Uitstap naar de
“Frontstreek”
rondom Passendaele
28!nfj!3125!
!
In Flanders fields (luitenant-kolonel John McCrae, 1872-1918)
In Flanders fields the poppies grow
Between the crosses, row on row
That mark our place; and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.
We are the dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow
Loved, and were loved, and now we lie
In Flanders fields.
Take up our quarrel with the foe:
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high.
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders fields.
Samenstelling : Leo Jo Estercam & Christine Mattens
Startplaats
Afspraak op 17 mei om 10:00.
Net tegenover de ingang van het
“Memorial Museum Passchendaele
1917” ligt de “Brasserie de
Volksbond” of ‘Volksmond’ (N50
52.294 E2 59.159)
[http://volksbond.be/] , onze
samenkomstplaats.
Er zal koffie geschonken worden met
twee ontbijtkoeken.
Na korte presentatie van de
mogelijkheden in de regio wordt er
informatie verschaft en een groepticket
voor her bezoek van het museum zal
voorzien zijn.
Tevens is er een groepstarief voorzien
in Hill-62 na vermelding van het paswoord.
Memorial Museum Passchendaele 1917
Dienst voor toerisme
Berten Pilstraat 5
8980 Zonnebeke
Na het bezoek men ter plaatse zijn pick-nick nuttigen of een
maaltijd bestellen.
Voor de te bezoeken plaatsen wordt eveneens een GPS coördinaat
gegeven zodat je deze in de auto-gps deze kan invoeren.
2
In de namiddag is er ‘vrij fotograferen’ met volgend aanbod:

Wandeltochten
o Wandeling Tyne Cot
o Wandeling Kraters en Mijnen
o Wandeling Ieper verkennen

Fietstocht
o Fietstocht Rond W.O. I
Men kan fietsen huren ter plaatse bij bv. Zonnebeke-Bikes
(http://www.zonnebekebikes.be/ ) zowel stadsfietsen (12.00€
voor een ganse dag) als electrische fietsen (27.00€ voor een
ganse dag).
Gelieve zelf deze te bestellen op hun webste !

Autotochten
o Autotocht Passendale
o Autotocht Flanders Fields
o Autotocht Flanders Fields Noord
o Autotocht Poperinge-Vlamertinge
o Autotocht Nieuwkerke-Kemmel
o Autotocht Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo &
Belgische militaire begraafplaats van Houthulst,
vervolgens naar Diksmuide en de Dodengang.
o Autotocht Ypres Salient
3
Tips voor de fotograaf
Voor de namiddagactiviteiten gegevn wij hier enkele mogelijkheden die
zelf kunnen ingevuld worden door de fotografen.
Wandeltochten door “Flanders Fields”.
Wandeling Tyne Cot
Deze wandeling
vertrekt aan het
muzeum en gaat
langs de oude
spoorweg naar
‘Passchendaele’ (punt
031) naar Tyne Cot;
onderweg komt men
enkele ‘memorials’
tegen mbt deze
spoorlijn (punt
T012a). Op de
terugweg gaat ze
langs de Oude
Kaasmakerij (punt
T011) en enkele
Britse
gedenkplaatsen
(punten 004 en 005).
Afstand : 6.5 km
4
Wandeling Kraters en Mijnen
Met de wagen een 19km
tochtje langs “Hill 62” en dan
langs Zillebeke naar
Wijtschate.
Hier vertrekt de
bewegwijzerde wandeling
“Kraters en Mijnen” zo’n
6.5 km lang.
De wandeling gaat langs
minder gekende plaatsen
maar met niet minder
(fotografisch) interessante
plaatsjes met kleine
kerkhoven en
gedenkplaatsen.
5
Wandeling Ieper verkennen
Ieper is in twee opzichten prachtig: het unieke marktplein en de
Vesten. De Sint-Maartenskathedraal, de Lakenhallen en alle andere
gebouwen werden tijdens de Eerste Wereldoorlog allemaal vernield.
Ze werden heropgebouwd met respect voor de historische waarde
ervan. Het "In Flanders Fields Museum" zorgt ervoor dat deze
periode nooit vergeten zal worden. De Vesten is een prachtig
bewaard gebleven verdedigingsgordel rond Ieper. Zowat de helft
van de wandelroute loopt bovenop de Vesten. Er zijn nog heel wat
overblijfselen van deze 17de-eeuwse verdedigingswal.






