maatschappelijk jaarverslag Roto Smeets Group in 2013 Roto Smeets Group in 2013 Maatschappelijk jaarverslag Roto Smeets Group Corporate communicatie Postbus 822 7400 AV Deventer T 0570 69 49 33 www.rotosmeetsgroup.nl Maatschappelijk jaarverslag Roto Smeets Group 2013 Toelichting jaarverslagen 2013 Roto Smeets Group De huidige vennootschap Roto Smeets Group N.V. (RSG) is opgericht in 1993, na een fusie tussen Koninklijke De Boer Boekhoven en VNU Grafische Industrie. In die 20 jaar heeft RSG groei en krimp meegemaakt, zowel in bedrijven als in medewerkers als in resultaat. In die 20 jaar heeft RSG naast het financiële jaarverslag ook een sociaal jaarverslag uitgegeven. Vanaf het jaar 2000 kwam daar ook het Milieujaarverslag bij. De afgelopen 10 jaar zijn het sociaal- en milieujaarverslag gecombineerd in een Maatschappelijk verslag (MVO). In het financiële verslag verschaffen we inzicht in de resultaten en strategie van de organisatie en in zaken die van invloed zijn op het vermogen van de organisatie om waarde te creëren in de korte, middellange en lange termijn. In het maatschappelijk verslag tonen we de aard en kwaliteit van de organisatie, de relatie met de belangrijkste belanghebbenden en in welke mate de organisatie rekening houdt met en reageert op hun legitieme behoeften en belangen. Het merendeel van de concurrenten van RSG, in binnen- en buitenland, is niet beursgenoteerd en kent daardoor minder vergaande financiële publicatie-eisen. Dit geldt ook voor de aangescherpte eisen met betrekking tot Corporate Governance voor beursgenoteerde ondernemingen. Vandaar dat, daar waar het commercieel gevoelige informatie betreft, een zorgvuldige afweging wordt gemaakt met betrekking tot het al dan niet publiceren hiervan in de jaarverslagen. Voor het financiële jaarverslag worden de Richtlijnen van de jaarverslaggeving, Titel 9 BW2 en de 'International Financial Reporting Standards' (IFRS), onderschreven door de Europese Unie, gevolgd. Voor het MVO verslag worden de OESO richtlijnen voor multinationale ondernemingen en ISO 26000 gevolgd en (vanaf het ontstaan ervan) de GRI (Global Reporting Initiative) richtlijnen. Eind 2013 zijn de richtlijnen verschenen van het IIRC (International Integrated Reporting Council), een wereldwijde coalitie van investeerders, bedrijven, accountants, maatschappelijke organisaties en toezichthouders. De Europese richtlijn 78/660/EG adviseert overheden de IIRC richtlijnen binnen 1 à 2 jaar verplicht te stellen voor beursgenoteerde ondernemingen. Aangezien GRI en IIRC afspraken hebben gemaakt over nauwere samenwerking op het terrein van duurzame verslaggevingsinitiatieven heeft RSG er voor gekozen dit jaar niet de nieuwe GRI-4 richtlijn toe te passen maar een begin te maken met het opstellen van de verslagen volgens het IIRC framework. Volgens de voorgestelde Richtlijn 78/660/EG, artikel 1.b, is het toegestaan de informatie van een geïntegreerd verslag te verdelen over 2 losse verslagen mits de verslagen gelijktijdig verschijnen. RSG zal deze lijn, mede op verzoek van stakeholders, aanhouden. De Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur hebben hun verantwoordelijkheid bij de totstandkoming van deze jaarverslagen erkend en genomen en waarborgen de integriteit ervan. Deventer, 20 maart 2014 Voor vragen over het verslag kunt u contact opnemen met: Roto Smeets Group Afdeling Corporate Communicatie 0570 69 49 33 Hunneperkade 4, 7418 BT Deventer [email protected] Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 1 Illustraties Jaarverslagen 2013 Jaarverslag Sinds 1993 doet Roto Smeets Group ieder jaar verslag van haar prestaties op financieel, sociaal en milieugebied. In veel van de verschenen jaarverslagen hebben prachtige illustraties gestaan van de hand van illustrator Vincent Jansen. We vonden dit een mooie gelegenheid om een selectie van die kunstwerken nog een keer te kunnen tonen. Vincent Jansen begon in 1978 zijn carrière als leerling lay-outontwerper bij Drukkerij De Boer in Hilversum. ‘s Avonds volgde hij de opleiding voor grafisch ontwerper in Utrecht. Als er even tijd over was maakte Vincent graag wat schetsjes. Meestal cartoonachtige tekeningetjes die in het interne magazine van De Boer verscheen. Later werden dit serieuzere illustraties, ook voor klanten die hun periodieken bij De Boer lieten opmaken en drukken. Eenmaal ‘uitgestudeerd’ ging Vincent aan de slag als mediaontwerper bij Richard Design, een ontwerpbureau in Laren (NH). Daar maakte hij ontwerpen voor verpakking- en displaymateriaal. Een paar jaar later werd hij gevraagd om te komen werken bij ‘3D’, een illustratiebureau in Bussum. Daar maakte hij zogenoemde ‘artist impressions’ voor architectonische presentatie. Een hele andere wereld. Na 1995 is hij als freelance illustrator gaan werken, voornamelijk op het gebied van ‘artist impressions’. Onder meer voor VFD Interiors in Utrecht voor wie hij diverse interieurontwerpen tekende voor grote cruiseboten. Voor Roto Smeets Group maakte hij aan de hand van een briefing van de CEO serieillustraties die een thema uitbeelden. Dit kon zijn het brede spectrum van de beleidsterreinen waar de CEO mee te maken had, de segmenten waar de werkmaatschappijen van Roto Smeets Group zich op richtten of de diverse mediatypen. Een selectie van die illustraties, plus een verwijzing naar de thema’s en het jaar van verschijnen kunt u vinden in het financieel jaarverslag en dit bijbehorende Maatschappelijke verslag. 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Maatschappelijk verslag 1996 1997 1998 1999 2 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Inhoud Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Samenvatting performance 2013 Bericht van de voorzitter 4 Profiel en organisatie 6 5 MVO verklaring 12 Behoorlijk bestuur 14 RSG en maatschappij Ketenverantwoordelijkheid Rating systems Dialoog met de maatschappij Sponsoring 19 20 21 21 Ontwikkelingen RSG in 2013 Dialoog met de medewerkers Sponsoring Doelstellingen 24 25 28 30 31 Ontwikkelingen Resultaat 2013 Belangrijke kengetallen Organisaties in 2013 Dialoog met externe stakeholders Sponsoring Awards 34 35 36 38 42 42 43 RSG en haar medewerkers RSG en haar bedrijven RSG en het milieu 46 Verklarende woordenlijst 62 Contactgegevens bedrijven RSG 63 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 3 Samenvatting 4500 4000 In dit maatschappelijk verslag over 2013 legt Roto Smeets Group (RSG) verantwoording af aan haar stakeholders over de prestaties die 3500 zijn gerealiseerd door uitvoering van het beleid op het gebied van Mens, Markt en Milieu in 2013. In het kader van het 20-jarig bestaan 3000 van RSG in 2013 beslaat deze samenvatting 20 jaar. 2500 RSG en haar medewerkers 2000 Om de continuïteit van de onderneming te waarborgen moet RSG zich steeds aan de1500 markt aanpassen. Dit betekende de afgelopen 1000 jaren veel reorganisaties waarbij bedrijven werden verkocht of gesloten waardoor de capaciteit verminderd werd. Hierdoor hebben we, 1993 1998 2003 2008 2013 met toepassing van het sociale plan, afscheid moeten nemen van veel collega’s. Aantal medewerkers 4500 70 4000 60 3500 50 3000 40 2500 30 2000 20 1500 10 1000 1993 1998 2003 2008 2013 0 Aantal vennootschappen 1993 1998 2003 2008 2013 70 en haar bedrijven RSG In60 de zeer uitdagende markt waarin RSG opereert heeft ze in 2013 haar financiële en marktpositie verder weten te verstevigen. De 50 sche industrie gaat al een aantal jaren gebukt onder een afnemende vraag ten gevolge van digitalisering en het slechte economische grafi klimaat. Dit heeft de concurrentie versterkt en de marges sterk onder druk gezet. Door continu in te zetten op efficiencymaatregelen 40 heeft 30 RSG de productiviteit (hier uitgedrukt in verwerkt papier per fte) zien toenemen. 20 TW/ton papier in € 1,200 10 0 1,000 1993 1998 2003 2008 250 product 200 2013 800 150 600 100 400 50 Productiviteit 3.50 verwerkt 0 papier fte 3.00 x 1000 kg 200 1993 1998 2003 2008 2013 1993 1998 2003 2008 2013 Energie 2.50 RSG en het milieu 2.00 Op milieugebied hebben we de afgelopen 20 jaar heel veel stappen gemaakt. We blijven actief bezig met het trachten de milieubelasting 1.50 worden minder nu we met het verbruik op minimale te verminderen, maar spectaculaire resultaten, die we in de beginjaren realiseerden, niveaus zitten. Belangrijke doelstelling blijft onder meer het verlagen van het energieverbruik en het verlagen van het gebruik van oplos1.00 middelen zoals IPA (isopropylalcohol). RSG streeft naar IPA-vrije drukkerijen en heeft dat bijna 1993 bereikt. 1998 2003 2008 2013 Energieverbruik in Gj/ton papier 3.50 3.00 Energie 5.00 4.00 2.50 3.00 2.00 2.00 1.50 1.00 1.00 1993 1998 2003 2008 2013 IPA verbruik in kg/ton papier 5.00 4 Roto 4.00 Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 ipa 3.00 ipa 0.00 1993 1998 2003 2008 2013 Maatschappelijk jaarverslag 2013 Bericht van de voorzitter, In 2013 is er weer veel gevraagd van de medewerkers. Zolang de grafische markt de neergaande lijn aanhoudt, zijn wij genoodzaakt de organisatie daar steeds op aan te passen. Dat is in de 20-jarige geschiedenis van het concern al vaker gebeurd. Tot nu toe heeft RSG daardoor het productievolume redelijk op peil weten te houden: zo ook over 2013; waar de gehele markt met ca. 5 % is gekrompen heeft RSG het op ongeveer hetzelfde niveau als vorig jaar weten te houden. De verkoopprijzen zijn gemiddeld genomen wel gedaald. Maatregelen die vorig jaar zijn ingezet onder het programma ‘Sneller, Beter, Hoger’ lopen op schema en werpen hun vruchten af, maar houden het tempo van de marktdaling helaas niet bij. Daardoor hebben we eind oktober 2013 aanvullende maatregelen aangekondigd waarmee we het resultaat verwachten te kunnen verbeteren. De snelheid waarmee we dat doen is soms groot en de uitvoering moet vaak snel gebeuren. Ik heb grote bewondering voor de rol die de Centrale ondernemingsraad en de lokale ondernemingsraden hierin spelen. Ze weten een onafhankelijke positie te bewaren en daarin evenwichtig het bedrijfsbelang en het personeelsbelang mee te laten wegen. Voor ons succes in de komende jaren is een goede onderlinge samenwerking van groot belang. En gelukkig is die uitstekend. Eind oktober 2013 zijn aan de Centrale Ondernemingsraad drie maatregelen voorgelegd: A. Reductie van het personeelsbestand met 170 fte B. Herindeling van de divisies om meer klantgerichtheid en focus te bereiken en tevens C. Herstructurering van de divisies om ondernemerschap te bevorderen door meer eigen juridische en financiële verantwoordelijkheid. Inmiddels heeft de Centrale Ondernemingsraad een positief advies gegeven op de reductie van het personeelsbestand en is de reorganisatie in gang gezet. Voor de overige maatregelen (B. en C.) is verder onderzoek noodzakelijk en verwachten we, afhankelijk van de uitkomst, dit binnenkort aan de Centrale Ondernemingsraad voor advies voor te leggen. Ook de komende jaren zullen kostenbeheersing en productiviteitsstijging onze volle aandacht houden maar dat niet alleen. We zullen onze brede dienstverlening (zie volgende pagina’s) meer gaan delen met elkaar om te zorgen dat onze positie in de keten sterker wordt en we een partij zijn (en blijven) waar niemand om heen kan. Denk hierbij aan het uitbreiden van diensten die we nu al leveren, zoals vormgevingsactiviteiten, advertentieverkoop en abonnementenservice over de divisies heen. We hebben in de afgelopen jaren ruimschoots aangetoond dat we ons aan vaak moeilijke marktomstandigheden kunnen aanpassen. We hebben vooral de afgelopen twee jaar ook laten zien dat we innovatief zijn en voldoende vechtlust hebben om de concurrentie aan te gaan. Die mentaliteit zullen we in 2014 ook laten zien en dat zal onherroepelijk tot succes leiden. Deventer, 20 maart 2014 Joost de Haas CEO Reductie van het personeelsbestand parallel aan het streven naar een hogere productiviteit is alleen mogelijk als er flexibeler gewerkt gaat worden volgens het vorig jaar ingezette plan ‘Panta Rhei’: ‘werken waar er werk is wanneer er werk is’. Dit kan alleen gerealiseerd worden door medewerkers breed inzetbaar te maken door middel van opleidingen. Zoals u in dit verslag kunt lezen hebben opleidingen in 2013 weer een belangrijke positie binnen de organisatie ingenomen. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 5 Profiel en organisatie Roto Smeets Group (RSG) is een beursgenoteerde onderneming die actief is in de informatie- en communicatie-industrie. De dienstverlening van RSG is verdeeld over een aantal merken. Elk van deze merken is gespecialiseerd in een gedeelte van de communicatieketen waardoor ze van het begin tot het eind naadloos op elkaar aansluiten. Communicatiewensen van opdrachtgevers kunnen zij vormgeven en vertalen naar het meest geschikte medium voor de beoogde doelgroep. En dat is niet alleen drukwerk zoals te zien is op de pagina’s 12 t/m 15. Drukwerk op zich heeft, naast andere communicatiemedia als internet en e-readers, zeker een bestaansrecht. In het enorme aanbod aan digitale informatie is juist de ‘pushfunctie’ van offline media nodig om de doelgroep op de online boodschap te attenderen. De drukkerij van de toekomst zal naast zijn specialisatie op het gebied van het ontwerpen en drukken van hoogwaardige printproducten tevens een dienstverlener moeten zijn op ander multimediaal gebied. Het feit dat RSG binnen het concern succesvol deze expertise heeft weten te ontwikkelen bezorgt haar een sterke uitgangssituatie voor verdere groei. Markt De marktsegmenten waarin RSG actief is vertonen al jaren een dalend beeld. Met name in de print-gerelateerde activiteiten is deze trend al een aantal jaren zichtbaar. Door digitalisering, de opkomst van tablets en on-line verkopen nemen printvolumes af. Tegelijkertijd zet de crisis vanaf 2008 advertentie-uitgaven en communicatiebudgetten nog sterker onder druk. Effecten die ook de segmenten raken waarin de Marketingcommunications bedrijven actief zijn. Alhoewel RSG steeds meer andere dan grafische diensten aanbiedt, blijven drukwerk en aanverwante activiteiten toch de belangrijkste inkomstenbron (± 90% van totale omzet). RSG richt zich daarbij op de West-Europese markt. De grafische industrie in West-Europa is zeer gefragmenteerd. De sector bestaat hoofdzakelijk uit kleine en middelgrote ondernemingen, die tezamen ongeveer 80% van de bedrijven uitmaken. In elk van de landen zijn een paar grote Europese spelers actief. Consolidatie en andere vormen van samenwerking zijn in ontwikkeling, vooral bij de grotere bedrijven. Kleine en middelgrote bedrijven zijn vooral actief in nichemarkten. De verdeling van de markt vindt met name plaats op basis van drukprocedés en daaraan gekoppeld de producten die het meest efficiënt met behulp van één van die technieken geproduceerd kunnen worden. Deze technieken zijn diepdruk, rotatieoffset, vellenoffset en digitale druk. Het specifieke van de verschillende processen maakt ze complementair aan elkaar en deels ook vervangend. Daarnaast leveren steeds meer grafische bedrijven evenals RSG aanvullende diensten zoals creatie, content management, fulfilment diensten of logistiek management. Roto Smeets Group Stafafdelingen MediaPartners Group Senefelder Misset Roto Smeets RS GrafiServices MediaPartners X-Media Solutions Verkooporganisatie Locatie Eindhoven vdbj_ PSH Media Sales Roto Smeets Weert Locatie Utrecht Leads to Loyals Hoogte 80 Roto Smeets Deventer NextGen Publishers Roto Smeets Etten-Leur Roto Smeets Antok Marketing Communications 6 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 De Wit Binders Print Productions Diepdruk vs rotatieoffset Naarmate de oplages dalen zien we dat het tijdschriftenvolume in de diepdruk afneemt en verschuift naar rotatieoffset. Voor de diepdrukbedrijven ontstaat daarmee een grotere afhankelijkheid van commercieel drukwerk (retail en catalogi). Om in dit segment te concurreren is een sterke(re) focus op kosten en een snellere doorlooptijd nodig. Binnen het tijdschriftensegment in Nederland heeft RSG al een belangrijk marktaandeel bereikt dus wordt uitbreiding van het verspreidingsgebied gezocht in (West-)Duitsland, België en Opbrengst naar productieproces (Noord-)Frankrijk. Binnen dit segment stijgt de vraag naar de extra ondersteunende diensten die RSG voor dit segment heeft ontwikkeld. Belangrijk speerpunt is derhalve deze diensten verder te vermarkten. Met name de tijdschriftenmarkt is volop in beweging. Uitgevers hebben het, door het achterblijven van advertentie-inkomsten en abonnementen als gevolg van de economische crisis en het veranderd leesgedrag ten gevolge van de digitalisering, bijzon250 der moeilijk. De afname van promotioneel drukwerk binnen de opbrengst van RSG is te wijten aan het verlies van enkele orders. 200 Diepdruk Vanaf 2014 worden ze weer bij RSG gedrukt. 150 De100 grafische bedrijfstak heeft het afgelopen jaar inPlano-‐offset de meeste West-Europese landen nog geen groei laten zien. De mate waarin Pre-‐publishing en 50 productie, omzet, werkgelegenheid en financiële resultaten direct marke8ng daalt, 2009 vertoont wel 2010 grote verschillen. land begint2013 2011In een enkel 2012 191 152af te tekenen, 150 echter nog 130 zich0 een voorzichtig herstel niet op de 114 177 151 147 143 136 1 2 3 4 5 Nederlandse25 markt. Door 21 de aanwezigheid 24 van een internationaal 22 18 23 in 7 West-Europese 21 23 tracht RSG 22het verlies 23 verkoopkantoor landen naar productieproces aan volume op de Nederlandse teOpbrengst compenseren. 415.398 345.860 343264 316389 291 Onder meer om deze redenen heeft RSG het voornemen de divisies anders in te richten waarbij het mogelijk wordt een sterkere Opbrengsten naar productcategorie 200 focus te leggen op de segmenten ‘Publishing’ (tijdschriften) en 180 ‘Commercial Print’ (retail en catalogi). De divisie Publishing zal dan 160 gaan bestaan uit Senefelder Misset en Roto Smeets Weert en de 140 divisie Commercial Print uit Roto Smeets Deventer, Roto Smeets 120 Etten, De Wit Binders en Antok. Momenteel wordt deze richting 100 onderzocht. Zie in dit kader ook pagina 23 in het Jaarverslag 80 60 2013. Omzet ontwikkeling Nederland vs buitenland 2009 174 161 31 38 2010 135 139 30 34 2011 132 147 29 29 415.398 345.860 343264 2009 265 151 0 415.398 2009 1 20 De belangrijkste segmenten waar RSG zich op richt met haar drukwerkactiviteiten zijn Promotioneel drukwerk en Tijdschriften. 2012 2013 115 102 147 139 Promo8oneel 10 19 drukwerk 29 33 TijdschriGen 40 Productcategorie Rota8eoffset Nederland vs Buitenland 2010 215 131 345.860 2010 2011 2 3 316389 RTV-‐bladen 2011 214 129 343.264 2012 2013 4 5 Catalogi 2012 192 125 316.389 2013 161 130 291 Schema 2: opbrengst naar productcategorie Opbrengst naar productcategorie 300 250 250 200 Diepdruk 150 Rota8eoffset 100 Plano-‐offset Pre-‐publishing en direct marke8ng 50 0 2009 1 2010 2 2011 3 2012 4 200 150 Nederland Buitenland 100 50 0 2013 5 2009 1 2010 2 2011 3 2012 4 2013 5 Opbrengst naar productieproces Schema 1: opbrengst naar productieproces Schema 3: opbrengstontwikkeling Nederland vs buitenland 200 180 160 140 120 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 7 Promo8oneel drukwerk Kennisgebieden van de Roto Smeets Group bedrijven Op het gebied van informatie en communicatie heeft RSG alle denkbare disciplines in huis: Consultancy Communicatiestrategie Creatie Advertising Design en vormgeving Advertentie-acquisitie Concept ontwikkeling Redactionele verzorging Advertentiemarktonderzoek Content marketing Customer media Abonneewerving Direct marketing Customer relationship management Database marketing Cross channel campaign management Prepublishing Contentmanagement Database management Crossmediale ontsluiting van content MediaPartners Group Leads to Loyals MediaPartners Group is toonaangevend op het gebied van customer media en contentmarketing. Ze ontwikkelt media die de band versterken tussen A-merken, bedrijven, overheden en instellingen en hun in- en externe doelgroepen. De communicatiegroep is een moderne, professionele en ambitieuze onderneming met passie voor media en voor de doelgroepen van haar klanten. Leads to Loyals levert totaaloplossingen op het gebied van loyaliteitsprogramma's, spaarprogramma's, abonnementenbeheer en omnichannel campaign management. Voor haar opdrachtgevers adviseert en implementeert Leads to Loyals interactieve communicatie en reward programma’s voor het behouden en versterken van klantrelaties, het reactiveren van klantrelaties, het benutten van up- en cross selling mogelijkheden en het verhogen van de customer experience. Leads to Loyals biedt hiervoor schaalbare en flexibele marketing oplossingen, waarmee de klantdialoog naar een hoger niveau wordt gebracht en de eindklant zich gewaardeerd voelt. Belangrijke opdrachtgevers van Leads to Loyals zijn Golden Tulip, Michelin, Gall&Gall en StaatsBosBeheer. MediaPartners Group ontwikkelt en produceert een breed scala aan communicatiekanalen, waaronder print, online, mobiel, audio en video ten behoeve van de marketingcommunicatiedoelstelling van haar opdrachtgevers. Bij MediaPartners Group zijn specialisten werkzaam op het gebied van strategie, redactionele content, design en vormgeving voor zowel gedrukte als online distributie, account- en projectmanagement, grafische technieken, en social media. vdbj_ vdbj_ is het tweede merk binnen MediaPartners Group. Ook zij denken mee met hun klanten op strategisch vlak, ontwikkelen verrassende en passende mediaconcepten en maken en onderhouden vervolgens de communicatiemiddelen die daaruit voortkomen. Online en offline, voor uiteenlopende publieks- of gebruikersgroepen: zowel in marketing- en pr, als op het snijvlak van interne communicatie en organisatie (employee engagement en internal branding). vdbj_ geeft advies en voert regie over de communicatie voor topklanten in sectoren als de zorg, logistiek, financiële dienstverlening, goede doelen, communicatietechnologie, (semi)overheid en arbeidsmarkt. Met het (communicatie)beleid van de klant als uitgangspunt adviseren zij over strategie, middelenkeuze en interactie, inhoud en vorm, verspreiding en bereik. Voor meer informatie www.mediapartners.nl Stroombaan 4 1181 VX Amstelveen 020 547 36 00 [email protected] www.vdbj.nl Stroombaan 4 1181 VX Amstelveen 020 547 35 00 8 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Voor meer informatie www.leadstoloyals.nl Rietbaan 40-42 2908 LP Capelle aan den IJssel 010 258 82 00 [email protected] e-media Prepress Internet toepassingen Tekst-beeldintegratie Drukwerk Afwerking en distributie Diepdruk Binden Digital asset management Beeldlogistiek Rotatieoffset Verpakken Digitale magazines Datacommunicatie Vellenoffset Gesegmenteerde distributie Apps Digitale druk Gepersonaliseerde distributie Nationale en internationale verzending Senefelder Misset PSH Groep Senefelder Misset is de grafische ketendienstverlener voor uitgevers van periodiek verschijnende tijdschriften en levert grafische en ondersteunende diensten ten behoeve daarvan. Dit betreft zowel prepress, drukken (vellen- en rotatieoffset), nabewerking en logistieke oplossingen. Korte doorlooptijden, een optimale procesbeheersing en een grote flexibiliteit staan garant voor een uitgeefproduct van hoogwaardige kwaliteit. Senefelder Misset richt zich op not-for-profit uitgevers (waaronder branche-, beroeps-, en patiëntenorganisaties, bonden, verenigingen en stichtingen) en uitgevers van (vak)tijdschriften. PSH Media Sales vormt samen met Hoogte 80 strategische media en PSH Publishing Support de PSH Groep. PSH Media Sales verzorgt al ruim achtendertig jaar de mediaverkoop in media van externe opdrachtgevers. Samen met hen werkt zij aan het succesvol exploiteren van hun media. Daarnaast denkt zij crossmediaal mee met de uitgever en de adverteerder. PSH Media Sales is een toonaangevend bureau dat beschikt over een groot netwerk van adverteerders en mediaplanners en zorg draagt voor efficiënte verkoopvoorbereiding en aftersales. Senefelder Misset beschikt over een business unit - X-Media Solutions - die inspeelt op de toenemende vraag naar een effectieve crossmediale ontsluiting van content. X-Media Solutions adviseert uitgevers - op basis van een gedegen analyse – op het gebied van (mogelijke) nieuwe businessmodellen, de in te zetten mediakanalen en de benodigde technologieën. Vervolgens ontwerpt en realiseert X-Media Solutions diverse mediakanalen, waaronder tijdschriften, websites, digitale nieuwsbrieven en digitale magazines op tablets, zoals de iPad. Voor de realisatie van deze mediakanalen maakt X-Media Solutions gebruik van verschillende geavanceerde technologieën, waaronder een Digital-AssetManagement systeem voor de centrale opslag en distributie van mediumneutrale content, zoals video, audio, tekst en beeld. Het tweede merk onder de PSH Groep, Hoogte 80 strategische media is gespecialiseerd in het ontwikkelen en maken van strategische (relatie)media die opdrachtgevers helpen hun communicatiedoelstellingen te behalen. Hoogte 80 regisseert de totstandkoming van deze media via een uitgebreid netwerk van freelance redacteuren, vormgevers, fotografen, en webontwikkelaars. Hoogte 80 is al jarenlang gespecialiseerd in werken voor maatschappelijk betrokken organisaties, zoals zorgaanbieders en natuurorganisaties. Ook bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen draagt Hoogte 80 een warm hart toe. Het derde merk onder de PSH Groep, PSH Publishing Support, biedt uitgevers ondersteuning met modulaire uitgeefdiensten zodat de uit te geven media exploitabel(er) worden en blijven. Uitgevers worden geholpen met bladmanagement (waarbij de coördinatie en het exploitatiebeheer verzorgd wordt), verzending, advertentietraffic, (eind)redactie en lezersonderzoek. PSH Media Sales, Hoogte 80 en PSH Publishing Support hebben de mogelijkheid om integraal diensten aan te bieden door intensieve samenwerking met elkaar, met X-Media Solutions en Senefelder Misset. Voor meer informatie www.senefelder.nl Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem 0314 35 55 00 [email protected] www.xmediasolutions.eu Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem 0314 355 616 [email protected] Voor meer informatie www.pshmediasales.nl Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem 0314 35 55 00 [email protected] www.hoogte80.nl Stroombaan 4 1181 VX Amstelveen 020 547 3600 [email protected] PSH Publishing Support Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem 0314 35 55 00 [email protected] Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 9 Consultancy Communicatiestrategie Creatie Advertising Design en vormgeving Advertentie-acquisitie Concept ontwikkeling Redactionele verzorging Advertentiemarktonderzoek Content marketing Customer media Abonneewerving Direct marketing Customer relationship management Database marketing Cross channel campaign management Prepublishing Contentmanagement Database management Crossmediale ontsluiting van content NextGen Publishers Roto Smeets GrafiServices Een nieuw bedrijfsonderdeel van de Senefelder Groep is NextGen Publishers. Hier worden voor eigen risico crossmediale uitgeefprojecten gericht op niches in de markt uitgegeven. Vanuit een centrale merkgedachte wordt per project gekeken welke mediakanalen (met welke content) aan een uitgeefproject toegevoegd moeten worden. De basis is een magazine, maar afhankelijk van de lezers- en adverteerdersmarkt wordt er gekeken of er een website, social media-kanalen (zoals Twitter, Facebook, YouTube, Instagram), events (zoals congressen, feesten, workshops, bootcamps) en een mobiele app aan toegevoegd kan en moet worden. Roto Smeets GrafiServices is de gespecialiseerde vellenoffsetdrukkerij van Roto Smeets Group. Roto Smeets GrafiServices biedt grootschaligheid in combinatie met de nieuwste technieken waarmee zij zorgt voor korte doorlooptijden en een goede proces- en kostenbeheersing. Zij verzorgt de nabewerking, pre-distributie en distributie van drukwerk maar ook een uitgebreid aantal premediadiensten. Doel van het nieuwe bedrijfsonderdeel is drieledig, eigenhandig zorgen voor toegevoegde waarde binnen de eigen bedrijfskolom, neerzetten van goede en gezonde eigen uitgeefprojecten en leren van de mogelijkheden die de verschillende mediakanalen bieden om dit in de toekomst bedrijfsbreed te kunnen toepassen. Momenteel heeft NextGen Publishers twee eigen uitgeefprojecten: Vastgoed media is gericht op de woningmakelaars in Nederland en bestaat uit een tien maal per jaar verschijnend vakblad, een website, een app, een wekelijkse digitale nieuwsbrief, bootcamps en een jaarlijkse Makelaar van het Jaar Award. DJMag Nederland is gericht op beginnende en gevorderde dj’s, de Nederlandse club- en festivalscene en een ieder die hierin geïnteresseerd is. Het mediapakket bestaat uit een achtmaal per jaar verschijnend magazine (ook verkrijgbaar in de losse verkoop), een website, een app, jaarlijks terugkerende dj-wedstrijden, clubavonden, dj-workshops, participatie in de Nightlife DJ of the Year Award. Voor meer informatie: NextGen Publishers Mercuriusstraat 35 7006 RK Doetinchem Postbus 68 7000 AB Doetinchem 0314 355 800 10 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Roto Smeets GrafiServices levert uiteenlopende soorten drukwerk. Van periodieken voor uitgevers, verenigingen en instellingen, tot jaarverslagen, boeken en marketingcommunicatiedrukwerk. De accountteams van Roto Smeets GrafiServices zijn geheel afgestemd op de behoefte van de opdrachtgever. Een vast team biedt continu ondersteuning tijdens ordertrajecten en geeft advies over alle aspecten van het stroomlijnen en uitvoeren van pre-media diensten tot en met distributie. Uniek is de mogelijkheid om levensgrote posters, displays, landkaarten, verpakkingen en specials te produceren voor bijvoorbeeld de retail- en verpakkingsmarkt. Hiertoe beschikt zij over een grootformaat vellenoffsetpers uitgevoerd met 5 kleuren en een lakunit tot het formaat van 120 x 162 cm. Voor meer informatie www.rsgrafiservices.nl Roto Smeets GrafiServices Locatie Eindhoven Looyenbeemd 11 5652 BH Eindhoven 040-25 05 000 [email protected] Locatie Utrecht Kanaalweg 30 3526 KM Utrecht 030-28 22 822 [email protected] e-media Prepress Internet toepassingen Tekst-beeldintegratie Drukwerk Afwerking en distributie Diepdruk Binden Digital asset management Beeldlogistiek Rotatieoffset Digitale magazines Datacommunicatie Vellenoffset Gesegmenteerde distributie Digitale druk Gepersonaliseerde distributie Apps Verpakken Nationale en internationale verzending Roto Smeets De Wit Binders Roto Smeets is in Nederland op afstand marktleider. In Noordwest-Europa heeft Roto Smeets een marktaandeel van ca. 5%. De Roto Smeets bedrijven zijn gewend aan grote oplagen (repeterend) drukwerk, zeer strakke tijdschema’s en korte doorlooptijden. Door de schaalgrootte op de productielocaties, veel gelijktijdige capaciteit, moderne uitrusting en een flexibele organisatie zorgen de drukkerijbedrijven voor een optimale dienstverlening aan de klant. De Wit Binders verzorgt de complete grafische nabewerking van catalogi en magazines in de middelgrote en grote oplagen. Naast het garenloos brocheren van 48 tot 2000 pagina’s tellende catalogi of glossy magazines, biedt men alle verdere afwerking voor deze productgroepen. De Wit Binders beschikt hiervoor over meerdere lijnen voor het opleggen van - bijvoorbeeld - gepersonaliseerde brieven, dvd’s, plastic cards of kleine brochures. Men adresseert ook direct op de catalogi of magazines en sorteert ze voor verdere postale afhandeling. Als finishing touch wordt vaak in folie verpakt en regelt de Wit Binders ook het logistieke traject. Het bedrijf heeft een unieke positie in de Europese markt vanwege de vanzelfsprekend geworden kwaliteit en betrouwbaarheid. Maar wellicht meer nog vanwege de geboden korte doorlooptijden, de logistieke kennis en ervaring én de centrale ligging in Noord-West Europa. De drukkerijen van Roto Smeets zijn gespecialiseerd in diepdruk en rotatieoffset en beschikken over een verkooporganisatie met eigen verkoopkantoren in zeven landen van de Europese Unie. Met diepdruktechniek kunnen alle gewenste producten, zeer uiteenlopend in aantal pagina’s, aantal exemplaren en formaten, geproduceerd worden op een efficiënte en effectieve manier. Bij diepdruk zijn dikkere katernen mogelijk dan bij offset. Dankzij geavanceerde graveertechnieken en andere technische evoluties is de doorlooptijd ver teruggebracht. Bij het rotatieoffsetbedrijf wordt d.m.v. de industriële toepassing van o.a. colormanagement met behulp van ICC-profielen en spectrale meting (GMI) hoge kwaliteit geleverd. Door de vele mogelijkheden op de persen kan de klant kiezen uit een grote diversiteit in katernsamenstelling en nabewerking. Maximale flexibiliteit wordt geboden met enerzijds kostenminimalisatie door o.a. papierbesparing door haar gespecialiseerde afslag op 28,5 cm hoog en anderzijds posities voor mogelijke plusproposities voor onderscheidende marketingcommunicatie. Roto Smeets is gespecialiseerd in het produceren van deelproducten (omslagen/inserts/restkaterns) voor offset en diepdruk en luxe offsetproducties voorzien van inline eco-vernis en/of een 5e kleur. In promotioneel drukwerk biedt zij verrassende mogelijkheden in gelijmde of gehechte producten op zowel magazine, tabloid als dagbladformaat. Voor meer informatie www.rotosmeets.nl Roto Smeets Hunneperkade 4 7418 BT Deventer 0570 69 48 50 [email protected] Voor meer informatie www.dewitbinders.com Meerenakkerweg 8, 5652 AT Eindhoven 040 25 08 100 [email protected] Antok Nyomdaipari Antok Nyomdaipari is de enige productielocatie van Roto Smeets Group in het buitenland. Het is een rotatiedrukkerij en is goed ingericht voor inline afgewerkt reclamedrukwerk. Ze is gespecialiseerd in het drukken op kranten- en SC-papier. Antok heeft ook hechtmachines om gebrocheerde catalogi voor de retailmarkt te produceren. Door de staand en liggend formaat persen kan Antok grote variaties aan in omvang en paginaformaat, zowel in de breedte als in de hoogte. Specialiteit van het huis zijn lage pagina-aantallen in hoge oplages, al dan niet met veel wissels en complexe distributie. Antok produceert voor diverse opdrachtgevers in Hongarije en Oostenrijk en geniet bekendheid voor haar betrouwbaarheid in kwaliteit en levertijd naar West-Europese maatstaven. Voor meer informatie www.antok.hu Antók Nyomdaipari Kft. Építők u. 1 H-9500 Celldömölk Hongarije + 36 95 525 060 [email protected] Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 11 MVO verklaring Roto Smeets Group en haar dochterondernemingen (RSG) verklaren dat zij bij alle bedrijfsbeslissingen zowel een hoger bedrijfsrendement nastreven, als de kansen benutten voor een beter milieu en meer welzijn van de medewerkers en de maatschappij. RSG streeft bij de uitvoering van dit beleid naar een optimale balans tussen people, planet en profit. De keuzes die RSG maakt worden op een eerlijke en transparante manier gecommuniceerd en verantwoord. RSG heeft de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de norm ISO 26000 gebruikt voor het systematisch integreren van deze maatschappelijke verantwoordelijkheid in de organisatie. Dit verwoordt zij in de volgende 10 beloftes: I. Behoorlijk bestuur Het bestuur van RSG respecteert de principes en best practice bepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code, en past deze, daar waar deze van toepassing zijn op RSG, al geruime tijd toe. RSG voldoet aan alle wet- en regelgevingen. Via een gedragscode bevordert ze ethisch gedrag intern en streeft dit door regelmatige screening extern ook te bereiken. RSG legt over al haar prestaties verantwoording af aan haar stakeholders en tracht daardoor continu de transparantie te vergroten. II. Arbeidsomstandigheden RSG bevordert de vitaliteit, inzetbaarheid en ontwikkeling van haar medewerkers door het uitvoeren van hierop gerichte projecten. Door het aanbieden van brede opleidingsmogelijkheden, ook voor talentontwikkeling buiten de eigen industrie, tracht ze de kansen voor verdere ontplooiing te vergroten. In de personeelssamenstelling streeft zij naar diversiteit in geslacht, herkomst, cultuur en leeftijd en tracht zij kansen te creëren voor groepen die het op de arbeidsmarkt moeilijk hebben. RSG streeft naar een optimale veiligheid van productieprocessen en naar optimale inrichting van de werkplekken. RSG stelt belang in een goed overleg over arbeidsvoorwaarden. Zij biedt daartoe personeelsvertegenwoordigers de faciliteiten om hun taak zo goed mogelijk te doen. Door een open opstelling en heldere communicatie probeert zij een zo goed mogelijk beeld te geven van wat in de onderneming gebeurt. III. Mensenrechten RSG zal alleen activiteiten ondernemen, die rekening houden met de geldende mensenrechten zoals vastgelegd in de universele verklaring van de rechten van de mens. Dit in overeenstemming met internationale verplichtingen en de in de diverse landen geldende rechtsregels. Zij keurt elke vorm van intimidatie of discriminatie op basis van ras, leeftijd, geslacht, huidskleur, seksuele voorkeur, geloofsovertuiging, handicap of land van afkomst af. RSG legt haar medewerkers geen belemmering op zich te verenigen of zich aan te sluiten bij een vakbond en doet geen zaken met leveranciers die medewerkers producten laten vervaardigen onder dwang en/of door kinderarbeid. 12 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 IV. Ketenverantwoordelijkheid VII. Milieu, grondstoffen, energie, emissies RSG is ervan overtuigd dat een product pas duurzaam kan zijn als er in alle stadia van de levenscyclus duurzaam mee omgegaan is. Dat vraagt om samenwerking met leveranciers aan de ene kant van de keten en met de klant aan de andere kant. RSG let bij het inkopen van producten en diensten sterk op de sociale, milieuen veiligheidsaspecten en maakt daarover afspraken met haar leveranciers. RSG streeft naar een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. Dit doet zij door o.a. de milieubelasting, het energiegebruik en de CO2 -uitstoot zo veel als kan te reduceren. RSG streeft naar een beter milieu voor nu en in de toekomst. RSG doet er alles aan om schade, in welke vorm dan ook, te voorkomen. Zij past de hoogste Europese normen toe op het gebied van milieu, gezondheid en veiligheid. V. Eerlijk zaken doen VIII. Betrokkenheid De basis voor alle zakelijke handelingen is integriteit. Iedereen die met RSG te maken heeft, zowel intern als extern, kan rekenen op een respectvolle, eerlijke en rechtvaardige behandeling. In overeenstemming met de genoemde richtlijnen wijst RSG corruptie in welke vorm dan ook, volstrekt af. Alle RSG medewerkers zijn van dit bedrijfsbeleid op de hoogte en ontvangen instructies in de vorm van de RSG gedragscode over hoe zij “eerlijk zaken moeten doen”. RSG respecteert de belastingregels in de landen waarin zij actief is en onderschrijft daarmee de aanbevelingen van de OESO. RSG zal de bevoegde autoriteiten alle informatie verschaffen die nodig is om de te heffen belasting in verband met haar activiteiten juist vast te stellen. RSG levert een bijdrage aan de leefbaarheid in de plaats of regio waarmee het is verbonden. Zo investeert zij in het lokale zakenleven en in de mensen die er wonen en werken. RSG let bij het inkopen van producten en diensten sterk op de sociale en milieu- aspecten die bij de productie, het transport en het gebruik een belangrijke rol spelen en maakt daarover afspraken met leveranciers en afnemers. VI. Consumentenaangelegenheden RSG heeft niet direct met consumenten te maken maar komt wel in aanraking met persoonsgegevens in het kader van adresseringen en CRM projecten voor opdrachtgevers. RSG garandeert dat alle aan ons verstrekte gegevens volstrekt vertrouwelijk worden behandeld. Het privacyreglement van RSG garandeert, dat gegevens niet in handen van anderen kunnen komen. De veiligheid en gezondheid van alle stakeholders, dus ook consumenten die uiteindelijk met onze producten te maken kunnen krijgen, gaat voor alles. RSG streeft dan ook naar het gebruik van veilige en gezonde grondstoffen in haar producten. Dat doet zij door het toepassen van moderne technologieën en het continu bewaken van haar bedrijfsprocessen. IX. Transparantie RSG formuleert periodiek nieuwe MVO-doelen, geeft over de vorderingen eerlijke en heldere informatie en is bereid hierover met belanghebbenden in overleg te treden. RSG kenmerkt zich door openheid. Ze heeft een actief informatiebeleid richting haar stakeholders en voorziet in elke informatiebehoefte. X. Wetenschap en technologie RSG zoekt voortdurend naar nieuwe kansen op het gebied van duurzame producten en diensten. RSG staat open voor samenwerking en partnerschappen en is bereid kennis en ervaringen actief te delen. Bij de wetenschappelijke en technologische activiteiten van RSG houdt ze rekening met de behoeften van de lokale markt. Dat betekent dat zij bij voorkeur op de plaats van haar vestigingen werknemers aantrekt. Voor scholing wordt gezorgd. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 13 Behoorlijk bestuur Roto Smeets Group (RSG) is een volledige structuurvennootschap. Het bedrijf wordt bestuurd door een Raad van Bestuur waarop door een Raad van Commissarissen toezicht wordt gehouden. De Raad van Bestuur is belast met het besturen van de vennootschap, hetgeen onder meer inhoudt dat hij verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen van de vennootschap, de strategie met het bijbehorende risicoprofiel, de resultatenontwikkeling en de voor de onderneming relevante maatschappelijke aspecten van ondernemen. Vanuit de Raad van Bestuur wordt het beleid verder in de organisatie uitgezet. De Raad van Bestuur legt verantwoording af over het beleid aan de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en de met haar verbonden ondernemingen. De Raad van Commissarissen richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de vennootschap en de met haar verbonden onderneming en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van bij de vennootschap betrokkenen af. De Raad van Commissarissen betrekt daarbij ook de voor de onderneming relevante maatschappelijke aspecten van ondernemen. Bij de vaststelling van de hoogte en de structuur van de bezoldiging van het management worden met name de resultaatontwikkeling maar ook de niet-financiële indicatoren, die relevant zijn voor de lange termijn waardecreatie van de vennootschap, meegenomen. Gezien de resultaten van de onderneming over de afgelopen jaren zijn momenteel de jaarlijkse kwantitatieve criteria met name gericht op herstel van het resultaat. Dat neemt niet weg dat ontwikkelingen van de niet-financiële indicatoren zoals arbeidsongeschiktheidsverzuim, efficiency, leverbetrouwbaarheid en dergelijk wel degelijk meegenomen worden bij de evaluatie en beoordelingen. Het MVO-beleid is vastgesteld door de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. De verslaggevingsrichtlijnen die hiervoor gebruikt worden staan vermeld op de eerste pagina van dit verslag. De uitvoering van het beleid wordt gedaan door een RSG-brede MVO-werkgroep. Naast deze verslaggevingsrichtlijnen committeert RSG zich jaarlijks tevens aan de eisen die worden gesteld voor certificering conform de normen voor ISO 9001, ISO 14001, ISO 12647, Swan-label, EU-Ecolabel voor gedrukt papier, FSC, PEFC en MVO-prestatieladder. Belangrijke elementen van behoorlijk bestuur zijn het voldoen aan wet- en regelgeving, het bevorderen van ethisch gedrag, het vergroten van de transparantie en een correcte communicatie met de stakeholders. Jaarlijks wordt, onder meer via de hiervoor genoemde ISO-certificeringen van de bedrijven, de compliance aan huidige wet- en regelgeving gescreend. Het ethisch gedrag wordt bevorderd door de richtlijnen die zijn vastgelegd in de gedragscode. Door ieder jaar mee te doen aan de Transparantiebenchmark van het Ministerie van Economische Zaken kunnen we onze performance meten. Intern hanteert het concern een gedragscode en stelt het de medewerkers in de gelegenheid via een klokkenluiderregeling eventuele onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen de vennootschap te rapporteren. De Do’s en Don’ts van Roto Smeets Group Samenvatting van huidige gedragsrichtlijnen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen 14 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Transparantiebenchmark 2013 De Transparantiebenchmark is een initiatief van het Ministerie van Economische Zaken en de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants. De Transparantiebenchmark geeft inzicht in de mate van transparantie in maatschappelijke verslaggeving bij de 500 grootste bedrijven van Nederland. RSG heeft haar score in 2013 weer met 15 punten kunnen verhogen. Binnen de sector media blijft ze daarmee de hoogste score houden. In het totaalklassement is ze gestegen naar de 32e plaats (2012 36e). Sectorvergelijking Vergelijking top 20 Nederland Profiel en waardeteken Contextuele samenhang De reden dat RSG in dit schema laag scoort met betrekking tot ‘betrouwbaarheid’ ligt in het feit dat ze, in tegenstelling tot het Financiële Jaarverslag, het Maatschappelijk verslag uit kostenoverwegingen niet extern heeft laten verifiëren. De financiële cijfers, die in dit verslag genoemd zijn, komen uit het financiële jaarverslag, en zijn gecontroleerd en akkoord bevonden door EY accountants. De opstelling van het cijfermatige gedeelte van het milieuverslag is uitgevoerd door TME, Institute for Applied Environmental Economics. De gegevens daarvoor komen uit de productiebedrijven die alle ISO 14001 gecertificeerd zijn, dus regelmatig door de externe auditor, BSI, beoordeeld worden. Ons inziens biedt dit voldoende objectiviteit voor de juistheid van deze informatie. Roto Smeets Group NV Top 20 gemiddeld Profiel en waardeketen Contextuele samenhang Strategie en Beleid 10 9 Strategie en Beleid 10 9 8 8 7 7 6 6 5 Betrokkenheid van belanghebbenden Roto Smeets Group NV Sectorgemiddelde Bestuursstructuur en managementbenadering 4 3 2 5 Betrokkenheid van belanghebbenden 3 2 1 1 Betrouwbaarheid Resultaten Maatschappelijk verslaggevingsbeleid Duidelijkheid Relevantie Bestuursstructuur en managementbenadering 4 Betrouwbaarheid Resultaten Maatschappelijk verslaggevingsbeleid Duidelijkheid Relevantie Bron: Transparantiebenchmark 2013. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 15 16 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Milieubeleid Uit de serie: Groei digitale informatieverwerking De ontwikkeling van de digitale informatieverwerking heeft ertoe geleid dat bestaande processen zoals vormgeven, drukken en distribueren verregaand zijn geautomatiseerd en geperfectioneerd. Daarnaast zijn er ook nieuwe werkgebieden ontstaan zoals bijvoorbeeld het opzetten van netwerken en het onderhouden van een database. De onderwerpen in deze serie illustraties tonen een aantal nieuwe en bestaande begrippen uit het grafisch bedrijf van vandaag, waar de digitale verwerking van informatie een grote rol speelt. Vandaar de computerprintplaat als achtergrond. Daarop een ruimtelijke collage als verbeelding van nieuwe begrippen als digitale fotografie, combi media en selective binding. De collages geven een beeld van dynamiek en veelzijdigheid met op de achtergrond de perfectie van de digitale techniek. Een techniek die RSG in staat stelde ook op milieutechnisch gebied belangrijke stappen te zetten in het verminderen van de milieubelasting. 1996/Illustrator Vincent Jansen Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 17 Stakeholders De doelgroepen van RSG zijn als volgt te onderscheiden. Aandeelhouders selecteren zichzelf. Daar kan RSG geen invloed op uitoefenen. Interne doelgroepen: -Management -Medewerkers - Raad van Commissarissen - Ondernemingsraden, centrale ondernemingsraad RSG maakt aan de hand van de marktsegmenten waar haar dochterondernemingen zich op richten een selectie van de relevante media. Specifieke personen die binnen de doelgroep pers en analisten horen worden niet door RSG geselecteerd maar door de media of financiële instellingen, die RSG volgen. Externe doelgroepen -Aandeelhouders - Opdrachtgevers en prospects -Pers/analisten - Leveranciers/Financiële instellingen -Vakbonden -Omwonenden -Overheid/belangengroeperingen Aan de hand van het dienstenpakket van de RSG-bedrijven wordt de markt in kaart gebracht en worden prospects geselecteerd. Door zorgvuldige marktbewerking wordt getracht van deze prospects opdrachtgevers te maken. Om de dialoog aan te gaan met representanten van deze doelgroepen zijn per doelgroep selecties gemaakt door de betrokken partijen. Het management wordt geselecteerd aan de hand van profielschetsen die voor de specifieke functies worden opgesteld. Er worden geen restricties opgelegd met betrekking tot geslacht, leeftijd, afkomst of geloofsovertuiging. De uiteindelijke keuze wordt gemaakt door het hoofd van de afdeling Human Resources, samen met het overig management van de specifieke afdeling. Invulling van hogere managementfuncties wordt tevens aan de Centrale Ondernemingsraad voorgelegd. Voor de selectie van medewerkers geldt dezelfde procedure. Leden voor de Raad van Commissarissen worden voorgedragen door de aandeelhouders van RSG of door de overige leden van de Raad van Commissarissen. Definitieve benoeming vindt plaats door de aandeelhouders. Leden van de ondernemingsraad stellen zich per bedrijf verkiesbaar en worden door de overige medewerkers gekozen. Vanuit de ondernemingsraad wordt per bedrijf één lid ter afvaardiging naar de Centrale Ondernemingsraad geselecteerd. Voor de keuze van leveranciers vindt wel een secure selectie door RSG plaats. Daarbij wordt gelet op het duurzaamheidsbeleid van de betreffende onderneming. Het beleid van RSG richt zich vooral op de directe leveranciers. Met name leveranciers met een ISO 14001 en/of ISO 9001 certificering hebben de voorkeur, tenzij de branche waarin ze actief zijn een certificering heeft die meer garantie geeft over het maatschappelijke beleid van die leverancier. Dan wordt daar naar gekeken. Jaarlijks worden de leveranciers gescreend of ze nog steeds voldoen aan de eisen die aan ze gesteld worden. Selectie wie tot vakbonden, omwonenden en overheid behoort is niet aan RSG. In dit verslag laten wij zien hoe de dialoog in 2013 met deze doelgroepen heeft plaatsgevonden, wat de uitkomsten daarvan waren en hoe we daarmee om zijn gegaan. Het feit dat we gekozen hebben voor twee verslagen (financieel en maatschappelijk) in plaats van één geïntegreerd verslag is daar een resultante van. We hebben alle externe stakeholders gevraagd naar hun keuze voor een financieel en/of maatschappelijk verslag. Daaruit kwam naar voren dat de financieel georiënteerde stakeholders de voorkeur geven aan alleen een financieel verslag en dat de andere stakeholders kiezen voor beiden verslagen. 