Ik wil zien wie je echt bent

Ik wil zien wie je echt bent
Schematherapeutische
technieken om tot bij het
‘gekwetst kind’ te komen
Wouter Stassen
Klinisch Psycholoog
Forensische Zorg 1
OPZC Rekem
Inhoud
•
•
•
•
•
Wat zijn modi?
Toegang krijgen tot het gekwetst kind
Empathisch confronteren
Demonstratie
Praktisch oefenen
Modi
•
•
•
•
Wat is een modus
Waarom modi
Soorten modi
Hoe modi herkennen?
Wat is een modus?
Gedachten
Gevoel
Schema
Modus
Gedrag
Wat is een modus?
• Schema + copingstijl = modus
• Bv.:
– Misbruik + vermijding: onthechte beschermer
– Afhankelijkheid + aanvaarding: afhankelijk kind
– Hoge eisen + aanvaarding: veeleisende ouder
– Minderwaardigheid + overcompensatie:
zelfverheerlijker
Wat is een modus?
• Wat zichtbaar is wanneer (een combinatie
van) schema’s geactiveerd zijn
• Een schema zit in het hoofd van de patiënt
een modus zit bij je in de kamer
Waarom modi?
• Werkbaarder bij ernstige pathologie (BPS)
• Herkenbaarder voor patiënt
• Bruikbaarder voor patiënten met sterke
afweer
• Om met schema’s te kunnen werken is contact
met het ‘gekwetst kind’ nodig
• Begrijpbaar kader voor patiënt en therapeut
om contact te maken met GK
Waarom modi?
• Kleurt experiëntiele oefeningen
• Duidelijke richtlijnen voor interventies
• Gedrag benoemen als kant: ontschuldigend en
de-identificerend
Soorten modi
Kindmodi
Kindmodi
• Gekwetst kind (eenzaam, minderwaardig,
verlaten, misbruikt, vernederd)
• Boze/razende kind
• Impulsieve/ongedisciplineerde kind
• Afhankelijke kind
Soorten modi
Oudermodi
Kindmodi
Oudermodi
• Veeleisende ouder
• Kritische/schuldinducerende ouder
• Straffende ouder
Soorten modi
Oudermodi
Beschermers
Modi
(copingmodi)
Kindmodi
Beschermersmodi
•
•
•
•
•
•
Afstandelijke/onthechte beschermer
Onthechte zelfsusser/zelfstimulator
Gedweeë gehoorzame
Boze beschermer
Klagende beschermer
Vermijdende beschermer
Soorten modi
Oudermodi
Verdedigings
modi
(overcompensatie)
Beschermers
Modi
(copingmodi)
Kindmodi
Verdedigingsmodi
•
•
•
•
•
Zelfverheerlijker
Pest en aanvalmodus
Bedrog en manipulatiemodus
Roofdier
Paranoïde/perfectionistische
overcontroleerder
• Aandacht en erkenningzoeker
Gezonde modi
• Gezonde volwassene
• Blije kind
Soorten modi
Verdedigers
Ouder
Beschermers
Kind
Hoe modi herkennen
• Sleutel = Gevoel
– Welk gevoel merk je op bij patiënt
– Welk gevoel merk je op bij jezelf
• Invloed eigen schema’s en modi
• Modi van patiënt leren kennen
Toegang tot gekwetst kind
•
•
•
•
•
•
Limited reparenting
Empathische confrontatie
Schema mode work
Imaginatieoefeningen
Meerstoelentechniek
Limit setting
Empathische confrontatie
•
•
•
•
•
•
•
Veilige therapeutische relatie = voorwaarde!
Valideren functie, belang en oorsprong modi
Valideren moeite die het kost te veranderen
Belang verandering benadrukken
Effect op eigen emoties benadrukken
Zelfondermijnend gedrag aanpakken
Nodig om echte empathie/zorg voor patiënt te
ervaren
• Relatie ‘limited reparenting’ en ‘schema mode
work’
Empathische confrontatie
•
•
•
•
Eerst modus ‘tot bloei’ laten komen
Benoemen gedrag + benoemen als ‘kant’
Exploreer frequentie, oorsprong, functie
Bekrachtig en valideer functie, gevoelens,
beleving en realistische aspecten
• Confronteer met niet-realistische aspecten en
effect op jou als therapeut
Demonstratie
Aandachtspunten
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Persoonlijke boodschappen
Confronteren met voldoende begrip
Plaats opeisen als therapeut
Tijd nemen, opbouwen: timing +++
Zo concreet mogelijk
Benoem je intentie
Gebruik je eigen woorden (spreek vanuit hart)
Erkenning geven
Krachtig optreden
Zelf oefenen
Vragen?
Bedankt voor jullie aandacht!
: [email protected]
LinkedIn: Wouter Stassen