Klik hier om deze gids in het Nederlands te downloaden

iddeleeuwse
tad
nleiding
Meerdere mogelijkheden zijn naar voren gebracht wat betreft de etymologische
oorsprong van Montluçon.
In de alleroudste geschriften, vindt men al in de VIII eeuw een vermelding terug
die verwijst naar « Mons Lucii », en dit gaat door tot aan de XIII eeuw.
Vroeger stond er hoogstwaarschijnlijk een Gallisch-Romeinse burcht op deze
heuvel ter verdediging van het dal van de Cher die vanaf de XIe eeuw onder de
naam « castrum » wordt vermeld.
Toen Beatrix de Montluçon trouwde met een Sire van Bourbon, Archambault VII,
ging Montluçon deel uitmaken van het domein van de Heren van Bourbon.
U kunt het wapenschild van de stad bewonderen in de hal van het Stadhuis, op
een bewerkte steen uit de XVI eeuw: « van azuur naar zilveren kasteel, staande
op een gouden berg, dit alles rechtstreeks onder de zon zelf ».
De stad ondergaat een periode van welvaart onder het bewind van Lodewijk II
van Bourbon en vervolgens nogmaals in de XV eeuw.
Zijn terugkeer naar de Franse kroonbezittingen in de XVI eeuw valt samen met
een rustige periode net voor de industriële revolutie van de XIX eeuw die de stad
volledig zal veranderen
U zult zeker onder de bekoring van deze stad komen, dankzij de architectuur
uit de Middeleeuwen, de religieuze en civiele monumenten, de tuinen en de
bloemenperken die de stad het label « drie bloemen » hebben doen verkrijgen.
3
Middeleeuwse stad
1 - Rue Grande
Beeld van Sainte-Anne en de Maagd
(op de hoek van het restaurant Saint-Anne)
Sainte Anne (Heilige Anna) is zeer populair in de Bourbon en haar aanbidding
ontwikkelt zich met name aan het eind van de XV eeuw. Talrijke nieuwe
afbeeldingen van de Heilige worden tentoongespreid in de kerken van Montluçon.
En ieder jaar, op 26 juli, wordt er in haar naam een processie georganiseerd.
Een beetje verder, aan het eind van de straat Sainte-Anne, ziet u de firma « Le
Grenier à Sel » (de zoutzolder). In 1341 waren de kassa’s van het Koninkrijk
nagenoeg leeg en moesten aangevuld worden, Philippe VI de Valois heeft
toen besloten dat er belasting zou worden geheven over zout. En in de streek
van Grande-Gabelle, waarvan het land van Bourbon deel uitmaakte, was men
verplicht per jaar en per familie een aandeel van 100 kg in te kopen gekoppeld
aan het verbod om het overtollige zout door te verkopen.
 Naar links gaan – de Rue Grande uitlopen
N° 39 and 56 rue Grande
Twee huizen met houten vlakken staan
tegenover elkaar.
De schoren in de vorm van een andreaskruis
danken hun naam aan de foltering waaraan
deze discipel van Jezus werd blootgesteld.
2 - Rue Porte-Bretonnie
De vestingwerken omvatten vier deuren waarvan
één nog in goede staat is en voorzien is van
een toren waarin nu een koffiebranderij zijn
activiteiten voortzet.
Zijn naam is ontstaan omdat de Engelsen (de
mensen uit Bretagne) zich 17 jaar lang hadden
gevestigd in deze wijk voordat zij door Philippe
Auguste werden verjaagd in 1188.
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
4
3 - Kasteel van de Hertog van Bourbon
Opgravingen verricht op het voorplein hebben aangetoond dat er hier een
kasteel uit de XIIIe eeuw stond. Het huidige kasteel is echter deels te danken
aan de reconstructie tot stand gebracht door de Hertog Lodewijk II van
Bourbon die op 19 augustus 1410 in Montluçon is overleden. Zijn opvolgers
hebben zijn taak voortgezet tot aan de XVe eeuw.
Het kasteel wordt beschermd door een omheining met 10 torens en troont hoog
boven de stad, omsloten door een vestingmuur met 40 torens en met vier deuren.