Informatie
Afstand: 3,5 km
Vertrekplaats: Guido Gezelleplein, Ieper
Aard: stadswandeling met de groenzone op de Vesten
Wegdek: overal verharde wegen
Bewegwijzering: geen (zie kaart in downloaddossier)
Toegankelijk voor rolwagens: ja
6
Fietstocht
7
Fietstocht Rond W.O. I (36.3 km)
(http://www.routeyou.com/nl-be/route/view/481466/fietsroute/wereldoorlogeikfietsroute.nl )
Bezienswaardigheden langs de route
Sint‐Petrus en Paulus (afstand van het vertrekpunt: 0.08 km De Sint-Pieter en Pauluskerk is een typisch voorbeeld van baksteengotiek. Rond de kerk zijn taferelen te zien
uit het leven van de heilige Livinus. Fietsknooppunt 25 (afstand van het vertrekpunt: 3.86 km Fietsknooppunt 24 (afstand van het vertrekpunt: 4.15 km Essex Farm Cemetery (afstand van het vertrekpunt: 6.21 km Essex Farm Cemetery werd genoemd naar een boerderij op deze plaats, die op de Britse stafkaarten vermeld
stond als Essex Farm. Hier liggen 1199 gesneuvelden uit het Commonwealth begraven. In de bunkers naast de
hoeve schreef de Canadese dokter John McCrae op 3 mei 1915 het wereldwijd beroemde gedicht 'In Flanders
8
Fields'. Hij overleed op 28 januari 1918 aan long- en hersenvliesontsteking en werd begraven in Wimereux
(Frankrijk). Fietsknooppunt 35 (afstand van het vertrekpunt: 8.21 km Fietsknooppunt 34 (afstand van het vertrekpunt: 8.85 km Menenpoort (afstand van het vertrekpunt: 9.16 km Sinds 1929 wordt hier iedere avond, klokslag acht uur, aanvankelijk door een groep klaroenblazers van de
Stedelijke Brandweer, later door leden van de Last Post Association de Last Post gespeeld opdat we niet
vergeten ... (Lest we forget ...). De enigste uitzondering was tijdens de periode 1940 tot 1944. Lakenhallen van Ieper (afstand van het vertrekpunt: 9.31 km In de Lakenhallen van Ieper is het uitstekende In Flanders Fields Museum ondergebracht. Een must om te
bezoeken als je de Westhoek aandoet Novotel Ieper Centrum (afstand van het vertrekpunt: 9.32 km Belfort (afstand van het vertrekpunt: 9.33 km p de 2de zondag van mei neemt elk jaar de Ieperse Kattestoet plaats. Tot in 1817 werden hier levende katten
van het belfort naar beneden geworpen. In 1938 werd het kattenwerpen opnieuw geïntroduceerd met pluchen
katten.
De oorzaak van deze traditie zou ontstaan zijn in 962 toen Graaf Boudewijn III de opdracht gaf om elk jaar 3
levende katten van de torens van het huis "De Korte Meers" te gooien. Dit zou nodig zijn om het kwaad af te
zweren. Dit idee blijkt niet zo uniek te zijn want ook in het Franse Amiens heeft men deze traditie. St.‐Maartenskerk (afstand van het vertrekpunt: 9.37 km Soms wordt de Sint-Maartenskerk ook wel Sint-Maartenskathedraal genoemd. Dat is gedeeltelijk wel juist, want
tot in 1801 was het een kathedraal. Toen was Ieper een bisdom. Dat was het sinds 1561. Maar in 1801 werd
beslist dat het onder het Bisdom van Brugge zou komen.
Vandaar dat deze kerk behoorlijk uit de kluiten gewassen is. Ieper (afstand van het vertrekpunt: 9.45 km In Flanders Fields Museum (afstand van het vertrekpunt: 9.52 km In het museum In Flanders Fields staat een doorsnede van een boomstam uit het kasteelpark van Elverdinge.
Daar stond een zomereik van bijna 250 jaar. In 1994 stierf de boom en werd omgezaagd. De doorsnede van de
eik liet de bloedige geschiedenis van deze streek zien tijdens Wereldoorlog I. Door bominslagen in de buurt van
de boom werd de boom beschadigd maar de boom kon zijn eigen wonden genezen. Die zijn nog steeds te zien
als zwarte vlekken in de doorsnede Tolhuisje op de Vismarkt (afstand van het vertrekpunt: 9.68 km Ieper (afstand van het vertrekpunt: 9.91 km Ieper (afstand van het vertrekpunt: 10.27 km Fietsknooppunt 38 (afstand van het vertrekpunt: 11.61 km Zillebeek (afstand van het vertrekpunt: 13.64 km Zillebeek vijver is in de winter een geliefde schaatsplaats in West-Vlaanderen (als het weer het toelaat). sint‐catharinakerk (afstand van het vertrekpunt: 14.19 km De neogotische Sint-Catharinakerk verving in 1923 de gotische hallenkerk, die tijdens de Eerste Wereldoorlog
vernield werd. Fietsknooppunt 40 (afstand van het vertrekpunt: 14.19 km Chester Farm Cemetery (afstand van het vertrekpunt: 17.09 km Fietsknooppunt 47 (afstand van het vertrekpunt: 17.2 km Fietsknooppunt 48 (afstand van het vertrekpunt: 18.52 km 9
Fietsknooppunt 12 (afstand van het vertrekpunt: 22.75 km Fietsknooppunt 94 (afstand van het vertrekpunt: 25.9 km B‐8908 (afstand van het vertrekpunt: 25.9 km V1‐basis (afstand van het vertrekpunt: 33.51 km Er zijn resten (fundamenten) van een V1-basis in aanbouw teruggevonden in een poel in de Gasthuisstraat,
tussen de Vuile Seule en de N333/Steentjemolenstraat. Fietsknooppunt 90 (afstand van het vertrekpunt: 33.8 km Kasteelpark Elverdinge (afstand van het vertrekpunt: 35.69 km In het kasteelpark van Elverdinge stond een zomereik van bijna 250 jaar. In 1994 stierf de boom en werd
omgezaagd. De doorsnede van de eik lieten de bloedige geschiedenis van deze streek zien tijdens Wereldoorlog
I. Door bominslagen op in de buurt van de boom werd de boom beschadigd maar de boom kon zijn eigen
wonden genezen. Die zijn nog steeds te zien als zwarte vlekken in de doorsnede. Een doorsnede van de
boomstam is overgebracht naar het In Flanders Fields Museum.
Kasteel van Elverdinge (afstand van het vertrekpunt: 35.7 km Tijdens WO I werd het kasteel van Elverdinge gebruikt als hoofdkwartier voor verschillende eenheden. Op 13
januari 1918 brak brand uit in het kasteel, hoogstwaarschijnlijk het gevolg van onoplettendheid vanwege de
Britse koks. Het kasteel werd o.l.v. architect Jules Coomans uit Ieper heropgebouwd in 1925. De buitenmuren
konden behouden en worden. Het oude 18de-eeuwse kasteel werd zodoende naar zijn oorspronkelijk uitzicht
op de vooroorlogse plaats heropgetrokken. Detail in Ieper:
10
Autotochten
Autotocht Flanders Fields
Deze 80 km rondrit verlaat Zonnebeke en gaat eerst
naar Ieper, vervolgens via Mesen naar Kemmel,
Westouter, Poperinge, Boezinge, Langemark,
Poelkapelle en dan terug naar Zonnebeke. Als je al de
bezienswaardiheden zou aandoen is de tocht wel 166 km !
Autotocht Flanders Fields Noord
Deze tocht bezoekt enkel het Noordelijk deel van de “Flanders Fields
route”.
Zij vertrekt uit Zonnebeke en gaat eerst langs Hill62 om dan Ieper
te bereiken. In Ieper kan je dan de Meense poort, Rijselse poort, de
Sint Maartenskerk en het Museum bezoeken.
Verder gaat ze richting Boezinge waar de Kazematten Essex, Bard
Cottage en de Yorkshire Trench niet te vergeten zijn.
11
Verder richting Langemark met de Duitse Begraafplaats, Poelkapelle
met het British Cemetary om zo terug naar Zonnebeke af te zakken.
Onderweg kom je nog verschillende andere begraafplaatsen tegen.
12
Autotocht Poperinge-Vlamertinge
Naast het Hopmuseum en het Talbot House kan je ten Zuid-Westen
drie begraafplaatsen aandoen, ten Zuid-Oosten zijn er zes
belangrijke en ten Oosten, richting Vlamertinge een zestal andere.
13
Autotocht Nieuwkerke-Kemmel
Iets verder dan Wijtschate, over Mesen kom je aan Wulvergem met
vier begraafplaatsen, Nieuwkerke met ten Zuiden nog twee
interessante begraafplaatsen. Verder naar Kemmel met een
handvol begraafplaatsen.
14
Autotocht Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo & Belgische militaire
begraafplaats van Houthulst, Diksmuide en Dodengang.
Deze autoroute
van 39km doet
twee belangrijjke
plaatsen aan:
Houthulst &
Vladstro en
vervolgens
Diksmuide en de
Dodengang.
15
Activiteit in de voormiddag
Bezoek aan het “Memorial Museum Passchendaele 1917”.
Tijdens het Britse offensief van 1917 werden hier in 100 dagen tijd
500.000 militairen buiten gevecht gesteld voor een terreinwinst van
amper 8 kilometer. Passendale werd een internationaal symbool van
zinloos oorlogsgeweld in zijn meest gruwelijke vorm.
In het Memorial Museum wordt de herinnering aan de slag levendig
gehouden met foto - en filmbeelden, een uitgebreide collectie
historische voorwerpen en levendig gereconstrueerde taferelen.
Blikvanger is een onderaardse gang met communicatie- en
verbandpost, hoofdkwartieren, werk- en slaapplaatsen. Een
adembenemende ervaring van hoe de Britten als mollen onder de
grond leefden... omdat er boven niets meer was.
Het museum is ondergebracht in het historisch kasteeldomein van
Zonnebeke, op de weg naar Tyne Cot Cemetery. Tyne Cot is de
grootste begraafplaats van de Commonwealth met 12.000 graven
en een indrukwekkend Missing Memorial. Met een deskundige gids
kan je ook een bezoek brengen aan een onlangs ontdekte
ondergrondse verbandpost, de Duitse loopgraven in Bayernwald en
strategische punten zoals de Menin Road, 's Graventafel en Polygon
Wood. Het Memorial Museum Passchendaele 1917 is dé ideale
uitvalsbasis voor een bezoek aan de oude slagvelden, een absolute
must voor toerist én specialist.
Andere bezienswaardigheden in Zonnebeke
Crypte met oorlogsgraven
Sculptuur van Paul Geens
Onze-Lieve-Vrouwkerk met het Canadian Artilery Memorial Plaque.
16
Bezoek aan het “Tyne Cot cemetary”
(N50 53.239 E3 00.029 )
Bij mooi weer kan je te voet langs “Flanders Fields” een wandeling
maken naar Tyne Cot; het pad loopt langs de oude spoorweg naar
Passendale waar we er in een holle weg nog enkele overblijfselen
kunnen zien zoals het Australian Memorial ‘The Road to
Passchendaele’.
Na het bezoek van de begraafplaats gaan we langs de Oude
Kaasmakerij naar het New Zealand memorial en de British Bunker
1918.
Na zo’n 6.5 km zijn we dan terug bij het museum.
Als alternatief kan men met de wagen naar Tyne Cot rijden.
Tyne Cot Cemetery is de grootste Britse militaire begraafplaats op het
Europese vasteland. Deze indrukwekkende begraafplaats telt bijna
12.000 grafstenen. De achterzijde van Tyne Cot bestaat uit een muur
met 35.000 namen van vermiste soldaten en is het vervolg van de
Menenpoort. Een van de bekendste graven op Tyne Cot is dit van de
Australische kapitein Clarence Smith Jeffries. Op 12 oktober 1917 won hij
postuum het Victoria Cross voor zijn heldhaftige poging om een Duitse
bunker in te nemen. Hij liet hierbij het leven.
Naar Tyne Cot Cemetery komen jaarlijks meer dan 180.000 bezoekers,
pelgrims en geinteresseerden. Om hen verder van een kwaliteitsvol
onthaal te voorzien, werden rond de begraafplaats ingrijpende
infrastructuurwerken uitgevoerd. Alle verkeer wordt nu geconcentreerd
tussen de grote baan Passendale-Broodseinde en de achterkant van de
begraafplaats, waar een nieuwe parking voor 7 bussen en 25
personenauto's werd aangelegd. Om de belevingswaarde van de
begraafplaats te vergroten, werd ook het wegdek aan de voorkant in zijn
oorspronkelijke toestand hersteld.
Via een lange muur kom je uit in een klein bezoekerscentrum, waar de
geschiedenis en betekenis van de begraafplaats centraal staan. De
bezoeker komt er alles te weten over de architectuur van de
begraafplaats, over de grafstenen, de Kipling Memorials, de Duitse
bunkers, de speciale muur en toegangspoort, de Stone of Remembrance,
het Cross of Sacrifice en het Tyne Cot Memorial. Er wordt ook de nodige
aandacht besteed aan de ‘zorg voor de doden’ met aandacht voor de
‘Graves ‘Registration Units’, de ‘Exhumation Companies’ en de
‘Commonwealth War Graves Commission’.
17
Er wordt ook aandacht besteed aan de slag van 4 oktober 1917, waarvan
het volledige slagveld kan overzien worden door een uniek panoramisch
venster. Verder is er ook een confrontatie met het landschap van voor en
na de slag en zijn er personalia over de gesneuvelden die hier begraven
liggen of herdacht worden.
Vrije Activiteiten in de namiddag
Autotocht Passendale: bezienswaardigheden in Passendale
Hoe bereiken ?
Volg de N37 vanuit Zonnebeke naar Passendale; 4.2 km.
Gedenkplaat Grenadiers Karabibiers, Western Front associataion,
1ste Poolse Pantserdivisie
Kaasmonument
Sint-Audomaruskerk, 66th British Division Stained Glass
Canadian Memorial Crest Farm
18
Autotocht Flanders Fields
Deze 80 km (166 km met alle bezoeken) rondrit
verlaat Zonnebeke en gaat eerst naar Ieper,
vervolgens via Mesen naar Kemmel, Westouter,
Poperinge, Boezinge, Langemark, Poelkapelle en dan
terug naar Zonnebeke.
 Zonnebeke
Tyne Cot
Zie hoger.
Hill 62 (N50 50.148 E2 56.825)
Hill 62 is een heuvel in de omgeving van
Ieper. ‘62’ wijst erop dat de heuvel 62
meter boven de zeespiegel ligt. Hill 62 of
Höhe 62 kwam in 1916 in Duitse handen
tot Canadese troepen de heuvel
veroveren. De Canadezen leden tijdens
deze verovering grote verliezen. Het
19
monument op de top herdenkt de gesneuvelde Canadese soldaten. Vanop Hill
62 heb je een prachtig zicht op de torens van Ieper en merk je meteen het
strategisch belang van een hoogte tijdens WO I.
Detail van de loopgraven op Hill 62
Het zicht van op Hill 62 op Ieper.
Gedenksteen op Hill 62.
De linies in deze omgeving worden bemand door de Canadezen. Op
2 juni 1916 vanaf 8 uur in de ochtend bestookt de Duitse artillerie
de Canadezen tot net na het middaguur, daarna worden
ondergrondse mijnen tot ontploffing gebracht en volgt de aanval van
de Duitse infanterie. De Canadezen worden over een linie van circa
1.200 meter compleet teruggeslagen, vanaf Hill 62 (Duits: Tor Top)
tot Mount Sorrel, een stuk zuidwaarts van Hill 62. In totaal weten de
Duitsers ruim een halve kilometer terreinwinst te boeken.
De dag erna, 3 juni, wordt een tegenaanval uitgevoerd. Deze levert
nauwelijks terreinwinst op. Enige nut is dat de Canadezen de eigen
linies beter kunnen versterken tegen een nieuwe Duitse aanval,
welke echter uitblijft.
Op 13 juni wordt na hevig geallieerd artillerievuur Hill 62
terugveroverd op de Duitsers.
Hill 62 is onderdeel van de zogenaamde Hoogte van WijtschateZillebeke waar ook de Helling van Mesen, Helling van Wijtschate en
Hill 62 deel van uitmaken.
Op Hill 62 ligt het Sanctuary Wood Museum, een museum dat
diverse gebruiksvoorwerpen uit de Eerste Wereldoorlog
tentoongesteld heeft, alsmede een aantal loopgraven en
granaatkraters in de naastgelegen tuin. Over de authenticiteit van
20
de loopgraven wordt erg getwijfeld. De huidige eigenaar van het
museum ontkent dat ze nagemaakt zijn.
Sanctuary Wood Museum
TENTOONSTELLING
Sanctuary Wood Hill 62 belicht de geschiedenis van Hill 62, de
heuvel in de buurt van Ieper waar tijdens WOI fel gestreden is. Het
terrein bleef bewaard zoals in 1918. Je vindt hier de laatste
overgebleven loopgraven.
Wanneer
open elke alle dagen van 10:00 tot 18:00
Waar
Hill 62 - Sanctuary Wood Museum
Canadalaan 26, 8902 Hollebeke
Aanvankelijk vormde Sanctuary Wood, het bos op en rond Hill 62,
een "vredige" uitwijkplaats aan de rand van Ypres Salient. Vanaf
1914 werden hier oudere soldaten samengebracht onder bevel van
generaal Bulfin, die hen verzekerde dat zij in "sanctuary" waren en
zonder zijn uitdrukkelijke toestemming nooit bij gevechten zouden
worden ingeschakeld.
Vanaf 1915 verloor de beboste heuvel evenwel zijn originele functie
toen hij steeds dichter bij de frontlinie kwam te liggen. In de maand
mei van dat jaar was het Duitse leger reeds tot aan de oostelijke
rand van het bos opgetrokken. Het gedeelte tussen de heuvel en de
stad Ieper hield de Canadese 3de divisie in handen.
Op 2 juni 1916 palmden de Duitsers de heuvel in. Op 13 juni werd
het terug ingenomen door de Britse troepen, met behulp van twee
Canadese divisies. Op het totaal verwoeste terrein werden
onmiddellijk nieuwe loopgrachten gegraven en kazematten
gebouwd, geallieerden namen opnieuw hun oude stellingen in zodat
de frontlijn onveranderlijk bleef. Bovenop Hill 62, van waarop men
een panoramisch zicht heeft op de omgeving, staat het Canadees
monument.
Nabij deze Hill 62 vindt men het Sanctuary Woodmuseum terug. Het
museum omvat naast uitrustingsstukken en wapens, bewaarde
loopgraven en ondergrondse constructies.
 Ieper
Website: http://www.toerisme-ieper.be/
Te bezoeken:
 Erfgoedwandelroute - De middeleeuwse glorie van een
Vredesstad.
21




Tijdens de Eerste Wereldoorlog krijgt Ieper het hard te
verduren en al vlug worden veel historische gebouwen
herschapen in vormeloze massa's puin. Maar de stad wordt
heropgebouwd en op vandaag sieren het als werelderfgoed
erkende belfort en de gotische Sint-Maartenskathedraal
opnieuw het stadsbeeld. Via ‘middeleeuwse' steegjes en
schaduwrijke stadsparken gidst de erfgoedwandelroute je
langs statige herenhuizen en voorbij monumentale
stadspoorten en vestingen. Het verleden is nooit veraf.
Bewegwijzerd met klinknagels.
5.3 km (2.00€)
Vestingroute
De vestingen van Ieper zijn de best bewaarde van ons land.
De route is goed voor anderhalf uur rustig wandelen.
2.6 km (Gratis folder)
Menense poort
Sint Maertenskerk
Rijselse poort
Wijtschate (N50 47.148 E2 52.921)
Kraters en Mijnenwandelroute
Deze wandelroute
verbindt alle nog zichtbare
relicten uit WOI rond
Wijtschate. Aan het
verhaal van de Mijnenslag
wordt veel aandacht
besteed.
Bewegwijzerd
Startplaats: SintMedarduskerk in
Wijtschate
Afstand: 7 km (2.00€)
22
 Mesen (N50 45.984 E2 53.789)
Naast het natuurschoon, heeft Mesen vooral een rijk historisch
verhaal te vertellen. Al vanaf de vroege Middeleeuwen was Mesen
een knooppunt tussen Frankrijk, Vlaanderen en Wallonië. In het
meer recente verleden is Mesen vooral gekend als frontgemeente
van de Eerste Wereldoorlog. Op 7 juni 1917 brak de hel er letterlijk
los door het tot ontploffing brengen door de Geallieerden van 19
dieptemijnen, met een totale lading dynamiet van bijna 500.000 kg.
Soldaten uit alle hoeken van de wereld lieten er hun leven. De vele
monumenten en kerkhoven op het het Mesens grondgebied, zijn de
stille getuige van deze verschrikkelijke offers.
Mesen is met zijn net geen 1000
inwoners, het kleinste stadje van
Vlaanderen. Het ligt vlak op de
taalgrens en midden het glooiende
landschap van de West-Vlaamse
heuvels. Mesen is ook Messines, want
het heeft een tweetalig statuut. Alleen al voor de vergezichten is
Mesen een bezoek meer dan waard. Terwijl de vele militaire
begraafplaatsen herinneren aan de onzin van wapengeweld, laat de
Ierse Vredestoren zien hoe de wil om samen te leven in harmonie,
alles overwint. Een katholieke en een protestantse divisie vochten
toen zij aan zij...en bouwden samen de toren.
Tussen 30 oktober en 3 november 1914 was er al zeer veel
gevochten rond Mesen in De Slag van London Scottish Regiment,
ook bekend onder de naam "De eerste slag om Mesen", eigenlijk een
bedrieglijke naam, want de meeste gevechten waren in Wijtschate.
Mesen was ingenomen op 1 november 1914 door de Duitsers omdat
dat van strategisch belang was. Als men Mesen bezat, kon men de
hele streek aan de west- en zuidkant min of meer domineren:
Mesen ligt op een 80 meter hoge heuvel met een omtrek van 45
meter.
19 mijnen
De Tweede Slag om Mesen viel op 7 juni 1917. De Britse troepen,
onder leiding van Generaal Plumer, hadden bijna anderhalf jaar
tunnels gegraven om tot onder de stellingen van de Duitsers te
geraken. De tunnels liepen van Hill 60 in het noorden tot aan
Ploegsteert in het zuiden.
De aanval was eigenlijk al ingezet op 3
juni met hevigere bombardementen die
aanhielden tot 7 juni. Toen lagen er al
100.000 soldaten van het Tweede Leger
van de Engelsen klaar om aan te vallen.
Het was een heldere nacht en de maan
scheen. Plots vielen de Engelse
bombardementen stil, de Duitsers
waren geschrokken en begonnen zelf te
23
schieten. Twintig minuten later, in de vroege ochtend (3.10 uur)
brak de hel los: 19 mijnen explodeerden. In totaal was er 431.700
kilogram explosieven. De schok voelde aan als een aardbeving,
volgens sommige verslagen kon men deze voelen tot in Parijs en
kon de Eerste Minister van Engeland het horen in Londen.
Lone Tree Crater, Pool of Peace.
Van de tweeëntwintig geplaatste mijnen konden de Duitsers er één
onschadelijk maken in 1916. Op 17 juli 1955 is er nog een mijn
ontploft door de bliksem, waarbij geen doden vielen. Nu blijft er nog
altijd één mijn over die niet ontploft is. Het bekendste restant van
de Mijnenslag is Krater 11 in Wijtschate, beter gekend onder de
naam "Pool of Peace", een krater met een diameter van 76 meter
Wulvergem (N50 45.593 E2 51.181)
Wulvergem is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen
en een deelgemeente van Heuvelland. Het dorpje is het kleinste in
de gemeente Heuvelland, met slechts ongeveer 260 inwoners en
een oppervlakte van 350 ha.
Bezienswaardigheden
Het dorp telt een aantal Britse militaire begraafplaatsen uit de
Eerste Wereldoorlog:
Pond Farm Cemetery (N50 46.136 E2 50.697)
Pond Farm Cemetery is een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgisch dorp Wulvergem, een deelgemeente van Heuvelland.
De begraafplaats ligt achter een boerderij zo'n 1,2 kilometer
ten noordwesten van Wulvergem
en is bereikbaar langs een pad van
350 m. Ze is ontworpen door
Charles Holden en William
Cowlishaw. Het terrein is 2125 m²
groot en is omgeven door een lage
natuurstenen muur. Het Cross of
Sacrifice staat rechts tegen de
noordelijke hoek. De begraafplaats
wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Er liggen 301 doden begraven.
Wulverghem-Lindenhoek Road Military Cemetery (N50 45.814
E2 50.622)
Wulverghem-Lindenhoek Road
Military Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het Belgisch
dorp Wulvergem, een deelgemeente
van Heuvelland. De begraafplaats ligt
24
een kilometer ten noordwesten van het dorpscentrum en
heeft een oppervlakte van 3998 m². Ze is ontworpen door
Charles Holden en wordt onderhouden door de Commonwealth
War Graves Commission. Vlak bij de toegang staat een
schuilgebouw en de Stone of Remembrance. Aan de
zuidoostzijde staat het Cross of Sacrifice. Er worden 1010
doden herdacht, waarvan 352 niet geïdentificeerd konden
worden.
Packhorse Farm Shrine Cemetery (N50 46.203 E2 50.007)
Packhorse Farm Shrine Cemetery is
een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het Belgisch
dorp Wulvergem, een deelgemeente
van Heuvelland. De begraafplaats ligt
1,7 kilometer ten noordwesten van
Wulvergem en heeft een oppervlakte
van 673 m². Het is ontworpen door William Cowlishaw en
wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Het is bereikbaar langs een graspad van ca.
45m. Er worden 59 Britse doden herdacht.
38 Britse graven zijn bijgezet op het kerkhof van het dorp. Deze
graven staan bij de Commonwealth War Graves Commission
geregistreerd onder Wulvergem Churchyard.
Nieuwkerke (N50 44.841 E2 49.721)
Nieuwkerke (Frans: Neuve-Église) is een dorp in de Belgische
provincie West-Vlaanderen en een deelgemeente van Heuvelland.
Het is de meeste zuidelijke deelgemeente van Heuvelland, tegen de
grens met Frankrijk en Wallonië. In het zuiden van de gemeente
liggen de grensgehuchtjes De Seule en Romarin.
Bezienswaardigheden
Het voormalig gemeentehuis
De romaanse Onze-Lieve-Vrouwkerk. De driebeukige kerk werd
meermaals door protestantse geuzen in brand gestoken, maar werd
telkenmale weer opgebouwd.
In het dorp liggen de Britse militaire begraafplaatsen:
25
Westhof Farm Cemetery (N50 44.215 E2 48.317)
Westhof Farm Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het Belgische
dorp Nieuwkerke, een deelgemeente
van Heuvelland. De begraafplaats ligt
1,6 km ten zuidwesten van de markt
van Nieuwkerke. Ze is ontworpen door George Goldsmith en
wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Het terrein is 535 m² groot en is omgeven door
een beukenhaag. Er liggen 136 soldaten begraven, waarvan 1
niet geïdentificeerd kon worden.
Maple Leaf Cemetery (N50 43.260 E2 50.334)
Maple Leaf Cemetery is
een Britse militaire
begraafplaats met
gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische
dorp Nieuwkerke, een
deelgemeente van
Heuvelland. De
begraafplaats ligt vlak bij
de grens met Frankrijk
op zo'n 2,9 km ten zuiden van de markt van Nieuwkerke. Ze is
ontworpen door G.H. Goldsmith en wordt onderhouden door
de Commonwealth War Graves Commission. Het langwerpig
terrein is ongeveer 1085 m² groot. De toegang ligt in de
linkerhoek van de zuidelijke zijde waar ook het Cross of
Sacrifice staat. Er liggen 176 soldaten begraven.
Kandahar Farm Cemetery (N50 45.289 E2 50.859)
Kandahar Farm Cemetery
is een Britse militaire
begraafplaats met
gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische
dorp Nieuwkerke, een
deelgemeente van
Heuvelland. De
begraafplaats ligt 1900 m
ten noordoosten van het dorpscentrum, langs de weg naar
Wulvergem. Ze is ontworpen door Charles Holden, in
samenwerking met William Cowlishaw en wordt onderhouden
door de Commonwealth War Graves Commission. Het terrein
26
heeft een L-vormig grondplan met een oppervlakte van 2809
m² en is omgeven door een natuurstenen muur. Het Cross of
Sacrifice staat vooraan vlak bij de toegang.
Er liggen 446 doden begraven waarvan 11 niet meer
geïdentificeerd konden worden.
 Kemmel (N50 46.960 E2 49.862)
Kemmel is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en
een deelgemeente van Heuvelland. In deelgemeente Kemmel
bevinden zich het gemeentehuis en de gemeentelijke administratie
van de fusiegemeente, net als het politiekantoor en het postkantoor.
Kemmel telt ruim 1000 inwoners en staat in de lijst van de 50
mooiste dorpen van Vlaanderen.
Bezienswaardigheden
 De Kemmelberg is een heuvel van 156 m hoog, het hoogste punt
in de provincie.
 De Sint-Laurentiuskerk (N50 47.030 E2 49.574)
 De beschermde Dries
 Kemmel telt verschillende militaire begraafplaatsen uit de Eerste
Wereldoorlog:
o Godezonne Farm Cemetery (N50 48.021 E2 50.465)
Godezonne Farm Cemetery is een
Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Kemmel
(Heuvelland). De begraafplaats ligt
ongeveer 2 kilometer ten
noordoosten van het dorpscentrum
en is ontworpen door William Cowlishaw. Het rechthoekig
terrein is 765 m² groot en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Centraal staat het
Cross of Sacrifice. Er worden 79 doden herdacht waarvan
slechts 35 geïdentificeerd konden worden.
o Irish House Cemetery (N50 47.058 E2 51.245)
Irish House Cemetery is een Britse militaire begraafplaats
met gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in
het Belgische dorp
Kemmel (Heuvelland).
Ze ligt ongeveer 1,8 km
ten oosten van het
dorpscentrum. Deze
kleine rechthoekige
begraafplaats is
ontworpen door William
Cowlishaw en wordt
27
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Het terrein is ongeveer 570 m² groot en is
omheind met een natuurstenen muur. Het Cross of
Sacrifice staat centraal aan de oostelijke muur. De
begraafplaats is vanaf de weg bereikbaar via een 100 m
lang graspad. Er worden 121 doden herdacht, waarvan 44
niet geïdentificeerd konden worden.
o
Kemmel Chateau Military Cemetery (N50 47.179 E2
49.762)
Kemmel Chateau Military
Cemetery is een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste- en Tweede Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische dorp Kemmel. De begraafplaats
ligt in het noorden van het dorpscentrum en is ontworpen
door Edwin Lutyens. Ze heeft een rechthoekig grondplan
met een oppervlakte van ongeveer 5.500 m² en wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Achteraan aan de oostkant staat het Cross of
Sacrifice, centraal aan de noordkant de Stone of
Remembrance. Er worden 1.157 doden herdacht, waarvan
25 niet geïdentificeerde.
o Kemmel Churchyard
Het Kerkhof van Kemmel is een gemeentelijke
begraafplaats in het dorp Kemmel (Heuvelland), in de
Belgische provincie West-Vlaanderen. Het kerkhof ligt rond
de Sint-Laurentiuskerk.
o Kemmel No.1 French Cemetery (N50 48.304 E2 50.429)
Kemmel No.1 French Cemetery is
een Britse militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het Belgische dorp Kemmel
(Heuvelland). De begraafplaats ligt ongeveer 2,5 kilometer
ten noordoosten van het dorpscentrum en is ontworpen
door sir Edwin Lutyens met assistentie van William
28
Cowlishaw. De begraafplaats ligt op een helling en bestaat
uit twee niveaus. Het terrein is 3923 m² groot en wordt
omgeven door een bakstenen muur. De toegang bestaat uit
een lange trap tot aan het Cross of Sacrifice dat vooraan
staat. De begraafplaats wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Er worden 390
doden herdacht waarvan 349 niet geïdentificeerd konden
worden.
In de onmiddellijke nabijheid bevindt zich de KleinVierstraat British Cemetery.
o Klein-Vierstraat British Cemetery (N50 48.317 E2
50.336)
Klein-Vierstraat British Cemetery is
een Britse militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het Belgische dorp Kemmel
(Heuvelland). De begraafplaats ligt ongeveer 2,5 kilometer
ten noordoosten van het dorpscentrum en is ontworpen
door sir Edwin Lutyens. Het terrein is 3040 m² groot en
wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Centraal achteraan staat het Cross of Sacrifice
en vooraan links in de zuidelijk hoek staat de Stone of
Remembrance. Er worden 805 doden herdacht waarvan
109 niet geïdentificeerd konden worden.
o La Laiterie Military Cemetery (N50 47.491 E2 50.488)
