1979-23 Abc

W E R K D O C U M E N T
C O N T R A C T T E E L T
1 9 7 8
door
J.W. Buning
1979-23 A b c
S M E D I N G H U I S
L E L Y S T A D
januari
INLEIDING
In samenwerking met afdeling 0. en E. is aan de hand van door afdeling
Planning verstrekte gegevens medio juni 1977 een voorlopig plan voor
contractteelt 1978 opgesteld.
De aldus geselecteerde kavels zijn gedurende het groeiseizoen door twee
landbouwkundig opzichters op veronkruiding beoordeeld; vooral riet en
akkerdistel.
Na het beschikbaar komen van de gegevens is een globaal teeltplan voor
1978 opgesteld. Aan de hand van dit plan zijn aan de betrokken bedrijven zo mogelijk extra machines toegewezen, ten einde op deze kavels
voldoende stoppelbewerkingen uit te kunnen voeren.
Vrijwel alle percelen zijn voor het op wintervoor ploegen drie keer met
schijfeg enlof cultivator bewerkt. Op een tweetal toekomstige vlaskavels
is plaatselijk een chemische bestrijding tegen kweekgras uitgevoerd.
Aan de hand van markttechnische informatie en teelttechnische mogelijkheden is in de winterperiode een definitieve kavelkeuze gemaakt. Voor
de teelt van stamslabonen is zo mogelijk land zonder 'koolzaad-verleden'
bestemd.
De beteelde arealen staan in onderstaand overzicht vermeld; tussen haakjes het aantal contractanten.
Vlas'
~.
Contractteelt 1978 591 (14)
Deelbouw
1978
Totaal
1978
Conserven
peulvruchten
Graszaad
388 (4)
250 (2)
Uien
Suiker- Totaal
bieten
5 9 0 )
61
61 (2)
591 (14)
388 ( 4 )
1288
250 (2)
61 (2)
59 (1)
1349
181 (2)
14 (2)
8 3 (2)
1184
........................................................................
id.
1977
575 (14).
331 (4)
Met dezelfde kopers van vorig jaar is een vrijwel even grote oppervlakte vlas gecontracteerd. Voor conserventeelten, vooral stamslabonen, bestond p& belangstelling. Het areaal erwten en stamslabonen werd iets
uitgebreid. Voor graszaadteelt, in te zaaien onder dekvrucht vlas voor
oogst 1978, was destijds geen geschikt land voorhanden. Voor drie kavels zijn in 1977 teeltcontracten voor 'zomerzaai' afgesloten; voor een
enkel perceel is het contract niet verlengd. Per saldo is het areaal
graszaad met ca. 70 ha toegenomen. De 'oude' contracten (zaaiklaar verhuurd) zik, voor kavels welke voor een tweede oogst zijn blijven liggen,
omgezet in teeltcontracten.
Dit jaar was voor uienteelt een hele kavel beschikbaar, waarmee het areaal weer terug is op het niveau van 1976.
De teelt van suikerbieten liep ten opzichte van vorig jaar iets terug;
toen werd ten behoeve van een landelijke verplegingsdemonstratie, welke
door de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting in de IJsselmeerpolders is
georganiseerd, een extra areaal gecontracteerd. Dit jaar is de eigen
teelt evenwel iets uitgebreid.
Het totale areaal van op contract geteelde gewassen is ten opzichte van
vorig jaar met 165 ha toegenomen.
In de interne organisatie en overlegstructuur is geen wijziging aangebracht .
In het hierna volgende worden de diverse contractteelten nader belicht,
waarbij echter de suikerbieten buiten beschouwing zijn gelaten, omdat
afdeling Verkoop met deze teelt, buiten het afsluiten van de overeenkomst , geen bemoeienis heeft
.
VLAS
-
Media navember 1977 wordt in de vlaswereld, mede als gevolg van de
slechte prijzen voor aardappelen en uien, voor oogst 1978 voldoende aanbod van vlasland verwacht.
De voorraad aan vlasvezel is na oogst 1977 sterk toegenomen. De prijzen
voor vlas staan onder druk; de kosten zijn sterk gestegen. Men verwacht
een gelijke tot iets kleinere uitzaai dan vorig jaar.
Voor uitzaai bij de rijksdienst bestaat, ook bij enkele nieuwe gegadigden, iets meer belangstelling. Er zijn evenwel uitsluitend met de bestaande relaties, zes Belgen (366 ha) en 8 Nederlanders (225 ha), voor
een nagenoeg gelijke oppervlakte als vorig jaar, teeltcontracten afgesloten.