Het langwerpige hoofdgebouw is versierd met ramen met middenstijlen en
kruisbalken en met aan de zuid westelijke zijde een indrukwekkende vierkante
gevechtstoren bekroond door een gekanteelde borstwering.
Huizen in de middeleeuwse stad
N°2 rue des Serruriers
De meeste huizen met houtvlakken
stammen uit de XV en XVI eeuw.
De verdiepingen zijn gebouwd op
stenen draagmuren en hebben een
geraamte van hout met pleisterspecie.
Op de begane vloer zijn dikwijls
ambachtswerkplaatsen gevestigd.
Hebt u het gezien ?
Als u oplettend kijkt naar de gevel van dit huis, ziet u dat hij gebouwd is met rivierstenen. Dit
is nog een bijzonderheid van het middeleeuwse centrum van Montluçon die u terugvindt in
andere straten van deze stad (en in het bijzonder in de rue Saint-Roch).
5
Middeleeuwse stad
4 - Wijk Saint-Pierre
Huis van de Twaalf Apostelen
(rechts van de kerk Saint-Pierre)
Dit is één van de mooiste huizen van de wijk Saint-Pierre. Vroeger
vertegenwoordigden twaalf beeldhouwwerken de apostelen, deze
waren gebeiteld in de houtvlakken van de eerste verdieping. Jammer
genoeg zijn ze allemaal vernietigd tijdens de Franse Revolutie maar
men kan nog wel zien waar ze waren.
Hebt u het gezien?
Op één van de gevels van het huis heeft men een slang
gebeeldhouwd, kijk goed om hem te ontdekken.
Antwoord :
links van het eerste raam in de Rue des 5 Piliers.
Hebt u het gezien?
Het huis net tegenover dat van de Twaalf Apostelen
is voorzien van een dubbele uitstek, te weten
een uitbouw om meer ruimte te krijgen op iedere
verdieping. En dit systeem bood verder het voordeel
dat de belasting gevestigd op de grondoppervlakte
van het huis niet omhoog ging.
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
6
De leeuwen fontein
(links van de kerk Saint-Pierre)
Vroeger was dit een fontein in een grot en men
kan nog steeds de zandsteen boog zien van
zijn eerste bouw in de XII eeuw.
Hij werd verbouwd in de XIX eeuw met behulp
van Volvic stenen. Twee leeuwenkoppen van
gietijzer versieren nu de nieuwe wand.
Vroeger dacht men dat het water van deze
fontein een weldadige uitwerking had. En
misschien ligt dit aan de basis van het
volgende gezegde:
« Maak de neus van de leeuwen nat en je zult
het hele jaar door geluk hebben ».
Tweede kerkdeur
(Rue des cinq piliers)
Deze deur is in de XV eeuw
aangebracht en maakt deel uit van de
flamboyante Gotische kunst met zijn
accolade met haakvormige pinakels.
7
Middeleeuwse stad
Kerk Saint-Pierre XII eeuw
Staat op de Monumentenlijst sinds
1978. Deze kerk toont invloeden uit de
Auvergne en de Berry, in het bijzonder
wat betreft de ingekorte viering met de
zijdelingse passages die de «passages
berrichons» genoemd worden.
Te midden van de werkstukken te zien in
deze kerk, kunt u drie beeldhouwwerken
die op de Monumentenlijst staan
bewonderen in het dwarsschip, rechts
van het koor : zij stammen uit de
« Gouden tijd van de Bourbon » (tussen
1475 en 1525).
Sainte-Barbe
Steen XV M.H.
Haar attributen, de toren en de martelaarskroon vatten haar geschiedenis
samen. Zij werd door haar vader in een toren opgesloten tot aan de dag
van haar huwelijk. Maar zij laat zich in het geheim dopen en weigert de
door haar vader gekozen verloofde te accepteren. Zij wordt vervolgens
op afschuwelijke wijze gefolterd en haar vader gaat uiteindelijk over tot
haar onthoofding. En onmiddellijk wordt hij getroffen door een goddelijke
bliksem. Sainte-Barbe beschermt aldus tegen plotselinge dood en bliksem
en zij wordt de beschermheilige van de artilleristen vuurwerkmakers en
mijnmakers. Haar verering wordt in 1969 afgeschaft.