18 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 RSG en de maatschappij Roto Smeets Group (RSG) staat midden in de maatschappij en levert, daar waar ze kan, een bijdrage aan een gezond maatschappelijk klimaat. Bij het behalen van de financiële, sociale en milieutechnische doelstellingen is RSG uiterst alert op de eisen die gesteld worden binnen de keten waarin ze werkt en de behoeften van haar omgeving. Ketenverantwoordelijkheid De drukkerijen van RSG hebben, om hun rol in de keten van het gedrukte product optimaal te kunnen uitvoeren grondstoffen – papier en inkt – alsmede hulpstoffen en processtoffen nodig die ze betrekken bij de geselecteerde leveranciers. RSG kiest voor leveranciers die – aantoonbaar – dezelfde MVO gedachten hebben en inspanningen verrichten als RSG doet. In 2013 heeft RSG een Externe Gedragscode opgesteld waarin de verwachtingen van RSG m.b.t. het MVO-beleid is opgesteld. Deze gedragscode wordt aan leveranciers verstrekt en wordt meegestuurd met de MVO-beleid inventarisatielijst die leveranciers jaarlijks voorgelegd krijgen. Door middel van deze inventarisatielijst wordt het milieu-, kwaliteit en MVO beleid van de betreffende leverancier gescreend. Aan de hand van de antwoorden worden ze beoordeeld en de gegevens worden in een centrale database bijgehouden. Deze database is toegankelijk voor de medewerkers die in contact staan met deze leveranciers. Zodra leveranciers niet meer aan de eisen van RSG op dit gebied voldoen, wordt naar een alternatieve leverancier gezocht. Om de impact op mens, milieu en samenleving als keten verder te beperken werkt RSG met deze leveranciers nauw samen bij het bedenken van innovaties om bestaande processen of producten verder te verduurzamen. Zo worden testen gedaan met nieuwe soorten inkt of oplosmiddelen en wordt niet al het transport meer over de weg gedaan maar halverwege overgeladen op trein of boot. Aan de andere kant van de keten staan de opdrachtgevers van RSG. Om te trachten deze keten te betrekken in het duurzaamheidsproces heeft Roto Smeets vorig jaar via een brochure en gesprekken met klanten een format ontwikkeld getiteld: ‘Samen duurzamer in 10 keuzes’. Keuzes die een klant kan maken om publicaties zo duurzaam mogelijk tot stand te laten komen. RSG draagt tevens bij aan ontwikkelingen binnen de keten waarin zij opereert door zitting te nemen in brancheorganisaties of kennisgroepen: RSG is partner van MVO Nederland en draagt bij aan branchebrede ontwikkelingen op het gebied van arbo en milieu via haar lidmaatschap van het KVGO (Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen). Daarnaast is ze vertegenwoordigd in de ROGB (Raad van Overleg Grafimedia Branche), het A en O fonds, VNONCW en de Media Alliantie (Kennisgroep Grafische ondernemers). Medewerkers van MediaPartners, onderdeel van de business line Marketing Communications, zijn onder meer actief binnen Logeion, de beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals, bij het SWOCC (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële Communicatie) en DDMA (Dutch Dialogue Marketing Association). Daarnaast is ze lid van MVO Nederland, met als voornaamste intentie het volgen en waar mogelijk overnemen van ontwikkelingen om duurzaamheid zelf te kunnen bevorderen. MediaPartners Group is medeoprichter van Platform Content, de beroepsorganisatie voor bureaus in de contentmarketing- en customermediasector en één van de founders van de Stichting Leerstoel Customer Media. Het andere bedrijf van deze business line, Leads to Loyals, is ook lid van DDMA en draagt bij aan het lesprogramma van de Beeckestijn Business School. Voor ontwikkelingen binnen de keten van de Print Productions bedrijven is RSG bestuurslid van de European Rotogravure Association (ERA) en is vertegenwoordigd in een aantal commissies die zich inzetten voor samenwerking binnen de industrie en de keten. Twee voorbeelden hiervan zijn de ‘Environmental Health & Safety Commission’ en de ‘ERA Toluene TaskForce’. Binnen deze commissies wordt sector breed gekeken naar uitdagingen die spelen binnen de keten en de industrie op thema’s als milieu, gezondheid en veiligheid. Hieronder valt het beperken van papierverbruik, CO2 emissies en tolueenverbruik. RSG heeft in 2013 via de werkgroep van de ERA, Intergraf en de milieucommissie van het KVGO bijgedragen aan de totstandkoming van het eisenpakket voor de nieuwe milieukeur EU-Ecolabel voor gedrukt papier en is als eerste drukkerij binnen Nederland hiervoor gecertificeerd. Binnen PRN (Papier Recycling Nederland) maakt RSG zich hard voor het op een hoog niveau houden van de inzameling en recycling van oud papier en karton. De medewerkers die actief zijn binnen Research & Development gaan op hun vakgebied de dialoog aan met nationale- en internationale branchegenoten. Zij delen hun kennis en denken mee over innovaties binnen de grafische industrie. Zij zijn lid van CMBO/ DALTC, een werkgroep die zich bezig houdt met het opstellen van aanleverspecificaties en richtlijnen voor digitale aanlevering aan drukkerijen; van de Graphic User Assosiation (GUA) voor Kodak workflow software gebruikers; van de Ghent Workgroup, een internationale vereniging van brancheorganisaties uit de grafische industrie die processpecificaties voor optimale grafische workflows vaststelt en een gezamenlijke infrastructuur tracht te ontwikkelen; Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 19 van het European Color Initative (ECI), die internationale richtlijnen ontwikkelt en verspreidt voor de realisatie van mediumneutrale aanmaak, -verwerking en -uitwisseling van kleurdata op basis van het ICC-kleurmanagement. Rating systems Om opdrachtgevers inzicht te geven in de prestaties van RSG op MVO-gebied heeft RSG zich aangemeld bij zogenaamde ‘Rating Systems’. Dit zijn virtuele marktplaatsen voor duurzaamheid. Dit biedt RSG de mogelijkheid haar duurzaamheid en toekomstplannen aantoonbaar te maken voor de aangesloten bedrijven. Binnen Nederland is dit het FIRA Rating Systeem. FIRA ontsluit aan aangesloten klanten kennis over duurzaamheid van leveranciers. Kennis waarmee ondernemers strategische keuzes kunnen maken om hun duurzaamheidsambities waar te maken. FIRA toetst de juist- heid van de bedrijfsinformatie en verifieert de interne processen. FIRA is hierdoor een MVO-kennismakelaar die vraag en aanbod bij elkaar brengt om zo een gemeenschappelijke waarde-impuls (shared value) te creëren. FIRA is onafhankelijk en toetst uitsluitend duurzaamheidsinformatie. Buitenlandse opdrachtgevers kunnen MVO-informatie van RSG vinden via het Sedex Rating System. Sedex biedt een eenvoudige en effectieve manier voor het beheren van ethische en verantwoorde praktijken binnen de keten. Zij nemen van de aangesloten leden informatie op over vier belangrijke gebieden te weten: Arbeidsnormen, Gezondheid en veiligheid, Milieu en Business Practices. Aangesloten opdrachtgevers kunnen via Sedex inzicht krijgen in onze prestaties op MVO-gebied. FIRMUS AGNITIO Assurance Statement Roto Smeets Group B.V. Roto Smeets Group B.V. commissioned FIRA Sustainability B.V. to provide external assurance on the reliability of the CSR information (Corporate Social Responsibility) presented in the FIRA Rating System©. This statement is issued to Roto Smeets Group B.V. based on our assessment of the content, including underlying systems and available evidence. The statement is intended for ‘clients and stakeholders’ who have a professional interest in Roto Smeets Group B.V. (further referred to as Roto Smeets) sustainability performance and challenges, displayed in the FIRA Rating System ©. The value of this initiative is not found in this statement, but in the actual performance information registered in the FIRA Rating System©. Visit www.fira.nl to request free access. Scope The scope for this assignment is “reproducing, printing, binding and ready for distribution of printed material to customer specifications” by Roto Smeets Group B.V. based in Deventer, the Netherlands (chamber of commerce 32055676). All Roto Smeets owned companies in the Netherlands are in scope. Please refer to ‘Scope for FIRA’ for a specific listing of companies. Please refer to the database for further details regarding legal entities, subsidiaries, activities, etc. Level achieved: Bronze Roto Smeets expressed their commitment to the principles of sustainability in the form of a statement. Bronze also allows showing sustainable achievements such as best practices, company certificates, product labels, third party assessments, awards and improvement plans. Methodology & Work Undertaken FIRA reviewed all company claims relevant for the level achieved, meaning the sustainability information is tested on adherence to the standard particular this level (see FIRA Rating System© Protocol for details) and substantiation for all claims presented. Claims and related information in the database were reviewed based on the evidence made available by Roto Smeets to FIRA to determine the plausibility of information. FIRA facilitates organizations processing the sustainability information in the database. FIRA ensures that the assessment team possesses the required competencies and adheres to the principles of auditing regarding ethical conduct, professional integrity, and independence. Conclusion Roto Smeets reports about initiatives and performance related to sustainability. Based on the work undertaken, we conclude that the claims and information portrayed in the FIRA Rating System©, level Bronze are reliable. Summary FIRA Comments We compliment Roto Smeets on initiatives undertaken. While the level bronze has been processed the Roto Smeets Group CSR report and other documents have shown progress on CSR beyond the level bronze. Please find a summary of the comments (accomplishments and/or opportunities for improvement) published in in the FIRA database below: Balance & Completeness: Company practices are focused on environment and human development. We note Roto Smeets has not disclosed practices on labour such as condition of work, social dialogue, health & safety. The Roto Smeets Group CSR report shows Roto Smeets has more CSR related programs and practices in place than disclosed in the FIRA Platform. We encourage Roto Smeets to disclose these practices including substantiation of these claims. Commitment to CSR: Roto Smeets has its own corporate social responsibility statement and has committed to the template CSR declaration, including commitment to all CSR principles and to progress on material issues. We encourage Roto Smeets to integrate the two statements. We compliment Roto Smeets as specific codes of conduct (for the organization and for suppliers) is in place. Governance: CSR responsibilities are assigned at management level. We encourage Roto Smeets to disclose how CSR responsibilities are assigned within the group as a whole (subsidiaries). Value Chain: There is limited information on the origin of supplies for and beyond Roto Smeets tier 1 suppliers. We encourage Roto Smeets to collect additional supply chain data for product related suppliers in order to feed the impact analysis needed for the level Silver. Date of issue: October 10th, 2013 (CSR information of every company is re-assessed annually.) On behalf of FIRA, Mr. A.C. de Bruijn Managing Director FIRA 20 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Dialoog met de maatschappij Maatschappelijke sponsoring Omgeving De omwonenden van de productiebedrijven ontvangen jaarlijks, op verzoek, een milieujaarverslag, waarin verantwoording wordt afgelegd over de milieuprestaties van de betreffende vestiging. Bovendien is er in overleg met de lokale gemeenten een klachtenprocedure van kracht. De wijze waarop wij met die klachten omgaan wordt beschreven op pagina 51 van dit verslag. Alle RSG-bedrijven beschikken over budgetten om bijdragen te leveren aan lokale activiteiten. Roto Smeets Deventer heeft dat in 2013 onder meer besteed aan de Stichting Theaterschip en aan lokale evenementen zoals Deventer op Stelten, de Deventer Boekenmarkt, het Dickens Festijn, de Stichting Industrieel Erfgoed Deventer en de Deventer Oranje Vereniging. Roto Smeets Etten heeft in 2013 weer een donatie gegeven aan Stichting Jeugdland om een aantal kinderen, die nooit op vakantie kunnen, een mooie zomervakantie te kunnen bieden. Tevens blijven ze trouwe ondersteuner van het lokale Grafische Museum zoals Roto Smeets Weert aan het Steendrukmuseum in Valkenswaard. Senefelder Misset heeft in 2013 de Beter-boeken voor de kinderafdeling van het (lokale) Slingeland-ziekenhuis gesponsord en een bijdrage geschonken aan het Ronald McDonald Kinderfonds en de Stichting Welzijn Gehandicapten Nederland ten behoeve van hun muziek-actie "Maak de droom waar". Geregeld worden er in de drukkerijen rondleidingen gehouden voor omwonenden, lokale scholen of serviceclubs. In het kader van ‘De Week van de Techniek’, met als doelstelling de belangstelling voor technische beroepen onder de jeugd te vergroten, heeft Roto Smeets Deventer ook in 2013 weer rondleidingen verzorgd voor leerlingen van groep 7 en 8 uit het basisonderwijs. Tevens zijn voor zowel docenten als voor de leerlingen van middelbare scholen, die een vervolgopleiding gaan kiezen, rondleidingen georganiseerd. Daarnaast brengen leerlingen van het ROC, Regionaal Opleidingscentrum/niveau MBO richting Techniek, en leerlingen van het Praktijkonderwijs, groepsgewijs een bezoek aan het bedrijf. Op verschillende afdelingen binnen het bedrijf worden stageplaatsen aangeboden. Overheid/belangengroeperingen Met de overheid is er vooral decentraal overleg over bijvoorbeeld vergunningverlening. Op centraal niveau worden de betrokken instanties geïnformeerd via onze persberichten en door werkgroepen waarin RSG-medewerkers vertegenwoordigd zijn. De medewerkers van MediaPartners Group kunnen een goed doel dat hen na aan het hart ligt voordragen voor een eenmalige donatie. De voorgedragen doelen worden vervolgens tijdens een reguliere medewerkersbijeenkomst in stemming gebracht. Op deze wijze heeft MediaPartners Group in 2013 € 1.500 euro ter beschikking gesteld aan de Stichting Rubya. Stichting Vrienden van Rubya heeft als doel het stimuleren van kleinschalige projecten op het gebied van volksgezondheid en onderwijs in Oost-Afrika, met name in en rondom districtsziekenhuis Rubya Hospital. Om betrokken te blijven met lokale ontwikkelingen zijn de bedrijven vertegenwoordigd in lokale en/of regionale organisaties zoals onder meer Deventer Kring van Werkgevers, Kring van Milieucoördinatoren Deventer, Poortwachtercentrum Weert en lokale VNO/ NCW-kringen. Kansen creëren De bedrijven van RSG vinden dat zij in de regio een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben en maken daartoe afspraken met Sociale Werkvoorzieningsprojecten voor het inzetten van medewerkers. Roto Smeets Deventer werkt vanuit die hoedanigheid samen met Sallcon in Deventer. Roto Smeets Weert werkt samen met De Risse bedrijven en heeft medewerkers met afstand tot de arbeidsmarkt onder andere ingezet in de kantine en ter ondersteuning van de Facilitair Manager. Eén persoon verricht bewakings- en coördinerende activiteiten in het kader van AEOcertificering. Ook bij Senefelder Misset en Roto Smeets GrafiServices worden werkzoekenden in een Wajong situatie ingezet waardoor weer eens blijkt dat beperkingen van een persoon niet hoeven te leiden tot beperkingen in het functioneren. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 21 22 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Corporate Governance Uit de serie: Breder spectrum van beleidsterreinen Door de snelle ontwikkeling in de communicatie-industrie heeft RSG in haar bedrijfsvoering te maken met een steeds breder spectrum van beleidsterreinen. Omdat zoiets als een ‘beleidsterrein’ niet te vangen is in een allesomvattend beeld werd in deze serie iedere illustratie een verzameling associaties bij het betreffende onderwerp. Bepaalde dieren roepen sterke, algemeen geldende, associaties op. Daarom hebben ze in deze illustraties een prominente rol gekregen. Zo moest de illustratie over de mediastrijd gaan over snelheid, tactiek en efficiëntie. Daarvoor werd de jachtluiaard gekozen. De wijze uil werd gebruikt voor de illustratie over wetenschappelijke informatie. Bij Corporate Governance gaat het vooral over het gezamenlijk belang en bedrijfsorganisatie, begrippen die goed worden gesymboliseerd door een bij. 1997/ Illustrator Vincent Jansen Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 23 450 Ontwikkelingen vrouw 405 man 2012 2013 360 315 270 225 180 135 90 Schema 1: Absolute aantallen per bedrijf 45 0 RSG RS RSD RSE RSW De Wit Binders Antok SMD/PSH RSGS MPG Leads to Loyals 400 360 2012 2013 2012 2013 320 280 240 200 160 120 80 40 0 0 tot 5 jaar 18 tot 25 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar 15 tot 20 jaar 20 tot 25 jaar 25 tot 30 jaar 30 tot 35 jaar 35 jaar en meer Schema 2: Dienstjaren 25 tot 30 jaar 30 tot 35 jaar 35 tot 40 jaar 40 tot 45 jaar 45 tot 50 jaar 50 tot 55 jaar 55 jaar en ouder Schema 3: Bezetting naar leeftijd 50 45 2012 2013 40 35 30 25 20 15 10 Schema 4: Uit dienst 5 0 Eigen Ontslagverg./ verzoek 2jaarWAO Einde tijdelijk dienstverband Ontslagverg./ reorganisatie Einde dienstverband in proeftijd Overplaatsing binnen RSG VUT/ Pensioen Wederzijds goedvinden Overleden Overig 10 9 2012 2013 8 7 6 5 4 3 2 Schema 5: Ziekteverzuim 1 0 RSG RS RSD RSE 24 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 RSW SMD RSGS De wit Antok MP LtoL Totaal CBS 2013 RSG en haar medewerkers Roto Smeets Group (RSG) richt zich met haar sociale beleid op het bevorderen van de vitaliteit, inzetbaarheid en ontwikkeling van haar medewerkers. RSG draagt zorg voor de vereiste voorlichting en ondersteunt actief deelname aan noodzakelijke opleidingen. Van alle RSG medewerkers wordt verwacht dat zij bij hun werkzaamheden de waarden en normen die RSG heeft vastgelegd in een gedragscode, naleven. Deze gedragscode is te vinden op de website van de onderneming (www.rotosmeetsgroup.nl). RSG in 2013 In 2013 was de focus gericht op twee belangrijke zaken: uitvoering geven aan het project ‘Sneller, Beter, Hoger’, om te komen tot een hogere productiviteit tegen een lager kostenniveau, en het kiezen van een strategische richting. Het is RSG in 2013 gelukt om de productiekosten met gemiddeld 6% te verlagen, de productiviteit per fte te laten stijgen met 4% en te besparen op onderhoudskosten met ± € 2 mln. Goede prestaties die, gezien het resultaat, niet voldoende blijken te zijn om de snelheid van de prijsdalingen op te vangen. Om die reden zijn eind oktober 2013 weer nieuwe maatregelen aangekondigd waar de Centrale Ondernemingsraad inmiddels mee heeft ingestemd. Dit houdt in dat door efficiencymaatregelen in de indirecte sfeer en het aanpassen van de werkstructuren in een aantal bedrijven in totaal 170 arbeidsplaatsen zullen verdwijnen in de locaties Deventer, Etten-Leur, Weert en Doetinchem. De activiteiten van De Wit Binders in Eindhoven zullen begin 2015 geïntegreerd worden in de vestigingen Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Weert. ervaring en hebben daarin een slagingspercentage van ± 75% (november 2013). Opleidingen Met name ter ondersteuning van die multi-inzetbaarheid zijn opleidingen van groot belang. De diverse (maatwerk) opleidingen die binnen RSG worden gegeven zijn opgenomen in een masterplan opleidingen die door een centrale opleidingscoördinator wordt uitgevoerd. Ook externe opleidingsinstituten worden hierbij betrokken zoals de Vapro opleidingen voor operators en technici en de opleiding Procestechniek bij het ROC. Naast de bedrijfsgerichte vakopleidingen biedt RSG via de Roto Smeets Academie of bij het GOC algemene opleidingen aan waarmee een medewerker stappen kan maken in zijn/haar carrière. Van medewerkers verwachten wij dat zij nadenken over hun toekomst. In de jaarlijkse beoordelingsgesprekken kan dan samen een individueel ontwikkelingsplan opgesteld worden. Daarin worden afspraken vastgelegd over de te behalen doelstelling, de acties en opleidingen die daarbij horen en de evaluatiemomenten. Deze reorganisatie krijgt zijn beslag begin 2014. Door de invoering van het project ‘Panta Rhei’* in de organisatie zullen de functies die benodigd zijn in de nabije toekomst vooral worden gekenmerkt door flexibiliteit en multi-inzetbaarheid. Momenteel worden de functieprofielen hierop aangepast. Om te kijken welke medewerker voor welke functie geschikt is zijn medewerkers op basis van een zogenaamd EVP-traject (ervaringsprofiel) gespiegeld aan deze nieuwe eisen. Medewerkers die niet voldoen aan, en op korte termijn ook niet geschikt te maken zijn voor deze nieuwe functieprofielen d.m.v. bijscholing, zijn boventallig verklaard. Daar waar geen sprake was van veranderde functieprofielen is het afspiegelingsprincipe toegepast. Bij Roto Smeets Weert zijn de opleidingen die worden aangeboden niet alleen vakinhoudelijk maar ook gericht op competenties zoals samenwerken, communiceren, gedrag, houding en discipline. In de jaargesprekken met de medewerkers zijn deze punten aan de orde gekomen en zijn afspraken gemaakt om tot noodzakelijke verbeteringen te komen (zie ook Tevredenheidsonderzoeken). In dat kader is bij Roto Smeets Weert binnen de afdeling Afterpress gestart met een ervaringsprofiel traject (EVP). Aan de hand van het EVP wordt vastgesteld in hoeverre medewerkers verder ontwikkelbaar zijn. Het vervolg hiervan zal in 2014 gestalte krijgen. Voor de medewerkers die door deze reorganisatie hun baan verliezen geldt het Werkgelegenheidsplan. Op grond van dit plan kunnen medewerkers een beroep doen op de begeleiding van C3 bij het vinden van een andere werkkring en bestaat er recht op een (om)scholingsvergoeding. C3 houdt zich bezig met de instroom van nieuw vaktalent in de creatieve industrie en het begeleiden van mensen naar een nieuwe baan, zowel binnen als buiten de creatieve industrie. Ze hebben hierin inmiddels ruime Voor het project ‘Panta Rhei’, waarbij medewerkers ingezet kunnen worden op andere werkplekken, is het inleren van medewerkers op diverse nieuwe werkplekken van belang. Deze uitbreiding van kennis en vaardigheden biedt medewerkers tevens meer perspectieven naar de toekomst. Bij Roto Smeets Weert zijn in 2013 medewerkers van de Technische Dienst door middel van gerichte opleidingen hierdoor breder inzetbaar geworden. Ook binnen de nieuwe afdeling Front Office zijn er binnen de groep Data Unit opleidingen gevolgd. * Het doel van ‘Panta Rhei’ is de planning van de medewerkers af te stemmen op de momenten dat er werk is (en waar er werk is), daar waar mogelijk rekening houdend met de wensen van de medewerkers. Hierdoor wordt optimaal ingespeeld op de piek- en dalpatronen. Om op die noodzakelijke flexibiliteit in te spelen heeft ook Roto Smeets Deventer in 2013 actief op opleidingen ingezet. Zo heeft een aantal B-drukkers een opleiding gehad bij de rotatiesnijlijnen in de nabewerking zodat deze drukkers daar inzetbaar zijn als er Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 25 1000 800 RS: Opleidingen in aantal medewerkers 600 400 200 496 857 2012 2013 0 Ook Senefelder Misset investeert in het duurzaam inzetbaar houden van medewerkers vooral daar waar sprake is van grote veranderingen, zoals bij de afdelingen nabewerking en logistiek, maar ook in de drukkerijen. Ook hier ligt het accent op het inzetbaar zijn op verschillende afdelingen en disciplines. 100 80 RSGS: Opleidingen in aantal medewerkers 60 40 20 in de drukkerij minder werk is. Operators bij de cilinderbewerking worden opgeleid in de graveervoorbereiding om dat proces continuïteit te geven als de medewerkers van datasupport er niet zijn. De ploegleiders in de drukkerij zijn ook ingevoerd middels een korte training in de cilinderbewerking zodat zij deze goed kunnen aansturen. In de nabewerking hebben ploegleiders en operators een technische opleiding gehad gericht op hun machines. 95 98 2012 2013 55 100 2012 2013 80 70 2012 2013 Bij Roto Smeets GrafiServices stond 2013 voornamelijk in het teken van de invoering van het nieuwe ERP systeem iTechnique waarvoor het indirecte personeel allemaal een opleiding moest volgen. In de productie zijn enkele medewerkers gestart met de opleiding tot procesoperator nabewerking en anderen met de opleiding tot procesoperator drukkerij. Alle accountmanagers binnendienst hebben een opleiding bij het Grafisch Opleidingscentrum (GOC) gevolgd. 0 100 80 SMD: Opleidingen in aantal medewerkers 60 De beroepsbegeleidende leerweg (BBL), die binnen de drukkerijen enige jaren geleden is gestart, trekt nog steeds leerlingen aan. Naast de ervaring van de huidige generatie drukkers en nabewerkers is de instroom van deze (jonge) medewerkers belangrijk voor de continuïteit. Inmiddels is bij Roto Smeets Deventer in 2013 een 3e groep BBL-ers in opleiding gestart. Bij Roto Smeets Weert werd in 2013 een BBL-traject afgerond binnen de afdelingen drukkerij en nabewerking. Voor enkele deelnemers resulteerde dit in een aanstelling als Leerling met het doel verder opgeleid te worden. 