Lees alvast de toelichting bij dit concert

juli-aug 2014
IRIS HOND
HET NIEUWE GEZICHT
VAN CLASSIC FM
Zondag 3 augustus 2014
Kleine Zaal 20.00 uur
Miloš Karadaglić, gitaar
Johann Sebastian Bach 1685-1750
Manuel de Falla 1876-1946
Partita in c, BWV 997 (ca. 1740)
Praeludio
Fuga
Sarabande
Gigue
Double
Danza del molinero (uit ‘El sombrero de tres
picos’; 1916-17) (arr. M. Lewin)
Homenaje ‘Pour Le tombeau de Debussy’ (1920)
Eerste Danza española (uit ‘La vida breve’;
ca. 1904-13) (arr. M. Lewin)
Antônio Carlos Jobim 1927-1994
Fernando Sor 1778-1839
Garota de Ipanema (1962) (arr. S. Assad)
Grand Solo, op. 14 (1810)
Consuelo Velázquez 1916-2005
Joaquín Rodrigo 1901-1999
Bésame mucho (1940) (arr. S. Assad)
Invocación y danza ‘Homenaje a Manuel de
Falla’ (1961)
Jorge Ben Jor 1942Mas que nada (1963) (arr. S. Assad)
PAUZE
Roberto Gerhard 1896-1970
Fantasia (1957)
Enrique Granados 1867-1916
Luister naar Classic FM
voor overdag non-stop
de beste en mooiste
klassieke hits en
interessante
thema-avonden.
Andaluza: Andantino quasi allegretto
(arr. M. Lewin)
Orientale: Andante (arr. M. Lewin)
(uit ‘12 danzas españolas’, op. 37; 1888-90)
KLASSIEK VOOR IEDEREEN
Luister direct via Classicfm.nl
Robeco SummerNights Live
Na afloop in de Pleinfoyer: meet-and-greet met
Miloš Karadaglić.
Toelichting//Biografie//Summary//Concerttip
Toelichting
gewoon geen belangstelling. In Frankrijk
daarentegen was Spaanse muziek een rage
– maar Granados kreeg er prompt heimwee
en keerde terug. In Danzas españolas (oorspronkelijk voor piano) reist deze oerromantische geest door de diverse provincies
van zijn land; hier klinken twee visies op het
sterk Arabisch gekleurde Zuid-Spanje.
Een fenomeen in de Spaanse muziek is
Joaquín Rodrigo: blind vanaf zijn derde, bijna
honderd jaar oud geworden en vooral beroemd door dat ene deeltje uit het Concierto
de Aranjuez. Zijn grote ijkpunt was vroege
barokmuziek met haar priemende melodieën
die soms op een rijk versierde noot blijven
hangen – maar Rodrigo liet fijntjes weten een
twintigste-eeuwer te zijn door te strooien met
desoriënterende ‘foute’ noten.
Rodrigo’s Invocación y danza is een hommage aan Manuel de Falla, de componist die
zo’n honderd jaar geleden alles wat Spaans
was in zijn muziek wist te vangen: niet alleen
Biografie
Summary
Dat dit gitaarprogramma veel Spaanse
namen bevat is niet vreemd: Spanje is de
bakermat van de gitaar en Spaanse componisten bleven het instrument eeuwenlang
trouw. Toch was de gitaar in de achttiende
eeuw een tijdje populairder in het buitenland
dan in Spanje zelf, vooral in aristocratische
kringen. Franse en Oostenrijkse vorsten
trokken Spaanse gitaristen aan als hofmuzikant. Fernando Sor, bijvoorbeeld, werkte aan
het Weense hof. Daar was men nog altijd
verzot op de onlangs overleden Mozart en
Sor probeerde diens elegante stijl te benaderen. Sor was minder geniaal, maar Mozart
had nooit een gitaarstuk als de Grand Solo
kunnen schrijven: muziek met een spectaculaire, soms onstuimige virtuositeit die eerder
romantisch en gepassioneerd aandoet dan
klassiek en afstandelijk.
Dat Johann Sebastian Bach de gitaar heeft
gekend, is niet waarschijnlijk. Zijn Partita in c,
Miloš Karadaglić, opgegroeid in een onrustig
Montenegro, speelt gitaar sinds zijn achtste
en ontwikkelde zich in eigen land snel tot een
geliefd musicus. Scholing in Londen maakte
hem tot een internationaal actieve professional. Zijn doel is de klassieke gitaar weer de
populariteit te geven die grootmeesters
Andrés Segovia, John Williams en Julian
Bream het instrument in de jaren zeventig
verleenden.
Een bevestiging van zijn talent is zijn exclusieve contract met de prestigieuze platenmaatschappij Deutsche Grammophon. Met
Mediterráneo, zijn eerste album, betuigde
Karadaglić zijn liefde voor Spaanse componisten én zijn eigen Balkanachtergrond. Het
tweede album, Latino, is gewijd aan LatijnsAmerikaanse componisten, onder wie Heitor
Villa-Lobos en Astor Piazzolla. Het gezaghebbende blad Gramophone schreef over die
tweede cd: ‘Karadaglić is in muzikaal én in
Spain made the guitar great, and Spanish
composers have continued to write for the
instrument. Fernando Sor, a court composer
in Vienna, was one of the first – although
his music sounds almost like Mozart. Later,
Spanish composers often had the sound of the
guitar in mind when writing music for other
instruments. Hear this in the dances of
Granados (originally for piano) and Falla’s
orchestral dances, which are also effective
in this guitar version. Even the Swiss-Spanish
Robert Gerhard, who tried to get the Spanish
clichés out of his music, betrays his nationality.
And in this context Bach also gets a bit of
southern colour. His Partita in C minor, BWV
997 was originally composed for the lute.
BWV 997 was waarschijnlijk oorspronkelijk
een luitwerk.
De Fantasia van Robert Gerhard is muziek
van een half-Spanjaard: zijn vader was
Zwitser. Zijn muziek klinkt dan ook niet echt
zuidelijk, maar is wel verrassend en origineel.
Gerhard hield zich verre van Spaanse clichés
als vurige dansen en klepperende castagnetten – helemaal toen hij eenmaal voor het
fascistische Francoregime naar Engeland was
gevlucht. Voor hem was muziek per definitie
internationaal. ‘Het enige wat een componist
nodig heeft’, zei hij, ‘is inspiratie en lef.’
Enrique Granados was juist een componist
die zijn Spaanse afkomst benadrukte, ook al
had hij een haat-liefdeverhouding met zijn
vaderland. Een Spaans componist kwam in
Spanje niet aan de bak; in eigen land was
de kleurige folklore van Andalusië, maar ook
de kerkelijke strengheid van noord-Spanje.
Met Pour le tombeau de Debussy bracht
Rodrigo niet alleen een hommage aan zijn
muziekvriend en inspirator Claude Debussy,
maar ook aan de gitaarkunstenaars die
eeuwen eerder aan het Madrileense hof
musiceerden. Maar de Danza del molinero en
de Eerste Danza española (uit de opera La
vida breve) blijven onweerstaanbare visitekaartjes van een land dat alleen nog in de
fantasie bestaat: een Spanje waarin dans en
passie even belangrijk zijn als de huidige
eurocrisis. Tot besluit drie populaire liedjes
van Braziliaanse en Mexicaanse origine, voor
gitaar bewerkt door Sérgio Assad: componist,
arrangeur maar vooral bekend als een van
de twee gitaarspelende Assad Brothers.
technisch opzicht een meester. Op een
smaakvolle en intelligente manier laat hij zijn
eigen persoonlijkheid doorklinken in zijn spel.’
De wereldwijde doorbraak kwam in 2012, met
tournees door Europa, Amerika en Canada,
Azië en Australië. En herhaaldelijk komen
recensenten tot dezelfde conclusie:
Karadaglić heeft een opmerkelijk vermogen
om jong publiek aan zich te binden.
via Twitter #RSN2014 of op onze Facebookpagina (fb.com/concertgebouw).
www.robecosummernights.nl
Michiel Cleij
Translation: Eileen Stevens
Genoten van het concert? Deel uw ervaring
Concerttip
Donderdag 21 augustus 2014
Grote Zaal 20.00 uur
Martin Fröst in beminnelijke Mozart
Martin Fröst straalt in Mozarts Klarinetconcert.
Een vloeiend, beminnelijk werk. Onder leiding
van de briljante Santtu-Matias Rouvali speelt
het Residentie Orkest daarnaast Dvořáks
Zevende symfonie, waarin vitaliteit samengaat
met droefenis.