Film-Plateau

Film-Plateau
JANUARI-MEI 2014
KALENDER 2014
januari 2014
gratis
do 23.01 17:00 La Souriante Mme Beudet, Germaine Dulac
8
februari 2014
gratis
di 11.02 20:30 Persona, Ingmar Bergman
9 +inleiding
di 18.02 20:30 Laura, Otto Preminger
10 +inleiding
do 20.02 17:00 Safety Last, Fred C. Newmeyer & Sam Taylor 11
di 25.02 20:30 Stardust Memories, Woody Allen
12
maart 2014
gratis
di 11.03 20:30 The man with a movie camera, Dziga Vertov 13
di 18.03 20:30 The Treasure of the Sierra Madre, John Huston14 +inleiding
do 20.03 17:00 A Modern Musketeer, Allan Dwan
15
di 25.03 20:30 The Woman in the Window, Fritz Lang
16 +inleiding
april 2014
gratis
di 01.04 20:30 Network, Sidney Lumet
di 22.04 20:30 RoboCop, Paul Verhoeven
do 24.04 17:00 Compilatie experimentele kortfilms
di 29.04 20:30 Citizen Kane, Orson Welles
17
18
19
20
mei 2014
di 06.05 20:30 Born to Be Bad, Nicholas Ray
di 13.05 20:30 La Piscine, Jacques Deray
di 20.05 20:30 Powaqqatsi, Godfrey Reggio
Film ABC
15
21
20
19
22
8
10
17
9
A Modern Musketeer
23
Born to Be Bad
18
Citizen Kane
11
Compilatie experimentele kortfilms 12
La Piscine
13
La Souriante Mme Beudet
14
Laura
16
21 +inleiding
22
23
Network
Persona
Powaqqatsi: Life in Transformation
RoboCop
Safety Last
Stardust Memories
The man with a movie camera
The Treasure of the Sierra Madre
The Woman in the Window
cover: Combat de boxe, Charles Dekeukeleire (Compilatie experimentele kortfilms - pag 19)
redactioneel
Media, democratie en identiteit
De Film-Plateau-programmering van het CIMS (Centre for Cinema and Media
Studies) is dit semester gelinkt aan het boek Media, democratie en identiteit dat in het voorjaar van 2014 verschijnt. Dit boek biedt gefundeerde
reflecties over actuele maatschappelijke kwesties en debatten waarbij de
relatie tussen media en de brede samenleving centraal staat. De focus
van zowel het boek als de filmprogrammering ligt op de democratische en
identiteitsvormende rollen van de media. Zo belicht Orson Welles in zijn
ultieme klassieker Citizen Kane (1941) de opgang van een mediatycoon
en diens politieke agenda. Waar Citizen Kane het krantenimperium van
Charles Foster Kane centraal stelt, richt Network (1976, Sidney Lumet) zich
op de moordende concurrentie en de hieruit voortvloeiende perversiteiten
binnen de televisiewereld. De controverse die een beeldmedium kan veroorzaken wordt ook geïllustreerd door La Piscine (1969, Jacuqes Deray),
een film die voor ophef zorgde door het naakte bovenlichaam van Romy
Schneider te tonen. In het boek wordt ook ingegaan op de films van Paul
Thomas Anderson, voor wie John Huston en een film als The Treasure of
the Sierra Madre (1948) als grote voorbeelden gelden. De film die wellicht
bij de meeste thema’s uit het boek aansluit, is Stardust Memories (1980)
van Woody Allen. Deze film reflecteert over de beeldvorming rond celebrities en het creëren van een filmcanon, en gaat daarnaast ook over de
betekenis van kunst, film en media in de samenleving. Een reflectie over
de complexiteit van het identiteitsconcept vinden we in Ingmar Bergmans
Persona terug, de openingsfilm van dit Film-Plateau-seizoen.
gertjan willems en stijn joye
The Dark Galleries: geschilderde portretten in film noir
In het kader van een onderzoeksproject aan de Hogeschool Gent (Departement KASK) over de visualisering van kunstwerken in film, werd onlangs
4
het boek The Dark Galleries: A Museum Guide to Painted Portraits in Film
Noir, Gothic Melodramas, and Ghost Stories of the 1940s and 1950s (AraMER,
2013) van Steven Jacobs en Lisa Colpaert gepubliceerd. Opgebouwd als een
fictieve museumgids, is dit boek een grondige studie van geschilderde
portretten die onder meer in noir thrillers een belangrijke rol spelen in de
plot of de mise-en-scène. Met behulp van specifieke cinematografische technieken (licht, camerabewegingen, montage, geluid) wordt vaak de illusie
gewekt dat het schilderij tot leven komt of dat het zich manifesteert als een
volwaardig personage. Deze schilderijen lijken bovendien een onheilspellende en magische kracht te bezitten, die steevast fatale gevolgen heeft
voor zowel de geportretteerde als voor de kijkers die door het schilderij
worden betoverd. In het universum van de film noir zijn deze geschilderde
portretten, die vaak in een ietwat kitscherige stijl zijn uitgevoerd, inherent
verbonden met seksuele angsten, waanzin, misdaad en dood.