40 20 0 100 80 60 MPG: Opleidingen in aantal medewerkers 40 20 Ook het opleidingenbeleid van MediaPartners Group is gericht op het zich blijven ontwikkelen van medewerkers. Uitgangspunten van het beleid zijn onder meer dat de opleiding, training, of het begeleidings-, of coachingtraject relevant is voor de huidige functie of eventueel toekomstige functie en dat de medewerker in staat is gezamenlijk vastgestelde vakinhoudelijke ontwikkelpunten (kennis en kunde) als vaardigheden te realiseren. De leidinggevenden hebben bij het vaststellen van de opleidingsplannen voor hun eigen afdeling gekeken naar ontwikkelingen binnen het vakgebied (markt, klant, technologie, organisatie) en de gevolgen daarvan voor de uitvoering van de activiteiten. Tevens is daarbij betrokken welke competenties (kennis, vaardigheden, inzicht en attitude) nodig zijn voor de uitvoering van die activiteiten, nu en in de toekomst. Tijdens het beoordelings-, functionerings-, en ontwikkelgesprek wordt de voortgang besproken. 0 26 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Gezondheid en veiligheid Vanuit de focus op duurzame inzetbaarheid, vindt RSG het van belang dat medewerkers op een veilige en verantwoorde wijze hun werk kunnen doen. Preventie, voorlichting en bewustwording krijgen aandacht in de dagelijkse bedrijfsvoering, het werkoverleg alsmede in de KAMwerkgroepen bij de bedrijven (Kwaliteit, Arbo, Milieu). medewerkers de werkplek in te stellen en preventief medewerkers van advies te voorzien. MediaPartners Group beschikt over een actieve BHV, met maar liefst tien leden. De BHV-leden hebben meerdere initiatieven genomen om de veiligheid op de werkvloer verder te bevorderen. Speciale aandacht wordt besteed aan veiligheidsaspecten op en rond machines, evenals de reductie van fysieke belasting en gevaarlijke stoffen (terugdringen van het IPA-gebruik). Naast een gezonde werkomgeving wordt er ook aandacht besteed aan een gezonde leefstijl van de medewerkers om te voorkomen dat er uitval plaatsvindt. Zo wordt door steeds meer bedrijven korting gegeven op een abonnement van de sportschool, wordt deelname aan sportevenementen aangemoedigd en worden er werkplekadviezen gegeven door een extern bureau. Bij de productiebedrijven worden regelmatig toolboxmeetings en voorlichtingsbijeenkomsten gehouden. Tijdens deze bijeenkomsten wordt aandacht besteed aan bewustwording, vergroting van kennis en verbetering van vaardigheden op het gebied van o.a. veilig werken en arbeidsomstandigheden. Veiligheid, orde en netheid krijgen regelmatig aandacht van de KAM-coördinatoren die samen met de verantwoordelijke leiding rondes door het bedrijf te lopen. De daarbij vastgestelde zaken die niet in orde zijn worden op een actielijst geplaatst en deze wordt vanuit het Arboplatform bewaakt op uitvoering. Tevens wordt er jaarlijks aandacht gegeven aan veiligheid door een ontruimingsoefening uit te voeren. Indien nodig wordt bij de bedrijven een RI&E (risico-inventarisatie en -evaluatie) uitgevoerd. Op basis van de RI&E en de plannen van aanpak per afdeling wordt gekeken naar (potentiele) risico’s en - belangrijker - hoe deze kunnen worden voorkomen. Calamiteiten In 2013 zijn enkele calamiteiten ontstaan die met name terug te voeren waren tot onveilig gedrag zoals het verrichten van handelingen zonder de daarbij behorende veiligheidsprocedures te volgen. Hierdoor hebben twee productiemedewerkers bij Roto Smeets GrafiServices en één bij Roto Smeets Deventer letsel aan hun hand opgelopen. MediaPartners Group De bedrijfsrisico’s bij MediaPartners Group zijn niet te vergelijken met een productieomgeving, echter door veelvuldig computergebruik en zittend werk is dit zeker een punt waaraan met regelmaat aandacht wordt besteed. MediaPartners Group schakelt daarom veelvuldig een bedrijfsfysiotherapeut in om met name bij nieuwe Verzuim In het eerste kwartaal van 2013 kende RSG een ongekend hoog ziekteverzuim. Eén van de oorzaken was de op dat moment in Nederland heersende griepepidemie waardoor veel werknemers getroffen waren. Als gevolg hiervan werden extra uitzendkrachten ingezet waardoor een belangrijke doelstelling van 2013, kostenbesparing door minder inzet van uitzendkrachten, niet gehaald kon worden. Halverwege 2013 is een onderzoek gestart naar zowel de oorzaken van het ziekteverzuim als het gevoerde beleid met als doel een verdere daling te bewerkstelligen. De resultaten van dit onderzoek worden in 2014 verwacht. De maatregelen die gedurende het jaar zijn genomen hebben er in ieder geval toe geleid dat het uiteindelijke gemiddelde verzuimcijfer voor RSG, over 2013, slechts iets hoger is uitgekomen dan 2012 (5,4 vs 5,3). Belangrijk in de beheersing van het verzuim zijn de contacten met de arbodienst. Roto Smeets Weert is halverwege 2013 een samenwerking aangegaan met Cohesie voor het uitvoeren van het gezondheidsmanagement. Centrale thema daarin is om niet te denken in beperkingen maar in mogelijkheden. De medewerker is daarbij zelf voor een groot deel verantwoordelijk voor zijn welbevinden. Helaas heeft dat de stijging bij Roto Smeets Weert in 2013 niet kunnen stoppen. Het jaar 2013 werd afgesloten met een gemiddeld verzuimpercentage van 5,8% waar het in 2012 nog 4,46% bedroeg. Het streven is in 2014 weer op dat niveau uit te komen. Vooral Roto Smeets Deventer had last van de griepepidemie in 2013. Het arbeidsongeschiktheidspercentage is daar dan ook uitgekomen op 6,8 % wat aanmerkelijk hoger is dan in 2012 (6.2%). Wel moet hier opgemerkt worden dat Roto Smeets Deventer te maken heeft met een aantal langdurig zieken. Om betere beheersing te krijgen zijn er eind 2013 evaluaties gehouden met alle betrokkenen om vast te stellen welke maatregelen genomen moeten worden om de trend van stijgende verzuimcijfers te keren. Eén van de maatregelen is dat Roto Smeets Deventer eind 2013 is overgegaan naar een andere, lokale, arbodienst. Deze overgang werd ingezet met een training voor de leidinggevenden. Bij MediaPartners Group wordt een actief verzuimpreventiebeleid gevoerd. Leidinggevenden hebben daar een prominente rol in en worden daarbij ondersteund door de afdeling HR en door de arbodienst Cohesie. Zodra gesignaleerd wordt dat een medewerker mogelijk zou kunnen uitvallen, is met de arbodienst Cohesie afgesproken dat de externe casemanager op dat moment al met de betreffende medewerker (preventief) in gesprek gaat. Dit om Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 27 verzuim tijdig te voorkomen. Tevens ontvangt MediaPartners Group conform het contract eens per jaar een verzuimanalyserapport tijdens het evaluatiemoment om te kijken op welke wijze het beleid bijgestuurd zou moeten worden voor het komende jaar. Het verzuimpercentage is daardoor sterk afgenomen en over 2013 uitgekomen op een percentage van 3,3%. Daar waar nodig schakelt MediaPartners Group (medische) expertise in om ziekteverzuim te voorkomen en re-integratie van (gedeeltelijk) arbeidsongeschikte medewerkers te bevorderen. Status speerpunt 2013 De ‘Comfortabele Arbeidsovereenkomst voor de creatieve industrie’ is een initiatief van CAO-partijen in de grafimedia industrie om te komen tot een modernisering van arbeidsvoorwaarden. Binnen de Comfortabele Arbeidsovereenkomst moeten de ontwikkelingen van de organisatie en de belangen van individuele medewerkers bij elkaar komen. Door binnen deze arbeidsovereenkomst arbeidsvoorwaarden flexibel in te richten kan ruimte gecreëerd worden voor maatwerk en diversiteit. Onderdelen van het arbeidsvoorwaardenpakket moeten mee kunnen bewegen met (conjuncturele) ontwikkelingen in de sector en binnen de deelsectoren. Uitgangspunt is dat de basiselementen (salaris, pensioen, vakantie et cetera) in stand blijven. De verdeling van de aanvullende arbeidsvoorwaarden kan de moderne werknemer zelf bepalen. Men kan arbeidsduur bijvoorbeeld uitruilen met vakantiedagen of vakantiegeld sparen versus opnemen. In de Comfortabele arbeidsovereenkomst wordt aan de niet-primaire arbeidsvoorwaarden een ‘prijskaartje’ gehangen die samen het persoonlijk budget van een werknemer vormen. De werknemer kan aan de hand van dat budgetpotje zelf bepalen hoe hij/zij het eigen arbeidsvoorwaardenpakket vormgeeft. Het is de bedoeling dat de bepalingen van deze comfortabele arbeidsovereenkomst, die nu nog zijn vastgelegd als ‘Prototype Comfortabele Arbeidsovereenkomst Grafimedia’ definitief worden vastgesteld. Onvolkomenheden in het prototype, die tijdens de pilot-periode (van 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013) aan het licht zijn gekomen worden momenteel aangepast. De onderhandelingen zullen in 2014 worden voortgezet. Dialoog met de medewerkers Interne communicatie vindt op diverse niveaus plaats. Informatie over groepsbrede strategie en beleid wordt gedeeld via management- of kantinebijeenkomsten en via het personeelsblad ‘Communiqué’. Lokale communicatie via eigen nieuwsbrieven of bijeenkomsten. Via specials zijn de medewerkers in 2013 op de hoogte gebracht van de uitkomsten van de strategiediscussies en de voorgenomen plannen die naar aanleiding daarvan aan de Centrale ondernemingsraad zijn voorgelegd. Begin 2013 heeft een managementbreedbijeenkomst plaatsgevonden. Doelstelling van deze managementbreedbijeenkomsten is het management van de RSG bedrijven vaardigheden te leren die ze in de dagelijkse praktijk kunnen gebruiken of ze te betrekken bij de strategische keuzes die gemaakt moeten worden. De doelgroep voor deze bijeenkomsten zijn de plantteams en managementteams van de RSG bedrijven. Bij speciale themabijeenkomsten wordt dit aangevuld met collega’s uit andere functiegebieden. Tijdens de bijeenkomst in 2013 werden vaardigheden gedeeld om optimaal te kunnen communiceren met de achterban en kwam één van de grote opdrachtgevers van RSG aan het woord om zijn bevindingen over het bedrijf te delen. Bij Roto Smeets Weert is optimalisatie van de communicatie één van de doelstellingen van het verbeterproces geworden. Dit naar aanleiding van de conclusie van het medewerkertevredenheidsonderzoek dat in 2013 heeft plaatsgevonden (zie verderop). In het kader van het performancetraject is binnen de productieafdelingen het zogenoemde veldoverleg geïntroduceerd. Veldoverleg is een dagelijks overleg aan de machines om ook deze mensen te betrekken bij het verbeteren van de performance. Tevens werden de kantinesessies, het kaderoverleg en het klankbordoverleg in 2013 geïntensiveerd, naast het reguliere overleg met de Ondernemingsraad. Het klankbordoverleg bestaat uit een geselecteerd gezelschap waarin medewerkers van diverse afdelingen zitting hebben, samen met directie en ondernemingsraad. Roto Smeets Weert kent daarnaast interne publicaties als de wekelijkse Aktueel, het personeelsblad Impressie en de publicaties van de Ondernemingsraad. Het streven is de medewerkers breder te informeren over plannen en voorstellen en hen te betrekken bij de uitvoering ervan. Ook Roto Smeets Deventer informeert haar medewerkers wekelijks via een nieuwsbrief en ieder kwartaal via het personeelsblad Perspectief op het huisadres. In het kader van overleg tussen leiding en medewerkers zijn in 2013 in diverse samenstellingen bijeenkomsten georganiseerd. Vanwege de aangekondigde reorganisatie heeft eind 2013 zowel bij Roto Smeets Deventer als bij Roto Smeets Etten een bijeenkomst plaatsgevonden met het voltallige personeel. Aangezien het voor Roto Smeets Etten de tweede keer is dat ze flink getroffen worden door een reorganisatie is intensief ingezet op communicatie met de klankbordgroep. Hierin zit een bredere vertegenwoordiging dan in de reguliere ondernemingsraad. Bij de, ten opzichte van de rotatiebedrijven, kleinschalige vellenbedrijven is communicatie via een intranet eenvoudiger. Daarnaast wordt meer informatie met ze gedeeld via een nieuwsbrief die per kwartaal verschijnt. MediaPartners Group communiceert intern vooral digitaal. Op het Intranet is actueel nieuws, HR-informatie en een ‘smoelenboek’ te vinden. De tweewekelijkse ‘Keek op de week’, een bijeenkomst voor het gehele personeel waarbij nieuw creatief werk wordt gepresenteerd, nieuwe collega’s worden voorgesteld en zakelijke mededelingen worden gedaan, is eind 2013 in een heel nieuw jasje gestoken. De frequentie van de bijeenkomsten is terugge- 28 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 bracht naar eens in de vier weken en de bijeenkomsten hebben als het doelstelling: inspiratie opdoen, geïnformeerd worden en vooral veel interactie. Middels korte formats passeren zo ‘Kijkcijfers’, ‘Rondje Nieuws’, ‘Ken je deze’, ‘Vijf vragen over’ en ‘Kijk mij nou’ de revue. Tevredenheidsonderzoeken Met enige regelmaat worden er bij de bedrijven interne tevredenheidsonderzoeken gehouden. Bij MediaPartners Group is dit in het najaar van 2013 uitgevoerd. De vragenlijsten zijn grotendeels hetzelfde als die van vorige onderzoeken zodat goede vergelijkingen gemaakt kunnen worden om vast te stellen of beleidsaanpassingen n.a.v. het vorige onderzoek tot verbetering hebben geleid. De ondernemingsraad wordt nauw betrokken bij de opzet van de onderzoeken. Begin 2014 worden alle gegevens verwerkt en zullen de uitkomsten worden gedeeld met de medewerkers. Bij Roto Smeets Weert heeft een afstudeerder van de opleiding ‘Communicatie’ een tevredenheidsonderzoek gedaan over de interne communicatie en de betrokkenheid. Belangrijkste conclusie voor Roto Smeets Weert is dat de medewerkers vinden dat ze onvoldoende worden betrokken bij het bespreken van mogelijkheden tot het verbeteren van het productieproces en dat er weinig wordt gedaan aan het delen van de aanwezige kennis en ervaring. Daarnaast missen ze concrete informatie over de bedrijfsdoelstellingen. Als reactie hierop wordt de interne communicatie geïntensiveerd, zoals hiervoor al aangegeven. Andere belangrijke uitkomsten van het onderzoek naar betrokkenheid zijn dat het merendeel van de medewerkers heeft aangegeven dat ze positieve verhalen vertellen over het bedrijf, dat ze vertrouwen hebben in de toekomst en dat ze bereid zijn mee te denken daarover. Dialoog met de Ondernemingsraden Ieder bedrijf, met uitzondering van Antok in Hongarije, beschikt over een ondernemingsraad. Antok heeft aan de werknemers voorgesteld een ondernemingsraad op te richten maar daarvoor is weinig animo. Een afgevaardigde van iedere lokale ondernemingsraad heeft zitting in de Centrale Ondernemingsraad die regelmatig overleg voert met de leiding van RSG. Een à twee keer per jaar is er een gezamenlijke bijeenkomst met de Raad van Commissarissen. Lokale ondernemingsraden De directie van Roto Smeets Weert heeft in 2013 de Ondernemingsraad om advies gevraagd over aanpassing van de organisatiestructuur en het oprichten van de nieuwe afdeling Front Office, bestaande uit een Unit Data en een Unit Ordermanagement. De OR heeft een positief advies gegeven en implementatie is afgerond. De ondernemingsraad van Roto Smeets Deventer heeft ingestemd met de uitvoering van ‘Panta Rhei’ en de spelregels die daarvoor voor Roto Smeets Deventer zijn vastgesteld. ‘Panta Rhei’ betreft de flexibilisering van het werkrooster waardoor het mogelijk is de personeelsbezetting mee te laten ‘ademen’ met de pieken en dalen in de productie. Andere zaken die bij de OR zijn voorgelegd betreffen de benoeming van een nieuwe plantmanager, de integratie van Rotopack binnen de afdeling Nabewerking, de wijziging naar een eenhoofdige aansturing van de Productie, de overgang naar een andere arbodienst, een regeling ‘waarneming Ploegleiders’ en tenslotte de reorganisatie in 2014. Op al deze aanvragen heeft de OR positief geadviseerd dan wel instemming verleend. De aangekondigde reorganisatie is met name bij Roto Smeets Etten hard aangekomen. Na de bijna halvering van het personeelsbestand in 2010 wordt nu weer een belangrijk deel van de medewerkers boventallig. De ondernemingsraad en de directie voeren hierover constructief overleg. Andere onderwerpen waarover dit jaar overleg is gevoerd betroffen onder meer de uitvoering van ‘Panta Rhei’, de evaluatie van het papierbeheer, beveiligingsmaatregelen en OR verkiezingen. Bij Senefelder Misset zijn er in 2013 een aantal organisatorische veranderingen doorgevoerd waarvoor advies en instemming is aangevraagd bij de ondernemingsraad. Dit betrof onder meer de procesintegratie van de digitale Ingangscontrole wat ook organisatorische gevolgen had. Tevens is er advies aangevraagd voor een veranderingstraject van de logistieke organisatie en voor aanpassing van de werktijden. In 2013 is ook ruim tijd vrij gemaakt om vooruit te blikken naar 2014 en 2015 en de ontwikkelingen die worden verwacht voor wat betreft advies, instemming en informatie-uitwisseling. Bij Roto Smeets GrafiServices was met name de werkdruk die ontstond door de implementatie van het nieuwe ERP systeem iTechnique onderwerp van overleg. Centrale ondernemingsraad Belangrijkste onderwerp van gesprek was dit jaar de strategie en de effecten daarvan op de organisatie. Zie pagina 5 A, B en C. De Centrale Ondernemingsraad heeft een positief advies gegeven m.b.t. A., de reorganisatie, maar wacht nog op aanvullende informatie voor B. en C. alvorens hij een definitief besluit zal nemen. De bijeenkomst met de Raad van Commissarissen lag dit jaar in het teken van de strategische keuzes die gemaakt moesten worden. Op de agenda van het vertegenwoordigend overleg van MediaPartners Group was harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden van MediaPartners Group en vdbj_ een belangrijk onderwerp. Ondanks dat dit onderwerp voor het grootste gedeelte niet instemmingsplichtig is, is de OR met een afvaardiging nauw betrokken geweest bij dit proces. Tevens is de aanstelling van de nieuwe algemeen directeur een belangrijk agendapunt geweest. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 29 Sponsoring van medewerkers RSG ziet sponsoring als een logisch gevolg van haar intensieve relaties met haar medewerkers en haar maatschappelijke betrokkenheid. Om vrijwilligerswerk aan te moedigen schenkt RSG sponsorgelden alleen aan die goede doelen, waar eigen medewerkers bij betrokken zijn. In 2013 waren medewerkers van RSG bij de volgende goede doelen betrokken: - DoeMalawi: Medewerkers van Senefelder Misset hebben meegewerkt aan een project van World Servants in Malawi, Afrika. In augustus hebben ze in Echikhangeni twee weken meegebouwd aan het bouwen van een school, een lerarenwoning en een ‘girls changing-room’. - De natuurvereniging Water Land en Dijken: Het werk bestaat uit het opsporen van nesten van weidevogels (grutto, kievit, tureluur, scholekster e.a.) en het markeren daarvan, zodanig dat de veehouder/akkerbouwer bij het beweiden of bewerken van het land rekening kan houden met de broedende vogels. NIEUWSBRIEF 7 Voor u ligt de laatste Nieuwsbrief van DoeMalawi. Op 18 augustus zijn alle deelnemers teruggekomen uit Malawi, een ervaring rijker. Hieronder volgt een verslag van het DoeMalawi-project, gevolgd door enkele persoonlijke ervaringen. info : ww w .doe mala wi.n l september 2013 D OE M ALAWI : MISSIE GESLAAGD DoeMalawi heeft zijn doelen bereikt: dak op school en op lerarenwoning in Echikhangeni en ‘girls changing-room’ bijna klaar. Een jaar lang actie voeren voor DoeMalawi werd in augustus afgerond met twee weken bouwen in Echikhangeni, Malawi: het bouwen van een school, een lerarenwoning en een ‘girls changing-room’. En daarmee bouwden we ook aan onszelf en aan onze relatie met anderen, onze groepsgenoten en de mensen bij wie we te gast waren, mensen die zo weinig hebben, maar o zo vriendelijk en gastvrij zijn. Onervaren DoeMalawi, project MA313 van World Servants, een groep van 37 personen, de meesten (20) uit Doetinchem, sommigen (9) uit andere plaatsen in de Achterhoek, enkele ex-Doetinchemmers, elders studerend (5) en drie van verder weg (Barneveld, Nieuwegein en Hooghalen); 21 meisjes/vrouwen en 16 jongens/mannen; 21 jongeren (<30 jaar) en 16 ouderen (>50 jaar); een handvol (stafleden) met ervaring met ontwikkelingswerk, de meesten voor het eerst naar een Afrikaans land. Hoe spannend. En niet alleen voor de DoeMalawi-gangers, ook voor de inwoners van Echikhangeni, die nog niet eerder een bus vol Europese blanken (Mzungu) hadden gezien. Werken op de bouw, een nieuwe ervaring voor de meesten in de groep. Metselen, timmeren, met stenen sjouwen. Samen, zij aan zij, met de mensen van Echikhangeni. Slapen met mannen en vrouwen apart in een zaal, onder een klamboe. Elke morgen om 6.00 uur op, eerst een gesprek met je GMG-groep (goedemorgengesprek), daarna inloop-ontbijt met rijstepap en 1,5 snee brood. Tussen de middag en 's avonds een maaltijd met rijst, enkele aardappelen, groente (groen, andijvie-achtig, door ons ʼzeewier’ genoemd), iets met wortel en ui of een koolsalade, meestal vlees (kip) en twee keer een hard gekookte ei. Veel meer dan de smakeloze nsima, maïspap, die we hadden verwacht. - De Hondenschool van Dierenbescherming Amstelland: assisteren van de trainers bij evenementen en andere klussen. - De Junior Girl Scouts/International School of Amsterdam: Deze stichting heeft tot doel meisjes meer moed, vertrouwen en karakter te geven om van de wereld iets moois te maken. Ze worden gestimuleerd goede daden voor anderen te doen. - De Stichting Natuurlijk Gewoon: een stichting die voor kinderdagverblijf De Boshoeve de sociale integratie regelt. De Boshoeve heeft als doel om kinderen en kinderen met extra zorgwensen samen op te laten groeien. - De Stichting Neema: Deze stichting biedt hulp aan het weeshuis Baracka Children’s Home in Kwale, Kenia. De doelstelling van de stichting is het leven van de kinderen te verbeteren door ze een veilige omgeving te bieden waar ze begeleid en verzorgd worden. - Franciscus Hospice te Weert: Dit is een gastvrij onderkomen voor patiënten - bewoners - die nog maar kort te leven hebben. In deze thuis-vervangende omgeving wordt liefdevolle en deskundige hulp gegeven aan de stervende medemens en aan hun naasten. de kookploeg (foto: Hans Bijleveld) De Stichting Neema uitdeling van de maaltijd (foto: Hans Bijleveld) Naast vrijwilligerswerk komt deelname aan sportevenementen van goede doelen, zoals Roparun, Ride for the Roses, Alpe d’huzes, Duchenne Heroes, ook in aanmerking voor een sponsorbijdrage. de ruimte voor de deelnemers, hier in gebruik als eetzaal. (foto: Hans Bijleveld) 1 30 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Doelstellingen RSG Medewerkers Naast uiteraard de continue aandacht voor veiligheid en gezondheid zal vooral bij de grafische bedrijven het accent liggen op opleidingen in relatie tot de verdere flexibilisering van de arbeid. Deze flexibilisering heeft als doelstellingen een grotere flexibiliteit voor het bedrijf, een besparing op de inzet van uitzendkrachten en meer kansen om aan de individuele wensen van medewerkers tegemoet te komen. Thema Doelstelling Toelichting Gereed/ vervolg 2014 Arbeids ongeschiktheid Arbeidsongeschiktheidspercentage naar gemiddeld 4,5% Niet gerealiseerd in 2013. Met name door griepepidemie begin 2013 en toename langdurig zieken. Vervolg in 2014 Flexibiliteit Invoering persoonlijke roosters In het kader van flexibilisering is overgang naar persoonlijke roosters voorbereid in 2013. Gereed in 2014 Arbeids voorwaarden Modernisering arbeidsvoorwaarden. Pilot ‘Comfortabele arbeidsovereenkomst’ in 2013 afgerond. Momenteel loopt vaststelling Prototype met sociale partners. Vervolg in 2014 Veiligheid Gedragsverandering Door jaarlijkse themacampagnes medewerkers wijzen op onveilige situaties en risico’s die ze lopen. Vervolg in 2014 Veiligheid Opleiden bij RSD/RSE Uitvoeren ‘toolboxen’ Geluid, Veiligheid en omgaan met Chroom Gereed in 2014 Veiligheid Controle Uitvoering RI&E’s (Risico inventarisatie en evaluatie) Vervolg in 2014 Gezondheid Controle Uitvoering PMO’s (periodiek Medisch Onderzoek) Gereed in 2014 Beoordelen In gebruik nemen van nieuwe beoordelings-, en ontwikkelsystematiek In 2013 ingevoerd. In de persoonlijke ontwikkelplannen wordt onder meer opleidingsbehoefte bepaald. Gereed Dossiers Invoering digitaal personeelsdossier Basis digitaal dossier per medewerker is gereed. Verdere aanvulling gebeurt in 2014. Gereed in 2014 Opleiden Bijbrengen didactische vaardigheden Medewerkers die in opleidingstrajecten een rol als docent/trainer Gereed spelen moeten zich bekwamen met didactische vaardigheden. Opleiden Aanpassen methodieken en (leer) principes In vroeg stadium bij investeringen en verbeterprojecten worden benodigde professionele kennis en vaardigheden bijgebracht. Gereed Opleiden in kader ‘Panta Rhei’ Medewerkers voorbereiden op veranderde functieprofielen Gereed in 2014 Opleiden bij RS Weert Kwaliteitsopleiding nabewerking en opleiding Frontoffice Data Gereed in 2014 Opleiden bij RS Deventer PGS 15 opleiding Gereed in 2014 Opleiden bij RS Deventer/RS Etten Uitbreiding vaktechnische opleidingen. Onderhoud opleidingen competenties. Gereed in 2014 Opleiden bij RS Etten Procesoperatoropleidingen ROC Gereed in 2014 Opleiden bij SMD Uitbreiding vaktechnische opleidingen Procesoperatoropleidingen ROC. Gereed in 2014 Opleiden Nieuwe Opstellen maatwerkopleidingsplannen Deze plannen zijn specifiek gericht op crossmedia en afdeling media nabewerking. Ieder jaar weer vernieuwd. Vervolg in 2014 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 31 32 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Kennis Uit de serie: Ontwikkeling van de techniek Als er zo’n driehonderd jaar geleden een bericht moest worden verzonden naar de andere kant van de aarde dan moest dat per zeilschip en duurde enkele maanden. Nu flitst een boodschap in luttele seconden de hele wereld rond. Met alle ontwikkelingen neemt de verwondering toe over hetgeen het menselijk vernuft allemaal heeft voortgebracht. Maar een 17-eeuws koopvaardijschip brengt nog steeds eenzelfde soort verwondering teweeg als een moderne communicatiesatelliet. Vandaar dat in deze serie beelden van hedendaagse techniek (bijv. Virtual reality) geplaatst zijn naast beelden van overblijfselen uit oude beschavingen (bijv. Stonehenge). Met toegevoegde afbeeldingen die te maken hebben met tijdmeting door de eeuwen heen, ontstonden zo illustraties die weergeven dat het menselijk vernuft altijd al tot ongelooflijke dingen in staat is geweest; dat de tijden zijn veranderd maar dat de menselijke creativiteit altijd dezelfde is gebleven. 