Terwijl in Frankrijk het areaal nog iets is uitgebreid, is dit in
~ e l ~ iene Nederland met ca. I0 % ingekrompen. De areaalgegevens zijn in
onderstaande tabel weergegeven.
Areaalgegevens:
Areaal in ha 1978
R.1J.P.
Areaal .in ha 1977
.
1978 in procenten
van 1977
591
575
103
5362
5952
90
Frankrijk
46288
45946
101
Totaal
59935
6 1398
98
.
Nederland
Overzicht van de geteelde oppervlakte per ras:
Rassen
Rijksdienst
1978
Nederland
1977
1978
1977
63
69
3181. 60
52
Hera .
Re ina
372 .
-
-
13
1304
24
29
Natasja
219
37
18
655
12
14
Overig
-
-
-
222
4
5
Totaal
591
5362
Landelijk bezien nam het aandeel van Hera ten koste van alle andere rassen toe.
Bij de rijksdienst zijn nog slechts twee rassen geteeld. De belangstelling voor Natasja is, ondanks wisselende resultaten in Flevoland in
1977, belangrijk toegenomen. Veel vlassers vinden Natasja op onze jonge
gronden een oogstzeker en hoogproduktief ras.
Begin maart is op een enkele kavel een begin gemaakt met kunstmeststrooien. Op alle andere vlaskavels is direct voor de inzaai, begin april, superfosfaat (40 kg P205/ha) gestrooid.
Op een kavel is bij wijze van proef voor het zaaiklaar maken een mechanisch aangedreven eg toegepast. Het land kon hiermee in 66n bewerking
worden gereedgemaakt. Op vrijwel alle andere kavels waren met meer conventionele werktuigen twee bewerkingen noodzakelijk om een voldoende
fijn zaaibed te'verkrijgen. Met de sneleg zijn goede ervaringen opgedaan. De werkdiepte is zeer nauwkeurig af te stellen, en er kan zeer
snel mee worden gereden.
De inzaai, die door een tweetal loonwerkers is verzorgd, kwam vlot op
gang, doch kon door een regenachtige periode pas op 15.april worden voltooid.
Omstreeks 24 april stond het meeste vlas boven. Door aanhoudend koud
weer verliep de beginontwikkeling traag. Eind april werden de eerst gezaaide percelen met groeistof ( 1 liter MCPA) tegen vooral koolzaadopslag bespoten. Later is behandeling met Basagran tegen andere zaadonkruiden herhaald. Mede als gevolg van de uitstekende resultaten van verleden jaar, is weer gekozen voor toepassing van het duurdere middel
Basagran. Het grote voordeel van Basagran is dat het over een langere
periode kan worden aangewend, het een uitstekende bestrijder van roodbeen is en bovendien geen groeiremende werking op het vlas heeft.
Op kavel PZ 12 kwam zeer veel muur voor, waartegen de bespuiting met
MCPA nauwelijks heeft gewerkt. De tweede bespuiting (Basagran) is echter uitstekend gelukt. Tijdens de verdere ontwikkeling hebben zich
wat het onkruid betreft, geen problemen voorgedaan. Op een enkel perceel werd wat wilde haver aangetroffen; dit i s z o goed mogelijk in
..
handwerk verwijderd.
Voor veel vlassers is vermeerdering van zaailijnzaad een aantrekkelijke
bron van neveninkomsten. Veel percelen zijn dan ook voor de keuring bij
de N.A.K. aangemeld. E6n perceel Natasja vlas (blauw bloeiend) is afgekeurd. Het zaaizaad bleek niet zuiver; er kwam te veel vermenging met
wit bloeiend vlas in voor.
Op de gediepploegde kanaalwal van de kavels MZ 33, 34 en 35 dreigde het
vlas te zwaar te worden. Het gewas is na overleg met de betrokken landbouwkundig opzichter door en voor rekening van de kopers van het vlas
met een groeiremer, Ethrel, bespoten. Indien deze bespuiting achterwege was gebleven, zou het gewas vroegtijdig zijn gaan legeren, met de
kans dat het voor verdere verwerking vrijwel waardeloos was geworden.
Op andere kavels is alleen op de voormalige greppels wat legering voorgekomen.
