INHOUDSOPGAVE
BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
BESTUURSVERSLAG
Organisatie, bezetting en verzuim
Raad van Toezicht en Bestuur
4
6
9
10
ACTIVITEITENVERSLAG
Archieftaak voor de publieke omroep
Collecties verrijken
Bouwen aan de relatie met doelgroepen
Versterken collectie Duurzame toegankelijkheid digitale collectie
Knooppunt digitaal erfgoed
11
12
15
17
21
23
26
JAARREKENING 2013
Balans per 31 december 2013
Staat van baten en lasten
Uitgangspunten en grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Algemene toelichting op de jaarrekening 2013
27
29
30
35
38
OVERIGE GEGEVENS
Verklaring Raad van Toezicht
Controleverklaring
41
43
45
BIJLAGEN
I. Overzicht projecten
47
48
3
BERICHT VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
Beeld en Geluid draaide een goed jaar in 2013. Meer dan 227.000 bezoekers kwamen naar Hilversum om
heden en verleden van de media mee te maken. Online waren dat er nog veel meer: met 3 miljoen bezoeken,
meer dan in 2012, is te zien dat de publieksgerichte koers van het instituut tot mooie resultaten leidt. Ook
als archief voor de publieke omroep voldeed Beeld en Geluid aan de overeengekomen doelstellingen. Het
digitaliseringsprogramma Beelden voor de Toekomst draait nog op volle toeren en het vertrouwen is dat ook
hier de voor eind 2014 toegezegde prestaties zullen worden behaald.
Afgelopen jaar was ook het jaar dat het bestuur besloot om de ontwikkeling van Volt, centrum voor
mediatechnologie, design en innovatie in Eindhoven, te beëindigen. De raad heeft de conceptontwikkeling
voor Volt, de (proef-)programmering en de financiële aspecten steeds kritisch gevolgd. Hoewel Volt nieuwe
connecties met de creatieve industrie en een potentieel nieuw publieksbereik beloofde, heeft de raad het
bestuur gesteund in zijn besluit het initiatief te staken. De financiële steun van gemeente en provincie bleef
te lang onzeker. Verdere inspanningen van Beeld en Geluid waren daarmee niet langer gerechtvaardigd.
Ondertussen zijn de opgedane ervaringen, en de ruimte die is genomen voor innovatie en experiment,
van grote waarde voor de vernieuwing van de museale presentatie die Beeld en Geluid vanaf 2015 gaat
voorbereiden.
In 2013 hebben raad en bestuur intensief van gedachten gewisseld over onderwerpen die bepalend zijn
voor de toekomst van het instituut. In 2015 dient een structurele bezuiniging op de begroting te worden
opgelost, en loopt de financiering voor Beelden voor de Toekomst af. Het bestuur bereidt een reorganisatie
voor die in 2014 zijn beslag moet krijgen. De raad heeft ingestemd met de uitgangspunten, waarbij het
bestendigen van de resultaten en kennis die Beelden voor de Toekomst heeft opgeleverd voorop staan. Om
zijn functie als archief en museum ook in de digitale wereld te kunnen uitvoeren is het van belang dat met
organisaties van rechthebbenden en de NPO, namens de publieke omroepen, afspraken worden gemaakt
om de online mogelijkheden van het instituut te verruimen. De belangen van NPO en Beeld en Geluid lopen
hier niet altijd parallel. Bespreking van dit onderwerp in de raad heeft er toe geleid dat Beeld en Geluid met
de NPO in een proefproject nagaat onder welke voorwaarden de ontsluiting in een museale context van
voor de NPO (commercieel) niet relevant materiaal mogelijk is.
Als Beelden voor de Toekomst afloopt vervalt de financiële basis voor de onderwijsdienstverlening van
het instituut. De raad heeft de alternatieve exploitatiemodellen besproken en ingestemd met het nader
onderzoeken van samenwerking met intermediaire partijen in het onderwijs, zoals VO-Content. In 2014
moet dit dossier tot een oplossing worden gebracht. Dit geldt ook de lasten voor beheer en opslag van het
digitale archief. Met ingang van 2015 vervalt de financiële dekking uit Beelden voor de Toekomst voor de
instandhouding van de digitale collectie. Beeld en Geluid heeft een deel van de oplossing gevonden door
het digitale archief in eigen beheer te nemen. Voor het resterend tekort is het bestuur in overleg met OCW
en de NPO.
Tot slot heeft de raad met het bestuur de huidige governance geëvalueerd naar aanleiding van het
verschijnen van de herziene Code Cultural Governance. Geconstateerd is dat op een aantal punten
verbeteringen mogelijk zijn. De werkwijze, taken en bevoegdheden van raad van toezicht en bestuur zullen in
reglementen worden geëxpliciteerd. Tevens zal het bestuur, zoals de code voorschrijft, een regeling instellen
die medewerkers in staat stelt om eventuele onregelmatigheden zonder gevaar voor hun positie te melden.
In 2013 heeft de raad vier maal vergaderd. Het jaarlijkse werkbezoek stond in het teken van Volt.
De auditcommissie kwam drie keer bijeen, ter voorbereiding van de besluitvorming van de raad over de
begroting en verantwoording en ter voorbereiding van de bespreking van de Management Letter van de
accountant. Daarnaast overlegde de auditcommissie met het bestuur over het herziene procuratie-protocol
en het treasurystatuut. Ook besprak de auditcommissie met het bestuur de jaarlijkse stresstest op de
algemene reserve van de stichting. De remuneratiecommissie was belast met de jaarlijkse evaluatie van het
bestuur. De voorzitter en het bestuur hebben een maandelijks overleg over alle lopende zaken.
4
In het kader van zijn toezichthoudende functies en de jaarlijkse evaluatie van zijn functioneren heeft de raad
vastgesteld dat er in 2013 geen sprake was van omstandigheden die afbreuk hebben kunnen doen aan de
kwaliteit van bestuur en toezicht.
De door de directie opgestelde jaarrekening over 2013 is gecontroleerd door EY. De verklaring van
de accountant is toegevoegd aan het jaarverslag. De directie heeft de jaarrekening ter goedkeuring
voorgelegd aan de raad van toezicht. De raad heeft mede op grond van de goedkeurende verklaring
en het accountantsrapport de jaarrekening goedgekeurd, en ingestemd met het toevoegen van het
exploitatieresultaat, na mutatie bestemmingsreserve, aan de algemene reserve.
De raad van toezicht bedankt bestuur en medewerkers voor de resultaten die het afgelopen jaar zijn behaald
en heeft de goede samenwerking het afgelopen jaar op prijs gesteld.
Hilversum, 7 april 2014
Guusje ter Horst
voorzitter
5
BESTUURSVERSLAG
Het afgelopen jaar was Beeld en Geluid zichtbaarder dan ooit. Niet alleen op zijn thuisbasis, het
Hilversumse Media Park, maar ook daarbuiten, als onderdeel van netwerken die zich uitstrekken over de
werelden van media, erfgoed, film en audiovisuele creatieve industrie. Een greep:
Voor het project Mijn Band met Oranje, waarin met vrijwel alle regionale (av-)archieven werd
samengewerkt trok Beeld en Geluid het land in, van Maastricht naar Haarlem, en van Middelburg naar
Groningen. Dit door de BankGiroLoterij ondersteunde project zet in op het verzamelen van amateurbeeld
met als middel de participatie van het publiek. Het thema sluit aan bij de viering van 200 jaar Koninkrijk.
Naast verrijking van de collectie zullen de resultaten van deze crowdsourcing-actie voorjaar 2014 op dvd
worden gepresenteerd.
Tijdens het IDFA in Amsterdam presenteerden we het programma Treasures. Een selectie van de meest
bijzondere documentaires uit de collectie, Nederlandse genomineerden of winnaars van een Oscar,
kon dankzij Beelden voor de Toekomst volgens de hoogste digitale normen worden gerestaureerd en
opnieuw in volle glorie worden gepresenteerd aan het publiek. In maart 2014 is bij Eye een tweede reeks
gepresenteerd. Inmiddels is bekend dat Beeld en Geluid voor het Treasures-project is genomineerd voor de
prestigieuze FOCAL-Award.
Tijdens de Dutch Technology Week, de Dutch Design Week en het STRP-S festival waren we prominent
aanwezig in Eindhoven. Onder de vlag van VOLT, het inmiddels beëindigde initiatief om een nieuw centrum
voor nieuwe media, technologie, innovatie en design te vestigen op het oude Philips Terrein, werd een
succesvolle (proef-) programmering gerealiseerd, ontwikkeld met de regionale kennisinstellingen, techbedrijven en de creatieve industrie. Hoewel uiteindelijk de fragiele politieke – en daarmee financiële steun
– in Eindhoven geen aanleiding gaf het initiatief te vervolgen, is de ervaring die we hebben opgedaan met
vernieuwende vormen van programmering en de netwerken die daarbij zijn aangeboord een fundament
waarop Beeld en Geluid verder kan bouwen.
Memorabel was ook het 125-jarig bestaan van het Concertgebouw en het verhaal in beeld en geluid
dat we in een vruchtbare samenwerking met het Concertgebouw over die geschiedenis konden vertellen.
Naast de 12 jubileumfilms produceerden we een interactieve media-installatie op de gevel van het gebouw
waarmee passanten zich even een dirigent konden wanen.
Als laatste voorbeelden noem ik nog de Retro Game Experience die we organiseerden samen met
Eurocade, een Europees netwerk van game-verzamelaars. Hier werd gaming uit de jaren ’80 verbonden
met gaming anno nu. Via dit evenement wist Beeld en Geluid een heel nieuwe community aan te boren,
waarmee er alle reden is om in 2014 een tweede editie te programmeren. Als nationaal clubhuis voor
netwerkorganisatie Mediawijzer.net organiseerde Beeld en Geluid – onder veel meer – de Media Ukkie
dagen waarmee succesvol het maatschappelijk debat over mediagebruik van 0-6 jarigen werd geopend.
Een laatste evenement in deze niet uitputtende reeks voorbeelden was de hackathon Hack de Omroep
die op initiatief van Open States, met medewerking van de NPO, de STER en Beeld en Geluid in november
werd georganiseerd. In totaal gingen 22 teams van programmamakers, designers en programmeurs aan de
slag om op basis van open-data sets creatieve toepassingen en tools te ontwikkelen om de kijkerservaring
te verrijken.
Afgelopen jaar zijn de doelen zoals neergelegd in het activiteitenplan 2013 vrijwel over de hele linie behaald.
De met de publieke omroep overeengekomen archiefdienstverlening werd volgens de afspraken
gerealiseerd. Het digitaal conserveren van de met verval bedreigde film-, video- en audiocollecties in het
kader van Beelden voor de Toekomst is bezig met een eindspurt. Eind 2014 wordt het programma
afgerond. Om de duurzame instandhouding van de gedigitaliseerde en digital born-collecties te waarborgen
is een digitaal preserveringsbeleid geformuleerd. Alle processen en procedures in het digitaal archiefbeheer
worden in dit kader herzien. Om de instandhouding van de digitale collectie te bekostigen na afloop
van Beelden voor de Toekomst moet in 2014 een oplossing worden gevonden in samenspraak met het
ministerie en de NPO.
6
De dienstverlening aan het onderwijs die dankzij Beelden voor de Toekomst kon worden geïntensiveerd
moet met het aflopen van de projectmatige bekostiging anders worden ingericht. In 2013 is met
verschillende partijen onderzocht hoe een nieuw businessmodel eruit zou kunnen zien. De vraag of
continuering zonder de beschikbaarheid van de additionele middelen uit Beelden voor de Toekomst mogelijk
is, was aan het eind van het jaar nog niet volmondig positief te beantwoorden. Wel is een aantal pilots
overeenkomen met intermediaire partners in het onderwijs, zoals VO-Content en educatieve uitgevers.
Voor de digital humanities – geesteswetenschappelijk onderzoek op basis van big data – voegt
Beeld en Geluid in het kader van Clariah waarde toe. Clariah is een consortium van universiteiten en een
reeks publieke en private instellingen dat is gericht op het bouwen van een digitale infrastructuur voor de
geesteswetenschappen. Beeld en Geluid neemt deel en toont via demonstratie-projecten aan hoe digitale
audiovisuele data leidt tot nieuw mediawetenschappelijk onderzoek.
Voor de museale presentatie van het archief, via de media experience, was 2013 een uiterst succesvol
jaar. Met ruim 227.000 bezoekers beleefden we het op twee na beste jaar ooit. Naast de succesvolle
tentoonstelling Leven met Oranje, trok de programmering van evenementen, zoals de Retro Game
Experience, en vooral de met Radio2 georganiseerde Top2000-programmering, veel bezoek. Door de
concurrentie met de heropende Amsterdamse musea en de teruglopende cultuurbudgetten bij scholen lag
het schoolbezoek lager dan in 2012. Door hernieuwing van het workshopaanbod hopen we dit tij in 2014
weer te keren.
Via een drietal programma's werkt Beeld en Geluid aan een efficiënter en effectiever archiveerproces
en het vergroten van het publieksbereik. Het programma Media Management richt zich op het voor
de omroepen beschikbaar maken van innovatieve ontsluitingstechnologieën die door Beeld en Geluid
zijn ontwikkeld. Ook wordt ingezet op het beter benutten van metadata die door de omroepen worden
gegenereerd. Overlap in metadatacreatie – bij de productie van programma's en bij het archief – wordt
daarmee verminderd. In 2013 leverde het programma een uitstekend eerste resultaat door de verbinding
van het archief met het NPO-systeem waarin content en metadata voor het radio-uitzendproces worden
beheerd. De koppeling maakt het mogelijk om per 2014 de volledige radio-productie van de publieke
omroep te archiveren (tegen ca 30% in 2013).
