SKG-IKOB: een sterke formule! SKG-IKOB: een sterke formule! Colofon Dit is een uitgave van SKG-IKOB, Houten, Wageningen Eindredactie: Ligthart Communicatie, Capelle aan den IJssel Teksten: SKG-IKOB, Houten, Wageningen Ligthart Communicatie, Capelle aan den IJssel Foto omslag: Thea van den Heuvel / DAPh Vormgeving en drukwerk: Stdesign Concept + Creatie, Monster juni 2014 Inhoudsopgave - 5 7 Unit gebouwschil: Ontwikkeling nieuwe beoordelingsrichtlijnen sluit aan bij markt 34 8 Unit constructie: SKG-IKOB wederom Notified body 36 9 Unit uitvoering: Anticiperen op markt levert nieuwe beoordelingsrichtlijnen op 40 18 10 Unit gebouwde omgeving: Privaat bouwtoezicht hot item 44 22 11 Unit laboratorium: Synergie fusie leidt tot uitbreiding aanbod 48 12 Unit systeemcertificatie: MVO steeds belangrijker 50 13 Wie werken er bij SKG-IKOB? 52 14 Wie doet wat? 58 15Bijlagen Inhoudsopgave Voorwoord 1 SKG-IKOB: een sterke formule! 6 SKG-IKOB in vogelvlucht 8 2 Directie SKG-IKOB Bastiaan Benz en Olaf van Panhuys: “We kunnen nu alles!” 3 De rijke historie van SKG-IKOB 4 Voorzitter RvC SKG-IKOB Jack de Leeuw: Strategie van een CI wordt steeds belangrijker! 26 5 Carel de Reus, voorzitter Stichting IKOB: Het nieuwe ondernemen is de vinger aan de pols houden 6 Albert Zegelaar, voorzitter Stichting SKG: Herziening nationaal kwaliteitsbeheersingssysteem noodzakelijk! 30 32 62 SKG-IKOB: een sterke formule! - 7 SKG-IKOB: een sterke formule! Olaf van Panhuys Bastiaan Benz moeten aan elkaar wennen en op elkaar ingespeeld In deze publicatie vindt u een nieuw organisatieschema raken. Bedrijfsprocessen moeten worden gehar- en maakt u kennis met onze zes nieuw gevormde moniseerd en we zijn op zoek naar een nieuwe units: gebouwschil, constructie, uitvoering, gebouwde locatie centraal in het land. We werken aan een omgeving, laboratorium en systeemcertificatie. Voor u ligt een publicatie, die u misschien We horen voorzichtig positieve economische ontwik- nieuwe, gezamenlijke uitstraling, onderscheidend doet denken aan de vorige jaarverslagen van kelingen om ons heen. De crisis in de bouw is nog van anderen, maar op een dusdanige manier dat we Certificeringsland is en blijft een dynamisch IKOB-BKB. Maar die vergelijking gaat maar niet voorbij, maar het dieptepunt lijkt nu wel bereikt. herkenbaar blijven voor onze achterban. werkveld. Maatschappelijk verantwoord werken ten dele op. Deze publicatie houdt een beetje Juist nu moeten we op zoek naar nieuwe markten het midden tussen een jaarverslag en een en innoverende producten en processen. Door de In de structuur van beide organisaties is ook het een worden er beoordelingsrichtlijnen ontwikkeld, en we brochure. Voor de klanten van IKOB-BKB een fusie hebben we als SKG-IKOB een belangrijke troef en ander veranderd. We zijn van bestuursmodel naar zoeken steeds meer samenwerking met de onder- herkenning, voor de klanten en relaties van SKG in handen gekregen. De fusie stelt ons in staat, door een toezichtmodel gegaan. Dat vergt van alle partijen wijswereld in het belang van de ontwikkeling van zal dit nieuw zijn. verbreding en verdieping van kennis, verbetering zoeken naar een nieuwe balans. U leest dat terug innovaties. Wij proberen als directie daar proactief en Natuurlijk hebben we voor u op een rij gezet van innovatiekracht en efficiency, om zowel onze in deze uitgave in het interview met Jack de Leeuw, dienstverlenend op te anticiperen. En dat gaat ons wat we allemaal voor mooie dingen hebben bestaande als nieuwe klanten en branches op het voorzitter van de Raad van Commissarissen. Verder lukken. U gaat nog veel van ons horen. gedaan, maar we willen vooral ook laten hoogste niveau te blijven bedienen. komen Carel de Reus, voorzitter bestuur Stichting IKOB weten waar we nu mee bezig zijn en hoe we Met de fusie achter de rug, zijn we hard aan het en Albert Zegelaar, voorzitter bestuur SKG, aan het Bastiaan Benz & Olaf van Panhuys naar de toekomst kijken. werk met de implementatiefase. Onze mensen woord over hun toekomstverwachting voor SKG-IKOB. Directie SKG-IKOB wordt steeds belangrijker, op steeds meer vlakken SKG-IKOB in vogelvlucht - 9 SKG-IKOB in vogelvlucht 1 aan trillingshinder. BRL 5023 voldoet dan ook aan de muren een onderzoeks- en beoordelingsmethodiek eisen die Bouwbesluit 2012 stelt aan deze metingen. ontwikkeld. Op basis van die methodiek heeft IKOB-BKB een beoordelingsrichtlijn gepubliceerd BRL 5028 Monitoring van bouwputten voor bureaus die deze onderzoeken uitvoeren. De In het directe verlengde van de beoordelingsrichtlijn beoordelingsrichtlijn zal in het voorjaar van 2014 voor trillingsmetingen wordt gewerkt aan een BRL worden vastgesteld. voor het meten van deformatie, geluidniveaus en grondwaterstanden in de omgeving van bouw- en BRL 5025 Funderingsherstel sloopwerkzaamheden. Naar verwachting zal deze Mede dankzij de inzet van het Kennis Centrum beoordelingsrichtlijn aan het begin van de zomer van Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) is de 2014 definitief worden vastgesteld. funderingsproblematiek in 2013 goed op de agenda gezet. In samenwerking met een groot aantal 2013 was het jaar van de fusie en SKG-IKOB Bouwtechnische diensten BRL 5024 Bouwkundige vooropnamen partijen is een BRL ontwikkeld. Met deze BRL stond in de startblokken om enthousiast met Sinds begin 2012 heeft IKOB-BKB flink ingezet op Begin 2014 zijn de eerste bedrijven gecertificeerd voor wordt het gehele werkterrein van funderingsherstel elkaar aan de slag te gaan. procescertificatie van bouwtechnische diensten. bouwkundige vooropnamen. Deze breed gesteunde geborgd en ontstaat een goede waarborg voor een Met de fusie is er door synergie een breder en Dat heeft geresulteerd in de BRL 5023 ‘Trillings regeling is van groot belang voor schadevaststelling verantwoorde aanpak van funderingsproblemen. beter aanbod voor klanten, versterking van de metingen’, die begin 2013 bindend is verklaard en in als gevolg van bouwactiviteiten. Een goede registratie eigen organisatie en toename van de innova- 2014 volgen er meer BRL-en. van de vooraf aanwezige gebreken is onmisbaar bij de tiekracht bereikt. De fusie paste in een trend beoordeling van eventuele schade achteraf. van verbreding en schaalvergroting binnen BRL 5023 Trillingsmetingen de certificatiebranche. De nieuwe organisatie Het meten van trillingen kan een belangrijke BRL 2109 Spouwmuuronderzoek onderscheidt zich daarin door zich te focussen bijdrage leveren aan het voorkomen van schade aan In de afgelopen jaren is er regelmatig in de pers op de bouw- en vastgoedbranche. gebouwen en hinder voor personen in de omgeving aandacht geweest voor het risico van instortende Zowel bij het oude IKOB-BKB als bij SKG van bouw- en sloopactiviteiten. Met de inwerking- buitenspouwbladen. SBR-CURnet heeft voor de speelden en spelen er veel ontwikkelingen. treding van Bouwbesluit 2012 stelt de overheid eisen beoordeling van de veiligheid van dergelijke spouw- SKG-IKOB in vogelvlucht - 11 Duurzaamheid en MVO bedrijven, die al enige ervaring hebben met MVO, de beoordelingsrichtlijn naar IKOB-BKB gekomen. montage behoefte aan een beproeving on-site om maar ook voor bedrijven die willen starten met MVO. Begin van de zomer 2014 zullen de eerste certifi- vast te stellen dat het geleverde product voldoet Zonne-energie Bedrijven hoeven geen angst te hebben voor nog caten worden uitgereikt. aan de gestelde veiligheidseisen. Door de ontwik- Op initiatief uit de branche heeft IKOB-BKB in meer administratieve lasten doordat Bouwen aan samenwerking met SKG twee nieuwe beoordelings- MVO naadloos aansluit bij al bestaande standaarden BRL 4108 en BRL 4109 Hekwerken en poorten balustrade beoordeeld en vastgelegd worden in een richtlijnen ontwikkeld voor zonne-energiesystemen. zoals VCA of ISO 14001. Met MVO kan een organi- Samen met de Nederlandse Hekwerk Industrie heeft SKG SKG-KOMO attest. Hiermee kan een leverancier BRL 9931 heeft betrekking op de productcertificatie satie in de bouwsector zich aantoonbaar onder- twee nieuwe beoordelingsrichtlijnen ontwikkeld voor de aantonen dat het ontwerp van het product geschikt van componenten van zonne-energiesystemen en scheiden van anderen. kwaliteitsborging van de productie en de montage van is om een veilige balustrade te produceren. keling van BRL 4107 kan het ontwerp van een BRL 9933 richt zich op de montage van zonne-ener- hekwerksystemen en poorten. Met deze certificatiere- giesystemen op en aan gebouwen. Beide BRL’en geling worden de producten beoordeeld op aspecten hebben zowel zonnewarmte (collectoren) als zonne- Overige nieuwe BRL’en zoals veiligheid, duurzaamheid en bruikbaarheid. Wet- en regelgeving stroom (PV) en gecombineerde systemen in hun toepassingsgebied. Beide BRL-en zullen in de eerste BRL 1801 Betonmortel BRL 0105 Daklichten en lichtstraten Bouwbesluit 2012 helft van 2014 worden vastgesteld. Op verzoek van de sector biedt IKOB-BKB nu ook certi- SKG is al jarenlang actief op het beproeven van In het jaarverslag over 2012 meldde IKOB-BKB nog ficatie van betonmortel. Inmiddels is hiervoor het eerste daklichten, lichtkoepels en lichtstraten op eigen- druk bezig te zijn met de aanpassing van de beoor- MVO productcertificaat afgegeven. Beoordelingsrichtlijn schappen zoals waterdichtheid, luchtdichtheid, delingsrichtlijnen aan het nieuwe Bouwbesluit 2012. SKG-IKOB heeft het initiatief genomen een 1801 is van toepassing op productcertificatie van doorvalveiligheid en inbraakwerendheid. De jaren- Inmiddels is dat project afgerond en voldoen alle standaard te ontwikkelen voor Maatschappelijk