Sainte-Madeleine
Kalksteen eind XV M.H.
Het meest charmante voorbeeld van de kunst uit de Bourbon aan
het eind van de XV eeuw, met haar lichaam iets gewelfd, het middel
gevat in een surcot met een ajour bies over een zijdeachtige jurk
heen. De fijne kin en de mooie grote ogen staan voor het vrouwelijke
ideaal onder het bewind van Anne de France en Pierre de Beaujeu.
Dit beeld wordt toegekend aan Jean de Chartres en heeft een vaas
met parfum in haar handen die zij over de voeten van Jezus heen
uitgiet tijdens de maaltijd bij Simon.
Maagd De Pitié
Steen begin XVI
De « Meester van Bourbon » is een zeer goede vriend van Jean de Chartres
en laat enkele getuigenissen achter in de Bourbon. De stijl van deze
“ Beeldenmaker ” wordt gekenmerkt door ronde gezichten met een breed
voorhoofd, fijne trekken en samengeknepen lippen.
 De bezichtiging gaat verder naar de rue des 5 Piliers gevolgd door de rue Pierre Petit
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
8
5 - Om de tuin van Wilson heen
Tuin van Wilson
Deze tuin ‘à la française’ die ook wel
de vestingmuur tuin genoemd wordt,
is in 1937 ontworpen in de tuinen van
particuliere huizen. De tuin is officieel
geopend door Marx Dormoy in 1939.
Van de middeleeuwse ommuring
is nog slechts een deel van het
gordijn overgebleven aangezien de
vestingwerken voor een groot deel zijn
vernietigd in de XVIII eeuw.
Wandel op uw gemak door de tuin
heen en ontdek alle geheime hoekjes
van het park : van de rozentuin naar
de schaduwrijke terrassen over de
kleurvolle paden van de tuin van de
pastoor. En vergeet niet dat u wandelt
over de oude vestingmuren van de stad !
Het herenhuis Charnisay
Dit herenhuis troont hoog boven de Wilson
tuin en stamt uit de XVII en XVIII eeuw. Zijn
laatste eigenaar, Amable-Philippe Artuys,
baron van Charnisay, staat het huis af aan
de stad in 1919. Heden ten dage herbergt
dit huis het Mupop museum (Museum van
Volksmuziek) wiens uitzonderlijke collectie
van Muziekinstrumenten wordt beschouwd
als de grote referentie in Frankrijk.
Porte Fouquet
(de toren bevindt aan het einde van nr.
8, rue porte Fouquet)
In de XVII eeuw, laat
Lodewijk XIV zijn
opperintendant van
financiën gevangen
zetten, het betreft
Nicolas Fouquet. Zijn
moeder, zijn vrouw
en zijn drie kinderen
worden verbannen
naar Montluçon en
ondergebracht in
het kasteel van Gaîté,
buiten de muren van
de stad. Om naar de kerk SaintPierre te kunnen gaan, laat Mevrouw
Fouquet de oude deur van Cohelene
opnieuw openbreken en deze deur
draagt sindsdien de naam van ‘Porte
Fouquet’.
Buste van André Messager
(achter in de tuin, tegenover de vijver)
Geboren in Montluçon op 30 december 1853 was hij één van de
grootste componisten van de Franse school van klassieke operette.
Hij heeft ook een doorslaggevende rol gespeeld in de muziekgeschiedenis in het algemeen door de operette een moderne toets te geven
en open te stellen voor nieuwe stromen.
9
Middeleeuwse stad
De Wilson tuin
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
10
6 - Place de la fontaine
Rue de la fontaine
Deze fontein voedt al eeuwen lang drinkwater aan de
stad. Het water kwam vanaf de moederbron Conches
via leidingen geëmailleerd van binnen en gevat in
beton die teruggaan naar de Gallisch Romeinse tijd.
Na te zijn uitgerust met fontein paaltjes in de XIX
eeuw, heeft de fontein vandaag zijn uiterlijk uit de XV
eeuw teruggevonden met een achthoekig bassin.
11
Middeleeuwse stad
Herenhuis Alexandre de Beausson
(8 rue de la Fontaine)
De zeer oude familie Alexandre was in het
bezit van dit huis sinds 1575. Uit de
verbouwingen tot stand gebracht in de
XVII eeuw, is met name de stenen poort
met een gewelfde fronton opmerkelijk.
De houten vleugel vertegenwoordigt
een pelikaan die zijn kleintjes voedt
met zijn eigen ingewanden. Volgens
de traditie, is dit houtwerk besteld
door iemand uit Montluçon die deel
uitmaakte van de Vrijmetselaars en die
de titel van ridder van de Rozenkruisers
zou hebben verkregen. De pelikaan,
symbool van Christus die zijn bloed
vergiet om de mensheid te redden, versiert
het schuinkruis dat aan de ridder van de
Rozenkruisers werd overhandigd.
Lintel
(5 rue de la Fontaine)
Om het Kruis van Jerusalem heen en levert het bewijs van de pelgrimstocht naar
Saint-Sépulcre, een vers van psalm 70, het smeekgebed van de oude man : « En U
Heer, ik had de hoop dat ik nooit meer vernederd zou worden ».
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
12
7 - Voorplein van het Kasteel
I.S.M.H 1926
Het kasteel wordt herbouwd aan het eind van de XIV eeuw en krijgt er
in de loop van de XV eeuw een Italiaanse galerij bij en een klok. Nadat
het hertogdom zich bij de Franse kroon heeft aangesloten, vervalt
het kasteel in de vergetelheid. Zijn ruïnes worden omgebouwd tot
kazerne voordat het wordt gerestaureerd in 1935. De burgemeester,
Paul Constans, heeft de monumentale trap van steen laten bouwen
zodat het kasteel nu openstaat voor de stad.
De leeuwen van Saint-Diéry
De leeuwen trap aflopen,
van Volvic stenen

naar links gaan en terug naar
boven via de rue Grande
M.H.
8 - Kerk Notre-Dame
M.H.
De reconstructie van deze kerk vindt plaats van
het eind van de XIV eeuw tot aan het eind van de
XV eeuw op de plaats van een Romaanse kerk
waarvan nog een deel van de koorafsluiting te
zien is. Zijn gevel met verschillende vlakken had
ten doel de klim naar het kasteel niet in de weg
te staan. De grote Gotische vensteropeningen
worden geleidelijk aan voorzien van hun
glas-in-lood ramen uit de XVI eeuw die op
de Monumentenlijst zijn ingeschreven na de
restauratie. De aanpassingen verricht in de
XVII eeuw hebben hoofdzakelijk betrekking op
de twee deuren.
13
Middeleeuwse stad
Meubilair van de kerk Notre-Dame
Christus met banden (links als men binnenkomt)
Steen XV eeuw M.H.
Christus zit met zijn handen vastgebonden en draagt het
doornenkruis. Een ontroe-rend beeld door de soberheid en
de teruggetrokkenheid. Dit nieuwe thema, afkom-stig uit
Brabant, is een voorbeeld van de afbeelding van de meditatie van de myste-ries om het Lijden heen.
Saint-Jean-Baptiste
Polychroom steen begin XVI M.H.
De voorloper, gekleed in zijn gelooide kamelenhuid, draagt
het lam, symbool van Christus, en zwaait met de Oude Wet
in zijn linker hand. Zijn gelaatstrekken zijn fijn, zijn dikke
haardos toont krullen en de blik van de amandelvormige
ogen is doorborend.
Piéta
Steen, Midden XV M.H.
De overblijfselen van de
kleuren tonen het afkrabben waaraan de meeste
van deze beelden zijn onderworpen.
Dit beeld van de Piéta is uitzonderlijk gezien de
grootte, de samengevouwen han-den van de
Maagd en vooral de dikke stof met ingewikkelde
plooien. Dit beeld wordt toegekend aan Jacques
Morel die uit de Provence kwam om het graf van
Charles 1 en Agnès de Bourgogne te ontwerpen in Souvigny tussen 1448 en 1453.