Ter gelegenheid van deze publicatie toont Film-Plateau drie noir thrillers
van respectievelijk Otto Preminger, Fritz Lang en Nicholas Ray, waarin
een portret van een femme fatale een belangrijke rol speelt. Daarnaast
omvat het programma twee korte compilatiefilms die in het kader van het
hogergenoemde onderzoeksproject werden vervaardigd.
steven jacobs en lisa colpaert
Mens en Machine
De Film-Plateau-programmering van S:PAM (Studies in Performing Arts
& Media) kadert dit semester binnen lopend doctoraatsonderzoek naar
de relatie tussen mens en machine in de kunsten. Ook in film komt dit
onderwerp op verscheidene manieren aan bod. Drie films tonen drie
verschillende visies op de verhouding tussen mens en machine, elk in
relatie tot hun tijd.
In The man with a movie camera (1929) werkt Dziga Vertov zijn notie van
het film-oog, waarin de camera het de plaats van het menselijke oog inneemt, op gevarieerde wijze uit. We kijken niet alleen door het oog – of de
lens – van de camera, we zien het productieproces en de vertoning van film
zelf. Behalve een streven naar autonomie voor de film, los van literatuur
of theater, is The man with a movie camera typerend voor de Russische
5
jaren twintig, waar principes uit het futurisme en constructivisme en hun
voorkeur voor machines en objecten nog nawerkten. Een ongebreideld
geloof in de techniek van de cinema en in de technologie in het algemeen,
spreekt uit dit filmessay dat ons een dag uit het Sovjetbestaan toont. Wars
van enig narratief speelt de film met verscheidene montagetechnieken en
beelden van mechanische onderdelen zoals tandwielen, liften, trams en
uiteraard de camera en brengt zo de poëzie van de technologie naar voor.
Paul Verhoeven schetst bijna zestig jaar later een heel ander beeld van de
relatie tussen de mens en zijn technologische creaties in RoboCop (1987).
RoboCop is een cyborg, een combinatie van mens en machine, die ingezet
wordt als politieagent door OCP, het bedrijf dat de (in de toekomstige tijd
van de film) geprivatiseerde politiediensten bestuurt. Deze cyborg werd
gemaakt vanuit de wens naar een 24/7 politieagent die niet betaald hoeft
te worden. De menselijke angst voor overbodigheid krijgt vorm in de volledige technologische robot DR 209. De menselijkheid van RoboCop maakt
van hem een betere agent met gevoel voor rechtvaardigheid, terwijl DR
209 te rechtlijnig is en zwaktes vertoont ten opzichte van de flexibele
cyborg. Opmerkelijk is hier dat het menselijke brein als een superieure
computer wordt voorgesteld ten opzichte van de volledig mechanische. De
technologie wordt in deze film op een andere manier ten dienste van de
mens gesteld, namelijk ter verbetering van de fysieke mens. Het eeuwige
leven, fysieke kracht, geheugen en andere snufjes maken van RoboCop
een transhumanistische held.
Een hedendaagse variant van Vertovs gemonteerde documentaire zou
wel eens Powaqqatsi: Life in Transformation (1988) van Godfrey Reggio
kunnen zijn. Deze film laat het geloof en vertrouwen in de technologische
vooruitgang varen en toont de impact van industrialisering en proliferatie
van machines in de dagelijkse levenssfeer in de derde wereld. De vrolijkheid uit de jaren twintig slaat hier om in een nuchtere kijk. Op de tonen
van muziek van Philip Glass volgen beelden elkaar op die de traditionele
en lokale levenswijzen confronteren met de komst van de globale kapitalistische economie en haar gevolgen voor arbeidsomstandigheden en
het klimaat. Achter hoogtechnologische consumptiemaatschappijen waar
cyborgs hun plaats opeisen, schuilen immers goedkope productiekrachten
die de tol betalen voor de vooruitgang van de rest.
kristof van baarle en christel stalpaert (s:pam)
6
Filmtonen
Gratis films met live muziekbegeleiding
Eén donderdag per maand, van 17 tot 18 uur, vindt er een gratis ‘Filmtonen’voorstelling plaats. Hierbij krijgt een uitgekiende selectie van zogenaamde
‘stille films’ live een nieuwe soundtrack aangemeten door docenten en
studenten van het Conservatorium, telkens een unieke ervaring. Van het
surrealistische La Souriante Mme Beudet (1923, Germaine Dulac) tot een
compilatie experimentele kortfilms van Man Ray, René Clair en Charles
Dekeukeleire, van de slapstickfilm Safety Last (1923, Fred C. Newmeyer &
Sam Taylor) tot de dolkomische avonturenfilm A Modern Musketeer (1932,
Alan Dwan): de programmering is opnieuw zeer divers, maar alle films
blinken steevast uit door hun originaliteit. Filmtonen biedt de kans om in
ideale omstandigheden van deze filmparels te genieten!
gertjan willems
Filmtonen
Film-Plateau in samenwerking met:
Met de steun van de Stad Gent.