Het tweede veranderprogramma, Next Archive, richt zich op het vervangen van de huidige multimediacatalogus iMMix. Dit in eigen beheer ontwikkelde systeem is kostbaar in onderhoud en ontwikkeling, en
onvoldoende flexibel om in te spelen op de dynamiek van de mediaproductie-omgeving. In 2013 is de eerste
fase in het aanbestedingsproces afgerond. De leverancierselectie vindt in 2014 plaats.
Het laatste programma is Collectie Online. Momenteel zijn slechts enkele procenten van het omvangrijke
archief online te zien en te beluisteren. Het programma richt zich er op om een groter deel van de collectie
in een museale context te ontsluiten. De omvangrijke investering van de overheid in de digitalisering van
het archief moet op die manier ook ten goede komen aan het algemene publiek. Goede afspraken met de
rechtenorganisaties en met de NPO zijn onontbeerlijk om een ruimere online ontsluiting in een museale
context van archiefmateriaal mogelijk te maken. In 2014 staat het realiseren van die afspraken hoog op de
agenda. Het experiment met de online betaaldienst Ximon, een initiatief van Eye Filminstituut, de Vereniging
van Speelfilmproducenten en Beeld en Geluid kwam in 2013 ten einde. Naast de geringe betaalbereidheid
van het publiek is als oorzaak het beperkt gebleven programma-aanbod aan te wijzen; het is niet goed gelukt
om met de omroepen afspraken over verruiming van het aanbod te maken.
In 2013 tot slot is verder invulling gegeven aan de rol van het instituut als knooppunt voor het digitaal
erfgoed. In het kader van dit in het meerjarenplan 2011-2015 opgenomen doel is met een aantal grote
erfgoedinstellingen, zoals Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal Archief en de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed een intensieve samenwerking ontstaan rond het delen van kennis en voorzieningen. Met het
Nationaal Archief wordt in een pilot de digitale archivering door Beeld en Geluid van de video-registraties
van de Tweede Kamer onderzocht. Eye Filminstituut maakt gebruik van de digitale archiefvoorzieningen van
Beeld en Geluid voor de duurzame opslag van de digitale filmcollectie. In het project Digitale Collectie, is
een landelijke infrastructuur ontwikkeld voor het gestandaardiseerd ontsluiten van digitale erfgoedobjecten.
7
Ook in dit project werkt Beeld en Geluid samen met de Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal Archief en de
RCE. Afgelopen jaar nam OCW het initiatief om al deze activiteiten verder te stroomlijnen en toe te werken
naar een gezamenlijke infrastructuur voor het digitaal erfgoed.
Veel van de educatieve en publieksgerichte activititeiten die Beeld en Geluid in 2013 ondernam zijn mogelijk
gemaakt door een kring van vaste en incidentele begunstigers. De BankGiroLoterij ondersteunt de doelen
van Beeld en Geluid structureel. In 2013 ondersteunde de BGL het project Mijn Band met Oranje nog met
een extra bijdrage. We zijn daar zeer erkentelijk voor. Een groot woord van dank is verder op zijn plaats voor
de steun van het VSB-Fonds, Mondriaan Fonds, het SNSReaal-fonds en de gemeente Hilversum.
Het strikte financiële beleid dat sinds 2010 is ingezet werpt vruchten af. De afgelopen jaren heeft het
instituut ca. € 2,5M weten te besparen op structurele uitgaven. De afhankelijkheid van projectfinanciering
– vooral die uit Beelden voor de Toekomst – voor structurele activiteiten is hiermee verminderd. De
vrijgespeelde middelen konden ook in 2013 nog worden ingezet voor incidentele uitgaven, gericht
op het efficiënter en robuuster maken van de organisatie. In 2013 ging het om investeringen in het
Mediamanagementprogramma, matching van door de EU gefinancierde R&D-projecten, strategisch
personeelsbeleid, marketing van de experience en de ontwikkeling van Volt. Tevens is een deel van
de middelen in een bestemmingsreserve opgenomen met oog op de toekomstige vernieuwing van de
experience. Na mutatie voor bestemmingsreserves werd het jaar met een positief resultaat van
€ 16.392 euro afgesloten. Het aandeel eigen inkomsten in de structurele begroting (exclusief additioneel
gefinancierde activiteiten) kwam in 2013 uit op 23% (2012: 25%). De algemene reserve bereikt door
toevoeging van het resultaat eind 2013 een omvang van € 1.466.354. Dit is boven het door de raad van
toezicht vastgesteld minimumniveau van € 1,2 M.
Ondertussen maakt het instituut zich op voor een structurele bezuiniging per 2015. Als gevolg van de
bezuinigingen op de mediabegroting is Beeld en Geluid een structurele korting van €1M opgelegd. Deze
structurele korting wordt nog verzwaard door het niet toegekende accrès over 2012, het beëindigen door
de NPO van zijn jaarlijkse bijdrage aan de experience en het slechts onder voorbehoud toegekende accrès
op de begroting 2014. Tevens is 2014 het jaar waarin Beelden voor de Toekomst wordt afgesloten. In
dit programma heeft Beeld en Geluid zich ontwikkeld tot een innovatieve en kennisintensieve organisatie
en een naar buiten gericht en toegankelijk archief. Die ontwikkeling eindigt niet met de afronding van het
programma. De digitalisering van de werkprocessen en dienstverlening evenmin. De reorganisatie die in
2014 zal worden doorgevoerd is daarmee niet alleen noodzakelijk vanwege de op te lossen bezuiniging,
maar ook bedoeld om de kennis en competenties die in Beelden voor de Toekomst zijn opgebouwd te
behouden voor het instituut.
8
ORGANISATIE, BEZETTING EN VERZUIM
De personele bezetting bedroeg over 2013 gemiddeld 200 fte (2012: 203 fte). Per 31 december was het
aantal 198fte (230 mensen in dienst). Daarnaast waren er voor 47,5 fte medewerkers via derden (inclusief
uitzendkrachten; in 2012: 49fte) en 55 vrijwilligers (2012: 51) actief voor het instituut. In 2012 is een
medewerkersonderzoek gehouden, dat in het voorjaar van 2014 wordt herhaald. Het ziekteverzuim tot slot
bedroeg in 2013 4,7%, een lichte stijging ten opzichte van 2012 toen het 4,1% bedroeg.
9
RAAD VAN TOEZICHT EN BESTUUR
Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid is een stichting, gevestigd te Hilversum, waarvan het bestuur
is opgedragen aan de algemeen directeur. De stichting onderschrijft de principes van de Code Cultural
Governance, en past deze toe. De herziene Code, die najaar 2013 verscheen, is aanleiding geweest tot
een evaluatie. Over het algemeen voldoet Beeld en Geluid aan de principes van goed bestuur. Enkele
verbeterpunten waren er ook, en die zullen in 2014 worden doorgevoerd. Deze hebben vooral te maken
met het uitdrukkelijker communiceren en verantwoorden van de bestaande praktijk, zoals het communiceren
van het (conform de wettelijke normen gepraktiseerde) bezoldigingsbeleid voor bestuur en raad en het
publiceren van nevenfuncties van de raad van toezicht en bestuur.
De raad van toezicht telt 7 leden. De minister van OCW benoemt de voorzitter. De NPO benoemt drie leden
en de overige drie leden benoemt de raad zelf. Zij zijn lid van de raad op grond van hun kennis en ervaring
in de culturele en educatieve functies van het instituut; een lid is afkomstig uit de audiovisuele creatieve
industrie (niet zijnde de publieke omroep). Karin de Groot volgde in die laatste categorie dit jaar Eric van
Stade op die eind 2012 vertrok bij SBS. Verder benoemde de NPO Jan de Jong, algemeen directeur van de
NOS, als opvolger van Lucas Goes (BNN) die de publieke omroep in 2012 verliet. In 2013 verliet ook Mark
Minkman (zakelijk directeur VARA), de publieke omroep. De NPO heeft ingestemd met het aanblijven van de
heer Minkman tot het ontstaan van de volgende vacature in de raad.
Aftreedrooster per 31 december 2013
e
lid
benoemd door
1 benoeming per
Guusje ter Horst (vz)
Ernst Veen
Annet Aris
Henk Hagoort
Mark Minkman
Jan de Jong
Karin de Groot
Minister OCW
Raad van Toezicht
Raad van Toezicht
NPO
NPO
NPO
Raad van Toezicht
juli 2011
juni 2007
september 2008
april 2009
februari 2011
februari 2013
februari 2013
e
(evt) 2 benoeming
per
juli 2015
juni 2011
september 2012
april 2013
februari 2015
februari 2017
februari 2017
uiterlijk defungeren
juli 2019
juni 2015
september 2016
april 2017
februari 2019
februari 2021
februari 2021
Hilversum, 7 april 2014
Jan Müller
Algemeen directeur/bestuurder
10
ACTIVITEITENVERSLAG
De activiteiten in 2013 werden gestuurd door de wettelijke archieftaak voor de landelijke publieke omroep,
vastgelegd in een overeenkomst tussen NPO en Beeld en Geluid, en door het meerjarenplan 2011-2015.
Vanuit de missie het beste audiovisuele archief in het digitale domein te zijn, werkt Beeld en Geluid binnen 5
strategische thema’s aan de optimale beschikbaarheid van het audiovisueel erfgoed in Nederland.
In het activiteitenverslag hieronder doen we verslag van de prestaties in 2013 zoals opgenomen in het
activiteitenplan 2013. Voor een deel zijn deze prestaties gefinancierd in het kader van het Beelden voor
de Toekomstprogramma. De formele verantwoording van die prestaties aan het ministerie van OCW vindt
plaats aan het eind van het programma.
11
ARCHIEFTAAK VOOR DE PUBLIEKE OMROEP
Conform de Mediawet 2008 vervult Beeld en Geluid de functie van media-archief voor de landelijke
publieke omroep. Omvang en niveau van de dienstverlening worden jaarlijks door NPO en Beeld en Geluid
vastgelegd in een dienstverleningsovereenkomst. In 2013 voldeed de dienstverlening aan de gemaakte
afspraken.
ARCHIVERING DAGELIJKSE AANWAS RTV
In 2013 werd, zoals gebruikelijk, de volledige televisieproductie van de publieke omroep gearchiveerd.
Doordat er meer herhalingen werden uitgezonden lag de instroom aan televisieprogramma’s wel lager
dan het jaar ervoor. Van de radio-programmering werd een ruime selectie – ca 1/3e van de productie –
gearchiveerd. In 2014 zal Beeld en Geluid ook voor radio de volledige productie gaan archiveren. Net
als voor televisie zal hiervoor het archief worden aangesloten op het systeem waarin de NPO content en
metadata voor de uitzending van radio beheert. Door deze koppeling tussen omroep en archief stromen de
programma’s en metadata automatisch het archief in. De voorbereidingen zijn in 2013 afgerond. Sinds begin
2014 is de nieuwe werkwijze een feit.
DIGITALE ARCHIVERING COLLECTIE MOZ
De collectie Muziekopnamen van de Omroep telt vele duizenden unieke concertregistraties. Opgebouwd
in tientallen jaren vormt zij een staalkaart van de Nederlandse muziekcultuur. Vanaf medio 2013 verloopt
de archivering van concertregistraties digitaal. Beeld en Geluid heeft dit binnen de vastgestelde begroting
kunnen realiseren.
Nog niet alle omroepen zijn aangesloten op de nieuwe digitale workflow. Hierdoor ligt het aantal
ingestroomde programma’s lager dan werd verwacht. Als het aantal aansluitingen in 2014 groeit zal de
instroom verder kunnen toenemen. Overigens is het ook goed denkbaar dat het aantal concertregistraties
structureel op een lager niveau komt te liggen door bezuinigingen bij de omroep en de inkrimping van het
aantal omroeporkesten.
DIENSTVERLENING & ARCHIEFGEBRUIK
Sinds 2007, het eerste jaar waarin mediaprofessionals beeldmateriaal konden downloaden uit het digitale
archief, laat het aantal downloads een indrukwekkende groei zien. In 2013 werd een recordaantal van
125.000 downloads geteld. Van alle downloads betrof ruim een derde materiaal uit het in het kader van
Beelden voor de Toekomst gedigitaliseerde archief. De downloadsnelheid voldeed aan de met de NPO
overeengekomen norm. Ten opzichte van 2012 bleef het aantal analoge uitleningen stabiel.
In 2013 heeft ook voor radio de transitie naar een digitaal uitleverproces doorgezet. Het aantal downloads
lag ruimschoots hoger dan de verwachting, en het aantal analoge uitleningen is scherp gedaald. Hoewel pas
medio 2013 de eerste omroepen aansloten op de digitale workflow voor concertregistraties werden toch
nog bijna 350 digitale uitleveringen gerealiseerd.
De uitleen van cd’s – de handelsplatencollectie is de laatste die nog niet digitaal uitgeleverd wordt – is in
2013 nog verder teruglopen. Om ook de uitlevering van deze collectie te digitaliseren, en daarmee beter
aan te sluiten op het productieproces van de omroep, is Beeld en Geluid in 2013 een samenwerking met
de Centrale Discotheek Rotterdam (CDR) aangegaan. Dankzij deze samenwerking zal in het voorjaar van
2014 handelsmuziek digitaal aan de publieke omroep kunnen worden uitgeleverd. De noodzaak om zelf alle
cd’s die in Nederland op de markt verschijnen aan te kopen vervalt hiermee voor Beeld en Geluid. In plaats
daarvan zal het verzamelbeleid van Beeld en Geluid zich conform het meerjarenbeleidsplan richten op de
Nederlandse muziekcultuur. Dit is zichtbaar in het lager dan oorspronkelijk geplande instroomcijfer voor cd’s.