1998/ Illustrator Vincent Jansen Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 33 Full-time Equivalents (fte’s) EBITDA als % van de toegevoegde waarde in miljoenen euro’s 2250 250 2150 2050 200 1950 1850 150 1750 1650 100 1550 50 -1,5% 11,6% 16,1% 9,6% 13,2% 1450 1350 1250 0 2009 2010 2011 2009 2013 2010 2011 Aantal fte (ultimo) EBITDA Toegevoegde waarde 180 2012 2012 2013 fte gemiddeld Eigen vermogen, nettoschuld en solvabiliteit (%) Kasstroom operationele activiteiten en investeringen in miljoenen euro’s in miljoenen euro’s 39,2% 160 40 34,5% 37,4% 30 140 100 20 29,7% 120 30,9% 64,4 10 84,3 80 76,5 0 60 69,7 58,9 -10 40 -20 20 0 -30 2009 2010 Eigen vermogen 2011 2012 2013 2009 Nettoschuld 2010 2011 2012 Kasstroom operationele activiteiten Saldo Eigen vermogen en beurskoers per aandeel 2013 Investeringen Toegevoegde waarde en productiekosten per Kton in euro’s Index 2009 = 100 35 120 30 110 25 20 100 15 10 90 5 0 80 2009 2010 Eigen vermogen 2011 2012 2013 Koers hoog/laag 34 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 2009 2010 Productiekosten/Kton 2011 2012 2013 Toegevoegde waarde/Kton RSG en haar bedrijven Roto Smeets Group en haar dochterondernemingen streven bij alle bedrijfsbeslissingen zowel een hoger bedrijfsrendement na, als het benutten van kansen voor een beter milieu en meer welzijn van de medewerkers en de maatschappij. De bedrijven zoeken bij de uitvoering van dit beleid naar een optimale balans tussen people, planet en profit. RSG zoekt voortdurend naar nieuwe kansen op het gebied van duurzame producten en diensten. RSG staat open voor samenwerking en partnerschappen en is bereid kennis en ervaringen actief te delen. Roto Smeets Group laat verbetering resultaat zien - - - - - opbrengstprijzen uit op € 150,9 mln (2012: € 161,6 mln). De personeelskosten zijn door de, in begin 2013, uitgevoerde reorganisaties bij de Print Productions-bedrijven sterk gedaald. Netto resultaat vóór bijzondere posten positief Solvabiliteit toegenomen Convenanten met banken zijn gerealiseerd Schuldpositie verder afgebouwd Sterke verbetering productiviteit en kostenbeheersing Het gemiddeld aantal medewerkers op basis van fte’s liep gedurende het jaar terug van 1.586 in 2012 tot 1.516 in 2013. Als gevolg van het herstructureringsprogramma is een bedrag van € 2,9 mln aan reorganisatiekosten opgenomen. In 2014 wordt het resterende deel van de reorganisatie geëffectueerd, waarmee de teruggang in fte’s van de totale reorganisatie circa 170 zal bedragen. In de zeer uitdagende markt waarin Roto Smeets Group (RSG) opereert heeft ze haar schuld- en marktpositie verder weten te verbeteren. De markt daalde in 2013 weliswaar harder dan verwacht, maar door de inmiddels gerealiseerde besparingen van het programma ‘Sneller, Beter, Hoger’ kon RSG concurrerend blijven en zo haar volume op het peil van 2012 houden. Met name opdrachtgevers in de marktsegmenten waarin RSG opereert hebben in 2013 ingrijpende maatregelen genomen die een direct effect hadden op de omzet van RSG. De Nederlandse tijdschriftenmarkt daalde qua volume met circa 15%. Op de buitenlandse markten is een identieke ontwikkeling te zien. Het volume aan, voor drukwerk geschikt, papier in West-Europa neemt al jarenlang af met circa 4-5%. RSG heeft haar afgezette volume op niveau kunnen houden en daarmee haar marktaandeel flink vergroot. Desondanks – en mede door de gerealiseerde productiviteitsstijging - zijn de meeste drukkerijen in 2013 geconfronteerd met overcapaciteit. Eind 2013 is daarom besloten ter ondersteuning van rendementsverbetering op lange termijn, om de basisbezetting in een aantal drukkerijen terug te brengen (waarbij de beschikbare productiecapaciteit wel in stand wordt gehouden). Door deze maatregel – die al eind oktober aangekondigd werd komen in 2014 circa 170 arbeidsplaatsen te vervallen en wordt het vaste kostenniveau verder verlaagd, terwijl de mogelijkheid om op te schalen blijft bestaan. Financiële ontwikkeling 2013 Ondanks de uitdagende marktontwikkelingen heeft RSG op een aantal punten betere resultaten laten zien dan in 2012. Het uiteindelijke nettoresultaat is vooral beïnvloed door de afwaardering van het onroerend goed, een voorziening voor de aangekondigde reorganisatie en een afwaardering van de actieve belastinglatentie. Zonder bijzondere posten zou het nettoresultaat op € 0,7 mln uitgekomen zijn. De rentedragende schulden zijn in 2013 met ruim € 10 mln afgebouwd. De opbrengsten van de bedrijfsactiviteiten zijn gedaald tot € 291,6 mln (2012: € 316,4 mln) voornamelijk als gevolg van een teruggang in oplage en omvang van tijdschriften, het uit de markt halen van titels en door een groter aandeel bijgeleverd papier door opdrachtgevers. De toegevoegde waarde komt door lagere De EBITDA is, inclusief de kosten voor de herstructurering, gedaald tot € 14,6 mln (2012: € 21,3 mln). Het bedrijfsresultaat (EBIT) over 2013 is € -0,1 mln (2012: - € 29,6 mln). De kasstroom uit operationele activiteiten is gestegen tot € 17,5 mln (2012: € 12,5 mln). De netto investeringen in vaste activa bedroegen € 7,1 mln (2012: € 5,7 mln). Financiering en convenanten Ultimo 2013 voldoet RSG, met een solvabiliteit van 30,1 % volgens de definitie van de ING Bank, aan de solvabiliteitseis van 25%. De solvabiliteit conform de definitie van ABN AMRO Bank is ultimo 2013 24,6% en voldoet daarmee aan de solvabiliteitseis van 23,5%. Ook de overige met de banken overeengekomen convenanten (de debt service coverage ratio en de Debt/EBITDA-verhouding) zijn gehaald. RSG heeft met ABN AMRO Commercial Finance en ING Bank overleg gevoerd inzake verlenging van de kredietfaciliteiten. Dit heeft geresulteerd in een continuering van de overeenkomst van ABN AMRO Commercial Finance op basis van dezelfde zekerheden en met aanvullende convenanten tot juli 2016. De hypothecaire lening van ING Bank is met één jaar verlengd tegen gelijkblijvende condities. Vooruitzichten RSG is zich ervan bewust dat in de komende jaren de hoeveelheid drukwerk alleen nog maar zal afnemen. Maar ook in dalende en consoliderende bedrijfstakken kunnen acceptabele rendementen behaald worden. RSG heeft de door de jaren heen bewezen zich snel aan de veranderende marktomstandigheden te kunnen aanpassen. Verdergaande productiviteitsverbetering en doorlooptijdverkorting zijn echter niet meer voldoende. Schaalvergroting via joint ventures, samenwerkingsverbanden of overnames zal voor concurrerende kostprijzen moeten zorgen. Maar vooral zal meer toegevoegde waarde door het realiseren van kostenbesparingen aan klantzijde en Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 35 Kengetallen x € mln 2013 2012 2011 2010 2009 Opbrengsten 291,6 316,4 343,3 345,9 415,4 Toegevoegde waarde 150,9 161,6 165,8 166,1 192,6 EBITDA 14,6 21,3 26,7 19,2 -2,8 EBIT -0,1 -29,6 3,1 -23,9 -33,0 Financieringskosten -2,7 -3,2 -3,7 -4,2 -3,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Resultaat voor belastingen Resultaat deelnemingen -2,8 -32,8 -0,5 -28,1 -36,7 Belastingen -1,3 3,6 -0,2 5,5 9,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -4,1 -29,2 -0,7 -22,5 -27,5 101,5 110,5 150,8 155,6 172,6 56,3 65,8 66,5 73,5 89,3 157,8 176,3 217,3 229,1 261,9 Eigen vermogen 48,8 52,3 81,4 79,1 102,7 Langlopende verplichtingen 12,7 7,6 33,7 38,4 35,7 96,3 116,4 102,2 111,6 123,4 157,8 176,3 217,3 229,1 261,9 Resultaat beëindigde bedrijfsactiviteiten Netto resultaat Balans Vaste activa Vlottende activa Totaal activa Kortlopende en overige verplichtingen Totaal passiva 36 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 x € mln 2013 2012 2011 2010 2009 17,5 12,5 14,5 -4,6 29,1 7,1 5,7 8,9 16,1 23,6 5,0% 6,7% 7,8% 5,6% -0,7% Kasstroom Kasstroom uit operationele activiteiten Netto investeringen Ratio’s EBITDA / Opbrengsten EBITDA / Toegevoegde waarde 9,6% 13,2% 16,1% 11,6% -1,5% -0,1% -20,6% 2,7% -18,7% -20,5% Toegevoegde waarde/Kton (x € 1) 437 465 454 466 492 Productiekosten/Kton (x € 1) 393 406 385 457 443 Netto schuld / EBITDA 4,0 3,3 2,9 4,4 (23,0) EBITDA / rentelasten 5,4 6,6 7,3 4,6 (0,8) 30,9% 29,7% 37,4% 34,5% 39,2% ROCE Solvabiliteit Gegevens per uitstaand aandeel x € 1 Kasstroom uit operationele activiteiten 5,3 3,8 4,4 (1,4) 8,8 Nettoresultaat (1,2) (8,9) (0,2) (6,9) (8,3) Intrinsieke waarde 14,8 15,9 24,7 24,0 31,2 Hoogste koers 8,2 11,9 13,4 14,0 18,0 Laagste koers 5,0 6,0 5,5 9,0 10,0 1.487 1.576 1.590 1.616 1.962 Aantal geplaatste aandelen ultimo boekjaar 3.290.275 3.290.275 3.290.275 3.290.275 3.290.275 Gemiddeld aantal aandelen 3.290.275 3.290.275 3.290.275 3.290.275 3.290.275 Overige gegevens Aantal fte’s ultimo boekjaar Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 37 de ontwikkeling van nieuwe diensten geleverd moeten worden om de resultaten blijvend te verbeteren. Op die manier verwacht RSG de komende jaren een duurzame positie te creëren. Organisaties in 2013 Roto Smeets Zoals aan het begin van dit verslag aangegeven kent de markt waar de Print Productions bedrijven zich op richten nog steeds een negatieve ontwikkeling. Door de steeds verder afnemende vraag wordt de concurrentie tussen drukkerijen feller met als gevolg lagere opbrengsten. In die omgeving hebben de bedrijven van de Roto Smeets Divisie in 2013 wel hetzelfde volume papier weten te verwerken en dus haar marktaandeel weten te vergroten. Om het lagere opbrengstniveau op te vangen wordt er intern voortdurend aan projecten gewerkt om de kosten te verlagen, meer toegevoegde waarde te leveren en kortere doorlooptijden te realiseren. Hierdoor is Roto Smeets in 2013 in staat geweest de productiekosten met gemiddeld 6% te verlagen. De productiviteit per fte is gestegen met 4 % en op onderhoudskosten is ± € 2 mln bespaard door slimmer en beter samen te werken. Bij Roto Smeets Weert lag de nadruk in 2013 bij verbetering van de performance van met name de afdelingen drukkerij en nabewerking en dit heeft geresulteerd in significante positieve veranderingen met betrekking tot kwaliteit, productie en aansturing. Kostenbesparing is hier onder meer gerealiseerd door het weer in eigen beheer nemen van het technisch onderhoud van de secundaire installaties en aanpassing van het magazijnbeheer van de Technische Dienst. Naast het samenvoegen van taken en afdelingen en het herinrichten van de afdeling Expeditie/Logistiek is er ook een nieuwe afdeling Papierbeheer opgezet. In de kern zijn de plannen van Roto Smeets Weert gericht op continuïteit van het bedrijf en de werkgelegenheid van de medewerkers. Echter, door de huidige reorganisatie waarbij circa 40 arbeidsplaatsen betrokken zijn, is dat niet altijd mogelijk gebleken. Door het herplaatsen van enkele medewerkers binnen de nieuwe organisatie en het niet verlengen van tijdelijke contracten moest uiteindelijk voor ca. 15 medewerkers daadwerkelijk ontslag worden aangevraagd. Van positieve invloed op de organisatie, en op verkorting van de doorlooptijd van de productie, was de investering in een gebruikte Unidrum-trommelhechter inclusief snijtrommel van Ferag. Hiermee heeft Roto Smeets Weert twee oude machines kunnen vervangen. Dit heeft niet alleen tot een kostenbesparing maar ook tot milieubesparingen geleid. Vooruitlopend op de reorganisatie die, ten gevolge van de strategische heroriëntatie in 2014 uitgevoerd zal worden, kreeg Roto Smeets Deventer in 2013 al te maken met de eerste organisatorische veranderingen. Begin 2013 werd het nabewerkingsbedrijf Rotopack, ook onderdeel van de Roto Smeets Divisie, geïntegreerd binnen de afdeling nabewerking. Deze wijziging hield in dat de functionaliteiten van het bedrijfsbureau van Rotopack werden ondergebracht binnen de bestaande afdelingen van Roto Smeets Deventer (ordermanagement en nabewerking). Dit impliceerde dat voor vier functionarissen de functie kwam te vervallen. Alle uitvoerende medewerkers in de productieafdeling van Rotopack zijn in dienst getreden bij Roto Smeets Deventer. In 2013 is ook besloten om de activiteiten van de andere nabewerkingsactiviteit van Roto Smeets, De Wit Binders in Eindhoven, begin 2015 te integreren in de vestigingen Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Weert. Met name in de afdeling nabewerking is veel aandacht geweest voor verbetering van de performance. Hiertoe is een projectgroep in het leven geroepen om het verbeterpotentieel boven tafel te krijgen en om maatregelen in te zetten om de performance daadwerkelijk te verbeteren. De acties die hieruit naar voren zijn gekomen richtten zich met name op de werkvloer (technische staat en onderhoud van de machines) en de operators (actuele technische kennis van de productiemiddelen). Ook is er veel aandacht geweest voor het juist registreren van de procesverstoringen om de oorzaken beter inzichtelijk te krijgen en weg te kunnen nemen. Dagelijks vindt er overleg plaats aan de machines over de voortgang van de werkzaamheden. Het succes van de projectaanpak heeft ertoe geleid dat deze nu ook is uitgerold naar de afdeling drukkerij. Bij Roto Smeets Etten stond 2013 in het teken van de invoering van ‘Panta Rhei’. Dat betekende een andere inrichting van de organisatie en een intensivering van de vaktechnische opleidingen om medewerkers breder inzetbaar te maken. Antok Antok slaagde er in 2013 in om meer orders van buiten Hongarije te verwerven en daardoor haar machinebezetting verder te verhogen. Deze orders verlangden echter flinke prijsconcessies. Er wordt nu drukwerk geleverd aan Oostenrijk, Slovenië, Kroatië, Italië, Duitsland, Slowakije en Tsjechië. Antok heeft in 2013 weliswaar haar omzet weten te verhogen, maar hogere energiekosten, technische problemen en onvoldoende efficiëntie hebben geleidt tot een teleurstellend resultaat. Als gevolg van deze slechte performance is het besluit genomen in 2014 de oudste pers uit productie te nemen. Deze reductie heeft ook tot gevolg dat het personeelsbestand van Antok verlaagd wordt. De economische omstandigheden in Hongarije zijn nog steeds slecht. Retailomzet en daarmee het drukwerkvolume nemen verder af. Een trend die zichtbaar wordt is dat men naar kleinere, gedrukte uitgaven wil, hetgeen goed bij het persenpark van Antok past. Antok haalt voordeel uit het feit dat het gebruik kan maken van de centrale inkoopfaciliteiten van RSG waardoor ze kunnen inkopen 38 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 tegen een beter prijsniveau. Door die inkoopfaciliteiten kan Antok voor klanten ook bepaalde soorten papier inkopen die in Hongarije niet verkrijgbaar zijn. In 2013 is een geautomatiseerd controlesysteem geïmplementeerd zodat iedere fase van een productie beter gevolgd kan worden. In antwoord op de toenemende vraag van klanten heeft Antok haar drukkerij in 2013 FSC laten certificeren. Senefelder Misset Door de brede dienstverlening van Senefelder Misset (SMD) heeft zij haar resultaat praktisch op hetzelfde niveau als 2012 weten te houden (zie ook profiel op pagina 9). In 2013 was nog steeds sprake van de tendens in de markt waarbij oplages dalen, de gemiddelde omvang per order terugloopt en het potentiële drukwerkvolume autonoom afneemt. Dit betekende dat het aantal orders moest blijven groeien om de gevraagde volumes te kunnen blijven realiseren. SMD is daar voor een belangrijk deel in geslaagd. In het derde kwartaal heeft SMD een Unidrum trommelverzamelhechter in gebruik genomen. Deze verzamelhechter vervangt drie oude machines en kan een hoger volume verwerken. De ondersteunende diensten die SMD aanbiedt hebben het in 2013 relatief goed gedaan, met name door nieuwe activiteiten en nieuwe orders. X-Media Solutions, actief op gebieden als vormgeving, webdesign, webdevelopment en de ontwikkeling van (magazine) apps, heeft een goed jaar achter de rug en is inmiddels doorgegroeid tot 13 medewerkers. PSH Groep (Hoogte 80, PSH Publishing Support en PSH Media Sales), die ondersteuning biedt op het gebied van mediaplanning, contentmarketing en publishing support, heeft in 2013 een minder goed jaar gehad, met name door de terugloop in advertentiebestedingen. Onder de naam NextGen Publishing is in 2013 een nieuw gezamenlijk project van start gegaan onder de naam 'DJ Mag NL'. DJ Mag is een Nederlandse licentie-uitgave van het Engelse tijdschrift voor de dance scene. Door de combinatie van de creatief-inhoudelijke diensten van Hoogte 80 strategische media, het bladmanagement en de uitgeefdiensten van PSH Publishing Support, de commercieel-strategische diensten van PSH Media Sales, de (digitale) expertise van X-Media Solutions en het drukwerk van Senefelder Misset kan het multimediaplatform van DJ Mag NL nagenoeg volledig door interne samenwerking gerealiseerd worden. Om deze samenwerking verder te intensiveren zal PSH Groep begin 2014 verhuizen van Arnhem naar Doetinchem. Aangezien de activiteiten van Hoogte 80 naadloos aansluiten bij die van MediaPartners Group zal dit kantoor naar Amstelveen verhuizen. Roto Smeets GrafiServices Roto Smeets GrafiServices (RSGS) ging 2013 goed van start maar kreeg in de tweede helft van het jaar te maken met een verminderde vraag uit de markt. In het business-to-business segment waar RSGS zich op richt namen ook in 2013 de marketing- en communicatiebudgetten sterk af. Opdrachtgevers stellen beslissingen zo lang mogelijk uit en bepalen nog nauwkeuriger de te bestellen aantallen. De doorlooptijden worden steeds korter maar juist dit is, dankzij de investeringen van de afgelopen jaren, een belangrijk onderdeel van de propositie van RSGS. RSGS was aangewezen als eerste organisatie waar het nieuwe ERP systeem iTechnique geïmplementeerd zou worden. Dit heeft, naast de eigen functies een behoorlijke tijdsdruk gelegd op de medewerkers. De eerste afstemmingen van het nieuwe systeem op de RSG organisatie zijn in deze tijd gerealiseerd waardoor de invoering momenteel bij de overige bedrijven soepel verloopt. De eerder in gang gezette integratie van de vestigingen in Eindhoven en Utrecht werd in 2013 formeel door de doorvoering van de juridische fusie in april 2013. Roto Smeets GrafiServices bedient nu als één merk de markt vanuit twee locaties. MediaPartners Group De laatste jaren heeft MediaPartners Group (MPG) haar positie in de markt versterkt en is fors gegroeid, maar de opmars is in 2013 enigszins gestagneerd. Ook in het marktsegment van MPG werd zichtbaar dat klanten communicatie-uitingen gingen uitstellen, verminderen of anders invullen. Zo beëindigden Karwei, Randstad en PostNL de samenwerking. Daarnaast zijn de marges op o nlineprojecten nog niet wat zij op printproducties zijn. Ondanks dat heeft MPG in 2013 het meest ambitieuze new business-target uit haar bestaan voor 85% gehaald. Hiermee heeft MPG deze verliezen voor een belangrijk deel goedgemaakt met nieuwe opdrachten van bestaande en nieuwe klanten. Zo hebben zij recent Aegon International, Kips en FNV als klant mogen verwelkomen en heeft ze voor Albert Heijn het Allerhandeplatform uitgebreid met video (recepturen worden ondersteund d.m.v. instructiefilms). Intern stond 2013 voor MPG voor een belangrijk deel in het teken van de integratie van de collega’s van vdbj_. Ondanks de andere workflow en wijziging van de taakinhoud kon eind 2013 geconcludeerd worden dat dit prima is verlopen. Belangrijk in dit proces was ook de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden van vdbj_ en MPG. Door de OR vanaf het beginstadium te betrekken en betreffende medewerkers regelmatig te informeren middels een nieuwsbrief, gezamenlijke bijeenkomsten en individuele gesprekken is ook dit naar tevredenheid verlopen. Begin 2013 is besloten het kantoor van MediaPartners in België te sluiten. Teruglopende omzetten en een te kleine schaalgrootte hebben tot de conclusie geleid dat deze activiteiten Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 39 stand-alone niet meer levensvatbaar waren. De activiteiten van het kantoor en de klantportfolio zijn overgedragen aan het content marketingbureau Head Office in Leuven, België. Eind 2013 maakte de algemeen directeur van MPG, Alec Bergsma, bekend dat hij, na ruim 15 jaar verschillende functies te hebben vervuld binnen RSG, zijn blik wilde verruimen buiten het concern. Per 6 januari jongstleden is Richard de Booij (50) als zijn opvolger aangesteld. ICT In de afgelopen jaren zijn binnen het productieautomatiseringproces van klant naar drukvorm enkele belangrijke stappen gezet. Zo is de prepress binnen alle productielocaties gestandaardiseerd naar de laatste versie van het drukvormproductiesysteem Kodak Prinergy. Deze standaardisatie houdt in dat PDF-pagina’s van klanten eenduidig, voorspelbaar en geautomatiseerd verwerkt worden inclusief de toepassing van het geïntegreerde Colormanagement systeem. Daarmee zijn de resultaten van deze verwerking op alle locaties identiek. Ook is verder geïnvesteerd in het Roto Smeets MediaPortal. Het MediaPortal is een op een webbrowser gebaseerd, workflowmanagementsysteem waarop alle productielocaties en hun klanten zijn aangesloten en dat centraal wordt gehost door RSG. De voor druk gerede data die door klanten aan de MediaPortal wordt aangeleverd wordt automatisch gecontroleerd en doorgestuurd naar de betreffende productielocatie. Informatie over kwaliteit, kwantiteit en tijdigheid van aanlevering wordt gedeeld met de klant, de afdeling prepress en met ordermanagement. Binnen de MediaPortalapplicatie worden ook alle aangeleverde adresbestanden geautomatiseerd verwerkt en gereed gemaakt voor postverspreiders waarna er vanuit MediaPortal adreslabels worden vervaardigd. Aangezien de werkzaamheden binnen het MediaPortal worden uitgevoerd via een webbrowser kan dit ‘anywhere & anytime’. MediaPortal stuurt tevens d.m.v. Flowbase (een Business Proces Management systeem) de decentrale prepress productiesystemen aan. Door de nieuwe zeer krachtige mogelijkheden van iTechnique, het nieuwe MIS (Management Informatiesysteem) van RSG, wordt met behulp van het MediaPortal en Kodak Prinergy een hoge mate van automatisering bereikt bij het produceren van drukvormen. Deze nieuwste ontwikkeling stelt RSG in staat om met behulp van door iTechnique geleverde JDF’s (Job Defenition Format) en XML’s (digitale werkinstructie), automatisch drukvormen te produceren. Deze mogelijkheid stelt RSG in staat om een volgende efficiëntieslag te maken binnen de workflow van klant naar drukvorm. Hierdoor kan Roto Smeets efficiënter om gaan met resources, efficiënter produceren en een hogere mate van kwaliteit leveren. • Automatische Data controle van klanten. • Routering van drukgerede pagina’s. • Communicatie naar klanten. • Order creatie MediaPortal. • Impositie creatie Prinergy op locatie X. • Automatische Plaatvervaardiging 40 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 MVO Naast de ISO 14001, ISO 9001, FSC en PEFC certificeringen van de RSG-productiebedrijven (zie RSG en milieu) beschikken de Roto Smeets GrafiServices-bedrijven over een certificering conform de eisen voor de MVO-prestatieladder. Een belangrijk element voor de certificering is een juiste identificering en uitvoering van een stakeholders-analyse. Deze analyse heeft plaatsgevonden door de stakeholders van RSG in het algemeen in kaart te brengen en binnen die groepen – daar waar mogelijk – specifieke stakeholders voor Roto Smeets GrafiServices te identificeren. Dit met name op het niveau van medewerkers, klanten en leveranciers en de mate van invloed die ze hebben op het bedrijf. In 2013 is een enquête gehouden onder deze doelgroep. De belangrijkste uitkomsten zijn hier weergegeven: Uitkomsten MVO onderzoek Gestelde vragen Samenvatting antwoorden Wat verwacht u van RSG op het gebied van MVO? Er wordt verwacht dat RSG binnen de branche voorloper is op het gebied van MVO, dat ze milieubewust en duurzaam produceert en daarbij het sociale aspect niet vergeet. Wat zijn volgens u de (5) belangrijkste MVO-aandachtsgebieden voor RSG? Veiligheid, Sociaal aspect (“voorkom zoveel mogelijk onzekerheid en koester vakkennis”), Werkgelegenheid, Milieubewust (“Blijf de goede koers volhouden en promoot de duurzaamheid en milieuvriendelijkheid van papier”), Discriminatie (“Aandacht voor diversiteit”). Bent u van mening dat RSG momenteel maatschappelijk verantwoord onderneemt? Jazeker. Welke classificatie zou u daaraan koppelen? Koploper, Peloton of Achterblijver? 