEL 7.110 BIJDRAGE BEDRIJFSGERELATEERD VERKEER IN DE GEPLANDE SITUATIE ........................................ 206
TABEL 7.111 GLOBALE BEOORDELING GEPLANDE SITUATIE ............................................................................... 207
TABEL 7.112 OPBOUW VAN DE GEOLOGISCHE LAGEN TER HOOGTE VAN CARGILL (BRON: DOV.VLAANDEREN.BE)
.................................................................................................................................................................... 211
TABEL 7.113 GEVOELIGHEID VAN BODEMS VOOR VERDICHTING......................................................................... 212
TABEL 7.114 SPECIFIEKE AFVALSTROMEN – AFVOER IN 2013 ............................................................................. 217
TABEL 7.115 HUIDIGE VERBRUIKEN HULPSTOFFEN ............................................................................................. 218
TABEL 7.116 TOEKOMSTIGE VERBRUIKEN HULPSTOFFEN.................................................................................... 219
NV Enviro+
mei 2014
10
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Coördinaten van de initiatiefnemer
Naam:
Cargill NV
Exploitatiezetel:
Moervaartkaai 1 9042 Desteldonk (Gent)
Maatschappelijke zetel:
Muisbroeklaan 43 (Haven 506) 2030 Antwerpen
Telefoonnummer:
09/342.22.50
Faxnummer:
09/342.23.00
Email contactpersoon:
[email protected]
Website:
www.cargill.com
Team van deskundigen
Voor de coördinatie en de samenstelling van het MER wordt beroep gedaan op het
milieuadviesbureau ENVIRO+ nv, met uitbatingszetel: Kwadestraat 151A bus 31/32 (tel:
051/23.20.90, fax: 051/23.20.99, [email protected]).
Het MER wordt opgemaakt onder de coördinatie van mevr. Marjolein Messiaen (MER-deskundige
discipline water). De coördinator wordt bijgestaan door medewerkers van ENVIRO+ nv, externe
deskundigen en interne deskundigen.
Deskundigen en medewerkers Enviro+ nv
Discipline
Oppervlakte- en grondwater
Andere aspecten
Bodem
Ondersteuning coördinator en deskundigen
Landschap, bouwkundig
erfgoed en
archeologie
Coördinatie
Mevr. M. Messiaen
erkend MER-deskundige voor oppervlakte- en
afvalwater (MER/EDA/712-C)
deskundige grondwater en fauna en flora
Mevr. V. Mampaey
deskundige voor bodem
Mevr. I. Dauwe
deskundige voor landschap, bouwkundig erfgoed en
archeologie
Mevr. M. Messiaen
Voor de disciplines Fauna en flora, Bodem en Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie wordt
het niet nodig geacht om een afzonderlijke MER-deskundige voor te stellen (zie Ingreep-effectmatrix).
NV Enviro+
mei 2014
11
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Externe deskundigen
Discipline
Lucht
Mens
Geluid en trillingen
Mevr. M. Bauwens – ANTES milieustudies bvba/SGS
erkend MER-deskundige voor mens en lucht (MER/EDA/065-V4)
Mevr. L. Muyshondt – Bureau De Fonseca bvba
erkend MER-deskundige voor geluid en trillingen (MER/EDA/746)
Interne deskundigen
De volgende personen zullen hun medewerking verlenen bij de opmaak van het project-MER:





Stephan Ghekiere: functie Centre of expertise Resource Efficiency
Gretel Sandrap: EH&S Coördinator – NV Cargill Gent
Mike Verburg: functie Regional Plant Superintendent – Project Director
Kris Vanderhoydonck: functie Regional Plant Superintendent – Project Director
Frans Van der Knaap: functie Plant Superintendent
NV Enviro+
mei 2014
12
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
0
Inleiding
0.1
Beknopte beschrijving van het project
Cargill NV is een internationale onderneming met verschillende vestigingen in de Benelux. De
vestiging in Gent is gelegen aan de Moervaartkaai 1 te 9042 Gent. In deze vestiging worden ruwe
plantaardige olie en meel geproduceerd uit zaden (sojabonen en koolzaad). De huidige
basismilieuvergunning voor de activiteiten van Cargill NV te Gent dateert van 12/04/2007 en eindigt
op 11/04/2027.
In het bedrijf te Gent wordt op basis van sojabonen door extractie met hexaan sojaolie, sojaschroot
en sojapellen (Mill Run) geproduceerd. Naast sojabonen wordt in de crush-installatie ook raapzaad
verwerkt tot meel en ruwe olie waaruit dan biodiesel geproduceerd wordt. Om bijkomend koolzaad te
kunnen verwerken zijn bij Cargill NV een aantal aanpassingen aan de installatie uitgevoerd.
Bijkomend werd ook een semi-raffinage en biodieselinstallatie voorzien. Hiervoor werd in 2006 reeds
een MER opgemaakt.
De biodieselinstallatie zelf is eigendom van de joint venture Bioro NV (bestaande uit Biodiesel Holding
NV, Cargill bvba en Vanden Avenne NV). De semi-raffinage, de crushafdeling en de nevenactiviteiten
zijn eigendom van Cargill NV te Gent. Cargill exploiteert alle installaties
Het milieueffectrapport wordt uitgevoerd in kader van de aanvraag tot uitbreiding van de huidige
milieuvergunning. Het bedrijf voorziet in een uitbreiding van de crush-activiteiten en de semi-raffinage.
Cargill NV te Gent is momenteel vergund voor de productie van plantaardige oliën/vetten met een
productiecapaciteit van 400.000 ton ruwe olie/jaar in de crushafdeling en 450.000 ton semigeraffineerde/jaar in de semi-raffinage (rubriek 45.17.1 uit de lijst in bijlage I van Vlarem I), welke ze
wensen uit te breiden tot maximum 700.000 ton olie/jaar in de crushafdeling en 760.000 ton olie/jaar
bij de semi-raffinage.
Een deel van de semi-geraffineerde olie zal verder geraffineerd worden om uiteindelijk food-grade olie
te bekomen. Er wordt in die zin een bleking en desodorisatie bijgebouwd voor een jaarcapaciteit van
330.000 ton per jaar (olie) naast de huidige semi-raffinage. Eveneens wordt een bijkomende
gasturbine gebouwd, naast de bestaande stoomturbine. Er wordt geen uitbreiding gevraagd van de
biodieselinstallatie.
Voor de geplande uitbreidingen/wijzigingen dient een milieuvergunningsaanvraag ingediend te
worden. Voor de MER-plichtige activiteiten dient bij elke vergunningsaanvraag een goedgekeurd
MER gevoegd te worden. Dit MER en vooral de synthese van de positieve en negatieve effecten
evenals de voorgestelde milderende maatregelen, dienen als hulp bij het beslissingsproces
betreffende de milieuvergunningsaanvraag.
Voor de realisatie van de geplande uitbreidingen en wijzigingen is ook een stedenbouwkundige
vergunning nodig.
De uitbreiding/wijziging van de huidige activiteiten van Cargill NV te Gent met extra
productiecapaciteit vormt dan ook het project in de zin van art. 4.1.1,§1,5° van titel IV van het DABM.
Milieueffectrapportage (m.e.r.) is een instrument om de doelstellingen en beginselen van het
milieubeleid te helpen realiseren, nl. het voorzorgsbeginsel en het beginsel van preventief handelen.
NV Enviro+
mei 2014
13
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Het m.e.r.-proces is een juridisch-administratieve procedure waarbij vooraleer een activiteit of ingreep
(projecten, beleidsvoornemens zoals plannen en programma's) plaatsvindt, de milieugevolgen ervan
op een wetenschappelijk verantwoorde wijze worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd. Het is
een belangrijk hulpmiddel voor de overheid om te beslissen of een bepaald project zal toegelaten of
vergund worden en onder welke voorwaarden.
Het milieueffectrapport maakt deel uit van de aanvraag tot uitbreiding/wijziging van de
milieuvergunning, welke zal ingediend worden bij de Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen.
Het decreet betreffende milieueffect- en veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (B.S. 13
februari 2003) voorziet in een m.e.r.-procedure opgebouwd uit verschillende stappen:
 Opstellen van een kennisgeving door een team van deskundigen.
 De kennisgeving omvat naast een beschrijving van het project en de relevante
randvoorwaarden, een voorstel inzake te onderzoeken disciplines en samenstelling van een
team van deskundigen en per discipline een beschrijving van de methodologie die in het MER
zal gehanteerd worden bij de inhoudelijke uitwerking van de disciplines.
 De kennisgeving is een openbaar document dat ter inzage wordt gelegd aan het publiek.
 De opmaak van richtlijnen door de Dienst Mer op basis van opmerkingen geformuleerd naar
aanleiding van de terinzagelegging en de adviezen van de bevoegde instanties.
 Opmaak van een ontwerp-MER dat voorgelegd wordt voor advies aan de bevoegde instanties.
 Opmaak van een finaal MER, rekening houdend met de opmerkingen van de bevoegde
instanties, dat dient goedgekeurd te worden door de bevoegde overheid, de Dienst Mer. Het
finaal MER wordt een publiek document na goed- of afkeuring.
Hier werd geopteerd om de kennisgeving en het ontwerp-MER te bundelen, en dit na
overeenstemming met de dienst Mer. De gebundelde kennisgeving/ontwerp-MER wordt in eerste
instantie door de dienst Mer behandeld als een kennisgeving. Na de volledigverklaring (binnen een
termijn van 20 dagen na ontvangst van de gebundelde kennisgeving/ontwerp-MER) wordt het
gebundelde document ter inzage gelegd aan het publiek. Binnen de voorziene termijn wordt dan een
richtlijnenvergadering voorzien met de bespreking van het volledige document. Deze vergadering
vormt bijgevolg een combinatie van een richtlijnenvergadering en een ontwerptekstbespreking. Na
ontvangst van de bijzondere richtlijnen kan het ontwerp-MER verder aangepast worden tot een
definitief MER.
0.2
Verantwoording en doelstelling van het project
Cargill NV te Gent is vergund voor het vervaardigen van plantaardige oliën/vetten met een
productiecapaciteit van 850.000 ton per jaar (400.000 ton in de crushafdeling – 450.000 ton in de
semi-raffinage). Voor deze activiteiten en de biodieselinstallatie werd in 2006 reeds een MER
opgemaakt.
Het bedrijf wenst echter de huidige activiteiten (crush en semi-raffinage) uit te breiden. Door het feit
dat de MER in het verleden meer dan 5 jaar oud is, werd in samenspraak met de dienst Mer en de
overige bevoegde instanties geopteerd om een project-MER te laten opmaken, in plaats van een
ontheffingsdossier.
NV Enviro+
mei 2014
14
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
0.3 Toetsing m.e.r.-plicht
besluitvormingsproces
NV Cargill Gent
van
het
project
en
verdere
In het kader van de uitbreiding van de bestaande milieuvergunningen van NV Cargill Gent, dient de
toetsing te gebeuren aan de m.e.r.-plicht.
De lijst van m.e.r.-plichtige activiteiten in Vlaanderen is opgenomen in het Besluit van de Vlaamse
Regering van 10 december 2004 (B.S. 17/02/2005), houdende vaststelling van een lijst van
categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage. Er wordt een onderscheid
gemaakt tussen projecten die overeenkomstig artikel 4.3.2, § 1 van het MER/VR-decreet van 18
december 2002 steeds aan de project-m.e.r. worden onderworpen (bijlage I), de projecten waarvoor
overeenkomstig artikel 4.3.2, § 2 en § 3 van het decreet al dan niet een gemotiveerd verzoek tot
ontheffing kan worden ingediend (bijlage II) en de projecten waarvoor overeenkomstig artikel 4.3.2, §
2bis en § 3bis van het decreet al dan niet een project-m.e.r.-screeningsnota kan worden opgesteld
(bijlage III).
Op basis van de productiecapaciteit van het bedrijf vallen de geplande wijzigingen/uitbreiding onder
toepassing van de volgende rubrieken van de bijlage II van het besluit:
- Rubriek 7a:
“Inrichtingen voor het vervaardigen van plantaardige of dierlijke oliën en vetten met een
productiecapaciteit van 60.000 ton per jaar of meer”
- Rubriek 13:
“wijziging of uitbreiding van projecten van bijlage I of II, waarvoor reeds een vergunning is afgegeven,
die zijn of worden uitgevoerd, wanneer die wijziging of uitbreiding op zich voldoet aan de in bijlage II
genoemde drempelwaarden, voor zover deze bestaan (niet in bijlage I opgenomen wijziging of
uitbreiding)
Dit wil zeggen dat het project ‘al dan niet’ m.e.r -plichtig is. Voor het geplande project kan een
ontheffingsdossier worden opgesteld waarin een gemotiveerd verzoek tot ontheffing van de projectmilieueffecrtrapportageplicht wordt gericht naar de Dienst Mer.
Het ‘al dan niet’ een project-MER opstellen voorafgaand aan de vergunningsaanvraag is afhankelijk
van een aantal criteria zoals vermeld in bijlage II van het MER/VR-decreet dd. 18 december 2002.
Evenwel wordt er afgezien van het indienen van een dergelijk verzoek tot ontheffing, gezien de
geplande uitbreiding van de productiecapaciteit en het vorige MER al meer dan 5 jaar oud is.
Het MER zal aangeven welke effecten kunnen verwacht worden en waar nodige milderende of
compenserende maatregelen voorstellen.
Het goedgekeurde MER zal deel uitmaken van de aanvraag van de milieuvergunning en
stedenbouwkundige vergunning. Een aantal belangrijke stappen in het milieuvergunningsproces zijn
de volgende:
- maximaal 30 dagen na het indienen van de milieuvergunningsaanvraag bij de Bestendige
Deputatie volgt eventueel de volledig-en ontvankelijkheidsverklaring.
- vervolgens start de gemeente binnen de 10 dagen een openbaar onderzoek op, waarin ook
een openbare hoorzitting plaatsvindt.
- na advies van de gemeente en de betrokken instanties wordt door de bevoegde instantie de
vergunning al dan niet verleend. Dit dient te gebeuren binnen een periode van 4 maanden,
verlengbaar tot 6 maanden na volledig- en ontvankelijkheidsverklaring.
NV Enviro+
mei 2014
15
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Rekening houdend met de termijnen van de verschillende procedures die dienen genomen te worden
(MER-procedure en procedure vergunningsaanvragen), wordt door de initiatiefnemer volgende
planning vooropgesteld:
- Goedkeuring van het MER: oktober 2014
- Indienen vergunningsaanvraag: oktober 2014.
NV Enviro+
mei 2014
16
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
1. Algemene inlichtingen
1.1 NV Cargill Gent
De oprichting van de vestiging te Gent dateert van 21/11/1978 (BS 21/12/1978). De vennootschap
heeft tot doel: ‘De fabricatie van en de handel in alle soorten eetbare oliën en vetten, de transformatie
van en handel in alle oliederivaten, en, in het algemeen alles wat rechtstreeks of onrechtstreeks in
verband staat met deze handelingen of dat van aard is om het gemeenschappelijk doel te
bevorderen(…)’.
In dit kader is in 2006 een biodiesel fabriek toegevoegd aan de locatie. Gezien de steeds
veranderende marktomstandigheden is het noodzakelijk te blijven investeren om de huidige
concurrentie positie te behouden.
Cargill Gent is daarom van plan een aantal investeringen te doen in de komende maanden en jaren
die, gezien het om uitbreidingen van productiecapaciteit gaan met “meer dan 60.000 ton per jaar”,
onder de m.e.r.-verplichting vallen.
Crushing afdeling uitbreiden.
Het crush-proces wordt omschreven op de Fediol-website, alsook in de BREF Food, Drink and Milk
Industries (2.2.4.1).
De crush-afdeling bij Cargill Gent kan zowel koolzaad als soja verwerken. De voorbije jaren werd
vooral koolzaad verwerkt tot meel en ruwe (niet geraffineerde) plantaardige olie.
De crush-afdeling zou aangepast worden met het oog op een uitbreiding van de
verwerkingscapaciteit van 2.800 ton per dag naar 4.300 ton per dag koolzaad (grondstof). Op
jaarbasis betekent dit een uitbreiding van 880.000 naar 1.400.000 ton per jaar.
Deze uitbreiding zou concreet uit de volgende deelprojecten bestaan:
 Bijplaatsen van persen (expellers) in de (bestaande) afdeling preparatie (uitbreiding van
geinstalleerd vermogen). De eindproducten van deze afdeling zijn ruwe (pers-)olie en
perskoek.
 Bouwen van een nieuwe extractieafdeling op een andere plaats binnen dezelfde locatie , ter
vervanging van de huidige extractieafdeling. Dit omvat de volgende deelprocessen:
o Extractie van de restolie uit de perskoek met hexaan in de extractor, met als
eindproducten miscella (olie en hexaan mengsel) en hexaan-natte koeken.
o Destillatie van hexaan uit het miscella mengsel. De hexaan wordt na condensatie
teruggewonnen en hergebruikt in hetzelfde proces.
o Desolventisering en toasting van de meelkoeken uit de extractor (hitteproces met
indirecte en directe stoom, ter verwijdering van de resthexaan en om bepaalde
enzymatische processen in het meel stop te zetten).
o Hexaanrecuperatie systeem (maximale recuperatie van hexaan ter hergebruik en met
het oog op het respecteren van de normen van Vlarem 2 bijlage 5.59.1- subrubriek
19) bestaande uit condensors en een “scrubber met medicinale olie – BREF 4.7.4.5
en 5.2.4.5.
o Droger koeler van het meel met het oog op het bereiken van het gewenste
vochtgehalte en temperatuur van het meel.
NV Enviro+
mei 2014
17
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Semi-raffinage afdeling uitbreiden
Het semi-raffinage proces wordt omschreven op de Fediol-website (tot en met “drying”), alsook in de
BREF Food, Drink and Milk Industries (2.2.4.2, enkel degumming en chemische ontzuring – geen
bleking of desodorisatie – stap in fig 2.8 op p 77 van de BREF).
De semi-raffinage afdeling wordt uitgebreid qua jaarproductie van 450.000 ton per jaar naar 760.000
ton per jaar. In concreto zal dit in hoofdzaak gebeuren door het ombouwen van de huidige centrifuges
(zwaarder geïnstalleerd vermogen).
Bijbouwen van een bleking en desodorisatie (productie van foodgrade olie)
Een deel van de semi-geraffineerde olie zal verder bewerkt worden om uiteindelijk food-grade olie te
bekomen. De ontbrekende stappen hiertoe zijn bleking (verwijdering van kleurcomponenten m.b.v.
bleekaarde) en desodorisatie (stoom-stripping van geur- en smaakstoffen). Dit zijn de stappen 2 en 5
in figuur 2.8 op p. 77 van de BREF.
Er wordt in die zin een bleking en desodorisatie bijgebouwd voor een jaarcapaciteit van 330.000 ton
per jaar (olie) naast de huidige semi-raffinage afdeling.
Warmte kracht koppeling
Teneinde de energievoorziening van bovenstaande uitbreidingen te borgen wordt de mogelijkheid
onderzocht om een bijkomende gasturbine te bouwen (ca. 6 MWel), naast de bestaande
stoomturbine.
De impact van bovenstaande uitbreidingen op water- en energiebalans maken deel uit van de
disciplines water, lucht en energie van het milieu-effect-rapport.
Momenteel werken bij Cargill NV te Gent ca. 107 werknemers (ca. 48 arbeiders en 56 bedienden).
In bijlage 8 is de rubriekenlijst opgenomen met betrekking tot de huidig vergunde activiteiten. De
milieuvergunning vervalt op 11 april 2027.
1.2 Voorgeschiedenis
1.2.1 Historiek
Tot 1976 was op een gedeelte van de locatie een boerderij gevestigd en doorsneed “ de Oude Sasse
Vaart “ het terrein. In 1976-1977 werd de Oude Sasse Vaart gedempt en werd het Rodenhuizedok
gegraven.
Van 1979 tot 1998 werd plantaardige olie geproduceerd via extractie uit sojabonen onder de naam
Vamo Mills NV (Groep Vandemoortele). In 1998 werd het bedrijf overgenomen door Cargill Oilseeds
bvba en in 1999 werd de naam gewijzigd in Cargill NV.
In 1979 is de NV Vandemoortele gestart met het bouwen van de productiefaciliteiten in 5 fasen. Het
terrein is voorafgaand aan de bouw, ongeveer 2 meter opgehoogd met materiaal uit het
Rodenhuizedok. Vervolgens werden achtereenvolgens volgende productie-units in gebruik genomen:
NV Enviro+
mei 2014
18
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 1.1 Overzicht inname verschillende productie-eenheden
Jaar van indienstname
1979
1980
1982
1983
1986
1988
1990
1991
1994
1985/1995
1995
1996
1997
2001
2001
2003
2007
2009
2010
2011
Productie-unit
Opslagsilo’s ZS1 tem ZS4
Extractie van oliehoudende zaden, inclusief energieproductie en
opslagfaciliteiten
Uitbreiding met 4 zaadsilo’s
Eerste inbedrijfname molen ultra-afdeling, bouwen van een magazijn
Uitbreiding van de werkplaats
Opstart van de cotyledonenproductie lijn 1, aanbouw van een
palettenmagazijn
Indienstname biologisch afvalwaterzuiverings-station
Uitbreiden extractiegebouw met oliefiltratie
Opstart van de provatexproductie
Opstart van 4 bijkomende molenlijnen.
Opstart van de provamix lijn
Nieuwe zaaddroger in de crushafdeling
Afvullijn en stockage lecithine
Opstart van de cotyledonenproductie lijn 2
Indienstname sprinklerinstallatie
Bijkomende silo’s in de Promex afdeling
Aanpassing crushafdeling, uitbreiden met een semi-raffinage en
biodieselinstallatie
Wijzigingen aan waterzuiveringsinstallatie en wijzigingen van
machines
Buiten gebruik stellen van Provatex afdeling
Uitbreiding biodieselproductie – buiten gebruik van bloemafdeling
Toevoeging parking
1.2.2 Administratieve voorgeschiedenis
Milieuvergunningen NV Cargill Gent
De huidige basismilieuvergunning voor de vestiging van NV Cargill te Gent dateert van 12/04/2007 en
dit voor een termijn van 20 jaar eindigend op 11/04/2027. Deze basisvergunning werd in de loop der
jaren meermaals geactualiseerd. Een overzicht van de vergunningsbeslissingen is opgenomen in
onderstaande tabel.
Tabel 1.2 Overzicht van de geldende milieuvergunningen/mededelingen van NV Cargill te Gent
Beslissingsdatum
Referentie
12/04/2007
082/44021/438/3/A/9
19/06/2008
082/44021/438/3/A/10
17/09/2009
M03/44021/438/3/M/8
NV Enviro+
Voorwerp
Vergunning voor het verder exploiteren en
het veranderen van een sojaverwerkend
bedrijf alsook de uitbreiding met een
biodieselinstallatie
Veranderen
van
een
vergund
sojaverwerkend
bedrijf
en
een
biodieselinstallatie
Einddatum
Aktename van een mededeling kleine
verandering voor veranderen van een
11/04/2027
mei 2014
11/04/2027
11/04/2027
19
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
sojaverwerkend bedrijf
27/01/2011
M03/44021/438/3/A/11
Veranderen van een sojaverwerkend en
biodieselbedrijf
11/04/2027
19/09/2013
M03/44021/438/3/M/9
Aktename van een mededeling kleine
verandering voor het veranderen van een
sojaverwerkend
bedrijf
en
biodieselinstallatie
11/04/2027
NV Enviro+
mei 2014
20
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Bijzondere milieuvergunningsvoorwaarden
Tabel 1.3 geeft een overzicht van de relevante bijzondere vergunningsvoorwaarden die in het verleden werden opgelegd bij de toegekende exploitatie- en
milieuvergunningen. In de laatste kolom staat aangeduid of het bedrijf voldoet aan deze bijzondere voorwaarde.
Tabel 1.3 Opgelegde bijzondere voorwaarden NV Cargill Gent
Datum
12/04/2007
Referentie
Omschrijving bijzondere voorwaarden
082/44021/438/
3/A/9
M.b.t. het lozen van het bedrijfsafvalwater
Voldaan?
a) In afwijking en/of ter aanvulling van de algemene en de sectorale milieuvoorwaarden mogen de volgende
OK, in 2013
emissiegrenswaarden niet worden overschreden:
waren er
BOD: 25 mg/l
COD: 125 mg/l
Nt: 25 mg/l en 7,5 kg N/dag
Pt: 2 mg/l
Sulfaten: 1.500 mg/l
Crt: 0,15 mg/l
Znt: 0,5 mg/l
Nit: 0,5 mg/l
Chloriden: 8.000 mg/l – 1.000 kg/dag
Geleidbaarheid: 15.000 µS/cm
Vanaf 1 jaar na datum van het definitief verkrijgen van de milieuvergunning geldt voor Nt 15 mg/l.
problemen met
b) De concentraties in het effluent van de niet-nominatief in de vergunning genoemde parameters welke zijn bedoeld in lijst
Znt zal een
2C, worden beperkt tot de concentraties opgenomen in het kwaliteitsobjectief van het ontvangend oppervlaktewater of bij
bijkomende
ontstentenis daarvan tot maximaal 10 maal de detectielimiet.
norm worden
c) Controle-inrichting : al het bedrijfsafvalwater dient afgevoerd te worden naar een controle-inrichting die alle waarborgen
aangevraagd
Nt, Znt en
sulfaten. De
overheid is op
de hoogte
gebracht en de
nodige
maatregelen zijn
ondernomen.
Voor sulfaten en
biedt om de kwaliteit en kwantiteit van het werkelijk geloosde afvalwater te controleren en inzonderheid toelaat gemakkelijk
monsters van het geloosde water te nemen; voormelde controle-inrichting dient te beantwoorden aan de in afdeling 4.2.5
van Vlarem II gegeven omschrijving en gestelde eisen; langs voormelde controle-inrichting mag geen normaal
huisafvalwater noch koelwater, noch regenwater afgevoerd worden.
d) Uit te voeren metingen : in functie van het toegelaten maximumdebiet dienen de metingen uitgevoerd zoals
NV Enviro+
mei 2014
21
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Datum
Referentie
NV Cargill Gent
Omschrijving bijzondere voorwaarden
Voldaan?
voorgeschreven in afdeling 4.2.5 van Vlarem II. De meetresultaten dienen ter inzage gehouden van de toezichthoudende
ambtenaar.
M.b.t. de lozing van het koelwater
a) Controle-inrichting
Al het koelwater moet afgevoerd worden naar één of meer controle-inrichtingen die alle waarborgen bieden om de kwaliteit
OK +
en kwantiteit van het werkelijk geloosde koelwater te controleren en inzonderheid toelaten om gemakkelijk monsters van
bijkomende
het geloosde water te nemen. Langs deze controle-inrichting(en) mag enkel koelwater afgevoerd worden.
bijzondere
b) Uit te voeren metingen
voorwaarde ivm
Alle meetresultaten dienen ter inzage gehouden van de inspecteurs van de Afdeling Milieu-inspectie van het Departement
meting
LNE
koelinrichting
c) In afwijking van artikel 4.2.4.1§1, 4° van Vlarem II mag bij een temperatuur van 25°C of meer of bij een koelwaterinname
inkomend water
met een temperatuur van 20°C of meer evenwel een overschrijding tot 35°C toegestaan, in zoverre hierdoor de
temperatuur, vermeld in de milieukwaliteitsnormen (momenteel 25°C + 3°C) voor het ontvangende oppervlaktewater, niet
wordt overschreden.
M.b.t. de opvang van hemelwater
Het hemelwater afkomstig van de daken of een deel van de daken van de nieuwbouw dient opgevangen te worden in een
wordt
of meerdere regenwatertanks met een gezamenlijke inhoud van minstens 30 m3. Het opgevangen hemelwater wordt
opgevangen,
maximaal aangewend en minstens gebruikt voor de toiletspoeling en/of andere laagwaardige toepassingen (reinigen
maar wordt niet
lokalen, reinigen voertuigen, …).
gebruikt.
M.b.t. de werktijden
In tegenstelling tot de mogelijke beperking van de exploitatie-uren in de sectorale voorwaarden mag de inrichting 24 uur op
OK
24 uur geëxploiteerd worden.
M.b.t. de brandveiligheid
Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijk brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met
OK
en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. In het bijzonder moeten de brandweervoorwaarden opgenomen in
het advies van 30 januari 2007, met referentie 20070030-01/DL nageleefd worden.
M.b.t. de luchtemissies
NV Enviro+
mei 2014
22
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Datum
Referentie
NV Cargill Gent
Omschrijving bijzondere voorwaarden
Voldaan?
- nabij de laadinrichtingen voor vrachtwagens en voor schepen en de transportbanden dienen alle maatregelen genomen
om stofhinder te voorkomen.
- voor de stoomketel van 20.000 liter met stookinstallatie van 10,2 MW gelden de volgende emissiegrenswaarden voor
stofdeeltjes:
Massastroom ≤ 500 g/uur; 50 mg/Nm
3
Massastroom > 500 g/uur: 25 mg/Nm
-
3
De stofemissie van de ultra-afdeling/promex 1 productie/provamix en promex 2 installaties mogen niet
3
-
de laatste
Emissiegrenswaarde stof mouwenfilters opgesteld in de reinigingsafdeling van de Promex 2-installatie:
medeling kleine
3
30 mg/Nm .
-
is geschrapt uit
meer bedragen dan 25 mg/Nm .
verandering
Emissiegrenswaarde stof cycloonafscheiding opgesteld in de ontpellingsafdeling van de Promex23
installatie: 50 mg/Nm zoals voorzien bij de algemene emissiegrenswaarden.
-
Zaaddroger 4.300 ton/dag.
Inzake de emissie van stof mag de emissiegrenswaarde bij een massastroom van meer dan 500 g/uur de
3
norm van 25 mg/Nm niet overschrijden.
M.b.t. fijn stof
De exploitant is verplicht alles in het werk te stellen om diffuse emissies van fijn stof tegen te gaan in fucntie van Bref voor
OK
op- en overslagbedrijven.
De exploitant is te allen tijde in staat aan de bevoegde instanties aan te tonen dat hij alle mogelijke maatregelen heeft
OK
genomen ter voorkoming van diffuse emissies.
Daartoe zal hij jaarlijks een rapport opmaken met opsomming van alle maatregelen die in het afgelopen jaar zijn
OK
opgenomen, alsmede de maatregelen die in de loop van het volgende jaar voorzien worden.
Het eerste rapport wordt opgemaakt tegen uiterlijk 31 december 2007.
OK
Het rapport wordt ook regelmatig bijgewerkt en aangevuld bij elke uitbreiding en bij elke verandering die van die aard is dat
het risico voor diffuse fijnstof-emissies gewijzigd wordt en wordt aangepast rekening houdende met evolutie van de
OK
techniek, de wetenschap en de opgedane ervaring.
Het rapport wordt jaarlijks overgemaakt aan de vergunningverlenende overheid, aan het Departement LNE afdelingen
NV Enviro+
mei 2014
23
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Datum
Referentie
NV Cargill Gent
Omschrijving bijzondere voorwaarden
Voldaan?
Milieuvergunningen Oost-Vlaanderen en Milieu-inspectie Oost-Vlaanderen, het College van Burgemeester en schepenen,
OK
de Vlaamse Milieumaatschappij en de Afdeling Toezicht en Volksgezondheid Oost-Vlaanderen.
M.b.t. milderende maatregelen
Alle voorgestelde milderende maatregelen uit het MER dienen strikt opgevolgd te worden.
OK
M.b.t. de bioveiligheid
Alle voorwaarden opgesteld door de ‘Sectie bioveiligheid en biotechnologie’ van het Wetenschappelijk Instituut voor de
NVT(bioveilighei
volksgezondheid dienen strikt opgevolgd te worden.
d is ten onrechte
M.b.t. de opslag en verwerking van afvalstoffen
opgenomen)
a) De constructie van de ruimten waar afvalstoffen tijdelijk zijn opgestapeld is zodanig dat accidenteel uit bepaalde
OK
recipiënten ontsnappende vloeistoffen, morsvloeistoffen en uitlogingen op een bevloering terechtkomen, die voorzien is van
opvanggoten en vervolgens naar één of meerdere opvangputten kunnen geleid worden.
OK
b) Het is verboden afvalstoffen in brand te steken of te verwijderen door lozing.
OK
c) Het is verboden zich van afvalstoffen te ontdoen anders dan voor afvoer naar erkende resp. vergunde ophalers en
verwerkers van afvalstoffen.
M.b.t. externe veiligheid
OK
Het bedrijf houdt een inventaris bij van de opslag van “Seveso” gevaarlijke stoffen, om te vermijden dat het bedrijf een
“lage-drempel-Seveso-inrichting” wordt, zonder dat hiervoor de vereiste milieuvergunning is verkregen.
19/06/2008
082/44021/438/
3/A/10
De algemene, sectorale en bijzondere milieuvoorwaarden opgenomen in de vorige vergunningen blijven, voor zover niet in
tegenspraak met de onderstaande voorwaarden, volledig en onverkort gelden voor de totaliteit van de inrichting.
M.b.t. de brandveiligheid
Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijke brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met
OK
en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. In het bijzonder moeten de brandweervoorwaarden opgenomen in
het advies van 21 maart 2008, met referentie 20080801-01/DL nageleefd worden.
M.b.t. de BKG-inrichting
Voor de nieuwe installatie van 34 MW vergund onder rubriek 43.4 dient een goedgekeurd monitoringsprotocol bekomen te
OK
worden vooraleer de installatie in gebruik wordt genomen. Een kopij van dit goedgekeurd protocol wordt onverwijld
overgemaakt aan de vergunningverlenende overheid en aan de Afdeling Milieu-inspectie van de LNE.
NV Enviro+
mei 2014
24
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Datum
Referentie
Omschrijving bijzondere voorwaarden
17/09/2009
M03/44021/438/
3/M/8
-
27/01/2011
M03/44021/438/
3/A/11
Brandveiligheid
NV Cargill Gent
Voldaan?
Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijk brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met
OK
en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. De brandweer dient op de hoogte gebracht van de geplande en
vergunde uitbreidingen.
De bijzondere milieuvoorwaarde 26 a) van het besluit van de deputatie van 12/04/2007 wordt aangevuld met het volgende:
OK
“De kwantiteit van het geloosde koelwater mag gemeten worden via een geijkte debietmeter op het influent.”
19/09/2013
M03/44021/438/
3/M/9
Brandveiligheid
Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijk brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met
OK
en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. De brandweer dient op de hoogte gebracht van de geplande en
vergunde uitbreidingen.
02/04/2014
NV Enviro+
M03/44021/438/
3/M10
De bijzondere voorwaarden uit artikel 3 §3 nr 30 streepje 3,4 en van van het besluit wordt geschrapt
mei 2014
OK
25
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Stedenbouwkundige vergunningen
Een overzicht van de stedenbouwkundige vergunningen is opgenomen in Tabel 1.4 .
Tabel 1.4 Vergunningshistoriek (bouwvergunningen – planologische attesten) NV Cargill Gent (niet
limitatief)
Refrerentie
Litt. M-15-79
Datum
Inhoud
25-6-1979
Bouwen van een olieraffinaderij faze 1
Litt. M-42-79
27-5-1980
Bouwen van een olieraffinaderij faze 2
Litt. M-46-80
19-1-1981
Bouwen van een olieraffinaderij faze 3, faze 4 en faze 5
82.0324
9-8-1982
Uitbreiding met 4 zaadsilos
83.0320
9-6-1983
Bouwen van een magazijn
86.0612
5-6-1986
Uitbreiding van de werkplaats
86.1737
19-2-1987
Uitbreiding van voorbereiding
88.0325
26-5-1988
Verbouwing van het ultra gebouw
88.2124
23-2-1989
Aanbouw van het pallettenmagazijn (Deel 1)
89.1310
6-2-1990
Uitbereiding van het pallettenmagazijn (Deel 2) en ultrastockage
89.0615
3-4-1990
Bouwen van een afvalwaterzuiveringsstation
90.50208
16-4-1991
Uitbreiding extractiegebouw met oliefiltratie
94.90037
9-8-1994
Uitbreiding gebouw voorbereiding (Provatex) + bouw redlerbrug
94.90031
5-7-1994
Bouwen van provatexsilos (NIET UITGEVOERD)
95.90042
15-6-1995
Bouwen Mix en Bis silos
94.90068
23-11-1994
Bouwen uitbreiding ketelhuis
95.90107
18-1-1996
Bouwen nieuwe zaaddroger
97.90039
26-11-1997
Bouwen lecitinestockagemagazijn
99.50088
19-1-2000
Bouwen loodsen onderhoud
99.50259
5-1-2000
Oprichten van een kantoorgebouw
99/50259
20-2-2002
Oprichten van een prefabkantoor
2000/50014
17-8-2000
Bouwen nieuwe hexaantanks
2001/50034
5-7-2001
Bouwen pomplokaal voor sprinklerinstallatie
2001/50120
23-8-2001
Bouwen nieuwe DT desolventiser toaster
2002/50106
22-8-2002
Bouwen Daitomeenaardesilo
2003/50021
30-4-2003
Grondplaat sanitaire ruimte
2006/50138
23-11-2006
Bouwen bio-diesel productie-eenheid
2008/50040
4-4-2008
Bouwen van een ketelhuis en gasstation
2009/50063
8-5-2009
Bouwen opvangbekkens en dienstgebouwen
2009/50183
26-11-2009
2010/50208
6-9-2010
Bouwen biodiesel productie-eenheid (regularisatie)
2010/50209
6-9-2010
Bouwen /koeltoren, leidingbrug en lokaal waterbehandeling.
2012/50016
8-2-2012
Bouwen MCC lokaal reiniging
NV Enviro+
Bouwen tweelaags kantoorgebouw
mei 2014
26
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
1.2.3 Uitgevoerde milieu-studies
Milieueffectrapporten
In 2006 werd een project-MER opgemaakt in het kader van de milieuvergunningsaanvraag
omschakeling van de bestaande installatie en de uitbreiding met een semiraffinage
biodieselinstallatie. Het project van Cargill NV viel toen onder 3 rubrieken van bijlage II
B.Vl.R. dd. 10/12/2004, waardoor een project-MER moest worden opgesteld. Er werd geen
tot ontheffing ingediend.
voor de
en een
van het
verzoek
Andere (milieu)-studies
In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de al uitgevoerde of nog lopende (milieu-)studies.
Tabel 1.5 Overzicht van uitgevoerde of nog lopende (milieu-)studies bij NV Cargill Gent
Datum
Studie
17/06/2004
Oriënterend bodemonderzoek door Ecolas nv
10/07/2006
Oriënterend bodemonderzoek door Ecolas nv
Februari 2011
November 2012
Evaluatie van de geursituatie bij Cargill NV te Gent
(Odournet)
Olfactometrische en chemische analyses bij Cargill
NV ter evaluatie en/of selectie
luchtbehandelingssystemen (Odournet)
Controle werking wasser en aerox perserij (Odournet)
Januari 2013
Opvolging wasser perserij na aanpassing waswater
April 2011
(Olfascan)
Maart 2013
Test optimalisatie scrubber perserij (Olfascan)
Juni 2013
Doormeting bioscrubber en deelstromen perserij
(Olfascan)
Modellering verschillende scenario’s voor Cargill Gent
op basis van olfactometrische metingen (Olfascan)
Oktober 2013
Jaarlijks werden eveneens stofrapporten opgemaakt.
NV Enviro+
mei 2014
27
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
2. Ruimtelijke, juridische en beleidsmatige situering van
het project
2.1 Ruimtelijke situering
2.1.1 Algemene situering met toegangswegen en afstand tot gewest-/landsgrens
NV Cargill Gent is gelegen aan de Moervaartkaai 1 in Desteldonk, deelgemeente van Gent
(Lambertcoördinaten x = 109.510 m, y = 203.351 m), op ca. 7,5 km van de Nederlandse grens.
Actueel is het bedrijf gelegen op de percelen kadastraal bekend onder Gent Afdeling 13, Sectie R,
perceelnummer 19k. Een kopie van het kadasterplan wordt bijgevoegd in Figuur 1.
In Figuur 3-5 in bijlage 1 is het projectgebied gesitueerd op stratenplan, orthofoto en topografische
kaart.
Het bedrijfsterrein van NV Cargill Gent is gelegen tussen 3 straten, namelijk ten noorden Oudetragel,
ten oosten Pleitstraat en ten zuiden Moervaartkaai. Het bedrijf is bovendien gelegen tussen 3
waterlopen zijnde ten noorden het Rodenhuizedok, ten zuiden de Moervaart en ten westen het
Zeekanaal Gent-Terneuzen.
In de directe omgeving van het bedrijf zijn quasi alle percelen bebouwd met bedrijven. In de
aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De dichtstbijzijnde woningen bevinden zich in
Doornzele Dries (ca. 800 m ten noordwesten) en de dorpskernen van Mendonk (2 km ten
noordoosten), Sint-Kruis-Winkel (2,5 km ten noordoosten) en Desteldonk (2 km ten zuiden).
NV Cargill Gent is gelegen aan de Moervaartkaai in de Gentse Kanaalzone. Alle vrachtwagens
hebben toegang tot het terrein via de ingang aan de voorzijde van het terrein langs de Moervaartkaai.
Ten oosten van de site loopt de R4 (John F. Kennedylaan) tussen Gent en Zelzate. Door zijn ligging
langs deze R4 is het bedrijf via deze weg makkelijk bereikbaar per vrachtwagen. De R4 (John F.
Kennedylaan) heeft enerzijds een vlotte verbinding naar de E34 en anderzijds naar de E17 via de
Dwight Eisenhowerlaan (R4).
De belangrijkste transportroute voor aanvoer van grondstoffen en afvoer van eindproducten is echter
per schip door zijn ligging aan het Kanaal Gent-Terneuzen in de Gentse Haven. Bovendien is er
mogelijkheid tot aanvoer en afvoer via het spoor.
2.1.2 Situering volgens bestemmingsplannen
Een uittreksel uit het gewestplan Gentse en Kanaalzone, goedgekeurd bij K.B. van 14/09/1977, met
de situering van NV Cargill Gent, wordt weergegeven in Figuur 2.
Het bedrijf is volgens het gewestplan gelegen in gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven
(paars ingekleurd).
De inrichting situeert zich tevens binnen de grenzen van het gewestelijk RUP ‘Afbakening
Zeehavengebied Gent’, goedgekeurd bij M.B. 15/07/2005. De inrichting is echter volgens het RUP
NV Enviro+
mei 2014
28
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
niet ingekleurd waardoor geen stedenbouwkundige voorschriften werden vastgelegd. De bestaande
bestemmings- en inrichtingsvoorschriften blijven onverminderd van toepassing.
Het aanliggende gebied rond het bedrijf is bestemd als industriegebied, tevens voor zeehaven- en
watergebonden bedrijven:




ten noorden bevindt zich tot ca. 5 km industriezone;
ten oosten van het bedrijf ligt industriegebied tot een afstand van ca. 500-800 m;
ten zuiden gaat het industriegebied tot op ca. 1,7 km;
ten westen van het bedrijf ligt industriezone tot een afstand van ca. 700 m (verder ten westen
loopt het Zeekanaal Gent-Terneuzen).
Ten zuiden van het bedrijfsterrein bevindt zich de Moervaart en ten noorden het Rodenhuizedok. Ten
noordoosten bevindt zich landschappelijk waardevol agrarisch gebied, waarvan een deel van het
agrarisch gebied bestemd is als reservegebied voor industriële uitbreiding.
Het dichtstbijzijnde woongebied (woonkern van Doornzele) situeert zich op ca. 900 m ten
noordwesten van het bedrijf. Dit woongebied wordt gescheiden van de industriezone door het
Zeekanaal Gent-Terneuzen. Dat kanaal bevindt zich op ca. 700 m ten westen van het bedrijf. Op ca.
4 km ten noorden en 4 km ten zuidwesten van het bedrijfsterrein liggen respectievelijk de woonzones
van Ertvelde en Evergem. Verder ten noordoosten en ten zuiden van het bedrijfsterrein bevinden zich
op ca. 2 km woonzones met landelijk karakter. Rond deze woonzones zijn groene bufferzones
voorzien.
Volgens het gewestplan situeert het dichtstbijzijnde natuurgebied zich op een 800-tal meter. Volgens
het RUP doet deze strook dienst als een zone voor permanente ecologische infrastructuur, meer
bepaald voor de aanleg, de ontwikkeling en het beheer van de waterloop. Langs de Moervaart, op 1,5
km ten oosten bevindt zich een tweede natuurgebied.
Op ca. 1,5 km van NV Cargill Gent ligt het parkgebied van Doornzele aan de overzijde van het
Zeekanaal, het parkgebied van Speurdonk ligt op ca. 2,5 km.
Op 5 km ten westen van het terrein wordt een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare
nutsvoorzieningen aangetroffen nl. het spaarbekken van Kluizen (De Watergroep).
Op 5 km ten noordoosten ligt een bosgebied en het recreatiegebied Provinciaal Domein Puyenbroek.
2.1.3 Situering t.o.v. waterlopen, overstromingsgebieden en waterwingebieden
NV Cargill Gent is gelegen aan de Moervaart. De Moervaart heeft een lengte van 22 km. Het
waterpeil wordt kunstmatig op peil gehouden door de open verbinding met het kanaal GentTerneuzen. De Moervaart wordt getypologeerd als type Grote rivier.
NV Cargill Gent is gelegen in het bekken Gentse kanalen en ligt volgens de watertoetskaart niet in
overstromingsgevoelig gebied (zie Figuur 6). Volgens de overstromingskaart (zie Figuur 7) is het
projectgebied deels van nature overstroombaar vanuit de waterloop. Ten oosten langs de Moervaart
bevindt zich een recent overstroomd gebied.
NV Enviro+
mei 2014
29
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De dichtste beschermingsgebieden voor grondwaterwinning zijn gelegen op 8 km ten noordoosten en
noordwesten van het projectgebied, nl. respectievelijk de beschermingszones Moerbeke-Wachtebeke
en Lembeke-Oosteeklo (zie figuur 9).
2.1.4 Situering t.o.v. woningen, bedrijven en kwetsbare functies
In de directe omgeving van het bedrijf overheerst de industrie van de Gentse Kanaalzone. Quasi alle
percelen zijn bebouwd met bedrijven. De dichtst gelegen bedrijven in de buurt van NV Cargill Gent
zijn opgelijst in onderstaande tabel.
Tabel 2.1Bedrijven in de buurt van NV Cargill Gent
Bedrijf
Adres
Activiteit
Dynea NV
Moervaartkaai 7
Producent van lijmen en harsen
9042 Gent
Govi NV
Oudetragel 1
Chemische nijverheid
9042 Gent
Bioro NV
Moervaartkaai 1
Productie van biodiesel en ruwe glycerine van
plantaardige oorsprong, alsook handel in grondstoffen
(trading)
9042 Gent
Euro-Silo NV
Pleitstraat
3
Kennedylaan 19
/
John
Opslag en overslag van granen en derivaten
9042 Gent
Oiltanking Ghent NV
Marlux Klaps Stradus
Moervaartkaai 12
9042 Gent
Opslag en overslag van chemicaliën, biofuels en
petroleum producten
Moervaartkaai 15
Producent van betonstraatstenen en betontuinklinkers
9042 Gent
Bio Base Europe Pilot Plant
Rodenhuizekaai 1
9042 Gent
Biogebaseerde economie (wetenschappelijke en
technische activiteiten)
Shanks Vlaanderen NV –
divisie Gent
John Kennedylaan 52
Afvalverwerking – recycleren van afval en grond
De Prins NV (De Wandel –
depot Gent)
John Kennedylaan
OVMB NV - Oostvlaams
Milieubeheer
John Kennedylaan 50
9042 Gent
9042 Gent
9042 Gent
Bouwgrondstoffenhandel en op- en overslag van
producten
Deponie (het bergen en de soldificatie van
bedrijfsafvalstoffen)
In de aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De dichtstbijzijnde woningen bevinden zich
in Doornzele (ca. 900 m ten noordwesten) en de dorpskernen van Mendonk (2 km ten noordoosten),
Sint-Kruis-Winkel (2,5 km ten noordoosten) en Desteldonk (2 km ten zuiden). Op ca. 4 km ten
noorden en 4 km ten zuidwesten van het bedrijfsterrein liggen respectievelijk de woonzones van
Ertvelde en Evergem. Rond deze woonzones zijn groene bufferzones voorzien.
De dichtstbijzijnde secundaire school, Sint-Franciscus Evergem, bevindt zich op ca. 2 kilometer ten
westen van het bedrijf. Op ca. 600 m ten zuidoosten ligt het Perspectief Provinciaal Centrum voor
Volwassenenonderwijs. De dichtstbijzijnde lagere school bevindt zich op 3 km ten noordoosten van
het bedrijf. Op een afstand van 4 km verspreid rond het bedrijf bevinden zich nog 5 andere lagere
scholen. Basisschool De Sprankel in Hijfte is de dichtstbijzijnde kleuterschool op ca. 3 km.
NV Enviro+
mei 2014
30
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De dichtstbijzijnde kinderopvang het Troetelhuis bevindt zich op ca. 2 km ten zuidoosten van NV
Cargill Gent. In die omgeving bevinden zich eveneens nog twee gezins- of buitenschoolse opvangen.
Het meest nabije algemene ziekenhuis is gelegen te Gent op ca. 10 kilometer. Psychiatrisch centrum
Sint-Jan-Baptist in Zelzate ligt op ongeveer 6 km van het bedrijf, de campus in Wachtebeke bevindt
zich op een 5-tal kilometer.
De ouderenvoorzieningen zijn gevestigd in de gemeenten Zaffelare, Lochristi, Oostakker, Ertvelde en
Evergem. Allen bevinden ze zich op meer dan 4 km afstand van het bedrijf.
2.1.5 Situering t.o.v. natuur
2.1.5.1
Speciale beschermingszones en VEN-gebieden (GEN en GENO-gebieden) (figuur9
In de omgeving van NV Cargill Gent bevinden zich geen speciale beschermingszones of VEN- en
IVON-gebieden. De dichtstbijzijnde beschermingszone en VEN-gebied bevindt zich al op een afstand
van 5,5 km.
2.1.5.2
Natuurgebieden volgens het gewestplan
Volgens het gewestplan bevinden zich ten (noord)oosten van het bedrijf twee kleine natuurgebieden
op respectievelijk ca. 800 en 1500 m afstand.
2.1.5.3
Natuurreservaten
Er bevinden zich geen natuurreservaten binnen een straal van 2 km.
2.1.5.4
Biologische waarderingskaart
Het bedrijven terrein wordt aangeduid als biologisch minderwaardevol. In het haventerrein zijn wel
eilandjes aanwezig van biologisch waardevolle tot zeer waardevolle gebieden.
Ten westen van het terrein is een strook aanwezig die waardevol tot zeer waardevol is; nl. ku
(ruderale vegetatie)
Ten noorden van het terrein is een minder waardevolle tot waardevolle zone aanwezig, nl. ui
(industriële bebouwing) en ku (ruderale vegetatie).
2.1.5.5
Vissen
In 2008 voerde het INBO visbestandopnames uit op het kanaal van Gent naar Terneuzen. Een
staalnameplaats situeerde zich ter hoogte aan de instroom van de Moervaart. Ter hoogte van dit
staalnamepunt werden baars, blankvoorn, bot, brasem, kolblei, paling en snoekbaars teruggevonden.
De soortendiversiteit en visdensiteiten op het kanaal liggen erg laag en de visstand is eenzijdig. Op
basis van de verkregen resultaten scoort het kanaal een ontoereikende kwaliteit.
In 2009 werd in de Moervaart ter hoogte aan de koeltoren van de Ebescentrale een
visbestandopname uitgevoerd. Baars, Blankvoorn, brasem, karper, kolblei en paling werden
teruggevonden. In 2003 werd ook snoekbaars teruggevonden. De Moervaart heeft een visbestand
met dominantie van vooral baars en in mindere mate ook blankvoorn. De Moervaart scoort een
ontoereikende kwaliteit.
NV Enviro+
mei 2014
31
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
2.1.6 Situering t.o.v. monumenten en landschappen
Figuur 8 in bijlage 1 (landschapsatlas) toont de kaart met het geïnventariseerd en/of beschermd
onroerend en landschappelijk erfgoed. In de nabije omgeving van NV Cargill Gent zijn er geen
beschermde stads- en dorpsgezichten. Het dichtstbijzijnde beschermde landschap en ankerplaats is
Doornzele Dries op ca. 1 km ten westen van het bedrijf (letter A op Figuur 8).
Inventaris bouwkundig erfgoed
Volgende items komen voor nabij het projectgebied (de letters verwijzen naar de plaats op Figuur 8):
B: Hollandstellung (niet vastgesteld bouwkundig geheel)
C: Manschappenbunkers (maken deel uit van de Hollandstellung)
D: Landhuis, oud hoevecomplex – Spanjeveerstraat 9
E: Kapel van de Heilige Bavo – Spanjeveerstraat
F: Hoeve ‘Rosengoed’ – Windgat 10, Lochristi (beschermd monument)
Ter hoogte van het beschermde landschap Doornzele Dries bevinden zich nog een aantal
bouwkundige relicten (hoeves, villa, boerenwoning…).
Het dichtstbijzijnde bouwkundig erfgoed in de omgeving van NV
manschappenbunker uit WO I op ca. 1 kilometer ten oosten van het bedrijf.
NV Enviro+
mei 2014
Cargill
Gent
is
de
32
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
2.2 Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden
De relevante juridische en beleidsmatige randvoorwaarden worden weergegeven in onderstaande
tabellen. Telkens wordt een omschrijving gegeven, wordt aangeduid wat de relatie is met het project
en in welk deel de randvoorwaarde in het MER aan bod komt.
NV Enviro+
mei 2014
33
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 2.2 Juridische randvoorwaarden, relevantie en relatie met MER
Juridische randvoorwaarden
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
Decreet inzake ruimtelijke ordening en
ruimtelijke planning + Vlaamse Codex
Ruimtelijke
Ordening
en
diverse
uitvoeringsbesluiten
Gewestplan Gentse en Kanaalzone (K.B.
14/09/1977 + wijzigingen)
Hierin wordt het beleid inzake stedenbouwkundige
vergunning en de organisatie van de ruimtelijke
ordening in Vlaanderen geregeld.
Zie 2.1
RUP’s:
- Gem. RUP’s
- PRUP’s
- GRUP’s
RUP’s veranderen vaak essentiële zaken aan het
gewestplan en dienen steeds geraadpleegd te
worden.
Er
dient
geen
stedenbouwkundige vergunning
te worden aangevraagd voor de
geplande uitbreiding.
De
bestemming
van
het
projectgebied
volgens
het
gewestplan
Gentse
en
Kanaalzone is weergegeven op
Figuur x. Het bedrijfsterrein is
volledig gelegen in gebied voor
zeehaven- en watergebonden
bedrijven (paars ingekleurd).
GRUP
‘Afbakening
Zeehavengebied
Gent’
(15/07/2005). Het projectgebied
is gelegen binnen de afbakening
van het Zeehavengebied Gent,
maar niet binnen een van de
tien deelgebieden waarbinnen
het
RUP
bestemmingswijzigingen
en
inrichtingsvoorschriften
voorschrijft. Verder voorziet dit
RUP in de inrichting van de R4oost en R4-west als primaire
wegen.
NV Enviro+
Het gewestplan duidt de (hoofd)bestemming(en) van
de gronden in een regio aan: uitgangspunt van de
gebruiksfuncties van de mens.
mei 2014
Zie 2.1.2
Zie 2.1.2
34
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Juridische randvoorwaarden
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
MER-decreet en -besluit
Dit decreet en het besluit bepalen of voor een project
een MER dient te worden opgemaakt.
Voor de uitbreiding van NV
Cargill te Gent dient een MER te
worden opgemaakt. Het project
valt onder rubriek 7a en rubriek
13 van bijlage II van het besluit.
De productiecapaciteit bedraagt
meer dan 60.000 ton/jaar.
Voor het project zal een
milieuvergunning
worden
aangevraagd.
Voor dit project zal aan de
voorwaarden van Vlarem II
moeten worden voldaan.
Zie Fout! Verwijzingsbron
niet gevonden.
Milieuvergunningendecreet
uitvoeringsbesluit VLAREM I
en
het
Het uitvoeringsbesluit VLAREM II
Speciale beschermingszones m.b.t. de
beheersing
van
luchtverontreiniging
(Vlarem II)
Richtlijn Industriële Emissies (IED)
(Europese Richtlijn 2010/75/EU van
24/11/10)
+
omzetting
in
Milieuvergunningendecreet en titel I en II
van het Vlarem en bijlagen
NV Enviro+
Dit regelt de milieuvergunning voor hinderlijke
inrichtingen in het Vlaamse Gewest.
Vlarem II regelt de milieuvoorwaarden voor
hinderlijke
inrichtingen:
bevat
o.a.
milieukwaliteitsnormen, algemene en sectorale
milieuvoorwaarden.
Art. 1.1.2 definieert beschermingszones en speciale
beschermingszones.
Een
speciale
beschermingszone is een zone waarin de te
verwachten toename van de verontreiniging ten
gevolge van stedelijke en industriële ontwikkeling
moet worden beperkt of voorkomen.
De richtlijn herschikt en herziet een aantal bestaande
richtlijnen, waaronder de vroegere IPPC-richtlijn.
Voor activiteiten opgenomen in bijlage I van de IEDrichtlijn, geldt dat emissiegrenswaarden (incl.
lozingsnormen) minstens i.o. dienen te zijn met deze
die haalbaar geacht worden mits toepassing van
BBT.
mei 2014
Zie 2.2.2
Zie 2.2.2
De zone Gent waarin het project
zich bevindt is een speciale
beschermingszone.
NV Cargill Gent betreft een
GPBV-inrichting : X-rubriek in
bijlage 1 van Vlarem I van
toepassing (productiecapaciteit
van meer dan 300 ton per dag
eindproducten)
waardoor
geïntegreerde
aanpak
van
milieuproblemen vereist is en de
Best Beschikbare Technieken
moeten getoetst worden.
Zie bijlage 9 BBT en BREF
35
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Juridische randvoorwaarden
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
EU-richtlijn 2008/50/EG betreffende de
luchtkwaliteit en schonere lucht voor
Europa (t.v.v. richtlijnen 96/62, 1999/30,
2000/69, 2002/3 en 2004/107) +
omzetting daarvan in Vlarem II van
1/06/1995 en vele wijzigingen
NEC-Richtlijn
(2001/81) en NEC
reductieprogramma
Vormt de basis voor een luchtkwaliteitsbeleid binnen
de Europese Unie met o.a. een globaal kader
waarmee EU luchtkwaliteit beoordeeld en beheerd
wordt,
vastleggen
van
alarmdrempels
en
grenswaarden, maatregelen voor verbeteren van de
luchtkwaliteit...
De NEC-richtlijn (NEC: National Emission Ceilings,
nationale emissieplafonds), impliceert het opnemen
van bindende emissieplafonds voor SO2, NOx, VOS
en NH3 in de verschillende lidstaten. In Vlaanderen
zijn deze plafonds opgenomen in Vlarem II
(emissiereductieprogramma’s, zie Vlarem II).
Regelt het gebruik en bezit van ozonafbrekende
stoffen en gefluoreerde broeikasgassen uit koel- en
luchtbehandelingsinstallaties.
De luchtemissie en metingen
voor het project dienen in
overeenstemming te zijn met de
richtlijn en de omzetting ervan in
Vlarem II.
Zie Lucht
Er zijn luchtemissies bij NV
Cargill.
Zie Lucht
Dit besluit heeft als doelstelling het omgevingslawaai
en de hieruit voortkomende geluidshinder en
schadelijke effecten te vermijden, te voorkomen of te
verminderen en een goede geluidskwaliteit te
bewaren.
Reglementering van het gebruik van grondwater, het
voorkomen en de vergoeding van schade en de
heffingen op de winning van grondwater.
Nagaan
van
verbodsbepalingen
in
de
waterwingebieden en beschermingszones type I, II
en III ter bescherming van de grondwaterlagen.
Het project omvat een aantal
geluid producerende activiteiten,
waarvan de impact dient te
worden onderzocht.
Zie geluid
Er wordt
gebruikt
Zie bodem
Europese verordening 2037/2000 dd.
19/06/00 inzake ozonafbrekende stoffen
en verordening 842/2006 dd. 17/05/06
inzake gefluoreerde broeikasgassen en
Vlarem II bijlage 5.16.5
Besluit van de Vlaamse Regering inzake
de evaluatie en de beheersing van het
omgevingslawaai (22/07/2005)
Grondwaterdecreet
opgenomen in Vlarem)
(sinds
1999
Beschermingszones
van
waterwingebieden (grondwaterwinningen
categorie C) (B.Vl.Reg. 27/03/85)
NV Enviro+
mei 2014
er
worden
koelmiddelen
gebruikt voor de airco’s. Deze
bevatten geen verboden te
gebruiken koelmiddelen.
geen
grondwater
De
twee
dichtstbijzijnde
beschermingsgebieden
voor
waterwinning zijn gelegen op ca.
8 km ten noordoosten en
noordwesten
van
het
projectgebied, nl. respectievelijk
-
Zie algemene delen
36
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Juridische randvoorwaarden
Bodemdecreet en VLAREBO
Kaderrichtlijn Water / Decreet Integraal
Waterbeleid en uitvoeringsbesluiten en
uitvoeringsbesluit inzake de watertoets
Wet
bescherming
oppervlaktewater
(waterkwaliteitsdoelstellingen
en
lozingsvoorwaarden
opgenomen
in
Vlarem II, afvalwaterheffing)
NV Enviro+
NV Cargill Gent
Omschrijving
Relatie met het project
Wettelijk
kader
voor
de
beperking
van
bodemverontreiniging,
de
verwijdering
van
bodemverontreiniging
en
de
regeling
voor
grondverzet.
Het doel van dit decreet is een integraal waterbeleid
dat gericht is op het gecoördineerd en geïntegreerd
ontwikkelen
beheren
en
herstellen
van
watersystemen, met het oog op het bereiken van
randvoorwaarden die nodig zijn voor het behoud van
dit watersysteem als dusdanig, en met het oog op het
multifunctioneel gebruik, waarbij de behoeften van de
huidige en komende generaties in rekening worden
gebracht. De analyse en evaluatie van het al dan niet
optreden van een schadelijk effect en de op te
leggen voorwaarden om dat effect te vermijden, te
beperken, te herstellen of te compenseren, gebeurt
in de ‘watertoets’. Art. 8 van het decreet bepaalt dat
een watertoets dient uitgevoerd te worden bij elke
vergunningsaanvraag, plan of programma en dat de
elementen voor het uitvoeren van de watertoets
dienen aangeleverd te worden in het MER.
Reglementering
van
de
handelingen
die
oppervlaktewaterverontreiniging
kunnen
veroorzaken.
mei 2014
de
beschermingszones
Moerbeke-Wachtebeke
en
Lembeke-Oosteeklo.
Er
zijn
Vlarebo-activiteiten
aanwezig op het terrein. Op het
terrein
zijn
reeds
bodemonderzoeken uitgevoerd.
In het bedrijf wordt water
gebruikt en afvalwater geloosd.
Door het project zal de
waterbalans gewijzigd worden.
De elementen nodig voor het
uitvoeren van de watertoets
dienen aangeleverd te worden
in het MER. Het bedrijfsterrein is
niet
gelegen
in
een
overstromingsgevoelig gebied.
De lozing van het afvalwater van
het project dient rekening te
houden
met
de
milieukwaliteitsdoelstelling van
de ontvangende waterloop, de
algemene
en
sectorale
lozingsvoorwaarden uit Vlarem
Referentie
Zie bodem en grondwater
Zie water
Zie water
37
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Juridische randvoorwaarden
NV Cargill Gent
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
II.
Bestemming
oppervlaktewater/milieukwaliteitsnormen
oppervlaktewater
Duidt de oppervlaktewateren aan bestemd voor
drinkwaterproductie,
zwemwater,
viswater
en
schelpdierwater. De milieukwaliteitsnormen voor de
verschillende bestemmingen zijn opgenomen in het
VLAREM.
Onbevaarbare waterlopen
De wet deelt de waterlopen in verschillende
categorieën in, met telkens opgave van de
beheerder.
Ministeriele omzendbrief betreffende de
verwerking van bedrijfsafvalwater via de
openbare zuiveringsinfrastructuur en de
uitvoeringsbesluiten
De vuilvrachten dienen te worden getoetst aan de
door de overheid vastgelegde grenswaarden en
inzake debieten om het bedrijfsafvalwater te kunnen
lozen op de openbare riolering.
B.Vl.Reg.
dd.
1/10/2004
inzake
hemelwatervoorzieningen
+
nieuwe
verordening B.Vl.Reg. dd. 5/07/2013
Bepaalt de verplichte hemelwatervoorzieningen bij
aanleggen of heraanleggen van verhardingen en
bouwen of verbouwen van gebouwen.
NV Enviro+
mei 2014
Het projectgebied is gelegen in
de Gentse Kanaalzone met
basiskwaliteit
als
kwaliteitsdoelstelling.
Kanaal
Gent-Terneuzen, Moervaart en
Rodenhuizedok
zijn
de
bevaarbare waterlopen in de
buurt van het project.
Het projectgebied is gelegen in
de nabijheid van het kanaal
Gent-Terneuzen, de Moervaart
en het Rodenhuizedok. Dit zijn
alle bevaarbare waterlopen.
Verder liggen in de buurt van het
bedrijf
ook
nog
twee
onbevaarbare waterlopen van
de
2 categorie.
Het bedrijfsafvalwater wordt
geloosd in de Moervaart
Zie water
In
het
kader
van
de
uitbreidingen zal bijkomende
verhardingen worden voorzien
Zie water
Zie water
Zie water
38
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Juridische randvoorwaarden
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
Wet van 3 juni 1957 betreffende de
Polders (B.S. 21/06/1957) en Wet van 5
juli 1956 betreffende de Wateringen (B.S.
05/08/1956), Koninklijk besluit van 20
januari 1958 van het politiereglement
betreffende polders en wateringen
Materialendecreet
en
het
uitvoeringsbesluit Vlarema (vervangt het
vroegere Afvalstoffendecreet en Vlarea)
Polders en wateringen zijn openbare besturen die
voor
een
bepaald
gebied
een
gunstige
Niet van toepassing.
-
Het Vlarema bundelt de uitvoeringsbesluiten bij het
Materialendecreet.
Vlarema
bevat
meer
gedetailleerde voorschriften over afvalstoffen,
grondstoffen, selectieve inzameling, vervoer, de
registerplicht
en
de
uitgebreide
producentenverantwoordelijkheid.
Het
Materialendecreet implementeert de Europese
kaderrichtlijn (EG) 2008/98 voor het beheer van
afvalstoffen in Vlaanderen en verankert het
duurzaam materialenbeheer. Het nieuwe decreet
vertrekt van de vaststelling dat een integrale kijk op
de materiaalketen nodig is om een blijvende
oplossing te vinden voor het afvalvraagstuk.
Besluit omvat de verplichtingen m.b.t. de ophaling en
verwerking van dierlijke bijproducten en afgeleiden.
Voor het project dient getoetst of
voldaan
wordt
aan
de
voorwaarden
van
het
materialendecreet
en
de
uitvoeringsbesluiten.
Zie andere aspecten
-
-
Decreet betreffende het natuurbehoud en
het natuurlijk milieu en bijhorende
uitvoeringsbesluiten
Hierbij
staan
een
planmatige
aanpak
(natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (stand still
principe
en
zorgplicht),
gebiedsgericht
en
soortengericht beleid centraal.
Het project in niet gelegen in
een VEN-gebied, IVON-gebied
of natuurreservaat (ten minste
op 5 km afstand).
Zie andere aspecten
VEN/IVON-gebieden
Het Vlaams Ecologisch netwerk en het Integraal
Verwevings-en Ondersteunend Netwerk is een
geheel van gebieden waarin een specifiek beleid
Het project ligt niet in een VENof IVON-gebied. Het meest
nabijgelegen VEN-gebied in de
Zie andere aspecten
Besluit
dierlijke
afgeleiden
NV Enviro+
bijproducten
en
waterhuishouding moeten creëren.
mei 2014
39
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Juridische randvoorwaarden
NV Cargill Gent
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
inzake natuurbehoud wordt gevoerd.
buurt van het bedrijf ligt al op
een afstand van ca. 5,5 km.
Er
worden
geen
kleine
landschapselementen gewijzigd
bij de uitvoering van het project.
Zie andere aspecten
Vegetatiebesluit
Bepaalt
de
meldingsplichtige
en
natuurvergunningsplichtige wijzigingen aan vegetatie
of kleine landschapselementen.
Bosdecreet
Regelt het behoud, bescherming, aanleg en beheer
van bossen. Het decreet stelt dat bossen buiten een
economische functie ook een sociale, educatieve,
scherm, ecologische en wetenschappelijke functie
hebben.
Regelt de bescherming, het behoud en de
instandhouding, het herstel en het beheer van het
archeologisch patrimonium. Via dit decreet wordt
o.m. de vondstmeldingsplicht en de zorgplicht van
archeologische vondsten geregeld.
Bepalen de afbakening en bescherming van de
beschermde
monumenten
en
stadsen
dorpsgezichten. Het landschappendecreet regelt de
bescherming
van
landschappen
en
de
instandhouding, het herstel en het beheer van de in
het
Vlaamse
Gewest
gelegen
beschermde
landschappen.
De inventaris bouwkundig erfgoed bevat gegevens
over de belangrijkste gebouwen, al dan niet
beschermd. Deze worden in hun context gesitueerd,
hun vroegere functie en evolutie wordt belicht en hun
architect of bouwjaar wordt geïdentificeerd.
Decreet
op
het
patrimonium (30/06/93)
archeologisch
Decreet
tot
bescherming
van
monumenten, stads- en dorpsgezichten
en het Landschappendecreet
Inventaris bouwkundig erfgoed
NV Enviro+
mei 2014
Zie andere aspecten
Archeologische toevalsvondsten
dienen binnen 3 dagen gemeld
te worden bij R.O. Vlaanderen,
entiteit Onroerend Erfgoed.
Zie andere aspecten
In de nabije omgeving van het
bedrijf zijn er geen beschermde
stads- en dorpsgezichten. Het
dichtstbijzijnde
beschermde
landschap en ankerplaats is
Doornzele Dries op ca. 1 km ten
westen van het bedrijf.
In de omgeving van het
projectgebied bevinden zich
enkele gebouwen die zijn
opgenomen in de inventaris. Het
dichtstbijzijnde
bouwkundig
erfgoed in de omgeving van NV
Cargill
Gent
is
de
manschappenbunker uit WO I
op ca. 1 kilometer ten oosten
Zie andere aspecten
Zie andere aspecten
40
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Juridische randvoorwaarden
NV Cargill Gent
Omschrijving
Relatie met het project
BBT en Bref’s
Geven op Vlaams en Europees niveau aan welke
best
beschikbare
technieken
(BBT)
vanuit
milieuoogpunt bestaan voor een aantal specifieke
productieprocessen.
Legionellabesluit
Regelgeving
omtrent
het
opmaak
van
beheersplannen en staalnames bij gebruikname van
koeltorens
NV Enviro+
mei 2014
van het bedrijf.
De technieken toegepast bij NV
Cargill Gent zullen worden
getoetst
aan
de
BREF
‘Voedings-,
Drankenen
Melksector’, ‘Storage’
Bij NV Cargill Gent zijn
koeltorens aanwezig
Referentie
Zie bijlage BREF
mens
41
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 2.3 Beleidsmatige randvoorwaarden, relevantie en relatie met MER
Beleidsmatige randvoorwaarden
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
Provinciaal Milieubeleidsnota OostVlaanderen
2010-2013
+
samenwerkingsovereenkomst voor
2008-2013
Dit
strategisch
plan
geeft
de
belangrijkste
beleidskeuzes voor het natuur- en milieubeleid voor de
periode 2010-2013 op provinciaal niveau.
Algemeen relevant in de provincie. Er
zijn geen specifieke doelstellingen voor
het projectgebied .
-
Gemeentelijk Milieubeleidsplan Gent
Milieujaarprogramma 2013
Het milieubeleidsplan heeft zijn focus op twee
beleidsprioriteiten nl. klimaatuitdagingen en beheersen
van milieurisico’s en milieuhinder
Het PRS werd goedgekeurd op 7 oktober 2004. Dit
plan bepaalt hoe de provincie er in de toekomst uit zal
zien en bakent hoofdruimtes en deelruimtes af. Het
zorgt voor evenwicht tussen verschillende functies.
Geeft de toekomstige visies i.v.m. de ruimtelijke
ontwikkeling op niveau van de stad/gemeente.
Algemeen relevant.
Zie algemene delen en
deel lucht
Algemeen relevant in de provincie. De
haven van Gent wordt ingedeeld in het
Oost-Vlaams kerngebied
Zie 2.1 en mensruimtelijke aspecten mobiliteit
Het gemeentelijk natuurontwikkelingsplan omschrijft
het beleid dat de gemeenten voor hun grondgebieden
voeren op het vlak van natuurbehoud. In het GNOP
worden
algemene
en
gebiedsgerichte
natuurdoelstellingen geformuleerd. Ook worden
prioriteiten opgesteld die genomen dienen te worden in
andere beleidsterreinen en is er aandacht besteed aan
de doorwerking van het natuurbeleid.
Het mobiliteitsplan bouwt een beleidsscenario op en
beschrijft de verschillende beleidsmaatregelen die op
korte en lange termijn zullen genomen worden.
Beschrijft de beleidsvisie op het integraal waterbeleid
voor het bekken van de Gentse Kanalen
Met de gewenste natuurstructuur zoals
beschreven in het GNOP dient
rekening te worden gehouden bij de
realisatie van dit project.
Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan
Oost-Vlaanderen
Gemeentelijk
Ruimtelijk
Structuurplan Gent (2003)
Gemeentelijk
natuurontwikkelingsplan (GNOP)
Gemeentelijk Mobiliteitsplan Gent
Bekkenbeheerplan van de Gentse
kanalen
NV Enviro+
mei 2014
Met de gewenste mobiliteit dient
rekening te worden gehouden bij de
realisatie van dit project.
In het deelbekken Moervaart zijn of
worden in de omgeving van het
projectgebied
volgende
acties
Zie 2.1 en mensruimtelijke aspecten mobiliteit
Zie andere aspecten
Zie
mens-ruimtelijke
aspecten - mobiliteit
Zie 2.1 en water
42
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Beleidsmatige randvoorwaarden
Zoneringsplan
Reductieprogramma
stoffen
Landschapsatlas
NV Enviro+
gevaarlijke
NV Cargill Gent
Omschrijving
Relatie met het project
Een zoneringsplan zegt heel concreet hoe het
huishoudelijk afvalwater in een bepaalde zone wordt
gezuiverd, door collectieve zuivering, via een
bestaande of nieuw aan te leggen riolering of door
individuele zuivering. Op een zoneringsplan zijn vier
zones terug te vinden:
het centrale gebied met een bestaande aansluiting
op een zuiveringsstation (oranje gearceerd);
het geoptimaliseerde buitengebied met recente
aansluiting op een zuiveringsstation (groen gearceerd);
het collectief te optimaliseren buitengebied, dit is de
zone waar de aansluiting nog zal worden gerealiseerd
(groen ingekleurd);
het individueel te optimaliseren buitengebied, waar
het afvalwater individueel zal moeten gezuiverd
worden
door
middel
van
een
individuele
behandelingsinstallatie (rood ingekleurd).
Het Reductieprogramma gevaarlijke stoffen kadert de
diverse elementen van het beleid inzake lozing van
gevaarlijke stoffen in het oppervlaktewater.
Deze atlas geeft aan waar tot op heden de historische
landschapsstructuur herkenbaar is (cf. deze gebieden
worden ankerplaatsen of relicten genoemd)
mei 2014
voorzien:
bestaande
vergunde
bebouwing
beschermen
tegen
wateroverlast
en
opmaken
meerjarenprogramma
voor
het
saneren
van
de
overblijvende
afvalwaterlozingen.
De inrichting is niet aangeduid en ligt
bijgevolg in een individueel te
optimaliseren buitengebied.
Er wordt afvalwater geloosd waarbij
toetsing aan de milieukwaliteitsnormen
van toepassing is.
In nabije omgeving bevinden zich geen
ankerplaatsen,
beschermde
landschappen
of
stadsen
dorpsgezichten.
Referentie
Zie 2.1
Zie water
Zie andere aspecten
43
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Beleidsmatige randvoorwaarden
Omschrijving
Relatie met het project
Referentie
Vlaams Klimaatbeleidsplan
2006-2012
Dit plan bevat Vlaamse doelstellingen en maatregelen
waarmee een wezenlijke bijdrage zal worden geleverd
aan de reductie van de emissie van broeikasgassen.
Bevat een aantal effect- en gebiedsgerichte
maatregelen. De 3 pijlers van MAP 3 (aanpak aan de
bron, oordeelkundige bemesting en vervoer en
verwerking van mest) blijven behouden, maar met
MAP 4 komen er nu meer controles en sancties bij
(handhavingssysteem)
alsook
andere
bemestingsnormen.
Uitwerking methodiek geurnormering.
Er wordt jaarlijks een monitoringsplan
opgemaakt.
Zie lucht
voor
Mestactieplan 4
Visiedocument ‘De weg naar een
duurzaam geurbeleid’
NV Enviro+
mei 2014
Niet van toepassing
Het project zal afgetoetst worden aan
de normeringsmethodiek voorgesteld
in dit document.
Zie lucht
44
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
2.3 Referentiesituatie
De referentiesituatie van het studiegebied bestaat uit de actuele toestand van het milieu, al dan niet
beïnvloed door de huidige activiteiten van NV Cargill te Gent.
Als referentiesituatie wordt de bestaande toestand genomen. Het referentiejaar is hier het laatste jaar
waarvoor de relevante informatie beschikbaar is, normaliter 2013. Indien dit niet het geval is, wordt dit
expliciet vermeld per discipline.
De meer gedetailleerde beschrijving van de referentietoestand van het project- en studiegebied is voor de
relevante disciplines opgenomen onder de respectievelijke discipline.
2.4 Mogelijke ontwikkelingsscenario’s
Bij de ontwikkelingsscenario’s wordt een onderscheid gemaakt tussen de autonome ontwikkeling m.n. de
evolutie die het studiegebied zal ondergaan zonder beïnvloeding van buitenaf en de door de mens
gestuurde ontwikkeling.
Bij de autonome ontwikkeling blijft dus de huidige situatie verder evolueren (verder zetten van het actueel
grondgebruik).
De door de mens gestuurde ontwikkelingsscenario’s steunen op beleidsmatige en juridische
randvoorwaarden die voor het projectgebied van toepassing zijn, zoals:
 realiseren van bestemmingen zoals voorzien in ruimtelijke uitvoeringsplannen;
 realiseren van de water- en luchtkwaliteitsdoelstellingen;
 uitvoeren van de Natuurontwikkelingsscenario’s. Hieronder vallen het GNOP, het decreet
betreffende het Natuurbehoud en het Natuurlijk milieu en zijn Besluiten, Regionale
Landschappen, …
 uitvoeren van de Beschermingsbesluiten monumenten en landschappen en de relictatlas.
Het MER zal per discipline aangeven onder welke voorwaarden het project kan uitgevoerd worden zodat
voldaan wordt aan de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden.
NV Enviro+
mei 2014
45
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
3. Beschrijving van Cargill NV te Gent
3.1 Opbouw van het projectgebied
Het projectgebied betreft het bedrijf zelf en aanhorigheden. De projectgrenzen vallen samen met de
grenzen van het bedrijfsterrein van Cargill NV. Er wordt rekening gehouden met het aan- en afrijden van
wagens, vrachtwagens en eventueel treinen en het aan- en afvaren van schepen.
Bijlage 2 bevat een overzichtsplan van NV in de huidige situatie, met aanduiding van de verschillende
activiteiten en afdelingen van het bedrijf (figuur 1 – bijlage 2). Het rioleringsplan kan eveneens in bijlage 2
worden teruggevonden.
3.2 Beschrijving van de huidige activiteiten en installaties
Cargill NV te Gent is een soja- en koolzaadverwerkend bedrijf. Het is momenteel vergund voor volgende
Vlarem-rubrieken:
- 45.16.2: Installaties voor het bewerken en verwerken voor de fabricage van levensmiddelen op
basis van plantaardige grondstoffen met een productiecapaciteit van meer dan 300 ton per dag
eindproducten, nl. 4.480 ton/dag.
- 45.17.1: Inrichtingen voor het vervaardigen van plantaardige oliën en vetten met een
productiecapaciteit van 60.000 ton of meer per jaar, nl. 850.000 ton/jaar (400.000 ton in de
crushafdeling – 450.000 ton in de semi-raffinage).
Het bedrijf beschikt daarvoor over een crush-installatie, waar alternerend sojabonen of koolzaad kunnen
gecrushed worden, een semi-raffinage en een biodieselinstallatie.
Hierna wordt een overzicht gegeven van de verschillende productiestappen binnen het bedrijf. De
processchema’s van de huidige situatie zijn weergegeven in bijlage 3.
In 2013 werd geen soja verwerkt. In 2013 werd 825.689 ton koolzaad verwerkt tot 347.100 ton olie.
NV Enviro+
mei 2014
46
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
3.2.1 Beschrijving productieproces
3.2.1.1
Voorbereiding
Lossen en opslag
Koolzaad komt vooral uit de EU en wordt meestal met schepen aangevoerd (kleinere lichters tot grote
kustvaarders).Koolzaad kan ook uit andere regio’s zoals Australië worden aangevoerd. Een kleine
hoeveelheid wordt per trein aangevoerd (voornamelijk regio Noord-Frankrijk) en per vrachtwagen
(België). Het naburige overslagbedrijf ESR (Eurosilo Rodenhuize Terminal ), verzorgt het lossen van de
goederen en overslag naar de 8 zaadsilo’s, grondstoffensilo’s van Cargill NV. De totale opslagcapaciteit
bedraagt 8 x 6.000 ton, in totaal 48.000 ton. De meerderheid van de silo’s zijn uitgerust met
temperatuurbewaking, voor een veilige opslag, het bewaken van de broei en de kwaliteit van het
koolzaad. Ter beheersing van de stofemissies zijn stoffilters aanwezig.
Onderstaande figuur geeft de procesvoering van het crushen van koolzaad weer.
Figuur 3.1 Procesvoering crush van koolzaad
Reiniging en droging.
Vanuit de voorraadsilo’s wordt het koolzaad via transportelementen aangevoerd naar de reiniging. Met
behulp van ziften worden de grove en fijne onreinheden verwijderd. De installatie is dezelfde voor soja,
aangepast naar het verschil in grootte van de korrel. De maatregelen ter beperking van stofemissies,
alsook het opvangen van de grove bestanddelen zijn volledig identiek voor een koolzaad- en sojacrush.
Het zaad komt voor in verschillende vochtgehaltes (6-10%) waarbij het ideale vochtgehalte voor
verwerking lager dan 8 % is. Zaad met te hoog vochtgehalte wordt voorgedroogd in de zaaddroger. Hier
wordt het zaad gedroogd met lucht, die opgewarmd wordt met aardgasbranders. Na het drogen wordt het
zaad terug afgekoeld voor opslag. Ter beperking van de stofemissies zijn alle apparaten aangesloten op
een centrale stofafzuiging met mouwenfilter. De grove bestanddelen worden ofwel opgevangen in
containers, en als graanafval afgevoerd naar een erkende verwerker, ofwel terug in het proces gebracht.
NV Enviro+
mei 2014
47
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Voorbereiding, pelinstallaties en persen.
Sojabonen
Vanuit de silo’s worden de bonen getransporteerd naar de verwerkingsbalans. Na weging worden ze
gebroken tot achtste stukjes in de riffelwalsen. Hierbij komt de pel rondom de boon los van de gebroken
bonenkern. In de ontpelling worden met behulp van zeven en afzuiging de pellen van de gebroken
kernen verwijderd. Deze pellen worden na vermaling gestockeerd in een pellensilo met een totale
stockagecapaciteit 500 ton. Hierna is er belading op vrachtwagen of schip voorzien.
In de conditioner worden de ontpelde, gebroken bonenkernen met stoom doorgewarmd tot 60°C. Daarna
worden deze stukjes boon in de gladwalsen geplet tot flakes. Hier worden de celwanden gebroken, zodat
later de olie kan geëxtraheerd worden. Daarna kan een deel van de vlokken door een expander geleid
worden die de vlokken tot brokken comprimeert om zo een optimale porositeit te bekomen alvorens het
geheel naar de extractie wordt geleid.
Ter voorkoming van stofemissies is alle procesapparatuur aangesloten op verschillende stofafzuigingen
voorzien van mouwenfilters. In de conditioner gebeurt deze afscheiding door een cycloon.
Koolzaad.
Het koolzaad wordt vanuit de dagsilo getransporteerd over een verwerkingsbalans. Na weging wordt het
zaad voorverwarmd in een pre-conditioner tot ongeveer 60°C. Deze pre-conditioner werkt enerzijds met
gerecupereerde restwarmte en anderzijds met stoom.
Vervolgens wordt het product getransporteerd naar de gladwalsen om alle zaadjes te pletten. In een
conditioner worden deze met stoom verder opgewarmd tot 100 à 105°C. Hierdoor wordt het materiaal
gedroogd tot een vochtgehalte van +- 4.5%. De ontstane dampen worden gecondenseerd en de warmte
wordt hier gerecupereerd.
Na opwarming worden de geplette zaden mechanisch geperst in 4 persen (wringers, expellers).
Ongeveer 2/3 van de beschikbare olie (+-40%) wordt op deze manier uit het koolzaad geperst. De koek
(cake), die op het einde de machine verlaat, bevat dan (relatief) nog ongeveer 18 à 20% olie en is klaar
voor verdere behandeling in het extractieproces. Olie uit de persen bevat nog veel onzuiverheden
(stukjes koolzaad). In een bezinkingstank worden de eerste grove onzuiverheden verwijderd. De
onzuiverheden gaan terug naar vooraan in het proces, terwijl de olie naar de decanters wordt geleid.
Deze horizontale centrifuges zuiveren de olie verder van fysische onzuiverheden.
Vanuit een kleine buffertank wordt de niet ontslijmde olie vervolgens verpompt naar een opslagtank na
de destillatie van de extractieafdeling. De geproduceerde olie wordt verder verwerkt in de semi-raffinageafdeling (zie verder).
De ontluchtingen van de schroefpersen, bezinkingstank en decanters zijn aangesloten op een centraal
luchtbehandelingsysteem. Daartoe worden ter beperking van stofemissies en geuremissies naar de
omgeving de dampen eerst geleid over een centrale wasser. Daarna worden de dampen door een
ionisator behandeld ten einde de geuremissie te beperken.
NV Enviro+
mei 2014
48
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
3.2.1.2
NV Cargill Gent
Extractie
Extractor
In de extractor wordt de koolzaadkoek (cake) op dezelfde manier behandeld als de flakes voor soja nl. de
koek wordt in tegenstroom gewassen met hexaan, een vetoplossend product, om de resterende olie op te
lossen. De verse koek wordt besproeid met het dikste olie/hexaan mengsel (miscella), en de koek op het
einde van de extractor wordt besproeid met verse hexaan. Aan de uitgang van de extractor bekomen we
enerzijds, ontvette koek met nog resthexaan, die naar de toaster gaat, en anderzijds olie met hexaan
(miscella) die naar de destillatie gaat.
Vaste schrootweg
De ontvette koek met hexaan komt terecht in de toaster van het “ Schumachertype. Dit is een verticaal
cilindrisch vat bestaande uit 5 kamers met 8 stoomverwarmingsbodems.
Hier ondergaat de cake een dubbele behandeling:
- hexaanverdamping (desolventisering)
- neutralisatie van het antitrypsine-enzyme (= urease, antinutritionele componenten)
De hexaanverdamping gebeurt zowel op directe als indirecte wijze.:
- Indirect: in de 4 bovenste kamers zal de hexaan verdampen door contact met het hete oppervlakte.
-
Directe verdamping gebeurt in de onderste kamers waar het materiaalbed veel hoger is.
In de laatste vier kamers van de toaster gaat men het antitrypsine-enzyme neutraliseren door het schroot
een welbepaalde tijd een hittebehandeling van 100°C te laten ondergaan. Na kalibratie in een
zeefschroef en hamermolens (in dienst bij sojaverwerking) wordt het meel getransporteerd naar de
droger/koeler (DOTA). Deze dient om het opgenomen vocht van het meel in de toaster te verdampen. In
de droogsecties wordt het vochtgehalte gereduceerd door het beluchten van het schroot met verwarmde
lucht . In de laatste sectie wordt het schroot met buitenlucht afgekoeld tot omgevingstemperatuur.
Ter voorkoming van stofemissies beschikt de schroot droger/koeler over cycloonafscheidingen.
Er zijn bovendien een aantal maatregelen genomen ter voorkoming van VOS emissies. De grote massa
van vrijgekomen hexaan- en stoomdampen wordt omwille van hun belangrijke warmte-inhoud
aangewend ter voorverwarming van de miscella in de distillatie. De niet gecondenseerde reststroom
wordt extra nabehandeld in oppervlaktecondensors met koelwater. Uiteindelijk worden alle condensaten
afgevoerd naar de hexaanwaterafscheider. Hier ontstaat door densiteitsscheiding een water- en
hexaanfase. Hexaan wordt opnieuw als solventmiddel aangewend in de extractor. De waterfase wordt na
opwarming en doorgang van de vettrap nabehandeld in een biologische waterzuivering en als industrieel
afvalwater geloosd. De uiteindelijke resthexaandampen worden afgevoerd naar het absorptie
desorptiesyteem voor nabehandeling.
In de bodem van de laatste kamer wordt stoom geïnjecteerd en deze stoom gaat in tegenstroom door het
materiaal van het laatst dek. Vervolgens gaan deze gassen ook in tegenstroom door het materiaal in de
andere dekken.
In deze laatste dekken blijft het materiaal dan ook langere tijd op hoge temperatuur (>100°C) waardoor
het ‘toasten’ bekomen wordt.
Droger koeler
Na kalibratie in een zeefschroef en hamermolens (in dienst bij sojaverwerking) wordt het warme vochtige
materiaal getransporteerd naar de droger/koeler. In de eerste twee secties wordt het vochtgehalte
gereduceerd met behulp van warme lucht. In de laatste sectie wordt het schroot gekoeld tot
omgevingstemperatuur met buitenlucht.
Ter voorkoming van stofemissies naar de omgeving zijn er cyclonen voorzien.
NV Enviro+
mei 2014
49
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Destillatie
De miscella wordt eerst gefilterd. Hier worden de resterende cakedeeltjes terug afgevoerd naar de
extractor. Om de hexaan uit de olie te verdampen wordt er gebruik gemaakt van een serieschakeling van
3 parallellgeschakelde hoofdverdampers, een naverdamper en een hoogvacuümkolom met stoominjectie
(stripper). Het finale eindproduct aan de uitgang van de distillatie is ruwe niet ontslijmde olie en wordt
gestockeerd in een tussentijdse opslagtank voor verdere verwerking naar de semiraffinage.
De destillatie werking berust steeds op dezelfde principes:
1. Het opwarmen van het oliehexaanmengsel tot een temperatuur hoger dan het kookpunt van hexaan.
Daartoe maakt men in de hoofdverdampers gebruik van de vrijgekomen toasterdampen en in de
naverdamper van een stoomvoorverwarmer.
2. Afzuigen van dampen door middel van vacuümstralers. Werken onder vacuüm zorgt voor
kookpuntsverlaging.
3. De afgezogen hexaan- en stoomdampen worden gevangen in een oppervlaktecondensor, gekoeld met
kanaalwater, Al het gecondenseerde hexaan, zowel van de toasterdampen als van de distillatie, wordt
verzameld in de hexaanwaterafscheider, vanwaar hij na densiteitsscheiding terug wordt toegevoerd
naar de extractor. Na de stripper is de olie volledig vrij van hexaan en wordt de olie ontslijmd (zie
semiraffinage).
Dit circuit is zowel voor koolzaadolie als voor sojaolie identiek. Specifiek voor koolzaad is wel bepaalde
apparatuur omgebouwd in roestvrij staal, daar het proces voor koolzaad corrosiever is.
Absorptie desorptiesysteem
Ter voorkoming van de VOS emissies naar de omgeving staat het ganse extractieproces onder lichte
onderdruk, die gegenereerd wordt door een ventilator. Deze zuigt alle niet condenseerbare dampen van
de toaster en extractor en apparatuur over twee absorptiekolommen teneinde hieruit alle hexaanresten te
verwijderen.Daartoe worden ze in de absorptiekolom gecondenseerd door een tegenstroomwassing met
gekoelde absorptieolie. Na opwarming komen ze terecht in een desorptiekolom. Hier worden ze onder
vacuüm afgezogen en na condensatie opnieuw afgevoerd naar de hexaanwaterafscheider en zo terug
opgenomen in het hexaancircuit. De absorptieolie wordt na uitkoken van de hexaan en koeling terug
hergebruikt.
Specifiek voor koolzaad is na de absorptie installatie een wastoren voor H 2S voorzien. Dit omdat
koolzaad meer complexe zwavelverbindingen bevat, die typisch H 2S als afbraakproduct hebben na de
absorptie.
Vermaling en schrootsilo’s
In het geval van sojaverwerking wordt het gedroogde meel naar de vermaling geleid. Daar wordt het
d.m.v. het gebruik van hamermolens en trommelzeven verder gereduceerd in deeltjesgrootte. Bij
koolzaadproductie hoeft de vermalingsafdeling in principe niet aangewend te worden, maar worden de
trommelzeven soms gebruikt voor commerciële doeleinden (= afscheiden van een fijnere meelfractie).
Talk wordt toegevoegd in het transport naar de silo’s als anti-cooking middel om verstopping tegen te
gaan in de hoge silo’s.
Het meel wordt vervolgens opgeslagen in één of meerdere van de silo’s van het schrootsilocomplex.
Hieruit worden verladingen per vrachtwagen en schip uitgevoerd. Tevens bestaat de mogelijkheid om met
een transportband rechtstreeks schroot te transporteren naar ERS ( Eurosilo Rodenhuizedok) voor
langere termijnopslag.
De processchema’s voor soja en koolzaad kunnen in bijlage 3 (figuur 1 en 2) worden teruggevonden.
NV Enviro+
mei 2014
50
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
3.2.1.3
NV Cargill Gent
Semiraffinage
De semiraffinage heeft tot hoofddoel de ruwe olie afkomstig van de crushing van Cargill en/of ingevoerde
met water ontslijmde olie (water-degumde olie) dusdanig te bewerken dat deze geschikt is om als
basisgrondstof te gebruiken voor de biodieselproductie. Op die manier kunnen de olieproducten
geproduceerd in de crushafdeling ter plaatse gebruikt worden als grondstof voor de semiraffinage.
Huidig semiraffinage proces bij
NV Cargill Gent
Figuur 3.2 Procesvoering semi-raffinage
In hoofdzaak dient de olie vrij te zijn van vrije vetzuren (ffa), lecithine (slijmen, gums) en vocht. In het
meest voorkomende geval draait de semiraffinage in lijn met de crush-afdeling, nl. de geproduceerde olie
wordt onmiddellijk verwerkt.
De processchema’s kunnen in bijlage 3 – figuur 3 worden teruggevonden.
Zuur ontslijmen.
In deze stap wordt de hoofdmoot van de fosfolipiden verwijderd. Na de destillatie (zie crushproductie soja
en koolzaad) is de olie hexaanvrij en wordt ze ofwel rechtsreeks ofwel uit de tussentijdse ruwe niet
ontslijmde opslagtank naar de zuurontslijming (acid degumming) gepompt. In deze stap wordt er eerst
zuur (fosforzuur) en demineralisatiewater aan de olie toegevoegd. Zuur wordt toegevoegd en intens
gemengd in een menger om niet hydrateerbare fosfolipiden wateroplosbaar te maken. Het water wordt
toegevoegd om de oorspronkelijk wateroplosbare fosfolipiden en de nieuw gevormde fosfolipiden met
elkaar te binden. In een verblijftank wordt de nodige tijd voor agglomeratie gegeven.
NV Enviro+
mei 2014
51
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De scheiding van olie en de wateropgeloste fosfolipiden (gums, slam) gebeurt in een centrifuge De
slijmstoffen kunnen in de crush afdeling (Toaster) op het schroot teruggevoerd worden.
In geval van productiestoringen in het verdere semiraffinageproces is de mogelijkheid voorzien om de
zuurontslijmde olie na droging en koeling te stockeren in een van de olieopslagtanks.
In geval van productiestoring in de crush afdeling is er mogelijkheid om ruwe ontslijmde olie uit de
opslagtanks aan te voeren naar de semiraffinage.
Chemisch neutraliseren
In deze stap worden alle restfosfolipiden en vrije vetzuren (ffa) verwijderd. In eerste instantie wordt
verdunde natriumhydroxide (NaOH) en demiwater aan de olie toegevoegd. Na toevoeging wordt deze
intens gemend in een menger. Hierdoor worden de vrije vetzuren omgevormd tot zepen (Soaps).
Vervolgens worden deze wateroplosbare zepen uit de olie verwijderd door middel van een centrifuge.
Tevens worden de restfosfolipiden met de zepen mee afgescheiden.
Na de eerste separatie bevat de olie nog te veel zepen. Demiwater (6 à 8%) wordt aan de olie
toegevoegd. Sporen van zeep in de olie worden geneutraliseerd door middel van toevoeging van een
kleine hoeveelheid fosforzuur om dan na menging vervolgens in een tweede centrifuge te worden
afgescheiden. Op deze manier wordt de olie ‘gewassen’ en daalt het zeepgehalte tot een aanvaardbaar
niveau. De waterige fase wordt vervolgens grotendeels gerecirculeerd.
Drogen en opslag
De olie wordt in een droger gesproeid op hoge temperatuur en hoog vacuüm, zodat het vocht uit de olie
verwijderd wordt. Na koeling met koelwater wordt de semigeraffineerde olie gestockeerd in de
productietanks, vanwaar zij na finale kwaliteitscontrole wordt overgepompt naar de externe opslagtanks
bij OTG (Oil Tanking Ghent).
Zeepsplitsing
De zepen (verzeepte vetzuren die gebruikt worden in de oleochemie en dierenvoeder) en het
geconcentreerde waswater van de chemische neutralisatie, worden in deze afdeling terug omgezet in
vetzuren door toevoeging van sterk zwavelzuur ( H2SO4).
In een reactor (Splitsingstank) wordt zwavelzuur bij de zepen gevoegd, hierdoor worden de vrije vetzuren
terug gevormd samen met water met zouten. In een decantatietank worden door gravitatie vetzuren en
water gescheiden. Mogelijk gevormde tussenlagen (emulsie) worden nogmaals bewerkt.
Vetzuren worden opgeslagen in tanks, van waaruit deze per vrachtwagen uitgeleverd worden. Water en
emulsie worden verder ingedampt teneinde een geconcentreerd eindproduct te bekomen dat kan
teruggevoerd worden, via een bezinkseltank, naar de Crushafdeling (Toaster). Het water wordt gebufferd
in een watertank, waarna het wordt herbruikt als recyclagewater in het proces. De warmte van het
verdampte water wordt uiteindelijk terug gerecupereerd.
Opslagtanks
Opslagtanks voor chemicaliën, hulpproducten en andere producten zijn voorzien in een vloeistofdichte,
gescheiden inkuiping met aangepaste beveiligde laad- en loszone.
Opslag van semigeraffineerde olie is voorzien in de bestaande tanks op de Oil Tanking locatie, die tevens
voor de ver- en belading van schepen instaan.
NV Enviro+
mei 2014
52
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
3.2.1.4
NV Cargill Gent
Biodieselplant
Aangezien voorliggende MER geen aanpassing vraagt voor de biodieselplant, wordt hieronder
enkel het productieproces in het algemeen besproken.
Ruwe olie afkomstig van de crushafdeling van Cargill NV wordt na voorbehandeling in de semiraffinage
tot semigeraffineerde olie gebruikt als basisgrondstof voor de biodieselinstallatie. Indien nodig kan ook
een kleiner gedeelte extern aangevoerde semigeraffineerde olie in de biodieselinstallatie verwerkt
worden.
3.2.1.5
Chemische reactie
De chemische reactie voor de productie van biodiesel is een verestering gebaseerd op de chemische
reactie van plantaardige olie (triglyceriden) met methanol (CH 3OH) onder invloed van een alkalische
katalysator natriummethylaat ( NaOCH3), waardoor methylesters en glycerine worden gevormd.
CH2-O-C(O)(CH2)n(C2H2)mCH3
CH-O-C(O)-(CH2)n(C2H2)mCH3
NaOCH3
+
3 CH3OH
CH2-O-C(O)-(CH2)n(C2H2)mCH3
Plantaardige olie (triglyceriden)
methanol
CH2-OH
CH-OH
+
3CH3-O-C(O)-(CH2)n(C2H2)mCH3
CH2-OH
Glycerine
methylester (biodiesel)
De reactie vindt plaats bij omgevingsdruk, met een lichte overdruk om binnendringen van zuurstof te
vermijden. De reactietemperatuur is lager dan 65°C.
De eindproducten van dit proces zijn naast biodiesel, ruwe glycerine en glycerine voor farmaceutische
toepassingen.
3.2.1.6
Principe
De verestering gebeurt in twee seriegeplaatste reactoren. Elke reactor is opgebouwd uit een meng- en
decantatie-eenheid. De verestering gebeurt in de mengfase, terwijl de bezinkingsfase toelaat om de
methylesters (vluchtige componenten) te scheiden van het glycerine water (bezinkbare componenten).
De tegenstroom waskolom voor de methylesters verwijdert bijproducten zodat na droging een
gebruiksklare biodiesel wordt geproduceerd.
In de methanol recovery kolom wordt het overschot aan methanol verwijderd. Dit resulteert in voldoende
zuivere methanol die terug in het proces kan worden gebracht als recirculatie-stroom.
Voor verdere zuivering van het glycerine water kunnen verschillende technieken nageschakeld worden
zoals chemische behandeling en verdamping zodat afleverbare ruwe glycerine wordt geproduceerd.
NV Enviro+
mei 2014
53
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Voor de biodieselinstallatie wordt het productieproces geschetst in onderstaande figuur.
Olie
Was
kolom
Herwinnen
Methanol
Glycerine
water
verdamping
Ruwe glycerine
Figuur 3.3 Schematische voorstelling van de biodieselinstallatie
3.2.1.7
Gedetailleerde procesbeschrijving
De procesbeschrijving kan opgesplitst worden in verschillende deelprocessen:
-
Transesterificatie
Zuiveren biodiesel
Methanolterugwinning
Glycerinewatervoorbehandeling en indamping
Gaswasser
Opslagvoorzieningen
De processchema’s voor de biodieselinstallatie zijn weergegeven in bijlage 3 – figuur 4.
Transesterificatie
Een mengsel van semi-geraffineerde plantaardige olie van de semi-raffinage (triglyceriden) met de
methanol (CH3OH) en een oplossing van 30% Natrium-methylaat (NaOCH3) in methanol wordt naar de
eerste reactor geleid. Na-methylaat treedt op als katalysator voor de reactie. Na doorlopen van de drie
reactiekamers van de eerste reactor wordt het mengsel in de eerste decantatie-eenheid gepompt.
Hierin ontstaan 2 fasen:
- Een lichte fase (ruwe methylesters)
- Een bezinkbare fase (vooral glycerine met sporen van methanol, katalysator, olie en esters)
Deze twee fasen worden gescheiden door middel van een geoptimaliseerde statische decantatie.
De methylesterfase wordt vervolgens naar de tweede reactor gepompt voor verdere omzetting. Daartoe
wordt opnieuw katalysator en methanol toegevoegd. Na doorstromen van de reactiekamers van de
tweede reactor is de olie bijna volledig omgezet naar methylesters. Het mengsel wordt naar de tweede
decantatie-eenheid gepompt.
Hierin ontstaan opnieuw 2 fasen :
NV Enviro+
mei 2014
54
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
-
NV Cargill Gent
Een lichte methylesterfase (methanol, glycerine, katalysator en kleine hoeveelheden andere lichte
componenten)
Een zware fase (glycerine en resten aan methanol en katalysator)
Zuiveren biodiesel
Vervolgens wordt verdund zoutzuur (HCl) toegevoegd aan de ruwe methylester om de gevormde zepen
te splitsen in vetzuren en om emulsies te breken. De lichtere methylesterfase wordt gescheiden van de
zwaardere zure fase. Voor de verdunning van het zoutzuur wordt recyclagewater van de glycerinewaterindamping gebruikt. Door de hoge verdunning komen geen relevante HCl-emissies vrij.
De overblijvende fase met methylesters wordt vervolgens gewassen met condensaat uit de glycerineindamping of met gedemineraliseerd water in een tegenstroom waskolom. Hierdoor ontstaat opnieuw een
scheiding tussen de lichtere methylesterfase en de zwaardere waterfase.
Tenslotte worden de methylesters gedroogd om waterresten te verwijderen. Dit gebeurt onder vacuüm in
3 stappen. Na stoomopwarming worden de methylesters in de droger gebracht. Door de
drukvermindering verdampt een groot deel van het water. Vervolgens wordt het product via een
warmtewisselaar naar de tweede droger geleid waar een gelijkaardig proces plaatsvindt.
Om aan de Europese normering te voldoen en de kwaliteit te verbeteren worden na het drogen van de
methylesters nog een aantal additieven toegevoegd (CFPP modifier, antioxidant en centane improver);
Hierna wordt biodiesel na koeling en filtratie opgeslagen in productietanks. Na een finale
kwaliteitscontrole wordt de biodiesel overgepompt naar de externe opslagtanks bij OTG. Van hieruit
worden afleveringen per schip, trein en vrachtwagen voorzien.
Alle glycerine/methanol-water fasen (decanters in de transesterificatie, waterfase droging en wassing van
de biodieselzuivering) worden voor verdere verwerking samengebracht in een verzameltank. Door
toevoeging van zoutzuur (HCl) zetten de gevormde zepen zich om naar vetzuren en worden de
aanwezige emulsies gebroken.
Methanolterugwinning
Dit aangezuurde glycerinewater wordt geleid in een rectificatiekolom. Door opwarming verdampt hieruit
de methanol. De vochtvrije zuivere methanol wordt na condensatie opnieuw gebruikt voor het
veresteringsproces.
Glycerinewater voorbehandeling en indamping
Het methanolvrije glycerinewatermengsel wordt verpompt naar een statische decanter.
Hierin worden er 2 fasen gevormd :
- Een lichte fase (vooral vetstoffen)
- Een bezinkbare fase (vooral glycerine water)
De lichte fase wordt gepompt naar een opslagtank voor vetzuren. Hieruit is er aflevering per vrachtwagen
voorzien. De bezinkbare fase wordt eerst geneutraliseerd met natriumhydroxide (NaOH).
De glycerine wordt tenslotte verder ingedampt in 3 stappen zodat glycerine met een eindconcentratie van
min. 80 % wordt bekomen. Het condensaat van de indamping wordt aangewend als waswater bij de
wassing van de methylesters ( zie zuiveren van biodiesel) .
Ruwe glycerine wordt verpompt naar de opslagtanks . Hieruit wordt er belading per vrachtwagen
voorzien.
Gaswasser
NV Enviro+
mei 2014
55
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De reacties worden uitgevoerd onder lichte overdruk (met stikstof) zodat geen lucht in het systeem kan
binnendringen. Alle toestellen, die met methanol in aanraking komen, ontluchten in een
gemeenschappelijke afgasleiding. Na doorgang van deze afgassen in een condensor worden deze
gecondenseerd en de afgassen met nog geringe methanol gehalten worden gewassen in een gaswasser.
De gereinigde lucht komt in de atmosfeer terecht. De afgasleidingen zijn voorzien van terugslagkleppen
om een gerichte stroming van de afgassen te bekomen.
Opslagtanks
Er zijn verschillende opslagtanks aanwezig zijn voor de opslag van grondstoffen, tussenproducten en
eindproducten.
De processchema’s kunnen in bijlage 3 – figuur 4 worden teruggevonden.
3.2.2 Productiecapaciteit
Momenteel is NV Cargill vergund voor de verwerking van sojabonen en koolzaad met een
productiecapaciteit van 850.000 ton zaad/bonen (400.000 ton ruwe olie geproduceerd in de crushafdeling
en 450.000 ton ruwe olie verwerkt (grotendeels geproduceerd op de site + aanvoer van zusterbedrijven)
in de semiraffinage). Er is eveneens een biodieselinstallatie aanwezig met een productiecapaciteit van
330.000 ton per jaar. Het vergunde grondstoffenverbruik bedraagt voor sojabonen gemiddeld 3.700
ton/dag (max. 4000 ton/dag) en voor koolzaad gemiddeld 2.400 ton/dag (max. 2800 ton/dag).
Indien de installatie gans het jaar sojabonen zou draaien dan ziet de balans van de grondstoffen en
eindproducten er als volgt uit.
Tabel 3.1 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten bij verwerking van uitsluitend sojabonen
Grondstof
Soja bonen
Eindproducten
Soja meel
Soja pellen
Soja olie
In ton/jaar
Gem 1.250.000
Max. 1.350.000
Gem.937.500
Max.1.012.500
Gem. 62.500
Max.67.500
Gem. 250.000
Max. 270.000
Verdere verwerking
mengvoeder
mengvoeder
(semi-) raffinage of
voeding/mengvoeder
Indien de installatie gans het jaar koolzaad zou draaien dan ziet de balans van de grondstoffen en
eindproducten er als volgt uit.
Tabel 3.2 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten bij verwerking van uitsluitend koolzaad
Grondstof
Koolzaad
Eindproducten
Koolzaad meel
Koolzaad
olie
NV Enviro+
In ton/jaar
Gem 800.000
Max. 950.000
Gem.460.000
Max.551.000
Gem. 340.000
Max. 399.000
mei 2014
Verdere verwerking
mengvoeder
(semi-) raffinage of
voeding/mengvoeder
56
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Bij Cargill NV wordt min. 330, max. 365 werkdagen per jaar geproduceerd. De verhouding van
verwerking van sojabonen of koolzaad is afhankelijk zijn van de vraag naar de verschillende producten en
de marktcondities.
In een draaischema, waarbij ongeveer 50% van de beschikbare tijd sojabonen en 50% van de tijd
koolzaad worden verwerkt, ontstaat een jaarlijks grondstoffenverbruik van gemiddeld ca. 625.000 ton
sojabonen en ca. 400.000 ton koolzaad (in totaal ca. 1.025.000 ton/jaar gemiddeld). Zie onderstaande
tabel.
Tabel 3.3 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten bij een 50/50 verdeling tussen sojabonen en
koolzaad
Grondstof
Eindproducten
Meel
Pellen
Olie
Gemiddelde waarde
Soja
625.000 ton/jaar
sojaschroot
468.750 ton /jaar
Soja pellen
31.250 ton/jaar
Soja olie
125.000 ton/jaar
Gemiddelde waarde
Koolzaad
400.000 ton/jaar
Koolzaad schroot
230.000 ton/jaar
-
Verdere verwerking
Koolzaadolie
170.000 ton/jaar
Semi-raffinage of
voeding/mengvoeder
mengvoeder
mengvoeder
Alle producten vallen onder de nationale wetgeving van diervoerders en zijn beschreven in de wetgeving
producten bestemd voor het voederen van dieren
Specifiek
- 2.07 kool en koolzaadmeel
- 2.15 sojaschroot, getoast
- 2.16 sojaschroot geschild, getoast
- 2.19 plantaardige olie
- 2.19 soja schillen
- 12.04 vetzuren
De productiecapaciteit in 2013 347.110 ton ruwe olie uit 825.689 ton koolzaad. Soja werd in 2013
niet verwerkt.
De semi-raffinage-eenheid heeft een capaciteit van max. 450.000 ton/j ruwe sojaolie of koolzaadolie,
zie Tabel 3.4 .
De ruwe olie is hoofdzakelijk afkomstig zijn van de crushproductie op de site en wordt indien nodig
aangevuld met ruwe olie van andere productielocaties. De verhouding koolzaadolie/sojaolie die zal
worden geraffineerd in de semi-raffinage is afhankelijk van de heersende marktcondities.
De ruwe olie kan bijna volledig (ca. 97-98 %) omgezet worden in semi-geraffineerde olie die geschikt is
als grondstof voor de biodieselinstallatie. Andere eindproducten zijn vetzuren en emulsies van vetten (ca.
2-3 %) die kunnen gebruikt worden in de mengvoederindustrie of voor technische toepassingen.
NV Enviro+
mei 2014
57
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 3.4 Huidige productiecapaciteit semi-raffinage afdeling
Gemiddeld huidig
Max huidig
Ruwe olie
(koolzaad/soja)
300.000 ton/j
450.000 ton/j
Semi geraffineerd
Vetzuren
Emulsie van vetten
292.000 ton/j
5.000 ton/j
3.000 ton/j
438.000 ton/j
7.500 ton/j
4.500 ton/j
Als vertrekpunt wordt voor de productie van biodiesel voorbehandelde olie van koolzaad, soja of
eventueel andere plantaardige oliën gebruikt. De biodieselplant heeft een capaciteit van 300.000 ton
biodiesel per jaar (max. 330.000 ton/jaar).
Naast 300.000 ton biodiesel zal per jaar tevens 35.200 ton ruwe glycerine (80%) en 1.800 ton vetten
ontstaan. Deze producten worden als volwaardige producten verkocht. Biodiesel wordt verhandeld
volgens specificatie EN14214. Glycerine wordt verkocht als grondstof voor verdere raffinage voor
bijvoorbeeld farmaceutische toepassingen.
Tabel 3.5 Huidige productiecapaciteit biodiesel afdeling
Biodiesel
Ruwe glycerine (80%)
Fatty matter
Gemiddeld huidig
300.000 ton/j
35.200 ton/j
1.800 ton/j
Gemiddeld max.
330.000 ton/j
39.000 ton/j
2.000 ton/j
3.2.3 Ondersteunende activiteiten en installaties
Ter ondersteuning van de productie zijn er bij Cargill NV momenteel ook nog volgende nevenactiviteiten.
Volgende afdelingen zijn in 2011 buiten gebruik gesteld en inmiddels afgebroken:
 Lecithine afdeling
 Provatex afdeling
 SPS afdeling
3.2.3.1
Waterzuivering
Wegens lozing op oppervlaktewater wordt alle huishoudelijk afvalwater in KWZI’s gezuiverd.
De bestaande waterzuivering werd in kader van voorgaande MER omgebouwd tot een MBR
(membraanbioreactor-systeem). Het grote verschil tussen een klassiek waterzuiveringsproces en een
MBR is het feit dat de bezinkingsfase wordt vervangen door een filtratie doorheen een membraan. Bij
Cargill wordt geopteerd voor ondergedompelde membranen. Het werkingsprincipe van de MBR is
weergegeven in onderstaande figuur.
De biologische processen in een membraanbioreactor komen in hoge mate overeen met die in een
actiefslibsysteem. In een membraanbioreactor wordt, in afwijking van een conventioneel
actiefslibsysteem, de slib/ water scheiding bewerkstelligd met behulp van membranen. Door drukval over
de membranen wordt het afvalwater gefilterd door de membranen. In de membraantank is een
beluchtingssysteem voorzien voor de beluchting van het compartiment en de reiniging van de
membranen. De ondergedompelde membranen werden geplaatst in het huidige unitank systeem.
NV Enviro+
mei 2014
58
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Grove delen, die het proces kunnen verstoren, worden vooraf afgevangen met roosters. Oliën en vetten
zullen worden verwijderd in de vetvang.
Ten opzichte van het conventionele actiefslibsysteem kunnen de volgende voordelen worden genoemd:
 Door de membranen is de scheiding tussen water en slib absoluut waardoor de verwijdering van
zwevende stoffen altijd is gegarandeerd en niet afhankelijk is van de slibkwaliteit;
 Door de hoge effluentkwaliteit is hergebruik van effluent een aantrekkelijk alternatief;
 Het systeem heeft een compacte bouwwijze. In de beluchtingstank kunnen veel hogere
slibgehaltes tot circa 20 g/l worden gehandhaafd (vergelijk met conventionele systemen max. 4-6
g/l), waardoor het benodigde volume beperkt is;
 MBR resulteert in een lage slibproductie. Doordat in de beluchtingstank hoge slibgehaltes kunnen
worden gehandhaafd, kan in een relatief klein volume een zeer lage slibbelasting het
ontwerpuitgangspunt zijn. Door deze lage slibbelasting vindt een hoge mate van slibmineralisatie
plaats (het slib "eet" zichzelf op), hetgeen leidt tot een lage slibproductie.
Door een hogere vuilvracht bij het verwerken van koolzaad werd in 2009 de beluchtingscapaciteit
3
uitgebreid met een extra bekken van 950 m , voorgeschakeld aan de aerobe MBR reactor van 525 m3.
De beluchting in dit bekken kan uitgeschakeld worden om te denitiriferen. In principe kan dit bekken
gebypast worden bij de verwerking van soja (nl. lagere vuilvracht). Gezien de zeer beperkte verwerking
van soja tijdens de voorbije jaren, werd deze bypass nog niet toegepast.
Er wordt geen regeneratiespoelwater meer geloosd. Het gedemineraliseerd water wordt extern
aangekocht, waardoor er geen spoelwater meer is van de anionen-kationenwisselaars. Het
processchema van de waterzuivering kan in bijlage 3 – figuur 6 worden teruggevonden.
Figuur 3.4 Werkingsprincipe membraanbioreactor
NV Enviro+
mei 2014
59
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
influent
900 m³
525 m³
slibretour bij bypass H2S reiniging
slibretour bij
denitrificatie
slibretour
H2S
removal
Figuur 3.5 Configuratie waterzuiveringsinstallatie NV Cargill Gent huidige situatie
3.2.3.2
Opslag hulpstoffen
De opslag van gassen in verplaatsbare recipiënten omvat acetyleen, propaan, argon, waterstof, helium
3
en zuurstof. Verder wordt eveneens N2 opgeslagen in een tank van 27,5 m . (de milieuvergunning
3
spreekt nog van 35 m ).
Als hulpstoffen voor het proces en de waterzuivering worden producten opgeslagen, ingedeeld als
toxische, corrosieve, irriterende, schadelijke en ontvlambare producten (P1, P2, P3 en P4) en een aantal
producten in kleine verpakkingen.
De grondstoffen en afgewerkte producten worden voornamelijk opgeslagen in silo’s.
De nodige voorzieningen zijn getroffen om bodem- en grondwaterverontreiniging te voorkomen.
Overvulbeveiliging, lekdetectie en inkuipingen zijn voorzien en worden onderworpen aan de periodieke
keuringen.
3.2.3.3
Stoom
Voor de productie van stoom zijn 2 ketels geinstalleerd die beide op aardgas functioneren. De grootste
ketel (“CMI”) kan tot 40 ton/uur stoom opwekken en wordt bedreven op 60 bar stoomdruk teneinde een
stoomturbine aan te drijven die tot 4 Mwel stroom kan opwekken. De stoomnetdruk bedraagt 6-7 bar(g).
Daarnaast is een lagedruk ketel geinstalleerd (“Loos”) die tot 12 ton/uur stoom kan opwekken bij een
stoomdruk van 6-7 bar(g).
Cargill Gent beschikt voor de levering van demineralisatiewater van de stoomketels over een directe
aansluiting met TMVW.
Het processchema voor het ketelhuis kan in bijlage 3 – figuur 5 worden teruggevonden.
3.2.3.4
Koeling
Opgepompt havenwater met een vergund debiet van max. 4.000 m³/uur wordt gebruikt om de bestaande
installaties indirect te koelen
NV Enviro+
mei 2014
60
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
3.3 Geplande situatie
Het overzichtsplan voor de toekomstige situatie met aanduiding van de wijzigingen is weergegeven in
bijlage 4. Hierin en in de onderstaande tekst worden alleen de veranderingen ten opzichte van de
referentiesituatie weergegeven.
3.3.1 Omschakeling crushafdeling
De bestaande crush installatie zal worden uitgebreid in de verwerkingscapaciteit van koolzaad. Hiervoor
zijn een aantal aanpassingen aan de installatie nodig. Deze worden hieronder beschreven. De
processchema’s voor de toekomstige situatie zijn gegeven in bijlage 5 voor koolzaad. Voor de verwerking
van sojabonen blijft de procesbeschrijving zoals weergegeven voor de referentiesituatie behouden (zie
paragraaf 3.2.1)
3.3.1.1
Voorbereiding
Lossen en opslag
Geen veranderingen in procesvoering.
Reiniging en droging.
Vanuit de voorraadsilo’s wordt het koolzaad via transportelementen aangevoerd naar de reiniging. Met
behulp van ziften worden de grove en fijne onreinheden verwijderd. De installatie werkt volgens het zelfde
principe als in de referentiesituatie, maar zal worden uitgebreid met 1 additionele zeef. De maatregelen
ter beperking van stofemissies, alsook het opvangen van de grove bestanddelen zijn onveranderd.
Voorbereiding en persen.
Na opwarming worden de geplette zaden mechanisch geperst in een aantal persen (wringers, expellers).
Ter uitbreiding van de capaciteit zullen naast de 4 bestaande, 2 additionele persen worden geplaatst. Olie
uit de persen bevat nog veel onzuiverheden (stukjes koolzaad). In een bezinkingstank worden de eerste
grove onzuiverheden verwijderd. De onzuiverheden gaan terug naar vooraan in het proces, terwijl de olie
naar de decanters wordt geleid. Deze horizontale centrifuges zuiveren de olie verder van fysische
onzuiverheden. De bestaande 2 decanters zullen worden uitgebreid met een derde machine.
De ontluchtingen van de schroefpersen, bezinkingstank en decanters zijn aangesloten op een centraal
luchtbehandelingsysteem. Daartoe worden ter beperking van stofemissies en geuremissies naar de
omgeving de dampen eerst geleid over een centrale wasser. In de huidige situatie worden de dampen
door een ionisator behandeld ten einde de geuremissie te beperken. Onderzoek heeft aangetoond dat de
geurreductie kan worden verbeterd met behulp van actieve kool. Teneinde de geuremissie verder te
reduceren zal daarom de ionisator worden vervangen door een bioscrubber danwel een actief koolfilter.
3.3.1.2
Extractie
Uit vooronderzoek is gebleken dat de extractie-afdeling niet verder uitgebreid kan worden binnen de
bestaande ruimte. Daarom zal deze afdeling geheel vernieuwd worden op een nieuwe locatie binnen het
bestaande terrein. Het werkingsprincipe blijft echter ongewijzigd.
Extractor
Geen veranderingen in procesvoering.
Vaste schrootweg
Geen veranderingen in procesvoering.
NV Enviro+
mei 2014
61
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Droger koeler
Vervolgens wordt het warme vochtige materiaal getransporteerd naar de droger/koeler. In de eerste
sectie wordt het vochtgehalte gereduceerd met behulp van warme lucht en in de laatste sectie wordt het
koolzaadschroot gekoeld tot omgevingstemperatuur met buitenlucht.
Ter voorkoming van stofemissies naar de omgeving zijn er cyclonen voorzien. Uit onderzoek in de
huidige situatie is gebleken dat de luchtstroom het geurprofiel niet beïnvloedt; bijgevolg wordt geen
geurreducerende techniek voorzien.
Destillatie
Geen veranderingen in procesvoering.
Absorptie desorptiesysteem
Geen veranderingen in procesvoering.
Aangezien koolzaad meer complexe zwavelverbindingen bevat die typisch H 2S als afbraakproduct
hebben na de absorptie, is er specifiek voor koolzaad na de reeds bestaande absorptie installatie een
gaswasser met actief slib voorzien ter reductie van geur.
Vermaling en schrootsilo’s
Geen veranderingen in procesvoering.
Opslag producten
3
De bestaande ondergrondse hexaantanks (3 x 85 m ) komen te vervallen en zullen vervangen worden
3
door nieuwe ondergrondse tanks (totaal 405 m ) op de locatie van het nieuwe extractie proces.
De processchema’s van de toekomstige situatie kunnen in bijlage 5 worden teruggevonden.
3.3.1.3
Andere productieafdelingen
Deze afdelingen worden niet gewijzigd in de toekomstige situatie.
3.3.2 Uitbreiding van de semi-raffinage
De semi-raffinage heeft tot hoofddoel de ruwe olie afkomstig van de crushing van Cargill en/of de
ingevoerde olie dusdanig te bewerken dat deze geschikt is om als basisgrondstof te gebruiken voor de
biodieselproductie en de foodgrade olieproductie. Op die manier kunnen de olieproducten, geproduceerd
in de crushafdeling, ter plaatse gebruikt worden als grondstof voor de semi-raffinage. Het processchema
blijft onveranderd; voor processchema’s zie derhalve paragraaf 5.2.1.
Zuur ontslijmen.
De scheiding van olie en de wateropgeloste fosfolipiden (gums, slam) gebeurt in een centrifuge, waarvan
de capaciteit zal worden uitgebreid.
Chemisch neutraliseren
In deze stap worden de wateroplosbare zepen uit de olie verwijderd door middel van een centrifuge,
waarvan de capaciteit zal worden uitgebreid.
In een tweede centrifuge waarvan de capaciteit zal worden uitgebreid, wordt de olie ‘gewassen’ en daalt
het zeepgehalte tot een aanvaardbaar niveau.
NV Enviro+
mei 2014
62
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Drogen en opslag
Geen veranderingen in procesvoering.
Na koeling met koelwater wordt de semi-geraffineerde olie gestockeerd in de productietanks, vanwaar zij
na finale kwaliteitscontrole ofwel direct in het biodiesel proces en/of foodgrade raffinage proces wordt
gebruikt, danwel wordt overgepompt naar de externe opslagtanks bij OTG (Oil Tanking Ghent).
Zeepsplitsing
Geen veranderingen in procesvoering.
Opslagtanks
Een nieuw beladingsstation voor schepen in de Moervaart (beladen van foodgrade olie en ruwe olie,
alsmede lossen van ruwe olie) wordt voorzien.
3.3.3 Bestaande biodieselplant
Ruwe olie afkomstig van de crushafdeling van Cargill NV wordt na voorbehandeling in de semi-raffinage
tot semi-geraffineerde olie gebruikt als grondstof voor de biodieselinstallatie. Afhankelijk van de door de
klanten gewenste productspecificaties (sterk afhankelijk van winter/zomer seizoen) wordt tevens extern
aangevoerde plantaardige olie in de biodieselinstallatie verwerkt. In de huidige markt kan dit percentage
tot 50% oplopen.
Het biodiesel proces zal in dit project niet worden gewijzigd. Voor processchema’s zie derhalve bijlage 3.
3.3.4 Foodgrade olie-raffinage
Ruwe olie afkomstig van de crushafdeling van Cargill NV wordt na voorbehandeling in de semi-raffinage
tot semi-geraffineerde olie eveneens gebruikt als grondstof voor het foodgrade olie-raffinageproces. Hier
zal vooralsnog uitsluitend gebruikt gemaakt gaan worden van koolzaad olie als grondstof.
In dit proces worden in 2 stappen zowel kleur alsook smaak en geurcomponenten verwijderd uit de
koolzaad olie.
In het blekingsproces zullen kleurstoffen worden verwijderd en in het stomingsproces zullen de smaaken geurstoffen worden verwijderd. In Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. wordt het volledige proces
weergegeven. Bij NV Cargill wordt winterisatie niet toegepast (is processtap voor zonnebloem- en
maïsolie).
In bijlage 5 figuur 2 wordt het Processchema van de Foodgrade olie-raffinage weergegeven.
3.3.4.1
Blekingsproces
In het blekingsproces wordt de olie opgewarmd naar 90-100°C waarna er een geringe hoeveelheid
bleekaarde wordt gedoseerd (0,3-0,8 massaprocent). Vervolgens wordt de olie in een vat gepompt dat
onder vacuum staat. In deze zogenaamde bleker verblijft het mengsel ongeveer 30 minuten. De
ongewenste kleurcomponenten worden gedurende deze tijd geabsorbeerd door de bleekaarde.
Bleekaarde is een kleisoort met een zeer poreuze structuur en dus een groot inwendig oppervlak
waardoor het een goed adsorptiemiddel is. Bleekaarde wordt ingezet bij de raffinage en ontkleuring van
grondstoffen zoals plantaardige en dierlijke oliën in onder meer margarine, minerale oliën, paraffine, was
en dergelijke.
Na de bleker wordt de olie vermengd met bleekaarde door een verticaal platenfilter gepompt waarbij de
gebruikte bleekaarde op het filteroppervlak achterblijft. Na enige uren is het filter verzadigd en begint een
reinigingscyclus waarin het filter geleegd wordt, de achtergebleven gebruikte bleekaarde (“filterkoek”) met
lucht gedroogd wordt (teneinde de olieverliezen te minimeren) en vervolgens afgeworpen wordt in een
NV Enviro+
mei 2014
63
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
stortcontainer. Indien nodig kan aan de bleekaarde ook actief kool in poedervorm worden toegevoegd
teneinde andere ongewenste componenten te verwijderen; dit wordt bepaald aan de hand van analyses
die worden gedaan vóór het verwerken van het raapzaad in de crushfabriek. De verbruikte bleekaarde
heeft naast de verwijderde kleurcomponenten nog steeds een restoliegehalte van 25-30%, waardoor het
een interessante energiebron is voor bijvoorbeeld biogas installaties. De filterkoek wordt afgevoerd in
containers.
3.3.4.2
Stomingsproces (Desodorisatie)
Om de gebleekte olie voor menselijke consumptie geschikt te maken, dient de olie ontdaan te worden
van geur- en smaakstoffen. Dit gebeurt in het zogenaamde stomingsproces (“desodorisatie”); hier wordt
met behulp van hoge temperaturen, een zeer diep vacuum en injectie van stoom de partiële dampdruk
dusdanig verlaagd dat alle vluchtige componenten (geur en smaakstoffen) verdampen.
Om oxidatie te vermijden wordt de olie eerst bij 90-100°C onder een licht vacuüm gebracht zodat
eventueel ingesloten lucht kan ontsnappen. Daarna wordt de olie verder verhit met behulp van
warmtewisselaars (recuperatie met reeds gestoomde olie) en indirecte stoomverhitting tot 230-250°C. Dit
gebeurt binnen in de “Deodoriser”, welke onder een zeer diep vacuüm (2-5 mbar absoluut) staat.
Gedurende het verblijf in de Deodoriser worden behalve smaak- en geurstoffen ook andere vluchtige
componenten zoal vrije vetzuren, tocopherolen en eventueel aanwezige pesticiden verwijderd. Deze
componenten worden gecondenseerd en opgevangen in een separate tank en als bijproduct (destillaat)
verkocht. Aangezien dit destillaat mogelijkerwijze pesticiden kan bevatten wordt het uitsluitend verkocht
voor technische applicaties (niet naar food of feed markten).
Teneinde zo min mogelijk energie te verbruiken wisselt de olie na het stomen warmte uit met de ingaande
olie. Dit gebeurt gedeeltelijk in en gedeeltelijk buiten de de-odorizer.
Tot slot wordt de olie afgekoeld tot beneden de 40°C en wordt er, alvorens de olie te verpompen naar de
opslagtanks, een minimale hoeveelheid foodgrade citroenzuur toegevoegd teneinde de oxidatie stabiliteit
van de olie te garanderen.
3.3.4.3
Opslag en verlading
De olie uit de foodgrade raffinage wordt opgeslagen in RVS tanks welke voorzien zijn van een stikstof
atmosfeer teneinde oxidatie te vermijden. Deze tanks (5 x 1200 ton opslagcapaciteit) zullen worden
gebouwd in een nieuw te bouwen vloeistofdichte inkuiping. Van daaruit wordt de olie verpompt naar een
nieuw te bouwen gesloten 2-sporig verladingsstation voor het beladen van vrachtwagens danwel naar
een nieuw te bouwen verladingsstation voor schepen aan de Moervaartkaai.
3.3.5 Interactie tussen bestaande vestiging en foodgrade raffinage.
De ruwe olie die geproduceerd zal worden in de omgebouwde crushafdeling zal hoofdzakelijk verder
verwerkt worden in de semi-raffinage. Afhankelijk van vraag en aanbod kan een deel van de ruwe olie
worden afgevoerd naar de voedings- of voederindustrie (food resp. feed).
Na semi-raffinage van de ruwe olie wordt deze gebruikt als grondstof voor de biodieselinstallatie en de
foodgrade raffinage, danwel afgevoerd naar de biodiesel-, voedings- of voederindustrie.
De voorbehandelde olie, die dient als grondstof voor de productie van biodiesel en foodgrade olie, zal dus
voor een groot deel afkomstig zijn van de installatie van Cargill NV in Gent zelf. Een kleiner deel van de
input aan olie zal worden aangevoerd per schip.
In onderstaande figuur wordt bij wijze van voorbeeld de interactie gegeven tussen de verschillende
installaties indien 10% van de tijd sojabonen worden gecrushed en 90% van de tijd koolzaad. In de
NV Enviro+
mei 2014
64
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
praktijk zal de verhouding tussen de grondstoffen afhangen van de marktcondities. De vermelde cijfers
zijn gemiddelde waarden.
Omgebouwde crush
(ca. 1.385.000 ton
grondstoffen/j)
885.000
Afvoer ca.880.000
ton meel en ca.
5.000 ton pellen
25.000 Afvoer ca.25.00 ton
475.000
ruwe olie
125.000
Aanvoer ruwe olie
(ca. 125.000 ton/j)
Semi-raffinage (ca.
600.000 ton/j)
200.000
Aanvoer
voorbehandelde olie
(ca. 100.000 ton/j)
100.000
Afvoer Semigeraffineerde olie
(ca. 100.000 ton/j)
300.000
100.000 Biodiesel fabriek (ca.
300.000 ton/j)
300.000
Foodgrade raffinage
(ca. 300.000 ton/j)
300.000
Afvoer Biodiesel
(ca. 300.000 ton/j)
Afvoer Foodgrade
olie
(ca. 300.000 ton/j)
Figuur 3.6 Voorbeeld op jaarbasis voor 10/90 soja/raap (gemiddelde indicatieve hoeveelheden, in
werkelijkheid zullen de hoeveelheden variëren afhankelijk van de marktomstandigheden)
3.3.6 Productiecapaciteit
Na ombouwen van de installatie zal het mogelijk blijven om in de crushafdeling zowel sojabonen als
koolzaad te gebruiken als grondstof. Het grondstoffenverbruik bedraagt voor sojabonen gemiddeld 3.700
ton/dag (max. 4.000 ton/dag) en voor koolzaad gemiddeld 4.300 ton/dag (max. 4.500 ton/dag). Deze
grondstoffen zullen afwisselend worden gedraaid.
Indien de installatie gans het jaar sojabonen zou draaien dan ziet de balans van de grondstoffen en
eindproducten er volgens onderstaande tabel uit.
Tabel 3.6 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten bij verwerking van uitsluitend sojabonen
Grondstof
Soja bonen
Eindproducten
Soja meel
Soja pellen
NV Enviro+
In ton/jaar
Verdere verwerking
Gem 1.250.000
Max. 1.350.000
Gem.937.500
Max.1.012.500
Gem. 62.500
Max.67.500
-
mei 2014
mengvoeder
mengvoeder
65
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
Soja olie
NV Cargill Gent
Gem. 250.000
Max. 270.000
(semi-) raffinage of
voeding/mengvoeder
Indien de installatie het gehele jaar koolzaad zou draaien dan ziet de balans van de grondstoffen en
eindproducten er volgens Tabel 3.7 uit.
Tabel 3.7 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten bij verwerking van uitsluitend koolzaad
Grondstof
Koolzaad
Eindproducten
Koolzaad
meel
Koolzaad olie
In ton/jaar
Verdere verwerking
Gem 1.400.000
Max. 1.600.000
Gem.800.000
Max.910.000
Gem. 600.000
Max. 690.000
mengvoeder
(semi-) raffinage of
voeding/mengvoeder
Bij Cargill NV wordt min. 330, max. 365 werkdagen per jaar geproduceerd. De verhouding van
verwerking van sojabonen of koolzaad zal afhankelijk zijn van de vraag naar de verschillende producten
en de markt condities. Het meest waarschijnlijke scenario zal bestaan uit een draaischema waarbij
ongeveer 10% van de beschikbare tijd sojabonen en 90% van de tijd koolzaad zullen worden verwerkt.
Dit geeft dan een jaarlijks grondstoffenverbruik van gemiddeld ca. 125.000 ton sojabonen en
ca.1.260.000 ton koolzaad (in totaal ca. 1.385.000 ton/jaar gemiddeld). Zie Tabel 3.8 .
Tabel 3.8 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten bij een 10/90 verdeling tussen sojabonen en
koolzaad
Grondstof
Eindproducten
Meel
Pellen
Olie
3.3.6.1
Gemiddelde waarde
Gemiddelde waarde
Verdere verwerking
Soja
125.000 ton/jaar
Sojameel
93.750 ton /jaar
Soja pellen
6.250 ton/jaar
Soja olie
25.000 ton/jaar
Koolzaad
1.260.000 ton/jaar
Koolzaad meelt
718.200 ton/jaar
-
mengvoeder
Koolzaadolie
541.800 ton/jaar
semi-raffinage of
voeding/mengvoeder
mengvoeder
Nieuwe productiecapaciteit Semi-raffinage afdeling
De semi-raffinage-eenheid zal uitgebreid worden in capaciteit van max. 450.000 ton/j naar max. 760.000
ton/j ruwe sojaolie of koolzaadolie, zie Tabel 3.9. Deze uitbreiding is noodzakelijk om de nieuw te bouwen
foodgrade raffinaderij van grondstof te voorzien
De ruwe olie zal hoofdzakelijk afkomstig zijn van de crushproductie op de site en indien nodig aangevuld
met ruwe olie van andere productielocaties. De verhouding koolzaadolie/sojaolie die zal worden
geraffineerd in de semi-raffinage is afhankelijk van de heersende marktcondities.
De ruwe olie kan bijna volledig (ca. 97-98 %) omgezet worden in semi-geraffineerde olie die geschikt is
als grondstof voor de biodieselinstallatie en de foodgrade raffinaderij. Andere eindproducten zijn vetzuren
en emulsies van vetten (ca. 2-3 %) die kunnen gebruikt worden in de mengvoederindustrie of voor
technische toepassingen.
NV Enviro+
mei 2014
66
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 3.9 Nieuwe productiecapaciteit Semi-raffinage afdeling
Gemiddeld huidig
Max huidig
Gemiddeld nieuw
Max nieuw
Ruwe olie
(koolzaad/soja)
300.000 ton/j
450.000 ton/j
600.000 ton/j
760.000 ton/j
Semi
geraffineerd
292.000 ton/j
438.000 ton/j
584.000 ton/j
739.700 ton/j
Vetzuren
5.000 ton/j
7.500 ton/j
10.000 ton/j
12.700 ton/j
Emulsie van
vetten
3.000 ton/j
4.500 ton/j
6.000 ton/j
7.600 ton/j
3.3.6.1
Productiecapaciteit Biodiesel afdeling.
De biodieselplant heeft een capaciteit van max. 330.000 ton/jaar. Naast 330.000 ton biodiesel zal per jaar
tevens 39.000 ton ruwe glycerine (80% concentratie) en 2.000 ton vetten (“Fatty matter”) ontstaan. Deze
producten worden als volwaardige producten verkocht. Biodiesel wordt verhandeld volgens specificatie
EN14214. Glycerine wordt verkocht als grondstof voor verdere raffinage voor onder andere
farmaceutische toepassingen.
Tabel 3.10 Productiecapaciteit Biodiesel (ongewijzigd)
Gemiddeld
Maximaal
Semi geraffineerd raapen soja olie
200.000 ton/j
330.000 ton/j
Externe olie
100.000 ton/j
0 ton/j
Methanol
30.000 ton/j
33.000 ton/j
Biodiesel
300.000 ton/j
330.000 ton/j
Ruwe glycerine (80%)
35.200 ton/j
39.000 ton/j
Fatty matter
1.800 ton/j
2.000 ton/j
3.3.6.2
Productiecapaciteit foodgrade olie-raffinage
De foodgrade raffinaderij wordt ontworpen voor een maximale capaciteit van 1.200 ton/dag teneinde
pieken in de vraag te kunnen opvangen met een gemiddeld verwachte benodigde capaciteit van 1.000
ton/dag.
NV Enviro+
mei 2014
67
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De huidig verwachte vraag is 300.000 ton/j, welke mogelijk in de toekomst kan uitgroeien tot 330.000
ton/j.
Tabel 3.11 Productiecapaciteit foodgrade olie-raffinage
Gemiddeld
Maximaal
Semi geraffineerd
koolzaadolie
300.000 ton/j
330.000 ton/j
Foodgrade olie
298.500 ton/j
328.400 ton/j
Destillaat
500 ton/j
600 ton/j
Olie in filterkoek
900 ton/j
1.000 ton/j
3.3.7 Ondersteunende activiteiten en afdelingen
Ter ondersteuning van het productieproces zijn er bij Cargill NV ook nog een aantal andere
nevenafdelingen. Aangezien deze ook deel uitmaken van de vergunningsaanvraag worden deze hierna
kort samengevat.
3.3.7.1
Opslag producten
In bijlage 4 worden de nieuwe opslag locaties weergegeven. De daarin genoemde hexaanopslag op de
nieuwe locatie komt ter vervanging van de huidige opslag op de oude locatie. De locaties worden
weergegeven in figuur 3.
NV Enviro+
mei 2014
68
Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 3.12 Overzicht additionele productopslag in nieuw en bestaande tankenpark in de toekomstige situatie
IDENTIFICATIE
HOUDER
A) Foodgrade raffinage
TK XXXXX
TK XXXXX
TK XXXXX1-5
PRODUKTNAAM
Chemische eig.
Eigenschappen houder
Aantal Inhoud Totale
Vlampunt Klasse
Uitvoering Materiaal
houders in m³ inhoud
Bleekaarde (vaste stof)
nvt
Destillaat
180°C
Foodgrade olie
n-Hexaan
Inkuiping
Type
Inhoud
Overvulbeveiliging
1
100
100
Bovengronds
staal
Enkelwandig
ja
P4
1
30
30
Bovengronds
inox
Enkelwandig
40
ja
300°C
nvt
5
1500
1500
Bovengronds
inox
Enkelwandig
1700
ja
-22°C
P1
3
135
405
Ondergronds
staal
Dubbelwandig
Lek
beveiliging
ja
B) Extraction area
TK XXXXX1-3
NV Enviro+
mei 2014
69
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
3.3.7.2 Waterzuivering
Al het afvalwater van de omgeschakelde crushafdeling, de biodieselinstallatie en de semi-raffinage
zal worden behandeld in de biologische waterzuivering. Om de hogere debieten en vuilvrachten te
kunnen verwerken zal de bestaande waterzuivering, indien nodig, met membraanbioreactor worden
3
uitgerust met additionele membranen. Tevens zal een tweede beluchtingsbekken (1000 m ) worden
geïnstalleerd en een slibdecanter om het geproduceerde slib verder in te dikken. Er wordt eveneens
een H2S scrubber toegevoegd (en eventueel 1 in standby).
influent
900 m³
1000m³
beluchtingstank 3
MBR
525 m³
beluchtingstank 1
beluchtingstank 2
slibretour bij bypass H2S reiniging
slibretour over scrubber
slibretour bij
denitrificatie
H2S
removal
H2S
removal
Figuur 3.3.7 Configuratie waterzuiveringsinstallatie NV Cargill Gent toekomstige situatie
In Figuur 3 – bijlage 5 wordt het processchema voor de biologische waterzuivering in de toekomstige
situatie weergegeven.
3.3.7.3 Stoom
Voor de productie van stoom is één belangrijke wijzigingen te vermelden ten opzichte van de
referentiesituatie.
Teneinde aan de verhoogde stoom- en stroombehoefte te voldoen, zal de bestaande LD
loosketel vervallen en wordt een nieuwe LD ketel geïnstalleerd en één alternerend in back-up,
met productie van 35 ton/uur stoom en 30 ton/uur stoom.
In bijlage 5 – figuur 4 wordt het processchema voor het ketelhuis in de toekomstige situatie
weergegeven.
Als alternatief wordt het gebruik van de WKK bekeken.
3.3.7.4 Koeling
De huidige installatie wordt met behulp van havenwater met een momenteel vergunde debiet van
max. 4.000 m³/uur. Voor het additioneel benodigd koelvermogen zullen koeltorens worden
geïnstalleerd voor het koelen van het extractieproces en het foodgrade raffinage proces.
Er wordt dan ook geen vergroting van het koelwaterdebiet aangevraagd.
NV Enviro+
mei 2014
70
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
4. Alternatieven
4.1 Beschrijving van de in beschouwing te nemen alternatieven
Hier kan een onderscheid gemaakt worden tussen het nulalternatief, doelstellingsalternatieven,
locatie-alternatieven en uitvoeringsalternatieven.
4.1.1 Nulalternatief
Het nulalternatief is het niet realiseren van het project. Dit alternatief omvat het behoud van de
huidige, nu vergunde, situatie. Dit wordt hier beschreven onder de referentiesituatie.
Het nulalternatief wordt echter niet weerhouden als optie, gezien de uitvoering van het project echter
verantwoord is doordat er bijkomend productie zal worden voorzien.
4.1.2 Beleids- of doelstellingsalternatieven
Productie en/of distributie en/of administratie vallen onder de doelstellingsalternatieven.
Deze alternatieven zijn niet van toepassing op dit bedrijf, gelet op de aard van de inrichting. Het
bedrijf is bovendien gelegen in het Gentse havengebied, wat aangeeft dat het bedrijf en het beleid de
beoogde productie- en distributie-activiteiten op het terrein ondersteunen.
4.1.3 Locatie-alternatieven
Locatiealternatieven zijn locaties die aan bod komen indien er keuze is tussen meerdere mogelijke
projectgebieden of indien er alternatieve inplantingsplaatsen zijn binnen een projectgebied.
Het betreft hier een MER-rapport voor de verandering van een bestaand bedrijf dat volgens het
gewestplan Gentse en Kanaalzone gelegen is in een gebied voor zeehaven- en watergebonden
bedrijven, waarvoor specifieke stedenbouwkundige voorschriften van toepassing zijn.
In het voorgaande MER van 2006 werden in het kader van de hervergunning en uitbreiding deze
locatie-alternatieven reeds grondig bekeken. Aangezien het huidig project slechts een uitbreiding van
de productiecapaciteit betreft en deze uitbreidingen plaatsvinden op de huidig betrokken percelen,
kan redelijkerwijs ervan uitgegaan worden dat de ruimtelijke impact minimaal is.
4.1.4 Uitvoeringsalternatieven
Uitvoeringsalternatieven zijn bijvoorbeeld wijzigingen aan de manier waarop men werkt, bv. inzake
het productieproces of de manier van waterzuivering, …
Als alternatief wordt voorgesteld de installatie van een WKK i.p.v. de nieuwe LD ketel (en één in backup). De gasturbine zal een generator aandrijven met een elektrisch vermogen van 7,5 MWel en de
NV Enviro+
mei 2014
71
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
afgassen zullen in de bijstookketel tot maximaal 40 ton stoom gaan genereren. De locatie van de
WKK en emissiepunten kunnen in bijlage 4, 5 en 6 worden teruggevonden.
Het bedrijf volgt de BREF blijvend op. Als uitvoeringsalternatief kunnen hier worden beschouwd: de
milderende maatregelen die mogelijk naar aanleiding van de milieueffectbeoordeling worden
voorgesteld.
4.2 Best Beschikbare Technieken
Volgende BREF-studies zijn van toepassing bij NV Cargill:
BREF-studie ‘Reference document on Best Available Techniques in the food, drink and milk
industries’ (augustus 2006).
BREF-studie ‘emissions from Storage’
De aftoetsing kan in bijlage 9 worden teruggevonden.
NV Enviro+
mei 2014
72
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
5. Milieuaspecten en proces-gerelateerde aspecten
5.1 Waterhuishouding
5.1.1 Watergebruik en waterlozing referentiesituatie
Bij NV Cargill worden verschillende waterbronnen aangewend :

leidingwater: voor sanitair en productieproces

hemelwater: vervuild hemelwater wordt geloosd op de WZI

demiwater: voor stoomketels

water aanwezig in producten (vochtgehalte ongeveer 7,33%).

water aanwezig in chemicaliën

oppervlaktewater ter bevoorrading van het open koelwatersysteem
Er wordt geen grondwater aangewend.
De afvoer van het (bedrijfsmatig)(afval)water bestaat uit:

afvoer via producten

afvoer via waterzuiveringsinstallatie (bedrijfsmatig afvalwater)

afvoer van huishoudelijk afvalwater

afvoer van koelwater (inname als oppervlaktewater)
Het huidige rioleringsplan kan in bijlage 2 worden teruggevonden.
NV Enviro+
mei 2014
73
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Sanitair
Leidingwater
KWZI
Oppervlaktewater
Biodiesel ( vacuümsystemen )
Extractie (crush)
MBR
Oppervlaktewater
Semi-raffinage
Demi water afkomstig van TMVW
Stoomketels
Biodiesel
ketelhuis
Oppervlaktewater
Oppervlaktewater
Koeling
Crush afdeling
Semi raffinage
Biodiesel
Ketelhuis
Figuur 5.1 Waterschema NV Cargill Gent
NV Enviro+
mei 2014
74
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Bedrijfsmatig afvalwater
3
In de milieuvergunning van 2006 werd een lozingsdebiet van meer dan 300.000 m /jaar vergund.
Ondertussen zijn heel wat besparende maatregelen doorgevoerd zodat momenteel minder dan 1/3
van het bedrijfsmatig afvalwater wordt geloosd dan vergund.
Volgende lozingsdebieten worden teruggevonden sinds opstart na grote ombouw. De geloosde
debieten zijn een stuk lager dan de vroegere vermelde referentievolumes.
Tabel 5.1 Overzicht afvalwaterdebieten 2007-2013
Afvalwaterdebieten (m³)
Jaar
Conc.
Sulfaten
(mg/l)
SR start: juni
2008
BD start: april
2008
Productievolumes (ton)
VMM
IMJV
Koolzaad
Soja
Semi-raffinage
Biodiesel
2007
97.373
97.798
989.056
0
0
0
2008
60.578
60.578
234.241
109.042
146.507
86.178
2009
133.346
133.125
573.571
224.526
321.287
215.855
2010
435,41
125.645
125.658
725.709
100.522
388.732
230.801
2011
832,09
99.546
99.546
801.273
30.197
396.242
246.041
2012
1032,53
88.376
88.376
770.275
91.459
348.521
284.579
2013
1487,71
83.203
83.203
825.689
0
3150054
260.853
Er is een stijgende trend van concentraties aan sulfaten in het afvalwater waarneembaar. Dit is
enerzijds door de doorgevoerde waterbesparende maatregelen en anderzijds door de hogere
verwerking van koolzaad die een bron is aan H 2S vorming en bijgevolg aan sulfaat.
Volgende waterbesparende maatregelen werden doorgevoerd:

In 2009 werd overgeschakeld naar aankoop van gedemineraliseerd water. Dit zorgde voor
3
een reductie van 18.000 m .

Vanaf eind 2009 werd de housekeeping van de condensors verbeterd, naast het toepassen
3
van betere materialen van de condensors. Dit resulteerde in een reductie van ca. 5-10 m /uur
in de lozing van het bedrijfsmatig afvalwater na zuivering. Door het hoge gehalte aan
chlorides in het koelwater (nl. oppervlaktewater) ontstond corrosie aan verschillende
condensors van het hexaan recuperatieproces. Bijgevolg gaat het koelwater naar de gaskant
van de condensor lekken en wordt dit opgevangen in de SWS (Solvent Water Separator).
Hierdoor ontstaat een fysische scheiding tussen het water en de hexaan, het water wordt via
de waterkoker afgevoerd naar de skimput en verder naar de waterzuiveringsinstallatie.
3

December 2011: stopzetting van de proteïnefabriek, met als gevolg ca. 1 m /u minder
afvalwater.
o Vanaf 2013 werden heel wat proceswaterstromen hergebruikt:
o Hergebruik van het condensaat SWS. Vroeger werd het condensaat als afvalwater
verwerkt in de waterzuiveringsinstallatie. Sinds juni 2013 wordt het condensaat omgeleid
naar het condensaatvat om te hergebruiken als water. Dit heeft als voordeel dat er
minder afvalwater is (ongeveer 1,33 ton), meer condensaat naar de ontgasser waardoor
minder vers demiwater gaat naar de ontgasser (ongeveer 1,33 ton) en minder stoom
nodig in de ontgasser aangezien er warm water terug komt i.p.v. koud vers demiwater
o Concentraat dat gevormd wordt in de raffi na het indampen van het zeepwaswater wordt
verwerkt op de desolventiser toaster, zodat het AWS wordt ontlast.
o Verwijdering van waterringpomp in de raffinage
o Reductie waswater in de centrifuges van de semiraffinage. Door het waswater 2/3 te
hergebruiken in het proces kon de waswaterhoeveelheid worden gereduceerd tot 1/3,
NV Enviro+
mei 2014
75
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
o
NV Cargill Gent
zodat geen waswater moet worden ingedampt. Bij de indamping werd namelijk afvalwater
gemaakt.
Hergebruik van proceswater in de biodieselafdeling
3
NV Cargill is vergund voor het lozen van 3.510 m /jaar huishoudelijk afvalwater in de Moervaart.
Het huishoudelijk afvalwater wordt gezuiverd door 3 KWZI’s. In 2013 waren 107 werknemers actief op
de site.
Koelwater
Voor het extractieproces maakt men gebruik van hexaan als solventmiddel. Dit wordt continu
herwonnen. De hexaandampen, die ontstaan in de toaster en de destillatie worden na warmteuitwisseling gecondenseerd in wisselaars, welke worden gekoeld met oppervlaktewater. Hiervoor
beschikt men over een open koelwatersysteem op de Moervaart waarbij het opgepompte water enkel
thermisch wordt belast.
Het koelwater bij Cargill wordt niet behandeld met chemische producten. Het koelwater is wel
thermisch belast tot max. 25 °C of tot max. 35 °C bij een buitentemperatuur > 25 °C of bij een
koelwaterinname van > 20 °C, zoals bepaald in de MV dd. 2/09/2004.
Actueel zijn twee debietmeters geplaatst die het inkomende kanaalwater registreren. Teller 2 (T2)
registreert het inkomende kanaalwater nodig voor de koeling van de biodiesel en de semi-raffinage,
teller 1 (T1) registreert het inkomende kanaalwater dat als koelmiddel wordt gebruikt voor de
extractie. Bijgevolg betreft het hier een open circuit met de Moervaart en wordt het koelwater enkel
voor thermische doeleinden gebruikt, zonder dat er een wijziging is tussen het inkomende
kanaalwater en het uitgaande koelwater. Een schrapping van de bijzondere voorwaarde opgenomen
in de milieuvergunning van dd. 12/04/2007 werd verkregen in de milieuvergunning van 27/01/2011.
T2
Biodiesel
T1
Semi-raffinage
extractie
3
In 2013 werd in totaal 17.299.500 m oppervlaktewater opgenomen en geloosd.
Hemelwater wordt niet rechtsreeks ingezet als proceswater. Wel komt een deel van het hemelwater
terecht in de waterzuivering (verontreinigd hemelwater).
NV Enviro+
mei 2014
76
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
5.1.2 Toekomstige situatie
De waterzuiveringsinstallatie zal worden aangepast met :
- Additionele membranen,
- Extra beluchtingsbekken
- Slibdecanter ter vervanging van de huidige ontwateringstrommel
De aanpassingen kunnen in bijlage 5 worden teruggevonden en worden in deel 3.3.7.2 besproken.
Door de hogere verwerkingshoeveelheden zal het geloosde afvalwaterdebiet toenemen. Het
koelwaterverbruik en -lozing blijven onveranderd. Een bijkomende waterstroom zal afkomstig zijn van
de spui van de nieuwe koeltorens en van de nieuwe deodorisatie-unit.
Er zullen 14 personen bijkomend tewerkgesteld, maar er zijn geen bijkomende sanitaire installaties
nodig.
5.2 Bodem en grondwater
5.2.1 Referentiesituatie
Grondwater wordt niet aangewend in het productieproces. In het verleden werden een aantal
bodemonderzoeken uitgevoerd. De Vlarebo activiteiten die uitgevoerd worden op de site, worden
weergegeven in onderstaande tabel:
Tabel 5.2 Vlarebo-activiteiten bij NV Cargill Gent
rubriek
Omschrijving
3.6.3.2
Afvalwaterzuiveringsinstallaties
voor
de
behandeling
van
bedrijfsafvalwater met gevaarlijke stoffen van meer dan 50 m3/uur
De fabricage van organisch-chemische producten
Opslag van gevaarlijke producten voor oxiderende, schadelijke,
corrosieve en irriterende stoffen van meer dan 50.000 kg
Opslagplaatsen voor zeer licht ontvlambare en lichtontvlambare
vloeistoffen met zowel bovengrondse als ondergrondse opslag
Opslagplaatsen voor ontvlambare vloeistoffen met meer dan 100.000 liter
in bovengrondse houders
Opslag voor vloeistoffen met een ontvlammingspunt hoger dan 100°C bij
meer dan 5.000.000 liter bovengrondse opslag
Smederijen en inrichtingen voor het mechanisch behandelen van metalen
en het vervaardigen van voorwerpen uit metaal met een geïnstalleerde
totale drijfkracht van 5 tot 200 kW
Ontvetten van metalen of voorwerpen van metaal door oplosmiddelen met
een totaal inhoudsvermogen van 10 liter tot 10.000liter
Stookinstallaties met een nominaal thermisch vermogen van meer dan
5.000 kW
Verbrandingsinstallaties met een vermogen van meer dan 20 MW
Inrichtingen voor het vervaardigen van voedingsvetten van plantaardige of
dierlijke oorsprong met een vermogen van meer dan 1.000 kW
Inrichtingen voor het vervaardigen van plantaardige of dierlijke oliën en
vetten met een productiecapaciteit van 60.00 ton of meer per jaar
Extractie van plantaardige oliën en dierlijke vetten en raffinage van
plantaardige oliën met een jaarlijks oplosmiddelverbruik van meer dan 10
ton
7.11.1
17.3.3.3
17.3.4.2.a
17.3.5.3
17.3.7.3.b
29.5.2.1.a
29.5.7.1.a.1
43.1.3
43.4
45.3.3.a
45.17.1
59.16.1
NV Enviro+
mei 2014
Vlareboafdeling
B
B, S
B
B
A
A
O
O
A
A
A
O
A
77
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
O= Inrichting waarvoor conform het decreet van 27 oktober 2006 betreffende de bodemsanering en
bodembescherming (Bodemdecreet) en het besluit van de Vlaamse regering van 14 december 2007 betreffende
de bodemsanering en de bodembescherming (Vlarebo) een oriënterend onderzoek verplicht is bij overdracht,
onteigening, sluiting, faillissement en vereffening;
A= Inrichting waarvoor conform het bodemdecreet en het Vlarebo een oriënterend onderzoek verplicht is bij
overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 20 jaar;
B= Inrichting waarvoor conform het bodemdecreet en het Vlarebo een oriënterend onderzoek verplicht is bij
overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de 10 jaar;
De inrichting voor de productie van oliën vormt een intrinsiek risico m.b.t. het ontstaan van bodem- en
grondwaterverontreiniging, hetzij door de opslag van gevaarlijke stoffen en het gebruik van gevaarlijke
stoffen tijdens het productieproces.
In beide gevallen wordt het risico voorkomen doordat de opslag gebeurt in houders met inkuipingen,
lekdetectie en periodieke keuring. Ondergrondse houders zijn voorzien van kathodische bescherming.
Bijkomend wordt hemelwater dat mogelijks in contact komt met gevaarlijke stoffen afgeleid naar de
waterzuivering en bijkomend gezuiverd of zijn skimputs voorzien. In geval van calamiteiten wordt er
adequaat gehandeld zoals vastgesteld in verschillende procedures.
In het verleden werden verschillende bodemonderzoeken uitgevoerd.
5.2.2 Toekomstige situatie
In bijlage 5 – figuur 3 worden de nieuwe opslaglocaties weergegeven. Volgende bijkomende opslag
van gevaarlijke stoffen is van toepassing:
3
- Destilaat: 30 m
3
- Hexaan: 405 m in ondergrondse tanks (en verwijdering van bestaande ondergrondse
tanks)
- Ammoniak: 500 kg
De opslag is beschreven in tabel 4.12 – deel 3.3.7.
5.3 Lucht
Een overzicht van de huidige emissiepunten is weergegeven in bijlage 6 figuur 3 – 7. Een overzicht
van de toekomstige bronnen is weergegeven in bijlage 6 figuur 8-12.
Hexaan wordt gebruikt als solvent voor de extractie van zowel sojabonen als koolzaad. Echter bij
koolzaad is de emissie van hexaan inherent iets hoger dan bij soja. Bij soja wordt de solvent norm
van 0,8 kg/ton product gehanteerd (Bijlage 5.59.1 Vlarem II), terwijl dit 1 kg/ton is voor koolzaad of
zonnebloem. De bestaande installatie valt onder de toepassing van de solventrichtlijn (rubriek 59 van
bijlage I van Vlarem I). Bijgevolg wordt verwacht dat de hexaanemissies zullen toenemen. De huidige
emissiepunten en de bijkomende VOS emissiepunten zijn in bijlage 6 aangeduid.
Typisch bij de verwerking van koolzaad is het vrijkomen van een kleine hoeveelheid H 2S aan de
ontluchting van de extractie. Deze worden geoxideerd tot sulfaten door de toepassing van een
gaswasser.
Gezien de opslag, overleg en de behandeling van grondstoffen, dient het bedrijf jaarlijks een
stofrapport op te maken. In bijlage 6 zijn de huidige en nieuwe geleide emissiepunten van stof
aangeduid. De toetsing aan de BREF ‘Storage’ kan in bijlage 9 worden teruggevonden.
De verwerking van koolzaad heeft inherent een grotere geurbelasting door de aanwezigheid van
typische zwavelcomponenten in het koolzaad (o.a. glucosinolaten). Deze geurcomponenten komt vrij
vanaf het moment dat bewerkt (gekneusd) koolzaad verwarmd wordt. Zolang de zaden heel blijven,
NV Enviro+
mei 2014
78
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
treedt geen geuremissie op, waardoor de zaaddroger geen relevante geurbron vormt. De apparaten
waar verwarmd koolzaad in verwerkt wordt, worden geventileerd en de dampen worden in de meeste
gevallen gecondenseerd. Door de condensatie wordt niet alleen de geur gereduceerd, maar kan ook
tevens warmte gerecupereerd worden. Gezien de geurproblematiek in het verleden, werden reeds
verschillen geurreducerende maatregelen toegepast.
Bij de semiraffinage kan een lokale geuremissie afkomstig van de vetzuren worden geproduceerd.
Door wassing van beperkte luchtdebieten is de geurhinder van deze afdeling intrinsiek beperkt.
De biodieselinstallatie is weinig geurintensief aangezien de gebruikte en geproduceerde stoffen hoge
geurdrempels in combinatie met lage emissies.
Gezien het kritische karakter op dit vlak zal aan het aspect geur in het MER de nodige aandacht
worden besteed.
Volgende wijzigingen betreft luchtemissiepunten worden naar de toekomst verwacht:

Verwijdering LD ketel loos en vervanging door twee nieuwe LD ketels, waarvan één in backup (en als alternatief een WKK)

Verwijdering zeefschroef E68 (DT)

Verwijdering DOTA en wijziging in droger koeler (met 4 emissiepunten) (extractie)

Ontdubbeling preparatie gaswasser

Bijkomende bioscrubbers bij het absorptiesysteem. Ongeacht voorliggend project zal een
bijkomende bioscrubber worden gerealiseerd. Omwille van de uitbreidingen zal een
bijkomende bioscrubber worden gerealiseerd (dus in totaal 2 bijkomende emissiepunten)

Bijkomende HD-ketel deodorizer
De
huidige
toegepaste
luchtzuiveringstechnieken
en
de
toekomstige
toegepaste
luchtzuiveringstechnieken kunnen in bijlage 7 worden teruggevonden en in onderstaande tabel.
Tabel 5.3 Overzicht toe te passen luchtzuiveringstechnieken
Huidig
Gepland voor
Expansieproject
NV Enviro+
Lucht preparatie - afdeling (diverse
processen
in
de
preparatie/voorbereiding) ca 45 000
m³/u
 Wasser (met water) om stof te
verwijderen en wat componenten te
condenseren
+
Aerox
(ozongenerator) om organische
componenten
af
te
breken:
beperkte geurverwijdering.
 Ofwel actief kool filter (afhankelijk
van resultaten piloottest – nog
problemen met condens – onzeker
of de technologie kan werken,
maar resultaten qua emissie zeer
goed). Evaluatie of Aerox nog blijft
bestaan nog te maken ifv
besparing actief kool verbruik
 Ofwel
biologische
zuivering,
scrubber met actief slib, afhankelijk
van testen bij zusterbedrijf.
mei 2014
Lucht extractie – afdeling (na
minerale olie systeem), ca.
100-200 m³/u
 1 bioscrubber met actief slib
(Belgas), met omzetting van
sulfides naar sulfaten en
afbraak van organische (S-)
componenten.
Tweede
parallelle scrubber gepland
voor 2014.
 3 bioscrubbers met actief slib
(Belgas): 2 in parallel + 1 in
standby. Ofwel slibrecirculatie
over
bestaande
waterzuivering, ofwel met
flash beluchtingstank en slib
feed/bleed
vanuit
de
waterzuivering.
Zelfde
verwijderingsefficiëntie
als
huidige scrubber.
79
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
5.4 Geluid
T.o.v. de MER uit 2006 zijn in de huidige situatie de geluidsbronnen uit de SPS-afdeling verwijderd en
weggevallen.
Bij uitbouw wat betreft de uitbreidingen zullen volgende wijzigingen optreden:








Meeldroger DC, vervanging van meeldrogen DOTA
Nieuw extractiegebouw, vervanging van bestaand extractiegebouw
Koeltoren
Conditioner
Foodgrade olie-raffinage gebouw
WKK gebouw of een bijkomende lage druk stoomketel
Bijkomende beluchtingsblowers in nieuw gebouw
Nieuw beluchtingsbekken
Er zijn geen wijzigingen gepland betreft de biodieselinstallatie.
Op basis van beschikbare gegevens van de belangrijkste geluidsbronnen van de uitbreiding zal de
bijkomende immissiebijdrage naar de omgeving ten opzichte van de referentiesituatie worden
geëvalueerd.
Bij de aankoop van de nieuwe installaties zal het geluidsvermogen mee in overweging worden
genomen zodat de geluidsemissies aan de bron beperkt worden.
5.5
Transport
De vestiging van Cargill in Gent is gelegen langs de drukke verkeersas R4 in de Gentse Haven
waardoor het terrein gemakkelijk te bereiken is met vrachtwagens, treinen of per schip.
De aanvoer van koolzaad gebeurt via scheepvaart, nl. via Eurosilo. De aanvoer van hulpstoffen
gebeurt via de weg.
De afvoer van olie en schroot gebeurt via scheepvaart of via wegtransport. Afvoer van afvalstoffen,
slib, … gebeurt via wegtransport. In 2013 was de aanvoer van hulpstoffen goed voor 552 vrachten, de
afvoer voor 7.932 vrachten via wegtransport. Via scheepvaart bedroeg dit 32 vrachten voor aanvoer
van de koolzaad en 59 voor aanvoer olie. De afvoer via scheepvaart bedroeg 745.
Het vrachtvervoer via de weg is normaal gezien enkel op weekdagen tijdens dag. De belading en
lossen van de schepen gebeurt 7d/7. Het laden en lossen van olie, laden van biodiesel, lossen van
koolzaad/sojabonen gebeurt niet op de site van Cargill Gent, maar op de site van Oiltanking en
Eurosilo.
Ten gevolge van de geplande uitbreidingen zal ook het verbruik van grondstoffen, hulpstoffen en de
afvalstoffen toenemen. Het totaal aantal bijkomende transportbewegingen zal dus naar de toekomst
stijgen. De beschrijving van de transportorganisatie is opgenomen onder deel mens.
5.5 Energie
Cargill NV heeft een energieverbruik van meer dan 0,5 PJ en is toegetreden tot het energie
benchmarking-convenant.
Voor de milieuvergunningsaanvraag van de uitbreiding zal een energiestudie uitgevoerd worden,
waarin de mogelijkheid tot plaatsen van een zo efficiënt mogelijke installatie wordt onderzocht. Indien
NV Enviro+
mei 2014
80
Gebundelde kennisgevingsdossier/ontwerp-MER
NV Cargill Gent
efficiëntere technieken mogelijk zijn is zal hiermee reeds rekening gehouden worden in het MER.
Voor de energiestudie zelf wordt verwezen naar de milieuvergunningsaanvraag.
5.6 Hulpstoffen
Het verbruik van de voornaamste hulpstoffen zijn:
- Crush: hexaan en talk
- Semi-raffinage: NaOH, zwavelzuur en fosforzuur
- Biodiesel: NaOH, HCl, antioxidant, bleekaarde, natriummethylaat en methanol
Naar de toekomst toe, zullen de verbruiken evenredig toenemen met de bijkomende productie. Een
bijkomende productiestap (food raffinage) zorgt voor een bijkomend verbruik van bleekaarde en
citroenzuur.
5.7 Afvalstoffen
De afvalproductie wordt voorkomen door het beperken van verpakte goederen en optimalisatie van de
productieprocessen. De afvalstromen worden selectief ingezameld en afgevoerd en verwerkt conform
de geldende reglementering. Maandelijks worden alle afvalstoffen geregistreerd en gecommuniceerd
ter evaluatie. Er wordt telkens nagegaan of de targets voor de reductie van de afvalstoffen werden
behaald. Het waterzuiveringsslib wordt beperkt door het toevoegen van polymeren waardoor het slib
beter indikt.
Cargill is aangesloten bij Val-I-Pac voor de ophaling en de verwerking van verpakkingsafval.
Door de geplande uitbreidingen wordt verwacht dat er een toename zal zijn van afvalstoffen en wordt
voor de algemene bedrijfsmatig afvalstoffen ingeschat op 10%. De beschrijving is opgenomen onder
deel 7.
NV Enviro+
mei 2014
81
Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
6. Ingreep-effect analyse / afbakening reikwijdte milieudisciplines
Mens
mobiliteit
Mens : hinder
:
en
Geluid
trillingen
Deelingrepen
Lucht incl.
geur
Bodem
Gronden
oppervlaktew
ater
Tabel 6.1 Ingreep-potentiële effect matrix voor de activiteiten en het nieuw project van Cargill NV
Tijdelijk
-
Aan en afvoer
x
x
x
x
x
-
Constructie van het project
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Vrachtwagen vervoer
Langere
transport
duur:
Scheepstransport
treintransport
x
x
Langere duur: omgebouwde crush installatie
x
x
x
x
x
Langere duur: omgebouwde semiraffinage
x
x
x
x
x
Bleking en desorodisatie
x
x
x
x
x
Waterzuivering
x
x
x
x
x
Opslag gevaarlijke stoffen
x
x
x
x
Nevenactiviteiten
Calamiteiten
NV Enviro+
Stoomproductie
x
koeling
x
x
mei 2014
x
x
x
x
x
x
82
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7. Effectvoorspelling en –beoordeling
7.1 OPPERVLAKTEWATER
7.1.1 Aanpak
De effectvoorstelling en –methodologie binnen de discipline oppervlaktewater is als volgt opgebouwd:
7.1.1.1 Bespreking van de actuele waterkwaliteit binnen het studiegebied
Het studiegebied reikt tot het oppervlaktewater waarin uiteindelijk het (afval)water van NV Cargill Gent
geloosd wordt. Het bedrijfsafvalwater wordt, na zuivering in eigen waterzuiveringsinstallatie, geloosd
in de Moervaart.
Het studiegebied wordt orthografisch en hydrografisch gesitueerd. Het oppervlaktewater in de buurt
van NV Cargill Gent is weergegeven in figuur 12 in bijlage1, afkomstig van het geoloket van de VMM.
De Moervaart mondt uiteindelijk uit in het Kanaal Gent-Terneuzen. Er zijn geen specifieke
waterkwaliteitsdoelstellingen aan deze oppervlaktewateren toegekend (vb. viswaterkwaliteit,
zwemwaterkwaliteit, drinkwaterkwaliteit, …).
De beschrijving van de huidige kwaliteit van de oppervlaktewaters kan gebeuren aan de hand van de
analyseresultaten van het immissiemeetnet van de VMM. Dit kan via fysico-chemische indices zoals
de Prati-index voor opgeloste zuurstof, als via een analyse van de fysico-chemische parameters.
Voor de beschrijving van de fysico-chemische waterkwaliteit wordt gebruik gemaakt van de Pratiindex voor zuurstofverzadiging (OPI). Deze index wordt bepaald op basis van het percentage
zuurstofverzadiging en geeft een graad van zuiverheid aan het water. De indeling van de index is
gegeven in Tabel 7.1.
Tabel 7.1 Indeling zuurstof Prati-index
Basis-Prati-index
klasse
omschrijving
0-1
>1-2
>2-4
>4-8
>8-16
1
2
3
4
5
niet verontreinigd
aanvaardbaar
matig verontreinigd
verontreinigd
zwaar verontreinigd
De gegevens betreffende de fysico-chemische waterkwaliteit van de waterlopen in het studiegebied
worden bekomen via het meetnet oppervlaktewater van de Vlaamse Milieumaatschappij.
Voor het bepalen van de biologische kwaliteit wordt gebruik gemaakt van de methode van de
Belgische Biotische Index (B.B.I.). Hier wordt een waarde toegekend, afhankelijk van het aantal
macro-invertebraten. De indeling wordt weergegeven in Tabel 7.2.
Tabel 7.2 Indeling Belgische Biotische index
Belgische Biotische Index
klasse
omschrijving
10-9
8-7
6-5
4-3
I
II
III
IV
weinig tot niet-verontreinigd, zeer goede kwaliteit
weinig verontreinigd, goede kwaliteit
verontreinigd, matige kwaliteit
zwaar verontreinigd, slechte kwaliteit
NV Enviro+
mei 2014
83
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
2-1
0
V
VI
NV Cargill Gent
zeer zwaar verontreinigd, zeer slechte kwaliteit
uiterst slechte kwaliteit
De gegevens betreffende de B.B.I. in de waterlopen worden bekomen via het immissiemeetnet van
de Vlaamse Milieumaatschappij.
Het waterbodemmeetnet VMM bestaat uit een fysisch-chemische, ecotoxicologische en een
biologische beoordeling. Op die manier wordt een ecologisch oordeel over de kwaliteit van de
waterbodem gevormd. Op die manier kan de triade gebruikt worden om waterbodems te
rangschikken in functie van toenemende prioriteit voor saneringsonderzoek in het kader van
ecologisch herstel van waterlopen.
De beoordeling van de structuurkenmerken gebeurt aan de hand van drie parameters nl. meandering,
stroomkuilen (of pool-riffle) patronen en de aanwezigheid van holle oevers.
Meandering is biologisch gezien belangrijk omdat het verschillende stroomsnelheden creëert met een
diversificatie van het milieu tot gevolg. Bij het stroom-kuilen patroon treft men tussen de “pools” en de
“riffles” steeds gelijke afstanden aan nl. tussen 5 en 7 rivierbreedtes. In combinatie met afwisseling
tussen modderig en grof bodemmateriaal is dit van groot belang voor de waterorganismen. Holle
oevers zijn noodzakelijk voor het al dan niet voorkomen van bepaalde soorten. Elk structuurkenmerk
krijgt een beoordeling (gaande van –2 tot + 2) en deze worden opgeteld voor de drie kenmerken. Een
minimale waarde van –6 en een maximale waarde van +6 kan op die manier bekomen worden, wat
overeenkomt met een beoordeling gaande van zeer zwakke tot zeer waardevolle structuurkenmerken
(Nagels et.al.). Dit leidt tot de klasse-indeling weergegeven in Tabel 7.3.
Tabel 7.3 Indeling structuurkwaliteit
waardering structuurkenmerken
-6 tot en met -3
-2 tot en met 0
1 tot en met 2
3 tot en met 4
5 tot en met 6
beoordeling
zeer zwak
zwak
matig
waardevol
zeer waardevol
7.1.1.2 Emissies door NV Cargill Gent
Van de bedrijfseigen waterzuiveringsinstallatie zal het zuiveringsrendement berekend worden in de
huidige en geplande situatie.
De geloosde afvalwaterhoeveelheid in de huidige en toekomstige situatie wordt vergeleken met het
gemiddelde afvoerdebiet van de ontvangende waterloop, voor zover er debietsgegevens beschikbaar
zijn. De te verwachten impact wordt kwalitatief beoordeeld, rekening houdend met de
overstromingsgevoeligheid van het gebied.
De kwaliteit van het geloosde afvalwater wordt geëvalueerd op basis van de beschikbare
meetgegevens van het afgelopen jaar. Er zal een overzicht gegeven worden van zowel de
gemiddelde als van de maximale concentraties in het geloosde afvalwater en dit met betrekking tot de
algemene verontreinigende componenten (CZV, BZV, zwevende stoffen, totaal N en totaal P).
Daarnaast worden enkele proces specifieke parameters bekeken. Er zal aandacht besteed worden
aan de kwaliteit van het effluent inzake de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in concentraties die
hoger zijn dan de milieukwaliteitsnormen voor het ontvangende oppervlaktewater. De
kwaliteitsveranderingen van het effluent worden op relatieve basis beoordeeld (verbetering,
verslechtering, status quo,…). De beschikbare kwaliteitsgegevens van het geloosde afvalwater
worden getoetst aan de geldende lozingsnormen. De berekende concentratiewijzigingen van de
NV Enviro+
mei 2014
84
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
ontvangende waterloop ten gevolge van de lozing van het afvalwater worden getoetst aan de huidige
immissiekwaliteit stroomafwaarts de lozing en de wettelijke milieukwaliteitsdoelstellingen van het
ontvangende oppervlaktewater.
Om de significantie van de impact van de lozing op het ontvangende oppervlaktewater te beoordelen
zullen in eerste instantie de beoordelingskaders gebruikt worden die opgenomen zijn in het
richtlijnenboek water, respectievelijk inzake de evaluatie van de permanente (gemiddelde) impact en
de tijdelijke (worstcase) impact. Indien op basis van deze eerste beoordeling, potentiële knelpunten
worden geïdentificeerd voor een aantal parameters, zal in een tweede stap de totale, verwachte
immissieconcentratie stroomafwaarts het lozingspunt berekend worden. Op die manier kan nagegaan
worden of stroomafwaarts de lozing de toetsingswaarden in totaliteit zullen gerespecteerd worden.
Voor de geplande situatie worden de effecten bepaald en beoordeeld aan de hand van de te
verwachten concentraties en vrachten ten gevolge van de nog geplande wijzigingen aan de
waterzuiveringsinstallatie.
Bij de discipline oppervlaktewater wordt ook het effect op het afvoergedrag van de waterloop
nagegaan ten gevolge van de lozing van hemelwater afkomstige van gebouwen en verharding.
Hiervoor zal gebruik gemaakt worden van beschikbare gegevens inzake de huidige afwatering en
opvang en gebruik/infiltratie/buffering en de toekomstige afwatering (rioleringsplan).
Indien noodzakelijk worden milderende maatregelen voorgesteld, zoals infiltratie en/of hergebruik
en/of bijkomende buffering.
7.1.2 Toetsingskader
7.1.2.1 Beoordelingskader
De milieueffecten worden geëvalueerd aan de hand van een zevendelige waardeschaal:

Significant positief (+++)

Positief (++)

gering positief (+)

verwaarloosbaar of afwezig (0)

gering negatief (-)

negatief (- -)

significant negatief (---)
De beoordeling is gebaseerd op:

de mate waarin voldaan wordt aan de waterkwaliteitsdoelstellingen;

het belang van de bijdrage tot de waterverontreiniging;

de omvang van het gebied waarover zich de bovengenoemde effecten kunnen voordoen.
Een beoordeling van de effluentkwaliteit gebeurt op basis van percentage normoverschrijding en op
basis van de procentuele bijdrage van de concentratieverandering ten opzichte van de norm.
Als een bijdrage meer dan 10 % is, wordt deze minstens als relevant beoordeeld, tenzij dat de huidige
immissieconcentratie lager is dan de helft van de toetsingwaarde.
Tabel 7.4 Percentage normoverschrijding
Totale concentratieverhoging 1% < X ≤ 10%
lozingen
(X)
vs.
toetsingswaarde
Huidige, immissiekwaliteit (Y) vs. toetsingswaarde
Y < 50%
-1
50% ≤ Y < 75 %
-1
Y ≥ 75%
-2
NV Enviro+
mei 2014
10% < X ≤ 20%
X > 20%
-1
-2
-3
-2
-3
-3
85
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Er wordt eveneens een worst-case impact berekend. De concentratieverhoging wordt voor gevaarlijke
en niet-gevaarlijke stoffen bekeken t.o.v. de toetsingswaardes. De worst-case impact wordt berekend
op basis van het laag afvoerdebiet vs. hoge lozingsconcentraties/vuilvracht zoals beschreven in het
richtlijnenboek water.
In het MER worden de vergunde en geplande infrastructuurwerken beschreven.
Het effect van de gewijzigde waterhuishouding (geloosde debiet) in de toekomstige situatie wordt als
volgt beoordeeld:
Ql/QHW ≤ 1%: geen relevante impact te verwachten
Ql/QHW> 1 % en
≤
2%: geen relevante impact indien niet gelegen in een
overstromingsgevoelig gebied
Andere gevallen: verdere onderzoek is vereist.
Zowel in de referentiesituatie als in de toekomstige situatie worden de effecten beschreven enerzijds
tengevolge van de ingrepen die rechtstreeks of of onrechtstreeks de hoeveelheid water en de
morfologie kunnen beïnvloeden (ingreepgroep waterhuishouding en structuurkwaliteit) en anderzijds
worden de effecten beschreven tengevolge van ingrepen die de fysisch-chemische kwaliteit van het
water in de kringloop beïnvloeden.
In het MER zal de informatie aangevoerd worden die nodig is voor het uitvoeren van de watertoets
door de vergunningsverlenende overheid.
Aangezien het koelwater reeds werd besproken in voorgaande MER en er geen wijzigingen optreden
omtrent het koelwater, wordt dit niet verder besproken in deze MER.
7.1.3 Hydrografische situering
7.1.3.1 Beschrijving waterhuishouding waterloop
Het afvalwater van Cargill wordt geloosd in de Moervaart. Samen met o.m. het Kanaal GentTerneuzen maakt de Moervaart deel uit van het bekken van de Gentse Kanalen.
Het waterpeil in de Moervaart is niet meer onderhevig aan getijdenwerking en wordt op een constant
niveau gehouden, aangepast aan het niveau van Gent-Terneuzen. De Moervaart heeft een lengte van
2
22 km, het bekken een oppervlakte van 240 km . Het grootste deel van het stroomgebied heeft geen
gravitaire afvoer van de neerslag via de zijwaterlopen naar de moervaart (INBO, verkennende
ecologische gebiedsvisie voor de Moervaart en Durmekanaal).
De gegevens omtrent waterregime (infiltratiegevoelige gebieden, overstromingsgebieden, …) werd
besproken in deel 2.
De Moervaart mondt uit in het Kanaal Gent-Terneuzen. Het kanaal Gent-Terneuzen heeft een
3
3
gemiddeld laagwaterafvoerdebiet van 3,03 m /sec, een gemiddeld debiet van 22,83 m /sec (bron:
3
Waterbouwkundig Laboratorium). Het laagwaterdebiet van de Moervaart bedraagt 0,24 m /sec. Het
3
gemiddelde debiet van de Moervaart bedraagt 3,27 m /sec.
7.1.3.2 Beschrijving kwaliteitsgegevens waterloop
Via het meetnetwerk van de VMM kan de fysico-chemische en biologische kwaliteitsgegevens worden
teruggevonden.
In de omgeving van NV Cargill Gent werden volgende meetpunten geselecteerd om de waterkwaliteit
te beschrijving (zie bijlage 1 figuur 13):

Meetpunt 33100 (kanaal Gent-Terneuzen): gelegen stroomafwaarts van Cargill Gent: BBI,
Prati-index, fysico-chemie (laatste analyses 2006) en triadekwaliteit
NV Enviro+
mei 2014
86
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent

Meetpunt 38000 (Moervaart): gelegen tussen Dynea en Cargill Gent (stroomafwaarts): BBI,
Prati-index, fysico-chemie (laatste analyses 2010) en triadekwaliteit

Meetpunt 38010: thv brug aan Moervaartkaai (stroomopwaarts): BBI, Prati-index, fysiscochemie (laatste jaar 1997). Gezien de ouderdom van deze analyses, wordt het meetpunt
38010 buiten beschouwing gelaten.