Het thema van de Maagd van Piéta komt van de Rijn en is vervolgens verspreid
door de bedel-orden.
Retabel van de Maagd
Gebeeldhouwd en verguld hout uit de XVII eeuw M.H.
Het tafereel stelt de tenhemelopneming voor en
wordt omgeven door vier geribbelde zuilen met
Corinthische kapitelen. De Maagd is gezeten en
houdt het Kind vast dat een peer in zijn handje heeft.
Dit beeld is in 1656 gezegend.
En de « Bonne Dame de Montluçon », wiens feest
plaatsvindt op 8 september, wordt nog steeds
aanbeden voor haar weldaden.
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
14
9 - De passage van het Decanaat
De naam komt van de proost van de Saint-Nicolas domkapittel. Deze passage is
gewelfd over een kruising van spitsbogen waarvan de sterke boogribben teruglopen
naar de kraagstenen. Sommige zijn gerestaureerd in 1962.
Proost venster
I.S.M.H. 1926
Als je naar boven
kijkt zie je rechts een
vensteropening
uit de XIII
eeuw, met een
Romaanse boog
met drie torussen die teruggaan naar de
drie zuilen met een haak kapiteel.
Hebt u het gezien?
Iedere zuil wordt ondersteund door
een klein personage dat een musicus
voorstelt.
Toentertijd stonden er twee kerken aan beide zijden van de passage: de SaintLouis kapel links, hiervan zijn nog de steunberen te zien en de Saint-Nicolas kerk
die na-genoeg recht tegenover Saint-Louis staat. Saint-Nicolas is volledig vernietigd na de Franse Revolutie.
15
Middeleeuwse stad
Uitstapjes
Park Saint-Jean
30 000 m2 ruimte waar de bezoekers een prachtige
séquoia gigantea kunnen bewonderen die een
cirkelomtrek van meer dan 5 meter heeft. Voor
groot en klein is de vijver een verplichte halte om de
zwemvogels te kunnen benaderen.
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
16
Tuin Neillot
Deze tuin draagt de naam van de fauvisme schilder die
in Vichy geboren is (1898-1973). Het onderste gedeelte is
Frans van stijl met keurig in lijn staande lindebomen en
kegelvormig gesnoeide taxusbomen die om een vijver met
waterstraal heen zijn opgesteld. En het bovenste deel toont
prachtige boomsoorten uit Judea, magnolia’s, piramide
eiken, tulpenbomen…
17
Uitstapjes
Uitstapjes
Park des Ilets
Dit park is in 1981 aangelegd en opengesteld
als een openbaar park met een algemene indruk
van onderhout waar het heerlijk wandelen
is en met speelweiden voor de kleintjes op
schaduwrijke plaatsen.
Montluçon, stad van contrasten en ontdekkingen
18
Park de la Louvière
Dit park biedt een aangenaam compromis tussen een Franse en
Engelse tuin. Talrijke boomsoorten zijn hier aanwezig: lindeboom,
kiwi, chamaecyparis, eleagnus…
19
Uitstapjes
19eeuw
e
Voorwoord
Montluçon kent een tweede gouden eeuw in de XIX eeuw met de eerste industriële
revolutie. Uit de ontmoeting tussen ijzer en vuur ontstond toen een ware nieuwe
stad die de belangstelling van talrijke leidende figuren waaronder George Sand en
Napoleon III heeft opgeroepen.
Al aan het eind van de XVIII eeuw wordt er ijzererts gedolven in de streek van
Montluçon, tegen de Bourbon en de Berry kant aan, en hieruit ontstaat, na
behandeling met houtskool in het bos van Tronçais, een welvarende metaalindustrie.
In de XIX eeuw wordt de houtskool vervangen door cokes voor het vervaardigen
van gietijzer en ontwikkelt er zich in Montluçon een moderne industrie dankzij zijn
geografische ligging.
Omstreeks 1840 bevindt de stad zich immers op het kruispunt van de ijzererts die
binnenkomt via het kanaal en de steenkool gedolven in de mijnen van de hoogvlakte
van Commentry. De steenkool komt in de eerste instantie aan in konvooien van
kiepwagens en dan, vanaf 1848 via een kleine spoorweg met paardentrekkracht, ook
wel genoemd met draden waarvan de kabels het mogelijk maakten, via twee schuin
lopende banen, om het hoogteverschil van 175 meter te overbruggen.
En zo gaat de herleving van een stad van start waarvan de bevolking in een
tijdsbestek van één eeuw gaat van 5 000 inwoners in 830 tot 60 000 inwoners in het
midden van de XX eeuw.
Montluçon, a town of contrast and discovery.
20
1 - Om het Stadhuis heen Stadhuis
Van 1792 tot aan 1909 werden de gemeentelijke vergaderingen
gehouden in het oude Ursuline Klooster. Maar in 1909 wordt het klooster
door de gemeente gesloopt om de fundering te leggen voor het huidige
Stadhuis dat in 1913 officieel is geopend. De gevel is een klassieke gevel
samengesteld uit een hoofdgebouw met drie deuren met daarboven drie
hoge kruisbogen en weer daarboven en in het midden een torentje en
met twee paviljoenen aan beide zijden die iets naar voren staan.
Hebt u het gezien ?
(4 Place Jean Jaurès). Boven de deur is een hoog reliëf
aangebracht dat twee verliefden uitbeeldt die met de rug naar
elkaar toe staan en alle twee een muziekinstrument bespelen.
Kijk naar de figuur aan de rechterkant, hij speelt de “cabrette“,
dit is de plaatselijke kleine doedelzak.
Gerechtsgebouw
Aan het begin van de XIX eeuw, waren de rechtbanken van Montluçon
ondergebracht op de begane vloer van het kasteel. Het nieuwe
Gerechtsgebouw is pas in 1888 ingewijd, tegenover het stadhuis.
21
19e eeuw
2 - Place Jean Jaurès
Het stadhuis en het theater zijn tussen 1909
en 1913 gebouwd op de plaats waar
zich voorheen het Ursuline Klooster
bevond.
Theater Gabrielle Robinne
Gebouwd op de plaats van de voormalige Ursuline
kapel, is het theater in 1913 gereed en wordt
officieel geopend op 17 januari 1914. De voorzijde in
de “Lodewijk XVI-1900” stijl is samengesteld uit drie
gewelfde vensteropeningen met een balkon die een
balustrade vormt. Boven de vensteropeningen zijn
rijke decorversieringen gebeeldhouwd.
De actrice uit
Montluçon, Gabrielle
Robinne, was de
meest beroemde
actrice in het begin
van de XX eeuw, zij is
817 maal op de foto
gezet! Het theater
draagt haar naam
sinds 2006.
Montluçon, a town of contrast and discovery.
22
3 - Om de poort des Forges heen
N°90 boulevard de Courtais
Neoklassieke gevel, driehoekige en kromlijnige frontons.
Met een rond venstertje op de laatste verdieping.
Square de la Romagère
Dit kasteel is gebouwd door Hélion Vincent Louis, graaf van
La Romagère, belangrijke industrieel uit de XIX eeuw en is
verkocht, in meerdere kavels, aan de stad Montluçon die er
vervolgens een poëtisch pleintje van 500 m² heeft aangelegd.
Het gebouw op de achtergrond is in de Neo Lodewijk XIII stijl
(gevel van baksteen met kozijnen van witte steen).
23
19e eeuw
4 - Boulevard
de Courtais
Voormalige ‘boulevard
des Remparts’ (van de
vestingwerken).
N°68 Voormalig « Café Riche »
in de barokstijl
Bij de aanvang van de vorige
eeuw was dit café één van de
beroemdste plaatsen waar
de notabelen van Montluçon
naartoe gingen om zich te
amuseren en te dansen.
N°49
Hebt u het gezien ?
Drie bas-reliëfs boven
enkele vensters, beelden
taferelen uit het dagelijkse
leven uit.
Montluçon, a town of contrast and discovery.