7
Filmtonen
La Souriante Mme Beudet
do 23.0117:00
Germaine Dulac
Frankrijk, 1922, zwart-wit, 54’
MET Germaine Dermoz (Madame Beudet), Alexandre Arquillière (Monsieur Beudet)
Germaine Dulac is vooral gekend vanwege haar impressionistische en presurrealistische oeuvre. La Souriante Mme Beudet is hier kenmerkend in,
vooral door de nadruk die Dulac legt op het emotionele en het psychologische. In plaats van een objectieve registratie, exploreert ze de subjectieve
grenzen van de cinema. La Souriante Mme Beudet wordt bovendien als een
van de eerste feministische films beschouwd. Het verhaal wordt helemaal
vanuit Mme Beudet’s standpunt verteld aan de hand van veel symboliek
en fantasie. Mme Beudet zit vast in een huwelijk zonder liefde. Haar enige
troost is haar piano, waarvan haar echtgenoot echter de sleutel bewaart.
Hij heeft een ruw karakter en mishandelt haar vooral psychologisch. Bij
wijze van grap, dreigt hij af en toe zichzelf dood te schieten. Op een dag
besluit ze kogels in het pistool te steken maar ze krijgt spijt van wat ze
gedaan heeft. Wanneer ze de kogels wil verwijderen, heeft hij het pistool
al te pakken gekregen en hij richt het deze keer op haar... (JVB)
8
media, democratie en identiteit
Persona
di 11.0220:30
Ingmar Bergman
Zweden, 1966, zwart-wit, 85’
MET Liv Ullmann (Elisabeth Vogler), Bibi Andersson (Alma)
De actrice Elisabeth Vogler stopte plotseling met spreken tijdens een voorstelling en niemand weet waarom ze blijft zwijgen. De jonge verpleegster
Alma vangt haar op en probeert een zomer lang inzicht te krijgen in haar
trauma. Gaandeweg ontstaat een broeierige, dubieuze conversatie tussen
beide vrouwen die meer gemeen lijken te hebben dan verwacht. Langzaamaan lijken hun identiteiten te versmelten. Ingmar Bergman bevraagt
in zijn films wel vaker de grens tussen schijn en werkelijkheid, maar in
Persona, een narratieve film met een onthutsend experimenteel kantje,
drijft hij dit ten top. Van in het begin wijst hij de kijker op de materiële
consequenties van het medium: de witte aanloopstrook, de crew, en de
booglamp komen in beeld. Een deviante proloog brengt ons in verwarring
over de bedoelingen van de cineast en leidt ons tegelijk in tot een van de
meest intimistische meesterwerken uit het Europese modernisme. (SV)
De film wordt ingeleid door Gertjan Willems.
9
the da rk
ga lle rie s
Laura
di 18.0220:30
Otto Preminger
VSA, 1944, zwart-wit, 88’
MET Gene Tierney (Laura Hunt), Dana Andrews (Mark McPherson), Clifton Webb
(Waldo Lydecker), Vincent Price (Shelby Carpenter), Judith Anderson (Ann Treadwell)
Detective Mark McPherson onderzoekt de moord op Laura Hunt die dood
werd aangetroffen in haar appartement in New York. Hij ondervraagt haar
naaste vrienden, waaronder kunstcriticus Waldo Lydecker, en doorzoekt
de meest intieme spullen in haar elegante flat. Mede door de aanwezigheid van Laura’s geschilderde portret, dat de wand boven de haard siert,
wordt McPherson verliefd op deze voor dood aangenomen vrouw. Op
een avond valt McPherson in slaap naast Laura’s portret. Wanneer hij
wakker wordt staat de beeldschone jonge vrouw levend en wel naast het
schilderij. (SJ & LC)
De vertoning van Laura wordt voorafgegaan door de filmcompilatie Noir
Portraits (2013, 16’) van Steven Jacobs en Karel De Cock. Deze vertoning, die
plaatsgrijpt naar aanleiding van de publicatie van het boek The Dark Galleries
over geschilderde portretten in film noir, wordt ingeleid door Lisa Colpaert.
10
Filmtonen
Safety Last
do 20.0217:00
Fred C. Newmeyer & Sam Taylor
VSA, 1923, zwart-wit, 69’
MET Harold Lloyd (Harold/‘The Boy’), Mildred Davis (Betty/The Girl’), Bill Strothers
(Bill Dorgan), Noah Young (Jim Taylor), Westcott Clarke (Stubbs), Anna Townsend
(een oude dame)
Om te kunnen trouwen met zijn jeugdliefde en in zijn zoektocht naar
succes en rijkdom, trekt de jonge Harold ‘The Boy’ Lloyd naar de grote
stad. Zijn ‘American Dream’ verloopt echter niet zoals gepland en hij ziet
zich genoodzaakt om een slecht betaalde job aan te nemen als bediende
in een grootwarenhuis. Voor het thuisfront houdt hij aardig de schijn op,
tot zijn geliefde Betty op verrassingsbezoek komt. Een aaneenschakeling
van misverstanden en allerlei onfortuinlijke omstandigheden volgen wanneer zijn ultieme gooi naar succes verkeerd dreigt te lopen en hij zich
plots verplicht ziet om als ‘menselijke vlieg’ een heuse wolkenkrabber
te beklimmen. Terwijl Vlaanderen in 2013 massaal plat ging voor Safety
First, brengt Film-Plateau u in 2014 met Safety Last één van de grootste
komedies aller tijden. Deze stille komedie werd pas enige tijd na de release
echt een gevestigde waarde binnen de filmgeschiedenis dankzij het vaak
gerecycleerde en iconische beeld van Harold Lloyd die torenhoog aan de
wijzers van een klok bengelt. (SJ)
11
media, democratie en identiteit
Stardust Memories
di 25.0220:30
Woody Allen
VSA, 1980, Technicolor, 91
MET Woody Allen (Sandy Bates), Charlotte Rampling (Dorrie), Marie Christine
Barrault (Isobel), Jessica Harper (Daisy)
Filmmaker Sandy Bates verblijft in het Stardust Hotel in Atlantic City waar
hij tijdens een filmfestival een lezing geeft over zijn films. Daar zijn de
vertegenwoordigers van zijn filmstudio en zijn vele fans het echter niet
eens met het feit dat hij is gestopt met het maken van komedies, maar
heeft gekozen voor het ‘serieuzere’ werk. Deze kritieken maken Bates
ongelukkig en gedurende het hele weekend blikt hij terug op zijn leven,
zijn relaties en zijn filmoeuvre… In 1980 stond Woody Allen aan de top van
zijn roem. Hij werd gelauwerd voor Manhattan en Annie Hall en hij werd
bewonderd door talloze fans. Toch heeft deze tragikomedie van Allen een
bitterzoete ondertoon. Hier spreekt een filmmaker die moet vechten om
een ander soort films te kunnen maken dan de komedies die van hem
worden verwacht. Allen zelf heeft echter wel altijd ontkend dat de film
een autobiografie zou zijn en openlijk laten blijken dat hij het betreurt
dat sommige mensen zo over de film denken. (SV)
12
mens en machine
The man with a movie camera
di 11.0320:30
Dziga Vertov
Rusland, 1929, zwart-wit, 66'
MET Boris Kaufman
Na zijn vernieuwende Kino-glaz (1922) werkte Vertov zijn stijl en techniek verder uit in zijn grootse werk The man with the movie camera. We
volgen zijn broer en cameraman Boris Kaufman gedurende een dag in
een niet benoemde stad in de Sovjetunie. Behalve alledaagse taferelen
zien we vooral het proces van het filmen, monteren (door Vertovs vrouw
Elizaveta Svilova) en projecteren zelf. Deze film is dan ook een ode aan
het medium. Vertov streed voor een autonome filmtaal die de wereld in
beeld bracht op een andere manier dan literatuur of theater. Hij maakte
hiervoor gebruik van alle technische mogelijkheden uit die tijd en experimenteerde met montage, camerastandpunten en snelheden, animatie en
lenzen. Deze pionier van de cinema moest echter ook plooien voor Stalin,
maar zijn poëtische aaneenschakeling van beelden was een grote invloed
op de Nouvelle Vague en de Cinéma Vérité in de jaren zestig en zeventig.
(KvB)
13
media, democratie en identiteit
The Treasure of the Sierra Madre
di 18.0320:30
John Huston
VSA, 1948, zwart-wit, 126’
MET Humphrey Bogart (Fred Dobbs), Tim Holt (Bob Curtin), Walter Huston
(Howard), Bruce Bennett (Cody), Barton MacLane (McCormick)
John Hustons derde samenwerking met acteur Humphrey Bogart vormt een
beklijvend stuk cinema over mannenharten verteerd door hebzucht. Deze
verfilming van een boek van B. Traven draait rond drie berooide Amerikanen
op zoektocht naar goud in de Mexicaanse bergen. De mannen beginnen
vol goede moed, maar eenmaal het goud zich begint op te stapelen,
maakt de hoop plaats voor hebzucht en vriendschap voor wantrouwen.