Meetpunt 38020 (Moervaart): gelegen stroomopwaarts van Cargill Gent: BBI, Prati-index,
fysico-chemie (laatste analyses 2013) en triadekwaliteit.
Afhankelijk in welk type water er geloosd wordt, zijn voor de niet gevaarlijke stoffen andere
milieukwaliteitsdoelstellingen van toepassing. De milieudoelstellingen kunnen in bijlage 1 – figuur
14-15 terugvinden.
Volgende gegevens werden teruggevonden.
Figuur 7.1 BBI en Prati-index 33100
NV Enviro+
mei 2014
87
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.2 BBI en Prati-index 38000
Figuur 7.3 BBI en Prati-index 38020
Uit bovenstaande gegevens blijkt dat de waterkwaliteit als matig tot slecht kan worden beschouwd.
Onderstaande tabel geeft de meest recente gemiddelde concentraties weer gevonden in de
verschillende meetpunten.
NV Enviro+
mei 2014
88
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.5 Gemiddelde concentraties in verschillende meetpunten
meetpunt nr
jaar
33100
2006
°C
-
14,59
7,74
MKN Kanaal
GentTerneuzen
38000
2010
38020
2013
12,98
7,72
11,98
7,69
23-25 (max)
T
pH
O2
mg/L
6,28
O2 verz
%
60,25
EC 20
µS/cm
2.258,25
Cl-
mg/L
575,17
20-30
(90perc.)
110-120
(max)
Nvt
7,38
6,77
68,17
60,33
2331,58
1094,92
577,33
164,92
Nvt
3-6 (90 perc.)
BZV5
mgO2/L
1,67
CZV
mgO2/L
26,83
KjN
NH4+
mgN/L
mgN/L
2,89
1,63
NO3NO2-
mgN/L
mgN/L
5,69
0,29
Nt
mgN/L
-
2,42
20-30
(90perc.)
1,5-6
(90perc.)
1,3-5,65 (90
perc.)
0,6 (max)
2-2,5
(zomerhalfja
argemidd.)
27,42
30,17
2,09
0,91
1,80
0,78
3,93
0,13
2,00
0,07
-
3,82
0,38
0,32
0,23
0,14
0,05-0,14
(zomerhalfja
argemidd.)
Pt
mgP/L
0,73
0,6-0,14
(gemiddeld)
oPO4
mgP/L
SO4-
mg/l
0,44
87,50
ZS
Ca t
Kt
Mg t
Na t
mg/L
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
8,59
133.888,18
24.775,45
44.288,18
33.7794,55
Fe t
Al t
Ag t
As t
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
429,40
382,73
0,00
9,73
NV Enviro+
25
–
50
(90perc.)
0,4 (GS)
5 (GS)
mei 2014
10,62
10,19
MKN
Moervaar
t
23-25
(max)
20-30
(90perc.)
110-120
(max)
750-1000
(90-perc.)
150-200
(90-perc.)
3-6
(90
perc.)
20-30
(90perc.)
1,5-6
(90perc.)
1,3-5,65
(90 perc.)
0,6 (max)
2-2,5
(zomerhal
fjaargemi
dd.)
0,05-0,14
(zomerhal
fjaargemi
dd.)
0,6-0,14
(gemiddel
d)
100-150
(gemidd.)
25 – 50
(90perc.)
0,4 (GS)
5 (GS)
89
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Bt
Ba t
Cu t
Cd t
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
247,09
29,36
3,96
0,00
Co t
Cr t
Mn t
Ni t
Pb t
Se t
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
0,00
2,74
119,55
5,17
3,20
0,00
Te t
Ti t
Vt
Zn t
µg/L
µg/L
µg/L
µg/L
4,80
8,94
5,06
21,36
Zno
µg/l
NV Cargill Gent
700 (GS)
70 (GS)
50 (GS)
700 (GS)
70 (GS)
50 (GS)
0,8 (GS)
0,6 (GS)
50 (GS)
0,8 (GS)
0,6 (GS)
50 (GS)
30 (GS)
50 (GS)
30 (GS)
50 (GS)
3 (GS)
100 (GS)
100 (GS)
5 (GS)
200 (GS)
3 (GS)
100 (GS)
100 (GS)
5 (GS)
200 (GS)
20 (MACMKN)
2,55
Uit de meetresultaten blijkt dat er overschrijdingen zijn voor
38000: chlorides, Pt, orthofosfaat en CZV
38020: chlorides, conductiviteit, Pt
33100: Pt, orthofosfaat
De structuurkwaliteit van de waterlopen in het studiegebied wordt globaal beschreven aan de hand
van terreinwaarnemingen en is samengevat in onderstaande tabel, samen met een beoordeling van
de structuurkwaliteit.
Tabel 7.6 Structuurkwaliteit waterbekkens en waterlopen
waterlichaam
locatie
Moervaart
Grenzend
bedrijf
aan
het
beschrijving
structuurkwaliteit
Rechte oevers
beoordeling
structuurkwaliteit
zeer zwak
In meetpunt 38000 bedroeg de eindklasse in 2006 voor wat bodem betreft 4.
7.1.4 Watergebruik en wateremissies door NV Cargill referentiesituatie
7.1.4.1 Watergebruik NV Cargill
De huidige waterbevoorradingsbronnen zijn:

Oppervlaktewater voor koelwater

Leidingwater voor de productie (extractie, semiraffinage en biodieselinstallatie) en sanitair

Water in de producten en chemicaliën

Demineralisatiewater
Verontreinigd hemelwater wordt geloosd op de waterzuiveringsinstallatie.
Onderstaande tabel geeft de waterbalans weer voor het jaar 2013. Een gedeelte van het
verontreinigd hemelwater wordt gezuiverd door de WZI.
NV Enviro+
mei 2014
90
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.7 Waterbalans 2013
IN (m³)
Kanaalwater
Stadswater
Demiwater
Regenwater
Product in
Chemicaliën
UIT (m³)
Kanaalwater
Afvalwater
Product uit
Sanitair
Stoomafblaas
Afgevoerd
17299500
20644
118941
1710
56614
2288
200196
17299500
83203
105516
3120
2527,6
6290
200657
Opgevangen regenwater verharde oppervlaktes
Ruwe olie tankpark
Ruwe olie tankpark
Extractie
Biodiesel fabriek + bestrating
Methanol tankpark
Tankpark
Geschatte opp.
5.200 m²
440 m²
1760 m²
Hoeveelheid verpompt naar waterzuivering
0: loopt rechtstreeks naar bedrijfsriool
3900 m³; ong. 10% via WAZI = 390 m³
Biodiesel overdekt; bestrating = riool
Naar bedrijfsriool of WAZI; 2013: alles riool
Alles WAZI = 1320 m³
Een gedeelte van het afvalwater afkomstig van de inkuipingen wordt afgevoerd naar een externe
verwerker. Onderstaande tabel geeft de afvoer voor 2013 weer.
Tabel 7.8 Afgevoerd afvalwater en bioslib 2013
Bioslib
Rioolafvalwater
Afvalwater
olieraffinage
Concentraat
Fatty matter
Gums
Reinigingsresidu
vetput
Zuur afvalwater
Hoeveelheid (ton)
3375
169,84
%DS
3
2
Hoeveelheid H2O (ton)
3274
166
849,07
2
832
1778,14
374,64
541,5
5
96
62
1689
15
206
38,36
2
38
71,62
2
70
6290
In de gebruikte chemicaliën is eveneens een hoeveelheid water aanwezig. Onderstaande tabel geeft
de berekening voor 2013 weer.
NV Enviro+
mei 2014
91
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.9 Verbruikte chemicaliën bio en raffi (jaar 2013)
Zwavelzuur
Zoutzuur
Fosforzuur
NaOH
Hoeveelheid (ton)
% H2O
793,8
1949,9
358,7
1751,5
2
67
25
50
Hoeveelheid
(ton)
16
1306
90
876
2288
H2O
Tabel 7.10 Waterbalans producten (jaar 2013)
Producthoeveelheden (ton)
NV Enviro+
Sojabonen
Raapzaad
Sojahullen
Sojaschroot
Koolzaadschroot
Glycerine
Vetzuren
Soja olie
Koolzaad olie
mei 2014
0
825.689
0
0
468.066
32.434
3988
0
347.110
DS (ton)
0
765166
0
420791
92
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Vocht%
Hoeveelheid H2O (ton)
NV Enviro+
Voor droger
Na droger
Na DOTA
Voor DOTA
NV Cargill Gent
Sojabonen
12,5
10,6
0
Koolzaad
7,33
6,92
56614
Sojaschroot
Sojapellen
Koolzaadschroot
0
0
0
10,1
20
0
0
100990
mei 2014
Glycerine
Vetzuren
Soja olie
Koolzaadolie
12,38
3631
1,93
97
0
0
0,23
798
93
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.1.4.2 Beschrijving waterzuiveringsinstallatie en waterfluxen
Het afvalwater is afkomstig van volgende bronnen:
Crush:
 Destillatiesysteem (naar vetvang)
 Reinigingswater (naar vetvang)
 Continioner condensor (naar vetvang)
 Absorptiesysteem
 Scrubber/aerox
 DT meel flash condensor
Ketelhuis:
 Blow down boiler
Biodiesel:
 Effluent en reiniging
Semi-raffinage
 Vaccum pomp raffinage (naar vetvang)
 Effluent semi-raffinage (naar vetvang)
 Reinigingswagen (naar vetvang)
De toevoer van verontreinigd hemelwater in de waterzuiveringsinstallatie wordt beschreven in Tabel
7.7.
Sommige waterfluxen worden eerst naar een vetvang geleid voordat het geloosd wordt in afvalwater
tanks en bufferbekken. Er zijn twee afvalwater tanks aanwezig. Beide afvalwatertanks bevatten
afvalwater afkomstig van raffinage en biodiesel. Het afvalwater van de crush (via vetput extractie)
wordt rechtstreeks naar het bufferbekken geleid. Het afvalwater van de biodiesel en raffinage worden
bijgedoseerd in het bufferbekken. Vanuit het bufferbekken gaat het water verder richting
waterzuivering.
De waterzuivering werd beschreven in deel 3.2.3.
Er worden interne analyses uitgevoerd op twee afvalwater tanks en het bufferbekken. Volgende
samenstelling van het afvalwater wordt teruggevonden:
Tank 1:
 COD: 3.940 – 720.000 mg/l
 Fosfaat (P): 0,57 – 43 mg/l
 Sulfaat: 552 mg/l
 Totale N: 3,25 – 290 mg/l
 pH: 0,57- 43 mg/l
Tank 2:
 ammonium: 0,04 mg/l
 COD: 14.000 – 640.000 mg/l
 Fosfaat (P): 0,04 – 65,4 mg/l
 Sulfaat: 882 – 1.784 mg/l
 Totale N: 2,11 – 400 mg/l
 pH: 1,91 – 9,28
 Nitraat (N): 0,21 – 0,34 mg/l
 Nitriet (N): 0 – 0,01 mg/l
 Orthofosfaat (P): 0,01 – 0,13 mg/l
 Turbiditeit: 0,40 – 0,55 NTU
NV Enviro+
mei 2014
94
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De buffertank heeft volgende samenstelling (dus afvalwater crush en bijdosering afvalwater biodiesel
en raffinage):
 COD: 2.160 – 41.500 mg/l
 Totale N: 0,47 – 311 mg/l
 Ammonium: 0,26 – 52,2 mg/l
 Fosfaat (P): 0,22 – 35,7 mg/l
 Sulfaat: 72,1 – 1.117 mg/l
 pH: 4 – 9,69
Onderstaande tabel geven de afvalwaterfluxen weer in een gemiddelde situatie, rekening houdende
met regenwater (RWA) of zonder regenwater (DWA). De COD, sulfaten, N, P waarden zijn de
concentratie in bufferbekken van de biologie.
gemiddeld
Crush preparatie en extractie
Semirefinery
Deodoriser
Biodiesel
Koeltorenspui
Regenwater
DWA influent
RWA influent
DWA vracht
RWA vracht
Bestaande situatie
m³/u
COD
N
P
SO4
8,5 m³/u 17 000 mg/l
22 mg/l
2 mg/l
0,5 m³/u 90 000 mg/l
30 mg/l
15 mg/l
0,0 m³/u
0,5 m³/u 90 000 mg/l
30 mg/l
15 mg/l
0,0 m³/u
6,0 m³/u
32 mg/l
2 mg/l
0 mg/l
9,5 m³/u 24 684 mg/l
23 mg/l
3 mg/l 1 474 mg/l
15,5 m³/u 15 141 mg/l
15 mg/l
2 mg/l
9,5 m³/u
235 kg/u 0,217 kg/u 0,032 kg/u
14 kg/u
15,5 m³/u
235 kg/u 0,229 kg/u 0,032 kg/u
Figuur 7.4 Berekening fluxen afvalwater
De interne analyses staven dat de geloosde COD vrachten voornamelijk afkomstig is van de crushafdeling. De N-vrachten zijn voornamelijk afkomstig van de crush en extractie.
Voornamelijk de verwerking van koolzaad geeft aanleiding tot H 2S vorming die behandeld wordt in de
biologische gasscrubber. De componenten zoals H2S en NH3 worden omgezet tot sulfaat en nitriet.
7.1.4.3 Wateremissies – Referentiesituatie
Het afvalwater bestaat uit volgende deelstromen:

Bedrijfsmatig afvalwater

Afgevoerd afvalwater + bioslib

Huishoudelijk afvalwater
Verder wordt ook koelwater geloosd.
Bedrijfsmatig afvalwater
NV Cargill is vergund voor Vlarem I rubriek 3.6.3.1 de lozing van bedrijfsafvalwater via een
3
3
3
waterzuiveringsinstallatie in een oppervlaktewater van 40 m /uur, 840 m /dag en 306.600 m /jaar.
Volgende bijzondere lozingsnormen zijn van toepassing:
 BOD: 25 mg/l
 COD: 125 mg/l
 Totaal N: 15 mg/l
NV Enviro+
mei 2014
95
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER







NV Cargill Gent
Totaal P: 2 mg/l
Sulfaten: 1.500 mg/l
Totaal Cr: 0,15 mg/l
Totaal Zn: 0,5 mg/l
Totaal Ni: 0,5 mg/l
Chloriden: 8.000 mg/l – 1.000 kg/dag
Geleidbaarheid: 15.000 µS/cm
Het bedrijf dient bijkomend te voldoen aan de sectorale lozingsvoorwaarden opgenomen in bijlage
5.3.2 – 34a) en c) – plantaardige en dierlijke oliën en vetten (productie en verwerking van) met
uitzondering van de zeepziederijen.
 pH: 6,5 – 9
 T: 30°C
 Zwevende stoffen: 60 mg/l
 Bezinkbare stoffen: 0,5 ml/l
 PER: 5 mg/l
 Som van de anionische, niet-ionogene en kationische oppervlakteactievestoffen: 3 mg/l
 BOD: 60 mg/l
 COD: 360 mg/l
 KjN: 100 mgN/l
 Sulfaten: 1.500 mg/l
COD, totale P, totale N, pH, T en sulfaten worden dagelijks gemeten op het geloosde effluent.
Op basis van de meetresultaten kunnen volgende geloosde concentraties voor de periode 2013
worden teruggevonden:
Tabel 7.11 Geloosde concentraties 2013
parameter
eenheid
Gemiddeld
(mg/l)
max
# metingen
COD
mg O2/l
36,78
120
Totale P
Totale N
Sulfaat
BOD
Chlorides
Zn
ZS
mg/l
mg/l
mg/l
mg/l
mg/l
mg/l
mg/L
0,75
9,59
1.487,71
1,21
64,26
0,70
2,00
KjN
NO2As t
Ag t
Cr t
Cu t
mgN/L
mgN/L
mg/L
mg/L
mg/L
mg/L
Cd t
Hg t
Ni t
mg/L
mg/L
mg/L
NV Enviro+
norm
347
#
overschrijdingen
(rekening houdende met
precisieen
juistheidseisen)
0
10,65
89,9
2300
4
68
1,39
19
341
347
317
31
8
32
12
25
48
7
0
0
21
0
2
15
1500
25
8000
0,5
60
2,00
0,03
0,00
0,00
0,00
0,00
2
0,03
0
0
0,004
0
7
7
12
12
12
12
0
0
0
0
0
0
100
0,2
0,005
0,0004
0,15
0,05
0,00
0,00
0,00
0
0
0
12
12
12
0
0
0
0,0008
0,0003
0,03
mei 2014
125
96
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Pb t
Co t
AOX
mg/L
mg/L
µgCl/L
0,00
0,00
62,00
NV Cargill Gent
0,007
0
82
12
7
2
0
0
2
0,05
0,0006
40
Uit bovenstaande tabel blijkt dat er, na berekening van precisie- en juistheidseisen, overschrijdingen
zijn voor Znt, sulfaten, totale fosfor en totale stikstof. De totale fosfornorm werd in 2013 gedurende de
eerste helft van het jaar enkele malen overschreden. In de tweede helft van het jaar wordt deze norm
ruimschoots gehaald (waarden tot 0,05 mg/l totale fosfor gemeten). Volgende maatregelen werden
ondernomen:



Totale fosfor: de oorzaak was de overdosering van fosfaten (is noodzakelijk, aangezien
weinig P aanwezig is in het afvalwater). Tijdelijke overdosering kan resulteren in een
kortstondige overschrijding van totale fosfor. Daarnaast komen pieken van fosfaat in het
effluent vaak voor nadat er een overschrijding van de norm op totale N werd vastgesteld.
Totale stikstof: de oorzaak hierbij was tweërlei, nl. de verhoogde sulfide concentratie
verhindert de nitrificatie en N-metabolisme stappen en te weinig fosfor geeft aanleiding tot
een verlaagd onvolledig N-metabolisme. Een studie om dit te verhelpen is momenteel
lopende i.s.m. de KULeuven
Totale zink: is waarschijnlijk ten gevolge van bijvoeging van micronutriënten
Er is eveneens een overschrijding van AOX. Rekening houdende met de problematiek omtrent
analysemethodes, wordt deze parameter niet verder besproken.
De andere parameters worden ruimschoots gehaald.
De buffertank heeft een gemiddeld verwijderingsrendement van 99,9 % voor COD, 63 % voor totale P
en 92 % voor totale N.
De drempelwaarden van het IMJV werden in 2013 overschreden voor Znt (64,07 kg/jaar).
3
Uit de tellerstanden blijkt dat in 2013 83.203 m bedrijfsmatig afvalwater werd geloosd, hiervan is
3
ongeveer 1.700 m verontreinigd hemelwater.
Water in eindproducten en verdamping
Sojabonen bevatten reeds 12,5 % aan vochtgehalte, koolzaad bevat 7,33 % aan vochtgehalte. In de
droger wordt het gehalte wat verminderd tot 6,92% vochtgehalte.
Het koolzaadschroot bevat 20% aan vochtgehalte voor de DOTA. Na de DOTA bevat
koolzaadschroot nog steeds zo’n 10,1 % water en wordt bijgevolg afgevoerd via het meel (zie Tabel
7.10).
Afvoer afvalwater en via slib
Het afvalwater van de biodiesel en de olieraffinage wordt verzameld in tanks, indien blijkt dat de COD
te hoog is om te verwerken. Dit omvat afvalwater afkomstig van alle inkuipingen en omvat bijgevolg
hemelwater, accidentele spills, reinigingswater. Dit gaat over een DAF-unit en vervolgens naar de
afvalwater tanks voor afvoer naar een externe verwerker. De afgevoerde hoeveelheden kunnen in
onderstaande tabel worden teruggevonden.
Huishoudelijk afvalwater
Al het huishoudelijk afvalwater wordt gezuiverd door 3 IBA’s (in tegenstelling tot wat opgenomen is in
de milieuvergunning).
NV Enviro+
mei 2014
97
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
3
Het bedrijf is vergund voor het lozen van huishoudelijk afvalwater met een debiet van 3.510 m /jaar.
3
Op basis van het aantal werknemers aanwezig en rekening houdende met 30 m /jaar/wkn, is het
huidige vergund debiet zeker voldoende.
Koelwater
3
NV Cargill Gent is vergund voor het lozen van koelwater van 96.000 m /dag. Het gecapteerde
oppervlaktewater is gelijk aan het geloosde koelwater.
3
Voor de crush werd in 2013 10.482.000 m oppervlaktewater gecapteerd en geloosd. Voor de semi3
raffinage en biodiesel bedroeg dit 6.817.500 m koelwater.
De vergunde geloosde debieten worden niet overschreden.
Hemelwater
Het hemel- en terreinwater, met uitzondering van het potentieel verontreinigd hemelwater, wordt via
interne rioleringen rechtstreeks of onrechtstreeks (via bufferbekken, regenwaterputten) geloosd in de
Moervaart.
De hoeveelheid hemelwater kan berekend worden op basis van de verharde oppervlakten aanwezig
3
2
op het terrein. Voor het opmaken van de waterbalans wordt gerekend aan 0,8 m /m /jaar hemelwater.
Volgende oppervlaktes worden teruggevonden (zowel BIORO als Cargill):
Tabel 7.12 Berekeningen oppervlaktes opvang
HUIDIG
Bestrating
Daken
Verhardingen
SOM
Oppervlakte
TOTAAL
m²
Ondergrondse
opvang
m²
Bufferbekken
m²
Waterzuivering
m²
Moervaart
m²
Infiltratie
m²
18.680
12.732
8.425
39.837
0
1.495
0
1.495
8.550
0
0
8.550
0
805
4539
5.344
5.755
10.432
30886
20.073
4.375
0
0
4.375
2
De totale oppervlakte bedraagt bijna 40.000 m . De ondergrondse opvang bedraagt ongeveer 2 x
3
3
20.000 liter en 2 x 15.000 liter (of 70 m ). Het bufferbekken heeft een totale inhoud van 300 m . Het
rioleringsstelsel is aangesloten op het bufferbekken via overloop. Op het einde van het
3
rioleringsstelsel is een knijpventiel aanwezig. In de riolering kan ongeveer 63 m gebufferd worden. Bij
hevige of langdurige regen zal eerst het water worden gebufferd in de riolering, daarna zal het
overlopen in het bufferbekken, waarbij het water deels wordt geïnfiltreerd en geloosd wordt in de
Moervaart.
Er wordt geen hemelwater aangewend vanuit de ondergrondse opvang. Een gedeelte van de
verhardingen van de bestrating infiltreert in de grond.
3
3
Ongeveer 16.000 m wordt rechtstreeks geloosd in de Moervaart, ongeveer 8.000 m onrechtstreeks
via bufferbekken (en infiltratie) en ondergrondse opvang.
NV Enviro+
mei 2014
98
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.13 Berekeningen hoeveelheid hemelwater dat op jaarbasis wordt opgevangen
Ondergrondse
opvang m³
Bufferbekken
m³
Waterzuivering
m³
Moervaart m³
0
1.196
0
1.196
6.840
0
0
6.840
0
644
3.631,2
4.275,2
4.604
8.346
3.109
16.058
HUIDIG
Bestrating
Daken
Verhardingen
SOM
Infiltratie m
3
3.500
0
0
3.500
7.1.5 Watergebruik en wateremissies toekomstige situatie
7.1.5.1 Watergebruik
Als gevolg van de uitbreidingen, zal bijkomend water nodig zijn. De waterbronnen van NV Cargill Gent
blijven dezelfde:

oppervlaktewater voor koelwater

leidingwater gebruikt voor reinigingsactiviteiten en sanitair

demiwater voor stoom en deels in proces

water in de grondstoffen
De hoeveelheid koelwater zal gelijkaardig blijven.
In de productie wordt ook zoveel mogelijk water gerecupereerd.
De toename aan personeel met ca. 14 personen zal leiden tot een hoger verbruik van leidingwater
voor sanitaire doeleinden nl. een toename van 30 m³/werknemer x 14 = 420 m³/ jaar of in totaal 3.630
m³/jaar.
3
Het totaal leidingwaterverbruik wordt ingeschat op bijkomend 20% of totaal 25.500 m /jaar. Voor het
demiwater wordt een verhoging ingeschat van 50%, deels door hoger stoomverbruik (nl. 65 ton
stoom/uur en recuperatie van 33%) en deels verbruik in het proces. Het totaal verbruik zal ongeveer
3
200.000 m /jaar bedragen.
De waterbalans van de producten wordt bijgevolg (bij maximale koolzaadverwerking).
NV Enviro+
mei 2014
99
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.14 Toekomstige waterbalans producten (inschatting)
Waterbalans producten
DS (ton)
Producthoeveelheden (ton)
Sojabonen
0
0
Raapzaad
1600000
1482720
Sojahullen
0
Sojaschroot
0
0
Koolzaadschroot
910000
818090
Glycerine
39000
Vetzuren
12700
Soja olie
0
Koolzaad olie
Vocht%
Sojabonen
Koolzaad
Sojaschroot
Sojapellen
Koolzaadschroot
Voor droger
12,5
7,33
Na droger
10,6
6,92
Na DC
0
0
10,1
Voor DC
0
Hoeveelheid H2O (ton)
0
Hoeveelheid H2O IN
109704
Hoeveelheid H2O UIT
201656
NV Enviro+
690000
109704
Glycerine
Vetzuren
Soja olie
Koolzaadolie
12,38
1,93
0
0,23
3631
97
0
1587
20
0
0
mei 2014
196342
100
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.1.5.2 Wateremissies
Naar de toekomst toe blijven de afvalwaterstromen gelijkaardig, maar een bijkomende stroom zal
afkomstig zijn van de deodoriser en de spui van de koeltorens.
3
Voor de crushafdeling wordt het geloosde afvalwater in totaal geschat op gemiddeld 13,1 m /uur bij het
3
verwerken van koolzaad, maximaal 16,1 m /uur. Bij verwerking van soja is dit lager.
3
3
De koeltorenspui wordt ingeschat op 2,6 m /uur en een maximum van 3,9 m /uur.
3
3
Bij de semiraffinage verwerkt gemiddeld 0,5 m /uur, maximaal 0,75 m /uur. Het gemiddeld uurdebiet
blijft gelijkaardig met de referentiesituatie aangezien het hier voornamelijk reinigingswater betreft en dit
niet significant toeneemt bij de uitbreiding.
Een bijkomende afvalwaterflux is afkomstig van de deodoriser. Dit wordt ingeschat op ongeveer 2,3
3
3
m /uur, met een maximum van 3,5 m /uur.
Voor de biodiesel wijzigt niets.
Een laatste afvalwaterflux bestaat uit het potentieel verontreinigd hemelwater van de extractiezone, de
conditioner, de laadzone en de inkuipingen van de nieuwe tankenparken nl. in totaal maximaal 10 m³/u
– 2.790 m³/j.
Al deze afvalwaterstromen zullen naar de waterzuivering worden geleid en samen gezuiverd worden.
Onderstaande tabel geven de afvalwaterfluxen weer in een gemiddelde situatie, rekening houdende
met regenwater (RWA) of zonder regenwater (DWA). De koeltorenspui (KT) kan in de biologie
gezuiverd worden of worden toegevoegd na de biologie. De COD,N, P waarden zijn de concentratie in
bufferbekken van de biologie. Sulfaten werden de huidige uurvrachten (gevormd bij de H2S reiniging)
geëxtrapoleerd naar de nieuwe situatie.
gemiddeld
Crush preparatie en extractie
Semirefinery
Deodoriser
Biodiesel
Koeltorenspui
Regenwater
DWA influent zonder KT
DWA influent met KT
RWA influent zonder KT
RWA influent met KT
DWA vracht zonder KT
DWA vracht met KT
RWA vracht zonder KT
RWA vracht met KT
Na expansie
m³/h
COD
13,1 m³/u 17 000 mg/l
0,5 m³/u 90 000 mg/l
2,3 m³/u
9 800 mg/l
0,5 m³/u 90 000 mg/l
2,6 m³/u
100 mg/l
6,0 m³/u
32 mg/l
16,4 m³/u 20 451 mg/l
19,0 m³/u 17 660 mg/l
22,4 m³/u 14 970 mg/l
25,0 m³/u 13 421 mg/l
16,4 m³/u
334 kg/u
19,0 m³/u
335 kg/u
22,4 m³/u
335 kg/u
25,0 m³/u
335 kg/u
N
22 mg/l
30 mg/l
5 mg/l
30 mg/l
0 mg/l
2 mg/l
20 mg/l
17 mg/l
15 mg/l
14 mg/l
0,329 kg/u
0,329 kg/u
0,341 kg/u
0,341 kg/u
P
SO4
2 mg/l
15 mg/l
5 mg/l
15 mg/l
1 mg/l
0 mg/l
3 mg/l 1 284 mg/l
3 mg/l 1 108 mg/l
2 mg/l 939 mg/l
2 mg/l 842 mg/l
0,053 kg/u
21 kg/u
0,055 kg/u
21 kg/u
0,055 kg/u
0,058 kg/u
Figuur 7.5 Berekening waterfluxen toekomstige situatie (gemiddeld)
3
Het gemiddelde uurdebiet (met regenwater) wordt 25 m /uur. Het gemiddelde jaardebiet wordt 19
3
3
3
m /uur x 24 x 365 + 2.790 m (zie tabel 7.13 voor hemelwater) = 169.230 m /jaar.
NV Enviro+
mei 2014
101
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Uit bovenstaande tabel blijkt dat bij normale omstandigheden de norm van 1.500 mg/l gemiddeld
gehaald kan worden. Echter indien biodiesel en raffinage niet werken kan de sulfaat norm stijgen tot
1.700 mg/l, in een gemiddelde situatie. Bijgevolg wordt een norm aangevraagd van 3.000 mg/l, gezien
de variatie die kan optreden
Bij een maximale situatie, zijn volgende gegevens van toepassing:
max
Crush preparatie en extractie
Semirefinery
Deodoriser
Biodiesel
Koeltorenspui
Regenwater
DWA influent zonder KT
DWA influent met KT
RWA influent zonder KT
RWA influent met KT
DWA vracht zonder KT
DWA vracht met KT
RWA vracht zonder KT
RWA vracht met KT
Na expansie
m³/h
COD
16,1 m³/u 17 000 mg/l
0,8 m³/u 90 000 mg/l
3,5 m³/u
9 800 mg/l
0,8 m³/u 90 000 mg/l
3,9 m³/u
100 mg/l
10,0 m³/u
32 mg/l
21,1 m³/u 21 017 mg/l
25,0 m³/u 17 751 mg/l
31,1 m³/u 14 264 mg/l
35,0 m³/u 12 685 mg/l
21,1 m³/u
443 kg/u
25,0 m³/u
443 kg/u
31,1 m³/u
443 kg/u
35,0 m³/u
444 kg/u
N
22 mg/l
30 mg/l
5 mg/l
30 mg/l
0 mg/l
2 mg/l
20 mg/l
17 mg/l
14 mg/l
12 mg/l
0,417 kg/u
0,417 kg/u
0,437 kg/u
0,437 kg/u
P
SO4
2 mg/l
15 mg/l
5 mg/l
15 mg/l
1 mg/l
0 mg/l
3 mg/l 1 523 mg/l
3 mg/l 1 285 mg/l
2 mg/l 1 033 mg/l
2 mg/l 918 mg/l
0,072 kg/u
32 kg/u
0,076 kg/u
32 kg/u
0,076 kg/u
0,080 kg/u
Figuur 7.6 Berekening waterfluxen toekomstige situatie (maximaal)
3
Het maximale uurdebiet wordt ingeschat op 35 m /uur (incl. hemelwater).
3
Het maximale jaardebiet wordt bijgevolg 25 m /uur x 24uur x 365dagen + de maximale hoeveelheid
hemelwater afgevoerd via bedrijfsmatig afvalwater. De maximale hemelwatertoevoer bedraagt (zie
3
3
Tabel 7.15 Toekomstige situatie verhardingen) 2.790 m . Bijgevolg zal maximaal 221.790 m worden
geloosd.
De hoeveelheid koelwater blijft ongewijzigd.
De hoeveelheid huishoudelijk afvalwater zal stijgen, gezien het toenemend aantal werknemers (nl.
14 extra).
De hoeveelheid hemelwater (niet-verontreinigd) zal worden uitgebreid. De oppervlakte verhardingen
zal in de toekomstige situatie verminderen, aangezien de nieuwe extractie minder zal worden verhard.
2
De oppervlaktes aan bestrating en daken zal toenemen. Bijkomend wordt ongeveer 6.000 m netto
verhard. Dit water zal eens worden geïnfiltreerd en worden geloosd in de Moervaart.
NV Enviro+
mei 2014
102
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Oppervlakte TOTAAL m²
Ondergrondse opvang m²
Bufferbekken m²
Waterzuivering m²
Moervaart m²
Infiltratie m²
Tabel 7.15 Toekomstige situatie verhardingen
Bestrating
20874
0
8550
0
7004
5320
Daken
15005
1495
0
1008
12502
0
NIEUW
Verhardingen
10006
0
0
2480
7526
0
SOM
45.885
1.495
8.550
3.488
27.032
5.320
0
1.196
6.840
0
0
806,4
5.603
10.002
4.256
0
Verhardingen
0
0
1.984
6.021
0
SOM
1.196
6.840
2.790,4
21.626
4.256
Infiltratie m
3
Moervaart m
3
Waterzuivering m
Bestrating
Daken
3
Bufferbekken m
3
Ondergrondse opvang m
3
Tabel 7.16 Toekomstige situatie hemelwater
NIEUW
3
T.o.v. de referentiesituatie zal 29.662 m niet-verontreinigd hemelwater rechtstreeks/onrechtstreeks
worden geloosd. Een gedeelte daarvan wordt geïnfiltreerd in het bufferbekken (open grachtsysteem).
3
Ongeveer 5.600 m hemelwater wordt rechtstreeks geloosd in de Moervaart zonder voorgaande
buffering of opvang.
7.1.6 Effectbeoordeling huidige situatie
7.1.6.1 Met betrekking tot de waterhuishouding
Vergelijking met de vergunde lozingsdebieten
3
NV Cargill Gent is vergund voor het lozen van 840 m /dag. Op basis van de geregistreerde debieten
blijkt dat het debiet niet wordt overschreden, wat als positief kan worden beoordeeld, evenals het
geloosde jaardebiet. In het verleden werden heel wat waterbesparende maatregelen toegepast, zodat
slechts 1/3 van het totale jaardebiet wordt geloosd. Zowel bij het sanitair als het koelwater wordt de
lozingsvergunning niet overschreden. Dit kan als positief worden beoordeeld.
NV Enviro+
mei 2014
103
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Overstromingsrisico en invloed op de omgevende waterlopen
Het terrein van NV Cargill Gent is grotendeels bebouwd en verhard. Het hemelwater dat wordt
verontreinigd wordt gezuiverd in de waterzuiveringsinstallatie. Het hemelwater afkomstig van het
dakoppervlak wordt rechtstreeks geloosd, evenals het gezuiverde afvalwater. Het niet-verontreinigde
hemelwater wordt niet aangewend voor vb. laagwaardige toepassingen zoals sanitair. Dit effect als
negatief worden beoordeeld. Bovendien werd dit opgenomen in de milieuvergunning als bijzondere
voorwaarde.
Gezien het geloosde debiet een fractie is van de totale watercapaciteit van de ontvangende waterloop,
wordt dit als niet relevant beschouwd.
7.1.6.2 Met betrekking tot de structuurkwaliteit van de waterlichamen
Ter hoogte van het lozingspunt is er een slechte structuurkwaliteit die door de aanwezigheid van de
lozingsbuizen wordt bestendigd. Met andere woorden het effect in de referentiesituatie is neutraal te
noemen.
7.1.6.3 Toetsing aan de lozingsnormen
NV Cargill Gent is vergund voor het lozen van bedrijfsafvalwater, na behandeling in een eigen
3
waterzuiveringsinstallatie, met een debiet van 840 m /dag en 306.600 m3/jaar (Vlarem I rubriek 3.6).
Het geloosde afvalwater dient hierbij te voldoen aan de algemene en de bijzondere lozingsnormen.
Naast de algemene en bijzondere lozingsnormen zijn de basiskwaliteitsnormen voor oppervlaktewater
van kracht voor de gevaarlijke stoffen. Voor de groepsparameters waar een bijzondere norm van
toepassing is, geld tevens de individuele normen (GS).
Op basis van de metingen van de VMM en eigen metingen voor het jaar 2013, zijn er overschrijdingen
voor totale Zn, sulfaten, totale stikstof en totale fosfor.
De verhoogde waarden werden gemeld aan milieu-inspectie.
In 2013 werd een studie gestart rond de oorzaak van het overschrijden van de norm op totale stikstof
(vnl. ammoniakale N). De studie i.s.m. KULeuven (Biotec Plus) is nog lopende. De studie wordt
verricht d.m.v. wekelijkse analyses op influent, effluent en slib, alsook d.m.v. datamining van alle
beschikbare en relevante procesdata. Tussentijdse vergaderingen gaven aan dat de mogelijke
oorzaken van de N-overschrijdingen het gevolg zijn van zowel verminderde nitrificatie als ook van een
afgenomen N-assimilatie door het slib. Beide processen worden beïnvloed door enerzijds te weinig
fosfor (als nutriënt) in het afvalwater als door een mogelijke intoxicatie met sulfides in de bioscrubber.
Beide fenomenen kunnen vermoedelijk verholpen worden door enerzijds de fosfordosering te
verhogen (mits uiteraard het vermijden van overschrijdingen van de norm voor P) en door een
uitbreiding van de instrumentatie en automatisatie op de bioscrubber (redox- en zuurstof metingen op
het slibrcuit – H2S metingen op de uitlaat).
Gezien de huidige overschrijdingen van totale Zn en sulfaten, dient hiervoor in de milieuvergunning
een bijzondere lozingsnorm worden opgenomen. Gezien de beperkte overschrijdingen en de studies
die momenteel lopende zijn om de N-concentraties te verminderen, wordt dit als beperkt negatief
beoordeeld.
7.1.6.4 Met betrekking tot de waterkwaliteit van de waterlichamen
Immissiemetingen van de VMM vinden plaats op punten 38000, 38020 (Moervaart) en 33100 Kanaal
Gent-Terneuzen.
NV Enviro+
mei 2014
104
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Het bedrijf loost op basis van de gemiddelde concentraties, lagere concentraties dan de maximale
toetsingswaarden (MKN) voor BOD, chlorides, KjN, nitriet en sulfaten. Dit kan bijgevolg positief worden
beoordeeld.
De berekening van de gemiddelde impact, gebeurt op basis van de gemiddelde geloosde
concentraties in 2013 en het gemiddelde afvoerdebiet. Gezien de totale concentratieverhoging vs.
toetsingswaarde < 1% wordt de impact van chlorides, BOD, COD, totale N, totale P, sulfaten en totale
Zn als niet relevant beschouwd voor zowel Moervaart als kanaal Gent-Terneuzen.
De berekening van de worst-case situatie (maximale geloosde concentraties en laag water
afvoerdebiet) kan in onderstaande tabel worden teruggevonden
Tabel 7.17 Berekening worst-case impact huidige situatie
Concentratie
parameter
COD = 120 mg/l
BOD = 4 mg/l
Totale P = 10,64
mg/l
Totale N = 89,9
mg/l
Sulfaten = 2.400
mg/l
Chlorides = 68
mg/l
Totale
zink
=
1.390 mg/l
laagwater uurdebiet Moervaart: 864
3
m /uur
Beperkte tijdelijke bijdrage
Beperkte tijdelijke bijdrage
Relevant (aanvaardbaar) tijdelijk
effect
Beperkte tijdelijke bijdrage
laagwater uurdebiet Kanaal
3
Terneuzen: 10.908 m /uur
Beperkte tijdelijke bijdrage
Beperkte tijdelijke bijdrage
Beperkte tijdelijke bijdrage
Gent-
Beperkte tijdelijke bijdrage
Kon niet worden berekend (geen totale N
concentraties in Moervaart)
Geen MKN
Beperkte tijdelijke bijdrage
Geen MKN
Kon niet worden berekend (geen
totale Znt in Moervaart)
Beperkte tijdelijke bijdrage
Bijgevolg kan voor de verschillende parameters, m.u.z. van totale P, het effect als beperkt worden
beschouwd.
7.1.7 Effectbeoordeling toekomstige situatie
7.1.7.1 Met betrekking tot de waterhuishouding
Vergelijking met de vergunde lozingsdebieten
Gezien het huidige vergunde lozingsdebiet en de berekening van het toekomstige lozingsdebiet, zal
een afbouw van het lozingsdebiet moeten worden aangevraagd.
Een uitbreiding van het lozingsdebiet van het huishoudelijk afvalwater zal moeten worden
aangevraagd.
Overstromingsrisico en invloed op de omgevende waterlopen
Er wordt netto bijkomend verhard. Dit hemelwater zal extra worden geloosd in de Moervaart en deels
worden geïnfiltreerd. Het bedrijf dient blijvend te voldoen aan de voorwaarden opgenomen in Vlarem
(hergebruik, buffering, infiltratie en lozing van hemelwater) en de voorwaarden opgenomen in de
hemelwaterverordening. Gezien dit niet wordt toegepast kan dit als negatief worden beoordeeld. De
impact op de Moervaart is niet relevant, gezien de grootte van de ontvangende waterloop.
NV Enviro+
mei 2014
105
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.1.7.2 Met betrekking tot de structuurkwaliteit van de waterlichamen
Er worden geen bijkomende emissiepunten voorzien. Bijgevolg kan dit als neutraal worden
beoordeeld.
7.1.7.3 Toetsing aan de lozingsnormen
NV Cargill Gent is vergund voor het lozen van bedrijfsafvalwater, na behandeling in een eigen
3
waterzuiveringsinstallatie, met een debiet van 840 m /dag en 306.600 m3/jaar (Vlarem I rubriek 3.6).
Het geloosde afvalwater dient hierbij te voldoen aan de algemene en de bijzondere lozingsnormen.
In navolging van artikel 5.3.2.4 wenst NV Cargill een afwijking te verkrijgen van de sectorale
lozingsnorm van sulfaten van 1.500 mg/l tot een norm van 3.000 mg/l. Het bedrijf dient aan volgende
voorwaarden te voldoen:
1. Het betreffen parameters die aanleiding geven tot concentratieverhoging
2. De exploitant stelt lozingsvoorwaarden voor, rekening houdende met het
overeenstemmende debiet (waterbesparing)
3. De exploitant toont aan dat:
a. De BBT inzake preventie en waterzuivering wordt toegepast om de lozing van de
parameters in kwestie te beperken
b. Technieken worden toegepast die op een intensieve wijze het waterverbruik
beperken
c. De milieukwaliteitsdoelstellingen van het ontvangende oppervlaktewater daardoor
niet in het gedrang komen door de toepassing van de hogere
emissiegrenswaarden
d. Er geen acute toxiciteit wordt veroorzaakt in het oppervlaktewater door de
toepassing van hogere emissiegrenswaarden
Het bedrijf heeft verschillende waterbesparende maatregelen doorgevoerd (zie infra).
Door het laboratorium Ecca werd in april een staalname uitgevoerd op het geloosde afvalwater om
ecotoxtesten uit te voeren op alle trofische niveaus. Om het effect van sulfaten tot 3.000 mg/l na te
gaan werd natriumsulfaat toegevoegd aan het genomen staal. De resultaten kunnen in bijlage 10
worden teruggevonden.
Uit de testen blijkt dat het staal weinig acuut toxisch is, waarbij Dapnia het meest gevoelige organisme
is. Een bijkomende staalname en test zal gebeuren op Daphnia. Het effect kan ingeschat worden als
een gering risico.
7.1.7.4 Met betrekking tot de waterkwaliteit van de waterlichamen
Immissiemetingen van de VMM vinden plaats op punten 38000, 38020 (Moervaart) en 33100 Kanaal
Gent-Terneuzen.
De impact op de Moervaart en het kanaal Gent-Terneuzen werd berekend op een gemiddelde
3
lozingssituatie (25 m /uur), met volgende uitgangspunten:
NV Enviro+
mei 2014
106
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.18 Berekening impact op Moervaart gemiddelde situatie
Concentratie
parameter
COD = 125 mg/l
BOD = 25 mg/l
Totale P = 2 mg/l
Totale N = 15 mg/l
Sulfaten = 3.000
mg/l
Chlorides = 8000
mg/l
Totale
zink
=
2.000 mg/l
Gemiddeld uurdebiet Moervaart:
3
11.772 m /uur
Niet relevant
Niet relevant
Relevante bijdrage
Relevante bijdrage
beperkte bijdrage
Gemiddeld
uurdebiet
Kanaal
3
terneuzen: 82.188 m /uur
Niet relevant
Niet relevant
Niet relevant
Kon niet worden berekend
Geen MKN
Relevante bijdrage
Geen MKN
Kon niet worden berekend
Niet relevant
Gent-
3
De worst-case impact (nl. 35 m /uur) en rekening houdende met laagafwaterdebiet
Tabel 7.19 Berekening impact op Moervaart en Kanaal-Gent Terneuzen worst case
Concentratie
parameter
COD = 125 mg/l
BOD = 25 mg/l
Totale P = 2 mg/l
Totale N = 15 mg/l
Sulfaten = 3.000
mg/l
Chlorides = 8.000
mg/l
Totale
zink
=
2.000 µg/l
laagwater uurdebiet Moervaart:
3
864 m /uur
Beperkt tijdelijk effect
Beperkt tijdelijk effect
Relevant aanvaardbaar tijdelijk
effect
Beperkt tijdelijk effect
Relevant aanvaardbaar tijdelijk
effect
Belangrijk
onaanvaardbaar
tijdelijk effect
Kon niet worden berekend
laagwater
uurdebiet
Kanaal
3
terneuzen: 10.908 m /uur
Beperkt tijdelijk effect
Beperkt tijdelijk effect
Beperkt tijdelijk effect
Gent-
Kon niet worden berekend
Geen MKN
Geen MKN
Beperkt tijdelijk effect
Enkel voor chlorides is er een belangrijk onaanvaardbaar tijdelijk effect in de Moervaart. Echter
realistische geloosde concentraties zullen een stuk lager zijn en bijkomend is er in het kanaal GentTerneuzen geen milieudoelstelling opgenomen.
Uit de testen blijkt dat het staal weinig acuut toxisch is, waarbij Dapnia het meest gevoelige organisme
is. Een bijkomende staalname en test zal gebeuren op Daphnia. Het effect kan ingeschat worden als
een gering risico.
Huishoudelijk afvalwater
Er zullen bijkomend 14 personen tewerk gesteld worden. Er zijn momenteel 3 KWZI’s aanwezig,
voorzien voor 72 IE, aangezien een groot aantal personen werken in een dagdienst met glijdende uren
/ ploegensysteem. Van het bijkomend aantal werknemers kan zal enkel één persoon in dagdienst
aanwezig zijn met vaste uren, de andere personen werken in ploegenstelsel of met glijdende uren.
Dit zorgt dat bijkomend afvalwater verwerkt kan worden op de huidige KWZI’s. Een uitbreiding van het
lozingsdebiet zal moeten worden aangevraagd.
NV Enviro+
mei 2014
107
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.1.8 Alternatieven
Gezien reeds voorgaande worstcase berekening, wordt rekening houdende met de installatie van de
WKK i.p.v. boiler, geen bijkomende impact verwacht naar wateremissies.
7.1.9 Milderende maatregelen
Waar nodig dient hemelwater te worden aangewend voor laagwaardige toepassingen
 Blijvende opvolging van overschrijding van N-concentraties en concentraties aan sulfaten
 opvolging van het geloosde afvalwater via ecotoxtesten, waarbij getest wordt op het meest
gevoelige organisme.
 Het bedrijf dient zijn milieuvergunning als volgt aan te passen:
 Bijkomende voorwaarde voor totale Zn: 10 x IC of 2 mg/l
 Bijkomende voorwaarde voor sulfaten: 3.000 mg/l
3
 Lozingsdebiet van 222.000 m /jaar
3
 Lozingsdebiet van het huishoudelijk afvalwater wijzigen tot 3.630 m /jaar en wijziging naar 3
KWZI’s (i.p.v. 4).
7.1.10 Leemtes in de kennis
Het ontbreken van bepaalde gegevens, zoals totale N en totale Zn concentratie in meetpunt VMM.
NV Enviro+
mei 2014
108
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.2 LUCHT
7.2.1 Afbakening studiegebied
Het deeldomein lucht heeft betrekking op de atmosferische milieueffecten in de onderste luchtlagen
van de troposfeer. Het studiegebied omvat de totaliteit van het gebied waarbinnen de effecten van de
atmosferische emissies zich kunnen voordoen. Er wordt voorgesteld om de effecten te beschouwen
die het gevolg zijn van de totaliteit van geleide en niet-geleide emissies gekoppeld aan de exploitatie
van Cargill. Aan de hand van dispersieberekeningen (zie verder) wordt nagegaan tot op welke afstand
deze effecten zich laten gevoelen.
Op basis van de gegevens beschikbaar op het ogenblik van de redactie van dit MER werd
aangenomen dat de relevante atmosferische effecten zich binnen een straal van maximaal 4 km rond
het projectgebied voordoen. Het studiegebied wordt dan ook afgebakend als een vierkant met een
zijde van 8 km met het bedrijf in het centrum.
7.2.2 Methodologie
Voor de bepaling van de effecten van de atmosferische emissies op de luchtkwaliteit worden
achtereenvolgens en systematisch onderzocht:
Welke de kenmerken zijn van de atmosferische emissies van de inrichting in de bestaande
situatie of referentiesituatie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen geleide emissies (via
puntbronnen) en niet-geleide emissies (diffuse bronnen). Geur wordt als een bijzondere
vorm van atmosferische (niet geleide) verontreiniging beschouwd;
Wat de huidige kwaliteitskenmerken zijn van de lucht in de omgeving van het bedrijf en op
welke wijze deze door de atmosferische emissies van de inrichting wordt beïnvloed;
In welke mate de samenstelling en/of hoeveelheid van de atmosferische emissie in de
geplande situatie effectieve wijzigingen zal ondergaan ten opzichte van de bestaande
situatie;
In welke mate de bestaande én in de toekomst voorziene remediërende installaties en
systemen overeenstemmen met de Beste Beschikbare Technieken.
In hoeverre een wijziging van de luchtkwaliteit moet worden verwacht als gevolg van de
verderzetting van de geplande uitbreiding, en in voorkomend geval welke milderende
maatregelen moeten genomen worden. Ten behoeve van de impactbepaling, waarbij de
toekomstige immissiebijdragen (IB) en resulterende immissiewaarden (IW) worden
berekend, worden dispersieberekeningen uitgevoerd.
Uitgaande van al deze gegevens wordt een beoordeling gemaakt van de geplande situatie.
In overeenstemming met het richtlijnenboek lucht, worden de te onderzoeken parameters (waarvoor
een overdrachtsberekening dient te geschieden) geselecteerd, met name deze waarvoor één van
volgende voorwaarden geldt:
 de totale atmosferische emissievracht van de polluent op jaarbasis is groter dan de
drempelvrachten voor opname in het integraal milieujaarverslag;
 de polluent kan geïdentificeerd worden als een kritische parameter. Een kritische parameter is
een parameter waarvoor de gemeten waarde in de omgeving groter is dan 80% van de
milieukwaliteitsnorm;
 ¨polluenten met de risicozinnen R40, R45, R46, R48, R49, R60, R61 (o.a. carcinogeen,
mutageen, reprotoxisch) worden steeds mee bestudeerd.
Voor de immissiebepaling wordt het IFDM-model gebruikt. Als significantiekader voor de beoordeling
van gemiddelde berekende immissiebijdragen (IB) en/of aantal overschrijdingen, wordt het in het
geactualiseerd richtlijnenboek Lucht (januari 2012) voorgestelde kader gehanteerd. De begrenzingen
NV Enviro+
mei 2014
109
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
uit het richtlijnboek worden aangehouden. Om de werkbaarheid te verhogen werd het voorgestelde
kader aangevuld en werden deze grenzen weergegeven als intervallen. Dit heeft als gevolg dat een
nieuwe klasse, “geen aantoonbare impact” is toegevoegd. Daarnaast werd aan ieder klasse ook een
score toebedeeld.
Tabel 7.20 Significantiekader gemiddelde immissiebijdragen en/of aantal overschrijdingen
Omschrijving
Toekenning bij disc. lucht
Score
Geen aantoonbare
impact
De berekende IB is minder dan of gelijk aan 1% van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
0
Beperkte bijdrage
De berekende IB bedraagt meer dan 1% en ten hoogste 3%
van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
-1
Relevante bijdrage
De berekende IB bedraagt meer dan 3% en ten hoogste 10%
van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
-2
Belangrijke bijdrage
De berekende IB bedraagt meer dan 10% van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
-3
De resultaten van de toetsing van jaargemiddelden worden gekoppeld aan milderende maatregelen,
meer bepaald:
 beperkte bijdrage:
Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, tenzij de MKN in de
referentiesituatie reeds voor 80% ingenomen is (link met milieugebruiksruimte).
 belangrijke bijdrage:
Milderende maatregelen moeten gezocht worden in het MER met zicht op implementatie ervan
op korte termijn.
 zeer belangrijke bijdrage:
Milderende maatregelen zijn essentieel.
Voor de toetsing van percentielen en/of omstandigheden die niet volledig met gemiddelden kunnen
beoordeeld worden is een ander toetsingskader van kracht.
Tabel 7.21Significantiekader immissiebijdragen en/of aantal overschrijdingen, andere dan gemiddelden
Omschrijving
Toekenning bij disc. lucht
Score
Geen aantoonbare
impact
De berekende IB bedraagt is minder dan of gelijk aan 1% van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
0
Beperkte bijdrage
De berekende IB bedraagt meer dan 1% en ten hoogste 5% van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
-1
Relevante bijdrage
De berekende IB bedraagt meer dan 5% en ten hoogste 20% van de
milieukwaliteitsnorm of richtwaarde
-2
Belangrijke bijdrage
De berekende IB is meer dan 20% van de milieukwaliteitsnorm of
richtwaarde
-3
Er wordt geen link met het stellen van milderende maatregelen gelegd, maar de noodzaak eraan moet
in het MER wel worden beoordeeld en gerapporteerd.
Voor de hinder- en gezondheidseffecten gekoppeld aan de potentiële emissies wordt verwezen naar
de discipline mens hinderaspecten.
NV Enviro+
mei 2014
110
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Om de luchtkwaliteit te evalueren, worden de immissieconcentraties (concentraties in de
omgevingslucht) getoetst aan de bestaande normen en richtwaarden. Deze normen en richtwaarden
hebben tot doel:

de gezondheid en het welzijn van de omwonenden te vrijwaren;

de hinder tot een minimum te beperken;

de verontreiniging van de verschillende compartimenten binnen aanvaardbare grenzen te
houden.
De normen, richtwaarden en beleidsdoelstellingen zijn opgenomen in Bijlage 12 L1 en hebben
betrekking op de verontreinigende stoffen: koolmonoxide (CO), stikstofdioxide (NO 2), zwaveldioxide
(SO2), fijn stof (PM10) , zeer fijn stof (PM2,5), zware metalen (Ni en V), dioxines, KWS (tolueen, benzeen
en xyleen), PAK’s, chloriden en verzurende depositie.
7.2.3 Referentiesituatie
7.2.3.1 Actuele luchtkwaliteit in het studiegebied
De ligging van de meetstations waarnaar verwezen wordt in dit hoofdstuk wordt weergegeven in
Figuur L1 in bijlage 12.
meetstation gemeente
straat
Lambert X
Lambert Y
parameters
SO2,
NOX,
44R731
Evergem
Doornzelestraat
105947
201811
PM10, PM2,5
SO2,
NOX,
44R740
St-Kruis-Winkel Schuitstraat
110815
204603
PM10
44M702
Ertvelde
Spiedamstraat
107569
206396
NOX
Zwaveldioxide
Eind 2012 beheerde de VMM 34 meetstations voor SO2-metingen. De meetstations in het studiegebied
en de gemeten luchtkwaliteit worden weergegeven in Tabel 7.22.
Tabel 7.22 Gemeten concentraties SO2 (dagwaarden) in het studiegebied
meetstation
gemiddelde
3
44R731
44R740
maximum
3
(µg/m )
(µg/m )
3
2
22
25
Alle meetstations in het studiegebied voldoen in 2012 aan de uurgrenswaarde, de daggrenswaarde en
3
de alarmdrempel voor SO2. Er werden evenmin uurwaarden boven de 350 µg/m gemeten. De WGOrichtwaarde van 20 μg/m3 als daggemiddelde werd op de twee meetplaatsen overschreden. De
richtwaarde van 500 μg/m³ over 10 minuten kunnen we niet toetsen, aangezien het kleinste
tijdsinterval waarvoor metingen beschikbaar zijn, 30 minuten bedraagt.
Stikstofoxiden
Eind 2012 beheerde de VMM 60 meetstations voor NOx-metingen. De luchtkwaliteit gemeten in het
studiegebied wordt weergegeven in Tabel 7.23.
Tabel 7.23 Concentraties NO2 en NO (uurwaarden) in het studiegebied in 2012
NV Enviro+
mei 2014
111
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
meetstation
44M702
44R731
44R740
VLAREM-grenswaarde
NV Cargill Gent
NO2
gemiddelde
maximum
NO
gemiddelde
maximum
(µg/m³)
(µg/m³)
(µg/m³)
(µg/m³)
23
27
26
40
101
109
92
200
7
9
8
303
371
232
Alle meetstations in het studiegebied respecteren de alarmdrempel en de uurgrenswaarde en de
3
jaargrenswaarde voor NO2. De WGO-richtwaarde van 200 μg/m als uurgemiddelde wordt evenmin
overschreden.
Ozon
Eind 2012 zijn er 19 meetstations op de grond in werking. Van het meetstation in het studiegebied
(44R740) wordt de gemeten luchtkwaliteit weergegeven in Tabel 7.24.
Tabel 7.24 Concentraties O3 in het studiegebied (44R740)
parameter
O3
3
(µg/m )
gemiddelde uurwaarde
maximum uurwaarde
maximum dagwaarde
gemiddeld dagelijks 8-uurgemiddelde
maximum dagelijks 8-uurgemiddelde
AOT40veg in 2012
AOT40veg (5j gem 2008-2012)
40
202
97
59
174
6.350
6.111
Tabel 7.25 Overschrijdingen van de EU-normen en WGO-norm in 2012 in het studiegebied (44R740)
parameter
O3
EU-informatiedrempel
aantal uren > 180
aantal dagen met 1u > 180
EU-alarmdrempel
aantal uren > 240
aantal dagen met 1 u > 240
EU-streefwaarde gezondheid
aantal dagen met max. 8u > 120
aantal dagen (3j gem 2010-2011-2012) met max 8u > 120
WGO
aantal dagen met max. 8u > 100
4
2
0
0
8
10
17
Van 24 tot 27 juli was er een smogepisode. Tijdens deze periode wordt de EU-informatiedrempel van
180 μg/m³ op nagenoeg alle meetplaatsen in Vlaanderen overschreden, zo ook in Sint-Kruis-Winkel
3
(202 µg/m op 26 juli).
Dit meetstation kende 2 ozondagen (dagen met 1u > 180 µg/m³). De EU-alarmdrempel (> 240 µg/m³
gedurende een uur) werd niet overschreden. De EU-streefwaarde voor de gezondheid, namelijk het 3jaargemiddelde aantal dagen waarop het hoogste ozon 8-uurgemiddelde 120 μg/m³ overschrijdt en dat
vanaf 2010 niet groter mag zijn dan 25, werd gehaald (zoals in de rest van Vlaanderen. De Europese
langetermijndoelstelling, zijnde geen enkele overschrijdingen van het hoogste 8-uurgemiddelde boven
NV Enviro+
mei 2014
112
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
de 120 μg/m³, wordt niet gehaald. De WGO-norm van 100 μg/m³ als hoogste 8-uurgemiddelde per dag
is strenger dan de Europese langetermijndoelstelling. Deze wordt ruimschoots overschreden (zoals in
elke Vlaamse meetplaats).
De EU-streefwaarde voor de bescherming van de vegetatie (AOT40veg) van 18.000 (μg/m³).uren als
5-jaargemiddelde, wordt gehaald. De langetermijndoelstelling van 6.000 (μg/m3).uren per jaar wordt
niet gehaald.
2012 is globaal gezien een gunstig ozonjaar: er is weinig overlast voor de gewassen en weinig voor de
volksgezondheid. Ondanks de ernstige ozonsmogepisode eind juli, waarbij de informatie- en
alarmdrempel werden overschreden, bleven de ozonconcentraties dankzij de gunstige
weersomstandigheden laag.
Fijn stof
Eind 2012 meet de VMM op 35 locaties PM10 en op 12 locaties PM2,5. Van de meetstations in het
studiegebied wordt de gemeten luchtkwaliteit weergegeven in Tabel 7.26.
Tabel 7.26 Gemeten concentraties PM10 (uurwaarden en dagwaarden) en PM2,5 (uurwaarden) in het
studiegebied in 2012
PM10
gemiddeld
e
meetstation
44R731
44R740
VLAREM
grenswaarde
2012
indicatieve grenswaarde
*n.g.= niet gemeten
maximum
uurwaard
e
maximum
dagwaard
e
(µg/m3)
(µg/m3)
(µg/m3)
28
28
40
156
203
105
97
50
aantal
dagen met
dagwaard
e > 50
µg/m³
38
32
35
PM2,5
gemiddeld
e
maximu
m
(µg/m3)
(µg/m3)
18
n.g.
27
148
n.g.
20
Uit Tabel 7.26 blijkt dat:

beide meetstations in het studiegebied in 2012 de jaargrenswaarde van 40 μg/m³ voor
PM10 respecteren;

het station in Evergem (44R731) in 2012 de daggrenswaarde voor PM 10 overschrijdt
(meer dan 35x/jaar een dagwaarde boven 50 µg/m³); in Sint-Kruis-Winkel wordt aan
deze grenswaarde voldaan;

het meestation in Evergem (44R731) in 2012 de jaargrenswaarde +
overschrijdingsmarge (27 μg/m³ in 2012), de toekomstige jaargrenswaarde (25 μg/m³
tegen 2015) en ook de indicatieve grenswaarde (20 µg/m³ tegen 2020) voor PM 2,5
respecteert.
Interpolatiekaarten
De VMM stelt een geoloket ter beschikking waarop de luchtkwaliteit in Vlaanderen gebiedsdekkend
wordt benaderd. Deze benadering is gebaseerd op meetresultaten in combinatie met een
interpolatiemodel. Er wordt enkel gefocust op de concentraties van NO 2 en PM10 omdat het naleven
van de Europese grenswaarden voor deze verontreinigende stoffen het meest kritiek is in Vlaanderen.
Het geoloket maakt gebruik van de RIO-Corine interpolatietechniek die gebruik maakt van satellietlandgegevens (CORINE dataset). De techniek laat toe de luchtverontreiniging in te schatten op
NV Enviro+
mei 2014
113
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
plaatsen waar geen metingen gebeuren. Via deze methode berekende de VMM voor elke roostercel
(4x4 km) in Vlaanderen een jaargemiddelde concentratie. De berekeningsmethode kan echter een
over- of onderschatting geven op bepaalde plaatsen.
De interpolatiekaarten bevatten een gemiddelde waarde over de laatste drie jaar (2010-2012). De
jaargemiddelde concentraties in het studiegebied zijn opgenomen in Tabel 7.27.
Tabel 7.27 Interpolatiewaarden NO2 en PM10 ter hoogte van het projectgebied.
parameter
2010
2011
2012
gemiddelde
eenheid
stikstofdioxide (NO2), jaargemiddelde
fijn stof (PM10), jaargemiddelde
aantal overschrijdingen norm PM10 dagggemiddelde
g.g.
33
42
g.g.
35
59
27
31
41
g.g.
33
47
µg/m³
µg/m³
/
Hieruit blijkt dat de jaargemiddelde concentraties NO2 en PM10 globaal gezien voldoen aan de
grenswaarden. Lokaal kunnen er echter overschrijdingen optreden.
De grenswaarde voor het PM10-daggemiddelde (maximaal 35 x boven het daggemiddelde van
50 µg/m³) wordt overschreden.
De interpolatiewaarden voor het aantal overschrijdingen van het PM10-daggemiddelde bevestigen de
algemene trend in Vlaanderen voor 2011: op alle Vlaamse meetstations worden er meer
overschrijdingen vastgesteld door een – voor stofverontreiniging – ongunstig voorjaar.
7.2.3.2 Overzicht emissiebronnen
De bronnen van geleide emissies zijn:
-
3 emissiepunten van stookinstallaties (Tabel 7.28)
-
6 emissiepunten van procesinstallaties (Tabel 7.29).
Onderstaande tabel geeft het overzicht weer van alle geleide bronnen van de Cargill in de
referentiesituatie.
Tabel 7.28 Overzicht geleide emissiepunten stookinstallaties in de referentiesituatie
Emissiepunt
Installatie
1
2
3
HD standardkessel (CMI ketel)
LD loosketel
Zaaddroger
Vermogen
(MW)
34
10,200
8,127
Brandstof
aardgas
aardgas
aardgas
Hoogte
emissiepunt (m)
31
16
27
Tabel 7.29 Overzicht geleide emissiepunten procesinstallaties in de referentiesituatie
Emissiepunt
Installatie
Emissies
4
Droger koeler (DOTA)
5
6
Zeefschroef E68
Gasscrubber extractie (E700)
7
8
9
Scrubber perserij
Cycloon bulkflow
Methanolemissiepunt biodiesel
via centrale gaswasser
NMVOS,
H2S,
geur,
stof
NMVOS
NMVOS,
H2S, geur
H2S, geur
Stof
NMVOS
NV Enviro+
mei 2014
Hoogte
emissiepunt
(m)
23
22
22
15,85
14,5
20
114
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De ligging van de emissiepunten wordt weergegeven in bijlage 6..
De bronnen van niet geleide of diffuse emissies zijn:

Stofemissies bij het laden en lossen van schepen, treinen, vrachtwagens;

Stofemissies bij transportinstallaties;

Stofemissies bij opslagsilo’s;

Resthexaan in eindproduct;

Diffuse hexaanemissies bij abnormale omstandigheden.
De semiraffinage en de biodieselinstallatie veroorzaken geen relevante diffuse emissies. Dit blijkt uit
studies van biodieselinstallaties op andere vestigingen (minder dan 0,005 kg/u).
7.2.3.3
Rapporteringsdrempel
In rubriek 7 van het deelformulier lucht van het IMJV wordt een overzicht gegeven van
verontreinigende stoffen en hun drempelwaarde. Indien de totale emissie van het bedrijf de
drempelwaarde overschrijdt dient de stof gerapporteerd te worden. In onderstaande tabel worden de
drempelwaarden voor enkele relevante stoffen voor Cargill weergegeven:
Tabel 7.30 Verontreinigende stoffen en broeikasgassen met hun drempelwaarde uit het IMJV
Verontreinigende stoffen en
broeikasgassen
Drempelwaarde (ton/Jaar)
Emissiewaarde
Cargill in 2013 (ton)
(excl. abnormale
emissies)
CO
200
1,6
NOX (als NO2)
50
21,5
diwaterstofsulfide
5
3,3
CO2
100.000
44.767
totaal stof
20
3,4
Hexaan
-
189
Methanol
-
4
Totaal NMVOS
20
193
De geleide emissies werden berekend op basis van meetresultaten. De diffuse hexaanemissies
werden berekend met een massabalans.
NV Enviro+
mei 2014
115
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
7.2.3.4
NV Cargill Gent
Geleide emissies
Emissies stookinstallaties
Overzicht van de installaties
In Tabel 7.31 worden de kenmerken van de stookinstallaties weergegeven.
Tabel 7.31 Overzicht stookinstallaties
Type
CMI ketel
LD Loosketel
Zaaddroger
Algemeen
40 t/hr
12 t/hr
Bouwjaar
2008
1996
1996
Datum indienstname
nov/08
1996
1996
Milieuvergunningsdatum
12/04/2007
5/01/1996
14/08/1996
Lambertcoördinaat X (m)
109555
109542
109540
Lambertcoördinaat Y (m)
203298
203291
203420
Hoogte schouw (m)
31
16
27
Diameter schouw (m)
1,350 m
0,75
5,53
Warmtevermogen KW
34.000 KWth
Merk en type ketel
Waterpijp ketel
10.200 KWth
8.127 KWth
Vlampijpketel 3
gangen
nvt
Merk en type brander
Aardgasbrander Aardgasbrander Aardgasbrander
Hoogcalorisch
Hoogcalorisch
Hoogcalorisch
aardgas
aardgas
aardgas
Ligging emissiepunt
Kenmerken
Aard van de brandstof
Brandstofverbruik per jaar
Max. Werkingsuren per jaar
8760 uren
8760 uren
NOx
X
X
CO
X
X
CO2
X
X
8760 uren
Relevante parameters
SO2
Stof
Emissiebeperkende
maatregelen
X
X
maximaal
gebruik
van
hoogcalorisch
aardgas bijna
100%
maximaal
gebruik
van
hoogcalorisch
aardgas bijna
100%
Er is verder nog 1 (kleine) stookinstallatie van 350 kW (2 branders). Deze wordt als niet relevant
beschouwd in vergelijking met bovenstaande bronnen (minder dan 1% van het totaal geïnstalleerde
thermisch vermogen).
NV Enviro+
mei 2014
116
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Van toepassing zijnde emissiegrenswaarden
Alle installaties zijn nieuwe, middelgrote stookinstallaties (5 MW t.e.m. 50 MW).
De van toepassing zijnde emissiegrenswaarden zijn deze van Hoofdstuk 5.43 van Vlarem II, en zijn
gegeven in Tabel 7.32. De emissiegrenswaarden gelden voor een referentiezuurstofgehalte van 3
vol%, een temperatuur van 273,15 K en een druk van 101,3 kPa en na correctie voor het
waterdampgehalte.
In de milieuvergunning van 2007 (082/44021/438/3/A/9) volgende bijzondere voorwaarde opgenomen
met betrekking tot emissie van stofdeeltjes:
 LD Loosketel:
o bij een massastroom ≤ 500 g/h:
50 mg/Nm³
o bij een massastroom > 500 g/h:
25 mg/Nm³
 Zaaddroger:
o 4.300 ton/dag
o Inzake de emissie van stof mag de emissiegrenswaarde bij een massastroom van
meer dan 500 g/h de norm van 25 mg/Nm³ niet overschrijden.
Tabel 7.32 Overzicht emissiegrenswaarden stookinstallaties
Installatie
bron
% O2
CMI ketel
LD Loosketel
Zaaddroger
stof
Vlarem II
Art.
5.43.2.10
3% O2
5
n.v.t.
(bijzondere
voorwaarde)
n.v.t.
stof
MV 2007
3% O2
≤ 500 g/h:
50 mg/Nm³
> 500 g/h:
25 mg/Nm³
> 500 g/h:
25 mg/Nm³
SO2
Vlarem II
Art.
5.43.2.10
3% O2
35
35
NOX
Vlarem II
Art.
5.43.2.10
3% O2
150
150
CO
Vlarem II
Art.
5.43.2.10
3% O2
100
100
n.v.t.
n.v.t.
n.v.t.
De sectorale emissiegrenswaarden en meetverplichtingen zijn niet van toepassing op de zaaddroger.
Zij vallen onder de uitzonderingsbepalingen van art. 5.43.1.2 van VLAREM II, met name onder punt 1°
‘installaties waarin de verbrandingsproducten worden gebruikt voor directe verwarming, droging of een
andere behandeling van voorwerpen of materialen’.
Toetsing beschikbare emissiegegevens
Volgens de bepalingen opgelegd in VLAREM II, Hoofdstuk 5.43, geldt een verplichte 3-maandelijkse
meetfrequentie op de middelgrote stookinstallaties, waarvoor emissiegrenswaarden zijn bepaald (art.
5.43.2.20). De metingen zijn niet verplicht voor SO2 indien het gaat om stookinstallaties die
voornamelijk met aardgas worden gevoed, en evenmin voor stof bij stookinstallaties die in hoofdzaak
met gasvormige brandstoffen worden gevoed.
In 2013 werden 4 maal emissiemetingen uitgevoerd op de CMI ketel en LD Loosketel. De resultaten
van de metingen evenals de toetsing aan de van toepassing zijnde emissiegrenswaarden zijn in
onderstaande tabellen samengevat.
NV Enviro+
mei 2014
117
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De resultaten zijn uitgedrukt in normaalomstandigheden (0 °C, 101,3 kPa) bij het
referentiezuurstofgehalte van 3 vol% in ‘droog’ gas. Met deze waarde wordt in de laatste rij de
gemiddelde massastroom berekend.
Tabel 7.33 Emissiemetingen in 2013 op de LD Loosketel uitgedrukt in mg/Nm³, behalve voor CO2 in vol%
datum
EGW
Eenheid
14/02/2013
21/05/2013
13/09/2013
05/12/2013
gem. massastroom
(kg/u)
debiet
temp.
Nm³/u
5100
5100
6200
8200
°C
189
166
220
218
NOX
bij 3% O2
150
mg/Nm³
97
85
75
81
0,520
CO
bij 3% O2
100
mg/Nm³
6
8
4
5
0,035
CO2
bij 3% O2
mg/Nm³
10,3
9,7
10,5
10,6
0,063
Voor stof zijn geen emissiemetingen van de LD Loosketel beschikbaar (gestookt met aardgas).
Tabel 7.34 Emissiemetingen in 2013 op de CMI ketel uitgedrukt in mg/Nm³, behalve voor CO2 in vol%
datum
EGW
Eenheid
14/02/2013
21/05/2013
13/09/2013
05/12/2013
gem. Massastroom
(kg/u)
debiet
temp.
Nm³/u
43.000
31.000
33.000
28.000
°C
65
65
83
84
NOX
bij 3% O2
150
mg/Nm³
83
85
86
74
2,767
CO
bij 3% O2
100
mg/Nm³
9
9
4
3
0,211
CO2
bij 3% O2
mg/Nm³
10,5
9,7
10,4
10,6
0,348
De installaties voldoen aan de huidige emissiegrenswaarden. Voor CO 2 is geen grenswaarde van
toepassing.
Voor de zaaddroger zijn enkel stofemissiemetingen beschikbaar (enige parameter waarvoor bijzondere
emissiegrenswaarde van toepassing is). Hierna wordt een overzicht gegeven van de metingen
uitgevoerd in 2013. Voor de zaaddroger kon de meting slechts één keer doorgaan, gezien de
installatie op de andere meetdagen buiten dienst was.
Tabel 7.35 Emissiemetingen in 2013 op de zaaddroger uitgedrukt in mg/Nm³
datum
Eenheid
EGW
14/01/2013
NV Enviro+
debiet
droog gas
Nm³/h
240.000
Concentratie
Stof
bij 3% O2
mg/3Nm³
25
9,40
Massadebiet
g/h
2.256
mei 2014
118
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Geleide NMVOS-emissies
Overzicht van de installaties
In Tabel 7.36 worden de kenmerken van de 4 geleide VOS-emissiepunten gegeven, nl.:
- de droger-koeler (DOTA): deze dient om het opgenomen vocht van het meel in de toaster
te verdampen door beluchten van het meel met verwarmde lucht;
- de zeefschroef E68: tussen de toaster en de meeldroger wordt het meel gecalibreerd in de
zeefschroef, die voorzien is van een ontluchtingsschouw;
- het absorptiesysteem E700: hier worden de dampen van de toaster en de extractor over
twee absorptiekolommen gecondenseerd. De biologische gasscrubber zorgt sinds 2008
voor de nabehandeling van de emissies van het absorptiesysteem E700 (emissiepunt
wordt evenwel nog steeds E700 genoemd;
- de gaswasser van de biodieselinstallatie: hier worden de afgassen met (geringe
hoeveelheden) methanol gewassen; de gereinigde lucht komt in de atmosfeer terecht.
De luchtzuiveringstechnieken kunnen in bijlage 7 worden teruggevonden.
Tabel 7.36 Overzicht NMVOS emissiepunten (referentiesituatie)
Droger Koeler
Zeefschroef E68
Aborptie E700
final fan +
bioscrubber
final fan:
1/12/1980
bioscrubber:
2008
Gaswasser
DOTA
DT
1/12/1980
1/12/1980
Lambert x (m)
109470
109470
109470
109420
Lambert y (m)
203340
203340
203340
203420
Hoogte schouw (m)
23 m
22 m
18 m
23 m
Diameter schouw (m)
2,25
0,125
0,1
0,1
8760 uren
8760 uren
8760 uren
8760 uren
Relevante emissies
VOS nl hexaan
VOS nl hexaan
VOS nl hexaan
VOS nl methanol
Volumestroom (Nm³)
192.667 Nm³/h
10 Nm³/h
35 Nm3/h
60 Nm3/h
45
50
25
15
Afdeling
in gebruikname
Biodiesel
1/04/2008
Ligging
Kenmerken:
Max. Werkingsuren/jaar
Temperatuure (°C)
Van toepassing zijnde emissiegrenswaarden
Volgende algemene emissiegrenswaarden mag bij een massastroom vanaf 3 kg/h of meer de emissie
van paraffinische koolwaterstoffen (= alkanen) (met uitzondering van methaan) niet meer dan 150
mg/Nm³ bedragen (Vlarem II, bijlage 4.4.2). Vanaf een massadebiet van 3 kg/h dient er volgens
Vlarem II (bijlage 4.4.3) halfjaarlijks gemeten te worden. Methanol is niet opgenomen in Bijlage 4.4.2.
Conform Vlarem II, artikel 4.4.3.1, §3, moet de stof dan gerekend worden tot de groep waarvan de stof
wat betreft haar invloed op het milieu het meest nabijkomt. Rekening houdende met de toxciteit van
methanol, wordt deze stof gerekend tot groep 10 van Bijlage 4.4.2, waarvoor een emissiegrenswaarde
geldt van 100 mg/Nm³ vanaf een massastroom van 2.000 g/h. Conform Bijlage 4.4.3 moeten deze
stoffen vanaf deze massastroom 2.000 g/h driemaandelijks gemeten worden.
NV Enviro+
mei 2014
119
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Volgens de sectorale voorwaarden van Vlarem II Hoofdstuk 5.59 (activiteiten die gebruik maken van
organische oplosmiddelen) mag bij de extractie van plantaardige en dierlijke vetten en raffinage van
plantaardige oliën met een oplosmiddelenverbruik hoger dan 10 ton/jaar, de emissies niet meer mogen
bedragen dan 0,8 kg/ton sojabonen (normale maling) en 1,0 kg/ton raapzaad (Bijlage 5.59.1, nr. 19).
Dit is een totale emissiegrenswaarde (emissiegrenswaarde voor geleide en diffuse solventemissies).
Wat betreft deze emissiegrenswaarde wordt verwezen naar het deel ‘Niet geleide emissies’.
Toetsing beschikbare emissiegegevens
Hierna wordt een overzicht gegeven van de hexaanemissiemetingen die in 2013 werden uitgevoerd.
Tabel 7.37 Overzicht hexaanemissiemetingen uitgevoerd in 2013
Datum
Eenheid
EGW
14/02/2013
09/09/2013
13/09/2013
Schouw DOTA
Debiet
Concentratie
Nm³/h
mg/Nm³
150
175.000
9,4
160.000
13,6
Massadebiet
kg/h
3
1,65
2,18
Absorptie E700
Debiet
Concentratie
Nm³/h
mg/Nm³
150
100
6.800
Massadebiet
kg/h
3
0,68
100
0,98
9.800
Gezien het massadebiet onder de drempelwaarde van 3 kg/h ligt, is de emissiegrenswaarde van 150
mg/Nm³ niet van toepassing.
Momenteel is geen meetopening beschikbaar op de schouw E68 van de zeefschroef. De meetopening
zal voorzien worden tijdens eerstkomende stilstand (voorzien juni 2014) en metingen opgestart.
De laatst beschikbare emissieresultaten (2007) worden weergegeven in onderstaande tabel. Gezien
het massadebiet ook hier onder de drempelwaarde van 3 kg/h ligt, is de emissiegrenswaarde van 150
mg/Nm³ niet van toepassing (noch de meetverplichting).
Tabel 7.38 Overzicht hexaanemissiemetingen E68
Datum
Eenheid
EGW
14/03/2007
13/07/2007
21/09/2007
07/11/2007
NV Enviro+
Schouw E68
Debiet
Concentratie
Nm³/h
mg/Nm³
150
1.030
900
2.200
900
1.220
670
980
380
Massadebiet
kg/h
3
0,93
1,98
0,82
0,37
mei 2014
120
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Hierna wordt een overzicht gegeven van de methanolmetingen die in 2013 op de schouw van de
gaswasser van de biodieselinstallatie werden uitgevoerd.
Tabel 7.39 Overzicht methanolmetingen
Datum
Eenheid
EGW
13/03/2013
21/05/2013
13/09/2013
05/12/2013
Debiet
Nm³/h
50
50
85
60
Gaswasser biodiesel
Concentratie Massadebiet
mg/Nm³
kg/h
100
2
32.000
1,6
17,1
<0,01
340
0,03
67
<0,01
Gezien het massadebiet onder de drempelwaarde van 2 kg/h ligt, is de emissiegrenswaarde van 100
mg/Nm³ niet van toepassing.
Geleide stofemissies
Overzicht van de installaties
In onderstaande tabel worden de kenmerken van de voornaamste geleide stofemissiebronnen
weergegeven, m.n. droger-koeler (DOTA), de zaaddroger en de bulkflow cycloon. In de crush-afdeling
zijn nog enkele tientallen emissiepunten (schouwen, uitlaten, afzuigingen, ...) aanwezig voorzien van
ontstoffingsinstallaties (vnl. envelop- en mouwenfilters). Uit stofemissiemetingen uitgevoerd in 2010
blijken de stofemissies van deze overige emissiepunten verwaarloosbaar te zijn (ca. 0,02% van de in
2010 totaal effectief gemeten massastroom).
Tabel 7.40 Overzicht geleide stofemissiebronnen (referentiesituatie)
Droger Koeler
Zaaddroger
Bulkflow cycloon
Lambert x (m)
109470
109540
109530
Lambert y (m)
203340
203420
203370
23
27
27
2,25
5,53
0,9
Max. werkingsuren/jaar
8.760
8.760
8.760
Volumestroom (Nm³/h)
192.667
240.000
5.942
45
24
55
Ligging
Hoogte schouw (m)
Diameter schouw (m)
Kenmerken
Temperatuur (°C)
Van toepassing zijnde emissiegrenswaarden
Wat betreft geleide stofemissies via de ontstoffingsinstallaties,
emissiegrenswaarden opgelegd in Hoofdstuk 5.45 van Vlarem II.
zijn
geen
sectorale
Er dient bijgevolg getoetst aan de algemene emissiegrenswaarden van bijlage 4.4.2, nl. een
emissiegrenswaarde van 150 mg/Nm³ bij een massastroom van ≤ 200 g/h en 20 mg/Nm³ bij een
massastroom van meer dan 200 g/h.
NV Enviro+
mei 2014
121
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Daarnaast werd in de milieuvergunning van 2007 een voor de zaaddroger emissiegrenswaarde voor
stof opgelegd van 25 mg/Nm³ bij een massastroom van meer dan 500 g/h.
Toetsing beschikbare emissiegegevens
Van de belangrijkste stofemissiepunten (zaaddroger, bulkflow en DOTA) zijn de resultaten van de
maandelijkse emissiemetingen van 2013 beschikbaar.
Voor de zaaddroger kon de meting slechts één keer doorgaan, gezien de installatie op de andere
meetdagen buiten dienst was. Er werd toen een concentratie van 9,40 mg/Nm³ gemeten bij een debiet
van 240.000 Nm³/h (droog gas). Dit komt overeen met een uitstoot van 2.256 g/h. De emissie voldoet
aan de emissiegrenswaarde (25 mg/Nm³).
Tabel 7.41 Emissieresultaten stof van bulkflow en DOTA in 2013
Datum
Eenheid
EGW-1
EGW-2
01/02/2013
01/03/2013
11/03/2013
08/04/2013
06/05/2013
27/05/2013
juni: stilstand
04/07/2013
05/08/2013
09/09/2013
08/10/2013
12/11/2013
09/12/2013
5700
6300
5700
5000
6400
6800
Bulkflow
Concentratie
droog
mg/Nm³
150
20
4,00
1,53
4,00
0,70
4,00
0,70
6900
5500
7300
5600
4500
5600
1,00
0,80
1,78
0,80
2,00
0,90
Debiet
droog
Nm³/h
DOTA
Massadebiet
Debiet
Concentratie
Massadebiet
kg/h
≤ 200 g/h
> 200 g/h
22,8
9,6
22,8
3,5
25,6
4,76
Nm³/h
174000
194000
200000
195000
193000
186000
mg/Nm³
150
20
4,00
0,40
4,50
0,70
4,00
1,00
kg/h
≤ 200 g/h
> 200 g/h
696
78
900
136
772
186
6,9
4,4
13,0
4,5
9,0
5,0
178000
166000
160000
260000
210000
196000
0,70
0,70
0,90
1,00
1,00
0,70
125
116
144
260
210
137
Uit Tabel 7.41 blijkt dat dee installaties voldoen aan de emissiegrenswaarden.
Van de stoffilters zijn slechts enkele recente (2013) emissieresultaten beschikbaar. Deze voldoen ruim
aan de emissiegrenswaarden. In het kader van de stofstudie van 2010 werden ook een aantal
metingen uitgevoerd. Behoudens één meting (waarbij een concentratie van 0,67 mg/Nm³ gemeten
werd) lagen alle resultaten beneden de detectielimiet.
Een goed onderhouden mouwfilter of cycloonfilter heeft doorgaans een verwijderingsrendement van
99,9% zodat kan aangenomen worden dat aan de emissiegrenswaarden voldaan is.
Geur
Voor het in kaart brengen van de geuremissies in de referentiesituatie werden reeds een aantal
studies uitgevoerd.
Naar aanleiding van geurklachten rond het industrieterrein werd in 2010 op vraag van Milieu-inspectie
i
de geursituatie bij Cargill onderzocht . Op basis van de geurmetingen kon besloten worden dat het
NV Enviro+
mei 2014
122
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
grootste aandeel van de totale geuruitstoot van Cargill NV toe te wijzen is aan de gaswasser van de
perserij. In dit project werd het geurverwijderingsrendement van de gaswasser (inclusief
aeroxsystemen) (perserij) en bioscrubber (extractie) bepaald. Zowel voor waterstofsulfide, als voor
geur bleek de gaswasser slechts matig te werken (35,6% geurverwijderingsrendement). De
bioscrubber daarentegen wordt gekenmerkt door een zeer hoog geurverwijderingsrendement, nl.
99,4%.
De resultaten van de geurmetingen worden weergegeven in Tabel 7.42.
Tabel 7.42 Resultaten olfactometrische emissiemetingen dec. 2010 en jan. 2011
Parameter
Uitlaat DOTA
X (m)
Y (m)
Hoogte (m)
Diameter (m)
Temperatuur (°C)
Gemiddeld gasdebiet (Nm³/h, nat)
Gemidd. geurconc. (ouE/m³)
Geuremissie (ouE/s)
109.470
203.332
15
1
56
169.254
4.837
227.395
Gaswasser
perserij (na
aerox)
109.467
203.401
15
1
35
44.722
56.833
706.027
Bioscrubber
extractie
109.457
203.337
15
1
20
139
294.608
11.375
ii
In de vervolgstudie werden olfactometrische en chemische analyses uitgevoerd ter evaluatie en/of
selectie van luchtbehandelingssystemen. Daarnaast werden nieuwe geurmetingen op de
aerox/scrubber installatie gedaan, na vervanging van de ozongeneratoren. Dit laatste had geen
merkbaar effect op het geurverwijderingsrendement.
Door de vervanging van het condensaat door stadswater als waswater, werd het rendement (op basis
iii
van chemische analyses) van de wasser merkelijk verbeterd . In combinatie met de Aerox zal het
rendement vermoedelijk hoger liggen, de beide rendementen mogen echter niet zomaar bij elkaar
worden opgeteld daar de samenstelling bij deze nieuwe meting anders is dan tijdens de eerste
meetcampagne (oktober-november 2012). De concentratie van een aantal naar geur toe belangrijke
componenten, zeker de organische zwavelverbindingen en meer bepaald dimethylsulfide, blijft echter
hoog.
In 2013 werd door Olfascan een aantal scenario’s gemodelleerd met het oog op mogelijke
iv
maatregelen voor een verdere geurreductie . Naar aanleiding van de studie besliste Cargill om –
onafhankelijk van de voorgenomen uitbreiding – te investeren in een tweede bioscrubber voor de
extractie (E700 Final fan). Deze zal fungeren als reserve ingeval de andere bioscrubber buiten dienst
is (zie bijlage 7 voor luchtzuiveringstechnieken).
NV Enviro+
mei 2014
123
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
7.2.3.5
NV Cargill Gent
Niet geleide emissies
Niet geleide NMVOS-emissies
Beschrijving bronnen
Volgens de solventboekhouding kunnen diffuse hexaanemissies herleid worden tot één van volgende
groepen:
 resthexaan in aanwezig in de eindproducten:
o hexaan, aanwezig in soja- en koolzaadmeel
o hexaan, aanwezig in ruwe ontslijmde soja- en koolzaadolie
 diffuse hexaanemissies bij andere dan normale bedrijfsvoering:
o kortstondige storingen in de werking van de desolventiser toaster
o niet gecondenseerde desolventiser dampen bij productieopstart
o desolventiseren van de installatie tijdens kortere of langere shutdown periodes.
Van toepassing zijnde emissiegrenswaarden
Volgens de sectorale voorwaarden van Vlarem II Hoofdstuk 5.59 (activiteiten die gebruik maken van
organische oplosmiddelen) mag bij de extractie van plantaardige en dierlijke vetten en raffinage van
plantaardige oliën met een oplosmiddelenverbruik hoger dan 10 ton/jaar, de emissies niet meer
bedragen dan 0,8 kg/ton sojabonen (normale maling) en 1,0 kg/ton raapzaad (Bijlage 5.59.1, nr. 19).
Dit is een totale emissiegrenswaarde (emissiegrenswaarde voor geleide en diffuse solventemissies) en
verliezen via de producten op basis van een solventboekhouding.
Toetsing beschikbare emissiegegevens
In 2013 werd enkel koolzaad verwerkt. Uit de solventboekhouding van 2013 (zie Tabel 7.48) blijkt dat
ruimschoots voldaan wordt aan de sectorale emissiegrenswaarden (die in feite een
emissiegrenswaarde voor de totale emissies is en niet voor diffuse emissies alleen) nl. 1 kg/ton
grondstof.
Tabel 7.43 Solventemissies extractie
Verwerkte grondstoffen
Koolzaad
Sojabonen
Totale geleide emissies
Resthexaan in eindproducten
Niet afgevangen emissies
Diffuse emissies bij productiestops
Totale diffuse emissies
Totale emissies
Totale emissies per ton verwerkte
grondstof
825.689
0
26,2
114
20,7
36
170,7
196,9
0,24
ton
ton
ton
ton
ton
ton
ton
ton
kg/ton
Niet geleide stofemissies
Overzicht bronnen
De potentiële diffuse stofbronnen kunnen als volgt geïdentificeerd worden:
 opslag van stuifgevoelige producten;
 transportsystemen voor stuifgevoelige producten;
 productie-afdelingen met stuifgevoelige activiteiten;
 vrachtwagenbelading;
NV Enviro+
mei 2014
124
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER



NV Cargill Gent
scheepsbalans;
scheepsbelading;
stofopstuiving door verkeer.
Van toepassing zijnde voorwaarden
In Hoofdstuk 4.4 van VLAREM II zijn in Afdeling 4.4.7 ‘Beheersing van niet-geleide stofemissies’
sectorale voorwaarden opgenomen met betrekking tot stofemissies die afkomstig zijn van de opslag
van stuivende stoffen en van installaties waarbij stuivende stoffen worden getransporteerd of
behandeld.
In de milieuvergunning van Cargill nv Gent werd volgende bijzondere milieuvergunningsvoorwaarde
opgelegd:
“De exploitant is verplicht alles in het werk te stellen om diffuse emissies van fijn stof tegen te gaan in
functie van het Europese BBT-rapport (BREF) voor op- en overslagbedrijven. De exploitant is te allen
tijde in staat aan de bevoegde instanties aan te tonen dat hij alle mogelijke maatregelen heeft
genomen ter voorkoming van diffuse emissies. Daartoe zal hij ook jaarlijks een rapport opmaken met
opsomming van alle maatregelen die in het afgelopen jaar zijn genomen, alsmede de maatregelen die
in de loop van het volgende jaar voorzien worden.”
In december 2007 werd een rapport opgesteld door de VITO, waarbij de reductiemaatregelen voor
diffuus stof t.o.v. de relevante BBT-voorstellen (BREF) voor op- en overslagbedrijven geëvalueerd
werden op basis van de BREF-checklist. Dit rapport werd in juli 2009, februari 2011 en april 2013
geactualiseerd door SGS. In 2014 werd het rapport van 2011 geactualiseerd door Enviroplus. Tevens
werd in dit rapport nagegaan of aan de sectorale voorwaarden van afdeling 4.4.7 wordt voldaan. Op 21
februari 2014 werd een bedrijfsrondgang uitgevoerd, waarbij de diverse stofbestrijdingsmaatregelen
geëvalueerd en getoetst worden aan de BBT (BREF).
Emissies
In opdracht van de Vlaamse Overheid werkte VITO een rekeninstrument uit dat toelaat de niet-geleide
stofemissies (totaal stof, PM10 en PM2,5) door op- en overslagactiviteiten van stuivende stoffen in te
schatten. De emissies zijn afhankelijk van de aard van de behandelde stoffen (de stuifcategorie), van
de op- of overgeslagen hoeveelheid en van de wijze van overslaan.
Ter beperking van de diffuse stofemissies worden volgende maatregelen genomen:
 opslag van stuifgevoelige producten: de stuifgevoelige producten worden opgeslagen in
gesloten silo’s zodat hier nagenoeg geen diffuse stofemissies kunnen optreden;
 transportsystemen voor stuifgevoelige producten: alle transportsystemen zijn volledig
afgesloten en voorzien van ontstoffingsinstallaties;
 productie-afdelingen met stuifgevoelige activiteiten; dit zijn met name de reiniging, de
voorbereiding, de vermaling en de biodieselfiltratie. Alle apparaten en machines voor het
zeven, breken, pletten en vermalen bevinden zich in gesloten productiezones en zijn
aangesloten op centrale filterinstallaties met mouwfilters; de (beperkte) emissies zijn reeds
begrepen in de geleide stofemissies;
 vrachtwagenbelading: de vrachtwagens worden beladen in volledig gesloten beladingstunnels.
Open vrachtwagens worden na het beladen afgedekt. Tijdens het beladen worden de diffuse
stofmissies afgezogen door een stofafzuigkap boven de laadbak;
 scheepsbalans: is eveneens voorzien van een stofafzuigfilter. De installatie wordt bij gebruik
volledig op onderdruk gehouden door een afzonderlijke mouwenfilter. De transportband en de
NV Enviro+
mei 2014
125
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER


NV Cargill Gent
verladingstoren zullen worden vervangen; de timing is echter afhankelijk van de aanpassingen
aan de kaaimuur van de Moervaart (door Afdeling Maritieme Toegang);
scheepsbelading: maatregelen om de vrije valhoogte en de valsnelheid van het materiaal te
reduceren;
stofopstuiving door verkeer: de wegen zijn verhard en worden regelmatig gereinigd. Er geldt
een algemene snelheidsbeperking van 15 km/h.
Het rekeninstrument laat slechts in beperkte mate toe om het effect van emissiereducerende
maatregelen door te rekenen (enkel al of niet bevochtigd materiaal).
Voor de berekening van de emissies bij het laden en lossen van koolzaad, sojabonen, koolzaadmeel
en sojameel, wordt gezien de genomen maatregelen gerekend met de emissiefactoren voor directe
op- en afslag (geen gebruik van transportbanden).
Uit het overzicht van de stuifgevoeligheidsklassen voor diverse bulkmaterialen in de laatste worksheet
van deze excel blijkt dat alle materialen vallen onder klasse 3.
De emissiefactoren van het rekenmodel voor opslag hebben betrekking op open opslag en zijn
bijgevolg niet van toepassing.
Tabel 7.44 Berekende stofemissies van de
(referentiesituatie)
aan- en afvoer van grondstoffen en producten
Doorzet
(Mton/
jaar)
Emissiefa
ctor TSP
(g TSP/ton
doorzet)
Emissiefa
ctor PM10
(g
PM10/ton
doorzet)
Emissiefa
ctor PM2.5
(g
PM2.5/ton
doorzet)
ton
TSP/jaar
ton
PM10/jaar
ton
PM2.5/jaar
Afvoer meel via schepen
0,313
50,00
5,00
2,00
15,644
1,564
0,626
Aanvoer koolzaad via schepen
0,804
50,00
5,00
2,00
40,210
4,021
1,608
Afvoer meel via trucks
0,157
50,00
5,00
2,00
7,839
0,784
0,314
63,693
6,369
2,548
Benaming van het aan- of
afvoertraject
Totaal
De totaal berekende stofemissie op jaarbasis bedraagt 63,7 ton totaal stof en 6,4 ton PM 10.Hierbij dient
opgemerkt dat er – eigen aan de problematiek van niet-geleide stofemissies – een belangrijke
onzekerheid rust op de schatting van het emissietotaal. Zoals gezegd is de mogelijkheid om de impact
van emissiereducerende maatregelen door te rekenen beperkt. Het emissietotaal geeft dus
voornamelijk een aanduiding van de omvang van de emissies en hoe deze toe- of afnemen in functie
van de jaarlijkse doorzet.
Verkeersemissies
Op basis van gegevens uit de discipline Mens – deeldiscipline Mobiliteit blijkt dat er in de huidige
situatie per dag gemiddeld 38 vrachtwagens naar en van Cargill rijden en ongeveer 90
personenwagens (personeel). Het betreft m.a.w. afgerond ongeveer 260 voertuigbewegingen per dag,
gegenereerd door het bedrijf.
Een groot deel van de aan- en afvoer (o.a. koolzaad, sojabonen, olie, meel) gebeurt via scheepvaart.
Dit transport wordt verzorgd door het naburige overslagbedrijf ESR (Eurosilo Rodenhuize Terminal) en
Oiltanking Gent. Deze transporten vallen buiten het bestek van dit project.
NV Enviro+
mei 2014
126
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
7.2.3.6
NV Cargill Gent
Impactberekening en –beoordeling
Geloosde vuilvrachten in de omgevingslucht
Voor de berekening van de geloosde vuilvrachten in de omgeving wordt uitgegaan van een continue
productie, nl. 8.760 werkingsuren (worst case). De Loosketel werkt als een back-up voor de CMI ketel,
zodat dit een overschatting is van de werkelijke situatie.
Stikstofoxiden
Tabel 7.45 Totale uur- en jaarvuilvrachten aan NOX (als NO2) (referentiesituatie)
Massastroom
(kg/h)
2,77
0,52
3,29
Stoomketel CMI
Stoomketel Loos
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Werkingsuren
(h/jaar)
7.656
600
8.760*
Jaarlijkse vuilvracht
(ton/jaar)
21,192
0,312
28,8
50,0
(*) Theoretisch maximaal aantal werkingsuren
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt niet overschreden.
Koolstofmonoxide (CO)
Tabel 7.46 Totale uur- en jaarvuilvrachten aan CO (referentiesituatie)
Stoomketel CMI
Stoomketel Loos
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/h)
0,302
0,035
0,238
Werkingsuren
(h/jaar)
7.656
600
8.760*
Jaarlijkse vuilvracht
(ton/jaar)
1,554
0,021
2,085
200,0
(*) Theoretisch maximaal aantal werkingsuren
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt niet overschreden.
NMVOS
Tabel 7.47 Totale uur- en jaarvuilvrachten geleide NMVOS (referentiesituatie)
Schouw DOTA
Schouw E700
Schouw E68
Biodieselfabriek
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Stof
Massastroom
(kg/h)
Werkingsuren
(h/jaar)
hexaan
hexaan
hexaan
methanol
2,216
0,291
1,024
0,494
4,025
7.422
7.422
7.422
8.400
8.760*
Jaarlijkse
vuilvracht
(ton/jaar)
16,45
2,16
7,60
4,15
30,93
20
(*) Theoretisch maximaal aantal werkingsuren
In 2013 werd op basis van de werkelijke werkingsuren een hexaanemissie berekend van 26,2 ton.
Uit de solventbalans worden de diffuse emissies voor 2013 berekend (309 werkingsdagen).
NV Enviro+
mei 2014
127
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.48 Solventbalans voor 2013
Input
I1
I2
I3
Hoeveelheid aangekochte oplosmiddelen
Verschil in stock (per 1 januari)
Hoeveelheid herbruikte oplosmiddelen
Output
O1
261 ton
20 ton
140 m³/h * 309 dagen * 24 h x
0,66 = 685.238 ton/ jaar
Afgasemissies: dit zijn geleide hexaanemissies
zeefschroef E68, Final Fan (E700) en DOTA
O2
Geloosd in het afvalwater (verwaarloosbaar)
O3
Resthexaan aanwezig in de eindproducten (meel +
olie) – niet geleide emissies
O4
Niet afgevangen emissies (door ontgassing
extractie)
O9
Diffuse emissies (grote stops en onderhoudsstops)
Totale diffuse emissie
LE
O2+O3+O4+O9
Totale input
I
I1-I2+I3
Diffuse emissiewaarde
LE / I
170,7 ton / 685.479 ton
16,45 + 2,16 + 7,60 = 26,2 ton
0
114 ton
20,7 ton
36 ton
114 ton + 20,7 ton + 36 ton =
170,7 ton
241 + 685.238 = 685.479 ton
0,02 %
Door extrapolatie naar een continue productie (365 dagen/jaar) worden de vrachten bekomen zoals
weergegeven in Tabel 7.49.
Tabel 7.49 Geleide en diffuse NMVOS emissies bij 365 productiedagen per jaar
Schouw DOTA
Schouw E700
Schouw E68
Biodieselfabriek
Totaal geleide (max.)
Resthexaan in eindproduct
Ontgassing
extractiegebouw
Totaal diffuse (continue)
(max.)
Andere diffuse emissies
(discontinu)
Totaal diffuse (max.)
TOTAAL
Drempelwaarde IMJV
Stof
Massastroom
(kg/h)
Werkingsuren
(h/jaar)
hexaan
hexaan
hexaan
methanol
hexaan
hexaan
2,216
0,291
1,024
0,494
4,025
15,360
2,789
7.422
7.422
7.422
8.400
8.760*
8.760
8.760
Jaarlijkse
vuilvracht
(ton/jaar)
16,45
2,16
7,60
4,15
35,26
134,66
20,7
hexaan
18,149
8.760*
158,98
hexaan
150
240
36
hexaan
NMVOS
194,98
230,24
20,0
(*) Theoretisch maximaal aantal werkingsuren
Voor de referentiesituatie wordt een NMVOS-emissie berekend van in totaal 230,24 ton. De
drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt overschreden.
NV Enviro+
mei 2014
128
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Stofemissies (PM10)
In volgende tabel worden de stofemissies berekend voor 365 productiedagen per jaar, op basis van de
massastromen van 2013 (100% verwerking van koolzaad).
Tabel 7.50 Stofemissies bij 365 productiedagen per jaar (100 % koolzaad)
Geleide emisies
DOTA
Zaaddroger
Cycloon bulkflow
Totaal geleide emissies
Diffuse emissies
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/h)
Werkingsuren
(h/jaar)
Jaarlijkse
vuilvracht
(ton/jaar)
0,314
2,257
0,011
7.422
432
7.422
8.760*
2,331
0,975
0,082
22,619
6,369
28,988
20
(*) Theoretisch maximaal aantal werkingsuren.
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt overschreden.
Gezien de verwerking van sojabonen stofintensiever is dan de verwerking van koolzaad, worden in
onderstaande tabel de stofemissies berekend bij 100% verwerking van sojabonen, op basis van
analyseresultaten tijdens een sojarun in 2012.
Tabel 7.51 Stofemissies bij 365 productiedagen per jaar (100 % sojabonen)
Geleide emisies
DOTA
Zaaddroger
Cycloon bulkflow
Totaal geleide emissies
Diffuse emissies
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/h)
Werkingsuren
(h/jaar)
Jaarlijkse
vuilvracht
(ton/jaar)
1,225
3,720
0,042
4,987
8.760
8.760
8.760
8.760*
10,73
32,59
0,37
43,69
12,15
55,84
20
(*) Theoretisch maximaal aantal werkingsuren.
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt eveneens overschreden.
7.2.3.7
Impact op de kwaliteit van de omgevingslucht
In onderstaande tabel worden de potentieel belangrijke polluenten geïdentificeerd.
Tabel 7.52 Identificatie potentieel belangrijke polluenten (referentiesituatie)
Criteria
Parameter
NV Enviro+
Jaarvracht >
drempel IMJV?
Kritische
parameter?
mei 2014
Polluent met
risicozin R40,
R45, R46, R48,
Potentieel
belangrijk?
(*)
129
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
R49, R60, R61?
NO2 – jaargemiddelde
NO2 – uurgemiddelde
CO
PM10 – jaargemiddelde
PM10 – uurgemiddelde
NMVOS: hexaan
NMVOS: methanol
nee
(NOX als NO2)
nee
nee
ja
(som NMVOS)
nee
nee
nee (**)
nee
ja
g.g.
g.g.
nee
nee
nee
ja
ja
nee
ja (R61)
(ja)
(ja)
ja (R48)
nee
ja
(*) De relevantie van de criteria worden tesamen geëvalueerd met de manier van uitstoot, de aanwezigheid van (gevoelige)
bevolkingsgroepen in het studiegebied, de aanwezigheid van fauna en flora in de directe omgeving en reeds bestaande
structurele klachten of onrust.
(**) Er zijn geen meetstations in de omgeving van Cargill waar CO gemeten wordt. Alle Vlaamse meetstations respecteerden wel
ruim de Europese grenswaarde van 10 mg/m³ als hoogste 8-uursgemiddelde van een dag alsook de WGO-richtwaarde over een
uur (30 mg/m³) en 30 minuten (60 mg/m³). Er kan dus verondersteld worden dat ook in het studiegebied ruim aan deze
grenswaarden wordt voldaan.
CO wordt niet als potentieel belangrijke parameter aanzien, gezien de wijze van uitstoot: CO wordt
geëmitteerd door 2 stookinstallaties op een hoogte van 16 meter respectievelijk 31 meter. Samen met
de beperkte emissievracht (1,6 ton op jaarbasis) en de huidige luchtkwaliteit (ruim voldaan aan
grenswaarden) wordt deze parameter bijgevolg niet als potentieel belangrijke polluent aanzien.
Methanol wordt niet afzonderlijk beoordeeld, omdat de individuele vuilvracht relatief beperkt is (4 ton
op jaarbasis) en de toxiciteit beperkt is. Er bestaat geen afzonderlijke IMJV-drempelwaarde voor
methanol.
Daarnaast wordt het aspect geur wordt geëvalueerd gezien de extractie van plantaardige oliën en
verwerking een geurgevoelige activiteit is en vanwege eerdere klachten bij omwonenden.
NMVOS
Wat betreft de NMVOS-emissies worden in eerste instantie enkel de geleide emissies (DOTA,
zeefschroef E68 en absorptiesysteem E700) gemodelleerd.
Voor de NMVOS-immissies worden daggemiddelde waarden berekend. De resultaten geven het
pluimmaximum van het 98-percentiel, het maximum en het gemiddelde van de berekende
dagwaarden. Tabel 7.53 geeft een overzicht van de berekende pluimmaxima. De
immissieconcentraties voor het 98-percentiel zijn grafisch weergegeven in onderstaande figuur.
Tabel 7.53 Berekende pluimmaxima voor NMVOS (referentiesituatie)
Parameter
Maximum (dag)
P-98 (dag)
Rekenkundig gemiddelde
Berekend
pluimmaximum (µg/m³)
38
20
4,31
MIC (µg/m³)
hexaan
MIC (µg/m³)
methanol
900
2.600
Voor hexaan- en methanolimmissies zijn geen grens- of richtwaarden vastgelegd. Wel is er een MACwaarde beschikbaar voor hexaan in binnenlucht, nl. 90 mg/m³ en voor methanol 260 mg/m³ als MACTGG 8u. Hieruit kan een MIC-waarde (maximum immission concentration) voor buitenlucht worden
berekend door de MAC-waarde te delen door een veiligheidsfactor van 100. Voor hexaan bedraagt de
MIC-waarde bijgevolg 0,9 mg/m³ en voor methanol 2,6 mg/m³.
NV Enviro+
mei 2014
130
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Uit Tabel 7.53 blijkt dat de berekende immissieconcentraties ver beneden de MIC-waarden liggen.
figuur 7.7 P-98 (dagwaarden) van de NMVOS immissieconcentraties (referentiesituatie op basis van
geleide emissies)
In tweede instantie wordt een analoge berekening uitgevoerd waarbij zowel de geleide als de niet
geleide NMVOS-emissies worden bekeken. Er wordt rekening gehouden met volgende bronnen:
 Zeefschroef E68 (geleide continue puntbron)
 Absorptiesysteem E700 (emissiepunt na bioscrubber) (geleide continue puntbron)
 DOTA (geleide continue puntbron)
 Diffuse emissies van de eindproducten (diffuse continue oppervlaktebron)
 Diffuse emissies bij ontgassing van het extractiegebouw (diffuse continue oppervlaktebron).
Diffuse emissies door grote en kleine onderhoudsstops worden niet gemodelleerd aangezien de
emissies ervan slechts enkele dagen per jaar plaatsvinden.
De immissieconcentraties voor het 98-P zijn grafisch weergegeven in Figuur 7.8.
NV Enviro+
mei 2014
131
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.8 P-98 (dagwaarden) van de NMVOS immissieconcentraties (referentiesituatie op basis van
geleide en diffuse bronnen)
De dispersieberekening van de geleide en de diffuse VOS-emissies is een sterke overschatting van de
werkelijkheid, omdat de diffuse emissies afkomstig van hexaan in de eindproducten voor het overgrote
deel niet vrijkomen op de site van Cargill zelf. Daarom wordt in Figuur 7.9 tevens de
dispersieberekening uitgevoerd zonder rekening te houden met de diffuse emissies afkomstig van het
hexaan in de eindproducten.
NV Enviro+
mei 2014
132
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.9 P-98 (dagwaarden) van de NMVOS immissieconcentraties (referentiesituatie op basis van
geleide en diffuse emissies exclusief emissies afkomstig van eindproducten).
Figuur 7.9 geeft dan ook een beter beeld van de hexaanimmissies veroorzaakt door Cargill Gent.
Fijn stof (PM10)
Wat betreft de PM10-emissies worden enkel de geleide emissies gemodelleerd.
Voor de PM10-emissies worden de daggemiddelde waarden berekend. De resultaten geven het
gemiddelde en het 90,40-percentiel van de berekende dagwaarden.
Tabel 7.54 geeft een overzicht van de berekende pluimmaxima.
Tabel 7.54 Berekende PM10 immissiebijdragen (referentiesituatie, 100% koolzaad)
Pluimmaximum
44R731
44R740
Grenswaarde
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
PM10
Gem. (µg/m³)
0,749
0,03
0,23
40
PM10
P-90,4 (µg/m³)
2,5
0,11
0,79
50
Uit Tabel 7.54 blijkt dat berekende immissieconcentraties beneden de van toepassing zijnde
grenswaarden liggen. Het 90,40-percentiel bedraagt maximaal 1,6% van de grenswaarde ter hoogte
van de woongebieden, wat aanleiding geeft tot een gering negatief effect (score -1).
NV Enviro+
mei 2014
133
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Onderstaande Tabel 7.55 geeft een overzicht van de gemeten PM10-concentraties in de meetpunten
van VMM in de omgeving van Cargill voor het jaar 2012. M.b.v. de berekende waarden kan in die
punten de bijdrage van Cargill tot de actuele immissieconcentraties ingeschat worden.
Tabel 7.55 Immissiebijdrage van Cargill in het studiegebied (referentiesituatie, 100% koolzaad)
Station VMM
Gemeente
Gemeten
immissieconc.
(gem.) (dag)
(µg/m³)
Berekende
immissieconc.
(gem.) (dag)
(µg/m³)
Relatieve
bijdrage
Cargill
(%)
t.o.v. gemeten
immissie
44R731
44R740
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
28
28
0,03
0,23
<1%
<1%
Relatieve
bijdrage
Cargill
(%)
t.o.v.
grenswaarde
(40 µg/m³)
<0,1%
<1%
De bijdrage van Cargill tot de gemeten PM 10-immissies en tot de jaargrenswaarde is minder dan 1%,
wat aanleiding geeft tot een verwaarloosbaar effect (score 0).
Figuur 7.10 P90,40-immissiebijdragen PM10-stof (referentiesituatie, 100% verwerking koolzaad)
Voor de immissiebijdragen bij 100% verwerking van sojabonen wordt verwezen naar de geplande
situatie (zie paragraaf 7.3.3.2) (geen wijziging van de maximale verwerkingscapaciteit van sojabonen).
Geur
In 2013 werd door Olfascan op basis van olfactometrische metingen een aantal scenario’s
v
gemodelleerd met het oog op mogelijke maatregelen voor een verdere geurreductie .
NV Enviro+
mei 2014
134
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
In deze studie worden 3 bronnen in aanmerking genomen:
 de DOTA;
 de gaswasser van de voorbereiding (perserij);
 de bioscrubber van de extractie.
Uit de metingen blijkt dat het geurverwijderingsrendement van de bioscrubber 99,4% bedraagt.
In het visiedocument “De weg naar een duurzaam geurbeleid” wordt de geur van extractie en
verwerking van plantaardige olie omgeschreven als een onaangename geur. Voor deze geuren geldt
3
een richtwaarde van 1,0-1,5 se/m in het richtlijnenboek lucht. Wanneer gekeken wordt naar de
effectbeoordeling wordt, voor hoog geurgevoelige bestemmingen (zoals woongebied), een sterk
3
3
negatief effect verwacht vanaf 2 se/m als 98-P. Snuffeleenheden (se/m ) worden in de buitenlucht, in
3
werkelijke omstandigheden bepaald, terwijl geureenheden (ou/m ) (zoals gemeten voor de installaties
voor Cargill) in artificiële, gecontroleerde omstandigheden worden bepaald.
Er bestaat geen eenduidig verband tussen beide eenheden. In de praktijk blijkt dat één snuffeleenheid
veelal gelijk is aan één of meer geureenheden. Aangezien er geen verdere gegevens gekend zijn over
de omzetting van snuffeleenheden in geureenheden voor de specifieke geuren van Cargill, werd met
3
een 1/1 verhouding gewerkt. De bijhorende grenswaarde bedraagt dan 2 ou/m als 98-P (gelet op het
voorgaande is dit een worstcasebenadering).
In de studie worden met IFDM verschillende scenario’s gemodelleerd:





scenario A beschrijft de huidige situatie (waarbij wel de geuruitstoot van de biodieselfabriek
buiten beschouwing wordt gelaten). Hierbij reikt de grenswaarde tot ongeveer 3,4 km ten
noorden van het bedrijf (zie Figuur in Bijlage 12 L2);
scenario B beschrijft de situatie waarbij de bioscrubber continu gebypassed wordt. Hierbij reikt
de grenswaarde ongeveer 2,6 keer verder tot 8,8 km;
scenario C beschrijft de situatie waarbij er een extra behandeling van de deelstroom aan de
perserij wordt geplaatst die 75% geurreductie oplevert. Hierdoor wordt de afstand van de
overschrijding ongeveer gehalveerd tot 2,2 km;
scenario D beschrijft de situatie waarbij de bestaande scrubber aan de perserij uit dienst
genomen wordt. De afstand van de overschrijding neemt hierbij slechts met 30% toe ten
opzichte van scenario A tot 4,4 km;
scenario E tot slot beschrijft de situatie waarbij zowel de deelstroom van de perserij als de
extractie volledig verwijderd kunnen worden (enkel nog DOTA in rekening gebracht). In dit
scenario wordt de grenswaarde nergens meer overschreden.
Immissiebijdrage van bedrijfsgerelateerd verkeer
Cargill is gelegen aan de Moervaartkaai welke aansluit op de John Kennedylaan (R4), die op zijn beurt
aansluit op de E34 in het noorden en de E17 en de E40 in het zuiden. De John Kennedylaan is
gelegen in een open omgeving met beperkte bebouwing (verspreid bedrijfsgebouwen op aanzienlijke
afstand van de weg) en zonder bewoning.
Door de relatief beperkte hoeveelheid voertuigbewegingen gegenereerd door het bedrijf (zie 7.2.3.5) in
combinatie met de zeer goede ontsluiting naar het hogere wegennet, wordt een modellering van de
NO2-, PM10- of PM2,5-concentratie niet noodzakelijk geacht om de impact van het bedrijf op de
luchtkwaliteit te beoordelen. De verkeersbijdrage van het bedrijf aan de NO 2-, PM10- en PM2,5concentraties wordt als verwaarloosbaar beschouwd.
NV Enviro+
mei 2014
135
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.2.4 Geplande situatie
7.2.4.1
Beschrijving geplande situatie
Overzicht bronnen
De bestaande crushinstallatie en semi-raffinage afdeling worden uitgebreid en bijkomend wordt een
foodgrade olie afdeling gebouwd. Daarnaast wordt een bijkomende gasturbine (6 MWel) gebouwd
(naast de bestaande stoomturbine) om de energievoorziening van bovenstaande uitbreidingen te
borgen.
De crushafdeling wordt uitgebreid van een capaciteit van gemiddeld 800.000 naar 1.400.000 ton
koolzaad op jaarbasis. De capaciteit voor de verwerking van sojabonen wordt niet uitgebreid (blijft
gemiddeld 1.250.000 ton sojabonen op jaarbasis). De semi-raffinage afdeling wordt uitgebreid qua
jaarproductie van 450.000 ton naar 760.000 ton per jaar. De bleking en desodorisatie unit van de
nieuwe foodgrade afdeling zal een capaciteit hebben van 330.000 ton per jaar (olie).
De bijkomende of gewijzigde bronnen van geleide emissies (alternatief LD-ketel) zijn:
 2 nieuwe LD stoomketels op aardgas (30 MW en 26 MW) ter vervanging van de bestaande LD
Loosketel van 10,2 MW; één ketel dient als back-up;
 in de nieuwe extractie wordt geen zeefschroef (huidig emissiepunt E68) meer voorzien;
 de DOTA wordt vervangen door een nieuwe Droger-Koeler (DC) (met 4 emissiepunten) op de
nieuwe extractielocatie;
 de voorbereiding wordt voorzien van 1 bijkomende gaswasser (ontdubbeling);
 de extractie wordt bijkomend voorzien van 2 nieuwe bioscrubbers, waarvan één als reserve
(reserve is reeds voorziene investering, los van uitbreiding);
 de deodorizer wordt voorzien van een HD ketel 2,2 MW.
Als alternatief voor nieuwe LD ketels wordt een gasturbine (6 MWel) beschouwd om de
energievoorziening van de uitbreidingen te borgen (alternatief WKK).
Tabel 7.56 Overzicht rookgas emissiepunten geplande situatie (alternatief LD-ketel)
Installatie
Vergund
Status
Vermogen
Brandstof
CMI ketel
LD Loosketel
Zaaddroger
LD ketel
LD ketel back-up
HD ketel deodorizer
12/04/2007
05/01/1996
14/08/1996
ongewijzigd
vervalt
ongewijzigd
nieuw
nieuw
nieuw
34 MWth
10,2 MWth
8,127 MWth
30 MWth
26 MWtg
2,2 MWth
aardgas
aardgas
aardgas
aardgas
aardgas
aardgas
Hoogte
emissiepunt
31 m
16 m
27 m
16
16
16
Tabel 7.57 Overzicht rookgas emissiepunten geplande situatie (alternatief WKK)
Installatie
Vergund
Status
Vermogen
Brandstof
CMI ketel
LD Loosketel
Zaaddroger
HD ketel deodorizer
WKK
12/04/2007
05/01/1996
14/08/1996
ongewijzigd
vervalt
ongewijzigd
nieuw
nieuw
34 MWth
10,2 MWth
8,127 MWth
2,2 MWth
31,3 MWth
aardgas
aardgas
aardgas
aardgas
aardgas
NV Enviro+
mei 2014
Hoogte
emissiepunt
31 m
16 m
27 m
16
16
136
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.58 Overzicht VOS emissiepunten in de geplande situatie
Installatie
Vergund
Status
Droger
Koeler
(DOTA)
Zeefschroef E68
Dryer/Cooler (DC)
Absorptie E700
01/12/1980
vervalt
01/12/1980
vervalt
nieuw
bijkomend
voorzien van 2
nieuwe
bioscrubbers
bijkomend
voorzien van 1
nieuwe
gaswasser
ongewijzigd
01/12/1980
Scrubber
voorbereiding
Gaswasser biodiesel
01/04/2008
Hoogte
emissiepunt
23 m
Relevante
emisies
hexaan
22 m
15 m (4x)
18 m (3x)
hexaan
hexaan, geur
hexaan, geur
18 m
geur
23 m
(methanol)
De bronnen van diffuse of niet-geleide emissies blijven dezelfde en zijn afkomstig van:
- stofemissies bij het laden en lossen van schepen, treinen, vrachtwagens;
- stofemissies bij transportinstallaties;
- stofemissies bij opslagsilo’s
- resthexaan in eindproduct;
- diffuse hexaanemissies bij abnormale omstandigheden.
De emissies van de nieuwe HD ketel (deodorizer) en de WKK worden ingeschat op basis van
vi
meetgegevens van een gelijkaardige installaties van Cargill Izegem . De emissies van LD ketels
worden ingeschat op basis van meetgegevens van gelijkaardige ketels van Cargill Antwerpen.
Aangezien de verwerkingscapaciteit van de crush afdeling met 60% toeneemt, worden de emissies
van de scrubber van de voorbereiding en de emissies van de bioscrubber (absorptie E700) lineair
geëxtrapoleerd met een factor 1,6. De emissies van de droger-koeler worden geëxtrapoleerd aan de
hand van het verwachte gasdebiet (concentratie wordt verwacht gelijk te blijven). De
biodieselinstallatie wordt niet gewijzigd.
De kenmerken van de geleide emissiebronnen in de geplande situatie worden hierna weergegeven.
NV Enviro+
mei 2014
137
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.59 Overzicht geleide emissiebronnen (geplande situatie)
Type
CMI ketel
Zaaddroger
HD-ketel
deodoriser
LD-ketel
LD-ketel
WKK
Cycloon
bulkflow
ongewijzigd
ongewijzigd
nieuw
nieuw
nieuw
alternatief LD
ketel
ongewijzigd
Scrubber voorbereiding
nieuwe
scrubbers
Algemeen
40 t/hr
nat. circ.
35 t/h
30 t/h
Bouwjaar
2008
1996
(2016)
(2016)
(2016)
(2016)
nov/08
1996
(2016)
(2016)
(2016)
(2016)
12/04/2007
14/08/1996
(2016)
(2016)
(2016)
(2016)
12/04/2007
12/04/2007
Lambertcoördinaat X (m)
109.555
109.520
109.425
109.572
109.542
109.572
109.530
109.467
Lambertcoördinaat Y (m)
203.298
203.400
203.350
203.318
203.291
203.318
203.370
31
27
16
16
16
16
1,350 m
5,53
0,3
1,5
1,5
1,5
34.000 kWth
8.127 kWth
2.200 kWth
30.000 kWth
26.000 kWth
31,3 MWth
Vlampijpketel 3
gangen
Datum indienstname
Milieuvergunningsdatum
Gaswasser
biodiesel
nieuwe
scrubbers
Dryer/Cooler
DC
nieuw
Absorptie
E700
nieuwe
bioscrubbers
(2016)
(2016)
(2016)
(2016)
(2016)
(2016)
109.420
109.582
109.632
203.401
203.420
203.383
203.350
27
15
23
15 (4x)
18 (3x)
0,9
1
0,1
0,6 (4x)
0,1 (3x)
01/04/2008
Ligging emissiepunt
Hoogte schouw (m)
Diameter schouw (m)
Kenmerken
Warmtevermogen kW
Type ketel
Type brander
Aard van de brandstof
Waterpijpketel
nvt
Waterpijpketel
Vlampijpketel 3
gangen
aardgasbrander
aardgasbrander
aardgasbrander
aardgasbrander
aardgasbrander
aardgasbrander
hoogcalorisch
aardgas
hoogcalorisch
aardgas
hoogcalorisch
aardgas
hoogcalorisch
aardgas
hoogcalorisch
aardgas
hoogcalorisch
aardgas
Relevante parameters
SO2
NOx
X
X
X
X
X
CO
X
X
X
X
X
Stof
X
X
X
Hexaan
Geur
X
Methanol
NV Enviro+
X
X
X
X
(X)
mei 2014
138
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Cargill is vergund voor de verwerking van sojabonen en koolzaad. De verwerking van koolzaad is
minder stofintensief omdat de riffelwalsen, ontpelling en vermaling niet in bedrijf zijn bij
koolzaadverwerking. De productie van koolzaadolie daarentegen is meer geurintensief. Ook de
emissie van hexaan is bij de verwerking van koolzaad inherent iets hoger dan bij soja.
Voor de geplande situatie worden afhankelijk van de parameter verschillende scenario’s beschouwd:
 stof (PM10): 100% soja (worst case);
 geur: 100% koolzaad (worst case);
 NMVOS: 100% koolzaad (worst case).
Er wordt bovendien uitgegaan van een continue activiteit (8.760 uur per jaar), wat eveneens een worst
case is. Er zijn immers regelmatig onderbrekingen voor onderhoud, inspectie...
Behandeling van de afgassen
Voorbereiding
De afgassen van de voorbereiding worden momenteel eerst door een gaswasser met water geleid om
stofdeeltjes neer te slaan. Na deze behandeling is een aeroxinstallatie voorzien, waar door ionisatie
componenten uit de afgastroom worden verwijderd.
Uit de chemische analyses uitgevoerd in het kader van de geurstudies door Olfascan (zie geur) blijkt
echter duidelijk dat het rendement van de behandelingsinstallatie beperkt is en dat de wasser geen
vluchtige organische componenten verwijdert. De Aerox-installatie heeft slechts een beperkt
rendement en verwijdert voornamelijk onverzadigde verbindingen.
Om deze reden wordt de centrale luchtbehandeling vervangen door 2 gaswassers (één als back-up)
gevolgd door een actiefkoolfilter of een biologische scrubber. Afhankelijk van testresultaten bij een
zusterbedrijf van Cargill zal beslist worden om dit laatste alternatief al dan niet te weerhouden.
Extractie
De biologische gasscrubber zorgt voor de nabehandeling van de emissies van het absorptiesysteem
E700. Deze biologische gaswasser is een 4-trapsreactor, die gebruik maakt van slib van de
waterzuivering voor de biologische verwijdering van VOS- en geuremissies. De biowasser bestaat uit
een gaswasser en een biologische reactor. In de gaswasser worden de te verwijderen componenten
uit de gasstroom in het waswater geabsorbeerd. In de biologische reactor worden de geabsorbeerde
verontreinigingen in het waswater vervolgens biologisch afgebroken.
Om het zoutgehalte en het gehalte niet afbreekbare koolwaterstoffen laag genoeg te houden moet er
regelmatig gespuid worden. De spui van de gaswasser gaat samen met het andere bedrijfsafvalwater
naar de biologische waterzuivering.
Uit de metingen van Olfascan blijkt dat de bioscrubber een zeer geeft verwijderingsrendement heeft
voor waterstofsulfide (gemiddeld ca. 99%) en goed verwijderingsrendement voor organische
zwavelcomponenten (73,1%). Het geurverwijderingsrendement bedraagt 99,4%.
Op basis van deze modelleringen blijkt dat het bypassen van de bioscrubber zoveel mogelijk moet
worden vermeden omdat de overschrijding van de geurdrempelwaarde dan 2,6 keer verder reikt dan
wanneer deze wel in dienst is. Naar aanleiding van de studie besliste Cargill om – ongeacht de
voorgenomen uitbreiding – te investeren in een tweede bioscrubber voor de extractie (E700 Final fan)
(voorzien voor 2014). Deze fungeert als reserve ingeval er de andere bioscrubber buiten dienst is. Een
NV Enviro+
mei 2014
139
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
derde bioscrubber wordt voorzien om de grotere debieten naar aanleiding van de geplande uitbreiding
te kunnen opvangen.
In de geplande situatie wordt er nog een bijkomende bioscrubber voorzien (in totaal 3 bioscrubbers: 2
in parallel en 1 in standby). Deze zullen dezelfde verwijderingsefficiëntie hebben als de huidige
scrubber.
7.2.4.2
Geloosde vuilvrachten in de omgevingslucht
Stikstofoxiden
De rookgasemissies van de stookinstallaties zijn gelijkaardig voor de 3 mogelijke scenario’s, nl. 100%
verwerking van sojabonen, 100% verwerking van koolzaad en 90% verwerking van koolzaad en 10%
verwerking van sojabonen.
De massastroom van de nieuwe LD ketel werd berekend op basis van de gemiddelde
emissieresultaten van de LD ketels bij Cargill Antwerpen (gemiddeld 77,6 mg/Nm³).
De massastroom van de HD ketel werd berekend op basis van de toekomstige emissiegrenswaarde
(80 mg/Nm³). Voor de WKK werden cijfers van de fabrikant gehanteerd. Deze liggen volgens dezelfde
leverancier aan de hoge kant, maar zijn een worst case aanname voor dit MER.
Tabel 7.60 Totale uur- en jaarvuilvrachten aan NOX (als NO2) (geplande situatie)
Stoomketel CMI
LD ketel
HD ketel deodoriser
WKK (alternatief LD)
Totaal met LD ketel
Totaal met WKK
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/h)
2,77
3,03 (*)
0,22 (**)
4,13 (***)
6,0
Werkingsuren
(h/jaar)
8.760
8.760
8.760
8.760
8.760
8.760
Jaarlijkse vuilvracht
(ton/jaar)
24,2
26,5
1,9
36,2
52,6
62,4
50,0
(*) Waarde gebaseerd op gemiddelde emissieresultaten LD ketels Cargill Antwerpen.
(**) Waarde gebaseerd op de emissiegrenswaarde, m.n. 80 mg/Nm³.
(***) Waarde gebaseerd op gegevens aangeleverd door fabrikant.
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt bij beide alternatieven overschreden.
Koolstofmonoxide
De rookgasemissies van de stookinstallaties zijn gelijkaardig voor de 3 mogelijke scenario’s, nl. 100%
verwerking van sojabonen, 100% verwerking van koolzaad en 90% verwerking van koolzaad en 10%
verwerking van sojabonen.
De massastroom van de nieuwe LD ketel werd berekend op basis van de gemiddelde
emissieresultaten van de LD ketels bij Cargill Antwerpen (telkens onder de detectielimiet – de
detectielimiet werd gehanteerd als concentratie).
De massastroom van de HD ketel werd berekend op basis van de emissiegrenswaarde (100 mg/Nm³).
Voor de WKK werden cijfers van de fabrikant gehanteerd. Deze liggen volgens dezelfde leverancier
aan de hoge kant, maar zijn een worst case aanname voor dit MER.
NV Enviro+
mei 2014
140
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.61 Totale uur- en jaarvuilvrachten aan CO (geplande situatie)
Stoomketel CMI
LD ketel
HD ketel deodoriser
WKK (alternatief LD)
Totaal met LD ketel
Totaal met WKK
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/h)
0,21
0,27 (*)
0,28 (**)
3,55 (***)
0,8
4,0
Werkingsuren
(h/jaar)
8.760
8.760
8.760
8.760
8.760
8.760
Jaarlijkse vuilvracht
(ton/jaar)
1,8
2,4
2,4
31,1
6,6
35,3
200,0
(*) Waarde gebaseerd op gemiddelde emissieresultaten LD ketels Cargill Antwerpen.
(**) Waarde gebaseerd op de emissiegrenswaarde, m.n. 100 mg/Nm³.
(***) Waarde gebaseerd op gegevens aangeleverd door fabrikant.
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt bij geen van de alternatieven overschreden.
NMVOS
Tabel 7.62 Totale uur- en jaarvuilvrachten NMVOS afkomstig van de geleide emissies (scenario 100%
koolzaad)
Installatie
DC
Absorptie E700
Biodieselinstallatie
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/uur)
2,875
0,466
0,494
3,835
Werkingsuren
(uur/jaar)
8.760
8.760
8.760
8.760
Jaarlijkse vuilvracht
(ton/jaar)
25,19
4,08
4,33
33,60
20,0
Voor de toekomstige situatie werd voor Cargill een maximale jaarlijkse NMVOS-emissie berekend via
de geleide bronnen van 33,6 ton bij een continue productie. Hierbij is 29,3 ton/jaar afkomstig van
hexaanemissies en 4,3 ton/jaar afkomstig van de methanolemissies van de biodieselinstallatie.
In 2013 bedroeg de aangekochte hoeveelheid hexaan 241 ton voor 825.689 ton verwerkte grondstof
(enkel koolzaad), wat neerkomt op een specifiek hexaanverbruik van 0,292 kg/ton grondstoffen voor
koolzaad. Het specifiek hexaanverbruik voor soja werd in het MER van 2006 berekend op gemiddeld
0,31 kg/ton grondstoffen voor sojabonen.
Uit de solventbalans kunnen ook de diffuse hexaanemissies voor de toekomstige situatie berekend
worden.
Tabel 7.63 Solventbalans hexaan voor de geplande situatie voor het worstcasescenario verwerking van
100% koolzaad
Hoeveelheid
(ton)
Omschrijving
input
I1
I2
I3
output
O1
NV Enviro+
Hoeveelheid aangekochte oplosmiddellen
Verschil in stock (per 1 januari)
Hoeveelheid hergebruikte oplosmiddellen
467
Afgas-emissies: E700 Final Fan en DOTA
33,6
mei 2014
1156320
141
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
O2
O3
O4
O5
O6
O7
O8
O9
NV Cargill Gent
Geloosd in het afvalwater
Resthexaan aanwezig in de eindproducten (meel + olie) - niet geleide
emissie
220,9
Niet afgevangen emissies
20,7
Spills (seals pompen), drainen pompen, spoelen
40,7
Ingezameld afval
2
Organische oplosmiddelen bestemd voor verkoop
0
Organische oplosmiddelen voor hergebruik herwonnnen
0
Diffuse emissies
69,8
Totale diffuse
emissie
LE
O2+O3+O4+O9
Totale input
I
I1-I2+I3
Diffuse
emissiewaarde
LE / I
170.7 ton / 685.479 ton
311
1156787
0,03%
Bij 100% verwerking koolzaad (worstcasescenario) zou de hexaanaankoop 467 ton bedragen en de
totale diffuse emissie 311 ton. De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt overschreden.
Tabel 7.64 Totale uur- en jaarvuilvrachten geleide en niet-geleide NMVOS (geplande situatie)
Geleide emisies
Schouw DC
Schouw E700
Biodieselfabriek
Totaal geleide emissies
Diffuse emissies
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Stof
Massastroom
(kg/h)
Werkingsuren
(h/jaar)
Jaarlijkse
vuilvracht
(ton/jaar)
hexaan
hexaan
methanol
2,875
0,466
0,494
3,835
35,545
39,38
8.760
8.760
8.760
8.760
8.760
8.760
25,19
4,08
4,33
33,60
311,4
345
20
hexaan
Voor de geplande situatie wordt een NMVOS-emissie berekend van in totaal 345 ton. De diffuse
emissies hebben hierin een aandeel van ca. 311 ton.
Stof
De geleide stofemissies werden berekend voor 2 mogelijke scenario’s, nl. 100% verwerking van
sojabonen (worstcasescenario) en 90% verwerking van koolzaad en 10% verwerking van sojabonen
(meest realistische scenario).
Voor de verwerking van sojabonen worden emissiegegevens gehanteerd tijdens een sojarun in 2012.
Bij de verwerking van sojabonen is de zaaddroger continu in gebruik (theoretisch maximum 8.760 uur
per jaar). Bij de verwerking van koolzaad kan de zaaddroger worden ingezet afhankelijk van het
vochtgehalte van de aangeleverde zaden. Bij de verwerking van koolzaad wordt een zelfde
procentuele werkingstijd van de zaaddroger gehanteerd als in de referentiesituatie.
NV Enviro+
mei 2014
142
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De berekening van de diffuse stofemissies gebeurt op een gelijkaardige manier als de berekening voor
de referentiesituatie. Er wordt voor de berekening van de stofemissies met het rekenmodel van LNE
dezelfde emissiefactoren gehanteerd voor sojabonen en koolzaad. Door de iets hogere doorzet bij de
verwerking van koolzaad resulteert het scenario 100% verwerking van koolzaad in een hogere
emissievracht dan het scenario 100% sojabonen. Het verschil is echter beperkt. De verwerking van
100%
sojabonen
is
daarom
het
worstcasescenario
voor
PM10.
NV Enviro+
mei 2014
143
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.65 Berekende stofemissies van de aan- en afvoer van grondstoffen en producten (geplande situatie, scenario 100% verwerking sojabonen)
Benaming van het aan- of
afvoertraject
Doorzet
(Mton/
jaar)
Emissiefactor Emissiefactor Emissiefactor
TSP
PM10
PM2.5
(g TSP/ton
(g PM10/ton
(g PM2.5/ton
doorzet)
doorzet)
doorzet)
ton TSP/jaar
ton PM10/jaar
ton
PM2.5/jaar
Aanvoer sojabonen
1,350
50,00
5,00
2,00
67,5
6,75
2,70
Afvoer sojameel en sojapellen
1,080
50,00
5,00
2,00
54,0
5,40
2,16
121,50
12,15
4,86
Totaal
Tabel 7.66 Berekende stofemissies van de aan- en afvoer van grondstoffen en producten (geplande situatie, scenario 100% verwerking koolzaad)
Benaming van het aan- of
afvoertraject
Doorzet
(Mton/
jaar)
Emissiefactor Emissiefactor Emissiefactor
TSP
PM10
PM2.5
(g TSP/ton
(g PM10/ton
(g PM2.5/ton
doorzet)
doorzet)
doorzet)
ton TSP/jaar
ton PM10/jaar
ton
PM2.5/jaar
Aanvoer koolzaad
1,600
50,00
5,00
2,00
80,0
8,00
3,20
Afvoer koolzaadmeel
0,910
50,00
5,00
2,00
45,50
4,55
1,82
125,50
12,550
5,020
Totaal
Tabel 7.67 Berekende stofemissies van de aan- en afvoer van grondstoffen en producten (geplande situatie, scenario 90% verwerking koolzaad en 10% verwerking
sojabonen)
Benaming van het aan- of
afvoertraject
Doorzet
(Mton/
jaar)
Emissiefactor Emissiefactor Emissiefactor
TSP
PM10
PM2.5
(g TSP/ton
(g PM10/ton
(g PM2.5/ton
doorzet)
doorzet)
doorzet)
ton TSP/jaar
ton PM10/jaar
ton
PM2.5/jaar
Aanvoer koolzaad
1,260
50,00
5,00
2,00
63,0
6,3
2,52
Aanvoer sojabonen
0,125
50,00
5,00
2,00
6,25
0,62
0,25
Afvoer sojameel en sojapellen
0,100
50,00
5,00
2,00
5,0
0,50
0,20
Afvoer koolzaadmeel
0,718
50,00
5,00
2,00
35,9
3,59
1,44
110,16
11,02
4,41
Totaal
NV Enviro+
mei 2014
144
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.68 Berekende emissies PM10 bij de verwerking van 100% sojabonen (geplande situatie,
worstcasescenario)
Geleide emisies
DC
Zaaddroger
Cycloon bulkflow
Totaal geleide emissies
Diffuse emissies
Totaal
Drempelwaarde IMJV
Massastroom
(kg/h)
Werkingsuren
(h/jaar)
Jaarlijkse
vuilvracht
(ton/jaar)
1,225
3,720
0,042
4,987
8.760
8.760
8.760
8.760
10,73
32,59
0,37
43,69
12,15
55,84
20
De drempelwaarde voor het emissiejaarverslag wordt overschreden.
Geur
De geuremissiepunten zijn in de geplande situatie dezelfde als deze in de referentiesituatie, waarbij bij
de gaswasser van de perserij vermoedelijk een andere afgasbehandelingstechniek zal worden
toegepast (de huidige wasser wordt vervangen door een actief koolfilter of biologische scrubber). Deze
zullen een beter geurverwijderingsrendement hebben. Er wordt evenwel verder gerekend met de
huidige geurverwijderingsrendementen (conservatieve aanname).
Er dient verder rekening gehouden te worden met een verhoging van het gasdebiet evenredig met de
verwerkingscapaciteit. In de praktijk blijkt dat de extractie van koolzaad geurintensiever is dan de
verwerking van sojabonen. Er wordt in de geplande situatie dan ook uitgegaan van een scenario met
100% verwerking van koolzaad (worstcasescenario).
Tabel 7.69 Karakteristieken geuremissiepunten in de geplande situatie (bij 100% verwerking van koolzaad)
Parameter
X (m)
Y (m)
Hoogte (m)
Diameter (m)
Temperatuur (°C)
Gemidd. geurconc.
(ouE/m³)
Gasdebiet gepland
(Nm³/h, nat)
Geuremissie (ouE/s)
7.2.4.3
109582
203383
15
1
54
Gaswasser
perserij (na
actief koolfilter)
109452
203407
17,6
1
65
4.837
56.833
294.608
261.675
86.661
269
351.589
1.368.116
22.042
Uitlaat DC
Bioscrubber
extractie E700
109632
203350
18
1
25
Impactberekening en –beoordeling
In onderstaande tabel worden de potentieel belangrijke polluenten geïdentificeerd.
NV Enviro+
mei 2014
145
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.70 Identificatie potentieel belangrijke polluenten (referentiesituatie)
Criteria
Parameter
NO2 – jaargemiddelde
NO2 – uurgemiddelde
CO
PM10 – jaargemiddelde
PM10 – uurgemiddelde
NMVOS: hexaan
NMOVS: methanol
Jaarvracht >
drempel IMJV?
Kritische
parameter?
ja, bij alternatief
WKK
nee
nee
nee
nee (**)
nee
ja
g.g.
g.g.
nee
ja
(som NMVOS)
Polluent met
risicozin R40,
R45, R46, R48,
R49, R60, R61?
nee
ja (R61)
(ja)
(ja)
ja (R48)
nee
Potentieel
belangrijk?
(*)
ja
ja
nee
ja
ja
ja
(*) De relevantie van de criteria worden tesamen geëvalueerd met de manier van uitstoot, de aanwezigheid van (gevoelige)
bevolkingsgroepen in het studiegebied, de aanwezigheid van fauna en flora in de directe omgeving en reeds bestaande
structurele klachten of onrust.
(**) Er zijn geen meetstations in de omgeving van Cargill waar CO gemeten wordt. Alle Vlaamse meetstations respecteerden wel
ruim de Europese grenswaarde van 10 mg/m³ als hoogste 8-uursgemiddelde van een dag alsook de WGO-richtwaarde over een
uur (30 mg/m³) en 30 minuten (60 mg/m³). Er kan dus verondersteld worden dat ook in het studiegebied ruim aan deze
grenswaarden wordt voldaan.
CO wordt niet als potentieel belangrijke parameter aanzien, gezien de wijze van uitstoot: CO wordt
geëmitteerd door 3 stookinstallaties op een hoogte van 16 meter en één op een hoogte van 31 meter.
Samen met de beperkte emissievracht (35 ton op jaarbasis) en de huidige luchtkwaliteit (ruim voldaan
aan grenswaarden) wordt deze parameter bijgevolg niet als potentieel belangrijke polluent aanzien.
Wat betreft PM10 worden enkele de geleide emissies gemodelleerd. Stofemissies van overslag- en
behandelingsactiviteiten kunnen niet in het IFDM-model als bron ingegeven worden.
Methanol wordt niet afzonderlijk beoordeeld, omdat de individuele vuilvracht relatief beperkt is (4 ton
op jaarbasis, identiek aan referentiesituatie) en de toxiciteit beperkt is.
Daarnaast wordt het aspect geur geëvalueerd gezien de extractie van plantaardige oliën en verwerking
een geurgevoelige activiteit is en vanwege klachten bij omwonenden in het verleden.
De berekeningen worden uitgevoerd in de veronderstelling dat alle installaties continu in werking zijn,
dus met een maximaal aantal werkingsuren van 8.760 uur/jaar.
Stikstofoxiden
De resultaten geven het 99,79-percentiel, het maximum en het gemiddelde van de berekende
uurwaarden voor NOX, uitgedrukt als NO2 (Tabel 7.71).
NV Enviro+
mei 2014
146
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Figuur
NV Enviro+
NV Cargill Gent
7.11
en
mei 2014
147
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.12 geven een grafische weergave van het 99,79-percentiel voor het alternatief met LD ketel
resp. het alternatief met WKK.
Tabel 7.71 Berekende pluimmaxima voor NOX (als NO2) (geplande situatie)
Maximum (uur)
P-99,79 (uur)
Gemiddelde
Berekend
pluimmaximum
(µg/m³)
(LD ketel)
33
30
2,4
Berekend
pluimmaximum
(µg/m³)
(WKK)
19,1
17,3
1,37
Grenswaarde
(µg/m³)
200
40
Uit Tabel 7.71 blijkt dat de geplande maximale immissieconcentraties afkomstig van Cargill beneden
de van toepassing zijnde grenswaarden liggen.
Figuur 7.11 99,79-percentiel (uurwaarden) van de NOX-immissiebijdragen (geplande situatie, alternatief LD
ketel)
NV Enviro+
mei 2014
148
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.12 99,79-percentiel (uurwaarden) van de NOX-immissiebijdragen (geplande situatie, alternatief
WKK)
Het 99,79-percentiel van de uurwaarden bedraagt maximum 15% van de grenswaarde bij het
alternatief met LD-ketel, wat aanleiding geeft tot een matig significant negatief effect (score -2). Bij het
alternatief met WKK bedraagt het het 99,79-percentiel van de uurwaarden maximaal 8,5% van de
grenswaarde, wat eveneens aanleiding geeft tot een matig significant negatief effect (score -2). Voor
de gemiddelde waarden geldt een zelfde beoordeling. De pluimmaxima zijn wel gelegen ter hoogte
van industriegebied.
Bemerking: de grenswaarden gelden enkel voor NO2. De inputgegevens van de emissiebronnen van
Cargill betreffen NOX (NO als NO2) omgerekend naar NO2. De berekende waarden geven dus een
overschatting van de bijdrage van Cargill.
Tabel 7.72 geeft een overzicht van de gemeten NOX (uitgedrukt als NO2)-concentraties in de
meetpunten van VMM in het studiegebied voor het jaar 2012. Met behulp van de berekende waarden
kan de geplande bijdrage van Cargill tot de immissieconcentraties ingeschat worden.
NV Enviro+
mei 2014
149
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.72 Bijdrage van Cargill tot de in 2012 gemeten NOX-immissieconcentraties in de VMM-meetpunten
(gemiddelden, geplande situatie)
Station
Deelgemeente
Gemeten
gemiddelde
NOX (uur)
(µg/m³)
44M702
44R731
44R740
Ertvelde
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
27,6
32,9
31,2
Berekend
gemiddelde
bijdrage NOX
(uur)
(µg/m³)
LD ketel
0,07
0,06
0,57
%
Bijdrage
Cargill
LD ketel
Berekend
gemiddelde
NOx (uur)
(µg/m³)
WKK
% Bijdrage
Cargill
WKK
< 0,01%
< 0,01%
1,8%
0,06
0,06
0,49
<0,01%
<0,01%
1,6%
De bijdrage van Cargill tot de gemiddelde NO X-immissies in de meetpunten bedraagt maximaal 1,8%.
Ter hoogte van deze beoordelingspunten is het verschil tussen beide alternatieven (LD ketel of WKK)
verwaarloosbaar. De immissiebijdrage ten opzichte van de jaargrenswaarde (40 µg/m³ voor NO 2)
bedraagt maximaal 1,4% (alternatief LD ketel). Dit is te aanzien als een beperkte bijdrage (gering
significant negatief effect, score -1).
Tabel 7.73 Bijdrage van Cargill tot de in 2012 gemeten NOX-immissieconcentraties in de VMM meetpunten
(P99 uurwaarden, geplande situatie met LD ketel)
Station
Deelgemeente
Gemeten
P99
NOX
(uur)
(µg/m³)
Berekende
bijdrage P99
NOX (uur)
(µg/m³)
LD ketel
% Bijdrage
Cargill
LD ketel
44M702
44R731
44R740
Ertvelde
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
116
132
121
2,39
1,84
9,75
2,0%
1,4%
8%
Berekende
bijdrage
P99,79
NOX (uur)
(µg/m³)
LD ketel
5,93
3,94
15,45
De bijdrage van Cargill tot de in 2012 gemeten P99 uurwaarden bedraagt bij het alternatief met de LDketel in de VMM meetpunten maximaal 8%. Ten opzichte van de uurgrenswaarde (200 µg/m³ voor
NO2) is de een bijdrage van de P99,79-uurwaarden eveneens maximaal 8%. Dit is te aanzien als een
belangrijke bijdrage (score -2). Hierbij dient evenwel opgemerkt dat de grenswaarde van toepassing is
op NO2 en de berekende bijdrage wordt uitgedrukt in NOX zodat dit leidt tot een overschatting van de
werkelijke bijdrage. De bijdrage bevindt zich bovendien relatief dicht bij het kantelpunt van beperkte
naar belangrijke bijdrage (7,7% t.o.v. 5%). Een schouwverhoging van de LD ketel kan als mogelijke
milderende maatregel voorop gesteld worden.
Station
Deelgemeente
44M702
44R731
44R740
Ertvelde
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
NV Enviro+
Berekende
bijdrage
P99,79
NOX (uur)
(µg/m³)
WKK
4,95
3,60
10,61
% Bijdrage
Cargill
WKK
t.o.v.
grenswaarde
2,5%
1,8%
5,3%
mei 2014
150
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Bij het alternatief met WKK ketel is de bijdrage van de P99,79-uurwaarden ter hoogte van de VMM
meetpunten in de omgeving maximaal rond het kantelpunt tussen beperkte en belangrijke impact.
Fijn stof (PM10)
Wat betreft de PM10-emissies worden enkel de geplande geleide emissiepunten gemodelleerd.
Voor de PM10-immissies worden daggemiddelde waarden berekend. De resultaten geven het 90,4percentiel, het maximum en het gemiddelde van de berekende dagwaarden.
Tabel 7.74 geeft een overzicht van de berekende pluimmaxima. De immissieconcentraties voor het
P90,40-percentiel zijn grafisch weergegeven in Figuur 7.13.
Tabel 7.74 Berekende pluimmaxima voor PM10 (geplande situatie, 100% soja)
Maximum
P-90,40 (dag)
Gemiddelde
Berekend pluimmaximum
13
4,09
1,2
Grenswaarde
50
40
Uit Tabel 7.74 blijkt dat de berekende imissieconcentraties beneden de van toepassing zijnde
grenswaarden liggen. Het 90,4-percentiel van de dagwaarden bedraagt maximum 8% van de
grenswaarde, wat aanleiding geeft tot een matig significant negatief effect (score -2). Het
pluimmaximum is evenwel gelegen in industriegebied.
Figuur 7.13 90,40-percentiel (dagwaarden) van de PM10 immissieconcentraties (geplande situatie)
NV Enviro+
mei 2014
151
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.75 geeft een overzicht van de gemeten PM10-concentraties in de meetpunten van VMM in het
studiegebied voor het jaar 2012. M.b.v. de berekende waarden kan in die punten de geplande bijdrage
van Cargill tot de immissieconcentraties ingeschat worden.
Tabel 7.75 Immissiebijdrage PM10 van Cargill in de VMM-meetpunten (gemiddelde, geplande situatie, 100%
soja)
Station
Deelgemeente
44R731
44R740
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
Gemeten
gemiddelde PM10conc.
(dag)
(µg/m³)
28
28
Berekende
gemiddelde PM10conc.
(dag)
(µg/m³) (gepland)
0,05
0,40
% bijdrage
<0,01%
1,4%
De bijdrage van Cargill tot de PM10-concentraties in deze meetpunten bedraagt maximaal 1,4%. Ten
opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage maximaal 1%. Dit wordt beoordeeld als een
verwaarloosbare bijdrage (score 0).
Tabel 7.76 Immissiebijdrage PM10 van Cargill in de VMM meetpunten (P90 en P90,40 dagwaarden,
geplande situatie, 100% soja)
Station
Deelgemeente
Gemeten P90
PM10-conc.
(dag) (µg/m³)
Berekende P90
PM10-conc.
(dag) (µg/m³)
% bijdrage
44R731
44R740
Evergem
Sint-Kruis-Winkel
51
49
0,19
1,40
< 0,01%
2,9%
Berekende
P90,40
PM10conc.
(dag)
(µg/m³)
0,20
1,43
De bijdrage van Cargill tot de P90 van de PM10-concentraties in de meetpunten bedraagt maximaal
2,9%. Ten opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³) bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de
dagwaarden) eveneens maximaal 2,9%, wat te aanzien is als een beperkte bijdrage (score -1).
NMVOS
Wat betreft de NMVOS-emissies worden in eerste instantie enkel de geleide emissies gemodelleerd.
Voor de NMVOS-immissies worden daggemiddelde waarden berekend. De resultaten geven het 98percentiel, het maximum en het gemiddelde van de berekende dagwaarden.
Tabel 7.77 geeft een overzicht van de berekende pluimmaxima. De immissieconcentraties voor het P98 zijn grafisch weergegeven in Figuur 7.14.
Tabel 7.77 Berekende pluimmaxima voor NMVOS (geplande situatie)
Maximum (dag)
P-98 (dag)
Gemiddelde
NV Enviro+
Berekend pluimmaximum
(µg/m³)
20
12
2,60
mei 2014
152
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.14 98-percentiel NMVOS immissiebijdragen (geplande situatie, op basis van uitsluitend de
geleide bronnen)
Voor VOS-immissies zijn geen grenswaarden vastgelegd. Er kan wel getoetst worden aan de MICwaarde (= MAC-waarde / 100). Voor hexaan bedraagt deze 900 µg/m³ en voor methanol 2.600 µg/m³.
De berekende pluimmaxima liggen ruimschoots onder deze MIC-waarden wat aanleiding geeft tot een
niet relevant effect (0).
De dispersieberekeningen geven aan dat de NMVOS-immissies voornamelijk tot het bedrijfsterrein zelf
beperkt blijven.
In tweede instantie wordt een analoge berekening uitgevoerd waarbij zowel de geleide als de diffuse
emissies in rekening worden gebracht. Er wordt rekening gehouden met volgende bronnen:
 de Droger-Koeler (DC) (geleide continue puntbron);
 het absorptiesysteem E700 (geleide continue puntbron);
 de biodieselfabriek (geleide continue puntbron);
 diffuse hexaanemissies van de eindproducten (diffuse continue oppervlaktebron);
 diffuse hexaanemissies door ontgassing van het extractiegebouw (diffuse continue
oppervlaktebron).
De diffuse hexaanemissies bij onderhoudsstops worden niet gemodelleerd omdat deze slechts
plaatsvinden gedurende enkele dagen per jaar.
De immissieconcentraties voor het 98-P zijn grafisch weergegeven in Figuur 7.15. Deze figuur vormt
echter een overschatting van de werkelijkheid omdat de hexaanemissies in de eindproducten slechts
voor een klein deel op de site van Cargill zelf vrijkomen.
NV Enviro+
mei 2014
153
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.15 98-percentiel (dagwaarden) NMVOS immissiebijdragen (geplande situatie op basis van geleide
en diffuse bronnen)
Net zoals voor de referentiesituatie wordt daarom tevens een dispersieberekening uitgevoerd zonder
de diffuse emissies afkomstig van de eindproducten in rekening te brengen. De resultaten zijn
weergegeven in Figuur 7.16.
NV Enviro+
mei 2014
154
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.16 98-percentiel NMVOS immissiebijdragen (geplande situatie op basis van geleide en diffuse
bronnen, exclusief emissies van de eindproducten).
MIC
44M702
44R731
44R740
900
900
900
Berekende gemiddelde
bijdrage NMVOS
0,11
0,09
0,92
< 0,001%
<0,001%
<0,01%
Geur
Door een extern studiebureau werd in 2005 in samenspraak met afdeling Milieu-inspectie een
toetsingskader uitgewerkt. De voorgestelde normering is weergegeven in Tabel 7.78. Hier wordt
uitgegaan van een relatie van 3,5 ou/m³ = 1 se/m³, zoals bepaald in de geurstudie van VITO van 2004.
Hierbij wordt opgemerkt dat dit een minder conservatieve aanname is dan in de studie van Olfascan in
opdracht van Cargill waar met een verhouding 1/1 wordt gewerkt.
NV Enviro+
mei 2014
155
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.78 Toetsingskader voor Cargill Gent
Initiële norm
Ernstig
hinderniveau
Hinderniveau
Per woonzone
Sint-Kruis-Winkel
Mendonk
Doornzele
Terdonk
Desteldonk
Ondergrens
se/m³
3
Bovengrens
se/m³
Ondergrens
ge/m³
10,5
3
10,5
2
7
1,5
1,5
0,6
3
0,75
2
2
1,5
5,25
5,25
2,1
10,5
2,625
Bovengrens
ge/m³
7
7
5,25
Enerzijds werd een initiële norm voor Cargill als individuele bron afgeleid van 10,5 ge/m³. Anderzijds
werd ook een norm afgeleid voor Cargill als onderdeel van een bronnencomplex per woonzone, nl.
voor de woonzones Sint-Kruis-Winkel, Mendonk, Doornzele, Terdonk en Desteldonk.
Uit Tabel 7.78 blijkt dat een initiële norm van 3 se/m³ of 10,5 ge/m³ voor Cargill Gent als individuele
bron van toepassing is. Uit de visuele voorstelling van de dispersieberekening in Figuur 7.17 blijkt dat
deze norm van 10,5 ge/m³ enkel in een klein deel van Terdonk wordt overschreden.
Figuur 7.17 P98-percentiel van de geurimmissiebijdrage (ge/m³) (geplande situatie)
NV Enviro+
mei 2014
156
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Naam
Locatie
Gemeente
X
Y
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
W10
44R731
Doornzele
Ter Donk
Mendonk
Zaffelare
Zaffelare dorp
Desteldonk-dorp
Desteldonk-dorp
Hijfte-Center
J-F Kennedylaan
Rieme
Evergem
Evergem
Gent
Gent
Lochristi
Lochristi
Gent
Gent
Lochristi
Gent
Evergem
Evergem
108550
109497
111380
112230
113350
108800
110870
110830
108100
108770
105947
203900
204676
203950
202750
202150
201680
201820
200290
199800
207160
201811
44R740
Sint-Kruis-Winkel
Gent
110815
204603
Toetsings- ToetsingsGeur p-98
waarde
waarde
(ge/m³) ondergrens bovengrens
(ge/m³)
(ge/m³)
5,97
2,1
11,64
10,5
4,55
5,25
7
1,82
1,16
2,15
2,625
5,25
1,87
2,625
5,25
1,27
0,47
1,57
1,02
8,25
5,25
7
Voor Cargill als onderdeel van een bronnencomplex zijn naast een initiële norm ook normen
vooropgesteld per woonzone. Enkel in een deel van Sint-Kruis-Winkel wordt de bovengrens van de
voorgestelde norm voor deze woonzone (7 ge/m³) niet gerespecteerd. Voor Mendonk en Desteldonk
wordt de bovengrens van de voorgestelde norm van 5,25 ge/m³ gerespecteerd. De voorgestelde norm
van 2,1 ge/m³ in Doornzele wordt niet gehaald, maar het hinderniveau van 7 ge/m³ wordt wel
gerespecteerd voor het grootste deel van Doornzele.
Hierbij dient opgemerkt dat deze resultaten gebaseerd zijn op de huidige geurverwijderingsefficiëntie
van de afgassen van de voorbereiding. Momenteel onderzoekt het bedrijf echter verschillende
mogelijkheden voor een verdere geurreductie. Er werden reeds piloottesten uitgevoerd met een
actiefkoolfilter. Een andere mogelijkheid die onderzocht wordt is biologische zuivering van de afgassen
(scrubber met actief slib). Hiervoor lopen momenteel testen bij een zusterbedrijf. Bovenstaande
resultaten dienen dan ook als worst case scenario te worden aanzien.
Immissiebijdrage verkeer
Ook in de geplande situatie is de hoeveelheid voertuigbewegingen gegenereerd door het bedrijf
relatief beperkt (zie discipline Mens Mobiliteit). In combinatie met de zeer goede ontsluiting naar het
hogere wegennet, wordt een modellering van de NO 2-, PM10- of PM2,5-concentratie niet noodzakelijk
geacht om de impact van het bedrijf op de luchtkwaliteit te beoordelen. De verkeersbijdrage van het
bedrijf aan de NO2-, PM10- en PM2,5-concentraties wordt als verwaarloosbaar beschouwd.
NV Enviro+
mei 2014
157
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.2.5 Milderende maatregelen
7.2.5.1
Stookinstallaties
De impact inzake van de stookinstallaties is ter hoogte van de woongebieden globaal gezien beperkt.
Enkel voor de NOX wordt in de geplande situatie een belangrijke impact berekend ten aanzien van het
99,79-percentiel, en dit vnl. bij het alternatief met de LD ketel. Een schouwverhoging kan als
milderende maatregel worden voorgesteld.
7.2.5.2
Stofemissies
Het berekende totale diffuse stofemissietotaal op zich zegt – mede gezien de onzekerheid bij het
gebruik aan emissiefactoren – weinig over de nood aan maatregelen. Voor dit laatste dient uitgegaan
van de BBT-toetsing en de verplichte jaarlijkse stofstudie.
In
de
milieuvergunning
van
Cargill
nv
Gent
werd
nl.
volgende
bijzondere
milieuvergunningsvoorwaarde opgelegd:
“De exploitant is verplicht alles in het werk te stellen om diffuse emissies van fijn stof tegen te gaan in
functie van het Europese BBT-rapport (BREF) voor op- en overslagbedrijven.
De exploitant is te allen tijde in staat aan de bevoegde instanties aan te tonen dat hij alle mogelijke
maatregelen heeft genomen ter voorkoming van diffuse emissies.
Daartoe zal hij ook jaarlijks een rapport opmaken met opsomming van alle maatregelen die in het
afgelopen jaar zijn genomen, alsmede de maatregelen die in de loop van het volgende jaar voorzien
worden.”
In onderstaande paragrafen worden de voornaamste conclusies uit de laatste stofstudie
overgenomen.
vii
Productieafdelingen
Ter voorkoming van diffuse stofemissies bevinden alle apparaten voor het zeven, breken, pletten en
vermalen zich in gesloten productiezones en zijn deze apparaten aangesloten op centrale
stoffilterinstallaties met mouwenfilters. Er bestaat een regelmatig controleprogramma op de werking
van de afzuiging van de stoffilterinstallaties.
Transportsystemen
Het lossen van schepen bij Eurosilo gebeurt overwegend d.m.v. grijpers met volledig overdekte
transportbanden. De transportbanden worden zo kort mogelijk gehouden en er wordt enkel gebruik
gemaakt van continue transportsystemen binnen het bedrijf. De omslagpunten zijn omkast en
voorzien van een afzuiging met filterinstallaties. Opmerking: op 1 plaats kan het omslagpunt van de
band en/of de afscherming verbeterd worden. Eventueel kan een bijkomende groendoek aan de poort
van deze installatie gehangen worden om stofverspreiding in de omgeving zoveel mogelijk te
vermijden. De bestaande 2 open transportbanden zijn aan de bovenkant afgeschermd met een
windscherm (zaad- en scheepsband).
Vrachtwagen- en scheepsbelading
De vrachtwagenbelading gebeurt in 2 volledig gesloten beladingstunnels. De poorten van de
beladingsplaats voor vrachtwagens dienen best zoveel mogelijk dicht gehouden worden tijdens
activiteit. Er is geen windinvloed voor het laden van de vrachtwagens bij het dichthouden van de
poorten. Voor het laden van een schip is er wel een windinvloed. Voor de scheepsbelading is het zeer
sterk aan te bevelen om deze te beperken vanaf bepaalde windsnelheden.
NV Enviro+
mei 2014
158
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De vrije valhoogte wordt geminimaliseerd door gebruik van een in hoogte verstelbare stortkoker. Aan
het uiteinde van de telescopische stortkoker is een terugdraaiende schroef voorzien die enerzijds
dient om de valsnelheid van het te verladen materiaal te verminderen (valbreker). Voor de belading
van de schepen dient er op toegezien te worden dat de instructies van de beladingsnota goed
opgevolgd worden.
Opmerking: er is een project goedgekeurd om de beladingstoren voor de schepen volledig te
vervangen. Dit project kan niet onmiddellijk uitgevoerd worden omdat er plannen zijn om de kade te
veranderen (door de haven van Gent). Zolang deze verandering niet concreet is, zal de
beladingstoren nog niet worden vervangen (gepland voor kalenderjaar 2015).
Stofopstuiving door verkeer
Er is een algemene snelheidsbeperking van 15 km/u. Op de meeste plaatsen zijn de wegen verhard.
Voor het niet verharde terrein is het gepland om dit ook te verharden. De verharde wegen worden
regelmatig schoongemaakt. Daarnaast worden alle vrachtwagens ook afgedekt.
Opslag van stuifgevoelige stoffen
Er worden regelmatig of continu visuele inspecties uitgevoerd om te zien of zich stofemissies
voordoen, en om te controleren of de preventieve maatregelen goed werken. De toegepaste
ventilatiesystemen en gebruikte filters zijn ontworpen en gekozen in functie van hun specieke plaats
in het bedrijfsproces en in functie van de grootte van dat betreffende proces. Het materiaal wordt in
silo’s gestockeerd.
7.2.5.3
Geur
Cargill laat regelmatig geurstudies uitvoeren met het oog op mogelijke emissiereducerende
maatregelen. Uit de laatste studie (Olfascan, 2013) kwam naar voor dat het bypassen van de
bioscrubber zoveel mogelijk moet worden vermeden en indien mogelijk de luchtstroom op momenten
van bypass apart te behandelen.
Naar aanleiding van de studie besliste Cargill om – onafhankelijk van de voorgenomen uitbreiding –
te investeren in een tweede bioscrubber voor de extractie (E700 Final fan). Deze fungeert als reserve
ingeval er de andere bioscrubber buiten dienst is.
Daarnaast bleek ook dat een verdere geurreductie aan de perserij (voorbereiding) zeker een zinvolle
investering is. Cargill Gent voerde reeds testen uit met actief koolfilters voor de behandeling van de
de afgasstromen van de voorbereiding. Deze hebben naar verwachting een hoger
geurverwijderingsrendement. Als alternatief wordt ook nog rekening gehouden met een biologische
zuiveringstechniek (met actief slib). Hiervoor zullen resultaten (mid 2014) van een identieke installatie
bij een zusterbedrijf bepalend zijn.
7.2.6 Postevaluatie
Er zijn geen voorstellen voor postevaluatie
7.2.7 Leemten in de kennis
7.2.7.1
Leemten in de kennis met betrekking tot het project
De emissiewaarden van de nieuwe LD ketel(s) en de nieuwe HD ketel zijn niet met zekerheid gekend.
De massastroom van de nieuwe LD ketel werd berekend op basis van de gemiddelde
emissieresultaten van de LD ketels bij Cargill Antwerpen. De massastroom van de HD ketel werd
NV Enviro+
mei 2014
159
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
berekend op basis van de emissiegrenswaarden. Voor de WKK werden cijfers van de fabrikant
gehanteerd. Deze liggen volgens dezelfde leverancier aan de hoge kant, maar zijn een worst case
aanname voor dit MER.
Het geurverwijderingsrendement van de nieuwe actiefkoolfilter op de emissies van de gaswasser van
de voorbereiding is niet gekend. Er werd uitgegaan van een zelfde verwijderingsefficiëntie als bij de
huidige aeroxsystemen, wat een conservatieve aanname is.
De diffuse stof- en hexaanemissies kunnen slechts berekend worden met behulp van
emissiefactoren. Eigen aan de problematiek van diffuse emissies, rust een belangrijke onzekerheid
op de schatting van het emissietotaal. De genomen milderende maatregelen met betrekking tot
diffuse stofemissies kunnen slechts beperkt doorgerekend worden in het rekenmodel diffuse
stofemissies van LNE. Het emissietotaal geeft dus voornamelijk een aanduiding van de omvang van
de emissies en hoe deze toe- of afnemen bij een toe- of afname van de doorzet.
7.2.7.2
Leemten in de kennis met betrekking tot de inputgegevens
De huidige achtergrond-NMVOS-concentraties in het studiegebied zijn niet gekend omdat er geen
VMM-meetstation is in de omgeving van Cargill waar deze parameter wordt opgevolgd.
Diffuse stofemissies van overslag- en behandelingsactiviteiten kunnen niet als bron in het IFDMmodel worden ingegeven. Wel werd een berekening gemaakt van de geëmitteerde vuilvrachten van
de diffuse stofemissies met behulp van emissiefactoren.
NV Enviro+
mei 2014
160
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.3 GELUID
7.3.1 Afbakening van het studiegebied
In het kader van de uitbreiding van het bedrijf dient de geluidsbelasting van de inrichting in kaart
gebracht te worden. De referentiesituatie is de huidige exploitatie van het bedrijf. Het bedrijfsgeluid
wordt bepaald enerzijds door middel van een meetcampagne en anderzijds door een modellering.
Ook de impact van de toekomstige situatie wordt in kaart gebracht door middel van een modellering.
7.3.1.1 Situering
Cargill is gelegen aan de Moervaart in de Gentse haven op een terrein van ongeveer 13 ha. Op dit
terrein bevinden zich een productie-eenheid voor olie uit soja of koolzaad, een productie-eenheid voor
biodiesel en een waterzuivering. Een deel van de installaties staan in fabriekshallen en een deel staat
in open lucht.
Onderstaande luchtfoto (bron AGIV) geeft een beeld van de inrichting en de omgeving.
Oil Tanking
Eurosilo
Alco
Dynea
Cargill
R4
Biobase
Europe
Figuur 7.18 Situering van Cargill
Ten oosten ligt de spoorweg, de Pleitstraat en de J.F. Kennedylaan (R4). Ten noorden ligt Alco Bio
Fuel en Eurosilo NV. Ten westen ligt Dynea en Oil Tanking. In het zuiden ligt de Moervaart en aan de
overkant ervan Biobase Europe Pilot Plant. Iets ten zuiden, bij Biobase Europe, staat er ook een
windturbine. In de onmiddellijke omgeving bevinden zich geen woningen.
Het studiegebied omvat de site en de omgeving waar de invloed van geluidsbronnen te verwachten
is. Het studiegebied wordt gekozen rekening houdende met de bepalingen uit Vlarem II. Enerzijds
NV Enviro+
mei 2014
161
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
wordt de zone op 200 meter van de perceelsgrens genomen en anderzijds de zone op 200 m van het
industriegebied. Dit levert een studiegebied op van ongeveer 2,5 bij 2,5 km. Dit wordt uitgebreider
behandeld in de volgende paragraaf.
7.3.2 Beoordelingskader
7.3.2.1
Criteria volgens Vlarem
Volgens het gewestplan Gentse en Kanaalzone is de inrichting gelegen in industriegebied. Dit is
aangegeven met de witte pijl in onderstaand uittreksel uit het gewestplan (bron www.gisoost.be). Op
de omliggende percelen zijn andere bedrijven gevestigd. Er zijn geen woningen in de onmiddellijke
nabijheid (Moervaartkaai/Pleitstraat) en dus ook niet binnen de 200 m van de perceelsgrenzen.
De dichtste woonkernen zijn:




de woningen in de Spanjeveerstraat in Mendonk op 750 m in noordoostelijke richting
landschappelijk waardevol agrarisch gebied,
de woningen in de Keurstraat in Desteldonk op 800 m in zuidoostelijke richting
landschappelijk waardevol agrarisch gebied,
de woningen in de Desteldonkstraat in Desteldonk op 1600 m in zuidwestelijke richting
woongebied met landelijk karakter,
de woningen aan het Zuidledeplein in Doornzele op 900 m in westelijke richting
woongebied.
in
in
in
in
Al deze woningen liggen op minder dan 500 m afstand van het industriegebied.
Mendonk
Doornzele
Cargill
Desteldonk
Figuur 7.19 Situering op het gewestplan
NV Enviro+
mei 2014
162
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht bedragen:
Tabel 7.79Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht
Milieukwaliteitsnormen
Industriegebied
Gebied op minder
industriegebied
dan
500
m
van
Dag
7 – 19 u
60 dB(A)
50 dB(A)
Avond
19 – 22 u
55 dB(A)
45 dB(A)
Nacht
22 – 7 u
55 dB(A)
45 dB(A)
Het bedrijf is deels een bestaande en deels een nieuwe inrichting van klasse 1. De oorspronkelijke
milieuvergunning dateert van 23 juli 1982. De lopende basisvergunning dateert van 12 april 2007.
Voor het onderscheid tussen nieuwe en bestaande inrichtingen wordt de peildatum van 1 januari
1993 gehanteerd.
Na 1993 zijn volgende onderdelen veranderd:
 1994 Opstart van de Provatexproductie
 1995 Opstart van de Provamix lijn
 1996 Nieuwe zaaddroger in de crushafdeling
 1997 Afvullijn en stockage lecithine
 2001 Opstart van de cotyledonenproductie lijn 2
 2001 Indienstname sprinklerinstallatie
 2003 Bijkomende silo’s in de Promex afdeling
 2007 Aanpassing crushafdeling, uitbreiden met een semi-raffinage en biodieselinstallatie
 2009 Wijzigingen aan waterzuiveringsinstallatie en wijzigingen van machines. Buiten gebruik
stellen van Provatex afdeling
 2010 Uitbreiding biodieselproductie – buiten gebruik van bloemafdeling
 2011 Toevoeging parking.
Niet al deze aanpassingen hebben noodzakelijkerwijs een impact op het geluid.
De uitbreiding van na 1993 moet in zijn geheel voldoen aan de voorwaarden voor een nieuwe
inrichting.
Voor het specifiek geluid van de nieuwe onderdelen van de inrichting in open lucht geldt dan:
 als het LA95,1h-niveau van het oorspronkelijke omgevingsgeluid gelijk is aan of hoger is dan de
milieukwaliteitsnorm, dan moet het specifieke geluid beperkt worden tot het L A95,1h van het
oorspronkelijke omgevingsgeluid verminderd met 5 dB(A) enerzijds en tot de richtwaarde
anderzijds.
 als het LA95,1h van het oorspronkelijke omgevingsgeluid lager is dan de milieukwaliteitsnorm,
dan moet het specifieke geluid in open lucht beperkt worden tot de richtwaarde verminderd
met 5 dB(A).
Een bestaande inrichting moet steeds voldoen aan de richtwaarde. Wanneer er een overschrijding is
die groter is dan 10 dB, dan is een saneringsplan verplicht. Is er een overschrijding die kleiner is dan
10 dB, dan kan een sanering opgelegd worden. Eerst moet nagegaan worden of het bedrijf aan het
voorzorgsprincipe heeft voldaan en of de principes van BBT zijn toegepast.
De richtwaarden voor de beoordeling van het specifiek geluid zijn volgens bijlage 4.5.4 van Vlarem II:
NV Enviro+
mei 2014
163
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.80 Richtwaarden voor het specifiek geluid in open lucht
Richtwaarden specifiek geluid
Industriegebied
Woongebied op minder dan 500 m van
industriegebied
Dag
7 – 19 u
60 dB(A)
50 dB(A)
Avond
19 – 22 u
55 dB(A)
45 dB(A)
Nacht
22 – 7 u
55 dB(A)
45 dB(A)
De milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht zijn hieraan gelijk.
In de aanbevelingen voor de metingen van het omgevingsgeluid in bijlage 4.5.1 van Vlarem II wordt in
art. 1 §3 het volgende gezegd over de meetplaatsen in een industriegebied:
“Metingen worden uitgevoerd in de nabijheid van bewoonde gebouwen op hoogstens 200 m afstand
van de rand van het gebied waarin de inrichting gelegen is of op ongeveer 200 m afstand van de rand
van het gebied waarin de inrichting gelegen is bij ontstentenis van bewoonde gebouwen. Om
technische redenen kan van deze afstand worden afgeweken. In dat geval worden voor de in art. 4
van deze bijlage bedoelde evaluatie, geluidsniveaus op de voorgeschreven afstand bepaald uit
equivalente meetresultaten op verschillende andere afstanden.
Als er bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting zijn binnen een straal van 200 m vanaf de
perceelsgrenzen van de inrichting, worden tevens metingen uitgevoerd in de nabijheid van één of
meerdere van deze bewoonde gebouwen.
Bij ontstentenis van bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting binnen een straal van 200 m
vanaf de perceelsgrenzen van de inrichting worden metingen uitgevoerd op ongeveer 200 m afstand
van de perceelsgrenzen van de inrichting. Om technische redenen kan van deze afstand worden
afgeweken. In dat geval worden voor de in art. 4 van deze bijlage bedoelde evaluatie, geluidsniveaus
op de voorgeschreven afstand bepaald uit equivalente meetresultaten op verschillende andere
afstanden.”
Daarom wordt het specifiek geluid van het bedrijf op 200 m van de perceelsgrens beoordeeld en aan
de woningen zoals hoger vermeld die op minder dan 200 m van het industriegebied gelegen zijn.
De inrichting mag 24 u op 24 worden geëxploiteerd. Aldus is het bedrijf actief in de drie dagdelen.
Omdat het een continu bedrijfsproces betreft zijn de voorwaarden voor de nacht maatgevend.
Een aantal activiteiten op het terrein kunnen als incidenteel of als impulsachtig geluid beschouwd
worden, op voorwaarde dat ze 10% of minder voorkomen tijdens elke beoordelingsperiode. Voor de
dag betekent dit 72 minuten, voor de avond 18 minuten en voor de nacht 54 minuten. Voor dergelijke
gebeurtenissen gelden iets ruimere normen: het maximum ogenblikkelijk geluidsniveau (uitgedrukt als
een LAeq,1s-waarde) in industriegebied mag niet meer bedragen dan:
Tabel 7.81 Maximale toegestane niveaus voor incidenteel of impulsachtig geluid
type geluid
dag
7 – 19 u
avond
19 – 22 u
Industriegebied
incidenteel
75 dB(A)
65 dB(A)
impulsachtig
80 dB(A)
70 dB(A)
Woongebied op minder dan 500 m van industriegebied
incidenteel
65 dB(A)
55 dB(A)
impulsachtig
70 dB(A)
60 dB(A)
NV Enviro+
mei 2014
nacht
22 – 7 u
65 dB(A)
70 dB(A)
55 dB(A)
60 dB(A)
164
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.3.2.2 Significantiekader voor geluid
Het significantiekader uit het richtlijnenboek geluid en trillingen voor industrie-MER’s wordt gebruikt
om het effect op de omgeving in te schatten. Dit kader is beschreven in onderstaande tabel.
Tabel 7.82 Significantiekader geluid
Invloed op omgeving
Lna-Lvoor
LAX,T
tussenscore
(effectscore)
Eindscore na correctie
Voldoet aan Vlarem?
Nieuw / verandering
Lsp>GW
Lsp≤GW
Bestaand
Lsp≤RW
-1
-1
-1
0
+1
+2
+3
Rw<Lsp≤RW+10
-2
-2
-1
-1
+1
+2
+3
Lsp>RW+10
-3
-1
-3
-3
LAX,T>6
-2
-1
-3
-3
3≤LAX,T<6
-1
-1
-3
-3
1≤LAX,T<3
0
0
-1/-2
-3
-1≤LAX,T<1
+1
+1
-3≤LAX,T<-1
+2
+2
-6≤LAX,T<-3
+3
+3
LAX,T <-6
LAX,T = verschil in omgevingsgeluid (in dB(A)) voor en nadat een project is uitgevoerd.
Met T = duur in seconden
Met X:

N: parameter van statistische analyse (LAN,T), N=95 ter toetsing aan de milieukwaliteitsnorm
of

eq voor het equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid
GW: grenswaarde volgens beslissingsschema 4.5.6.1 van de bijlage van Vlarem II
RW: richtwaarde
Lsp: specifiek geluid
Bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was. Bij een hervergunning
van een inrichting met een mix van bestaande en nieuwe bronnen is het oorspronkelijk omgevingsgeluid voor de
nieuwe bronnen gelijk aan het omgevingsgeluid met de bestaande bronnen in werking.
Bij een negatieve score dienen milderende maatregelen voorgesteld te worden:
-1 (matig significant negatief)
-2 (significant negatief)
-3 (zeer significant negatief)
Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend,
maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden
aangeven dat er zich een probleem kan stellen dan dient de
deskundige over te gaan tot voorstellen van milderende
maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te
worden.
Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar
milderende maatregelen, te koppelen aan de langere termijn.
Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.
Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar
milderende maatregelen te koppelen aan de korte termijn. Bij
het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.
De scores 0, +1, +2 en +3 krijgen respectievelijk de beoordeling verwaarloosbaar, positief, zeer
positief en uitgesproken positief.
NV Enviro+
mei 2014
165
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.3.3 Beschrijving van de referentiesituatie
7.3.3.1
Ligging van het meetpunt
Het meetpunt is gelegen ten zuidoosten van Cargill op het terrein van het gemaal Rodenhuize van de
Polder Moervaart en Zuidlede. De afstand tot de perceelsgrens bedraagt ongeveer 220 m. De
coördinaten van dit meetpunt zijn 555451.44 m O en 5665218.98 m N (zone 31U). Het punt is
weergegeven in onderstaande luchtfoto ontleend aan Google Earth.
ALCO
CCB
turbine
SITA
Figuur 7.20 Ligging van het meetpunt
De bronnen die ook een mogelijke invloed op het omgevingsgeluid uitoefenen zijn :
 het verkeer op de R4
 de windturbines op het terrein van Electrabel
 Sita ten oosten van het meetpunt
 de betoncentrale van CCB ten noorden
 Alco Bio Fuel ten noordwesten.
NV Enviro+
mei 2014
166
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.21 Zicht vanuit het meetpunt op Cargill
7.3.3.2 De meetapparatuur
De metingen gebeurden met een integrerende geluidsmeter van het type Svantek 959 met een
nauwkeurigheidsklasse 1. Het meettoestel werd voor en na de metingen geijkt met een ijkbron van
het type Svantek SV30A volgens de instructies van de fabrikant. De meetonzekerheid van deze
meettoestellen bedraagt maximaal 1 dB.
De geluidsmeter was ingesteld op een snelle dynamische karakteristiek. De LAeq,1s en Lfeq,1s zijn
gelogd per seconde, daarnaast zijn ook de volgende grootheden gemonsterd per uur:
- LAeq: het A-gewogen equivalente gemiddelde geluidsniveau. Deze grootheid heeft dezelfde
energetische inhoud als het werkelijk gemeten geluid. Omdat geluid gemeten wordt in de
logaritmische decibelschaal betekent dit dat de waarde zeer sterk wordt beïnvloed door de
luidere momenten in de meetperiode.
- LA95: een maat voor het achtergrondgeluid, het minimaal geluidsniveau dat er quasi altijd
aanwezig is. Deze parameter geeft immers het A-gewogen geluidsdrukniveau weer dat
gedurende 95% van de meettijd overschreden wordt.
- LA50: het geluidsniveau dat er minimaal aanwezig is tijdens juist de helft van de meetperiode.
Het komt overeen met de mediaan van het gemeten geluid.
- LA5: een maat voor het geluidsniveau van de lawaaierigste ogenblikken. Deze parameter
geeft het A-gewogen geluidsniveau dat slechts 5% van de meettijd overschreden wordt.
7.3.3.3 De meetduur en meetomstandigheden
De metingen zijn uitgevoerd van maandag 7 april 2014 10u tot maandag 14 april 2014 10 u. Tijdens
de meetcampagne was de windrichting wisselend. Op een beperkt aantal uren heeft het geregend,
met deze metingen wordt geen rekening gehouden.
NV Enviro+
mei 2014
167
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Het weer bedroeg (gemiddeld per dag) in de meetperiode:
Tabel 7.83 Meteo-omstandigheden tijdens de meting
dag
ma 07/04
di 08/04
wo 09/04
do 10/04
vr 11/04
za 12/04
zo 13/04
ma 14/04
windrichting
Z
W
W
ZW/N
N
N/W
W
NW
snelheid (m/s)
1–6
4 - 10
3-6
2-5
1-5
1–5
3–7
neerslag
ja
ja
nee
nee
nee
nee
nee
nee
temperatuur (°C)
14 – 21
8 - 12
5 - 15
7 - 16
9 - 15
4 - 15
8 - 13
De uurwaarden zijn afkomstig van de meetpost Westdorpe van het KNMI, 10 km ten noordoosten.
Alle parameters zijn gemeten op 10 m hoogte. Indicatief zijn ook de waarnemingen van de
meetposten Gent en Evergem van de VMM geregistreerd.
7.3.3.4 Meetresultaten
De meetresultaten per uur zijn weergegeven in onderstaande grafiek. De gegevens in tabelvorm
staan in bijlage 11.
Omgevingsgeluid Cargill Gent
80
12
ma
di
wo
do
vr
za
zo
ma
75
10
8
65
60
6
55
4
windsnelheid in m/s
Omgevingsgeluid in dB(A)
70
50
2
45
0
07/04 09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
08/04 00:00
03:00
06:00
09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
09/04 00:00
03:00
06:00
09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
10/04 00:00
03:00
06:00
09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
11/04 00:00
03:00
06:00
09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
12/04 00:00
03:00
06:00
09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
13/04 00:00
03:00
06:00
09:00
12:00
15:00
18:00
21:00
14/04 00:00
03:00
06:00
09:00
40
neerslag
windsnelheid
LAeq
LA95
LA50
LA05
Figuur 7.22 tijdsverloop van het omgevingsgeluid
Het verloop van het omgevingsgeluid vertoont nogal wat variatie. Op de weekdagen is het verloop
identiek met relatief hoge niveaus, zeker overdag. Tijdens de nacht worden er op een beperkt aantal
uren, iets voor of na middernacht, een minimum bereikt. De geluidsniveaus in het weekeinde
NV Enviro+
mei 2014
168
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
vertonen heel wat minder variatie. Dit wijst er op dat het verkeer een aanzienlijk aandeel heeft in het
omgevingsgeluid.
De dynamiek, gedefinieerd als het verschil tussen LA5 en LA95, is redelijk groot Het omgevingsgeluid is
relatief stabiel. Dit kan afgeleid worden uit het verschil tussen het L A5 en het LA95 wat een maat is voor
de dynamiek van het geluid of voor de niveauverhogingen boven het achtergrondgeluid. Het verschil
bedraagt 6 tot 16 dB met een gemiddelde van 11 dB. Dit betekent dat de niveauverhogingen relatief
uitgesproken zijn. Dit is eveneens te wijten aan het verkeer.
Op dinsdag werd een deel van de fabriek (semi-raffinage en biodiesel) stilgelegd voor onderhoud. Op
de metingen is op die dag een hoger geluidsniveau opgemeten (vermoedelijk door de sterke wind).
7.3.3.5 Gemiddelde waarden per dagdeel
Het omgevingsgeluid wordt uitgemiddeld per dagdeel zoals beschreven in de bijlage 4.5.1 van Vlarem
II. Deze middeling gebeurt niet alleen voor de LA95, maar ook voor de andere parameters op dezelfde
manier. Hierbij zijn enkel de meetwaarden gebruikt waar geen neerslag of te harde wind werd
geregistreerd.
Tabel 7.84 Gemiddeld geluidsniveau per dagdeel in dB(A)
ma 07/04 dag
ma 07/04 avond
ma 07/04 nacht
di 08/04 dag
di 08/04 avond
di 08/04 nacht
wo 09/04 dag
wo 09/04 avond
wo 09/04 nacht
do 10/04 dag
do 10/04 avond
do 10/04 nacht
vr 11/04 dag
vr 11/04 avond
vr 11/04 nacht
za 12/04 dag
za 12/04 avond
za 12/04 nacht
zo 13/04 dag
zo 13/04 avond
zo 13/04 nacht
LAeq,1h
65
58
57
66
59
54
63
58
53
64
58
53
63
57
52
56
55
53
55
54
52
LA95,1h
56
52
49
58
53
47
55
50
47
55
50
48
56
52
46
49
50
48
50
48
48
LA50,1h
61
57
54
64
57
50
60
55
50
60
55
52
60
56
50
53
54
51
54
53
50
LA5,1h
69
62
62
71
62
57
68
61
58
68
61
57
68
60
56
60
59
57
59
58
56
Het gemiddelde per dag per dagdeel van het LA95-niveau bedraagt:
NV Enviro+
mei 2014
169
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.85 Gemiddelde uurwaarden van het LA95-niveau per dagdeel in dB(A)
Dag
dag (7-19 u)
avond (19-22 u)
nacht (22-7 u)
ma 07/04
56*
52
49
di 08/04
58
53
47
wo 09/04
55
50
47
do 10/04
55
50
48
vr 11/04
56
52
46
za 12/04
49
50
48
zo 13/04
50
48
48
gemiddelde weekdag
56
51
48
gemiddelde weekeinde
49
49
47
Milieukwaliteitsnorm
60
55
55
(*) = onvolledig dagdeel, wordt niet meegenomen in de berekening van het gemiddelde.
De milieukwaliteitsnorm wordt nooit overschreden. Dit betekent meteen dat de geluidsnorm op dit
punt gelijk is aan de richtwaarde verminderd met 5 dB(A), dus 55 dB(A) overdag en 50 dB(A) ’s
avonds en ‘s nachts.
Opvallend is dat in het weekeinde de cijfers voor dag en nacht weinig verschillen, in tegenstelling tot
de weekdagen. Dit geeft ook duidelijk de invloed van het verkeer weer.
7.3.3.6 Invloed windrichting
Wanneer de metingen gegroepeerd worden per windrichting, dan bekomt men volgend resultaat:
Tabel 7.86 Geluidsniveaus (in dB(A)) gegroepeerd per windrichting
windrichting
N
NO
Dag
55
57
Avond
52
50
Nacht
49
Nacht (4 laagste)
47
56
53
52
52
51
51
51
50
51
49
48
51
47
47
48
48
O
ZO
Z
ZW
W
NW
Er waren geen gegevens beschikbaar voor de richtingen oost en zuidoost tijdens de meetperiode.
Uitgezet op een windroos geeft dit:
NV Enviro+
mei 2014
170
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
N
NW
W
60
58
56
54
52
50
48
46
44
42
40
NO
dag
O
avond
nacht
nacht-4 laagste
ZW
ZO
Z
Figuur 7.23 Invloed van de windrichting op het omgevingsgeluid
Overdag is er een verschil van maximaal 5 dB tussen de hoogste en de laagste waarde; de hoogste
waarde komt voor bij de richting noordoost. In de nacht zien we de hoogste waarden bij zuid- of
noordwestenwind, dus zowel windopwaarts als windafwaarts van Cargill. Wanneer we alleen kijken
naar de 4 laagste waarden per nacht dan zien we dat er weinig verschil is tussen meewind
(noordwest) en tegenwind (zuidwest). Op deze uren is de kans het grootst om de invloed van Cargill
op te meten omdat het verkeer dan de kleinste invloed heeft. Uit de metingen blijkt dan dat Cargill
nauwelijks invloed heeft op het omgevingsgeluid. Het specifiek geluid van Cargill bedraagt dus
maximaal 47-48 dB(A), waarschijnlijk nog minder.
7.3.3.7 Frequentieanalyse
In Vlarem wordt tonaal geluid bestraft met een toeslag van 5 dB(A) op het specifiek geluid. Tonaal
geluid treedt op wanneer in de frequentieanalyse tussen 50 en 10.000 Hz een band 5 dB uitsteekt
boven de beide aangrenzende banden. Om na te gaan of het geluid van Cargill mogelijks tonen
bevat, werd gekeken naar de metingen op het ogenblik dat de impact van Cargill het grootst is
(tijdens de nacht en bij noordwestenwind). Als voorbeeld wordt hieronder het L 95,1h-spectrum
weergegeven tussen 10/04/2014 23u40 en 11/04 0u40. Het L A95-niveau in dat uurblok bedraagt 48
dB(A). In de tertsbandanalyse zien we geen enkele frequentieband die uitsteekt boven de twee
aangrenzende banden.
NV Enviro+
mei 2014
171
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Spectrum Cargill Gent
60
55
50
Lf95 (dB)
45
40
35
30
25
20000 Hz
16000 Hz
12500 Hz
10000 Hz
8000 Hz
6300 Hz
5000 Hz
4000 Hz
3150 Hz
2500 Hz
2000 Hz
1600 Hz
1250 Hz
800 Hz
1000 Hz
630 Hz
500 Hz
400 Hz
315 Hz
250 Hz
200 Hz
160 Hz
125 Hz
100 Hz
80.0 Hz
63.0 Hz
50.0 Hz
40.0 Hz
31.5 Hz
25.0 Hz
20.0 Hz
20
figuur 7.24 Frequentieanalyse omgevingsgeluid
7.3.3.8 Conclusie
Het omgevingsgeluid op 200 m van de perceelsgrens voldoet steeds ruimschoots aan de
milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht. De invloed van het bedrijf op het omgevingsgeluid is
beperkt.
Uit de metingen kan ook afgeleid worden dat het specifiek geluid van het bedrijf niet meer bedraagt
dan 47-48 dB(A). Er wordt dus op dit meetpunt al zeker voldaan aan de voorwaarden van een nieuwe
inrichting. Het geluid van Cargill is niet tonaal.
NV Enviro+
mei 2014
172
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.3.4 Effectbespreking
7.3.4.1
Modellering
Randvoorwaarden
Omdat het specifiek geluid van Cargill niet te bepalen is uitgaande van het gemeten omgevingsgeluid,
is het aangewezen om dit te berekenen door middel van een overdrachtsberekening. Dit gebeurt met
behulp van het softwarepakket IMMI (versie 2012). De berekeningen worden uitgevoerd volgens de
norm ISO 9613. Dit laat tevens toe om de toekomstige situatie in te schatten.
Van het bedrijf en de omgeving wordt een 3D-model gemaakt. In dit model worden de geluidsbronnen
geplaatst. Elke bron heeft een karakteristiek geluidsvermogenniveau.
Het geluidsniveau in de omgeving kan ofwel berekend worden voor een aantal discrete punten ofwel
voor een rooster van punten met als resultaat een geluidskaart. De berekeningen van de immissie
zijn telkens uitgevoerd op 4 m hoogte. De berekeningen worden uitgevoerd ter hoogte van het
meetpunt en ter hoogte van de 4 dichtste woningen in de omgeving zoals hoger aangegeven.
Bijkomend wordt het geluidsniveau ook berekend voor 5 controlepunten op het bedrijfsterrein of aan
de perceelsgrens. Op deze punten is het bedrijfsgeluid ook effectief opgemeten zodat deze punten
ons toelaten om het berekeningsmodel te valideren en de foutenmarge te bepalen.
Bij de overdracht wordt rekening gehouden met volgende factoren:
 De gebouwen van het bedrijf en de omgeving worden ingetekend op basis van de
aangeleverde plannen.
 De omgeving wordt akoestisch ‘gemengd’ verondersteld (G = 0,50).
 Het kanaal Gent-Terneuzen is ingetekend als een akoestisch hard oppervlak (G = 0,00).
 Het bedrijfsterrein zelf is ingetekend als een akoestisch hard oppervlak (G = 0,20).
 De berekeningen zijn uitgevoerd in tertsbanden
 De berekeningen zijn uitgevoerd voor meewindcondities.
 De meteocondities zijn 10 °C en 70% luchtvochtigheid.
7.3.4.2 Beschrijving van de geluidsbronnen
Huidige situatie
De continue geluidsbronnen van het bedrijf zijn de bronnen in open lucht zoals de droger/koeler, de
biodieselinstallatie, de waterzuivering, … en anderzijds sommige gebouwen met hoge geluidsniveaus
binnen. Het vermogen van elke bron is bepaald door een meting op korte afstand van elke bron
volgens de principes zoals beschreven in ISO 3746. De gemeten parameters zijn L Aeq en Lfeq. Deze
bronnen zijn stabiel van karakter: er zijn nauwelijks niveauverschillen meetbaar tijdens hun werking.
Voor elke bron wordt ook aangegeven of ze bestaand of nieuwis, dus al dan niet vergund voor of na
1993.
Tabel 7.87 Overzicht van de aanwezige geluidsvermogens in dB(A)
Bron
Pomphuis
Blower bekken
Blowers membraanfiltratie
Afvalwaterzuivering
Biodieselinstallatie
Conditioner aan de perserij
Desolventizer/toaster
NV Enviro+
Geluidsvermogen LWA
95
100
95
95
110
112
106
mei 2014
Bestaand/nieuw
bestaand
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
173
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Bioscrubber
Meeldroger DOTA
Ketelhuis
CMIketel
Daikin
Som
NV Cargill Gent
100
104
105
101
92
116
nieuw
bestaand
bestaand
nieuw
bestaand
In 2010 werd door erkend deskundige Verhas een geluidsstudie uitgevoerd om na te gaan wat het
effect was van enkel uitgevoerde saneringen en om het effect van nieuwe koeltorens te berekenen
(document met kenmerk 1003-1213 d.d. 2/4/2010). Bij die gelegenheid werd het totaal
geluidsvermogen van de site bepaald als 115,9 dB(A). Deze waard is identiek aan wat er
tegenwoordig werd opgemeten. In de tussentijd is er geen verandering gebeurd aan de fabriek.
Het geluid van de stoomevacuatie dient beschouwd te worden als incidenteel geluid omdat het enkel
voorkomt als er druk van de stoomleiding moet afgelaten worden. Het vermogen ervan wordt
overgenomen uit de MERstudie van 2006 en bedraagt 116 dB(A).
Onderstaande foto’s geven de geluidsbronnen weer.
Pomphuis koelwater
Blower bekken
Blowers membraanfiltratie
Afvalwaterzuivering
NV Enviro+
mei 2014
174
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Biodieselinstallatie
Conditioner
Desolventizer/toaster en scrubber
Ketelhuis en Daikin
NV Enviro+
mei 2014
175
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
CMI-ketel
NV Cargill Gent
Ketelhuis met stoomevacuatie
Figuur 7.25 De belangrijkste geluidsbronnen van Cargill
Toekomstige situatie
Volgende zaken zullen veranderen:






Er komt een nieuw extractiegebouw met een meeldroger DC en twee scrubbers buiten
(waarvan 1 als backup); de desolventizer/toaster (DT) komt in het gebouw.
Er komen twee koeltorens in de buurt van het nieuwe extractiegebouw.
Er komt een bijkomende conditioner in de buurt van de bestaande installatie.
Er komt een gebouw voor foodgrade olieraffinage .
Er komt een boilergebouw naast de CMI-ketel. Mogelijks wordt dit een WKK-installatie.
Er komt een extra beluchtingsbekken met beluchtingsblowers.
Voor deze bronnen worden volgende geluidsvermogens genomen:
Tabel 7.88 Geluidsvermogen geplande uitbreiding (in dB(A))
Bron
Extractiegebouw
LWA
85
Meeldroger
Scrubber
Twee koeltorens
104
100
104
Foodgrade olieraffinage
92
Conditioner
Boiler/WKK
112
89
Verantwoording
DT komt binnen te staan, wanden gebouw zijn
geprofileerde staalplaat van 0,75 mm dik
overgenomen van meeldroger DOTA
idem
opgegeven door Cargill. In studie Verhas werd 102
dB(A) genomen. In een vergelijkbaar dossier
(productie bio-ethanol hebben we koeltorens van 102
dB(A) opgemeten.
Uitgaande van een maximaal geluidsdrukniveau
binnen van 85 dB(A) en wanden van 0,75 mm
geprofileerde staalplaat.
idem als bestaande bron
waarde overgenomen uit rapport A.0506.2211A van
Avitech Acoustics dat het maximaal geluidsvermogen
van een WKK vastlegt van Cargill Izegem
idem als bestaande bron
Blower bekken
100
Som
114
Opmerking: bij de berekening van het geluidsvermogen van de gebouwen wordt verondersteld dat er
geen openingen zijn in de gebouwschil.
NV Enviro+
mei 2014
176
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
In de toekomst zal het totale geluidsvermogen dan 118 dB(A) bedragen.
7.3.4.3 3D model
Al de bovenstaande elementen worden in een 3D model ingebracht. Onderstaande figuren geven een
beeld van het model.
Figuur 7.26 3D-model van de site
7.3.4.4 Validatie van het model
In eerste instantie werd het geluidsniveau van de fabriek berekend op enkele controlepunten langs de
perceelsgrens en op het terrein. Op deze punten is ook ter controle het geluidsniveau opgemeten. De
NV Enviro+
mei 2014
177
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
afstand tot het bedrijf is voldoende klein om er zeker van te zijn dat het gemeten geluidsniveau enkel
te wijten is aan de fabriek en niet aan de bedrijven in de omgeving.
Dit geeft volgende resultaten:
Tabel 7.89 Vergelijking tussen de berekende en de gemeten waarde van het specifiek geluid
Plaats
CP1
CP2
CP3
CP4
CP5
gemeten niveau
68 dB(A)
60 dB(A)
58 dB(A)
56 dB(A)
58 dB(A)
voorspeld niveau
70 dB(A)
62 dB(A)
59 dB(A)
55 dB(A)
56 dB(A)
verschil
+2 dB
+2 dB
+1 dB
-1 dB
-2 dB
De voorspelde waarden benaderen de gemeten waarden. De tabel geeft meteen ook een idee van de
nauwkeurigheid van de berekeningen: de afwijking tussen voorspelling en meting bedraagt +/-2 dB. In
de norm ISO 9613 wordt een foutenmarge op de berekening van 3 dB opgegeven.
7.3.4.5 Huidige situatie (continu bedrijfsgeluid)
Het specifiek geluid ter hoogte van de volgende punten:
 het meetpunt MP van de langdurige meting
 P1: Spanjeveerstraat Mendonk
 P2: Keurstraat Desteldonk
 P3: Desteldonkstraat Desteldonk
 P4: Zuidledeplein Doornzele.
Op deze punten bedraagt het specifiek geluid:
Tabel 7.90 Geluidsniveaus huidige situatie in dB(A)
Bron
Pomphuis
Blower bekken
Blowers membraanfiltratie
Afvalwaterzuivering
Biodieselinstallatie
Conditioner aan de perserij
Desolventizer/toaster
Bioscrubber
Meeldroger DOTA
Ketelhuis
CMIketel
Daikin
Som totaal
Som bestaand
Limiet nacht bestaand
Som nieuw
Limiet nacht nieuw
NV Enviro+
MP
24
22
27
28
25
29
26
32
37
33
36
22
42
39
55
39
55
P1
12
15
14
11
34
27
21
18
13
18
26
15
36
21
45
36
45
mei 2014
P2
13
14
4
1
18
20
18
24
10
23
27
16
31
24
45
30
45
P3
11
23
18
12
17
35
29
3
2
13
24
-1
37
15
45
36
45
P4
18
23
27
26
33
33
22
24
29
6
11
1
38
29
45
38
45
bestaand
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
bestaand
bestaand
nieuw
bestaand
178
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
In de huidige situatie voldoet het bedrijfsgeluid steeds aan de voorwaarden voor een bestaande
inrichting en zelfs aan de strengere voorwaarden voor een nieuwe inrichting.
Onderstaande geluidskaart geeft de situatie weer met de berekende geluidscontouren in stappen van
5 dB(A). De kaart is berekend met een rooster van 10m bij 10 m.
Figuur 7.27 Geluidskaart huidige situatie
Het gemeten achtergrondgeluid bedraagt in de nacht gemiddeld 47-48 dB(A). Het bedrijfsgeluid,
berekend als 42 dB(A) op het beoordelingspunt, is 5 tot 6 dB lager. Er mag dus aangenomen worden
dat het bedrijfsgeluid een beperkt aandeel heeft in het totale omgevingsgeluid. Het oorspronkelijk
omgevingsgeluid kan geschat worden op 45 – 47 dB(A).
NV Enviro+
mei 2014
179
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.3.4.6 Uitbreiding
Het geluidsniveau ten gevolge van enkel de uitbreiding wordt berekend als:
Tabel 7.91 Geluidsniveaus uitbreiding in dB(A)
Bron
Extractiegebouw
Meeldroger DC
Scrubber
Twee koeltorens
Foodgrade olieraffinage
Conditioner
Boiler/WKK
Blower bekken
Som
Limiet
MP
11
37
27
41
17
31
22
23
43
50
P1
6
30
0
33
13
24
10
8
35
40
P2
7
12
0
34
15
17
14
9
34
40
P3
-1
0
0
9
9
14
7
20
21
40
P4
4
25
0
31
14
36
6
30
38
40
Het geluidsniveau van de uitbreiding alleen blijft steeds lager dan de limietwaarde voor een nieuwe
inrichting. Dit betekent dat er op de geschatte waarden voor de geluidsvermogens van de koeltorens
en het co-generation gebouw een zeker marge kan genomen worden, zonder dat dit de impact op de
omgeving nadelig beïnvloedt.
7.3.4.7 Toekomstige situatie
Wanneer de uitbreiding zal gerealiseerd worden, dan bedraagt het specifiek geluid van de totale
fabriek (in dB(A)):
Tabel 7.92 Geluidsniveaus in de toekomstige situatie
Bron
Pomphuis
Blower bekken
Blowers membraanfiltratie
Afvalwaterzuivering
Biodieselinstallatie
Conditioners aan de perserij
Nieuwe extractieafdeling
Koeltorens
Foodgrade olieraffinage
Ketelhuis
CMIketel
Daikin
Boiler/WKK
Som totaal
Som bestaand
Limiet nacht bestaand
Som nieuw
Limiet nacht nieuw
MP
24
25
27
28
25
33
37
41
17
39
26
29
22
45
39
55
44
50
P1
6
12
7
4
34
25
30
33
13
24
16
13
10
38
25
45
38
40
P2
13
15
4
1
18
22
14
34
15
26
15
15
14
35
27
45
35
40
P3
14
24
18
12
17
35
4
9
9
12
24
-1
7
36
16
45
36
40
P4
17
31
25
24
33
37
25
31
14
11
14
2
6
40
18
45
40
40
bestaand
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
nieuw
bestaand
nieuw
bestaand
nieuw
In de toekomstige situatie wordt er nog steeds ruim voldaan aan de voorwaarden van een bestaande
inrichting en ook aan de voorwaarden van een nieuwe inrichting. Op P4 is de beschikbare
NV Enviro+
mei 2014
180
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
geluidsruimte evenwel nagenoeg opgebruikt. Bij toekomstige ontwikkelingen/uitbreidingen zal
hiermee rekening moeten gehouden worden. Op dit punt vormen de conditioners het belangrijkste
aandeel in het totale geluid.
Het aandeel van de nieuwe boiler/WKK en de foodgrade olieraffinage in het totale geluid is zeer laag.
Dit betekent dat het geluidsvermogen hoger kan zijn zonder dat dit direct een nadelige invloed heeft.
Dit geldt ook voor de nieuwe extractieafdeling, zij het in veel beperktere mate.
De geluidskaart in de toekomstige situatie is hieronder weergegeven.
Figuur 7.28 Geluidskaart toekomstige situatie
NV Enviro+
mei 2014
181
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.3.4.8 Toetsing aan het significatiekader
Het huidige omgevingsgeluid (uitgedrukt als LA95) bedraagt op het meetpunt 47 – 48 dB(A) ’s nachts.
Op basis van de modellering werd geschat dat het oorspronkelijk omgevingsgeluid (het geluid zonder
Cargill) 44 – 47 dB(A) moet zijn. Het specifiek geluid van Cargill stijgt van 42 naar 45 dB(A). Dit
brengt het totale omgevingsgeluid ’s nachts op 48 à 49 dB(A). Dit is een toename van 1 dB. Volgens
het schema van het significantiekader is dit een tussenscore van 0: het effect van het project is zeer
beperkt. Voorts wordt er steeds voldaan aan de grenswaarden van Vlarem. Dit brengt de eindscore
op 0: het effect op het geluidsklimaat is neutraal, het is niet gunstig maar evenmin ongunstig.
Milderende maatregelen zijn daarom niet vereist.
7.3.4.9 Incidenteel geluid
De al aanwezige stoomevacuatie geeft aanleiding tot incidenteel geluid. Met een geluidsvermogen
van 116 dB(A) levert dit volgende waarden op in de beoordelingspunten in dB(A):
Tabel 7.93 Geluidsniveaus stoomevacuatie
Bron
Stoomevacuatie
Limiet incidenteel geluid nacht
MP
52
65
P1
40
55
P2
43
55
P3
38
55
P4
40
55
De limiet voor incidenteel geluid wordt steeds gerespecteerd.
7.3.4.10 Geluid van transporten
Het aantal transporten (aan- en afvoer) over de weg bedroeg in 2013 8484 vrachten. Rekening
houdend met 220 werkdagen van 8 u per jaar komt dit overeen met 5 vrachten per uur gemiddeld. Er
wordt aangenomen dat de gemiddelde snelheid op het terrein maximaal 15 km/u bedraagt. Op het
terrein wordt een traject uitgetekend waarbij de vrachtwagens binnenrijden aan de ingang vlak bij
Dynea en het bedrijf verlaten aan de portiersloge. Met behulp de Nederlandse Standaard
Rekenmethode II wordt het effect hiervan berekend. Dit geeft in de diverse beoordelingspunten
volgende waarden in dB(A):
Tabel 7.94 Geluidsniveaus wegtransport
Bron
MP
5 vrachtwagens per uur aan 15
29
hm/u
P1
P2
P3
P4
11
16
12
16
Deze waarden zijn veel lager dan het bedrijfsgeluid zelf. Een verdubbeling van de verkeersintensiteit
betekent een toename van het verkeerslawaai met 3 dB. Zelfs in dat geval is het aandeel verkeer
verwaarloosbaar in het totale bedrijfsgeluid.
De transporten via het water gebeuren op de terreinen van Oil Tanking en Eurosilo en vallen dus
buiten het bestek van dit project.
7.3.4.11 Aanlegfase
Een nauwkeurige beschrijving van de te verwachten geluidsniveaus tijdens de aanlegfase kan
moeilijk gegeven worden omdat de technische informatie over de verschillende werktuigen en hun
aantallen nog niet bekend is.
NV Enviro+
mei 2014
182
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Op basis van literatuurgegevens en metingen in andere projecten kan wel een inschatting gemaakt
worden van de te verwachten geluidsniveaus en kunnen aanbevelingen geformuleerd worden om de
impact tijdens deze fase te beperken.
Volgende tabel geeft het te verwachten geluidsniveau (in dB(A)) van de belangrijkste geluidsbronnen
in functie van de afstand weer tijdens de aanlegfase:
Tabel 7.95 Te verwachten geluidsniveaus bij de aanlegfase
Werktuig
Kraan
graafmachine
Vrachtwagen
wals
afwerkingsmachine
Geluidsvermogen LwA
Te verwachten specifiek geluid
20m
50m
100m
200m
250m
300m
500m
600m
106
69
61
55
49
47
45
41
39
102
65
57
51
45
43
41
37
35
104 - 107
67-70
59-62
53-56
47-50
45-48
43-46
39-42
37-40
Op zich zijn de aanlegactiviteiten niet ingedeeld. De dichtste woningen liggen in dit geval op 750 m
afstand van de perceelsgrens. Een toename van het omgevingsgeluid is niet te verwachten aan de
dichtste woningen.
7.3.4.12 Trillingshinder
Geen enkele van de activiteiten op Cargill geeft aanleiding tot de productie van aanzienlijke niveaus
van trillingen. De dichtste woningen staan op minstens 750 m afstand. Op deze afstand is
trillingshinder onwaarschijnlijk. Daarom is het aspect trillinghinder niet relevant voor deze studie.
7.3.5 Milderende maatregelen/postevaluatie
7.3.5.1
Aanlegfase
De belangrijkste maatregel is het gebruiken van goed onderhouden moderne machines die voldoen
aan de Europese richtlijn 2000/14/EU en aan het KB van 6 maart 2002 en zo mogelijk zelfs
geluidsarmer.
Om de hinder verder te beperken worden lawaaierige activiteiten best alleen overdag uitgevoerd en
wordt het gelijktijdig inzetten van lawaaierige toestellen best vermeden.
7.3.5.2 Postevaluatie
Er wordt aanbevolen om bij het concrete ontwerp van de uitbreiding het geluidsvermogen op
voorhand nauwkeuriger in te schatten wanneer de aparte onderdelen beter gekend zijn. Dit zal ook
toelaten om in de bestekteksten voorwaarden wat betreft geluidsemissie op te leggen, bv. voor de
koeltorens of de blowers.
7.3.6 Leemten in de kennis
Het geluidsvermogen van de uitbreiding en de fysieke afmetingen en posities zijn nog niet exact
bekend. Er wordt uitgegaan van aannames of van bestaande, opgemeten installaties. Bij de
modellering van de nieuwe gebouwen werd ook steeds verondersteld dat de gebouwschil volledig
gesloten is en dat er geen ventilatieopeningen of bijkomende installaties buiten aanwezig zijn.
NV Enviro+
mei 2014
183
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.4 MENS
7.4.1 Methodologie
In de Discipline Mens worden vooreerst mogelijke gezondheidsaspecten voor de omwonenden als
gevolg van Cargill (en het uitbreidingsproject) bestudeerd. Hierbij wordt tevens aandacht besteed aan
de directe en indirecte aspecten van de menselijke milieubeleving.
Fundamenteel omvat een gezondheidsrisicoanalyse volgende vijf stappen:
 Identificatie van de relevante wijzigingen in het milieu. In dit gedeelte wordt een overzicht
gegeven van de relevante wijzigingen. Met de gegevens uit de andere disciplines zal worden
nagegaan via welke weg agentia zich door de omgeving bewegen (lucht, bodem, water) en in
welke hoeveelheid ze in de verschillende milieucompartimenten voorkomen. Dit is belangrijk
om verspreiding en omvang van de verontreiniging te bepalen.
 Beschrijving van het studiegebied (fysisch, geografisch, historisch, ...) en van de populaties.
In het MER zal het ruimtegebruik in de omgeving van Cargill worden opgelijst met vermelding
van afstand en windrichting t.o.v. de site. Ook locaties met gevoelige populaties
(kinderdagverblijven, kleuter-, lagere en middelbare scholen, ziekenhuizen, woon- en
zorgcentra …) zullen opgenomen worden.
 Identificatie en kwantificering van de blootstelling en van de belasting. In het MER zal op
basis van de informatie uit de abiotische disciplines (Lucht, Water, Bodem Geluid) de
blootstelling van de omwonende bevolking aan chemische en fysische agentia worden
gekwantificeerd alsook het risico op blootstelling aan biologische agentia worden
geëvalueerd.
 Identificatie van de relevante gezondheidseffecten in de bestudeerde populatie. Aan de hand
van de blootstelling en/of belasting worden de effecten voorspeld van de verschillende
agentia op de gezondheid van de blootgestelde populatie (gezondheidsrisicoanalyse).
 Bespreking van de te verwachten gevolgen voor de gezondheid van de populatie in kwestie
en voorstelling van milderende maatregelen. Aan de hand van de vorige 4 punten worden te
verwachten gevolgen voor de gezondheid van de populatie in kwestie bestudeerd. Indien uit
de analyse blijkt dat de gezondheidseffecten onaanvaardbaar zijn, zullen milderende
maatregelen voorgesteld worden.
Deze stappen zullen in detail behandeld worden in volgende paragrafen.
7.4.2 Gezondheidsrisicoanalyse
7.4.2.1
Identificatie van de relevante wijzigingen in het milieu
N.a.v. het project zijn er volgende relevante wijzigingen in het milieu buiten de site:
Compartiment lucht
Wijzigingen aan de immissieconcentraties n.a.v. de exploitatie en de uitbreiding
 zie hoofdstuk 7.2
Compartiment water
Bijdrage tot de verontreiniging van het oppervlaktewater van de Moervaart en het Kanaal GentTerneuzen 
 zie hoofdstuk 7.1
Compartiment geluid en trillingen
Geen relevente bijdrage tot het geluidsklimaat in de omgeving.
 zie hoofdstuk 7.3
Compartiment bodem en grondwater
Verontreiniging van bodem en grondwater in de omgeving als gevolg van een calamiteit
 hoofdstuk 7.5.1
NV Enviro+
mei 2014
184
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Veiligheidsaspecten
Risico’s op stofexplosies, brand & zware ongevallen
 hoofdstuk 7.5.7
7.4.2.2
Beschrijving van het studiegebied en van de populaties
Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied mens wordt bepaald als het grootste van de studiegebieden van de andere
Disciplines (Lucht, Water, Bodem en Grondwater, Geluid, …). Het betreft in dit geval het studiegebied
voor lucht. Dit gebied strekt zich uit over een gebied van ca. 4 km rond Cargill.
Het studiegebied omvat de menselijke populaties die enige invloed kunnen ondervinden van de
exploitatie van de site op korte of lange termijn en in die mate dat er sprake kan zijn van blootstelling.
Dit betreft volgende menselijke aanwezigheid:
 Omwonenden
 Weggebruikers omgeving en werknemers van buurbedrijven
 Overige personen die kunnen geconfronteerd worden met de milieugevolgen van de
exploitatie (bvb. recreanten).
Beschrijving van het ruimtegebruik in het studiegebied
Woongebieden
Cargill is gelegen op de rechteroever van de Kanaal Gent-Terneuzen ten zuiden van het
Rodenhuizedok in de Gentse Kanaalzone. De site is gelegen in industriegebied.
Binnen het studiegebied zijn volgende statische sectoren gelegen (zie Figuur M1 – bijlage 12):
Tabel 7.96 Overzicht van de bewoonde gebieden binnen het studiegebied mens en hun situering t.o.v.
Cargill
Sector
Gemeente
Afstand (km) Richting
Inwoners
Ter Donk
Doornzele
Mendonk
Desteldonk-dorp
Sint-Kruis-Winkel
Zaffelare – verspreide bewoning
Zandeken
Hijfte-center
Wittewalle
Kerkbrugge
Wippelgem-Meerem
Hoge Avrije
Rieme
Gent
Evergem
Gent
Gent
Gent
Lochristi
Evergem
Lochristi
Gent
Evergem
Evergem
Evergem
Evergem
0,9
1,1
1,7
1,7
1,8
2,5
2,6
3,1
3,5
3,6
3,6
3,7
3,7
38
705
215
795
1.129
1.021
125
318
1.089
386
956
1.630
933
N
NW
NO
Z
NO
O
NW
ZO
ZW
ZW
W
N
N
De bevolkingsopbouw van de gemeenten is weergegeven in onderstaande tabel.
Tabel 7.97 Bevolkingsopbouw in de gemeenten in de omgeving van het studiegebied op 31/12/2012
(bron: Gemeentelijke profielschetsen, Agentschap voor Binnenlands Bestuur, Studiedienst Vlaamse
Regering)
Gent
NV Enviro+
Aantal
personen
Aantal
personen
Aantal
personen
0 - 19 jaar
20 – 64 jaar
> 64 jaar
52.790
153.525
41.927
mei 2014
185
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Evergem
7.387
19.884
6.421
Lochristi
5.116
13.021
3.642
Kwetsbare populaties
Eveneens relevant is de eventuele aanwezigheid, binnen de woonkernen, van kwetsbare of
gevoelige, menselijke populaties in de gemeenten. Het gaat hier ofwel om personen met verminderde
of slechte gezondheidstoestand (in ziekenhuizen), om oudere personen (bejaarden in
woonzorgcentra) ofwel jonge personen (scholen, kinderdagverblijven).
In het studiegebied kunnen volgende kwetsbare populaties geïdentificeerd worden (zie Figuur M2):
1
 4 scholen :
o Vrije Basisschool Braambos, afdeling Doornzele en Sint-Franciscus college Evergem
op ca. 1,8 km ten W van het projectgebied (< 197 resp. 708 leerlingen);
o Vrije Basisschool De Sprankel (vestiging kleuteronderwijs), Hijfte-Center, op ca. 3,2
km ten ZO van het projectgebied (< 252 leerlingen);
o Vrije Basisschool Sint-Barbara, Ertvelde, op ca. 3,8 km ten N van het projectgebied
(131 leerlingen);
 2 kinderdagverblijven:
o Hunny Bee, Lochristi, op ca. 3,0 km ten ZO van het projectgebied (erkende capaciteit
16 kinderen);
o Winnie, Evergem, op ca. 4,0 km ten W van het projectgebied (erkende capaciteit 12
kinderen).
Overige populaties
Naast de omwonenden kunnen werknemers van Cargill en buurbedrijven (Eurosilo, Oil Tanking
Ghent, Bio Base Europe Pilot Plant…) en overige personen (bvb. recreatief gebruik van de omgeving
via fiets- en wandelroutes) geconfronteerd worden met de milieugevolgen van de exploitatie van het
bedrijf.
Een opsomming maken van alle omliggende bedrijven en hun tewerkstelling zou weinig zinvol zijn.
De totale tewerkstelling in de bedrijven in de haven van Gent bedroeg 68.340 jobs in 2010 (bron: Port
of Ghent, Jaarverslag 2012). De directe tewerkstelling bedroeg 26.185 jobs; de indirecte
tewerkstelling 42.155 jobs.
In 2013 werkten bij Cargill gemiddeld genomen ca. 107 personeelsleden. Hiervan zijn 33 personen
werkzaam in een ploegensysteem, 19 personen met vaste daguren en 55 personen met glijdende
daguren.
Gezondheidstoestand
In de periode 2002 tot 2006 liep het Vlaams Humaan Biomonitoringsprogramma. Dit is een onderzoek
waarin de gehalten aan vervuilende stoffen (dioxines, PCB’s, HCB, DDE, Lood, Cadmium, PAK en
benzeen) werden gemeten in meer dan 4000 Vlamingen (moeders en hun pasgeborenen, jongeren
14 – 15 jaar en volwassenen 50 – 65 jaar) in acht aandachtsgebieden. De aandachtsgebieden waren:
•
de Antwerpse agglomeratie (stad Antwerpen en deelgemeenten zonder Hoboken en de
Antwerpse haven);
•
de Gentse agglomeratie;
•
de fruitstreek (gemeenten met meer dan 10 ha fruitbomen per km2);
•
Landelijk Vlaanderen (gemeenten met minder dan 250 inwoners per km2, minder dan 5%
industrie en zonder autosnelwegen of geregistreerde vervuilingsbronnen);
•
het Antwerpse en Gentse havengebied;
1
De vermelde leerlingenaantallen zijn deze voor het schooljaar 2012-2013 en telkens het totaal van
alle vestigingen van een bepaalde school (m.a.w. overschatting indien er meerdere vestigingen zijn;
aangeduid met “<”)
NV Enviro+
mei 2014
186
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
•
regio Olen (streek met veel non-ferro nijverheid);
•
de Albertkanaalzone;
•
de regio verbrandingsovens.
Cargill bevindt zich in het aandachtsgebied ‘Havens’. De gemeenten uit de Gentse kanaalzone zijn
Zelzate, Evergem en Wachtebeke en de deelgemeenten van Gent: Gent-Meulestede (enkele
statistische sectoren), Oostakker (enkele SS), Sint-Kruis-Winkel en Wondelgem (enkele SS).
1. In de pasgeborenencampagne werden de gehalten aan vervuilende stoffen gemeten in het
navelstrengbloed als maat voor de blootstelling van de moeder en de milieustartbelasting
voor de baby. In de havengebieden waren er geen verhogingen ten opzichte van de
referentiewaarden indien beide havengebieden samengenomen worden. Dioxineachtige
stoffen, PCB’s en hexachloorbenzeen (HCB) waren significant hoger in het Antwerpse
havengebied als in de Gentse kanaalzone. Voor DDE en zware metalen was er geen tussen
beide regio’s. Er was een opvallende gelijkenis tussen de gemiddelde gehalten vervuilende
stoffen in navelstrengbloedstalen van deelnemers uit de havengebieden en uit de nabije
stedelijke agglomeratie.
2. In de jongerencampagne werden de gehalten aan vervuilende stoffen (PCB’s, p,p’-DDE,
HCB, lood, cadmium, PAK’s en benzeen) gemeten in het bloed of de urine. In de
havengebieden werden verhoogde concentraties vetoplosbare persistente stoffen (PCB’s,
p,p’-DDE) gevonden ten opzichte van het referentiegemiddelde. De blootstelling aan alle
gechloreerde persistente stoffen (PCB’s, p’,p-DDE en HCB) was significant hoger in de
Gentse kanaalzone, terwijl bloed cadmium significant hoger lag in het Antwerpse
havengebied. Alle blootstellingsmerkers waren opnieuw zeer vergelijkbaar binnen de
Antwerpse regio (Gentse kanaalzone en Gentse agglomeratie).
3. In de volwassenencampagne werden de vervuilende stoffen eveneens gemeten via het
bloed en de urine. In deze campagne werd gekozen voor het meten van de stoffen dioxines
en furanen, PCB’s, p,p’-DDE, HCB, lood, cadmium, PAK en benzeen. Net zoals in de
jongerencampagne, was de blootstelling aan alle gechloreerde persistente stoffen hoger in de
Gentse kanaalzone; het verschil was echter enkel significant voor PCB’s. Zowel bloed- als
urinair cadmium was significant verhoogd in het Antwerpse havengebied. Het bloed cadmium
was echter ook in de Gentse kanaalzone significant hoger dan het referentiegemiddelde. De
blootstelling aan benzeen was in de Gentse haven significant lager dan het
referentiegemiddelde.
De gechloreerde koolwaterstoffen blijken astma te onderdrukken: bij volwassenen was de kans op
astma kleiner bij hogere gehalten in het serum van PCB’s, p,p’-DDE en HCB, bij jongeren daalde de
kans op hooikoorts bij hogere PCB gehalten. Dit bevestigt waarnemingen uit eerdere studies. PCB’s
en p,p’-DDE concentraties bleken positief gerelateerd aan de puberteitsontwikkeling bij jongens.
Moeders met hogere gehalten aan PCB’s, dioxineachtige stoffen en HCB vermelden meer gebruik
van vruchtbaarheidsbehandeling (wat dan weer als negatief moet worden aanzien). De trends zijn
zwak en alleen op groepsniveau statistisch waarneembaar. Maar ze komen wel overeen met de
mogelijk hormoonverstorende werking van gechloreerde koolwaterstoffen.
Milieuhinder
Het Vlaams Gewest doet driejaarlijks een onderzoek over geluids-, geur- en lichthinder, namelijk het
Schriftelijk Leefomgevingsonderzoek (SLO). Bij de laatste enquête, uitgevoerd in 2008, was 8% van
de ondervraagden ontevreden over de leefkwaliteit in zijn of haar buurt. Lawaai (27% tamelijk tot
extreem gehinderd) bleek de belangrijkste vorm van hinder, gevolgd door geur (15%) en licht (6%).
Klachten worden bij Cargill geregistreerd via FIN (First Incident Notification). In de laatste 5 jaar
werden volgende klachten geregistreerd:
 14 juli 2010: rechtstreekse klacht (geen tussenkomst LNE); kledij visser besmeurd
met vetzuren/olie;
 13 mei 2013: geurklacht LNE (n.a.v. klacht 6/05/2013, zie verder), gevolgd door
aanmaning (H2S vrijstelling aan bioscrubber);
NV Enviro+
mei 2014
187
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
 25 november 2013: klacht rechtstreeks + informatieve vraag LNE; werd weerlegd.
Er werd ook navraag gedaan bij de Afdeling Milieu-inspectie. Hier werden volgende klachten
geregistreerd:
 3/08/2010
geurhinder
 9/08/2010
geurhinder
 30/08/2010
geurhinder
 5/11/2010
geurhinder
 19/01/2011
geurhinder
 11/02/2011
geurhinder
 1/06/2011
geurhinder
 17/08/2011
geurhinder
 5/09/2012
geurhinder
 6/05/2013
geurhinder
 25/11/2013
geurhinder
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat niet alle klachten bij Milieu-inspectie worden overgemaakt. Op dit
moment is het voor Cargill niet meer mogelijk om van deze klachten te achterhalen of ze al dan niet
gelinkt waren aan haar activiteiten.
7.4.2.3
Identificatie en kwantificatie van de blootstelling, lichaamsbelasting en relevante
gezondheidseffecten voor de bestudeerde populatie in de huidige en toekomstige situatie
Toetsingskader
Volgens de methodologie van de Afdeling Sociale en Preventieve Gezondheidszorg dient een
blootstelling verder te worden onderzocht indien:
 de achtergrondimmissie groter is dan 80% van de wettelijke norm of van de
wetenschappelijke advieswaarde;
 de bijdrage door de beschouwde activiteit groter is dan 1% van de wettelijke norm of
van de wetenschappelijke advieswaarde of van de huidige toestand;
 er reeds bestaande klachten geformuleerd werden;
 er bij de bevolking reeds bestaande onrust met betrekking tot het agens is.
Tabel 7.98Selectie te karakteriseren blootstellingen chemische agentia
Selectiecriteria
Parameter
AGW
≥
80%
wettelijke norm
of
wet.
advieswaarde?
(*)
Bijdrage activiteit
≥ 1% wettelijke
norm,
wet.
advieswaarde of
huidige
toestand?
ja
ja
ja
Bestaande
klachten
onrust?
of
Verder
te
karakteriseren?
NO2
nee
nee
ja
NO2
nee
nee
ja
PM10
–
ja
ja
nee
jaargemiddelde
PM10
– ja
ja
ja
ja
daggemiddelde
NMVOS
g.g.
ja
nee
ja
Geur
g.g.
ja
ja
ja
(*) Dit komt voor luchtverontreinging deels overeen met de selectie als ‘kritische parameter’ in de
discipline Lucht – hier wordt echter vnl. vergeleken met de milieukwaliteitsnorm (~wettelijke norm).
NV Enviro+
mei 2014
188
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Voor de relevantiebepaling van de berekende bijdragen van Cargill aan de immissieconcentraties van
atmosferische polluenten in de omgeving, wordt beroep gedaan op de toetsingswaarden zoals
vermeld in Tabel 7.52 Identificatie potentieel belangrijke polluenten (referentiesituatie)(Discipline
Lucht, hoofdstuk 7.2).
Voor geluid blijkt het bedrijf een beperkte invloed te hebben op het omgevingsgeluid, zowel in de
bestaande als in de geplande situatie. Het effect op het geluidsklimaat wordt in de discipline Geluid
neutraal beoordeeld, het is niet gunstig maar evenmin ongunstig. De blootstelling aan Geluid wordt
daarom beoordeeld als niet relevant en wordt verder niet gekarakteriseerd.
Directe blootstelling
De dispersie van atmosferische polluenten vanwege Cargill zorgt voor volgende mogelijke directe
blootstellingsroute:
 blootstelling aan verhoogde omgevingsconcentraties voor verschillende polluenten:
stikstofoxiden, fijn stof (PM10), NMVOS, geur;
 risico op blootstelling aan biologische agentia (Legionella).
Stikstofoxiden
De gezondheidseffecten van NO2 zijn vaak moeilijk en soms onmogelijk te onderscheiden van de
effecten van fijn stof, gezien ze beide verbrandingsparameters zijn en hun concentraties vaak
gecorreleerd. De parameter wordt dan ook vaak als indicator voor luchtverontreiniging, voornamelijk
door verkeersemissies, gehanteerd. In enkele studies worden wel directe toxische effecten
vastgesteld van NO2, o.m. effecten op de ademhaling bij kinderen bij concentraties binnen van minder
dan 40 µg/m³, hoewel de effecten mogelijk ook deels te verklaren zijn door andere componenten in
het gasmengsel.
Acute effecten bij gezonde volwassenen worden zeker niet verwacht bij de heersende concentraties.
Enkel zeer hoge concentraties (> 1.880 µg/m³) veroorzaken effecten bij deze groep. Bij milde
astmatici worden effecten vastgesteld vanaf concentraties van 560 µg/m³ gedurende 30 tot 110
minuten. De maximaal gemeten uurwaarden in de meetstations van VMM in de omgeving zijn
gelegen tussen 92 µg/m³ en 109 µg/m³ (in Sint-Kruis-Winkel resp. Evergem) zijn duidelijk lager.
Cargill heeft in de geplande situatie in het alternatief met LD ketel een bijdrage van maximaal 8% ten
opzichte van de gemeten uurwaarden (als P99).
Voor effecten op lange termijn bestaan geen studies die toelaten betrouwbare dosis-responsrelaties
af te leiden. De resultaten geven wel aan dat bij kinderen effecten op de ademhaling kunnen
voorkomen bij gemiddelde jaarlijkse concentraties van 50-75 µg/m³ of hoger. Op basis hiervan werd
de WHO-richtlijn van 40 µg/m³ afgeleid. De gemeten gemiddelde concentraties in de meetstations
van VMM in de omgeving zijn gelegen tussen 23 µg/m³ en 27 µg/m³ (in Ertvelde resp. Evergem) zijn
duidelijk lager. Cargill heeft in de geplande situatie een bijdrage van ongeveer 3%.
De bijdrage van Cargill leidt niet tot een overschrijding van de toepasselijke WGO-grenswaarden.
Korte- of langetermijneffecten van NO2 als gevolg van het project worden dan ook niet verwacht.
Fijn stof (PM10)
Fijn stof veroorzaakt een breed scala aan gezondheidseffecten, maar de voornaamste situeren zich
ter hoogte van het ademhalings- en cardiovasculair systeem. De individuele gevoeligheid kan
verschillen naargelang de gezondheidstoestand of leeftijd. Het risico neemt toe met de blootstelling.
Er kunnen geen drempelwaarden worden geïdentificeerd waaronder geen effecten optreden.
Fijn stof wordt ingedeeld naargelang de aerodynamische diameter van de deeltjes. PM 2,5
(aerodynamische diameter kleiner dan 2,5 µm) is gevaarlijker dan PM 10 (aerodynamische diameter
kleiner dan 10 µg) omdat deze bij inademing de perifere zones van de bronchiolen kunnen bereiken
en kunnen interfereren met de gasuitwisseling in de longen.
Er zijn gegevens die erop wijzen dat langdurige blootstelling aan lage concentraties geassocieerd is
met hogere mortaliteit en andere chronische effecten, zoals het verhoogd voorkomen van bronchitis
NV Enviro+
mei 2014
189
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
en verminderde longfunctie. Deze effecten worden vastgesteld vanaf concentraties van ongeveer 10
µg/m³ PM2,5.
Gezien er onvoldoende kwantitatieve gegevens zijn voor het afleiden van richtlijnen voor PM10,
werden door de WGO richtlijnen voorgesteld voor PM2,5 en werden hieruit richtlijnen voor PM 10
afgeleid (PM2,5-richtwaarde x 2 op basis van een minimale fractie van 50% PM 2,5 ten opzichte van
PM10).
De WGO-advieswaarden voor PM10 zijn 20 µg/m³ als jaargemiddelde en 50 µg/m³ als 24uursgemiddelde. Deze waarden worden in de meetstations in de omgeving overschreden, m.n. 28
µg/m³ als jaargemiddelde (voor beide meetstations) en 38 en 32 overschrijdingen van de
daggrenswaarde van 50 µg/m³ in Evergem resp. in Sint-Kruis-Winkel.
Ten opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage van Cargill in de geplande situatie
maximaal 1%. Elke toename met 10 µg/m³ in de concentratie van PM 10 boven een
achtergrondwaarde van 10 µg/m³ doet het relatieve risico’s van lange-termijnblootstelling aan fijn stof
op mortaliteit toenemen met 10% toenemen en op bronchitis met 29%. Het aantal kinderen met
symptomen van bronchitis neemt toe met 20% (cijfers WGO). Aangenomen dat er in Sint-KruisWinkel (1.129 inwoners in 2008) 20% kinderen zijn, waarvan 5% met symptomen van bronchitis, zal
het aantal kinderen met symptomen van bronchitis met ongeveer 4 toenemen ten gevolge van de
huidige gemiddelde PM10-concentraties. Gezien de beperkte bijdrage van Cargill aan de
jaargemiddelden, zijn de lange termijn gezondheidseffecten als gevolg van dit project te
verwaarlozen.
Ten opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³) bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de dagwaarden)
maximaal 2,9%. Elke toename met 10 µg/m³ boven een achtergrondwaarde van 50 µg/m³ doet de
dagelijkse mortaliteit met ongeveer 0,5% toenemen (cijfer WGO). De maximale bijdrage van Cargill in
de geplande situatie is 13 µg/m³ als dagwaarde. Deze waarde betreft het pluimmaximum; ter hoogte
van de woongebieden ligt de bijdrage nog lager. De korte termijn gezondheidseffecten als gevolg van
de activiteiten van Cargill zijn dan ook verwaarloosbaar tot hoogstens beperkt.
NMVOS
Voor VOS-immissies als som of voor hexaan of methanol zijn geen advieswaarden door de WGO
vastgelegd. Er zijn wel MAC-waarden (Maximum Allowable Concentration) beschikaar. Voor hexaan
bedraagt deze 90 mg/m³ en voor methanol 260 mg/m³. MAC-waarden zijn binnenluchtnormen. Voor
de buitenlucht gelden MIC-waarden (Maximum Immission Concentration). Deze worden afgeleid door
de MAC-waarden te delen door een veiligheidsfactor, meestal 100. De MIC-waarden voor hexaan en
methanol bedragen bijgevolg 900 µg/m³ resp. 2.600 µg/m³.
In de discipline Lucht werd de totale immissiebijdrage van NMVOS (totaal voor hexaan en methanol
samen) berekend op maximaal 0,92 µg/m³ (dagwaarde) ter hoogte van de VMM-meetpunten in de
omgeving. Deze waarde ligt bijgevolg ruim onder de MIC-waarden. Voor deze parameters zijn geen
specifieke meetwaarden binnen het studiegebied beschikbaar. Op basis van meetgegevens van VMM
op andere locaties (algemeen jaargemiddelde hexaan 0,6 µg/m³ als gemiddelde van 3 meetstations in
Vlaanderen in 2012) en literatuurgegevens worden geen overschrijdingen van de MIC-waarden
verwacht. Het risico op gezondheidseffecten als gevolg van het project wordt geacht verwaarloosbaar
geacht.
Milieuhinder (geur)
Door een extern studiebureau werd in 2005 in samenspraak met afdeling Milieu-inspectie een
toetsingskader uitgewerkt. Hierin wordt een norm voorgesteld voor Cargill als individuele norm en als
onderdeel van een bronnencomplex voor enkele woonzones. De voorgestelde initiële norm voor
Cargill als individuele bron is 10,5 ge/m³ als ondergrens voor ernstige hinder resp. 7 ge/m³ als
ondergrens voor hinder (als 98-percentiel).
Enkel in een deel van Sint-Kruis-Winkel en Doornzele wordt de bovengrens van de voorgestelde
norm voor de woonzones niet gerespecteerd. Het hinderniveau van 7 ge/m³ wordt wel gerespecteerd
NV Enviro+
mei 2014
190
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
voor het grootste deel van Doornzele en Sint-Kruis-Winkel. In Terdonk wordt het niveau voor ernstige
hinder van 10,5 ge/m³ licht overschreden (11,64 ge/m³ ter hoogte van het beoordelingspunt).
Voor Mendonk en Desteldonk wordt de bovengrens van de voorgestelde norm van 5,25 ge/m³ overal
gerespecteerd.
Cargill laat regelmatig geurstudies uitvoeren met het oog op een verdere reductie van de
geuremissies. Naar aanleiding van de laatste studie (2013) voorziet het bedrijf de installatie van een
tweede, parallelle bioscrubber voor de extractie (E700 Final fan) (gepland in 2014), zodat de
geuremissies ten gevolge van het uit dienst vallen van de eerste bioscrubber kunnen worden
voorkomen.
Daarnaast onderzoekt het bedrijf momenteel verschillende technieken om de geuremissies van de
voorbereiding verder te reduceren. Zowel een actiefkoolfilter als een bioscrubber behoort tot de
onderzochte mogelijkheden.
Biologische agentia
Het bedrijf heeft een open koelsysteem op het afvalwater waarop het Legionellabesluit van
toepassing is (Besluit van de Vlaamse regering van 09/02/07 i.v.m. de preventie van de
veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen (B.S. 04/05/07)).
Legionella is een staafvormige, aërobe bacterie, die in oppervlaktewater veelvuldig voorkomt. De
bacteriën leven in kolonies die zich ontwikkelen op slijmlaagjes of biofilms op oppervlakken in contact
met water, in sediment en in aanwezigheid van algen. Ze bevinden zich normaal in de grond en in het
water in zulke kleine aantallen dat ze geen gevaar vormen. De legionellabacterie vormt pas een
probleem als ze zich heeft kunnen vermenigvuldigen. Biofilmvorming en accumulatie van sediment, in
combinatie met de verblijftijd van het water in een systeem, zijn mede bepalend voor de mate waarin
vermeerdering van Legionella optreedt. De optimale temperatuur voor de groei van Legionella
bedraagt ongeveer 30 à 40°C (lauw water) en deze vormt dan ook een conditio sine qua non voor de
optimale groei.
De bacterie kan besmetting veroorzaken bij de mens door inademing van besmette fijne
neveldruppeltjes, aërosol. Er zijn meer dan 34 Legionella-soorten beschreven waarvan 20
ziekteverwekkend voor de mens. De meeste mensen worden echter niet ziek na besmetting.
Wanneer de ziekte wel optreedt, is deze te behandelen met antibiotica. Doorgaans krijgt iemand
alleen griep of longontsteking. Alleen in ernstige gevallen kan de ziekte, zonder de juiste behandeling,
dodelijk zijn (dit is dan de zware vorm of Veteranenziekte). Daarnaast bestaat er nog een ander
ziektebeeld, namelijk Pontiac-fever (de lichte vorm of ook Legionella-griep).
Binnen het bedrijf werden de verschillende risicoplaatsen geïnventariseerd. Op basis hiervan werd (in
navolging van het legionellabesluit) een legionellabeheersplan opgesteld. Dit beheersplan bevat
ondermeer preventiemaatregelen met betrekking tot de aërosolproducerende installatie.
Er
worden
vijf
verschillende
onderdelen
van
Legionella-preventie
onderscheiden:
temperatuurmetingen, Legionella monstername en analyse, installatieaanpassingen, spoelacties en
beheer van de leidingwaterinstallatie (controle en onderhoud).
De controlefrequentie van de legionella-analyses zijn afhankelijk van het risico op besmetting.
Wanneer er bij controlemetingen op één of ander systeem legionellaconcentraties aangetroffen
worden die buiten de specificaties liggen, worden er al naargelang de aard van het watersysteem en
de grootte-orde van de legionellaconcentratie, specifieke correctieve maatregelen getroffen. Dit kan
gaan om spoelen met heet water (heat flush) of chemische desinfectie.
Indirecte blootstelling
Waterverontreiniging
Het bedrijfsafvalwater en huishoudelijk afvalwater wordt, na
zuivering in eigen
waterzuiveringsinstallatie, geloosd in de Moervaart. Ook het hemel- en terreinwater, met uitzondering
van het potentieel verontreinigd hemelwater, wordt via interne rioleringen rechtstreeks of
onrechtstreeks (via bufferbekken, regenwaterputten) geloosd in de Moervaart. De Moervaart mondt
uiteindelijk uit in het Kanaal Gent-Terneuzen.
NV Enviro+
mei 2014
191
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Gemiddeld heeft het effluent van Cargill beperkte bijdrage aan sulfaten en een relevante bijdrage aan
totaal fosfor en totaal stikstof in de Moervaart. De worst case (tijdelijke) impact voor de Moervaart is
beperkt voor COD, BOD en totaal stikstof, relevant voor fosfor en sulfaten, en belangrijk
(onaanvaardbaar) voor chloriden. Op de waterkwaliteit van Het Kanaal Gent-Terneuzen is er een
tijdelijk beperkte impact voor zink, BOD, COD en totaal fosfor. Door het laboratorium Ecca werd in
april een staalname uitgevoerd op het geloosde afvalwater om ecotoxtesten uit te voeren op alle
trofische niveaus. Om het effect van sulfaten tot 3.000 mg/l na te gaan werd natriumsulfaat
toegevoegd aan het genomen staal. De resultaten kunnen in bijlage 10 worden teruggevonden.Uit de
testen blijkt dat het staal weinig acuut toxisch is, waarbij Dapnia het meest gevoelige organisme is.
Een bijkomende staalname en test zal gebeuren op Daphnia. Het effect kan ingeschat worden als
een gering risico.
De Moervaart is een bevaarbare waterloop beheerd door Afdeling Bovenschelde van Waterwegen en
Zeekanaal. Het Kanaal Gent-Terneuzen heeft ook een belangrijke economische betekenis. Voor
beide waterlopen geldt een zwemverbod (tenzij voor evenementen). De Moervaart wordt wel vrij
intensief gebruikt voor pleziervaart en waterrecreatie. Gezien de directe blootstelling bij deze
activiteiten doorgaans erg beperkt is, zijn de voornaamste risico’s afkomstig van biologische
oorsprong (contact met water dat micro-organismen bevat).
Het risico van de toename van de concentratie aan polluenten (meest relevant voor de gezondheid is
hier zink) in de waterlopen zal gezien de beperkte blootstelling verwaarloosbaar zijn.
De waterloop is niet aangeduid als viswater noch wordt ze gebruikt voor de productie van drinkwater.
Indirecte blootstelling is bijgevolg niet van toepassing.
Bodemverontreiniging
De percelen waarop Cargill gelegen is, zijn opgenomen in het register van verontreinigde gronden. Uit
het oriënterend bodemonderzoek blijkt dat er geen ernstige aanwijzing is dat de verhoogde
concentraties aan polluenten (arseen, cadmium, chroom en benzo(a)pyreen in het vaste deel van de
aarde en totaal olie en vet en arseen in het grondwater) een ernstige bedreiging vormen voor mens
en milieu.
Het terrein van Cargill is niet gelegen in een waterwingebied of beschermingszone ervan.
Het is onwaarschijnlijk dat tijdens de uitvoering van de werken accidenteel vreemde stoffen in de
bodem zouden terechtkomen, die op één of andere manier aanleiding zouden kunnen geven tot
bodemverontreiniging. De mogelijke gevolgen inzake bodemverontreiniging worden bij een normale
uitvoering van de werken bij de beschrijving van het aspect Bodem als verwaarloosbaar tot gering
negatief beschouwd. Er wordt besloten dat er geen significant effect voor de gezondheid moet
worden verwacht.
Veiligheid
De grondstoffen die Cargill gebruikt zijn zaden en bonen, en één van de eindproducten is meel; deze
producten vallen onder de ATEX-regelgeving voor de beheersing van stofexplosies. Stofexplosies
kunnen zich voordoen wanneer een brandbare vaste stof in fijn verdeelde vorm aanwezig is (dit kan
onder meer graanstof, poeder of meel zijn), die met turbulente lucht (ventilatielucht) wordt
opgewerveld zodat met de lucht een stofwolk ontstaat, én deze stofwolk wordt vervolgens ontstoken
(vonk). De kans dat een stofexplosie optreedt wordt bepaald door zeer diverse parameters (soort
ontstekingsbron, snelheid en profiel van de wervelluchtstroom enz.). Een ATEX studie en
beheersmaatregelen zijn van toepassing.
Cargill Gent beschikt over een intern noodplan. Op basis van de uitgevoerde risicoanalyse en SWIFT
(Structured What If Method)-studies werden de noodsituaties gedefinieerd. Deze zijn alle opgenomen
in het noodplan.
Meer informatie over de procedures m.b.t. preventie, noodplanning en brandbeveiliging is opgenomen
in Hoofdstuk 7.5.7.
NV Enviro+
mei 2014
192
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Aangezien de opslag van hexaan hoger zal zijn dan 200 ton, wordt NV Cargill een laagdrempel
Seveso inrichting. Er wordt een aparte veiligheidsstudie uitgewerkt die zal worden toegevoegd aan de
milieuvergunningsaanvraag.
7.4.1 Mobiliteit
7.4.1.1
Afbakening studiegebied
Cargill is gelegen aan de Moervaartkaai in de Gentse Kanaalzone. De Moervaartkaai heeft
onmiddellijk aansluiting op de John Kennedylaan (R4) rond Gent. Het bedrijf laat daarnaast een groot
deel van haar transport verlopen via Eurosilo en Oil Tanking Ghent via het nabijgelegen Kanaal GentTerneuzen. Cargill ligt ook nabij spoorlijn 204, die Gent met Zelzate verbindt.
Deze wegen zullen zowel in de bestaande als de geplande situatie fungeren als ontvangende weg
voor het verkeer gegenereerd door het bedrijf en worden dan ook gerekend tot het studiegebied.
7.4.1.2
Methodologie
Voor de evaluatie van de mobiliteitsaspecten worden de verkeersstromen, gerelateerd aan de
activiteiten van het bedrijf, op kwantitatieve wijze weergegeven. Deze gegevens worden vergeleken
met de beschikbare gegevens over de verkeersintensiteit op, en de capaciteit van de bestaande
wegen. Het gaat hierbij zowel over gewone wegen, spoorwegen en waterwegen (voor zover er
cijfergegevens beschikbaar zijn).
Vervolgens wordt een antwoord verstrekt op de vragen:
1. in welke mate het bedrijf van invloed is op de bestaande verkeersstromen, en of
de verkeersimpact significante proporties aanneemt;
2. in welke mate het bedrijf van invloed is op de verkeersveiligheid en
verkeersleefbaarheid in de omgeving.
Bereikbaarheidsprofiel
Er wordt een beeld geschetst van de actuele bereikbaarheid van het bedrijf via de verschillende modi
(te voet, fiets, openbaar vervoer, autoverkeer en vrachtverkeer). De telgegevens worden vervolledigd
met de beschikbare bedrijfsgegevens en literatuurgegevens. Tevens wordt de capaciteit van de
ontvangende wegen geëvalueerd, en wordt nagegaan welke beleidsdoelstellingen ter zake gelden.
Modal split
Voor de beoordeling van de modal split wordt getoetst aan gegevens afkomstig van het Ontwerp
Mobiliteitsplan Vlaanderen 2013 (streefdoelen voor 2030).
Voor het goederenvervoer wordt het volgend significantiekader gebruikt:
Tabel 7.99 Beoordeling van de modal split van het goederenvervoer
Aandeel van het wegverkeer in de modal split
van het goederenvervoer (tonkm) van het bedrijf
90 – 100%
80 – 90%
75 – 80%
2
65 – 75%
45 – 65%
25 – 45%
0 – 25%
Score
-3
-2
-1
0
+1
+2
+3
2
70% = dit is het aandeel van het wegverkeer in de modal split van het goederenvervoer die het
ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen vooropstelt als streefdoel voor 2030.
NV Enviro+
mei 2014
193
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Voor het woon-werkverkeer wordt dit:
Tabel 7.100 Beoordeling modal split woon-werkverkeer
Aandeel van het wegverkeer in de modal split
van de werknemers van het bedrijf
87 – 100%
75 – 87%
65 – 75%
3
55 – 65%
40 – 55%
20 – 40%
0 – 20%
Score
-3
-2
-1
0
+1
+2
+3
Het gemeentelijke mobiliteitsplan wordt geraadpleegd en er wordt getoetst aan de beleidsobjectieven
van dit mobiliteitsplan.
Verkeersafwikkeling
Naast de gezondheidsaspecten wordt in dit hoofdstuk ook aandacht besteed aan de
verkeersafwikkeling in de nabije omgeving van de site.
De mobiliteit in de omgeving en de verkeersimpact van de site zullen onder deze paragraaf
besproken worden. Daartoe zullen volgende zaken bestudeerd worden:
 Inschatting van het aantal transporten. Het aantal transporten van aangevoerde en
afgevoerde producten en dit zowel voor het wegverkeer als voor de scheepvaart. Inschatting
van het aantal transporten als gevolg van het woon-werkverkeer van werknemers op basis
van het personeelsbestand.
 Een evaluatie van de verkeersafwikkeling in de nabije omgeving, rekening houdend met
cumulatieve effecten. In het kader van dit MER zal gebruik gemaakt worden van de
telgegevens ter beschikking gesteld door de Afdeling Wegen en Verkeer van het
Departement Mobiliteit en Openbare Werken.
 Een beoordeling van de impact op het wegverkeer als gevolg van de door Cargill
gegenereerde transporten. Hiertoe zal beoordeeld worden of de theoretische capaciteit van
de transportwegen in de omgeving voldoende is om de transportstromen, gegenereerd door
Cargill, op te vangen. Het genereerde transportverkeer zal als verwaarloosbaar, beperkt of
relevant getypeerd worden volgens het significantiekader gegeven in Tabel 7.101.
Tabel 7.101Significantiekader bijdrage bedrijfsgerelateerd verkeer
Verwaarloosbare bijdrage
Beperkte bijdrage
Relevante bijdrage
Belangrijke bijdrage
7.4.1.3
x < 1% van de capaciteit van de beschouwde weg
1 ≤ x < 5% van de capaciteit van de beschouwde weg
5 ≤ x < 10% van de capaciteit van de beschouwde weg
x ≥ 10% van de capaciteit van de beschouwde weg
Beleidsdoelstellingen en tendenzen
Ontwerp Mobiliteitsplan 2013
In het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen (2013) worden verschillende concrete doelstellingen naar
voor geschoven voor het ontwikkelen van een duurzaam mobiliteitsbeleid. In het ontwerpbeleidsplan
worden 5 strategische doelen geformuleerd:
 het verbeteren van de bereikbaarheid;
 het verbeteren van de toegankelijkheid;
3
60% = dit is het maximale aandeel van het autoverkeer in de modal split van het woon-werkverkeer
die het ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen vooropstelt als streefdoel voor 2030.
NV Enviro+
mei 2014
194
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER



NV Cargill Gent
het verhogen van de verkeersveiligheid;
het verbeteren van de verkeersleefbaarheid;
terugdringen van schade aan natuur en milieu.
Om deze doelen concreet te realiseren worden vier operationele doelstellingen gedefinieerd, met
name:
 een samenhangend en robuust vervoersnetwerk;
 een gebruiksvriendelijk, kwalitatief en comfortabel verkeers- en vervoersnetwerk;
 een efficiënt en veilig gebruik van het transportsysteem;
 milieuvriendelijke en energie-efficiënte infrastructuur en voertuigen.
De derde operationele doelstelling is gericht op het aansturen van het gebruik van het
transportsysteem door o.a. de vervoerswijzekeuze aan te sturen.
Volgende wijzigingen worden op vlak van vervoerswijzekeuze nagestreefd (streefdoelen voor 2030):
 We verminderen het autogebruik in het woon-werkverkeer. Minstens 40% van de
verplaatsingen gebeurt met collectieve vervoermiddelen (waaronder het openbaar vervoer),
te voet of per fiets;
 Het aantal autoverplaatsingen over afstanden tot 5 km is gehalveerd;
 Het aantal afgelegde km in het woon-werkverkeer per auto is drastisch verlaagd;
 Het gezamenlijk aandeel van spoor- en binnenvaart in de modale verdeling neemt toe tot
minimum 30%. Het aandeel van de weg bedraagt maximaal 70%.
Op het gebied van veiligheidsrisico worden, voor wat de “verkeersveiligheid” betreft, volgende
streefdoelen vooropgesteld:
 Voor de meest kwetsbare verkeersdeelnemers is het aantal dodelijke slachtoffers per miljoen
voertuigkilometers praktisch tot nul herleid;
 Bij het gemotoriseerd wegverkeer is het aantal dode verkeersslachtoffers per miljoen
voertuigkilometers tot praktisch nul herleid);
 Bij het stads- en streekvervoer daalt het aantal ongevallen/100.000 km met 2,5% per jaar;
 Voor het spoorvervoer wordt, conform de aanbevelingen van de Commissie
Spoorwegveiligheid, het residuele ongevalsrisico tot bijna nul gereduceerd.
Voor het verbeteren van de verkeersleefbaarheid, onafhankelijk van de ontwikkeling van de
mobiliteitsintensiteit, worden volgende ambities en streefdoelen naar voor geschoven:
Luchtkwaliteit:
 De ambitie op lange termijn (2050) is de impact van verkeer op de luchtkwaliteit zodanig te
reduceren dat de Europese doelstellingen worden gehaald.
 Streefdoel voor 2030: Langsheen het hoofdwegennet maar ook in binnensteden zijn, conform
de Europese wetgeving, normoverschrijdingen als gevolg van verkeersemissies (hot spots)
weggewerkt;
 Hinder door verkeer:
 De ambitie op lange termijn (2050) is de hinder door verkeer in steden en dorpen terug te
dringen in lijn met de Europese doelstellingen;
 Het aantal ernstig gehinderden door zowel wegverkeer als het spoorverkeer is substantieel
gedaald t.o.v. 2010
Verhoogde belevingswaarde:
 De ambitie op lange termijn (2050) is het realiseren van kwalitatief hoogwaardig ingerichte
verkeersomgevingen en publieke ruimten waar het aangenaam is om in te verblijven en te
bewegen (minstens 4 op 5 inwoners is tevreden);
 Streefdoel voor 2030: De tevredenheid bij de verschillende gebruikers is toegenomen. Het
streefdoel is te komen tot een tevredenheid bij minstens 4 op 5 gebruikers over de
gebruikswaarde van de publieke ruimte.
NV Enviro+
mei 2014
195
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Mobiliteitsnota 2009-2014
De doelstellingen in de Beleidsnota 2009 – 2014 Mobiliteit en Openbare Werken, behelzen een
actualisatie van deze uit het Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen van 2001. Deze doelstellingen zijn:
 vlotte (logistieke) verkeersdoorstroming;
 versterken van lucht- en zeehavens;
 impact op mens en milieu beperken;
 volledig, (kosten)efficiënt en geïntegreerd openbaar vervoeraanbod;
 efficiënte en kostenbewuste overheid;
 de schakels van het vervoersnet optimaal beheren en uitbouwen.
Het goederenvervoer blijft het belangrijkste item in het mobiliteitsvraagstuk. De beleidsnota stelt nl.
het volgende:
In de personenmobiliteit groeide het totale aantal jaarlijks afgelegde kilometers
sinds 1970 zo goed als lineair. […] De goederenmobiliteit nam fors toe. Het
aantal afgelegde tonkilometer steeg in Vlaanderen bv. met 13,4% over de
periode 2001 - 2006. Onderzoek wijst uit dat beide trends zich, ondanks de
huidige crisis, de volgende jaren vermoedelijk zullen doorzetten.
Eén van de uitgangspunten om de bereikbaarheid van de economische poorten te verzekeren is het
principe van ‘comodaliteit’, dit is een combinatie van meerdere vervoersmiddelen in een optimale mix.
Bij het goederenvervoer kan het aandeel van de waterweg en het spoor nog steeds verhogen.
Concrete percentages (streefdoelen) zijn niet opgenomen.
Ondanks het sterk dalend aantal verkeersslachtoffers scoort België op Europees vlak nog steeds niet
goed genoeg, daarom blijft verkeersveiligheid een prioriteit. De visie in het mobiliteitsplan is
gebaseerd op deze van het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen en bestaat uit volgende krachtlijnen:

opleiding en ervaring als solide basis voor elke verkeersdeelnemer;

bevorderen en afdwingen van intrinsiek veilig verkeersgedrag;

een hoogwaardig verkeerssysteem ingebed in een duurzame ruimtelijke ordening;

een doeltreffend juridisch en organisatorisch kader;

aandacht voor bijzondere doelgroepen;

onderzoek en betrouwbare data als basis voor een doeltreffend beleid.
Concreet betekent dit een omzetting in onderstaande punten:

verkeersveiligheid in de ontwerpfase;

gevaarlijke punten op het wegennet weg werken;

het fietspadennet uitbreiden en upgraden;

gerichte handhaving (door o.a. trajectcontrole);

grondige ongevalanalyses;

sensibilisering en educatie.
Streefbeelden R4-West en R4-Oost (Studiegroep Omgeving i.o.v. R.O.M. Gent, oktober 1999)
Deze streefbeeldstudie behandelt de gewenste verkeersafwikkeling op de R4-west en R4-oost. De
R4-west en R4-oost zijn binnen het hoofdwegennet van Gent en omgeving verantwoordelijk voor de
noord-zuidverbindingen en de ontsluiting van het Gentse havengebied. Deze studie resulteerde in
een plan voor de inrichting van de R4-west en R4-oost.
Het streefbeeld stelt onder meer volgende doelstellingen voorop:

Het verkeer voor woongebieden mag niet worden gemengd met het verkeer voor de
verschillende bedrijventerreinen, met uitzondering van het verkeer van lokale bedrijventerreinen;

R4-west (primair I) bezit in eerste instantie een verbindende functie tussen A11 en E17/E40
(hoofdfunctie). Aanvullend bezit R4-west ook een ontsluitende functie voor het aangrenzend
grootstedelijk gebied en het zeehavengebied;

R4-oost (primair II) bezit in eerste instantie een ontsluitende functie voor het aangrenzende
zeehavengebied en slechts aanvullend een verbindende functie tussen het hoofdwegennet.
NV Enviro+
mei 2014
196
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Het streefbeeld werd goedgekeurd door het Subregionaal Netwerk Gentse Kanaalzone en is bindend
sinds de vertaling in het afbakenings-RUP Gent-Zeehaven (juli 2005).
Mobiliteitsplan Gent
Het mobiliteitsplan van Gent werd op 21 februari 2003 conform verklaard door de PAC OostVlaanderen.
De doelstellingen van het plan zijn:

een geïntegreerde benadering van ruimtelijke ordening, mobiliteit en infrastructuur;

verminderen van de auto-afhankelijkheid en creëren van een multimodaal aanbod;

optimalisering van de categorisering van het wegennet;

een mobiliteitsbeleid gericht op het beheer van het verkeer;

op een selectieve manier de bereikbaarheid van economische knooppunten en poorten
waarborgen;

de verplaatsingsmogelijkheden voor alle doelgroepen naar alle doelgebieden op een selectieve
en billijke manier waarborgen;

verkeersleefbaarheid minstens handhaven op het huidige niveau, ondanks de toenemende
mobiliteit;

de verkeersveiligheid verhogen.
De specifieke accenten voor de stad Gent zijn ondermeer een gebiedsdekkende en coherente
fietsstructuur, een gebiedsdekkende voetgangersstructuur en de uitbouw van een ruimtelijk
structurerende openbaar vervoer-structuur en openbaar vervoer-aanbod.
De buitenste ring, de R4, wordt een grootstedelijke ringweg die vermijdt dat andere wegen in de stad
oneigenlijk worden gebruikt, bijvoorbeeld door doorgaand verkeer. Essentieel is dat er in het zuiden
een verbinding wordt gemaakt ter hoogte van Merelbeke. In het noorden moet een nieuw aan te
leggen Siffertunnel de R4 sluiten.
De R4-oost (Kennedylaan) wordt de primaire ontsluitingsweg van het havengebied. Op verschillende
knooppunten worden rotondes gepland. De R4-west wordt een autoweg.
Sinds maart 2012 zijn de werken gestart voor het in het zuiden rond maken van de ring rond Gent. Nu
is de R4 enkel in wijzerzin rond. In tegenwijzerzin stopt de R4 aan de autokeuring in Zwijnaarde. Na
de werken (voorzien in 2014) is de R4 ook rond in tegenwijzerzin. Zowel auto’s als fietsers kunnen na
de werken van Zwijnaarde naar Merelbeke. Daarnaast wordt gezorgd voor aansluiting op de E17 en
de E40 om het verkeer beter te spreiden en worden de op- en afritten naar de R4 geoptimaliseerd.
7.4.1.4
Referentiesituatie
Verkeersnetwerken
Wegennetwerk
Cargill is gelegen aan de Moervaartkaai in de Gentse Kanaalzone. De Moervaartkaai heeft
onmiddellijk aansluiting op de John Kennedylaan (R4) rond Gent. De John Kennedylaan is aangeduid
als hoofdverbindingsweg (primaire weg type II). Via deze weg bereikt men de Dwight Eisenhowerlaan
(R4, buitenring) waarlangs men aansluiting heeft op de E17 en de E40 (beide aangeduid als
hoofdwegen). De buitenring R4 is aangeduid als primaire weg met grootstedelijke ringfunctie.
De Moervaartkaai heeft één rijstrook in elke richting en is bekleed met asfalt. Afgelijnde voet- of
fietspaden zijn er niet. Ter hoogte van het projectgebied bedraagt de toegelaten snelheid er 50
km/uur. De weg wordt in de Streefbeeldstudie Raamplan Onderliggend Wegennet Gentse
Kanaalzone (Studiegroep Omgeving, oktober 2003) geselecteerd als lokale havenweg met
verzamelfunctie (havenontsluitingsweg).
Fietsnetwerk
De functionele en hoofdfietsroutes in het studiegebied worden voorgesteld in onderstaande figuur
(donkerblauw = hoofdroute, paars = functionele route, groen = alternatieve route).
NV Enviro+
mei 2014
197
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.29 Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (bron: GIS Oost)
Niet alle routes zijn nu reeds volledig fietsvriendelijk. Daarom werd een werkgroep opgericht, waarin
het Projectbureau Gentse Kanaalzone, het Vlaams Gewest, De Lijn, het Havenbedrijf, VeGHO
(Vereniging van Gentse Havengebonden Ondernemingen), de betrokken lokale overheden en het
provinciebestuur vertegenwoordigd zijn. Doel is opmaken van een fietsactieplan. Dit plan omvat het
wegwerken van de missing links, het verbeteren van kwaliteit en comfort en het veiliger inrichten van
conflictpunten met het overige verkeer. Het plan bevat ook een groot aantal ondersteunende
maatregelen die het fietsen aangenamer zullen maken. De (fiets)infrastructuur in het havengebied is
in volle ontwikkeling, zoals de ombouw van de R4. Omdat de R4 enkele waterlopen kruist, zijn
bruggen noodzakelijk. Aan het Scheldekanaal komt zowel een nieuwe autobrug als een nieuwe brug
voor fietsers.
Netwerk openbaar vervoer
In de omgeving van Cargill liggen 2 haltes van “De Lijn”:

halte “Rodenhuizestraat”, in de Moervaartkaai, vlakbij de ingang van het bedrijf;

halte “Sprendonkstraat” in de John Kennedylaan, op ca.1.000 meter wandelafstand.
De halte “Rodenhuizestraat” wordt enkel bediend door belbus 175 naar Oostakker-Dorp. Hier is
aansluiting met Lijn 70-71-72 Oostakker – Gent – Zwijnaarde / Nazareth-Dorp / Merelbeke-Molenhoek
en Lijn 39 Oostakker-Dorp – Gent Blaarmeersen.
De halte “Sprendonkstraat” wordt bediend door Lijn 73 tussen Gent Dampoort en Zelzate. Het aanbod
is echter beperkt tot maximaal 5 ritten per dag en is afgestemd op scholen. Richting Gent is er een
schuilhokje.
Tabel 7.102 Openbaar vervoeraanbod in de omgeving van het projectgebied
Halte
Rodenhuizestraat
Sprendonkstraat
NV Enviro+
Nr
175
73
Naam
Belbus Oostakker
Gent – Oostakker – Zelzate
mei 2014
Aanbod
op aanvraag
5 ritten / dag
198
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.30 Netplan De Lijn ter hoogte van Cargill
De dichtstbijzijnde treinstations voor personenvervoer zijn Gent Dampoort (ca. 12 km rij-afstand) en
Wondelgem (ca. 13 km rij-afstand). Om het bedrijf te bereiken met de trein moet men dit combineren
met het busvervoer.
Verder kunnen werknemers via hun werkgever gebruik maken van de pendeldiensten van Max
Mobiel. Hiermee wil de Stad Gent een vervoersaanbod realiseren naar bedrijventerreinen die niet of
niet voldoende bediend worden door het openbaar vervoer. Deze shuttles rijden tussen het station in
Gent en opstaplaatsen in Zelzate tot aan de bedrijfspoorten op tijdstippen afgestemd op de
ploeguren.
Waterwegennetwerk
De inrichting is gelegen in industriegebied aan de rechteroever van het Kanaal Gent-Terneuzen.
Dit kanaal verbindt de haven van Gent met de Westerschelde via het sluizencomplex van Terneuzen.
Het Kanaal Gent-Terneuzen is een waterweg van in totaal 32 km lang (17.145 m tussen sluizen
Terneuzen tot aan Tolhuissluis) met een diepgang van 5,5 tot 12,25 m en een gemiddelde breedte
van 140 m. De waterweg is bevaarbaar voor schepen van meer dan 2.000 ton (Klasse VIb). De
maximaal toegelaten afmetingen van de schepen zijn onbeperkt. Het Kanaal van Gent naar
NV Enviro+
mei 2014
199
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Terneuzen is een hoofdvaarweg voor de scheepvaart en is onderdeel van de hoofdtransportas GentDuitsland. Het Vlaamse deel van het kanaal wordt beheerd door Afdeling Maritieme Toegang.
Jaarlijks komen er ongeveer 3.100 zeeschepen en 16.100 binnenvaartschepen de haven van Gent
binnen om goederen te laden en te lossen. Hiervoor moeten zij eerst het sluizencomplex in
Terneuzen passeren en vervolgens varen de schepen het kanaal op van Terneuzen naar Gent.
Omdat er steeds meer en grotere zee- en binnenvaartschepen het sluizencomplex van Terneuzen
passeren, is in 2006 een onderzoek gestart naar de gevolgen hiervan. Het uitgevoerde onderzoek
toont aan dat het noodzakelijk is om de maritieme toegang te verbeteren. De capaciteit van het
bestaande sluizencomplex in Terneuzen en de grootte van de zeesluis in dit complex (de Westsluis)
leveren voor de gebruikers beperkingen op. Voor sommige gebruikers bestaat die beperking nu al,
voor anderen kan deze in de toekomst optreden.
De problemen spitsen zich toe op:

afmetingen (breedte, diepgang en lengte);

betrouwbaarheid (zoals uitval door onderhoud, calamiteiten of spuien);

beschikbaarheid (capaciteit).
Op 19 maart 2012 ondertekenden Vlaanderen en Nederland een akkoord over de bouw van een
nieuwe zeesluis in Terneuzen. In het akkoord kiezen Vlaanderen en Nederland expliciet voor de
realisatie van een grote en diepe zeesluis. De nieuwe zeesluis zal volgende afmetingen hebben: een
lengte van 427 meter, een breedte van 55 meter en een diepte van 16 meter.
Voetgangers, fietsers en gemotoriseerd verkeer (tot voertuigen met een totaal gewicht van 20 ton,
een max. 10 m lang en 4 m hoog) kunnen gebruik maken van de veerdiensten Terdonk en
Langerbrugge over het kanaal Gent-Terneuzen. De veerdienst Terdonk Doornzele, zijde
Rodenhuizedok; is gelegen net ten zuiden van het Rodenhuizedok op ca. 1,5 km afstand van de
ingang van Cargill. Er zijn dagelijks continue overvaarten tussen 4u30 en 23u20. Een overvaart duurt
ca. 5 minuten.
Spoorwegennetwerk
Cargill ligt nabij spoorlijn 204, die Gent met Zelzate verbindt. Cargill NV maakt van de spoorlijn de
laatste jaren geen gebruik meer. Dit komt omdat er vanwege de klanten geen vraag is om via
treinwagon goederen te ontvangen. Eurosilo gebruikt spoor wel regelmatig; soms om goederen voor
Cargill France te lossen zoals maïs.
NV Enviro+
mei 2014
200
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.31Ligging spoorlijn 204
De dichtstbijzijnde treinstations voor personenvervoer zijn zoals vermeld Gent Dampoort (ca. 12 km)
en Wondelgem (ca. 13 km). Om het bedrijf te bereiken met de trein moet men dit combineren met het
busvervoer.
Meerdere organisaties ijveren ervoor spoorlijn 204 in gebruik te nemen voor personenvervoer. Eén
van de mogelijke haltes is ‘Sprendonkstraat’, ter hoogte van de politieacademie en de bedrijvenzones
Moervaart Noord en Zuid.
Verkeersdruktebeeld
De Afdeling Wegen en Verkeer van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken staat in voor de
verwerking van de via automatische telapparaten geregistreerde telgegevens. Deze automatische
apparatuur is opgesteld op verschillende plaatsen op de autosnelwegen, ringwegen en belangrijke
gewestwegen.
In onderstaande tabel werden de telgegevens voor de R4 weergegeven. Alle intensiteiten zijn
gemeten met lusdetectoren en zijn uitgedrukt in aantal voertuigen.
NV Enviro+
mei 2014
201
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.103 Telpostgegevens R4
Telpostnr.
Sectie
Richting
Werkdag
T16
Zaterdag
T16
Zondag
T16
Werkdag
Tmax
47011
Haven 48105390
&
Haven 43604990
Haven 48105390
&
4360-4990
Binnenring
9.986
6.384
5.692
903
Buitenring
10.562
6.610
5.594
1.000
47012
4
5
Vervolgens wordt getoetst of de capaciteit van de wegen in de bestaande situatie al wordt
overschreden.
Tabel 7.104 Wegbezetting in de geplande situatie
Naam van de weg
Richting
Theoretische
capaciteit
(p.a.e./richting/uur)
Maximale bezetting van
6
weg op weekdag
p.a.e./uur
I/C
John Kennedylaan
Binnenrin
g
Buitenring
3.600
1.011
28%
3.600
1.120
31%
John Kennedylaan
Uit bovenstaande tabel blijkt dat de intensiteits-capaciteitsverhouding van de beschouwde sectie van
de R4 ongeveer 30% bedraagt. Er is dus nog voldoende capaciteit.
Verkeersgeneratie eigen aan het bedrijf
Goederenvervoer
Sojabonen worden geteeld in Amerika. Via het kanaal Gent-Terneuzen wordt aangemeerd aan het
Rodenhuizedok. Koolzaad komt hoofdzakelijk uit de EU en wordt ook voornamelijk met schepen
aangevoerd (kleinere lichters tot grote kustvaarders). Een kleine hoeveelheid koolzaad wordt per trein
aangevoerd (voornamelijk regio Noord-Frankrijk) en per vrachtwagen (België).
Het naburige overslagbedrijf ESR (Eurosilo Rodenhuize Terminal) verzorgt het lossen van de
goederen en overslag naar de 8 zaadsilo’s, grondstoffensilo’s van Cargill NV.
De ruwe olie die geproduceerd wordt in de crushafdeling wordt hoofdzakelijk verder verwerkt in de
semiraffinage. Een kleiner deel wordt afgevoerd als ruwe olie.
De (voorbehandelde) olie die dient als grondstof voor de productie van biodiesel, is voor een groot
deel afkomstig van Cargill Gent zelf. Een kleiner deel van de input aan olie zal worden aangevoerd
per schip. De geproduceerde biodiesel en ruwe glycerine worden als volwaardige producten verkocht.
Verladingen van producten en grondstoffen worden normaal tussen 6u ’s morgens en 10 u ’s avonds
uitgevoerd.
Onderstaande tabel toont het aantal transporten van het bedrijf.
4
tussen 8h00 en 9h00
tussen 17h00 en 18h00
6
Er wordt uitgegaan van 12% vracht (bron: resultaten telposten R4 AWV 2008)
5
NV Enviro+
mei 2014
202
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.105 Goederenvervoer (referentiesituatie)
Transportwijze
Aanvoer/afvoer
Aanvoer
Weg
Afvoer
Totaal
Waterweg
Aanvoer
Afvoer
Product
Hoeveelheid
(ton per jaar)
Talk
Bleekaarde biodiesel
Hexaan
Fosforzuur
Zwavelzuur
Zoutzuur
Antioxidant
Natriummethylaat
Natriumhydroxide
Schroot
Afvalwater
Slib WZI
Organisch schroot
Filteraarde
Glycerine
Vetzuren
3.186
202
259
379
795
2.331
94
3.656
1.789
5.780
5.184
3.703
702
396
33.311
9.000
70.767
98.800
804.201
109.000
300.000
312.882
1.624.883
1.695.650
Olie
Koolzaad
Olie
Biodiesel
Schroot
Totaal
TOTAAL
Frequentie
(aantal
vrachten per
jaar)
159
13
13
15
32
93
9
146
72
5.780
235
150
32
58
1.281
396
8.484
59
32
99
300
346
836
9.320
Het koolzaad wordt aangevoerd met barges (lichters), coasters (kustvaarders) en zeeschepen via
Eurosilo gelost en getransfereerd naar de Cargill silos. Barges zijn afkomstig uit België en Frankrijk,
coasters uit het VK en de Baltische staten en zeeschepen uit Australie en het Zwarte zeegebied. Een
kleine hoeveelheid koolzaad wordt per trein aangevoerd (voornamelijk regio Noord-Frankrijk) en per
vrachtwagen (België) (omwille van kleine hoeveelheden niet opgenomen in bovenstaande tabel).
Het meel wordt afgevoerd per truck, barges en coasters. Trucks hebben als bestemming: noordFrankrijk, Belgie, Nederland, barges Noord-Frankrijk, België en Nederland en coasters Frankrijk,
Spanje, Portugal, VK, Ierland en Marokko.
Personeel
Op de inrichting zijn momenteel 107 personen tewerkgesteld waarvan 33 personen werkzaam in een
ploegensysteem (5h30/6h00 – 13h30/14h – 21h30/22h), 19 personen met vaste daguren (7h30 –
16h) en 55 personen met glijdende daguren (7h30 – 18h30).
NV Enviro+
mei 2014
203
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Tabel
7.106
Uurrooster
(referentiesituatie)
werknemers,
werknemers in dagdienst, vaste
werktijden
werknemers
in
dagdienst,
glijdende werktijden
werknemers in ploegensysteem
vroege shift
late shift
nachtshift
NV Cargill Gent
rekening
houdend
met
aanwezigheidspercentage
Aantal
werknemers
16
Werkrooster
aankomst
07:30
Werkrooster vertrek
45
tussen 7:30 en 9:00
tussen 15:00 en 18:30
18
6
6
6
05:30
13:30
21:30
14:00
22:00
06:00
16:00
Tabel 7.107 Vervoerswijzekeuze werknemers (referentiesituatie)
Vervoerswijze
% van het personeel
Wagen
Carpooling
Openbaar vervoer
Fiets, bromfiets en motorfiets
Totaal
86
6
0
8
absoluut
aantal
werknemers
92
6
0
9
107
Het merendeel van de personeelsleden maakt gebruik van de wagen (ca. 86%). Cargill is moeilijk
bereikbaar met het openbaar vervoer. De enige mogelijkheid is het nemen van de belbus. Een
bedrijfsbus is voor Cargill moeilijk inzetbaar, aangezien in ploegen wordt gewerkt en het aantal
werknemers vrij beperkt is.
Cargill beschikt reeds over overdekte fietsenstallingen en douches voor haar personeel. Daarnaast
wordt er een fietsvergoeding toegekend.
Toetsing modal split goederenvervoer
Cargill genereerde in 2013 naar schatting 8.484 vrachten over de weg. Gegevens over de afgelegde
afstanden zijn niet beschikbaar. Voor de toetsing van de modal split aan de streefwaarden van het
Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen wordt de procentuele verdeling van de vervoerde hoeveelheden
over de verschillende modi berekend.
Toetsen we het aandeel wegverkeer aan de doelstelling van het Mobiliteitsplan Vlaanderen
(streefwaarde 2030 = 70%), dan zien we dat het wegverkeer slechts 5% van het vervoerde tonnage
vertegenwoordigt. Dit wordt beoordeeld als zeer significant positief (score +3).
Toetsing modal split woon-werkverkeer
Het merendeel (90%) maakt gebruik van de wagen voor het woon-werkverkeer. Gezien de ligging zijn
de mogelijkheden voor openbaar vervoer beperkt.
Voor wat betreft het woon-werkverkeer wordt in het mobiliteitsplan Vlaanderen een aandeel van
maximaal 60% autoverkeer vooropgesteld. Het percentage werknemers dat met de auto naar het
werk komt, is hoger dan 87%, wat zeer significant negatief wordt beoordeeld (score -3). Deze score
moet wel enigszins gerelativeerd worden gezien de ligging, de beperkte mogelijkheden voor
openbaar vervoer en het vrij beperkt aantal werknemers (ca. 107 in 2013).
Bijdrage aan het verkeersdruktebeeld
Vrachtwagentransport gebeurt normaal gezien enkel op weekdagen. Rekening houdend met 220
werkdagen van 8 uur (worst case, gezien vaak ook vroeger en later verladen wordt) per jaar, komt dit
overeen met gemiddeld 5 vrachten per uur via de openbare weg. Omgerekend naar p.a.e. wil dit
NV Enviro+
mei 2014
204
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
zeggen dat het bedrijf in totaal gemiddeld 20 p.a.e./richting/uur (5 trucks x 2 bewegingen x 2 p.a.e.7
eenheid) genereert op de ontvangende wegen.
Voor de berekening van de avondspitsuurintensiteit wordt enkel rekening gehouden wordt met de
werknemers in dagdienst met glijdende werkuren (45 personen, rekening houdend met het
aanwezigheidspercentage). Rekening houdend met de modal split (ca. 90% met de wagen), stemt dit
overeen met ca. 41 p.a.e./uur voor de personenwagens (enkel uitgaande beweging ‘s avonds). Het
gegenereerde verkeer wordt opnieuw toegewezen aan beide rijrichtingen van de John Kennedylaan.
In totaal wordt tijdens de avondspits dus gemiddeld 61 p.a.e./uur gegenereerd.
toont het de bijdrage van het verkeer gegenereerd door Cargill in de huidige situatie ten opzichte van
de huidige wegbezetting.
Tabel 7.108 Bijdrage van het bedrijfsgerelateerd verkeer in de geplande situatie
Naam
weg
van
de
Richting
John
Kennedylaan
John
Kennedylaan
Huidige maximale
bezetting van weg
op weekdag
p.a.e./uur
Bijdrage Cargill
p.a.e./uur
%
Binnenring
1.011
61
6%
Buitenring
1.120
61
5%
De bijdrage van Cargill aan de huidige verkeersdrukte tijdens de spitsuren is beperkt (5 à 6%). Ten
opzichte van de theoretische capaciteit van de weg is het aandeel nog lager (minder dan 2%).
7.4.1.5
Geplande situatie
Verkeersgeneratie
Goederenvervoer
De geplande situatie zal volgende verkeersstromen met zich meebrengen (gemiddelde situatie bij
verwerking van 100% koolzaad):
Tabel 7.109 Goederenvervoer (geplande situatie)
Transportwijze
Weg
Aanvoer/afvoer
Product
Hoeveelheid
(ton per jaar)
Aanvoer
Talk
Bleekaarde biodiesel
Bleekaarde raffinage
Citroenzuur raffinage
Hexaan
Fosforzuur
Zwavelzuur
Zoutzuur
Antioxidant
5.316
202
1.350
30
432
674
1.414
2.331
94
Frequentie
(aantal
vrachten per
jaar)
266
13
68
8
22
27
57
93
9
7
Het gegenereerde verkeer wordt aan beide richtingen toegewezen, wat in theorie onmogelijk is,
maar een worst-case-scenario oplevert voor beide richtingen. Dit betekent wel dat beide richtingen
niet bij elkaar mogen geteld worden om de totale intensiteit op deze weg te berekenen.
NV Enviro+
mei 2014
205
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
Afvoer
Totaal
Waterweg
Aanvoer
Afvoer
NV Cargill Gent
Natriummethylaat
Natriumhydroxide
Schroot
Afvalwater
Slib WZI
Organisch schroot
Filteraarde
Glycerine
Vetzuren
Geraffineerde olie
Olie
Koolzaad
Olie
Biodiesel
Schroot
Totaal
TOTAAL
3.656
3.107
204.500
8.813
6.300
1.200
3.096
33.311
27.000
210.000
512.826
183.185
1.400.000
124.000
300.000
613.500
2.655.685
3.168.511
146
125
7.570
400
255
55
328
1.281
1.188
8.400
20.311
143
57
114
300
472
1.086
21.397
Met de geplande uitbreiding wordt een toename verwacht van het goederentransport van het bedrijf.
T.o.v. het verkeer gegenereerd in de referentiesituatie bedraagt de toename van het aantal vrachten
over de weg ca. 139%.
Personeel
Verder moet ook het woon-werkverkeer van het personeel in beschouwing genomen worden. Op het
ogenblik werken er bij Cargill 107 personeelsleden. Het merendeel maakt gebruik van de wagen voor
het woon-werkverkeer. In de geplande situatie zullen er ca. 14 personeelsleden bijkomen, waarvan 1
met het vast uurrooster, 6 met het glijdend uurrooster (van 6h tot 14h of van 14h tot 22) en 7 in het 3ploegensysteem). Er wordt aangenomen dat de verdeling over vervoersmodi van de nieuwe
werknemers niet zal verschillen met de verdeling in de referentiesituatie.
Toetsing modal split goederenvervoer
Cargill zal in de geplande situatie ca. 20.311 vrachten over de weg genereren. Gegevens over de
afgelegde afstanden zijn niet beschikbaar. Voor de toetsing van de modal split aan de streefwaarden
van het Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen wordt de procentuele verdeling van de vervoerde
hoeveelheden over de verschillende modi berekend.
Toetsen we het aandeel wegverkeer aan de doelstelling van het Mobiliteitsplan Vlaanderen
(streefwaarde 2030 = 70%), dan zien we dat het wegverkeer slechts 16% van het vervoerde tonnage
vertegenwoordigt. Dit wordt beoordeeld als zeer significant positief (score +3).
Toetsing modal split personenvervoer
Verwacht wordt dat het merendeel (90%) van het personeel nog steeds gebruik zal maken van de
wagen voor het woon-werkverkeer. Gezien de ligging zijn de mogelijkheden voor openbaar vervoer
beperkt.
Voor wat betreft het woon-werkverkeer wordt in het mobiliteitsplan Vlaanderen een aandeel van
maximaal 60% autoverkeer vooropgesteld. Het percentage werknemers dat met de auto naar het
werk komt, zal hoger zijn dan 87%, wat zeer significant negatief wordt beoordeeld (score -3). Deze
score moet wel enigszins gerelativeerd worden gezien de ligging, de beperkte mogelijkheden voor
openbaar vervoer en het vrij beperkt aantal werknemers (geschat aantal 121 in de geplande situatie).
NV Enviro+
mei 2014
206
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Bijdrage aan het verkeersdruktebeeld
Vrachtwagentransport gebeurt normaal gezien enkel op weekdagen. Rekening houdend met 220
werkdagen van 8 uur (worst case, gezien vaak ook vroeger en later verladen wordt) per jaar, komt dit
overeen met gemiddeld 11,5 vrachten per uur via de openbare weg. Omgerekend naar p.a.e. wil dit
zeggen dat het bedrijf in totaal gemiddeld 46 p.a.e./richting/uur (11,5 trucks x 2 bewegingen x 2
8
p.a.e.-eenheid) genereert op de ontvangende wegen.
Voor de berekening van de avondspitsuurintensiteit wordt enkel rekening gehouden wordt met de
werknemers in dagdienst met glijdende werkuren met een ‘dagrooster’ (start tussen 7h30 en 9h en
stop tussen 15h en 18h30) (45 personen, rekening houdend met het aanwezigheidspercentage).
Rekening houdend met de modal split (ca. 90% met de wagen), stemt dit overeen met ca. 41
p.a.e./uur voor de personenwagens (enkel uitgaande beweging ‘s avonds). Het gegenereerde verkeer
wordt opnieuw toegewezen aan beide rijrichtingen van de John Kennedylaan.
In totaal wordt tijdens de avondspits dus gemiddeld 87 p.a.e./uur gegenereerd. Dit is een bijkomende
verkeersgeneratie van 26 p.a.e./uur ten opzichte van de referentiesituatie.
Tabel 7.110 toont het de bijdrage van het verkeer gegenereerd door Cargill in de geplande situatie
ten opzichte van de geplande wegbezetting.
Tabel 7.110 Bijdrage bedrijfsgerelateerd verkeer in de geplande situatie
Naam
weg
van
John
Kennedylaan
John
Kennedylaan
de
Richting
Geplande maximale
bezetting van weg
op weekdag
p.a.e./uur
Bijdrage Cargill
p.a.e./uur
%
Binnenring
1.037
87
8%
Buitenring
1.146
87
8%
In de geplande situatie wordt de theoretische capaciteit op de beschouwde weg niet overschreden.
De bijdrage van Cargill aan de huidige verkeersdrukte tijdens de spitsuren is beperkt (ca. 8%). Ten
opzichte van de theoretische capaciteit van de weg is het aandeel nog lager (minder dan 3%). Dit is
een toename van ca. 1%-punt ten opzichte van de referentiesituatie. De impact van het gegenereerde
verkeer op de beschouwde weg wordt neutraal beoordeeld (score 0).
Globale beoordeling geplande situatie
Tabel 7.111 toont de globale beoordeling van de geplande situatie.
Het aandeel van het wegverkeer in de modal split van het goederenvervoer (in ton) in de geplande
situatie bedraagt 16% en ligt dus (aanzienlijk) lager dan de doelstelling van 70% vooropgesteld door
het Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen. Dit wordt positief beoordeeld (score +3).
Aangenomen dat ook in de geplande situatie nagenoeg alle personeel (>87%) met de wagen naar het
werk komt, moet dit in vergelijking met de doelstelling van het Mobiliteitsplan Vlaanderen zeer
negatief worden beoordeeld (score -3).
In de geplande situatie wordt de theoretische capaciteit op de beschouwde weg niet overschreden.
De I/C-verhouding op de Kennedylaan richting buitenring tijdens de avondspits zal ca. 3% bedragen
(een toename van ca. 1%-punt ten opzichte van de huidige situatie). De impact van het gegenereerde
verkeer op de beschouwde weg wordt neutraal beoordeeld (score 0).
8
Het gegenereerde verkeer wordt aan beide richtingen toegewezen, wat in theorie onmogelijk is,
maar een worst-case-scenario oplevert voor beide richtingen. Dit betekent wel dat beide richtingen
niet bij elkaar mogen geteld worden om de totale intensiteit op deze weg te berekenen.
NV Enviro+
mei 2014
207
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.111 Globale beoordeling geplande situatie
Modal split goederenvervoer
Modal split personenvervoer
Capaciteitsbeoordeling
7.4.1.6
Score
+3
-3
0
0
Binnenring
Buitenring
Milderende maatregelen
Het personeel komt nagenoeg allemaal met de wagen naar het werk. Gezien de ligging van het
bedrijf (afstand tot woonzones) en het beperkte aanbod van openbaar vervoer zijn alternatieve
vervoersmiddelen niet evident. Het bedrijf levert reeds inspanningen om haar personeel aan te
moedigen gebruik te maken van de fiets voor het woon-werkverkeer (overdekte fietsenstallingen,
douches, fietsvergoeding). Voorgesteld wordt dat het bedrijf blijvend inspanningen doet om hetzij niet
gemotoriseerde vervoersmethoden hetzij collectief vervoer (carpoolen, pendelbussen) bij zijn
werknemers te promoten.
Mogelijkheden zijn:
 Financiële stimuli:
o Terugbetalen openbaar vervoer;
o Vergoeden van het gebruik van huurfietsen (bvb. bluebike);
 Sensibilisatie:
o Duidelijke communicatie over het vervoersaanbod;
o Organiseren van een carpooldag;
o Deelnemen aan een Fietsdag.
De uitvoering van deze maatregelen zijn gezien het vrij beperkt aantal werknemers (ca. 121 gepland)
echter minder dwingend.
NV Enviro+
mei 2014
208
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.5 Overige disciplines
7.5.1 Bodem en grondwater
7.5.1.1 Aanpak
Het studiegebied wordt bodemkundig en geologisch gesitueerd. Een beschrijving van de ondergrond
in de huidige toestand wordt gegeven alsook kwaliteitsgegevens indien beschikbaar. Hiervoor wordt
beroep gedaan op topografische kaarten, de quartairgeologische kaart, de bodemkaart en de
tertiairgeologische kaart.
Voor de kwaliteitsgegevens wordt gebruik gemaakt van de resultaten van de uitgevoerde
bodemonderzoeken. De bekomen gegevens worden aangevuld/geverifieerd aan de hand van
terreinwaarnemingen. De nood aan bijkomende bodemanalysen is niet onmiddellijk te verwachten.
De gegevens worden cartografisch en/of aan de hand van tabellen voorgesteld.
De effecten worden beschreven enerzijds tengevolge van ingrepen die rechtstreeks of onrechtstreeks
de structuur en opbouw van de bodem kunnen beïnvloeden. Anderzijds worden potentiële bronnen
die de kwaliteit van de bodem kunnen beïnvloeden beschreven.
Bij de beoordeling van de effecten wordt rekening gehouden met de duurtijd en de reikwijdte ervan.
De evaluatie en significantiebeoordeling zullen hierbij deels op een kwalitatieve en deels op een
kwantitatieve manier uitgevoerd worden.
In het MER wordt de invloed van de uitbreiding van productiecapaciteit en bijkomende opslag van
gevaarlijke stoffen besproken.
Voor de toekomstige situatie wordt eerst een prognose gemaakt zowel naar kwaliteit als naar
kwantiteit van de ondergrond.
Voor de milieueffectbeoordeling zal nagegaan worden wat de implicaties zijn van de eventuele
nieuwe risico-activiteiten (dit cf. het uitvoeringsbesluit VLAREBO).
Naar analogie met de referentiesituatie, worden voor de geplande situatie de effecten beschreven
enerzijds tengevolge van ingrepen die rechtstreeks of onrechtstreeks de bodem en de ondergrond
kunnen beïnvloeden (grondverzet, structuurkwaliteit bodem) en anderzijds worden de effecten
beschreven tengevolge van ingrepen die de fysisch-chemische kwaliteit van de bodem zouden
kunnen beïnvloeden (morsen, lekken enz.).
Indien noodzakelijk worden milderende maatregelen voorgesteld.
7.5.1.2 Beoordelingskader
Het effect op de bodemkwaliteit van de toekomstige situatie wordt als volgt beoordeeld:
Concentratie > 6 x BSN: negatief effect (- -)
80 % BSN < concentratie < 6 x BSN: gering negatief effect (-)
Streefwaarde < concentratie < 80 % BSN: verwaarloosbaar effect (0)
Voor de effecten op bodemverdichting, profielverstoring, zettingen, erosierisico’s, bodemgebruik,
bodemvochtregime en bodemgeschiktheid wordt volgende zevendelige waardeschaal gebruikt:
NV Enviro+
mei 2014
209
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Significant positief (+++)
Positief (++)
Gering positief (+)
Verwaarloosbaar of afwezig effect (0)
Gering negatief (-)
Negatief (--)
Significant negatief (---)
7.5.1.3 Afbakening van het studiegebied
Het studiegebied strekt zich uit tot de volledige zone binnen de welke de kwaliteit en kwantiteit van de
ondergrond kan worden beïnvloed. Het studiegebied voor de discipline bodem en grondwater wordt
afgebakend tot de percelen waarop NV Cargill Gent haar activiteiten exploiteert en in de toekomst
wenst verder te exploiteren.
Beschrijving studiegebied
Het terrein van Cargill is niet gelegen in een waterwingebied of beschermingszone ervan. Volgens de
kwetsbaarheidskaart van Oost-Vlaanderen is het grondwater ter hoogte van het terrein zeer
kwetsbaar met natuurlijk verzilt karakter (code Ca1).
Ca1 wijst op een zandige watervoerende laag, met een zandige deklaag van minder dan 5 m en een
onverzadigde zone van 10 m of minder.
Grondwaterstroming
Het grondwater bevindt zich ter hoogte van het studiegebied op ca. 1,5 m-mv. Cargill NV is niet
gelegen in een waterwingebied en/of beschermingszone zoals gedefinieerd bij B. Vl. Reg. van
27/3/85 (B.S. 20/07/1985), houdende nadere regelen voor de afbakening van waterwingebieden en
beschermingszones. Het dichtstbijgelegen waterwingebied ligt op een afstand van minstens 9 km ten
noordoosten.
Er zijn geen grondwaterwinningen aanwezig in het studiegebied. In het kader van dit MER zijn enkel
grondwaterwinningen in de freatische grondwaterlaag van belang. In de buurt, in een straal van 500
m van het studiegebied komt 1 dergelijke vergunde winning voor nl. Dynea NV.
NV Enviro+
mei 2014
210
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Figuur 7.32 Kaart grondwaterwinningen binnen een straal van 500 m (bron: dov.vlaanderen.be;
geraadpleegd op 11/02/2014)
Geologisch profiel
Wanneer we het geologisch profiel bekijken ter hoogte van Cargill, vinden we de opeenvolging van
lagen zoals gegeven in onderstaande tabel.
De omgeving van de Gentse Kanaalzone behoort tot de Noord-Vlaamse zandstreek die voornamelijk
wordt bepaald door de Vlaamse Vallei. Het studiegebied wordt in hoofdzaak bepaald door de
Quartaire en Tertiaire afzettingen.
Van boven naar onder kunnen volgende lagen onderscheiden worden:
De quartaire deklaag is 15-20 m dik ter hoogte van het studiegebied. De bovenste 2 m bestaat uit een
zandlaag afkomstig van de aanleg van het Rodenhuizedok. De zanden zijn van Quartaire ouderdom.
Daaronder bevinden zich Holocenen venige en kleiige sedimenten rustend op Pleistoceen
middelmatig tot fijnzandige en lemig-zandige afzettingen van de Vlaamse Vallei.
Onder deze Quartaire deklaag bevindt zich het tertiaire pakket.
De bovenste laag van de Formatie van Maldegem (Eoceen) bestaat uit 5 delen nl.
1. Het Lid van Zomergem: dit is en slecht waterdoorlatende kleilaag van ongeveer 5 meter dik.
2. Het Lid van Onderdale: deze laag bestaat uit fijn zand dat watervoerend is voor grondwater
(4m dik)
3. Het Lid van Ursel: een niet glauconiet- of kalkhoudende kleilaag van 10 meter dik die slecht
doorlatend is voor grondwater
4. Lid van Asse: deze laag bestaat uit sterk glauconiethoudende zandige klei. De laag is
ongeveer 5 m dik.
Daaronder vinden we nog de formaties van Lede, Aalter en Gent terug.
NV Enviro+
mei 2014
211
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Tabel 7.112 Opbouw van de geologische lagen ter hoogte van Cargill (bron: dov.vlaanderen.be)
Era
Periode Tijdvak
Formatie Lid
Cenozoïcum Quartair Holoceen,
Pleistoceen
Tertiair Eoceen
Lithologie
Maldegem Zomergem grijsgroen klei
Onderdale grijsgroen fijn zand
Ursel
homogene klei, niet 10
glauconietof
kalkhoudend
Asse
sterk
5
glauconiethoudende
zandige
klei,
plaatselijk 'band noire'
matig fijn tot fijn zand 5
Lede
Aalter
Gent
max.
dikte(m) Hydrogeologie
15-20
matig
watervoerend,
matig doorlatend
5
slecht
watervoerend
4
watervoerend
Oedelem matig fijn tot fijn zand, 10
kalkrijk,
fossielhoudend
fijn
zand
met 30
kleilenzen
niet
watervoerend,
heel
slecht
doorlatend
slecht
watervoerend,
slecht doorlatend
matig
watervoerend,
matig doorlatend
matig
watervoerend,
matig doorlatend
matig
watervoerend,
matig doorlatend
Bodemkwaliteit
NV Cargill Gent exploiteert diverse inrichtingen die beschouwd worden als risico-inrichtingen m.b.t.
het ontstaan van bodem- en grondwaterverontreiniging. In paragraaf 5.2 is reeds aangegeven welke
bodembeschermende maatregelen NV Cargill Gent heeft voorzien om het risico op het ontstaan van
bodem- en grondwaterverontreingiging tot een aanvaardbaar niveau te beperken.
Uitgevoerde bodemonderzoeken geven aan:
- Er verhoogde waarden zijn teruggevonden voor arseen, cadmium, chroom en benzo(a)pyreen in
het vaste deel van de aarde en voor totaal olie en vet en arseen in het grondwater. Deze
verhoogde concentratie zware metalen en PAK’s in de bodem en arseen in het grondwater wordt
beschouwd als een historische verontreiniging. De verhoogde concentratie totaal olie en vet in het
grondwater ter hoogte van zone 2 wordt als gemengd beschouwd en de verhoogde concentratie
totaal olie en vet in het grondwater ter hoogte van de calamiteit 9 wordt als nieuw beschouwd.
- De grond wordt opgenomen in het register van verontreinigde gronden. Uit het oriënterend
bodemonderzoek blijkt dat er geen ernstige aanwijzing is dat de verhoogde concentraties een
ernstige bedreiging vormen voor mens en milieu.
Erosie
De combinatie van terreinhellingen, bodemtypes en bodembezetting geven een indicatie van de
gevoeligheid van de bodems voor erosie. Gezien de huidige ligging vormt erosie geen relevant item.
Bodemvochtregime
Het bodemvocht waarnaar hier verwezen wordt is het water dat zich in de poriën in het onverzadigde
gedeelte van de bodem bevindt. De hoeveelheid bodemvocht kan door een project beïnvloed worden
en kan zowel vermeerderen (vernatting) als verminderen (verdroging). Belangrijk bij een wijziging in
het bodemvochtregime is de wisselwerking met het grondwater.
NV Enviro+
mei 2014
212
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.5.1.4 Effectbeoordeling referentiesituatie
De milieu-effecten op de referentiesituatie delen topografie, pedologie en geologie en erosie zijn
neutraal gezien deze niet uitzonderlijk zijn (0).
Uit voorgaande blijkt dat de bodem- en grondwaterkwaliteit voldoende opgevolgd wordt. NV Cargill te
Gent voert overeenkomstig het bodemdecreet de vereiste periodieke oriënterende
bodemonderzoeken uit. Indien naar aanleiding van een volgend periodiek oriëterend onderzoek
nieuwe bodemverontreiniging wordt vastgesteld waarvoor de zelfstandige saneringsplicht geldt, zullen
hiervoor overeenkomstig het bodemdecreet de vereiste maatregelen worden genomen.
Indien
tussen
twee
opeenvolgende
periodieke
oriënterende
bodemonderzoeken
9
bodemverontreiniging ontstaat n.a.v. een schadegeval , zullen de specifieke bepalingen en
10
maatregelen genomen worden . Er kan dan ook gesteld worden dat de risico’s op het ontstaan van
bodem- en grondwaterverontreiniging t.g.v. de exploitatie van zogenaamde risico-inrichtingen
afdoende beheerst zijn en geen verder onderzoek vereisen.
7.5.1.5 Toekomstige situatie
Grondbalans
De toekomstige situatie omvat de voorziene uitbreiding van productiecapaciteit en bijhorende
opslagcapaciteiten. De installaties zullen gebouwd worden op de vroegere bloemafdeling, die nu niet
3
meer verhard is. Het grondverzet wordt ingeschat op 6.385 m voor de gebouwen en infrastructuur
samen. Voor zover voldaan wordt aan de betrokken regelgeving van het grondverzet zijn de effecten
beperkt tot niet relevant (0).
Bodemverdichting
De gevoeligheid van de bodem voor verdichting is functie van de textuur en de drainageklasse. Deze
gevoeligheid wordt in een matrix (Tabel 7.113) samengevat.
Verdichting is het effect dat tot stand komt door gebruik van machines en belangrijke
grondaanvullingen boven samendrukbare of structuurgevoelige bodems.
Tabel 7.113 Gevoeligheid van bodems voor verdichting
Drainageklasse
9
a
b
c
d
e
f
g
h
i
Legende
Textuur
Z
S
P
L
A
E
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
2
2
2
3
1
2
2
3
3
3
2
2
3
3
4
4
2
2
3
4
4
4
2
2
3
4
4
4
2
2
3
4
4
4
2
2
3
4
4
4
1
2
3
4
Z
S
P
weinig gevoelig
matig gevoelig
gevoelig
zeer gevoelig
U
V
1
4
2
4
3
4
3
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
L
A
zand
lemig zand
licht
zandleem
zandleem
leem
E
U
V
lichte klei
zware klei
veen
a
b
c
d
e
h
fi
g
zeer droog
droog
matig
droog
matig nat
nat
zeer nat
uiterst nat
onvoorziene gebeurtenis die aanleiding geeft tot bodemverontreiniging
Zoals Artikel 74 en verder van het Bodemdecreet het voorschrijft.
10
NV Enviro+
mei 2014
213
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De bouwwerken die voorzien zijn bijkomende productieinstallatie en opslagtanks. Deze vinden plaats
op enerzijds deel bestaande verhardingen of op braakliggend terrein of braakliggend terrein van de
voormalige bloemafdeling. Gezien het huidige gebruik van het terrein en de type ondergrond, kan
het effect als verwaarloosbaar worden beschouwd.
Profielverstoring
Bij het uit- en afgraven van sleuven en/of bouwputten, evenals bij de opslag van de gronden wordt
de oorspronkelijke structuur van de bodem sterk verstoord. Menging van textureel verschillende
lagen en verdroging tijdens de grondopslag doen de bodemaggregaten nog verder uiteenvallen.
Eventueel worden funderingen van zand en zandcement aangewend; ook kunnen aanvulgronden
van externe oorsprong worden gebruikt.
De introductie van vreemde gronden en de menging van de oorspronkelijke grond bij aanvulling,
hebben volgende consequenties in de niet verharde zones:






Het uiteenvallen van structuuraggregaten;
Het wijzigen van de bodemstructuur;
Bodemcompactie;
Bruuske texturele overgangen tussen aanvulmaterialen (zand) en de oorspronkelijke bodem;
Verandering in de voedingstoestand van de bodem;
Lokale veranderingen van de permeabiliteit van de bodem voor water en lucht (zand heeft
grotere permeabiliteit dan leem);
 Lokale veranderingen in de doorwortelbaarheid van de bodem;
 Lokale verandering van de horizontale grondwaterstroming, door vorming van een hindernis
voor de grondwaterstroming.
De bodemtoestand wordt lokaal over de verschillende werfzones volledig gewijzigd. Indirect brengen
deze verstoringen eveneens veranderingen teweeg in de bodemwaterstromingen, het bodemgebruik
en de aanwezigheid van bodem- en watergebonden flora. Gezien de werken plaatsvinden reeds hun
vroeger profiel in min of meerdere mate hebben verloren is het uiteindelijk effect beperkt tot niet
relevant (0).
Zettingen
Zettingen in de ondergrond kunnen veroorzaakt worden door grondwerken (ophogingen en
uitgravingen), of door wijzigingen van de grondwaterstand. Zettingen ten gevolge van grondwerken
zijn in principe beperkt tot de zone die deze werken innemen. Aangezien de werken plaatsvinden op
de voormalige bloemafdeling, zijn er geen effecten te verwachten naar zettingen (0).
Bodemkwaliteit
Een mogelijke bron van bodemverontreiniging door de werken bestaat uit het morsen van oliën,
vetten, brandstoffen en bouwchemicaliën die worden gebruikt voor toepassingen op de werken of
voor het machinepark op de werf tijdens het plaatsen van de extra opslagtanks. Om dit te vermijden
worden meestal in de technische uitvoeringsdossiers standaard effectreducerende maatregelen
voorzien, zoals inkuiping van opslagplaatsen voor brandstoffen, oliën en chemicaliën en hanteren
van het zorgvuldigheidsprincipe.
De mogelijke gevolgen inzake bodemverontreiniging worden bij een normale uitvoering van de
werken als verwaarloosbaar tot gering negatief beschouwd (0 tot -).
Het is onwaarschijnlijk dat tijdens de uitvoering van de werken accidenteel, vreemde stoffen in de
bodem zouden terechtkomen, die op één of andere manier aanleiding zouden kunnen geven tot
bodemverontreiniging.
NV Enviro+
mei 2014
214
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Erosierisico’s
De voorziene uitbreidingen geven geen aanleiding tot nieuwe topografische of bodemkundige
situaties, die op hun beurt aanleiding kunnen geven tot een significante wijziging van de reeds
geringe tot niet bestaande erosierisico’s in het studiegebied.
Anderzijds zijn er geen indicaties dat het huidige erosieregime van het bredere studiegebied een
relatie zou hebben met de bedrijfsactiviteiten.
Bodemgebruik en bodemgeschiktheid
De voorziene werken gebeuren in voor milieubelastende industrie bestemd gebied zodat het huidige
bodemgebruik niet wijzigt. De voorziene uitbreidingen vinden plaats op de voormalige bloemafdeling.
Bijgevolg zijn geen bijkomende effecten te verwachten.
Eventuele effecten op fauna en flora en monumenten en landschappen worden onder de betrokken
hoofdstukken behandeld.
Bemaling
Er wordt een bronbemaling voorzien, voor de aanleg van de skimpit en de ondergrondse tanks. Het
betreft een vertikale bemaling met ringleiding van een diepte van 4 tot 5 meter met een debiet van
3
ongeveer 30 tot 60 m /uur. Gezien de ligging van de dokken is geen noodzaak om retourbemaling
toe te passen. Het water wordt geloosd naar het eigen lozingspunt op de Moervaart. De
bemalingsperiode zal ongeveer 4 weken duren.
Dit betekent dat gedurende de aanlegfase het bodemvochtregime tijdelijk zal worden verstoord.
Gedurende die periode kan dit als beperkt negatief worden beoordeeld. Uit het bodemonderzoek
blijkt dat de aanwezige restverontreinigingen in het grondwater op het terrein beperkt en onder
controle zijn, zodat er geen direct gevaar is dat er ten gevolge van de bemalingen verontreinigingen
worden gemobiliseerd. Gezien de afstand tot grondwaterwinningen, zal het effect niet relevant zijn.
7.5.1.6 Conclusie
De voorziene uitbreidingen zullen mits het respecteren van voorzorgsmaatregelen geen impact
hebben op bodem- en grondwaterkwaliteit en – kwantiteit.
7.5.2 Fauna en flora
De aanwezige natuurwaarden (Natura 2000-gebieden, natuurgebieden, …) gelegen in de ruime
omgeving van het bedrijf is beschreven in deel 2.
Rekening houdend met de ligging van de natuurgebieden, zou een mogelijke impact op het meest
nabij gelegen natuurgebied zich dan ook enkel kunnen voordoen via atmosferische emissies. Impact
via geluid of licht kan immers uitgesloten worden, enerzijds omwille van de afstand en anderzijds
omwille van het veelvoud aan geluids- en lichtbronnen die zich tussen het bedrijf en het meest nabije
natuurgebied bevinden.
Uit de discipline lucht blijkt dat zowel in de huidige situatie als in de toekomstige situatie op basis van
dispersiemetingen en rekening houdende met de afstand tot de dichtstbijzijnde natuurgebieden, het
effect als neutraal kan worden beschouwd.
Op basis van de gegevens uit deel water, blijkt dat de impact neutraal tot beperkt is. Uit de
ecotoxtesten blijkt dat het afvalwater weinig acuut toxisch is, waarbij meest gevoelige organisme
Daphnia is. De impact kan bijgevolg als beperkt negatief worden beoordeeld.
NV Enviro+
mei 2014
215
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.5.3 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
De Gentse Kanaalzone ligt op opgehoogde polders en het uitzicht wordt bepaald door de aanwezige
bedrijven. Door de grasperken, wegbermen en ongebruikte (delen van) bedrijfsterreinen biedt de
haven een opener uitzicht dan de kernstad. Binnen het havengebied in de buurt van Cargill NV zijn
geen restanten van de vroegere polders overgebleven.
In het ruimere havengebied zijn bijna alle gronden opgeofferd aan de havenuitbreiding.
In hoofdstuk 2 bleek dat het dichtstbijzijnde beschermd landschap ‘Doornzele Dries’ zich op ca. 1 km
ten westen van het bedrijf bevindt. Het dichtste beschermde monument bevindt zich al op ongeveer 3
kilometer afstand.
Cargill is gelegen aan de rand van de Gentse Kanaalzone (oostelijke zijde). Het betreft hier dus een
ligging in een reeds “verstoord” gebied. Het zicht wordt hier bepaald door aan de ene zijde de talrijke
bedrijven en aan de andere zijde de 3 omliggende waterlopen Rodenhuizedok, Moervaart en
Zeekanaal Gent-Terneuzen.
In de directe omgeving zijn quasi alle percelen bebouwd met bedrijven nl. Dynea, Eurosilo
Rodenhuize Terminal en Oil Tanking, CEM, MBI beton, OVMB en Shanks. In de aanpalende straten
bevinden zich geen woningen. De dichtstbijzijnde woningen bevinden zich in Doornzele Dries (ca.
800 m ten westen) en de dorpskern van Sint-Kruis-Winkel en Desteldonk.
Het uitzicht van de installaties van Cargill zelf veroorzaakt als onderdeel van een groter geheel geen
specifieke hinder in dit gebied, en ook niet t.o.v. de dichtst bijgelegen woongebieden. De uitbreiding
met de nieuwe installaties gebeurt tevens vlakbij de reeds bestaande installaties waardoor de visuele
impact niet sterk zal veranderen (0 tot -).
Impact van luchtemissies
Stikstofoxiden spelen een belangrijke rol in milieuverzuring en fotochemische smogvorming en
kunnen ook schade veroorzaken aan materialen. Zwaveldioxide is in belangrijke mate
verantwoordelijk voor een versnelde verwering van historische gebouwen of steen in het algemeen en
voor metaal corrosie. Uit de bespreking van de discipline lucht en rekening houdende met de ligging
van NV Cargill in industriegebied en de afstand tot beschermde monumenten, zal de impact als
neutraal kunnen worden beschouwd.
7.5.4 Energie
7.5.4.1
Referentiesituatie
Cargill gebruikt 3 verschillende vormen basisenergie:
 Gasolie: wordt gebruikt voor heftrucks en noodgeneratoren en is heel beperkt in verbruik op
jaarbasis
 Hoogcalorisch aardgas: 245.267 MWh
 Elektriciteit: 47.253 MWh
Deze vormen worden ofwel rechtstreeks ingezet (bijv. verwarming van gebouwen) ofwel gebruikt om
een tweede ‘energiedrager’ te creëren:
 Perslucht
 Stoom
 Warm water
NV Enviro+
mei 2014
216
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De elektriciteit wordt deels zelf geproduceerd of afgenomen van het distributienet. De totale warmteof stoomproductie was in 2013 797.314 GJ en de totale elektriciteitsproductie bedroeg in 2013 26.464
MWh. Het electriciteitsverbruik bedroeg 47.253 MWh. Bijgevolg bedraagt het totale energieverbruik >
1,2 PJ en is het bedrijf bijgevolg energie-intensief.
Energiebesluit Vlaamse Regering
Het besluit inzake energieplanning voor ingedeelde energie-intensieve inrichtingen van 14 mei 2004
(B.S. 16 juli 2004) legt in uitvoering van het REG decreet (dd. 2/04/2004) een aantal verplichtingen
met betrekking tot energie-efficiëntie op aan ingedeelde energie-intensieve inrichtingen.
Conform de definities van dit energiebesluit dient het energiegebruik teruggerekend te worden naar
het primaire elektriciteitsgebruik en het primair energetisch gebruik. Wanneer de drempel van 0,1 PJ
overschreden wordt, wordt het bedrijf gecatalogeerd als “energie-intensieve inrichting”.
Door de omvang van Cargill is het energieverbruik hoger dan de grens van 0,5 PJ. Cargill neemt deel
aan het Benchmarking convenant.
In functie van de milieuvergunningsaanvraag waarvan dit MER een bijlage zal vormen, moet bijgevolg
door Cargill ook een energiestudie opgesteld worden.
De opmaak van deze energiestudie is tegelijkertijd met de opmaak van dit MER lopende. Daardoor
wordt niet verder op deze discipline ingegaan. In deze studie dient aangetoond te worden dat de in
bedrijf te stellen inrichting de meest energie-efficiënte inrichting is die economisch haalbaar is, m.a.w.
dat er gewerkt wordt met de Best Beschikbare Technieken (BBT). De energiestudie zal onderzoeken
of energie-efficiëntere installaties beschikbaar zijn op de markt en of er maatregelen zijn, waarvoor de
IRR minder dan 14% na belastingen bedraagt, die extra kunnen genomen worden om de energieefficiëntie van de inrichting te verhogen.
7.5.4.2 Toekomstige situatie
Door de uitbreiding van Cargill conform dit MER zal ook het energieverbruik toenemen. Men schat in
dat zoals in de huidige situatie dezelfde energiedragers van toepassing blijven (aardgas, gasolie en
electriciteit). Het verbruik van gasolie zal naar de toekomst toe beperkt blijven. Het
electriciteitsverbruik zal naar de toekomst toe 90.228 MWh bedragen (max. 10,3 MW/uur). Dit maakt
een primair energieverbruik van electriciteit 0,812 PJ. De totale warmte- of stoomproductie zal 1,306
PJ bedragen. Bijgevolg zal de energieverbruik toenemen en dient een energiestudie te worden
opgemaakt.
Door middel van de energiestudie in samenwerking met een onafhankelijk aanvaarde deskundige
zullen de diverse alternatieven op energetisch vlak geëvalueerd worden. Daarom maakt de
energetische evaluatie van het voorliggende project niet het voorwerp van deze MER uit.
7.5.5 Licht, warmte en stralingen
Cargill maakt deel uit van de Gentse Kanaalzone die als geheel overdag en ‘s nachts duidelijk
zichtbaar is en in de omgeving lichthinder veroorzaakt. De straatverlichting in het havengebied wordt
verzorgd door het Havenbedrijf. Bedrijven trachten om economische redenen meestal de verlichting
te beperken en leveren dus minder problemen op.
De installaties worden ’s nachts verlicht omtrent veiligheid. De nieuwe installaties en gebouwen zullen
ook ’s nachts worden verlicht. Ook de wegverlichting op het terrein zal worden uitgebreid en op de
nieuwe installaties zal verlichting worden voorzien. Deze verlichting zal bestaan uit TL lampen. Gelet
NV Enviro+
mei 2014
217
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
op de ligging van Cargill in de Gentse Kanaalzone, zal de bedrijfsverlichting van Cargill specifiek op
zich geen directe hinder of effecten veroorzaken. Bovendien wordt het aspect van efficiënte
verlichting mee opgenomen in het luik energiebeleid van de firma.
7.5.6 Afval en hulpstoffen
7.5.6.1
Huidige situatie
De huidige activiteiten van NV Cargill, geven aanleiding tot het ontstaan van specifieke afvalstromen.
De belangrijkste afvalstromen zijn concentraat indamper, filteraarde, afvalwater biodiesel en
olieraffinage, reinigingsresiduen, gums, …
Onderstaande tabel geeft een overzicht weer van de afvoerhoeveelheden van specifieke
afvalstromen in 2013.
Toepassing
tank
Hoeveelheid
ton/jaar
Abs. Verontr. Met olie, vet
Filtermatten met plantaardige olie
Gecapsuleerde glazen vials
Labochemicaliën
Gums
Oliefilters
Olie-water emulsie: polymeer
Zwavelzuur
PE rachidringen met zwavelkorst
Intern rioolwater
Afvalwater biodiesel en olieraffinage
Reinigingsresidu
+
zouten
uit
olieraffinage
Verontreinigde zuren/basen
Reinigingsresidu vetput/crush
Fatty Matter drainage water
Fatty Matter drainage water
Concentraat indamper
Organisch schroot
Organisch schroot met hexaan
bioslib
Filteraarde
Rapeseed screenings
EURALcode
Omschrijvin
g afvalstof
Tabel 7.114 Specifieke afvalstromen – afvoer in 2013
15 02 02
15 02 02
16 05 06
16 05 06
07 01 11
16 01 07
13 05 06
06 01 01
06 05 02
13 05 088
16 10 01
16 07 99
0,321
2,268
0,26
0,043
541,67
0,085
0,265
0,198
3,36
179,44
648,55
0,38
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
16 10 01
16 10 02
16 10 01
07 01 99
16 10 02
02 03 99
02 03 99
02 03 05
15 02 03
02 03 04
58
106,53
38,18
264,44
3.696,37
124,66
24,94
3.703
396,12
552,72
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
Andere voorbehandeling
composteren
Andere voorbehandeling
Recyclage
Verbranden (verwijdering)
Recyclage
Recyclage
Recyclage
Verder zijn er nog niet-bedrijfsspecifieke afvalstromen (papierafval, hout, afvalolie, …) en restafval.
NV Enviro+
mei 2014
218
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De opslag van afvalstoffen gebeurt als volgt:
Niet-gevaarlijk afval:
- Klasse II afval: 2 x 20 m³
- Hout: 1 x 30 m³
- Metaal: 1 x 30 m³
- Papier: 20 m³
- Organisch schroot: 1 x 30 m³ en 1 x 20 m³
- PMD: 1.2 m³
Gevaarlijk afval:
Filteraarde (ex Biodiesel): 20 m³
Filtermouwen (ex Biodiesel): 2 m³ (in 200 l vaten)
ASP containers (voor opslag van met olie vervuild materiaal): 3 x 1 m³
Afval minerale olie: 1 m³ (dubbelwandige container)
Alle KGA (samen opgeslagen in 1 loods): toner cassettes, batterijen, TL-lampen,
gasontladingslampen, PC-materiaal, spuitbussen, verpotten, verpakkingen siliconen,
bidons (klein en groot), lab glas, lab solventen, lab chemicaliën, zakgoed (lege
zakken van b.v. trinatriumfosfaat, sulfiet, salcurb, ...), resten smeervet, lege
gasflesjes (testgas Dräger), filtermouwen (ex Biodiesel), 2 x ASP container met
opruimafval (absorptiemateriaal, ABEK filterbussen, ...), bruingoed en witgoed
(electro afval), vials lab.
Daanaast opslag van afvalwater & andere vloeibare afvalfracties (tankopslag) en slib (in
bekken).
De voornaamste verbruiken van de hulpstoffen kunnen hieronder worden teruggevonden.
Tabel 7.115 Huidige verbruiken hulpstoffen
alle
MT
eenheden:
Totalen
huidig
Crush
Input productie
specifiek verbruik
800.000
Hexaan
0,30
kg/mt
240
Talk
3,70
kg/mt
2.960
Semi-raffinaderij
Input productie
specifiek verbruik
337.515
NaOH SR
5,02
kg/mt
1.695
Zwavelzuur
2,36
kg/mt
795
Fosforzuur
1,12
kg/mt
379
Biodiesel
Input productie
specifiek verbruik
300.000
NaOH BD
0,31
kg/mt
94
HCl
7,77
kg/mt
2.331
0,31
kg/mt
94
0,67
kg/mt
202
12,19
kg/mt
3.656
104,14
kg/mt
31.243
Antioxidant
Bleekaarde
Natriummethylaat
Methanol
NV Enviro+
verbruik in fabriek
mei 2014
219
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.5.6.2 Toekomstige situatie
De opslag van afvalstoffen zal gelijkaardig zijn. De tonnages van de ontstane afvalstoffen zullen wel
toenemen.
-
Klasse II-afval: 56 ton/jaar
Hout: 22 ton/jaar
Papier en karton: 4,5 ton/jaar
KGA: 11 ton/jaar
Metaal: 53,2 ton/jaar
Afvalwater: 8.813 ton/jaar
Slib: 6.300 ton/jaar
Schroot: 1.200 ton/jaar
Filteraarde (raffinage): 2.700 ton/jaar
Filteraarde (biodiesel): 396 ton/jaar
Voor de crush en semiraffinage zullen de verbruiken van de hulpstoffen evenredig toenemen. Voor de
foodraffinage is er een bijkomend verbruik (nl. nieuw proces).
Tabel 7.116 Toekomstige verbruiken hulpstoffen
alle
MT
Totalen
eenheden:
toekomst
Crush
Input productie
specifiek verbruik
1.400.000
Hexaan
0,30
kg/mt
420
Talk
3,70
kg/mt
5.180
Semi-raffinaderij
Input productie
specifiek verbruik
600.000
NaOH SR
5,02
kg/mt
3.013
Zwavelzuur
2,36
kg/mt
1.414
Fosforzuur
1,12
kg/mt
674
Biodiesel
Input productie
specifiek verbruik
300.000
NaOH BD
0,31
kg/mt
94
HCl
7,77
kg/mt
2.331
0,31
kg/mt
94
0,67
kg/mt
202
12,19
kg/mt
3.656
104,14
kg/mt
31.243
Antioxidant
bleekaarde
Natriummethylaat
Methanol
Food refinery
Input productie
Bleekaarde
Citroenzuur
NV Enviro+
verbruik in fabriek
specifiek verbruik
4,50
0,10
mei 2014
kg/mt
kg/mt
300.000
1.350
30
220
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
7.5.7 Veiligheid
7.5.7.1
Externe en interne veiligheid
Referentiesituatie
Cargill Gent beschikt over een intern noodplan. Op basis van de uitgevoerde risicoanalyse en
SWIFT(systematic what if technique)-studies werden de noodsituaties gedefinieerd. Deze zijn alle
opgenomen in het noodplan deel 8 milieucalamiteiten. Voor elke situatie zijn de te nemen correctieve
maatregelen beschreven. Jaarlijks is er een noodplantraining voorzien voor alle werknemers.
MOC (Management Of Change) is een procedure, die de " beheersing van veranderingen " regelt
zoals bepaald in het voorkomingsbeleid van ARAB, Codex en Vlarem. Aan de hand van een
geformaliseerd onderzoek verzekert men dat bij elke verandering op het gebied van productie, milieu,
onderhoud en engineering alle mogelijke nadelige gevolgen van Veiligheid, Gezondheid , Milieu,
Voedselveiligheid en Kwaliteit worden geborgd voor implementatie. Voor ingrijpende veranderingen in
het extractieproces gebeurt steeds een aanvullende SWIFT studie.
Regelmatige monsternames van grondstoffen en producten waken over de kwaliteit van de
geproduceerde producten.
De inrichting wordt continu bewaakt door verschillende operatoren in de controlekamer. Bij
overschrijden van grenswaarden wordt een systeem van automatische vastgelegde procedures
gestart, zodat de betreffende delen van de inrichting in een beschermde toestand worden gebracht.
Er zijn procedures opgesteld die worden toegepast bij het stilleggen van de productieactiviteiten n.a.v.
onderhoudswerkzaamheden.
Procedures voor het toepassen van Lockout en Tagout zijn vereist om incidenten te vermijden t.g.v.
het onverwacht opstarten of vrijkomen van energie van machines, motoren, equipment, piping of
processen, bij het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden, inspecties, installatieveranderingen,
indienstname en testruns.
Toekomstige situatie
De maatregelen die reeds van toepassing zijn op de bestaande vestiging zullen worden
doorgetrokken naar de nieuwe installaties (noodplan, MOC-procedure, procedures bij
onderhoudswerkzaamheden,…).
Verder zullen maatregelen worden voorzien tegen storingen zoals energieuitval, druk en
temperatuuroverschrijdingen, explosierisico, verstoppen leidingen, overvullingen, ongewenste
chemische reacties, verontreiniging van het koelcircuit.
Regelmatige monsternames van grondstoffen en producten waken over de kwaliteit van de
geproduceerde producten.
De inrichting zal continu worden bewaakt door verschillende operatoren in de controlekamer. Bij
overschrijden van grenswaarden wordt een systeem van automatische vastgelegde procedures
gestart, zodat de betreffende delen van de inrichting in een beschermde toestand worden gebracht.
Regelmatig worden controle rondgangen uitgevoerd, waarbij bijzonderheden geregistreerd worden.
Proefdraaien is voorzien voor nieuwe constructies, nieuwe materialen, na herstellingen en bij
ingebruikname van de installatie. Voor handelingen met gevaarlijke producten worden maatregelen
vastgelegd.
NV Enviro+
mei 2014
221
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Zowel voor eigen werknemers en werknemers in onderaannemingen wordt informatie in verband met
veiligheid voorzien.
De installatie is uitgerust met luidsprekers en een alarm om bij storingen de werknemers zo snel
mogelijk te kunnen verwittigen.
7.5.7.2 Brandbeveiliging
Referentiesituatie
1) Branddetectie
Alle productie afdelingen zijn voorzien van brandmelders en branddetecties (rook of hitte melders)
De signalen zijn gekoppeld met een centrale die opgesteld is in de centrale controle kamer. Alle
meldingen aktiveren de brandsirene, die ook het evacuatie signaal kan geven. De evacuatie plaats is
de parking van de voertuigen aan de bedrijfsingang.
Kritische procesapparatuur (bv drogers, koelers,... ) zijn uitgerust met temperatuur detectoren die bij
overschrijding automatisch de procesapparatuur stilleggen en alarm doorgeven.
In de extractie zone is ter beveiliging op gasexplosie een netwerk van hexaan detectoren
geinstalleerd, die in geval van detectie het productie proces uitschakelen.
2) Algemene blusmiddelen en installaties
a) Brandblussers zijn voorzien op alle relevante plaatsen en op regelmatige afstand.
b) Brandhaspels zijn voorzien op alle relevante plaatsen en op regelmatige afstand. De brandhaspels
zijn aangesloten op het centrale bluswater net (10 bar).
c) De opslag van de grondstoffen en de afgewerkte producten zijn voorzien van stijgleidingen die
kunnen gevoed worden door aansluiting op de hydranten.
d) De bonendroger, elevatoren en stoffilters zijn voorzien van stijgleidingen die kunnen gevoed
worden door aansluiting op de hydranten
e) Stoomblussing is voorzien op de drogers en koelers.
f) Grote toestellen in de extractie, waar relevant (extractor, toaster) zijn voorzien van een
stoomblussing.
3) Hydranten en sprinkler installatie
De plant heeft een bluspompenkamer waarin drie pompen opgesteld staan. De pompen worden
aangedreven door dieselmotoren om volledige onafhankelijkheid te bekomen. De bluspompen zijn
aangesloten met een watervang aan de Moervaart, zodanig dat de voorraad bluswater absoluut
verzekerd is.
a) Hydranten net.
De plant is uitgerust met een hydrantennet (ringleiding) en de bovengrondse hydranten zijn dusdanig
opgesteld dat alle area's van de plant bereikt kunnen worden. Bij de hydranten staat telkens - waar
dit relevant is - een kast met blusmaterialen. Het hydrantennet wordt gevoed door de bluspompen en
staat continu onder druk (10 bar).
NV Enviro+
mei 2014
222
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
b) Sprinkler installaties.
Alle productie afdelingen, uitgezonderd, opslagsilo's, werkplaats, wisselstukken magazijn en
administratieve kantoren zijn voorzien van een sprinkler installatie, gevoed door de centrale
bluspompen.
De extractie afdeling is uitgerust met een open sprinkler installatie (bij hitte-detectie wordt de ganse
afdeling besproeid en gekoeld), die tevens voorzien is met een automatische blusschuimtoevoeging.
De andere installaties zijn voorzien van een droge gesloten installatie (bij hitte-detectie wordt er enkel
gesproeid ter plaatse van de gesprongen sprinklerkop).
De crush en semi-raffinage is voorzien van een droge gesloten installatie (bij hitte-detectie wordt er
enkel gesproeid ter plaatse van de gesprongen sprinklerkop). De biodiesel installatie is uitgerust met
een open sprinkler installatie (bij hitte-detectie wordt de ganse afdeling besproeid en gekoeld). Voor
deze afdeling is een aparte automatische blusschuimtoevoeging voorzien. De opslagtanks van
methanol en natriummethylaat zijn tevens met een sprinkler systeem uitgerust.
Toekomstige situatie
1) Branddetectie
De nieuwe extractie zal voorzien worden met een blussysteem en is gelijkaardig aan het huidige
systeem. Dit is een open systeem met een separaat detectienet. Er is een automatische
schuimbijmenging. Afdelingen worden voorzien van brandmelders en branddetecties (rook of hitte
melders) De signalen zijn gekoppeld met een centrale die opgesteld is in de centrale controle kamer.
Alle meldingen aktiveren de brandsirene, die ook het evacuatie signaal kan geven. De
evacuatieplaats is de parking van de voertuigen aan de bedrijfsingang.
2) Algemene blusmiddelen en installaties
a) Brandblussers worden voorzien op alle relevante plaatsen en op regelmatige afstand.
b) Brandhaspels worden voorzien op alle relevante plaatsen en op regelmatige afstand. De
brandhaspels zijn aangesloten op het centrale bluswater net (10 bar).
3) Hydranten en sprinkler installatie
a) Hydranten net.
De plant is uitgerust met een hydrantennet (ringleiding) en de bovengrondse hydranten zijn dusdanig
opgesteld dat alle area's van de plant bereikt kunnen worden. Bij de hydranten staat telkens - waar
dit relevant is - een kast met blusmaterialen. Het hydranten wordt gevoed door de bluspompen en
staat continu onder druk (10 bar). Het bestaande net wordt omgelegd en aangepast zodanig dat de
ringleiding alle nieuwe installaties omschrijft.
b) Sprinkler installaties.
De nieuwe extractie zal voorzien worden met een blussysteem en is gelijkaardig aan het huidige
systeem. Dit is een open systeem met een separaat detectienet. Er is een automatische
schuimbijmenging. In de nieuwe raffinage zal een systeem geïnstalleerd worden gelijkaardig aan dat
van de voorbereiding en semi-raffinage (=droge, gesloten installatie).
NV Enviro+
mei 2014
223
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Opslag hexaan
De opslag van hexaan wordt uitgebreid, wat ervoor zorgt dat het bedrijf een laagdrempel seveso
bedrijf wordt. De nodige maatregelen zullen ondernomen worden om blijvend te voldoen aan de
nodige veiligheidsmaatregelen. Een veiligheidsrapport zal worden opgemaakt.
Aangezien de opslag van hexaan hoger zal zijn dan 200 ton, wordt NV Cargill een laagdrempel
Seveso inrichting. Er wordt een aparte veiligheidsstudie uitgewerkt die zal worden toegevoegd aan
de milieuvergunningsaanvraag. In navolging van het samenwerkingsakkoord SEVESO, dient een
laagdrempelinrichting bepaalde veiligheidsmaatregelen uit te werken. Een laagdrempelinrichting dient
een document Preventiebeleid voor zware ongevallen opstellen. Hierbij gaat dit niet enkel om
technische maatregelen, maar ook om organisatorische en beleidsmatige maatregelen. Bijkomend
moet het intern noodplan worden aangepast naar uit te voeren maatregelen voor bescherming van
mens en milieu ten gevolge van zware ongevallen.
8. Tewerkstelling en investering
Er zullen bijkomend 14 mensen te werk worden gesteld. De investering bedraagt ongeveer 100
miljoen euro.
NV Enviro+
mei 2014
224
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
9. Grensoverschrijdende effecten
Het verdrag van Espoo (25/02/91) regelt grensoverschrijdende informatieuitwisseling in het kader van
de MER-procedure. Voor inrichtingen gelegen in de nabijheid van de Nederlandse grens, is er het
Stappenschema grensoverschrijdende milieu-effectrapportage Vlaanderen Zuid-Nederland. Dit
stappenschema geeft een concrete werkwijze, uitgewerkt tussen Vlaanderen en Nederland, op basis
van de richtlijn 85/337/EEG inzake MER en de respectievelijke wetgevingen.
MER-plichtige activiteiten in Vlaanderen die binnen de 5 km van de grens gelegen zijn dienen dit
stappenschema te volgen, tenzij er geen grensoverschrijdende milieugevolgen verwacht worden. Ook
MER-plichtige inrichtingen verder dan 5 km van de grens gelegen, maar waarvan
grensoverschrijdende milieugevolgen zijn te verwachten dienen dit stappenschema te volgen. Cargill
is gelegen in het noorden van de provincie Oost-Vlaanderen op ca. 8 km van de grens met
Nederland.
Gelet op de aard van de bedrijfsactiviteiten werd verwacht dat de aard van de te verwachten milieueffecten voornamelijk lokaal dienen bekeken te worden (lucht, geluid, geur, bodem, afvalwater en
grondwater).
Dit wordt bevestigd door voorgaande milieu-effectbeoordeling voor de verschillende disciplines:

Het studiegebied voor de discipline ‘water’ reikt tot het oppervlaktewater waarin uiteindelijk het
afvalwater wordt geloosd, nl. de Moervaart en het Kanaal Gent-Terneuzen. De impact van de
afvalwaterlozingen beperkt zich tot het ontvangende oppervlaktewater, nl. de Moervaart en het
Kanaal Gent-Terneuzen. Er zijn afdoende milderende maatregelen voorzien om de impact te
beperken;

De impact van de lucht- en geluidsemissies op de omgevingslucht is reeds in de onmiddellijke
omgeving van Cargill zeer beperkt en heeft dus geen grensoverschrijdend effect;

Het studiegebied voor de discipline ‘bodem’ werd afgebakend tot het bedrijfsterrein. Uit het
uitgevoerde bodemonderzoek bleek dat er geen ernstige bodem- of grondwaterverontreiniging
aanwezig is;

Voor de discipline ‘mens’ beperkte het studiegebied zich tot de receptoren in de onmiddellijke
omgeving tot aan het dichtst bijgelegen woongebied, nl. de gemeenten Doornzele, Desteldonk,
Sint Kruis Winkel, Terdonk en Mendonk . Er worden geen noemenswaardige effecten vermeld;

Voor de discipline fauna en flora werd gekeken naar mogelijke effecten op de aanwezige fauna
en flora in de omgeving en het ontvangende oppervlaktewater. Rekening houdend met de
geplande milderende maatregelen voor de afvalwaterlozingen en de beperkte impact van de
luchtemissies zijn ook hier zeker geen grensoverschrijdende effecten te melden;

Er zijn geen effecten te melden voor de discipline monumenten en landschappen;