Het aantal aansluitingen in de zakelijke markt op de multimediacatalogus iMMix is in 2013 stabiel gebleven.
Vrijwel alle zakelijke archiefgebruikers zijn al aangesloten op het digitale zoek- en bestelsysteem. Of
toekomstige groei mogelijk is hangt af van de aansluiting van de regionale omroepen op het centrale
archief. Een door OCW ondersteunde pilot toonde al in 2012 de meerwaarde aan van het leveren van
archiefdiensten aan de regionale omroep.
12
Het toenemend gebruik van het archief vertaalt zich in de licentie-inkomsten die Beeld en Geluid voor de
publieke omroep heeft geïnd, net als in 2012 bedroegen die ruim € 1M.
VERBETEREN DIENSTVERLENING
Naast de hierboven al genoemde digitalisering van de dienstverlening op de muziekcollectie, de collectie
concertregistraties en de toekomstige uitbreiding van de radio-archivering is in 2013 ook een nieuw
systeem voor de afhandeling van rechten ontwikkeld. Dit werd begin 2014 in gebruik genomen. Door het
nieuwe systeem is het afwikkelen van rechten minder omslachtig, en hoeven de omroepen geen eigen
systeem meer in de lucht te houden. Daarnaast is de zoekmachine Verity vervangen door ElasticSearch,
waarmee een hogere betrouwbaarheid van de zoekresultaten, in combinatie met een gebruiksvriendelijker
interface, is gerealiseerd.
Om flexibeler in te kunnen spelen op veranderende eisen in de productie-omgeving wordt in het programma
Next Archive de vervanging van de huidige multimedia-catalogus voorbereid. In 2013 is de aanbesteding
voorbereid met een Request for Information. De leverancier-selectie is gepland voor 2014. Onder de
noemer Mediamanagement is een reeks projecten gestart die zijn gericht op het verbeteren van de
dienstverlening aan de omroepen. Dit krijgt onder meer gestalte in het voor de omroepen beschikbaar
maken van innovatieve ontsluitingstechnologieën die door Beeld en Geluid zijn ontwikkeld. Ook
wordt ingezet op het beter benutten van metadata die door de omroepen worden gegenereerd. Het
archiveerproces kan daardoor efficiënter verlopen, en de doorzoekbaarheid van het archief wordt verbeterd.
Als resultaat van dit programma zal in 2014 het archiveerresultaat voor radio sterk toenemen. Ook met de
toepassing van spraakherkenning en het gebruik van ondertitels (Teletekst-888 files) als manier om het
archief efficiënter te ontsluiten is in 2013 een begin gemaakt.
Instroom en archivering publieke
omroep
televisie
publieke omroep instroom (uur)
publieke omroep archivering (uur)
radio
publieke omroep instroom (uur)
publieke omroep archivering (uur)
muziekopnamen omroepen (MOZ)
instroom (programma’s)
archivering (programma’s)
cd en dvd
instroom (exemplaren)
archivering (exemplaren)
Resultaat
2011
Resultaat
2012
8.208
8.175
8.330
8.411
22.631
23.226
106%
97%
400
400
6.800
6.800
99%
103%
18.990
17.407
1.000
1.000
5.902
6.204
% tov
begroting
8.002
8.320
18.000
18.000
123
216
Resultaat
2013 8.100
8.100
20.043
19.581
921
949
9.223
9.656
Begroot
2013
40%
40%
3.710
3.710
55%
55%
13
Dienstverlening B2B /
Mediaprofessional
beeld
downloads
- in programma-uren
- % born digital
- aantal downloads door publieke omroep
uitleningen
audio/gespr. woord
downloads
uitleningen
muziek
uitleningen cd/dvd (handelsmuziek)
uitleningen MOZ
downloads MOZ
iMMix-aansluitingen niet publieke
omroep
aansluitingen (cum.)
Resultaat
2011
Resultaat
2012
113.739
21.347
57%
6.240
119.911
19.975
60%
72.804
2.661
2.107
4.337
395%
32%
22.321
1.186
346
55
104%
123%
110%
97%
106%
4.748
1.281
25.000
1.000
1.000
% tov
begroting
125.251
27.145
66%
77.544
1.591
1.200
4.000
28.606
1.808
61
Resultaat
2013
120.000
22.000
60%
80.000
1.500
1.988
2.851
33.443
1.287
52
Begroot
2013
89%
119%
35%
56
102%
digitalisering van het archiefgebruik (televisie- en filmarchief)
14
COLLECTIES VERRIJKEN
De toegankelijkheid van de collecties is door de digitalisering sterk toegenomen. Beeld en Geluid definieert
die toenemende toegankelijkheid niet uitsluitend in termen van kwantitatieve verruiming van het aanbod,
maar ziet hier ook een kans om de collecties kwalitatief aan te kunnen bieden. Met het bieden van
overzichten en vergelijkingen wordt de kennis over de collectie vergroot.
Dit betekent dat naast het contextualiseren van de collecties ook werk wordt gemaakt van het ontwikkelen
en uitdragen van collectiegerelateerde kennis. Samenwerking met (wetenschappelijk) onderzoekers,
journalisten en gebruikers wordt hierbij nadrukkelijk gezocht.
CONTEXTUALISERING OP TITELNIVEAU
De contextualisering op titelniveau, dat wil zeggen het metadateren van gedigitaliseerde legacy-collecties en
het toevoegen van doelgroepgerichte beschrijvingen voor een selectie van de video- en audiocollectie is in
2012 al afgerond. Contextualisering van de fotocollectie liep nog door in 2013.
KENNISACQUISITIE EN PUBLICATIE
Beelden voor de Toekomst voorziet tevens in het verder uitbouwen van de Beeld en Geluid-wiki als
instrument om tot een meer kwalitatieve interpretatie van de collecties te komen en de betrokkenheid van
externe deskundigen en publiek te vergroten. Eind 2013 omvatte dit mediahistorisch lexicon al meer dan
24.000 lemma’s.
Daarnaast loopt het onderzoeksprogramma dat sinds 2010 aan 2 universiteiten startte (VU en UvA) via
twee bijzonder hoogleraarschappen nog door. Bert Hogenkamp bekleedt de leerstoel aan de VU, met als
onderwerp audiovisuele communicatie in Nederland (opdrachtfilm en geschiedenis van de reclamefilm). Aan
de UvA gaat het om de Erik de Vries-leerstoel, mede ingesteld vanwege de stichting die de nalatenschap
van televisiepionier Erik de Vries beheert. Deze leerstoel wordt bekleed door Huub Wijfjes met als
onderwerp de geschiedenis van de Nederlandse televisie en radio.
Voorts is in 2012 een convenant getekend met de UvA, de VU, UU en Universiteit Maastricht, met als
doel om samen met Beeld en Geluid onderzoeksprogramma’s op te zetten en daarvoor financiering te
verwerven. Naast onderzoek lag in 2013 de nadruk ook op samenwerking in aan het onderzoek verbonden
onderwijs in de vorm van stages en gastcolleges. Een van de samenwerkingsprojecten met de UvA betreft
het onderzoek Framing the Dutch Landscape, op basis van de collectie landbouwvoorlichtingsfilms uit de
collectie van Beeld en Geluid. Ook met de Universiteit Leiden, Universiteit Utrecht, en die van Groningen en
Maastricht wordt samengewerkt in onderzoeksprojecten.
Het Tijdschrift voor Mediageschiedenis wat door bezuinigingen niet meer op papier verschijnt, kwam in
2013 met twee digitale edities.
MUZIEKENCYCLOPEDIE
De contextualisering van de muziekcollectie (geen onderdeel van Beelden voor de Toekomst) kwam per
1 januari op een heel nieuw plan toen Beeld en Geluid de Muziekencyclopedie van het opgeheven MCN
overnam. De encyclopedie biedt een schat aan informatie over Nederlandse muziek met onder meer
biografieën, foto’s en audiofragmenten. Verdere redactionele verrijking krijgt gestalte door de actieve
community rond de Muziekencyclopedie. De focus in het collectiebeleid op het verzamelen van een canon
van de Nederlandse muziek zal in samenspraak met deze expertcommunity worden uitgevoerd.
15
Contextualisering
foto/BvdT
contextualisering foto’s tbv algemeen publiek
(exemplaren)
audio/BvdT
contextualisering audio tbv algemeen publiek
(titels)
film/video/BvdT
contextualisering film/video tbv algemeen
publiek
Beeld en Geluid wiki/BvdT
lemma’s
geregistreerde gebruikers (cumulatief)
unieke bezoekers
kennisacquisitie en publicatie
symposia
publicaties (print en web)
Resultaat
2011
Resultaat
2012
4.205
3.853
559
8.336
4.511
2.603
471.059
4
3
Begroot
2013
Afgerond
31/3/2012
2.823
Resultaat
2013
4.100
% tov
begroting
4.100
100%
Afgerond
31/12/2012
2.346
2.125
4.278
4.500
479.797
550.000
2
3
5
2
2.092
4.600
409.497
98%
102%
75%
5
3
166%
150%
16
BOUWEN AAN DE RELATIE MET DOELGROEPEN
Beeld en Geluid stelt zich ten doel om uiteenlopende doelgroepen – het algemene publiek, onderwijs en
wetenschap – met de collectie te verbinden.
BEELD EN GELUID EXPERIENCE
Afgelopen jaar was een goed jaar. In november ontvingen we de 1,5 miljoenste bezoeker. Het jaar werd
afgesloten met ruim 227.000 bezoekers: het op twee na beste jaar sinds de opening. De tentoonstelling
‘Leven met Oranje’, naar aanleiding van het 200-jarig bestaan van het Koninkrijk, trok een breed publiek.
Naast de tentoonstelling trok de evenementenprogrammering veel belangstelling, zoals de Retro Game
experience, en natuurlijk de programmering rond de Top2000 die zeer succesvol was.
Uit publieksonderzoek is gebleken dat de meeste bezoekers in 2013 voor de eerste keer Beeld en
Geluid bezochten. Eén op de vijf betrof een herhaalbezoek. Het aantal 55-plussers is het afgelopen
jaar toegenomen. Dit hangt samen met het thema van de tijdelijke tentoonstelling over de Oranjes. De
waardering van de bezoekers kwam een fractie lager uit dan in 2012, met een 7,6 gemiddeld. Het meest
gewaardeerd wordt de varieteit aan activiteiten, het interactieve karakter en de nostalgie die de mediaexperience opwekt.
bezoekersaantallen 2013 (rode lijn), afgezet tegen eerdere jaren.
17
Experience bezoek
bezoekcijfer
bezoekers
waardering
cijfer
Resultaat
2011
Resultaat
2012
216.656
Begroot
2013
251.069
7,9
% tov
begroting
225.000
7,9
Resultaat
2013
227.080
101%
8
7,6
95%
Beeld en Geluid manifesteerde zich ook buiten het Media Park. In Amsterdam realiseerde Beeld en
Geluid ter gelegenheid van het 125-jarig jubileum van het Concertgebouw 12 producties op basis van
archiefmateriaal en de speciale interactive ‘Dirigeer het Concertgebouworkest’.
In het kader van Volt werden in 2012 en 2013 in totaal 9 events en exhibits gepresenteerd, alle rond
het thema mediatechnologie, design, innovatie en co-creatie. Hoewel in november werd besloten het
project te staken vanwege het uitblijven van een positief financieringsbesluit door de gemeente, heeft de
experimentele en innovatieve programmering in Eindhoven nieuwe netwerken en expertise gebracht voor
Beeld en Geluid.
BEELD EN GELUID ONLINE
Naast de fysieke omgeving van de Beeld en Geluid experience presenteert het instituut de geschiedenis
en betekenis van de media ook online. Via het programma Collectie Online sturen we aan op uniformering
in ontwikkeling en beheer van de vele websites die het instituut beheert, en het verbeteren van de
gebruikerservaring. Daarnaast is het streven om meer archiefmateriaal in een mediahistorische context online
te kunnen presenteren. Van de ruim 800.000 uur archiefmateriaal die het instituut beheert is slechts een
fractie online raadpleegbaar. Met de NPO is overeengekomen om in 2 proefprojecten archiefmateriaal van
de publieke omroep, dat uit commercieel oogpunt niet interessant is, online te kunnen ontsluiten.
De tentoonstelling Leven met Oranje heeft een succesvolle pendant gekregen met het crowdsourcingproject Mijn band met Oranje. De campagne rond dit project, met roadshows door heel Nederland, leverden
een schat aan amateurbeeld op over de koninklijke familie. De resultaten worden voorjaar 2014 op dvd
gepresenteerd, met toelichting van de makers. Fragmenten zijn ook online ontsloten op de campagnesite.
Mijn band met Oranje werd mogelijk gemaakt dankzij de steun van de BankGiroLoterij.