24
5 - Avenue Marx Dormoy
Op 7 augustus 1864, opent Napoleon III het station en de
laan die tot aan 1870 zijn naam zal dragen. Daarna krijgt
deze laan dikwijls een nieuwe naam en als laatste in 1944 de
‘Avenue Marx Dormoy’.
Marx Dormoy
Marx Dormoy is in 1888 in Montluçon geboren
en in 1926 wordt hij de burgemeester
van deze stad. Daarna wordt hij
aangesteld als ondersecretaris bij het
voorzitterschap van de Raad in het
kabinet van Léon Blum en vervolgens
Minister van Binnenlandse Zaken. Hij
neemt deel aan de “overeenkomsten
van Matignon” in 1936. Hij wordt in
Montélimar vermoord, waar men hem
huisarrest had gegeven, op 25 juli 1941
tijdens zijn slaap (men had een bom
geplaatst onder zijn bed).
N°1
Centraal dakvenster met erboven een fronton
met de datum 1902. Deur met accolade
ondersteund door
twee kleine acrobaten.
25
19e eeuw
N°14
Neo Lodewijk XIII
stijl. Het dakvenster
en de vensters
zelf hebben
middenstijlen en
stenen posten.
N°16
Het bijzondere van deze gevel ligt in de raamkozijnen. Deze manier
van bouwen wordt ook wel ‘chaînage harpé’ genoemd, dit wil
zeggen dat één op de twee stenen minder breed is dan de andere.
N°9
(aan de andere kant van de laan)
Het dakvenster is gewelfd en wordt omgeven door
windingen: dit decor deed eveneens dienst als steunbeer.
N°20 bis
Dit gebouw toont een systeem met onderbroken
vlakken die een erker vormen : het betreft een
afgesloten ruimte met glas die aan één van de
gevelmuren iets naar voren steekt.
Montluçon, a town of contrast and discovery.
26
6 - Op de hoek van de
Avenue Marx Dormoy
N°20 ter
N°23
Art deco stijl,
helemaal verticaal
met gewelfde
vensteropeningen op
de laatste verdieping.
27
19e eeuw
De stijl is neo Lodewijk XIII met een
speelse constructie van rode en
zwarte bakstenen die aldus ruiten
vormen. De datum van de bouw
staat vermeld op het wapenschild
boven de grote gewelfde
vensteropening met middenstijlen
aan de zijde van de avenue Marx
Dormoy : 1896.
7 - Avenue Jules Ferry
vensters zijn aan beide zijden versierd
N°6 De
met keramiek tegels die bladeren
voorstellen, vastgebonden in een ring. Onder de
steunrand van het
dak kan men een
mozaïek fries zien.
En let ook op het
prachtige balkon van
smeedijzer.
Collège Jules Ferry
Op de plaats van deze
school stond sinds 1631
het Bernardijn klooster.
Het klooster is tijdens
de Revolutie in beslag
genomen en gesloopt in
1881. In 1884 wordt het
nieuwe jongenslyceum
hier gebouwd dat
heden ten dage het
College Jules Ferry is
geworden.
Montluçon, a town of contrast and discovery.
28
8 - Op de hoek van de Avenue Jules Ferry
De voormalige badinrichting
Dit is het werk van de architect
Pierre Diot in 1912 die verder
nog talrijke gebouwen tot
stand gebracht heeft in
deze stijl in Montluçon.
Opmerkelijk zijn
de bloemmotieven
waarmee de aardewerk
tegels zijn bedrukt en
de balustraden van wit
hout waarvan de vorm
typerend is voor deze
periode. De meeste
art-deco versieringen,
kleurrijk en geometrisch,
vormen een mozaïekwerk.
De cartouches boven de ramen zijn
getooid met bladerachtige rankversieringen. De
letters B en D zijn ineengevlochten tegen de centrale gevel.
Brug Saint-Pierre
Dit is de allereerste brug van de stad en hij is gebouwd in de XV eeuw,
herbouwd in 1879 en vervolgens verbreed in 1910. In de XIX eeuw waren
nagenoeg alle fabrieken gevestigd aan de andere kant van de brug, op de
linker oever van de Cher. Deze wijk wordt de wijk Gozet genoemd en dit was de
dichtst bevolkte wijk van de stad.
29
19e eeuw
De wijk Gozet
de
Lo
ui
s
c
an
Be
rry
Bl
an
aa
lv
an
tk
Ka
He
Rue
er
Ch
e
D
Bo
is
u
ash
ot w
Ka
raa
te
Wa
uit
nsl
ing
ollin
ru R
ed
de L
De Glasfabriek
tsb
are
Ve
rpl
aa
da
m
Fabrieken Saint-Jacques
Linker oever
van de Cher in
het begin van
de eeuw
C
du
ana
l
ug
in
Br
Sa
t-P
ier
re
Montluçon, a town of contrast and discovery.
30
Het kanaal van Berry
De werkzaamheden zijn van start gegaan in 1811 en beëindigd in 1834. Deze
wa-terweg voor kleinere vaartuigen werd hoofdzakelijk gebruikt voor het
vervoer van ijzererts uit de Berry naar de fabrieken in Montluçon. Talrijke
andere materialen werden eveneens vervoerd, zoals, onder andere, kalksteen,
zand, dakpannen en hout. In Marseille-les-Aubigny, in het departement van
de Nièvre, sloot het zich aan op het zijkanaal van de Loire en wat verder op
het volledige binnenscheepvaartnet van Frankrijk. Na 1885 is het kanaal sterk
achteruit gegaan, dit was in het bijzonder te wijten aan de concurrentie van de
spoorwegen. In 1955 is het gedeclasseerd maar er zijn nog enkele sporen terug
te vinden in het Noorden.
Dankzij het kanaal van Berry en zijn grote bevrachtingscapaciteiten en de
nabijheid van de rijke steenkool mijnen (in Commentry, 10 km van Montluçon),
worden er talrijke fabrieken opgericht op beide oevers van de Cher.
Metaalfabrieken, fabrieken voor chemische producten voor de glasmakers en
kalkovens… Deze fabrieken ondergaan hetzelfde lot als het kanaal zelf. Maar
gelukkig voor Montluçon gaat de periode tussen de twee wereldoorlogen
gepaard met de komst van nieuwe industrieën : chemische industrie, rubber
industrie met de firma DUNLOP, mechanische industrie en precisie optische
industrie met de SAGEM.
31
19e eeuw
9 - Om de
wijk SaintPierre heen
Een stijlvol gebouw
stammend uit de jaren
twintig, neoklassiek en
art-deco stijl.
N°1 boulevard de Courtais,
N°2 boulevard de Courtais,
In de Lodewijk XIII stijl, de vensters
hebben driehoekige frontons en rijke
bladerachtige rankversieringen.
Art-deco stijl, bloemmotieven en
leeuwenkoppen die in hun bek een
fleuron vasthouden, versieren de
vensters.
Winkel Les Mégalithes
Winkel Plus
Montluçon, a town of contrast and discovery.
32
Voormalig badhuis
M.H 1985
Dit is het werk van de architect uit Montluçon, Pierre Diot en is gebouwd in een
bijzonder rijke stijl met houten balusters, overhangende daken, friezen, decor
keramiek en overige lijstwerkpatronen.
Uitstapjes
Kerk
Saint-Paul
M.H 1985
Deze kerk is in 1964
gebouwd door de
grote architect LouisAuguste Boileau.
Het gietijzeren
frame waarop de
koepels rusten, is
gesmolten in de
Hoogoven fabriek van
Montluçon.
33
19e eeuw
Gemeente Gebouw
I.S.M.H 1999 door de architect Gilbert Talbourdeau
Het gemeentebestuur van Jean Dormoy had in
1896 tot de bouw hiervan besloten. En net als bij
de Kerk van Saint-Paul, heeft men gekozen voor
het principe van een metalen frame. Dit gebouw is
een waar huis voor het volk met een feestzaal, een
kantoor voor de vakbonden, een bibliotheek en
men verstrekte warme maaltijden aan de arbeiders
dankzij de economische fornuizen.

Download Report