Integratieve trends in de samenleving en wetenschap en de positie

Integratieve trends in de samenleving
en wetenschap en de positie van AG
hierin
Dr. Erik Baars
Hogeschool Leiden
De toekomst
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
37
Een voorspelling
‘De ontwikkeling van Integrative Medicine levert de
komende decennia een belangrijke bijdrage aan het
oplossen van problemen in de gezondheidszorg.
De antroposofische gezondheidszorg speelt hierbij
zowel conceptueel als in de klinisch praktijk een
belangrijke rol.’
Erik Baars, 2014
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
38
Enkele historische voorspellingen
‘Het is ijdele hoop te denken dat …
automobielen ooit de trein zullen vervangen
voor het lange afstandsvervoer van ….
passagiers.’
American Road Congress, 1913
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
39
Enkele historische voorspellingen
‘Wie wil er in vredesnaam
acteurs horen praten?’
Harry Warner, Warner Brother pictures, 1927
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
40
Enkele historische voorspellingen
‘Ik denk dat er wereldwijd een markt
is voor vijf computers.’
Thomas J. Watson, voorzitter van IBM, 1943
‘Er is geen reden voor individuen om een
computer in huis te hebben.’
Ken Olsen, president van Digital Equipment Corporation, 1977
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
41
Paradigmaverschuivingen, problemen en trends
• Paradigma: een verzameling (on)geschreven
regels en procedures die twee dingen doet:
1. Zij definieert grenzen of geeft ze aan; en
2. Zij schrijft voor hoe er binnen de grenzen
gehandeld moet worden om succesvol te zijn.
(J.S. Barker, 1992)
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
42
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends
• Paradigmaverschuiving:
– ‘Een overstap naar een ander spel, een nieuwe
verzameling regels.’
– ‘Vroeg of laat ontwikkelt ieder paradigma een speciale
deelverzameling van problemen die iedereen graag
zou willen oplossen maar waarvan niemand weet hoe
ze aangepakt zouden moet worden.’
(J.S. Barker, 1992)
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
43
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
44
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de individuele mens
•
•
Naoorlogse periode: op grote schaal basisbehoeften van de mens vervullen >
Huidige tijd: 3 x 3 drijfveren van de mens:
– ‘I power’: wordt gekenmerkt door een sterk geloof in eigen mogelijkheden:
•
•
•
Empowerment
Authenticiteit
Anti establishment
– ‘Inclusief’: het individu dat naar harmonie streeft met zijn (verre en/ of nabije) omgeving en
hierbij het beste van verschillende werelden ambieert:
•
•
•
Verbondenheid
Synthese/ ‘the best of both worlds’
Vrouwelijkheid
– ‘Immaterieel’: postmateriële waarden (kennis en wetenschap, verrijkende ervaringen en
belevingen en zingeving) bij de individuen die het materieel goed gaat:
•
•
•
Beleving
Vernuftigheid
Zingeving
(Van Dyck, 2007)
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
45
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de maatschappij
•
We leven in een crisis en lopen vast: financieel,
ecologisch, zorg, ..
•
Nieuwe inrichting van de samenleving is noodzakelijk:
Oud
>
Nieuw
Top down organisaties,
begrensd door de
natiestaat
Mondiale kennis en informatiesamenleving & horizontale,
open organisatievormen
Schaalvergroting en
efficiency
Mensen laten zich leiden door de vraag wat de effecten van
hun gedrag zijn op andere mensen en op het milieu
Individuele
behoeftebevrediging
Bewust gevormde coöperaties die zich weer richten op
2014;
…)
algemene(Wijffels,
belang,
duurzaamheid
en sociale cohesie
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
46
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de gezondheidszorg
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
47
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de gezondheidszorg
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
48
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de gezondheidszorg
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
49
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de gezondheidszorg
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
50
Paradigmaverschuivingen, problemen en
trends: de gezondheidszorg
Oud
>
Nieuw
Fighting disease
Health promotion/ nieuwe gezondheid denken
Groepsbenadering
Personalized benadering
‘De dokter weet wat goed is’
Eigen regie
Verantwoorde zorg = Evidence based (EB)
zorg
Verantwoorde zorg = EB zorg + context +
professionele ervaring
40 50% SOLK in de huisartsenpraktijk
Systeem verklaringsmodellen
Oplopende kosten
Kostenreductie
Oude methodologie:
• Fysiologisch onderzoek: onderdelen
• Klinisch onderzoek: pathofysiologische
trial
• Mechanische objectiviteit
Systeem methodologie:
• Fysiologisch onderzoek: bv. ‘.. omics’
• Klinisch onderzoek: pragmatische trials
• Objectiviteit op basis van
patroonherkenning van geschoolde
oordeelsvermogen
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
51
Paradigmaverschuiving: het belang van
‘worldviews’
•
In the global debate on sustainable development, there appears to be a growing
recognition of the crucial importance of worldviews vis à vis the urgently needed
transition to an ecological economy and society.
•
Worldviews are frameworks of meaning and meaning making that shape how
individuals perceive particular issues and their possible solutions.
•
They also tend to influence the willingness of individuals to participate in these
worldview related solutions.
•
Worldviews have five aspects that are interrelated and interdependent:
1.
2.
3.
4.
5.
Ontology: a perspective on the nature of reality;
Epistemology: a perspective on how knowledge of reality can become about;
Axiology: a perspective on what a good life is, in terms of morals and quality of life,
ethical and aesthetic values;
Anthropology: a perspective on who the human being is and what his role and position
in the universe is; and
Societal vision: a perspective on how society should be organized and how societal
problems should be addressed.
(Hedlund de Witt, 2012)
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
52
Antroposofische gezondheidszorg als
worldview
•
AG wereldbeschouwing:
– gebaseerd op zowel de natuurwetenschappen als de spirituele
geesteswetenschap (antroposofie)
– een degelijk filosofisch en methodologisch fundament
•
Antroposofie: er is een gezamenlijke ontwikkeling van mensheid en wereld
>
– ontwikkeling van de eigen regie van de mens
– samen met andere mensen
– zorg voor de natuur
•
Antroposofie >
– Vrije scholen
– biologisch(e) (dynamische) landbouw
– gezondheidszorg
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
53
Antroposofische gezondheidszorg als
worldview
•
AG wereldbeschouwing:
– gebaseerd op zowel de natuurwetenschappen als de spirituele
geesteswetenschap (antroposofie)
– een degelijk filosofisch en methodologisch fundament
•
Antroposofie: er is een gezamenlijke ontwikkeling van mensheid en wereld
>
– ontwikkeling van de eigen regie van de mens
– samen met andere mensen
– zorg voor de natuur
•
De mens meer is dan materie alleen (leven/ vitaliteit, ziel en
individualiteit) en vanuit deze visie kan men ziekte en gezondheid
begrijpen en individugeoriënteerd behandelen
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
54
Antroposofische gezondheidszorg als
worldview
• De AG concepten en zorgpraktijk geven een
professionele oriëntatie op gezondheid bevordering in
aanvulling op en geïntegreerd met een
ziektebestrijdende benadering in de gezondheidszorg.
• Vanaf haar ontstaan wordt de AG gekenmerkt door een
integratie van regulier medische/ gezondheidszorg
kennis en praktijk met antroposofische kennis en
praktijk (best of both worlds).
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
55
Antroposofische gezondheidszorg als
worldview
> AG concepten en praktijk en ervaringskennis
dragen bij aan het oplossen van genoemde
problemen in de maatschappij en
gezondheidszorg
Lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg, Hogeschool Leiden
56