betonmortel in constructief en niet-constructief beton. lange ervaring heeft er toe geleid dat er naast de BRL’en weer aan de meest actuele wetgeving. Verantwoord Ondernemen (MVO). De standaard, mogelijkheid voor het beproeven, deze producten ook Bouwen aan MVO, is specifiek voor de bouwsector BRL 9334 Straatwerk en is afgestemd op relevante MVO onderwerpen De totstandkoming van deze nieuwe beoordelings- van het duurzaam gebruik van bouwmaterialen, richtlijn voor straatwerk is bijzonder. De Vereniging BRL 4107 Balustraden Regulation (CPR) per 1 juli 2013 heeft Europa de veiligheid op de bouwplaats, energiezuinige Modern Straatwerk (VMS) heeft zelf het initiatief SKG is eveneens actief op het beproeven van noodzaak voor kwaliteit in de bouw verankerd in woningen tot duurzaam wonen. genomen om een beoordelingsrichtlijn voor goed balustraden en doorvalbeveiligingen in fabrieken de wetgeving en het vrije handelsverkeer geborgd. Bouwen aan MVO is niet alleen geschikt voor straatwerk te laten ontwikkelen en is vervolgens met en op bouwplaatsen. Bij veel projecten is er na SKG-IKOB ziet dit als een goede stap voorwaarts. gecertificeerd kunnen worden conform de BRL 0105. CE-Markering Met de invoering van de Construction Products SKG-IKOB in vogelvlucht - 13 Met CE-markering verklaart de producent van een industrie en de certificerende instelling kan dan tot eenvoudige methode voor de labeling van woningen in Nieuwe collega’s bouwproduct zélf wat de essentiële eigenschappen verrassende resultaten leiden. het vooruitzicht gesteld, maar biedt daarnaast ruimte In 2013 hebben wij Jos van Schijndel en Patrick Bart van zijn product zijn, bepaald volgens de desbetref- SKG-IKOB heeft meegewerkt aan het promotie voor een beter onderbouwd energieprestatiecertificaat. als nieuwe medewerkers bij SKG-IKOB verwelkomd. fende Europese geharmoniseerde norm. onderzoek naar kalkzandsteen in de hoogbouw en het Intussen wordt het energielabel voor nieuwe utiliteits- Drie collega’s gingen met pensioen: Corrie Jonkvorst, Daarmee is nadrukkelijk niet gezegd dat een onderzoek financieel ondersteund. Het onderzoek is gebouwen wel van kracht per 1 juli 2014. SKG-IKOB Frans van den Toorn en Frans Reintjes. product met CE-markering ook aan de Nederlandse uitgevoerd door Lex van der Meer aan de Technische volgt de ontwikkelingen en houdt u op de hoogte. wet- en regelgeving voldoet of aan de private Universiteit Eindhoven en inmiddels afgerond. eisen die de bouwsector en haar afnemers aan de Het onderzoek richtte zich op het kwantificeren materialen stellen. van voorspanverliezen door krimp en kruip en het Luchtdichtheidsmeting De invoering van CE-markering en de verhouding analyseren van het constructieve gedrag van een Er zijn de afgelopen jaren meetmethoden ontwikkeld tot KOMO-certificaten en -attesten heeft in de nagespannen stabiliteitswand van kalkzandsteen. die inzicht in de energieprestaties van een gebouw markt nogal wat stof doen opwaaien. Met name geven. SKG-IKOB biedt de mogelijkheid om de de complexiteit en de interpretatieruimte van de luchtdichtheid van uw gebouw te meten met de CPR-wetteksten en definitiekwesties waren daar Energieprestatie debet aan. Elders leest u hier meer over. ‘blowerdoor’-test. Het energieverlies door een matige luchtdichtheid wordt vaak onderschat. Een Energielabel ‘lek’ gebouw betekent veel warmteverlies en dus Samenwerking onderwijs (promotieonderzoek) Het energielabel houdt de gemoederen nog altijd flink hoge energiekosten. Bovendien kan bij luchtlekkage De samenwerking tussen bedrijfsleven en de onder- bezig. Het wetsvoorstel uit 2012, met onder meer ongewenste condensatie ontstaan. wijswereld is van belang voor productontwikkeling de sanctionering op het ontbreken van het verplichte Met een blowerdoortest wordt winddruk op het en innovatie. Met gedegen onderzoek is het mogelijk energielabel, werd niet aangenomen. Het voorstel voor gebouw nagebootst, waarbij de hoeveelheid binnen- meer te halen uit materialen, constructies en hun sanctionering kwam er op neer dat als het energielabel dringende lucht wordt gemeten. Met gerichte acties toepassing. Voor innovatieve producten is een goede er niet was, dat dan de akte bij de notaris niet zou kunt u de luchtdichtheid en dus de energieprestatie onderbouwing van de eigenschappen bepalend voor kunnen passeren. Dat betekent dat de verkoop van van uw gebouw verbeteren. De metingen worden de kansen van het product op de markt. een woning dan niet door zou kunnen gaan. uitgevoerd volgens NEN 2686 en EN 13829. De bundeling van kennis van de universiteit, de De verplichting blijft echter. Het ministerie heeft een SKG-IKOB in vogelvlucht - 15 Organigram SKG-IKOB Certificatie BV Cijfers IKOB-BKB in 2013 Directie Aantal inspecties procescertificatie 4193 Aantal audits en bedrijfsbezoeken 1247 Aantal opschortingen en schorsingen 7 resp. 4 Aantal actuele certificaten 1201 Aantal afgegeven certificaten 157 Aantal beoordelingsrichtlijnen 83 (waarvan KOMO: 60) Planning Secretariaat Kwaliteitszorg Financiële administratie / P&O Cijfers SKG in 2013 Marketing / Innovatie Aantal inspecties procescertificatie 53 Aantal audits en bedrijfsbezoeken 1453 Aantal opschortingen en schorsingen 2 resp. 0 Aantal actuele certificaten 2063 Aantal afgegeven certificaten 147 Aantal beoordelingsrichtlijnen 30 (waarvan KOMO: 13) Certificatie managers Constructie Gebouwschil Uitvoering Gebouwde omgeving Systeem Certificatie Coördinatoren / Projectleiders Auditor / Keurmeester / Inspecteur / Laborant Laboratorium Directie SKG-IKOB - 19 Directie SKG-IKOB Bastiaan Benz en Olaf van Panhuys: 2 kelen van diensten aan de gehele bouwkolom. “Beide bedrijven waren toonaangevend op het eigen vakgebied en nu onze krachten zijn gebundeld, kunnen we deze expertise inzetten in de gehele bouw. We kunnen klanten nog beter en efficiënter “We kunnen nu alles!” bedienen.” Hij vervolgt: “In de korte tijd sinds de daadwerkelijke fusie hebben we al op verschillende gebieden synergie-effecten bereikt die ook daadwerkelijk voor onze klanten positieve gevolgen hebben.” Bastiaan Benz haakt hierop in: “Het fusieproces gaat soepeler dan verwacht. Wat mij opvalt is dat mensen elkaar opzoeken, er wordt veel samengewerkt. Het Met de fusie van IKOB-BKB en SKG is er IKOB-BKB komt voort uit de bouwmaterialen verloopt als een natuurlijk proces en dat heb ik wel een nieuwe, krachtige certificatie-instelling industrie (IKOB) en het vroegere Bouwcentrum (BKB). eens anders meegemaakt.” ontstaan: SKG-IKOB Certificatie BV. Olaf van IKOB-BKB kan bogen op ruim 60 jaar ervaring als Panhuys en Bastiaan Benz vormen samen de onderzoeks- en certificatie-instelling, met speciali Olaf vervolgt: “Wat eigenlijk nog het meeste directie van de nieuwe organisatie. satie bouwmaterialen en bouwprocessen en met tegenviel is alle administratieve rompslomp. Een SKW Certificatie (volks)huisvesting. IKOB-BKB biedt van de voorzitters waarschuwde al dat het maar SKG is ruim 35 jaar geleden als certificatie- en keurings- een compleet dienstenpakket aan op het gebied van goed is, dat je nog niet weet wat er allemaal op instituut op initiatief van de industrie opgericht. kwaliteitszorg voor de gehele bouwkolom. je af komt op het moment dat je de fusie tekent: Sindsdien heeft SKG zich ontwikkeld tot dé partner, die verzekeringen regelen, Kamer van Koophandel de prestaties en de veiligheid van industriële producten actualiseren, banken die nieuwe handtekeningen voor de gebouwschil duurzaam borgt. Sinds de fusie willen hebben. Het zijn allemaal zaken die geen Olaf van Panhuys geeft aan dat de fusie van SKG en toegevoegde waarde hebben maar die wel geregeld IKOB-BKB nieuwe mogelijkheden biedt in het ontwik- moeten worden.” Directie SKG-IKOB - 21 Over de nieuwe formele structuur zeggen beide aan de winkel. We moeten onszelf straks als één aan elkaar, dat scheelt heel veel. Als je allebei een koffiedik kijken, want er spelen veel ontwikkelingen directeuren dat het zich nog moet uitkristalliseren. organisatie gaan presenteren. Een organisatie die eigen agenda hebt, dan wordt het knokken.” die niet los van elkaar te zien zijn. Er gaan drastische “We moeten met zijn allen op zoek naar een nieuwe totaalconcepten gaat ontwikkelen op het gebied van veranderingen komen, maar niemand weet nog balans en dat heeft even tijd nodig.” certificatie en beproeving van de gehele gebouwschil precies waar het naartoe gaat. en de gebouwde omgeving.