Van bij de start is hun zoektocht gedoemd. Het is mede dit noodlottig
karakter dat het verhaal een bijna mythische dimensie geeft. Invloeden
van Conrad, Melville en Von Stroheim zijn dan ook nooit ver weg. De film
werd in 1948 bekroond met drie Oscars (waaronder beste regisseur voor
Huston en beste bijrol voor diens vader) en heeft doorheen de tijd nog
niets aan kracht ingeboet. Zelfs studiobaas Jack Warner bestempelde het,
ondanks zijn onvrede met vele van Hustons beslissingen, als ‘definitely
the greatest motion picture we have ever made’. (LS)
De film wordt ingeleid door Bart Versteirt van de Vlaamse Dienst voor Filmcultuur.
14
Filmtonen
A Modern Musketeer
do 20.0317:00
Allan Dwan
VSA, 1917, zwart-wit, 68’
MET Douglas Fairbanks (Ned/D’Artagnan), Marjorie Daw (Elsie Dodge), Kathleen
Kirkham (Mrs. Dodge), Eugene Ormonde (Forrest Vandeteer), Edythe Chapman
(Mrs. Thacker), Frank Campeau (Chin-de-dah), Tully Marshall (James Brown)
Ned, het hoofdpersonage vertolkt door filmster Douglas Fairbanks, groeit
op in het saaie Kansas. Geprikkeld door zijn favoriete verhaal De Drie
Musketiers besluit hij op een dag om het avontuur op te zoeken. Wat
hij vervolgens meemaakt overstijgt de belevenissen van zijn voorbeeld D
Artagnan. Hij rolt van het ene gevecht in het andere, raakt verwikkeld in
een ontvoeringscomplot en uiteraard is er ook een knappe hengst die zijn
aandacht weet te trekken en het verhaal mee kruidt. Het geheel resulteert
in een stille actiekomedie met de Grand Canyon als voornaamste decor.
Interessant is dat deze film uit 1917 pas sinds 2008 opnieuw in volle glorie
te aanschouwen is. Gedurende lange tijd waren belangrijke episodes namelijk onvindbaar, maar dankzij het Deense Filminstituut werd de filmrol
in zijn geheel hersteld. Laat deze unieke kans dus niet onbenut! (OD)
15
the da rk
ga lle rie s
The Woman in the Window
di 25.0320:30
Fritz Lang
VSA, 1944, zwart-wit, 99’
MET Edward G. Robinson (Richard Wanley), Joan Bennett (Alice Reed), Raymond
Massey (Frank Lalor), Edmund Breon (Michael Barkstane), Dan Duryea (Heidt)
Onderweg naar een diner met vrienden, raakt psychologiedocent Richard
Wanley in de ban van een geschilderd portret dat geëtaleerd staat in de
vitrine van een kunstgalerij. Wanneer Wanley later op de avond terugkeert,
ontmoet hij het jonge model, Alice Reed naast haar portret. Wanneer Wanley
en Alice het portret verder willen bespreken in haar appartement, neemt
de ontmoeting een fatale wending. Alice’s driftige minnaar interpreteert
Wanley’s aanwezigheid verkeerdelijk en de nacht ontspoort in een nachtmerrie vol moord, afpersing en wanhoop. (SJ & LC)
16
Deze vertoning, die plaatsgrijpt naar aanleiding van de publicatie
van het boek The Dark Galleries over geschilderde portretten
in film noir, wordt ingeleid door Lisa Colpaert.
media, democratie en identiteit
Network
di 01.0420:30
Sidney Lumet
VSA, 1976, kleur, 121’
MET Peter Finch (Howard Beale), William Holden (Max Schumacher), Robert
Duvall (Frank Hackett), Faye Dunaway (Diane Christensen), Wesley Addy (Nelson
Chaney).
