NR.12
24 februari
2014
onafhankelijk
magazine
Reportage
Inbraakpreventie
Interview
marileen
dogterom
10 jaar
kavli
Best Design Essay
go with
the flow
english pages
see page 28
2
Delta
TU Delft
8
Delta
nr. 12
24 februari
2014
"Bij een geënsceneerde foto heb je alle vrijheid om te spelen met
attributen. Het is wel belangrijk om de spullen op een zo natuurlijk
mogelijke wijze te positioneren." (Fotograaf Hans Stakelbeek)
REAGEER!
12
www.delta.tudelft.nl
colofon
Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft,
verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.
Redactie Frank Nuijens
(hoofdredacteur) - @franknu, Katja
Wijnands - @kwijnands, Dorine
van Gorp - @dorinevangorp,
Saskia Bonger - @sbonger,
Tomas van Dijk - @tomasvd,
Connie van Uffelen - @connievanu,
Jos Wassink - @joswashere
Medewerkers aan dit nummer
Philip Battin, Jorinde Benner,
Stephanie Goseine, Robbert
Fokkink, Auke Herrema, Job
Hogewoning, Heather Montague,
Damini Purkayastha, Molly Quell,
Ionica Smeets, Jimmy Tigges
Foto’s Sam Rentmeester, Hans
Stakelbeek
Bladconcept en vormgeving
Maters & Hermsen, Leiden
Lay-Out Liesbeth van Dam
Redactie-adres Universiteitsbibliotheek, Prometheusplein
1, 2628 ZC Delft, 015 278 4848,
[email protected]
Advertenties H&J Uitgevers, 010
451 5510, [email protected]
Druk Deltahage, Den Haag
Oplage 8.000
Jaargang 45
ISSN 2213-8838
Meld je aan voor de wekelijkse
nieuwsbrief op de website.
Meer informatie op:
www.delta.tudelft.nl/colofon
cover
interview
kavli 10 jaar
marileen
dogterom
Het Delftse Kavli-instituut viert
volgende maand zijn tiende verjaardag. Kavli heeft een bestuur
van universitaire zwaargewichten geworven dat naar de beste
onderzoeksgroepen ter wereld
speurt.
Marileen Dogterom, de
nieuwe voorzitter van de
afdeling bionanoscience wil
het onderzoek aan celbiologie uitbreiden. “We hebben
biologen nodig die willen
samenwerken met natuurkundigen.”
Delta
3
TU Delft
16
28
reporTAGE
english pages
elke week
een inbraak
local elections
special
Een nieuwe campagne moet
het aantal inbraken in studentenkamers terugdringen. Nu is
er gemiddeld iedere week een
inbraak of een poging daartoe.
De sociale controle in vooral
grote studentenhuizen is niet
optimaal.
Local elections are approaching.
Find out if you're eligible to vote,
what the procedure is and what's
going on in local politics in our
local elections special.
Delta 13 verschijnt op
maandag 17 maart
VERDER
Column
Kort nieuws
Sport
campusnieuws
partyspotters
Job de kok
essay
master
krasse knarren
column
desgevraagd
Science
Survival Guide
There’s an app
04
05
06
07
15
15
20
23
25
25
27
29
30
31
columnionicasmeetstijdvangaan
Delta
Tijdens mijn studie werkte ik een dag per week bij een
theater en deed daar de publiciteit en allerlei kleine
klusjes. Na een paar jaar vroeg mijn baas wanneer ik
eindelijk eens wegging. Ik schrok van zijn vraag, want ik
vond mijn werk superleuk en dacht dat ik het best goed
deed.
De theaterdirecteur bleek gelukkig reuze tevreden over
mijn werk, maar vond wel dat ik niet te lang in dingen
moest blijven hangen. Hij legde me uit dat zeven jaar
wel zo’n beetje de grens was. Na die tijd zijn je frisse
ideeën op en is het tijd om plaats te maken voor iemand
anders en zelf een nieuwe uitdaging te zoeken. De theaterdirecteur zei voorzichtig dat ik het moeilijk leek te
vinden om ergens mee te stoppen.
En inderdaad, mijn andere bijbaantje deed ik toen al
meer dan zeven jaar. Elke vrijdagavond reisde ik van
mijn studentenkamer in Delft naar mijn oude woonplaats om daar in de bibliotheek te werken. Gesteund
door de woorden van de theaterdirecteur zegde ik dat
bijbaantje op. Bij het theater besloot ik nog even te blijven. En mijn vriendschap met de theaterdirecteur duurt
inmiddels al veel langer dan zeven jaar, maar daar geldt
die regel gelukkig niet. Later interviewde ik trouwens
Jan Sijbrand, directeur toezicht bij De Nederlandsche
Bank, en die is nog strenger: hij adviseert elke drie jaar
een nieuwe functie bij het opbouwen van een nieuwe
carrière.
Ikzelf blijf het moeilijk vinden om dingen af te sluiten.
Na mijn promotieonderzoek bleef ik nog twee jaar in
Leiden hangen als postdoc en nog steeds heb ik er een
bureau waar ik af en toe tussen mijn oude collega’s zit.
Inmiddels ben ik freelancer en werk ik overal en nergens. Maar in de loop der jaren komen er steeds meer
nieuwe, vaste opdrachten bij en mijn agenda slipt langzaam dicht.
De plek waar ik het langste voor schrijf is Delta. Ik begon
er in 2003, ook als studentenbijbaantje (het is een wonder dat ik tussen al die bijbaantjes door nog tijd vond om
te studeren). Wie goed telt, ziet dat ik de zevenjaarslimiet ruimschoots ben gepasseerd. Het is dus tijd om te
gaan, nieuwe dingen te proberen en plaats te maken
voor de frisse ideeën van iemand anders.
Juist in een universiteitskrant moeten jonge honden de
kans krijgen om te schrijven over wat hen bezighoudt. Ik
ben nog steeds heel blij dat ik als student deel uit mocht
maken van een heuse studentenredactie bij Delta. Helaas is voor zo’n aparte redactie al jaren geen budget
meer. Ik hoop dat de krant desondanks een kweekvijver
voor schrijftalent blijft. Ingenieurs mogen best eens wat
vaker hun, op kennis gebaseerde, mening naar buiten
brengen.
Op deze plek komt Thomas Platzer, een werktuigbouwkundige die trainingen in creativiteit geeft. Met de frisse
ideeën komt het dus wel goed hier. En mij zien jullie vast
nog wel eens in Delft, want natuurlijk kan ik mijn oude
stad nooit echt loslaten.
Ionica Smeets is TUalumnus (wiskunde),
wetenschapsjournalist en
onderzoeker bij Publiek
Begrip van Wetenschap
in Leiden. Dit was haar
laatste column voor Delta.
TU Delft
Studentenvereniging ABC Compas richt zich op techniekstudenten uit
Aruba, Bonaire en Curaçao. De vereniging telt zo’n 43 actieve leden,
van wie het merendeel studeert of gestudeerd heeft aan de TU Delft.
Bestuurslid en derdejaars student civiele techniek George Thiel hoopt
ook techniekstudenten van andere instellingen te trekken.
1 ABC Compas is
nodig om studenten
uit de ABC-eilanden
een basis te geven
in Delft.
ja
2 Veel van deze
studenten voelen
zich niet thuis bij andere studentenverenigingen.
nee
3 Ook andere stu-
4 Studenten uit Aruba, Bonaire of Curaçao gaan na hun studie
meestal terug naar hun thuisland.
ja
5 Op welke vraag wil je terugkomen?
“Op stelling 4. Voor de meeste studenten
die van de ABC-eilanden komen, is het
belangrijk om een bijdrage te leveren aan
hun eigen eiland. Zij willen het leven daar
verbeteren. Wel denk ik dat het beter is
om eerst elders ervaring op te doen. Zelf
kom ik van Aruba. Ik zie mezelf uiteindelijk wel teruggaan, na ergens
anders te hebben gewerkt. Banen voor hoger opgeleiden zijn er wel.
Vooral als je informatica of iets met infrastructuur hebt gestudeerd,
maar ook met civiele techniek denk ik dat het goed komt.”
denten kunnen lid
worden.
ja
1
Eén van de 29
beoordeelde
masteropleidingen
aan de TU heeft in de
Keuzegids Masters
2014 zo’n goede
beoordeling gekregen,
dat de makers van de
gids vinden dat die
zich het komend jaar
een topopleiding mag
noemen. Het betreft
de master systems
and control. De gids
baseerde zich voor
zeventig procent op de
mening van studenten
en voor dertig procent
op oordelen van de
NVAO, de landelijke
keuringsinstantie voor
het hoger onderwijs. Bij
de grote en middelgrote
Nederlandse
universiteiten staat de
TU Delft op de elfde
plek, onder Eindhoven
en Twente.
Tweets
(Foto: George Thiel)
4
Kort
Meer en uitgebreider nieuws
op www.delta.tudelft.nl
Privacy
Bouwkundestudenten zijn hard aan het repeteren voor de voorstelling Delftse Lente. Deze eenmalige theatervoorstelling over de studentenprotesten en het studentenleven in de jaren zestig en zeventig wordt gemaakt ter gelegenheid van het 24ste lustrum van studentenvereniging Stylos. De voorstelling vindt plaats in het gebouw waar studenten veertig jaar geleden een vierdaagse bezetting hielden als protest tegen de verhoging van het collegegeld.
(Foto: Hans Stakelbeek)
Delftse Lente, 28 februari en 1 maart, aanvang 19.00 uur in de Oostserre van Bouwkunde.
www.delftselente.nl
Wie je moet kennen
Dr.ir. Gabrielle Tuijthof van de
afdeling biomedical engineering
(3mE) heeft 200 duizend euro gekregen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) voor haar onderzoek
naar minimaal invasieve technologieën voor orthopedische ingrepen.
Ze ontving de Aspasiabeurs, een
subsidie bedoeld om vrouwelijke
onderzoekers te ondersteunen.
Tuijthof wil zich meer gaan richten
op technologieën waarmee kraakbeenschade direct na het oplopen
van een blessure opgespoord kan
worden met geluidsgolven. Met het
geld zal ze een vrouwelijke promovenda aannemen. Daarnaast organiseert ze samen met Delft Women in
Science een serie lezingen van zeer
succesvolle vrouwelijke professoren
in de medische technologie.
(Foto: Arjo Loeve)
Bij de afdeling biomechanical engineering is nog meer
reden tot vreugde. Voor zijn afstudeerwerk aan een minimaal-invasief
operatie-instrument heeft ir. Paul
Henselmans de IMDI Talentprijs
2012-2013 gewonnen. Dit is een prijs
van 1500 euro, uitgereikt door het
Innovative Medical Devices Initiative. Minimaal-invasieve chirurgie
wordt toegepast voor chirurgische
ingrepen waarbij een veel kleinere
incisie gemaakt wordt dan bij een
conventionele ingreep. Henselmans
heeft onderzocht of kabels met een
gedraaide ligging om de lengteas
van het instrument de stuurbaarheid en de stijfheid positief kunnen
beïnvloeden. Hij heeft een prototype
gebouwd dat uitstekend bleek te
werken. (Foto: Paul Henselmans)
Met zijn visie op de wijze
waarop we in de toekomst
omgaan met broodroosters won
IO-alumnus ir. Simone Rebaudengo
deze maand twee prijzen bij het evenement Interaction Awards, georganiseerd door de Interaction Design
Association. Rebaudengo beschreef
zijn visie in zijn afstudeerverslag ‘Addicted products’. De broodrooster
staat symbool voor consumentenproducten in het algemeen. Rebaudengo voorziet een toekomst waarin
alle producten – en dus ook broodroosters – alsmaar slimmer worden.
Zij kunnen op een gegeven moment
detecteren dat zij te weinig gebruikt
worden. De ‘eigenaar’ verliest dan
het gebruiksrecht waarop het product verhuist naar een nieuwe eigenaar die het meer zal gebruiken.
Rebaudengo won met Addicted
Products de award Best in Show in
de categorie Engaging. (Foto:
Simone Rebaudengo)
Hans de Zwart, directeur van lobbyclub
Bits of Freedom, gaf vorige week bij
Studium Generale een lezing over privacy. Hij ziet mensen hun privégegevens
met open ogen afstaan aan bedrijven als
Google, Apple en Facebook. Toch heeft hij
hoop voor de toekomst.
www.delta.tudelft.nl
Studentenstop
De Tweede Kamer stoort zich aan de studentenstop bij populaire technische en
exacte opleidingen, zoals aan de TU Delft.
“Nu er eindelijk bètasucces is, wordt het
een halt toegeroepen.” Verschillende partijen willen dat de minister in actie komt.
www.delta.tudelft.nl/27863
Verschoolsing
Zijn verplichtingen in het wetenschappelijk
onderwijs wenselijk? De studentenraad
kaartte het onderwerp ‘verschoolsing’
vorige week maar weer eens aan bij het
college van bestuur. “Verschoolsing is negatief, studenten moeten ruimte hebben
om soft skills te ontwikkelen en zelfstandig
te zijn.”
www.delta.tudelft.nl/27860
Startup
Vier startende ondernemers presenteerden woensdag 12 februari hun businessplan tijdens de finale van het vak ready to
startup. Het bedrijf DaBirdy, dat een oplossing heeft voor het tekort aan laadpunten
voor elektrische auto’s, won de juryprijs
van 1500 euro.
www.delta.tudelft.nl/27859
Pushen
Beter onderwijs aan de TU Delft. Docent
van het jaar Alexander de Haan vertelde er
op 11 februari over, in de stijl van zijn colleges: met aanstekelijk enthousiasme, een
luisterend oor en af en toe een filmpje.
“Het bestaat bijna niet dat je iemand kunt
pushen iets te doen.”
www.delta.tudelft.nl/27844
IN THE SPORTLIGHT
sportzaken
Rens Philipsen
Specs
1.80 meter
Akkefietje
Gewicht
70 kilo
Revanche voor gediskwalificeerde zeilers,
roeiers noodgedwongen aan de borrel
en supersnelle zwemmers behangen met
edelmetaal.
Geboortejaar
1989
studie:
technische bestuurskunde
Sport:
E
bridge (nationale jeugdselectie;
club: De Lombard, Rotterdam)
Kleding die lekker zit. ‘Dat is het
belangrijkste. Je
zit tien uur op zo’n
stoel, in een ruimte waar meestal
de zon op staat en
waar de airco niet
werkt.’
Andere sporten:geen
Is bridge sport of spel?
“Sport, al denken sommige mensen
daar anders over.”
Welke kwaliteiten heb je nodig?
“Je moet analytisch zijn, voor lange
tijd geconcentreerd kunnen blijven (je maakt lange dagen) en,
misschien wel het belangrijkste,
gemaakte fouten achter je kunnen
laten.”
Bridgeshirt van het
nationaal jeugdteam.
Lekker zittend vest.
Sterke punten:
“Ik kan heel gefocust zijn, mij afsluiten voor alles om mij heen.”
Zwakke punten:
“Ik ben heel veeleisend, kan verschrikkelijk tekeer gaan tegen mijzelf
en mijn partner.”
Blessuregevoeligheid, lichamelijke
zwakheden:
“Geen.”
Hoogtepunten/prijzen?
“Derde plek op het WK tot en met 21
jaar (2012, Philadelphia) en zeven
nationale jeugdtitels.”
Waarom bridgen?
“Als je van puzzels houdt, hou je ook
van bridge. Het is mentaal uitdagend. Uitzoeken welke informatie je
nodig hebt en welke je hebt. Tot een
beslissing komen terwijl je misschien
niet alles weet.”
Ergens een hekel aan?
“Ik kan er slecht tegen als ik of mijn
partner niet goed nadenkt.”
Bijzonderheden?
“Iedereen die in Delft studeert zou
bridge fantastisch vinden. Delftse
studenten zijn allemaal analytisch
en kunnen nadenken. Het gaat om
communiceren en sociaal zijn.”
Lekker zittend schoeisel. ‘Ik vind
sportschoenen wel fijn. Het ergste
is als ze knellen. Er zijn spelers die
hun schoenen uitdoen tijdens een
match.’
(Foto: Sam Rentmeester)
Ambities?
“Jeugdwereldkampioen worden in
juli 2014. Tot je 25ste hoor je bij de
jeugd. Het lastigste wordt het om
mij te plaatsen voor het team.”
r kwamen al snel juichende berichten vanuit
het Midden-Oosten, waar Team Delft Challenge een van de zes deelnemende boten is
aan het vijftien dagen durende evenement
Sailing Arabia The Tour. Op 13 februari lag de TUploeg in Qatar aan de start voor de tweede offshore
etappe over 159 mijl naar Abu Dhabi. Na een lange
en uitputtende zeilrace van negentien uur, passeerden de Delftenaren in de vroege ochtend als
eerste de finishlijn. Twee minuten vóór EFG Bank uit
Monaco. Er was nog wel een akkefietje, bleek uit de
verslaggeving. “Vlak voor de laatste boei creëerde
EFG Bank door te gijpen een bakboord-stuurboordsituatie, terwijl wij van mening waren dat we recht
op ruimte hadden bij de boei. EFG Bank besloot
naar aanleiding van deze situatie protest aan te tekenen, maar wij voeren door omdat we vonden dat
wij geen regels overtreden hadden.” En ja hoor, het
protest leidde ertoe dat Team DC werd gediskwalificeerd. Extra gemotiveerd na deze bittere teleurstelling, revancheerde de boot zich door een dag later
twee korte havenraces te winnen in Abu Dhabi. De
Tour, over 1500 kilometer, eindigt 24 februari bij
Muscat in Oman. Tweede bootcaptain Stijn Seuren
was vooraf vrij duidelijk over de doelstelling: “Top 3!
Vorig jaar zijn we net naast het podium geëindigd,
dit jaar zijn we vastberaden wél in de prijzen te vallen.”
De roeiers zoeken langzamerhand ook hun boten
weer op. Voor de Gyas-Hunze-race in Groningen
bijvoorbeeld, halverwege februari. Een tocht over
2,7 kilometer op zaterdag, en een over 400 meter
op zondag, midden in het centrum. Op de deelnemerslijst onder meer zeven ploegen van Laga en
18 van Proteus. Vanwege de harde wind werden de
wedstrijden op het laatste moment afgeblazen. Gelukkig ging het feest 's avonds en de borrel overdag
gewoon door, aldus een geruststellende mededeling op de website.
De deelnemers aan het Open NSK zwemmen voor
studenten in Maastricht hadden in hetzelfde weekend evenmin te klagen over de drinkmogelijkheden.
Daar had de organisatie om te beginnen voor een
pre-party gezorgd. Het weerhield de zwemmers van
DSZ Wave er niet van om daags daarna behangen
met medailles uit het water te komen. Tweemaal
goud (Nick Clentuar, 100 meter rugslag; Erik
Simons, 100 meter vrije slag), eenmaal zilver (Simons, 100 meter schoolslag) en driemaal brons
vormden de buit. Het leken de Spelen in Sotsji wel.
De pr-commissaris vergat niet te vermelden in het
persbericht dat het om een ijzersterk deelnemersveld ging.
Tips? [email protected]
Delta
7
TU Delft
campus
TU-studenten halen sneller hun bachelor
Het aantal TU-studenten
dat zijn bachelor in vier
jaar haalt, is sinds 2010
bijna verdubbeld. De prestatieafspraken met het
ministerie lijken haalbaar,
blijkt uit een tussenstand.
D
ramatisch slecht, zo was het
bachelorrendement aan de
TU. Het percentage studenten dat zijn bachelor in vier
jaar afrondde, was met 27 het laagst
van alle Nederlandse universiteiten.
Een universiteit die de
prestatie-afspraken met
het ministerie niet nakomt,
krijgt minder geld
Een van de afspraken van de TU met
het ministerie van onderwijs was dan
ook om dit percentage eind 2015 op
55 procent te hebben. Nu ligt het al op
49 procent.
Dat veel meer studenten hun bachelor
in vier jaar halen, heeft volgens collegelid Anka Mulder te maken met het
bindend studieadvies, de harde knip
en de langstudeerboete die uiteindelijk toch niet werd ingevoerd. Mulder
hoopt een bachelorrendement van 55
procent te halen nu de curricula zijn
vernieuwd.
Universiteiten maakten halverwege
2012 elk afzonderlijk afspraken met
het ministerie voor de periode 20132016. Wie die afspraken niet of onvoldoende nakomt, krijgt minder geld
van het ministerie. Uit metingen van
de afgelopen maand lijkt de TU ook
met de andere afspraken aardig op
weg (zie tabel).
De studieuitval daalde van 19 naar 17
procent. De streefwaarde voor 2015
is 22 procent. Een doel van de aanpak
is om studenten zo snel mogelijk op
de juiste plaats te krijgen. Als er uitval
is, zegt Mulder, dan liefst in het eerste jaar. Het uitvalpercentage daalde
omdat een groter deel dan voorheen
zich inschrijft voor een andere TU-opleiding. Uitval en studieswitch hangen
sterk met elkaar samen.
Het percentage docenten met een ba-
2010
Nu
Streefwaarde
2015
TU streefwaarde
2020
Excellentie (%)
2,2
5,2
8
10
Uitval (%)
19
17
22
19
Switch (%)
8
9,2
8
6
Ba-rendement
(Ba in 4 jaar)
27
49
55
70
Docentkwaliteit
(% docenten BKO)
7
40,9
70
75
Onderwijsintensiteit (uren les per
week)
25
23,1
22
20
19,3
19,5
19,3
19,3
Indirecte kosten
(% overhead)
De prestatieafspraken van de TU en de tussenstand van januari 2014.
siskwalificatie onderwijs (BKO) is sterk
gestegen. Sinds 2010 moeten alle
nieuwe docenten met minder dan vijf
jaar onderwijservaring cursussen didactiek volgen en binnen drie jaar een
basiskwalificatie halen. Docenten die
hier al les gaven, worden sinds vorig
jaar uitgebreid gescreend en kunnen
een vrijstelling krijgen of moeten op
cursus.
De streefwaarde voor onderwijsintensiteit geldt vooral voor opleidingen die
minder dan twaalf uur per week col-
leges geven. Bij de TU ligt dat gemiddeld al veel hoger. De universiteit wil
graag van het ministerie weten of het
huidige gemiddelde van 23 uur per
week goed is of niet.
De peildatum van het ministerie is
december 2015. Een commissie onder
leiding van onderwijsbestuurder Frans
van Vught buigt zich dan over de behaalde resultaten en zal de staatssecretaris van advies dienen. (CvU)
‘Ik ben geen docent die ook nog grappig wil zijn’
Overdag universitair docent,
podiumdier zodra de avond
invalt. Industrieel ontwerper
dr.ir. Jasper van Kuijk won in
2010, tegelijk met zijn promotie aan de TU, de jury- én
publieksprijs tijdens Cameretten 2010. Op 6 maart staat
hij in Theater De Veste met
zijn tweede avondvullende
cabaretvoorstelling: 'Schoon
Schip'.
Het klinkt als een bizar dubbelleven. Beseffen jouw studenten en
collega's dat je naam aan het maken bent in de theaterwereld?
"Sommigen waren stomverbaasd
toen mijn vorige show, 't Kan Nie Op,
laatst op de voorpagina stond van Uitzending Gemist en cabaret meer bleek
dan alleen maar een hobby. Ik heb die
voorstelling 209 keer gespeeld. The-
Schip' zich cynisch uitlaat over het feit
dat alle hoogopgeleide ingenieurs
tegenwoordig liever de consultancy
ingaan dan dat ze een baan in de techniek accepteren. Het is geen geheim
dat ik behalve cabaretier, industrieel
ontwerper ben. Ik wil alleen niet die
docent zijn die grappige intermezzo's
verzorgt.”
Jasper van Kuijk: “Ik houd van cabaret waarbij je als publiek naar voren leunt, in plaats
van naar achteren.” (Foto: Kik Producties)
ater De Veste heeft voor mijn nieuwe
programma het college van bestuur
uitgenodigd. Geen idee of ze komen.”
Andersom weten jouw collegacabaretiers hooguit dat je ook nog
'iets aan de TU Delft' doet. Ben je
bang die werelden te mixen?
“Nee, natuurlijk overlappen ze weleens. Zoals mijn personage in 'Schoon
Hoe kwam 'Schoon Schip' tot
stand?
"Mijn uitgangspunt was: hoe is het als
je leeft zonder principes? Zo kwam ik
op een morfinehandelaar die in een
verantwoord nest wordt geboren,
maar gaandeweg een ander pad inslaat. Hij is succesvol in wat hij doet
– de markt bespelen – maar heeft ook
een autistische inslag, waardoor hij
een grote behoefte heeft aan structuur. Als die ontbreekt, biedt dat de
mogelijkheid om hem op humoristische wijze stuk te laten gaan op zaken
als koken en reizen."
Ben je persoonlijker geworden in
deze voorstelling?
"Mijn vorige karakter kreeg een taakstraf, omdat hij de NOS had belaagd.
Vervolgens bekeek hij de wereld
vanuit zijn huiskamer. En hoewel ik in
'Schoon Schip' opnieuw een personage neerzet, is het persoonlijker. De karaktergebreken van de hoofdpersoon
zijn de mijne, zijn jeugd is de mijne.
Een karakter biedt meer vrijheid. Ik
kan hem allerlei dingen laten doen en
zeggen, zonder daar gelijk een waardeoordeel over te geven. Daarnaast
houd ik ook van de lach. Het is mooi
als mensen lachen en tegelijk denken:
‘Au, dat doet ook een beetje pijn.’"
(JB)
Jasper van Kuijk, 'Schoon Schip', tot en
met 10 mei 2014 in theaters door het
hele land. Op 6 maart in Theater de
Veste, aanvang: 20.15 uur, prijs: 12,50
op vertoon van studentenkaart.
www.jaspervankuijk.nl
Delta
Tekst: Jos Wassink
Foto’s: Hans Stakelbeek
9
TU Delft
Groot
in nano
Het Kavli Institute of Nanoscience Delft viert op 10 maart zijn tiende
verjaardag. De financiële bijdrage van de Kavli-foundation is jaarlijks
maar ongeveer een procent van de totale begroting, maar de naam is
van onschatbare waarde.
Delft, 17 juli 2003
In de zomer van 2003 ontvangt prof.dr.ir. Hans
Mooij (quantumtransport, Technische
Natuurwetenschappen) een vreemde email.
Een zekere Kavli Foundation stelt zich ten doel
om onderzoek in nanowetenschappen, astronomie en neuroscience te bevorderen door per
deelgebied drie of vier instituten te sponsoren.
Of Delft daar interesse in heeft.
“Ik had nog nooit van Kavli gehoord”, herinnert
Mooij zich. Ja, Noorse koekjes die hij van zijn
vakantie kende heetten zo. Maar dat zou het
niet zijn.
Indertijd wemelt het van de Nigeriaanse spam
waarin fantastische bedragen worden aangeboden tegen een kleine storting. Dus Mooij is
op zijn hoede. Googlend komt hij erachter dat
Fred Kavli een van oorsprong Noorse industrieel is die een fortuin heeft vergaard met sensoren voor lucht- en ruimtevaart, auto’s en industrie. In 2000 verkocht hij zijn bedrijf
Kavlico en sindsdien richt hij zich op filantropie. Als middel heeft hij daarvoor drie fundamentele wetenschapsgebieden gekozen: die
van het heel kleine (nanoscience), het heel
grote (kosmologie) en het ultiem complexe
(hersenwetenschappen). Hij heeft een bestuur
geworven van universitaire zwaargewichten,
die voorzitter David Auston erop uit sturen
om de beste onderzoeksgroepen ter wereld op
te speuren. Zo komt de voormalige Bell Labsonderzoeker en universiteitsbestuurder op het
spoor van de afdeling van Hans Mooij in Delft.
Santa Barbara, 12 december 2003
Santa Barbara, ook bekend als de Amerikaanse
Rivièra, is de woonplaats van veel gefortuneerden, onder wie Fred Kavli. Hans Mooij en zijn
collega prof.dr.ir. Cees Dekker hebben er een
ontmoeting met Kavli en het bestuur van de
stichting. De werkkamer op de eerste verdieping biedt een panoramisch uitzicht over de
Stille Oceaan. Dekker herinnert zich een gesprek in een aparte sfeer. Kavli is buitengewoon
aardig, praat zacht en houdt zich op de achtergrond. Het gesprek wordt gevoerd door leden
van de board – stuk voor stuk grote namen van
Amerikaanse universiteiten. Zij vragen Dekker
en Mooij over hun onderzoek, over de support
en hun doelen. Dekker krijgt het gevoel dat hij
gescreend wordt. “Het was echt zo’n kandidatengesprek.” Daarna komt Mooij aan de beurt
om over zijn onderzoek te vertellen.
Even wordt de bespreking onderbroken om
Er schemeren ideeën om zelf een
levende cel te bouwen
naar de zonsondergang te kijken. Daarna keert
iedereen weer naar zijn plek terug. Op gegeven
moment spreekt Kavli toch. “Wil jij directeur
worden?” vraagt hij Mooij. Dat is goed, antwoordt deze. “Ik denk dat ze al besloten hadden
dat Delft een Kavli-instituut zou worden, maar
de directeur nog moesten kiezen.” Kort daarna
is het gesprek afgelopen en gaat het gezelschap
de stad in om iets te eten.
Stadhuis Delft, 5 februari 2004
De geheimzinnige besluitvorming blijkt een
handelsmerk van de Kavli-stichting. Tijdens
een ontvangst van het Kavli-bestuur in het
Delftse stadhuis aan de Markt zegt Kavli iets
dat volgens Mooij alleen maar kan betekenen
dat de Delftse nominatie binnen is. Toch vraagt
hij het voor de zekerheid nog even na: dus we
worden een Kavli-instituut? Het antwoord is
bevestigend.
Kavli heeft nog wel een vraag aan het Delftse
college van bestuur (cvb), dat ook van de partij
is. De Kavli-foundation stort 7,5 miljoen dollar
in vijf jaarlijkse delen als kapitaal waarvan het
instituut de rente krijgt. Kavli, opeens de zakenman, wil weten wat het cvb daar tegenover
stelt. Het college besluit het bod te pareren en
zegt een vergelijkbaar bedrag toe. De papieren
worden op 10 maart 2004 in New York getekend,
waarna het Delftse Kavli Instituut een feit is. De
zusterinstellingen aan de Cornell universiteit
en Caltech tekenen dan ook. “De financiële bijdrage is niet het belangrijkst”, zegt de huidige
directeur Cees Dekker. >>
10
Delta
TU Delft
Prof.dr.ir. Hans Mooij, de eerste directeur van Kavli.
Prof.dr.ir. Cees Dekker, de huidige directeur van Kavli.
Kavli heeft een bestuur van universitaire
zwaargewichten geworven dat naar de beste
onderzoeksgroepen ter wereld speurt
Het gaat om jaarlijks twee tot drie ton aan
rente-inkomsten – ruwweg een procent van de
afdelingsbegroting. “Dat ze ons samen met Caltech en Cornell hebben uitgekozen als de top 3
in nanoscience, na een wereldwijde zoektocht,
dát geeft een enorm prestige. Later kwamen
Harvard en Berkeley daarbij. Vijf topinstituten
waarvan vier in de VS en wij. Daar zijn we trots
op.”
kunnen spelen binnen cellen. Dat er dus letterlijk een fusie plaats zal hebben tussen biologie
en nanotechnologie. ‘Over vijftig jaar zal synthetische biologie net zo algemeen en verspreid
zijn als elektronica nu’, stelt het slotdocument.
‘En net als bij elektronica zal de impact tijdens
de ontwikkeling niet te voorspellen zijn. Toch
hebben onze beslissingen van nu enorme gevolgen voor de toekomst.’
Ilulissat, Groenland, 11-15 juni 2007
Ayers Rock, Zoetermeer,
16 september 2010
Zeventien wetenschappers van naam hebben
gehoor gegeven aan de uitnodiging deel te nemen aan het Kavli Futures symposium1 over
bionanotechnologie. Dekker staat op de lijst
tussen Stephen Chu (Nobelprijswinnaar 1997
en oud-minister onder Obama) en Freeman
Dyson (legendarisch natuurkundige uit
Princeton). Dit is zo’n evenement dat je in Delft
nooit voor elkaar zou krijgen, maar als Kavlifoundation wel. Dekker heeft het symposium
georganiseerd samen met Paul McEuen
(Cornell University) om een stel grote geesten
halverwege de Verenigde Staten en Europa
samen te brengen om hen na te laten denken
over de verre toekomst van nanotechnologie en
biologie en over de samensmelting van bio- en
nanotechnologie in kunstmatige cyborg cellen. Nature-redacteur Philip Ball doet er verslag
van.
De onderzoekers stellen in hun eindrapport (1)
dat nanotechnologie nu vooral nog gebruikt
wordt om levende cellen mee te onderzoeken.
Maar dat op termijn nano-onderdelen een rol
Hans Mooij heeft het gemakkelijk op deze
Kavli-dag. Hij hangt aan een touw en daalt
majesteitelijk langs de klimmuur af naar beneden. Tientallen medewerkers van het Kavli Instituut slaan zijn tocht gade. Ze zien een oranje
vlaggetje uit zijn broekzak steken.
Dan komt Cees Dekker omhoog. Hij beweegt
zich behendig langs de gekleurde uitsteeksels.
Een paar keer stopt hij om een route te plannen
en gaat weer door. Iets onder het midden komt
hij Hans Mooij tegen – hangend in de touwen.
Mooij haalt het vlaggetje uit zijn achterzak
en overhandigt het aan Dekker. Van beneden
klinkt gejuich en applaus. De 68-jarige emeritus heeft het stokje overgedragen en Cees
Dekker is de nieuwe directeur van het Kavli Institute of Nanoscience Delft, dat sinds 2010 uit
twee afdelingen bestaat: quantum nanoscience
en bionanoscience. Delft is het eerste instituut
dat een tweede ondersteuning (van vijf miljoen
dollar) van de Kavli Foundation heeft ontvangen, mede ingegeven door de ontwikkeling van
bionanoscience. Het oranje vlaggetje krijgt een
plaats in de boekenkast van Cees Dekker.
Boston, 28 februari 2012
Prof.dr.ir. Leo Kouwenhoven heeft nieuws voor
het congres van de American Physical Society.
Het is precies twee jaar nadat hij besloten heeft
dat majorana’s een interessant onderzoeksobject zijn. De zaal is als gevolg van de geruchtenstroom overvol. Net een metrostation in het
spitsuur, schrijft een verslaggever van Nature
later.
Kouwenhoven presenteert de meetresultaten
van een maand eerder met een opmerkelijk
bestendig piekje in de geleiding. “Hebben we
majorana fermionen gezien?” besluit hij zijn
presentatie, “I’d say it’s a cautious yes.”
Nature meldt onmiddellijk ‘Quest for quirky
quantum particles may have struck gold’ en
daarmee zijn Kouwenhoven en zijn majorana’s
wereldnieuws. In Delft rinkelt de telefoon onophoudelijk en loopt de mailbox vol met interviewverzoeken. Het antwoord is steeds: “Dank
voor uw belangstelling, maar we hebben nog
niks gepubliceerd en we kunnen dus niet op uw
verzoek ingaan.”
De publicatie gaat op 23 maart 2012 naar
Science, die het stuk onmiddellijk laat reviewen. Op 12 april 2012 komt het artikel uit: ‘Signatures of Majorana Fermions in Hybrid Superconductor-Semiconductor Nanowire Devices’.
Dat is het startschot voor de publiciteit. Op een
dolle donderdag komen RTL, NOS en Reuters
langs op het Delftse lab. ‘s Middags belt
Tienjarig bestaan
Kavli-instituut
2003 - Eerste contacten
tussen Fred Kavli, Hans
Mooij en Cees Dekker.
2003
2004 - Op 10 maart vindt in New York
de ondertekening plaats voor het Delftse
Kavli-instituut, naast twee zusterinstituten
aan Cornell University en CalTech.
2004
2004 - Oprichting Casimir
onderzoeksschool door Kavli Delft
en Universiteit Leiden (Lion)
2004
2006 - Nanoscience-workshop voor
journalisten van Die Zeit, Nature
News, Economist en zeven anderen.
2006
2007 - Het eerste Kavli Future
Symposium vindt plaats op
Groenland en gaat over de
samensmelting van ‘bio’ en ‘nano’.
2007
2008 - Kavli-instituut start
Bionanoscience en ontvangt van de
Kavli foundation 5 miljoen dollar
bovenop de eerdere 7,5 miljoen.
2008
2009 - Opening Kavli nanolab
met cleanroom en nanofabricage
faciliteiten.
2009
Kouwenhoven met de BBC en ’s avonds treedt
hij op bij Pauw & Witteman. Tussendoor houdt
hij een praatje voor het Radio 1-nieuwsprogramma ‘Met het oog op Morgen’. ‘Een deeltje
van niks heeft een revolutie ontketend’, constateerde dagblad Trouw de volgende dag droogjes.
2010 - Kavli bestaat nu uit
quantumnano- en bionano-afdelingen.
Op 16 september draagt Hans Mooij
directeurschap over aan Cees Dekker.
2010
kavlI newsletter
No.08
2011 - Instelling van Kavli newsletter
en tweejaarlijkse Kavli Delft Thesis
Prize voor het beste proefschrift.
kavli Institute of nanoscience Delft
October 2013
2011
InInthIs
thIsIssue:
Issue:
• Kavli colloquium
Delft, 6 februari 2014
www.kavlifoundation.org/kavli-futures-symposium-report-2007
1
-4
• Qtech |
-9
2012
Major new center
‘QuTech’ announced
From the director
In his yearly innovation speech, on October 2, Minister Kamp
from the Ministry of Economic Affairs of the Netherlands
announced the formation of a new center for Quantum
Computing and Quantum Networks: QuTech
2013 - Op 21 november overlijdt oprichter en
voorzitter Fred Kavli. Het voortbestaan van de
instituten is gewaarborgd.
QuTech will be based in
Delft, centering around the
existing scientific research
terested audience in the Ridderzaal on
October 2 was very pleased that Kamp
announced QuTech as one of the measures to incorporate long term research
in the Dutch topsector policy.
2013 - Oprichting Qutech Centre
om wetenschap en industrie te
verenigen rond quantumcomputer.
• Cees Dekker
k
2013
Quantum science is on the verge of a
transformational phase from universitybased physics research to engineeringdriven technologies. Seemingly fundamental limitations of quantum systems
have recently been overcome. Although
significant challenges remain, quantum
science is at a point where engineering development is both feasible and
desirable. QuTech will be based in
Delft, centering around the existing scientific research. At TU Delft, this new
center will join quantum computing and
networking research from the Applied
Physics department with electrical engineering and possibly quantum software
development at the department of Electrical Engineering, Mathematics and
Computer Science. Several connections
have been made to research institutes
such as TNO and to the (inter)national
high tech industry. The quantum network approach will focus on building
optical quantum repeaters for security,
encryption and data connections while
the quantum computing approach will
target building scalable circuits that will
be a precursor for actual quantum computers in the future. While this is a long
term effort, spin-off companies and useful knowledge for existing industry can
be derived from the new insights that
will be developed from the start. The in-
Quiditat eossitint fugiatio et eos si aut
veliquibus atis audaernam fuga. Nam
iur res sima voluptus re inverferati dia
voluptae sit atis sunt.
Lendist quat vel et doloreic to ium verum
fugit volorerspit adicidenem dolupturem
quo tem id que nihic te susant maxim
sim audaeca erestem des et ex eseque
si tem dia sequia corioribus eum et landi santo modi omnimus.
Voluptatem aut eum ero berum dolore
natur?
Ectin consenducia cus min reici unt,
ipicipsam quo omnist quatat ab idundandest opta volorec taturio qui ommolore omnihilla sandenisquis ipsunt
lam sitam nessunde nimusa de mostium
dissitatenis et plat lationesti cus derum
invelentio de estrunt, odipsap eleniss
edignim lit, ullam, ommolene quiae
maxim ipsanti dolent.
Ectin consenducia cus min reici unt,
ipicipsam quo omnist quatat ab idundandest opta volorec taturio qui ommolore omnihilla sandenisquis ipsunt
lam sitam nessunde nimusa.
ke
r
De
-5
• New Kavli institute
es
2012 - Start bacheloropleiding
nanobiologie met Erasmus
Universiteit. Ontdekking van
majorana fermion.
• Andreas Engel
Ce
“O, dat had ik kunnen bedenken”, reageert
Dekker wanneer hij gevraagd wordt naar zijn
plannen voor de komende tien jaar. “Tien jaar
geleden hebben we ons gepresenteerd als instituut voor nanowetenschap omdat we geloofden
dat nano geen hype was, maar omdat nano de
fundamentele schaal is waar de materie zich
ordent, van quantuminteracties tot de bouwstenen voor levende materie. Voor quantum
nanoscience zal veel van het onderzoek zich de
komende tien jaar zich richten op de quantumcomputer. Bij bionanoscience richt het zich op
begrip van de moleculen van de cel. Er schemeren ideeën om zelf een levende cel te bouwen of
onderdelen daarvan. Toen Richard Feynman
(Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar, red.) stierf liet hij op zijn blackboard
een quote achter: ‘What I cannot create, I do not
understand’. En inderdaad, de beste manier
om een levende cel echt te begrijpen is er een te
bouwen.” <<
-3
• Intro (pagnr)
Kavli Newsletter No.08 - Octoberr 2013
2013
|
1
2014 – Kavli-instituut Delft
viert op 10 maart het
tienjarig bestaan.
2014
Foto:Tremani
Biologen, daar
moeten er veel
meer van komen.
Dat vindt prof.
dr. Marileen
Dogterom,
de nieuwe
voorzitter van
de TNW-afdeling
bionanoscience.
Ze wil het
onderzoek aan
celbiologie flink
uitbreiden.
‘leven door
samenwerkende
moleculen’
Tekst: Tomas van DIjk
Foto’s: Hans Stakelbeek
Delta
13
TU Delft
G
een rondslingerende publicaties, post-its en notities. De
van een strategie. Dat is hier heel belangrijk. De be-
nieuw ingerichte kamer van Marileen Dogterom ziet er
stuurlijk administratieve kant vind ik minder aan-
strak uit. “Nog wel”, lacht de nieuwe voorzitter van bio-
trekkelijk. Maar gelukkig ligt het accent daar in dit
nanoscience. Een kast vol proefschriften is ongeveer het
geval bij deze jonge organisatie minder op.”
enige aan papier wat in haar kamer te vinden is. Het is de oogst van
haar tienjarig voorzitterschap bij de afdeling systems biophysics van
het FOM-instituut Amolf in Amsterdam.
Het celskelet is het centrale thema van al die promoties. Dogterom
is een expert op het gebied van het celskelet, of van de ‘mechanische
basis van het leven’, zoals zij het zelf noemt. Het celskelet bestaat uit
talloze eiwitdraden die een cel zijn stevigheid en structuur geven en
die zorgen voor het transport van stoffen en celonderdelen. Het speelt
zodoende ook een cruciale rol bij celdeling en de vervorming en verplaatsing van cellen, en daarmee in feite met vrijwel alles wat met
groei en ontwikkeling te maken heeft, van de embryologie, de groei
van onze hersenen, de heling van wonden tot het ontstaan van kanker.
In december vorig jaar kregen Dogterom en prof.dr. Anna Akhmanova
Bionanoscience is toch al een gerenommeerde onderzoeksafdeling? Moet daar nog veel aan verbeterd worden?
“Het is gerenommeerd inderdaad. Vooral op het
gebied van de single molecule biofysica. Denk aan
onderzoek naar de interactie tussen eiwitten en
DNA. Daar is deze afdeling ijzersterk in. En ook in
het onderzoek aan kunstmatige cellen begint schot
te komen. Maar we moeten deze onderzoekstakken
zien aan te vullen met de celbiologie zodat we alle
processen die we waarnemen ook in levende cellen
kunnen volgen.”
van de Universiteit Utrecht een ERC Synergy grant van 7,1 miljoen
euro toegekend voor hun onderzoek naar de interne organisatie van
U zult de komende tijd dus biologen aannemen?
biologische cellen.
“Ja, we hebben genoeg natuurkundigen.” Dogterom valt even stil. “Dat klinkt niet zo aardig. Waar
U hebt een nieuwe baan met veel bestuurlijke taken en tegelijkertijd
ontvangt u een grote som geld voor wetenschappelijk onderzoek.
het op neerkomt, is dat we biologen nodig hebben
Daar had u waarschijnlijk niet op geanticipeerd.
“Het is een gelukkig toeval. Ik wilde hoe dan ook de overstap naar Delft
maken. Nu kan ik dat geld mooi gebruiken om mijn onderzoek naar
het celskelet in Delft voort te zetten. Voor onderzoek houd ik genoeg
tijd over. De afspraak is dat ik minder dan de helft van de week bezig
ben met bestuurlijke zaken.”
is lastig om die aan te trekken. Ze kunnen er ook
die willen samenwerken met natuurkundigen. Het
voor kiezen om naar het Hubrecht Laboratorium te
gaan of naar het NKI, instituten die bij uitstek gericht zijn op de biologie.”
Hoe wilt u ze lokken?
“Over vijf jaar trekken we in een heel nieuw ge-
Waarom wilde u graag naar Delft komen?
bouw. De mensen die we aannemen, krijgen de
“Ik kijk erg uit naar de samenwerking met prof.dr. Cees Dekker (die in
kans om de infrastructuur naar hun hand te zetten.
2010 bionanoscience oprichtte en nu directeur is van het Kavli Insti-
En behalve de samenwerking met de biofysici, kan
tuut, red.) en dr. Christophe Danelon. Danelon werkt al een tijd aan
de apparatuur interessant zijn voor ze. Denk aan
kunstmatige cellen. En Cees Dekker wil zich daar ook veel meer op
optical tweezers en aan AFM-microscopen. In mijn
richten.”
eigen groep kan ik jonge biologen aannemen met
het geld van de ERC-grant. We hebben voor dit pro-
U had ook bij Amolf kunnen blijven en van daaruit de banden met
hen kunnen aantrekken.
“Ik heb zeventien jaar bij Amolf gewerkt, waarvan de laatste tien jaar
als afdelingsvoorzitter. Ik wilde ook iets nieuws doen. In Delft krijg
ik de kans om mijn stempel te drukken op een afdeling die voor een
groot deel nog vorm moet krijgen. We hebben nu dertien onderzoeks-
ject veel verschillende expertises nodig. We werken
groepen. Dat worden er negentien. We gaan vooral het onderzoek naar
Bij het Amolf werken we samen met theoretici en
celbiologie veel verder uitbreiden. Ik dacht, ik moet nu gaan, want over
met biofysici die onderzoek doen naar het actine
een paar jaar is de opbouwfase al voorbij. Ik houd van het opzetten
systeem. Actine is een eiwit dat onderdeel uitmaakt
‘We hebben biologen nodig
die willen samenwerken met
natuurkundigen’
in Utrecht samen met iemand die gespecialiseerd
is in de celdeling bij de rondworm elegans, een modelorganisme in de ontwikkelingsbiologie en met
een onderzoeker gespecialiseerd in het activeren
en deactiveren van eiwitten door middel van licht.
van het cytoskelet. Het vormt een soort gelei in de
cel. In totaal nemen Akhmanova en ik dertien jonge
postdocs en promovendi aan en twee technici die
zich onder meer zullen richten op de zuivering van
eiwitten.” >>
14
Delta
TU Delft
‘Ik wilde hoe dan ook de
overstap naar Delft maken’
In 2012 beschreef u in het wetenschappelijke tijdschrift Cell hoe het celskelet de celdeling orkestreert. Daarvoor had u kunstmatige cellen gemaakt.
Gaat u in Delft voortborduren op dit onderzoek?
“Ja, we brengen de cel terug tot de essentie en vervolgens kijken we of hij
nog werkt. In dit geval hadden we vierkante kamertjes van vijftien bij vijftien micrometer geëtst in een sandwich van glas en goud. Daarin hebben
we bouwstenen van het celskelet gestopt, waaronder bepaalde motoreiwitten die aan de rand van de synthetische cel hechten (aan het goud) en
eiwitten die spontaan aaneenrijgen tot lange draden, ook wel microtubuli
of trekdraden genoemd. We hebben laten zien hoe deze eiwitten er samen
voor zorgen dat een voor de celdeling en celvervorming cruciaal onderdeel, het centrosoom, midden in de cel terechtkomt. Met deze techniek
zijn we nu veel nieuwe experimenten aan het doen. Tot nu toe kijken we in
2D hoe het centrosoom door de cel beweegt. We willen het ook in 3D zien.
Daarom zullen we ook experimenteren met kleine druppeltjes met skelet-
(metastasis) aan te pakken. Misschien is er wel een knop
onderdelen die we in olie houden.”
waar we aan kunnen draaien waardoor een cel stopt met
bewegen of delen.”
Wat hoopt u uiteindelijk te doorgronden?
“Ik ben geïnteresseerd in de vraag hoe een celskelet zich organiseert. Dit
hele verhaal is van groot belang om te snappen hoe cellen delen en hoe
ze wandelen, bijvoorbeeld door het menselijke lichaam. Neem een wond;
de huidcellen moeten bewegen om die te helen. De centrosomen moeten
daarvoor in positie gebracht worden. Ze verplaatsen zich in de richting
waar de cel naartoe wil. Ze komen asymmetrisch te liggen. Asymmetrie is
ook nodig voor celdeling in de embryonale fase. Eenzelfde soort skelet kan
dus verschillende functies vervullen. Hoe gebeurt dat precies? Daar hopen
we meer inzicht in te krijgen. Wellicht biedt dat inzicht ook aangrijpingspunten om de verspreiding van kankercellen door het lichaam
Wat voor knop zou dat kunnen zijn?
“We kunnen door heel gericht licht te schijnen op delen van
de cel, interacties tussen moleculen activeren of deactiveren. Optogenetics heet die technologie. Daarvoor maken
we gebruik van plantaardige eiwitten die we in het skelet
inbouwen, bij de motoreiwitten. Deze plantaardige eiwitten klitten aan elkaar vast als ze belicht worden met licht
van een bepaalde golflengte. Bij een andere golflengte laten ze elkaar weer los. Optogenetics wordt al gebruikt in de
neurologie om moleculen aan of uit te zetten.”
Hoe bent u in dit vakgebied terecht gekomen?
“Door toeval. Ik heb theoretische natuurkunde gestudeerd
in Groningen. Heel iets anders dus. Mijn afstudeeronder-
CV
Marileen Dogterom (1967) rolde
per toeval het celskeletonderzoek
in. Ze studeerde in Groningen en
behaalde haar mastertitel in 1990
met een onderzoek naar fractals
in het heelal. Tijdens haar promotieonderzoek aan de Université
Paris Sud (ze promoveerde cum
laude) richtte ze zich op de biofysica en kreeg ze ook oog voor
het celskelet. In 1997 werd ze projectleider van de onderzoeksgroep
bio-assembly and organization van
het FOM Instituut Amolf in Am-
zoek ging over fractals. Ik heb samen met sterrenkundigen
sterdam. In 2003 promoveerde ze
daar tot afdelingsvoorzitter van de
afdeling physics of biomolecular
systems. Sinds januari dit jaar is
ze voorzitter van de afdeling bionanoscience van de faculteit Technische Natuurwetenschappen. Vrijwel tegelijk met haar benoeming
kreeg ze samen met prof.dr. Anna
Akhmanova van de Universiteit
Utrecht een ERC Synergy grant van
7,1 miljoen euro voor onderzoek
naar de interne organisatie van
biologische cellen.
onderzocht of er patronen/fractals te vinden zijn in de wijze waarop de massa van sterren verdeeld is in het heelal.
Tijdens mijn promotieonderzoek ben ik me gaan richten
op de biofysica. Ik ben toen theoretisch onderzoek gaan
doen aan het cytoskelet.”
Wat vindt u er het meest fascinerende aan?
“Het feit dat leven ontstaat door de samenwerking van moleculen. Al die interacties… Dat is waar iedereen hier aan
werkt en waar iedereen door betoverd is.” <<
Wat: Stukafest
Waar: Studentenkamers in de binnenstadWanneer: Woensdag
26 februari, van 20.30
tot 23.00 uur; Stukahap
vanaf 18.30 uur en eindfeest tot 04.00 uur
Prijs: 1 Ronde €4,50, 3
rondes €11, 3 rondes +
eindfeest €14 eindfeest
los €4,50, eindfeest
deur €5, Stukahap
€6,50
Partyprognose:
9
15
party
Spotters
Chocoladeliefde
L’Amour… Zo net na de 14e van februari, wanneer de prille
liefde zijn houvast heeft gevonden in de harten van de
mens. Of juist niet. Wanneer harten vol liefde of gebroken
zijn. Voor beide een goed medicijn: chocolade.
Maar, omdat dit een kookcolumn is en niet een artikel in de
Fancy, hier een leuk recept voor die speciale persoon of om
lekker zelf op te snaaien: de huisgemaakte bonbon.
Nodig: kookpan en kom
Ingrediënten: chocolade en room in gelijke hoeveelheden
Tja, zo makkelijk is het nou eenmaal. Het bovenstaande
recept is voor een chocolade ganache, een soort universele
vulling voor de bonbon. Gebruik alleen melk of pure
chocolade, geen witte. Wit heeft van zichzelf al een hoog
vetgehalte en stolt niet meer als je het één op één met
room mengt.
Smelt de chocolade au bain-marie (pan met water op het
vuur, water licht aan de kook brengen, een kom erop en
poppodium in je studentenkamer
daar de chocolade in). Zodra de chocolade gesmolten is,
haal je de kom van het vuur en voeg je de room al roerende
toe aan de chocolade. Blijven roeren tot alles gemengd
is. Op dit punt kun je van alles zelf toevoegen aan het
Het zal je maar gebeuren, een optreden van Marike Jager of Spinvis in je
studentenkamer. Of die van je studiegenoot. Wrijf maar even goed in je ogen:
het is echt waar. Tijdens studentenkamerfestival Stukafest, op 26 februari.
basismengsel. Probeer eens fijngehakte nootjes, of een
snufje cayennepeper, of wat koffie voor een stevige smaak.
Ook een klein scheutje alcohol kan, want tja, we blijven nou
eenmaal studenten. Aanrader is kalua of een bruine rum.
Blokkenschema in een hand en je andere op het toetsenbord: het programma van Stukafest stel
je online zelf samen, en als je slim bent doe je dat as we speak. Het festival is namelijk een unieke
kans om live optredens mee te maken die bekende en onbekende artiesten alleen geven voor jou
en een handjevol medestudenten. Gewoon in een studentenkamer, tussen de bierkratjes, vuile
was en studieboeken.
In totaal vijftien studentenkamers aan onder andere de Koornmarkt, Oude Delft, Bagijnhof en
Voorstraat veranderen voor één avond in minitheaters, waar de muzikale en theateroptredens van
ongeveer een halfuur plaatsvinden. Ze worden verspreid over drie rondes, dus wie slim plant, pakt
zo vijf optredens mee. Kan makkelijk, want tussen de rondes is steeds een halfuur pauze, zodat je
snel naar de volgende locatie kunt fietsen.
Wat een buitenkansje: in die intieme huiskamersetting spelen namelijk Marike Jager, Spinvis, Typhoon en winnares van de singer-songwritercontest Luka. Helemaal voor jou. Niet voor niets wordt
het festival dit jaar al voor de vijfde keer gehouden. Ook voor niet-studerend Delft trouwens, want
iedereen is welkom. Het evenement groeit dan ook hard. Was de eerste editie in 2001 nog een studentenflatfeest in Nijmegen; in 2006 werd het een landelijk evenement en inmiddels doen dertien
steden mee.
De Delftse editie gaat van start in Theater De Veste met de Stukahap, 'de ultieme appetizer van
het festival', waar je kunt eten onder het genot van live-muziek. Na de drie rondes eindigt het festival daar ook weer, met een eindfeest tot 4.00 uur.
De bewoners van de deelnemende studentenkamers zijn je gastheer- of vrouw in de tussentijd, en
voorzien iedereen van bier en borrelnoten, 'terwijl de artiesten bijna bij je op schoot zitten, of andersom'. Hm, niet verkeerd: daar zeg je bij Marike Jager geen nee tegen, toch? (JB)
www.stukafest.nl
Laat het mengsel afkoelen in de ijskast tot een hard geheel.
Je kunt er nu met een meloen-uitboller rondjes
uit halen of met een warme lepel. Leg de losse
bolletjes in de vriezer voor de volgende stap.
Smelt nog wat chocolade au bain-marie en
doop de bevroren balletjes daar in. Laat
uitlekken en de chocolade zetten. Het
genieten kan beginnen!
Met geslepen messen,
Job Hogewoning
In liefdevolle herinnering aan Piet.
Walhalla
voor
inbrekers
Een nieuwe campagne moet het aantal
inbraken in studentenkamers terugdringen.
Nu is er gemiddeld iedere week een
inbraak of een poging daartoe in een
studentenhuis. “Gelegenheidsinbrekers
moet je het zo moeilijk mogelijk maken.”
“S
tudenten zijn net zo goed
inwoners van Delft als
anderen. Ze zijn geen gasten, maar zien zichzelf
wel vaak zo.” Ton van der
Sman, wijkagent van de Delftse binnenstad,
denkt dat studenten een omslag moeten maken als ze willen helpen met het terugdringen van inbraken in hun huizen. De politie
lost inbraken geregeld op, maar voorkomen
heeft de voorkeur.
Van der Sman en zijn collega Patrick de
Brabander hebben de afgelopen tijd op studentenverenigingen flyers verspreid met tips
tegen inbraak. Praktische tips zijn het, over
het afsluiten van ramen en deuren en het
verlichten van donkere hoekjes (zie kader
op pagina 18). Het verhaal over bewoners
en gasten komt er niet in voor, maar Van der
Sman denkt dat dit de crux is. “Een bewoner maakt zich immers meer zorgen over de
veiligheid om zich heen. Hij investeert in zo
veilig mogelijk wonen. Een gast denkt: ik ben
over een paar jaar toch weer weg.”
Volgens de cijfers van 2013 wordt er gemiddeld iedere week ingebroken in een studentenhuis, of is er een poging daartoe. Dat is
tien procent van het totaal in Delft. De politie wil dat aantal met een nieuwe campagne
terugdringen door studenten te vertellen
wat ze kunnen doen om gelegenheidsdieven
geen kans te geven. Vrijwel altijd gaat het na-
Een bewoner investeert in zo veilig mogelijk
wonen. Een gast denkt: ik ben over een paar
jaar toch weer weg
melijk om inbrekers, die zien dat een raam of
een deur open staat. Zij slaan alleen toe als
dat gemakkelijk kan, als ze binnen een paar
minuten weer weg kunnen zijn.
De wijkagent vreest dat de sociale controle
in studentenhuizen niet altijd optimaal is.
Vooral in grote complexen lopen mensen
rond die elkaar of elkaars gasten niet kennen
en er ook niet naar omkijken. Buitendeuren
gaan vaak niet op slot, omdat mensen denken dat er zo nog iemand doorheen moet.
“Studenten moeten proberen elkaar aan te
spreken en elkaars gedrag corrigeren. Gelegenheidsinbrekers moet je het zo moeilijk
mogelijk maken.”
De politie is van plan binnenkort weer te
flyeren met anti-inbraaktips. Maar ze gaat
het ook confronterender aanpakken. Hoe
en wanneer dat zal gebeuren blijft voorlopig
geheim. Van der Sman: “Als onze acties achter de rug zijn, zullen wij bij de studentenverenigingen onze bevindingen tonen. Het
wordt in ieder geval een verassende actie,
dat is zeker.” >>
Tips om dieven te weren
• Bel direct 112 bij een verdachte
situatie
• Sluit altijd je woning af
• Laat drangers op buitendeuren
vooral zitten
• Breng anti-inbraakstrips aan
op deuren
• Laat ramen niet zomaar open
staan
•Verlicht donkere plekken
• Weet met wie je in huis woont
en wie er aanwezig zijn
• Doe de gezamenlijke toegangsdeur op slot
• Schrijf registratienummers van
waardevolle spullen op
‘Stom toeval dat ik thuis was’
Een inbraak kan nare gevolgen hebben voor slachtoffers. Ze voelen zich niet meer veilig
in hun eigen huis of ze zijn belangrijke spullen kwijt. Uit studentenhuizen verdwijnen er bij
een inbraak meestal laptops en smartphones, soms met belangrijke gegevens erop. Twee
studenten vertellen wat de inbraak in hun kamer voor hen betekende.
Groot mes
Tweede Kerstdag 2012. Student
werktuigbouwkunde Thomas
Winter heeft Kerst gevierd met zijn
familie en is terug in Delft om zijn
skispullen op te halen. Zijn studentenhuis aan de Lange Geer in
het centrum van Delft is verlaten.
Zijn vier huisgenoten zijn weg.
Winter wilde zijn spullen pakken
en meteen weer weggaan. Eenmaal in zijn kamer besluit hij een
nachtje te blijven slapen. Buiten
waait het flink.
Als Winter die nacht rond drie uur
wakker wordt van een knal, denkt
hij: “Dat is natuurlijk de wind.” De
kamer van de student, dan tweedejaars, grenst aan de keuken. Als
hij glas hoort rinkelen, vertrouwt
hij het niet meer. Dit kan de wind
niet zijn, denkt hij. Hij staat op en
loopt de hal in. Precies op dat moment springt er van achter de keukendeur een man tevoorschijn. Hij
is klein van stuk, heeft een
bivakmuts op en een capuchon.
Winter schrikt. De man heeft een
groot mes in zijn hand.
De twee staan tegenover elkaar en
kijken elkaar tien seconden in de
ogen. “Doe me niks aan!”, roept
Winter. Hij ziet dat de inbreker ook
inbraak, dat nemen ze hoog op.
Helaas mag het niet baten. “De
man was totaal gemaskerd. Ik heb
alleen zijn ogen gezien. Ik zou hem
nooit kunnen herkennen”, vertelt
Winter.
Het is nu meer dan een jaar later.
Toch heeft de student nog wel
Pas nadat Winter een klein slot op zijn
kamerdeur zette, voelde hij zich weer
redelijk veilig
schrikt. Dan vlucht de indringer
het huis uit. Via de voordeur, die
hij eerder had geforceerd.
Winter belt meteen de politie. Die
rukt met tien wagens groots uit.
Agenten zetten grachten in de
binnenstad af. Een gewapende
eens een onveilig gevoel. Als het
hard waait, zoals op die nacht.
Ondanks dat hij heeft voorkomen
dat de inbreker iets heeft kunnen
stelen, wilde hij dat hij die Tweede
Kerstdag was terug gegaan naar
zijn ouders. “Dat een dief spul-
len meeneemt, is een stuk minder
traumatiserend dat dit, denk ik.
Het was stom toeval dat ik er was.”
De student heeft na zijn ontmoeting met de inbreker drie maanden
slecht geslapen. “Van ieder geluid
kreeg ik een adrenalinerush.” Pas
nadat Winter een klein slot op zijn
kamerdeur zette, voelde hij zich
weer redelijk veilig.
De student had er vóór die nacht
nooit over gedacht dat er ingebroken zou kunnen worden in zijn
huis. Nu is hij zich er maar al te
bewust van. “We doen nu altijd de
voordeur op slot, zeker na zeven
uur ’s avonds. Natuurlijk kan een
dief dan ook binnen komen, maar
zonder slot maak je hem wel heel
gemakkelijk open.”
Tekst: Saskia Bonger
Foto’s: Hans Stakelbeek
Delta
Buit: Macbook, iPhone, camera, racefiets, zonnebril, paspoort en portemonnee. Allemaal vervangbaar, maar wat een ellende.
19
TU Delft
Grote complexen zijn relatief vaak doelwit van inbrekers.
Totale ravage
Het is half drie ’s nachts ergens
eind oktober 2013 als Ruben van
der Post na een avondje stappen
zijn kamerdeur opent. Hij woont
op de begane grond van studentencomplex Oost-Indiëplaats in
de Delftse binnenstad. “Ik zag een
totale ravage”, vertelt hij.
De kamer van de tweedejaars
luchtvaarttechnologie aan
Hogeschool Inholland ligt helemaal overhoop. Zijn raam naar
buiten is opengebroken. Van der
Post snapt meteen dat hier een dief
aan het werk is geweest, eentje die
alles ondersteboven heeft gekeerd
op zoek naar een buit. “Ik was in
één klap nuchter.”
De student ziet al snel wat er weg
is. Zijn Macbook, net als zijn externe harde schijf. Ook zijn iPhone
is gestolen. “Die was stuk. Ik had
tijdelijk een andere mee.” Van der
Post baalt er nog van. Hij belt de
politie en om half vier in de nacht
staat hij met een motoragent in
zijn kamer een schadeformulier in
te vullen voor de verzekering.
Als ze klaar zijn, valt Van der Post
doodmoe in slaap. Ongemakkelijk
voelt het wel. De inbreker heeft de
gordijnen naar beneden getrok-
blijft voorzichtiger dan voorheen.
Zijn raam stond die nacht op een
kier. Weliswaar met een slot erop,
maar dat mocht kennelijk niet baten. De enige huisgenoot die de
nacht tussen half twaalf en half
drie – de uren dat Van der Post weg
was – thuis had liggen slapen, had
Ook denkt hij erover om samen met
huisgenoten huisvester Duwo te vragen
om betere buitenverlichting
ken. De student heeft een paar
dagen het gevoel in een etalage te
wonen.
Hij heeft zich de maanden na de
inbraak onveilig gevoeld, vertelt
hij. Het vertrouwen is inmiddels
redelijk terug, denkt hij, maar hij
niks gehoord.
Tegenwoordig sluit Van der Post
zijn raam altijd als hij weggaat, hij
checkt het omstandig. “Een dief
moet nu eerst de ruit intikken en
dat maakt meer herrie.” Met zijn
vader gaat de student extra sloten
op zijn kamerdeur zetten. Ook
denkt hij erover om samen met
huisgenoten huisvester Duwo te
vragen om betere buitenverlichting. “Voordat ik aan de OostIndiëplaats kwam wonen, is er al
twee keer ingebroken op de begane grond. De onderste verdieping
is kwetsbaar, omdat de binnenplaats slecht is verlicht.”
Een iPhone heeft Van der Post niet
meer na de inbraak. De verzekering keerde genoeg uit voor een
nieuwe Macbook, daarna was het
geld op. Gelukkig had hij alles voor
zijn studie op Dropbox staan. Het
enige wat weg is, zijn wat privéfoto’s. “Natuurlijk is dat jammer.
Soms wil ik foto’s van iets leuks
terugkijken en dan realiseer ik me
dat ik ze niet meer heb.” <<
20
Delta
TU Delft
ESSAY
‘Een product
leren
gebruiken
gaat beter als
de uitdaging
niet te groot is’
21
Tekst: Philip Battin
De technologische vooruitgang stelt
ons in staat om interactieve producten
te maken met steeds meer functies.
Die functies bieden gebruikers meer
mogelijkheden, maar vergroten ook de
complexiteit van het product. Hierdoor
duurt het langer voordat mensen er
gebruik van gaan maken.
teeds meer interactieve producten worden geretourneerd. In 2002 was 48 procent van alle geretourneerde
producten technisch volledig functioneel. De reden
voor de retournering was dat zij niet aan de behoeften
van de gebruiker voldeden (28 procent) of dat de gebruiker spijt had van de aanschaf (20 procent). Zelfs al heeft een
product alle functies die men zich maar kan wensen, complexiteit en een slechte gebruikerservaring kunnen voor gebruikers
reden zijn om er alsnog niet veel gebruik van te maken.
De ervaringen van gebruikers zijn subjectief, maar meestal houden interactieve producten geen rekening met de voortdurend
veranderende vermogens en ervaringen van mensen. Dat is echter wel mogelijk. Ik presenteer hier een model voor de manier
waarop ontwerpers de basisfunctionaliteit van videogames en
de psychologische principes rondom ‘flow’ kunnen gebruiken
voor een betere gebruikerservaring.
behoren sommige van de best verkochte games tot de meest
complexe. Sommige slagen er zelfs in om binnen één en dezelfde
virtuele wereld vermaak te bieden aan zowel beginnelingen als
experts. Een van de sleutels tot succes is een effectief gebruik van
de principes van flow.
World of Warcraft (WoW) is een zogenaamd massively multiplayer online role-playing game (MMORPG), een online rollenspel
met een groot aantal spelers. Het wordt door twaalf miljoen mensen gespeeld. Als je als beginneling WoW binnenkomt, word je
geconfronteerd met simpele uitdagingen, waardoor je geleidelijk
vertrouwd raakt met de wereld van het spel en de manier waarop
die functioneert. Als je zo’n uitdaging of quest voltooit, win je
zogenaamde ervaringspunten (ook wel Experience Points of XP
genoemd) en gaat je personage naar een hoger niveau. Een hoger
niveau betekent nieuwe uitdagingen, nieuwe functionaliteit en
een hogere moeilijkheidsgraad. Uiteindelijk komen alle mogelijkheden van het spel beschikbaar, inclusief uitdagingen waarvoor sociale interactie met andere spelers is vereist.
Dankzij dit systeem blijft elke speler binnen zijn eigen flowzone
en kan hij het spel op zijn eigen tempo spelen terwijl hij zich
voortdurend uitgedaagd en intrinsiek gemotiveerd voelt. Onderzoek heeft uitgewezen dat World of Warcraft cognitief even uitdagend is voor beginnelingen als voor ervaren spelers, waardoor
het spel lang leuk blijft.
Interactieve elektronische consumentenproducten zouden net
als videogames gebruik moeten maken van de principes van
flow. Is het mogelijk om gebruikerservaringen zodanig vorm te
geven dat zij de moeilijkheidsgraad van de interactie met het
product aanpassen aan de vaardigheid van de gebruiker, met
meer bruikbaarheid, een betere leerbaarheid en een langdurige
positieve ervaring voor de gebruiker als resultaat?
Going with the flow
Complexe tv’s
S
In 1975 zette de Hongaarse hoogleraar psychologie Mihaly
Csikszentmihalyi zijn theorie over ‘flow’ uiteen in zijn invloedrijke werk ‘Flow: The Psychology of Optimal Experience’. Hij definieerde het concept ‘flow’ als: ‘de holistische ervaring die mensen hebben wanneer ze geheel opgaan in wat zij doen’. Mensen
die ‘in de flow’ zitten, gaan op in hun activiteit, zijn zich alleen
nog daarvan bewust, raken hun zelfbewustzijn kwijt en hebben
het gevoel controle uit te oefenen over hun omgeving.
Flow heeft ook een positieve invloed op het leerproces. Mensen
die pas met skiles beginnen, wordt geadviseerd om de eerste
dagen op de blauwe pistes te blijven. Maar voor ervaren skiërs
is een beginnerspiste saai; voor hen bieden de zwarte hellingen
voor experts een optimale ervaring. Csikszentmihalyi noemt dat
evenwicht tussen vaardigheid en uitdaging ‘de flowzone’. In deze
flowzone blijven is de beste manier om iets te leren en vooruitgang te boeken, terwijl je je tegelijk voortdurend uitgedaagd en
intrinsiek gemotiveerd voelt.
Flow is al uitgebreid toegepast bij onderzoek op allerlei gebieden, waaronder sport, winkelen, rotsklimmen en dansen. Ik ben
ervan overtuigd dat videogames inspiratie kunnen bieden voor
manieren om het concept flow te gebruiken. Zo kan de gebruikerservaring van interactieve elektronische consumentenproducten verbeteren.
Videogames hebben zich ontwikkeld van simpele spelletjes
waarbij spelers een balletje over het scherm moesten slaan, tot
geavanceerde driedimensionale omgevingen voor meer spelers
tegelijk. Videogames van nu hebben mogelijkheden voor sociale
interactie, vragen om cognitieve vaardigheden en bieden complexe uitdagingen.
Je zou verwachten dat games als gevolg van die complexiteit te
moeilijk zijn voor beginnende spelers, maar in werkelijkheid
Televisies hebben zich van signaalontvangers ontwikkeld tot
universele multimedia-apparaten. Daardoor is een tv bedienen
tegenwoordig veel ingewikkelder dan voorheen. Die complexiteit is op zich niet negatief. We willen geen eenvoudige tv’s, maar
tv’s met veel functies. Complexiteit kan zodanig worden beheerst
en gepresenteerd dat de mate van onoverzichtelijkheid en verwarring en de aanspraak op de cognitieve vermogens van de gebruiker zo klein mogelijk worden gehouden. Voor een langdurige
gebruikerservaring moet de complexiteit worden opgedeeld in
uitdagingen die aansluiten op de vaardigheden van de gebruiker, zodat deze de kans krijgt om stap voor stap te leren en daarbij
een goed gevoel te houden.
Voor dit essay heb ik gekeken naar de Samsung E8005 Smart TV.
Smart tv’s zijn geïntegreerd met internet. De nadruk ligt daarbij
op interactieve online media, internet-tv en streaming on demand. Volgens veel recensenten zijn de nieuwe Smart tv’s van
Samsung lastig in het gebruik, onhandig en niet intuïtief ontworpen.
Eenvoudige interacties, zoals het inschakelen van de tv of van
kanaal wisselen, zijn universeel en worden veel gedaan. De
meeste beginnende gebruikers van een tv zullen hier al bekend
mee zijn. Maar om een hardware-upgrade te installeren met de
Samsung Evolution Kit moet er een vak aan de achterkant van
de tv worden opengemaakt en een nieuwe chip bevestigd op het
moederbord. Voor de meeste beginnende gebruikers is dat te
veel gevraagd.
Om goed aan te sluiten op het vaardigheidsniveau van de gebruiker, moeten alle interacties met het product worden beoordeeld
op moeilijkheidsgraad.
Van beginners wordt verwacht dat zij de tv kunnen aanzetten,
het volume kunnen aanpassen, van kanaal kunnen wisselen >>
22
Delta magazine
Sommige van de best verkochte games
behoren tot de meest complexe
en het ‘Smarthub’-dashboard kunnen openen. Dat betekent dat
van een meer gevorderde beginner, met vaardigheidsniveau 2,
wordt verwacht dat hij interacties kan uitvoeren zoals het opnemen van uitzendingen, het installeren van applicaties en het
delen van content via de functie ‘connect share’.
Net als bij een videogame gaat de gebruiker naar een volgend
niveau op basis van de ervaringspunten die zij heeft verzameld.
Elke succesvol uitgevoerde interactie levert ervaringspunten
op, op basis van de moeilijkheidsgraad. Met het inschakelen
van de tv verdient een beginner tien punten, voor het programmeren van de opname van een uitzending veertig punten. Een
gebruiker gaat pas naar het volgende niveau als er voor het huidige niveau een bepaald aantal punten is behaald (een zogenaamde mijlpaal).
Het aantal verdiende punten is afhankelijk van de moeilijkheidsgraad, zodat gebruikers niet alleen interacties voor beginners uitvoeren en uiteindelijk doorstromen naar een hoger
vaardigheidsniveau. Idealiter zijn nieuwe vaardigheidsniveaus
alleen te bereiken door gebruik te maken van de meer geavanceerde functies van de tv.
oogt geen 'vergaming' van tv’s, en ook is het niet de bedoeling
om televisie kijken leuker of waardevoller te maken. In plaats
daarvan is dit kader deels gebaseerd op de manier waarop wij
leren bij onderwijs, spel, werk en sport en wil het een manier
presenteren om gebruikerservaringen vorm te geven op basis
van flow-principes.
Nader onderzoek moet uitwijzen of de aansluiting tussen interactie en vaardigheid klopt. Verdere prototypering zal waardevolle inzichten opleveren met betrekking tot de verschillende
manieren van interactie met dit kader bij de verschillende gebruikers. Ten slotte heeft het apparaat een manier nodig om te
bepalen wie het product gebruikt, om daar de gebruikerservaring op af te stemmen.
Eén ding staat al wel vast: een product leren gebruiken gaat beter als de uitdaging niet te groot is. Hoe krijgen we dat voor tv’s
en dergelijke voor elkaar? <<
Dit is een ingekorte versie van een (oorspronkelijk Engelstalig)
essay van IO-student Philip Battin. Dit is een van de vijftien Best
Design Essays van Fast Company. De volledige versie is te lezen
op www.philipbattin.com.
De meningen in dit artikel zijn die van de auteur en stemmen niet
per se overeen met die van zijn (voormalige) werkgever(s).
‘What you see is what you can do’
Het vaardigheidsniveau van de gebruiker bepaalt hoe uitdagend een interactie mag zijn. Op basis daarvan moeten de bedieningsinterfaces van de tv en afstandsbediening van de toekomst aansluiten op het vaardigheidsniveau van de gebruiker,
om het juiste niveau van uitdaging te bieden. Bij deze interface
van de toekomst bepaalt het vaardigheidsniveau van de gebruiker welke interacties beschikbaar zijn. Zet de tv aan en je
verdient tien punten, selecteer de optie ‘Televisie kijken’ en je
verdient er nog eens tien. Op dat punt worden alleen de minst
uitdagende interacties weergegeven, zoals het veranderen van
het volume of het kanaal. Nadat de gebruiker het kanaal en het
volume heeft aangepast, heeft hij of zij genoeg ervaringspunten
verzameld om door te stromen naar vaardigheidsniveau 2, dat
van ‘gevorderde beginner’.
Om de gebruiker zover te krijgen dat hij meer ingewikkelde
interacties aangaat, verschijnt de volgende boodschap op het
scherm en/of de afstandsbediening: 'Wist je dat… je kunt opnemen wat je ziet? Je een overzicht van alle kanalen kunt bekijken? Je de tv kunt instellen zoals jij dat wilt? Probeer het maar
eens!'
Er verschijnen nieuwe knoppen op de afstandsbediening,
waarmee de gebruiker de beschikking krijgt over meer geavanceerde interacties, die worden aangegeven met een kleurig lint
met het opschrift ‘Probeer het maar eens!’ Het lint herinnert
de gebruiker aan functies die hij nog niet heeft uitgeprobeerd.
Elke keer dat er een nieuwe functie wordt gebruikt, krijgt de gebruiker twintig ervaringspunten en verdwijnt het lint.
Natuurlijk zal de tv ook worden gekocht door gebruikers die al
vertrouwd zijn met technologie. Zij zullen zichzelf waarschijnlijk niet als beginner beschouwen en zullen alle mogelijkheden
van het product in één keer willen kunnen ontgrendelen. Daarvoor is er een speciale knop voor gevorderden, waarmee de
stapsgewijze presentatie van steeds ingewikkelder interacties
wordt uitgeschakeld.
Conclusie
Deze casus is bedoeld om een eerste concept te bieden voor een
kader voor een responsieve gebruikerservaring. Dat kader be-
Complexe producten leren gebruiken is net als een videogame leren spelen. De interacties met de tv moeten worden afgestemd op het vaardigheidsniveau van de gebruiker, net zoals dat bij videogames gebeurt. Ik heb gebruikt
gemaakt van vier niveaus die zijn beschreven in Dreyfus’
model voor het verwerven van nieuwe vaardigheden.
Niveau 1: Beginner
• Houdt zich streng aan aangeleerde regels of plannen.
• Oefent geen ‘discretionaire bevoegdheid’ uit.
Niveau 2: Gevorderde beginner
• Beperkt ‘situationeel inzicht’
• Behandelt alle aspecten van het werk als even belangrijk
Niveau 3: Competent
• Kan omgaan met meer activiteiten tegelijk en toenemende hoeveelheid informatie
• Enig inzicht van acties in relatie tot doelen
• Weloverwogen planning
• Formuleert procedures
Niveau 4: Gevorderd
• Alomvattend overzicht van de situatie
• Kent prioriteiten toe aan diverse aspecten
• Bemerkt afwijkingen van het normale patroon
• Hanteert leidraden, met betekenissen die worden aangepast aan de desbetreffende situatie
De master
Job Jansweijer
Samen alleen
V
Onderzoeken:
‘KonneKt’
Eindcijfers:
8
oordat Job Jansweijer
(25) begon aan zijn afstudeerproject bij Design for
interaction, krabde hij zich
even op het hoofd. Een
opdracht voor het Prinses Maxima
Instituut voor Kinderoncologie - wilde
hij zichzelf daaraan blootstellen?
Kon hij het emotioneel wel aan? Het
antwoord volgde bijna direct: ja. "Na
mijn gesprekken met zieke kinderen
besefte dat ik, net als de meeste
mensen, mijn focus op de kanker
legde, in plaats van op de kinderen.
Dacht meteen aan woorden als pijn,
chemotherapie, misselijkheid, trauma's, dood. Maar in werkelijkheid
zijn het gewoon kinderen. Die weliswaar ziek zijn, maar óók willen spelen
met leeftijdsgenootjes."
Een kennis verwoordde het prachtig,
vertelt Jansweijer: "Kinderen zijn beter in ziek zijn dan volwassenen. Hoe
slecht ze zich ook voelen, ze spelen tenzij ze echt te ziek zijn - altijd door."
Des te schrijnender is het dat sommige patiëntjes in het Prinses Maxima
Instituut voor Kinderoncologie tijdens
hun behandeling in quarantaine
moeten verblijven. "Dat is soms maar
een week, maar ook weleens vier
maanden. Het is ontzettend belangrijk dat die kinderen toch kunnen
blijven spelen met andere kinderen,
want vaak voelen ze zich helemaal
niet zo ziek als ze werkelijk zijn."
Om te voorkomen dat die kinderen
in een isolement raken, ontwierp hij
een spel: KonneKt. Dat wordt aan
beide zijden van het raam tussen de
kamer en de gang geplakt, zodat het
kind in quarantaine vanuit zijn kamer
kan spelen met een kind in de gang.
"Het raam van de patiëntenkamer
in het ziekenhuis heeft eigenlijk een
gekke functie", constateerde Jansweijer, "het vormt zowel een barrière
als een verbinding in contact met de
buitenwereld. Ik besloot daar iets
mee te doen, en werkte vanaf een
simpel boter-kaas-en-eierenspel stap
voor stap toe naar een prototype.
De ontwerper ontdekte dat spelende
kinderen grofweg zijn in te delen
in drie categorieën. "De gamer, die
van vastomlijnde spellen houdt met
duidelijke regels, de adventurer die
vastgelegde regels minder belangrijk
vindt, en de tinkerer die vooral houdt
van mooie dingen maken. Ik wilde
een spel maken dat voor alledrie die
typen geschikt is, zodat ik niemand
zou uitsluiten."
Wat je noemt een dijk van een afstudeerproject, want de reacties zijn
laaiend enthousiast. "Ouders vinden
het leuk; verplaatsen wat terughoudend één of twee elementen op het
raam. Kinderen gaan meteen helemaal los. Ze schuiven, ontkoppelen;
bedenken er meteen van alles mee.
Toen ik een filmpje opnam over KonneKt in het Amsterdams Medisch
Centrum, had ik er één op een raam
op de kinderafdeling geplakt. Toen ik
terugkwam, waren twee meisjes op
de afdeling er druk mee aan het spelen. Prachtig."
Sinds zijn afstuderen, in juli 2013, is
hij bezig om zijn product op de markt
te krijgen. Dat lijkt te lukken: "Ik ben
met onder andere Stichting Pallieter
in gesprek over de financiering en het
optimaliseren van mijn ontwerp."
En passant besloot hij het ook in te
sturen voor de Design For Interaction Awards, en won daar onlangs
de prijs 'Best in category connecting'
mee. Niet alleen erkenning voor zijn
ontwerp; Jansweijer hoopt vooral
een denkslag te bereiken. "Ik hoop
dat dankzij KonneKt, zowel artsen als
andere betrokkenen leren om naast
de aandacht voor het genezen van
de ziekte meer aandacht te schenken
aan het welzijn van de patiënten.
Design for interaction kan daar een
grote rol in spelen." (JB)
www.jansweijer.nl
(Foto: Sam Rentmeester)
Als ernstig ziek kind in het ziekenhuis moeten liggen
is al ingrijpend. Maar tot overmaat van ramp verblijft
een deel van hen ook nog eens noodgedwongen
in quarantaine. IO’er Job Jansweijer ontwierp een
spel waarmee ze toch met andere kinderen in het
ziekenhuis kunnen spelen. Onlangs won hij er een
Design For Interaction-prijs mee.
24
Advertenties
March - April 2014
Delta
Magazine
Activities
TU Delft Library
3
4
14
18
18
from
2
22
Lees ‘m
online
March Exhibition Pi: the number
“To infinity… and beyond!” Get to know more about the
intriguing number Pi and its infinite number of decimals. This
exhibition displays the history of Pi from 4,000 BC to now.
You can visit the exhibition until 31 March 2014. For everyone
www.delta.tudelft.nl
March Human Library
An interactive evening with interesting presentations by two
exceptional people, or rather ‘Living Books’. Rector Karel
Luyben will also be present and ready to discuss university
matters. For PhD candidates
Sports & Culture
March A short story of Pi: from
Archimedes to Heisenberg
On international Pi day, mathematics professor Jan van
Neerven tries to unveil the profound reasons why the
number pi appears in so many maths and physics formulas
during this Studium Generale lunch lecture. For everyone
March Mystery Object
A mystery object with prize question will be on display in the
Library. Do you know what this object is? For everyone
March De Krant: lezen met de rector
Bespreek het actuele nieuws met Rector Magnificus Karel
Luyben in de GR van het studentenhuis op Voorstraat 42.
Vergeet je niet aan te melden! Voor studenten
April Maths & Mechanics helpdesk
As usual during the exam period, TU Delft Library offers
Bachelor’s students free assistance to help them with their
mathematics and mechanics exercises. The helpdesk will be
available in project room Asia on Mondays to Thursdays
between 13.00 and 17.00, until 16 april 2014. For students
April De krant: lezen met de rector
Bespreek het actuele nieuws met Rector Magnificus Karel
Luyben in de GR van het studentenhuis op Spoorsingel 63.
Vergeet je niet aan te melden! Voor studenten
March Programme

Sports & Culture
start
DE-STRESS @Campus
S&C is coming to you! Check our site or Facebook for time & place.
-------------------------------------------------------------Sports: Running students Delft
Professional training sessions for the Golden Ten Run 2014.
Wednesdays, 19:00, @Sports, €0,- [In co-op with AV de Koplopers]
-------------------------------------------------------------6
Thursday, 20:30, @Culture, €0,-
-------------------------------------------------------------7
Take part in this really slow coffee experience while enjoying tunes.
Friday, 19:00, @Culture, €0,-
-------------------------------------------------------------13
Singer-Songwriter Contest: Round 1
Talent contest w/ performance by Judy Blank.
Thursday, 20:00, @Café Tango, €0,-
-------------------------------------------------------------13
Theatre Sports [DUTCH SPOKEN]
Two teams compete in improvised and hilarious theatre games.
Thursday, 20:30, @Culture, €0,-
-------------------------------------------------------------15
Workshop: Kizomba Bootcamp
Learn & dance this popular Latin dance style.
Saturday, 13:00, @Culture, €0,- [In co-op with SoSalsa!]
-------------------------------------------------------------16
Thé Dansant Party
Burgers, Beer, a DJ and Party!
Sunday, 17:00, @Culture, €0,-
-------------------------------------------------------------20
International movie night
Thursday, 21:00, @Culture, €0,-
-------------------------------------------------------------21
Friday Night: Iran celebrates Nowruz 2014
Friday, 19:00, @Culture, €0,- [In co-op with ISSTUD]
-------------------------------------------------------------21
www.library.tudelft.nl/agenda
Dance-INN + Tango Workshop
Delft DJ Contest: Round 1
Support upcoming Delft DJ-Talents & afterparty w/ ‘special guest’.
Friday, 22:00, @Ciccionina, €0,-
-------------------------------------------------------------26
DIY workshop: Fix Your Bike!
Wednesday, 17:00, @Sports, €0,- [In co-op with WTOS]
-------------------------------------------------------------28
Voor advertenties bel met:
H & J Uitgevers
Postbus 101
2900 AC Capelle aan den IJssel
T (010) 451 55 10
F (010) 451 53 80
E [email protected]
Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie.
Imagineering: The Engineer of the Future [DUTCH SPOKEN]
Friday, 13:45, @Culture, €0,- [In co-op with ORAS]
-------------------------------------------------------------28
Friday Night: Workshop Rollerskating & Disco
Start with a workshop and continue the fun with a funky Rollerdisco!
Friday, 19:30, @Sports, €0,- (rental skates €4,-)
-------------------------------------------------------------30
Holi ColorRun*
Dress in white, run 5k and end up fully colored @ the Holi Festival w/
music and food. [In co-op with ISADelft]
Sunday, 14:00, @Mekelpark, €7,50 (€5,- for TU Delft Students)
-------------------------------------------------------------* Enrol @ www.sc.tudelft.nl or Sports & Culture desks
-------------------------------------------------------------Sports & Culture Mekelweg 8-10, 2628 CD Delft
www.sc.tudelft.nl | twitter.com/tudelft_sc | www.sc.tudelft.nl/facebook
Foto: Sam Rentmeester
Delta
25
TU Delft
krasse knarren
Voetbaltechniek
Jan van Turnhout
Uniek initiatief. Delft start de opleiding
ter wereld maakt Delft de combinatie
van voetbal met techniek en geeft zo
de aftrap van een brede en gevarieerde opleiding. Nu ja, misschien niet zo
gevarieerd en eerder smal dan breed.
Maar elk nadeel heeft zijn voordeel en
dus kun je met deze studie werkelijk
alle kanten op: over links, over rechts,
of gewoon dwars door het midden.
Niet iedereen zal in de Champions
League terechtkomen, sommige studenten worden voetbalverslaggever
en anderen worden commentator. Er
wonen in Nederland weliswaar zestien
miljoen voetbalcommentatoren, maar
Hoogleraren gaan net
als andere medewerkers op hun 65ste met
pensioen. Maar er zijn
uitzonderingen. Deze
week: polymeerfysicus prof.dr.ir. Jan van
Turnhout (76).
V
an Turnhout heeft zich
goed voorbereid op het
gesprek. Hij heeft een
hoekje van zijn bureau
vrijgemaakt en overhandigt acht
blaadjes met samenvattingen,
citaten en grondbegrippen uit de
polymeerfysica. Wanneer hij met
pensioen is gegaan? “Dat moet
in 2002 geweest zijn.” Terwijl het
een ommezwaai in zijn leven heeft
betekend. Het was geen einde aan
een arbeidzaam leven, maar het
begin van een onderzoekstraject.
Vanaf 1989 was hij voor een dag
per week als hoogleraar polymeerfysica verbonden aan de TU en
werkte de rest van de tijd als afdelingsleider polymeerfysica bij TNO.
Sinds zijn pensioen zit hij zes dagen
per week bij de afdeling chemical
engineering van de faculteit Technische Natuurwetenschappen. “Ik
ben blij dat mijn vrouw me zater-
Zijn motto: onderzoek is
spannend, dankbaar en
zit vol verrassingen
dag ook laat gaan”, verklaart hij.
Vanaf zijn pensioen kon hij meer
tijd besteden aan afstudeerders,
promovendi en onderzoek.
Met één van hen had hij een speciale band: de eveneens gepensioneerde Piet Klaase die hij vanuit
TNO kende en die in 2002 bij hem
promoveerde. Het promotieonderzoek van Klaase zette hen op het
spoor van functionele polymeren
en samen vatten ze het plan op
om er een boek over te schrijven.
Over functionele polymeren kan
Van Turnhout erg gedreven vertellen. Het zijn de elektrisch geladen
polymeerfilms in elektreetmicrofoontjes of de lichtgevende polymeren (Oleds) in beeldschermpjes.
Ze worden gebruikt in stoffilters, in
brandblusgel of in een composiet
voor de behandeling van een gescheurde slagader.
Het was de bedoeling om samen
met Klaase een boek te schrijven
over de structuur en veroudering
van functionele polymeren. Maar
toen Klaase in 2012 overleed,
stond Van Turnhout er alleen voor.
Hij worstelt zich sindsdien met een
oud opmaakprogramma Framemaker door de zevenhonderd
pagina’s tekst en formules en stuit
dan af en toe op vervelende verrassingen. “Verjoppie, denk ik dan,
hoe komen die foutjes toch in die
formules?”. Toch moet het boek
‘Nonlinear optical properties of
functionalized polymers’ dit jaar bij
Springer uitkomen. Tegelijkertijd
werkt Van Turnhout aan een tweede boek over computerprogramma’s die het werken met integraalen differentiaalvergelijkingen
aanzienlijk vereenvoudigen. Zelf
komt hij uit de tijd dat je deze vergelijkingen moest oplossen door
de primitieve functie op te zoeken
in tabellenboeken, of anders de
uitkomst numeriek moest benaderen. Maar computerprogramma’s
als Mathematica of Maple lossen
de vergelijkingen analytisch op.
Die computeralgebra is een ontdekking voor hem, die hij graag
doorgeeft aan studenten en promovendi. In zijn tweede boek ‘Relaxation phenomena in polymers
and other viscoelastic solids’, dat
ook dit jaar moet verschijnen, doet
hij uit de doeken hoe wiskundige
modellen van polymeergedrag ermee zijn op te lossen.
Als professor Kreutzer (die op 1
maart ChemE-afdelingshoofd
professor Südholter opvolgt) hem
gastvrijheid blijft verlenen, heeft
hij nog een boek in de pen. Dat zou
een rehabilitatie worden van de
Nobelprijswinnaar Peter
Debye. In 2006 raakte diens naam
in opspraak vanwege de rol die hij
in nazi-Duitsland zou hebben gespeeld bij het ontslaan van joodse
medewerkers. Nobelprijswinnaar
Martinus Veldman en Van Turnhout vochten dat aan, met als gevolg dat het Utrechtse fysisch-chemische Debye-instituut zijn naam
weer terug heeft. Daar is echter
veel meer over te vertellen, en Van
Turnhout heeft nog geen zin om ‘in
Pijnacker op een bankje te zitten.’
Dus wie weet. Zijn motto blijft: onderzoek is spannend, dankbaar en
zit vol verrassingen. (JW)
het gros is ongediplomeerd.
Het zwaartepunt van onze opleiding
is de tekst- en beeldanalyse. Je bekijkt
niet alleen een voetbalwedstrijd in
zijn geheel, maar je bekijkt ook van
spelmoment tot spelmoment wat er
gaande is. Je onderzoekt wie er aan
de bal is, welke speler beweegt, welke
emoties er door de kijkers heen gaan.
Je ontdekt dat meer interpretaties
mogelijk zijn en dat de ene trainer het
lang niet altijd eens is met de ander.
Voor deze studie moet je natuurlijk wel
gemotiveerd en leergierig zijn. Terwijl
andere studenten bier zuipend hun tijd
verdoen op de bank, zit jij er gedisciplineerd te studeren.
Je brengt voetbal in verband met
bijvoorbeeld beeldende kunst, muziek, stripboeken en games. Ik lees
de flyer nog een keer en het staat er
nog steeds. Wat een onzin. Ik heb dit
namelijk niet zelf verzonnen, maar
schrijf het allemaal min of meer over
van de opleiding film- en literatuurwetenschap. Voetbaltechniek bestaat
(nog) niet, dus maak je geen zorgen.
Het is geen voetbal, het is film. Het is
niet Delft, het is Leiden. Voor dit soort
pseudowetenschap moet je even verderop aan de Vliet zijn. Uitgeroepen
tot de beste bacheloropleiding van
2013.
columnrobbertfokkink
voetbaltechniek. Als eerste universiteit
Geboren op 19 maart 1937 werkt
Jan van Turnhout vanaf 1971 als
sectiehoofd elektrische eigenschappen van polymeren bij
TNO. In 1981 wordt hij daar afdelingshoofd polymeerfysica. Vanaf 1989 combineert hij dat met
een deeltijd hoogleraarschap
aan de TU. In die hoedanigheid
begeleidt hij 30 afstudeerders
en 13 promovendi. In 2011 ontvangt hij van het IEEE de prestigieuze Gross prijs.
26
Advertenties en mededelingen
In Memoriam
Lightweight Containers bv is een innovatief en dynamisch bedrijf. Het hoofdkantoor
staat in Den Helder. Lightweight Containers ontwikkelt, produceert en verkoopt
KeyKegs: een serie high-tech kunststof fusten. De onderneming is zeer succesvol en
groeide de afgelopen 5 jaar met meer dan 50% per jaar. Onze kracht zit in een kwalitatief
hoogstaand product waarbij we de lat steeds iets hoger leggen. We verplaatsen ons in
de positie van de klant en handelen daar dagelijks naar.
Op korte termijn zoeken wij een:
Allround engineer
Takenpakket:
Functie-eisen:
-
- Hands-on, pro-actief, teamplayer
- Technische opleiding op HBO- of
TU-niveau;
- Flexibel en initiatiefrijk, geen 9 tot 5
mentaliteit
- Bereidheid tot reizen
- Goede beheersing van de Nederlandse
en Engelse taal (Duits is een pré).
Opzetten en aansturen van R&D projecten
Ontwerpen van testmethodes
Opzetten van testprogramma’s
Technische advisering van de accountmanagers
Managen van kwaliteitscontroleprogramma’s
Wij bieden:
- een veelzijdige, uitdagende baan
met veel ontplooiingsmogelijkheden
in een sterk groeiend bedrijf
- salariëring afhankelijk van opleiding
en ervaring
Enthousiast?
Stuur ons je CV en sollicitatiebrief t.a.v.
Vanessa Drost naar [email protected]
Voor meer informatie over de
functie kan je ook bellen met
Bert Hanssen tel: 0223-760760.
lightweight
containers
Acquisitie op basis van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
Si n g -S o n g
c O N T E S T
----------------------
Thursday 13 March @ Tango F r i day 0 2 M ay @ V i r g i e l
N i e u w s t r a at 2
Wi t h a p e r fo rm a n c e of
-
D e l f t
Ju dy B la n k
O u d e D e l f t 5 7 - D e l f t
With a performance of Jasper Mook
---------- ----------
Thursday 03 April @ Bricks BarRels
Vo l de rs grach t 17 - De lf t
Wi t h a p e r fo rm an c e of S ofi a d ra Gt
STart 19:00
ance
Fre e e n t r
Final 24 May @ ZOMERfestival
twitter.com/zfdelft
zfdelft
facebook.com/zfdelft
Register before 28 February,
more information: www.zomerfestival.tudelft.nl
Delft DJ Contest
Presented by
DELFT DANCE PLATFORM
PRICES:
PRE-ROUNDS:
PRE-ROUNDS
PERFORM AT ZOMERFESTIVAL TU DELFT
VOUCHER OF €750,- TONECONTROL.NL
23.00 H
REGISTER BEFORE 7TH OF MARCH VIA
WWW.FACEBOOK.COM/DELFTDANCEPLATFORM
21 MAR - CICCIONINA
17 APR - KOORNBEURS
16 MAY - LORRE
23.00 H
VOLDERSGRACHT 1 DELFT
23.00 H
In collaboration with
KROMSTRAAT 24 DELFT
PHOENIXSTRAAT 30 DELFT
MYSTERY GUEST DJ-SET AFTER EACH PRE-ROUND
Met droefheid delen wij
mede dat op dinsdag
18 februari 2014 dr.ir.
Adinda Freudenthal
(geboren 1963), thuis
en in het bijzijn van haar
familie, is overleden.
Adinda is in 1989 afgestudeerd bij onze faculteit en trad op 1 september 1992 in dienst van
de faculteit Industrieel
Ontwerpen aan de TU
Delft. In 1999 is Adinda
gepromoveerd op het
onderwerp 'The design
of home appliances for
young and old consumers'. Adinda was werkzaam voor de afdeling
Design Engineering en
was gespecialiseerd in
het thema 'Integration
of ICT systems within
medical design, with
a focus on human factors'. We verliezen in
Adinda een vriendelijk,
behulpzaam, betrokken
en vooral goed mens,
die we erg zullen missen.
Onze gedachten gaan
uit naar Adinda’s directe
familie en vrienden. We
wensen ook Adinda’s
collega’s en vrienden op
de faculteit veel sterkte
toe. We hebben getracht de naaste collega’s van Adinda zo veel
mogelijk persoonlijk te
informeren. Mocht dit
niet zijn gelukt, dan bieden we daarvoor onze
excuses aan.
Prof.ir. Ena Voûte
Mededelingen
Verkiezingen SR en FSR
Het College van Bestuur maakt het
volgende bekend: De verkiezingen
van de leden van de Studentenraad
(SR) en de Facultaire Studentenraden
(FSR) vinden via het internet plaats
op woensdag 21 mei en donderdag
22 mei 2014. De verkiezingen vangen
aan op woensdag 21 mei 2014 om
9:00 uur en eindigen op donderdag
22 mei 2014 om 17:00 uur.
Elections to the Student
Council and Faculty Student
Councils
The Executive Board hereby announces that the elections of the members
of the Student Council (SR) and the Faculty Student Councils (FSR) will take
place via the internet on Wednesday
21 May and Thursday 22 May 2014.
The elections begin on Wednesday 21
May 2014 at 09.00 hrs and finish on
Thursday 22 May 2014 at 17.00 hrs.
Het College heeft voor de organisatie
van de verkiezingen het onderstaande
tijdschema vastgesteld. De deadline
voor het indienen van de kandidatenlijsten is woensdag 2 april 2014 om
17:00 uur.
The Board has laid down the timetable for organising the elections (see
below). The deadline for submitting
candidate lists is Wednesday 2 April
2014 at 17.00 hrs.
Tijdschema verkiezingen SR en FSR
op 21 en 22 mei 2014
• 24-02-14 bekendmaking verkiezingsdata in Delta 1
• 19-03-14 t/m 26-03-14 inzage lijst
met kiesgerechtigde en verkiesbare
studenten 2
• 19-03-14 t/m 02-04-14 indienen
kandidatenlijsten
• 16-04-14 bekendmaking kandidatenlijsten 3
• 21 en 22 mei 2014 verkiezingen
• 23-05-14 vaststellen voorlopige
uitslag
• 02-06-14 vaststellen en bekendmaking definitieve uitslag 4
Elections to the SR and FSR on 21 and
22 May 2014 - timetable
• 24-02-14 announcement of election
dates in Delta 1
• 19-03-14 to 26-03-14 perusal of the
list of students entitled to vote, and
students entitled to stand 2
• 19-03-14 to 02-04-14 submission of
candidate lists
• 16-04-14 publication of candidate
lists 3
• 2 1 and 22 May 2014 elections
• 2 3-05-14 provisional results determined
• 02-06-14 final results determined
and announced 4
Bezwaarschrift binnen één week na:
1) 24 februari 2014 2) 26 maart 2014
3) 16 april 2014 4) 2 juni 2014
Objections to be submitted no later
than one week after:
1) 24 February 2014 2) 26 March 2014
3) 16 April 2014 4) 2 Juni 2014
TU Delft
desgevraagd
Tweet
Onderzoekers van de universiteit van Harvard lieten robots baksteen voor
baksteen een bouwsel in elkaar zetten, aldus New Scientist vorige week.
Z
e kunnen nog geen echte bakstenen dragen. Laat staan
metselen. Toch zijn de robotische ‘termieten’ van Harvard
indrukwekkend. Ze kunnen een blok
piepschuim oppakken en op de gewenste locatie neerzetten nadat ze over
eerder geplaatste bouwblokken heen
zijn geklauterd. Doordat ze deze blokken
tellen, weten ze waar ze zijn. Een simpel
wiskundig modelletje is de enige input
die de robots nodig hebben om hun
bouwdrift in de juiste banen te leiden.
Twee jaar geleden gebruikte een Franse
kunstenaar robots voor iets vergelijkbaars. Hij maakte met drones een
metershoge cilindervormige constructie met prachtige welvingen. Volgens
robotica-expert ir. Bart Remes (Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek) zijn
wereldwijd talloze onderzoeksgroepen
bezig met dergelijk projecten. “Het is
een voorbode voor wat komen gaat; de
robotisering van de bouw.”
Remes is nauw betrokken bij de oprichting van een nieuw laboratorium voor
onderzoek naar robotzwermen; de
Cyberzoo. Op 5 maart opent dit laboratorium haar deuren (Delta 11: ‘Cyberzoo:
een dierentuin met robots’). Onderzoek
naar robots die bouwen staat vooralsnog niet op de rol. “Maar misschien
gaan we wel die kant op”, zegt Remes.
“De grote uitdaging is om robots ook
buiten dingen te laten bouwen. In het
laboratorium gebruiken ze onder meer
camerasystemen om hun positie te bepalen. Als je echter buiten een groot gebouw wilt maken en je moet er een hele
stellage omheen zetten met camera’s,
kun je net zo goed bouwvakkers aan het
werk zetten. Voor onze kleine drone, de
‘Dit leidt tot een nieuwe
industriële revolutie’
Delfly, werken we aan een systeem met
stereovisie, zodat de drone objecten
herkent en de omgeving in kaart kan
brengen. Dat soort systemen heb je
nodig.”
Prof.ir. Kas Oosterhuis van Bouwkunde,
tevens verbonden aan het Delft Robotics
Institute, wijst er op dat gebouwen voor
een groot deel bestaan uit installaties.
“Neem de klimaatinstallatie. Die kun je
niet bouwsteentje voor bouwsteentje la-
27
ten verrijzen. Maar deze zijn wel prefab
in fabriekshallen door robots in elkaar te
zetten. Dat gebeurt nu al.”
“De grote belofte is om alle robots op
de bouwplaats te hebben”, vervolgt
Oosterhuis. “Dat zijn er honderden. Alles verandert dan; het productieproces,
de materialen, ga maar door. Het duurt
nog decennia, maar deze wijze van bouwen gaat absoluut komen.”
Oosterhuis’ collega, ir. Pieter Stoutjesdijk, studeerde vorig jaar af op een
onderzoek naar deze ontwikkelingen.
Hij steekt zijn enthousiasme niet onder
stoelen of banken. “Stel je eens voor
wat er allemaal kan als we digitaal ontwerpen en produceren. Dan krijg je massamaatwerk. Het creëren van duizend
unieke bouwwerken, volledig aangepast
aan lokaal klimaat, lokale cultuur en
persoonlijke voorkeuren, is dan immers
even efficiënt als het maken van duizend
identieke gebouwen. Het leidt tot een
nieuwe industriële revolutie.” (TvD)
www.delta.tudelft.nl/27817
Nieuwe webcams voor de
slechtvalken binnenkort online
@ #tudelft #peregrinefalcon
#knnv #delfland #ewi pic.
twitter.com/dulnADv9Lb
Systeembeheerder Bart
Vastenhouw: “Een jaar of zeven
geleden zag ik regelmatig slechtvalken vliegen rond het gebouw
van EWI. Ik heb toen met de natuurvereniging KNNV gepraat
om in samenwerking met de TU
een nestkast op het balkon te
plaatsen. Sinds 2008 kijken we
met een webcam of er iets in de
nestkast gebeurt. Toen er vorig
jaar slechtvalken gingen broeden
was dat heel bijzonder, want in Nederland zijn maar honderdtwintig
broedgevallen. De kwaliteit van de
beelden was niet zo goed, daarom
hebben we vorige maand twee
nieuwe camera’s gemonteerd.
Binnen twee weken verwachten
we de beelden op slechtvalk.ewi.
tudelft.nl/video. Gewoonlijk blijft
een nestkast van één ouderpaar.
Vanaf februari gaan slechtvalken
baltsen, elkaar het hof maken. Ze
halen acrobatische toeren uit en
vliegen luid roepend om elkaar
heen. In maart leggen ze roodbruine eitjes, meestal vier. Daar
komen in april of mei witte dons
jongen uit die we begin juni laten
ringen. Daarna krijgen ze van hun
ouders hun eerste vlieglessen en
lessen in het vangen van prooien.
Dat wordt weer spannend. Ik ga
elke dag kijken.”
Strip: Auke Herrema
Delta
28
Delta
TU Delft
Text: Stephanie Goseine
Photo: Hans Stakelbeek
Making it easy to
‘Make it in the Netherlands’
They say that if you don't
vote, you can't complain. In
the main article, we take a
look at new initiative aimed
at keeping international
students in the Netherlands.
If you want to complain
about it, see out elections
special to find out if you're
international
pages
eligible to vote.
Sanaa Degani and Nishant Narayan are just two of TU Delft's international students who want to stay in the Netherlands after graduation.
The Dutch government sees
the potential of international academic talent and has
rolled out a new action plan
for keeping international students here for good, but its
relevance for TU Delft is up
for debate.
I
n the Netherlands there is ample
opportunity for international
academic talent. According
to Nuffic, there are about 870
master programmes and 50 PhD
programmes offered in English, and
in the 2011-2012 academic year 13%
of students following higher education (approximately 87,000) were of
international status. At TU Delft this
ratio is a bit
higher with 16% of the student population coming from abroad in 2012.
After studying the economic impact,
The Social and Economic Council of
the Netherlands has come to one
overarching conclusion: international students are of high value and
retaining them should be a priority.
According to Council, 70% of students wish to stay in the Netherlands
after studying but only 27% do so.
In light of this the Dutch Minister of
Education, Culture and Science Jet
Bussemaker introduced the “Make it
in the Netherlands Action Plan 20132016”. The Action Plan is organized
in five lines of action: make Dutch
language learning more accessible,
promote study and career as a single
entity, integrate students into local
life, remove administrative red tape
and allow each region to create a
tailored approach to retention.
While this plan speaks for the Netherlands in general, in Delft, students point to the same hurdles as
their Dutch counterparts. “Initially I
felt the distance between the Dutch
and international students, but you
get used to it…now the major hurdle
to face is mapping a career path
where I really belong.” says Nishant
Narayan, a recent master’s graduate
from Sustainable Energy Technology.
“I would like to stay here after I finish
my architecture and urban design
70% of students wish to stay in the
Netherlands after studying but only
27% do so
master’s degree…but to find work
in an architecture firm is a very difficult task so the biggest hurdle is
the lack of job opportunities and the
competition in the field,” says Sanaa
Degani.
This may be in part because Delft
offers a network of existing to help
transition internationals. Both the
university and local government offer language courses. The Central
International Office (CIO) acts as the
liaison between the international
student and the university and hosts
an elaborate introduction programme for incoming students. The TU
Delft Career Centre provides personal consultancies, guidance for and
organized approach to job hunting
and guidelines for staying in the Netherlands after study completion.
“We agree with the objectives of the
plan, and even at TU Delft where
international students are made a
definite priority – our career centre
ranks #1 in the 2012 I-Graduate –
there is always room for improvement,” says Carla Fluhr, Team Leader
of Admission and Mobility and Deputy Head of the CIO.
In Delft, it may more be a case of
a need for simplification of processes and for international students
to take advantage of existing support than the need for a new and
decidedly ambitious plan from the
government.
Delta
29
TU Delft
science
Milestone in synthetic
graphene production
SHORT
No scattering and no electrical resistivity. Delft researchers demonstrated for the
first time extremely fast electron transport in synthetic
graphene.
V
ery fast electronic circuits,
flexible display screens and
efficient solar cells; the promises of graphene are plenty. This material, which consists of a
single layer of carbon atoms bonded
in a hexagonal pattern, is one of
the fastest semiconductors, and it is
strong, flexible and light.
Since graphene was discovered in
2004, scientists have been looking
frantically for ways to produce it as
purely as possible. Only in its purest form can electrons move freely
through the atomic lattice, a phenomenon called ballistic transport.
Defects, impurities and grain boundaries induce scattering, preventing
ballistic transport. Producing the
material on the appropriate substrate and in large quantities has also
Physicists correct
quantum errors
Shou-En Zhu with his CVD machine. (Photo: Tomas van Dijk)
proven a tough nut to crack.
Delft researchers from Professor
Guido Janssen’s surface and interface group (MMME faculty) and
from Professor Lieven Vandersypen’s
quantum transport group (AS faculty) tackled these challenges. They
fabricated the material with a very
high quality using a technique called
chemical vapor deposition (CVD),
often used in the semiconductor industry to produce thin films.
The team subsequently performed
measurements on the electrical properties of this CVD-graphene no one
had been able to do before. They
were the first to demonstrate ballistic transport in synthetic graphene.
An article about this achievement
was published last month in Applied
Physics Letters. The first authors
are Ir. Shou-En Zhu and Dr. Victor
Calado.
“We could measure ballistic transport of the electrons over a micron
distance”, says Prof. Lieven Vandersypen, who is one of the co-authors.
“That is really special. It demonstrates that cvd-graphene can be of
very high quality.” (TvD)
delta.tudelft.nl/27803
Academic water wars
After a year of correspondence, Miriam Coenders’ article
was finally published in Nature last week. It explains why
an earlier Nature publication
on global water balance is
incorrect.
‘T
errestrial water fluxes
dominated by transpiration’, that is the title of
the original article written by Scott Jasechko MSc, a PhD
student at the University of New
Mexico, dated April 18 2013, which
kick started the discussion.
The American researcher asserts
that 80 – 90% of the water that
evaporates from land comes from
plants. That is far larger than the
reigning estimates. Coenders didn’t
buy Jasechko’s figures. Instead of
80 – 90%, she arrives at 35 – 80%
percent.
The relative amount of transpiration
in the water cycle in comparison
with evaporation from soil and open
water is an interesting figure since
on a global scale it links CO2 and water cycles.
“The high estimate has two reasons”, Coenders says. First there has
been selective use of data known
as cherry picking. Next, she argues
the uncertainties in the data that
Jascheko has used to calculate the
transpiration are much bigger than
he assumes. This applies in particular to the isotope studies. The basis
of these studies is that transpiration
keeps the ratio between oxygen
isotopes O-16 and O-18 in water
unchanged, but that evaporation
favours the lighter isotopes and
thus enriches the residues with the
heavier isotope. Jasechko applied
a lab-derived equation on evaporation to determine the effect and
extrapolated his findings into global
estimates.
On Coenders’ desk are Jasechko’s
original article and three commentaries on the article written by her,
Professor Huub Savenije (CEGS)
and colleagues called Uncertainties
in transpiration estimates. Nature
editors have forwarded these to
Jasechko, who in turn has written
three reactions, which are on the
desk as well. The final version of
Coenders’ reaction to Jasechko’s
article was published on February 12
2014, almost a year after the original. That’s how slow science sometimes progresses. (JW)
delta.tudelft.nl/27847
Scientists from the Kavli Institute of Nanoscience have succeeded in detecting
and correcting errors during the storage
of quantum states in a diamond. This is
an important step towards protecting fragile quantum information long enough to
realize a functioning quantum computer.
The results were published online on February 2 2014 in Nature Nanotechnology.
The researchers showed that by encoding
the quantum state in an entangled state
of multiple quantum bits it is possible to
compare the states of the quantum bits to
detect errors, without measuring or disturbing the encoded quantum state itself.
delta.tudelft.nl/27800
Smart grid
The Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) and Shell will invest
6.5 million euros in eleven projects in the
field of smart energy systems. Five of the
projects will be carried out by TU Delft. The
projects are part of NWO’s research programme Uncertainty Reduction in Smart
Energy Systems and revolve around the
smart grid, an electrical grid that uses information, such as information about the
behaviours of suppliers and consumers, in
an automated fashion to improve the efficiency of the production and distribution
of electricity. Dr. Ad van Wijk’s project (Car
as Power Plant - Fuel cell cars creating a
detachable decentralized multi-modal
smart energy system)for instance focuses
on hydrogen cars being used as little power
plants that supply electricity to the grid
when they are parked. The researcher (of
AS faculty) believes these cars have the potential to replace all electricity production
power plants in the world.
Another project (Stable and scalable decentralized power balancing systems using
adaptive clustering) aims at turning the power supply chain upside down. Whereas in
the past, energy supply was determined by
demand, in future, demand will need to follow supply. This project focuses on market
mechanisms as a means to acquire stable
smart grids.
30
Delta
TU Delft
Text: Damini Purkayastha
Photo: Hans Stakelbeek
delft survival guide
Surviving Delft's music events
From blues to jazz to pop of all
sorts, Delft offers a number
of music festivals through the
year. Here’s a list of what’s coming in 2014.
Delft Blues Festival
One of the first big Blues festivals in
the region, the Delft Blues Festival is
held annually in February. Over fifty
performances are held across thirty
locations. Bands are invited from all
over the world for this weekend event.
In 2014, the festival is on February 14
- 15 and there will also workshops on
playing the blues harp and blues guitars and a film screening. The theme
for 2014 is Blues Divas and a number
of performing bands will feature female singers.
When: February 2015
Entry: Free
www.delftblues.nl
Stukafest
The Stukafest is a live performance
festival, hosted in student rooms of TU
Delft. With theatre, music, dance, literature and poetry performed and recited live, personal rooms become public
stages. Three rounds of performances
include amateurs and well-known names. For the 2014 edition, the line-up
includes Spinvis, and rapper Typhoon.
Venues can host up to thirty people
(sixty for really popular acts). There’s
also an after party at Theatre de Veste
until 4:00.
When: February 26
Tickets: Tickets range from €4.50 to
€14
www.stukafest.nl/delft
Westerpop is one of the many musical festivals in Delft.
Jazz Festival Delft
Jazz Festival Delft is among the largest
jazz festivals in the Netherlands. The
city literally jazzes up with live acts
across town, at pubs and cafes, Beestenmarkt, the Markt and other locations. Featured acts include a range of
styles - from traditional jazz to fusion,
world pop and other experimental
sounds. Beer tents and food stalls are
set up around live arenas.
When: August 15 - 17
Entry: Free
ww.jazzfestivaldelft.nl
or the Summer Festival, is a day-long
music celebration. Held on campus,
the multi-venue festival has stages set
up indoors and outdoors. There are
live performances by Dutch bands with
genres range from hip-hop to rock, as
well as DJs. A lounge square is set up
with drinks and food for sale. In 2013,
there was also a science island where
TU Delft scientists showcased the
latest developments.
When: Late May / June
Entry: Presale: €15/At the door: €20
www.zomerfestival.tudelft.nl
Zomer Festival
Westerpop
Now in its 8th year, the Zomer Festival,
Started in 1989 as a small festival with
nine acts, today Westerpop has over
twenty acts and 15,000 visitors. The
two day festival celebrates popular
music and features bands from around
the world and the country. Last year’s
line-up included bands such as Treetop
Flyer from the UK and Moving House
from Denmark. Held behind the Cen-
The city literally jazzes up with
live acts across town, at pubs
and cafes and other locations
tral Station, the venue has food and
drinks stalls and places to sit around
and relax in the sun.
When: August 29 - 30
Entry: Free
www.westerpop.nl
Taptoe Delft
If you think you can hear a military
band performing a chart topping pop
music melody, odds are you stumbled
upon Taptoe Delft. This is among the
more unique festivals in the city. Taptoe Delft started in 1954 as a performance of the military tattoos (military
bands) in the country, today it features
over fifteen citizen tattoos from across
the country. The Markt is closed off to
create a venue with special lighting
and visual effects and a long marching
area for each band.
When: September 13 - 14
Tickets: Starting at €18
www.taptoedelft.nl
Text: Damini Purkayastha
Photo: Hans Stakelbeek
Delta
31
TU Delft
The international face of local elections
On March 19, 2014 you can
make a difference. If you are
an international student
or employee at TU Delft,
you may be eligible to cast
your vote in the upcoming
municipal elections.
Lucie Herraiz Cunningham, a candidate of GroenLinks Delft, explains that
every vote counts. “Delft candidates
do not need a huge number of votes
to get a seat in the council, only about
375 votes,” she says, adding, “Voting
is an essential right, whether you
live in your home country or abroad.
If you do not vote to support your
values, extreme political parties will
benefit from it as their members are
proactive about voting - especially in
times of economic crisis.” An expat
herself, Cunningham has lived in Delft
for 11 years.
Another international face in the
elections is Iranian expat Foroogh
Daneshmand, who has lived here
since 2001. A candidate with the D66
party, Daneshmand points out that
a number of parties, including hers,
are working to address the concerns
of expats, but internationals have to
participate in order to be heard. “An
international is also someone who
lives, works and study here. It means
working towards turning Delft into
the smart, innovative city that technical students expect. Providing the
right conditions for companies to settle, for employees to live well and for
creative ideas to grow makes the city
utilize its great potential,” he says.
‘If you do not vote to support your
values, extreme political parties
will benefit from it’
that they have obligations as well as
rights in this society,” she says.
Interestingly, there’s a local party that
traces its roots back to TU Delft. Studenten Techniek In Politiek (Students
of Technology in Politics), popularly
known as STIP, was established in
1993 as a result of a dispute between
TU Delft and the city of Delft. Party
member, Gennadij Kreukniet, a member of the current council, repatriated
from South Africa in 2009 to study in
Delft. “In 1994 the first seat was obtained and ever since STIP has been
For those ready to go out and vote,
candidates have some pointers:
Check party websites, read up on political parties, their backgrounds and
on the candidates. Hopefully, parties
who take into consideration the internationals will also provide English
versions of their election programmes. “Remember, the Dutch political
system counts votes through a system
that takes into account the electoral
quota and the number of votes cast so every vote counts,” says Catherine
Bij de Vaate of GroenLinks Delft.
The City Council
The Gemeenteraad (City Council) is the supreme body of the residents of the municipality of Delft. It is made of thirty-seven councillors, who can be from various political parties and are elected
into office ever four years. As representatives of the citizens, the
councillors work on behalf of the locals and also ensure that the
Mayor and Alderman work towards that end.
Candidates from twelve political parties are contesting the 2014
elections. They are: D66, PvdA, GroenLinks, VVD, Onafhankelijk
Delft, CDA, STIP, Stadsbelangen, SP, ChristenUnie, DOP (Delftse
Ouderen Partij) en Partij voor Sociale en Maatschappelijke Vernieuwing. You can access the names of all contesting candidates
in the Actueel (Topical News) section on ris.delft.nl.
The outgoing council was formed by candidates from ten political
parties - with five in the ruling coalition and five in opposition.
The role of citizens doesn't end with the elections. They are encouraged to be part of the public meetings; get in touch with
council or individual board members with grievances; ask for a
referendum and so on.
We asked international students at TU Delft what they would look
for in a councillor if they could vote. Amir Meshkat, a PhD researcher from Iran, says, "Age and political agenda. I would prefer
to vote for a young candidate. Sine Celik, a PhD researcher from
Turkey says, "I'd look for a candidate who places some emphasis
on human concerns, rather than someone whose only focus is
the economy."
Lucie Cunningham (GroenLinks)
What is the municipal
election?
Every four years, citizens
vote for a new City Council.
The Delft City Council has 37
seats.
When are the 2014-2018
elections?
March 19. Voting booths
remain open from 7:30 to
21:00 across 48 booths in
Delft.
Who Can Vote?
• Dutch citizens
• EU-citizens registered as
living in Delft for over a
year
• Non-EU citizens registered
as living in Delft for over
five years
How do I get a voting pass?
Voting passes called stempas
will be delivered to your
registered address by
March 4 2014. Contact the
Gemeente if you don’t get
yours. Take your stempas
and your passport or ID card
with you to vote.
Contents
International
28
'Make it in the
Netherlands'
30
Surviving Delft's
music events
The bike of
S
ometimes a meaningful
gift is worth more than
an expensive one. That
is exactly how Hui-Ling
Chen feels about her bike.
It was a gift from her boyfriend
when she moved from Taiwan to the
Netherlands a few months ago.
The bike was totally free and was
acquired in a very creative way.
Chen’s boyfriend sent an e-mail to
all of his friends and asked if anyone
had a spare bike or accessories.
Luckily, one friend offered him a
free bike and another gave him a
bike bag. “In this over-consumption
world, many people have extra
resources while other people might
need some,” says Chen. “Instead of
purchasing more stuff, why don't we
try to utilize the resources?”
Chen says her boyfriend believes that
setting up an active social network
can lessen environmental impact
and she clearly agrees. According to
Chen, sharing resources like the bike
means fewer goods are produced
and also “brings vitality into the
community”. She said her boyfriend
often shares things with others like
food grown in his garden. “When
he needs anything he can get lots
of help in return,” says Chen. “This
bike is a nice story from this beautiful
social network.”
Chen describes her cycle as “a simple
bike with six gears” and says the
bag is very useful for shopping. She
mainly uses it for getting around
Den Haag, where she currently
lives. In Taiwan, she commuted to
work by bike but explains that the
cycling environment is much less
friendly than in the Netherlands.
“Sometimes we have to compete
with hundreds of motorbikes and
buses on a small road,” she says.
“I love the biking culture here,
“states Chen about life in the
Netherlands.”And the bikers feel
very safe and protected, with the
well-designed roads and parking
facilities. In my country, biking is
getting popular now, but it's mostly
for leisure, not a main transportation
and a part of daily life.”
Text: Heather Montague
Photo: Hans Stakelbeek
31
The international face
of local elections
Hui-Ling Chen
See www.delta.tudelft.nl
for the translation of page 08:
Big in Nano
Name:
Hui-Ling Chen (Taiwan, Industrial
Ecology, Master’s Student)
Price:
Free
Brand:
Lugano

Puzzel mee!

TUDelft - Belangenvereniging TU Noord

DeRijswijkseKrant_w45_14_pag20

Inschrijfformulier Delft Serveert Gegevens Bedrijfsnaam: Naam

Rondvraag commissie algemeen 20 november 2014

Doeltreffend-feb.2014 (Omslag

Technische Universiteit (TU) Delft

Download

BLOKKENSCHEMAmuseumnachtdelft2014

Delftse Post