SCHOOL VOOR PRAKTIJKONDERWIJS Schoolgids De Noordhoek Inleiding Deze schoolgids is in de eerste plaats bedoeld als informatiebron over het onderwijs op De Noordhoek. Wij willen u zo een indruk geven over het type onderwijs, het karakter en de sfeer op onze school. In deze gids informeren wij u graag over hoe wij ons kwaliteitsbeleid, de zorgverbreding en het onderwijs organiseren. Dit alles doen wij om uiteindelijk onze leerlingen te begeleiden naar een passende (arbeids)plek in deze maatschappij. Wij zijn altijd bezig om de kwaliteit van het onderwijs op onze school te verbeteren. Wij leren ook iedere dag weer. Daarom horen wij graag uw ideeën en suggesties. 1 Voorwoord Gorinchem, 10 juli 2014 Geachte ouder/verzorger, Met veel plezier bieden wij u de schoolgids voor het cursusjaar 14/15 aan. In onze schoolgids treft u de meest relevante informatie en antwoorden op vragen die voor u van belang zijn. Daarnaast kunt u veel en uitgebreide informatie vinden op onze website, www.denoordhoek.com Op dit moment telt onze school ongeveer 170 leerlingen. Dat is een gemiddeld aantal voor een zelfstandige school voor praktijkonderwijs. Het is onze missie om alle talenten van onze leerlingen tot bloei te laten komen. Om dit in goede banen te leiden staat een professioneel en enthousiast team tot uw beschikking. Wij streven naar een school waar iedere leerling zich thuis voelt en gekend weet. Met een plezierige sfeer en goed pedagogisch klimaat. Achterin deze gids vindt u de zogenaamde akkoordverklaring. Met het tekenen van deze verklaring stemt u - per onderdeel - in met de daarin vermelde afspraken. Deze verklaring dient uw zoon/dochter in de eerste schoolweek af te geven bij de administratie. Namens het team wil ik u danken voor het vertrouwen dat u (opnieuw) in ons stelt. Wij zien uit naar een jaar waarin wij samen met u inhoud zullen geven aan de vorming en opleiding van onze leerlingen. Wij weten ons hierin geïnspireerd en gedragen door de Bijbelse boodschap van liefde, hoop en vertrouwen. Een boodschap die wij dagelijks in onze omgang met de leerlingen herkenbaar gestalte willen geven. Namens het team van de Noordhoek, Met vriendelijke groet, C.H. Nugteren, directeur 2 Inhoud Inleiding .......................................................................................................................................................... 1 Voorwoord .................................................................................................................................................... 2 1. 2. 4. 5 Wie wij zijn ............................................................................................................................................. 4 1.1 Identiteit ........................................................................................................................................ 4 1.2 Bestuur ........................................................................................................................................... 4 1.3 Medezeggenschap ......................................................................................................................... 6 1.4 Gedragscode .................................................................................................................................. 6 1.5 Klachten?....................................................................................................................................... 9 Over het praktijkonderwijs .................................................................................................................... 10 2.1 De school....................................................................................................................................... 11 2.2 Onderwijsaanbod .......................................................................................................................... 12 2.3 Stage ............................................................................................................................................. 15 2.4 Mentoraat .................................................................................................................................... 15 2.5 Leerlingenzorg en onderwijsondersteuning .................................................................................. 15 2.6 Stagiaires, vrijwilligers en ouders in de school ............................................................................... 17 Praktische zaken ................................................................................................................................... 18 4.1 Contact met school ....................................................................................................................... 18 4.2 Communicatie ............................................................................................................................... 18 4.3 De Lestijden .................................................................................................................................. 19 4.4 Vakantierooster............................................................................................................................. 19 4.5 Werkweken ................................................................................................................................... 19 4.6 Afwezigheid en verlof .................................................................................................................... 19 4.7 Vervanging bij ziekte of verlof ...................................................................................................... 20 Financiële zaken.................................................................................................................................... 21 5.1 Schoolfonds .................................................................................................................................. 21 5.2 Kosten door schade ....................................................................................................................... 