Omstreeks 1 augustus is met de vlasoogst, welke geheel door de kopers
rijpte ook het
wordt verzorgd, begonnen. Evenals alle landb~uw~ewassen
vlas dit jaar maar langzaam af. In zowel Hera als Natasjakwam veel
doorbloei voor. Het ras Hera had bovendien last van meeldauw. Ongeveer
45 X van het vlas (265 ha) is volgens de Dauwroot-methode geoogst.
E6n koper heeft a1 zijn gedauwrote vlas met getrokken, halfautomatische
persen tot grote balen van ca. 500 kg samengeperst. De pakken zijn later met behulp van een op de vrachtauto opgebouwd hydraulisch kraantje
opgeladen. Op de andere percelen is het vlas in hokken gezet en vervolgens na het schelven, soms gebundeld tot grote pakken, afgevoerd.
Eind augustus werd met de afvoer begonnen; omstreeks half september
kwam
,
men hiermee gereed.
De vlassers schatten de kg-opbrengst aanvankelijk iets boven normaal.
Bij het vorderen van de oogst werden de opbrengst-schattingen evenwel
geregeld op een hoger niveau bijgesteld.
Gemiddeld bedroeg de opbrengst over het totale areaal naar globale
schatting circa 10.500 kg - 11.000 kg per ha. Eec enkel perceel bracht
meer dan 12.000 kg op; op proefbedrijf 'De Schreef' zelfs 13.700 kg/ha.
Het kwalitatief beste vlas groeide op kavel MZ 35; slecht vlas is er
dit jaar bij de rijksdienst-nietgegroeid.
( f 345 ,--/ha)
De financiele bruto-opbrengst, inclusief de E :~.~.-toesla~
die aan de teler (rijksdienst) wordt uitgekeerd, bedroeg f 2.110,--/ha
(vorig jaar f 2.280,--/ha).
CONSERVEN-PEULVRUCHTEN
Vanwege de uitzonderlijk goede resultaten bij de teelt van conservenpeulvruchten in 1977 en de slechte financiele resultaten van andere gewassen zoals uien, aardappelen en ook tarwe, was er bij de boeren voor
conserven-teelten zeer veel belangstelling. Zij sloten alvast teeltcontracten af, waarbij nog slechts de prijs behoefde te worden ingevuld,
terwijl de vertrouwenscommissies nog over de prijs en overige voorwaarden met de fabrieken onderhandelden.
De conservenindustrie toonde bij de rijksdienst vooral belangstelling
voor uitbreiding van het areaal stamslabonen. Veluco wilde ook meer
doperwten telen en had bovendien belangstelling voor rijpe capucijners
en bruine bonen, waarvoor moeilijk telers zijn te vinden. De rijksdienst
had voor capucijners en bruine bonen evenmin belangstelling.
Het areaal stamslabonen is, voor zover daar geschikt land voor was, uitgebreid; het areaal doperwten is ook iets vergroot. De per koper gecontracteerde arealen staan in onderstaand overzicht per gewas vermeld.
Koper
Conserven-erwten
Stamslabonen
Totaal
Hak
-
-
77
50
77
50
Jonker Fris
-
-
54
46
54
46
-
29
36
29
36
Veluco
167
138
61
61
228
199
Totaal
167
138
22 1
193
388
331
Ruiten Troef
Voor stamslabonen is zo veel mogelijk land geselecteerd, waarop nog geen,
of zo lang mogelijk geleden, koolzaad is geteeld. Aan de vlakteligging
van vooral bonenkavels is vanaf het oogsten van de voorvrucht bijzondere
aandacht besteed. In het voorjaar zijn deze percelen geregeld met een
Wiberg cultivator en.sneleg bewerkt, waarbij speciale aandacht is geschonken aan de diepte-afstelling van de werktuigen; dit om ondermeer
het naar boven werken van nieuw onkruidzaad te voorkomen. Op-initiatief
van een van de bij de bonenteelt betrokken landbouwkundig opzichters
zijn bij een Wiberg cultivator de wielen vervangen door sleden, waardoor de diepte-afstelling veel nauwkeuriger was te regelen.
Het erwtenland is steeds in twee bewerkingen zaaiklaar gemaakt. Op de
later gezaaide percelen is a1 vroeg een eerste bewerking uitgevoerd.
De tweede bewerking volgt dan direct voorafgaande aan de inzaai. Alle
percelen zijn bemest tegen 80 kg P205 per ha. De erwten zijn niet met
stikstof bemest.
Door het koude voorjaar is de gehele inzaaiperiode in de tijd uit elkaar
getrokken; de vroegste erwten zijn 8 april gezaaid, de laatste omstreeks
15 mei.
De loonwerker gebruikte voor de inzaai hetzelfde type zaaimachine als
ook bij de.rijksdienst in gebruik is. In de toekomst is hetwellicht
mogelijk om na begindigkg van de inzaai van zomergraan de resterende
erwtenpercelen in 'te l'aten zaaien door eigen mensen met eigen materieel.
