Storm en gedrag

Storm op komst
De vraag
Waarom verandert het gedrag van kinderen als er storm op komst is? Elke
onderwijzer/leraar/conciërge kan je vertellen dat kinderen dan erg druk worden, maar is
er ooit wetenschappelijk onderzoek naar gedaan?
L. Meijer, Haren
Het antwoord
Veel wetenschappelijk onderzoek is er niet gedaan naar dit verschijnsel. Het is ook lastig
om te onderzoeken, omdat het niet zo vaak stormt. Er zijn wel enkele onderzoeken gedaan
waarin meer in het algemeen is gekeken naar de invloed van het weer op het gedrag van
schoolkinderen. Daaruit komt naar voren dat kinderen onrustiger en ongeconcentreerder
worden bij hogere luchtvochtigheid en lage luchtdruk, en bij plotselinge
weersveranderingen. Bij een naderende storm daalt de luchtdruk ook snel en stijgt de
luchtvochtigheid ook, dus dit onderzoek spoort wel met de observaties van de leerkrachten
en moeders. Het aantal onderzoeken dat gedaan is bij schoolkinderen is echter erg gering.
Bij volwassenen is er meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effecten van het
weer. Ook in dit onderzoek is gevonden dat weersveranderingen waarbij de luchtdruk snel
daalt en de luchtvochtigheid stijgt een ongunstige invloed hebben op het menselijk gestel.
Zulke weersomslagen gaan niet alleen gepaard met onrust, concentratieproblemen en
irritatie, ook het aantal verkeersongelukken, ziekenhuisopnames en klachten als artritis
lijken toe te nemen.
De genoemde effecten treden echter niet in elk seizoen op. Ook verschilt de gevoeligheid
voor weersvariatie van mens tot mens. Onderzoek suggereert dat ongeveer 1 op de 3
mensen gevoelig is voor het weer. Vrouwen lijken gevoeliger dan mannen. Hoog gevoelige
en neurotische mensen rapporteren dat ze weersveranderingen wel 3 dagen van te voren
aan kunnen voelen komen.
Niet alleen weersgevoelige mensen kunnen een weersomslag aan voelen komen, ook dieren
en planten anticiperen op veranderingen in het weer. Koeien en paarden worden onrustig
als er storm op komst is en gaan bij naderend onweer bij elkaar liggen. Katten worden
onrustig en stoppen met jagen en eten als er onweer komt. Vogels en bijen zoeken hun nest
op als er slecht weer op komst is. Bladeren van de eik of esdoorn gaan opkrullen bij de hoge
luchtvochtigheid die voorafgaat aan zware regenval. Ook het haar van sommige mensen
gaat krullen bij hoge luchtvochtigheid.
Veranderingen in luchtdruk en luchtvochtigheid lijken dus te kunnen verklaren waarom
kinderen, dieren en haren onrustig worden als het weer gaat omslaan. Maar waarschijnlijk
is het niet alléén maar de luchtdruk of de luchtvochtigheid die deze veranderingen
bewerkstelligt. Experimenten waarin de luchtdruk kunstmatig werd veranderd brachten
niet altijd dezelfde verschijnselen bij mensen teweeg als een weersomslag. Waarschijnlijk
spelen ook nog andere factoren een rol. Bijvoorbeeld veranderingen in het elektrische veld
of de ionisatie van de lucht (positieve of negatieve lading van luchtmoleculen) en
(infrasone) geluidsgolven. Ook gassen die vrijkomen uit de grond bij daling van de
luchtdruk en pollen en andere stoffen die worden meegevoerd door de wind zouden een rol
kunnen spelen. Het kan ook de combinatie van factoren zijn die het ‘m doet.
Met vriendelijke groet,
Dr. E.H. Bos
Interdisciplinair Centrum Psychopathologie en Emotieregulatie
Rijksuniversiteit Groningen / UMCG

Download Report