Sidney Lumet is waarschijnlijk een van de meest ondergewaardeerde
filmregisseurs van Hollywood, wat deze zwarte komedie over prime-time
televisie alleen maar bewijst. Wanneer Howard Beale wegens te lage kijkcijfers ontslagen wordt, belooft hij prompt op het einde van zijn twee weken
resterende zendtijd zelfmoord te plegen. Na zijn zwartgallige uitspraken
stijgen de kijkcijfers fenomenaal en de zender besluit de psychisch labiele
man uit te buiten en zijn fatalistische werelddenken in prime-time uit te
smeren. Lumet moet de hedendaagse televisie voor de geest gehaald hebben, want deze uitermate up-to-date karaktertekening van een ‘whoring
of life’ medium boet weinig aan fascinatie in. ‘I’m as mad as hell, and I’m
not going to take this anymore!’ (LVdV)
17
mens en machine
RoboCop
di 22.0420:30
Paul Verhoeven
VSA, 1987, kleurenfilm, 103'
MET Peter Weller (Alex J. Murphy/Robocop), Nancy Allen (Anne Lewis), Ronny
Cox (Richard Dick Jones), Kurtwood Smith (Clarence J. Boddicker), Miguel Ferrer
(Robert Morton)
Maak kennis met RoboCop, samen met Terminator wellicht de bekendste
cyborg uit de jaren tachtig. Paul Verhoeven schetst een dystopisch beeld
van Detroit – in die tijd een industriestad met een bloeiende autosector
– tegen de achtergrond van de Koude Oorlog, het opkomende neoliberalisme en de technologische ontwikkelingen die daaruit voortvloeien. De
politiemacht is in handen van een privébedrijf en pakt uit met de perfecte werkkracht: RoboCop, een combinatie van robotica en een dodelijk
gewonde agent Alex Murphy. RoboCop trekt ten strijde tegen de belagers
van zijn menselijke helft, maar ontdekt een dieperliggende oorzaak die
hem zijn eigen grenzen leert kennen. Deze film biedt een staalkaart van
mogelijke reacties op de toenemende technologische mogelijkheden in het
gebied van de robotica. Hoop op vooruitgang en perfectie, maar ook vrees
voor het verlies van controle en emotie. Hoe dan ook, de komst van de
techniek lijkt onvermijdelijk, of zoals het in RoboCop geadverteerd wordt:
‘The future has a silver lining.’ (KvB)
18
Filmtonen
Compilatie experimentele kortfilms
do 24.0417:00
Combat de boxe, Charles Dekeukeleire
René Clair – Entr’acte (Frankrijk, 1924, zwart-wit, 8')
Man Ray – Emak-Bakia (Frankrijk, 1926, zwart-wit, 17)
Charles Dekeukeleire – Combat de boxe (België, 1927, zwart-wit, 8')
In de jaren 1920 stortte de artistieke avant-garde zich op het medium film.
Dit programma met drie korte films uit de canon van de experimentele
cinema toont hoe alle filmconventies overboord werden gegooid. Heersende
wetten over filmnarratie, -compositie en –montage sneuvelden. In de plaats
kwamen nieuwe theorieën over zuivere cinema en ongebreidelde experimenten met camera en pellicule. Man Ray presenteerde zijn Emak-Bakia
als een cinépoème en gebruikte film als canvas of materie. Ook Entr’acte
van René Clair en Combat de Boxe, het debuut van de Belgische filmpionier
Charles Dekeukeleire, vormden een proeftuin van nieuwe beeldcomposities, camerabewegingen en ritmen. Boeiend is dat deze vormtechnisch
experimentele films ook een sterke kunsthistorische documentaire waarde
hebben. Zo werkte Clair voor Entr’acte samen met Erik Satie (muziek) en
Francis Picabia (script), en zien we onder meer Ray, Picabia, Satie, Darius
Milhaud en Marcel Duchamp. (DB)
19
media, democratie en identiteit
Citizen Kane
di 29.0420:30
Orson Welles
VSA, 1941, zwart-wit, 120’
MET Orson Welles (Charles Foster Kane), Joseph Cotton (Jedediah Leland), Dorothy
Comingore (Susan Alexander)
Dit meesterwerk, waarin Orson Welles vernieuwende cinematografische en
narratieve technieken gebruikte, is niet meer weg te denken uit de canon
van de filmgeschiedenis. Citizen Kane is een verhaal van een archetypische
mediatycoon die we als kijker op een biografische manier leren kennen.
We zien hoe de politieke ambities en dromen van het hoofdpersonage
Kane de kop worden ingedrukt door een mediaschandaal. Orson Welles
brengt op een schitterende manier de politieke machine in beeld. Door een
onconventioneel gebruik van belichting, overlappende geluidsmontage en
het gebruik van subjectieve camera en deep focus camera krijgen we een
eigenzinnig beeld op het machtsstreven van Kane. Bovendien lokte deze
film heel wat controverse uit door de gelijkenis die het hoofdpersonage
vertoonde met William Randolph Hearst, een invloedrijke krantenmagnaat
en uitgever. (SVB)
20
the da rk
ga lle rie s
Born to Be Bad
di 06.0520:30
Nicholas Ray
VSA, 1950, zwart-wit, 90’
MET Joan Fontaine (Christabel Caine Carey), Robert Ryan (Nick Bradley), Zachary
Scott (Curtis Carey), Joan Leslie (Donna Foster), Mel Ferrer (Gabriel Broome)
Volbloed intrigante Christabel misleidt iedereen met haar schijnbaar
engelachtige uiterlijk en slaagt erin om haar nichtje Donna en haar schatrijke verloofde Curtis uit mekaar te drijven. Wanneer Christabel erin slaagt
Curtis voor zich te winnen en met hem te huwen, doorziet enkel romanschrijver Nick haar bedrieglijke spel. Desalniettemin valt ook hij voor haar
charmes en gaat hij een romance met haar aan. Centraal in de film staat
een geschilderd portret van Christabel gemaakt door kunstenaar Gabriel
Broome, die haar portretteerde als een heilige en laconiek reageert op de
intriges en escapades van zijn model. (SJ & LC)
De vertoning van Born to Be Bad wordt gevolgd door de filmcompilatie The Dark
Galleries (2013, 11’) van kunstenaar en filmmaker Nicolas Provost. Deze vertoning,
die plaatsgrijpt naar aanleiding van de publicatie van het boek The Dark Galleries
over geschilderde portretten in film noir, wordt ingeleid door Steven Jacobs.