21 5.3 Verzekeringen ............................................................................................................................... 21 5.4 Sponsoring ................................................................................................................................... 22 5.5 Europees Sociaal Fonds (ESF)....................................................................................................... 22 Bijlagen:.................................................................................................................................................... 23 3 1. Wie wij zijn Identiteit Onze identiteit is wie we zijn en waar we voor willen staan. Zo is de Noordhoek een Protestants Christelijke school. Dat is wat we laten zien in ons gedrag en onze benadering van de leerlingen. 1.1 Identiteit Uw kind zal hiervan het volgende merken : 1.2 We beginnen iedere morgen met een dagopening uit de methode OASE en sluiten af met een gebed. In onze godsdienstles sluiten we zoveel mogelijk aan bij actuele onderwerpen. Er wordt aandacht geschonken aan Christelijke feestdagen; zo vieren we Kerst en Pasen met de leerlingen. In de omgang met elkaar hebben we veel respect voor een ieder en leren we met elkaar om te gaan. Als school vinden we dat we iedereen moeten accepteren en respecteren, ongeacht levensovertuiging, afkomst of handicap. Bestuur Als christelijke school zijn wij verbonden met andere christelijke scholen in de regio. LOGOS, Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs, bestaat sinds 1 augustus 2003. De Stichting heeft ten doel de versterking van het christelijk onderwijs in de regio Gorinchem, Leerdam en Lingewaal. ‘In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het woord was God. Dit was in den beginne bij God. LOGOS is het Griekse woord voor WOORD. Alle dingen zijn door het Woord geworden en zonder dit is geen ding geworden dat geworden is. In het Woord was leven en het leven was het licht der mensen….’ De achtergrond van deze naam is het oorspronkelijke in het Grieks geschreven evangelie van Johannes dat begint met: Johannes 1:1-2 4 LOGOS heeft de volgende veertien scholen onder haar bestuur: Het motto van LOGOS luidt: Gorinchem: CBS De Tamboerijn CBS De Regenboog CBS Samen Onderweg CBS(SO) Beatrix de Burcht CBS (ZMLK) De Cirkel VSO De Noordhoek De bestuurlijke bevoegdheid en de daarbij behorende verantwoordelijkheid ligt bij het College van Bestuur, dhr. G.H. Ordelman. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid en het functioneren van het College van Bestuur en op de algemene zaken binnen de Stichting. Kwaliteit in breedte en diepte U kunt LOGOS bereiken: LOGOS, Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs Meent 24 4141 AC LEERDAM Leerdam: CBS Ichthus CBS Klim Op CBS Koningin Wilhelmina Telefoon: E-mail: Website: Lingewaal CBS Open Poort CBS Het Kompas CBS De Wegwijzer CBS De Hoeksteen CBS School met de Bijbel 0345-637980 [email protected] www.stichting-logos.nl Missie van LOGOS: LOGOS biedt op haar scholen kwalitatief goed onderwijs vanuit de Protestants Christelijke Identiteit, zoals beschreven in haar statuten. Ons onderwijs kenmerkt zich door een aanbod gericht op de mogelijkheden van het kind en het aanleren van de basisvaardigheden. Er is ruime aandacht voor het ontwikkelen van creatieve en sociale vaardigheden. De scholen bieden structuur en veiligheid en streven meetbare doelen na. Ze hebben oog voor maatschappelijke ontwikkelingen en voeren een professioneel en betrouwbaar personeelsbeleid. Aan een goede samenwerking met alle participanten in en rond de school wordt actief gewerkt. 5 1.3 Medezeggenschap 1.4 De medezeggenschapsraad (MR) van de Noordhoek geeft advies aan of moet soms zelfs instemmen met voorstellen van het schoolbestuur, voordat het bestuur een besluit kan nemen. De Medezeggenschapsraad is samengesteld uit 3 ouders en 3 personeelsleden van de school. De ouders en de leerkrachten worden voor een periode van 3 jaar gekozen. De MR bestaat uit de volgende personen: Gedragscode Gedragscode LOGOS Voor alle mensen die in dienst zijn van LOGOS, voor de leerlingen van de school en hun ouders, stagiaires en alle andere mensen die werkzaamheden (zowel professioneel als vrijwillig) verrichten in de school, is er een gedragscode vastgesteld door het schoolbestuur. Het doel van de gedragscode is het scheppen van een klimaat dat zich kenmerkt door respect, vertrouwen en acceptatie. De gedragsregels vormen een leidraad voor gewenst gedrag en is bedoeld als preventiemiddel. Daarnaast bieden de gedragsregels een handvat om vast te stellen of er sprake is van grensoverschrijdend gedrag, waartegen opgetreden moet worden. namens de ouders: • De heer P.F. Roling • De heer E. Perik • vacature namens het personeel: • Mevrouw E. Voordepoorte • De heer A. Oosterwijk • Mevrouw W. Wytzes LOGOS heeft naast de gedragscode een visie op ouderparticipatie geformuleerd. Beide documenten kunt u vinden op www.denoordhoek.com of op verzoek inzien. GMR Naast de MR die de belangen van ouders en personeel per school behartigt, is er de gezamenlijke medezeggenschapsraad (GMR) die namens ouders en personeel van alle LOGOSscholen meepraat en –denkt met het bestuur. De GMR bestaat uit tenminste één vertegenwoordiger van iedere school. De Noordhoek heeft één vertegenwoordiger in de GMR. Dit is mevrouw W. Wytzes. Zij vertegenwoordigt zowel het personeel als de ouders. Verwachtingen van ouders en school De Noordhoek heeft deze zaken vertaald in haar schoolplan 2011-2015. Een school kan niet zonder regels. Wij streven er niet naar om daarmee alleen maar grenzen te stellen. De ontwikkeling van leerlingen is een proces dat alleen in het juiste klimaat kan gedijen. In dat goede klimaat willen school, ouders en leerlingen samenwerken om het optimale voor iedere leerling te bereiken. Vanuit deze houding zijn, in samenspraak met de medezeggenschapsraad en de leerlingenraad, verwachtingen geformuleerd die alle partijen ten opzichte van elkaar mogen hebben. De vergaderingen van de MR zijn openbaar en worden op school gehouden. Als