Succesvol blijft ook het YouTube-kanaal. Sinds de introductie in februari 2007 ligt het bereik gemiddeld
op ruim 1 miljoen views per jaar (niet meegenomen in de tabel hieronder). Op de website Open Beelden
stelt Beeld en Geluid inmiddels 3.000 video’s – speciaal voor dit doel gecleared – onder een Creative
Commons-licentie beschikbaar om publiek en makers zonder kosten de kans te geven het materiaal te
delen of te remixen tot nieuwe producties. Open Beelden, waarop ook NIMK (het inmiddels opgeheven
instituut voor mediakunst), stichting Natuurbeelden en Imagine IC materiaal beschikbaar stellen, is ook
grootleverancier aan Wikimedia, en realiseerde op die manier al tientallen miljoenen pageviews op lemma’s
waar Open Beelden-materiaal was te zien.
Webbezoek sites Beeld en Geluid
(excl YouTube)
unieke bezoekers op alle sites
1
Resultaat
2011
3,1 mln.
Resultaat
2012
Begroot
2013
Resultaat
2013
% tov
begroting
1.994.3231
3,25 mln.
3.120.394
96%
in 2012 veroorzaakte het ontkoppelen met Uitzending Gemist een daling in de online resultaten
Social media/online communities
Facebook
Twitter
YouTube
Pinterest
Nieuwsbrief abonnees
Resultaat
2013
Totaal 2012
6.073
7.882
2.766
39.845
14.795
9.667
5.587
170
52.357
Toename
tov 2012
8.722
1.785
2.821
nvt
12.512
18
ONDERWIJS EN EDUCATIE
De onderwijsplatforms ED*IT, Les 2.0, Teleblik en Academia, worden bekostigd uit Beelden voor de
Toekomst. Naast deze online diensten, met speciaal voor het onderwijs gecleared archiefmateriaal, kent
Beeld en Geluid een educatieve programmering in de experience.
Door Beelden voor de Toekomst heeft Beeld en Geluid de dienstverlening aan het onderwijs kunnen
versterken. In 2013 is, met het oog op het aflopen van Beelden voor de Toekomst eind 2014, besloten
om Les 2.0 en ED*IT uit te faseren. Doel is om de bronnen en context wel beschikbaar te houden voor
benutting in educatieve producten van derde partijen. Positief is dat intermediaire partijen – zoals VOcontent – geïnteresseerd zijn in het betaald afnemen van (onderdelen van) de diensten. Of en in hoeverre dit
zal resulteren in een alternatief exploitatiemodel waarin ook de onderliggende infrastructurele kosten kunnen
worden gedekt staat nog niet vast.
ED*IT
Het platform ED*IT-basis voor het basisonderwijs werd met ingang van september 2013 gesloten. Al eerder
bleek dat de bereidheid bij de eindgebruikers (scholen) om betaalde licenties af te nemen, ondanks de
waardering voor het product, gering is. Bestaande klanten krijgen nog wel de tijd om geselecteerde content
te migreren naar Teleblik.
LES 2.0
In 2013 is ook besloten om Les 2.0 niet meer actief aan te bieden aan intermediaire partijen in het
onderwijs, maar de levering van bronnen en redactie uitsluitend via de Teleblik-infrastructuur te laten lopen.
Om de educatieve opbrengsten van Les 2.0 niet verloren te laten gaan, wordt onderzocht of de fragmenten
en dossiers kunnen instromen in Teleblik. Het lesmateriaal dat is ontwikkeld met de andere deelnemende
erfgoedinstellingen is aangeboden aan de Les 2.0-partners voor toekomstig gebruik.
TELEBLIK
Teleblik werd in 2006 – voor de start van Beelden voor de Toekomst – ontwikkeld door Beeld en Geluid,
Kennisnet en de NTR (toen: Teleac). Het is nog altijd een van de best bezochte sites van Beeld en Geluid.
Het voornemen om een vernieuwde versie van Teleblik op te zetten met NTR en Kennisnet is in 2013
bijgesteld na het terugtreden van de NTR. Kennisnet en Beeld en Geluid beraden zich op een gezamenlijke
doorstart, waarbij vooralsnog het doel om het bereik dat door introductie van de betaaldiensten was
teruggevallen weer te laten stijgen.
ACADEMIA
Academia, de op het hoger onderwijs gerichte dienst, werd in 1999 ontwikkeld door Beeld en Geluid in
samenwerking met onder meer de Rijksuniversiteit Groningen en Surfnet. Infrastructuur en interface zijn in
2013 herzien. De dienst wordt gewaardeerd met een 8 en het gebruik is gestegen.
MUSEUMEDUCATIE
In 2013 bezochten ruim 25.000 leerlingen Beeld en Geluid. De waardering van docenten voor de
educatieve arrangementen ligt onverminderd hoog op 8,5. De voorgenomen stijging in het schoolbezoek
is achteraf bezien te ambitieus gebleken in het licht van verminderde cultuurbudgetten van scholen en
concurrentie van de heropende musea in Amsterdam.
Het workshopaanbod is in 2013 herzien. Hierbij is de authentieke leerervaring nog centraler komen te
staan. Op school zijn leerlingen ook met media aan de slag, maar bij Beeld en Geluid ontmoeten ze
mediaprofessionals, en dat maakt het bezoek uniek. Een goed voorbeeld hiervan is de maandelijkse Meet &
Greet met het Jeugdjournaal en de landelijke Jeugdjournaal-presentatiewedstrijd. Tijdens de finaledag vond
tevens de eerste kinderpersconferentie ooit met een minister-president plaats.
Met steun van de gemeente Hilversum is het project Hilversum Mediastad opgezet, dat zich richt op
kinderen uit groep 7 en 8 van de Hilversumse basisscholen. Het programma draait om talentontwikkeling,
behoud en beheer van audiovisueel erfgoed en deskundigheidsbevordering van leerkrachten. Docenten
waardeerden het programma met een 8,5.
19
Het programma Mediawijsheid kende in 2013 een dynamisch jaar. Beeld en Geluid fungeert voor
het expertisecentrum Mediawijzer.net als ‘nationaal clubhuis’ en behartigt daarnaast de portefeuille
communicatie. Als nationaal clubhuis participeerde het instituut in uiteenlopende activiteiten, zoals symposia,
schoolprojecten, onderzoek en trainingen voor leerlingen, ouders en docenten. Tevens zijn voorbereidingen
getroffen voor actualisering van het paviljoen Mediawijzer.net in de experience, en is een nieuw paviljoen,
Media Ukkie Land, ontwikkeld dat voorjaar 2014 wordt gelanceerd.
Onderwijs
Teleblik (gratis) /BvdT
geregistreerde scholen (cum)
aantal uren beschikbaar (cum)
bezoeken (cum)
unieke bezoekers (cum)
Ed*it basis
(betaaldienst)/BvdT
aantal PO-licenties (locaties), (cum.)
unieke bezoekers (cum)
Les 2.0 (betaaldienst)/BvdT
aantal VO-licenties (cum)
aantal MBO-licenties (cum)
unieke bezoekers (cum)
Academia
(betaaldienst)/ BvdT
geregistreerde gebruikers NL (cum.)
aanbod programma’s (cum.)
unieke bezoekers/cum.
Schoolbezoek op locatie (experience)
bezoekers
1
Resultaat
2011
Resultaat
2012
8.609
16.250
1.3 mln.
649.270
100
23.570
Begroot
2013
8.492
20.029
4 mln.
561.017
100
7.077
8.692
22.529
1.1 mln.
570.000
100
4.000
325
-
3
28.396
9
17.726
20.000
448.444
51.101
9.980
448.444
62.490
18.496
33.920
370.000
70.460
20.000
32.573
% tov
begroting
8.607
22.748
973.551
476.949
99%
101%
89%
84%
100
2.336
104
Resultaat
2013
100%
58%
3 betaalde
licenties
7.271
36%
340.152
71.564
33.402
37.0001
92%
102%
167%
25.201
68%
doel onder voorbehoud
AUTEURSRECHTEN
Voor het laagdrempelig beschikbaar stellen van de collectie is het slechten van auteursrechterlijke drempels
essentieel. Beeld en Geluid voert hiertoe een drieledige aanpak, gericht op:
• het op orde brengen van de rechtenadministratie, noodzakelijke eerste stap om materiaal te kunnen
clearen
• het maken van afspraken over het clearen van materiaal voor specifieke doelgroepen met de
rechthebbenden
• het beschikbaarstellen van een selectie uit de collectie onder Creative Commons-licentie (zoals
bijvoorbeeld voor het platform Open Beelden gebeurt)
De jaarbegroting van Beelden voor de Toekomst is in 2008 vastgesteld. Dit leidt tot afwijkingen in het
resultaat – in positieve of negatieve zin. Over de hele linie zullen de eindprestaties van het programma
echter worden behaald. Wat clearing betreft zijn de resultaten ook afhankelijk van de vraag uit de
onderwijsdiensten en andere platforms, dus daarmee niet volledig beïnvloedbaar.
Auteursrecht
clearen rechten (BvdT)
video/film (uur)
audio (uur)
administreren rechten (BvdT)
video/film (uur)
audio (uur)
Resultaat
2011
Resultaat
2012
5.604
533
6.110
466
6.568
6.719
Begroot
2013
5.500
500
4.701
466
Resultaat
2013
4.073
640
6.000
2.500
% tov
begroting
74%
128%
4.073
640
68%
26%
20
VERSTERKEN COLLECTIE In het meerjarenplan is het voornemen opgenomen om de collectie te versterken op het gebied van
documentaire film, nieuwe media en programma’s van commerciële omroepen. Binnen de muziekcollectie
wordt het accent sterker op de Nederlandse muziekcultuur gelegd.
In 2013 heeft Beeld en Geluid de uitgangspunten van zijn collectiebeleid gepubliceerd.
DOCUMENTAIRE
Via het Beelden voor de Toekomst-programma wordt jaarlijks het oeuvre van een documentairemaker
speciaal belicht. Los van de promotie van producties van nationaal cultuurhistorisch belang, wordt hiermee
ook het overdragen van collecties aan het archief gestimuleerd. In 2013 verschenen twee dvd-boxen in
de reeks ‘Dutch Documentary Collection’ met het werk van Theo Uittenbogaard en Frans Bromet. Tevens
verscheen de dvd-box ‘Niek Koppen In Focus’. Koppen maakte ook een film in opdracht van Beeld en
Geluid ‘Levende Klederdracht’ die op het IDFA in premiere ging en werd uitgezonden door de NTR. De
documentaire kwam tot stand met steun van het SNS Reaal Fonds en het VSBfonds.
Tevens werd op het IDFA het programma Treasures gepresenteerd. Voor dit project koos Beeld en Geluid
de parels uit de documentaire filmcollectie uit, 11 Nederlandse films die ooit een Oscarnominatie kregen
of er een wonnen. De films zijn op zeer hoge resolutie gedigitaliseerd en volgens de meest geavanceerde
technieken gerestaureerd zodat ze in volle glorie met het publiek konden worden gedeeld. Na de vertoning
van de eerste titels op IDFA, volgt in 2014 de vertoning van een tweede reeks tijdens het Oscar-weekend in
Eye.
COMMERCIËLE OMROEPPRODUCTIES
Beeld en Geluid neemt jaarlijks een kleine selectie programma’s van commerciële omroepen op, als ook
een registratie van de complete programmering op de Nederlandse televisie en radio. Het betreft hier
materiaal dat op lage resolutie voor onderzoeksdoeleinden wordt bewaard. Het aandeel van de commerciële
programma’s in de collectie bedraagt echter nog geen 10%. In lijn met de criteria van Unesco voor de
instandhouding van audiovisueel erfgoed zou dat percentage minstens het driedubbele moeten bedragen.
Commerciële rtv en WNR/WNTV
televisie
commerciële televisie (uur)
WNTV (uur)
radio
commerciële radio (uur)
WNR (uur)
1
2
Resultaat
2011
Resultaat
2012
650
3.480
587
3.360
3.733
3.452
Begroot
2013
500
3.400
3.749
3.488
Resultaat
2013
% tov
Begroting
466
3.360
3.000
3.500
2.593
3.872
93%1*
99%
86%2
100%
Selectie commerciële zenders is afhankelijk van het aanbod en selectiecriteria. Instroom kan daardoor lager uitvallen.
Selectie commerciële zenders is afhankelijk van het aanbod en selectiecriteria. Instroom kan daardoor lager uitvallen.
NIEUWE MEDIA/WEBVIDEO
Sinds enkele jaren archiveert Beeld en Geluid een beperkte selectie van av-content die uitsluitend via het
web is verspreid. Beperkt tot de content die voor Nederland of door Nederlanders geproduceerd wordt, is
op grond van inhoudelijke criteria een schifting te maken tot enkele tientallen producties per maand. Met de
NTR is een pilot voor het archiveren van websites in voorbereiding.
Selectie webonly video
items
Resultaat
2011
Resultaat
2012
Begroot
2013
Resultaat
2013
% tov
begroting
1.000
1.102
750
626
83%
MUZIEK
Beeld en Geluid heeft per 1 januari 2013 de website Muziekencyclopedie van MCN overgenomen. De
Muziekencyclopedie biedt context aan de Nederlandse muziekcultuur die ruimschoots vertegenwoordigd is
in de muziekcollectie van Beeld en Geluid. Voor het verder uitbreiden en inhoudelijk optimaliseren van de
Muziekencyclopedie zal Beeld en Geluid de blik ook naar buiten richten. Er zijn in Nederland verschillende
21
organisaties of communities actief die zich bezighouden met specifieke muziekgenres of - stromingen. Beeld
en Geluid wil de bij deze gebruikersgroepen aanwezige expertise benutten om de Muziekencyclopedie uit te
bouwen. Tevens kan het contact met experts ook een middel worden om de collectie verder te verrijken.
22
DUURZAME TOEGANKELIJKHEID DIGITALE COLLECTIE
CONSERVEREN EN DIGITALISEREN
Met ingang van 2011 is analoge conservering geheel vervangen door digitale conservering. Belangrijk
voordeel van de nieuwe aanpak is dat de kosten voor hergebruik van in hoge resolutie beschikbare digitale
film vele malen lager liggen dan bij hergebruik van het analoge materiaal (kosten voor transport, scannen
etc). De filmdigitalisering loopt volgens planning. Naar verwachting zal eind 2014 ca 18.000 uur film zijn
veiliggesteld.
Ook de digitalisering van video werkt toe naar de afsluiting van Beelden voor de Toekomst. De geplande
werkzaamheden in de Digibeta- en VHS-collectie zijn vrijwel klaar. In 2014 volgt de Digital-S collectie. De
doelen voor digitalisering van de audiocollectie zullen bij de afsluiting van Beelden voor de Toekomst ook
ruimschoots worden behaald. De encodering en digitalisering van handelsplaten wordt uitgevoerd in 2014.
Conserveren en digitaliseren
Resultaat
2011
film/BvdT
Resultaat
2012
Begroot
2013
Resultaat
2013
% tov
begroting
analoge conservering acetaat (uur)
afgerond
digitale conservering acetaat (uur)
2.229
analoge conservering perfo-acetaat (uur)
conservering nitraat (uur)1
digitaliseren (uur)
3.384
Afgerond per
31-12-2011
542
3.130
26
384
384
360
3.577
3.768
3.490
-
encoderen BCN (uur)
116
599
-
-
encoderen VHS (uur)
-
-
18.000
18.160
encoderen video totaal (uur)2
audio/Beelden voor de Toekomst
digitaliseren/encoderen audiotape en DAT (uur)
94%
93%
13.699
encoderen digitalS
650
92%
2.255
video/Beelden voor de Toekomst
encoderen digibeta (uur)
3.094
633
97%
101%
-
-
4.000
-
13.815
599
22.650
18.793
83%
Resultaat
2011
Resultaat
2012
Begroot
2013
Resultaat
2013
72%
17.832
28.109
16.000
11.530
digitaliseren/encoderen MOZ (uur)
-
-
36.892
27.294
74%
digitaliseren/encoderen 78t/gesneden platen (uur)
-
731
2.083
2.411
116%
digitaliseren/encoderen 78t/handelsplaten (uur)
-
conserveren (stuks)3
foto/BvdT
818
Afgerond
verpakken (stuks)
431.715
339.300
digitaliseren (stuks)
390.186
266.520
1
2
3
750
Afgerond per
31-12-2012
147.066
142.797
0%
97%
met ingang van 2011 digitale conservering
digitalisering loopt door in 2014
met ingang van 2010 digitale conservering
23
24
DIGITALE PRESERVERING
Beeld en Geluid garandeert de duurzame opslag van zijn collecties in een Trusted Digital Repository. Dit
betekent dat alle processen rond de digitale lange termijn archivering zullen worden gestandaardiseerd door
processen, systemen, data en gebruik te beschrijven in OAIS termen (Open Archival Information System,
ISO Standaard 14721). Deze adaptatie van OAIS-richtlijnen voor het audiovisuele domein wordt onder
meer ontwikkeld via het Europese project Presto Prime, waarin ook andere grote av-archieven (oa BBC, RAI
en ORF) deelnemen.
In 2013 is een functioneel model opgeleverd voor de workflowarchitectuur als ook een model voor de
informatie-architectuur. Ook worden tools ontwikkeld voor gebruikersanalyse en –rapportage. Onderdeel
van het project, dat nog doorloopt in 2014, is het verkrijgen van de DSA-certificering.
25
KNOOPPUNT DIGITAAL ERFGOED
Beeld en Geluid wil als knooppunt binnen de nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed een actieve
bijdrage leveren aan de duurzaamheid en toegankelijkheid van digitaal erfgoedcollecties, en in het bijzonder
van de Audiovisuele Collectie Nederland.
In dit verband spant het instituut zich in om zijn digitale infrastructuur open te stellen voor (audiovisueel)
collectiehouders, en om zijn kennis en expertise op het gebied van digitaal collectiemanagement te
verspreiden. Intensieve samenwerking met nationale en internationale organisaties die zich inzetten voor
duurzaam behoud en toegankelijkheid van digitaal erfgoed is hierbij essentieel. Het gaat hierbij bijvoorbeeld
om de FIAT, de internationale organisatie van televisie-archieven, Presto-Centre, het internationale
expertise-centrum dat in het kader van het Europese project Presto Prime is opgezet, en om AVA_Net, de
netwerkorganisatie van audiovisueel collectiebeheerders in Nederland.
Met EYE filminstituut is in 2013 de mogelijkheid onderzocht voor samenwerking op het gebied van
duurzame digitale opslag van filmbestanden. In het najaar werd een overeenkomst gesloten gemaakt om
duizenden uren gedigitaliseerde film van EYE bij Beeld en Geluid onder te brengen. Al eerder, in 2012,
besloot de Koninklijke Bibliotheek zijn digitale back-up bij Beeld en Geluid onder te brengen. Met het
Nationaal Archief ten slotte worden technische en inhoudelijke randvoorwaarden onderzocht voor een
samenwerking rond de archivering van videoregistraties van de Tweede Kamer.
Naast digitale duurzaamheid en delen van voorzieningen van digitaal beheer, is het vergroten van de
toegang tot digitaal erfgoed een thema. Sinds 2012 werkt Beeld en Geluid, met onder andere het Nationaal
Archief, de Koninklijke Bibliotheek en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed in het door OCW ondersteunde
project Digitale Collectie. Dit project voorziet in een landelijke infrastructuur voor het gestandaardiseerd
ontsluiten van informatie over digitale erfgoedobjecten en fungeert als aggregator voor informatie over
Nederlands erfgoed naar bijvoorbeeld Europeana (de Europese erfgoedportal) en Clarin, de digitale
infrastructuur voor wetenschappelijk onderzoek.
26
JAARREKENING 2013
27
28
BALANS PER 31 DECEMBER 2013
Na verdeling resultaat
31 december 2013
(in euro's)
ACTIVA
Materiële vaste activa
Gebouwen en terreinen
35.226.642
Inventaris en apparatuur
13.248.045
36.406.270
17.014.035
48.474.687
53.420.305
Financiële vaste activa
Lening u/g
Af: voorziening
238.333
195.000
(238.333)
(195.000)
-
-
Totaal vaste activa
48.474.687
53.420.305
Totaal vlottende activa
30.029.607
35.359.113
Totaal activa
78.504.294
88.779.418
PASSIVA
Eigen vermogen
Algemene reserve
1.466.354
Bestemmingsreserves
5.047.309
1.449.962
4.380.823
6.513.663
5.830.785
61.667
105.000
Langlopende schulden
54.450.932
55.078.020
Kortlopende schulden
17.478.032
27.765.613
Totaal passiva
78.504.294
88.779.418
Voorziening
29
STAAT VAN BATEN EN LASTEN
2013 inclusief resultaatbestemming
Realisatie 2013
Begroting 2013
Realisatie 2012
Baten
Inkomsten dienstverlening
1.484.522
1.649.990
1.498.412
Inkomsten Experience
3.225.509
2.981.800
3.589.420
Inkomsten Beelden voor de Toekomst
307.111
628.311
661.493
Sponsorinkomsten
381.580
500.000
571.250
Overige inkomsten
961.226
135.721
1.102.922
6.359.948
5.895.822
7.423.497
Structurele subsidie OCW
20.924.000
20.913.060
20.506.000
Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten
13.446.535
13.195.291
11.350.420
Totale opbrengsten
Overige subsidies en bijdragen
(25.023)
-
-
Totale subsidies/bijdragen
34.345.512
34.108.351
31.856.420
Totaal baten
40.705.460
40.004.173
39.279.917
Lasten
P1
P4
P2
P3
Beheerlasten personeel
1.779.664
1.706.381
1.827.513
Beheerlasten materieel
6.011.889
6.643.992
6.829.246
Opbrengst interne doorbelastingen add. gefinanc. activiteiten
(2.552.793)
(1.508.300)
(2.152.812)
5.238.760
6.842.073
6.503.947
Personele lasten structureel gefinancierde activiteiten
7.537.702
8.088.576
9.001.140
Materiële lasten structureel gefinancierde activiteiten
5.023.390
4.813.722
4.589.779
Beheerlasten digitaal archief
5.010.424
3.428.786
4.662.915
Totale beheerlasten
Bijdrage BvdT in beheerlasten digitaal archief
(1.020.000)
(1.020.000)
(1.020.000)
Totale lasten structureel gefinancierde activiteiten
16.551.516
15.311.084
17.233.834
Personele lasten additioneel gefinancierde activiteiten
5.296.002
3.801.812
4.095.205
Materiële lasten additioneel gefinancierde activiteiten
6.727.888
8.278.432
5.542.402
Interne doorbelastingen
2.393.132
1.430.772
2.153.111
Bijdrage BvdT in beheerlasten digitaal archief
1.020.000
1.020.000
1.020.000
Totale lasten additioneel gefinancierde activiteiten
15.437.022
14.531.016
12.810.718
Totaal lasten
37.227.298
36.684.173
36.548.499
Saldo uit gewone bedrijfsvoering
3.478.162
3.320.000
2.731.418
P1
Rentebaten
P1
Rentelasten
Saldo bijzondere baten/lasten
405.785
(3.201.069)
275.000
(3.230.000)
561.038
(3.243.951)
-
-
-
Exploitatieresultaat
682.878
365.000
48.505
Mutatie bestemmingsreserves
666.486
365.000
16.392
-
Netto resultaat
(9.753)
58.258
In de staat van baten en lasten worden de lasten verdeeld over de volgende drie categoriën;
1. Beheerlasten
2. Structureel gefinancierde lasten
3. Additioneel gefinancierde lasten
Onder de beheerlasten vallen de kosten van directievoering, facilitaire zaken, personeelszaken, secretariaat
en financiële zaken. Onder de structureel gefinancierde activiteiten vallen de activiteiten van Beeld en Geluid
30
die deel uitmaken van de taakstelling van de stichting. Activiteiten die onder de taakstelling vallen, maar
enkel uitgevoerd kunnen worden wanneer aanvullende middelen beschikbaar worden gesteld, kwalificeert
Beeld en Geluid als additioneel gefinancierde activiteiten.
Bij zowel de structureel als additioneel gefinancierde activiteiten (met name voor legacy materiaal uit het
Beelden voor de Toekomst project) worden kosten voor digitale opslag gemaakt. Gezien de relatief hoge
kosten voor deze opslag worden deze kosten afzonderlijk gepresenteerd.
31
Totale opbrengsten
20.679.904
Totaal baten
Exploitatieresultaat
Bijzondere baten en lasten
12.645.860
-
405.785
(3.201.069)
Rentelasten
15.441.144
Rentebaten
Saldo uit gewone bedrijfsvoering
5.238.760
227.418
Bestuurs- en organisatiekosten
(2.552.793)
80.159
Marketing en publiciteit
Totaal lasten
98.885
Onderhoudskosten
Interne doorbelastingen
88.482
298.339
Kantoorkosten
Materialen en verbruiksgoederen
179.170
Uitbestedingen
-
2.511.217
Afschrijvingslasten
Dotaties
2.119.307
408.912
1.779.664
Huisvestingslasten
Indirecte personeelslasten
Personeelslasten
P1
20.628.543
Totale subsidies/bijdragen
Lasten
(25.023)
(270.434)
-
Overige subsidies en bijdragen
Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten
Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten
20.924.000
17.944
51.361
Overige inkomsten
Structurele subsidie OCW
33.000
-
Inkomsten Beelden voor de Toekomst
Sponsorinkomsten
-
417
Inkomsten Experience
Inkomsten dienstverlening
Baten
Totaal beheer
(11.243.012)
-
-
T1
1.402.848
-
(3.201.069)
405.785
4.198.132
(11.243.012)
-
22.810.276
(2.380.763)
312.433
523.818
1.657.510
1.147.166
409.499
2.165.248
21.545
5.362.140
2.142.566
670.584
10.778.530
27.008.408
21.648.543
(25.023)
(270.434)
1.020.000
20.924.000
5.359.865
273.645
381.580
-
3.221.626
1.483.014
Totaal structureel
gefinancierd
17.571.516
172.030
85.015
443.659
1.558.625
1.058.684
111.160
1.986.078
21.545
2.850.923
23.259
261.672
8.998.866
P2
6.328.504
1.020.000
-
-
1.020.000
-
5.308.504
255.701
348.580
-
3.221.626
1.482.597
Structureel
gefinancierde
activiteiten
-
-
(550.000)
-
-
-
(550.000)
10.608.048
1.788.338
62.335
218.751
1.262.340
403.995
40.903
3.024.387
-
-
-
73.104
3.733.895
10.058.048
9.750.937
-
(270.434)
10.021.371
-
307.111
-
-
307.111
Beelden voor
de toekomst
(169.970)
-
-
-
(169.970)
3.808.974
604.794
321.995
174.312
62.933
33.480
23.082
870.848
-
-
135
155.288
1.562.107
3.639.004
2.946.032
-
540.868
2.405.164
-
692.972
687.581
-
-
3.883
1.508
Overige add.