21
media, democratie en identiteit
La Piscine
di 13.0520:30
Jacques Deray
Frankrijk, 1969, kleur, 120’
MET Alain Delon (Jean-Pierre), Romy Schneider (Marianne), Maurice Ronet
(Harry), Jane Birkin (Penelope) en Paul Crauchet (inspecteur Lévêque). Hartje zomer, Côte d'Azur. Jean-Paul ligt languit te zonnebaden op de rand
van het zwembad. Uiterst sensueel giet hij een vruchtensap naar binnen
terwijl zijn vriendin Marianne verkoeling zoekt in het water. Ze belanden
even in elkaars armen, maar de vrijpartij wordt afgebroken na het horen
van de telefoon. Harry, de ex van Marianne, blijkt in de buurt. Samen met
zijn 18-jarige dochter Penelope wordt hij uitgenodigd om enkele dagen
te verblijven in de villa van Jean-Paul en Marianne. Het is het intrigerend
begin van deze psychologische thriller waarin alles in het teken staat van
verlangens en verleiding. Zo laat Jean-Paul zijn oog op de jonge Penelope
vallen en ontdekken Marianne en Harry dat ze elkaar nog steeds ontzettend
genegen zijn. De spanning is niet louter seksueel. Tussen de vier personages ontstaat een machtsspel zonder duidelijke motieven of een uitgekiend
doel. Mede dankzij de sterke acteerprestaties, vlotte cinematografie, en
een broeierige soundtrack, is La Piscine een feest voor het oog en oor. (FD)
22
mens en machine
Powaqqatsi: Life in Transformation
di 20.0520:30
Godfrey Reggio
VSA, 1988, kleurenfilm, 95'
MUZIEK: Philip Glass
Na Koyaanisqatsi uit 19821 presenteerde Godfrey Reggio in 1988 een tweede
deel van wat samen met Noqayqatsi in 2002 de Qatsi-trilogie zou worden:
Powaqqatsi. Net zoals de andere delen van de trilogie, is de film een
combinatie van een stroom aan beelden en muziek van Philip Glass. De
titel is Hopi voor ‘leven ten koste van anderen’ – het thema van de film.
Reggio en Glass tonen de andere zijde van de medaille van de (Westerse)
vooruitgang, die vaak ten koste gaat van de derde wereld. Behalve oorlog
en uitbuiting omwille van grondstoffen is het geglobaliseerde kapitalisme
een bedreiging voor de traditionele levenswijze in veel derdewereldlanden.
Powaqqatsi toont in een flow van beelden en muziek hoe industrialisering
en verstedelijking het leven veranderen in de periferie van het kapitalisme.
De film predikt geen moraal of medelijden, maar toont bewondering voor
de veerkracht en schoonheid van de mens in tijden van verandering. (KVB)
23
praktische informatie
vertoningen
In Film­–­Plateau, Universitaire filmclub van de Universiteit Gent,
KASKcinema, Godshuizenlaan 4, 9000 Gent.
Elke dinsdagavond om 20:30.
tarieven
¤ 5 (standaard)
¤ 3 (studenten, werklozen, 65+, HoGent & UGent personeel, alumni
HoGent & UGent) (op vertoon van voordelenkaart)
De kassa aan de ingang van de KASKcinema is open een half uur voor
de aanvang van de film.
reserveren
Bent u graag 100% zeker van uw plaats? Stuur dan ten laatste een dag
voor de screening een mailtje met vermelding van de titel van de film,
uw naam en telefoonnummer naar [email protected].
U kan betalen aan de kassa op de avond zelf. De gereserveerde
plaatsen worden 10 minuten voor de screening terug vrijgegeven.
adres
Film­–P­ lateau @ KASKcinema
Godshuizenlaan 4
9000 Gent
informatie
[email protected]
www.film-plateau.be
https://www.facebook.com/pages/Film-Plateau/384525768227543
www.kaskcinema.be
[email protected]
24
KORENM
AR
KT
met het openbaar vervoer Vanaf het St-Pietersstation: tram 4 (Coupure/
Moscou) – afstapplaats Bijlokehof.