De disciplines licht, warmte en stralingen, klimaat worden in dit MER als niet relevant
beschouwd;
NV Enviro+
mei 2014
225
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
10.
NV Cargill Gent
Watertoets
10.1 Doelstelling watertoets
De watertoets wordt opgemaakt met het doel het ontstaan van schadelijke effecten te voorkomen of
zoveel mogelijk te beperken en als dat niet kan, om de schadelijke effecten te herstellen of, in de door
het decreet betreffende het Integraal Waterbeleid aangewezen gevallen, te compenseren.
ste
De watertoets behelst een beoordeling in verschillende stappen. De 1 vraag is steeds “Kan de te
vergunnen activiteit of het goed te keuren plan / programma een schadelijk effect veroorzaken?”.
Indien er geen schadelijk effect valt te verwachten, kan de overheid haar beoordeling beperken tot die
vaststelling. Als er wel een schadelijk effect veroorzaakt kan worden, dan volgt opnieuw een
beoordeling die verloopt in 3 stappen:
 er moet op zoek gegaan worden naar voorwaarden voor het geven van de toestemming of de
goedkeuring van het project die het ontstaan van dergelijke schade vermijden en als dat niet
(helemaal) kan, beperken;
 is het voorkomen of beperken niet of slechts voor bepaalde schadelijke effecten mogelijk, dan
moet men op zoek gaan naar voorwaarden die gericht zijn op het herstel van de schadelijke
effecten in natura op de plaats waar deze zich voordoen. Enkel wat infiltratie van hemelwater
of vermindering van ruimte voor het watersysteem betreft is ook compensatie mogelijk;
 blijkt ook dat laatste niet mogelijk, dan rest er de overheid niets anders dan de vergunning of
de goedkeuring van het plan / programma te weigeren.
Wil men activiteiten vergunnen of plannen/programma’s goedkeuren die op zich genomen of in
combinatie met andere vergunde activiteiten, plannen of programma’s een schadelijk effect
veroorzaken op de kwantitatieve toestand van het grondwater, terwijl dat schadelijk effect niet kan
worden voorkomen door het opleggen van voorwaarden, dan kan men deze enkel om dwingende
redenen van groot maatschappelijk belang vergunnen of goedkeuren onder strikte voorwaarden.
Enkel betekenisvolle nadelige effecten op de kwantitatieve toestand worden geviseerd door de
watertoets.
De watertoets zelf gebeurt door de overheid die beslist over een vergunning, plan of programma. In
het MER worden louter de elementen aangereikt voor de invulling van de watertoets.
In deel 3 beschrijving project, deel 5 milieuaandachtspunten en deel 7 milieu-effectbeoordeling
onder de delen oppervlaktewater en fauna en flora is een beschrijving opgenomen van het
project en de te verwachten effecten met betrekking tot het watersysteem.
In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven in overeenstemming met de beoordelingsschema’s in
functie van de aard van het project (vb. reliëfwijziging, grondwaterwinning, lozing,..) opgenomen in het
Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van nadere regels voor de toepassing van de
watertoets van 20 juli 2006 (BS 31 oktober 2006).
Project betreft verkavelen van grond, oprichten van constructie, al dan niet gedeeltelijk of
volledig ondergronds of het aanleggen van een verharding
Nieuwe gebouwen zullen worden opgetrokken. Er wordt een bijkomende verharding aangelegd.
NV Enviro+
mei 2014
226
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
Project behelst de opslag van, het storten van bodemvreemd materiaal of wijziging van
vegetatie
Voorliggende project houdt geen wijziging van vegetatie in of opslag/storten van bodemvreemd
materiaal.
Project behelst reliëfwijziging
Zoals hierboven aangegeven, betreft het project geen refliëfwijziging.
Project behelst het aanleggen van een buffer- of infiltratievoorziening voor de opvang van
oppervlakte- of hemelwater
Niet van toepassing
Project behelst een grondwaterwinning
Niet van toepassing
Project behelst een wijziging van de bedding en de structuurkwaliteit van de waterloop
Het gezuiverde afvalwater en koelwater wordt geloosd in de Moervaart. Er worden geen bijkomende
lozingspunten voorzien.
NV Enviro+
mei 2014
227
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
11.
NV Cargill Gent
Integratie en eindsynthese
11.1 Mogelijke effecten en maatregelen
Hieronder worden de verschillende vastgestelde effecten en voorgestelde maatregelen tabelmatig
samengevat. De beoordeling van de effecten en van de resterende effecten na uitvoering van de
milderende maatregelen gebeurt voor elk van de aspecten aan de hand van de volgende indeling,
tenzij anders bepaald in de discipline :
-3 : sterk negatief, significant negatief
-2 : matig negatief
-1 : gering negatief
0 : geen significant effect
+1 : gering positief
+2 : matig positief
+3 : sterk positief, significant positief
NV Enviro+
mei 2014
228
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
11.1.1
effectgroep
NV Cargill Gent
Oppervlaktewater
situering effect in ruimte en tijd
waardering
Waterhuishouding – wijziging Op basis van de geregistreerde debieten 0 tot +1
vergunde lozingsdebieten
blijkt dat het debiet niet wordt overschreden,
wat als positief kan worden beoordeeld. In
het
verleden
werden
heel
wat
waterbesparende maatregelen toegepast,
zodat slechts 1/3 van het totale jaardebiet
wordt geloosd. Gezien het huidige vergunde
lozingsdebiet en de berekening van het
toekomstige
lozingsdebiet
voor
bedrijfsafvalwater, zal een afbouw van het
lozingsdebiet moeten worden aangevraagd.
Een uitbreiding van het lozingsdebiet van
het huishoudelijk afvalwater zal moeten
worden aangevraagd.
Waterhuishouding
- Het hemelwater afkomstig van het -2
overstromingsrisico
dakoppervlak wordt rechtstreeks geloosd,
evenals het gezuiverde afvalwater. Het nietverontreinigde hemelwater wordt niet
aangewend
voor
vb.
laagwaardige
toepassingen zoals sanitair. Bovendien werd
dit opgenomen in de milieuvergunning als
bijzondere voorwaarde. In de toekomst
wordt er netto bijkomend verhard. Dit
hemelwater zal extra worden geloosd in de
Moervaart en deels worden geïnfiltreerd. Dit
effect kan als negatief worden beoordeeld.
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering na
mildering
+1
De milieuvergunning aanpassen:
3
 Lozingsdebiet van 222.000 m /jaar
 Lozingsdebiet van het huishoudelijk
3
afvalwater wijzigen tot 3.630 m /jaar en
wijziging naar 3 KWZI’s (i.p.v. 4).
Het bedrijf dient blijvend te voldoen aan de 0 tot +1
voorwaarden opgenomen in Vlarem (hergebruik,
buffering, infiltratie en lozing van hemelwater) en
de
voorwaarden
opgenomen
in
de
hemelwaterverordening. Hemelwater dient waar
nodig te worden aangewend voor laagwaardige
toepassingen.
229
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
Waterhuishouding – invloed Gezien het geloosde debiet een fractie is 0
op
de
ontvangende van de totale watercapaciteit van de
waterloop
ontvangende waterloop, wordt dit als niet
relevant beschouwd. De impact op de
Moervaart is ook in de toekomst niet
relevant, gezien de grootte van de
ontvangende waterloop.
Toetsing lozingsnormen
Er zijn overschrijdingen voor totale Zn, -1
sulfaten, totale stikstof en totale fosfor.
Gezien de huidige overschrijdingen van
totale Zn en sulfaten, dient hiervoor in de
milieuvergunning
een
bijzondere
lozingsnorm te worden opgenomen. Gezien
de beperkte overschrijdingen en de studies
die momenteel lopende zijn om de Nconcentraties te verminderen, wordt dit als
beperkt negatief beoordeeld.
Uit de ecotoxtesten blijkt dat het staal weinig
acuut toxisch is, waarbij Dapnia het meest
gevoelige organisme is. Een bijkomende
staalname en test zal gebeuren op Daphnia.
Het effect kan ingeschat worden als een
gering risico.
Wijziging waterkwaliteit
Het bedrijf loost op basis van de gemiddelde -1 tot 0
concentraties, lagere concentraties dan de
maximale toetsingswaarden (MKN) voor
BOD, chlorides, KjN, nitriet en sulfaten. Dit
kan bijgevolg positief worden beoordeeld.
Gezien de totale concentratieverhoging vs.
toetsingswaarde < 1% wordt de impact van
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering na
mildering
-
0
0
Volgende maatregelen worden voorgesteld:
 Blijvende opvolging van overschrijding
van N-concentraties en concentraties
aan sulfaten;
 Opvolging van het geloosde afvalwater
via ecotoxtesten, waarbij getest wordt op
het meest gevoelige organisme;
 Het bedrijf dient zijn milieuvergunning als
volgt aan te passen:
o Bijkomende voorwaarde voor
totale Zn: 10 x IC of 2 mg/l
o Bijkomende voorwaarde voor
sulfaten: 3.000 mg/l
-
-1 tot 0
230
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
Wijziging structuurkwaliteit
NV Enviro+
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
chlorides, BOD, COD, totale N, totale P,
sulfaten en totale Zn als niet relevant
beschouwd voor zowel Moervaart als kanaal
Gent-Terneuzen. In de worst-case situatie
kan voor de verschillende parameters,
m.u.z. van totale P, het effect als beperkt
worden beschouwd. In de toekomst is er
enkel voor chlorides een belangrijk
onaanvaardbaar tijdelijk effect in de
Moervaart.
Ter hoogte van het lozingspunt is er een 0
slechte structuurkwaliteit die door de
aanwezigheid van de lozingsbuizen wordt
bestendigd. Het effect in de referentiesituatie
is neutraal te noemen. Er worden in de
toekomst geen bijkomende emissiepunten
voorzien. Bijgevolg kan dit als neutraal
worden beoordeeld.
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering na
mildering
-
0
231
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
11.1.2 Lucht
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
waardering
Geleide
emissies NOx wordt in de geplande situatie als een -2
stookinstallaties
potentieel belangrijke polluent geïdentificeerd.
Het 99,79-percentiel van de uurwaarden
bedraagt maximum 15% van de grenswaarde bij
het alternatief met LD-ketel en maximaal 8,5%
van de grenswaarde bij het alternatief met WKK,
wat aanleiding geeft tot een matig significant
negatief effect. Voor de gemiddelde waarden
geldt een zelfde beoordeling.
Geleide stofemissies
Het 90,4-percentiel van de dagwaarden bedraagt -2
maximum 8% van de grenswaarde, wat
aanleiding geeft tot een matig significant negatief
effect. Het pluimmaximum is evenwel gelegen in
industriegebied.
De bijdrage van Cargill tot de gemeten PM10immissies en tot de jaargrenswaarde is minder 0 tot -1
dan 1% voor de referentiesituatie. De bijdrage
van Cargill tot de PM10-concentraties in de
meetpunten bedraagt maximaal 1,4% in de
toekomstige situatie (bij 100% verwerking van
sojabonen).
Ten
opzichte
van
de
jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage maximaal
1%.
Dit
wordt
beoordeeld
als
een
verwaarloosbare bijdrage. De bijdrage van Cargill
tot de P90 van de PM10-concentraties in de
meetpunten bedraagt maximaal 2,9%. Ten
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
Een schouwverhoging van de LD ketel
-1
na
Voor de nood aan maatregelen dient te worden
uitgegaan van de BBT-toetsing en de verplichte
jaarlijkse stofstudie.
232
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³)
bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de
dagwaarden) eveneens maximaal 2,9%, wat te
aanzien is als een beperkte bijdrage.
Geleide en niet-geleide NMVOS wordt zowel in de referentie- als 0
NMVOS emissies
geplande situatie als een potentieel belangrijke
polluent geïdentificeerd. Voor VOS-immissies zijn
geen grenswaarden vastgelegd. Er kan wel
getoetst worden aan de MIC-waarde (= MACwaarde / 100). De berekende pluimmaxima
liggen ruimschoots onder deze MIC-waarden wat
aanleiding geeft tot een niet relevant effect. De
dispersieberekeningen geven aan dat de
NMVOS-immissies
voornamelijk
tot
het
bedrijfsterrein zelf beperkt blijven.
Geurhinder
De voorgestelde initiële norm voor Cargill als
individuele bron is 10,5 ge/m³ als ondergrens
voor ernstige hinder resp. 7 ge/m³ als ondergrens
voor hinder (als 98-percentiel). In Terdonk wordt
het niveau voor ernstige hinder van 10,5 ge/m³
licht overschreden (11,64 ge/m³ ter hoogte van
het beoordelingspunt). Voor Cargill als onderdeel
van een bronnencomplex zijn naast een initiële
norm ook normen vooropgesteld per woonzone.
Enkel in een deel van Sint-Kruis-Winkel wordt de
bovengrens van de voorgestelde norm voor deze
woonzone (7 ge/m³) niet gerespecteerd. De
voorgestelde norm van 2,1 ge/m³ in Doornzele
wordt niet gehaald, maar het hinderniveau van 7
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0
na
Cargill laat regelmatig geurstudies uitvoeren met
het oog op mogelijke emissiereducerende
maatregelen. Uit de laatste studie (Olfascan,
2013) kwam het volgende naar voor:
 het bypassen van de bioscrubber moet
zoveel mogelijk worden vermeden en indien
mogelijk moet de luchtstroom op momenten
van bypass apart worden behandeld. Naar
aanleiding van de studie besliste Cargill om
te investeren in een tweede bioscrubber
(reserve ingeval de andere bioscrubber
buiten dienst is).
 verdere geurreductie aan de perserij
(voorbereiding) is zeker een zinvolle
233
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
ge/m³ wordt wel gerespecteerd voor het grootste
deel van Doornzele.
Verkeersemissies
NV Enviro+
De verkeersbijdrage van het bedrijf aan de NO2-, 0
PM10- en PM2,5-concentraties wordt als
verwaarloosbaar beschouwd.
mei 2014
waardering
mildering
na
investering. Cargill Gent voerde reeds testen
uit met actief koolfilters. Als alternatief wordt
ook nog rekening gehouden met een
biologische zuiveringstechniek (met actief
slib).
-
0
234
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
11.1.3 Geluid
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
waardering
Omgevingsgeluid
Het huidige omgevingsgeluid (uitgedrukt 0
als LA95) bedraagt op het meetpunt 47 –
48 dB(A) ’s nachts. Het omgevingsgeluid
op 200 m van de perceelsgrens voldoet
steeds
ruimschoots
aan
de
milieukwaliteitsnormen voor geluid in
open lucht. De invloed van het bedrijf op
het omgevingsgeluid is beperkt. Uit de
metingen kan dus ook afgeleid worden
dat het specifiek geluid van het bedrijf
niet meer bedraagt dan 47-48 dB(A). Er
wordt dus op dit meetpunt al zeker
voldaan aan de voorwaarden van een
nieuwe inrichting. Het geluid van Cargill
is niet tonaal.
Specifiek geluid in de huidige In de huidige situatie voldoet het 0
situatie
bedrijfsgeluid
steeds
aan
de
voorwaarden voor een bestaande
inrichting en zelfs aan de strengere
voorwaarden voor een nieuwe inrichting.
Het gemeten achtergrondgeluid bedraagt
in de nacht gemiddeld 47-48 dB(A). Het
bedrijfsgeluid, berekend als 42 dB(A) op
het beoordelingspunt, is 5 tot 6 dB lager.
Er mag dus aangenomen worden dat het
bedrijfsgeluid een beperkt aandeel heeft
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0
-
0
na
235
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
Specifiek
geluid
toekomstige situatie
Incidenteel geluid
Geluid van transporten
Aanlegfase
NV Enviro+
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
in
in het totale omgevingsgeluid. Het
oorspronkelijk omgevingsgeluid (geluid
zonder Cargill) kan op basis van de
modellering geschat worden op 45 – 47
dB(A).
de In de toekomstige situatie wordt er nog
steeds ruim voldaan aan de voorwaarden
van een bestaande inrichting en ook aan
de voorwaarden van een nieuwe
inrichting. Het specifiek geluid van Cargill
stijgt van 42 naar 45 dB(A). Dit brengt het
totale omgevingsgeluid ’s nachts op 48 à
49 dB(A). Dit is een toename van 1 dB.
Het effect op het geluidsklimaat is
neutraal.
De al aanwezige stoomevacuatie geeft
aanleiding tot incidenteel geluid. De limiet
voor incidenteel geluid wordt steeds
gerespecteerd.
De geluidsniveaus wegtransport zijn veel
lager dan het bedrijfsgeluid zelf. Een
verdubbeling van de verkeersintensiteit
betekent
een
toename
van
het
verkeerslawaai met 3 dB. Zelfs in dat
geval
is
het
aandeel
verkeer
verwaarloosbaar
in
het
totale
bedrijfsgeluid.
Op zich zijn de aanlegactiviteiten niet
ingedeeld. De dichtste woningen liggen
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
0
Milderende maatregelen zijn niet vereist.
0
Op meetpunt P4 (Zuidledeplein Doornzele) is de
beschikbare geluidsruimte evenwel nagenoeg
opgebruikt.
Bij
toekomstige
ontwikkelingen/uitbreidingen
zal
hiermee
rekening moeten gehouden worden. Op dit punt
vormen de conditioners het belangrijkste aandeel
in het totale geluid.
0
-
0
0
-
0
0
-
0
mei 2014
waardering
mildering
na
236
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
Trillingshinder
NV Enviro+
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
in dit geval op 750 m afstand van de
perceelsgrens. Een toename van het
omgevingsgeluid is niet te verwachten
aan de dichtste woningen.
Geen enkele van de activiteiten op 0
Cargill geeft aanleiding tot de productie
van aanzienlijke niveaus van trillingen.
De dichtste woningen staan op minstens
750 m afstand. Het aspect trillinghinder is
niet relevant voor deze studie.
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0
na
237
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
11.1.4 Mens
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
aan De bijdrage van Cargill leidt niet tot een 0
en overschrijding van de toepasselijke WGOgrenswaarden voor NO2. Korte- of
langetermijneffecten van NO2 als gevolg
van het project worden dan ook niet
verwacht.
Gezien de beperkte bijdrage van Cargill
aan de jaargemiddelden voor PM10, zijn de
lange termijn gezondheidseffecten als
gevolg van dit project te verwaarlozen. De
korte termijn gezondheidseffecten als
gevolg van de activiteiten van Cargill zijn
dan ook verwaarloosbaar tot hoogstens
beperkt.
Op basis van meetgegevens van VMM op
andere locaties en literatuurgegevens
worden geen overschrijdingen van de MICwaarden voor NMVOS (hexaan en
methanol) verwacht. Het risico op
gezondheidseffecten als gevolg van het
project wordt verwaarloosbaar geacht.
Zie discipline lucht
-
0
- Het risico van de toename van de 0
concentratie aan polluenten (meest
-
na
Gezondheid
Directe
bloostelling
chemische,
fysische
biologische agentia
Geurhinder
Indirecte
blootstelling
waterverontreiniging
NV Enviro+
mei 2014
Zie discipline lucht
0
238
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
Indirecte
blootstelling
bodemverontreiniging
Geluidshinder
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
relevant voor de gezondheid is hier zink) in
de waterlopen zal gezien de beperkte
blootstelling verwaarloosbaar zijn. De
waterloop is niet aangeduid als viswater
noch wordt ze gebruikt voor de productie
van drinkwater. Indirecte blootstelling is
bijgevolg niet van toepassing.
- De
mogelijke
gevolgen
inzake 0
bodemverontreiniging worden bij een
normale uitvoering van de werken bij de
beschrijving van het aspect Bodem als
verwaarloosbaar tot gering negatief
beschouwd. Er wordt besloten dat er geen
significant effect voor de gezondheid moet
worden verwacht.
Het effect op het geluidsklimaat wordt in de 0
discipline Geluid neutraal beoordeeld. De
blootstelling aan Geluid wordt daarom
beoordeeld als niet relevant.
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0
-
0
-
+3
na
Mobiliteit
Modal split goederenvervoer
NV Enviro+
Het aandeel van het wegverkeer in de +3
modal split van het goederenvervoer (in
ton) in de referentiesituatie en geplande
situatie bedraagt respectievelijk 5% en
16%. Dit ligt dus (aanzienlijk) lager dan de
doelstelling van 70% vooropgesteld door
het Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen.
Dit wordt beoordeeld als zeer significant
positief.
mei 2014
239
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
Modal split woon-werkverkeer In de referentiesituatie is het percentage -3
werknemers dat met de auto naar het werk
komt hoger dan 87%. Aangenomen dat
ook in de geplande situatie nagenoeg alle
personeel (>87%) met de wagen naar het
werk komt, moet dit in vergelijking met de
doelstelling
van
het
Mobiliteitsplan
Vlaanderen (maximum 60% autoverkeer)
zeer negatief worden beoordeeld. Deze
score moet wel enigszins gerelativeerd
worden gezien de ligging, de beperkte
mogelijkheden voor openbaar vervoer en
het vrij beperkt aantal werknemers.
Bijdrage verkeersdruktebeeld In de geplande situatie wordt de 0
theoretische capaciteit op de beschouwde
weg
(John
Kennedylaan)
niet
overschreden. De bijdrage van Cargill aan
de huidige verkeersdrukte tijdens de
spitsuren is beperkt (ca. 8%). Ten opzichte
van de theoretische capaciteit van de weg
is het aandeel nog lager (minder dan 3%),
wat een toename van ca. 1%-punt ten
opzichte van de referentiesituatie betekent.
De impact van het gegenereerde verkeer
op de beschouwde weg wordt neutraal
beoordeeld.
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
na
Het bedrijf dient blijvend inspanningen te doen -3
om hetzij niet gemotoriseerde vervoersmethoden
hetzij
collectief
vervoer
(carpoolen,
pendelbussen) bij zijn werknemers te promoten
(o.a. financiële stimuli, sensibilisatie). De
uitvoering van deze maatregelen zijn gezien het
vrij beperkt aantal werknemers echter minder
dwingend.
-
0
240
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
11.1.5 Overige disciplines
11.1.5.1
Bodem en grondwater
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
Grondbalans
De installaties zullen gebouwd worden op 0
de vroegere bloemafdeling, die nu niet meer
verhard is. Het grondverzet wordt ingeschat
3
op 6.385 m voor de gebouwen en
infrastructuur samen. Voor zover voldaan
wordt aan de betrokken regelgeving van het
grondverzet zijn de effecten beperkt tot niet
relevant (0).
De voorziene bouwwerken gebeuren op 0
gronden van het type droge zandbodem.
Deze gronden zijn in omstandigheden
weinig gevoelig voor verdichting. De
bouwwerken voor de bijkomende productieinstallatie en opslagtanks vinden plaats op
enerzijds deel bestaande verhardingen of
op braakliggend terrein of braakliggend
terrein van de voormalige bloemafdeling.
Gezien het huidige gebruik van het terrein
en de type ondergrond, kan het effect als
verwaarloosbaar worden beschouwd.
De bodemtoestand wordt lokaal over de -1 tot 0
verschillende werfzones volledig gewijzigd.
Indirect
brengen
deze
verstoringen
eveneens veranderingen teweeg in de
Bodemverdichting
Profielverstoring
NV Enviro+
waardering
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0
-
0
-
-1 tot 0
na
241
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
Zettingen
Bodemgroundwater)kwaliteit
Erosierisico
Bodemgebruik
geschiktheid
Bemaling
NV Enviro+
NV Cargill Gent
en
bodemwaterstromingen, het bodemgebruik
en de aanwezigheid van bodem- en
watergebonden flora. Gezien de werken
plaatsvinden op gronden die reeds hun
vroeger profiel in min of meerdere mate
hebben verloren, is het uiteindelijk effect
beperkt tot niet relevant (0).
Zettingen ten gevolge van grondwerken zijn
in principe beperkt tot de zone die deze
werken innemen. Aangezien de werken
plaatsvinden
op
de
voormalige
bloemafdeling, zijn er geen effecten te
verwachten naar zettingen (0).
(en De
mogelijke
effecten
inzake
bodemverontreiniging worden bij een
normale uitvoering van de werken als
verwaarloosbaar
tot
gering
negatief
beschouwd (0 tot -). Het is onwaarschijnlijk
dat tijdens de uitvoering van de werken
accidenteel, vreemde stoffen in de bodem
zouden terechtkomen, die op één of andere
manier aanleiding zouden kunnen geven tot
bodemverontreiniging.
Geen tot zeer laag risico, geen wijziging van
huidige erosierisico’s
- Bij de voorziene uitbreidingen wijzigt het
huidige bodemgebruik niet. Er zijn geen
bijkomende effecten te verwachten.
Gedurende de aanlegfase (skimpit en
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
0
-
0
0 tot -1
Standaard
effectreducerende
maatregelen 0
voorzien om verontreiniging van de bodem te
voorkomen, zoals inkuiping van opslagplaatsen
voor brandstoffen, oliën en chemicaliën en
hanteren van het zorgvuldigheidsprincipe.
0
-
0
0
-
0
-1 tot 0
-
-1 tot 0
mei 2014
na
242
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
ondergrondse
tanks)
zal
het
bodemvochtregime
tijdelijk
worden
verstoord. Gedurende die periode kan dit
als beperkt negatief worden beoordeeld. Uit
het
bodemonderzoek
blijkt
dat
de
aanwezige restverontreinigingen in het
grondwater op het terrein beperkt en onder
controle zijn, zodat er geen direct gevaar is
dat er ten gevolge van de bemalingen
verontreinigingen worden gemobiliseerd.
Gezien de afstand tot grondwaterwinningen,
zal het effect niet relevant zijn.
Grondwaterstandswijzigingen Gezien er door het bedrijf geen grondwater 0
wordt onttrokken en dit ook niet gepland is
in de toekomst, is er geen wijziging te
verwachten in de toekomstige situatie.
11.1.5.2
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0
Fauna en flora
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
Direct biotoopverlies
Niet van toepassing.
0
-
0
Biotoopwijziging door bodem- en
grondwaterkwaliteitswijziging
Biotoopwijziging
door
oppervlaktewaterkwaliteitswijzing en
-kwantiteitswijziging
Niet van toepassing.
0
-
0
Zie discipline water.
0
NV Enviro+
na
Op basis van de gegevens uit deel -1
water, blijkt dat de impact neutraal
tot beperkt is. Uit de ecotoxtesten
mei 2014
na
243
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
blijkt dat het afvalwater weinig acuut
toxisch is, waarbij meest gevoelige
organisme Daphnia is. De impact
kan bijgevolg als beperkt negatief
worden beoordeeld.
Biotoopswijziging door atmosferische Uit de discipline lucht blijkt dat 0
zowel in de huidige situatie als in de
emissies
toekomstige situatie op basis van
dispersiemetingen
en
rekening
houdende met de afstand tot de
dichtstbijzijnde natuurgebieden, het
effect als neutraal kan worden
beschouwd.
Rustverstoring
Gezien de ligging in industriegebied 0
en het veelvoud aan geluids- en
lichtbronnen tussen het bedrijf en
het meest nabije natuurgebied, is er
geen impact te verwachten.
11.1.5.3
effectgroep
waardering
mildering
-
0
Zie discipline geluid.
0
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
-
0 tot -1
na
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
situering effect in ruimte en tijd
waardering
Wijziging belevingswaarde De Gentse Kanaalzone ligt op opgehoogde 0 tot -1
door
uitbreiding nieuwe polders en het uitzicht wordt bepaald door
installaties
de aanwezige bedrijven. Het uitzicht van de
installaties veroorzaakt, als onderdeel van
een groter geheel, geen specifieke hinder in
NV Enviro+
milderende maatregelen en resulterend effect
mei 2014
na
244
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
dit gebied en ook niet t.o.v. de dichtst
bijgelegen woongebieden. De uitbreiding
met de nieuwe installaties gebeurt tevens
vlakbij de reeds bestaande installaties
waardoor de visuele impact niet sterk zal
veranderen (0 tot -).
Wijziging
erfgoedwaarde Uit de bespreking van de discipline lucht en 0
door atmosferische emissies rekening houdende met de ligging van NV
Cargill in industriegebied en de afstand tot
beschermde monumenten, zal de impact als
neutraal kunnen worden beschouwd.
11.1.5.4
waardering
mildering
-
0
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
na
Andere aspecten
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
Energie
Cargill NV is een energie-intensief bedrijf en Zie
neemt deel aan het Benchmarking convenant. energiestudie
Bijkomende installaties zullen voor een
toenemend energieverbruik zorgen. De
opmaak van een energiestudie loopt
tegelijkertijd met de opmaak van dit MER. De
energetische evaluatie van het voorliggende
project maakt niet het voorwerp uit van deze
MER.
NV Enviro+
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mei 2014
na
In de energiestudie dient aangetoond te worden Zie
dat de in bedrijf te stellen inrichting de meest energiestudie
energie-efficiënte inrichting is die economisch
haalbaar is, m.a.w. dat er gewerkt wordt met de
Best Beschikbare Technieken (BBT). De
energiestudie zal onderzoeken of energieefficiëntere installaties beschikbaar zijn op de
markt en of er maatregelen zijn, waarvoor de
IRR minder dan 15% na belastingen bedraagt,
die extra kunnen genomen worden om de
energie-efficiëntie van de inrichting te verhogen.
245
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
NV Cargill Gent
waardering
Licht, warmte en stralingen Gelet op de ligging van Cargill NV in de 0
Gentse Kanaalzone, zal de bedrijfsverlichting
in de omgeving geen directe hinder of effecten
veroorzaken. Bovendien wordt het aspect van
efficiënte verlichting mee opgenomen in het
luik energiebeleid van de firma.
Afval- en hulpstoffen
Voor de crush en semiraffinage zullen de 0
verbruiken in de toekomst evenredig
toenemen. Voor de foodraffinage is er een
bijkomend verbruik (nl. nieuw proces).
NV Enviro+
mei 2014
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
mildering
na
Zie eventueel energiestudie.
Zie
eventueel
energiestudie
-
0
246
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
11.1.6 Grensoverschrijdende effecten
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering na
mildering
Wateremissies
De impact van de afvalwaterlozingen
beperkt
zich
tot
het
ontvangende
oppervlaktewater, nl. de Moervaart en het
Kanaal Gent-Terneuzen. Er zijn afdoende
milderende maatregelen voorzien om de
impact te beperken.
De impact van de lucht- en geluidsemissies
op de omgevingslucht is reeds in de
onmiddellijke omgeving van Cargill zeer
beperkt
en
heeft
dus
geen
grensoverschrijdend effect.
Het studiegebied beperkte zich tot de
receptoren in de onmiddellijke omgeving tot
aan het dichtst bijgelegen woongebied, nl.
de gemeenten Doornzele, Desteldonk, Sint
Kruis Winkel, Terdonk en Mendonk. Er
worden geen noemenswaardige effecten
vermeld.
Uit het uitgevoerde bodemonderzoek bleek
dat
er
geen
ernstige
bodemof
grondwaterverontreiniging aanwezig is.
Rekening houdend met de geplande
milderende
maatregelen
voor
de
afvalwaterlozingen en de beperkte impact
van de luchtemissies zijn ook hier zeker
geen grensoverschrijdende effecten te
0
-
0
0
-
0
0
-
0
0
-
0
0
-
0
Lucht- en geluidsemissies
Mens
Bodem en grondwater
Fauna en flora
NV Enviro+
mei 2014
247
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
melden.
Landschap,
bouwkundig Er zijn geen effecten te melden.
erfgoed en archeologie
Afval, energie en licht en Niet relevant in dit MER.
stralingen
NV Enviro+
NV Cargill Gent
waardering
milderende maatregelen en resulterend effect
waardering na
mildering
0
-
0
0
-
0
mei 2014
248
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
12.
NV Cargill Gent
Samenvatting per discipline
12.1 Oppervlaktewater
12.1.1 Referentiesituatie
12.1.1.1
Waterhuishouding
Op basis van de geregistreerde debieten blijkt dat het vergunde debiet niet wordt overschreden, wat
als positief kan worden beoordeeld, evenals het geloosde jaardebiet. In het verleden werden heel wat
waterbesparende maatregelen toegepast, zodat slechts 1/3 van het totale jaardebiet wordt geloosd.
Zowel bij het sanitair als het koelwater wordt de lozingsvergunning niet overschreden. Dit kan als
positief worden beoordeeld.
Het hemelwater afkomstig van het dakoppervlak wordt rechtstreeks geloosd, evenals het gezuiverde
afvalwater. Het niet-verontreinigde hemelwater wordt niet aangewend voor vb. laagwaardige
toepassingen zoals sanitair. Dit effect als negatief worden beoordeeld. Gezien het geloosde debiet
een fractie is van de totale watercapaciteit van de ontvangende waterloop, wordt dit als niet relevant
beschouwd.
12.1.1.2
Structuurkwaliteit van de waterlichamen
Ter hoogte van het lozingspunt is er een slechte structuurkwaliteit die door de aanwezigheid van de
lozingsbuizen wordt bestendigd. Met andere woorden het effect in de referentiesituatie is neutraal te
noemen.
12.1.1.3
Lozingsnormen
Op basis van de metingen van de VMM en eigen metingen voor het jaar 2013, zijn er
overschrijdingen voor totale Zn, sulfaten, totale stikstof en totale fosfor. De verhoogde waarden
werden gemeld aan milieu-inspectie.
In 2013 werd een studie gestart rond de oorzaak van het overschrijden van de norm op totale stikstof
(vnl. ammoniakale N). De studie i.s.m. KULeuven (Biotec Plus) is nog lopende. Tussentijdse
vergaderingen gaven aan dat de mogelijke oorzaken van de N-overschrijdingen het gevolg zijn van
zowel verminderde nitrificatie als ook van een afgenomen N-assimilatie door het slib. Beide
processen worden beïnvloed door enerzijds te weinig fosfor (als nutriënt) in het afvalwater als door
een mogelijke intoxicatie met sulfides in de bioscrubber.
Beide fenomenen kunnen vermoedelijk verholpen worden door enerzijds de fosfordosering te
verhogen (mits uiteraard het vermijden van overschrijdingen van de norm voor P) en door een
uitbreiding van de instrumentatie en automatisatie op de bioscrubber (redox- en zuurstof metingen op
het slibcircuit – H2S metingen op de uitlaat).
Gezien de huidige overschrijdingen van totale Zn en sulfaten, dient hiervoor in de milieuvergunning
een bijzondere lozingsnorm worden opgenomen. Gezien de beperkte overschrijdingen en de studies
die momenteel lopende zijn om de N-concentraties te verminderen, wordt dit als beperkt negatief
beoordeeld.
12.1.1.4
Waterkwaliteit van de waterlichamen
Het bedrijf loost op basis van de gemiddelde concentraties, lagere concentraties dan de maximale
toetsingswaarden (MKN) voor BOD, chlorides, KjN, nitriet en sulfaten. Dit kan bijgevolg positief
NV Enviro+
mei 2014
249
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
worden beoordeeld. Gezien de totale concentratieverhoging vs. toetsingswaarde < 1% wordt de
impact van chlorides, BOD, COD, totale N, totale P, sulfaten en totale Zn als niet relevant beschouwd
voor zowel Moervaart als kanaal Gent-Terneuzen. In de worst-case situatie (maximale geloosde
concentraties en laag water afvoerdebiet) kan voor de verschillende parameters, m.u.z. van totale P,
het effect als beperkt worden beschouwd.
12.1.2 Toekomstige situatie
12.1.2.1 Waterhuishouding
Gezien het huidige vergunde lozingsdebiet en de berekening van het toekomstige lozingsdebiet, zal
een afbouw van het lozingsdebiet moeten worden aangevraagd.
Een uitbreiding van het lozingsdebiet van het huishoudelijk afvalwater zal moeten worden
aangevraagd.
Er wordt netto bijkomend verhard. Dit hemelwater zal extra worden geloosd in de Moervaart en deels
worden geïnfiltreerd. Het bedrijf dient blijvend te voldoen aan de voorwaarden opgenomen in Vlarem
(hergebruik, buffering, infiltratie en lozing van hemelwater) en de voorwaarden opgenomen in de
hemelwaterverordening. Gezien dit niet wordt toegepast kan dit als negatief worden beoordeeld. De
impact op de Moervaart is niet relevant, gezien de grootte van de ontvangende waterloop.
12.1.2.2 Structuurkwaliteit van de waterlichamen
Er worden geen bijkomende emissiepunten voorzien. Bijgevolg kan dit als neutraal worden
beoordeeld.
12.1.2.3 Lozingsnormen
In navolging van artikel 5.3.2.4 van Vlarem II wenst NV Cargill een afwijking te verkrijgen van de
sectorale lozingsnorm van sulfaten van 1.500 mg/l tot een norm van 3.000 mg/l.
Het bedrijf heeft reeds verschillende waterbesparende maatregelen doorgevoerd. Door het
laboratorium Ecca werd in april een staalname uitgevoerd op het geloosde afvalwater om
ecotoxtesten uit te voeren op alle trofische niveaus. Om het effect van sulfaten tot 3.000 mg/l na te
gaan werd natriumsulfaat toegevoegd aan het genomen staal. Uit de testen blijkt dat het staal weinig
acuut toxisch is, waarbij Dapnia het meest gevoelige organisme is. Een bijkomende staalname en test
zal gebeuren op Daphnia. Het effect kan ingeschat worden als een gering risico.
12.1.2.4 Waterkwaliteit van de waterlichamen
Enkel voor chlorides is er in de worst-case situatie een belangrijk onaanvaardbaar tijdelijk effect in de
Moervaart. Echter realistische geloosde concentraties zullen een stuk lager zijn en bijkomend is er in
het kanaal Gent-Terneuzen geen milieudoelstelling opgenomen.
Er zullen bijkomend 14 personen tewerk gesteld worden. Het bijkomend huishoudelijk afvalwater kan
verwerkt worden op de huidige KWZI’s. Een uitbreiding van het lozingsdebiet zal moeten worden
aangevraagd.
12.1.3 Milderende maatregelen
Volgende maatregelen worden voorgesteld:
 Waar nodig dient hemelwater te worden aangewend voor laagwaardige toepassingen
 Blijvende opvolging van overschrijding van N-concentraties en concentraties aan sulfaten
NV Enviro+
mei 2014
250
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER


NV Cargill Gent
opvolging van het geloosde afvalwater via ecotoxtesten, waarbij getest wordt op het meest
gevoelige organisme.
Het bedrijf dient zijn milieuvergunning als volgt aan te passen:
o Bijkomende voorwaarde voor totale Zn: 10 x IC of 2 mg/l
o Bijkomende voorwaarde voor sulfaten: 3.000 mg/l
3
o Lozingsdebiet van 222.000 m /jaar
3
o Lozingsdebiet van het huishoudelijk afvalwater wijzigen tot 3.630 m /jaar en wijziging
naar 3 KWZI’s (i.p.v. 4).
12.2 Lucht
12.2.1 Referentiesituatie
De bronnen van geleide emissies bij NV Cargill te Gent zijn de stook- en procesinstallaties. De
bronnen van niet geleide of diffuse emissies zijn: stofemissies bij het laden en lossen van schepen,
treinen, vrachtwagens; stofemissies bij transportinstallaties; stofemissies bij opslagsilo’s; resthexaan
in eindproduct en diffuse hexaanemissies bij abnormale omstandigheden. NMVOS en PM 10 worden in
de referentiesituatie als een potentieel belangrijke polluent geïdentificeerd.
12.2.1.1
Geleide en niet-geleide NMVOS emissies
Voor hexaan- en methanolimmissies zijn geen grens- of richtwaarden vastgelegd. Wel zijn er MACen MIC-waarde vastgelegd. De berekende immissieconcentraties liggen ver beneden deze MICwaarden.
12.2.1.2
Geleide stofemissies
De berekende immissieconcentraties liggen beneden de van toepassing zijnde grenswaarden. Het
90,4-percentiel bedraagt maximaal 1,6% van de grenswaarde ter hoogte van de woongebieden, wat
aanleiding geeft tot een gering negatief effect (score -1). De bijdrage van Cargill tot de gemeten PM10immissies en tot de jaargrenswaarde is minder dan 1% voor de referentiesituatie. Dit geeft aanleiding
tot een verwaarloosbaar effect (score 0).
12.2.1.3
Geur
In 2013 werd door Olfascan op basis van olfactometrische metingen een aantal scenario’s
gemodelleerd met het oog op mogelijke maatregelen voor een verdere geurreductie. In deze studie
worden 3 bronnen in aanmerking genomen: de DOTA, de gaswasser van de voorbereiding (perserij)
en de bioscrubber van de extractie. Uit de metingen blijkt dat het geurverwijderingsrendement van de
bioscrubber 99,4% bedraagt. Uit deze studie kwam op basis van de IFDM modellering naar voor dat
het bypassen van de bioscrubber zoveel mogelijk moet worden vermeden en indien mogelijk de
luchtstroom op momenten van bypass apart te behandelen.
12.2.1.4
Verkeer
De verkeersbijdrage van het bedrijf aan de NO2-, PM10- en PM2,5-concentraties wordt als
verwaarloosbaar beschouwd.
NV Enviro+
mei 2014
251
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
12.2.2 Toekomstige situatie
In de toekomstige situatie worden een aantal bijkomende of gewijzigde bronnen van geleide emissies
(alternatief LD-ketel) voorzien: 2 nieuwe LD stoomketels op aardgas ter vervanging van de bestaande
LD Loosketel (één ketel dient als back-up), verwijdering van de zeefschroef in de nieuwe extractie,
een nieuwe Droger-Koeler (DC) ter vervanging van de DOTA, 1 bijkomende gaswasser, 2 nieuwe
bioscrubbers (één als reserve) en een HD ketel. Als alternatief voor nieuwe LD ketels wordt een
gasturbine (6 MWel) beschouwd om de energievoorziening van de uitbreidingen te borgen (alternatief
WKK). De bronnen van diffuse of niet-geleide emissies blijven dezelfde als in de referentiesituatie.
NOx, NMVOS en PM10 worden in de geplande situatie als een potentieel belangrijke polluent
geïdentificeerd.
12.2.2.1
Geleide NOx emissies
De geplande maximale immissieconcentraties liggen benden de van toepassing zijnde grenswaarden.
Het 99,79-percentiel van de uurwaarden bedraagt maximum 15% van de grenswaarde bij het
alternatief met LD-ketel en maximaal 8,5% van de grenswaarde bij het alternatief met WKK, wat
aanleiding geeft tot een matig significant negatief effect (score -2). Voor de gemiddelde waarden geldt
een zelfde beoordeling. De pluimmaxima zijn wel gelegen ter hoogte van industriegebied.
De bijdrage van Cargill tot de gemiddelde NOX-immissies in de meetpunten bedraagt maximaal 1,8%.
Ter hoogte van deze beoordelingspunten is het verschil tussen beide alternatieven (LD ketel of WKK)
verwaarloosbaar. De immissiebijdrage ten opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt maximaal 1,4%
(alternatief LD ketel). Dit is te aanzien als een beperkte bijdrage (gering significant negatief effect,
score -1).
De bijdrage van Cargill tot de in 2012 gemeten P99 uurwaarden bedraagt bij het alternatief met de
LD-ketel in de VMM meetpunten maximaal 8%. Ten opzichte van de uurgrenswaarde is de bijdrage
van de P99,79-uurwaarden eveneens maximaal 8%. Dit is te aanzien als een belangrijke bijdrage
(score -2). Bij het alternatief met WKK ketel is de bijdrage van de P99,79-uurwaarden ter hoogte van
de VMM meetpunten in de omgeving maximaal rond het kantelpunt tussen beperkte en belangrijke
impact.
12.2.2.2
Geleide en niet-geleide NMVOS emissies
Voor VOS-immissies zijn geen grenswaarden vastgelegd. Er kan wel getoetst worden aan de MICwaarde (buitenluchtnormen). De berekende pluimmaxima liggen ruimschoots onder deze MICwaarden wat aanleiding geeft tot een niet relevant effect (score 0). De dispersieberekeningen geven
aan dat de NMVOS-immissies voornamelijk tot het bedrijfsterrein zelf beperkt blijven.
12.2.2.3
Geleide stofemissies
Het 90,40-percentiel van de dagwaarden bedraagt maximum 8% van de grenswaarde, wat aanleiding
geeft tot een matig significant negatief effect (score -2). Het pluimmaximum is evenwel gelegen in
industriegebied.
De bijdrage van Cargill tot de PM10-concentraties in de meetpunten bedraagt maximaal 1,4% in de
toekomstige situatie (bij 100% verwerking van sojabonen). Ten opzichte van de jaargrenswaarde
bedraagt de bijdrage maximaal 1%. Dit wordt beoordeeld als een verwaarloosbare bijdrage (score 0).
De bijdrage van Cargill tot de P90 van de PM10-concentraties in de meetpunten bedraagt maximaal
2,9%. Ten opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³) bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de
dagwaarden) eveneens maximaal 2,9%, wat te aanzien is als een beperkte bijdrage (score -1).
NV Enviro+
mei 2014
252
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
12.2.2.4
NV Cargill Gent
Geur
De voorgestelde initiële norm voor Cargill als individuele bron is 10,5 ge/m³ als ondergrens voor
ernstige hinder resp. 7 ge/m³ als ondergrens voor hinder (als 98-percentiel). In Terdonk wordt het
niveau voor ernstige hinder van 10,5 ge/m³ licht overschreden (11,64 ge/m³ ter hoogte van het
beoordelingspunt). Voor Cargill als onderdeel van een bronnencomplex zijn naast een initiële norm
ook normen vooropgesteld per woonzone. Enkel in een deel van Sint-Kruis-Winkel wordt de
bovengrens van de voorgestelde norm voor deze woonzone (7 ge/m³) niet gerespecteerd. De
voorgestelde norm van 2,1 ge/m³ in Doornzele wordt niet gehaald, maar het hinderniveau van 7 ge/m³
wordt wel gerespecteerd voor het grootste deel van Doornzele.
12.2.2.5
Verkeer
Ook in de geplande situatie is de hoeveelheid voertuigbewegingen gegenereerd door het bedrijf
relatief beperkt (zie discipline Mens – mobiliteit). De verkeersbijdrage van het bedrijf aan de NO2-,
PM10- en PM2,5-concentraties wordt dan ook als verwaarloosbaar beschouwd.
12.2.3 Milderende maatregelen
12.2.3.1
Stookinstallaties
De impact inzake van de stookinstallaties is ter hoogte van de woongebieden globaal gezien beperkt.
Enkel voor de NOX wordt in de geplande situatie een belangrijke impact berekend ten aanzien van het
99,79-percentiel, en dit vnl. bij het alternatief met de LD ketel. Een schouwverhoging kan als
milderende maatregel worden voorgesteld.
12.2.3.2
Stofemissies
Het berekende totale diffuse stofemissietotaal op zich zegt – mede gezien de onzekerheid bij het
gebruik aan emissiefactoren – weinig over de nood aan maatregelen. Voor dit laatste dient uitgegaan
van de BBT-toetsing en de verplichte jaarlijkse stofstudie.
12.2.3.3
Geur
Cargill laat regelmatig geurstudies uitvoeren met het oog op mogelijke emissiereducerende
maatregelen. Naar aanleiding van de laatste studie door Olfascan (2013) besliste Cargill om –
onafhankelijk van de voorgenomen uitbreiding – te investeren in een tweede bioscrubber voor de
extractie (E700 Final fan). Deze fungeert als reserve ingeval er de andere bioscrubber buiten dienst
is.
Daarnaast bleek ook dat een verdere geurreductie aan de perserij (voorbereiding) zeker een zinvolle
investering is. Cargill Gent voerde reeds testen uit met actief koolfilters voor de behandeling van de
de afgasstromen van de voorbereiding. Deze hebben naar verwachting een hoger
geurverwijderingsrendement. Als alternatief wordt ook nog rekening gehouden met een biologische
zuiveringstechniek (met actief slib).
NV Enviro+
mei 2014
253
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
12.3 Geluid
12.3.1
Referentiesituatie
De continue geluidsbronnen van het bedrijf zijn de bronnen in open lucht zoals de droger/koeler, de
biodieselinstallatie, de waterzuivering, … en anderzijds sommige gebouwen met hoge geluidsniveaus
binnen. Het totale geluidsvermogen bedraagt 116 dB(A).
In de huidige situatie voldoet het bedrijfsgeluid steeds aan de voorwaarden voor een bestaande
inrichting en zelfs aan de strengere voorwaarden voor een nieuwe inrichting. Het gemeten
achtergrondgeluid bedraagt in de nacht gemiddeld 47-48 dB(A). Het bedrijfsgeluid, berekend als 42
dB(A) op het beoordelingspunt, is 5 tot 6 dB lager. Er mag dus aangenomen worden dat het
bedrijfsgeluid een beperkt aandeel heeft in het totale omgevingsgeluid. Het oorspronkelijk
omgevingsgeluid (het geluid zonder Cargill) kan op basis van de modellering geschat worden op 45 –
47 dB(A).
De al aanwezige stoomevacuatie geeft aanleiding tot incidenteel geluid. De limiet voor incidenteel
geluid wordt steeds gerespecteerd.
12.3.2 Toekomstige situatie
In de toekomstige situatie komen er enkele geluidsbronnen bij, o.a. een nieuw extractiegebouw met
een meeldroger DC en twee scrubbers buiten (waarvan 1 als backup) en de desolventizer/toaster
(DT) binnen, twee koeltorens, een bijkomende conditioner, een gebouw voor foodgrade olieraffinage,
een boiler/WKK-installatie en een extra beluchtingsbekken met beluchtingsblowers. In de toekomst
zal het totale geluidsvermogen dan 118 dB(A) bedragen.
In de toekomstige situatie wordt er nog steeds ruim voldaan aan de voorwaarden van een bestaande
inrichting en ook aan de voorwaarden van een nieuwe inrichting. Op P4 (Zuidledeplein Doornzele) is
de
beschikbare
geluidsruimte
evenwel
nagenoeg
opgebruikt.
Bij
toekomstige
ontwikkelingen/uitbreidingen zal hiermee rekening moeten gehouden worden. Op dit punt vormen de
conditioners het belangrijkste aandeel in het totale geluid. Het aandeel van de nieuwe boiler/WKK en
de foodgrade olieraffinage in het totale geluid is zeer laag. Dit betekent dat het geluidsvermogen
hoger kan zijn zonder dat dit direct een nadelige invloed heeft. Dit geldt ook voor de nieuwe
extractieafdeling, zij het in veel beperktere mate.
Het specifiek geluid van Cargill stijgt in de toekomstige situatie van 42 naar 45 dB(A). Dit brengt het
totale omgevingsgeluid ’s nachts op 48 à 49 dB(A). Dit is een toename van 1 dB. Volgens het schema
van het significantiekader is dit een tussenscore van 0: het effect van het project is zeer beperkt.
Voorts wordt er steeds voldaan aan de grenswaarden van Vlarem. Dit brengt de eindscore op 0: het
effect op het geluidsklimaat is neutraal, het is niet gunstig maar evenmin ongunstig. Milderende
maatregelen zijn daarom niet vereist.
De waarden ten gevolge van het transport zijn veel lager dan het bedrijfsgeluid zelf. Een verdubbeling
van de verkeersintensiteit betekent een toename van het verkeerslawaai met 3 dB. Zelfs in dat geval
is het aandeel verkeer verwaarloosbaar in het totale bedrijfsgeluid.
Een nauwkeurige beschrijving van de te verwachten geluidsniveaus tijdens de aanlegfase kan
moeilijk gegeven worden omdat de technische informatie over de verschillende werktuigen en hun
NV Enviro+
mei 2014
254
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
aantallen nog niet bekend is. Op basis van literatuurgegevens en metingen in andere projecten kan
wel een inschatting gemaakt worden van de te verwachten geluidsniveaus en kunnen aanbevelingen
geformuleerd worden om de impact tijdens deze fase te beperken. De dichtste woningen liggen in dit
geval op 750 m afstand van de perceelsgrens. Een toename van het omgevingsgeluid is niet te
verwachten aan de dichtste woningen.
12.3.3 Milderende maatregelen
Tijdens de aanlegfase is de belangrijkste maatregel het gebruiken van goed onderhouden moderne
machines die voldoen aan de Europese richtlijn 2000/14/EU en aan het KB van 6 maart 2002 en zo
mogelijk zelfs geluidsarmer.
Om de hinder verder te beperken worden lawaaierige activiteiten best alleen overdag uitgevoerd en
wordt het gelijktijdig inzetten van lawaaierige toestellen best vermeden.
12.4 Mens
12.4.1
12.4.1.1
Gezondheidsrisicoanalyse
Directe blootstelling
De dispersie van atmosferische polluenten vanwege Cargill zorgt voor volgende mogelijke directe
blootstellingsroute: blootstelling aan verhoogde omgevingsconcentraties voor verschillende
polluenten (stikstofoxiden, fijn stof (PM10), NMVOS, geur) en risico op blootstelling aan biologische
agentia (Legionella).
Stikstofoxiden
Acute effecten bij gezonde volwassenen worden zeker niet verwacht bij de heersende concentraties.
De maximaal gemeten uurwaarden in de meetstations van VMM in de omgeving zijn duidelijk lager
dan de concentraties welke effecten veroorzaken. Cargill heeft in de geplande situatie in het
alternatief met LD ketel een bijdrage van maximaal 8% ten opzichte van de gemeten uurwaarden (als
P99). De WHO-richtlijn legt een gemiddelde jaarlijkse concentratie van 40 µg/m³ vast. De gemeten
gemiddelde concentraties in de meetstations van VMM in de omgeving zijn duidelijk lager. Cargill
heeft in de geplande situatie een bijdrage van ongeveer 3%.
De bijdrage van Cargill leidt niet tot een overschrijding van de toepasselijke WGO-grenswaarden.
Korte- of langetermijneffecten van NO2 als gevolg van het project worden dan ook niet verwacht.
Fijn stof (PM10)
De WGO-advieswaarden voor PM10 zijn 20 µg/m³ als jaargemiddelde en 50 µg/m³ als 24uursgemiddelde. Deze waarden worden in de meetstations in de omgeving overschreden, m.n. 28
µg/m³ als jaargemiddelde (voor beide meetstations) en 38 en 32 overschrijdingen van de
daggrenswaarde van 50 µg/m³ in Evergem resp. in Sint-Kruis-Winkel.
Ten opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage van Cargill in de geplande situatie
maximaal 1%. Gezien de beperkte bijdrage van Cargill aan de jaargemiddelden, zijn de lange termijn
gezondheidseffecten als gevolg van dit project te verwaarlozen.
Ten opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³) bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de dagwaarden)
maximaal 2,9%. De maximale bijdrage van Cargill in de geplande situatie is 13 µg/m³ als dagwaarde.
Deze waarde betreft het pluimmaximum; ter hoogte van de woongebieden ligt de bijdrage nog lager.
NV Enviro+
mei 2014
255
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De korte termijn gezondheidseffecten als gevolg van de activiteiten van Cargill zijn dan ook
verwaarloosbaar tot hoogstens beperkt.
NMVOS
In de discipline Lucht werd de totale immissiebijdrage van NMVOS (totaal voor hexaan en methanol
samen) berekend op maximaal 0,92 µg/m³ (dagwaarde) ter hoogte van de VMM-meetpunten in de
omgeving. Deze waarde ligt bijgevolg ruim onder de MIC-waarden (buitenluchtnormen). Op basis van
meetgegevens van VMM op andere locaties (algemeen jaargemiddelde hexaan 0,6 µg/m³ als
gemiddelde van 3 meetstations in Vlaanderen in 2012) en literatuurgegevens worden geen
overschrijdingen van de MIC-waarden verwacht. Het risico op gezondheidseffecten als gevolg van het
project wordt geacht verwaarloosbaar geacht.
Milieuhinder (geur)
Door de MER-deskundige mens werd geïnformeerd naar de milieubeleving door de bevolking in de
omgeving van Cargill bij de Afdeling Milieu-Inspectie van het Departement LNE. De recentste
milieuklachten handelden over geurhinder. Voor de bespreking van de resultaten van de
geurberekeningen, zie deel Lucht.
Biologische agentia
Binnen het bedrijf werden de verschillende risicoplaatsen geïnventariseerd. Op basis hiervan werd
een legionellabeheersplan opgesteld. Dit beheersplan bevat ondermeer preventiemaatregelen met
betrekking tot de aërosolproducerende installatie. Wanneer er bij controlemetingen op één of ander
systeem legionellaconcentraties aangetroffen worden die buiten de specificaties liggen, worden er al
naargelang de aard van het watersysteem en de grootte-orde van de legionellaconcentratie,
specifieke correctieve maatregelen getroffen. Dit kan gaan om spoelen met heet water (heat flush) of
chemische desinfectie.
12.4.1.2
Indirecte blootstelling
Waterverontreiniging
Gemiddeld heeft het effluent van Cargill beperkte bijdrage aan sulfaten en een relevante bijdrage aan
totaal fosfor en totaal stikstof in de Moervaart. De worst case (tijdelijke) impact voor de Moervaart is
beperkt voor COD, BOD en totaal stikstof, relevant voor fosfor en sulfaten, en belangrijk
(onaanvaardbaar) voor chloriden. Op de waterkwaliteit van Het Kanaal Gent-Terneuzen is er een
tijdelijk beperkte impact voor zink, BOD, COD en totaal fosfor (zie ook deel Water).
Voor de Moervaart en het Kanaal Gent-Terneuzen geldt een zwemverbod (tenzij voor evenementen).
De Moervaart wordt wel vrij intensief gebruikt voor pleziervaart en waterrecreatie. Gezien de directe
blootstelling bij deze activiteiten doorgaans erg beperkt is, zijn de voornaamste risico’s afkomstig van
biologische oorsprong (contact met water dat micro-organismen bevat).
Het risico van de toename van de concentratie aan polluenten (meest relevant voor de gezondheid is
hier zink) in de waterlopen zal gezien de beperkte blootstelling verwaarloosbaar zijn. De waterloop is
niet aangeduid als viswater noch wordt ze gebruikt voor de productie van drinkwater. Indirecte
blootstelling is bijgevolg niet van toepassing.
Bodemverontreiniging
Het is onwaarschijnlijk dat tijdens de uitvoering van de werken accidenteel vreemde stoffen in de
bodem zouden terechtkomen, die op één of andere manier aanleiding zouden kunnen geven tot
bodemverontreiniging. De mogelijke gevolgen inzake bodemverontreiniging worden bij een normale
uitvoering van de werken bij de beschrijving van het aspect Bodem als verwaarloosbaar tot gering
negatief beschouwd. Er wordt besloten dat er geen significant effect voor de gezondheid moet
worden verwacht.
NV Enviro+
mei 2014
256
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
12.4.2 Mobiliteit
12.4.2.1
Referentiesituatie
Cargill genereerde in 2013 naar schatting 8.484 vrachten over de weg.Toetsen we het aandeel
wegverkeer aan de doelstelling van het Mobiliteitsplan Vlaanderen (streefwaarde 2030 = 70%), dan
zien we dat het wegverkeer slechts 5% van het vervoerde tonnage vertegenwoordigt. Dit wordt
beoordeeld als zeer significant positief (score +3).
Het merendeel (90%) maakt gebruik van de wagen voor het woon-werkverkeer. Gezien de ligging zijn
de mogelijkheden voor openbaar vervoer beperkt. Voor wat betreft het woon-werkverkeer wordt in het
mobiliteitsplan Vlaanderen een aandeel van maximaal 60% autoverkeer vooropgesteld. Het
percentage werknemers dat met de auto naar het werk komt, is hoger dan 87%, wat zeer significant
negatief wordt beoordeeld (score -3). Deze score moet wel enigszins gerelativeerd worden gezien de
ligging, de beperkte mogelijkheden voor openbaar vervoer en het vrij beperkt aantal werknemers (ca.
107 in 2013).
Vrachtwagentransport gebeurt normaal gezien enkel op weekdagen. In worst case situatie komt dit
overeen met gemiddeld 5 vrachten per uur via de openbare weg. Omgerekend naar p.a.e. wil dit
zeggen dat het bedrijf in totaal gemiddeld 20 p.a.e./richting/uur genereert op de ontvangende wegen.
Wat betreft de personenwagens komt dit overeen met ca. 41 p.a.e./uur (enkel uitgaande beweging ‘s
avonds). Het gegenereerde verkeer wordt opnieuw toegewezen aan beide rijrichtingen van de John
Kennedylaan. In totaal wordt tijdens de avondspits dus gemiddeld 61 p.a.e./uur gegenereerd.
De bijdrage van Cargill aan de huidige verkeersdrukte tijdens de spitsuren is beperkt (5 à 6%). Ten
opzichte van de theoretische capaciteit van de weg is het aandeel nog lager (minder dan 2%).
12.4.2.2
Geplande situatie
Cargill zal in de geplande situatie ca. 20.311 vrachten/jaar over de weg genereren. Het aandeel van
het wegverkeer in de modal split van het goederenvervoer (in ton) in de geplande situatie bedraagt
16% en ligt dus (aanzienlijk) lager dan de doelstelling van 70% vooropgesteld door het Ontwerp
Mobiliteitsplan Vlaanderen. Dit wordt positief beoordeeld (score +3).
Aangenomen dat ook in de geplande situatie nagenoeg alle personeel (>87%) met de wagen naar het
werk komt, moet dit in vergelijking met de doelstelling van het Mobiliteitsplan Vlaanderen zeer
negatief worden beoordeeld (score -3).
In de geplande situatie wordt de theoretische capaciteit op de beschouwde weg niet overschreden.
De bijdrage van Cargill aan de huidige verkeersdrukte tijdens de spitsuren is beperkt (ca. 8%). Ten
opzichte van de theoretische capaciteit van de weg is het aandeel nog lager (minder dan 3%). Dit is
een toename van ca. 1%-punt ten opzichte van de referentiesituatie. De impact van het gegenereerde
verkeer op de beschouwde weg wordt neutraal beoordeeld (score 0).
12.4.2.3
Milderende maatregelen
Het bedrijf levert reeds inspanningen om haar personeel aan te moedigen gebruik te maken van de
fiets voor het woon-werkverkeer (overdekte fietsenstallingen, douches, fietsvergoeding). Voorgesteld
wordt dat het bedrijf blijvend inspanningen doet om hetzij niet gemotoriseerde vervoersmethoden
hetzij collectief vervoer (carpoolen, pendelbussen) bij zijn werknemers te promoten.
Mogelijkheden zijn:


NV Enviro+
Financiële stimuli:
o Terugbetalen openbaar vervoer;
o Vergoeden van het gebruik van huurfietsen (bvb. bluebike);
Sensibilisatie:
mei 2014
257
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
o
o
o
NV Cargill Gent
Duidelijke communicatie over het vervoersaanbod;
Organiseren van een carpooldag;
Deelnemen aan een Fietsdag.
De uitvoering van deze maatregelen zijn gezien het vrij beperkt aantal werknemers (ca. 121 gepland)
echter minder dwingend.
12.5 Overige disciplines
12.5.1
12.5.1.1
Bodem en grondwater
Referentiesituatie
De milieueffecten op de referentiesituatie delen topografie, pedologie en geologie en erosie zijn
neutraal gezien deze niet uitzonderlijk zijn (0).
De bodem- en grondwaterkwaliteit bij NV Cargill te Gent wordt voldoende opgevolgd. NV Cargill te
Gent voert overeenkomstig het bodemdecreet de vereiste periodieke oriënterende
bodemonderzoeken uit. Indien een nieuwe bodemverontreiniging wordt vastgesteld waarvoor de
zelfstandige saneringsplicht geldt, zullen hiervoor overeenkomstig het bodemdecreet de vereiste
maatregelen worden genomen. Er kan dan ook gesteld worden dat de risico’s op het ontstaan van
bodem- en grondwaterverontreiniging t.g.v. de exploitatie van zogenaamde risico-inrichtingen
afdoende beheerst zijn en geen verder onderzoek vereisen.
12.5.1.2 Toekomstige situatie
De toekomstige situatie omvat de voorziene uitbreiding van productiecapaciteit en bijhorende
opslagcapaciteiten. De installaties zullen gebouwd worden op de vroegere bloemafdeling, die nu niet
3
meer verhard is. Het grondverzet wordt ingeschat op 6.385 m voor de gebouwen en infrastructuur
samen. Voor zover voldaan wordt aan de betrokken regelgeving van het grondverzet zijn de effecten
beperkt tot niet relevant (0).
Gezien het huidige gebruik van het terrein en de type ondergrond (droge zandbodem), kan het effect
op bodemverdichting als verwaarloosbaar worden beschouwd.
Gezien de werken plaatsvinden op gronden die reeds hun vroeger profiel in min of meerdere mate
hebben verloren is het uiteindelijk effect op profielverstoring beperkt tot niet relevant (0).
De mogelijke gevolgen inzake bodemverontreiniging worden bij een normale uitvoering van de
werken als verwaarloosbaar tot gering negatief beschouwd (0 tot -). Het is onwaarschijnlijk dat
tijdens de uitvoering van de werken accidenteel,
vreemde stoffen in de bodem zouden
terechtkomen, die op één of andere manier aanleiding zouden kunnen geven tot
bodemverontreiniging.
De voorziene werken gebeuren in voor milieubelastende industrie bestemd gebied zodat het huidige
bodemgebruik niet wijzigt.
Er wordt voor de aanleg van de skimpit en de ondergrondse tanks een bronbemaling voorzien. Het
water wordt geloosd naar het eigen lozingspunt op de Moervaart. Dit betekent dat gedurende de
aanlegfase het bodemvochtregime tijdelijk zal worden verstoord. Gedurende die periode kan dit als
beperkt negatief worden beoordeeld. Uit het bodemonderzoek blijkt dat de aanwezige
restverontreinigingen in het grondwater op het terrein beperkt en onder controle zijn, zodat er geen
direct gevaar is dat er ten gevolge van de bemalingen verontreinigingen worden gemobiliseerd.
Gezien de afstand tot grondwaterwinningen, zal het effect niet relevant zijn.
NV Enviro+
mei 2014
258
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
De voorziene uitbreidingen zullen mits het respecteren van voorzorgsmaatregelen geen impact
hebben op bodem- en grondwaterkwaliteit en – kwantiteit.
12.5.2 Fauna en flora
Rekening houdend met de ligging van de natuurgebieden, zou een mogelijke impact op het meest
nabij gelegen natuurgebied zich dan ook enkel kunnen voordoen via atmosferische emissies. Impact
via geluid of licht kan immers uitgesloten worden, enerzijds omwille van de afstand en anderzijds
omwille van het veelvoud aan geluids- en lichtbronnen die zich tussen het bedrijf en het meest nabije
natuurgebied bevinden.
Uit de discipline lucht blijkt dat zowel in de huidige situatie als in de toekomstige situatie op basis van
dispersiemetingen en rekening houdende met de afstand tot de dichtstbijzijnde natuurgebieden, het
effect als neutraal kan worden beschouwd.
Op basis van de gegevens uit deel water, blijkt dat de impact neutraal tot beperkt is. Uit de
ecotoxtesten blijkt dat het afvalwater weinig acuut toxisch is, waarbij meest gevoelige organisme
Daphnia is. De impact kan bijgevolg als beperkt negatief worden beoordeeld.
12.5.3 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Cargill NV is gelegen aan de rand van de Gentse Kanaalzone (oostelijke zijde). Het betreft hier dus
een ligging in een reeds “verstoord” gebied. Het zicht wordt hier bepaald door aan de ene zijde de
talrijke bedrijven en aan de andere zijde de 3 omliggende waterlopen Rodenhuizedok, Moervaart en
Zeekanaal Gent-Terneuzen. In de aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De
dichtstbijzijnde woningen bevinden zich in Doornzele Dries (ca. 800 m ten westen) en de dorpskern
van Sint-Kruis-Winkel en Desteldonk.
Het uitzicht van de installaties van NV Cargill zelf veroorzaakt als onderdeel van een groter geheel
geen specifieke hinder in dit gebied, en ook niet t.o.v. de dichtst bijgelegen woongebieden. De
uitbreiding met de nieuwe installaties gebeurt tevens vlakbij de reeds bestaande installaties waardoor
de visuele impact niet sterk zal veranderen (0 tot -).
Uit de bespreking van de discipline lucht en rekening houdende met de ligging van NV Cargill in
industriegebied en de afstand tot beschermde monumenten, zal de impact van luchtemissies
(stikstofoxiden en zwaveldioxide) als neutraal kunnen worden beschouwd.
12.5.4 Andere aspecten
12.5.4.1
Energie
Cargill gebruikt 3 verschillende vormen basisenergie, namelijk gasolie voor heftrucks en
noodgeneratoren, hoogcalorisch aardgas en elektriciteit. Deze vormen worden ofwel rechtstreeks
ingezet (bv. verwarming van gebouwen) ofwel gebruikt om een tweede ‘energiedrager’ te creëren,
zoals perslucht, stoom en warm water. Het totale energieverbruik bedroeg in 2013 > 1,2 PJ. Het
bedrijf is bijgevolg energie-intensief. Door de omvang van Cargill is het energieverbruik hoger dan de
grens van 0,5 PJ. Cargill neemt deel aan het Benchmarking convenant.
Door de uitbreiding van Cargill NV, conform dit MER, zal ook het energieverbruik toenemen. Het
verbruik van gasolie zal naar de toekomst toe beperkt blijven. Het primair energieverbruik van
elektriciteit wordt in de toekomst geschat op 0,812 PJ. De totale warmte- of stoomproductie zal 1,306
PJ bedragen.
NV Enviro+
mei 2014
259
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
In functie van de milieuvergunningsaanvraag, waarvan dit MER een bijlage zal vormen, moet
bijgevolg door Cargill NV ook een energiestudie opgesteld worden. De opmaak van deze
energiestudie loopt tegelijkertijd met de opmaak van dit MER. De energiestudie zal onderzoeken of
energie-efficiëntere installaties beschikbaar zijn op de markt en of er maatregelen zijn, die extra
kunnen genomen worden, om de energie-efficiëntie van de inrichting te verhogen. Daarom maakt de
energetische evaluatie van het voorliggende project niet het voorwerp van deze MER uit.
12.5.4.2
Licht, warmte en stralingen
De installaties worden ’s nachts verlicht omtrent veiligheid. De nieuwe installaties en gebouwen zullen
ook ’s nachts worden verlicht. Ook de wegverlichting op het terrein zal worden uitgebreid. Gelet op de
ligging van Cargill in de Gentse Kanaalzone, zal de bedrijfsverlichting van Cargill specifiek op zich
geen directe hinder of effecten veroorzaken. Bovendien wordt het aspect van efficiënte verlichting
mee opgenomen in het luik energiebeleid van de firma.
12.5.4.3
Afval en hulpstoffen
De huidige activiteiten van NV Cargill, geven aanleiding tot het ontstaan van specifieke afvalstromen.
De belangrijkste afvalstromen zijn concentraat indamper, filteraarde, afvalwater biodiesel en
olieraffinage, reinigingsresiduen, gums, … Verder zijn er nog niet-bedrijfsspecifieke afvalstromen
(papierafval, hout, afvalolie, …) en restafval. De opslag van afvalstoffen in de toekomstige situatie zal
gelijkaardig zijn. De tonnages van de ontstane afvalstoffen zullen wel toenemen.
Cargill NV maakt in de verschillende afdelingen ook gebruik van hulpstoffen zoals hexaan, NaOH,
fosforzuur, bleekaarde, … Wat de toekomstige situatie betreft, zullen voor de crush en semiraffinage
de verbruiken van de hulpstoffen evenredig toenemen. Voor de foodraffinage is er een bijkomend
verbruik (nl. nieuw proces).
NV Enviro+
mei 2014
260
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
13.
NV Cargill Gent
Niet-technische samenvatting
Zie apart document.
NV Enviro+
mei 2014
261
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
14.
















NV Cargill Gent
Geraadpleegde bronnen
Enviro consult (2006). MER Cargill NV Gent
Gysels H et al. (1993). De landschappen van Vlaanderen en Zuidelijk Nederland, een
landschapsecologische studie, Garant, Leuven, Apeldoorn, 414 pp.
Het provinciaal ruimtelijk structuurplan – herziening PRS 2012
i
Odournet (2011), Evaluatie van de geursituatie bij Cargill NV te Gent, februari 2011.
ii
Odournet (2011), Olfactometrische en chemische analyses bij Cargill NV ter evaluatie en/of
selectie luchtbehandelingssystemen, april 2011.
iii
Olfascan (2013), Opvolging wasser perserij na aanpassing waswater, januari 2013.
Instituut voor natuurbehoud. Biologische waarderingskaart, versie 2 – lijst van de
karteringseenheden.
IPPC (20006). BREF Emissions from storage
IPPC (2005). BREF Voedingsmiddelen en zuivel
iv
Olfascan (2013), Modellering verschillende scenario’s voor Cargill Gent op basis van
olfactometrische metingen, oktober 2013.
milieujaarprogramma 2013 – Stad Gent
Oriënterend bodemonderzoek door Ecolas nv (10/07/2006)
Oriënterend bodemonderzoek door Ecolas nv (17/06/2004)
v
Olfascan (2013), Modellering verschillende scenario’s voor Cargill Gent op basis van
olfactometrische metingen, oktober 2013.
vi
Universiteit Gent (1998), meetrapport deodorizer Izegem.
vii
Enviroplus (2014), Evaluatierapport emissiereductiemaatregelen voor diffuus stof, maart 2014.
dov.vlaanderen.be
www.anb.be
www.emis.vito.be
www.geopunt.be
www.google.be
www.lne.be
www.mina.be
www.vismilieuinfo.be
www.vmm.be
ter beschikking gestelde gegevens door het bedrijf:
VMM aangiftes
IMJV
Bouwvergunningen
Emissiemetingen
Milieuvergunningen
Processchema’s
Verbruiken van grondstoffen, energie en brandstoffen
Productiecijfers
Jaarlijkse opgestelde stofverslagen
NV Enviro+
mei 2014
262
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
15.
NV Cargill Gent
IJST VAN AFKORTINGEN
°C
graden Celsius
µm
micro meter
a.d.
aerodynamische diameter
ADR
Europees verdrag betreffende het internationaal vervoer van
gevaarlijke goederen over de weg
art.
artikel
AWS
Air Water Separator
B.Vl. Reg.
Besluit Vlaamse Regering
BBI
Belgische Biotische Index
BBO
Beschrijvend Bodemonderzoek
BBT
Best Beschikbare Technologie
BKG
broeikasgasinrichting
BKN
basiskwaliteitsnormen
BPA
bijzonder plan van aanleg
BREF
BAT reference
BS
Belgisch Staatsblad
BSD
Bodemsaneringsdeskundige
BSN
Bodemsaneringsnorm
BTEX
benzeen, tolueen, ethylbenzeen, xyleen
bv.
bijvoorbeeld
BZV
Biologische zuurstof vraag
C
Celsius
ca.
circa
CBS
College van Burgemeester en Schepenen
CZV
Chemische zuurstof vraag
d.i.
dit is
d.m.v.
door middel van
d.w.z.
dit wil zeggen
dB
decibel
DC
Droeger - Koeler
dd.
de dato
DOTA
schrootdroger koeler
ds of DS
droge stof
DT
Desolventiser Toaster
EAEB
Ernstige Aanwijzing voor een Ernstige Bedreiging
NV Enviro+
mei 2014
263
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
EEG
Europese Economische Gemeenschap (nu: Europese Unie)
EG
Europese Gemeenschap (nu: Europese Unie)
Egw
emissiegrenswaarde
EKP
Europees Klimaatprogramma
enz.
enzovoort
EOX
extraheerbare organohalogenen
ESR
Eurosilo Rodenhuize Terminal
EU
Europese Unie
GHS
Groene Hoofdstructuur
GNOP
Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan
GRUP
Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan
GS
Indelingscriterium
GWW
grondwaterwinning
ha
hectare
HD
hoge druk
IFDM
Immissie Frequentie Dispersie Model
i.f.v.
in functie van
i.v.m.
in verband met
IC
inhibitie concentratie
IE
inwonerequivalenten
IFDM
Immissie frequentie distributie model
IPPC
Integrated prevention en pollution control
ISO
International Standard Organisation
IVON
integraal verwevings- en ondersteunend netwerk
K
Kelvin
K.M.O.
Kleine en Middelgrote Ondernemingen
KB
Koninklijk Besluit
km
kilometer
km²
vierkante kilometer
KMI
Koninklijk Meteorologisch Instituut
KRLW
Kaderrichtlijn Water
KVE/l
Kolonievormende eenheden per liter
kW
kilowatt
KWS
koolwaterstof
kWth
kilowatt thermisch (warmtevermogen)
l
liter
LD
lage druk
LP('en)
lozingspunt(en)
NV Enviro+
mei 2014
264
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
LNE
Leefmilieu Natuur en Energie
LS
laagspanningsruimte
LSO
Linkerscheldeoever
Lsp
specifiek geluid van de inrichting
m
meter
m.b.t.
met betrekking tot
MBR
Membraanreactor
MER
milieu-effectrapport
MINA-plan
Milieubeleidsplan en Natuurontwikkelingsplan voor Vlaanderen
MIRA
Milieu- en natuurrapport
Mo
motor
mv
maaiveld
MW
Mega watt (10 watt)
MWth
Mega watt thermisch (warmtevermogen)
NBN
Normes Belges - Belgische Normen
NFPA
National Fire Protection Association
nl.
namelijk
NMVOS
Niet methaan vluchtige organische stoffen
N-O
noordoosten
NOG
van nature overstroombare gebieden
NV
naamloze vennootschap
o.b.v.
op basis van
o.i.
ons inziens
o.m.
ondermeer
o.v.
onder voorbehoud
OBO
Oriënterend Bodemonderzoek
opm.
opmerking
OTG
Oil Tanking Ghent
ou
oudor units
OVAM
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij
OVR
omgevingsveiligheidsrapport
P
Percentiel
P/V
pressure/vacuüm
Pa
Pascal
PAK
Polycylische Aromatische Koolwaterstoffen
PAM
Primaire Amoeben-Meningo-encephalitis
PB
peilbuis
PCB
polychloorbifenyl(en)
NV Enviro+
6
mei 2014
265
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
PCT
polychloorterfenyl(en)
pH
zuurtegraad
PIO
Prati Index voor zuurstofverzadiging
PJ
Peta Joule (10
pK
paardekracht
PLC
Programmeerbaar Logisch Controlesysteem
PM
Particulate Matter
PM10
Particulate Matter 10 µm
POP
persistente organische polluenten
ppm
parts per million
PW
personenwagen
PW
personenwagen
RENLO
Richtinggevende effluent norm voor lozing in oppervlaktewater
REN
Richtinggevende effluent norm
resp.
respectievelijk
RID
Regulations concerning the international carriage of dangerous goods by rail
RL
Richtlijn
RO
Reversed osmose
ROG
recent overstroomde gebieden
RSV
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen
RVS
Roestvast staal
RWZI
rioolwaterzuiveringsinstallatie
SAP
standaardanalysepakket
SBZ-H
speciale beschermingszone (i.k.v. habitatrichtlijn)
sect.
sectoraal
SPS
Soy Protein Solutions
ST
stookinstallatie
SWA
samenwerkingsakkoord
SWS
Solvent Water Separator
t
ton
t.e.m.
tot en met
t.o.v.
ten opzichte van
tkm
ton-kilometer
TMVW
Integraal waterbedrijf
TNO
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek
TP
tankpark
TV
Technisch Verslag
u
uur
NV Enviro+
15
Joule)
mei 2014
266
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
V
Volt
VEN
Vlaams Ecologisch Netwerk
VER
verhandelbare emissierechten
Vlarema
Vlaams Reglement inzake duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen
Vlarebo
Vlaamse Reglement inzake bodemsanering
Vlarem I
Vlaams Reglement inzake milieuvergunningen
Vlarem II
Vlaams Reglement inzake milieuvoorwaarden
VLM
Vlaamse Landmaatschappij
VMM
Vlaamse MilieuMaatschappij
VOS
Vluchtige organische stoffen
VR
veiligheidsrapportage
VW
vrachtwagen
WKK
Warmte Kracht Koppeling
Z
zuiden
ZS
Zwevende stoffen
ZS A en B
zaadsilo A en B
Z-W
zuidwesten
Zw
zwakke weggebruiker
98 P
waarde zodanig dat 98% van de metingen lager is dan deze waarde en 2% hoger
NV Enviro+
mei 2014
267
Gebundelde kennisgevingsdossier/Ontwerp-MER
NV Cargill Gent
i
Odournet (2011), Evaluatie van de geursituatie bij Cargill NV te Gent, februari 2011.
Odournet (2011), Olfactometrische en chemische analyses bij Cargill NV ter evaluatie en/of selectie
luchtbehandelingssystemen, april 2011.
iii
Olfascan (2013), Opvolging wasser perserij na aanpassing waswater, januari 2013.
iv
Olfascan (2013), Modellering verschillende scenario’s voor Cargill Gent op basis van
olfactometrische metingen, oktober 2013.
v
Olfascan (2013), Modellering verschillende scenario’s voor Cargill Gent op basis van
olfactometrische metingen, oktober 2013.
vi
Universiteit Gent (1998), meetrapport deodorizer Izegem.
vii
Enviroplus (2014), Evaluatierapport emissiereductiemaatregelen voor diffuus stof, maart 2014.
ii
NV Enviro+
mei 2014
268
Niet-technische samenvatting
Cargill NV
Moervaartkaai 1 – 9042 Desteldonk (Gent)
21-5-2014
Team van deskundigen:
- extern: M. Messiaen, V. Mampaey, I. Dauwe, M. Bauwens, L. Muyshondt
- intern: S. Ghekiere, G. Sandrap, M. Verburg, K. Vanderhoydonck, F. Van der Knaap
NV Enviro+
mei 2014
0
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
INHOUDSTAFEL
1
INLEIDING ........................................................................................................................................ 2
2
DOELSTELLING EN VERANTWOORDING VAN HET PROJECT ................................................ 2
3
2.1
ALGEMEEN .................................................................................................................................. 2
2.2
TOETSING AAN DE MER-PLICHT .................................................................................................... 3
PROJECTBESCHRIJVING .............................................................................................................. 3
3.1
SITUERING ................................................................................................................................... 3
3.2
BESCHRIJVING VAN HET PRODUCTIEPROCES.................................................................................. 5
3.2.1
3.2.1.1
Voorbereiding ............................................................................................................... 5
3.2.1.2
Extractie ....................................................................................................................... 6
3.2.1.3
Semiraffinage ............................................................................................................... 7
3.2.1.4
Biodieselplant ............................................................................................................... 8
3.2.1.5
Productiecapaciteit ....................................................................................................... 9
3.2.2
3.3
4
Toekomstige situatie ......................................................................................................... 9
3.2.2.1
Geplande uitbreiding .................................................................................................... 9
3.2.2.2
Productiecapaciteit ..................................................................................................... 10
ALTERNATIEVEN ......................................................................................................................... 11
MILIEUEFFECTEN EN MILDERENDE MAATREGELEN ............................................................. 12
4.1
OPPERVLAKTEWATER ................................................................................................................. 13
4.2
LUCHT ....................................................................................................................................... 15
4.3
GELUID ...................................................................................................................................... 17
4.4
MENS ........................................................................................................................................ 18
4.4.1
Gezondheidsrisicoanalyse .............................................................................................. 18
4.4.2
Mobiliteit .......................................................................................................................... 20
4.5
OVERIGE DISCIPLINES ................................................................................................................ 21
4.5.1
Bodem en grondwater ..................................................................................................... 21
4.5.2
Fauna en flora ................................................................................................................. 22
4.5.3
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ........................................................... 22
4.5.4
Andere aspecten ............................................................................................................. 23
4.6
5
Huidige situatie.................................................................................................................. 5
4.5.4.1
Energie ....................................................................................................................... 23
4.5.4.2
Licht, warmte en stralingen ........................................................................................ 23
4.5.4.3
Afval en hulpstoffen .................................................................................................... 23
GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN ......................................................................................... 24
CONCLUSIE ................................................................................................................................... 24
NV Enviro+
mei 2014
1
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
1 Inleiding
Dit is de niet-technische samenvatting van een milieueffectrapport, m.a.w. een beknopte
samenvatting van het eigenlijke milieueffectrapport bestemd voor publiek en belanghebbenden. Een
milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van een planproces of project
en de eventuele alternatieven voor dat planproces of project, worden onderzocht. Het
milieueffectrapport beslist niet of het project een vergunning krijgt, dit wordt beslist door de
vergunningverlener die hierbij rekening houdt met milieueffectrapport.
De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante
informatie uit het milieueffectrapport van het project of plan te communiceren en hiermee de publieke
participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische informatie moet u
het eigenlijke milieueffectrapport raadplegen.
2 Doelstelling en verantwoording van het project
2.1 Algemeen
Cargill NV is een internationale onderneming met verschillende vestigingen in de Benelux. De
vestiging in Gent is gelegen aan de Moervaartkaai 1 te 9042 Gent. In deze vestiging worden ruwe
plantaardige olie en meel geproduceerd uit zaden (sojabonen en koolzaad). De huidige
basismilieuvergunning voor de activiteiten van Cargill NV te Gent dateert van 12/04/2007 en eindigt
op 11/04/2027.
In het bedrijf te Gent wordt op basis van sojabonen door extractie met hexaan sojaolie, sojaschroot
en sojapellen (Mill Run) geproduceerd. Naast sojabonen wordt in de crush-installatie ook raapzaad
verwerkt tot meel en ruwe olie waaruit dan biodiesel geproduceerd wordt. Om bijkomend koolzaad te
kunnen verwerken zijn bij Cargill NV een aantal aanpassingen aan de installatie uitgevoerd.
Bijkomend werd ook een semi-raffinage en biodieselinstallatie voorzien. Hiervoor werd in 2006 reeds
een MER opgemaakt.
De biodieselinstallatie zelf is eigendom van de joint venture Bioro NV (bestaande uit Biodiesel Holding
NV, Cargill bvba en Vanden Avenne NV). De semi-raffinage, de crushafdeling en de nevenactiviteiten
zijn eigendom van Cargill NV te Gent. Cargill exploiteert alle installaties.
Het milieueffectrapport wordt uitgevoerd in kader van de aanvraag tot uitbreiding van de huidige
milieuvergunning. Het bedrijf voorziet in een uitbreiding van de crush-activiteiten en de semi-raffinage.
Cargill NV te Gent is momenteel vergund voor de productie van plantaardige oliën/vetten met een
productiecapaciteit van 400.000 ton ruwe olie/jaar in de crushafdeling en 450.000 ton semigeraffineerde olie/jaar in de semi-raffinage (rubriek 45.17.1 uit de lijst in bijlage I van Vlarem I), welke
ze wensen uit te breiden tot maximum 700.000 ton olie/jaar in de crushafdeling en 760.000 ton
olie/jaar bij de semi-raffinage.
Een deel van de semi-geraffineerde olie zal verder geraffineerd worden om uiteindelijk food-grade olie
te bekomen. Er wordt in die zin een bleking en desodorisatie bijgebouwd voor een jaarcapaciteit van
330.000 ton per jaar (olie) naast de huidige semi-raffinage. Eveneens wordt een bijkomende
gasturbine gebouwd, naast de bestaande stoomturbine. Er wordt geen uitbreiding gevraagd van de
biodieselinstallatie.
NV Enviro+
mei 2014
2
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
Voor de geplande uitbreidingen/wijzigingen dient een milieu- en stedenbouwkundige
vergunningsaanvraag ingediend te worden. Voor de MER-plichtige activiteiten dient bij elke
vergunningsaanvraag een goedgekeurd milieueffectrapport (MER) gevoegd te worden.
2.2 Toetsing aan de MER-plicht
Cargill NV te Gent is vergund voor het vervaardigen van plantaardige oliën/vetten met een
productiecapaciteit van 850.000 ton per jaar (400.000 ton in de crushafdeling – 450.000 ton in de
semi-raffinage). Voor deze activiteiten en de biodieselinstallatie werd in 2006 reeds een MER
opgemaakt.
Het bedrijf wenst echter de huidige activiteiten (crush en semi-raffinage) uit te breiden. Op basis van
de productiecapaciteit van het bedrijf vallen de geplande wijzigingen/uitbreiding onder toepassing van
de bijlage II van het MER-besluit (rubriek 7a en rubriek 13), waarvoor een gemotiveerd verzoek tot
ontheffing van de project-milieueffectrapportage plicht kan worden opgesteld. Door het feit dat de
MER in het verleden meer dan 5 jaar oud is, werd in samenspraak met de dienst Mer en de overige
bevoegde instanties geopteerd om een project-MER te laten opmaken, in plaats van een
ontheffingsdossier.
Het MER maakt deel uit van de aanvraag tot uitbreiding/wijziging van de milieuvergunning, welke zal
ingediend worden bij de Deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen. Het MER zal aangeven welke
effecten kunnen verwacht worden en waar nodige milderende of compenserende maatregelen
voorstellen. Dit MER en vooral de synthese van de positieve en negatieve effecten evenals de
voorgestelde milderende maatregelen, dienen als hulp bij het beslissingsproces betreffende de
milieuvergunningsaanvraag.
3 Projectbeschrijving
3.1 Situering
NV Cargill Gent is gelegen aan de Moervaartkaai 1 in Desteldonk, deelgemeente van Gent, op ca. 7,5
km van de Nederlandse grens. De ligging op het stratenplan is weergegeven in Figuur 1.
NV Cargill Gent
Figuur 1 Situering projectgebied op stratenplan (bron: geopunt Vlaanderen)
NV Enviro+
mei 2014
3
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
Het bedrijfsterrein van NV Cargill Gent is gelegen tussen 3 straten, namelijk ten noorden Oudetragel,
ten oosten Pleitstraat en ten zuiden Moervaartkaai. Het bedrijf is bovendien gelegen tussen 3
waterlopen zijnde ten noorden het Rodenhuizedok, ten zuiden de Moervaart en ten westen het
Zeekanaal Gent-Terneuzen.
Een uittreksel uit het gewestplan Gentse en Kanaalzone (K.B.14/09/1977), met de situering van NV
Cargill Gent, wordt weergegeven in Figuur 2. Het bedrijf is volgens het gewestplan gelegen in gebied
voor zeehaven- en watergebonden bedrijven (paars ingekleurd).
NV Cargill Gent
Figuur 2 Gewestplan in de omgeving van het projectgebied (bron: agiv)
De inrichting situeert zich tevens binnen de grenzen van het gewestelijk RUP ‘Afbakening
Zeehavengebied Gent’ (M.B. 15/07/2005). De inrichting is echter volgens het RUP niet ingekleurd
waardoor geen stedenbouwkundige voorschriften werden vastgelegd. De bestaande bestemmingsen inrichtingsvoorschriften blijven onverminderd van toepassing.
Het aanliggende gebied rond het bedrijf is bestemd als industriegebied, tevens voor zeehaven- en
watergebonden bedrijven. In de directe omgeving van het bedrijf zijn quasi alle percelen bebouwd
met bedrijven. Ten noordoosten bevindt zich landschappelijk waardevol agrarisch gebied, waarvan
een deel van het agrarisch gebied bestemd is als reservegebied voor industriële uitbreiding. Volgens
het gewestplan situeert het dichtstbijzijnde natuurgebied zich op een 800-tal meter. Volgens het RUP
doet deze strook dienst als een zone voor permanente ecologische infrastructuur, meer bepaald voor
de aanleg, de ontwikkeling en het beheer van de waterloop.
In de aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De dichtstbijzijnde woningen bevinden zich
in Doornzele Dries (ca. 800 m ten noordwesten). Dit woongebied wordt gescheiden van de
industriezone door het Zeekanaal Gent-Terneuzen. Op ca. 4 km ten noorden en 4 km ten zuidwesten
van het bedrijfsterrein liggen respectievelijk de woonzones van Ertvelde en Evergem. Verder ten
noordoosten en ten zuiden van het bedrijfsterrein bevinden zich op ca. 2 km woonzones met landelijk
karakter (Mendonk, Sint-Kruis-Winkel en Desteldonk). Rond deze woonzones zijn groene bufferzones
voorzien.
Bij de opmaak van het MER wordt rekening gehouden met de / het bestaande en in ontwikkeling
zijnde wetgeving en beleid.
NV Enviro+
mei 2014
4
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
3.2 Beschrijving van het productieproces
3.2.1
Huidige situatie
Cargill NV te Gent is een soja- en koolzaadverwerkend bedrijf. Het bedrijf beschikt daarvoor over een
crush-installatie, waar alternerend sojabonen of koolzaad kunnen gecrushed worden, een semiraffinage en een biodieselinstallatie.
Momenteel werken bij Cargill NV te Gent ca. 107 werknemers (ca. 48 arbeiders en 56 bedienden).
Bij Cargill NV zijn volgende deelprocessen te onderscheiden:
 Voorbereiding
 Extractie
 Semi-raffinage
 Biodieselplant
Hierna wordt een overzicht gegeven van de verschillende productiestappen binnen het bedrijf.
3.2.1.1
Voorbereiding
Lossen en opslag
Koolzaad wordt meestal met schepen aangevoerd. Een kleine hoeveelheid wordt per trein
aangevoerd en per vrachtwagen. Het naburige overslagbedrijf ESR (Eurosilo Rodenhuize Terminal ),
verzorgt het lossen van de goederen en overslag naar de 8 zaadsilo’s, grondstoffensilo’s van Cargill
NV.
Reiniging en droging
Vanuit de voorraadsilo’s wordt het koolzaad via transportelementen aangevoerd naar de reiniging.
Met behulp van ziften worden de grove en fijne onreinheden verwijderd. De installatie is dezelfde voor
soja, aangepast naar het verschil in grootte van de korrel. Het zaad komt voor in verschillende
vochtgehaltes (6-10%) waarbij het ideale vochtgehalte voor verwerking lager dan 8 % is. Zaad met te
hoog vochtgehalte wordt voorgedroogd in de zaaddroger. Hier wordt het zaad gedroogd met lucht, die
opgewarmd wordt met aardgasbranders. Na het drogen wordt het zaad terug afgekoeld voor opslag.
De grove bestanddelen worden ofwel opgevangen in containers, en als graanafval afgevoerd naar
een erkende verwerker, ofwel terug in het proces gebracht.
Voorbereiding, pelinstallaties en persen
 Sojabonen
Vanuit de silo’s worden de bonen getransporteerd naar de verwerkingsbalans. Na weging
worden ze gebroken in de riffelwalsen. Hierbij komt de pel rondom de boon los van de
gebroken bonenkern. In de ontpelling worden met behulp van zeven en afzuiging de pellen
van de gebroken kernen verwijderd. Deze pellen worden na vermaling gestockeerd in een
pellensilo. Hierna is er belading op vrachtwagen, trein of schip voorzien.
In de conditioner worden de ontpelde, gebroken bonenkernen met stoom doorgewarmd tot
60°C. Daarna worden deze stukjes boon in de gladwalsen geplet tot flakes. Hier worden de
celwanden gebroken, zodat later de olie kan geëxtraheerd worden. Daarna wordt een deel
van de vlokken door een expander geleid die de vlokken tot brokken comprimeert om zo een
optimale porositeit te bekomen alvorens het geheel naar de extractie wordt geleid.

Koolzaad
Het koolzaad wordt vanuit de dagsilo getransporteerd over een verwerkingsbalans. Na
weging wordt het zaad voorverwarmd in een pre-conditioner tot ongeveer 60°C. Deze preconditioner werkt enerzijds met gerecupereerde restwarmte en anderzijds met stoom.
NV Enviro+
mei 2014
5
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
Vervolgens wordt het product getransporteerd naar de gladwalsen om alle zaadjes te pletten.
In een conditioner worden deze met stoom verder opgewarmd tot 100 à 105°C. De ontstane
dampen worden gecondenseerd en de warmte wordt hier gerecupereerd.
Na opwarming worden de geplette zaden mechanisch geperst in 4 persen (wringers,
expellers). Ongeveer 2/3 van de beschikbare olie (± 40%) wordt op deze manier uit het
koolzaad geperst. De koek (cake), die op het einde de machine verlaat, bevat dan (relatief)
nog ongeveer 18 à 20% olie en is klaar voor verdere behandeling in het extractieproces. Olie
uit de persen bevat nog veel onzuiverheden (stukjes koolzaad). In een bezinkingstank worden
de eerste grove onzuiverheden verwijderd. De onzuiverheden gaan terug naar vooraan in het
proces, terwijl de olie naar de decanters wordt geleid. Deze horizontale centrifuges zuiveren
de olie verder van fysische onzuiverheden.
Vanuit een kleine buffertank wordt de niet ontslijmde olie vervolgens verpompt naar een
opslagtank na de destillatie van de extractieafdeling. De geproduceerde olie wordt verder
verwerkt in de semi-raffinage-afdeling (zie verder).
3.2.1.2
Extractie
Extractor
In de extractor wordt de koolzaadkoek (cake) op dezelfde manier behandeld als de flakes voor soja
nl. de koek wordt in tegenstroom gewassen met hexaan, een vetoplossend product, om de
resterende olie op te lossen. De verse koek wordt besproeid met het dikste olie/hexaan mengsel
(miscella), en de koek op het einde van de extractor wordt besproeid met verse hexaan. Aan de
uitgang van de extractor bekomen we enerzijds, ontvette koek met nog resthexaan, die naar de
toaster gaat, en anderzijds olie met hexaan (miscella) die naar de destillatie gaat.
Vaste schrootweg
De ontvette koek met hexaan komt terecht in de toaster van het “ Schumachertype. Dit is een
verticaal cilindrisch vat bestaande uit 5 kamers met 8 stoomverwarmingsbodems.
Hier ondergaat de cake een dubbele behandeling:
 hexaanverdamping (desolventisering)
 neutralisatie van het antitrypsine-enzyme (= urease, antinutritionele componenten)
In de bodem van de laatste kamer wordt stoom geïnjecteerd en deze stoom gaat in tegenstroom door
het materiaal van het laatste dek. Vervolgens gaan deze gassen ook in tegenstroom door het
materiaal in de andere dekken. In deze laatste dekken blijft het materiaal dan ook langere tijd op hoge
temperatuur (>100°C) waardoor het ‘toasten’ bekomen wordt.
Droger / koeler
Na kalibratie in een zeefschroef en hamermolens (in dienst bij sojaverwerking) wordt het meel uit de
toaster getransporteerd naar de droger/koeler (DOTA). Deze dient om het opgenomen vocht van het
meel in de toaster te verdampen. In de droogsecties wordt het vochtgehalte gereduceerd door het
beluchten van het schroot met verwarmde lucht. In de laatste sectie wordt het schroot met buitenlucht
afgekoeld tot omgevingstemperatuur.
Destillatie
De miscella wordt eerst gefilterd. Hier worden de resterende cakedeeltjes terug afgevoerd naar de
extractor. Om de hexaan uit de olie te verdampen wordt er gebruik gemaakt van een serieschakeling
van 3 parallellgeschakelde hoofdverdampers, een naverdamper en een hoogvacuümkolom met
stoominjectie (stripper). Het oliehexaanmengsel wordt daarin opgewarmd tot een temperatuur hoger
dan het kookpunt van hexaan. De afgezogen hexaan- en stoomdampen worden gevangen in een
oppervlaktecondensor, gekoeld met kanaalwater. Al het gecondenseerde hexaan, zowel van de
NV Enviro+
mei 2014
6
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
toasterdampen als van de distillatie, wordt verzameld in de hexaanwaterafscheider, vanwaar hij na
densiteitsscheiding terug wordt toegevoerd naar de extractor.
Het finale eindproduct aan de uitgang van de distillatie is ruwe niet ontslijmde olie (volledig vrij van
hexaan), welke wordt gestockeerd in een tussentijdse opslagtank voor verdere verwerking naar de
semiraffinage.
Dit circuit is zowel voor koolzaadolie als voor sojaolie identiek. Specifiek voor koolzaad is wel
bepaalde apparatuur omgebouwd in roestvrij staal, daar het proces voor koolzaad corrosiever is.
Absorptie desorptiesysteem
Ter voorkoming van de VOS emissies naar de omgeving staat het ganse extractieproces onder lichte
onderdruk, die gegenereerd wordt door een ventilator. Deze zuigt alle niet condenseerbare dampen
van de toaster en extractor en apparatuur over twee absorptiekolommen teneinde hieruit alle
hexaanresten te verwijderen. Daartoe worden ze in de absorptiekolom gecondenseerd door een
tegenstroomwassing met gekoelde absorptieolie. Na opwarming komen ze terecht in een
desorptiekolom. Hier worden ze onder vacuüm afgezogen en na condensatie opnieuw afgevoerd naar
de hexaanwaterafscheider en zo terug opgenomen in het hexaancircuit. De absorptieolie wordt na
uitkoken van de hexaan en koeling terug hergebruikt.
Specifiek voor koolzaad is na de absorptie installatie een wastoren voor H2S voorzien. Dit omdat
koolzaad meer complexe zwavelverbindingen bevat, die typisch H2S als afbraakproduct hebben na de
absorptie.
Vermaling en schrootsilo’s
In het geval van sojaverwerking wordt het gedroogde meel naar de vermaling geleid. Daar wordt het
d.m.v. het gebruik van hamermolens en trommelzeven verder gereduceerd in deeltjesgrootte. Bij
koolzaadproductie hoeft de vermalingsafdeling in principe niet aangewend te worden, maar worden
de trommelzeven soms gebruikt voor commerciële doeleinden (= afscheiden van een fijnere
meelfractie). Talk wordt toegevoegd in het transport naar de silo’s als anti-cooking middel om
verstopping tegen te gaan in de hoge silo’s.
Het meel wordt vervolgens opgeslagen in één of meerdere van de silo’s van het schrootsilocomplex.
Hieruit worden verladingen per vrachtwagen en schip uitgevoerd. Tevens bestaat de mogelijkheid om
met een transportband rechtstreeks schroot te transporteren naar ERS (Eurosilo Rodenhuizedok)
voor langere termijnopslag.
3.2.1.3
Semiraffinage
De semiraffinage heeft tot hoofddoel de ruwe olie afkomstig van de crushing van Cargill en/of
ingevoerde met water ontslijmde olie (water-degumde olie) dusdanig te bewerken dat deze geschikt is
om als basisgrondstof te gebruiken voor de biodieselproductie. Op die manier kunnen de
olieproducten geproduceerd in de crushafdeling ter plaatse gebruikt worden als grondstof voor de
semiraffinage.
In hoofdzaak dient de olie vrij te zijn van vrije vetzuren (ffa), lecithine (slijmen, gums) en vocht. In het
meest voorkomende geval draait de semiraffinage in lijn met de crush-afdeling, nl. de geproduceerde
olie wordt onmiddellijk verwerkt.
Zuur ontslijmen
In deze stap wordt de hoofdmoot van de fosfolipiden verwijderd. Na de destillatie (zie crushproductie
soja en koolzaad) is de olie hexaanvrij en wordt ze ofwel rechtsreeks ofwel uit de tussentijdse ruwe
niet ontslijmde opslagtank naar de zuurontslijming (acid degumming) gepompt. In deze stap wordt er
NV Enviro+
mei 2014
7
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
eerst zuur (fosforzuur) en demineralisatiewater aan de olie toegevoegd. Zuur wordt toegevoegd en
intens gemengd in een menger om niet hydrateerbare fosfolipiden wateroplosbaar te maken. Het
water wordt toegevoegd om de oorspronkelijk wateroplosbare fosfolipiden en de nieuw gevormde
fosfolipiden met elkaar te binden. In een verblijftank wordt de nodige tijd voor agglomeratie gegeven.
De scheiding van olie en de wateropgeloste fosfolipiden (gums, slam) gebeurt in een centrifuge. De
slijmstoffen kunnen in de crush afdeling (Toaster) op het schroot teruggevoerd worden.
Chemisch neutraliseren
In deze stap worden alle restfosfolipiden en vrije vetzuren verwijderd. In eerste instantie wordt
verdunde natriumhydroxide (NaOH) en demiwater aan de olie toegevoegd. Na toevoeging wordt deze
intens gemend in een menger. Hierdoor worden de vrije vetzuren omgevormd tot zepen (Soaps).
Vervolgens worden deze wateroplosbare zepen uit de olie verwijderd door middel van een separator.
Tevens worden de restfosfolipiden met de zepen mee afgescheiden.
Na de eerste separatie bevat de olie nog te veel zepen. Demiwater (6 à 8%) wordt aan de olie
toegevoegd. Sporen van zeep in de olie worden geneutraliseerd door middel van toevoeging van een
kleine hoeveelheid fosforzuur om dan na menging vervolgens in een tweede separator te worden
afgescheiden. Op deze manier wordt de olie ‘gewassen’ en daalt het zeepgehalte tot een
aanvaardbaar niveau. De waterige fase wordt vervolgens grotendeels gerecirculeerd.
Drogen en opslag
De olie wordt in een droger gesproeid op hoge temperatuur en hoog vacuüm, zodat het vocht uit de
olie verwijderd wordt. Na koeling met koelwater wordt de semigeraffineerde olie gestockeerd in de
productietanks, vanwaar zij na finale kwaliteitscontrole wordt overgepompt naar de externe
opslagtanks bij OTG (Oil Tanking Ghent).
Zeepsplitsing
De zepen (verzeepte vetzuren die gebruikt worden in de oleochemie en dierenvoeder) en het
geconcentreerde waswater van de chemische neutralisatie, worden in deze afdeling terug omgezet in
vetzuren door toevoeging van sterk zwavelzuur (H2SO4).
In een reactor (Splitsingstank) wordt zwavelzuur bij de zepen gevoegd, hierdoor worden de vrije
vetzuren terug gevormd samen met water met zouten. In een decantatietank worden door gravitatie
vetzuren en water gescheiden. Mogelijk gevormde tussenlagen (emulsie) worden nogmaals bewerkt.
Vetzuren worden opgeslagen in tanks, van waaruit deze per vrachtwagen uitgeleverd worden. Water
en emulsie worden verder ingedampt teneinde een geconcentreerd eindproduct te bekomen dat kan
teruggevoerd worden, via een bezinkseltank, naar de Crushafdeling (Toaster).
Opslag
Opslag van semigeraffineerde olie is voorzien in de bestaande tanks op de Oil Tanking locatie, die
tevens voor de ver- en belading van schepen instaan.
3.2.1.4
Biodieselplant
Ruwe olie afkomstig van de crush-afdeling van Cargill NV wordt, na voorbehandeling in de
semiraffinage tot semigeraffineerde olie, gebruikt als basisgrondstof voor de biodieselinstallatie.
Indien nodig kan ook een kleiner gedeelte extern aangevoerde semigeraffineerde olie in de
biodieselinstallatie verwerkt worden.
De chemische reactie voor de productie van biodiesel is een verestering gebaseerd op de chemische
reactie van plantaardige olie (triglyceriden) met methanol (CH3OH) onder invloed van een alkalische
NV Enviro+
mei 2014
8
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
katalysator natriummethylaat (NaOCH3), waardoor methylesters (biodiesel) en glycerine worden
gevormd. De eindproducten van dit proces zijn naast biodiesel, ruwe glycerine en glycerine voor
farmaceutische toepassingen.
Voorliggende MER betreft geen aanpassing van de biodieselplant.
3.2.1.5
Productiecapaciteit
Momenteel is NV Cargill vergund voor de verwerking van sojabonen en koolzaad met een jaarlijkse
productiecapaciteit van maximum 850.000 ton zaad/bonen (400.000 ton ruwe olie geproduceerd in de
crush-afdeling en 450.000 ton ruwe olie verwerkt (grotendeels geproduceerd op de site + aanvoer van
zusterbedrijven) in de semiraffinage). Er is eveneens een biodieselinstallatie aanwezig met een
productiecapaciteit van gemiddeld 300.000 ton per jaar (maximum 330.000 ton per jaar). Het
vergunde grondstoffenverbruik bedraagt voor sojabonen gemiddeld 3.700 ton/dag (max. 4.000
ton/dag) en voor koolzaad gemiddeld 2.400 ton/dag (max. 2.800 ton/dag).
Bij Cargill NV wordt min. 330, max. 365 werkdagen per jaar geproduceerd. De verhouding van
verwerking van sojabonen of koolzaad zal afhankelijk zijn van de vraag naar de verschillende
producten en de marktcondities. De verhouding koolzaadolie/sojaolie die zal worden geraffineerd in
de semi-raffinage is eveneens afhankelijk van de heersende marktcondities. De ruwe olie kan bijna
volledig (ca. 97-98 %) omgezet worden in semi-geraffineerde olie die geschikt is als grondstof voor de
biodieselinstallatie. Andere eindproducten zijn vetzuren en emulsies van vetten (ca. 2-3 %) die
kunnen gebruikt worden in de mengvoederindustrie of voor technische toepassingen.
In 2013 werd geen soja verwerkt. In 2013 werd 825.689 ton koolzaad verwerkt tot 347.110 ton ruwe
olie.
3.2.2
Toekomstige situatie
Gezien de steeds veranderende marktomstandigheden is het noodzakelijk te blijven investeren om de
huidige concurrentie positie te behouden. Cargill Gent is daarom van plan een aantal investeringen te
doen in de komende maanden en jaren die, gezien het om uitbreidingen van productiecapaciteit gaan
met “meer dan 60.000 ton per jaar”, onder de m.e.r.-verplichting vallen.
De ruwe olie die geproduceerd zal worden in de omgebouwde crushafdeling zal hoofdzakelijk verder
verwerkt worden in de semi-raffinage. Afhankelijk van vraag en aanbod kan een deel van de ruwe olie
worden afgevoerd naar de voedings- of voederindustrie (food resp. feed). Na semi-raffinage van de
ruwe olie wordt deze gebruikt als grondstof voor de biodieselinstallatie en de foodgrade raffinage
(nieuw), danwel afgevoerd naar de biodiesel-, voedings- of voederindustrie.
De voorbehandelde olie, die dient als grondstof voor de productie van biodiesel en foodgrade olie, zal
dus voor een groot deel afkomstig zijn van de installatie van Cargill NV in Gent zelf. Een kleiner deel
van de input aan olie zal worden aangevoerd per schip.
3.2.2.1
Geplande uitbreiding
Crushing afdeling uitbreiden
De crush-afdeling bij Cargill Gent kan zowel koolzaad als soja verwerken (zie huidige situatie). De
voorbije jaren werd vooral koolzaad verwerkt tot meel en ruwe (niet geraffineerde) plantaardige olie.
NV Enviro+
mei 2014
9
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
De crush-afdeling zou aangepast worden met het oog op een uitbreiding van de
verwerkingscapaciteit van 2.800 ton koolzaad (grondstof) per dag naar 4.300 ton koolzaad (grondstof)
per dag. Op jaarbasis betekent dit een uitbreiding van 880.000 naar 1.400.000 ton per jaar.
Deze uitbreiding zou concreet uit de volgende deelprojecten bestaan:
 Bijplaatsen van persen (expellers) en een extra decanter in de (bestaande) afdeling
preparatie (uitbreiding van geïnstalleerd vermogen). De eindproducten van deze afdeling zijn
ruwe (pers-)olie en perskoek.
 Bouwen van een nieuwe extractieafdeling op een andere plaats binnen dezelfde locatie, ter
vervanging van de huidige extractieafdeling. Dit omvat de volgende deelprocessen:
o Extractie van de restolie uit de perskoek met hexaan in de extractor, met als
eindproducten miscella (olie en hexaan mengsel) en hexaan-natte koeken.
o Destillatie van hexaan uit het miscella mengsel. De hexaan wordt na condensatie
teruggewonnen en hergebruikt in hetzelfde proces.
o Desolventisering en toasting van de meelkoeken uit de extractor (hitteproces met
indirecte en directe stoom, ter verwijdering van de resthexaan en om bepaalde
enzymatische processen in het meel stop te zetten).
o Hexaanrecuperatie systeem (maximale recuperatie van hexaan ter hergebruik en met het
oog op het respecteren van de normen van Vlarem 2 bijlage 5.59.1- subrubriek 19)
bestaande uit condensors en een scrubber met medicinale olie.
o Droger / koeler van het meel met het oog op het bereiken van het gewenste vochtgehalte
en temperatuur van het meel.
Semi-raffinage afdeling uitbreiden
De semi-raffinage afdeling wordt qua jaarproductie uitgebreid van 450.000 ton per jaar naar 760.000
ton per jaar. In concreto zal dit in hoofdzaak gebeuren door het ombouwen van de huidige centrifuges
(zwaarder geïnstalleerd vermogen).
Bijbouwen van een bleking en deodorisatie (productie van foodgrade olie)
Een deel van de semi-geraffineerde olie zal verder bewerkt worden om uiteindelijk foodgrade olie te
bekomen. Hier zal vooralsnog uitsluitend gebruikt gemaakt gaan worden van koolzaad olie als
grondstof. De ontbrekende stappen hiertoe zijn bleking (verwijdering van kleurcomponenten m.b.v.
bleekaarde) en deodorisatie (stoom-stripping van geur- en smaakstoffen). Er wordt in die zin een
bleking en deodorisatie bijgebouwd voor een jaarcapaciteit van 330.000 ton per jaar (olie) naast de
huidige semi-raffinage afdeling.
Warmte kracht koppeling (WKK)
Teneinde de energievoorziening van bovenstaande uitbreidingen te borgen wordt de mogelijkheid
onderzocht om een bijkomende gasturbine te bouwen (ca. 6 MWel), naast de bestaande
stoomturbine.
De impact van bovenstaande uitbreidingen op water- en energiebalans maken deel uit van de
disciplines water, lucht en energie van het milieu-effect-rapport.
3.2.2.2
Productiecapaciteit
Na ombouwen van de installatie zal het mogelijk blijven om in de crushafdeling zowel sojabonen als
koolzaad te gebruiken als grondstof. Het grondstoffenverbruik bedraagt voor sojabonen gemiddeld
3.700 ton/dag (max. 4.000 ton/dag) en voor koolzaad gemiddeld 4.300 ton/dag (max. 4.500 ton/dag).
Deze grondstoffen zullen afwisselend worden gedraaid. Het meest waarschijnlijke scenario zal
bestaan uit een draaischema waarbij ongeveer 10% van de beschikbare tijd sojabonen en 90% van
de tijd koolzaad zullen worden verwerkt. Dit geeft dan een jaarlijks grondstoffenverbruik van
NV Enviro+
mei 2014
10
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
gemiddeld ca. 125.000 ton sojabonen en ca.1.260.000 ton koolzaad (in totaal ca. 1.385.000 ton/jaar
gemiddeld).
De semi-raffinage-eenheid zal uitgebreid worden in capaciteit van max. 450.000 ton/jaar naar max.
760.000 ton/jaar ruwe sojaolie of koolzaadolie. Deze uitbreiding is noodzakelijk om de nieuw te
bouwen foodgrade raffinaderij van grondstof te voorzien. De ruwe olie zal hoofdzakelijk afkomstig zijn
van de crushproductie op de site en indien nodig aangevuld met ruwe olie van andere
productielocaties. De verhouding koolzaadolie/sojaolie die zal worden geraffineerd in de semiraffinage is afhankelijk van de heersende marktcondities. De ruwe olie kan bijna volledig (ca. 97-98
%) omgezet worden in semi-geraffineerde olie die geschikt is als grondstof voor de biodieselinstallatie
en de foodgrade raffinaderij.
De productiecapaciteit van de biodieselplant blijft ongewijzigd.
De foodgrade raffinaderij wordt ontworpen voor een maximale capaciteit van 1.200 ton/dag teneinde
pieken in de vraag te kunnen opvangen met een gemiddeld verwachte benodigde capaciteit van
1.000 ton/dag. De huidig verwachte vraag is 300.000 ton/j, welke mogelijk in de toekomst kan
uitgroeien tot 330.000 ton/j.
3.3 Alternatieven
Het nulalternatief is het niet realiseren van het project. Dit alternatief omvat het behoud van de
huidige, nu vergunde, situatie. Dit wordt hier beschreven onder de referentiesituatie.
Het nulalternatief wordt echter niet weerhouden als optie, gezien de uitvoering van het project echter
verantwoord is doordat er bijkomend productie van biodiesel als alternatieve energiebron wordt
voorzien.
Productie en/of distributie en/of administratie vallen onder de doelstellingsalternatieven.
Deze alternatieven zijn niet van toepassing op dit bedrijf, gelet op de aard van de inrichting. Het
bedrijf is bovendien gelegen in het Gentse havengebied, wat aangeeft dat het bedrijf en het beleid de
beoogde productie- en distributieactiviteiten op het terrein ondersteunen.
Locatiealternatieven zijn locaties die aan bod komen indien er keuze is tussen meerdere mogelijke
projectgebieden of indien er alternatieve inplantingsplaatsen zijn binnen een projectgebied.
Het betreft hier een MER-rapport voor de verandering van een bestaand bedrijf dat volgens het
gewestplan Gentse en Kanaalzone gelegen is in een gebied voor zeehaven- en watergebonden
bedrijven, waarvoor specifieke stedenbouwkundige voorschriften van toepassing zijn. In het
voorgaande MER van 2006 werden in het kader van de hervergunning en uitbreiding deze locatiealternatieven reeds grondig bekeken. Aangezien het huidig project slechts een uitbreiding van de
productiecapaciteit betreft en deze uitbreidingen plaatsvinden op de huidig betrokken percelen, kan
redelijkerwijs ervan uitgegaan worden dat de ruimtelijke impact minimaal is.
Uitvoeringsalternatieven zijn bijvoorbeeld wijzigingen aan de manier waarop men werkt, bv. inzake
het productieproces of de manier van waterzuivering, …
Als alternatief wordt voorgesteld de installatie van een WKK i.p.v. de nieuwe LD ketel (en één in backup). De gasturbine zal een generator aandrijven met een elektrisch vermogen van 7,5 MWel en de
afgassen zullen in de bijstookketel tot maximaal 40 ton stoom gaan genereren. Het bedrijf volgt de
BREF blijvend op. Als uitvoeringsalternatief kunnen hier worden beschouwd: de milderende
maatregelen die mogelijk naar aanleiding van de milieueffectbeoordeling worden voorgesteld.
NV Enviro+
mei 2014
11
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
4 Milieueffecten en milderende maatregelen
De referentiesituatie van het studiegebied bestaat uit de actuele toestand van het milieu, al dan niet
beïnvloed door de huidige activiteiten van NV Cargill te Gent. Het referentiejaar is hier het laatste jaar
waarvoor de relevante informatie beschikbaar is, normaliter 2013. Indien dit niet het geval is, wordt dit
expliciet vermeld per discipline. De milieueffecten van de bestaande situatie in 2013, de
“referentiesituatie” genoemd, worden beoordeeld. De meer gedetailleerde beschrijving van de
referentietoestand van het project- en studiegebied is voor de relevante disciplines opgenomen onder
de respectievelijke discipline.
Daarna worden de milieueffecten van de “toekomstige situatie” beoordeeld. Er wordt soms een
onderscheid gemaakt in kwantitatieve en kwalitatieve effecten. Kwantitatieve effecten hebben te
maken met de hoeveelheid b.v. de hoeveelheid water in de waterlopen, de waterhuishouding
genoemd. Kwalitatieve effecten hebben te maken met de kwaliteit b.v. de waterkwaliteit in de
waterlopen en de luchtkwaliteit. De effecten kunnen negatief tot verwaarloosbaar of neutraal tot
positief zijn.
Indien nodig, worden “milderende maatregelen” voorgesteld die eventuele negatieve milieueffecten
kunnen milderen.
NV Enviro+
mei 2014
12
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
4.1 Oppervlaktewater
Cargill NV te Gent maakt gebruik van oppervlaktewater voor koelwater, leidingwater voor de productie
(extractie, semiraffinage en biodieselinstallatie) en sanitair, water in de producten en chemicaliën en
demineralisatiewater.
Het afvalwater bestaat uit volgende deelstromen:

Bedrijfsmatig afvalwater

Afgevoerd afvalwater + bioslib

Huishoudelijk afvalwater
Verder wordt ook koelwater geloosd. Het verontreinigd hemelwater wordt geloosd op de
waterzuiveringsinstallatie. Het niet-verontreinigd hemel- en terreinwater wordt via interne rioleringen
rechtstreeks of onrechtstreeks (via bufferbekken, regenwaterputten) geloosd in de Moervaart.
Als gevolg van de uitbreidingen, zal bijkomend water nodig zijn. De waterbronnen van NV Cargill
Gent blijven dezelfde als in de referentiesituatie. De hoeveelheid koelwater zal gelijkaardig blijven. In
de productie wordt ook zoveel mogelijk water gerecupereerd. De toename aan personeel met ca. 14
personen zal leiden tot een hoger verbruik van leidingwater voor sanitaire doeleinden. Het totaal
3
leidingwaterverbruik wordt ingeschat op bijkomend 20% of totaal 25.500 m /jaar. Voor het demiwater
wordt een verhoging ingeschat van 50%, deels door hoger stoomverbruik en deels verbruik in het
3
proces. Het totaal verbruik zal ongeveer 200.000 m /jaar bedragen.
Naar de toekomst toe blijven de afvalwaterstromen gelijkaardig, maar een bijkomende stroom zal
afkomstig zijn van de deodoriser en de spui van de koeltorens. Voor de crushafdeling wordt het
3
geloosde afvalwater in totaal geschat op gemiddeld 13,1 m /uur bij het verwerken van koolzaad,
3
maximaal 16,1 m /uur. Bij verwerking van soja is dit lager. De koeltorenspui wordt ingeschat op 2,6
3
3
m /uur en een maximum van 3,9 m /uur. De bijkomende afvalwaterflux van de deodoriser wordt
3
3
ingeschat op ongeveer 2,3 m /uur, met een maximum van 3,5 m /uur. Een laatste extra afvalwaterflux
bestaat uit het potentieel verontreinigd hemelwater van de extractiezone, de conditioner, de laadzone
en de inkuipingen van de nieuwe tankenparken nl. in totaal maximaal 10 m³/u – 2.790 m³/j. Al deze
afvalwaterstromen zullen naar de waterzuivering worden geleid en samen gezuiverd worden.
De hoeveelheid hemelwater (niet-verontreinigd) zal eveneens worden uitgebreid. De oppervlaktes
2
aan bestrating en daken zal toenemen. Bijkomend wordt ongeveer 6.000 m netto verhard. Dit water
zal eens worden geïnfiltreerd en worden geloosd in de Moervaart.
De hoeveelheid huishoudelijk afvalwater zal stijgen, gezien het toenemend aantal werknemers (nl. 14
extra).
Voor de referentiesituatie wordt het volgende besloten:
 Waterhuishouding: Op basis van de geregistreerde debieten blijkt dat het debiet niet wordt
overschreden, wat als positief kan worden beoordeeld. In het verleden werden heel wat
waterbesparende maatregelen toegepast, zodat slechts 1/3 van het totale jaardebiet wordt
geloosd. Zowel bij het sanitair als het koelwater wordt de lozingsvergunning niet
overschreden. Dit kan als positief worden beoordeeld. Het hemelwater afkomstig van het
dakoppervlak wordt rechtstreeks geloosd, evenals het gezuiverde afvalwater. Het nietverontreinigde hemelwater wordt niet aangewend voor vb. laagwaardige toepassingen zoals
sanitair. Bovendien werd dit opgenomen in de milieuvergunning als bijzondere voorwaarde.
Dit effect als negatief worden beoordeeld. Gezien het geloosde debiet een fractie is van de
totale watercapaciteit van de ontvangende waterloop, wordt dit als niet relevant beschouwd.
 Toetsing lozingsnormen: Op basis van de metingen van de VMM en eigen metingen voor het
jaar 2013, zijn er overschrijdingen voor totale Zn, sulfaten, totale stikstof en totale fosfor. De
verhoogde waarden werden gemeld aan milieu-inspectie. In 2013 werd een studie gestart
rond de oorzaak van het overschrijden van de norm op totale stikstof (vnl. ammoniakale N).
NV Enviro+
mei 2014
13
MER Niet-technische samenvatting


NV Cargill Gent
De studie i.s.m. KULeuven (Biotec Plus) is nog lopende. Tussentijdse vergaderingen gaven
aan dat de mogelijke oorzaken van de N-overschrijdingen het gevolg zijn van zowel
verminderde nitrificatie als ook van een afgenomen N-assimilatie door het slib. Beide
processen worden beïnvloed door enerzijds te weinig fosfor (als nutriënt) in het afvalwater als
door een mogelijke intoxicatie met sulfides in de bioscrubber. Beide fenomenen kunnen
vermoedelijk verholpen worden door enerzijds de fosfordosering te verhogen (mits uiteraard
het vermijden van overschrijdingen van de norm voor P) en door een uitbreiding van de
instrumentatie en automatisatie op de bioscrubber (redox- en zuurstof metingen op het
slibcircuit – H2S metingen op de uitlaat). Gezien de huidige overschrijdingen van totale Zn en
sulfaten, dient hiervoor in de milieuvergunning een bijzondere lozingsnorm worden
opgenomen. Gezien de beperkte overschrijdingen en de studies die momenteel lopende zijn
om de N-concentraties te verminderen, wordt dit als beperkt negatief beoordeeld.
Waterkwaliteit van de waterlichamen: Het bedrijf loost op basis van de gemiddelde
concentraties, lagere concentraties dan de maximale toetsingswaarden (MKN) voor BOD,
chlorides, KjN, nitriet en sulfaten. Dit kan bijgevolg positief worden beoordeeld. Gezien de
totale concentratieverhoging vs. toetsingswaarde < 1% wordt de impact van chlorides, BOD,
COD, totale N, totale P, sulfaten en totale Zn als niet relevant beschouwd voor zowel
Moervaart als kanaal Gent-Terneuzen. In de worst-case situatie (maximale geloosde
concentraties en laag water afvoerdebiet) kan voor de verschillende parameters, m.u.z. van
totale P, het effect als beperkt worden beschouwd.
Structuurkwaliteit van de waterlichamen: Ter hoogte van het lozingspunt is er een slechte
structuurkwaliteit die door de aanwezigheid van de lozingsbuizen wordt bestendigd. Het effect
in de referentiesituatie is neutraal te noemen.
Voor de toekomstige situatie wordt het volgende besloten:
 Waterhuishouding: Gezien het huidige vergunde lozingsdebiet en de berekening van het
toekomstige lozingsdebiet voor bedrijfsafvalwater, zal een afbouw van het lozingsdebiet
moeten worden aangevraagd. Een uitbreiding van het lozingsdebiet van het huishoudelijk
afvalwater zal moeten worden aangevraagd. In de toekomst wordt er netto bijkomend
verhard. Dit hemelwater zal extra worden geloosd in de Moervaart en deels worden
geïnfiltreerd. Het bedrijf dient blijvend te voldoen aan de voorwaarden opgenomen in Vlarem
(hergebruik, buffering, infiltratie en lozing van hemelwater) en de voorwaarden opgenomen in
de hemelwaterverordening. Gezien dit niet wordt toegepast kan dit als negatief worden
beoordeeld. De impact op de Moervaart is niet relevant, gezien de grootte van de
ontvangende waterloop.
 Toetsing lozingsnormen: In navolging van artikel 5.3.2.4 van Vlarem II wenst NV Cargill een
afwijking te verkrijgen van de sectorale lozingsnorm van sulfaten van 1.500 mg/l tot een norm
van 3.000 mg/l. Het bedrijf heeft reeds verschillende waterbesparende maatregelen
doorgevoerd. Door het laboratorium Ecca werd in april een staalname uitgevoerd op het
geloosde afvalwater om ecotoxtesten uit te voeren op alle trofische niveaus. Om het effect
van sulfaten tot 3.000 mg/l na te gaan werd natriumsulfaat toegevoegd aan het genomen
staal. Uit de testen blijkt dat het staal weinig acuut toxisch is, waarbij Daphnia het meest
gevoelige organisme is. Een bijkomende staalname en test zal gebeuren op Daphnia. Het
effect kan ingeschat worden als een gering risico.
 Waterkwaliteit van de waterlichamen: Enkel voor chlorides is er in de worst-case situatie een
belangrijk onaanvaardbaar tijdelijk effect in de Moervaart. Echter realistische geloosde
concentraties zullen een stuk lager zijn en bijkomend is er in het kanaal Gent-Terneuzen
geen milieudoelstelling opgenomen. Er zullen bijkomend 14 personen tewerk gesteld worden.
Het bijkomend huishoudelijk afvalwater kan verwerkt worden op de huidige KWZI’s. Een
uitbreiding van het lozingsdebiet zal moeten worden aangevraagd.
 Structuurkwaliteit van de waterlichamen: Er worden in de toekomst geen bijkomende
emissiepunten voorzien. Bijgevolg kan dit als neutraal worden beoordeeld.
NV Enviro+
mei 2014
14
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
Als milderende maatregelen worden voorgesteld:
 Waar nodig dient hemelwater te worden aangewend voor laagwaardige toepassingen
 Blijvende opvolging van overschrijding van N-concentraties en concentraties aan sulfaten
 opvolging van het geloosde afvalwater via ecotoxtesten, waarbij getest wordt op het meest
gevoelige organisme.
 Het bedrijf dient zijn milieuvergunning als volgt aan te passen:
o Bijkomende voorwaarde voor totale Zn: 10 x IC of 2 mg/l
o Bijkomende voorwaarde voor sulfaten: 3.000 mg/l
3
o Lozingsdebiet van 222.000 m /jaar
3
o Lozingsdebiet van het huishoudelijk afvalwater wijzigen tot 3.630 m /jaar en wijziging
naar 3 KWZI’s (i.p.v. 4).
4.2 Lucht
De bronnen van geleide emissies bij NV Cargill te Gent zijn de stook- en procesinstallaties. De
bronnen van niet geleide of diffuse emissies zijn: stofemissies bij het laden en lossen van schepen,
treinen, vrachtwagens; stofemissies bij transportinstallaties; stofemissies bij opslagsilo’s; resthexaan
in eindproduct en diffuse hexaanemissies bij abnormale omstandigheden. NMVOS en PM10 worden in
de referentiesituatie als een potentieel belangrijke polluent geïdentificeerd.
In de toekomstige situatie worden een aantal bijkomende of gewijzigde bronnen van geleide emissies
(alternatief LD-ketel) voorzien: 2 nieuwe LD stoomketels op aardgas ter vervanging van de bestaande
LD Loosketel (één ketel dient als back-up), verwijdering van de zeefschroef in de nieuwe extractie,
een nieuwe Droger-Koeler (DC) ter vervanging van de DOTA, 1 bijkomende gaswasser, 2 nieuwe
bioscrubbers (één als reserve) en een HD ketel. Als alternatief voor nieuwe LD ketels wordt een
gasturbine (6 MWel) beschouwd om de energievoorziening van de uitbreidingen te borgen (alternatief
WKK). De bronnen van diffuse of niet-geleide emissies blijven dezelfde als in de referentiesituatie.
NOx, NMVOS en PM10 worden in de geplande situatie als een potentieel belangrijke polluent
geïdentificeerd.
Voor de referentiesituatie wordt het volgende besloten:
 Geleide en niet-geleide NMVOS emissies: Voor hexaan- en methanolimmissies zijn geen
grens- of richtwaarden vastgelegd. Wel zijn er MAC- en MIC-waarde vastgelegd. De
berekende immissieconcentraties liggen ver beneden deze MIC-waarden.
 Geleide stofemissies: De berekende immissieconcentraties liggen beneden de van
toepassing zijnde grenswaarden. Het 90,4-percentiel bedraagt maximaal 1,6% van de
grenswaarde ter hoogte van de woongebieden, wat aanleiding geeft tot een gering negatief
effect (score -1). De bijdrage van Cargill tot de gemeten PM10-immissies en tot de
jaargrenswaarde is minder dan 1% voor de referentiesituatie. Dit geeft aanleiding tot een
verwaarloosbaar effect (score 0).
 Geur: In 2013 werd door Olfascan op basis van olfactometrische metingen een aantal
scenario’s gemodelleerd met het oog op mogelijke maatregelen voor een verdere
geurreductie. In deze studie worden 3 bronnen in aanmerking genomen: de DOTA, de
gaswasser van de voorbereiding (perserij) en de bioscrubber van de extractie. Uit de
metingen blijkt dat het geurverwijderingsrendement van de bioscrubber 99,4% bedraagt. Uit
deze studie kwam op basis van de IFDM modellering naar voor dat het bypassen van de
bioscrubber zoveel mogelijk moet worden vermeden en indien mogelijk de luchtstroom op
momenten van bypass apart te behandelen.
 Verkeer: De verkeersbijdrage van het bedrijf aan de NO2-, PM10- en PM2,5-concentraties
wordt als verwaarloosbaar beschouwd.
NV Enviro+
mei 2014
15
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
Voor de toekomstige situatie wordt het volgende besloten:
 Geleide NOx emissies: De geplande maximale immissieconcentraties liggen benden de van
toepassing zijnde grenswaarden. Het 99,79-percentiel van de uurwaarden bedraagt
maximum 15% van de grenswaarde bij het alternatief met LD-ketel en maximaal 8,5% van de
grenswaarde bij het alternatief met WKK, wat aanleiding geeft tot een matig significant
negatief effect (score -2). Voor de gemiddelde waarden geldt een zelfde beoordeling. De
pluimmaxima zijn wel gelegen ter hoogte van industriegebied. De bijdrage van Cargill tot de
gemiddelde NOX-immissies in de meetpunten bedraagt maximaal 1,8%. Ter hoogte van deze
beoordelingspunten is het verschil tussen beide alternatieven (LD ketel of WKK)
verwaarloosbaar. De immissiebijdrage ten opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt
maximaal 1,4% (alternatief LD ketel). Dit is te aanzien als een beperkte bijdrage (gering
significant negatief effect, score -1). De bijdrage van Cargill tot de in 2012 gemeten P99
uurwaarden bedraagt bij het alternatief met de LD-ketel in de VMM meetpunten maximaal
8%. Ten opzichte van de uurgrenswaarde is de bijdrage van de P99,79-uurwaarden
eveneens maximaal 8%. Dit is te aanzien als een belangrijke bijdrage (score -2). Bij het
alternatief met WKK ketel is de bijdrage van de P99,79-uurwaarden ter hoogte van de VMM
meetpunten in de omgeving maximaal rond het kantelpunt tussen beperkte en belangrijke
impact.
 Geleide en niet-geleide NMVOS emissies: Voor VOS-immissies zijn geen grenswaarden
vastgelegd. Er kan wel getoetst worden aan de MIC-waarde (buitenluchtnormen). De
berekende pluimmaxima liggen ruimschoots onder deze MIC-waarden wat aanleiding geeft
tot een niet relevant effect (score 0). De dispersieberekeningen geven aan dat de NMVOSimmissies voornamelijk tot het bedrijfsterrein zelf beperkt blijven.
 Geleide stofemissies: Het 90,40-percentiel van de dagwaarden bedraagt maximum 8% van
de grenswaarde, wat aanleiding geeft tot een matig significant negatief effect (score -2). Het
pluimmaximum is evenwel gelegen in industriegebied. De bijdrage van Cargill tot de PM10concentraties in de meetpunten bedraagt maximaal 1,4% in de toekomstige situatie (bij 100%
verwerking van sojabonen). Ten opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage
maximaal 1%. Dit wordt beoordeeld als een verwaarloosbare bijdrage (score 0). De bijdrage
van Cargill tot de P90 van de PM10-concentraties in de meetpunten bedraagt maximaal 2,9%.
Ten opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³) bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de
dagwaarden) eveneens maximaal 2,9%, wat te aanzien is als een beperkte bijdrage (score 1).
 Geur: De voorgestelde initiële norm voor Cargill als individuele bron is 10,5 ge/m³ als
ondergrens voor ernstige hinder resp. 7 ge/m³ als ondergrens voor hinder (als 98-percentiel).
In Terdonk wordt het niveau voor ernstige hinder van 10,5 ge/m³ licht overschreden (11,64
ge/m³ ter hoogte van het beoordelingspunt). Voor Cargill als onderdeel van een
bronnencomplex zijn naast een initiële norm ook normen vooropgesteld per woonzone. Enkel
in een deel van Sint-Kruis-Winkel wordt de bovengrens van de voorgestelde norm voor deze
woonzone (7 ge/m³) niet gerespecteerd. De voorgestelde norm van 2,1 ge/m³ in Doornzele
wordt niet gehaald, maar het hinderniveau van 7 ge/m³ wordt wel gerespecteerd voor het
grootste deel van Doornzele.
 Verkeer: Ook in de geplande situatie is de hoeveelheid voertuigbewegingen gegenereerd
door het bedrijf relatief beperkt (zie discipline Mens – mobiliteit). De verkeersbijdrage van het
bedrijf aan de NO2-, PM10- en PM2,5-concentraties wordt dan ook als verwaarloosbaar
beschouwd.
Als milderende maatregelen worden voorgesteld:
 Stookinstallaties: De impact inzake van de stookinstallaties is ter hoogte van de
woongebieden globaal gezien beperkt. Enkel voor de NOX wordt in de geplande situatie een
belangrijke impact berekend ten aanzien van het 99,79-percentiel, en dit vnl. bij het alternatief
met de LD ketel. Een schouwverhoging kan als milderende maatregel worden voorgesteld.
NV Enviro+
mei 2014
16
MER Niet-technische samenvatting


NV Cargill Gent
Stofemissies: Het berekende totale diffuse stofemissietotaal op zich zegt – mede gezien de
onzekerheid bij het gebruik aan emissiefactoren – weinig over de nood aan maatregelen.
Voor dit laatste dient uitgegaan van de BBT-toetsing en de verplichte jaarlijkse stofstudie.
Geur: Cargill laat regelmatig geurstudies uitvoeren met het oog op mogelijke
emissiereducerende maatregelen. Naar aanleiding van de laatste studie door Olfascan (2013)
besliste Cargill om – onafhankelijk van de voorgenomen uitbreiding – te investeren in een
tweede bioscrubber voor de extractie (E700 Final fan). Deze fungeert als reserve ingeval er
de andere bioscrubber buiten dienst is. Daarnaast bleek ook dat een verdere geurreductie
aan de perserij (voorbereiding) zeker een zinvolle investering is. Cargill Gent voerde reeds
testen uit met actief koolfilters voor de behandeling van de de afgasstromen van de
voorbereiding. Deze hebben naar verwachting een hoger geurverwijderingsrendement. Als
alternatief wordt ook nog rekening gehouden met een biologische zuiveringstechniek (met
actief slib).
4.3 Geluid
De continue geluidsbronnen van het bedrijf zijn de bronnen in open lucht zoals de droger/koeler, de
biodieselinstallatie, de waterzuivering, … en anderzijds sommige gebouwen met hoge geluidsniveaus
binnen. Het totale geluidsvermogen bedraagt 116 dB(A).
In de toekomstige situatie komen er enkele geluidsbronnen bij, o.a. een nieuw extractiegebouw met
een meeldroger DC en twee scrubbers buiten (waarvan 1 als backup) en de desolventizer/toaster
(DT) binnen, twee koeltorens, een bijkomende conditioner, een gebouw voor foodgrade olieraffinage,
een boiler/WKK-installatie en een extra beluchtingsbekken met beluchtingsblowers. In de toekomst
zal het totale geluidsvermogen dan 118 dB(A) bedragen.
Voor de referentiesituatie wordt het volgende besloten:
 Specifiek geluid: In de huidige situatie voldoet het bedrijfsgeluid steeds aan de voorwaarden
voor een bestaande inrichting en zelfs aan de strengere voorwaarden voor een nieuwe
inrichting. Het gemeten achtergrondgeluid bedraagt in de nacht gemiddeld 47-48 dB(A). Het
bedrijfsgeluid, berekend als 42 dB(A) op het beoordelingspunt, is 5 tot 6 dB lager. Er mag dus
aangenomen worden dat het bedrijfsgeluid een beperkt aandeel heeft in het totale
omgevingsgeluid. Het oorspronkelijk omgevingsgeluid (het geluid zonder Cargill) kan op basis
van de modellering geschat worden op 45 – 47 dB(A).
 Incidenteel geluid: De al aanwezige stoomevacuatie geeft aanleiding tot incidenteel geluid.
De limiet voor incidenteel geluid wordt steeds gerespecteerd.
Voor de toekomstige situatie wordt het volgende besloten:
 Specifiek geluid: In de toekomstige situatie wordt er nog steeds ruim voldaan aan de
voorwaarden van een bestaande inrichting en ook aan de voorwaarden van een nieuwe
inrichting. Op P4 (Zuidledeplein Doornzele) is de beschikbare geluidsruimte evenwel
nagenoeg opgebruikt. Bij toekomstige ontwikkelingen/uitbreidingen zal hiermee rekening
moeten gehouden worden. Op dit punt vormen de conditioners het belangrijkste aandeel in
het totale geluid. Het aandeel van de nieuwe boiler/WKK en de foodgrade olieraffinage in het
totale geluid is zeer laag. Dit betekent dat het geluidsvermogen hoger kan zijn zonder dat dit
direct een nadelige invloed heeft. Dit geldt ook voor de nieuwe extractieafdeling, zij het in veel
beperktere mate. Het specifiek geluid van Cargill stijgt in de toekomstige situatie van 42 naar
45 dB(A). Dit brengt het totale omgevingsgeluid ’s nachts op 48 à 49 dB(A). Dit is een
toename van 1 dB. Volgens het schema van het significantiekader is dit een tussenscore van
0: het effect van het project is zeer beperkt. Voorts wordt er steeds voldaan aan de
grenswaarden van Vlarem. Dit brengt de eindscore op 0: het effect op het geluidsklimaat is
NV Enviro+
mei 2014
17
MER Niet-technische samenvatting


NV Cargill Gent
neutraal, het is niet gunstig maar evenmin ongunstig. Milderende maatregelen zijn daarom
niet vereist.
Geluid van transporten: De waarden ten gevolge van het transport zijn veel lager dan het
bedrijfsgeluid zelf. Een verdubbeling van de verkeersintensiteit betekent een toename van het
verkeerslawaai met 3 dB. Zelfs in dat geval is het aandeel verkeer verwaarloosbaar in het
totale bedrijfsgeluid.
Aanlegfase: Een nauwkeurige beschrijving van de te verwachten geluidsniveaus tijdens de
aanlegfase kan moeilijk gegeven worden omdat de technische informatie over de
verschillende werktuigen en hun aantallen nog niet bekend is. Op basis van
literatuurgegevens en metingen in andere projecten kan wel een inschatting gemaakt worden
van de te verwachten geluidsniveaus en kunnen aanbevelingen geformuleerd worden om de
impact tijdens deze fase te beperken. De dichtste woningen liggen in dit geval op 750 m
afstand van de perceelsgrens. Een toename van het omgevingsgeluid is niet te verwachten
aan de dichtste woningen.
Als milderende maatregelen worden voorgesteld:
Tijdens de aanlegfase is de belangrijkste maatregel het gebruiken van goed onderhouden moderne
machines die voldoen aan de Europese richtlijn 2000/14/EU en aan het KB van 6 maart 2002 en zo
mogelijk zelfs geluidsarmer.
Om de hinder verder te beperken worden lawaaierige activiteiten best alleen overdag uitgevoerd en
wordt het gelijktijdig inzetten van lawaaierige toestellen best vermeden.
Postevaluatie: Er wordt aanbevolen om bij het concrete ontwerp van de uitbreiding het
geluidsvermogen op voorhand nauwkeuriger in te schatten wanneer de aparte onderdelen beter
gekend zijn. Dit zal ook toelaten om in de bestekteksten voorwaarden wat betreft geluidsemissie op te
leggen, bv. voor de koeltorens of de blowers.
Leemten in de kennis: Het geluidsvermogen van de uitbreiding en de fysieke afmetingen en posities
zijn nog niet exact bekend. Er wordt uitgegaan van aannames of van bestaande, opgemeten
installaties. Bij de modellering van de nieuwe gebouwen werd ook steeds verondersteld dat de
gebouwschil volledig gesloten is en dat er geen ventilatieopeningen of bijkomende installaties buiten
aanwezig zijn.
4.4 Mens
4.4.1
Gezondheidsrisicoanalyse
De dispersie van atmosferische polluenten vanwege Cargill zorgt voor volgende mogelijke directe
blootstellingsroute: blootstelling aan verhoogde omgevingsconcentraties voor verschillende
polluenten (stikstofoxiden, fijn stof (PM10), NMVOS, geur) en risico op blootstelling aan biologische
agentia (Legionella). Daarnaast is er nog de mogelijke indirecte blootstelling aan water- en
bodemverontreiniging.
Stikstofoxiden
Acute effecten bij gezonde volwassenen worden zeker niet verwacht bij de heersende concentraties.
De maximaal gemeten uurwaarden in de meetstations van VMM in de omgeving zijn duidelijk lager
dan de concentraties welke effecten veroorzaken. Cargill heeft in de geplande situatie in het
alternatief met LD ketel een bijdrage van maximaal 8% ten opzichte van de gemeten uurwaarden (als
P99). De WHO-richtlijn legt een gemiddelde jaarlijkse concentratie van 40 µg/m³ vast. De gemeten
NV Enviro+
mei 2014
18
Opmerking [SG1]: Te bevestigen
door project team
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
gemiddelde concentraties in de meetstations van VMM in de omgeving zijn duidelijk lager. Cargill
heeft in de geplande situatie een bijdrage van ongeveer 3%.
De bijdrage van Cargill leidt niet tot een overschrijding van de toepasselijke WGO-grenswaarden.
Korte- of langetermijneffecten van NO2 als gevolg van het project worden dan ook niet verwacht.
Fijn stof (PM10)
De WGO-advieswaarden voor PM10 zijn 20 µg/m³ als jaargemiddelde en 50 µg/m³ als 24uursgemiddelde. Deze waarden worden in de meetstations in de omgeving overschreden, m.n. 28
µg/m³ als jaargemiddelde (voor beide meetstations) en 38 en 32 overschrijdingen van de
daggrenswaarde van 50 µg/m³ in Evergem resp. in Sint-Kruis-Winkel.
Ten opzichte van de jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage van Cargill in de geplande situatie
maximaal 1%. Gezien de beperkte bijdrage van Cargill aan de jaargemiddelden, zijn de lange termijn
gezondheidseffecten als gevolg van dit project te verwaarlozen.
Ten opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³) bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de dagwaarden)
maximaal 2,9%. De maximale bijdrage van Cargill in de geplande situatie is 13 µg/m³ als dagwaarde.
Deze waarde betreft het pluimmaximum; ter hoogte van de woongebieden ligt de bijdrage nog lager.
De korte termijn gezondheidseffecten als gevolg van de activiteiten van Cargill zijn dan ook
verwaarloosbaar tot hoogstens beperkt.
NMVOS
In de discipline Lucht werd de totale immissiebijdrage van NMVOS (totaal voor hexaan en methanol
samen) berekend op maximaal 0,92 µg/m³ (dagwaarde) ter hoogte van de VMM-meetpunten in de
omgeving. Deze waarde ligt bijgevolg ruim onder de MIC-waarden (buitenluchtnormen). Op basis van
meetgegevens van VMM op andere locaties (algemeen jaargemiddelde hexaan 0,6 µg/m³ als
gemiddelde van 3 meetstations in Vlaanderen in 2012) en literatuurgegevens worden geen
overschrijdingen van de MIC-waarden verwacht. Het risico op gezondheidseffecten als gevolg van het
project wordt geacht verwaarloosbaar geacht.
Biologische agentia
Binnen het bedrijf werden de verschillende risicoplaatsen geïnventariseerd. Op basis hiervan werd
een legionellabeheersplan opgesteld. Dit beheersplan bevat ondermeer preventiemaatregelen met
betrekking tot de aërosolproducerende installatie. Wanneer er bij controlemetingen op één of ander
systeem legionellaconcentraties aangetroffen worden die buiten de specificaties liggen, worden er al
naargelang de aard van het watersysteem en de grootte-orde van de legionellaconcentratie,
specifieke correctieve maatregelen getroffen. Dit kan gaan om spoelen met heet water (heat flush) of
chemische desinfectie.
Milieuhinder (geur)
Door de MER-deskundige mens werd geïnformeerd naar de milieubeleving door de bevolking in de
omgeving van Cargill bij de Afdeling Milieu-Inspectie van het Departement LNE. De recentste
milieuklachten handelden over geurhinder. Voor de bespreking van de resultaten van de
geurberekeningen, zie deel Lucht.
Indirect blootstelling - waterverontreiniging
Gemiddeld heeft het effluent van Cargill beperkte bijdrage aan sulfaten en een relevante bijdrage aan
totaal fosfor en totaal stikstof in de Moervaart. De worst case (tijdelijke) impact voor de Moervaart is
beperkt voor COD, BOD en totaal stikstof, relevant voor fosfor en sulfaten, en belangrijk
(onaanvaardbaar) voor chloriden. Op de waterkwaliteit van Het Kanaal Gent-Terneuzen is er een
tijdelijk beperkte impact voor zink, BOD, COD en totaal fosfor (zie ook deel Water).
Voor de Moervaart en het Kanaal Gent-Terneuzen geldt een zwemverbod (tenzij voor evenementen).
De Moervaart wordt wel vrij intensief gebruikt voor pleziervaart en waterrecreatie. Gezien de directe
NV Enviro+
mei 2014
19
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
blootstelling bij deze activiteiten doorgaans erg beperkt is, zijn de voornaamste risico’s afkomstig van
biologische oorsprong (contact met water dat micro-organismen bevat).
Het risico van de toename van de concentratie aan polluenten (meest relevant voor de gezondheid is
hier zink) in de waterlopen zal gezien de beperkte blootstelling verwaarloosbaar zijn. De waterloop is
niet aangeduid als viswater noch wordt ze gebruikt voor de productie van drinkwater. Indirecte
blootstelling is bijgevolg niet van toepassing.
Indirecte blootstelling - bodemverontreiniging
Het is onwaarschijnlijk dat tijdens de uitvoering van de werken accidenteel vreemde stoffen in de
bodem zouden terechtkomen, die op één of andere manier aanleiding zouden kunnen geven tot
bodemverontreiniging. De mogelijke gevolgen inzake bodemverontreiniging worden bij een normale
uitvoering van de werken bij de beschrijving van het aspect Bodem als verwaarloosbaar tot gering
negatief beschouwd. Er wordt besloten dat er geen significant effect voor de gezondheid moet
worden verwacht.
4.4.2
Mobiliteit
Voor de referentiesituatie wordt het volgende besloten:
 Modal split goederenvervoer: Cargill genereerde in 2013 naar schatting 8.484 vrachten over
de weg. Toetsen we het aandeel wegverkeer aan de doelstelling van het Mobiliteitsplan
Vlaanderen (streefwaarde 2030 = 70%), dan zien we dat het wegverkeer slechts 5% van het
vervoerde tonnage vertegenwoordigt. Dit wordt beoordeeld als zeer significant positief (score
+3).
 Modal split woon-werkverkeer: Het merendeel (90%) maakt gebruik van de wagen voor het
woon-werkverkeer. Gezien de ligging zijn de mogelijkheden voor openbaar vervoer beperkt.
Voor wat betreft het woon-werkverkeer wordt in het mobiliteitsplan Vlaanderen een aandeel
van maximaal 60% autoverkeer vooropgesteld. Het percentage werknemers dat met de auto
naar het werk komt, is hoger dan 87%, wat zeer significant negatief wordt beoordeeld (score 3). Deze score moet wel enigszins gerelativeerd worden gezien de ligging, de beperkte
mogelijkheden voor openbaar vervoer en het vrij beperkt aantal werknemers (ca. 107 in
2013).
 Bijdrage verkeersdruktebeeld: Vrachtwagentransport gebeurt normaal gezien enkel op
weekdagen. In worst case situatie komt dit overeen met gemiddeld 5 vrachten per uur via de
openbare weg. Omgerekend naar p.a.e. wil dit zeggen dat het bedrijf in totaal gemiddeld 20
p.a.e./richting/uur genereert op de ontvangende wegen. Wat betreft de personenwagens komt
dit overeen met ca. 41 p.a.e./uur (enkel uitgaande beweging ‘s avonds). Het gegenereerde
verkeer wordt opnieuw toegewezen aan beide rijrichtingen van de John Kennedylaan. In
totaal wordt tijdens de avondspits dus gemiddeld 61 p.a.e./uur gegenereerd. De bijdrage van
Cargill aan de huidige verkeersdrukte tijdens de spitsuren is beperkt (5 à 6%). Ten opzichte
van de theoretische capaciteit van de weg is het aandeel nog lager (minder dan 2%).
Voor de toekomstige situatie wordt het volgende besloten:
 Modal split goederenvervoer: Cargill zal in de geplande situatie ca. 20.311 vrachten/jaar over
de weg genereren. Het aandeel van het wegverkeer in de modal split van het
goederenvervoer (in ton) in de geplande situatie bedraagt 16% en ligt dus (aanzienlijk) lager
dan de doelstelling van 70% vooropgesteld door het Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen. Dit
wordt positief beoordeeld (score +3).
 Modal split woon-werkverkeer: Aangenomen dat ook in de geplande situatie nagenoeg alle
personeel (>87%) met de wagen naar het werk komt, moet dit in vergelijking met de
doelstelling van het Mobiliteitsplan Vlaanderen zeer negatief worden beoordeeld (score -3).
NV Enviro+
mei 2014
20
MER Niet-technische samenvatting

NV Cargill Gent
Bijdrage verkeersdruktebeeld: In de geplande situatie wordt de theoretische capaciteit op de
beschouwde weg niet overschreden. De bijdrage van Cargill aan de huidige verkeersdrukte
tijdens de spitsuren is beperkt (ca. 8%). Ten opzichte van de theoretische capaciteit van de
weg is het aandeel nog lager (minder dan 3%). Dit is een toename van ca. 1%-punt ten
opzichte van de referentiesituatie. De impact van het gegenereerde verkeer op de
beschouwde weg wordt neutraal beoordeeld (score 0).
Als milderende maatregelen worden voorgesteld:
Het bedrijf levert reeds inspanningen om haar personeel aan te moedigen gebruik te maken van de
fiets voor het woon-werkverkeer (overdekte fietsenstallingen, douches, fietsvergoeding). Voorgesteld
wordt dat het bedrijf blijvend inspanningen doet om hetzij niet gemotoriseerde vervoersmethoden
hetzij collectief vervoer (carpoolen, pendelbussen) bij zijn werknemers te promoten.
Mogelijkheden zijn:


Financiële stimuli:
o Terugbetalen openbaar vervoer;
o Vergoeden van het gebruik van huurfietsen (bvb. bluebike);
Sensibilisatie:
o Duidelijke communicatie over het vervoersaanbod;
o Organiseren van een carpooldag;
o Deelnemen aan een Fietsdag.
De uitvoering van deze maatregelen zijn gezien het vrij beperkt aantal werknemers (ca. 121 gepland)
echter minder dwingend.
4.5 Overige disciplines
4.5.1
Bodem en grondwater
Voor de referentiesituatie wordt het volgende besloten:
De milieueffecten op de referentiesituatie, delen topografie, pedologie en geologie en erosie zijn
neutraal gezien deze niet uitzonderlijk zijn (0).
De bodem- en grondwaterkwaliteit bij NV Cargill te Gent wordt voldoende opgevolgd. NV Cargill te
Gent voert overeenkomstig het bodemdecreet de vereiste periodieke oriënterende
bodemonderzoeken uit. Indien een nieuwe bodemverontreiniging wordt vastgesteld waarvoor de
zelfstandige saneringsplicht geldt, zullen hiervoor overeenkomstig het bodemdecreet de vereiste
maatregelen worden genomen. Er kan dan ook gesteld worden dat de risico’s op het ontstaan van
bodem- en grondwaterverontreiniging t.g.v. de exploitatie van zogenaamde risico-inrichtingen
afdoende beheerst zijn en geen verder onderzoek vereisen.
Voor de toekomstige situatie wordt het volgende besloten:
 Grondbalans: De toekomstige situatie omvat de voorziene uitbreiding van productiecapaciteit
en bijhorende opslagcapaciteiten. De installaties zullen gebouwd worden op de vroegere
3
bloemafdeling, die nu niet meer verhard is. Het grondverzet wordt ingeschat op 6.385 m voor
de gebouwen en infrastructuur samen. Voor zover voldaan wordt aan de betrokken
regelgeving van het grondverzet zijn de effecten beperkt tot niet relevant (0).
 Bodemverdichting: Gezien het huidige gebruik van het terrein en de type ondergrond (droge
zandbodem), kan het effect op bodemverdichting als verwaarloosbaar worden beschouwd.
 Profielverstoring: Gezien de werken plaatsvinden op gronden die reeds hun vroeger profiel in
min of meerdere mate hebben verloren is het uiteindelijk effect op profielverstoring beperkt
tot niet relevant (0).
NV Enviro+
mei 2014
21
MER Niet-technische samenvatting





NV Cargill Gent
Zettingen: Ten gevolge van grondwerken zijn deze in principe beperkt tot de zone die deze
werken innemen. Aangezien de werken plaatsvinden op de voormalige bloemafdeling, zijn er
geen effecten te verwachten naar zettingen (0).
Bodem- (en grondwater)kwaliteit: De mogelijke gevolgen inzake bodemverontreiniging
worden bij een normale uitvoering van de werken als verwaarloosbaar tot gering negatief
beschouwd (0 tot -). Het is onwaarschijnlijk dat tijdens de uitvoering van de werken
accidenteel, vreemde stoffen in de bodem zouden terechtkomen, die op één of andere
manier aanleiding zouden kunnen geven tot bodemverontreiniging.
Bodemgebruik en -geschiktheid: De voorziene werken gebeuren in voor milieubelastende
industrie bestemd gebied zodat het huidige bodemgebruik niet wijzigt.
Bemaling: Er wordt voor de aanleg van de skimpit en de ondergrondse tanks een
bronbemaling voorzien. Het water wordt geloosd naar het eigen lozingspunt op de
Moervaart. Dit betekent dat gedurende de aanlegfase het bodemvochtregime tijdelijk zal
worden verstoord. Gedurende die periode kan dit als beperkt negatief worden beoordeeld.
Uit het bodemonderzoek blijkt dat de aanwezige restverontreinigingen in het grondwater op
het terrein beperkt en onder controle zijn, zodat er geen direct gevaar is dat er ten gevolge
van de bemalingen verontreinigingen worden gemobiliseerd. Gezien de afstand tot
grondwaterwinningen, zal het effect niet relevant zijn.
Grondwaterstandswijzigingen: Gezien er door het bedrijf geen grondwater wordt onttrokken
en dit ook niet gepland is in de toekomst, is er geen wijziging te verwachten in de
toekomstige situatie.
Als milderende maatregelen worden voorgesteld: Niet van toepassing. De voorziene uitbreidingen
zullen mits het respecteren van voorzorgsmaatregelen geen impact hebben op bodem- en
grondwaterkwaliteit en – kwantiteit.
4.5.2
Fauna en flora
Rekening houdend met de ligging van de natuurgebieden, zou een mogelijke impact op het meest
nabij gelegen natuurgebied zich dan ook enkel kunnen voordoen via atmosferische emissies. Impact
via geluid of licht kan immers uitgesloten worden, enerzijds omwille van de afstand en anderzijds
omwille van het veelvoud aan geluids- en lichtbronnen die zich tussen het bedrijf en het meest nabije
natuurgebied bevinden.
Uit de discipline lucht blijkt dat zowel in de huidige situatie als in de toekomstige situatie op basis van
dispersiemetingen en rekening houdende met de afstand tot de dichtstbijzijnde natuurgebieden, het
effect als neutraal kan worden beschouwd.
Op basis van de gegevens uit deel water, blijkt dat de impact neutraal tot beperkt is. Uit de
ecotoxtesten blijkt dat het afvalwater weinig acuut toxisch is, waarbij meest gevoelige organisme
Daphnia is. De impact kan bijgevolg als beperkt negatief worden beoordeeld.
4.5.3
Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie
Cargill NV is gelegen aan de rand van de Gentse Kanaalzone (oostelijke zijde). Het betreft hier dus
een ligging in een reeds “verstoord” gebied. Het zicht wordt hier bepaald door aan de ene zijde de
talrijke bedrijven en aan de andere zijde de 3 omliggende waterlopen Rodenhuizedok, Moervaart en
Zeekanaal Gent-Terneuzen. In de aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De
dichtstbijzijnde woningen bevinden zich in Doornzele Dries (ca. 800 m ten westen) en de dorpskern
van Sint-Kruis-Winkel en Desteldonk.
NV Enviro+
mei 2014
22
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
Het uitzicht van de installaties van NV Cargill zelf veroorzaakt als onderdeel van een groter geheel
geen specifieke hinder in dit gebied, en ook niet t.o.v. de dichtst bijgelegen woongebieden. De
uitbreiding met de nieuwe installaties gebeurt tevens vlakbij de reeds bestaande installaties waardoor
de visuele impact niet sterk zal veranderen (0 tot -).
Uit de bespreking van de discipline lucht en rekening houdende met de ligging van NV Cargill in
industriegebied en de afstand tot beschermde monumenten, zal de impact van luchtemissies
(stikstofoxiden en zwaveldioxide) als neutraal kunnen worden beschouwd.
4.5.4
Andere aspecten
4.5.4.1 Energie
Cargill gebruikt 3 verschillende vormen basisenergie, namelijk gasolie voor heftrucks en
noodgeneratoren, hoogcalorisch aardgas en elektriciteit. Deze vormen worden ofwel rechtstreeks
ingezet (bv. verwarming van gebouwen) ofwel gebruikt om een tweede ‘energiedrager’ te creëren,
zoals perslucht, stoom en warm water. Het totale energieverbruik bedroeg in 2013 > 1,2 PJ. Het
bedrijf is bijgevolg energie-intensief. Door de omvang van Cargill is het energieverbruik hoger dan de
grens van 0,5 PJ. Cargill neemt deel aan het Benchmarking convenant.
Door de uitbreiding van Cargill NV, conform dit MER, zal ook het energieverbruik toenemen. Het
verbruik van gasolie zal naar de toekomst toe beperkt blijven. Het primair energieverbruik van
elektriciteit wordt in de toekomst geschat op 0,812 PJ. De totale warmte- of stoomproductie zal 1,306
PJ bedragen.
In functie van de milieuvergunningsaanvraag, waarvan dit MER een bijlage zal vormen, moet
bijgevolg door Cargill NV ook een energiestudie opgesteld worden. De opmaak van deze
energiestudie loopt tegelijkertijd met de opmaak van dit MER. De energiestudie zal onderzoeken of
energie-efficiëntere installaties beschikbaar zijn op de markt en of er maatregelen zijn, die extra
kunnen genomen worden, om de energie-efficiëntie van de inrichting te verhogen. Daarom maakt de
energetische evaluatie van het voorliggende project niet het voorwerp van deze MER uit.
4.5.4.2 Licht, warmte en stralingen
De installaties worden ’s nachts verlicht omtrent veiligheid. De nieuwe installaties en gebouwen zullen
ook ’s nachts worden verlicht. Ook de wegverlichting op het terrein zal worden uitgebreid. Gelet op de
ligging van Cargill in de Gentse Kanaalzone, zal de bedrijfsverlichting van Cargill specifiek op zich
geen directe hinder of effecten veroorzaken. Bovendien wordt het aspect van efficiënte verlichting
mee opgenomen in het luik energiebeleid van de firma.
4.5.4.3 Afval en hulpstoffen
De huidige activiteiten van NV Cargill, geven aanleiding tot het ontstaan van specifieke afvalstromen.
De belangrijkste afvalstromen zijn concentraat indamper, filteraarde, afvalwater biodiesel en
olieraffinage, reinigingsresiduen, gums, … Verder zijn er nog niet-bedrijfsspecifieke afvalstromen
(papierafval, hout, afvalolie, …) en restafval. De opslag van afvalstoffen in de toekomstige situatie zal
gelijkaardig zijn. De tonnages van de ontstane afvalstoffen zullen wel toenemen.
Cargill NV maakt in de verschillende afdelingen ook gebruik van hulpstoffen zoals hexaan, NaOH,
fosforzuur, bleekaarde, … Wat de toekomstige situatie betreft, zullen voor de crush en semiraffinage
de verbruiken van de hulpstoffen evenredig toenemen. Voor de foodraffinage is er een bijkomend
verbruik (nl. nieuw proces).
NV Enviro+
mei 2014
23
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
4.6 Grensoverschrijdende effecten
Cargill is gelegen in het noorden van de provincie Oost-Vlaanderen op ca. 8 km van de grens met
Nederland.
Gelet op de aard van de bedrijfsactiviteiten werd verwacht dat de aard van de te verwachten milieueffecten voornamelijk lokaal dienen bekeken te worden (lucht, geluid, geur, bodem, afvalwater en
grondwater).
Dit wordt bevestigd door voorgaande milieu-effectbeoordeling voor de verschillende disciplines:

Het studiegebied voor de discipline ‘water’ reikt tot het oppervlaktewater waarin uiteindelijk het
afvalwater wordt geloosd, nl. de Moervaart en het Kanaal Gent-Terneuzen. De impact van de
afvalwaterlozingen beperkt zich tot het ontvangende oppervlaktewater, nl. de Moervaart en het
Kanaal Gent-Terneuzen. Er zijn afdoende milderende maatregelen voorzien om de impact te
beperken;

De impact van de lucht- en geluidsemissies op de omgevingslucht is reeds in de onmiddellijke
omgeving van Cargill zeer beperkt en heeft dus geen grensoverschrijdend effect;

Het studiegebied voor de discipline ‘bodem’ werd afgebakend tot het bedrijfsterrein. Uit het
uitgevoerde bodemonderzoek bleek dat er geen ernstige bodem- of grondwaterverontreiniging
aanwezig is;

Voor de discipline ‘mens’ beperkte het studiegebied zich tot de receptoren in de onmiddellijke
omgeving tot aan het dichtst bijgelegen woongebied, nl. de gemeenten Doonzele, Desteldonk,
Sint Kruis Winkel, Terdonk en Mendonk . Er worden geen noemenswaardige effecten vermeld;

Voor de discipline fauna en flora werd gekeken naar mogelijke effecten op de aanwezige fauna
en flora in de omgeving en het ontvangende oppervlaktewater. Rekening houdend met de
geplande milderende maatregelen voor de afvalwaterlozingen en de beperkte impact van de
luchtemissies zijn ook hier zeker geen grensoverschrijdende effecten te melden;

Er zijn geen effecten te melden voor de discipline monumenten en landschappen;

De disciplines licht, warmte en stralingen, klimaat worden in dit MER als niet relevant
beschouwd.
5 Conclusie
Het milieueffectrapport wordt uitgevoerd in kader van de aanvraag tot uitbreiding van de huidige
milieuvergunning. Het bedrijf voorziet in een uitbreiding van de crush-activiteiten van 400.000 ton
ruwe olie/jaar tot maximum 700.000 ton olie/jaar en de uitbreiding van de semi-raffinage van 450.000
ton semi-geraffineerde olie/jaar tot 760.000 ton olie/jaar. Een deel van de semi-geraffineerde olie zal
verder geraffineerd worden om uiteindelijk food-grade olie te bekomen. Er wordt in die zin een bleking
en desodorisatie bijgebouwd voor een jaarcapaciteit van 330.000 ton per jaar (olie) naast de huidige
semi-raffinage. Eveneens wordt een bijkomende gasturbine gebouwd, naast de bestaande
stoomturbine. Er wordt geen uitbreiding gevraagd van de biodieselinstallatie.
De verschillende vastgestelde effecten en voorgestelde maatregelen, waarbij tijdens de
vergunningsaanvraag moet worden rekening gehouden, worden hieronder tabelmatig samengevat.
NV Enviro+
mei 2014
24
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
na
mildering
OPPERVLAKTEWATER
Waterhuishouding – wijziging Op basis van de geregistreerde debieten blijkt
vergunde lozingsdebieten
dat het debiet niet wordt overschreden, wat als
positief kan worden beoordeeld. Gezien het
huidige vergunde lozingsdebiet en de berekening
van het toekomstige lozingsdebiet voor
bedrijfsafvalwater, zal een afbouw van het
lozingsdebiet moeten worden aangevraagd. Een
uitbreiding van het lozingsdebiet van het
huishoudelijk afvalwater zal moeten worden
aangevraagd.
Waterhuishouding
- Het niet-verontreinigde hemelwater wordt niet
overstromingsrisico
aangewend voor vb. laagwaardige toepassingen
zoals sanitair. Bovendien werd dit opgenomen in
de milieuvergunning als bijzondere voorwaarde.
In de toekomst wordt er netto bijkomend verhard.
Dit hemelwater zal extra worden geloosd in de
Moervaart en deels worden geïnfiltreerd. Dit
effect kan als negatief worden beoordeeld.
Waterhuishouding – invloed op Gezien het geloosde debiet een fractie is van de
de ontvangende waterloop
totale watercapaciteit van de ontvangende
waterloop, wordt dit als niet relevant beschouwd.
De impact op de Moervaart is ook in de toekomst
niet relevant, gezien de grootte van de
ontvangende waterloop.
Toetsing lozingsnormen
Er zijn overschrijdingen voor totale Zn, sulfaten,
totale stikstof en totale fosfor. Gezien de huidige
overschrijdingen van totale Zn en sulfaten, dient
hiervoor in de milieuvergunning een bijzondere
NV Enviro+
mei 2014
0 tot +1
De milieuvergunning aanpassen:
+1
3
 Lozingsdebiet van 222.000 m /jaar
 Lozingsdebiet van het huishoudelijk
3
afvalwater wijzigen tot 3.630 m /jaar en
wijziging naar 3 KWZI’s (i.p.v. 4).
-2
Het bedrijf dient blijvend te voldoen aan de 0 tot +1
voorwaarden
opgenomen
in
Vlarem
(hergebruik, buffering, infiltratie en lozing van
hemelwater) en de voorwaarden opgenomen in
de hemelwaterverordening. Hemelwater dient
waar nodig te worden aangewend voor
laagwaardige toepassingen.
0
-
-1
Volgende maatregelen worden voorgesteld:
0
 Blijvende opvolging van overschrijding
van N-concentraties en concentraties
aan sulfaten;
0
25
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect

lozingsnorm te worden opgenomen. Gezien de
beperkte overschrijdingen en de studies die
momenteel lopende zijn om de N-concentraties
te verminderen, wordt dit als beperkt negatief
beoordeeld. Uit de ecotoxtesten blijkt dat het
staal weinig acuut toxisch is, waarbij Daphnia het
meest gevoelige organisme is. Een bijkomende
staalname en test zal gebeuren op Daphnia. Het
effect kan ingeschat worden als een gering risico.
Wijziging waterkwaliteit
Wijziging structuurkwaliteit
NV Enviro+
Het bedrijf loost op basis van de gemiddelde -1 tot 0
concentraties, lagere concentraties dan de
maximale toetsingswaarden (MKN) voor BOD,
chlorides, KjN, nitriet en sulfaten. Dit kan
bijgevolg positief worden beoordeeld. Gezien de
totale concentratieverhoging vs. toetsingswaarde
< 1% wordt de impact van chlorides, BOD, COD,
totale N, totale P, sulfaten en totale Zn als niet
relevant beschouwd voor zowel Moervaart als
kanaal Gent-Terneuzen. In de worst-case situatie
kan voor de verschillende parameters, m.u.z. van
totale P, het effect als beperkt worden
beschouwd. In de toekomst is er enkel voor
chlorides een belangrijk onaanvaardbaar tijdelijk
effect in de Moervaart.
Ter hoogte van het lozingspunt is er een slechte 0
structuurkwaliteit die door de aanwezigheid van
de lozingsbuizen wordt bestendigd. Er worden in
de toekomst geen bijkomende emissiepunten
voorzien. Bijgevolg kan dit als neutraal worden
beoordeeld.
mei 2014

waardering
na
mildering
Opvolging van het geloosde afvalwater
via ecotoxtesten, waarbij getest wordt
op het meest gevoelige organisme;
Het bedrijf dient zijn milieuvergunning
als volgt aan te passen:
o Bijkomende voorwaarde voor
totale Zn: 10 x IC of 2 mg/l
o Bijkomende voorwaarde voor
sulfaten: 3.000 mg/l
-
-1 tot 0
-
0
26
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
na
mildering
LUCHT
Geleide
stookinstallaties
Geleide stofemissies
NV Enviro+
emissies Het 99,79-percentiel van de uurwaarden -2
bedraagt maximum 15% van de grenswaarde bij
het alternatief met LD-ketel en maximaal 8,5%
van de grenswaarde bij het alternatief met WKK,
wat aanleiding geeft tot een matig significant
negatief effect. Voor de gemiddelde waarden
geldt een zelfde beoordeling.
Het 90,4-percentiel van de dagwaarden bedraagt -2
maximum 8% van de grenswaarde, wat
aanleiding geeft tot een matig significant negatief
effect. Het pluimmaximum is evenwel gelegen in
industriegebied.
De bijdrage van Cargill tot de gemeten PM10- 0 tot -1
immissies en tot de jaargrenswaarde is minder
dan 1% voor de referentiesituatie. De bijdrage
van Cargill tot de PM10-concentraties in de
meetpunten bedraagt maximaal 1,4% in de
toekomstige situatie (bij 100% verwerking van
sojabonen).
Ten
opzichte
van
de
jaargrenswaarde bedraagt de bijdrage maximaal
1%.
Dit
wordt
beoordeeld
als
een
verwaarloosbare bijdrage. De bijdrage van Cargill
tot de P90 van de PM10-concentraties in de
meetpunten bedraagt maximaal 2,9%. Ten
opzichte van de grenswaarde (50 µg/m³)
bedraagt de bijdrage (als P90,40 van de
dagwaarden) eveneens maximaal 2,9%, wat te
aanzien is als een beperkte bijdrage.
mei 2014
Een schouwverhoging van de LD ketel
-1
Voor de nood aan maatregelen dient te worden
uitgegaan van de BBT-toetsing en de verplichte
jaarlijkse stofstudie.
27
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
Geleide
en
NMVOS emissies
Geurhinder
Verkeersemissies
NV Enviro+
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
niet-geleide Voor VOS-immissies zijn geen grenswaarden 0
vastgelegd. Er kan wel getoetst worden aan de
MIC-waarde (buitenluchtnormen). De berekende
pluimmaxima liggen ruimschoots onder deze
MIC-waarden wat aanleiding geeft tot een niet
relevant effect. De dispersieberekeningen geven
aan dat de NMVOS-immissies voornamelijk tot
het bedrijfsterrein zelf beperkt blijven.
In Terdonk wordt het niveau voor ernstige hinder
van 10,5 ge/m³ licht overschreden (11,64 ge/m³
ter hoogte van het beoordelingspunt). Enkel in
een deel van Sint-Kruis-Winkel wordt de
bovengrens van de voorgestelde norm voor deze
woonzone (7 ge/m³) niet gerespecteerd. De
voorgestelde norm van 2,1 ge/m³ in Doornzele
wordt niet gehaald, maar het hinderniveau van 7
ge/m³ wordt wel gerespecteerd voor het grootste
deel van Doornzele.
De verkeersbijdrage van het bedrijf aan de NO2-, 0
PM10- en PM2,5-concentraties wordt als
verwaarloosbaar beschouwd.
mei 2014
-
waardering
na
mildering
0
Cargill laat regelmatig geurstudies uitvoeren
met het oog op mogelijke emissiereducerende
maatregelen. Uit de laatste studie (Olfascan,
2013) kwam het volgende naar voor:
 het bypassen van de bioscrubber moet
zoveel mogelijk worden vermeden en indien
mogelijk moet de luchtstroom op momenten
van bypass apart worden behandeld. Naar
aanleiding van de studie besliste Cargill om
te investeren in een tweede bioscrubber
(reserve ingeval de andere bioscrubber
buiten dienst is).
 verdere geurreductie aan de perserij
(voorbereiding) is zeker een zinvolle
investering. Cargill Gent voerde reeds
testen uit met actief koolfilters. Als
alternatief wordt ook nog rekening
gehouden
met
een
biologische
zuiveringstechniek (met actief slib).
0
28
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
na
mildering
0
-
0
0
-
0
0
Milderende maatregelen zijn niet vereist.
0
Op meetpunt P4 (Zuidledeplein Doornzele) is
de
beschikbare
geluidsruimte
evenwel
nagenoeg
opgebruikt.
Bij
toekomstige
ontwikkelingen/uitbreidingen
zal
hiermee
rekening moeten gehouden worden. Op dit punt
vormen de conditioners het belangrijkste
aandeel in het totale geluid.
0
GELUID
Omgevingsgeluid
Het huidige omgevingsgeluid (uitgedrukt als L A95)
bedraagt op het meetpunt 47 – 48 dB(A) ’s
nachts. Het omgevingsgeluid op 200 m van de
perceelsgrens voldoet steeds ruimschoots aan
de milieukwaliteitsnormen voor geluid in open
lucht. De invloed van het bedrijf op het
omgevingsgeluid is beperkt.
Specifiek geluid in de huidige In de huidige situatie voldoet het bedrijfsgeluid
situatie
steeds aan de voorwaarden voor een bestaande
inrichting en zelfs aan de strengere voorwaarden
voor een nieuwe inrichting. Het gemeten
achtergrondgeluid bedraagt in de nacht
gemiddeld 47-48 dB(A). Het bedrijfsgeluid,
berekend als 42 dB(A) op het beoordelingspunt,
is 5 tot 6 dB lager. Er mag dus aangenomen
worden dat het bedrijfsgeluid een beperkt
aandeel heeft in het totale omgevingsgeluid.
Specifiek
geluid
in
de In de toekomstige situatie wordt er nog steeds
toekomstige situatie
ruim voldaan aan de voorwaarden van een
bestaande inrichting en ook aan de voorwaarden
van een nieuwe inrichting. Het specifiek geluid
van Cargill stijgt van 42 naar 45 dB(A). Dit brengt
het totale omgevingsgeluid ’s nachts op 48 à 49
dB(A). Dit is een toename van 1 dB. Het effect op
het geluidsklimaat is neutraal.
Incidenteel geluid
De al aanwezige stoomevacuatie geeft
aanleiding tot incidenteel geluid. De limiet voor
incidenteel geluid wordt steeds gerespecteerd.
NV Enviro+
mei 2014
0
29
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
Geluid van transporten
De geluidsniveaus wegtransport zijn veel lager 0
dan het bedrijfsgeluid zelf. Een verdubbeling van
de verkeersintensiteit betekent een toename van
het verkeerslawaai met 3 dB. Zelfs in dat geval is
het aandeel verkeer verwaarloosbaar in het totale
bedrijfsgeluid.
De dichtste woningen liggen in dit geval op 750 0
m afstand van de perceelsgrens. Een toename
van het omgevingsgeluid is niet te verwachten
aan de dichtste woningen.
Geen enkele van de activiteiten op Cargill geeft 0
aanleiding tot de productie van aanzienlijke
niveaus van trillingen. De dichtste woningen
staan op minstens 750 m afstand.
-
waardering
na
mildering
0
-
0
-
0
aan De bijdrage van Cargill leidt niet tot een 0
en overschrijding van de toepasselijke WGOgrenswaarden
voor
NO2.
Korteof
langetermijneffecten van NO2 als gevolg van het
project worden dan ook niet verwacht.
Gezien de beperkte bijdrage van Cargill aan de
jaargemiddelden voor PM10, zijn de lange termijn
gezondheidseffecten als gevolg van dit project te
verwaarlozen.
De
korte
termijn
gezondheidseffecten als gevolg van de
activiteiten
van
Cargill
zijn
dan
ook
verwaarloosbaar tot hoogstens beperkt.
Op basis van meetgegevens van VMM op andere
-
0
Aanlegfase
Trillingshinder
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
MENS
Gezondheid
Directe
bloostelling
chemische,
fysische
biologische agentia
NV Enviro+
mei 2014
30
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
Geurhinder
Indirecte
blootstelling
waterverontreiniging
Indirecte
blootstelling
bodemverontreiniging
Geluidshinder
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
locaties en literatuurgegevens worden geen
overschrijdingen van de MIC-waarden voor
NMVOS (hexaan en methanol) verwacht. Het
risico op gezondheidseffecten als gevolg van het
project wordt verwaarloosbaar geacht.
Zie discipline lucht
- Het risico van de toename van de concentratie 0
aan polluenten (meest relevant voor de
gezondheid is hier zink) in de waterlopen zal
gezien de beperkte blootstelling verwaarloosbaar
zijn. De waterloop is niet aangeduid als viswater
noch wordt ze gebruikt voor de productie van
drinkwater. Indirecte blootstelling is bijgevolg niet
van toepassing.
- De
mogelijke
gevolgen
inzake 0
bodemverontreiniging worden bij een normale
uitvoering van de werken als verwaarloosbaar tot
gering negatief beschouwd (zie discipline
Bodem). Er wordt besloten dat er geen significant
effect voor de gezondheid moet worden
verwacht.
Het effect op het geluidsklimaat wordt in de 0
discipline Geluid neutraal beoordeeld. De
blootstelling
aan
Geluid
wordt
daarom
beoordeeld als niet relevant.
waardering
na
mildering
Zie discipline lucht
-
0
-
0
-
0
-
+3
Mobiliteit
Modal split goederenvervoer
NV Enviro+
Het aandeel van het wegverkeer in de modal split +3
van het goederenvervoer (in ton) in de
referentiesituatie en geplande situatie bedraagt
respectievelijk 5% en 16%. Dit ligt dus
mei 2014
31
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
Modal split woon-werkverkeer
Bijdrage verkeersdruktebeeld
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
(aanzienlijk) lager dan de doelstelling van 70%
vooropgesteld door het Ontwerp Mobiliteitsplan
Vlaanderen.
Dit wordt beoordeeld als zeer significant positief.
In de referentiesituatie is het percentage -3
werknemers dat met de auto naar het werk komt
hoger dan 87%. Aangenomen dat ook in de
geplande situatie nagenoeg alle personeel
(>87%) met de wagen naar het werk komt, moet
dit in vergelijking met de doelstelling van het
Mobiliteitsplan Vlaanderen (maximum 60%
autoverkeer) zeer negatief worden beoordeeld.
Deze score moet wel enigszins gerelativeerd
worden gezien de ligging, de beperkte
mogelijkheden voor openbaar vervoer en het vrij
beperkt aantal werknemers.
In de geplande situatie wordt de theoretische 0
capaciteit op de beschouwde weg (John
Kennedylaan) niet overschreden. De bijdrage van
Cargill aan de huidige verkeersdrukte tijdens de
spitsuren is beperkt (ca. 8%). Ten opzichte van
de theoretische capaciteit van de weg is het
aandeel nog lager (minder dan 3%), wat een
toename van ca. 1%-punt ten opzichte van de
referentiesituatie betekent. De impact van het
gegenereerde verkeer op de beschouwde weg
wordt neutraal beoordeeld.
waardering
na
mildering
Het bedrijf dient blijvend inspanningen te doen -3
om
hetzij
niet
gemotoriseerde
vervoersmethoden hetzij collectief vervoer
(carpoolen, pendelbussen) bij zijn werknemers
te
promoten
(o.a.
financiële
stimuli,
sensibilisatie). De uitvoering van deze
maatregelen zijn gezien het vrij beperkt aantal
werknemers echter minder dwingend.
-
0
-
0
BODEM EN GRONDWATER
Grondbalans
NV Enviro+
3
Het grondverzet wordt ingeschat op 6.385 m 0
voor de gebouwen en infrastructuur samen. Voor
mei 2014
32
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
zover voldaan wordt aan de betrokken
regelgeving van het grondverzet zijn de effecten
beperkt tot niet relevant.
Bodemverdichting
De voorziene bouwwerken gebeuren op gronden
van het type droge zandbodem (weinig gevoelig
voor verdichting). De bouwwerken voor de
bijkomende productie-installatie en opslagtanks
vinden plaats op enerzijds deel bestaande
verhardingen of braakliggend terrein van de
voormalige bloemafdeling. Gezien het huidige
gebruik van het terrein en de type ondergrond,
kan het effect als verwaarloosbaar worden
beschouwd.
Profielverstoring
Gezien de werken plaatsvinden op gronden die
reeds hun vroeger profiel in min of meerdere
mate hebben verloren, is het uiteindelijk effect
beperkt tot niet relevant.
Zettingen
Er zijn geen effecten te verwachten.
Bodem(en De
mogelijke
effecten
inzake
grondwater)kwaliteit
bodemverontreiniging worden bij een normale
uitvoering van de werken als verwaarloosbaar tot
gering
negatief
beschouwd.
Het
is
onwaarschijnlijk dat tijdens de uitvoering van de
werken accidenteel,
vreemde stoffen in de
bodem zouden terechtkomen, die op één of
andere manier aanleiding zouden kunnen geven
tot bodemverontreiniging.
Erosierisico
Geen tot zeer laag risico, geen wijziging van
huidige erosierisico’s.
Bodemgebruik en -geschiktheid Er zijn geen bijkomende effecten te verwachten.
NV Enviro+
mei 2014
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
waardering
na
mildering
0
-
0
-1 tot 0
-
-1 tot 0
0
0 tot -1
0
Standaard
effectreducerende
maatregelen 0
voorzien om verontreiniging van de bodem te
voorkomen, zoals inkuiping van opslagplaatsen
voor brandstoffen, oliën en chemicaliën en
hanteren van het zorgvuldigheidsprincipe.
0
-
0
0
-
0
33
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
Bemaling
Gedurende
de
aanlegfase
(skimpit
en -1 tot 0
ondergrondse tanks) zal het bodemvochtregime
tijdelijk worden verstoord. Gedurende die periode
kan dit als beperkt negatief worden beoordeeld.
Uit het bodemonderzoek blijkt dat de aanwezige
restverontreinigingen in het grondwater op het
terrein beperkt en onder controle zijn, zodat er
geen direct gevaar is dat er ten gevolge van de
bemalingen
verontreinigingen
worden
gemobiliseerd.
Gezien
de
afstand
tot
grondwaterwinningen, zal het effect niet relevant
zijn.
Geen gebruik van grondwater in de toekomstige 0
situatie.
-
waardering
na
mildering
-1 tot 0
-
0
Niet van toepassing.
Niet van toepassing.
-
0
0
Zie discipline water.
0
-
0
Grondwaterstandswijzigingen
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
FAUNA EN FLORA
Direct biotoopverlies
Biotoopwijziging door bodemen
grondwaterkwaliteitswijziging
Biotoopwijziging
door
oppervlaktewaterkwaliteitswijzin
g en -kwantiteitswijziging
Biotoopswijziging
atmosferische emissies
NV Enviro+
0
0
Op basis van de gegevens uit deel water, blijkt -1
dat de impact neutraal tot beperkt is. Uit de
ecotoxtesten blijkt dat het afvalwater weinig acuut
toxisch is, waarbij meest gevoelige organisme
Daphnia is. De impact kan bijgevolg als beperkt
negatief worden beoordeeld.
door Uit de discipline lucht blijkt dat zowel in de 0
huidige situatie als in de toekomstige situatie op
basis van dispersiemetingen en rekening
houdende met de afstand tot de dichtstbijzijnde
natuurgebieden, het effect als neutraal kan
mei 2014
34
MER Niet-technische samenvatting
effectgroep
Rustverstoring
NV Cargill Gent
situering effect in ruimte en tijd
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
worden beschouwd.
Gezien de ligging in industriegebied en het 0
veelvoud aan geluids- en lichtbronnen tussen het
bedrijf en het meest nabije natuurgebied, is er
geen impact te verwachten.
waardering
na
mildering
Zie discipline geluid.
0
-
0 tot -1
-
0
LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE
Wijziging belevingswaarde door Het uitzicht van de installaties veroorzaakt, als 0 tot -1
uitbreiding nieuwe installaties
onderdeel van een groter geheel, geen specifieke
hinder in dit gebied en ook niet t.o.v. de dichtst
bijgelegen woongebieden. De uitbreiding met de
nieuwe installaties gebeurt tevens vlakbij de
reeds bestaande installaties waardoor de visuele
impact niet sterk zal veranderen.
Wijziging erfgoedwaarde door Uit de bespreking van de discipline lucht en 0
atmosferische emissies
rekening houdende met de ligging van NV Cargill
in industriegebied en de afstand tot beschermde
monumenten, zal de impact als neutraal kunnen
worden beschouwd.
ANDERE ASPECTEN
Energie
NV Enviro+
Cargill NV is een energie-intensief bedrijf. Zie
Bijkomende installaties zullen voor een energiestu
toenemend energieverbruik zorgen. De opmaak die
van een energiestudie loopt tegelijkertijd met de
opmaak van dit MER. De energetische evaluatie
van het voorliggende project maakt niet het
voorwerp uit van deze MER.
mei 2014
In de energiestudie dient aangetoond te worden Zie
dat de in bedrijf te stellen inrichting de meest energieenergie-efficiënte inrichting is die economisch studie
haalbaar is, m.a.w. dat er gewerkt wordt met de
Best Beschikbare Technieken (BBT). De
energiestudie zal onderzoeken of energieefficiëntere installaties beschikbaar zijn op de
markt en of er maatregelen zijn die extra
kunnen genomen worden om de energieefficiëntie van de inrichting te verhogen.
35
MER Niet-technische samenvatting
NV Cargill Gent
effectgroep
situering effect in ruimte en tijd
Licht, warmte en stralingen
Gelet op de ligging van Cargill NV in de Gentse 0
Kanaalzone, zal de bedrijfsverlichting in de
omgeving geen directe hinder of effecten
veroorzaken. Bovendien wordt het aspect van
efficiënte verlichting mee opgenomen in het luik
energiebeleid van de firma.
De tonnages van de ontstane afvalstoffen zullen 0
in de toekomst toenemen. Voor de crush en
semiraffinage zullen de verbruiken van de
hulpstoffen evenredig toenemen. Voor de
foodraffinage is er een bijkomend verbruik.
Afval- en hulpstoffen
waardering milderende maatregelen en resulterend effect
Zie eventueel energiestudie.
waardering
na
mildering
Zie
eventueel
energiestudie
-
0
-
0
GRENSOVERSCHRIJDENDE EFFECTEN
Alle disciplines
NV Enviro+
Geen effecten te verwachten.
0
mei 2014
36

Firmanaam Naam_deelnemer ABZ Diervoeding A. Griffioen ADM

Deelnemerslijst versie 11 2014-04-1

Wereld Cacaokonferentie

Polytechnisch Zakboek

WALSEN - AA Machines

Bijlage: Beantwoording nadere vragen ter voorbereiding AFB De

TopTek GS 2.0 – B 125

Binnenvaartschip: M/S EXTERNA Reg.nr. 02325275

Omschrijving o Elegante vaste tafel met centrale