La Laiterie Military Cemetery is een
Britse militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het Belgische dorp
Kemmel, een deelgemeente van Heuvelland. De
begraafplaats ligt 1350 m ten noordoosten van het
dorpscentrum. Ze is ontworpen door Sir Edwin Lutyens met
medewerking van George Goldsmith. Het langwerpig terrein
is 5172 m² groot en het wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Het helt lichtjes
af en wordt omgeven met een bakstenen muur. Het Cross
of Sacrifice staat centraal en de Stone of Remembrance
staat rechts in een uitspringend deel van het terrein. Er
liggen 751 doden begraven.
29
o
Lindenhoek Chalet Military Cemetery (N50 46.600 E2
49.445)
Lindenhoek Chalet Military
Cemetery is een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Kemmel (Heuvelland). De begraafplaats ligt
ongeveer 870 m ten zuiden van het dorpscentrum en is
ontworpen door Charles Holden met assistentie van Wilfred
Von Berg. Het rechthoekig terrein is 1404 m² groot, is
omgeven door een bakstenen muur en ligt iets hoger dan
het straatniveau. Het Cross of Sacrifice staat centraal tegen
de westelijke muur. De begraafplaats wordt onderhouden
door de Commonwealth War Graves Commission. Er liggen
315 doden begraven waarvan 67 niet geïdentificeerd
konden worden.
o Suffolk Cemetery (N50 48.207 E2 50.653)
Suffolk Cemetery is een kleine Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het Belgische dorp Kemmel. De
begraafplaats ligt 2,5 km ten noordoosten van het
dorpscentrum en is toegankelijk via een 40 m lang graspad.
Ze werd ontworpen door John Truelove en wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Het terrein heeft een lang rechthoekig
grondplan met een oppervlakte van ongeveer 385 m².
Vooraan staat het Cross of Sacrifice. Op enkele honderden
meters liggen ook Godezonne Farm Cemetery, Kemmel
No.1 French Cemetery en Klein-Vierstraat British Cemetery.
Er worden 47 doden herdacht, waarvan 8 niet
geïdentificeerd konden worden.
Dranouter (N50 45.956 E2 47.017)
Dranouter is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en
sinds 1 januari 1977 een deelgemeente van de gemeente
Heuvelland. Dranouter is gelegen in de Westhoek dicht bij de Franse
grens. Dranouter telt een 700-tal inwoners. Door de plaatselijke
bevolking wordt van Nouter gesproken.
30
Dranouter is een landbouwdorp. De landbouwoppervlakte wordt voor
een derde ingenomen door grasland. Er zijn ook vele
nijverheidsgewassen.
Dranouter is vooral bekend van het jaarlijkse Festival Dranouter.
 Westouter (N50 47.851 E2 44.761)
Westouter is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en
sinds 1 januari 1977 een deelgemeente van de gemeente
Heuvelland. Westouter is gelegen in de Westhoek, tegen de Franse
grens.
Bezienswaardigheden
De Sint-Eligiuskerk werd net als het dorp in de Eerste Wereldoorlog
vernield. Enkel de romaanse kerktoren bleef over; de rest van de
kerk werd in het begin van de jaren 20 in neogotische stijl
herbouwd.
Er liggen twee begraafplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog in het
dorp.
Westouter Churchyard and Extension (N50 47.849 E2 44.797) is
een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische dorp Westouter,
een deelgemeente van Heuvelland. De
begraafplaats ligt aan de noordkant naast
de Sint-Eligiuskerk. Er zijn twee perken
met graven die samen een oppervlakte
hebben van 450 m².
Westouter bleef de ganse oorlog in geallieerde handen. In het
voorjaar van 1918 naderde, tijdens het Duitse lenteoffensief, de
frontlijn tot op 2,5 km van het dorp. Het kerkhof en de uitbreiding
werden tussen november 1914 en september 1918 met tussenpozen
door Britse veldhospitalen en gevechtseenheden gebruikt.
Er liggen 101 doden begraven, waaronder 76 Britten, 19 Canadezen
(waarvan 1 niet geïdentificeerd kon worden), 1 Australiër, 1 NieuwZeelander, 1 Indiër en 3 Duitsers.
James Alfred Robinson en zijn broer Charles Frederick liggen in
hetzelfde graf maar hebben elk een eigen grafzerk. Zij sneuvelden
op 16 september 1917
31
Westoutre British Cemetery (N50 48.016 E2 44.723) is een
Britse militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het Belgische dorp
Westouter, een deelgemeente van
Heuvelland. De begraafplaats ligt 325 m ten
noorden van het dorpscentrum. Ze werd
ontworpen door William Cowlishaw en wordt
onderhouden door de Commonwealth War
Graves Commission. De begraafplaats heeft
een oppervlakte van 1350 m² en is omgeven
door een bakstenen muur. Het Cross of
Sacrifice staat ongeveer in het midden aan
de straatzijde. Er worden 180 doden
herdacht, waarvan 52 niet geïdentificeerd
konden worden.
De heuvels: Rodeberg, Zwarteberg, Scherpenberg en Vidaigneberg
De Lijstermolen op de Rodeberg
Reningelst (N50 49.007 E2 45.802)
Reningelst (lokaal West-Vlaams: Rinnegèst) is een dorp in de
Belgische provincie West-Vlaanderen en een deelgemeente van de
stad Poperinge, in de Westhoek. Het dorp heeft ongeveer 1400
inwoners.
Het gehucht De Klijte dat voor de gemeentelijke fusies (1976) tot
Reningelst behoorde, werd in 1977 een woonkern van Heuvelland.
De laatste burgemeester van de dubbelgemeente Reningelst-De
Klijte was Emile Vandelanotte.
Reningelst heeft één kerk, de Sint-Vedastuskerk. In het jaar 1568
werden de drie priesters van Reningelst vermoord, omwille van de
godsdienstoorlogen rond die periode. De kerk werd in 1583 in brand
gestoken door Ieperse Geuzen. Na de herstelling kreeg de kerk haar
huidig uitzicht(omstreeks 1623). Verschillende stukken uit het
kerkmeubilair behoren tot de belangrijkste kunstschatten in de
Westhoek, o.a. de preekstoel, de communiebank, de lambrisering en
het orgelbuffet. Alle dateren uit de 18de eeuw.Deze kerk werd
nogmaals verwoest tijdens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918).
Hoewel de dorpskern het toen zwaar te verduren kreeg werd het
nooit bezet door het Duitse leger. Meer, het dorp was voor vele
soldaten een tussenstop op weg naar of van het front.
Reningelst had vroeger ook een kasteel, dat rond 1100 werd
gebouwd. Door de eeuwen heen breidde men dit kasteel uit. Op 6
september 1793 werd het kasteel helemaal afgebrand, op bevel van
Generaal Van Damme. Op de plaats van het kasteel (nu een weide)
werd in de Eerste Wereldoorlog een dubbele spoorweg aangelegd.
32
Na de oorlog werden op verscheidene plaatsen begraafplaatsen
aangelegd voor gesneuvelde militairen in heel de Westhoek; zo ook
in Reningelst: op het Kerkhof van Reningelst, Reninghelst
Churchyard Extension, Reninghelst New Military Cemetery (bevat
o.a. enkele tewerkgestelden van het Chinese Labour Corps),
Gedenkzuil voor de militaire en burgerlijke slachtoffers (W.O. I W.O. II) van Reningelst, Gedenkplaat Poproute, en Reningelst
Churchyard.
Reningelst Churchyard Extension (N50 48.876 E2 46.037)
Reninghelst Churchyard Extension is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste- en Tweede Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Reningelst, een deelgemeente van
Poperinge. De begraafplaats ligt aan de
zuidoostelijke kant van het kerkhof en werd
ontworpen door William Cowlishaw. Het terrein
heeft een smalle rechthoekige vorm met een
oppervlakte van 630 m² en is omgeven door een
bakstenen muur. De graven liggen in een rij langs
de linker muur en worden onderhouden door de Commonwealth War
Graves Commission. Het Cross of Sacrifice staat direct aan de
toegang. Er worden 58 doden herdacht.
Reninghelst New Military Cemetery (N50 49.000 E2 45.573) is
een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische dorp Reningelst,
een deelgemeente van Poperinge. De
begraafplaats ligt 225 m ten westen van de
kerk, langs de weg naar Poperinge, en is
toegankelijk via een pad van 150 m. De
begraafplaats heeft een rechthoekig grondplan en is omgeven met
een bakstenen muur. Ze is ontworpen door Sir Reginald Blomfield.
Het terrein heeft een oppervlakte van 3845 m² en wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves Commission. Het
Cross of Sacrifice staat in de noordelijke hoek, direct naast de
toegang. De Stone of Remembrance staat centraal aan de
noordoostelijke muur. Er liggen 800 slachtoffers begraven
waaronder 6 die niet geïdentificeerd konden worden.
Op het kerkhof van het dorp liggen ook 3 Britten begraven. Deze
staan in de registers van de CWGC genoteerd onder Reningelst
Churchyard. Vlak naast het kerkhof bevindt zich een uitbreiding dat
als Reninghelst Churchyard Extension genoteerd staat.
33
Poperinge (N50 51.335 E2 43.582)
Poperinge werd groot door de hop en doet er alles aan om de
couleur locale in de Westhoek in de verf te zetten. Streekbieren en
brouwerijen, een hopscheutenhappening, een maand van de
hopscheuten, Poperingse gerechten,... niemand blijft hier op z'n
honger zitten. Je vindt er een mix van historische gebouwen,
gastronomie, folklore, natuur, cultuur, verhalen achter het WO I front, fiets- en wandelroutes,... Ga er flirten met de 'schreve'
(Frans-Belgische grens), breng een bezoek aan het Hopmuseum of
aan een hopteler. Poperinge werd in 2010 ambassadeur van
Vlaanderen Lekker Land.
Hopmuseum (N50 51.304 E2 43.348)
Het hopmuseum in Poperinge vertoont de
geschiedenis van de hop vanaf de 13e
eeuw. Het museum is gevestigd in het
Stadsschaal-complex waar vroeger hop
werd gewogen, gekeurd en gestapeld. Het
museum werd geopend in 1979. In 2005
werd het museum grondig gerenoveerd.
Sindsdien is er de mogelijkheid tot het
volgen van een auditieve begeleiding.
Het museum laat de geschiedenis van de hop in Poperinge zien.
Alles wat met hop te maken heeft, van de beginjaren van Poperinge
tot nu, wordt tentoongesteld, verdeeld over 4 verdiepingen:
Niveau 3: Waar de hop vandaan komt, hoe ze in Poperinge is
terechtgekomen en welke variëteiten er zijn.
Niveau 2: Hoe men hop teelt/teelde.
Niveau 1: Hoe men hop oogst/oogstte (voor de jaren 1950 manueel,
daarna machinaal).
Niveau 0: Hoe de verwerking verloopt/verliep en waar men de hop
voor gebruikt.
[ Ingang 5.00€, 60+ 4.00€, Lerarenkaart 3.00€ ]
Het landschap rond Poperinge wordt sterk bepaald door de Eerste
Wereldoorlog:
34
Het Talbot House (N50 51.350 E2 43.394), een voormalige
ontmoetingscentrum voor Britse soldaten.
Talbot House is een 18de-eeuws woonhuis
dat in het bezit was van de Poperingse
familie Coevoet. Op 11 december 1915
kreeg het huis een totaal andere functie.
Midden in de Eerste Wereldoorlog, openden
twee Britse legeraalmoezeniers, Philip
'Tubby' Clayton en Neville Talbot er Talbot
House, een ontspanningsoord voor Engelse
soldaten. Het huis ontleent zijn naam aan de
gesneuvelde officier Gilbert Talbot die zoon
was van de Anglicaanse bisschop van
Winchester. Talbot sneuvelde op 23-jarige
leeftijd in de omgeving van Ieper.
Legeraalmoezenier Philip Clayton, die Tubby werd genoemd door de
soldaten, stichtte de 'Toc-H'-vereniging. Zij bouwden
ontmoetingshuizen voor oud-strijders en voor bezoekers van Britse
slagvelden en krijgsbegraafplaatsen. Talbot House was een 'Every
Man’s Club' en stond dus open voor alle Britse militairen, zonder
onderscheid van rang of stand. Alleen al daarom was het uniek.
Talbot House bood tussen 1915 en 1918 aan meer dan een half
miljoen mannen onderdak.
In Poperinge liggen meerdere Britse militaire begraafplaatsen in de
verschillende deelgemeente, maar ook in Poperinge zelf liggende
volgende begraafplaatsen:
Abeele Aerodrome Military Cemetery (N50 48.927 E2 39.431)
Het Abeele Aerodrome Military
Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in de
velden nabij het Belgische
dorpje Abele (Poperinge). Het
ommuurde terrein is 864 m²
groot en is bereikbaar via een 100 m lang graspad. Het ligt op
nauwelijks 100 m van de Franse grens en lag tijdens de oorlog
nabij het front rond Ieper. De begraafplaats werd ontworpen
door G.H. Goldsmith en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission.
De begraafplaats werd in april 1918 opgericht door Franse
troepen die deelnamen aan de slagen van de Leie en er
werden in juli en september van dat jaar ook Amerikanen en
Britten begraven. Na de wapenstilstand werden de Franse en
Amerikaanse gesneuvelden elders verzameld, zodat enkel
gesneuvelden van het Gemenebest overbleven. Hierbij werden
35
nog 25 graven overgebracht van het nabijgelegen kerkhof van
het Franse Boeschepe. Er liggen nu 104 geïdentificeerde Britse
gesneuvelden. De begraafplaats werd genoemd naar het
vliegterrein dat tijdens de oorlog in de nabijgelegen velden
lag.
Gwalia Cemetery (N50 52.576 E2 45.840)
Gwalia Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in de
Belgische gemeente Poperinge. De
begraafplaats ligt 3,5 km ten noordoosten
van het centrum achter een boerderij. Het
terrein heeft een oppervlakte van 1427 m² en is bereikbaar
langs een graspad van ca. 225 m. De begraafplaats is
ontworpen door sir Reginald Blomfield en wordt onderhouden
door de Commonwealth War Graves Commission. Er liggen
470 doden begraven waarvan 454 Britten (waaronder 2 die
niet geïdentificeerd konden worden), 2 Australiërs, 5