“ Het zoeken naar een Totaalpakket geschikt pand is in volle gang. Bastiaan: “Voor de SKG-IKOB zet steeds meer in op maatschappelijke de sector blijven, voortdurend in gesprek zijn met de nieuwe locatie hebben we te maken met bijvoor- thema’s. Bastiaan legt uit: “Er zullen veel meer branches over de ontwikkelingen. Dat hebben we Over de fasering van het fusieproces zegt Bastiaan: beeld specifieke eisen met betrekking tot het innovatieve regelingen komen, dat kan bijvoorbeeld de afgelopen jaren ook bewezen. We zitten er kort “We zijn bezig met het samenvoegen en harmoni laboratorium. Daarnaast willen we centraal in het duurzame energie zijn, windturbines, zonnepanelen, op, maar doen niet mee met alle speculaties en alle seren van de verschillende bedrijfsonderdelen. Met land en in de buurt van een snelweg zitten.” maar dit kan ook wat abstracter zijn, bijvoorbeeld cowboyverhalen. Pas op het moment dat er meer betrekking tot een heleboel zaken hebben we MVO. Deze thema’s hebben onze volle aandacht en duidelijkheid en zekerheid is, informeren we de sector.” praktisch hetzelfde werkproces. Inmiddels zijn de daarnaast focussen we ook op de verbreding van Olaf vult aan: “Daarna denken we met de sector mee bestaande segmenten.” om te kijken hoe je op de ontwikkelingen moet antici- Gezamenlijke huisvesting Onze kracht ligt in het feit dat we constant dicht bij financiële administratie, het laboratorium en de unit Het fusieproces systeemcertificatie geïntegreerd. Met bijvoorbeeld Bastiaan geeft aan dat de fusie zelf is geslaagd, Olaf gaat hier op verder: “We kunnen nu een peren, wat betekenen bepaalde ontwikkelingen.” Als kwaliteitssystemen en IT zijn we bezig. Dat moet je het is efficiënt gegaan. “Vanaf het ‘go’ moment in totaalpakket aanbieden van productcertificaat van voorbeeld noemt Olaf de CE-markering: “Dat betekent goed en beheerst doen. Daar nemen we dit jaar de december 2012 is het zeer voorspoedig verlopen. De het kozijn tot en met de hele gebouwomhulling meer behoefte aan Initiële Type Testen (ITT) en meer tijd voor. Op dit moment werken er, inclusief zuster- eerste drie maanden van 2013 hebben we gebruikt inclusief management, systeemcertificatie, labora- behoefte aan controles van de Interne Kwaliteits bedrijf Keurhuis Nederland BV, ruim 50 medewerkers voor de inventarisatie: wat moeten we regelen? De torium, en als Notified Testing Body mogen we ook Bewaking (IKB). Daar maken we dan samen met de op twee locaties. Logisch gevolg van de fusie is dat daaropvolgende maanden hebben we alles uit voor CE-markering testen uitvoeren: in feite kunnen klant maatwerk voor.” Bastiaan sluit af: ”Daar zijn we we straks ook fysiek in één pand zitten. Vanaf medio gewerkt en konden juristen en notarissen aan de we alles voor de bouw en vastgoed!” heel actief in en we zijn nu zo groot, dat we kunnen 2015 hebben we de intentie een gezamenlijke slag. In juli van hetzelfde jaar was de fusie een feit. innoveren, maar tegelijkertijd ook nog zo klein dat de huisvesting centraal in Nederland te betrekken.” In een paar maanden tijd is gewoon alles gedaan.” Olaf voegt hier nog aan toe: “Natuurlijk is gezamen- Olaf voegt toe: “Echt extreem snel, ik denk dat je Toekomst lijnen met de klant kort blijven. Dat is echt een van lijke huisvesting een logisch gevolg van de fusie. daar normaal een jaar over gedaan had. Bastiaan Bastiaan vertelt over de toekomst van certifi- Maar voor het zover is, is er nog genoeg werk en ik zitten op dezelfde lijn en zijn complementair ceringsland: ”Op dit moment is het een beetje onze sterke punten!” De rijke historie van SKG-IKOB - 23 De rijke historie van SKG-IKOB 3 TNO Bouw een aparte BV opgericht, BV Kwaliteits productcertificatie in combinatie met attestering en verklaringen Bouw (BKB). Enkele jaren na de systeemcertificatie, had BKB zich toegelegd op proces- oprichting heeft TNO zich teruggetrokken uit BKB. certificatie met eenzelfde combinatie. Om de fusie te Gelijktijdig met de (tijdelijke) opheffing van de bezegelen is in 2004 besloten om per 1 januari 2005 te verhuizen naar één locatie in Houten. BKB In 1982 werden de eerste KOMO/BKS-kwaliteits Stichting KOMO in 1993 werden alle certificatie- Bouwcentrum richtte tijdens de energiecrisis midden verklaringen afgegeven. instellingen die KOMO-kwaliteitsverklaringen zeventiger jaren het Bureau Kwaliteitsbewaking afgaven, geaccrediteerd door de toenmalige Raad IKOB Spouwmuurvullingen (BKS) op. De overheid stimu- Daarnaast kende Bouwcentrum het Bureau Attesten. leerde woning- en gebouwbezitters om hun onroerend Dit bureau voerde in opdracht van KOMO werkzaam- goed middels subsidie op spouwmuurisolatie beter te heden uit op het gebied van attesten en attesten-met Na de verhuizing van Bouwcentrum en de overname (SKL) opgericht. Dit laboratorium was gevestigd isoleren, om zodoende energie te besparen. productcertificaat. Eén van de eerste productcertifi van enig aandeelhouder Bouwcentrum door PRC in Hillegom. In verband met uitbreiding van de BKS had de taak om het proces van isoleren te catieregelingen was die voor woonwagens. bleef BKB als zelfstandig bedrijf in Rotterdam achter. keuringswerkzaamheden met research, zowel op controleren. De uitvoerende isolatiebedrijven stonden In 1985 zijn BKS en Bureau Attesten samengevoegd. Begin 2000 ontwikkelde zich tussen IKOB en BKB materiaaltechnisch als op bouwtechnisch gebied, dan ook onder permanente kwaliteitsbewaking. Bouwcentrum besloot om zich meer te gaan richten een hechtere samenwerking, die in 2003 resulteerde heeft dit in 1966 geleid tot de oprichting van de Begin tachtiger jaren is de stichting KOMO bij de op certificeren en attesteren. in een fusie: IKOB-BKB. De werkgebieden waarin de Stichting Research Centrum Kalkzandsteenindustrie toenmalige erkenningsregeling spouwmuurisolatie Om certificering en advies duidelijker te scheiden beide certificerende instellingen opereerden waren (RCK), gevestigd in Barneveld. betrokken om een kwaliteitslabel toe te voegen. werd eind jaren tachtig in joint-venture met complementair. Daar waar IKOB haar focus had op Stichting RCK hield zich bezig met research en voor de Certificatie. In 1960 is de Stichting Kalkzandsteen Laboratorium De rijke historie van SKG-IKOB - 25 onderzoek voor de kalkzandsteenindustrie, maar SKG ditaties verworven voor Managementsysteem deskundige bureaus met een certificaat afgegeven voerde daarnaast ook onderzoekopdrachten uit voor Op 22 november 1977 is de Stichting Kwaliteits- certificaties zoals ISO 9001 en VCA. door het geaccrediteerde SKW. andere instanties en bedrijven in de bouw. centrum Gevelelementen (SKG) opgericht met als In 2005 is SKG naar Wageningen verhuisd en werd de De fusie tussen NWR en NCIV leidde er toe dat De vraag naar kwaliteitsproducten door de consument, doel ‘het bevorderen van de optimale kwaliteit van naam gewijzigd in Stichting Kwaliteit Gevelbouw en SKW onderdeel werd van de Woningraad groep maar eveneens de toenemende zorg voor kwaliteit gevelelementen in de meest uitgebreide zin van het werd de missie van SKG verbreed tot ‘Het deskundig waarin alle dienstverlenende onderdelen van de in de ondernemingen heeft ertoe geleid dat in 1978 woord’. Zowel de naam als het doel van de stichting en onafhankelijk certificeren, keuren en testen voormalige koepelorganisaties waren opgenomen. de Stichting Keuringsinstituut Bouwmaterialen (KIB) wordt in de toekomst nog gewijzigd. Vanaf de van industriële producten voor de gebouwschil en De belangenbehartiging van de corporatiesector is opgericht o.a. met het doel kwaliteitsverklaringen oprichting timmerde SKG aan de weg met haar diensten voor de industrie’. In 2008 was ook de accre- werd de taak van Aedes. ditatie van haar laboratoriumactiviteiten een feit. Na de ontvlechting van de Woningraad groep medio voor bouwmaterialen af te geven. testen, keuringen en certificatie Het beleid van KIB was erop gericht positief bij waarbij het SKG-huisje met sterren 2000 is SKW, op een korte periode als onderdeel te dragen en mee te werken aan de nationale en op hang- en sluitwerk een begrip van de Van Voorden – de Groot groep (VG:g groep) internationale ontwikkelingen ten aanzien van was. Aangezien de stichting nog SKW na, zelfstandig doorgegaan tot de overname van de kwaliteitszorg in de bouw. Dit is mede door geen eigen medewerkers had werden de testen SKW Certificatie is op 16 november 1992 opgericht als de aandelen door IKOB-BKB op 11 november 2010. toenaderingen van andere sectoren uit de bouw en keuringen in het begin uitbesteed. De stichting Stichting Kosten Kwaliteitszorg Woningbouw door de SKW richt zich vanuit haar oorsprong op certificaten materialen aanleiding geweest om contact te zoeken had hierdoor een vliegende start en was een van Nationale Woningraad (NWR), de toenmalige koepel- die met name van belang zijn voor de eindgebruiker met Stichting KOMO om na te gaan of een samen- de eerste Certificerende Instellingen (CI) die erkend organisaties van woningcorporaties, en het Nederlands of daarmee in relatie staan zoals bijvoorbeeld de werkingsverband mogelijk zou zijn. werd door de Raad voor Certificatie (tegenwoordig Christelijk Instituut voor Volkshuisvesting (NCIV), nu ontwikkeling, het beheer en de exploitatie van Daarvoor was echter een verdere verzelfstandiging van RvA). Tot op de dag van vandaag heeft SKG het samengegaan met Aedes. Het was de eerste stap naar vastgoed. Vanuit het verleden heeft SKW nauwe KIB noodzakelijk en vervolgens is op 2 augustus 1983 accreditatienummer C003. de decentralisatie van de volkshuisvesting. De Rijks- contacten met de corporatiesector, organisaties van overheid wilde niet langer de verhouding tussen kosten woonconsumenten en overheden. de Stichting ‘Instituut voor Keuring en Onderzoek van Bouwmaterialen’ (IKOB) opgericht. De overeenkomst Vanaf 1991 ging SKG ook zelfstandig de en kwaliteit van ieder individueel woningbouwplan met KOMO is getekend op 15 mei 1984. keuringen uitvoeren en werden de SKG-certificaten beoordelen en hierover een beschikking verlenen. langzamerhand vervangen door SKG-KOMO- De corporatiesector speelde hierop in, door van de certificaten. Het kantoor en laboratorium werden corporaties te verlangen dat ieder bouwplan nu gevestigd in De Meern. Aansluitend werden accre- getoetst werd door gecertificeerde bouwkosten Voorzitter Raad van Commissarissen SKG-IKOB - 27 Voorzitter Raad van Commissarissen SKG-IKOB Jack de Leeuw: 4 Fusie Jack de Leeuw geeft aan het fusieproces snel en soepel verliep mede dankzij de klik tussen beide directeuren. Er was nooit echt een verschil van inzicht. “Een fusieproces gedijt het beste bij Strategie van een certificerende instelling wordt steeds belangrijker! consensus, bij