Alle erwten- en bonenpercelen zijn op advies'van de Plantenteeltkundige
Afdeling met Rhizobia geznt. De entstof is op het laboratorium van de
rijksdienst gekweekt en direct voor het zaaien op de betrokken bedrijven met het zaaizaad vermengd.
Het bonenland is, afhankelijk van de aanwezige hoeveelheid bodemstikstof, bemest met 25 tot 70 kg M per ha.
De eerste percelen zijn vanaf half mei volgens het schema van de fabriek
met precisiezaaimachines door loonwerkers ' gezaaid. Orndat de late erwten door het koude voorjaarsweer later moesten worden gezaaid, is de
inzaai van stamslabonen bij sommige fabrieken dienovereenkomstig verlaat. Bij Ruiten Troef Conserven moest de inzaai vanwege zware regenval,
waardoor het land onbegaanbaar was geworden, tot half juli worden uitgesteld.
De opkomst van de bonen en ook van de erwten was goed. Door duiven is
in de erwten plaatselijk veel schade aangericht.
In erwten en stamslabonen is de onkruidbestrijding als gevolg van minder gunstige klimatologische omstandigheden tijdens de uitvoering, niet
altijd succesvol verlopen. Op diverse erwtenpercelen moest de bespuiting
met Ivosit worden herhaald.
De meeste bonenkavels zijn meerdere keren tegen gras-, tarwe- en vooral
koolzaadopslag en roodbeen bespoten. Een eerste bespuiting met Ivorin
had te weinig effect.
Een tweetal kavels is daarop, niet zonder risico, met Ivosit bespoten.
Op enkele percelen (MZ 4 en MZ 19 gedeeltelijk) was het resultaat uitstekend. De andere percelen zijn door middel van tussenri'j-bespuitingen
met DNBP en Dinoceb 6611of twee keer behandeld. Hiervoor moesten aan de
spuitmachines we1 speciale voorzieningen worden getroffen. Zo zijn de
machines voorzien.van beschermkappen om overwaaien van het middel op
het gewas te voorkomen.
'In de rij' moesthet onkruid nog we1 in handwerk worden verwijderd.
Op diverse kavels is, deels door eigen personeel, deels door scholieren
en deelnemers aan werkkampen, het gewas van roodbeen, koolzaadopslag en
op kavel MZ 19 zelfs van vlasopslag gezuiverd.
Op kavel MZ 4 is het minste wiedwerk verricht; tijdens onwerkbaar
'dorsweer' is het perceel een keer opgezuiverd. Op kavel 32 10 ondervond men tijdens de oogst veel hinder van roodbeen. Het onkruid werd
bij het plukken kapotgeslagen; de groene stengeldelen gedragen zich
als bonen en zijn in handwerk aan de leesband op de fabriek moeilijk
te verwijderen. ~ijdensde laatste twee oogstdagen is dit onkruid voor
de plukmachine
door een 15-tal mensen van 0. en E. in handwerk uit
het gewas verwijderd.
Met inachtneming van de veiligheidstermijn zijn de bonenpercelen tijdens de bloei in overleg met de kopers tegen Botrytis met Topsin M bespoten; kavel MZ 4 zelfs twee keer vanwege de lange periode tussen
bloei en pluk. Op een gedeelte van het bonenareaal is bovendien een bespuiting tegen iuis uitgevoerd. Gemiddeld bedroegen de kosten (middel
+ spuitloon) voor ziektebestrijding (luis en Botrytis) ca. f 78;--/ha.
Aan chemische onkruidbestrijding is gemiddeld ca. f 130,--/ha besteed.
Eind juni is door harde wind en hagel veel bladbeschadiging opgetreden.
Het erwtenras Colmo bleek gevoelig voor'meeldauw; de peulzetting bleef
sterk achter. Op de later gezaaide erwten is ter voorkoming van 'zuigschade' door luizen een bespuiting met Pirimor uitgevoerd.
Dit jaar zijn bij de erwtenoogst enkele perceelseedeelten in een zeer jong
stadium geoogst. Ofschoon de uitbetalingsprijs via een bepaalde staffel
aan het rijpingsstadium, de.hardheid, is gerelateerd, is het voor de
teler evenwel voordelig wanneer aan de late kant wordt geoogst. Later
is het oogstschema op verzoek van de rijksdienst door de fabriek aangepast. Op een enkel perceel is de opbrengst nadelig beinvloed doordat de
oogst onder zeer natte weersomstandigheden plaatsvond.
De erwtenopbrengst bedroeg gemiddeld circa 4.000 kg per ha (vorig jaar
5.800 kg) en varieerde van 3.600 kg tot bijna 4.500 kg per ha. Gemiddeld zijn de resultaten van de vroege zaai iets beter dan van de late
zaai.
Het financiEle resultaat was dit.jaar matig en bedroeg gemiddeld slechts
circa f 2.700,-- bruto per ha; vorig jaar circa f 3.770,-- per ha..
'
Van enkele kavels is het erwtenloof als veevoer aan een combinatie van
veehouders, afkomstig van de Veluwe, verkocht en afgevoerd.
Bij de uitbetaling voor stamslabonen hanteert iedere fabriek een andere
methode; zo betaalt de een voor 'dikke' bonen een lagere prijs, een ander betaalt voor alle bonen dezelfde prijs. In het algemeen geldt echter
ook hier dat laat oogsten voordelig is voor de teler.
Uit regelmatige controles is. gebleken dat, behoudens een enkele uitzon-,
dering, zeker niet te vroeg met plukken is begonnen. Op alle percelen
zijn kort voor de oogst en ook tijdens de oogst doortwee hulp-graancontroleurs o~brengstbepalingenverricht. Uit deze waarnemingen is dit
jaar onder meer gebleken dat de opbrengst onder gunstige omstandigheden
enonn kan toenemen. Zo werd op een kavel een gewichtstoename van globaa1 circa 1.000 kg per ha per dag vastgesteld. Uit vergelijking van de
verschillende zaaitijden en de daarbij behaalde opbrengst is gebleken,
dat inzaai half juli een aanzienlijke oogstdepressie kan geven. De gevonden resultaten zijn in onderstaand overzicht weergegeven.
Kavel Ras Zaaidatum
Opbrengst
kg/ha in gldlha
MZ 17 Lit
20 en 2415
10.600 f 3.400,--
MZ '1 3 Lit
26 en 2915
I4 .a00 f 4.700,--
JZ 10 Lit
19 en 2016
12.400
MZ 4 Lit
13 en 1417
6.200
Opmerkingen
Aan late kant geoogst.
f 4.000,-f 2.000,--
Dit jaar is opnieuw veel aandacht besteed aan het vaststellen van de
plukverli'ezen. Het veldwerk is door twee hulp-graancontroleurs uitgevoerd. Door de landbouwkundig opzichters wordt deze dienstverlening op
~ r i j sgesteld. Volgend jaar zal het werk zodanig worden georganiseerd
dat de directe bedrijfsleiding, eerder dan tot nu toe gebeurde, van de
vastgestelde plukviverliezen op de hoogtekan worden gebracht, opdat zij
bij eventuele calamiteiten sneller kan ingrijpen.
De ervaring leert dat van deze bepalingen ook een sterk preventieve
werking uitgaat; defabrikant en loonwerker weten dat ernaar gekeken
. .
wordt.
Gemiddeld is het berekende plukverlies dit jaar ruim 1.300 kg per ha,
tegen ruim 2.000 kg in 1977, of we1 circa f 250,-- per ha minder dan
vorig jaar, hetgeen vooral is te danken aan een veel betere vlakteligging van de grond. Het plukverlies is dit jaar op sommige percelen door
een vrij holle stand en te geringe ontwikkeling van de blad- en stengelmassa ongunstig be'invloed. De bonen moeten nl. gelijktijdig met de bladmassa door de plukmachine worden opgenomen; bij te weinig bladmassa vallende bonen gemakkelijk tussen de plukhaspel door.
Op een gedeelte van kavel JZ 10 is als gevolg van de slappe bodemgesteldheid, ongunstig weer en mede door onoordeelkundig gebruik van het materieel, een extreem hoog plukverlies van ca. 3.700 kg per ha vastgesteld.
Door de betrokken 'fabriek is hiervoor evenwel een vergoeding betaald en
is het' oogstsysteem door inzet van uit de Veenkolonign aangevoerde plukmachines, op speciale brede banden en extra transportmateriaal, zo goed
mogelijk aan de slappe terreingesteldheid aangepast.
0mstre.eks 15 oktober zijn de laatste bonen geoogst. De gemiddelde opbrengst bedroeg circa 10.000 kg netto per ha (vorig jaar ca. 12.000 kg)
en varieerde afhankelijk van het ras, zaaitijdstip, veronkruiding e,d.
van circa 3.900 kg tot ruim 14.800 kg per ha.
De bruto financizle opbrengst bedroeg gemiddeld circa f. 3.250,-- per ha;
vorig jaar circa f 4.400,-- per ha.
GRASZAAD
Areaalgegevens:
"YyrL
Riet- Rood- Beemd- Timo- Veld- Eng. Itali- Totaal
zwenk zwenk lang- thee beemd raai aans R.1J.P.
-
137
113
160
-
-
250
- 17870
89
32
-
-
-
97
50
-
-
63
40
50-
-
-
-
-
24
32
1
3
Van der Have
Momersteeg
40
-
-
Totaal 1978
Totaal 1977
Totaal
Nederland
181
-
Het areaal graszaad nam bij de rijksdienst ten opzichte van het vorig
jaor iets toe; het aantal soorten af. Voor graszaadteelt oogst 1978, in
te zaaien onder dekvrucht vlas in 1977, bestond we1 belangstelling; er
was echter geen geschikt land beschikbaar. Voor zomerzaai werden evenwel
een drietal kavels geschikt bevonden. Voor enkele percelen welke voor
verlenging voor tweede oogst in aanmerking kwamen (Veldbeemd, Italiaans
raai en Timothee) bestond geen belangstelling meer. In rotaal is ca.
100 ha verlengd en ca. 150 ha nieuw ingezaaid. Een perceel Beemdlangbloem (2e oogst) is op advies van de graszaadfirma omgeploegd en opnieuw metdezelfde grassoort ingezaaid. Door het droge najaar was de
aanslag evenwel onvoldoende; het gewas is omgeploegd en het contract
geannuleerd. Op kavel MZ 18 is de inzaai van ca. 5 ha Timothee eveneens door de droogte mislukt en later vervangen door zomergerst.
Voor een deel zijn de contracten afgesloten op basis van een vaste prijs
per kg en vooraf gefixeerde kg-opbrengst per ha. Op een tweetal percelen waar mogelijk nog Kerb-residuen in de grond waren achtergebleven,
is we1 een vaste prijs per kg overeengekomen, doch heeft de rijksdienst
het opbrengstrisico voor eigen rekening genomen.
Alle werk is tot en met het oogsten door of vanwege de rijksdienst voor
-
15165
eigen rekening
teeltadviseur.
'
uitgevoerd. De graszaadfirma's traden slechts op als
Van de voor tweede oogst verlengde percelen is het nagras najaar 1977
tegen een symbolische prijs aan een grasdrogerij verkocht en afgevoerd.
De nieuw ingezaaide percelen zijn gedeeltelijk voor en ook na het ploegen diverse keren met cultivator en eggen bewerkt. Het was erg moeilijk
een voldoende fijn zaaibed te verkrijgen.
Inzaai van Roodzwenkgras.moest op kavel QZ 18 door slecht weer tijdelijk
worden onderbroken en werd op 25 augustus voltooid. Het Rietzwenk is op
29 augustus gezaaid; het Engels raai omstreeks 10 September.
Het Rood- en Rietzwenk zijn tijdens de inzaaiperiode bemest tegen ca.
50 k g N per ha; het overjarig Roodzwenk met 30 kg N en het overjarig
Engels raai op MZ 13 met 60 kg N per ha.
Met uitzondering van het Roodzwenkgras op kavel MZ 13 is op alle percelen in het najaar, afhankelijk van het onkruid-assortiment, een bestrijding met MCPP of 2.4.5.TP uitgevoerd. Op kavel QZ 18 is later met wisselend succes de massale tame-opslag met TCA bestreden. Door onvoldoende menging van de spuitvloeistof is plaatselijk met een te hoge dosering
gespoten, waardoor ook het graszaad sterk in ontwikkeling werd geremd.
De schade is door de rijksdienst bij de verantwoordelijke loonspuiter
gemeld.
In het voorjaar is het overjarig Roodzwenk en het Rietzwenk bemest tegen
ca. 55 kg N per ha, het Roodzwenk voor eerste oogst tegen ca. 25 kg N
per ha. Het overjarig Engels raai kreeg ca. 125-140 kg N per ha; het
Engels raai voor eerste oogst 80-110 kg N per ha. Tevens is op diverse
percelen overjarig Engels raai van Van der Have en op het Roodzwenk en
Engels raai op kavel QZ 18 een bespuiting met groeistoffen (MCPA, MCPP
of 2.4.5.TP) tegen vooral muur en roodbeen uitgevoerd.
Op advies van Van der Have is op kavel JZ 9 en MZ 18 geen chemische onkruidbestrijding uitgevoerd. Op beide kavels werd het onkruid door licht
eggen voldoende bestreden.
Alle kavels zijn door personeel van de rijksdienst in nauw overleg met
de betrokken teeltadviseurs in handwerk van ongewenste grasvermenging
en later van wilde haver gezuiverd. Enkele randstroken werden omgeploegd;
de vermenging met, uit de slootkanten afkomstige grasonkruiden, was van
dien aard dat opzuiveren te duur werd.
Door de N.A.K. zijn alle percelen, somige na herkeuring, goedgekeurd.
Het dorsen is in opdracht van de rijksdienst door een tweetal loonbedrijven uitgevoerd. Mede door zware legering, veel doorwas, plaatselijke veronkruiding (tame-opslag en roodbeen) en minder goed weer is
de gehele oogst uiterst moeizaam verlopen. Gemiddeld bedroegen de dorskosten ca. f 625,-- per ha. De graszaadfirma's kregen te maken met hoge
droogkostkn. Soms werden vrachten met slechts ca. 25 % schoon zaad afgevoerd; de rest was natte tarwe, kaf en vocht.
De opbrengsten vielen op vrijwel alle percelen tegen en bleven soms ver
onder de voor het ras in Flevoland geldende gemiddelde opbrengst. De
gemiddelde bruio financiele opbrengst van de kavels waarvoor de rijksdienst het opbrengstrisico liep, bedroeg slechts ca. f 1.850,-- per ha.
Gemiddeld over alle percelen bedroeg de bruto financigle opbrengst ca.
f 2.575,-- per ha.
Er was voldoende contact tussende vertegenwoordigers van de graszaadfirma's en de bedrijfsleiding.
Het graszaadstro, bij de nieuwe contractvomeigendom van de rijksdienst,
werd ruim voor de oogst bij inschrijving verkocht en bracht gemiddeld
ca. f 80,-- per ha..op. Het persen en afvoeren verliep mede door slecht
weer uitermate traag. Een gedeelte van het stro is door de betrokken handelaar ten slotte op het land opgebrand.
UIEN (deelbouw)
Dit jaar is het.areaa1 uien weer uitgebreid tot op het niveau van 1976;
in 1977 was hiervoor slechts ca. 14 ha geschikt land beschikbaar. Met
C. Meyer B.V. en Luctor Land- en Tuinbpuwprodukten B.V. is op dezelfde
voorwaarden als in 1977 in totaal ca. 61 ha gecontracteerd.
Begin april is met de werkzaamheden gestart en is de kavel bemest tegen
30 kg N per ha; op de tochtwal iets meer. Mede op advies van de Plantenteeltkundige Afdeling is niet met fosfoorzuur bemest.
Het land is in opdracht van de rijksdienst door een tweetal in de uienteelt gespecialiseerde'loonwerkers zaaiklaar gemaakt en ingezaaid.
Voor Luctor zijn de uien met een nokkenradzaaimachine gezaaid, voor
Meyer met een precisiezaaimachine in combinatie met een opgebouwde granulaatstrooier. De inzaai werd op 18 april voltooid.
De opkomst was op het perceel van Meyer goed; op dat van Luctor zeer
goed.
De onkruidbestrijding is grotendeels met chemische middelen met goed resultaat verlopen. In totaal is ter bestrijding van onkruid vodr een bedrag van ca. f 525,-- per ha aan spuitmiddelen besteed; voor ziektebestrijding ca. f 350,-- per ha; het spuitloon bedroeg in totaal ca.
f 280,-- per ha; in de periode juli-augustus is in handwerk wat grof onkruid (roodbeen, distels) gewied; hieraan zijn door de rijksdienst en
beide participanten in totaal gemiddeld ca. I 1 manuren per ha besteed.
Door enkele zware regenbuien i n m e i was de grond dichtgeslempt. Het perceel van Luctor is mede ter bestrijding van zaadonkruid, vooral roodbeen, geschoffeld. Later is het roodbeen alsnog met Lironion bespoten.
Meyer zag in schoffelen niet veel voordeel, waarna in overleg met de bedrijfsleiding werd besloten niet te schoffelen, doch direct met Lironion te spuiten.
Door zware regenval, eind juni-begin juli, kon
niet met de landmachine op de kavel worden gereden. De noodzakelijke bespuitingen tegen
schimnelziekten zijn toen met een spuitvliegtuig uitgevoerd.
Begin september is het gewas ter verbetering van de houdbaarheid met
Maleine Hydrazide bespoten.
De uien waren dit jaar bijzonder laat rijp. Begin oktober werd besloten
om met het rooien te beginnen, hoewel het gewas eigenlijk nog niet eens
rijp was. Langer uitstel leek niet verantwoord. Het produkt moest immers
over grote afstand over onverhard landnaar een smalle polderweg worden
afgevoerd.
Ten einde de veldperiode te bekorten is het loof geldapt, zijn de uien
direct daarna gerooid en vrijwel aansluitend daarop afgevoerd. Begunstigd door uitzonderlijk mooi nazomerweer konden degigantische hoeveelheden uien in korte tijd worden geladen en afgevoerd naar opslagplaatsen
in Flevoland en Scherpenisse.
De afvoer was goed georganiseerd. Aan de behandeling van het produkt en
beperking van rooi- en opraapverliezen werd veel aandacht besteed. Van
de totale opbrengst, ca. 67 ton netto per ha, is ca. Gnderde deel direct van het land verkocht; de rest is in lucht- en mechanisch gekoelde
bewaarruimte opgeslagen.
Dit jaar kwamen vrij veel zaadstengels voor. De dikke zaadstengels bevatten veel vocbt en zijn moeilijk droog te krijgen, waardoor langdurige bewaring kan worden bemoeilijkt.
De financigle resultaten moeten worden afgewacht, totdat alle produkten
zijn verkocht.
SAMENVATTING
- In 1978 is geen zaaiklaar land meer verhuurd. Er zijn uitsluitend
teeltcontracten afgesloten; voor uien deelbouw-overeenkomsten. Met
dezelfde kopers als in 1977 is een iets groter areaal gecontracteerd.
-
De teelt van conserven-peulvruchten, graszaad en uien is iets uitgebreid, het areaal vlas bleef nagenoeg gelijk, het totale areaal suikerbieten liep iets terug, de teelt in eigen beheer onderging evenwe1 een lichte uitbreiding.
-
De vlas-teelt is zeer goed verlopen; de opbrengsten waren uitzonderlijk hoog; de kwaliteit viel niet mee.
Bij de teelt van conserven-erwten hebben zich geen bijzondere calamiteiten voorgedaan. Mede door minder gunstige groeiomstandigheden,
duivenschade en ziekten, viel de kg-opbrengst niet mee; het financieel resultaat was matig.
-
Bij de teelt van stamslabonen gaf de onkruidbe~trijdin~
soms veel
(hand)werk. Met tussenrij-bespuit ingen zijn gunstige ervaringen opgedaan. De opbrengsten varieerden van zeer goed tot zeer slecht; het
financieel resultaat was navenant.
- De uienteelt had een normaal verloop; de opbrengst was zeer goed.
Een deel is direct van het land verkocht, het restant van ca. 2400
ton, is in lucht- en mechanisch gekoelde ruimte voor gezamenlijke
rekening opgeslagen en nog niet verkocht. De financiLle resultaten
dienen nog te worden afgewacht.
- De graszaadteelt is zowel voor de rijksdienst als voor de graszaadfirma's een weinig aantrekkelijke zaak geweest. De kosten waren hoog,
de opbrengsten vielen tegen.
Een tweetal nieuw ingezaaide percelen graszaad (Timothee, Beemdlangbloem) zijn mislukt en vervangen door granen; de contracten zijn geannuleerd.
- De bruto financiGle opbrengst per ha bedroeg gemiddeld voor:
1978
Vlas
Conserven-erwten
Stamslabonen
Graszaad
f 2.1 lo,-f 2.700,-f 3.250,-f 2.575,--
Uien
nog niet
verkocht
nog niet
bekend
1977
-
.
f 2.280,-f 3.770,-f 4.400,-f 1.225,-- (zaaiklaar
verhuurd)
Suikerbieten
f 4.570,--
f 5.380,--
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
1 . Conserven-erwten
Inzaai
----Loonwerk-contract voor inzaai erwten zodanig aanpassen, dat rijksdienst mogelijkheid openhoudt deze inzaai (gedeeltelijk) met eigen
materieel en personeel te kunnen uitvoeren.
2. Stamslabonen
Zaaischerna
---------Met kopers het zaaischema strakker regelen; bij voorkeur geen of
minder late bonen zaaien.
Verliesbe~aling
--------- ---Verliesbepalingen centraal blijven regelen. Dit werk zodanig organiseren dat directe werkleiding sneller van vastgestelde plukverliezen
op de hoogte kan worden gesteld.
..
..
.
.
,
3. Oogsttijdstip van erwten en bonen
Oogstti'jdstip kritisch volgen. Zo mogelijk niet te vroeg met oogsten
laten beginnen.Zo nodig oogst in nauw overleg met afdeling Verkoop
vertragen of uitstellen.
4. Werkbezoeken
Zijn leerzaarn en worden door bedrijfsleiding op hoge prijs gesteld.