Canadezen, 5 Nieuw-Zeelanders, 1 Zuid-Afrikaan en 3
Duitsers.
Lijssenthoek Military Cemetery (N50 49.754 E2 42.071)
Lijssenthoek Military Cemetery is een Britse militaire begraafplaats
met gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in de
Belgische stad Poperinge. De begraafplaats werd ontworpen door Sir
Reginald Blomfield, met Arthur Hutton als
uitvoerend architect en wordt
onderhouden door de Commonwealth War
Graves Commission. Het is na Tyne Cot
Cemetery de grootste Britse begraafplaats
in de Westhoek en telt meer dan 10.700
graven verspreid over 35 perken op een
oppervlakte van ongeveer 4 ha. De
begraafplaats is ommuurd en heeft een poortgebouw met twee
zijgebouwen. Kort voorbij de ingang staat de Stone of
Remembrance. Het Cross of Sacrifice staat in de oostelijke hoek.
In 2012 werd een nieuw bezoekerscentrum ingehuldigd. Door
middel van beelden, teksten en media wordt de geschiedenis van de
begraafplaats geschetst en voor elke dag van het jaar wordt het
verhaal van minstens één slachtoffer verteld.
36
Nine Elms British Cemetery (N50 51.029 E2 41.818)
Nine Elms British Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden
uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in de
Belgische stad Poperinge. De begraafplaats
is ontworpen door Sir Reginald Blomfield en
ligt zo'n kilometer ten westen van het
stadscentrum. Het terrein heeft een
onregelmatige vorm en wordt omgeven met een bakstenen muur en
een poortgebouw als toegang. Aan de zuidkant staat het Cross of
Sacrifice en aan de oostkant de Stone of Remembrance. Het
onderhoud gebeurt door de Commonwealth War Graves
Commission. Er worden 1.615 doden herdacht, waarvan slechts
enkele niet geïdentificeerd.
Poperinghe New Military Cemetery (N50 50.859 E2 43.986)
Poperinghe New Military Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in de
Belgische stad Poperinge. De
begraafplaats ligt 1200 m ten
zuidoosten van de Grote Markt langs de
Deken De Bolaan. Ze heeft een
trapeziumvormig grondplan en bestaat
uit een Brits en een Frans gedeelte. Het
Britse gedeelte werd ontworpen door Sir Reginald Blomfield en Noël
Rew en wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Aan de toegang staat centraal vooraan het Cross of
Sacrifice en de Stone of Remembrance staat in het midden tegen de
zuidoostelijke muur. Er liggen 951 doden begraven (Brits en Frans
gedeelte samen).
Poperinghe Old Military Cemetery (N50 51.031 E2 43.680)
Poperinghe Old Military Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen
in de Belgische stad Poperinge. De begraafplaats ligt 570 m ten
zuidoosten van de Grote Markt langs de Deken De Bolaan. Ze heeft
een L-vormig grondplan met een oppervlakte van 1851 m² en is
omgeven door een bakstenen muur. De begraafplaats werd
ontworpen door Sir Reginald Blomfield en wordt onderhouden door
de Commonwealth War Graves Commission. Vanaf de straat en het
toegangshek loopt men via een pad van ongeveer 16 m naar de
eigenlijke ingang waar ook de Stone of Remembrance staat. Het
Cross of Sacrifice staat centraal op het terrein.
Er worden 453 doden herdacht waaronder 24 die niet meer
geïdentificeerd konden worden
37
Vlamertinge (N50 51.291 E2 49.255)
Vlamertinge is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen
en een deelgemeente van de stad Ieper. De dorpskern van
Vlamertinge ligt net buiten het stadscentrum van Ieper, langs de
grote weg N38 naar de nabijgelegen stad Poperinge.
Naast het stadscentrum van Ieper zelf, is Vlamertinge de grootste
deelgemeente van Ieper. In het westen van Vlamertinge, langs de
weg naar Poperinge, ligt het gehucht Brandhoek.
Bezienswaardigheden
De Sint-Vedastuskerk
Het voormalig gemeentehuis uit 1922, in neo-Vlaamserenaissancestijl
Het Kasteel van Vlamertinge of Kasteel du Parc werd gebouwd in
1857-1858 in opdracht van burggraaf Pierre-Gustave du Parc, naar
een ontwerp van Joseph Schadde.
In Vlamertinge liggen een aantal Britse militaire begraafplaatsen uit
de Eerste Wereldoorlog:
Brandhoek Military Cemetery (N50 51.175
E2 47.275)
Brandhoek New Military Cemetery is een
Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog,
gelegen nabij het Belgische dorp
Vlamertinge. De begraafplaats ligt twee
kilometer ten westen van het
dorpscentrum van Vlamertinge in het
gehucht Brandhoek, dat langs de weg van
Ieper en Vlamertinge naar Poperinge
(N38) ligt. De begraafplaats wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Op de begraafplaats worden 671 doden herdacht,
waarvan slechts vijf niet geïdentificeerd. De begraafplaats is
ontworpen door Sir Reginald Blomfield en heeft een bijna
rechthoekig grondplan met een oppervlakte van zo'n 3.000
m². De Stone of Remembrance staat aan de noordoostelijke
zijde van het terrein, het Cross of Sacrifice in de oostelijke
hoek.
Red Farm Military Cemetery (N50 51.304 E2 46.829)
Red Farm Military Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Vlamertinge (Ieper). De
begraafplaats ligt zo'n 2,9 km ten
westen van het dorpscentrum, in het
gehucht Brandhoek. Ze werd
ontworpen door Arthur Hutton en
38
wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Met een oppervlakte van slechts 172 m² is ze
een van de kleinste Britse begraafplaatsen. Het terrein wordt
omsloten door een bakstenen muur en is bereikbaar via een
graspad van 25 m. Het Cross of Sacrifice staat dicht bij de
toegang aan de zuidelijke zijde. Er worden 49 doden herdacht.
Vlamertinghe Military Cemetery (N50 51.356 E2 49.234)
Vlamertinghe Military Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Vlamertinge. De
begraafplaats wordt onderhouden door
de Commonwealth War Graves
Commission. Er worden 1.182 doden
herdacht, waarvan 18 niet
geïdentificeerd konden worden. De
begraafplaats is ontworpen door Sir
Reginald Blomfield en heeft een
oppervlakte van 5740 m². De
begraafplaats ligt in het dorpscentrum,
een 50-tal meter ten noorden van de
kerk. Het terrein ligt iets hoger dan
het straatniveau en wordt vooraan
afgesloten door een muur met aan beide uiteinden een
schuilgebouw. Centraal op de muur staat het Cross of
Sacrifice, achteraan op de begraafplaats de Stone of
Remembrance.
Vlamertinghe New Military Cemetery (N50 50.856 E2 49.154)
Vlamertinghe New Military Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische dorp
Vlamertinge. De begraafplaats ligt een
800-tal meter ten zuiden van het
dorpscentrum. Ze is ontworpen door
Sir Reginald Blomfield en wordt
onderhouden door de Commonwealth
War Graves Commission. In de
noordwesthoek van de begraafplaats, vlak achter de toegang,
staat het Cross of Sacrifice, met daarachter de Stone of
Remembrance en een paviljoen. Er worden 1.820 doden
herdacht, waarvan 13 niet geïdentificeerd konden worden.
39
Railway Chateau Cemetery (N50 51.217 E2 51.402)
Railway Chateau Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden uit
de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Vlamertinge. De begraafplaats
ligt 2,4 km ten oosten van de kerk van
Vlamertinge en 2 km ten westen van de
Grote Markt van Ieper. Via een brugje, een
hekken en een pad van zo'n 50 m komt men
bij deze kleine begraafplaats die ontworpen is
door William Cowlishaw. Het terrein is 445 m²
groot. Het Cross of Sacrifice staat aan het
einde van het pad waar men de plaats betreedt.
Er liggen 105 britten begraven.
Divisional Cemetery (N50 50.897 E2 51.469)
Divisional Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het Belgische
dorp Vlamertinge, een deelgemeente
van Ieper. De begraafplaats ligt 2 km
ten westen van het centrum van Ieper
en 2,6 km ten oosten van de kerk van Vlamertinge. De
begraafplaats is ontworpen door Sir Edwin Lutyens en wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Het terrein is 1430 m² groot en er liggen 283
doden begraven.
Brandhoek New Military Cemetery (N50 51.108 E2 47.280)
Brandhoek New Military Cemetery is
een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen nabij het
Belgische dorp Vlamertinge. De
begraafplaats ligt twee kilometer ten
westen van het dorpscentrum van Vlamertinge in het gehucht
Brandhoek, dat langs de weg van Ieper en
Vlamertinge naar Poperinge (N38) ligt. De
begraafplaats wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Op
de begraafplaats worden 558 doden herdacht
die allen zijn geïdentificeerd. De begraafplaats
is ontworpen door Sir Reginald Blomfield en
heeft een rechthoekig grondplan met een
oppervlakte van zo'n 1.250 m². De Stone of
Remembrance staat aan de noordoostelijke
zijde van het terrein, het Cross of Sacrifice centraal.
40
Brandhoek New Military Cemetery No.3 (N50 51.175 E2 47.275)
Brandhoek New Military Cemetery No.3 is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen nabij het
Belgische dorp Vlamertinge. De
begraafplaats ligt twee kilometer ten
westen van het dorpscentrum van
Vlamertinge in het gehucht Brandhoek,
dat langs de weg van Ieper en
Vlamertinge naar Poperinge (N38) ligt. De begraafplaats wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Op de begraafplaats worden 975 doden herdacht,
waarvan slechts twee niet geïdentificeerd. De begraafplaats is
ontworpen door Sir Reginald Blomfield en heeft een
rechthoekig grondplan met een oppervlakte van zo'n 2.920
m². In de noordelijke hoek staat aan de straatkant een
toegangsgebouw. De Stone of Remembrance staat aan de
noordoostelijke zijde van het terrein, het Cross of Sacrifice aan
de zuidwestelijke zijde.
Hop Store Cemetery (N50 51.304 E2 48.534)
Hop Store Cemetery is een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog,
gelegen in het Belgische dorp Vlamertinge
(Ieper). De begraafplaats ligt zo'n 800 m ten
westen van het dorpscentrum en wordt
onderhouden door de Commonwealth War Graves
Commission. Er worden 250 Britten en 1 Canadees herdacht.
Op één grafzerk staat te lezen "Buried elsewhere in this
cemetery" (Ergens begraven op deze begraafplaats). De
begraafplaats is ontworpen door Sir Reginald Blomfield en
Arthur Hutton.
Boezinge (N50 53.794 E2 51.315)
Bezienswaardigheden
De Sint-Michielskerk
Een geallieerde observatiepost uit de Eerste Wereldoorlog, met bovenop een
Duitse mortier, als oorlogsbuit
Demarcatiepalen 6 en 12, gedenktekens die de voormalige frontlijn aangeven
Het Carrefour des Roses, een parkje met meerdere gedenktekens
De kanaalsite John McCrae, een oorlogssite langs het Ieperleekanaal
Boezinge telt meerdere Britse militaire begraafplaatsen:
41
No Man's Cot Cemetery (N50 53.009 E2 53.583)
No Man's Cot Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Boezinge (Ieper). De
begraafplaats is ontworpen door
William Cowlishaw en wordt
onderhouden door de Commonwealth
War Graves Commission. Het ligt 3,5 kilometer ten noorden van Ieper
en 3 km ten zuidoosten van de kerk van Boezinge. Het ommuurde
terrein heeft een rechthoekige vorm en een oppervlakte van 375 m².
Het Cross of Sacrifice staat centraal langs de oostelijke muur. De
begraafplaats is vanaf de weg bereikbaar langs een 130 m lang
graspad. Er liggen 79 doden begraven.
Bard Cottage Cemetery (N50 52.581 E2 52.108)
Bard Cottage Cemetery is een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het Belgische
dorp Boezinge, een deelgemeente van Ieper. De begraafplaats is
ontworpen door Sir Reginald Blomfield en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Er worden 1.643 doden
herdacht van wie er 40 niet geïdentificeerd konden worden. De
begraafplaats heeft een oppervlakte van ongeveer 5455 m². Ze ligt
meer dan twee kilometer ten zuiden van het dorpscentrum van
Boezinge langs de weg tussen Ieper en Diksmuide (N369) nabij het
Ieperleekanaal, halverwege tussen Boezinge en het stadscentrum van
Ieper en een halve kilometer ten noorden van Essex Farm Cemetery.
De begraafplaats heeft een ongeveer rechthoekig grondplan. Vooraan
staat de Stone of Remembrance tussen twee toegangsgebouwen;
achteraan staat het Cross of Sacrifice.
Geschiedenis
Boezinge lag het grootste deel van de oorlog in geallieerd gebied, vlak
tegenover de Duitse linies aan de overkant van het Ieperleekanaal
tussen Ieper en de IJzer. Tussen de huidige begraafplaats en het
kanaal lag een boerderij die men "Bard Cottage" noemde, vlakbij een
brug die men "Bard's Causeway" noemde. Men legde er een
begraafplaats aan die werd gebruikt van juni 1915 tot oktober 1918. Na
42
de oorlog werd de begraafplaats nog uitgebreid met 46 graven uit de
slagvelden in de omgeving, waaronder 32 graven van de ontruimde
Marengo Farm Cemetery, dat een paar honderd meter zuidelijker lag.
Bij de 1643 slachtoffers zijn er 1622 Britten, 15 Canadezen, 2 ZuidAfrikanen en 4 Duitsers (waarvan 1 niet geïdentificeerd). Drie Britse
militairen kregen Special Memorials omdat wordt aangenomen dat ze
hier begraven liggen maar hun graf niet meer gelokaliseerd kon
worden.
Graven George A. Hawkins, was vierde geworden in de finale van de
200 m op de Olympische spelen van 1908.
Welsh Cemetery (Caesar's Nose) (N50 53.202 E2 52.890)
Welsh Cemetery (Caesar's Nose) is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het Belgische