75% koploper, 25% peloton. Vindt u dat ook de meest geschikte rol voor RSG? 75 Ja, 25% nee. Gegeven toelichting: “Goed voorbeeld doet goed volgen. Van belang dat dat ook goed bekend is”. Voldoen de MVO-prestaties en -ambities van RSG aan uw verwachtingen, wensen of eisen? 100% Ja. De financiële keuzes die gemaakt moeten worden. Economische belang in het zakelijke Waar zitten volgens u de grootste gaten ('gaps') als u kijkt naar de MVO-ambitie van verkeer kan MVO-belang in de schaduw zetten. Prijs is in vele gevallen leidend. RSG en de huidige situatie (ist-/soll-situatie)? Welke effecten verwacht u dat de realisatie van de MVO-ambitie van RSG op uw organisatie zal hebben? Een positief effect. Zal zijn uitstraling op de keten hebben. Als er efficiënt gewerkt wordt is dit ook voor klant kostenbesparend. Goede werkomstandigheden van het personeel zullen zeker worden opgemerkt. Wat is uw belang bij een ‘duurzaam RSG’ en in hoeverre heeft een ‘duurzaam RSG’ belang bij uw organisatie? Het is van groot belang. Duurzaam ondernemen betekent dat alle stakeholders serieus genomen worden. Het geeft ook aan dat er vooruit gekeken wordt en dat nadelige gevolgen voor komende generaties beperkt worden. Hoe kan uw organisatie bijdragen aan het realiseren van de MVO-ambitie van Roto Smeets en vice versa? Door hierin als partners overleg met elkaar te hebben, visies met elkaar te delen en ambities ten uitvoer te brengen. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 41 Dialoog met externe stakeholders Aandeelhouders Roto Smeets Group (RSG) is als holding verantwoordelijk voor de dialoog met aandeelhouders en pers/analisten. Op 15 mei 2013 vond de Algemene Vergadering van Aandeelhouders plaats. Op alle ter stemming voorgelegde agendapunten is positief gestemd. Op 18 oktober 2013 heeft het jaarlijkse bedrijfsbezoek voor aandeelhouders plaatsgevonden. Dit jaar werd een bezoek gebracht aan de vellendrukkerij van RSG, Roto Smeets GrafiServices (RSGS). Aandacht werd tijdens dit bezoek geschonken aan de investeringen die de afgelopen jaren bij RSGS hebben plaatsgevonden en de recente installatie van het nieuwe ERP (Enterprise Resource Planning)-systeem van iTechnique. Pers/analisten Aangezien er een vaste, selecte groep, journalisten over RSG schrijft en er geen analisten zijn die het concern actief volgen, worden er bij het verschijnen van persberichten geen pers- en analisten bijeenkomsten meer gehouden. Na ieder persbericht worden telefonische interviews ingepland met journalisten. Gedurende het jaar vinden regelmatig interviews met journalisten plaats. Jaarlijks vindt aansluitend aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een bijeenkomst plaats waar de pers in de gelegenheid wordt gesteld vragen aan de Raad van Bestuur te stellen. Leveranciers De leveranciers worden via de verspreiding van de persberichten op de hoogte gehouden van ontwikkelingen. Regelmatig vinden er ook persoonlijke gesprekken plaats. De verantwoordelijkheid voor het toezicht houden op het maatschappelijk beleid van onze leveranciers ligt bij de afdeling inkoop en de milieucoördinatoren van de bedrijven. In 2013 is een gedragscode voor leveranciers verschenen waarin onze verwachtingen ten aanzien van het MVObeleid van leveranciers staan verwoord. Klanten Contact houden met opdrachtgevers en potentiële opdrachtgevers is een verantwoordelijkheid van de divisies. Aangezien de doelgroep van MediaPartners Group (MPG) overzichtelijk is onderhoudt ze primair persoonlijk contact met opdrachtgevers en potentiële opdrachtgevers. Voor een breder bereik organiseert MPG jaarlijks voor deze doelgroep een seminar. In 2013 gaven gerenommeerde sprekers hun visie op het thema ‘de toekomst begint nu’ in het futuristische filmmuseum Eye te Amsterdam. Ook de doelgroep van Roto Smeets is goed in kaart gebracht en wordt regelmatig bezocht door de verkoopmedewerkers van Roto Smeets zodat ze hun eisen en wensen optimaal kenbaar kunnen maken. Tijdens het jaarlijkse golfevenement gebeurt dit op een informele manier. In het buitenland worden door de verkoopkantoren themabijeenkomsten gehouden voor relaties. RSGS heeft ter ondersteuning van haar nieuwe, gezamenlijke structuur, een nieuwe, tweetalige, website gelanceerd. Gedurende het jaar informeert RSGS haar relaties door middel van een digitale nieuwsbrief. Senefelder Misset communiceert met haar doelgroep via een extern magazine en via seminars. In 2013 hield Senefelder Misset voor de 15e keer een seminar waar ze met haar opdrachtgevers de dialoog aangaat over nieuwe verdienmodellen binnen deze hectische communicatiemarkt. In 2013 ging het seminar over het thema ‘The Future of Publishing is Now’. Om meer relaties in het buitenland te kunnen bereiken heeft Senefelder Misset een nieuwe website gelanceerd die naast in het Nederlands ook beschikbaar is in een Franse, Duitse en Engelstalige versie. Drukkerij Antok in Hongarije communiceert met haar opdrachtgevers voornamelijk rechtstreeks door persoonlijke bezoeken of telefonisch. Door de uitbreiding van haar klantenkring buiten de grens van Hongarije worden Duitse en Engelse taalcursussen aan de medewerkers gegeven. Sponsoring van relaties RSG is via haar dochterondernemingen sponsor van het Customer Media Congres in Utrecht, het VM Trendscongres en het Nationale congres voor ongeadresseerde brievenbusreclame. Daarnaast draagt Roto Smeets als Vriend van het TijdschriftenGala bij aan de totstandkoming van het NUV Tijdschriftengala 2013. RSG stelt daarnaast regelmatig, al dan niet samen met een papierleverancier, haar drukwerkcapaciteit ter beschikking van projecten met een maatschappelijk belang. Roto Smeets heeft op die manier meegewerkt aan het fonds “Tijdschriften-in-de-klas-projecten”. Dit fonds stimuleert schooljongeren in kansarme buurten. De leerlingen bedenken en maken zelf van begin tot eind een eigen tijdschrift. Zo’n project biedt hen ook alle kansen om hun horizon te verbreden. Met name derdejaars leerlingen van de Weekendscholen in Amsterdam Zuid-Oost, West en Noord hebben onder begeleiding van professionele bladenmakers aan het Tijdschriftproject gewerkt. In 2013 heeft Senefelder Misset, samen met MPG, door middel van sponsoring van drukwerk en diensten, een bijdrage geleverd aan Foam, het fotografiemuseum in Amsterdam. RSGS heeft het drukwerk gesponsord voor de Utrechtse Studentenroeivereniging Triton. 42 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Awards Eind 2013 werd MediaPartners Group (MPG) genomineerd voor een European Excellence Award voor het personeelsblad Share Magazine. European Excellence Awards zijn awards die worden uitgereikt voor prestaties op het gebied van communicatie binnen een breed scala aan categorieën. Alles van interne communicatie tot public relations met inzendingen vanuit alle industrieën uit heel Europa. MPG maakt het personeelsblad in opdracht van Aegon die in 2013 klant werd bij MPG Soortgelijke awards worden in Nederland uitgereikt door Platform Content. MPG was in 2013 opnieuw winnaar van drie Grand Prix Customer Media awards en wel voor: • het UWV met de uitgave: Jij&UWV voor het ‘Meest creatieve customer medium’ • Rabobank Nederland met de uitgave Wijzer voor de ‘beste Portretfotografie’ en ook • voor Jij&UWV als beste ‘Business to Employee’ magazine. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 43 44 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Talent Uit de serie: Bepalend voor de loop der dingen Nog niet zo lang geleden stond ‘het jaar 2000’ synoniem voor ‘de toekomst’. Een ijkpunt in tijd en ruimte, een teken dat ons vertelt waar we zijn, waar we vandaan komen en waar we naartoe kunnen. De titels uit deze serie zijn acht begrippen die bepalend zijn geweest en zullen zijn voor de loop der dingen. Naast acht verschillende voorbeelden van ‘mijlpalen’ zijn voor de illustraties beelden gezocht die de titel symboliseren. Bijvoorbeeld een luchtspiegeling bij ‘verbeelding’; een verrekijker bij ‘ontdekkingen’ en een computermuis bij ‘ontwikkelingen’. Als terugblik bevat iedere illustratie een beeld van ongeveer een eeuw geleden zoals een stoomtrein, een zeilschip, Einstein, de luchtvaartpioniers en Picasso. Het vooruitblikken wordt verbeeld door acht verschillende middelen die mensen gebruiken als ze proberen de toekomst te voorspellen: een glazen bol, een pendel, tarotkaarten, etc. Hoe die toekomst er precies uit ziet is pas zeker als de volgende grote mijlpaal is bereikt. 1999/ Illustrator Vincent Jansen Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 45 Milieubarometer De productiebedrijven van Roto Smeets Group (RSG) zijn allen aangesloten op de Milieubarometer van Stichting Simular. De Milieu barometer verwerkt gegevens over energie, water en afvalwater, afvalstromen, emissies en transport tot een handzaam overzicht. Het is een online meetinstrument dat de milieuprestatie en CO2 footprint van de aangesloten bedrijven zichtbaar kan maken. In één oogopslag kan het bedrijf zien welke milieuaspecten het zwaarst wegen in het bedrijf. De grafieken kunnen gebruikt worden als hulpmiddel bij het prioriteren van actiepunten om de scores te verbeteren. Tevens is het mogelijk de resultaten te meten in een benchmark met de andere aangesloten grafische bedrijven. De stijging bij RS GrafiServices in Utrecht is veroorzaakt door de overgang van de afdeling verkoop van Eindhoven naar Utrecht. Bij Roto Smeets Etten is het terug te leiden naar het feit dat i.v.m. drukte de tweemeter persen weer in gebruik zijn genomen die elektrisch verwarmd worden. roto smeets etten Roto Smeets GrafiServices Roto Smeets GrafiServices Utrecht 1.750 Ton CO2 Ton CO2 Ton CO2 / kg drukwerk Resultaten 2013 0,000300 0,000250 600 1.000 750 Goederenvervoer Goederenvervoer Goederenvervoer Zakelijk verkeer Zakelijk verkeer Zakelijk verkeer Woon-werkverkeer Emissies Woon-werkverkeer Woon-werkverkeer Water & afvalwater Brandstoffen Emissies Emissies Elektriciteit Water & afvalwater Water & afvalwater Brandstoffen Brandstoffen Elektriciteit Elektriciteit Goederenvervoer Zakelijk verkeer Woon-werkverkeer Emissies 800 Water & afvalwater Brandstoffen Elektriciteit 1.500 1.250 1.000 0,000200 400 500 200 250 0 0,000150 0 2011 1 2012 2 Roto Smeets GrafiServices Eindhoven CO2 meter0,000100 2012 2 2013 3 CO2 meter Roto Smeets GrafiServices Utrecht Grafieken - Stimular Milieubarometer Ton CO2 Senefelder Misset BV Ton CO2 2011 1 2013 3 Filter | ▼ Grafieken 10.000 Grafiek per ... | ▼ Goederenvervoer Zakelijk verkeer 20.000 Woon-werkverkeer Emissies Water & afvalwater Brandstoffen Elektriciteit 0,0000500 8.000 Page 1 of 1 Branchegemiddelde | ▼ Roto Smeets Weert Goederenvervoer Zakelijk verkeer Woon-werkverkeer Emissies Water & afvalwater Brandstoffen Elektriciteit 15.000 6.000 0 4.000 2011 1 2012 2 2013 3 10.000 5.000 2.000 0 0 2011 1 2012 2 2011 1 2013 3 CO2 meter Senefelder Misset 2012 2 1. 2011 2. 2012 Roto Smeets Weert CO2 meter 3. 2013 roto smeets etten Ton CO2 Ton CO2 Roto Smeets Deventer 35.000 2013 3 20.000 Goederenvervoer Zakelijk verkeer Woon-werkverkeer Emissies Water & afvalwater 15.000 © 2012 Stichting Stimular, Rotterdam MVO Balans Brandstoffen Elektriciteit 30.000 25.000 Goederenvervoer Zakelijk verkeer Woon-werkverkeer Emissies Water & afvalwater Brandstoffen Elektriciteit 20.000 10.000 15.000 10.000 5.000 5.000 0 2011 1 2012 2 2013 3 CO2 meter Roto Smeets Deventer 0 2011 1 2012 2 2013 3 CO2 meter Roto Smeets Etten 46 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 * Bron: Milieubarometer Stichting Simular. Aangezien het systeem de y-assen automatisch genereert zijn de resultaten van de bedrijven onderling niet goed vergelijkbaar. Wel de resultaten per bedrijf t.o.v. het voorgaande jaar. Roto Smeets Group en het milieu In dit hoofdstuk van het Maatschappelijk verslag presenteren wij de resultaten van de toepassing van het milieubeleid van Roto Smeets Group (RSG) en haar dochterondernemingen in 2013. Het beleid is erop gericht de uitvoering van al haar diensten op een hoog kwaliteitsniveau te houden met zo min mogelijk belasting voor het milieu. RSG voert een effectief en stringent kwaliteit- en milieubeleid in alle aspecten van haar werkzaamheden. Deze werkzaamheden worden uitgevoerd conform het systeem van analyseren en verbeteren volgens nauwkeurig beschreven beheersprocedures per bedrijf en per activiteit. Het beleid is, evenals de zorg voor veiligheid, gezondheid en welzijn, een integraal onderdeel van het ondernemingsbeleid. In dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van de cijfers uit de Ecobalans 2013 (zie ook pagina 50). Voor de vergelijking met voorgaande jaren maken we gebruik van ratio’s. Op deze manier wordt een goed beeld gegeven van de effecten van de uitvoering van het beleid in relatie tot volumegroei of -afname. Het combineren van het continu op niveau houden van onze kwaliteit, het reduceren van de milieubelasting en het nemen van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid levert veel toegevoegde waarde op. Iets wat we in 2014 dan ook zeker zullen continueren. Scope Milieuaspecten spelen met name bij de Print Productions bedrijven RSG. Dit hoofdstuk heeft betrekking op de zes Nederlandse drukkerijen: de rotatieoffset bedrijven Roto Smeets Weert en Senefelder Misset, de diepdrukkerijen Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Etten en de twee vellenoffsetbedrijven Roto Smeets GrafiServices Eindhoven en Roto Smeets GrafiServices Utrecht. Voor informatie over het milieubeleid van Antok zie pagina 48. In een rotatieoffsetdrukkerij loopt het te bedrukken papier vanaf een papierrol de rotatiepers in. Bij passage van cilinders die zijn voorzien van drukvormen wordt de papierbaan aan beide zijden met inkt bedrukt. Ook bij de diepdrukkerijen loopt het te bedrukken papier vanaf een papierrol de rotatiepers in maar hier wordt gebruikt gemaakt van zeer brede cilinders die gegraveerd worden met de tekst en afbeeldingen om, eenmaal langs de inktbaden, het papier te bedrukken. Bij vellendruk worden op een drukpers vellen papier doorgevoerd en van inkt voorzien. De offsetrotatie- en diepdrukbedrijven bedienen de nationale en internationale markt van postordercatalogi, retaildrukwerk, sponsored magazines en tijdschriften. Ruim een derde van het drukwerk is bestemd voor het buitenland, onder meer Engeland, België, Zweden, Duitsland, Denemarken en Frankrijk. Vellenoffsetbedrijven werken vooral voor de regionale en landelijke zakelijke markt. Voorafgaand aan het drukken vinden prepressactiviteiten plaats: tekst-, beeldopmaak en drukvormvervaardiging. Na het drukken is er de nabewerking: afwerken van drukwerk door middel van snijden, vouwen, lijmen, hechten e.d. en expeditie. Papier, inkt, energie en water vormen de bulk van de grondstof van alle drukkerijbedrijven. Daarnaast kopen de rotatie- en vellenoffsetbedrijven aluminiumplaten in voor de vervaardiging van drukvormen en maken de diepdrukkerijen gebruik van cilinders. In de productie worden voorts diverse processtoffen (zoals platen, poetsdoeken, reinigingsmiddelen) en hulpstoffen (zoals hecht- en plakmiddelen en verpakkingsmaterialen) ingezet. Duurzaam drukken De productiebedrijven van RSG leveren naast crossmediale diensten hoofdzakelijk papieren producten. Papier is het meest gerecyclede materiaal dat wij kennen. Het overgrote deel van de gebruikte houtvezels waarmee papier wordt vervaardigd, is afkomstig van zagerijresten en dunningshout en betreft voornamelijk hout uit Europese productiebossen die op verantwoorde wijze worden beheerd. Door de voortgaande inzichten in het duurzaam maken van productiebossen krijgt print een steeds verantwoorder imago. In het huidige papier wordt een groot percentage oud papier verwerkt: Nederland is een van de koplopers in Europa: meer dan 90% van het papier wordt hergebruikt. Gerecycled papier wordt tegenwoordig op een milieuvriendelijke manier gebleekt en verwerkt. Voor goed papier is echter altijd een bepaald percentage nieuwe vezels nodig. RSG streeft naar een verantwoorde inkoop van papier: wij werken niet met papier dat deels of geheel is gemaakt met houtresten uit oerbossen. Alle drukkerijen van RSG zijn FSC en PEFC gecertificeerd. Naast papier is inkt het belangrijkste bestanddeel van drukwerk. Inkt bestaat grotendeels uit pigmenten, oplosmiddelen en aardolie. Door innovaties in de inktindustrie is de milieubelasting van de productie van inkt sterk afgenomen. De inkten van onze belangrijkste leveranciers bestaan voor 90% uit duurzame plantaardige grondstoffen zoals graan, lijnzaad of soja. RSG heeft het inkoop en productieproces zo ingericht dat er gestuurd kan worden op een optimaal gebruik van grondstoffen. Dat verwacht RSG ook van de toeleveranciers. Aan de hand van het milieuzorgsysteem richten wij ons onafgebroken op procesinnovaties zoals geautomatiseerde systemen die inktverspilling minimaliseren door tijdens het drukproces een zo optimaal mogelijke hoeveelheid inkt te gebruiken en de uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS) verder te reduceren. Om de milieubelasting door oplosmiddelen minimaal te houden zijn emissie reducerende maatregelen getroffen zoals naverbranders en tolueenterugwinninginstallaties binnen de diepdrukbedrijven. De emissie van tolueen binnen de diepdrukbedrijven wordt voor 99% gerecycled Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 47 en is zodoende tot bijna nul gereduceerd. In het prepressproces wordt geen tolueen meer gebruikt maar Biosol G, een ecologisch verantwoorde industriële reiniger/ontvetter op basis van een puurnatuur-oplosmiddel dat volledig biologisch afbreekbaar is. Bij de keuze van de verpakking van drukwerk kunnen we op verschillende manieren milieuoverwegingen laten meetellen. De verpakkingsstraten zijn zo ingericht dat ze ook geschikt zijn voor het sealen van drukwerk met biologische folie en het afval tot een minimum beperken. Van al het afval dat de productiebedrijven verlaat, is inmiddels 98% recyclebaar afval. Voor de distributie van drukwerk werkt RSG samen met transportbedrijven die werken met gecombineerde vervoersmethoden en de vracht halverwege overzetten op trein, schip of dubbeldekker. Voor vrachten en bestemmingen waarbij we zijn aangewezen op vervoer over de weg worden transporteurs ingezet die rijden met vrachtwagens op biodiesel, hybride vrachtwagens en/of ecocombi’s; langere vrachtwagens die meer vracht meenemen waardoor een aanzienlijke besparing op ritten en voertuigkilometers (en dus CO2) mogelijk wordt. Antok Nyomdaipari Antók heeft al meer dan 10 jaar een evenwichtige relatie met de bevoegde Inspectiedienst voor Milieubescherming, Natuurbescherming en Waterstaat (regio Westelijk Transdanubië). Om te kunnen functioneren beschikt de drukkerij over de nodige vergunningen (voor de bescherming van de luchtkwaliteit en voor afval). Om ervoor te zorgen dat het bedrijf de taken op het gebied van milieubescherming op een professionele manier kan uitvoeren en controleren, heeft het een contract gesloten met een milieuspecialistisch bedrijf (Végh & Végh MKT). Deze partner voert voor het bedrijf onder meer controles uit op de naleving van milieuvoorschriften, onderhoudt contacten met de overheid en informeert deze, zorgt voor opvolging bij geconstateerde gebreken, houdt vergunningen up to date en volgt alle ontwikkelingen in relevante wet- en regelgeving. Elk jaar doet het bedrijf aangifte bij de overheid over zowel de luchtverontreiniging als de afvalproductie. Om de vijf jaar zijn luchtmetingen verplicht. Het bedrijf houdt zich aan de relevante wettelijke voorschriften en heeft een goede verstandhouding met de lokale omgeving en de gemeente. 48 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Uitvoering Milieubeleid voortvloeiende nieuwe doelstellingen. De opdracht tot continue verbetering leidt er ook toe dat RSG onderzoek doet naar alternatieve processen en stoffen en naar hergebruikmogelijkheden van afvalstoffen. Taken en verantwoordelijkheden De eindverantwoordelijkheid voor het gevoerde kwaliteit-, arboen milieubeleid ligt bij de Raad van Bestuur. Vanuit de Raad van Bestuur wordt het beleid verder in de organisatie uitgezet. De Raad van Bestuur legt verantwoording af over het beleid aan de Raad van Commissarissen. Vanuit de stafafdeling van RSG worden samen met de Kwaliteit-Arbo-Milieu (KAM) coördinatoren van de drukkerijen bepaalde MVO-ontwikkelingen geïnitieerd, gefaciliteerd en gecoördineerd. Op die manier wordt het MVO-beleid voorbereid en de RSG-brede ambities geformuleerd. Deze KAM-coördinatoren hebben een belangrijke interne adviesrol, onder meer bij het opstellen en vastleggen van jaarprogramma’s en procedures. Hij/zij is belast met de naleving van de veiligheidseisen vanuit het geformuleerde arbobeleid, de controle op de naleving van wet- en regelgeving op milieugebied en het in stand houden van het kwaliteit- en/of milieuzorgsysteem. Deze functionaris is onder meer de controlepost voor de beoordeling van inkomende stoffen op milieu- en arboveiligheid. De coördinator besteedt daarnaast tijd aan het uitvoeren van controles en inspecties op veiligheid, orde en netheid op de diverse afdelingen en het aansturen van de interne auditteams. In 2013 zijn Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Etten opgegaan voor een multi-site ISO 14001 certificering. Beide vestigingen kennen identieke werkwijzen en organisatorisch raken ze tevens steeds meer geïntegreerd. Hierdoor was de stap naar multi-site relatief eenvoudig. De hercertificering is zonder problemen verlopen. De Roto Smeets diepdrukbedrijven tonen daarmee aan dat ze beschikken over een goed beheerst en werkbaar ISO managementsysteem. Hetzelfde geldt voor de Roto Smeets GrafiServices-bedrijven. Daar heeft multi-site certificering plaatsgevonden voor ISO 9001, ISO 14001 en MVO-Prestatieladder. De coördinator bewaakt ook de voortgang van projecten, de uitvoering van verbeteracties en de resultaten die deze opleveren. Daarnaast ziet hij toe op uitvoering van wettelijk verplichte metingen, keuringen, kalibraties, et cetera en geeft instructies en interne opleidingen. De bedrijven hebben gezorgd voor digitale toegankelijkheid van alle relevante informatie voor alle medewerkers via het intranet. De RSG-bedrijven kunnen als ‘verwante’ bedrijven binnen één drukkerijgroep ook in alle openheid hun gekozen oplossingen en milieuprestaties vergelijken (benchmarken) en daarmee hun performance verbeteren. Naar buiten toe behartigt RSG haar eigen belangen en, meer algemeen, die van de grafische industrie. Door deel te nemen aan diverse nationale en internationale overleggen kan ze vroegtijdig inhaken op veranderende wet- en regelgeving. Zorgsystemen RSG beschouwt de kwaliteit- en milieuzorgsystemen bij haar bedrijven als belangrijk middel om uitvoering aan haar beleid te geven. In RSG-bedrijven die zowel een milieuzorg- als een kwaliteitszorgsysteem operationeel hebben, worden de audits voor beide systemen gecombineerd. Alhoewel arbo geen onderwerp is welke getoetst wordt aan NEN-EN-ISO normen wordt dit, waar mogelijk, binnen de opzet van dit gecombineerde zorgsysteem door de KAM-coördinatoren meegenomen. Het ISO 14001 systeem eist dat een bedrijf zich continu verbetert. Dat gebeurt via een cyclus van doelstellingen, acties, evaluaties en daaruit Op dit moment zijn alle bedrijven gecertificeerd conform ISO 14001 en beschikken drie bedrijven over een kwaliteitszorgsysteem conform ISO 9001. Streven is ISO 9001 in 2014 ook bij de andere productiebedrijven operationeel te hebben. Certificaten voor de zorgsystemen worden uitgegeven door een onafhankelijke instantie. Auditoren van die instelling beoordelen voorafgaand aan de certificering de bedrijfsprocessen en voeren hierover gesprekken met het personeel. Mede met het oog op deze terugkerende externe audits worden diverse medewerkers, afdelingshoofden, leidinggevenden en projectleiders van de bedrijven opgeleid tot interne auditor. Zij worden ingezet voor het houden van interne audits zodat de opgestelde ISO-procedures, die zijn onderverdeeld in proces- en systeemgebonden procedures, kunnen worden getoetst op hun toepassing. De bedrijven kunnen zo met succes de periodieke externe keuring voor hercertificering doorstaan. Bedrijfsmilieuplannen en milieujaarplannen De voornaamste strategieën en procedures voor de implementatie van het milieubeleid en het realiseren van prestaties worden per bedrijf vastgelegd in jaarlijkse milieuverbeterprogramma’s ofwel bedrijfsmilieuplannen. De bedrijfsmilieuplannen, met enkele kengetallen en taak- en doelstellingen voor een aantal jaren, worden mede voor de overheid opgesteld en met hen besproken. In het plan geeft het bedrijf inzicht in haar bedrijfsprocessen en eventuele milieubelasting, in verwachte bedrijfsontwikkelingen en milieueffecten, in de normen ten aanzien van milieubelasting waaraan ze moet voldoen en in de taak en doelstellingen van haar milieubeleid. Onder de bedrijfsmilieuplannen hangen de milieujaarplannen (soms als onderdeel van een gecombineerd KAM-jaarplan voor Kwaliteit, Arbo en Milieu), met daarin de doelen taakstellingen van het komende jaar en de concrete acties die bedrijven daarop willen ondernemen. De uitvoering van dit plan wordt gedurende het jaar bewaakt. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 49 Roto Smeets Papier Weert Senefelder Inkt Product Klant Papierafval Recycled Emissies EPRTR Tolueen Terugwinning Misset Energie Roto Smeets Deventer Leverancierscheck Water Registratie Ecobalans ‘in’ Roto Smeets Etten Chemicaliën of Registratie Ecobalans ‘uit’ Kunststof Roto Smeets GrafiServices Recycled Eindhoven of verwerkt Hulpstoffen Bedrijfsafval door erkende afval verwerkers Roto Smeets Processtoffen GrafiServices Gevaarlijk Utrecht afval Ecobalans Een belangrijk onderdeel van het algehele bedrijfsbeleid is kostenbesparing. Daar sluit het milieubeleid, dat onder meer gericht is op besparing op grondstoffen, goed bij aan. Om doelstellingen te bepalen en reductie te meten maakt RSG al sinds 1994 gebruik van een Ecobalans. In deze balans worden per productiebedrijf alle in- en uitgaande materiaalstromen, en het gebruik van energie en water, in kaart gebracht. Hiermee gaat RSG verder dan alleen maar het in beeld brengen van milieuaspecten zoals dat in het milieuzorgsysteem wordt voorgeschreven. De coördinatie van de Ecobalans gebeurt door het onafhankelijke Instituut voor Toegepaste Milieu-Economie (TME) in Voorschoten. Door doelstellingen te formuleren streeft RSG gericht naar reducties. Sinds 1994 heeft RSG die doelstellingen steeds gehaald en daar zijn we best trots op. In ons 20-jarig bestaan zijn we bijvoorbeeld 75% minder water gaan gebruiken, 30% minder energie en is de uitstoot van tolueen en vluchtige organische stoffen met meer dan 75% verminderd. Omdat de Ecobalans de gehele stoffenhuishouding van de bedrijven laat zien, kunnen deze niet alleen op emissies sturen, maar ook op een efficiënt gebruik van stoffen in het productieproces. De gegevens voor de Ecobalans worden voortdurend verzameld, zodat ook heel frequent een actueel beeld van de prestaties kan worden gegenereerd, mocht dat nodig zijn om bij bepaalde ontwikkelingen de vinger aan de pols te houden. Met deze complete massabalans hebben de RSG-bedrijven hun milieuaspecten volledig in beeld. Ook het berekenen van de CO2emissie per ton product wordt hierdoor vereenvoudigd. Leveranciersbeoordeling RSG let bij het inkopen van producten en diensten sterk op de sociale, milieu- en veiligheidsaspecten en maakt daarover afspraken met haar leveranciers. De inkoop van gevaarlijke stoffen wordt bijvoorbeeld beoordeeld op basis van de procedure ‘inkoop nieuwe gevaarlijke stoffen’. Hierbij wordt de stof door de KAM coördinator, aan de hand van de MSDS (material safety data sheets) van het product, door middel van een checklist beoordeeld. RSG kiest met name leveranciers die net als RSG een kwaliteit en/ of milieuzorgsysteem volgens de norm ISO 9001 / 14001 hanteren of een voor die branche specifieke, vergelijkbare certificering. Dit wordt vastgesteld aan de hand van een leveranciersenquête die regelmatig aan de leveranciers wordt voorgelegd. De KAM coördinatoren beoordelen de ingezonden antwoorden en bepalen de score van de leverancier. Van leveranciers die op een bepaald moment onder de norm uitkomen wordt afscheid genomen en wordt naar een alternatieve leverancier gezocht. Deze gegevens worden opgenomen in een leveranciersdatabase die op de interne RSG intranetsite te vinden is. Deze site bevat - naast regelmatig bijgewerkte leveranciersgegevens - ook andere milieurelevante productinformatie (bijvoorbeeld over inkten en papier), vergunningen, de Ecobalans, alle certificaten en alle milieujaarverslagen. 50 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Bodem In het kader van de Nederlandse Richtlijn Bodembescherming (NRB) houden de productiebedrijven van RSG de bodemrisico’s inzichtelijk. Het doel hiervan is om aan te tonen dat het bodemrisico van bodembedreigende activiteiten door het treffen van doelmatige maatregelen en voorzieningen voldoet aan de bodemrisicocategorieën zoals gedefinieerd in de NRB. Ook Roto Smeets Weert kreeg in 2013 te maken met een kleine, korte brand. Deze ontstond in de droogoven tijdens het opstarten van een van de drukpersen. Deze brand is met een handbrandblusser gedoofd. Door iets teveel wasmiddel bij het opstarten waren de dampen van dit wasmiddel ontbrand in de droogoven waardoor de papierbaan vlam vatte. In vervolg daarop zijn medewerkers nogmaals op de risico’s en de juiste werkwijze gewezen. Hierbij wordt onder meer gekeken naar de technische staat van de onder- of bovengrondse tanks, het leidingtransport, het verpompen van bodembedreigende stoffen, de op- en overslag van viskeuze stoffen, de ondergrondse riolering en de grondwaterkwaliteit rond de tanks. Bij de diepdrukkerijen vindt tevens controle plaats op bovengrondse verontreiniging door tolueen en controle op eventuele lekkage van de inkt- en tolueentanks. De monsternames en de analyses van de monsters worden uitgevoerd door een STERlab gecertificeerd laboratorium. Calamiteiten Wanneer uit controles zou blijken dat toegestane concentraties worden overschreden, of in het geval van andere bijzondere situaties, ondernemen de bedrijven onmiddellijk actie om de oorzaak te verhelpen. Het is standaardprocedure dat zij ook de vergunningverlener van de gebeurtenissen en daarop volgende verbeteracties op de hoogte stellen. Bij alle bedrijven zijn noodplannen aanwezig. Het personeel is hierop geïnstrueerd en intern zijn bedrijfshulpverleners opgeleid. Regelmatige oefeningen zorgen voor vaardigheden van de bedrijfshulpverlening en de medewerkers om adequaat te kunnen reageren wanneer zich een incident voor mocht doen. Op die manier kan nog eens gecheckt worden of de coördinatie van een ontruiming, de opvang en de (externe) hulpverlening volgens procedure verloopt en ook welke risico’s BHV-ers zelf kunnen lopen. Hiermee wordt tevens de kennis van chemicaliën en bijbehorende instructies en veiligheidsaspecten nog eens onder de aandacht gebracht. Overigens verlangt het milieuzorgsysteem ook dat er een registratie plaatsvindt van bijna-milieu-incidenten; ook deze geven immers inzicht in het functioneren van een bedrijf. In 2013 ontstond bij onderhoudswerkzaamheden aan het afzuigsysteem van de lijminstallatie van de garenloos bindstraat van Senefelder Misset een (beginnende) brand. Voor het schoonmaken van het filter in het afzuigsysteem was een ontvlambaar middel gebruikt. Deze is met perslucht droog geblazen. Na terugplaatsing heeft dit filter zich direct geladen, waardoor restanten/dampen van het gebruikte middel in brand zijn gevlogen. Hierdoor zijn restanten die nog in het filter zaten gaan branden en hebben voor rookontwikkeling gezorgd. Doordat direct is ingegrepen door de TD-medewerkers, die ook BHV-er zijn, is geen grotere brand ontstaan. Een heftige storm, in combinatie met zwaar regenval, veroorzaakte in juli 2013 een calamiteit bij Roto Smeets Weert waarbij een gedeelte van het dak instortte waardoor de hal van de nabewerking en het papiermagazijn blank kwam te staan. De lopende orders konden, met slechts een geringe vertraging, toch worden uitgeleverd. Klanten als Sanoma België en Reed (Elsevier) spraken hun waardering uit voor de manier waarop Roto Smeets Weert deze noodsituatie heeft aangepakt. In vervolg op de interne campagne met betrekking tot veiligheid, die vorig jaar werd gehouden, melden medewerkers eventuele onveilige situaties nu sneller. Deze zijn voor de bedrijven zeer waardevol omdat daardoor daadwerkelijke calamiteiten worden voorkomen. Hierdoor kunnen tijdig passende acties worden ondernomen en risicovolle situaties worden vermeden. Klachtenprocedure Ook klachten, van zowel in- of externe herkomst, zijn waardevolle signalen waarmee bedrijven de bedrijfsvoering kunnen verbeteren. Volgens de interne procedure komen dergelijke klachten binnen bij de KAM-coördinator. Deze procedure waarborgt schriftelijke vastlegging, persoonlijke afhandeling, registratie en vervolgacties. In 2013 hebben de bedrijven geen klachten ontvangen. Roto Smeets Etten heeft wel in 2013 de verbeteractie in vervolg op een klacht uit 2012 uitgevoerd. Het betrof een klacht omtrent geluidoverlast tijdens het uitstomen van de tolueenterugwininstallatie. Hiervoor zijn diverse corrigerende acties uitgevoerd en hebben nieuwe geluidsmetingen plaatsgevonden. De gemeente heeft bij haar controle geconstateerd dat het huidige geluid ruim binnen de geluidsnormen van Roto Smeets Etten valt. Nieuwe klachten hebben zich niet voorgedaan. Uiteraard doet RSG er alles aan om milieu incidenten of hinder voor de omgeving te voorkomen. In productieomgevingen kunnen allerlei factoren echter toch nog tot ongewenste situaties leiden, binnen of buiten de eigen invloedsfeer. Alle klachten worden opgenomen in een web-based verbeterregistratiesysteem, waarop alle afdelingen eventuele afwijkingen kunnen noteren. Tezamen met informatie uit het afdelingsoverleg en QTMS (het kwaliteitssysteem) wordt de genoteerde afwijking door een technisch specialist herleid tot een bronoorzaak. Voor zover de klachten in eerste instantie bij de gemeente binnenko- Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 51 Copyright papierenkarton.nl RS Diepdruk (Deventer en Etten) RS Weert Senefelder Misset RS GrafiServices ISO 14001 ISO 14001 ISO 14001 ISO 14001 ISO 9001 ISO 9001 ISO 12647 ISO 12647 ISO 12647 FSC FSC FSC FSC PEFC PEFC PEFC PEFC SWAN SWAN EU Ecolabel for printed products EU Ecolabel for printed products Jeroen Voges Thijs Caelers men, worden deze doorgaans direct aan het bedrijf teruggekoppeld zodat het bedrijf zelf zo snel mogelijk actie kan ondernemen. Certificeringen Alle productiebedrijven van RSG zijn gecertificeerd volgens de richtlijnen van FSC (Forest Stewardship Council) en PEFC (Program for the Endorsement of Forest Certification). Dat wil zeggen dat ze volgens deze strikte richtlijnen producten op geselecteerd FSC- of PEFC-papier mogen vervaardigen. RSG toont daarmee aan dat ze de doelstelling van deze instanties, om te komen tot milieuvriendelijk, sociaal wenselijk en in economisch opzicht levensvatbaar beheer van bossen, ondersteunt. MVO-prestatieladder Karin Driezen Gert-Jan van der Vlis Finland, Denemarken en IJsland). Als Swan op een product staat vermeld, dan is het één van de minst milieubelastende producten in zijn soort. Deze systemen zijn de verbindende schakel tussen verantwoord bosbeheer en de consument. Hiermee kunnen de bedrijven van RSG, die klanten bedienen die betrokkenheid bij duurzaam ondernemen zichtbaar willen maken door het FSC- of PEFC-logo op het drukwerk te vermelden. Dit geldt ook voor het EU-Ecolabel, dat in grote lijnen gebaseerd is op dit Scandinavische label. De Roto Smeets drukkerijen (Deventer, Etten en Weert) hebben, voor met name titels van Scandinavische klanten, het EU-Ecolabel-certificaat voor bedrukt papier behaald. Deze EU-milieukeur wordt toegekend aan producten die het milieu het minst belasten gedurende hun gehele levenscyclus. De EU heeft dit milieukeur ontwikkeld omdat de chemicaliën die worden gebruikt bij het bedrukken van papier, recycleerbaarheid zouden kunnen belemmeren en gevaarlijk zouden kunnen zijn voor het milieu en voor de gezondheid van de mens. Door aan te tonen, door middel van allerlei testen, dat de producten die bij RSG zijn vervaardigd goed recycleerbaar zijn en geen giftige stoffen bevatten, mogen deze Scandinavische klanten op hun product het EU-ecolabel voeren. Roto Smeets Deventer en Roto Smeets Weert zijn tevens gecertificeerd volgens het Nordic Ecolabel Swan. Dit label is een officieel milieulabel in de Scandinavische landen (Noorwegen, Zweden, Internationaal milieubeleid Een aantal drukkerijen van RSG vallen ook onder de verplichtingen van de EG-verordening PRTR (Pollutant Release and Transfer 52 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Dialoog Register). Ze verstrekken jaarlijks gegevens over hun emissies naar lucht, water of bodem en het transport van afvalstoffen aan het bevoegd gezag, onder meer ten behoeve van de vervaardiging van nationale registers waarin alle emissies staan die in een land plaatsvinden. Met de gegevens tonen de bedrijven ook aan te voldoen aan de eisen in de PRTR. Binnen de grafische keten wordt duurzaamheid bepaald vanaf het bos tot het product. Een product kan pas duurzaam zijn als er in alle stadia van de levenscyclus duurzaam mee omgegaan is. Vanaf de grondstof tot de gescheiden inzameling voor hergebruik. Dat vraagt om samenwerking met leveranciers aan de ene kant van de keten en met onze klanten aan de andere kant. Regelmatig gaan we met deze stakeholders de dialoog aan om te komen tot duurzame maatregelen. RSG heeft ook te maken met de internationale regels voor de richtlijn REACH*. REACH heeft betrekking op de productie, het op de markt brengen en het gebruik van alle chemische stoffen binnen de Europese Unie met het oog op het herkennen van mogelijke gevaren voor de gezondheid van de mens en het milieu en het aanbevelen van maatregelen voor risicobeheer in de hele toeleveringsketen. Medewerkers Periodiek worden management en ondernemingsraad geïnformeerd over kwaliteit- en milieuzaken, waarbij de bevindingen in interne en externe audits een belangrijke plaats innemen. De ondernemingsraden worden door middel van hun leden in de Veiligheid, Gezondheid, Welzijn en Milieu (VGWM) commissie op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Naast de OR-leden nemen in de VGWM commissie ook productie- en HR-medewerkers deel en de KAM-coördinator. Hierdoor is elke fabrikant of importeur van chemische stoffen in hoeveelheden van een ton of meer per jaar in de Europese Unie verplicht, op straffe van het niet langer toegestaan zijn om deze stof(fen) te vervaardigen of in te voeren, een registratiedossier in te dienen bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA), tenzij hij hiervan is vrijgesteld. De belangrijkste bestanddelen van de producten die RSG vervaardigt zijn papier en inkt. Volgens bijlage 4 van de REACH-regelgeving zijn de belangrijkste grondstoffen van papier (bijvoorbeeld hout, vulstoffen, coatingpigmenten en mechanische pulp) volgens de huidige wetgeving vrijgesteld voor REACH en hoeven dus niet te worden geregistreerd. Wel heeft RSG zelf een REACH-registratie moeten uitvoeren in verband met het terug verkopen van de uit het proces teruggewonnen tolueen aan de inktleverancier. Op haar beurt heeft RSG haar leveranciers een vragenlijst toegezonden en de bevestiging gekregen dat hun producten voldoen aan alle REACH-eisen voor stoffen. Dat wil zeggen dat er geen opzettelijke uitstoot van stoffen en geen zeer zorgwekkende stoffen (SVHC) aanwezig zijn in hoeveelheden van meer dan 0,1%. De leveranciers hebben de veiligheidsbladen van de door hen geleverde stoffen volgens de REACH-richtlijnen aangepast aan het reguliere gebruik. RSG heeft haar interne veiligheidsinstructies hierop aangepast. Deze instructies maken deel uit van de risicobeheersing maatregelen die onderdeel uitmaken van de ISO 14001 certificering die bij de RSG-productiebedrijven is ingevoerd. Wij zullen de informatie van onze leveranciers regelmatig controleren. Vanaf het moment dat een leverancier zich niet houdt aan de REACH-regelgeving, zullen wij op alternatieve leveranciers overstappen, zodat onze continue productie gewaarborgd blijft. * REACH: Europese Verordening (EG) nr. 1907/2006 inzake registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen (REACH) is de nieuwe Europese wetgeving voor chemische stoffen die in werking is getreden in juni 2007. REACH is gericht op bevordering van duurzame ontwikkeling door verbetering van de bescherming van de gezondheid van de mens en Daarnaast is er speciaal milieuoverleg in de vorm van het RSG brede milieucoördinatoren overleg. Eens per kwartaal praten milieucoördinatoren uit alle RSG productiebedrijven over ontwikkelingen, problemen en oplossingen op hun werkterrein en wisselen zij kennis en ervaring uit. In de opleidingen die nieuwe drukkers bij een RSG bedrijf krijgen worden milieuaspecten en milieugerelateerde procedures standaard opgenomen. Omgeving Omwonenden stellen doorgaans met name belang in ontwikkelingen op het gebied van hinder (in hoofdzaak geluid en geur). Van overheidszijde (landelijke overheid en vanuit de Europese Unie) ligt het accent op de prestaties van de drukkerijen bij de uitstoot van vluchtige organische stoffen (VOS). Voor deze stakeholders zijn de individuele bedrijfsmilieuplannen van belang en beschikbaar. Leveranciers Zoals hiervoor al aangegeven letten wij bij het inkopen van producten en diensten sterk op de sociale, milieu- en veiligheidsaspecten en maken daarover afspraken met onze leveranciers. In 2013 hebben we voor dat doel een ‘Gedragscode leveranciers’ opgesteld om het MVO-beleid van RSG duidelijk te maken. Door middel van een ‘reglement derden’ worden leveranciers op de lokale bedrijfsregels met betrekking tot arbo, veiligheid en milieu gewezen. Samen met onze leveranciers zoeken we naar duurzamere productiemethoden in onze keten en streven we naar een maximale transparantie over de producten die we inkopen zodat klanten een bewuste keuze kunnen maken. Door ons internationale netwerk volgen wij ook alle duurzame initiatieven in het buitenland. het milieu. Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 53 Klanten Door middel van de vorig jaar uitgegeven brochure inzake duurzaam drukwerk kunnen onze accountmanagers nu samen met de klant gerichte keuzes maken: wanneer kiezen voor print, welke materialen worden gebruiken voor het drukwerk, hoe wordt de afwerking geregeld, en de verzending en transport? Dit heeft tot meer bewustwording in de keten geleid. Overige zaken Afvalbeheersbijdragen Bedrijven binnen de grafimedia industrie hebben in het kader van het bijdragen aan het beheersbaar houden van afval vanuit overheidswege te maken met twee zaken: het ‘Verwijderingsfonds voor oud papier’ en de ‘Afvalbeheersbijdrage' (v/h verpakkingenbelasting). Dit zijn twee verschillende zaken: de eerste maatregel betreft het verwerken van oud papier, niet zijnde verpakkingen (kranten, tijdschriften etc.) en de tweede de verwerking van het verpakkingsafval (plastic, metaal, papier etc.). Verwijderingsbijdrage oud papier en -karton (niet zijnde verpakkingen) Deze tijdelijke - wettelijke - bijdrage heeft betrekking op de grondstof papier en karton waarvan producten worden gemaakt en staat geheel los van de afvalbeheersbijdrage. De gemeentes moeten zorgen dat papier voor recycling opgehaald en verzameld wordt. Dit wordt gecoördineerd door de Stichting PRN (Papierrecycling Nederland). Deze Stichting wordt in principe betaald door de opbrengst van het oud-papier. Als dit echter in een bepaalde periode niet voldoende oplevert, moet het bedrijfsleven bijspringen. Dit gebeurt dan door over een korte periode een bedrag in euro’s per kg papier te laten betalen. De overheid heeft bepaald dat dit aan de opdrachtgever moet worden doorbelast op een aparte regel op de factuur, vóór belasting. In 2013 was deze bijdrage niet nodig; voor 2014 moet het in het 1e kwartaal wel doorbelast worden (€ 2,40 per 1000 kg papier). Doorbelasting van de afvalbeheersbijdrage De afvalbeheersbijdrage betreft een bijdrage aan de verwerking van het afval dat wordt veroorzaakt door verpakkingsmateriaal (niet alleen papier). Deze door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu opgelegde heffing moet bijdragen aan het terugdringen van de hoeveelheid verpakkingen en aan een verschuiving naar het gebruik van verpakkingsmaterialen die minder schadelijk zijn voor het milieu. Per materiaalsoort en verpakkingssoort geldt een afzonderlijk tarief. De hoogte van het tarief is gekoppeld aan de druk die het materiaal op het milieu heeft. Het tarief voor kunststof is veel hoger dan dat voor papier bijvoorbeeld. Het tarief voor biologische folie weer veel lager dan voor kunststof folie. De overheid gaat uit van het principe: de vervuiler betaalt. Aangezien de opdrachtgever bepaalt welke verpakking om het product komt te zitten, en dus invloed kan uitoefenen op het soort verpakking, pleit de overheid er voor dit zichtbaar in rekening te brengen. Voor de overheid levert het inkomsten op die gebruikt worden om het afval te verwerken. Klimaatneutraal drukwerk Klimaatneutraal drukwerk houdt onder meer in dat de CO2 die vrijgekomen is bij het drukken van een product wordt gecompenseerd door de aankoop van CO2 -certificaten. CO2 -certificaten garanderen dat de hoeveelheid CO2 die op het certificaat wordt genoemd, ook daadwerkelijk bespaard is met het project waarvoor het certificaat is afgegeven. Om te weten hoeveel CO2 -certificaten gekocht moeten worden om klimaatneutraal te zijn moet eerst de CO2 -voetafdruk van het product worden berekend. CO2-voetafdruk De CO2 -voetafdruk is het resultaat van een rekenmethode waarmee de impact van een productie op het milieu, in het bijzonder op de klimaatverandering, wordt berekend. Door de CO2 -voetafdruk te bepalen kan men ook verbeteringen meten en vergelijkingen maken. Er zijn drie redenen waarom een CO2 -voetafdruk wordt gemaakt: - Om de reductie van de jaarlijkse CO2 -uitstoot aan te kunnen tonen; - Om de bijdrage aan CO2 -uitstoot van bedrijven en / of van producten te vergelijken; - Om het totaal aan kg CO2 -uitstoot te kunnen bepalen voor eventuele compensatiedoeleinden. 54 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Gegevens die nodig zijn om een CO2 -voetafdruk te bepalen kunnen worden ingedeeld in drie hoofdtypen: - Scope 1: De rechtstreekse uitstoot van broeikasgassen van het bedrijf door bijvoorbeeld verbranding van olie of gas in eigen ketels of voertuigen. - Scope 2: Indirecte emissies van broeikasgassen bij de productie van de aangekochte energie, zoals elektriciteit en stadsverwarming. - Scope 3: Andere indirecte emissies van broeikasgassen uit bijvoorbeeld de productie van grondstoffen, transport gekochte diensten, en de werknemer woon-werkverkeer van en naar het werk. Een CO2 -voetafdruk moet inzicht geven in de uitstoot van broeikasgassen gedurende de gehele levenscyclus van een product. Aan het berekenen van zo’n voetafdruk zitten veel haken en ogen vanwege aannames die moeten worden gedaan en afbakeningen die moeten worden gemaakt. RSG kan alleen een voetafdruk maken van de productie van het product maar niet van de gehele levenscyclus. Wij hebben geen invloed op de totstandkoming van het product (redactie, vormgeving et cetera) noch van de eindfase (wat doet de ontvanger er na het lezen mee). Door de druk vanuit de markt verschijnen er diverse CO2 -voetafdrukcalculatoren op de markt maar er is nog geen standaard binnen de sector. Deze calculatoren gebruiken daardoor geen standaard kaders, noch een consistente voetafdrukanalyse of delen overeenstemmende toepassingsgebieden. Zolang niet officieel is vastgesteld welke parameters meegenomen moeten worden in de vaststelling van de CO2 -voetafdruk kunnen producten en bedrijven niet vergeleken worden en kan nog geen garantie gegeven worden dat een product ‘klimaatneutraal’ is. Vastgesteld is dat internationale normalisatie moet helpen de spreiding in de uitkomsten van dergelijke berekeningen terug te dringen en daarmee de betrouwbaarheid van informatie over de CO2 -voetafdruk te vergroten. In 2013 is de ISO standaard 16759 verschenen. Dit is een internationale standaard voor de kwantificatie en communicatie van de berekening van de CO2 -voetafdruk van gedrukte mediaproducten. CO2 -calculatoren die op de markt zijn kunnen nu opgaan voor certificatie volgens deze norm. Er zijn calculatoren die aangeven dat ze al werken in de ‘geest van ISO 16759’ maar Roto Smeets Group gaat alleen werken met een calculator die aantoonbaar het ISO-certificaat heeft ontvangen. Op die manier kan RSG een zuivere CO2 -voetafdruk per productie bepalen. Voor klanten die nu al om klimaatneutraal drukwerk vragen kan RSG dit, net als andere Europese drukkerijen, aanbieden door een indicatieve CO2 -voetafdruk vast te stellen. Dit doen we aan de hand van de Milieubarometer van de Stichting Stimular die op basis van dezelfde gegevens zoals hierboven genoemd, CO2 -uitstootberekeningen maakt per ton papier. Alle productiebedrijven van RSG zijn daarbij aangesloten zodat de bedrijven onderling met elkaar kunnen worden vergeleken. Op dit moment gebruiken we deze berekening voornamelijk voor onze CO2 -reductiedoelstellingen. Zie pagina 46 voor de milieubarometers 2013. Copyright Stichting Papier Recycling Nederland Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 55 Milieugegevens De gegevens die hierna worden gepresenteerd zijn afkomstig uit de Ecobalans (zie pagina 50) van RSG, tot stand gekomen door nauwkeurige registratie van binnenkomende en uitgaande stromen. Daarbij moet aangetekend worden dat niet alle stromen zich eenvoudig laten wegen. Voor het vrijkomen van vluchtige stoffen uit bepaalde middelen bijvoorbeeld, moet worden uitgegaan van een bepaald verdampingspercentage. In die gevallen wordt teruggegrepen op theoretische en empirische kennis, zoals ook gehanteerd wordt in het informatieblad L33 Lucht ‘Oplosmiddelenbesluit’ van InfoMil, welke zoveel mogelijk met experimenten en met metingen op de werkvloer wordt geverifieerd. Deze hiernavolgende gegevens hebben betrekking op voor de bedrijfsvoering verbruikte energie en water en de in het proces gebruikte stoffen. Aan de Inputzijde van de Ecobalans registreren we de grondstoffen, hulp- en processtoffen en aan de Outputkant de producten en afvalstoffen (vaste afvalstoffen, afvalwater, emissies). Dit alles voor zover er een directe samenhang is met de activiteiten van de in Nederland gevestigde productiebedrijven van RSG. Uiteraard spelen er ook indirecte milieuaspecten mee, bijvoorbeeld bij de productie van de stoffen die RSG inkoopt of bij de verwerking van afvalstromen vanuit de bedrijven. Wat er elders in de keten aan belasting optreedt, is geen onderdeel van de Ecobalans en is niet opgenomen in de hierna gepresenteerde gegevens. Dit betekent overigens niet dat de zorg van RSG pas begint na inkoop of ophoudt na afvalverwijdering. RSG werkt ook actief aan andere delen van de keten door eisen te stellen aan haar leveranciers en afvalverwerkers en voorlichting te geven aan relaties. Die zorg is ook een element van het milieuzorgsysteem ISO 14001. Inkt Ten opzichte van 2012 is het inktverbruik iets gestegen. Dit is veroorzaakt door een veranderd orderpakket met meer inktbezetting bij de diepdrukbedrijven en bij de vellenbedrijven. De oplagen die de vellenbedrijven te verwerken krijgen worden kleiner en afgelopen jaar is sprake geweest van het gebruik van meer inktabsorberende papiersoorten en meer lakafwerkingen op verzoek van de klant. Dit betekent een trendbreuk ten opzichte van voorgaande jaren waarin inktverbruik, met name door bewaking via meetsystemen, is afgenomen. Op de rotatiepersen wordt dit gedaan middels een GMI systeem. Dat is een systeem waarbij met een fotospectraalmeting de papierbaan met bedrukking continu gemeten wordt. Volautomatisch wordt het inktbedieningssysteem bijgestuurd op de densiteitsnormen die vooraf ingesteld zijn. Bij de vellenpersen wordt door middel van het InktStar systeem gedoseerd inkt bijgevuld waardoor zo zuinig mogelijk inkt gebruikt wordt. Bij de diepdrukbedrijven vindt procesoptimalisatie plaats door gebruik van HP-inkten (High Performance inkten) in combinatie met aanpassingen van graveergradaties. In de nabewerking is de MEK (Methylethylketon /oplosmiddelrijk inkjet) inkt vervangen door watergedragen inkt, leidend tot een reductie van 60-70%. 