Exhibit B

Wij, de vertegenwoordigers van 14 theaters, festivals en kunstinstellingen uit ZuidAfrika, Schotland, Frankrijk, België, Finland, Duitsland, Oostenrijk, Nederland, Polen
en Engeland, die in de afgelopen vier jaar de kunstprojecten Exhibit A/Exhibit B van de
Zuid-Afrikaanse kunstenaar Brett Bailey hebben ge(-co-)produceerd of gepresenteerd,
spreken hierbij onze zorg uit over het aflasten van de productie vorige week in het
Barbican Centre in Londen.
Wij erkennen het recht van mensen om te protesteren tegen elk kunstwerk dat de
bedoeling heeft te provoceren, uit te dagen en aan te zetten tot reflectie en dialoog,
maar wij zijn van mening dat de manier waarop het werk van Brett Bailey werd
geannuleerd de grenzen van het protest overschrijdt en zich op het gebied van de
censuur begeeft.
Als artistiek directeur, programmeur en promotor hebben wij de productie gezien en
staan volledig achter dit theaterstuk, dat een kritiek is op koloniale tentoonstellingen
en menselijke dierentuinen. Wij verwerpen de opvatting dat Exhibit B deze spektakels
van ontmenselijking en exotificatie naspeelt. Het is op geen enkele wijze een racistisch
kunstproject, maar duidelijk juist het tegenovergestelde hiervan.
Exhibit B vraagt het publiek – ieder individu afzonderlijk – om dicht bij een performer
te gaan staan en zo een aantal extreem ongemakkelijke waarheden te ervaren; te
kijken en te luisteren, performer en publiek samen. De aangrijpendste ervaringen van
ons allemaal bij Exhibit B waren misschien wel de momenten dat men elkaar in de ogen
keek. Er zijn mensen die hun politieke standpunten of persoonlijke mening nooit door
zulke momenten laten veranderen. Maar voor de meeste mensen die een openbare
uitvoering van Exhibit B hebben mogen meemaken, is het simpele feit zo dicht bij een
performer te staan en dergelijke complexe historische en emotionele werkelijkheden
op te roepen en te delen, echt indrukwekkend, tastbaar en onloochenbaar. De acties
van de betogers missen volledig het punt waar het om gaat in Exhibit B . Ze hebben het
niet eens gezien. Door te proberen een project zo complex en genuanceerd als Exhibit
B weg te zetten als niet meer dan een polemische exercitie, zonder ooit de
aangrijpende intimiteit van het werk te hebben ervaren, hebben ze een zeer subtiel en
humaan kunstwerk het recht ontzegd om gehoord en gezien te worden.
De voorstelling trok de afgelopen vier jaar meer dan 25.000 bezoekers in verschillende
steden en werd positief onthaald door een zeer divers, internationaal publiek. Het
effect op het publiek is heel belangrijk in deze, omdat het stuk etnocentrische
denkbeelden en onze huidige positie ten opzichte van anders-zijn aan de kaak stelt.
Wij begrijpen dat kunst die is geworteld in de politieke context tot sociaalmaatschappelijke reacties kan leiden. In die zin zijn wij ons bewust van de noodzaak
van een permanente dialoog tussen kunstenaars, kunstinstellingen en verschillende
groepen in de samenleving. Wij geloven dat een dergelijke dialoog ruimte kan creëren
om mensen dichter bij elkaar te brengen. Het kan ons helpen de kracht van kunst om
sociale veranderingen in gang te zetten te vergroten, de wonden van een pijnlijk
verleden te helen en ons in staat te stellen proactief om te gaan met de tegenstellingen
in onze huidige maatschappij. Censuur van kunst ontzegt de gehele samenleving de
mogelijkheid om op basis van informatie keuzes te maken.
Wij sympathiseren met Brett Bailey, zijn crew en alle 150 performers die zich hebben
verbonden aan dit betekenisvolle project, die nu verhinderd worden het instrument te
zijn waarmee de kunst zich verhoudt tot de samenleving. Wij danken hen dat ze ons het
aan het denken hebben gezet en we hopen dat zij zich in de toekomst vrij kunnen
uitdrukken in de kunst. Zoals Brett Bailey het verwoordt: “Wil iemand van ons werkelijk
in een maatschappij leven waarin vrije expressie wordt onderdrukt, uitgeband, het
zwijgen wordt opgelegd, een podium wordt geweigerd? Mijn werk moest vandaag
worden afgelast, wiens werk zal er morgen aan moeten geloven?”
Brett Bailey heeft een uitgebreide verklaring gegeven in de Guardian:
http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/sep/24/exhibit-b-challenging-work-neversought-alienate-offend-brett-bailey
WIJ S TAAN AC HTER BR ET T BAI L E Y, Z IJ N VOOR ST ELLI NG EX HIBI T B EN D E VRI J HEID
VA N MENI NG SU ITI NG
Wiener Festwochen – Wenen – Oostenrijk – Stefanie Carp (voormalig Curator Drama) & Stefan
Schmidtke
Festival Theaterformen – Braunschweig / Hannover – Duitsland – Martine Dennewald & Anja Dirks
(Festival du Belluard - Fribourg - Zwitserland)
Kiasma – Helsinki – Finland – Jonna Strandberg
Kunstenfestivaldesarts – Brussel – België – Christophe Slagmuylder
KVS – Brussel – België – Jan Goossens National Arts Festival - Grahamstown - Zuid-Afrika – I smail Mahomed
Buitenlandbureau van de Berliner Festspiele – Berlijn – Duitsland – Frie Leysen (voormalig Artistiek
Directeur) & Matthias Von Hartz
Holland Festival – Amsterdam – Nederland – A nnemieke Keurentjes
Vooruit – Gent – België – Matthieu Goeury
Festival d'Avignon 2013 – Avignon – Frankrijk - Vincent Baudriller (Théâtre de Vidy - Lausanne Zwitserland)
Festival d'Automne - Parijs - Frankrijk - Marie Collin
Le 104 – Parijs – Frankrijk – José-Manuel Gonçalves
Maillon – Straatsburg – Frankrijk – Bernard Fleury
International Theatre Festival DIALOG - Wroclaw - Polen – Krystyna Meissner Edinburgh International Festival – Edinburgh – Schotland – Jonathan Mills
Barbican Centre – Londen – Verenigd Koninkrijk – Louise Jeffreys

Download Report