gefinancierde
activiteiten
(719.970)
-
-
-
(719.970)
14.417.022
2.393.132
384.330
393.063
1.325.273
437.475
63.985
3.895.235
-
-
135
228.392
5.296.002
P3
13.697.052
12.696.969
-
270.434
12.426.535
-
1.000.083
687.581
-
307.111
3.883
1.508
Totaal
additioneel
gefinancierd
T2
682.878
-
(3.201.069)
405.785
3.478.162
37.227.298
12.369
696.763
916.881
2.982.783
1.584.641
473.484
6.060.483
21.545
5.362.140
2.142.701
898.976
16.074.532
40.705.460
34.345.512
(25.023)
-
13.446.535
20.924.000
6.359.948
961.226
381.580
307.111
3.225.509
1.484.522
Totaal
Beeld en
Geluid
CATEGORIALE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2013
32
33
405.785
(3.201.022)
19.651.487
Exploitatieresultaat
22.446.724
Saldo uit gewone bedrijfsvoering
Rentelasten
(1.817.619)
Totaal lasten
Rentebaten
(2.389.495)
Interne doorbelastingen
38.305
Bestuurs- en organisatiekosten
219
58.748
Onderhoudskosten
Marketing en publiciteit
350
43.033
Materialen en verbruiksgoederen
Kantoorkosten
-
Dotaties
28.790
-
Afschrijvingslasten
Uitbestedingen
97
Huisvestingslasten
(7.005.627)
(47)
12.645.860
(3.201.069)
405.785
15.441.144
(7.005.580)
-
5.238.760
(2.552.793)
227.418
80.159
98.885
88.482
298.339
179.170
-
2.511.217
2.119.307
7.056.379
(163.298)
189.113
21.411
98.666
88.132
255.306
150.380
-
2.511.217
2.119.210
408.912
160.466
Indirecte personeelslasten
248.446
P1
1.779.664
1.537.796
20.679.904
20.628.543
(270.434)
-
20.924.000
51.361
17.944
33.000
241.868
50.799
-
-
-
-
50.799
17.882
-
417
(2.562.181)
-
-
(2.562.181)
2.514.655
-
4.761
2.993
373.794
87.539
40.636
433.112
-
425.539
848
45.087
1.100.346
(47.526)
-
-
-
-
(47.526)
(47.526)
-
-
-
(3.951.743)
-
-
(3.951.743)
5.010.424
163.300
13.118
109
1.047.799
35.908
370
398.043
-
1.830.105
-
60.508
1.461.164
P4
1.058.681
1.020.000
-
1.020.000
-
38.681
38.681
-
-
-
(3.030.071)
-
-
(3.030.071)
3.043.971
12.367
4.987
13.931
-
21.142
5.095
184.533
-
-
897
43.092
2.757.927
13.900
-
-
-
-
13.900
13.900
-
-
-
Totaal
Infrastructuur
BeheerCollecties &
beheer lasten
& Beheer
lasten digitaal Beschrijvingen
archief
Personeelslasten
20.629.105
Totaal baten
-
417
32.500
Staf
Lasten
20.628.543
(270.434)
-
20.924.000
Totale subsidies/bijdragen
Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten
Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten
Structurele subsidie OCW
562
62
Totale opbrengsten
500
Overige inkomsten
-
Sponsorinkomsten
-
Inkomsten Experience
Directie
Inkomsten dienstverlening
Baten
T1 Structurele beheerlasten en lasten structureel
gefinancierde activiteiten
(1.699.017)
-
-
(1.699.017)
7.002.466
(3.637)
62.149
426.626
137.032
914.095
65.059
970.390
21.545
595.279
21.514
112.985
3.679.429
5.303.449
-
-
-
-
5.303.449
250.646
348.580
3.221.626
1.482.597
Marketing
& Sales
(11.243.012)
-
-
(11.243.012)
17.571.516
172.030
85.015
443.659
1.558.625
1.058.684
111.160
1.986.078
21.545
2.850.923
23.259
261.672
8.998.866
P2
6.328.504
1.020.000
1.020.000
-
5.308.504
255.701
348.580
3.221.626
1.482.597
Totaal struct.
gefinanc.
Activiteiten
1.402.848
(3.201.069)
405.785
4.198.132
22.810.276
(2.380.763)
312.433
523.818
1.657.510
1.147.166
409.499
2.165.248
21.545
5.362.140
2.142.566
670.584
10.778.530
27.008.408
21.648.543
(270.434)
1.020.000
20.924.000
5.359.865
273.645
381.580
3.221.626
1.483.014
Totaal
structureel
gefinancierd
34
-
Inkomsten Beelden voor de Toekomst
Overige inkomsten
Totale opbrengsten
Exploitatieresultaat
Totaal lasten
Interne doorbelastingen
Bestuurs- en organisatiekosten
Marketing en publiciteit
Onderhoudskosten
-
1.120.289
-
10.800
-
1.020.000
-
5.100
Kantoorkosten
Materialen en verbruiksgoederen
83.966
-
423
Uitbestedingen
Huisvestingslasten
Indirecte personeelslasten
2.841.469
-
(550.000)
363.338
45.395
165.802
73.121
366.101
15.899
772.634
-
45.678
6.646.290
1.425.000
6.140
52.949
169.219
37.894
19.904
2.167.787
-
27.003
993.501
2.841.469
2.536.958
(270.434)
2.807.392
-
(550.000)
10.608.048
1.788.338
62.335
218.751
1.262.340
403.995
40.903
3.024.387
-
73.104
3.733.895
10.058.048
9.750.937
(270.434)
10.021.371
307.111
-
-
-
-
1.452.592
352.027
-
5.574
796
73
4.905
177.539
-
59.786
851.892
1.452.592
1.443.169
540.868
902.301
9.423
9.423
R&D en
kennis
-
-
1.250.407
126.375
311.161
97.801
57.392
30.596
9.830
323.912
135
26.861
266.344
1.250.407
1.228.000
-
1.228.000
22.407
18.524
-
3.883
Onderwijs
projecten
-
935.949
126.392
9.204
70.767
4.642
1.217
7.696
360.657
-
19.647
335.727
935.949
274.863
-
274.863
661.086
659.578
-
-
(169.970)
170.026
-
1.630
170
103
1.594
651
8.740
-
48.994
108.144
56
-
-
-
56
56
-
-
-
(169.970)
3.808.974
604.794
321.995
174.312
62.933
33.480
23.082
870.848
135
155.288
1.562.107
3.639.004
2.946.032
540.868
2.405.164
692.972
687.581
-
3.883
1.508
ProjectbureauTotaal overige
en R&D
activiteiten
afdelingskosten
1.508
Overigen
13.697.052
12.696.969
270.434
12.426.535
1.000.083
687.581
307.111
3.883
1.508
Totaal
structureel
gefinancierd
(719.970)
14.417.022
2.393.132
384.330
393.063
1.325.273
437.475
63.985
3.895.235
135
228.392
P3
2.740.394
6.096.290
6.093.690
-
6.093.690
304.511
-
307.111
Totaal
Beelden vd
Toekomst
5.296.002
-
2.600
-
304.511
WP2
Personeelslasten
1.120.289
Totaal baten
-
2.600
WP1
Lasten
1.120.289
-
Totale subsidies/bijdragen
Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten
1.120.289
-
Subsidies additioneel gefinancierde activiteiten
-
Inkomsten Experience
Infra
structuur
Inkomsten dienstverlening
Baten
T2 Additioneel gefinancierde activiteiten
UITGANGSPUNTEN EN GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING EN
RESULTAATBEPALING
ALGEMEEN
Bij het opstellen van de jaarrekening is de Richtlijn voor de jaarverslaggeving Organisaties zonder
winststreven (RJ 640) toegepast. Daarnaast is zoveel mogelijk aansluiting gezocht met het binnen Beeld
en Geluid gehanteerde interne rapportage model en het “Handboek verantwoording cultuursubsidies
instellingen”.
OORDELEN EN SCHATTINGEN
Bij de toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening hanteert de leiding
van Beeld en Geluid diverse oordelen en schattingen. De belangrijkste oordelen en schattingen inclusief de
bijbehorende veronderstellingen zijn, indien van toepassing, toegelicht bij behandeling van de betreffende
rubriek.
BEKOSTIGING
De bekostiging van Beeld en Geluid vindt als volgt plaats:
• Jaarlijks verstrekt het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (Het Ministerie) subsidie op
basis van een door het Ministerie goedgekeurde begroting. Een eventueel overschot of tekort na mutatie
bestemmingsreserves wordt aan het eigen vermogen toegevoegd dan wel onttrokken. De algemene
reserve kan daarmee enkel ten goede komen aan activiteiten waarvoor de subsidie is verstrekt.
• Een aantal activiteiten van Beeld en Geluid wordt op tijdelijke basis bekostigd door geoormerkte
projectsubsidies. Deze subsidies worden toegekend door het Ministerie, de Europese Commissie en
andere instanties. Indien de subsidies nog niet zijn ontvangen maar er reële zekerheid bestaat dat zij
zullen worden ontvangen, worden deze in de balans opgenomen als nog te ontvangen gelden.
• Naast subsidies heeft Beeld en Geluid nog inkomsten uit omzet aan derden. Deze inkomsten maken
circa 16% (2012: 18%) uit van de totale inkomsten van Beeld en Geluid. Wanneer de resultaten van de
additioneel gefinancierde activiteiten buiten beschouwing worden gelaten, maken deze inkomsten 23%
(2012: 25%) uit van de totale inkomsten.
MATERIËLE VASTE ACTIVA
De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de aanschaffingsprijs, verminderd met lineaire
afschrijvingen over de verwachte gebruiksduur, rekeninghoudend met een eventuele restwaarde.
Materiële vaste activa met een aanschaffingsprijs van minder dan € 2.500 worden direct ten laste van het
resultaat gebracht. Door het management is vastgesteld dat er geen indicaties zijn voor een duurzame
waardevermindering van het gebouw.
Materiële vaste activa die aangeschaft worden ten behoeve van een additioneel gefinancierd project worden
direct ten laste van dat project gebracht indien het activum uitsluitend gebruikt wordt tijdens de looptijd van
het project en deze looptijd korter is dan de gebruikelijke levensduur van het desbetreffende activum.
Ontvangen subsidie voor de aanschaf van een activum wordt direct in mindering gebracht op de
aanschafwaarde indien de gebruiksduur van het activum gelijk is aan de resterende looptijd van de activiteit
waarvoor de subsidie is toegekend. Het activum wordt geactiveerd voor de waarde, na aftrek van de
subsidie. Op deze waarde vindt lineaire afschrijving plaats op basis van onderstaande percentages. Indien
de gebruiksduur langer is dan de resterende looptijd van de activiteit wordt het activum geactiveerd tegen
de volledig aanschafwaarde. Uit de hiervoor ontvangen subsidie wordt een bestemmingsreserve gevormd
ter egalisatie van de toekomstige afschrijvingslasten.
Voor de afschrijvingen worden percentages gehanteerd die zijn ontleend aan de “Richtlijnen voor de
Financiële Verantwoording Cultuursubsidies 2009 - 2012”. Een activum waarvan voorzien kan worden dat
de levensduur korter is dan de duur waaraan het voor dat activum geldend percentage is ontleend, wordt
over de kortere termijn afgeschreven.
35
Gehanteerde percentages:
Terreinen
Gebouwen
Verbouwingen
Installaties
Machines
Automatisering en software
Apparatuur
Tentoonstellingen
Meubilair en overige inventaris
0%
2,5% per jaar
10 % per jaar
10% per jaar / 6,67% per jaar (m.i.v. 1
januari 2007)
10% per jaar
33,3% (hardware) en 20%(software) per
jaar
20% per jaar
10% per jaar
10% per jaar
Afschrijvingen vangen aan zodra het activum in gebruik is genomen.
FINANCIËLE VASTE ACTIVA
De vorderingen onder de financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde ofwel de
lagere realiseerbare waarde (hier de hoogste van de bedrijfswaarde en opbrengstwaarde).
VOORRADEN
Voorraden betreffen de voorraden van de Experience-winkel. Deze voorraden worden gewaardeerd tegen
verkrijgingsprijs, dan wel lagere opbrengstwaarde.
DEBITEUREN
Vorderingen worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor
oninbaarheid. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de
vorderingen.
OVERIGE VLOTTENDE ACTIVA
Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, onder aftrek van voorzieningen wegens
oninbaarheid.
ALGEMENE RESERVE
Deze wordt gevormd door toevoeging of onttrekking van het jaarlijkse resultaat na mutatie
bestemmingsreserve.
VOORZIENINGEN
Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten
worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening
wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende
verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen.
KORTLOPENDE SCHULDEN
Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
RESULTAATBEPALING
Opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben, rekening
houdend met de in het voorgaande vermelde waarderingsgrondslagen.
TOEREKENING ORGANISATIEKOSTEN AAN PROJECTEN
Beeld en Geluid belast een deel van de kosten van de directie, bedrijfsvoering en ict (organisatiekosten)
door aan de additioneel gefinancierde activiteiten. De doorbelasting vindt plaats tegen een standaardtarief
van € 18,70 per uur voor de aan de projecten bestede personeelsuren met een maximum van € 25.413 per
jaar per fte. Dit standaardtarief is ontleend aan de Handleiding Overheidstarieven 2006.
36
PENSIOENEN
De pensioenverplichtingen zijn ondergebracht bij een bedrijfstakpensioenfonds. De pensioenregeling is in
de jaarrekening verwerkt als een toegezegde bijdrage omdat overeenkomstig de RJ 271.310 is voldaan aan
de voorwaarde dat:
• de stichting is aangesloten bij een bedrijfstakpensioenfonds
• de stichting geen verplichting heeft tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij
de instelling waar de pensioenen zijn ondergebracht, anders dan het voldoen van toekomstige hogere
premies.
Bovenstaande betekent dat de verschuldigde pensioenbijdragen in de winst- en verliesrekening zijn
verantwoord en dat nog te betalen bijdragen in de kortlopende schulden zijn verantwoord.
Beeld en Geluid heeft de pensioenen ondergebracht bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Media
(PNO Media). Dit fonds heeft 1 april 2013 een korting toegepast op de pensioenen en pensioenaanspraken
van 3,4% wegens onvoldoende dekkingsgraad. Eind 2013 kende het fonds een dekkingsgraad van 105,2%
wat meer is dan het vereiste minimum, derhalve behoeven pensioenen in 2014 niet verlaagd te worden.
GRONDSLAGEN STAAT VAN HERKOMST EN BESTEDING DE MIDDELEN
De staat van herkomst en besteding der middelen is opgesteld volgens de indirecte methode. De
geldmiddelen in de staat van herkomst en besteding der middelen bestaan uit de liquide middelen.
Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers. Ontvangsten en
uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten.
Hilversum, 7 april 2014
37
ALGEMENE TOELICHTING OP DE JAARREKENING 2013
Begroting 2013
In deze jaarrekening is de door het ministerie van OCW goedgekeurde begroting voor het jaar 2013 (26
maart 2013) opgenomen.
Beelden voor de Toekomst 2013
De projectbegroting van Beelden voor de Toekomst is eind 2010 naar beneden bijgesteld. Het ministerie
heeft in overleg met het consortium1 besloten af te zien van de terugverdienverplichting2 van 64 miljoen euro
na 2014, maar tegelijkertijd ook de totale projectsubsidie te verminderen met een gelijk bedrag. Vervolgens
heeft het Ministerie eind 2010 besloten een eenmalige extra bijdrage van 25 miljoen euro toe te kennen aan
het project. Per saldo is hiermee de oorspronkelijke projectsubsidie verlaagd met ruim 39 miljoen euro. Voor
Beeld en Geluid betekent dit een korting van ruim 28 miljoen euro en heeft daardoor met ingang van 2011
een aantal projectactiviteiten versneld afgebouwd en met succes geprobeerd de impact op de afgesproken
prestaties zo veel mogelijk te dempen.
Einde Beelden voor de Toekomst 2014
Medio 2013 is gebleken dat een aantal activiteiten niet voor de einddatum van het project, 30 juni 2014,
afgerond kan worden. Het consortium heeft daarom het Ministerie van OCW verzocht het project met een
half jaar te verlengen. Inmiddels is daar positief op beschikt. Het afronden van het project valt samen met de
reorganisatie, hetgeen er toe leidt dat er binnen een kleine periode veel mutaties in het personeelsbestand
zullen plaats vinden.
Reorganisatie
Door het beëindigen van het Beelden voor de Toekomst project en de door het ministerie opgelegde
bezuiniging voor 2015 wordt een afname van de baten veroorzaakt. Het bestuur staat voor de uitdaging om
de dienstverlening zoveel mogelijk in stand te houden en om de kennis en ervaring opgedaan in het Beelden
voor de Toekomst project te borgen in de organisatie. Ook de transformatie van het analoge naar het digitale
tijdperk stelt andere en nieuwe eisen aan Beeld en Geluid als organisatie en aan haar medewerkers. Dit
alles vereist een ingrijpende reorganisatie, die in 2014 voorbereid zal worden en per 1 januari 2015 in zal
gaan. Ter dekking van de hiermee samenhangende frictiekosten zal Beeld en Geluid een aanvraag indienen
bij het ministeirie OCW.
In het kader van de reorganisatie heeft Beeld en Geluid het hierarchical storage management systeem
StorNext afgewaardeerd. De kosten (€ 709.201) hiervoor zijn reeds genomen in het boekjaar 2013 en
Beeld en Geluid zal bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en wetenschap een aanvraag indienen voor
toekenning van een vergoeding voor deze kosten.
Resultaat 2013
Door het opnemen van bestemmingsreserves wordt het resultaat in twee delen opgesplitst. Na
vaststelling van het exploitatieresultaat worden de door de Raad van Toezicht vastgestelde mutaties in de
bestemmingsreserves (toevoegingen en onttrekkingen) toegevoegd.
Beeld en Geluid ontvangt, naast de structurele bekostiging door het ministerie, voor een aantal activiteiten
additionele financiering. Hierdoor is Beeld en Geluid in staat een aantal in de statuten genoemde activiteiten
uit te voeren die zij anders niet had kunnen doen. Voor de door de Europese Commissie gefinancierde
activiteiten geldt, dat Beeld en Geluid een deel van de kosten zelf moet dragen. Deze bijdrage wordt in de
jaarrekening verantwoord onder "Eigen bijdrage additioneel gefinancierde activiteiten".
1
2
Het consortium bestaat uit partijen die bij de uitvoering van het project betrokken zijn. Dit zijn het Nationaal Archief, Nederland Kennisland. EYE en
Beeld en geluid.
De oorspronkelijke projectsubsidie was gesteld op 154 miljoen euro. Er werd verondersteld dat de projectresultaten zouden leiden tot voldoende
extra inkomsten om gedurende een looptijd van 14 jaar 64 miljoen euro terug te betalen aan het Ministerie. Deze 64 miljoen euro wordt de
terugverdienverplichting genoemd.
38
Beheerlasten digitaal archief
De beheerlasten van het digitaal archief vallen in 2013 hoger uit ten opzichte van de jaarlijkse begrote lasten
omdat er in 2013 kosten zijn gemaakt ter vervanging van het huidige media asset management systeem
(iMMix). De onderzoekskosten (€ 358.000) voor dit vervangingsproject worden gedekt vanuit de (tijdelijke)
Wig-gelden. Tevens heeft er een afwaardering plaatsgevonden van StorNext (€ 709.201) en robottapes (€
356.640), zie toelichting op de materiële vaste activa en op de structureel gefinancierde activiteiten.
39
40
OVERIGE GEGEVENS
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
In 2014 hebben zich nog geen gebeurtenissen voorgedaan die aanleiding geven tot een ander inzicht in de
vermogenssituatie van Beeld en Geluid.
BELONINGSBELEID
Het beloningingsbeleid dat voor al het personeel in dienst bij Beeld en Geluid geldt, is vastgelegd in de
CAO Beeld en Geluid. De bestuurder, de heer Jan Muller, tevens algemeen directeur, ontvangt een salaris
dat buiten de CAO wordt vastgesteld maar binnen de normen van de WNT valt.
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
Beeld en Geluid dient voor 1 juli 2014 een aanvraag frictiekosten 2013 in bij het Ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap. Hierin zal onderneer de afwaardering Stornext en tapes, wegens het beëindigen
van digitaliseringswerkzaamheden in het kader van Beelden voor de Toekomst ter hoogte van
€ 1.065.841 worden opgenomen. Vanwege het ontbreken van de aanvraag voor deze
frictiekostenvergoeding is de vordering voortvloeiend uit het recht op frictiekostenvergoeding niet
opgenomen in de jaarrekening 2013. In 2014 zal de toekenning van de vergoeding door het Ministerie
definitief worden vastgesteld en derhalve vindt verantwoording in de jaarrekening 2014 plaats.
Beeld en Geluid huurt nog enkele depots in Rijswijk. Deze overeenkomst geldt voor onbepaalde tijd en kan
jaarlijks worden beëindigd. De jaarlijkse huur bedraagt € 80.930 (prijspeil 2014).
Ten behoeve van het project ‘Beelden voor de Toekomst’ heeft Beeld en Geluid aanvullende bedrijfsruimte
gehuurd in Hilversum tot 31 mei 2014. De totale huurverplichting tot het einde van de overeenkomst
bedraagt € 40.350.
De Bankgiro Loterij heeft in 2011 toegezegd de tentoonstellingen van Experience te steunen met een
jaarlijkse donatie van € 300.000 voor de duur van 5 jaar (laatste jaar 2015).
41
42
VERKLARING RAAD VAN TOEZICHT
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
De Raad van Toezicht keurt de jaarrekening 2013 goed en stemt in met de daarin opgenomen verwerking
van het resultaat.
43
44
CONTROLEVERKLARING
45
46
BIJLAGEN
47
I. OVERZICHT PROJECTEN
AV Unit NA Suriname
2012 - 2014
Samenwerkingsverband waarbij BenG het Nationaal Archief van Suriname ondersteunt in het
opzetten van hun eigen AV-unit. Wij organiseren stages (in NL) en workshops (in Suriname) om
kennis uit te wisselen en hen te helpen een eigen collectie- en digitaliseringsbeleid op te stellen.
Axes
2011 - 2014
Het doel van Axes is het ontwikkelen van tools voor verschillende gebruikersgroepen om
op nieuwe manieren toegang te bieden tot audiovisueel archiefmateriaal, met name op het
gebied van zoeken, browsen, navigeren en het verrijken van archiefmateriaal. Hierbij staan drie
assen centraal: gebruikers, audiovisueel archiefmateriaal en technologie. In het zoeksysteem
worden verschillende bronnen, zoals wiki’s, automatisch aan de beschrijvingen van audiovisueel
materiaal gekoppeld. Op deze manier wordt de bestaande metadata verrijkt en wordt het
materiaal op een nieuw niveau ontsloten.
BMW b&g TheOneMinutes
2012 - 2013
Voor The One Minutes is een samenwerking met BMW aangegaan. De samenwerking is
erop gericht The One Minutes te digitaliseren zodat ze behouden blijven voor de toekomst.
The One Minutes zijn 1 minuut durende films. Het initiatief is in 1998 opgestart door het
Sandberg Instituut. De makers komen uit meer dan 100 landen en er bevinden zich inmiddels
tienduizenden video’s in het archief. De jaarlijkse competitie is het belangrijkste onderdeel.
In verschillende categorieën worden de beste inzendingen gekozen. Op deze pagina is een
selectie One Minutes te zien.
CineXpres
2012 - 2013
Een focus van het project ligt op de invoering en standaardiseren van wiskundige beschrijvingen
van het overdrachtsproces van de analoge film naar de digitale essentie bestanden die
verschijnt als een rijke metadata beschrijving van het volledige proces van overdracht. Deze
aanpak zal het ook mogelijk een efficiënte basis kwaliteitsbeoordeling en de basis voor
geautomatiseerde digitale restauratie van de inhoud. Een tweede focus is vast te zetten aan dat
vandaag de dag'' s best practice aanpak zal worden omgebouwd tot een zeer geautomatiseerde
workflow wordt ondersteund door de CineXPRES automatisering expertsysteem . . De
CineXPRES gebruikersgroep, bestaande uit film-technologie-experts en professionals, zullen
worden vastgesteld om te garanderen dat de best practice benaderingen worden gebruikt
Patrick Zucchetta, MD van Doremi Technologies zegt: "We zijn blij om deel te nemen aan een
project werken aan de steeds verplicht nieuwe technologieën om de film activa te bewaren voor
de toekomstige generaties en ook zorgen voor een efficiënte geautomatiseerde verwerking tools
om schade die zou kunnen bestaan op analoge media te verwijderen
Cosyne
2010 - 2013
In het project CoSyne staat het automatisch vertalen en synchroniseren van wiki pagina’s
centraal. De Beeld en Geluid wiki fungeren als trainingsdata voor de technische projectpartners
die de vertaling software ontwikkelen. Door de Beeld en Geluid wiki te vertalen, wordt de
reikwijdte van het publiek verbreed en is het mogelijk de Beeld en Geluid collectie via deze
wiki te linken met internationale collecties als Europeana en ECLAP. Het project is gestart
in 2010 en heeft een looptijd van 3 jaar. CoSyne wordt gefinancierd binnen het Zevende
Kaderprogramma van de Europese Commissie. De softwarecomponenten voor vertaling zullen
uiteindelijk aangesloten worden op MediaWiki software, wat de Beeld en Geluid wiki ook
gebruikt.
DigiBIC
2010 - 2013
In december 2010 is het project DigiBIC van start gegaan waarin het Nederlands Instituut
voor Beeld en Geluid één van de projectpartners is. In het project wordt een netwerk
samengebracht bestaande uit de meest vooraanstaande Europese instituten op het gebied van
onderzoek, innovatie, industrie en financiering, zoals INA, Media Deals en Memnon Research
& Development. Het project wordt gecoördineerd door het European Business and Innovation
Centre Network, de overkoepelende organisatie voor Europese Business en Innovatie Centra
(BIC’s).
Digitale Collectie Europeana
2012 - 2015
Vijf Nederlandse culturele instellingen werken samen in het project ‘Digitale Collectie’ aan de
nationale ontsluiting van metadata van miljoenen digitale erfgoed objecten. Dit drie-jarig project
wordt op 28 juni 2012 officieel gelanceerd tijdens een bijeenkomst in het GeldMuseum in
Utrecht. Doel is de aanwezigheid van het Nederlandse erfgoed op de Europese erfgoedportal
Europeana te vergroten. Op dit moment biedt Europeana toegang tot ruim twintig miljoen
48
objecten uit honderden collecties, een aantal dat door nationale initiatieven als ‘Digitale
Collectie’ verder zal groeien.
ECLAP
2010 - 2013
Binnen het ECLAP project wordt een portal ontwikkeld waarmee uitvoerende kunsten-collecties
centraal toegankelijk worden gemaakt. Veel van deze collecties zijn nu niet of nauwelijks
online te raadplegen. Daarnaast worden er middelen gecreëerd waarmee gebruikers en
content leveranciers de collecties kunnen verrijken. Bovendien wordt de metadata opgenomen
in Europeana. Beeld en Geluid heeft een groot aandeel in verschillende werkpakketten,
met name op het gebied van gebruikerseisen, ECLAP infrastructuur en interoperabiliteit,
netwerkactiviteiten, en kennisdisseminatie. Het project is gestart in 2010 en is een ICT PSP
Best Practice Network project.
Europeana Awareness
2012 - 2014
Het Europeana Awareness project is het uitvoeren van een activiteit Planner , die een breed
overzicht van de geplande en mogelijke culturele, wetenschappelijke en sportieve evenementen
die kunnen worden gebruikt om Europeana te bevorderen in de EU-lidstaten. De planner is
ontwikkeld in samenwerking met collega's in elk Europeana partnerland. Het is een 'levend
document' dat zal worden bijgewerkt op een permanente basis.
Europeana Fashion
2012 - 2014
Europeana Fashion is een best practice netwerk mede gefinancierd in het kader van het CIP
ICT-PSP-programma en gecomponeerd door 23 partners uit 12 Europese landen, waarvan
de belangrijkste Europese instellingen en collecties in de mode-gebied vertegenwoordigen.
Het consortium zal aggregeren en te verstrekken aan de meest opmerkelijke en rijke materialen
over de geschiedenis van de Europese mode Europeana, omvatten meer dan 700.000 fashiongerelateerde digitale objecten, variërend van historische jurken tot accessoires, foto's, affiches,
tekeningen, schetsen, video's en mode catalogi.
Geluid van Nederland
2012 - 2013
In het project ‘Het Geluid van Nederland’ worden de Eigen Opnames uit het unieke geluid en
archiefvan het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid beschikbaar gemaakt. Deze collectie
bestaat uit zo’n 10.000 geluidsopnames uit de jaren ‘50 tot de jaren ’90: van paardentrams en
straatverkopers tot rellen in Amsterdam en de Elfstedentocht van 1986. Daarvan wordt in dit
project een selectie van 2.000 geluiden beschikbaar gemaakt. Deze collectie geeft inzicht in
het veranderende geluidsbeeld van Nederland. Het doel van Het Geluid van Nederland is om
deze collectie vol ‘verdwenen geluiden’ voor een breed publiek online toegankelijk te maken
en vervolgens aan te vullen. Dat willen we doen met de hulp van actieve gemeenschappen
van geluidenjagers en -spotters en andere geïnteresseerden die hun bijdrage willen leveren.
Met hun hulp willen we de collectie aanvullen met, bijvoorbeeld, persoonlijke (historische)
geluidsarchieven en recente geluiden uit het hele land. Alle geluiden, oud en nieuw, worden op
de kaart-applicatie van deze website samengebracht.
Hilversum's got Mediatalent
2011 - 2012
Hilversum, is het hart van de Nederlandse media! Om niet alleen de (historische) betekenis
hiervan te benadrukken, maar om ook te kijken of er zich mediatalenten bevinden onder
de kinderen uit Hilversum, voert Beeld en Geluid het project: Hilversum’s got MediaTalent!
Hoewel er 40 scholen op een steenworp afstand van het Media Park liggen, zijn Hilversumse
leerkrachten toch zeer terughoudend in het onderwijzen van mediakennis en kunde in de
dagelijkse lespraktijk. Om leerlingen en leerkrachten bekend te maken met de kansen en
mogelijkheden die een omgeving als deze in zich heeft, biedt het Nederlands Instituut voor
Beeld en Geluid in samenwerking met partners en vertegenwoordigers uit het onderwijs een
uniek regioprogramma.
Mediawijsheid
2009 - 2012
Mediawijzer.net is het expertisecentrum op het gebied van mediawijsheid. Beeld en Geluid is
samen met Kennisnet, VOB, NPO en ECP-EPN partner binnen dit expertisecentrum en voert
samen met deze organisaties de regie over het landelijk programma mediawijsheid. Beeld
en Geluid is als Nationaal Clubhuis Mediawijsheid de plek waar de inmiddels meer dan 300
aangesloten organisaties bij elkaar komen, informatie delen over projecten en evenementen
organiseren. Het doel is te komen tot betere afstemming van vraag en aanbod en meer
samenhang in de ontwikkeling van publieks- en onderwijsaanbod voor dit onderwerp. Kortom,
als er een doorlopende leerlijn mediavaardigheden moet komen voor het onderwijs, worden
breed gewenste initiatieven ondersteund. Hetzelfde geldt voor een activiteit gericht op kinderen
en omgang met auteursrecht. Het Expertisecentrum schakelt tussen overheid, bedrijfsleven en
publiek.
49
LinkedTV
2011 - 2015
In het project LinkedTV worden informatiebronnen op het web gekoppeld aan (fragmenten uit)
televisieprogramma's. Deze bronnen, die ook wel contextbronnen worden genoemd, geven
informatie over de context van de video, zoals de achtergrond van acteurs, de bio van een
politicus of de definitie van een bepaalde term. Binnen LinkedTV is het programma Tussen Kunst
& Kitsch van de AVRO als use case genomen. InTussen Kunst & Kitsch worden onder andere
veel verschillende soorten objecten, kunststromingen, kunstenaars en locaties besproken. Aan
deze entiteiten kan je een groot aantal relevante contextbronnen koppelen.
Natuurbeelden 2010 - 2017
"De stichting Natuurbeelden is opgericht naar aanleiding van de toekenning van financiële
ondersteuning door de Nationale Postcode Loterij voor het project 'Nederlandse Natuur in
Beeld'. Die projectsubsidie, publiek gemaakt tijdens het Goed Geld Gala in februari 2010,
vormde de bekroning van een periode van bijna twee jaar van voorbereiden en smeden aan
samenwerking tussen 11 natuurorganisaties, allen beneficiant van de Nationale Postcode
Loterij. Het project Nederlandse Natuur in Beeld laat, door een unieke samenwerking tussen
natuurorganisaties, natuurfilmers en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, de
mooiste natuurbeelden bij alle Nederlanders terecht komen door middel van een ultramodern
digitaal beeldarchief. Dankzij dit project zal in 2017 een volledig digitaal archief met kostbare
natuurbeelden met een omvang van honderden uren opgebouwd zijn. Via een geavanceerd
zoek- & bestelsysteem kunnen deze beelden binnen enkele minuten worden gezocht en
gedownload door bijv. televisie- en filmproducenten, uitgeverijen en de natuurorganisaties
zelf. Door de vorming van deze audiovisuele kerncollectie Nederlandse Natuurbeelden,
waarvan de licenties (auteursrechtelijk en financieel) geregeld zijn, hebben de aangesloten
natuurorganisaties en de Nationale Postcode Loterij toegang tot de collectie. Daarvan kunnen zij
gratis gebruik van maken voor informatieve en educatieve doeleinden. De veronderstelling, c.q.
het doel, is dat dit leidt tot een sterke toename in de publieke beschikbaarheid en het gebruik
van dit materiaal voor en door bijvoorbeeld het internet, de televisie en de entertainmentmarkt."
Polimedia
Analyseren van berichtgeving in de media tussen verschillende soorten mediaoutlets is een
uitdagende taak voor de (media) historici. Tot nu toe, de focus is op krantenartikelen: die
over het algemeen beschikbaar in digitale, computer leesbaar formaat, kunnen deze relatief
eenvoudig worden bestudeerd. Crossmedia vergelijkingen tussen verschillende soorten mediaoutlets zijn echter zelden uitgevoerd, hoewel dergelijke vergelijkingen hebben de hoogste
prioriteit op de verlanglijst van (media) historici, omdat dit beter zou kunnen inzicht geven in de
keuzes die verschillende media-outlets te maken. Een specifiek voorbeeld van media-aandacht
onderzoek onderzoekt de dekking van politieke debatten en hoe de vertegenwoordiging van de
onderwerpen en de mensen veranderen in de tijd. Het PoliMedia project wil demonstreren de
mogelijkheden van cross-mediaanalyse voor onderzoek in de geesteswetenschappen, door (i)
curating automatisch gedetecteerd semantische links tussen vier datasets van verschillende
mediatypen, en (ii) het ontwikkelen van een demonstrator applicatie waarmee onderzoekers
inzetten om zulk een onderling verbonden verzameling voor kwantitatieve en kwalitatieve analyse
van de berichtgeving in de media van de debatten in het Nederlandse parlement.
Woord.nl
2013 - 2014
"Woord.nl is het nieuwe online platform van de publieke omroep voor verhalende radio.
Het aanbod varieert van marathoninterviews tot hoorspelen, van radiodocumentaires tot
reisverslagen en van gesproken cartoons tot radioboeken. Woord.nl put uit radiohistorie
en actuele programma's, en presenteert ook gloednieuwe experimentele verhalende radio.
Radiomakers kunnen op Woord.nl nieuwe producties via een open content licentie ter
beschikking stellen. Woord.nl is een initiatief van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), het
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Mediafonds, ontwikkeld en uitgevoerd door de
VPRO. Het platform is mogelijk gemaakt met financiële steun van het Mediafonds."
Mijn band met Oranje
2013 - 2014
De aanleiding voor dit project was de viering van 200 jaar Koninkrijk. Project, mogelijk gemaakt
door de toegekende 13e trekking van de BankGiro Loterij in februari 2013. Het project behelst
het grootscheeps inzamelen van amateurbeelden van het koningshuis. Beeld en Geluid heeft
een lacune in de collectie rond specifiek dit materiaal en beschouwt het genre als onderdeel van
het audiovisuele cultureel erfgoed. Amateurbeeld dat is vastgelegd op consumentendragers in
de vorm van magneetbanden (VHS, DV, Hi8 etc.) dreigt verloren te gaan omdat het niet lang
kan worden bewaard. Los van de inzameling van materiaal wil de campagne aan bewustwording
van het belang van archiveren bijdragen. Tijdens het project werken we samen met het
Gronings AudioVisueel Archief en het Stadsarchief Rotterdam, die met Beeld en Geluid ook
gezamenlijk het Amateurfilmplatform hebben opgericht. Met het ingezamelde materiaal wordt,
in nauwe samenwerking met mediapartner De Telegraaf, een film/DVD geproduceerd die in
een oplage van 800.000 stuks rond de viering van de eerste Koningsdag wordt verspreid bij
50
de weekendbijlage van de Telegraaf zodat we de opbrengsten van de inzamelingsactie op
die manier teruggeven aan de Nederlanders. Het materiaal krijgt bovendien een plek in de
tentoonstelling 'Leven met Oranje' die nog tot en met juni te zien is bij Beeld en Geluid.
Oral History Today (OHT)
2013 - 2013
De bouw van een zoekinterface voor het toegankelijke maken van Oral History interview
collecties met name bedoeld voor onderzoekers in de Geesteswetenschappen maar ook
bruikbaar van andere soorten gebruikers.
EUscreenXL
2013 - 2016
Voortbouwend op de resultaten van EUscreen richt EUscreenXL zich op de ontsluiting van het
Europese audiovisuele erfgoed, met name de televisiegeschiedenis, via de portal Europeana
(www.europeana.eu). Meer dan een miljoen programma’s zullen worden toegevoegd aan
Europeana, voorzien van metadata en links naar online content uit 22 belangrijke audiovisuele
archieven. Daarnaast zal de EUscreen portal worden uitgebreid met 20.000 programma’s in
hoge kwaliteit, voorzien van contextuele informatie. Het project zet zich bovendien in voor een
gedeeld, pan-Europees beleid voor audiovisuele content bij archieven, erfgoedinstellingen en
omroepen. De Europese Commissie heeft een subsidie van 3,75 miljoen euro toegekend aan
het project, dat in maart 2013 van start ging.
Het project is ontwikkeld door prof. dr. Sonja de Leeuw (hoogleraar Nederlandse
televisiegeschiedenis in Europese context, Universiteit Utrecht) en dr. Eggo Müller(universitair
hoofddocent Film- en televisiewetenschappen, Universiteit Utrecht), in samenwerking met Johan
Oomen (hoofd Research and Development bij Beeld en Geluid, Hilversum). Het EUscreenXL
consortium verenigt 32 partners uit 21 EU-lidstaten (o.a. de universiteiten van Athene, Brussel,
Boedapest, Helsinki, Londen en Utrecht) en 22 archieven uit bijna alle lidstaten (van Poolse
en Roemeense tv tot het Italiaanse RAI en Luce; van Griekenland tot het Verenigd Koninkrijk
tot Denemarken en Zweden).Technische partners zijn Noterik (Amsterdam) en de European
Broadcasting Union (EBU, Genève). Verder heeft het project formele contacten met externe
stakeholders waaronder Europeana, de International Federation of Television Archives (FIAT/
IFTA) en de International Association of Sound and Audiovisual Archives (IASA). Beeld en
Geluid is verantwoordelijk voor selectie van content uit het Beeld en Geluid archief voor de
promotie van het project en uitbreiding van het netwerk.
51

3 manieren van luist..

AU en WAUW - TREFmagazine.nl

Inloopavond op maandag 5 januari a.s. vanaf 19.30 uur

Intgeniep - Op Een Haar 2014-2015

MIGRAINEDAGBOEK - Migraine week

Klik hier voor de specificaties

Verfügbare Autogas-Fahrzeuge 2015

Wat zegt de wet (1)

dBmusic - goudendecibel