40 30 Input Voor bijna alle verbruikgegevens is een relatieve negatieve tendens waarneembaar. Dit wordt vooral veroorzaakt doordat alle gegevens gerelateerd worden aan kilogrammen papierverbruik. De laatste jaren neemt de omvang- en oplagegrootte af, neemt het aantal titels af en is er een verschuiving naar lichtere papiersoorten waarneembaar. Dit heeft invloed op de relatie tot de verbruikte grond-, hulp- en processtoffen. Omdat er lichtere papiersoorten gebruikt worden – wat tot gevolg heeft dat het aantal kilogrammen is afgenomen – ‘verstoort’ dit de trendmatige tendens van de kengetallen. In absolute getallen zijn de resultaten postiever en laten alle kengetallen (behalve water) een afname zien. 20 10 30,7 28,6 27,9 27,0 28,7 2009 2010 2011 2012 2013 0 Inktverbruik 2009 - 2013 (in kg/ton papier) 56 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Energie Evenals vorig jaar laat het kengetal ten opzichte van het voorgaande jaar een kleine stijging zien. In absolute zin is het energieverbruik afgenomen. Door de daling van het tonnage verwerkt papier neemt de energie in de kengetallen per ton papier iets toe. Energiebronnen worden namelijk permanent van stroom voorzien ook al is er op dat moment geen productie. De doelstelling van RSG blijft gericht op het besparen van energie. De investeringen die binnen de rotatieoffsetbedrijven zijn gedaan in regeneratieve naverbranders hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de reductie van het gasverbruik. Ook de inzet van frequentieregeling op ventilatoren bij de diepdrukpersen heeft een gunstig effect gehad. Het negatieve effect van 2013 op het verbruik wordt onder meer veroorzaakt door toename van het gasverbruik bij de terugwinning van tolueen in de diepdrukbedrijven. Iedere 5 jaar moet het koolbed van de tolueenterugwinning vervangen worden. Bij Roto Smeets Etten moet dat volgend jaar gebeuren. Dat betekent dat in het laatste jaar er meer stoom en water nodig is om dezelfde terugwinefficiëntie van 99% te behalen. Bij de diepdrukbedrijven is het gebruik van water onder andere nodig voor het opwekken van stoom d.m.v. stoomketels ten behoeve van tolueenterugwinning. In 2013 was bij Roto Smeets Etten, vooruitlopend op het regenereren van het koolbed van de terugwinningsinstallatie meer stoom nodig voor het uitstomen en reinigen. 0,5 0,4 0,3 2,5 0,2 2,0 0,1 1,5 0,42 0,44 0,38 0,40 0,41 2009 2010 2011 2012 2013 0 1,0 0,5 Water Over 2013 laat het waterverbruik een lichte stijging zien ten opzichte van 2012. Dit is grotendeels veroorzaakt door weersinvloeden maar ook door een defecte klepmotor in de koelcentrale en revisie van de sprinklerinstallatie bij Roto Smeets Weert. Het kengetal wordt ook beïnvloed door het feit dat de koelcentrales blijven werken ook al wordt er minder drukwerk geproduceerd, zoals in 2013 het geval was. 2,35 2,27 2,01 2,06 2,10 2009 2010 2011 2012 2013 Waterverbruik 2009 – 2013 (in m3/ton papierinput) 0 Energieverbruik 2009 – 2013 (in gigajoule/ton papierinput) Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 57 Hulpstoffen Het kengetal voor hulpstoffen wordt voornamelijk bepaald door het verbruik aan verpakkingsmaterialen. Met name de toegenomen hoeveelheid eenmalige pallets zijn bepalend voor de stijging van dit kengetal. Dit betreft bijna 50% van de hoeveelheid kilogrammen verpakkingsmaterialen. Tevens zien we ook een groei in het verpakken van tijdschriften door meer bijsluiters. Niet zichtbaar in de kengetallen maar wel noemenswaardig is hierbij het feit dat biofolies terrein winnen ten opzichte van gewone verpakkingsfolie. Er is inmiddels een breed assortiment aan 100% biologisch afbreekbare verpakkingsfolie beschikbaar die composteerbaar zijn. De verpakkingen worden vervaardigd uit hernieuwbare grondstoffen zoals zetmeel uit maïs of biomassa en uit vezelmaterialen zoals suikerriet of palmvezel. Het gebruik van landbouwgewassen levert een positieve bijdrage aan de koolstofkringloop ten opzichte van oliegebaseerde materialen. RSG maakt gebruik van een folie die is gemaakt van zetmeel en ook voor 100% composteerbaar is. Bij de juiste vochtigheid en temperatuur is de folie in 12 weken ‘vergaan’ tot compost. De dikte is slechts 18μ, terwijl de dikte van normale folie 25μ bedraagt. Processtoffen Bij processtoffen gaat het onder meer om chemicaliën (grofweg een derde van het totaalgewicht), platen en daarvoor gebruikte plaatontwikkelaar, poetsdoeken, reinigingsmiddelen en wegwerpverpakkingen van aangeleverde producten. Bij de offsetbedrijven heeft het realiseren van de IPA-reductie de laatste jaren al een aanzienlijke afname in het verbruik aan chemicaliën veroorzaakt. De vellenbedrijven werken al volledig IPA vrij, Senefelder Misset en Roto Smeets Weert ook bijna. Alleen al de afgelopen 10 jaar is het IPA gebruik met 75% afgenomen. Dat het kengetal dit jaar niet verder gedaald is, is te wijten aan extra schoonmaakbeurten van de pers en aan een storing van de IPAdoseermeter bij Roto Smeets Weert. De diepdrukbedrijven hebben in 2013 minder proceschemicaliën gebruikt (-37%) en minder overige processtoffen zoals lijm, plaken smeermiddelen. 5 4 15 3 12 2 9 1 4,78 4,46 4,57 4,39 4,33 2009 2010 2011 2012 2013 6 0 3 11,38 10,33 8,75 10,28 10,45 Processtoffenverbruik 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) 0 2009 2010 2011 2012 2013 Hulpstoffenverbruik 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) 58 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Output Emissies naar lucht Een andere samenstelling van de diepdrukinkten en het hogere inktverbruik, zoals aangegeven op pagina 56, verklaren de stijging van de VOS emissie in 2013 ten opzichte van 2012. In 2014 wordt overgegaan op andere inkten waardoor over 2014 weer een daling wordt verwacht. Emissies naar water Het waterverbruik laat in de afgelopen jaren wat schommelingen zien. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de weersinvloeden. Door de warme zomer in 2013 is het waterverbruik in de koelcentrales ten opzichte van 2012 toegenomen. Het verbruik van isopropylalcohol (IPA) bij de offsetbedrijven is al jaren aan het afnemen door met lagere doseerinstellingen te werken en door met alcoholvrije persen te gaan werken. Hierdoor is de emissie van VOS (vluchtige organische stoffen) in de afgelopen 10 jaar met 75% afgenomen. Blijvende minimale dosering, meer alcoholvrij drukken of het gebruik van andersoortige vochtwatertoevoegingen blijven de belangrijkste sporen om de IPA- emissies in de toekomst nog verder terug te dringen. Ook hier werkt het teruglopen van het tonnage verwerkt papier door in het kengetal. Een koelcentrale werkt normaal door; of er nu wel of geen drukwerk geproduceerd wordt. Ook afvalwater krijgt in alle bedrijven aandacht als onderdeel van een voortdurende inspanning ter verbetering van het productieproces. Het water dat binnen de bedrijven gebruikt wordt voor huishoudelijk gebruik en voor onder meer de koelcentrales komt niet met het productieproces in aanraking en blijft dan ook vrij van de in het proces gebruikte stoffen. Het meest van belang is het procesmatig verontreinigd afvalwater van de RSG bedrijven. Al het afvalwater dat bedrijven op het riool lozen ondergaat nog een eindzuivering in een rioolwaterzuiveringsinstallatie waarmee ze voldoen aan de vergunning normen voor de kwaliteit van dit afvalwater. Voorts gaat het bij VOS onder meer om vluchtige stoffen uit andere vochtwatertoevoegingen en reinigingsmiddelen, en om tolueen uit diepdrukinkt. Tolueen is een oplosmiddel voor de inkten dat gedeeltelijk vrij komt tijdens het drukproces. Deze tolueenhoudende lucht wordt bij de persen afgezogen en naar de tolueenterugwininstallaties geleid. Het rendement van deze tolueenterugwininstallaties ligt op circa 99%. Per saldo wordt er zoveel tolueen teruggewonnen dat, naast een deel dat voor intern gebruik ingezet wordt, een aanzienlijke hoeveelheid tolueen terugverkocht wordt aan leveranciers. Bij de diepdrukbedrijven liggen de mogelijkheden om de tolueenemissie structureel te bestrijden vooral in de inzet van hoog gepigmenteerde inkten en in uitbreiding van concentratie-afhankelijke luchtafzuiging aan de pers. Maar ook het feit dat ze in het prepress proces geen tolueen meer gebruiken door enerzijds te klemmen in plaats van te lijmen en anderzijds door de inzet van Biosol G, draagt daar aan bij. 0,5 0,4 0,3 0,2 2,0 0,1 0,24 0,22 0,24 0,21 0,22 1,5 0 2009 2010 2011 2012 2013 Emissies naar water 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) 1,0 0,5 1,67 1,51 1,44 1,17 1,38 2009 2010 2011 2012 2013 0 Emissies Vluchtige Organische Stoffen 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 59 2,0 1,5 Afvalstoffen De afvalstromen binnen RSG bestaan uit een drietal stromen, te weten: - Gevaarlijk afval - Bedrijfsafval - Recyclebaar afval 98% van het afval van RSG valt onder recyclebaar afval. Het afval wordt gescheiden en opgehaald door een erkend bedrijf dat gespecialiseerd is in duurzaam afvalmanagement. Het afvalmanagement gaat verder dan het inzamelen van afval, de verwerking en/of recycling van alle soorten afval. Het gaat ook om de vermindering ervan en verlaging van afvalkosten. Dat wordt gedaan door betere scheiding aan de bron, door optimalisatie van verwerkingsprocessen en door recycling. Door afvalstoffen opnieuw in de productieketen te brengen wordt uitputting van grondstoffen tegengegaan en wordt de uitstoot van CO2 gereduceerd. Door ook gevaarlijk afval duurzaam in te zamelen en te bewerken tot ongevaarlijke reststoffen en waardevolle grondstoffen wil RSG het effect en risico’s verminderen voor mens en milieu. De daling in gevaarlijke afvalstoffen is met name toe te kennen aan de verlaging van de verversingsgraad van de koperbaden bij diepdruk en de afname van de hoeveelheid plaatontwikkelaar bij de offsetbedrijven. Dit bepaalt ca. 30% van de totale hoeveelheid gevaarlijk afval. Deze afname heeft te maken met het optimalisatieproces in procedures welke betrekking hebben op het schoonmaken en verversen van de ontwikkelbaden. Daarvoor wordt een ander chemisch middel gebruikt dat langer mee gaat en waardoor de ontwikkelmachines minder vervuilen dan voorheen. Hierdoor is zowel het verbruik als de afvalstroom, aanzienlijk gereduceerd. 1,0 0,5 0 1,81 1,76 1,87 1,82 1,51 2009 2010 2011 2012 2013 Bedrijfsafval algemeen 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) 1,5 1,2 0,9 0,6 0,3 1,30 1,22 1,20 1,14 1,08 2009 2010 2011 2012 2013 0 Gevaarlijk afval 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) Ook het bedrijfsafval is sterk gedaald. Door efficiënt gebruik van materiaal, goede scheiding van afvalstromen en procesefficiency, is deze daling bereikt. De hoeveelheid recyclebaar afval zoals papier, oud ijzer en koper, is gedaald door met name een verminderde afvoer van papierafval. Dit wordt onder meer veroorzaakt door minder productie maar vooral door een betere procesbeheersing waardoor een hoger papierefficiency wordt bereikt. 200 150 100 50 161,2 155,6 150,5 152,0 150,0 2009 2010 2011 2012 2013 0 Recyclebare afvalstoffen 2009 – 2013 (in kg/ton papierinput) 60 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Doelstellingen en maatregelen De concrete uitwerking van het milieubeleid bij de bedrijven wordt gedaan door het vaststellen van doel- en taakstellingen. De actiepunten die hieruit voortvloeien worden in een jaarprogramma opgenomen. Aan het eind van ieder jaar wordt geëvalueerd of alle actiepunten volgens planning zijn afgerond. Punten die niet afgerond zijn en een vervolg krijgen in het opvolgende jaar worden in het nieuwe jaarprogramma opgenomen. Voor de bewaking van de voortgang is een digitaal systeem opgezet. Bedrijf Thema Doelstelling Toelichting Gereed/ Vervolg 2014 RSW Energie Terugdringen integraal elektriciteitsverbruik/ton (geleverd) papier met 2% per jaar gedurende 2010-2015 Per ton papier is er 2% meer stroom verbruikt dan in 2012. Doordat het volume juist slonk i.p.v. toenam had dit een ongunstig effect op de e-machine-efficiency. Vervolg in 2014 RSW Energie Terugdringen integraal gasverbruik/ ton (geleverd) papier met 2% per jaar gedurende 2010-2015 Per ton papier is er geen verbetering of verslechtering opgetreden. Doordat het volume juist slonk i.p.v. toenam had dit een ongunstig effect op verbuik per ton papier. Vervolg in 2014 RSW Productiviteit Papierafval/ton (geleverd) papier verminderen met 0,1% per jaar gedurende 2010-2015 Het papierafval per ton geleverd papier is niet afgenomen met 0,1% maar toegenomen met 0,6%. Met name door ongunstige formaten van de eindproducten moet er meer papier worden afgesneden dan minimaal noodzakelijk is. Vervolg in 2014 Terugdringen foutplaten met 5% per jaar gedurende 2010-2015 Deze doelstelling is ruimschoots gerealiseerd Gereed Reductie Het resultaat van recent gehouden energiebesparingonderzoek wordt gebruikt als aanzet tot het ontwikkelen en implementeren van structureel Vervolg in 2014 RSW SMD Energie energiebeheer binnen de organisatie. SMD Afval Efficiëntie afvalstromen Afvalstromenplan is in 2013 over alle afdelingen heen ingevoerd en heeft een mooie toename in de stroom recyclebare kunststofstromen opgeleverd. Gereed SMD Leveranciers Integrale benadering van inkoop, toetsing en beoordeling van chemie(leveranciers). Dit doel is gerealiseerd in 2013 echter bleek het niet goed te werken voor testproducten. Deze zijn nu ook in de procedures opgenomen. Gereed RSD Kwaliteit ISO 9001 Invoering ISO 9001 bij RS Diepdruk Gereed in 2014 RSD EU Ecolabel Ondersteuning klanten bij behalen EU Ecolabel for printed products Voor 4 klanten inmiddels gerealiseerd. Gereed RSD Investeringen Opstellen en uitvoeren vervangingsplan koelmachines met R22 In 2015 moeten alle koelmachines waarin R22 aanwezig zit als koelmiddel, worden vervangen met een minder milieubelastend alternatief. Gereed in 2014 RSD Verpakkingen Reduceren foliegebruik Doelstelling is gehaald. Tevens door wijziging dikte van folie van 23 mu naar 17 mu. Gereed RSD Investeringen Reduceren MEK inkten Doorzetten invoering watergedragen inkten bij afdeling sealen & banderen door nieuw inkjetprinters. Vervolg in 2014 RSD Energie Reductie Door inzet frequentieregeling op de ventilatoren van de persen. Gereed in 2014 RSD Afval Reductie Door de verlaging van de verversingsfrequentie van de koperbaden. Gereed in 2014 RSGS VOS Reductie IPA Beide vestigingen al vrijwel IPA-loos Vervolg in 2014 RSGS Energie Reductie Onderzoek loopt naar andere TL/led verlichting in productie Vervolg in 2014 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 61 Verklarende woordenlijst ISO 14001 FSC/PEFC Het zorgsysteem ISO 14001 legt onder meer procedures vast gericht op voldoen aan wet- en regelgeving, milieubewust inkopen, werken met minimale voorraden en juist gebruik van stoffen. Daarnaast geeft het inhoud aan zaken als milieuopleidingen voor onze medewerkers en de manier waarop wij intern en extern communiceren over milieu. Alle drukkerijen van Roto Smeets Group zijn FSC-gecertificeerd (FSC staat voor Forest Stewardship Council) en PEFC -gecertificeerd (Program for the Endorsement of Forest Certification), het qua omvang belangrijkste certificatieprogramma. De certificeringsystemen zijn de verbindende schakel tussen verantwoord bosbeheer en de consument. In alle stadia van het productieproces moet de certificering herkenbaar geborgd zijn, tot en met de begeleidende documenten zoals offertes, orderbevestigingen, papierbonnen en facturen. ISO 9001 De norm ISO 9001 is een procesmodel voor kwaliteitsmanagement. Daarin staan klanteisen, klanttevredenheid en continue verbeteringen centraal. ISO 12647 Naast de zorgsystemen en ISO certificeringen op het gebied van milieu is ISO 12647 een zeer belangrijke standaard voor drukkerijen. Binnen ISO 12647 zijn vrijwel alle zaken rondom de procescontrole binnen het drukproces vastgelegd. Hierdoor wordt het mogelijk om drukwerk zeer voorspelbaar te produceren. Tevens garandeert een ISO 12647 certificering een consistente werkwijze en een optimale kwaliteit. Verbetering van de procesbeheersing levert automatisch betere milieuprestaties op. ISO 26000 ISO 26000 is een internationale richtlijn voor MVO: een hulpmiddel voor bedrijven (en andere organisaties) bij de implementatie van MVO. Het is geen eisenstellende norm en kan dus niet worden gebruikt voor certificering. De richtlijn helpt organisaties te bepalen wat MVO voor hen betekent. En helpt bij het structureel invoeren van MVO. De MVO Prestatieladder De MVO Prestatieladder Managementsysteem - Eisen en Certificatienorm voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) voorziet in de behoefte om vanuit maatschappelijke betrokkenheid duurzame ontwikkeling concreet, objectief en aantoonbaar te kunnen maken. Deze MVO certificatienorm is samengesteld op basis van principes zoals verwoord in de internationale richtlijnen voor sustainability (de ISO 26000), stakeholdermanagement (AA1000) en indicatoren en rapportage (GRI). De norm is zodanig ingericht dat deze internationaal toepasbaar is. ISO 26000 is geen managementsysteem standaard, deze is niet bedoeld of geschikt voor certificatie doeleinden. De MVO Prestatieladder, Managementsysteem - Eisen en Certificatienorm is wel geschikt voor certificatie. GRI GRI staat voor Global Reporting Initiative. Het Global Reporting Initiative is sinds zijn ontstaan in 1997 uitgegroeid tot de referentiestandaard op het vlak van duurzaamheidsverslaggeving. Een duurzaamheidsverslag, opgesteld volgens de GRI-G3, is qua inhoudelijke eisen, kwaliteit en afbakening voor stakeholders heel goed bruikbaar om zich een beeld te vormen van de duurzame kansen en risico’s waar een bedrijf mee te maken heeft. SWAN Zowel voor diepdruk als offset drukwerk kunnen wij producten met het Nordic Swan label leveren. Dit officiële Scandinavische label let niet alleen op het papier maar ook op het proces en garandeert dat de producten die een onderneming maakt tot de minst milieubelastende in hun soort behoren. ECOLABEL Onderdeel van de Europese Integrated Product Policy is de toekenning van een Ecolabelaan producten en diensten met verminderde milieu-impact. In 2013 zijn de criteria voor het Ecolabel voor bedrukt papier gereed. De criteria zijn met name gericht op de bevordering van de milieu-efficiëntie van het ontinkten, de recycleerbaarheid van bedrukte papierproducten, de vermindering van de VOS-emissies, het verminderen of voorkomen van risico’s voor het milieu en voor de menselijke gezondheid die verband houden met het gebruik van gevaarlijke stoffen. De criteria moeten leiden tot etikettering van bedrukte papier producten die een lage milieu-impact hebben. Roto Smeets Group voldoet aan de criteria die in dit kader aan drukkerijen worden gesteld. ADR ADR is de afkorting van de Franse titel van het Europees verdrag betreffende het internationaal vervoer van gevaarlijke goederen over de weg: “Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Route”. Dit verdrag is gesloten in de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties te Genève (Zwitserland) op 30 september 1957. Het trad in werking op 29 januari 1968. REACH REACH is een Europese Verordening (EG) nr. 1907/2006 inzake registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen (REACH) is de nieuwe Europese wetgeving voor chemische stoffen die in werking is getreden in juni 2007. REACH is gericht op bevordering van duurzame ontwikkeling door verbetering van de bescherming van de gezondheid van de mens en het milieu. 62 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 Werkmaatschappijen Het jaarverslag over de periode van 1 januari 2013 tot en met 31 december 2013 heeft betrekking op alle tot het concern behorende werkmaatschappijen. De situatie op 20 maart 2014 is als volgt: Roto Smeets Group BV Hunneperkade 4, 7418 BT Deventer Postbus 822, 7400 AV Deventer Telefoon: 0570 - 69 49 00 Fax: 0570 - 69 41 00 E-mail: [email protected] Site: www.rotosmeetsgroup.nl Print Productions Verkoopkantoren Roto Smeets BV, Deventer Roto Smeets Belgium NV/SA, Brussel Roto Smeets Denmark A/S, Kopenhagen Roto Smeets Deutschland GmbH, Bielefeld Roto Smeets France SA, Parijs Roto Smeets Ltd., Sawbridgeworth Roto Smeets Sweden AB, Täby Rotatiedrukkerijen Roto Smeets Deventer BV, Deventer Roto Smeets Etten BV, Etten-Leur Roto Smeets Weert BV, Weert Senefelder Misset BV, Doetinchem Antok Nyomdaipari KFT, Celldömölk, Hongarije Vellendrukkerijen Roto Smeets GrafiServices B.V., Eindhoven en Utrecht Grafische en overige diensten Periodieken Service Holland BV Handelsnamen PSH Media Sales / Hoogte 80 strategische media, Doetinchem NextGen Publishers, Doetinchem Roto Smeets Grafische Nabewerking BV, Eindhoven Handelsnaam De Wit Binders Marketing Communications MediaPartners Group BV, Amstelveen vdbj_ Communicatie Groep, Amstelveen Leads to Loyals BV, Capelle a/d IJssel Minderheidsdeelneming Business Media BV (40%), Ede Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 63 Roto Smeets Group N.V. Hunneperkade 4 7418 BT Deventer Postbus 822 7400 AV Deventer Telefoon: 0570 - 69 49 00 Fax: 0570 - 69 41 00 E-mail:[email protected] Site: www.rotosmeetsgroup.nl KvK: ingeschreven in het Handelsregister te Deventer onder nr. 32017953 Ontwerp, realisatie en druk Roto Smeets GrafiServices B.V. Illustraties Vincent Jansen, Hilversum Ecobalance coördinatie en evaluatie TME, Institute for Applied Environmental Economics, Voorschoten Papier Voor de jaarverslaggeving over 2013 heeft Roto Smeets Group gekozen voor Cocoon Silk van Arjowiggins. Het is een 100% postconsumer gerecycleerd, FSC® gecertificeerd, machinegestreken papier. Cocoon kenmerkt zich door een opvallend hoge witheid en staat voor een verantwoorde papierkeuze. Het papier is bekroond met het EU ecolabel N° FR/011/003. Dit maatschappelijk jaarverslag heeft betrekking op het kalenderjaar 2013 en bestrijkt alle activiteiten waarover de Roto Smeets Group volledige zeggenschap heeft, tenzij anders aangegeven. Dit betekent dat dit verslag zowel Roto Smeets Group bestrijkt als haar dochter ondernemingen. Deelnemingen en gegevens ten aanzien van onderaannemers en ketenpartners worden niet meegenomen in het verslag. Niets uit dit verslag mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Roto Smeets Group NV. In het geval van eventuele tegenstrijdigheden tussen de Nederlandse en de Engelse versie van het jaarverslag en de jaarrrekening is de Nederlandstalige versie leidend. 64 Roto Smeets Group Maatschappelijk Jaarverslag 2013 maatschappelijk jaarverslag Roto Smeets Group in 2013 Roto Smeets Group in 2013 Maatschappelijk jaarverslag Roto Smeets Group Corporate communicatie Postbus 822 7400 AV Deventer T 0570 69 49 33 www.rotosmeetsgroup.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc