Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: Onderwerp

Raadsvoorstel
Agendanummer:
Datum raadsvergadering:
Onderwerp:
Consultatie MRDH
Gevraagde
Beslissing:
Te besluiten om:
1. In te stemmen met:
 Het inhoudelijk programma MRDH (Agenda
Economisch Vestigingsklimaat en Strategische
Bereikbaarheidsagenda), met inachtneming van
enkele specifiek Krimpense kanttekeningen;
 De ontwerpbegroting MRDH 2015;
 De set aanvullende verordeningen en regelingen
MRDH.
2. Het Bestuursforum MRDH schriftelijk in kennis te stellen
van het raadsbesluit;
3. Deze reactie te beschouwen als een formele zienswijze
zoals bedoeld in artikel 2.1 van de GR MRDH ter
vaststelling in de constituerende vergadering van het AB
na inwerkingtreding van de GR MRDH.
Aan de gemeenteraad
van
Krimpen aan den IJssel
Krimpen aan den IJssel,
Inleiding
De afgelopen raadsperiode is in nauwe samenspraak met de gemeenteraden gewerkt aan
het vormgeven van de samenwerking tussen de 24 gemeenten in de Metropoolregio
Rotterdam Den Haag. Wij willen in dit raadsvoorstel de Metropoolregio Rotterdam Den Haag
kort bij u introduceren, een aantal besluiten en de bijbehorende documenten ter consultatie
aan u voorleggen en het vervolgproces schetsen.
De Tweede Kamer heeft op donderdagnacht 3 juli jl het wetsvoorstel (de afschaffing van de
Wgr-plus) licht gewijzigd aangenomen. Het wetsvoorstel is licht gewijzigd omdat de kamer
wil kunnen voorkomen dat er meer dan twee vervoerregio’s worden ingesteld. De Eerste
Kamer zal het wetsvoorstel na het zomerreces behandelen. De gemeenschappelijke regeling
treedt in werking na aanvaarding van het wetsvoorstel door de Eerste Kamer en nadat alle
24 gemeenten ermee hebben ingestemd. Daarna kan het Algemeen Bestuur worden
benoemd.
Indien de wet onverhoopt later dan 1 januari 2015 in werking treedt, blijft de Wgr-plus
gehandhaafd. De inzet is om ook dan op 1 januari 2015 te kunnen starten met de uitvoering
van de inhoudelijke agenda’s. Daarom bereiden de DB’s van de stadsregio’s een
overgangsregime voor, binnen de bestaande juridische kaders van de Wgr-plus.
Korte schets bij de achtergrond en het waarom van de metropoolsamenwerking
De Metropoolregio Rotterdam Den Haag, als kerngebied van de zuidelijke Randstad, is
samen met de regio’s Amsterdam en Eindhoven een van de kurken waar de Nederlandse
economie op drijft. De economische kracht van de regio is groot: een sterke internationale
oriëntatie, een diverse economische structuur met sterke (top-) sectoren zoals het
havencomplex (logistiek, chemie, energie en waterbouw), de greenports, internationaal
recht, vrede en veiligheid en de medische sector, vier topuniversiteiten en meerdere
hogescholen en een hoog voorzieningenniveau, zowel in de steden als in de groene
gebieden die op korte afstand van de stadscentra gelegen zijn.
Desondanks blijven de economische prestaties structureel achter: de werkloosheid in onze
regio ligt langjarig boven het landelijk gemiddelde. Ook groeit onze regio minder snel dan
vergelijkbare regio’s in Nederland en daarbuiten. Tot slot verliezen meerdere
beeldbepalende sectoren in onze regio aan competitief vermogen – hier is de noodzaak tot
een innovatieve vernieuwingsslag groot om ook in de toekomst concurrerend te blijven.
Verzilveren van de kansen en succesvol het hoofd bieden aan de uitdagingen, vraagt om
nieuw elan in de regionale samenwerking: op een hoger schaalniveau, met een hoger
ambitieniveau, met meer gezamenlijke slagkracht en met een grotere en meer structurele
betrokkenheid van de gemeenten zelf.
Die constatering is het startpunt geweest voor het vormgeven van de
metropoolsamenwerking in de vorige raadsperiode. Het proces kreeg een extra impuls toen
het kabinet besloot tot afschaffing van de Wgr-plusregio’s Stadsgewest Haaglanden en
Stadsregio Rotterdam. Rijkstaken op het gebied van verkeer en vervoer, die de plusregio’s
nu uitvoeren, wil het kabinet in de Randstad toewijzen aan twee vervoerregio’s. De
Metropoolregio Rotterdam Den Haag wordt één van die vervoerregio‘s. Over de benodigde
wetswijziging wordt de komende maanden in het parlement besloten, met 1 januari 2015 als
beoogde ingangsdatum van de nieuwe wet.
Toelichting op het gevolgde proces en genomen besluiten in de afgelopen
collegeperiode
In de afgelopen raadsperiode is met de colleges en gemeenteraden in de 24 gemeenten in
het MRDH-gebied een intensief proces doorlopen om de metropoolsamenwerking
gezamenlijk vorm te geven. Onder meer door de oprichting van het Bestuursforum MRDH is
ervoor gezorgd dat alle gemeenten nauw zijn betrokken bij de totstandkoming van de
metropoolvoorstellen. Het Bestuursforum is het bestuurlijk platform dat de totstandkoming
van de metropoolvoorstellen bestuurlijk begeleidt en waarin elke gemeente bestuurlijk is
vertegenwoordigd. Onze gemeente wordt in het Bestuursforum vertegenwoordigd door onze
burgemeester.
In het najaar van 2013 is een definitief voorstel voor het aangaan van een
gemeenschappelijke regeling aan de 24 gemeenten gestuurd. Inmiddels hebben 21
gemeenten de regeling getroffen. In de resterende drie gemeenten is het belang van
metropoolsamenwerking of deelname aan de gemeenschappelijke regeling MRDH
opgenomen in het coalitie- of bestuursakkoord. De gemeenschappelijke regeling waar de
gemeenten mee hebben ingestemd voorziet in een koppositie voor de gemeenteraden.
Mede op basis van de ontvangen reacties op de voorstellen, zijn diverse mechanismen
ingebouwd om aan de gewenste koppositie recht te doen: het werken met
2
zienswijzeprocedures bij alle belangrijke besluiten, het instellen van adviescommissies van
gemeenteraadsleden voor verkeer & vervoer en economisch vestigingsklimaat, de instelling
van een rekeningencommissie, een horizonbepaling, een evaluatie van de samenwerking na
twee jaar en het aanscherpen van de bepalingen over uittreden zijn daar voorbeelden van.
Andere zaken die vanuit de reacties van de gemeenteraden zijn geregeld zijn uitbreiding van
het DB naar 5 leden en de inhoudelijke focus van de samenwerking op verkeer & vervoer en
economisch vestigingsklimaat.
Toelichting op de bijlagen
De gemeenschappelijke regeling MRDH treedt in werking op het moment dat alle 24
gemeenten ermee hebben ingestemd en de Eerste Kamer heeft besloten over de wet
afschaffing plusregio’s, de wet die de introductie van vervoerregio’s in de Randstad
organiseert en daarmee een belangrijke wettelijke basis vormt onder de voorgestelde
gemeenschappelijke regeling MRDH. De beoogde datum van inwerkingtreding van de
nieuwe wet is 1 januari 2015. Dat is ook het moment waarop de wettelijke taken op het
gebied van verkeer en vervoer overgaan van de huidige stadsregio’s naar de MRDH.
Ter aanvulling op het genomen besluit tot deelname aan de gemeenschappelijke regeling,
consulteren wij de gemeenteraden, vóórdat de regeling MRDH in werking treedt, over de
volgende voorstellen:
a.
b.
c.
d.
Agenda Economisch Vestigingsklimaat;
Strategische Bereikbaarheidsagenda;
ontwerp Programmabegroting 2015
Verordeningen en regelingen.
Tijdens de constituerende vergadering van het AB MRDH zullen de begroting, de
inhoudelijke agenda’s en de overige verordeningen en regelingen, na verwerking van de
gemeentelijke zienswijzen, worden vastgesteld. Op dit moment worden de voorbereidingen
getroffen om de MRDH-organisatie van start te laten gaan.
Onze gezamenlijk inzet is om op 1 januari 2015, als de wet in werking treedt, echt
operationeel te zijn. Indien de wet onverhoopt later dan 1 januari 2015 in werking treedt, blijft
de Wgr-plus gehandhaafd. Vanwege de maatschappelijke urgentie en om zekerheid aan het
personeel van de stadsregio’s te kunnen bieden, zullen in die situatie de stadsregio’s een
programma-organisatie inrichten en starten met de uitvoering van de inhoudelijke agenda’s.
Daarvoor bereiden de DB’s van de stadsregio’s een overgangsregime voor, binnen de
bestaande juridische kaders van de Wgr-plus. Behalve op de inhoudelijke agenda’s zal het
overgangsregime ook gebaseerd worden op de ontwerpbegroting 2015 van de MRDH.
Het Bestuursforum heeft de voorzitters mandaat verleend om een voordracht te doen voor
de benoeming van de secretaris-directeur. De Bijzondere Ondernemingsraad heeft daarbij
een adviesrecht. Het betreft een voorgenomen benoeming die door het Algemeen Bestuur
moet worden bekrachtigd. Het Bestuursforum heeft ingestemd met de voorgenomen
benoeming van de heer W. Benschop als beoogd directeur Vervoersautoriteit en de heer
L. Vokurka als beoogd directeur Economisch Vestigingsklimaat.
a. Agenda Economisch Vestigingsklimaat
In de afgelopen maanden is verder gewerkt aan de uitwerking en concretisering van de
samenwerking op het gebied van economie in een Agenda Economisch Vestigingsklimaat.
Hiertoe zijn gesprekken gevoerd met wethouders economie in alle 24 gemeenten, met
vertegenwoordigers van bedrijven en kennisinstellingen in de regio, zijn wetenschappers op
het gebied van regionale economie en metropoolontwikkeling gevraagd te adviseren over
kansen en opgaven in onze regio en is met inzet vanuit de ambtelijke organisaties van de 24
gemeenten in het MRDH-gebied gewerkt aan de vertaling daarvan in een gezamenlijk
economisch programma.
3
Om de hier bovengenoemde achterblijvende economische prestaties van onze regio is het
van belang om de krachten van de metropoolgemeenten te bundelen. Alle betrokken partijen
moeten vanuit hun eigen rol actief een bijdrage leveren. Er zijn acht werkvelden benoemd
waarop de gemeenten in de MRDH concreet gaan samenwerken. Naast deze werkvelden
zijn er vijf trends geschetst namelijk metropoolvorming, kenniseconomie, nieuwe
maakindustrie, verduurzamingen en voorzieningen. Deze trends zijn meegenomen in de
uitwerking van de acht werkvelden zoals terug te zien is in onderstaande afbeelding (zie ook
pagina 19 van de Agenda Economisch Vestigingsklimaat.
Bij de samenvatting hiervan zoeken we zover van toepassing de aansluiting op projecten
en/of ontwikkelingen in de gemeente Krimpen aan den IJssel. Ons college stelt om die reden
dan ook voor om extra aandacht te vragen voor enkele specifiek Krimpense
aandachtspunten binnen de werkvelden van de Agenda Economisch Vestigingsklimaat:
Werklocaties
Werklocatie vormen de basis van de economie in de metropoolregio. Bedrijven moeten zich
hier kunnen vestigen, groeien en bloeien. Daarbij geldt dat daar ruimte voor moet zijn en dat
het juiste bedrijf op de juiste plek moet komen. Gezien de ontwikkelingen van ons
bedrijventerrein Stormpolder is samenwerking op het gebied van werklocaties voor Krimpen
aan den IJssel van groot belang. Daarbij gaat het vooral om regionale visievorming,
gezamenlijke programmering en kennisdeling. Wij vragen ons af of de begrote middelen voor
dit programma afdoende zijn om de ambities waar te kunnen maken.
Energie-infrastructuur
Hierbij gaat het om verdere verknoping van de duurzame energie-infrastructuur in de
metropoolregio. Energie is ook een belangrijk onderwerp in het uitvoeringsprogramma voor
bedrijventerrein Stormpolder. Daarin heeft het bedrijfsleven samen met de gemeente gezegd
dat we willen komen tot een duurzame energievoorziening door het ontwikkelen van
4
infrastructuur waarmee bedrijven (overtollige) energie kunnen uitwisselen. We zoeken graag
de aansluiting bij dit onderwerp in de MRDH.
Financiering
Met massa en slagkracht binnen de MRDH werken aan investeringsproposities om financiers
te koppelen aan initiatieven in de metropoolregio. Dit is vooral van belang bij grootschalige
investering bijvoorbeeld op het gebied van verkeer en vervoer, gebouwde omgeving en
(duurzame) energie.
Clustervorming
Realiseren van een sterk economisch netwerk tussen bedrijven onderling en met
kennisinstellingen binnen de metropoolregio. Afhankelijk van de inhoudelijke focus sluiten we
ons ook bij dit werkveld aan. Wij zien in onze regio deze verbindingen al ontstaan
bijvoorbeeld in Zeppelin waar de ondernemersnetwerken uit onze regio samenwerken en
ook het contact met kennisinstellingen op het gebied van mobiliteit en onderwijs zoeken.
Branding
Een eenduidige brandingstrategie voor de hele regio: een gemeenschappelijke vlag
waaronder alle al aanwezige ‘merken’ hun eigen identiteit in gezamenlijkheid kunnen
uitdragen, met als doel meer (internationale) bedrijven en bezoekers. Wij hechten belang
aan deze strategie om de aantrekkelijkheid en de bekendheid voor (internationale) bedrijven
te vergroten. Deze branding kan ook bijdragen aan de marketing en communicatie van de
verdere ontwikkelingen met betrekking tot bedrijventerrein Stormpolder en mogelijk het EMK
terrein.
Onderwijs en arbeidsmarkt
Het doel van dit werkveld is een flexibel inzetbare, goed opgeleide beroepsbevolking met
kennis en vaardigheden die voldoende aansluiten op de vraag uit de regionale clusters.
Terecht wordt er een gebrek aan samenhang in de marken voor arbeid, kennis, huisvesting,
onderwijs en voorzieningen geconstateerd. Ook de gemeente Krimpen aan den IJssel wil
zich graag inzetten voor het maken van verbindingen onder andere tussen bedrijven en het
(beroeps)onderwijs. Daarbij maken we graag de koppeling met de werkvelden ‘Gebieden’ en
‘Economie landelijk gebied’. In de AEV wordt het toenemende belang van de stad en
omgeving als consumptiegebied geschetst. Mensen kiezen steeds meer voor wonen in de
directe omgeving van de stad wat ook economisch van belang is. Krimpen aan den IJssel
vormt door haar bijzondere ligging een ontspannen, kleinstedelijke en groene gemeente.
Graag willen we dit karakter behouden door vooral naar kwaliteit te streven en te kijken of er
maatregelen nodig zijn om de toegang tot de Krimpense woningmarkt voor starters en
jongeren te vergemakkelijken. Daarmee dragen we bij aan een goed vestigingsklimaat en in
het bijzonder aan het vasthouden van (hoogopgeleide) werknemers en studenten in de regio.
Rol overheid
De uitdagingen waarvoor de MRDH staat vraagt om een nieuwe invulling van de rol van de
overheid bij het generen van economische activiteit die bijdraagt aan het realiseren van de
ambities van de regio. Een MRDH die initieert, faciliteert en richting geeft. Dat sluit aan bij
onze visie, wij willen mensen en organisatie aanmoedigen, faciliteren en verbinden om hun
eigen ambities in dienst van de Krimpense gemeenschap te stellen en gezamenlijke
doelstellingen te realiseren.
Nieuwe cultuur van samenwerking
Met deze nieuwe rol van de overheid vraagt het realiseren van de gestelde doelen en
ambities binnen metropoolverband, daarnaast om een nieuwe cultuur van samenwerking.
Wij hebben echter vraagtekens of de geschetste opbouw van de MRDH organisatie wel
tekenend is voor een nieuwe cultuur van samenwerken.
5
Zoals in de Agenda Economisch Vestigingsklimaat (AEV) geschetst wordt is de koppeling
met de Strategische Bereikbaarheidsagenda cruciaal. Voor de gestelde ambities op het
gebied van wonen en werken is een goede bereikbaarheid van groot belang voor zowel
inwoners als ondernemers. We missen echter een uitwerking van hoe de integrale aanpak
van economie en bereikbaarheid geborgd wordt. Daarom hechten we eraan te benadrukken
dat de bereikbaarheidsagenda en de economische agenda ondersteunend aan elkaar
moeten zijn en vragen wij het Bestuursforum om de integraliteit concreter uit te werken.
Krimpen aan den IJssel zal zich de komende jaren inspannen om de lokale inbreng in het
regionaal economische beleid van de MRDH te borgen. Voor Krimpen aan den IJssel is
vanwege het maritieme karakter ook de verbinding met de Dordste regio van belang en
onderstreept het leggen van verbindingen met deze regio. Daarnaast zal Krimpen aan den
IJssel vanwege haar ligging ook het contact blijven zoeken met de gemeenten in de
Krimpenerwaard.
b. Strategische Bereikbaarheidsagenda
De Vervoersautoriteit MRDH (Va) geeft uitvoering aan de wettelijke taken die op het terrein
van verkeer en vervoer door het Rijk worden belegd bij de vervoerregio Rotterdam Den Haag
en plaatst dat binnen een breder kader. In 2013 is daarom gewerkt aan een Strategische
Bereikbaarheidsagenda, waarin de uitgangspunten en ambities voor de Va zijn
geformuleerd. Die agenda is opgesteld binnen de kaders van de strategische agenda van de
MRDH en tot stand gekomen met inbreng vanuit de gemeenten en de stadsregio’s. De
Strategische Bereikbaarheidsagenda wordt in een later stadium verder uitgewerkt als input
voor een beleidsdocument met de status van de huidige Regionale Verkeer- en
Vervoersplannen (RVVP), zoals bedoeld in de Planwet verkeer en vervoer.
c. Ontwerpbegroting MRDH
Bijgevoegd treft u een integrale MRDH begroting aan met daarin de programma’s
Economisch Vestigingsklimaat, Verkeer en Openbaar Vervoer. De programmabegrotingen
voor Verkeer en Openbaar Vervoer worden primair gefinancierd uit Rijksmiddelen via de
Brede Doeluitkering (BDU) Verkeer en Vervoer. De programmabegroting Economisch
Vestigingsklimaat wordt gefinancierd uit een gemeentelijke inwonerbijdrage. Het financieel
kader dat werd meegegeven bij de besluitvorming over de gemeenschappelijke regeling ging
uit van een inwonerbijdrage van maximaal € 2,95.
Op basis van de ontvangen gemeentelijke reacties hierop en de verdere uitwerking van de
Agenda Economisch Vestigingsklimaat gaat bijgaande begroting uit van een inwonerbijdrage
van € 2,45 per inwoner. Dit is een reëel bedrag om de gezamenlijke economische ambities
mee vorm te geven. Van dit bedrag is minimaal €1,45 inwoner beschikbaar als
programmabudget voor gezamenlijke programma’s en projecten die voortvloeien uit de
MRDH-samenwerking. Dit programmabudget wordt in de begroting indicatief verdeeld over
de werkvelden die in de Agenda Economisch Vestigingsklimaat worden onderscheiden. Voor
apparaatskosten is maximaal € 1,- per inwoner beschikbaar.
De gemeenteraden hebben van de huidige stadsregio’s eerder dit jaar ook een begroting
voor 2015 ontvangen. Die begrotingen zijn opgesteld op basis van de wettelijke verplichting
om vóór 15 juli een vastgestelde programmabegroting aan de provincie te zenden. Bij de
aanbieding hiervan is gemeenten gevraagd om de gevraagde inwonerbijdragen in de
begroting op te nemen. Wanneer de MRDH een feit is per 1 januari 2015, hebben de
deelnemende gemeenten die middelen beschikbaar voor de (lagere) bijdrage aan de MRDH.
De stadsregio’s worden vanaf die datum afgebouwd. De begrotingen van beide stadsregio’s
worden ingetrokken en vervangen door een liquidatiebegroting wanneer de MRDH-begroting
wordt vastgesteld.
6
d. Verordeningen en regelingen MRDH
De bijgevoegde verordeningen bij de gemeenschappelijke regeling MRDH betreffen in het
bijzonder de verordeningen die, conform de ontvangen gemeentelijke zienswijzen op de
gemeenschappelijke regeling, garanderen dat de gemeenteraden het fundament van de
metropoolsamenwerking vormen. Zie verder de bijgevoegde notitie verordeningen en
regelingen
Toelichting op de gevraagde besluiten
Het Bestuursforum heeft ons college gevraagd om uw Raad te verzoeken om uiterlijk
maandag 6 oktober 2014 uw reactie te geven op de strategische agenda’s, de
ontwerpbegroting en de ontwerp-verordeningen. De consultatieprocedure die nu wordt
gestart is nog niet de formele zienswijze zoals bedoeld in de regeling; die kan immers pas
plaatsvinden nadat de regeling formeel is ingegaan. Dat is het geval op het moment dat de
Eerste Kamer de afschaffingswet plusregio’s heeft aangenomen.
Wij stellen voor om uw reacties op de bijgevoegde documenten niettemin als zodanig te
beschouwen, zodat u zich niet twee keer over dezelfde documenten hoeft uit te spreken. We
willen u daarom vragen om in uw reactie op de stukken expliciet te besluiten dat uw reactie
kan worden beschouwd als een formele zienswijze zoals bedoeld in artikel 2.1 van de
gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Rotterdam Den Haag
Communicatie
Team communicatie in samenwerking met de werkgroep communicatie MRDH
Uitvoering
Beleidsmedewerkers afdeling Ruimte en Financiën (inhoudelijk) en Concernjurist
(procesmatig in de rol van Metropoolcoördinator)
Bijlagen
 Agenda economisch vestigingsklimaat;
 Strategische Bereikbaarheidsagenda;
 Concept Programmabegroting MRDH 2015;
 Oplegnotitie Regelingen MRDH;
 Verordeningen en regelingen MRDH.
In de vergadering van de besluitvoorbereidende commissie van 18 september 2014 is dit
voorstel aan de orde geweest.
Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Krimpen aan den IJssel,
Mr. A. Boele
secretaris
7
L.M. Huizer
burgemeester
Ontwerp-besluit
De raad van de gemeente Krimpen aan den IJssel;
Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d 2 september 2014
besluit:
1. In te stemmen met:
 Het inhoudelijk programma MRDH (Agenda Economisch Vestigingsklimaat en
Strategische Bereikbaarheidsagenda), met inachtneming van enkele specifiek
Krimpense aandachtspunten;
 De ontwerpbegroting MRDH 2015;
 De set aanvullende verordeningen en regelingen MRDH.
2. Het Bestuursforum MRDH schriftelijk in kennis te stellen van het raadsbesluit;
3. Deze reactie te beschouwen als een formele zienswijze, zoals bedoeld in artikel
2.1 van de GR MRDH ter vaststelling in de constituerende vergadering van het
AB na inwerkingtreding van de GR MRDH.
Aldus besloten door de raad van de gemeente Krimpen aan den IJssel in zijn openbare
vergadering van 3 oktober 2014
De griffier,
De voorzitter,
8