dorp Boezinge, een deelgemeente van Ieper.
De begraafplaats ligt ca. 2,5 km ten zuidoosten
van het dorpscentrum van Boezinge. Het
terrein is 395 m² groot en kan worden bereikt
langs een 200 m lang pad. De begraafplaats is
ontworpen door Arthur Hutton en wordt
onderhouden door de Commonwealth War
Graves Commission. Er worden 68 doden
herdacht, waarvan 9 niet geïdentificeerd
konden worden.
Talana Farm Cemetery (N50 52.965 E2 51.729)
Talana Farm Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden uit
de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Boezinge. De begraafplaats
ligt anderhalve kilometer ten zuiden van het
dorpscentrum van Boezinge, en een halve
kilometer ten westen van de Ieperlee. Het
terrein is 3743 m² groot en werd ontworpen
door Sir Reginald Blomfield. Het Cross of Sacrifice staat in de
noordelijke hoek. De begraafplaats wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Er liggen 529 Britten
begraven, waarvan 14 niet geïdentificeerd konden worden.
43
Essex Farm Cemetery (N50 52.306 E2 52.321)
Essex Farm Cemetery is een Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het Belgische
dorp Boezinge. De begraafplaats ligt tussen de Diksmuidseweg (N369)
en het Ieperleekanaal, halverwege tussen
het stadscentrum van Ieper en de
dorpskern van Boezinge. Ze werd
ontworpen door Sir Reginald Blomfield en
wordt onderhouden door de Commonwealth
War Graves Commission. Het terrein heeft
een oppervlakte van 6032 m². In de
noordwesthoek staat het Cross of Sacrifice
en aan de oostzijde de Stone of Remembrance. Aansluitend aan de
begraafplaats ligt de kanaalsite John McCrae. Ruim een halve kilometer
zuidelijker ligt Duhallow A.D.S. Cemetery en ruim een halve kilometer
noordelijker ligt Bard Cottage Cemetery, die eveneens nabij de
Diksmuidseweg en het kanaal liggen.
Er worden 1204 doden herdacht, waarvan 104 die niet meer
geïdentificeerd konden worden.
Geschiedenis
Tijdens de oorlog lag vlak bij de locatie een boerderij die de Britten
"Essex Farm" noemden. De plaats lag dicht bij de frontlijn, die zich een
paar kilometer ten oosten van het Ieperleekanaal bevond. In het
voorjaar van 1915 werd de plaats als verbandpost gebruikt. In die
periode werden hier de eerste gesneuvelden begraven die vielen bij de
Tweede Slag om Ieper. Ook later in het jaar en tot oktober 1917 werden
graven bijgezet. Op de begraafplaats liggen verschillende doden uit de
49th (West Riding) Division. Voor deze divisie werd op de kanaalberm
aan de oostkant van de begraafplaats een obelisk opgericht. Net ten
noorden van de begraafplaats bevinden zich op de kanaalsite John
McCrae de resten van een medische post en een
herdenkingsmonument voor John McCrae, waarop zijn gedicht In
Flanders Fields staat vermeld, dat hij hier zou hebben geschreven.
Er liggen nu 1185 militairen waaronder 1171 Britten, 9 Canadezen en 5
Duitsers. 104 slachtoffers konden niet meer geïdentificeerd worden.
44
Voor 19 Britten werden Special Memorials opgericht omdat men
aanneemt dat ze zich onder de naamloze grafstenen bevinden.
Je kan hier een mooie en korte wandeling maken langs de bunker van
McCrae.
Yorkshire Trench (N50 53.403 E2 52.413)
In de buurt van Ieper is de oorlog overal,
nog altijd. Is het niet zichtbaar in het
landschap, in een van de honderden
begraafplaatsen, monumenten of relicten,
dan is het minstens nog ondergronds. Op
60-70cm diepte is de oorlog nog
aanwezig. Dat ondervond de bevolking
heel snel toen vanaf 1992 langs het Kanaal Ieper-IJzer een nieuw
industrieel gebied werd ontgonnen. Al na enkele dagen stootte men op
sporen van de oorlog: onontplofte munitie, constructies, menselijke
resten...
Sindsdien werden tot in het voorjaar van 2008, 205 lichamen geborgen
van soldaten van drie verschillende nationaliteiten.
45
De Stad verwierf voor de inrichting door het ‘In Flanders Fields
Museum' een klein stukje terrein waardoor de voormalige Britse
loopgraaf ‘Yorkshire Trench' loopt.
In nauw overleg met het archeologische team werd de loopgraaf
gerestaureerd in het oorspronkelijke tracé, waaraan ook de in- en
uitgang liggen van een ‘deep dug-out' uit 1917. Een reeks
informatiepanelen en het grondplan van de dug-out uitgetekend op het
terrein maken de loopgravenoorlog aanschouwelijk voor de bezoeker.
Opgelet: je kan niet in de Dug-Out zelf gaan want die staat onder water!
Colne Valley Cemetery (N50 53.094 E2 52.666)
Colne Valley Cemetery is een Britse militaire
begraafplaats met gesneuvelden uit de
Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Boezinge, een
deelgemeente van de stad Ieper. De
begraafplaats ligt 1,9 km ten zuidoosten van
het dorpscentrum en aan de oostzijde van
het kanaal van Ieper naar de IJzer, ook nog
Ieperlee genoemd. Ze wordt onderhouden door de Commonwealth War
Graves Commission. Er worden 47 doden herdacht, waarvan er 30
behoren tot de 49th (West Riding) Division. Vier slachtoffers konden
niet meer geïdentificeerd worden. De begraafplaats is ontworpen door
Wilfred von Berg en ongeveer 380 m² groot.
Artillery Wood Cemetery (N50 53.967 E2 52.327)
Artillery Wood Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden
uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Boezinge. De begraafplaats
ligt ruim een kilometer ten oosten van het
dorpscentrum en is ontworpen door Sir
Reginald Blomfield. Het terrein is 4435 m² groot en wordt onderhouden
door de Commonwealth War Graves Commission. Vooraan links staat
het Cross of Sacrifice, vooraan rechts de Stone of Remembrance en
daar tussen het toegangsgebouw. Er worden 1.307 doden herdacht,
waarvan 506 niet geïdentificeerd.
Dragoon Camp Cemetery (N50 53.732 E2 52.916)
Dragoon Camp Cemetery is een
Britse militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Boezinge, een
deelgemeente van Ieper. De
begraafplaats ligt 1,8 km ten oosten
van het dorpscentrum, over het kanaal Ieper-IJzer, ook Ieperlee
genoemd. Het terrein is 532 m² groot en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Deze begraafplaats werd
46
ontworpen door Arthur Hutton. Ze kan bereikt worden via een 400 m
lang pad. Er worden 66 soldaten herdacht waarvan 10 niet konden
geïdentificeerd worden.
La Belle Alliance Cemetery
La Belle Alliance Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden uit
de Eerste Wereldoorlog, gelegen op het
grondgebied van het Belgische dorp
Boezinge. De begraafplaats ligt in een veld,
3,5 km ten zuidoosten van het dorpscentrum
van Boezinge en is bereikbaar via een 50 m
lang pad. Ze heeft een oppervlakte van 350
m² en is ontworpen door J. R. Truelove.
Boezinge Churchyard
Het gaat hier eigenlijk om enkele Britse oorlogsgraven op het kerkhof
van Boezinge. 14 doden zijn uit de Tweede Wereldoorlog, 1 uit de
Eerste.
Langemark (N50 54.793 E2 55.187)
Langemark is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en een
deelgemeente van Langemark-Poelkapelle. Het is altijd een klein centrum in
de Westhoek gebleven. In de dorpskern wonen ongeveer 5000 inwoners. Bij
Langemark horen ook de twee gehuchten Madonna en Sint-Juliaan.
Bezienswaardigheden
De Sint-Pauluskerk met zijn 65 meter hoge toren
Het marktplein met hoge linden is in kasseien aangelegd.
Langemark telt aantal Britse militaire begraafplaatsen.
In het centrum:
Cement House Cemetery (N50 54.270 E2 54.405)
Cement House Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met gesneuvelden
uit de Eerste Wereldoorlog, gelegen in het
Belgische dorp Langemark. De
begraafplaats bevindt zich een kilometer
ten zuidwesten van het dorpscentrum van
Langemark, langs de weg naar Pilkem en
Boezinge. De begraafplaats is ontworpen
door Sir Reginald Blomfield en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Het terrein heeft een
oppervlakte van ca. 9.685 m². Aan de noordkant bevindt zich een
bakstenen toegangsgebouw met rondboog. Tegenover de ingang staat
aan de zuidkant het Cross of Sacrifice. De Stone of Remembrance
staat aan de oostkant van het terrein. De begraafplaats is een
zogenaamde "open cemetery", wat betekent dat ze nog gebruikt wordt
47
voor het begraven van stoffelijke resten die tegenwoordig nog altijd in
de omgeving worden teruggevonden. Er worden 3.602 doden herdacht,
waarvan 2.417 niet geïdentificeerd konden worden.
Ruisseau Farm Cemetery (N50 54.697 E2 53.977)
Ruisseau Farm Cemetery is een Britse
militaire begraafplaats met
gesneuvelden uit de Eerste
Wereldoorlog, gelegen in de Belgische
gemeente Langemark-Poelkapelle. De
begraafplaats ligt ongeveer anderhalve
kilometer ten westen van Langemark en
is ontworpen door William Cowlishaw.
Het ommuurde terrein is 486 m² groot en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Het Cross of Sacrifice staat
centraal aan de westelijke muur.
Er worden 82 Britse doden herdacht, waarvan er 6 niet meer
geïdentificeerd konden worden.
Vier andere bevinden zich in het gehucht Sint-Juliaan.
Het Deutscher Soldatenfriedhof Langemark (N50 55.241 E2 55.009)
Het Deutscher Soldatenfriedhof Langemark is een militaire
begraafplaats in het Belgische dorp Langemark. Er rusten meer dan
44.000 Duitse en 2 Britse soldaten die
sneuvelden in de Eerste Wereldoorlog. De
begraafplaats ligt ruim een halve kilometer
ten noorden van het dorpscentrum. De
begraafplaats heeft een zwaar rechthoekig
toegangsgebouw. Daarachter ligt het Alter
Friedhof, het oudste laagste deel van de
begraafplaats, waar meer dan 10.100
gesneuvelden liggen, waarvan er ruim 6.300 geïdentificeerd konden
worden. Centraal ligt daarin het kameradengraf, waarin bijna 25.000
niet geïdentificeerde soldaten werden begraven. Daarrond staan
blokken met de namen van bijna 17.000 soldaten waarvan men zeker is
dat ze in het massagraf liggen. Het noordelijk deel van de
begraafplaats, het Einbettungsfriedhof Nord, is iets hoger gelegen en
telt nog eens ruim 9.000 geïdentificeerde soldaten. Achteraan staat een
beeldengroep van Emil Krieger, die vier treurende soldaten voorstelt.
De begraafplaats wordt onderhouden door de Volksbund Deutsche
Kriegsgräberfürsorge.
Langemark lag tijdens de oorlog aan de
frontlinie. In oktober 1914 ontstond op deze
plaats een Britse begraafplaats. Het gebied
viel in Duitse handen na de gasaanval van
22 april 1915. In de zomer van 1917 werd
het gebied heroverd; van het Duits
Lenteoffensief in het voorjaar van 1918 tot
48
het einde van de oorlog werd het nogmaals Duits. Na de oorlog was de
begraafplaats, Langemarck-Nord of Nr. 123 genoemd, één van 17
Duitse begraafplaatsen in Langemark. Er lagen ruim 850 doden,
waarvan ruim 620 Duitsers. Andere begraafplaatsen uit de omgeving
werden ontruimd en naar hier overgebracht, zodat de begraafplaats
groeide tot ruim 10.100 gesneuvelden. De begraafplaats werd in de
jaren 30 ingericht door de Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge.
Dit is het huidige lager gelegen gedeelte. Een poortgebouw werd
gebouwd, met daarachter een open ruimte. Op het hoger gelegen
gedeelte aan de noordkant van de begraafplaats kwam een
klaprozenveld.
In de jaren 50 werden de begraafplaatsen
die verspreid lagen over Vlaanderen
teruggebracht tot vier. De stoffelijke resten
van de begraafplaatsen werden
overgebracht naar de
verzamelbegraafplaatsen van Hooglede,
Langemark, Menen en Vladslo. Men bracht
graven over van Staden, Westrozebeke,
Poelkapelle, Moorslede, Passendale, Zonnebeke en Zillebeke. De open
ruimte bij het poortgebouw werd vergroot en hier werd een massagraf
aangelegd waar 25.000 niet geïdentificeerde soldaten werden bijgezet.
Aan dit massagraf kwam de beeldengroep van E. Krieger, die in de
jaren 80 naar achteren werd verplaatst.
De begraafplaats wordt ook Studentenfriedhof genoemd. In november
1914 verspreidde de Duitse legerleiding het bericht dat jonge
regimenten ten westen van Langemark de eerste vijandelijk linie
hadden doorbroken, terwijl ze "Deutschland, Deutschland über alles"
zongen. Deze bewering klopte niet, er werden geen vijandelijk posten
overwonnen en men verzweeg dat de Flandernschlacht was
vastgelopen in de modder van de IJzer, maar het positieve bericht werd
gretig overgenomen door de Duitse kranten en een mythe was
ontstaan. Het jonge regiment werd geïnterpreteerd als hoofdzakelijk
studenten, wat aanleiding gaf tot de naam Studentenfriedhof en de
naam Langemarck werd een begrip tijdens het interbellum en de
propaganda van de Tweede Wereldoorlog.
Poelkapelle (N50 55.082 E2 57.433)
Poelkapelle is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en een
deelgemeente van Langemark-Poelkapelle. Poelkapelle is met zijn ruim 2.000
inwoners een stuk kleiner dan het nabijgelegen Langemark (5.000 inwoners),
maar toch is de fusiegemeente Langemark-Poelkapelle voor een stuk
genoemd naar deze deelgemeente. Na de fusie bleven enkele gemeentelijke
faciliteiten dan ook aanwezig in Poelkapelle, maar ondertussen zijn alle
diensten reeds gecentraliseerd in Langemark.
In het centrum van Poelkapelle staat een gedenksteen ter nagedachtenis van
Georges Guynemer, een Frans gevechtspiloot die hier tijdens de Eerste
49
Wereldoorlog werd neergehaald. Georges Guynemer werd er voor gehuldigd
meerdere Duitse gevechtsvliegtuigen te hebben neergehaald. Na de crash,
(niemand weet precies waar hij neerkwam, zeker niet op de plaats waar zijn
monument staat), werd hij te Poelkapelle mede door het Duitse leger uit
respect met 'militaire eer' begraven. Hij was meer dan een gewone
gevechtsjagerpiloot, reden waarom Frankrijk hem vereerde voor zijn heroïsch
palmares, met een merkwaardig groot monument. Het monument draagt een
bronzen vliegende ooievaar in top, omdat de ooievaar het teken was van de
groep waar Guynemer bij vloog. Jaarlijks nog huldigt een Frans militair
eskadron boven Poelkapelle zijn held op de verjaardag van dit historische feit.
Op de Britse militaire begraafplaats Poelcapelle
British Cemetery ligt - naar lange tijd werd
aangenomen - de jongste Britse soldaat uit de
Eerste Wereldoorlog. John Condon was amper 14
jaar toen hij sneuvelde. Hij stierf op 24 mei 1915.
De begraafplaats ligt 1 km ten oosten van de
dorpskerk. Ze is ontworpen door Majoor Charles
Holden en wordt onderhouden door de
Commonwealth War Graves Commission. Het terrein heeft een nagenoeg
vierkant grondplan en is 22586 m² groot met een bakstenen muur als
omheining. Een hoog boogvormig toegangsgebouw bevindt zich in de
noordelijke hoek. Het Cross of Sacrifice staat centraal tegen de
noordoostelijke muur met de Stone of Remembrance er voor, maar op een
lager niveau.
Er worden 7479 doden herdacht waarvan er 6231 niet meer geïdentificeerd
konden worden.
The Brooding Soldier (N50 53.972 E2 56.421)
The Brooding Soldier is een Canadees oorlogsmonument nabij de Belgische
plaats Sint-Juliaan in de Westhoek. Het staat er op de Vancouver Corner aan
het kruispunt van de N313 met de weg LangemarkZonnebeke. Het is ontworpen door F. C. Clemesha
en werd onthuld op 8 juli 1923 om 11 uur. The
Brooding Soldier, in de volksmond ook bekend als
"Den Canadien", is opgedragen aan de meer dan
2000 Canadese militairen die het leven lieten bij de
eerste gasaanval tijdens de Tweede Slag om Ieper
in de Eerste Wereldoorlog.
Het monument is een 10 meter hoog granieten
beeld van een Canadese soldaat, rustend op zijn
geweer. Deze houding, "arms reversed", is de
traditionele militaire groet aan de gesneuvelden.
Het beeld staat op een vierkant plateau met aan
elke zijde een boogvormige uitsprong. Het park met rozen, coniferen en
juniperussen rond het monument duidt de richtingen aan naar Ieper,
Boezinge, Hooghe, Zonnebeke, Passendale, Poelkapelle en Langemark,
plaatsen die in de slag een bijzondere rol vervulden. De struiken, gesnoeid in
de vorm van artilleriegranaten en de lage struiken aan de zijkanten van de
50
sokkel moeten het front uitbeelden met de oneffenheden die ontstonden door
granaattrechters. De aarde rond het monument is afkomstig uit Canada. Het
monument werd ontworpen door Frederick Chapman Clemesha, die met het
ontwerp tweede werd in een architectuurwedstrijd van de Canadian
Battlefields Memorials Commission, die op acht sites in Europa een monument
zou oprichten. Het werd op 8 juli 1923 onthuld in aanwezigheid van prins
Leopold van België, prins Arthur, hertog van Connaught en de Franse
maarschalk Ferdinand Foch.
Zonnebeke : eindpunt
51
Ganse route op kaart
52
Route per knooppunt (166 km in totaal)
Zonnebeke
Hill62
Ieper
RijselPoort
Wijtschate
Mesen
Wulvergem
Pond Farm Cemetary
Kandahar Cemetary
RoadMil Cemetary
Farm Shrine Cemetary
Nieuwkerke
Westhof Farm Cemetary
Maple Leaf Cemetary
Lindenhoek
Kemmel
Château Military Cemetary
Godezonne
Kemmel
Suffolk
Klein Vier
Laiterie
IrishHouse
Kerk-Kemmel
Dranouter
Loker
Dikkebusstraat
Westouter
Westouter Cimetary
British Cemetary
Churchyard Extention
Reningelst
New Militay Cemetary
New Military
Old Military Cemetary
Poperinge
Talbot House
Hopmuseum
Nine Elms
Aerodrome Military Cemetary
Lijssenthoek
Gwalia Cemetary
RedFarm
Brandhoek Military Cemetary
Brand New Cematary
Hop Store
Vlamertinge
Vlamertinge Military Cemetary
Vlamer New Cemetary
53
Railway Chateau
Divisional
Ieper (bypass)
KazemattenEssex
Bard Cottage
Talana Farm
Boezinge
ArtilleryWood
DragoonCamp
Yorkshire Trench
ColneValley
Caesar
NoMansCot
Belle Alliance
Cement House
Ruisseau Farm
Langemark
DuitseBegraafplaats
Poelkapelle
BritishCemetery
Zonnebeke
Autotocht Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo & Belgische militaire
begraafplaats van Houthulst, vervolgens naar Diksmuide en de
Dodengang.
Belgische militaire begraafplaats van Houthulst (N 50°57.987' E002°56.906')
!
De Belgische militaire begraafplaats van Houthulst, op 14 km
van Zonnebeke, is een militaire begraafplaats net ten zuiden van het
dorpscentrum van het Belgisch dorp Houthulst, bij het Vrijbos. De
begraafplaats werd in 1924-1925 opgericht. Ze telt in totaal 1907
graven waarvan 1823 Belgische graf- en gedenktekens. De
begraafplaats is in stervorm aangelegd en is 5,24 ha groot.
De meeste soldaten sneuvelden in de Eerste
Wereldoorlog tijdens het eindoffensief van
28 september 1918, waarbij het bos van
Houthulst op de Duitsers heroverd werd. Er
zijn tevens 81 Italiaanse grafkruisen zijn
terug te vinden. Het betreffen
krijgsgevangen die onder andere als sjouwer
aan de slag waren in de havens van
Roeselare en Izegem. Tijdens het eindoffensief werden deze
Italianen als levend schild gebruikt.
Het eindoffensief
54
De Belgische militaire begraafplaats van Houthulst ligt op de plaats
waar de veldslag van 28 september 1918 plaats had. Slechts een
aantal weken van de Wapenstilstand van 11 november verwijderd,
begon in Houthulst het bevrijdingsoffensief op 28 september 1918.
Het was een helse dag met gutsende regen. Het terrein was
herschapen tot een modderpoel met overal prikkeldraad,
obusputten, stukgeschoten bomen en Duitse bunkers en
mitrailleursnesten waaraan de soldaten met boeien gekluisterd
waren. De leiding van het offensief was in handen van Koning Albert
I voor de legergroep Vlaanderen, generaal Degoutte voor het 6e
Franse leger, generaal Plummer voor het 2e Engelse leger.
Maarschalk Foch had de algemene leiding.
Om 2u30 werden bombardementen door
Engelse, Franse en Belgische artillerie over
de gehele breedte van het IJzerfront
uitgevoerd. Om 5u30 startte de aanval door
het 7e infanterie regiment: "bajonette au
canon". Tussen 7 uur en 8 uur werden de
eerste twee versterkte linies van de Duitsers
(de Frankische en Pruisische stellingen)
ingenomen. Om 11 uur werd de derde stelling (Bayernstelling)
ingenomen. Na deze eerste dag
werd 8 kilometer terreinwinst
geboekt door de geallieerden. Vele
soldaten vochten dagenlang
zonder mondvoorraad doordat de
keuken onmogelijk de aanval kon
volgen in dit omgeploegde terrein.
Vele soldaten verdronken of
sneuvelden.
Er wordt ook verteld dat hier
talrijke Vlamingen liggen die
moedwillig in het moorddadig vuur
werden gezonden, om te boeten
voor wapenbroeders die naar de
vijand waren overgelopen.
In 1923 begon de aanleg van de
militaire begraafplaats op het
oorspronkelijke slagveld, dat was
het einde van de ontmijning en het
begin van de herbebossing. De
Belgische soldaten die tijdens het
eindoffensief sneuvelden, kregen
hier een laatste rustplaats.
55
Italianen
Op 4 mei 1915 trad Italië uit de Triple Alliantie met Oostenrijk en
Duitsland en koos dus de zijde van de geallieerden (Frankrijk,
Groot-Brittannië en Rusland). Op 7 juli 1915 viel Italië Oostenrijk
aan. Er werden Italiaanse soldaten gevangengenomen. Zij werden
dan gebruikt als dwangarbeiders in het Duits-Oostenrijks leger. In
het bos van Houthulst moesten ze de munitie voor de Duitsers op
smalspoorwagonnetjes door het bos slepen. Bij het eindoffensief op
28 september werden ze door de Duitsers in de vuurlinie geplaatst.
Zij werden door de Belgen (hun geallieerde bondgenoten)
neergemaaid. Ze liggen begraven achteraan het Belgisch militair
kerkhof van Houthulst (81 graven).
Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo (N51 04.243 E2 55.826)
Het Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo is een militaire begraafplaats
in de Belgische plaats Vladslo. Vanuit Zonnebeke is het 29 km.
Er rusten 25.644 gesneuvelde Duitse soldaten uit de Eerste
Wereldoorlog.
De begraafplaats bevindt zich in het
Praatbos, een drietal kilometer ten noorden
van het centrum van Vladslo, nabij de grens
met Koekelare. Het is een groot groen
gazon met daarin de vele kleine grafstenen
met de namen van de soldaten. Daartussen
staan enkele kruisjes en eiken.
De eerste Duitsers werden al in het Praatbos begraven in oktober
1914, tijdens de Slag om de IJzer. Het leger installeerde er ook een
verbandpost waar heel wat gewonden overleden, waardoor de
begraafplaats groeide en tegen het eind van de oorlog meer dan
3000 doden telde.
In het Praatbos hadden de Duitsers een verbandpost. Daar ontstond
het Soldatenfriedhof Vladslo. Na de Eerste Wereldoorlog werd het
uitgebreid en sinds 1957-1958 is het een verzamelbegraafplaats
zoals die in Langemark en in Menen. Bijna 22.000 graven werden
naar hier overgebracht vanuit 61 Belgische plaatsen. Onder de eiken
rusten 25.638 Duitse doden. De eindeloze rijen platte, grijze
grafstenen in het grasveld en vooral het 'Treurende ouderpaar' van
de Duitse beeldhouwster Käthe Kollwitz, maken dit tot een van
de indringendste militaire begraafplaatsen. Hier geen helden, geen
roem; alleen een veelzeggende stilte, een stille aanklacht. Op een
van de platen voor het beeld vindt men de naam Peter Kollwitz
terug: de zoon van het 'Treurende Ouderpaar'. (Bron : Roger
Verbeke, "Monumenten getuigen : militaire begraafplaatsen en
gedenktekens" in "De IJzer")
56
Op de begraafplaats staan de stenen beelden van het treurende
ouderpaar, gemaakt door de Berlijnse kunstenares Käthe Kollwitz in
herinnering aan haar 17-jarige zoon Peter Kollwitz, die op 23
oktober 1914 in het naburige Esen sneuvelde. Het graf van Peter ligt
vlak voor het treurende ouderpaar. Het origineel grafkruisje van
Peter Kollwitz staat in het "In Flanders Fields Museum".
Diksmuide
Situering
Deze toren, oorspronkelijk ingewijd op 24 augustus 1930, staat aan
de oever van de stroom de IJzer, nabij het stadscentrum van
Diksmuide op het grondgebied van deelgemeente Kaaskerke.
Op de toren staat aan de vier zijden van de monumentale voet te
lezen Nooit meer oorlog, in de vier talen van de strijdende partijen
van het westelijk front tijdens de Eerste Wereldoorlog: Plus jamais
de guerre, No more War, Nie wieder Krieg.
De IJzertoren is in de eerste plaats een herdenkingsmonument voor
de Vlaamse gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog, maar hij
staat tegelijk ook symbool voor de aan de IJzer ontstane wil tot
meer politieke verzelfstandiging van Vlaanderen (zie onder meer
frontbeweging, frontpartij). De jaarlijkse IJzerbedevaart aan de voet
van de toren is een politieke manifestatie tegen oorlog en voor
Vlaams zelfbestuur.
57
Op de IJzertoren staan in kruisvorm de letters AVV / VVK, wat staat
voor Alles Voor Vlaanderen, Vlaanderen Voor Kristus; weliswaar
kwam het IJzertestament van in het begin op voor pluralisme.
Enige jaren na de dynamitering (zie verder) van de oorspronkelijke
toren op 15 maart 1946, werd op enige meters daarvandaan een
nieuwe en veel hogere (84 meter) toren gebouwd. Met de resten
van de opgeblazen toren werd op het voorterrein, in de
IJzerbedevaartweide, in 1950 de Paxpoort of Poort van Vrede
gebouwd.
De ruïne van de oude toren (destijds ongeveer 50 m hoog) wordt
als blijvende getuigenis zorgvuldig bewaard. Hierbij bevindt zich een
crypte, waarnaar tussen 1930 en 1937 de stoffelijke resten van
enkele bekende Vlaamse frontsoldaten werden overgebracht. Het
gaat om Renaat De Rudder, Joe English, Frans Van der Linden,
Firmin Deprez, Frans Kusters, Hubert Willems en Juul De Winde. In
één kist liggen de Gebroeders Van Raemdonck samen met de
Waalse soldaat Aimé Fiévez. De ruïne werd, samen met de crypte, in
1997 volledig gerestaureerd.
Aan de bouw van de toren werd gewerkt van 1952 tot 1965.
Architect was Robert Van Averbeke. De toren telt 462 trappen, en
werd gebouwd met onder andere 325.000 bakstenen, 388 ton ijzer
en 3000 m³ gewapend beton.
De oprichting van de IJzertoren kwam er destijds dankzij een groot
gezamenlijk volksgevoel, en werd gefinancierd met ingezamelde
vrijwillige bijdragen van talloze individuele Vlamingen en
verenigingen.
Dodengang
De Dodengang is een netwerk van ruim een kilometer Belgische
loopgraven en bunkers aan het IJzerfront. Tijdens W.O. I is dit een
58
van de gevaarlijkste stellingen van het Belgische leger, amper 50
meter verwijderd van een Duitse bunker. Kogels van Duitse
sluipschutters zaaien hier dood en verderf. Het niemandsland is op
sommige plaatsen amper 50 meter breed. Het bezoekerscentrum
geeft je een goed idee van het leven in de loopgraven en schetst
met kaarten, foto's, video's en objecten het verloop en de waanzin
van de Grote Oorlog in de Westhoek.
Ypres Salient Autoroute
Bewegwijzerde route.
De Westhoek is bezaaid met begraafplaatsen, monumenten en
musea in verband met de Eerste Wereldoorlog. Met de 100-jarige
herdenking van 2014-2018 kregen veel herdenkingsplaatsen een
opfrisbeurt, uitbreiding of restyling. Met deze korte autoroute in en
rond Ieper brengen we je langs een grote verscheidenheid aan
herinneringsplaatsen. Starten doe je in Zonnebeke.. In Passendale
brengen we je tot het Tyne Cot Cemetery inclusief
bezoekerscentrum. Het Memorial Museum Passchendaele 1917 heeft
twee unieke belevingsmomenten voor je in petto. Terugrijden doe je
via een grote Franse begraafplaats. Dan volgt een kleine bijzondere
begraafplaats en een herdenkingsmonument in Ieper. Met zo'n 70
kilometer op de teller heb je ruimschoots de tijd om alles rustig te
bezichtigen en te beleven.
De Ieperboog, ook bekend als de ‘Ypres Salient’ was een
boogvormige uitstulping in de frontlijn. De Duitsers bezetten de
hoogtes die zich in een halve cirkel rond Ieper bevonden. De Britse
59
frontlinie had hierbij het nadeel dat ze uit diverse richtingen onder
vuur kon liggen. In dit gebied werd hevig gevochten, want het was
de meest kwetsbare plaats in de Westhoek waar een aanval een
doorbraak kon forceren. De Ieperboog autoroute brengt je naar de
belangrijkste sites en monumenten van dit front, en voert je terug
naar de verhalen van John Mc Crae, George Guynemer.
Link: http://www.reisroutes.be/westhoek/rondje-8.aspx
60
LBBSUFO!
!
Zonnebeke - Ieper
61
62
JOEFY!
Abeele Aerodrome Military Cemetery..................................................................................... 35
Artillery Wood Cemetery......................................................................................................... 46
Autotocht Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo & Belgische militaire begraafplaats van
Houthulst, vervolgens naar Diksmuide en de Dodengang. .............................................. 3, 54
Autotocht Flanders Fields .............................................................................................. 3, 11, 19
Autotocht Flanders Fields Noord ......................................................................................... 3, 11
Autotocht Nieuwkerke-Kemmel .......................................................................................... 3, 14
Autotocht Passendale ........................................................................................................... 3, 18
Autotocht Poperinge-Vlamertinge ....................................................................................... 3, 13
Autotocht Ypres Salient ............................................................................................................. 3
Bard Cottage Cemetery ...................................................................................................... 42, 44
Belgische militaire begraafplaats van Houthulst...................................................... 3, 15, 54, 55
Boezinge............................................................................. 11, 19, 41, 42, 43, 44, 46, 47, 50, 54
Boezinge Churchyard............................................................................................................... 47
Brandhoek Military Cemetery.................................................................................................. 38
Brandhoek New Military Cemetery ............................................................................. 38, 40, 41
Brandhoek New Military Cemetery No.3 ................................................................................ 41
Cement House Cemetery.......................................................................................................... 47
Colne Valley Cemetery ............................................................................................................ 46
Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo ........................................................................ 3, 15, 54, 56
Diksmuide .......................................................................................................... 3, 15, 42, 54, 57
Divisional Cemetery................................................................................................................. 40
Dodengang ............................................................................................................... 3, 15, 54, 58
Dragoon Camp Cemetery......................................................................................................... 46
Dranouter...................................................................................................................... 30, 31, 53
Essex Farm Cemetery..................................................................................................... 8, 42, 44
Fietstocht Rond W.O. I .......................................................................................................... 3, 8
Godezonne Farm Cemetery................................................................................................ 27, 30
Gwalia Cemetery...................................................................................................................... 36
Het Deutscher Soldatenfriedhof Langemark............................................................................ 48
Hop Store Cemetery ................................................................................................................. 41
Hopmuseum ................................................................................................................. 13, 34, 53
Ieper................ 6, 9, 10, 11, 19, 20, 21, 22, 35, 38, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 50, 53, 54, 59, 61
Irish House Cemetery............................................................................................................... 27
Kandahar Farm Cemetery ........................................................................................................ 26
Kemmel ...................................................................................... 3, 11, 14, 19, 27, 28, 29, 30, 53
Kemmel Chateau Military Cemetery ....................................................................................... 28
Kemmel Churchyard ................................................................................................................ 28
Kemmel No.1 French Cemetery......................................................................................... 28, 30
Klein-Vierstraat British Cemetery ..................................................................................... 29, 30
La Belle Alliance Cemetery ..................................................................................................... 47
La Laiterie Military Cemetery.................................................................................................. 29
Langemark................................................................................ 11, 12, 19, 47, 48, 49, 50, 54, 56
Lijssenthoek Military Cemetery............................................................................................... 36
Lindenhoek Chalet Military Cemetery..................................................................................... 30
Maple Leaf Cemetery............................................................................................................... 26
Mesen ......................................................................................................... 11, 14, 19, 20, 23, 53
63
Nieuwkerke ........................................................................................................ 3, 14, 25, 26, 53
Nine Elms British Cemetery .................................................................................................... 37
No Man's Cot Cemetery ........................................................................................................... 42
Packhorse Farm Shrine Cemetery ............................................................................................ 25
Poelcapelle British Cemetery ................................................................................................... 50
Poelkapelle ..................................................................................... 11, 12, 19, 47, 48, 49, 50, 54
Pond Farm Cemetery................................................................................................................ 24
Poperinge...................................................... 3, 11, 13, 19, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 53
Poperinghe New Military Cemetery ........................................................................................ 37
Poperinghe Old Military Cemetery .......................................................................................... 37
Railway Chateau Cemetery...................................................................................................... 40
Red Farm Military Cemetery ................................................................................................... 38
Reningelst..................................................................................................................... 32, 33, 53
Reningelst Churchyard Extension............................................................................................ 33
Reninghelst New Military Cemetery........................................................................................ 33
Road Military Cemetery........................................................................................................... 24
Ruisseau Farm Cemetery ......................................................................................................... 48
Salient Autoroute...................................................................................................................... 59
Suffolk Cemetery ..................................................................................................................... 30
Talana Farm Cemetery ............................................................................................................. 43
Talbot House ................................................................................................................ 13, 35, 53
The Brooding Soldier ............................................................................................................... 50
Vlamertinge............................................................................................ 3, 13, 38, 39, 40, 41, 53
Vlamertinghe Military Cemetery ............................................................................................. 39
Vlamertinghe New Military Cemetery..................................................................................... 39
Wandeling Ieper verkennen ................................................................................................... 3, 6
Wandeling Kraters en Mijnen ................................................................................................ 3, 5
Wandeling Tyne Cot .............................................................................................................. 3, 4
Welsh Cemetery (Caesar's Nose) ............................................................................................. 43
Westhof Farm Cemetery .......................................................................................................... 26
Westouter ......................................................................................................... 11, 19, 31, 32, 53
Westouter Churchyard and Extension...................................................................................... 31
Westoutre British Cemetery ..................................................................................................... 32
Wijtschate............................................................................................... 5, 14, 20, 22, 23, 24, 53
Wulvergem ....................................................................................................... 14, 24, 25, 26, 53
Yorkshire Trench.................................................................................................... 11, 45, 46, 54
Zonnebeke ................................................ 2, 3, 11, 12, 16, 18, 19, 49, 50, 51, 53, 54, 56, 59, 61
64

Project: Inrichtingsplan uitbreiding R.K. Begraafplaats St

SIJMEN ZWARTHOED - Nieuw

Informatie Stichting Begraafplaats Anderen Eext en Eexterzandvoort

Knerp knerp Met ons zessen staan we de rouwstoet bij de ingang

download de affiche - Uitvaartzorg Louissen

06-02-14 Dhr. W. Kaufhold - Nieuw

Tarieven begraafplaats van de R.K. St. Vitus Parochie Blaricum

He Martin,

Untitled - Bendertechniek

Geert Bourgeois maakt de preselectie bekend van WO I