u interesse heeft in het werk van de MR, neem dan contact op met: Mevrouw W. Wytzes, 0183- 625350 6 Wat ouders van de Noordhoek verwachten De school geeft haar leerlingen 'het goede voorbeeld'. o Dus leraren houden zich net als leerlingen aan afspraken. De school biedt haar leerlingen een veilige omgeving, o zowel fysiek als mentaal. o de school grijpt direct in als dit nodig is. De school ondervraagt en overvraagt haar leerlingen niet. Dit houdt in dat: o 'passend' onderwijs wordt aangeboden, met de juiste ondersteuning; o leraren oog hebben voor wat het kind (niet) kan; o de school duidelijk aangeeft wanneer zij handelingsverlegen is. De school informeert ouders/verzorgers, indien de leerling afwijkend gedrag vertoont. De school staat in voor de privacy van haar leerlingen. De school betrekt ouders bij besluiten over hun kind over het aanbieden van extra ondersteuning. Dat medewerkers bekwaam en professioneel zijn toegerust voor hun taak. De school zet zich in om voor al haar leerlingen een effectieve overdracht van en naar een andere school of naar arbeid te realiseren. Wat de Noordhoek van ouders verwacht Om samen te bouwen aan de toekomst van uw kind verwachten wij betrokken ouders. Wij hechten veel waarde aan een goede relatie tussen ouders en school. Onze verwachtingen: Ouders zijn aanwezig bij de eerste kennismakingsavond met de mentor. Ouders delen specifieke kennis die betrekking heeft op het functioneren van hun kind op school. Ouders denken mee over het ontwikkelingsplan van hun kind. Ouders steunen het schoolbeleid. Ouders vragen actief om informatie van school over hun kind. Ouders voelen zich verantwoordelijk voor het gedrag van hun kind. Ouders denken mee in het totale proces van hun kind hier op school. Ouders hebben niet alleen oog voor de onderwijsbehoeften van hun eigen kind, maar hebben ook oog voor de onderwijsbehoeften van andere kinderen in de klas. Wat de Noordhoek van de leerlingen verwacht Om een goed klimaat te creëren op de Noordhoek staan de volgende 10 leefregels centraal. 1. Ik ben op tijd in de les. 2. Ik hang mijn jas en hoofddeksel aan de kapstok of doe deze in mijn kluisje. 3. Ik heb alle schoolspullen bij me die ik nodig heb tijdens de les. 4. Ik maak mijn huiswerk zoals is opgegeven. 5. Ik zorg voor rust in de school: ik loop rustig door de school en blijf van de ander af. 6. Ik gedraag me respectvol naar docenten en klasgenoten. 7. Ik los conflicten op zonder geweld, door weg te lopen als dat lukt. 8. Ik ben aanspreekbaar op mijn gedrag en taalgebruik. 9. Ik gebruik mijn telefoon en internet volgens de regels van de school. 10. De Noordhoek is een rookvrije school. Ook energiedrankjes, alcohol en drugs zijn verboden . 7 Schorsing of verwijdering Indien er sprake is grensoverschrijdend gedrag zoals (bedreiging met) fysiek geweld of als er sprake is van ernstige bedreigingen in de richting van een medeleerling of een medewerker, kan de directie besluiten een leerling te schorsen dan wel te verwijderen. Dit geldt eveneens in die gevallen waarbij naar het oordeel van de directie vanwege de ernst van een overtreding of gedrag een schorsing noodzakelijk is. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer: Een leerling een wapen bij zich heeft Een leerling drugs of drank bij zich heeft Er sprake is van onnodig kwetsend taalgebruik, enz. Pestprotocol Het pesten op school kan een enorme invloed hebben op het leven van leerlingen en hun ouders. De Noordhoek staat ervoor dat zij duidelijk en effectief optreedt zodra er sprake is van pestgedrag. De richtlijnen daarvoor staan in het zogenaamde pestprotocol. U kunt het pestprotocol vinden op de website www.denoordhoek.com of kunt deze op school inzien. Convenant Veiligheid Omdat we de veiligheid in en om de school heel belangrijk vinden, hebben we ook het convenant veiligheid ondertekend. Dit is een overeenkomst, waarin de afspraken vermeld staan die gemaakt zijn door de scholen, politie en gemeenten in de regio om een (sociaal) veilig klimaat op en rondom de scholen te realiseren. Door ondertekening van het convenant onderschrijven partijen dat zij een herkenbaar en uniform veiligheidsbeleid op de scholen voeren. Ondertekening van het convenant verplicht partijen de inspanning en de intentie om het convenant naar vermogen uit te voeren. Indien er sprake is van schorsing e/o verwijdering wordt altijd contact opgenomen met de ouders/verzorgers en worden deze uitgenodigd voor een gesprek. Tevens wordt de schorsing gemeld aan het bestuur van LOGOS en aan de onderwijsinspectie, via het digitaal portaal. Een schorsing is er in beginsel op gericht om na een korte periode de leerling een nieuwe kans te bieden. Indien er ernstige vermoedens zijn dat het gedrag niet kan of zal verbeteren en andere leerlingen zich daardoor blijvend onveilig voelen, kan besloten worden om voor de desbetreffende leerling een verwijderingsprocedure te starten. Hiervan worden zijn ouders in een persoonlijk gesprek op de hoogte gebracht. Via de contacten die de school en het zorgteam heeft, wordt dan gezocht naar een plek om de leerling te laten behandelen, dan wel een nieuwe onderwijskans te bieden. Het convenant is te vinden op www.denoordhoek.com of in te zien op school. Inmiddels zijn we bezig het hierboven genoemde beleid te herzien. We stellen u zo snel mogelijk op de hoogte van dit beleid, zodra dit is goedgekeurd. 8 1.5 voor het indienen van de klacht heeft voorgedaan niet in behandeling. Klachten? Als u een klacht hebt over de school Het kan altijd gebeuren dat u als ouder, leerling of personeelslid ontevreden bent over een beslissing of het gedrag van iemand op school. In eerste instantie gaat u als u ontevreden over iets bent naar de direct betrokkenen, de leerkracht, de directeur of het bestuur. Zij kunnen met u proberen eruit te komen. Als dit niet lukt of het gaat om een ernstig probleem kunt u contact opnemen met de contactpersonen van de school. Voor onze school vindt u de namen in deze schoolgids. De landelijke Klachtencommissie kan hierop een uitzondering maken indien de klager: Deze contactpersonen helpen u verder naar de vertrouwenspersoon die door het bestuur van LOGOS is aangesteld. niet eerder bekend was met het klachtwaardig handelen eerst geprobeerd heeft de klacht op een andere manier op te lossen bijvoorbeeld door psychologische problemen de klacht niet eerder in kon dienen. Voor LOGOS geldt bij de laatste uitzondering dat een jaar na het verlaten van de school klachten niet meer in behandeling worden genomen. De vertrouwenspersoon gaat na of door bemiddeling een oplossing gevonden kan worden, en zo niet welke andere begeleiding of ondersteuning gewenst is. De vertrouwenspersoon kan desgewenst ondersteunen bij het doen van aangifte bij politie of justitie. In geval van ongewenste intimiteiten is het bevoegd gezag verplicht aangifte te doen bij de politie. Schoolcontactpersoon : Mw. A. van der Hoeven, 0183-625350 [email protected] Als deze stappen u niet verder geholpen hebben, heeft u het recht een klacht in te dienen bij de Landelijke Klachtencommissie voor het Christelijk Onderwijs. De volledige klachtenregeling is op school aan te vragen. De Landelijke Klachtencommissie neemt klachten over iets dat zich meer dan een jaar 9 2. Over het praktijkonderwijs Het doel van de Noordhoek Het doel van De Noordhoek is om de leerlingen voor te bereiden op het zo zelfstandig mogelijk functioneren in de maatschappij en een plaats op de arbeidsmarkt. Gedurende hun schoolperiode kunnen de leerlingen zich specialiseren in een bepaalde beroepsrichting, bijvoorbeeld voor werk in de detailhandel, een winkel, bouw/techniek, horeca, magazijn/groothandel of logistiek, groenvoorziening, zorg of schoonmaak. Daarnaast bieden wij leerlingen de mogelijkheid om hun kansen bij het vinden van werk of een vervolgopleiding te vergroten door het behalen van branchecertificaten, de kwalificatie AKA (Arbeid gerichte Kwalificatie Assistent) of kwalificaties op mbo-niveau 1. aan wat de verwachte uitstroom van de leerling zal zijn. Ieder jaar wordt het OPP en de uitstroomverwachting met de leerling en ouders/ verzorgers geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Het rapport De leerlingen op de Noordhoek krijgen 2x per jaar een rapport. Hierin staat het gemiddelde cijfer van de verschillende vakken beschreven. Naast de theorie- worden de praktijkvakken vermeld. Hiervoor krijgen de leerlingen een cijfer voor het resultaat en een beoordeling voor de houding tijdens deze les. Tenslotte staat er op een het rapport nog een beoordeling voor de stage. Om dit doel te bereiken kennen we op de Noordhoek een aantal documenten waarin de vorderingen van de leerling inzichtelijk gemaakt worden. Het individueel ontwikkelplan Om duidelijk te maken hoe een leerling zich op de Noordhoek ontwikkelt, heeft iedere leerling een individueel ontwikkelplan (IOP). Hierin wordt samen met de leerling en ouders ontwikkel- en leerdoelen opgesteld. Deze plannen worden 2x per jaar tijdens een verplichte ouderavond besproken. De data hiervan staan achter in de gids onder activiteiten vermeld. Het ontwikkelingsperspectief Vanaf 1 augustus 2014 wordt voor alle nieuwe leerlingen in het IOP een ontwikkelperspectief (OPP) opgenomen waarin zowel de mogelijkheden als beperkingen van de leerling worden beschreven. Daarnaast geeft het OPP 10 2.1 De school Veilige sfeer De school hecht waarde aan een goede sfeer. Er wordt zoveel mogelijk gewerkt in kleine groepen en er wordt veel structuur in de lessen geboden. Iedere klas heeft dan ook een mentor. Hij of zij is voor de leerling en de ouder(s)/verzorger(s) het eerste aanspreekpunt op school. De Noordhoek is een school voor leerlingen van 12 t/m 18 jaar die baat hebben bij praktisch gericht onderwijs. Het gaat om leerlingen die speciale hulp nodig hebben bij het aanleren van vaardigheden, die nodig zijn om zich op de arbeidsmarkt en in de maatschappij te kunnen handhaven. Het onderwijs is praktijkgericht en stimuleert de zelfredzaamheid van iedere leerling. Wij zetten ons voortdurend in voor een veilig klimaat in en om de school, waarin de leerling zich geaccepteerd voelt en waarin hij of zij gestimuleerd wordt te leren omgaan met eigen kunnen en willen. Praktijkgericht De school bereidt de jongeren voor op een directe en indirecte uitstroom naar de arbeidsmarkt. Naast deze arbeidsvoorbereiding besteedt de school speciaal aandacht aan: • de ontwikkeling van de persoonlijkheid • zelfstandigheid en werkhouding • arbeidsvaardigheden Het ondertekenen van het regionale Convenant Veiligheid in en om de scholen onderstreept dit voornemen en we werken daarbij samen met andere scholen, de politie en de gemeenten. De arbeidsvaardigheden worden vooral opgedaan tijdens de stages. Vanaf het 3e leerjaar zijn deze stages een belangrijk onderdeel van de opleiding. De Noordhoek is een school voor praktijkonderwijs waar extra nadruk ligt op het ontwikkelen van sociale vaardigheden en de arbeidsvoorbereiding van de leerling. de stage en de begeleiding hiervan een belangrijk onderdeel is intensieve contacten worden onderhouden met het bedrijfsleven en instellingen. Als school willen wij: • een veilige omgeving voor de leerlingen zijn. • kleine klassen van maximaal 14 leerlingen (met uitzondering van de brugklas) • een lerarenteam met “passie” voor dit onderwijs. 11 2.2 richting technische beroepen. De sectoren bouw, techniek en de grove tuinwerkzaamheden vallen hieronder. Het B profiel heeft als uitstroom een dienstverlenend beroep. De sectoren zorg en dienstverlening, horeca en zacht groen van plant en dier vallen hieronder. Onderwijsaanbod De school heeft als missie de leerling op te leiden tot werk. De leerling gaat over het algemeen pas van school als er een passende werkplek is gevonden. De leerling kan kiezen in welk werkgebied hij zich wilt ontwikkelen. Hij of zij kan kiezen voor de volgende sectoren; bouw, techniek, zorg en dienstverlening, plant en dier of horeca. Vanaf leerjaar 3 ontwikkelen de leerlingen zich verder in één van deze profielen. Ze hebben dan nog 2 x 3 lesuren praktijk in een profiel. Daarnaast gaan ze stage lopen. Dit heeft vooral een oriënterend karakter. In de onderbouw (leerjaar 1 en 2) ligt het accent van het onderwijs op het aanleren van basisvaardigheden die leerlingen nodig hebben om zich later zelf te kunnen redden. In klas 2 maken de leerlingen kennis met de verschillende beroepsmogelijkheden. De hierboven genoemde sectoren worden dan gekoppeld en leerlingen kiezen een A of B profiel . Een A profiel heeft als uitstroom In de leerjaren 4 en 5 hebben de leerlingen nog 4 lesuren praktijk in een profiel. Dit profiel sluit aan bij hun stage en uitstroomrichting. Samen met de leerling wordt gekeken welke onderdelen van vakken nodig zijn voor hun toekomst. De opbouw van de lesstof in de diverse profielen zijn (globaal) als volgt: Bouw Je leert niet alleen werken met hout, ook leer je hoe het is om met meerdere mensen aan een ‘bouw’ project te werken, binnen en buiten. Samenwerken is daarbij bijvoorbeeld een onderwerp. In de bovenbouw houden we rekening met de stage die je loopt. Je kunt dan ook kiezen voor Bouw/Infra. Bij Infra leer je een straatje leggen en verricht je aan onderhoud aan het terrein. Leerjaar 1. Oefenen van vaardigheden zoals: meten, zagen, schaven, maar ook gereedschappen en materialen gebruiken. Leerjaar 2. Vaardigheden uitbreiden en leren omgaan met verschillende elektrische machines. Tekening lezen en technisch tekenen. Leerjaar 3 en 4. Vakkennis, werkhouding bouw/ Infra d.m.v. arbeidssimulatie. Techniek In de sector techniek maken leerlingen kennis met verschillende technische beroepen. Metaalbewerker, lasser, fietsenmaker, automonteur. Alle beroepen worden op basisniveau aangeboden. 12 Leerjaar 1 en 2: Leerjaar 3-4 Basisvaardigheden aanleren. Een korte theoretische instructie om daarna op de leerwerkplek aan het werk te gaan. Stage lopen en beroepsvaardigheden aanleren. Mogelijkheid om certificaten te behalen: Basiscertificaat Metaal Lasdiploma niveau 1 Heftruckcertificaat (vanaf 16 jaar) Horeca Binnen de horeca is er een geleidelijke opbouw in lesstof, waarbij begonnen wordt met het klaarmaken van eenvoudige maaltijden en de beginselen van het snijden. Gedurende hun schoolloopbaan, worden de leerlingen steeds meer betrokken bij cateringopdrachten voor derden en leren ze professionele snijtechnieken. Leerjaar 1: De leerlingen krijgen 2 lesuren koken in de week. Ze leren zelfstandig een eenvoudige gezonde maaltijd te bereiden. Leerjaar 2: De leerlingen krijgen 2 lesuren koken in de week. Ze leren zelfstandig een volledige gezonde maaltijd te bereiden. Gedurende een periode krijgen de leerlingen uit het 2e leerjaar ook catering. Ze leren broodjes en dergelijke klaar te maken die besteld worden door externe bedrijven. Leerjaar 3: In dit leerjaar leren de leerlingen zelfstandig een gezonde maaltijd te bereiden. Daarnaast maken ze kennis met de Thaise keuken. Als eindopdracht organiseren ze een diner voor ouders/ bekenden, waarin ze kunnen laten zien wat ze geleerd hebben. Leerjaar 4 en 5 : In dit leerjaar kunnen de leerlingen het examen ‘werken in de keuken’ doen. Zorg en Dienstverlening In de sector zorg en dienstverlening maakt de leerling kennis met verschillende beroepen waarbij het helpen van én de zorg voor een ander centraal staat. In leerjaar 1 en 2 staat de zelfredzaamheid centraal. Naast de theorie, waarom het belangrijk is om je lichaam goed te verzorgen bij het contact met anderen in werk en in vriendschappen, krijgen de leerlingen allerlei opdrachten zoals: gezichtsreiniging, scheren, handen verzorgen, haarverzorging enz. Maar ook seksuele voorlichting en Jeugd Eerste Hulp (EHBO) staan op het programma. In de bovenbouw worden basisvaardigheden in het ‘woonzorgcentrum’, het ‘kinderdagverblijf’ of ons ‘buurthuis’ aangeleerd en is men vooral bezig met het verzorgen van anderen. Er wordt gewerkt met de volgende modules: Schoonmaken van de woonomgeving Werken volgens planning Ondersteuning bieden bij activiteiten De was verzorging 13 Bed opmaken Uiterlijke verzorging Ondersteuning bij het bereiden van een maaltijd Plant en Dier In het 1e en 2e leerjaar maak je kennis met het vak. Hier wordt de basis gelegd aan vaardigheden die je nodig hebt om planten en dieren te verzorgen. Je kunt denken aan het hanteren van dieren, de uitvoering van dagelijkse en wekelijkse verzorging of de verzorging van een tuin en/of kamerplanten. Daarbij wordt ook een link gemaakt met het beroepenveld. Leerlingen proeven met hun taken van het eventuele werk in de groensector. Deze ‘proeverij’ is vooral gericht op oriëntatie. In leerjaar 3, 4 en 5 staan de beroepsvaardigheden centraal. Er wordt dan gewerkt in modules. Een module heeft ongeveer 10 lesweken, waarin je over een bepaald thema alle daarbij behorende vaardigheden en kennis aanleert. Daarbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld ‘voeding voor dieren’ of ‘onderhouden van het eigen terrein’. Elke tien lesweken wordt afgesloten met een kennistoets en praktijktoets. Vanaf de 3e klas gaan de leerlingen stage lopen. De leerlingen gaan dan aan het werk in een tuincentrum, kas en kwekerij of dierenafdeling van een tuincentrum, asiel of (zorg)boerderij. Binnen de praktijkvakken worden steeds meer branchegerichte cursussen gegeven. Deze worden afgesloten met een examen. De kosten hiervan worden door de school betaald. Schema opbouw leerjaren Theorie Praktijk Stage Leerjaar 1 22 10 Leerjaar 2 20/16 8 4/8 Leerjaar 3 10 6 16 Leerjaar 4 pro 8 4 24 Leerjaar 4 entree 14 4 16 Leerjaar 5 pro 2 4 32 Leerjaar 5 entree 11 2 24 Arbeids gekwalificeerd assistent (AKA) Sinds een aantal jaren is er een AKA opleidingstraject binnen onze school . Dit is een tweejarig traject waarbij leerlingen een opleiding op niveau 1 kunnen behalen. Dit traject doen we in samenwerking met Regionaal opleidingscentrum (ROC) Da Vinci. Het AKA wordt per schooljaar 2015/2016 entree genoemd. De leerlingen die deze opleiding volgen lopen in klas 4 en 5 minder stage en hebben in klas 5 geen praktijk, omdat ze meer theorievakken krijgen. 14 2.3 Stage De stage is de kern van het praktijkonderwijs. Daarom wordt een groot gedeelte van de schooltijd van de leerlingen ingeruimd voor stage. De bedoeling is dat alle leerlingen een stageperiode van ten hoogste 3 jaar doorlopen. Met de stage wordt in het derde leerjaar gestart. De meeste leerlingen zijn dan 15 jaar. Een stage kan zijn voor een of meerde dagen per week. Het doel van de stage is de leerling voor te bereiden op het arbeidsproces. De stage kan plaats vinden binnen: het vrije bedrijf een instelling (bijv. een kinderdagverblijf ) de sociale werkvoorziening. De mentor kan hierbij ondersteuning vragen van het zorgteam . De mentor is ook het eerste aanspreekpunt voor de ouder(s) of verzorger(s) in de contacten met school. 2.5 Leerlingenzorg en onderwijsondersteuning Zorgteam De Noordhoek heeft veel mogelijkheden om zorg te bieden aan hun leerlingen. Het zorgteam coördineert al deze verschillende vormen van ondersteuning. Het zorgteam bestaat uit: De ouders worden betrokken bij het zoeken van een geschikte stageplaats. Als de leerling aan stage toe is, worden de ouders uitgenodigd op een speciaal hiervoor bestemde ouderavond. Over het stagelopen ontvangen de ouders tijdig een apart informatieblad. Voor veel leerlingen is de overstap op jonge leeftijd van school naar een bedrijf of instelling behoorlijk groot, ook al betreft het maar één dag per week. Om deze stap beter te begeleiden gaan in leerjaar 2 de leerlingen in groepen van ca. 4 leerlingen tegelijk op stage gaan bij één bedrijf of instelling. Ze worden daarbij begeleid door een docent of onderwijsassistent vanuit de school. 2.4 - orthopedagoge, mw. Muysson - maatschappelijk werkster, mw. Van der Hoeven - zorgcoördinator, mw. Van der Ree In bijzondere gevallen is de directeur aanwezig bij de besprekingen van het zorgteam. Het zorgteam heeft wekelijks overleg en zijn er voor alle leerlingen en werkt nauw samen met de mentoren en de stagedocenten. Als het nodig is, kunnen zij ook de hulp inschakelen van: - de logopediste, mw. Voordepoorte Mentoraat Iedere klas heeft een mentor. Deze mentor is het eerste aanspreekpunt van de leerling op school. Hij of zij volgt de vorderingen van de leerling nauw gezet en maakt deze bespreekbaar. - remedial teacher, mw. Den Hartogh - schoolarts, dhr. Van Eeden Ook kunnen ouders via de mentor van hun kind een beroep doen op het zorgteam. Samen wordt dan naar de meest adequate oplossing gezocht. Als het nodig is kan doorverwezen worden naar externe hulpverlening, zoals Yulius, een orthopedagogisch instituut e.d. 15 Onderwijsondersteuning en personeel Om de leerlingen de ondersteuning te bieden die ze nodig kunnen hebben, zijn aan onze school verbonden: een directeur • een teamleider • docenten (die mentor zijn van een klas) • vakdocenten • technisch onderwijsassistenten • een logopedist • een orthopedagoog • een maatschappelijk werkende • een zorgcoördinator • een stagecoördinator • een administratief medewerker • een conciërge Ouders worden op de hoogte gebracht als hun (pleeg)kind logopedie krijgt. De logopedist coördineert ook de sociale vaardigheidslessen die door de mentor gegeven worden. De orthopedagoog Zij is een deskundige op het gebied van de opvoeding en begeleiding van onze leerlingen. De orthopedagoge heeft zitting in het zorgteam en adviseert over de toelating van leerlingen tot de school. De orthopedagoog heeft een belangrijke rol bij plaatsing van leerlingen op de school. Zij is contactpersoon naar de Regionale Verwijzings Commissie (de RVC). Vanaf 2014 zal vanwege nieuwe regelgeving de aanmelding en indicatiestelling via het Samenwerkingsverband VO lopen. De orthopedagoge kan ook psychologische onderzoeken afnemen. Doel van dit onderzoek kan o.a. zijn: te weten te komen of de leerling vorderingen maakt en hoe we het beste met hem/haar verder kunnen werken. Ze heeft een uitgebreid gesprek met de leerling zelf. De resultaten hiervan bespreekt zij altijd met het zorgteam en mentor. Samen met de ouders bespreekt de orthopedagoog de test en de resultaten en de mogelijke vervolgstappen. Ook kunnen leerlingen bij haar terecht, die aangeven problemen (thuis of op school) te hebben. (uiteraard moeten de ouders hiermee instemmen) De orthopedagoge kan ook verwijzen naar andere hulp, bijvoorbeeld naar MEE of Yulius. De namen en contactgegevens van alle medewerkers vindt u achterin deze gids. De personeelsleden die een onderwijsondersteunende taak hebben zijn: Technisch assistent Zij assisteren de leerkracht bij vrijwel alle praktijkvakken. Deze vakken kunnen uitgesproken technisch van karakter zijn, echter ook vakken op het gebied van verzorging en welzijn of dierverzorging. Technisch assistenten kunnen ook begeleiding bieden bij theoretische vakken. De logopedist De logopedist test en observeert alle nieuwe leerlingen op school. Tijdens de logopedie wordt er zoveel mogelijk gewerkt aan die aspecten waarvan de leerling last heeft. Dit kunnen o.a. zijn: open mondgedrag, slecht verstaanbaar spreken, kleine woordenschat, moeite hebben met het maken van goede zinnen, sociale vaardigheden en omgangsvormen. De maatschappelijk werkende De school kent ook een maatschappelijk werkende. Zij kan de ouders van dienst zijn bij het zoeken naar antwoorden op vragen thuis, die belangrijk kunnen zijn voor het gedrag van de leerling, zoals schoolverzuim e.d. De maatschappelijk werkende heeft eveneens zitting in het zorgteam . 16 De zorgcoördinator Zij coördineert de leerlingenzorg binnen de school en maakt deel uit van het zorgteam. Zij zorgt er tevens voor dat de leerlingen die op een bepaald tijdstip extra zorg behoeven, die zorg ook krijgen. Dit zijn vaak problemen op didactisch en sociaal- emotioneel gebied. neemt hij deel aan regionaal overleg met ROC’s en collega praktijkscholen. 2.6 Stagiaires, vrijwilligers en ouders in de school Stagiaires Ieder jaar kent de Noordhoek een aantal stagiaires vanuit het HBO of MBO. Zij zullen activiteiten verrichten ter ondersteuning van onze leerlingen. Dit valt altijd onder de verantwoording van een mentor. Schoolarts Ook de schoolarts, dhr. dr. P.H. van Eeden biedt ondersteuning aan het zorgteam. Bij de toelating kan de leerling door hem medisch onderzocht worden om te zien of er lichamelijke of geestelijke klachten zijn. Zo nodig verwijst hij naar een medisch specialist. Wanneer men de schoolarts wilt spreken, dan kan dat kenbaar gemaakt worden aan de mentor van de klas waarin de leerling zit. Vrijwilligers Op de school kunnen vrijwilligers aangesteld worden. Zij assisteren de leerkracht bij voorkeur bij praktische vakken. Assistentie van ouders Soms bieden ouders aan een (of een aantal) les(sen) te willen geven, omdat zij door hun hobby of vak in bepaalde technieken gespecialiseerd zijn. Stagecoördinator De stagecoördinator coördineert alle interne en externe stages. Hij begeleidt de stagedocenten bij hun werkzaamheden. Hij zorgt ervoor dat er continuïteit zit in de organisatie voor wat betreft de begeleiding en nazorg van de stage. Ook 17 4. Praktische zaken 4.1 Contact met school Contactgegevens De Noordhoek Hoefslag 8 4205 NK Gorinchem T 0183-625350 E [email protected] Telefoon De schoolleiding is in principe de hele week op de school bereikbaar. Dagelijks kunnen de leerkrachten (mits zij die dag les hebben) gebeld worden op de volgende tijden: Tussen: 08.00 - 08.25 uur 12.05 - 12.30 uur en na 15.00 uur. Bij geen direct contact kan een boodschap worden ingesproken op de voicemail. Deze boodschappen worden dagelijks beluisterd. Mail Alle docenten hebben ook een mailadres, bestaande uit hun achternaam, gevolgd door: @denoordhoek.com 4.2 Communicatie De contacten met ouders/verzorgers worden in eerste instantie onderhouden door de mentor van de leerling. Aan het begin van het schooljaar is er een kennismakingsavond met de mentor. Daarnaast zijn er mentoravonden (bespreking individueel ontwikkelplan met leerling) en een rapportavond. Een afspraak maken met de mentor is altijd (tussentijds) mogelijk. Daarnaast zijn er algemene informatieavonden voor ouders en kan een huisbezoek door de mentor of stagedocent gepland worden. Alle ouders en bekenden zijn welkom op de jaarlijkse Open Avond. Ook informeert De Noordhoek de ouders via : • Een rapport met cijfers waarmee de vorderingen aangegeven worden. In februari en juli krijgen de leerlingen deze mee naar huis. • De nieuwsbrief. In principe wordt er 3x per schooljaar een Nieuwsbrief uitgegeven. Hierin staat geschreven over de gang van zaken op school en wat er de komende tijd op school staat te gebeuren. • Incidentele mededelingen. Tenslotte verwijzen wij naar onze website www.denoordhoek.com. Wekelijks wordt de website, indien nodig, bijgewerkt. 18 4.3 De Lestijden Lesuren 1e 2e Pauze 3e 4e Pauze 5e 6e 7e 8e 4.4 Tijden 08.25 09.15 10.05 10.25 11.15 12.05 12.30 13.20 14.10 15.00 - 09.15 10.05 10.25 11.15 12.05 12.30 13.20 14.10 15.00 15.50 Vakantierooster Schoolvakanties 2014 – 2015 Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Pasen Meivakantie Hemelvaart Pinksteren Zomervakantie 4.5 18 oktober t/m 26 oktober 2014 20 december 2014 t/m 4 januari 2015 21 februari t/m 1 maart 2015 3 april t/m 6 april 2015 25 april t/m 10 mei 2015 14 en 15 mei 2015 Maandag 25 mei 2015 11 juli t/m 23 augustus 2015 Werkweken De Noordhoek organiseert voor iedere leerling gedurende de schoolloopbaan minstens 2x een werkweek. Alle leerlingen zijn verplicht hieraan deel te nemen. Het maakt deel uit van ons onderwijsprogramma. Dit schooljaar gaat de bovenbouw op werkweek. Een indicatie van de kosten van een buitenlandse reis is 250-300 euro. De kosten van deze week worden afzonderlijk in rekening gebracht. 4.6 Afwezigheid en verlof Bij ziekte of afwezigheid bent u als ouder verplicht dit tijdig, vóór 9 uur ’s morgens, aan de school door te geven. Loopt uw zoon of dochter stage en valt de afwezigheid op een stagedag, dan moet u altijd zelf het stageadres bellen. Daarna dient ook nog de school geïnformeerd te worden. Is uw zoon of dochter weer hersteld, dan melden zij dit op de eerste dag dat ze weer op school zijn bij de conciërge of administratie. 19 Bezoek aan dokter, tandarts, ziekenhuis e.d. Een bezoek aan de dokter of tandarts vragen we u zoveel mogelijk te plannen op een vrije ochtend of middag. Mocht een afspraak niet anders gepland kunnen worden, dan moet hiervoor vooraf een verzoek gedaan worden door een afwezigheidsformulier in te vullen. Dit formulier is bij de administratie te verkrijgen en moet daar ook ingeleverd worden Onwettig afwezig Indien de school niet op de hoogte is van de afwezigheid van een leerling, dan wordt dit beschouwd als ongeoorloofd afwezig. Per dag worden absentielijsten bijgehouden. Is er voor 9.00 uur geen bericht van verhindering ontvangen, dan wordt telefonisch contact met de ouders/verzorgers opgenomen. Horen wij niets, dan zijn wij genoodzaakt de leerling ongeoorloofd afwezig te melden. Heeft een leerling in een periode veel ongeoorloofd verzuim, dan wordt dit gemeld bij de leerplichtambtenaar van de betreffende gemeente. Deze kan de ouders/verzorgers een boete opleggen. Bij veel ziekteverzuim zal de schoolarts ingeschakeld worden om de gezondheidsproblemen van de leerling in kaart te brengen. Verlof Alleen in bijzondere gevallen mag er vrij gegeven worden. Bijvoorbeeld bij een jubileum van ouders of grootouders of de trouwerij van broer of zus. U kunt hier schriftelijk een verzoek voor indienen. De school verzoekt de ouders er rekening mee te houden dat er buiten de vakantieregeling geen vrij gegeven kan worden. Alleen als het zeer dringend is of als er een zeer gegronde reden is, kan aan de schoolleiding toestemming gevraagd worden om van het vakantierooster af te mogen wijken. 4.7 Vervanging bij ziekte of verlof Een leraar kan afwezig zijn door: ziekte, verlof of bijscholing. Hij of zij wordt dan, indien mogelijk, vervangen. Bij onverwachte afwezigheid wordt eerst geprobeerd om een eigen leraar die parttime werkt, in te schakelen. Gelukkig is die vaak bereid zijn of haar medewerking te verlenen. Lukt dit niet, dan kan er intern met leerlingen worden geschoven. Een klas naar huis sturen is een maatregel die wordt toegepast als er geen andere mogelijkheden meer zijn, bijvoorbeeld als er een aantal leraren tegelijk ziek of afwezig zijn en er geen vervanging voorhanden is. Ouders ontvangen hierover informatie per telefoon, per mail of per brief. Via internet is voor leerlingen de actuele roosterinformatie beschikbaar. Zie www.denoordhoek.com -> leerlingen -> roosterwijzigingen 20 5 5.1 verschuldigde bedrag af van de stagevergoeding, die de leerling krijgt. Financiële zaken Natuurlijk stellen wij de ouders tijdig op de hoogte van een dergelijk voorval! Schoolfonds Wij hopen hiermee opzettelijk toegebrachte schade aan ons gebouw zoveel mogelijk te beperken. Het personeel is zelf ook erg zuinig op de spullen van de school en zij proberen dat de leerlingen ook bij te brengen. Ieder jaar vinden er op school verschillende activiteiten plaats. Al deze activiteiten kosten geld en hier krijgt de school geen bekostiging voor. Daarom vragen wij aan u als ouder/verzorger een vrijwillige bijdrage. Deze bijdrage bedraagt voor al deze activiteiten 45 euro per leerling per jaar. Schade aan fietsen: Wij ontraden dat onze leerlingen hun fietsen uitlenen of dat zij anderen achterop nemen. Het gebeurt namelijk vaak dat hierdoor schade ontstaat. De school neemt geen verantwoordelijkheid voor de hierdoor ontstane schade. Aan het begin van het schooljaar ontvangt u hierover een brief, waarop vermeld staat op welk bankrekeningnummer u dit bedrag over kunt maken. De activiteiten waaraan dit besteed wordt zijn: Schoolfeest 5,00 Klassenuitje (onderbouw) 5,00 Cultuuractiviteit 17,50 Paasviering 2,50 Sinterklaasfeest (onderbouw) 5,00 Kerstviering (onderbouw) 10,00 Gala (bovenbouw) 20,00 Road Sense (klas 3) 5,00 5.3 Alle scholen van LOGOS hebben via de Besturenraad een pakket verzekeringen afgesloten. Dit pakket omvat een schoolongevallenverzekering, een aansprakelijkheidsverzekering, een autocascoverzekering en schadeverzekering inzittenden. Ongevallenverzekering De ongevallenverzekering biedt dekking voor de gevolgen van ongevallen in en om de school, ongeacht of er sprake is van aansprakelijkheid. Verzekerd zijn alle bij de activiteiten betrokken personen gedurende hun verblijf op school of tijdens andere activiteiten in schoolverband en wel gedurende de tijd dat zij onder toezicht staan van het personeel (in de ruimste zin van het woord) van LOGOS. Meeverzekerd is de benodigde reistijd voor het rechtstreeks gaan van woonadres naar school of naar de plaats waar de schoolactiviteiten plaatsvinden. De verzekering geeft recht op een (beperkte) uitkering als een ongeval leidt tot blijvende invaliditeit. Ook zijn de geneeskundige en tandheelkundige kosten gedeeltelijk Hieronder vallen niet de kosten van een werkweek of excursie. Stichting Leergeld In onze regio kan Stichting Leergeld in veel gevallen financiële ondersteuning bieden. Op www.leergeldav.nl vindt u meer informatie. 5.2 Verzekeringen Kosten door schade Eén van de schoolregels is dat, als iemand iets met opzet of door nalatigheid, stuk maakt (bv gereedschap, glas, meubels, enz.) we dat hem of haar contant laten betalen. De ouders hoeven daar niet voor op te draaien, maar hun zoon of dochter zelf! Dit kan bijvoorbeeld van het zakgeld. Kan dat niet, dan houden wij het 21 meeverzekerd (tot maximaal € 1000,00 per gebeurtenis), voor zover de eigen zorgverzekering van betrokkene geen dekking biedt (bijvoorbeeld door eigen risico). Materiële schade (kapotte bril, fiets etc.) valt niet onder de dekking. inzittende. De eigen autoverzekering gaat te allen tijde voor. 5.4 Sponsoring LOGOS , Stichting voor Protestants Christelijk Onderwijs, vindt sponsoring van belang. Ten eerste omdat de relatie van de school met de maatschappij versterkt wordt. Maar ook omdat zo onderwijsondersteunende activiteiten bekostigd kunnen worden, waar ‘normaal’ geen geld voor is. Aansprakelijkheidsverzekering De aansprakelijkheidsverzekering biedt zowel de school zelf, als zij die voor de school actief zijn, dekking tegen schadeclaims als gevolg van onrechtmatig handelen. Wij attenderen u in dit verband op twee aspecten, die vaak aanleiding zijn tot misverstand. Concreet houdt dit in: de erkenning dat sponsoring een gelijkwaardige relatie inhoudt, waarin de scholen van LOGOS een aantrekkelijke, zelfstandige partner wensen te zijn; dat de pedagogisch/didactische opdracht van de scholen altijd voorop staat; dat het primaire onderwijsproces niet afhankelijk mag worden van sponsoring. Ten eerste is de school of het bestuur niet (zonder meer) aansprakelijk voor alles wat tijdens de schooluren en buitenschoolse activiteiten gebeurd. Dit is pas het geval als er sprake is van een verwijtbare fout. Het is mogelijk dat er schade wordt geleden, zonder dat er sprake is van enige onrechtmatigheid. Bijvoorbeeld tijdens de gymnastiekles een bal tegen een bril. De Noordhoek voert een actief beleid ten aanzien van sponsoring. Actief wil zeggen, dat de school zoekt naar partnerschappen met bedrijven en maatschappelijke organisaties. Daarbij kijkt ze wel altijd of dat wat de sponsor aanbiedt past bij onze school en uitgangspunten. Daarnaast is de school open over wat zij aan sponsoring ontvangt en legt hierover ook verantwoording af aan het bestuur. De afspraken zijn duidelijk en altijd na te lezen. Ten tweede is de school niet aansprakelijk voor (schade door) onrechtmatig gedrag van leerlingen. Leerlingen (of, als zij jonger zijn dan 14 jaar, hun ouders) zijn primair zelf verantwoordelijk voor hun doen en laten. Een leerling die tijdens de schooluren of tijdens andere door de school georganiseerde activiteiten door onrechtmatig handelen schade veroorzaakt, is daarvoor zelf (of de ouders) verantwoordelijk. De school is alleen aansprakelijk als zij niet heeft voldaan aan de op haar rustende zorgplicht. Het is dus van belang dat ouders/verzorgers zelf een particuliere aansprakelijkheidsverzekering afsluiten. 5.5 Europees Sociaal Fonds (ESF) Dankzij subsidie vanuit het ESF ontvangt de school extra middelen om de leerlingen te begeleiden naar een arbeidsplek. Door deze bijdrage kunnen wij meer doen en betekenen voor onze leerlingen. Autocasco- en inzittende verzekering De autocasco- en inzittenden verzekering dekt schade, die tijdens een dienstreis of schoolactiviteit, ontstaat aan een auto of 22 Bijlagen: adressenlijst docenten jaarkalender 23
© Copyright 2024 ExpyDoc