Vanaf het centrum: tram 4 (Zwijnaardebrug) – afstapplaats Bijlokehof.
KL
LEIE
VELDSTRAAT
belfort
TURKIJE
met de wagen Vanaf E40 / E17 – Volg B401 richtingEIstN.-Gent
niklaas / Centrum –
kerk
Neem afrit 1 (Alle richtingen) – Aan de ST-MICHIELSHELLING
verkeerslichten links
ST-B
AAFS
PLEIN
en rechtdoor volgen – St-Lievenslaan – Citadellaan – Ch. De KerckhovenLIM st.-b
a
BU
RG afs
laan – IJzerlaan – Godshuizenlaan
ST
RA
AT
(voor de verkeerslichten)
VOLDERSSTRAAT
HOORNSTRAAT
LAA
VE
ST
BIJ
LO
RSL
F
N
NIË
LAA
KO
RT
RIJ
KS
SS
TR
AA
T
ITT
AN
NE
M
EE
R
OO
T-B
R
GR
NO
N
HE
Film-Plateau
AN
G
ED
E
BO
R
VE
IJZ
ER
RT
OO
EP
ER
G
EB
G
DAGSTEE
KORTE
KA
.
TSTR
WA L P O O R
boekentoren
BLANDIJNBERG
AT
RA
ST
LA
AN
EN
WE
G
N
RG
I
AA
K
ND
AAL
AI
HOL
D
AN
AT
ERPOOTSTRA
UN
ST
LA
AN
ES
TE
@ kaskcinema, godshuizenlaan
4, gent – www.film-plateau.be
MEERSSTRAAT
KOR
TR
IJK
S
KONING
ALB
ERT
LA
OO
Y
LE
I
AA
RG
N
EK
OK
BIJL
ROZIER
SBE
BIJLOKE
site
KA
RD
AAT
@ kaskcinema
GO
DS
HU
IZE
NL
AA
R40
IDE
SSTR
film-plateau
EN
KEN
JOZEF PLATEAUSTRAAT
INT
UYS
OST
KW
JOZE
F KL
ZU
V
LINKS ERLOREN K
HO
ST-
AAN
COUPURE
KE
rectoraa
AAT
RTE
COUPURE RECHTS
LAMMER
SINT-PIETER
SNIEUWSTR
MA
KE
AT
BAGATTENSTRA
U T ER
JLO
NST
SAVAA
KO
NEDER
T
BI
RAAT
AT
RA
SAVAANST
KAAI
VES
BRABANTDAM
KETELVEST
T
KETELVES
A. BAERTSOEN
OKE
L.
VOGE
KOUTER
LEIE
BIJL
KOUTER
AAT
LINDELEI
S
HT
IEPENST
EC
ER
UR
RAAT
UP
CO
ING
ND
VELD
RECOLLETTENLEI
PEKELHAR
ZONNESTR
KETELVEST
ZANDP
OORTS
TRAAT
LA
STRA
AT
GEN
AJUINLEI
RBER
OND
E
G. VAN
DEVE
LDESTR.
AAT
SINT-PIETERSPLEIN
NSTR
paddenhoek
SSTR.
SITEIT
ER
UNIV
T
ANDSSTRA A
SINT-AM
IADE
OUD
film-plateau
KORTRIJKSEPOORTSTRAAT
ONC
OUDE HOUTLEI
ANN
aula
25
colofon
Ere-voorzitter Film-Plateau
Etienne Vermeersch
Voorzitter Film-Plateau
Freddy Mortier
Coördinatie
Sylvia Van Peteghem
Programmering en teksten
Daniël Biltereyst, Lisa Colpaert, Sander De Ridder, Frederik Dhaenens,
Olivier Driessens, Stefan Franck (VDFC), Steven Jacobs, Evelien Jonckheere,
Stijn Joye, Lennart Soberon, Christel Stalpaert, Kristof van Baarle, Sofie Van
Bauwel, Jono Van Belle, Kaat Van de Velde, Liesbeth Van de Vijver, Femke
Van der Fraenen, Isolde Vanhee, Khaël Velders, Sofie Verdoodt, Susan
Vertoont en Gertjan Willems.
Met bijzondere dank aan Bart Versteirt van de Vlaamse Dienst voor
Filmcultuur, Joris Raeymaekers van Cinematek, de dienst Distributie van
Cinematek en Tonie De Waele van het Koninklijk Belgisch Filmarchief.
Logo & Webdesign
Francis Vandendriessche – www.hetMétier.be
Vormgeving
Rein Meyts – www.hetMétier.be
Huispianist
Tom Van der Schueren
Verantwoordelijke uitgever
Freddy Mortier
Solventvrij gedrukt op 100% gerecycleerd papier met inkten op vegetale basis.
Film-Plateau
28
@ kaskcinema, godshuizenlaan 4, GENT
www.film-plateau.be