de gezamenlijke wil om dingen te bereiken. Ik ben heel positief over hoe het nu loopt en is georganiseerd. Uiteindelijk was er maar één vraagpunt, want de bestuurlijke structuur van beide clubs verschilde. Bij SKG vormden de drie brancheorganisaties het bestuur, terwijl bij IKOB-BKB al sprake was “Ondernemerschap, plezier en enthousiasme “Op dit moment hebben we twee stichtingen SKG van een veel verdere verbreding, een groot en in het werk en oog voor nieuwe ontwikke- en IKOB-BKB, die aandeelhouder zijn en een BV met breed gevormd bestuur en een dagelijks bestuur. lingen: dat zijn essentiële factoren om het met een Raad van Commissarissen als toezichthouder. Aandachtspunt voor SKG was dus dat het branche SKG-IKOB te gaan redden in de toekomst!”, De directeuren van SKG en IKOB-BKB, Olaf van belang voldoende zou worden gedekt. De RvC aldus Jack de Leeuw. Panhuys en Bastiaan Benz, hebben op deze wijze de bestaat nu uit een onafhankelijk voorzitter en drie mogelijkheid snel en adequaat te handelen, zolang commissarissen uit de afzonderlijke organisaties. Sinds de fusie van IKOB-BKB en SKG tot SKG-IKOB ze zich maar kunnen verantwoorden. Ze hoeven De directie heeft meegekregen te zorgen voor een heeft Jack de Leeuw zijn rol als voorzitter van het niet voor ieder wissewasje de RvC te raadplegen. goede verstandhouding met alle branches en daar bestuur van IKOB-BKB verruild voor die van voorzitter Bestuurders en commissarissen kunnen een organi- service level agreements mee af te sluiten. Op deze van de Raad van Commissarissen (RvC) van SKG-IKOB. satie niet runnen, dat moeten directeuren doen en wijze kan inhoudelijk beter worden ingespeeld op de De functies van de voorzitters van de besturen van daar zijn ze prima toe in staat.” behoeften van de branches.” SKG en IKOB-BKB worden respectievelijk vervuld door Albert Zegelaar en Carel de Reus. Voorzitter Raad van Commissarissen SKG-IKOB - 29 Marktomstandigheden Huisvesting Jack vertelt verder dat ook onder deze lastige IKOB-BKB en SKG werken nog vanuit twee vesti- marktomstandigheden, nieuwe markten ontwikkeld gingen. Daar is op dit moment bewust voor moeten worden. “De positie is door de fusie gekozen. De volgende stap is het realiseren van versterkt en dat is nodig, want er gebeurt op dit gezamenlijke huisvesting in 2015. moment erg veel in certificeringsland. Heel veel In de twee organisaties heersen weliswaar eigen bedrijven en organisaties hebben het zwaar in deze culturen, maar de mensen zijn stuk voor stuk profes- tijden, dus SKG-IKOB ook. Ik wil hier dan ook een sionals. Er wordt al veel kennis uitgewisseld, mensen compliment geven. Een fusie brengt veel extra werken regelmatig afwisselend op de verschil- Toekomst Op dit moment zijn het roerige tijden. Er gebeurt kosten met zich mee en ik constateer dat ondanks lende vestigingen. “De directeuren zijn gericht op Zoals het de afgelopen tien jaar was, de vanzelf veel rondom de private kwaliteittoetsing en de de extra kosten die zijn gemaakt, dat er gezien de zakendoen, op mensen laten bijdragen in de groei sprekendheid dat men je bedrijf weet te vinden, is CE-markering. Jack vervolgt: “De politiek is hier marktomstandigheden afgelopen jaar een mooi van de onderneming en daar wordt op gestuurd.” voorbij. Er komen steeds meer full-service certifi druk mee en we moeten afwachten welke kant het cerende instellingen en dat betekent dat je van alle opgaat. Wat SKG-IKOB doet is alert blijven en daar markten thuis moet zijn. “De eerste jaren dat ik bij waar het kan, meepraten. We moeten de kansen IKOB-BKB zat hadden we het nooit over concurrentie, pakken die het nieuwe stelsel straks biedt. Maar of die was er wel, maar het speelde geen grote rol. Nu is het nu rechtsom of linksom gaat: kwaliteitsborging die concurrentie wel van belang. Dat betekent dat je blijft altijd noodzakelijk ofwel via de traditionele je veel meer naar buiten moet profileren, om te laten ofwel via andere modellen. Het is en zal altijd een zien wie je bent en waar je voor staat, om bekendheid spel tussen overheid en bedrijfsleven blijven!” resultaat is bereikt.“ te genereren en je product te verkopen. De strategie van een certificerende instelling wordt steeds belangrijker: op welke terreinen wil ik nu opereren, welke terreinen zijn in de toekomst belangrijk, alles is in beweging, welke kant moeten we nu op?” Carel de Reus, voorzitter Stichting IKOB - 31 Carel de Reus, voorzitter Stichting IKOB: 5 netvlies heeft en daar met veel ambitie op inspeelt. De komende periode zal al het mogelijke vergen van de onderneming en haar medewerkers. Niet alleen heeft men te maken met een veranderende omgeving, maar ook moeten de gevolgen van de Het nieuwe ondernemen is de vinger aan de pols houden economische crisis, die in de bouwsector hard heeft toegeslagen, nog bedwongen worden. SKG-IKOB kan een solide basis leggen om elke zich voordoende uitdaging te lijf te kunnen gaan. Dat is nu precies wat gebeurd is met de fusie tussen SKG en IKOB-BKB. Als ik een voorspelling zou moeten doen, dan is het de voorspelling dat SKG-IKOB haar nieuwe De maatschappij is volop in beweging. Veran- op een creatieve en innovatie manier op inspelen. rol met passie zal vervullen en over 5 jaar nog steeds deringen gaan snel en zijn steeds moeilijker Het mooie van het nieuwe bedrijf SKG-IKOB is dat haar vooraanstaande rol in certificeringsland zal voorspelbaar. Wet- en regelgeving verschuiven alle ingrediënten aanwezig zijn om daadwerkelijk vervullen, hoe dat land er ook zal uitzien. deels naar ‘Europa’ en deels naar gemeenten of een nieuwe en vooraanstaande rol te vervullen worden overgelaten aan de markt. De bouwsector in certificeringsland. De schaal van het bedrijf is ontkomt niet aan deze trend. De CE-markering en groot genoeg om alle benodigde kennis in huis te de private kwaliteitsborging in het bouwtoezicht hebben, maar is voldoende lean en mean om, in de zijn exponenten van de geconstateerde maat nieuwe werkelijkheid, flexibel te kunnen inspelen schappelijke ontwikkelingen. op de wensen van de klant met een scherpe prijs- Natuurlijk is daar van alles over te zeggen, maar kwaliteitsverhouding. bestrijden zal een gevecht tegen windmolens worden. Het nieuwe ondernemen is de vinger aan Het is goed te zien dat de directie van SKG-IKOB de de pols houden bij de nieuwe werkelijkheid en er ontwikkelingen binnen de bouwsector goed op het Albert Zegelaar, voorzitter Stichting SKG - 33 Albert Zegelaar, voorzitter Stichting SKG: 6 Een herziening van het nationale kwaliteitsbeheersingssysteem is noodzakelijk om te voorkomen dat de kwaliteit in de bouw in Nederland afkalft. Gelukkig is de overheid zich hier inmiddels ook van Herziening nationaal kwaliteitsbeheersingssysteem noodzakelijk! bewust. Reden te meer om het private stelsel van kwaliteitsbeheersing meer en beter te positioneren, efficiënter en effectiever te maken en uit te breiden over het hele bouwproces. Dus ook onderhoud en exploitatie zouden hier een rol in moeten krijgen. Hier liggen kansen voor SKG-IKOB! Met expertise De ontwikkelingen op het gebied van CE-markering aansluiting op het bouwproces en de nationale op het gebied van kwaliteitsborging en certifi- en private kwaliteitstoetsing zijn niet los van elkaar bouwregelgeving totaal niet aanwezig is. De cering in de bouwschil en in de bouwconstructie te zien. De producenten van bouwproducten terechte angst is dat dit zal leiden tot een achter- kan SKG-IKOB in de toekomst op basis van het worden geconfronteerd met een verplichting van uitgang van de integrale bouwkwaliteit. one-stop-shop principe haar diensten verlenen aan CE-markering en daarbij behorende prestatie een groot aantal bouwpartners. Opdrachtgevers, verklaringen (DOP’s.) Er was en is nationaal een gedegen solide erkende ingenieurs- en architectenbureaus, aannemerij en Nut en noodzaak van deze door Europa opgelegde kwaliteitsverklaring die perfect aansluit op de Neder- toeleverende industrie, kortom de hele keten in de fabrikant-eigen kwaliteitsverklaringen is lastig uit te landse bouwregelgeving. Door de introductie van de bouw, kunnen zich rijk rekenen met een dergelijk leggen aan de producenten die hiervoor in deze barre CE markering is er verwarring alom. Wat mag er wel lean en mean certificatie instituut voor de bouw. economische tijden extra investeringen moeten doen. en wat mag er niet gemeld worden in een private Tegelijkertijd moeten producenten concurreren kwaliteitsverklaring? De waarde van CE-markering tegen kwalitatief mindere producten slechts wordt overschat, de gevolgen voor de bestaande voorzien van een CE-markering, waarbij de kwaliteitsverklaringen worden onderschat. Unit gebouwschil - 35 Harm van Dartel Certificatiemanager Unit gebouwschil: 7 Ontwikkeling nieuwe beoordelingsrichtlijnen sluit aan bij markt BRL 4107 voor de attestering en certificering van Notified Body balustrades uitgereikt. Sinds 2012 is SKG door de Door de invoering van de Europese Verordening Raad voor Accreditatie (RvA) geaccrediteerd voor het Bouwproducten (CPR) per 1 juli 2013 zal SKG-IKOB attesteren en certificeren van balustrade-systemen. onder toezicht komen te staan van de RvA bij alle Dat betekent dat we beschikken over de juiste activiteiten met betrekking tot CE-markering. De RvA competenties, werkmethoden en faciliteiten om heeft het onderzoek gestart om SKG-IKOB te accre- deze certificatie-regeling te mogen uitvoeren. diteren en te notificeren als Notified Body op diverse Daarnaast ontwikkelden we samen met de Neder- productnormen. Het werkterrein van SKG-IKOB als landse Hekwerk Industrie (NHI) de BRL’en voor de Notified Body zal gedurende dit traject aanzienlijk certificering van hekwerken en poorten, namelijk de uitgebreid worden. BRL 4108 en de BRL 4109. Deze producten worden SKG-IKOB is al aangewezen als Notified Body op EN onder andere getoetst op het gebied van bruik- 1090-1 voor het certificeren van staal- en aluminium baarheid, duurzaamheid en veiligheid. constructiebedrijven. Binnen de organisatie is een Binnen de unit gebouwschil houden we ons Nieuwe BRL’en bezig met het deskundig en onafhankelijk In 2013 werden de eerste SKG-KOMO attesten voor certificatie-schema opgezet en de eerste bedrijven certificeren, keuren en testen van industriële de BRL 0105 voor de attestering en certificering van producten voor de gebouwschil en diensten daklichten en lichtstraten uitgereikt. VELUX Nederland voor de industrie. BV was het allereerste bedrijf dat het attest ontving. Kwaliteitslabel zonneenergiesystemen worden inmiddels ge-audit. Dit zal er toe leiden dat in De unit gebouwschil beschikt over een goed Samen met SKG namen zij destijds het initiatief om de BRL 9931 voor de certificering van componenten van team met een grote deskundigheid. Het is een beoordelingsrichtlijn te ontwikkelen. zonne-energiesystemen (panelen, omvormers, beves- Verwachtingen voor 2014 actieve afdeling, waar de afgelopen jaren veel De aanleiding was dat afnemers behoefte hebben tigingssystemen) is in de laatste fase van ontwik- In het komende jaar zal de verbreding van de gerealiseerd is. We ontwikkelden verschillende aan zekerheid over de kwaliteit van geleverde keling. Nog voordat de BRL definitief geaccepteerd unit voortgezet worden in de ontwikkeling van BRL’en, reikten SKG-KOMO attesten en certi- producten en voor daklichten en lichtstraten was is door Stichting KOMO en SBK, hebben wij de de certificatie-schema’s op thema’s zoals luchtdicht ficaten uit in nieuwe vakgebieden en werden dat nog niet geregeld. De branchevereniging NRK eerste aanvragen voor certificatie al ontvangen. De bouwen en het gebruik van nieuwe materialen in de wederom aangewezen als Notified Body voor Daklicht was ook bij het proces betrokken. markt heeft dus sterk behoefte aan een betrouwbaar gevelsector zoals composieten. het afgeven van CE-certificaten. Ook werden de eerste SKG-KOMO attesten voor de kwaliteitslabel voor zonne-energiesystemen. 2014 de eerste certificaten uitgereikt zullen worden. Unit constructie - 37 Unit constructie: 8 Ton van Beek Certificatiemanager SKG-IKOB wederom Notified Body gelijmde tegels. Het doel is om de juiste criteria te FAQ vinden voor deze systemen. Hiervoor zijn diverse Voor onze klanten betekent de CE-markering combinaties van isolatie, lijm en tegels onderworpen dat zij de prestatieverklaringen (ook wel Decla- aan een verouderingsproef met onze veroude- ration of Performance DoP) voor hun producten ringskast ‘Trudy‘. In de loop van 2014 zullen de op orde moeten hebben. Een prestatieverklaring resultaten bekend zijn. is een verklaring van de producent waar in staat waar hun producten aan voldoen. Een nieuwe CE-markering ontwikkeling roept altijd veel vragen op. Om deze vragen te beantwoorden, hebben we een rubriek Sinds 1 juli 2013 moeten alle bouwproducten, die met Frequently Asked Questions (FAQ) opgesteld onder een geharmoniseerde productnorm vallen voor KOMO en hebben we presentaties over het op grond van de Construction Product Regulation onderwerp gehouden. (Zie voorbeelden van vragen op de volgende pagina in het kader.) Het jaar 2013 stond in het teken van de In het kader van de energiebesparing blijven isolatie- (CPR), CE-markering dragen. De CPR vervangt de renovatie, energie en innovatie. Daarnaast materialen in het middelpunt van de belangstelling. In Construction Products Directive (CPD). In tegen- speelde de CE-markering een belangrijke rol. november 2013 werd een serie nieuwe normen van stelling tot de CPD is de CPR een Europese wet die kracht voor de isolatiematerialen PUR en PIR, zoals de directe werking heeft in de lidstaten. CE-markering en KOMO Met de introductie van de uitvoeringsrichtlijn voor het NEN-EN 14318. De isolatiewaarden van een breed scala Door de overheid wordt hierop gehandhaafd. De laatste vraag uit het kader laat zien dat de aanbrengen van renovatiespouwankers (URL 40.01) van materialen worden beproefd in ons laboratorium. Voor SKG-IKOB betekende dit dat de status als CE-markering ook invloed heeft op KOMO- aangemelde instantie (Notified Body) veranderde. kwaliteitsverklaringen en -beoordelingsrichtlijnen. werd een belangrijke stap gezet op het gebied van de renovatie van bestaande spouwmuren. De regeling Innovatie is voor vele bedrijven een must om zich Deze status moest opnieuw verworven worden Altijd als er wetgeving verandert, zal SKG-IKOB de maakte een vliegende start met de eerste 11 certifi- te ontwikkelen. Die noodzaak lezen wij af aan de en SKG-IKOB moest hiertoe ook zijn geaccredi- desbetreffende BRL’en en kwaliteitsverklaringen caten op 27 juni 2013. Deze URL stelt ook eisen aan hoeveelheid materialen en bouwsystemen die bij teerd. Inmiddels is de Raad voor Accreditatie het aanpassen. Hierbij vormt de CE-markering een goede de renovatiespouwankers en verschillende ankers zijn ons getest worden. In het kader van het IPC-project onderzoek gestart om ons blijvend te accrediteren wettelijke basis en kan KOMO extra vertrouwen uitvoerig in ons laboratorium getest. De eerste goed ‘Tegels op gevels’ test IKOB-BKB in het laboratorium en te notificeren als Notified Body (NoBo). inbouwen daar waar dat nodig is. De toegevoegde gekeurde ankers worden nu gebruikt in de praktijk. de duurzaamheid van isolatiemateriaal met erop waarde van KOMO-kwaliteitsverklaringen ligt in Unit constructie - 39 de controle op andere belangrijke eigenschappen laboratoria kunnen we overeenkomstig de geharmo- en vooral de toepassingsmogelijkheden van de niseerde normen de eigenschappen bepalen, die u producten binnen de Nederlandse bouwregelgeving. op uw prestatieverklaring moet vermelden. Wij verwachten de komende tijd nog veel vragen Kortom: we zijn toekomstgericht bezig en kijken over de CE-markering. We gaan verder met het graag samen met u hoe we uw bedrijf laten voldoen aanpassen van beoordelingsrichtlijnen. In onze aan de Europese wetgeving. Een kleine greep uit de FAQ met bijbehorende antwoorden: Welke eigenschappen moeten er in de Wat zijn de essentiële kenmerken? Kan ik mijn KOMO certificaat gebruiken als prestatieverklaring opgenomen worden? Essentiële kenmerken zijn eigenschappen, die prestatieverklaring? Minimaal één essentiële eigenschap moet worden op belangrijk zijn in het kader van de fundamentele Nee, met de prestatieverklaring verklaart u zelf hoe genomen, welke dat is mag de producent zelf bepalen. eisen voor bouwwerken, zoals mechanische uw product presteert. Met de KOMO kwaliteitsver- weerstand en brandveiligheid, en die als zodanig zijn klaring laat u zien dat uw product is beoordeeld door Mag ik waterdichtheid ook opnemen in de aangemerkt in de desbetreffende geharmoniseerde een externe onafhankelijke partij. Daarmee geeft u prestatieverklaring? (product)norm. Wat de geharmoniseerde normen aan dat het product extern gecontroleerd is. Als waterdichtheid geen essentieel kenmerk is, mag zijn, kan worden gevonden in de module ‘Werken deze niet opgenomen worden in de prestatieverklaring. met CE-markering’ op www.rijksoverheid.nl. Unit uitvoering - 41 André Stam Certificatiemanager Unit uitvoering: 9 Daarnaast spelen de procesbegeleidingsbureaus een door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en belangrijke rol in de ondersteuning van de opdracht- Koninkrijksrelaties (BZK), waar de bouw onder valt. gevers bij zaken als haalbaarheidsonderzoek, IKOB-BKB verwacht veel nieuwe certificaathouders te aannemersselectie, financiering en subsidie, mogen begroeten. vergunningen e.d. De beoordelingsrichtlijn beoogt Anticiperen op markt levert nieuwe beoordelingsrichtlijnen op het gehele proces onder één regeling te brengen. Onderzoek, beoordeling en advies, Ontwerp en BRL 5024 Bouwkundige Vooropname engineering, Procesbegeleiding en Uitvoering. In De Beoordelingsrichtlijn Bouwkundige Vooropname de opzet van de beoordelingsrichtlijn is dat terug te is in 2013 aanvaard door KOMO en SBK. Begin zien. Naast een algemeen deel is voor elk van de vier 2014 zijn de eerste twee certificaten voor deze tak scopes een bijzonder deel ontwikkeld, dat per scope van sport uitgereikt. Inmiddels hebben zich meer de nadere eisen geeft. Een certificaat kan dus alleen partijen gemeld, die zich voor deze BRL zouden Daarom wordt de BRL onderscheiden in vier scopes: De unit uitvoering heeft mede door haar BRL Funderingsherstel actieve houding en het anticiperen op de De beoordelingsrichtlijn BRL 5025 Funderingsherstel worden afgegeven als zowel aan de eisen in het willen laten certificeren. behoefte van de markt een aantal nieuwe is de jongste loot aan de stam van het College van algemene deel als aan de eisen in het desbetreffende BRL 5024 Bouwkundige Vooropname voorziet in Beoordelingsrichtlijnen ontwikkeld. Het Deskundigen Bouwtechnische Diensten. De beoorde- bijzondere deel wordt voldaan. eisen aan opnamen in de directe omgeving van gaat om de BRL 5025 Funderingsherstel, lingsrichtlijn is op 18 oktober 2013 vastgesteld door De beoordelingsrichtlijn is tot stand gekomen in bijvoorbeeld bouw- of sloopactiviteiten. Het doel is de BRL 5024 Bouwkundige vooropname het college en niet veel later ter kritiek gepubliceerd. nauwe samenwerking met een breed samengestelde het in tekst en beeld vastleggen van de situatie voor en gezamenlijk met de Vereniging Modern In de voorjaarsvergadering van het CvD zal de beoor- technische begeleidingscommissie, waarin ruim aanvang van de werkzaamheden. Aan de hand van Straatwerk (VMS) de BRL 9334 Straatwerk. delingsrichtlijn worden vastgesteld ter aanvaarding dertig personen zitting hadden. Voor de beoorde- de rapportage kan achteraf in geval van vermeende Speciaal voor de BRL Straatwerk is een nieuw door KOMO en SBK. lingsrichtlijn lijkt dan ook op voorhand een breed schade worden vastgesteld of het een nieuwe draagvlak aanwezig. Van belang daarbij is dat in schade betreft dan wel dat de schade al voor de College van Deskundigen geïnstalleerd. Ook in de toekomst blijft de unit de ontwikkelingen in Het proces van funderingsherstel is relatief complex. de begeleidingscommissie ook toezichthouders en werkzaamheden aanwezig was. de markt met veel aandacht volgen. Het begint met een funderingsonderzoek en loopt financiers deelnemen en dat de ontwikkeling van de Als er sprake is van schade kunnen de belangen groot via het constructief ontwerp naar uitvoering. beoordelingsrichtlijn ook financieel is ondersteund zijn en dat onderstreept het nut van een kwalitatief Unit uitvoering - 43 goede opname vooraf. Met name verzekeringsmaat De beoordelingsrichtlijn is ontwikkeld op initiatief en schappijen van bouwondernemingen hechten hier in opdracht van de Vereniging Modern Straatwerk waarde aan. Zij waren dan ook goed vertegen- (VMS), een ketenorganisatie die zich inzet voor de woordigd in de technische begeleidingscommissie. kwaliteit van straatwerk. Het toepassingsgebied is gedefinieerd als aanbrengen College van Deskundigen Openbare Ruimte / BRL 9334 Straatwerk van maaiveldinrichting in de vorm van elementen verharding inclusief de (onder)fundering en de aansluiting aan, al of niet door derden te leveren en/ of te plaatsen inrichtingselementen, zoals verkeers- Op 17 december 2013 heeft IKOB-BKB een nieuw borden, putringen, lantaarnpalen en straatmeubilair. College van Deskundigen geïnstalleerd met de naam Met de introductie van deze beoordelingsrichtlijn CvD Openbare Ruimte. verwachten VMS en IKOB-BKB een belangrijke stap Bas Jan van Bochove, oud Tweede Kamerlid, is bereid te zetten in de verbetering van de kwaliteit van gevonden als onafhankelijk voorzitter van dit college straatwerk en het imago van de branche. op te treden. Het CvD Openbare Ruimte is verder samengesteld uit vertegenwoordigers van betrokken branches. Met de naamgeving van dit college anticipeert IKOB-BKB op een ontwikkeling van meer beoordelingsrichtlijnen in dit vakgebied. Het CvD heeft direct na de installatie de beoordelingsrichtlijn 9334 Straatwerk vastgesteld. De beoordelingsrichtlijn is begin 2014 ter kritiek gepubliceerd. In het voorjaar van 2014 zullen de eerste certificaten worden uitgereikt. Unit gebouwde omgeving - 45 Unit gebouwde omgeving: 10 Willem Englebert Certificatiemanager Privaat bouwtoezicht een hot item BRL 5019 EPA/EPBD De accreditatieprocedure voor de beoordelings- Het certificaat EPA/EPBD is nog niet in rustiger richtlijn voor het KOMO-managementsysteemcerti- vaarwater. Op het moment van publicatie is nog ficaat Bouwplantoetsingen aan het Bouwbesluit (BRL onduidelijk of er een lightlabel komt en hoe dit door 5019) is positief afgerond en SKW en IKOB-BKB zijn de Europese Unie wordt beoordeeld. geaccrediteerd voor deze regeling. Hiermee is de SKW is gestart met de voorbereidingen voor de BRL 5019 het eerste private kwaliteitssysteem voor nieuwe delen 05 en 06 van BRL 9500 voor nieuw- bouwplantoetsing waarvan de kwaliteit objectief is bouwwoningen en utiliteitsgebouwen. Er zijn certifi- geborgd én dat voldoet aan de hoogste certificatie- caathouders geïnteresseerd in deze deelcertificaten. standaard, die in Nederland gehanteerd wordt. VvE Branche hard gewerkt aan het maximaliseren van de Privatisering Bouwplantoetsing Gecertificeerd Toezicht op de Bouw efficiency met de andere units van IKOB-BKB. Op landelijk niveau zijn door het Rijk ‘kwartier- In aansluiting op de BRL 5019 is de beoordelings- kantoren gecertificeerd. In totaal zijn er nu zo’n Door de integratie is een grote stap gemaakt makers’ benoemd die de private kwaliteitsborging richtlijn voor het managementsysteemcertificaat 30-tal vestigingen gecertificeerd. Van alle VvE’s die naar optimale dienstverlening in het kader van van het Bouwbesluit moeten gaan voorbereiden. De voor Toezicht op de Bouw (BRL 5006) bindend een beheerder inhuren is nu ongeveer 30 procent de one-stop-shop gedachte. kwartiermakers moeten hiervoor criteria ontwikkelen. verklaard. De accreditatieprocedure start zodra in beheer bij een gecertificeerd beheerder. De De unit houdt zich verder bezig met de Uitgangspunt is dat er sprake moet zijn van een Level de ervaringen met de eerste onderzoeken bekend vraag om kwaliteit neemt vanuit de appartements ontwikkelingen op het gebied van de gecerti- Playing Field. Het Rijk gaat er van uit dat per 1 januari zijn. Door de samenvoeging van beide colleges eigenaren toe. SKW werkt bij deze certificaten nauw ficeerde bouwplantoetsing, EPA/EPBD, de VvE 2015 het private stelsel in de wet is verankerd. van deskundigen wordt een optimale afstemming samen met branche-organisaties als VvE Belang en tussen beide certificaten geborgd. Vastgoed Management Nederland (VastgoedNL). Vanuit de unit gebouwde omgeving is er branche en huisvesting arbeidsmigranten. De certificaten in deze branche ontwikkelen zich gestaag. In 2014 zijn er vijf nieuwe beheer Eind 2013 heeft SKW Certificatie opdracht gekregen van de Stichting Persoonscertificering VvE Beheerders (PCVB) om een beoordelings- Unit gebouwde omgeving - 47 Persoonscertificatie sluit aan op de beide andere Huisvesting Arbeids migranten certificaten: het Productcertificaat voor Beheerders In de loop van 2013 is SKW benaderd door een van VvE (BRL 5016,) dat gericht is op de beheer- aantal organisaties of men bereid was om huis kantoren, en het Procescertificaat voor VvE’s (BRL vestingslocaties te gaan keuren voor het keurmerk 5013). Het persoonscertificaat doet een uitspraak van de Stichting Normering Flexwonen (SNF). over de kennis en kunde op het vakgebied van het Omdat SKW in het verlengde hiervan met het VVE Beheer. Het toetst niet of een gecertificeerde Procescertificaat voor het Verhuren van Onzelf- persoon ook in de praktijk naar behoren een VvE standige Woonruimte al op de markt van niet beheert. Dit is geborgd door de certificatie van het zelfstandige woonruimte opereert, is een licentie- beheerkantoor waarbij jaarlijks aan de hand van overeenkomst aangegaan met de stichting SNF. Eind een steekproef daadwerkelijk wordt nagegaan hoe 2013 zijn de eerste pilots geweest. Begin 2014 zijn en of de VvE goed wordt beheerd. Immers een de eerste certificatieonderzoeken uitgevoerd. goed beheerder kan in een organisatie werkzaam Het SNF keurmerk en het SKW-procescertificaat zijn die niet borgt dat VvE’s goed beheerd worden. sluiten op elkaar aan. Het keurmerk is exclusief richtlijn voor een Persoonscertificaat op te stellen. gericht op verhuur voor korte perioden waarbij met Het VvE certificaat vult de lacune in het geval dat tijdelijke huurcontracten wordt gewerkt. Het proces- een beheerkantoor wel goed beheert en de juiste certificaat sluit deze verhuur niet uit maar kijkt in voorstellen voor bijv. reserveringen voor onderhoud principe naar verhuur over langere termijn. voorstelt, maar dat de VvE anders beslist, waardoor een VvE op termijn in financiële problemen kan komen en het onderhoud niet kan worden uitgevoerd. Bij een gecertificeerde VvE is dit niet het geval. Hierdoor hebben appartementseigenaren een aan/ verkoopargument in handen. Unit laboratorium - 49 Unit laboratorium: 11 Joop van Diggelen Technisch manager Jeroen Boersma (per 1-9-14 Technisch manager) Synergie fusie leidt tot uitbreiding aanbod Laboratoria worden beoordeeld op basis van aanpak opgesteld dat inmiddels voor een belangrijk NEN-EN-ISO \ IEC 17025. De accreditatie bestaat uit deel is gerealiseerd. De procedures uit het labora een algemene erkenning (onder andere op onafhan- toriumhandboek van IKOB-BKB zijn begin 2014 in kelijkheid, onpartijdigheid en deskundigheid) en het kwaliteitssysteem van SKG-IKOB geïntegreerd. een specifieke erkenning. De specifieke erkenning Er heeft een inventarisatie plaatsgevonden van wordt toegekend op de beproevingen, die dan ook beproevingen waarvoor accreditatie wordt verlangd op het accreditatiecertificaat worden vermeld. SKG en de aanvraag bij de Raad van Accreditatie (RvA) is bijvoorbeeld geaccrediteerd voor wind- en water- loopt. Inmiddels heeft de RvA de eerste beproe- dichtheidsbeproevingen voor ramen en deuren. vingen ook al bijgewoond. CE-markering Onderzoek Als uitvloeisel van de nieuwe verordening bouw Beide laboratoria zijn toonaangevend op het gebied De fusie van SKG en IKOB-BKB biedt meer Accreditatie mogelijkheden dan op het gebied van certi- Van oudsher heeft SKG veel internationale klanten. producten worden er nadere eisen gesteld aan van isolatiematerialen en isolatiesystemen. Daarnaast ficatie alleen. Beide organisaties beschikten Om de onderzoeksrapporten ook in het buitenland testhuizen en certificatie-instellingen die Notified verrichten de laboratoria ook veel onderzoek op al over een eigen laboratorium. Omdat het geaccepteerd te krijgen, was accreditatie van SKG Body willen zijn. cement en mortel. laboratorium van SKG al door de Raad voor een must voor de klanten. Het belang van accre- Binnen het werkveld van zowel SKG als IKOB-BKB Accreditatie geaccrediteerd was, biedt de ditatie neemt, mede door de Verordening Bouw worden veel beproevingen uitgevoerd, die een relatie fusie nieuwe kansen voor het laboratorium producten (CPR), alleen maar toe: om beproevingen hebben met CE-markering en die straks dus alleen Wisseling manager van IKOB-BKB in Houten. Deze synergie leidt in het kader van de CE-markering te mogen nog maar mogen worden uitgevoerd als SKG-IKOB In september 2014 zal Joop van Diggelen vanwege tot een flinke uitbreiding van het aanbod voor uitvoeren, moet een laboratorium worden erkend daarvoor is geaccrediteerd. het bereiken van zijn pensioen afscheid nemen klanten van beide fusiepartners. als Notified (Testing) Body. Om die erkenning te verwerven, is accreditatie een voorwaarde. als technisch manager van het laboratorium in de Daarom is ervoor gekozen beide laboratoria onder wetenschap dat het laboratorium van SKG-IKOB de bestaande accreditatie van SKG te brengen. Voor klaar is voor de toekomst. Jeroen Boersma zal de daarvoor noodzakelijke acties is een plan van hem opvolgen. Unit systeemcertificatie - 51 Unit systeemcertificatie: 12 Remco Kruit Certificatiemanager MVO steeds belangrijker certificatie van SKG-IKOB klaar is voor de toekomst. MVO Het is duidelijk dat de fusie ook voor systeemcerti De nieuwe erkenningsregeling ‘Bouwen aan MVO’ ficatie een goede stap is geweest. Door volume- is een belangrijke stap voor SKG-IKOB. Het is een vergroting maar vooral verbreding van ons laagdrempelige regeling waar zowel bedrijven in de gemeenschappelijk werkterrein zijn we in staat bouw als de toeleverende industrie van die bouw klanten beter en efficiënter te bedienen. op basis van eigen ambities kunnen kiezen op welke MVO-thema’s zij verder willen ‘groeien’. Met Toename vraag certificatie deze erkenning kunnen bedrijven transparanter communiceren over wat zij doen op het gebied In de tweede helft van 2013 is de vraag naar certifi- van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De catie van milieumanagementsystemen (ISO 14001) verwachting is dat ‘Bouwen aan MVO’ de komende bij SKG-IKOB toegenomen. ISO 14001 is een certi- jaren een goede positie in de duurzaamheids initiatieven zal gaan krijgen. Onder de unit systeemcertificatie vallen mate behoefte aan een invulling van dit begrip, ficatieregeling die aansluit op ISO 9001 en door de regelingen VCA, ISO 9001, ISO 14001, ook in de vorm van certificaten en erkenningen. certificaathouders en hun opdrachtgevers als een Groenkeur, OHSAS 18001, Bouwgarant en belangrijke toegevoegde waarde wordt gezien. de erkenningsregeling ‘Bouwen aan MVO’. De belangstelling voor VCA-certificatie is onver- De laatstgenoemde regeling is aanleiding Efficiency door verbreding geweest om ’maatschappelijke’ regelingen De unit systeemcertificatie binnen SKG-IKOB heeft in tijden in de bouwsector blijft de meerderheid van ge zoveel mogelijk bij systeemcertificatie onder 2013 hard gewerkt aan het samengaan van de opera- certificeerde bedrijven de meerwaarde van VCA zien. te brengen. Dat is een belangrijk besluit tionele activiteiten van SKG en IKOB-BKB. Ondanks Sinds 2013 is Remco Kruit (certificatiemanager omdat SKG-IKOB hiermee ook benadrukt dat dat systeemcertificatie volgens een redelijk eenduidig SKG-IKOB) namens de Vereniging Overleg maatschappelijk verantwoord ondernemen en stramien verloopt, ongeacht om welke certificatie- Certificatie-instellingen (VOC) lid van het Centraal onderwerpen zoals duurzaamheid en milieu instelling het gaat, bleek er nog een aantal detail College van Deskundigen VCA. Dit is belangrijk voor een steeds belangrijker aandachtsgebied zijn. verschillen te zijn. Intussen kunnen we vaststellen dat SKG-IKOB omdat hierdoor ook de minder grote certi- Klanten en branches hebben in toenemende het samengaan goed is gelukt en dat de unit systeem ficerende instellingen een stem hebben. minderd groot. Ondanks de slechte economische Wie werken er bij SKG-IKOB? - 53 13 Wie werken er bij SKG-IKOB? Bastiaan Benz Directeur Bas Arends Assistent projectleider Peter Assink Auditor Willem Bakker Projectleider Patrick Bart Projectleider Ton van Beek Certificatiemanager constructie Adnan Bekteševic´ Projectleider Olaf van Panhuys Directeur Bieswa Biekhram Assistent attesteerder Jeroen Boersma Assistent technisch manager Wie werken er bij SKG-IKOB? - 55 Jeffrey Bogaard Auditor / Projectleider Zoïtsa Bosma Hoofd administratie Matthijs Daatselaar Projectleider Harm van Dartel Certificatiemanager gebouwschil Eugène Donné Laborant Gerda Dusschooten Officemanager Jeroen van der Eeze Business developer Christel van Emmerik Assistent projectleider Henny van Gelder Senior keurmeester René de Graaff Senior keurmeester Sandra de Hoogen-van Straaten Secretarieel medewerker Joop van Diggelen Technisch manager Martin van Dijk Technisch coördinator Ingrid Endenburg-Mulder Staffunctionaris Leen Iseger Projectleider Natascha Kamping Directiesecretaresse Vincent van der Donk Projectleider Gijs Donkersteeg Keurmeester Willem Englebert Certificatiemanager gebouwde omgeving Dominique Ewald Medewerker financiële administratie Erik Kampman Projectleider Martin Kloppenberg Sectorcoördinator Wie werken er bij SKG-IKOB? - 57 Eva Knist-van der Linden Officemanager Keurhuis Nederland Frits Koldenhof Assistent sectorcoördinator Susanne Reitsema Secretarieel medewerker Chantal Roelofsen Secretaresse Charles Wallert Sectorcoördinator Eelco Warmerdam Planner Chris de Koning Senior inspecteur Stef Weenink Projectleider Albert Kruider Senior inspecteur Remco Kruit Certificatiemanager systeemcertificatie Sander Luiten Commercieel manager Ard van de Meeberg Auditor / Projectleider Marcel Peters Assistent sectorcoördinator Ellis Roos-van Middelaar Hoofd laboratorium Pieter Scheerman Keurmeester Jos van Schijndel Projectleider Guido Soontiëns Sectorcoördinator André Stam Certificatiemanager uitvoering Kees de Wolf Senior keurmeester Rachel Wouterse-Kok Kwaliteitsmanager Marjolijn Weiffenbach Secretarieel medewerker Joost van de Wetering Laborant Wie doet wat? - 59 Wie doet wat? 14 Bouwgarant Remco Kruit / Christel van Emmerik Bouwplantoetsingen aan het Bouwbesluit Willem Englebert Bouwsystemen Matthijs Daatselaar Brandattesten Martin Kloppenberg Brievenbusbeveiligingen Charles Wallert Buitengevelisolatie (proces) Ferdinand Luigjes Buitengevelisolatiesystemen (attest) Adnan Bekteševic´ Cellenbeton Stef Weenink Cement Ton van Beek / Ellis van Middelaar Cementgebonden houtspaanplaat Stef Weenink Cilinders voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Computersloten Charles Wallert Dak-, wand- en plafondluiken Martin Kloppenberg Dakdekken Leen Iseger Deurklinken en knoppen Charles Wallert Algemene Woning Keuring (AWK) Peter Assink EDR-Software Willem Englebert Aluminium en staalconstructies Guido Soontiëns Elektrische openstandhouders voor draaideuren Charles Wallert Anti flippervoorzieningen Charles Wallert Fietsenbergingen Charles Wallert Anti manipulatieplaten Charles Wallert Gipskartonplaat Stef Weenink Arbomanagement (OHSAS 18001) Remco Kruit Granulaten Jos van Schijndel Armaturen (slagvast en vandaalbestendig) Charles Wallert Groenkeur Remco Kruit Baanvormige dakbedekkingen Matthijs Daatselaar Hang- en sluitwerk voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Balkonbeglazing Martin Kloppenberg Hangsloten Charles Wallert Balustraden Martin Kloppenberg Hekwerksystemen en poorten Charles Wallert Barrièrevoorzieningen voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Inbraakwerendheidsattesten Bieswa Biekhram Beglazing (inbraak- en letselwerend) Charles Wallert Isolatiesystemen Adnan Bekteševic´ Beheerders van Vereniging van Eigenaars Jeffrey Bogaard Kalkzandsteen Stef Weenink Beslag voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Keramiek Stef Weenink Betonmortel Jos van Schijndel Keurmerk Leegstand Jeffrey Bogaard Betonreparatie Erik Kampman Keurmerk ZZP’ers Willem Englebert Bindmiddelen Jos van Schijndel Kierstandhouders Charles Wallert Bitumen Matthijs Daatselaar Klimaatcorporatie Willem Englebert Wie doet wat? - 61 Recyclinggranulaten Stef Weenink Schakelkasten Charles Wallert Scharnieren voor dak- en gevelelementen Charles Wallert KOMO-Afbouw Ferdinand Luigjes SGAT-ekenning Matthijs Daatselaar Korrelvormige materialen Bas Arends / Ton van Beek (Sleutel-)kluizen Charles Wallert Kwaliteitssysteemcertificatie (ISO 9001) Remco Kruit / Christel van Emmerik Sloten voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Lichtkoepels Martin Kloppenberg Sluitingen voor nooduitgangen Charles Wallert Lichtstraten Martin Kloppenberg Spiegels (slagvast en vandaalbestendig) Charles Wallert Lijm voor de bevestiging van gevelbeplatingen Martin Kloppenberg Steenmeel Bas Arends / Ton van Beek Lijmen voor tegels Stef Weenink Straatwerk Ard van de Meeberg Mechanisch bediende sloten, grendels en sluitplaten Charles Wallert Structureel verlijmde beglazing Martin Kloppenberg Meten van trillingen André Stam / Bas Arends Stenen en blokken Ton van Beek Metselen, lijmen en voegen Ferdinand Luigjes Systeemattesten Matthijs Daatselaar Metselwerkwapening Matthijs Daatselaar Thermische isolatieplaten Matthijs Daatselaar Milieu (ISO 14001) Remco Kruit / Christel van Emmerik TIS-erkenning Matthijs Daatselaar Montage van hekwerksystemen en poorten Charles Wallert Toezicht op de Bouw Willem Englebert Montage van kunststof gevelelementen Guido Soontiëns VCA-certificatie Remco Kruit / Christel van Emmerik Montage van zonnepanelen Leen Iseger Ventilatieroosters Martin Kloppenberg Mortels voor metselwerk Stef Weenink Vereniging van Eigenaars en Onderhoud Safe Jeffrey Bogaard MVO Remco Kruit Vergrendelingen voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Naadbeveiligingen voor dak- en gevelelementen Charles Wallert Verhuren van onzelfstandige woonruimte Willem Englebert Na-isolatie (attesten) Adnan Bekteševic´ Vlamdetectoren Charles Wallert Na-isolatie (procescertificaat) Vincent van der Donk Vliesgevels Martin Kloppenberg NL-EPBD Ard van de Meeberg / Christel van Emmerik Vluchtdeuren Martin Kloppenberg / Guido Soontiëns Onderzoek Erik Kampman Vulstoffen voor asfalt Matthijs Daatselaar Panelen (inbraakwerend) Charles Wallert Wandconstructies en binnenspouwbladen Matthijs Daatselaar Plaatmateriaal Matthijs Daatselaar Woonkeur NB + BB Willem Bakker PolitieKeurmerk Veilig Wonen Willem Englebert Woonwagens Matthijs Daatselaar PPI-erkenning Erik Kampman Zink Leen Iseger PVC-hout-kunstof-composiet profielen Guido Soontiëns Zonne-energiesystemen Harm van Dartel Ramen, deuren en gevelelementen (kunststof) Guido Soontiëns Zonnewoning Willem Englebert Ramen, deuren en gevelelementen (metaal) Martin Kloppenberg Zonweringen Marcel Peters Bijlagen - 63 Bestuur Stichting SKG Bijlagen 15 A.J. Zegelaar, voorzitter VKG G.J.J. Lieverse, penningmeester VMRG A.J. Koole, secretaris VHS Raad van Commissarissen SKG-IKOB Holding BV Bestuur Stichting IKOB J. de Leeuw, onafhankelijk voorzitter SBRCURnet C.E.C. de Reus, vice-voorzitter IKOB-BKB / Ongebonden lid A.J. Zegelaar, vice-voorzitter SKG / VKG A.J. Koole SKG / VHS G.J.J. Lieverse SKG / VMRG M.P.D. Peerdeman IKOB-BKB / VNK W. Reedijk IKOB-BKB / Ongebonden lid C.E.C. de Reus, voorzitter Ongebonden lid M.P.D. Peerdeman, penningmeester VNK F.J.M. Jans NCV Bestuur en directie SKG-IKOB Certificatie BV en SKG-IKOB Holding BV J.J.F. van de Kant NOA B. Benz SKG-IKOB G.P.M. Kirkels NEVUL O.T.H. van Panhuys SKG-IKOB W. Reedijk Ongebonden lid A.H.J. Wagener VKO T. Zanen AFNL Bijlagen - 65 College van Deskundigen Tegelwerken Colleges van Deskundigen IKOB-BKB College van Deskundigen Stapelbouw F.J.M. Scheublin, onafhankelijk voorzitter J.H. van Wijck, voorzitter TCKI A. van Beek, secretaris IKOB-BKB F. de Bever VLK T. Borrenbergs BOVATIN B. van Buuren Woningborg Groep M.W. Daatselaar IKOB-BKB A. Harkema HIBIN A. Mooiman KNB T. Zanen BOVATIN A. van Beek, secretaris IKOB-BKB F. de Bever VLK G. Bouwman NEMO College van Deskundigen Dak- en Gevelbekleding R. van Boxtel VKL G.M.J. Nieuwenhuijzen, voorzitter GeNie Consult en Partners B.J.G. Jansen NCV A. van Beek, secretaris IKOB-BKB J. Jensma BFBN Mw. Dappers-Bogaerts Bogaerts van Nuland S. Kemper VNV J. Goorhuis Folieproducenten H. Klein Poelhuis AVM P. de Graaf NBvT F.M.E. Luigjes IKOB-BKB J. Hamminga HHD R. Mulder KNB L. Iseger IKOB-BKB M.H.M. Nieuwenhuys VNK N. Kamp Eternit G.M.J. Nieuwenhuijzen GeNie Consult en Partners J.L.H. Kouwenberg HHD K. van de Velde Remix Droge Mortel J.C. van Leeuwen BFBN R. van Veldhoven Steinzeug-Keramo D. van Moorsel Prodak S.M.M. Weenink IKOB-BKB A.P.J. Peters KNB G.A. Westenbroek KNB M. Schreuder NedZink J.H. van Wijck TCKI B. van der Vegte KIWA S.M.M. Weenink IKOB-BKB G.J.M. Westgeest Zinkmeesters J.H. van Wijck TCKI Bijlagen - 67 College van Deskundigen Na-isolatie College van Deskundigen Bouwsystemen J.J. Wentink, onafhankelijk voorzitter F.J.M. Scheublin, onafhankelijk voorzitter A. Bekteševic, ´ secretaris IKOB-BKB A. van Beek, secretaris IKOB-BKB P. Andela NVPU B. van Buuren Woningborg Groep J.C. van Es VENIN M.W. Daatselaar IKOB-BKB J. Grobet MWA B.J.G. Jansen NCV F.H.R. Koster VENIN G.M.J. Nieuwenhuijzen GeNie Consult en Partners M. Lamers Stybenex M.H.M. Nieuwenhuys VNK R. Loenen VENIN W. Toonder NBVG W.J. Renger Theca Isolatie Nederland G.A. Westenbroek KNB A. Stam IKOB-BKB G.A. Westenbroek KNB College van Deskundigen Buitengevelisolatie en Gepleisterde gevels J.J. Wentink, onafhankelijk voorzitter College van Deskundigen Vulstoffen voor Asfalt M.H.M. Coppens, onafhankelijk voorzitter A. van Beek, secretaris IKOB-BKB J.P.C.M. van der Aa Rijkswaterstaat Noord-Brabant J.B.M. Hudales CementBouw Mineralen BV A. Bekteševic, ´ secretaris IKOB-BKB M.W. Daatselaar IKOB-BKB R. van Boxtel NOA C. van der Plas Ankerpoort NV H. Brocken Deskundige H.R. Roos VBW Asfalt E. Groendijk PGB H.E. Las NII F.M.E. Luigjes IKOB-BKB W.J. Renger Theco Isolatie Nederland A. Stam IKOB-BKB B. ter Woerds Stichting Garantiefonds Gevelsystemen Bijlagen - 69 College van Deskundigen Bouwtechnische Diensten College van Deskundigen Technical Inspection Services (TIS) C.M.I. Richter, onafhankelijk voorzitter J.J. Wentink, onafhankelijk voorzitter P.H.J. Ligthart, secretaris IKOB-BKB W.C.M. Englebert, secretaris IKOB-BKB H. de Bruin BTFund M.W. Daatselaar IKOB-BKB J.G. van Leeuwen COBc / Gemeente Almere Mw. B. Donders RGD S. van Monsjou Van Monsjou & Partners W.M. ’t Hart Bouwend Nederland/Ballast Nedam Engineering H. Netzel Crux BV P.P.J.J. van der Hoorn ProRail C. Ostendorf DPA Cauberg-Huygen W. Hoppenbrouwers Branche vereniging TIS, SECONED A. Stam IKOB-BKB R.P.H. Kröner Bouwend Nederland/BAM PPP C. Veels Nivre P.H.J. Ligthart, adviseur Ligthart Advies T. Winters Verbond van Verzekeraars J.W.C. Rooijakkers Branche vereniging TIS, BouwQ H. Zandberg ProRail F. Schipper Allianz/Verbond van verzekeraars S. Wiendels RWS College van Deskundigen Openbare Ruimte B.J. van Bochove, onafhankelijk voorzitter P.H.J. Ligthart, secretaris IKOB-BKB R.J. van den Berg CROW F. J.M. Clemens VMS J.A. Dooremalen Gemeente Rotterdam H.C.J. Legger Gemeente Purmerend A. Martinus VMS A. Stam IKOB-BKB J. Teuns ROC West-Brabant H. Tuenter Tuenter G.A. Westenbroek KNB J. van der Wurf BFBN/Best Bijlagen - 71 Colleges van Deskundigen SKG College van Deskundigen Kunststof gevelelementen Th. van der Molen Kuipers, onafhankelijk voorzitter J. Koopman VHS J. Kupers NL ingenieurs P. van Leeuwen GBO/SVB H.J.J. Iesberts NSSG A.N.H. van der Drift, 1e secretaris KIWA C. van der Nat CCV G.P.M. Soontiëns, 2e secretaris SKG C.J.W. Riemers ABHS H. Bielsma Ongebonden lid H.A.J. van Dartel SKG College van deskundigen Sector Metalen gevelelementen E. de Groot VKG J.Th. Rutgers, onafhankelijk voorzitter H.M. Nieman NL Ingenieurs M. Kloppenberg, secretaris SKG H.W. Sprick VKG A. Bakker VMRG J. van der Ploeg VKG H.A.J. van Dartel SKG N. van der Waal KIWA C. Dirks BNA G.A.M. Zwanenburg Woningborggroep J. Eijgelaar ROZ J.T. Koudijs NL ingenieurs W.J. van Manen VAS E. Mikrut VMRG P.J.W. van Leerdam, onafhankelijk voorzitter J. Oldekamp VMRG J. Ch. Wallert, secretaris SKG J. van der Roest VAS J. Boumans ABHS J.H. van der Veen VISEM J. Cals VvV H.A.J. van Dartel SKG A. Jaspers NPI F.M. van de Kant SKH E. Koenhorst VHS College van Deskundigen Veilige en Inbraakwerende producten Bijlagen - 73 Colleges van Deskundigen SKW Certificatie College van Deskundigen AWK (Algemeen Woningkeur) C.M.I. Richter, onafhankelijk voorzitter College van Deskundigen Woonkeur H.J. Visscher, voorzitter TU Delft W.C.M. Englebert, secretaris SKW Certificatie W. Bakker, plv. secretaris SKW Certificatie W.C.M. Englebert, secretaris SKW Certificatie J.M. Hofman Neprom P.J. Assink, plv. secretaris SKW Certificatie W. Jagersma CG-Raad W. Burgler Expex bv B. Mulder Stichting VACpunt Wonen H.C.M. van Egmond Geregeld B.C.M. van Rooij Bouwend Nederland P.J. Fraanje NVTB E. Schellekens Schellekens Advies E. Jung COMOG Mw. A.M. Waterborg ANBO A. Pierik USHI, Kenniscentrum Bouwen Mw. S. van Waveren- van Voorst CSO R. de Reuver Nova College, Unit Techniek L. Weismann VNG, gemeente Utrecht M. Wijk OKA Advies Mw. M. Wijnties Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg College van Deskundigen VvE Branche H. Adriani, onafhankelijk voorzitter W.C.M. Englebert, secretaris SKW Certificatie College van Deskundigen Verhuren Onzelfstandige Woningen J. Bogaard, plv. secretaris SKW Certificatie Mw. H.T. Bolsman-Ruiter, voorzitter Huurbeleid & Meer B.M.H. Bos Vastgoed Belang W.C.M. Englebert, secretaris SKW Certificatie R. Brinkhuijsen VvE Beheer BV W.M. van Beuzekom VNG C.A.P. Domenie FICIM BV B.H.M. Bos Vastgoed Belang E.J. Kleingeld VNG/Gemeente Rotterdam V. Buitenhuis Kences K. Oomen VvE Belang Mw. M. Kaufman LSVB Mw. C.M. Philippa Triant/Aedes R. de Maaijer SSHU S.L. Wayenberg Vereniging Eigen Huis Mw. M. Wijburg-van Ingen VvE Kennis & Advies Bijlagen - 75 College van Deskundigen Energiecertificaten H. de Ru Alphaplan C.M.I. Richter, onafhankelijk voorzitter A. Scheer VROM-DGW-BO A. van de Bree Ecofys E. Schot Woningborg L. Brouwer Senter Novem H.J. Visscher TU Delft W.C.M. Englebert SKW Certificatie H.H. van Zeeland Bureau van Zeeland P. Hameetman BAM Vastgoed A. Harting Gemeente Utrecht DSO/M&D H. Valk Adviesbureau Nieman J. van Wijgerden Volksbelang Raamsdonkveer Gezamenlijk College van Deskundigen Bouwplantoetsing Bouwbesluit en Toezicht op de bouw C.M.I. Richter, onafhankelijk voorzitter W.C.M. Englebert, secretaris SKW Certificatie C.R.M. von den Benken SKW Certificatie P.J.M.W. Clerx Bouwend Nederland F.G.J.M. Dams Kiwa L.R.G. van Doornum E. Jansen Oculus A.D.G. Kanters INBO A.M.A. Konings Vereniging BTW Nederland J. Kroon SWK H.M. Nieman Nieman Raadgevende Ingenieurs J. Niemantsverdriet Witteveen & Bos R.H.M. Nouwen NEN Vestigingsadressen: Ringveste 1 Ringveste 1 Nieuwe Kanaal 9 F 3992 DD Houten 3992 DD Houten 6709 PA Wageningen T +31 (0)30 635 80 60 T +31 (0)30 634 00 99 T +31 (0)317 421 720 [email protected] [email protected] [email protected] www.ikobbkb.nl www.skw-certificatie.nl www.skg.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc