Narratief Netwerk Nederland (NNN)

Narratief Netwerk
Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – oktober 2014
In dit nummer:
Onderzoek/Onderwijs (pag. 2 - 11)
1407
1408
1409
1410
1411
1412
1413
1414
1415
-
Verslag Inspiratiedag Levensverhalen (pag. 2)
Verslag Summerschool Narratieve Analyse (pag. 3)
‘Een landschap van herinneringen’: Snipperberichten voor landschapschrijvers (pag.4)
Verslag Symposium Maak er een boek van...!? Leren van patiënten en hun
verhalen (pag. 5)
- Aankondiging E-book 5th & 6th Global Conferences STORYTELLING (pag. 7)
- Narratieve psychologie krijgt unieke plek in curriculum psychologie in Twente (pag. 7)
- Verslag Workshop Narrative Medicine en werkbezoek CIRN (pag. 8)
- Storytelling voor studieloopbaanbegeleiding (pag. 10)
– Abstracts Symposium op het 12e Nationaal Congres van de Nederlandse Vereniging
voor Gerontologie (NVG-KNOWS) (pag. 11)
Oproepen (pag. 13 - 16)
1416
1417
1418
1419
-
STEM! Online levensalbum genomineerd voor online Zorgvernieuwingsprijs (pag. 13)
GEZOCHT: niet criminele man/vrouw! (pag. 14)
Ervaringen met na-oorlogs racisme (pag.16)
Oproep Kwalon rubriek Narratief onderzoek (pag. 16)
Agenda (pag. 17 - 18)
Nov - 26 (2014)
Apr - 16 (2015)
Mei - 26 (2015)
Jun - 04 (2015)
Biografie Café (Groningen, Nederland)
The 4th Conference of the European Narratology Network: Modelling
Narrative across Borders (Ghent University, België)
Sixth International workshop on computational models of narrative
(Atlanta, Verenigde Staten)
Ethics of storytelling (Turku University, Finland)
Publicaties (pag. 19 - 23)
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 1 van 24
Onderzoek/Onderwijs
1407 Onderzoek/
Onderwijs
Verslag Inspiratiedag Levensverhalen
Door: Marilou den Outer
Maar liefst 150 deelnemers waren er op de Inspiratiedag Levensverhalen 'Het
verhaal gaat door', georganiseerd door Reliëf op 9 oktober in Mennorode in Elspeet
(Veluwe).
Al tien jaar is Reliëf betrokken bij onderzoek over en de praktijk rondom
levensverhalen in zorg en welzijn, onder het motto: meer aandacht voor het
levensverhaal in de zorg. In die tijd is veel gebeurd: meerdere methodieken, prijzen,
platforms en veel vrijwilligers en professionals zijn met levensverhalen aan de slag
gegaan.
In de zaal zaten mensen ‘van het eerste uur’, maar ook opvallend veel
‘nieuwkomers’. Een teken dus dat het levensverhaal volop in de belangstelling staat.
Reliëf greep de gelegenheid aan om twee nieuwe publicaties te presenteren in
samenwerking met uitgever Bohn Stafleu van Loghum: een geheel herziene editie
van ‘Mijn Leven in Fragmenten’ (methode voor werken met levensverhalen met
dementerenden) en, nieuw: ‘Met oudere migranten in gesprek over hun
levensverhaal; mijn leven in kleur’.
Mooie inleidingen waren er van José Franssen die al dertig jaar bezig is met
levensverhalen en nu haar ervaringen volop deelt; van Anneke Sools, die vertelde
over het project Brieven vanuit de Toekomst van de Universiteit Twente - Het
Levensverhalenlab, het kenniscentrum op het terrein van narratieve psychologie en
geestelijke gezondheid; van Dominiek Lootens van Caritas Antwerpen over het
project ‘Inclusief Verhalend Werken’; en van Thijs Tromp, directeur Relief, die
promoveerde op de betekenis van levensverhalen en in Mennorode inspirerend
vertelde over: ‘wat is het dat levensverhalen zo boeiend en zinvol maakt’?
Deelsessies en volop netwerken stonden op het middagprogramma. Deelsessies die
een beeld gaven van de vele variaties rond het thema levensverhalen: over
palliatieve zorg, levensverhalen verhalen met migranten en levensverhalen met
dementerenden.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 2 van 24
Kortom, een zeer inspirerende dag, met dank aan Wout Huizing, Thijs Tromp en
andere medewerkers van Reliëf.
1408 Onderzoek/
Verslag Summerschool Narratief Psychologische
Analyse
Onderwijs
Door: Sheila Adjiembaks
De laatste week van augustus heeft het Levensverhalenlab aan de Universiteit
Twente het initiatief genomen een vijfdaagse Summerschool voor onderzoekers en
(buiten)promovendi te organiseren. Doel van deze Summerschool was een nadere
kennismaking met elkaar en elkaars onderzoeken, en vooral ook het opdoen van
kennis en vaardigheden omtrent narratieve analyse.
In totaal participeerden tien onderzoekers met een variëteit aan achtergronden
zoals het bedrijfsleven, de criminologie, pedagogiek en de klinische psychologie.
Ondanks de verscheidenheid aan achtergronden (en daarmee tevens
onderzoeksonderwerpen) hadden alle onderzoekers één ding gemeen: allen
bewandelen een narratieve benadering in onderzoek.
Dag 1 van de Summerschool werd ingeleid door Gerben Westerhof en Ernst
Bohlmeier die een overzichtelijke presentatie gaf over de klassiekers in en daarmee
het ontstaan van narratief psychologisch onderzoek. Deze inleiding werd gevolgd
door een hoorcollege van Anneke Sools over kwaliteitseisen in narratief onderzoek.
Deze dag werd afgesloten met korte presentaties over de onderzoeken van de
deelnemers en een smakelijk diner in de binnenstad van Enschede.
Anneke Sools presenteerde op dag 2 van de Summerschool de narratieve
verhaallijnanalyse, waarna elke onderzoeker de gelegenheid werd geboden aan de
hand van deze analysemethode met eigen data aan de slag te gaan.
Op dag 3 van de Summerschool zijn stromingen van narratieve analyse aan de hand
van artikelen besproken tegen het licht van kwaliteitseisen in narratief onderzoek.
Deze dag werd afgesloten met een bijzondere wandeling door de stad Enschede,
begeleidt door vrijwilligers van het Huis van
verhalen (Roombeek) waar levensverhalen
van slachtoffers van en betrokkenen bij de
vuurwerkramp worden verzameld.
De vierde en vijfde dag van deze
Summerschool zijn, tot slot, besteed aan het
maken van een analyseplan en daarmee het
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 3 van 24
nadenken over de besproken analysemethoden, kwaliteitseisen, voor- en nadelen
van analysemethoden in relatie tot eigen onderzoek en het daadwerkelijk
verantwoorden van keuzes.
Kortom: een zeer leerzame en vooral ook inspirerende Summerschool (die hopelijk
nog een vervolg gaat krijgen)!
(Bron foto: www.rtvoost.nl)
1409 Onderzoek/
‘Een landschap van herinneringen’
Snipperberichten voor landschapschrijvers
Onderwijs
Door: Jose Franssen
Met dit project wil ik een sneeuwbal door het land laten rollen, die groter en groter
wordt, om werkwijze en het belang van het werken met het eigen verhaal door te
geven. Het eerste deel was het beschikbaar maken van 52 oefeningen voor het
schrijven van het eigen levensverhaal. Je kunt de oefeningen zien als een jaarcursus
of als een schatkist waarin je kunt grabbelen, ter inspiratie.
Deze oefeningen vind je op mijn site. Ze kunnen door iedereen gebruikt worden.
Intussen ben ik bezig met het vervolg. Ik verstuur nu met enige regelmaat
Snipperberichten voor landschap-schrijvers aan belangstellenden. Dat zijn
mededelingen, boekbesprekingen, citaten, teruggevonden knipsels en artikeltjes,
fragmenten uit lezingen die ik ooit gaf, artikelen die ik over mijn werk schreef… het
is een potpourri van allerlei wetenswaardigheden over het werken met
levensverhalen. Want hoe doe je dat nu, werken met die oefeningen? Waar moet je
op letten als je een groep wilt begeleiden? Hoe bouw je een cursus op? In de
Snipperberichten besteed ik ook aandacht aan methodische aspecten,
achtergrondinformatie, literatuurverwijzingen, tips en ideeën voor het werven van
een groep of voor het lesgeven. Stof voor mensen die met anderen werken rond
levensverhalen, zoals docenten schrijven, werkers in de geestelijke
gezondheidszorg, activiteitenbegeleiders, creatief therapeuten, psychologen,
biografisch werkers, geestelijk verzorgenden, pastores, en ouderenadviseurs.
De Snipperberichten zijn gratis.
Heb je belangstelling voor de Snipperberichten? Meld je dan aan per email via mijn
site: www.josefranssen.nl
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 4 van 24
NB: de tekst van de lezing van Jose van 9 oktober jl. is via een email naar
[email protected] op te vragen (red.)
1410 Onderzoek/
Verslag Symposium Maak er een boek van...!?
Leren van patiënten en hun verhalen
Onderwijs
Door: Coleta Platenkamp
Op vrijdag 10 oktober 2014 vond het symposium Maak er een boek van...!? Leren
van patiënten en hun verhalen plaats aan De Haagse Hogeschool. Het symposium
bracht makers van ervaringsverhalen in vele uitingsvormen en gebruikers daarvan
bij elkaar, om van elkaar te leren. Bovendien werd op het symposium het
gelijknamige boek gepresenteerd.
Patiënten leggen hun ervaringen niet alleen vast in een boek, maar ook in een film,
blog, lied, documentaire, kunstuiting of met websites. En het gebruik ervan door
hulpverleners, professionals, onderzoekers, studenten, docenten, beleidsmakers is
ook zeer verschillend. Dit roept vragen op zoals: vullen de verschillende
uitingsvormen elkaar aan? Worden ze goed ingezet ter verbetering van de zorg en
de kwaliteit van leven van patiënten/cliënten?
Symposium en boek hebben dezelfde opzet: het in kaart brengen van de
verschillende manieren waarop patiënten hun ervaringen vertolken en waarop
anderen daar gebruik van maken, om vervolgens te kijken hoe wederzijds het
meest van elkaar geleerd kan worden.
Het symposium trok zo’n 300 bezoekers en begon met een plenair deel.
Dagvoorzitter Marie Josee Smits introduceerde Son Burgers-Geerinckx, directeur van
de Faculteit Gezondheid, Voeding & Sport van De Haagse Hogeschool die het
symposium opende. Daarna werd Coleta Platenkamp geïnterviewd door Gonny ten
Haaft. Het interview sloot af met een vraag aan Coleta naar een aantal conclusies
uit het boek. Zij benoemde er enigen en gaf vervolgens het boek aan Hanneke van
Essen, waarnemend directeur Markt & Consument, Ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport. Vervolgens reflecteerde Heleen van Tilburg op indrukwekkende
wijze op haar ervaringsverhaal waarna Rob Houtepen een introductie gaf op de
thema’s leren van elkaar en leren van verschillen. Karin Spaink leidde vervolgens
twee rondetafelgesprekken met makers en gebruikers van ervaringsverhalen.
Ingegaan werd op de inzet van ervaringsverhalen, eigen motivatie om dat te doen,
nut en gebruik van ervaringsverhalen.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 5 van 24
Aan tafel zaten:
Ronde 1: Mohammed Benzakour, Annabel Bolck, Marc de Hond, Riet Kleerebezem,
Sigrid Landman, Maarten Muis.
Ronde 2: Roland Bal, Sjaak van der Geest, Helena Kosec, Mette Lansen.
Vervolgens was er een lunch in een ruimte met marktstalletjes waarin kennis
gemaakt kon worden met initiatieven om ervaringsverhalen in het voetlicht te
brengen van zowel makers als gebruikers. Diverse deelnemers en betrokkenen
toonden er hun producten of lichtten deze toe. Het boek was daar voor het eerst te
verkrijgen.
Na de lunch kon gekozen worden uit een keur van 15 workshops waarin diverse
onderwerpen uitgediept werden. Vele(ervarings) deskundigen leverden bijdragen.
De workshops waren zeer gevarieerd van inhoud: workshops rond beeld; van
documentaire tot kunstschilder, het maken van verhalen en welke vorm hoort
daarbij, nut voor lotgenoten, storytelling in de zorg, boekenauteurs, bloggers en
columnisten over wat hen heeft opgeleverd, de VVvE (Vakvereniging voor
Ervaringswerkers) vertelde over de meerwaarde van ervaringskennis, Recensenten
van stichting CCC vertelden wat hen raakte bij het lezen van verhalen, een
workshop over de ervaring, de boodschap, de uiting en de
doelgroep, Pptiëntenervaringen naast andere bronnen inzetten in zorg, politiek,
eigen bedrijf, of onderwijs, of onderzoek, zorg en hulpverlening, en tenslotte ook
wat kunnen bruggenbouwers bieden.
Tenslotte vertolkte Trio Triëst op het symposium een speciaal gemaakt lied waarbij
wij het refrein zongen en sloten wij het symposium vol van verhalen, indrukken en
beelden af.
Meer informatie over inhoud van de optredens, met enige concluderende
opmerkingen uit het boek zijn op de website www.patientervaringsverhalen.nl te
vinden. Daar staat ook een link waarmee het boek te bestellen is.
Wij hopen via de website discussies te blijven voeren over de onderwerpen die in de
workshops aan bod zijn gekomen.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 6 van 24
1411 Onderzoek/
Aankondiging E-book 5th & 6th Global
Conferences STORYTELLING
Onderwijs
Door: Floor Basten
Van woensdag 14 t/m vrijdag 16 mei 2014 was er een internationale conferentie
over storytelling in Lissabon. Drie Nederlandse onderzoekers hebben twee papers
gepresenteerd. Floor Basten presenteerde "A Multiple Analyses Approach for
Narrative Sociology of Everyday Life" en Sjoerd-Jeroen Moenandar en Krina
Huisman presenteerden "A Storytelling Tool for Student Reflection in Universities of
Applied Sciences". Naar aanleiding van deze conferentie zal een e-book verschijnen.
Meer informatie daarover komt in een volgende NNN-nieuwsbrief
Meer info over deze conferentie is te vinden op http://www.interdisciplinary.net/probing-the-boundaries/persons/storytelling-global-reflections-onnarrative/story-2-call-for-papers/.
1412 Onderzoek/
Onderwijs
Narratieve psychologie krijgt unieke plek in
curriculum psychologie in Twente
Door: Anneke Sools & Sanne Lamers (Levensverhalenlab Universiteit Twente)
De universiteit Twente was al uniek in vergelijking met andere psychologieopleidingen in Nederland door het vak narratieve psychologie aan te bieden aan
tweedejaars studenten. Vanaf dit studiejaar zullen nog meer psychologiestudenten
gaan kennismaken met het vak narratieve psychologie, doordat dit vak integraal
onderdeel gaat uitmaken van een nieuwe module (met een omvang van 15EC, wat
gelijkstaat aan 25% van een studiejaar, ofwel fulltime onderwijs vanaf november
2014 t/m januari 2015). Deze module combineert het klinische perspectief
(psychopathologie en psychodiagnostiek) met het narratief-psychologische
perspectief op psychische gezondheid.
Terwijl het klinische perspectief stoornissen vooropstelt en uitgaat van de DSM
classificatie, gaat de narratieve psychologie uit van de ervaringen en betekenissen
die mensen zelf geven aan hun problemen en klachten. Voor zover ons bekend zijn
er geen psychologie-opleidingen, zeker niet in Nederland, die beide benaderingen zo
complementair behandelen en op zo’n prominente plek in het curriculum. We zijn
natuurlijk benieuwd te horen als er soortgelijke vakken worden gegeven in het
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 7 van 24
psychologiecurriculum in Nederland of in het buitenland, dus mail ons gerust over
verwante initiatieven ([email protected] of [email protected]).
Naast aandacht voor een ervaringsperspectief op klachten en problemen voegt de
module ook een positief-psychologische benadering toe. Vanuit deze benadering
wordt psychische gezondheid niet alleen negatief in termen van afwezigheid van
klachten en stoornissen gedefinieerd, maar ook positief door te focussen op kracht,
mogelijkheden en kansen van mensen. De module bestaat uit hoorcolleges,
werkcolleges, projectgroepbijeenkomsten en zelfstudie. De toetsing behelst naast
tentamens en kleinere opdrachten (waaronder het houden en analyseren van een
narratief interview) ook een projectopdracht. Studenten werken in groepjes aan het
project dat gaat over het inzetten van een gecombineerde benadering (klinisch en
narratief, klachtgericht en krachtgericht) in de GGZ-diagnostiek. Ze presenteren hun
advies hierover aan vertegenwoordigers van de regionale GGZ instelling in
Overijssel.
1413 Onderzoek/
Onderwijs
Verslag Workshop Narrative Medicine en
werkbezoek CIRN
Door: Jojanneke Korte (Levensverhalenlab, Universiteit Twente)
Op woensdag 16 september ben ik vertrokken voor een werkbezoek naar NoordAmerika, om mogelijkheden te verkennen rondom onderzoek naar en implementatie
van narratieve zorg. Narratieve zorg is een wetenschappelijk onderbouwde,
kosteneffectieve en laagdrempelige manier om het welbevinden te bevorderen.
Kortweg is het persoonsgerichte zorg waarbij het verhaal van de cliënt op een
professionele wijze centraal staat. Mijn specifieke interesse gaat uit naar narratieve
zorg bij ouderen in verpleeg- en verzorgingshuizen, een kwetsbare doelgroep die in
mijn ogen alle aandacht verdient, helemaal in een tijd waarin het meer lijkt te gaan
om het besparen van kosten in plaats van om de kwaliteit van zorg.
In mijn zoektocht naar optimale narratieve zorg volgde ik de workshop “Narrative
Medicine” aan de Columbia University van New York, onder leiding van Professor
Rita Charon. Dit om een beter beeld te krijgen hoe bij zorgmedewerkers een goede
narratieve houding kan worden bewerkstelligd. Een houding waarbij er oprecht
interesse is in het verhaal van de ander en waarvan bovendien het nut wordt
ingezien. Hiervoor heb ik zeker een aantal ideeën kunnen opdoen, die ik graag zou
willen verwerken in een te ontwikkelen training voor zorgmedewerkers in verpleegen verzorgingshuizen. De methode die wordt gehanteerd omvat ruwweg drie
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 8 van 24
stappen; aandachtig lezen, reflectief schrijven en het delen van deze ervaringen. Ik
heb aan den lijve ondervonden dat deze stappen zinvol zijn. Hoe dit precies in zijn
werk gaat wil ik graag iets meer toelichten. Hierbij wil ik opmerken dat de
beschrijving vrij summier is, de methode omvat uiteraard veel meer, maar zo krijgt
de lezer toch een idee.
Eerst bestudeer je een literair werk (ook wel aandachtig lezen), dit kan een gedicht,
een verhaal of een film(scène) zijn. Hierdoor kom je in een bepaalde modus die
wordt gevoed door je eigen levenservaringen, herinneringen, je eigen
gedachtengoed en waarden. Vervolgens voer je een schrijfopdracht uit (reflectief
schrijven). Een leuk voorbeeld van zo’n opdracht is: “Schrijf een verhaal over je
naam”. Het is van belang dat je hier niet al teveel tijd voor neemt, vijf minuten is
voldoende. Nadat je dit hebt gedaan lees je je verhaal voor in een groep, waarbij op
elkaar gereageerd kan worden. Het is heel bijzonder om te zien wat er dan gebeurt,
voor mij was dit een openbaring. Er ontstaat een bijzondere groepsdynamiek die
ervoor zorgt dat je je optimaal kunt inleven in het verhaal van de ander. Binnen een
zeer korte tijd ontstaat er een sfeer die hier veilig genoeg voor is. Ik heb gemerkt
dat het nodig is om eerst op jezelf te leren reflecteren voordat je oprechte interesse
in het verhaal van een ander kunt hebben. De workshop liet veel theoretische
onderbouwing zien voor deze methode en in kleine groepen zijn diverse praktische
oefeningen gedaan, zoals hierboven beschreven.
In deel twee van mijn zoektocht deed ik inspiratie op rondom de implementatie van
narratieve zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen en verkende ik mogelijkheden
voor onderzoekssamenwerking bij het Centre for Interdisciplinary Research on
Narrative (CIRN), verbonden aan de St. Thomas University in Fredericton, Canada.
In Noord-Amerika hèt kenniscentrum voor praktijkgericht onderzoek naar narratieve
zorg, vergelijkbaar met het Levensverhalenlab van de Universiteit Twente. Mijn
ervaringen met dit instituut zijn veelbelovend. Professoren Bill Randall en Clive
Baldwin, beiden het brein achter dit centrum, beschikken over een enorme schat
aan theoretische kennis op dit gebied en hebben ruime ervaring met het geven van
allerlei trainingen rondom narratieve zorg; zowel aan personeel als aan studenten.
Binnen de opleiding gerontologie, de psychologie van het ouder worden, staan
narratieve methoden centraal, iets dat wereldwijd absoluut uniek en inspirerend is.
Net als het Levensverhalenlab werkt het CIRN samen met verschillende
praktijkinstellingen, waaronder verpleeg- en verzorgingshuizen. Er is hier sprake van
een bijzondere situatie, waarin we elkaar goed kunnen versterken en aanvullend
zijn in onze onderzoeksmethoden. Tijdens het werkbezoek zijn afspraken gemaakt
om te werken aan een blijvende, internationale samenwerking, om wetenschappelijk
onderzoek naar de implementatie van narratieve zorg mogelijk te maken. De
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 9 van 24
kernvraag voor dit onderzoek is het inzichtelijk krijgen van de voorwaarden om een
instelling volledig te laten fungeren als “narratieve zorginstelling”, ter verbetering
van het welbevinden van haar bewoners.
Samenvattend kan ik stellen dat het werkbezoek veel mogelijkheden en ideeën
heeft opgeleverd ter verbetering en implementatie van narratieve zorg binnen
verpleeg- en verzorgingshuizen in Nederland. Ik ga de uitdaging graag aan!
1414 -
Storytelling voor studieloopbaanbegeleiding
Onderzoek/
Onderwijs
Door: Krina Huisman & Sjoerd-Jeroen Moenandar
Van studenten in het hoger beroepsonderwijs in Nederland wordt verwacht dat zij
continu op hun persoonlijke en professionele ontwikkeling reflecteren. Vrijwel alle
HBO-studies hebben hiertoe studieloopbaanbegeleiding tot een vast onderdeel van
het onderwijsprogramma gemaakt.
In het najaar van 2013 hebben wij onderzoek gedaan naar de praktijk van
studieloopbaanbegeleiding bij een specifieke studie aan een Nederlandse HBOinstelling. Doorgaans schrijft een analytisch model voor waar studenten op moeten
reflecteren en laat hun eigen ervaring buiten beeld. Storytelling biedt een alternatief
voor deze manier van reflectie en gaat juist uit van de ervaring van studenten.
We hebben een pilotstudie uitgevoerd waarbij vierentwintig derde- en vierdejaars
studenten werd gevraagd om drie maanden een logboek bij te houden van hun
studeerervaringen. Vervolgens moesten ze verslag van deze ervaringen doen in de
vorm van een mini-story of me. Daarnaast zijn vijf semigestructureerde diepteinterviews gehouden met deelnemende studenten over hun ervaringen met reflectie
op het HBO en is gesproken met studieloopbaanbegeleiders die verbonden waren
aan de opleiding waar de minor een onderdeel van is.
De uitkomsten van de pilotstudie zijn positief. Waar studenten
studieloopbaanbegeleiding eerder zagen als een noodzakelijke maar vervelende
‘invuloefening’, opgelegd van bovenaf, leidde narratieve studieloopbaanbegeleiding
tot een grotere (emotionele) investering en intrinsieke motivatie van de betrokken
studenten. Naar aanleiding van de pilotstudie hebben wij een dialogische
studieloopbaanreflectie ontworpen die uit drie, tijdens de studie steeds te herhalen,
fasen bestaat: (1) formulering van een studieverhaal door de student; (2) analyse
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 10 van 24
van het verhaal door student en studieloopbaanbegeleider; en (3) integratie van de
analyse en dialoog in een nieuw studieverhaal. Toekomstig onderzoek moet de
praktijk van een dergelijke dialogische studieloopbaanreflectie verder helpen
ontwikkelen en uitwijzen of deze methode ook bruikbaar is voor bijvoorbeeld
loopbaancoaching.
We presenteren ons onderzoek in twee, binnenkort te verschijnen artikelen:
- Krina Huisman en Sjoerd-Jeroen Moenandar, “Helden, groeiers, strijders en
schelmen. Een opzet voor narratieve studieloopbaanbegeleiding”, in: F. Meijers, K.
Mittendorf & G. Wijers, Het onzekere voor het zekere. Kwetsbaarheid als kracht in
loopbaandialogen (Antwerpen: Garant, 2014).
- Krina Huisman & Sjoerd-Jeroen Moenandar, “Storytelling as a Tool for Student
Career Counselling”, in: Nicole Miller & Sjoerd-Jeroen Moenandar (red.),
Storytelling: Global Reflections on Narrative (werktitel) (Oxford: Inter-disciplinary
Press, te verschijnen 2015).
Interesse of meer info? Mail dan naar: Krina Huisman, MA ([email protected])
of Sjoerd-Jeroen Moenandar ([email protected])
1415 Onderzoek/
Onderwijs
Abstracts symposium 12e Nationaal Congres
van de Nederlandse Vereniging voor
Gerontologie (NVG-KNOWS)
Op vrijdag 19 september jl. vond het symposium op het 12e Nationaal Congres van
de Nederlandse Vereniging voor Gerontologie (NVG-KNOWS), deel van het 10th
International Congress of the European Union Geriatric Medicine Society plaats in de
Doelen, Rotterdam. Vanuit het Levensverhalenlab werd i.s.m. de Universiteit voor
Humanistiek een symposium georganiseerd over Personal meaning in later life:
Philosophical foundations, empirical research and interventions. Hieronder de
abstracts van de presentaties.
Meaning in life and aging well
(Peter Derkx, University for Humansitic Studies, Utrecht, the Netherlands)
Since the 1960s gerontology has seen different theories about ageing well,
successful ageing, healthy ageing, positive ageing, optimal ageing etc. in which
different central concepts were developed: activity, disengagement, health, wisdom,
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 11 van 24
resilience etc. In this presentation the focus will be on ageing well as ageing
meaningfully. First the concept of a meaningful life will be clarified (using theories
by V. Frankl, R. Baumeister, A. Antonovsky, A. Smaling & H. Alma and J. Morgan &
T. Farsides) in opposition to the concept of a life with subjective well-being (E.
Diener) or psychological well-being (C. D. Ryff). It will become clear that the
dimension of moral worth or ethical justification represents the main difference
between meaningfulness and well-being. Some reflections will be given about why
this moral or ethical dimension is not a popular topic in empirical research on ageing
well. Also some ideas will be presented about ways in which this ethical dimension
might be incorporated in research. A final part of the presentation is dedicated to
the implications of the idea that the ethical dimension is so important. The debate
about Lars Tornstam’s 'gerotranscendence' theory will be developed as an example
to show what is involved.
Ego integrity and well-being in the second half of life
(G.J. Westerhof & E.T. Bohlmeijer, University of Twente, Department of Psychology,
Health, and Technology, Enschede, the Netherlands)
Ego integrity, i.e., the acceptance of one’s one and only life cycle, is an important
aspect of personal meaning in later life. Most studies on ego integrity have been
carried out in the Eriksonian tradition. The present study addresses ego integrity
and despair from contemporary theories of personality and mental health to bring it
closer to modern psychology. We used McAdams’ three-level model of personality
and Keyes’ two-continua model of mental health and illness to develop hypotheses
about the relations of ego integrity and despair to personality traits and mental
health and illness. The hypotheses were assessed in a cross-sectional study of
Dutch adults in their second half of life (50-95 years; N=218). Participants filled out
the Northwestern Ego Integrity Scale, the Five Factor Personality Index, the Mental
Health Continuum – Short Form, and the brief Center for Epidemiological Studies –
Depression scale. Ego integrity was unrelated to personality traits, but it was
associated with positive mental health, i.e., emotional, psychological, and social
well-being. Despair was related to personality traits and depressive symptoms. It is
concluded that ego integrity and despair should be studied as a duality rather than
as poles of one dimension. Furthermore, despair might result more from a general
disposition of neuroticism, whereas ego integrity addresses an outcome of meaning
giving processes that is important throughout the second half of life.
How do participants experience online life-review with peer contact? A qualitative
study.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 12 van 24
(S.M.A. Lamers, G.J. Westerhof, M.G. Postel, M. Backhaus, & E.T. Bohlmeijer,
University of Twente, Department of Psychology, Health, and Technology,
Enschede, the Netherlands)
Several studies show that face-to-face life-review is positively evaluated by
participants and effective in decreasing depression and increasing meaning in life.
The present study focuses on life-review for adults (40+) with moderate depressive
symptomatology in a new mode of delivery as an online intervention with peer
contact. The study aims to evaluate the online intervention from the participants’
perspectives. Participants individually followed six online life-review lessons, sharing
their experiences online within their peer group of four randomly selected adults. To
explore the participants experiences with online life-review with peer contact, semistructured interviews (N=17) were conducted by telephone. The interview scheme
mainly included questions on the experience of the online elements of the
intervention and the contact with peers during the intervention. In general, the
participants were positive about the online mode of delivery of the life-review
intervention. For example, the possibility to follow the intervention at any time or
place were mentioned as pleasant elements of the intervention. The experiences
with the peer contact were mixed, including both positive and negative experiences.
Important topics were the atmosphere in the group, the communication within the
group, the composition of the group members, and the role of the group moderator.
An online mode of delivery seems suitable for a life-review intervention, as reflected
by the positive participants’ experiences with online aspects of the intervention.
Although the peer contact was evaluated as positive by some participants, adaptions
are necessary to stimulate a positive and constructive atmosphere and
communication within the peer groups.
Oproepen
1416 Oproepen
Online levensalbum genomineerd voor
Zorgvernieuwingsprijs
Door: Wouter Alberts
Stem op onze collega Jojanneke Korte! Ze is met haar narrative voorstel
genomineerd voor de Nationale Zorgvernieuwingsprijs 2014. Stemmen doe je door
op de "vind ik leuk"-knop boven de video te drukken.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 13 van 24
Innovatieve narratieve methode
De kern van het idee: met behulp van een online levensalbum de relatie tussen
ouderen met dementie en diens mantelzorger versterken. Herinneringen worden
samen chronologisch ingevuld in het levensalbum en bestaan onder andere uit
foto's, anekdotes, filmpjes, muziek en recepten. De focus van de methode ligt op
het onderlinge contact, de technologie in de vorm van een website is daarin
ondersteunend. Het levert altijd een mooi album op dat op ieder moment bekeken
en aangevuld kan worden.
Nominatie Zorgvernieuwingsprijs
Jojanneke is met haar voorstel genomineerd voor de Nationale
Zorgvernieuwingsprijs 2014, dé prijs die vernieuwende ideeën voor betere zorg en
welzijn in Nederland op weg helpt. Onder de naam "Online Favoriet" stelt de
organisatie ook een publieksprijs ter beschikking. In de laatste tussenstand is het
online levensalbum doorgedrongen tot de top 3. Tot en met 9 november kan op
haar idee worden gestemd.
Bekijk de demonstratievideo en
geef je stem
Bekijk de video van Jojanneke
met twee enthousiaste
deelnemers waarin het online
levensalbum wordt toegelicht.
Stemmen doe je door op de
"vind ik leuk"-knop boven de
video te drukken. Bekijk en
like: http://bit.do/levensalbum
Tip: roep ook collega’s op om te stemmen, bijvoorbeeld via de “delen”-knop te
vinden naast de “vind ik leuk”-knop. Samen maken we voorbeelden van narratief
onderzoek bekend onder het grote publiek.
1417 -
GEZOCHT: niet-criminele man/vrouw!
Oproepen
Door: Sheila Adjiembaks
Het gebruik van levensverhalen is in de criminologische wetenschap relatief lange
tijd onderbelicht gebleven. Een belangrijke reden hiervoor is het uitgangspunt dat
een (levens)verhaal zich lastig verhoudt tot de vereiste objectiviteit in kwalitatief
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 14 van 24
onderzoek. Hoe weten we immers of mensen de waarheid vertellen? Dit geldt te
meer ten aanzien van de criminologie, waar participanten veelal (ex)delinquenten
zijn die om verschillende redenen niet alle of onjuiste informatie kunnen geven
(Presser, 2010:448).
De criminologische interesse voor (het werken met) levensverhalen is echter steeds
meer zichtbaar. Levensverhalen worden in toenemende mate herontdekt als
(aanvullend) onderzoeksinstrument omdat het onderzoekers in staat stelt criminele
milieus, motieven, betekenissen, keerpunten alsmede voor- en achtergronden van
actoren beter te begrijpen (van Gemert & van Swaaningen, 2012:9; Sandberg,
2010:448; Presser 2010:431). Een uiting van de herleving is het eerste
‘International Symposium on Narrative Criminology’ (Oslo, mei 2014).1
Het betreft in de (narratieve) criminologie veelal levensverhalen van mensen met
een criminele carrière of diegenen die daarmee zijn gestopt. Waarom mensen
echter geen criminele carrière starten is relatief onderbelicht.
In mijn promotie onderzoek ‘resistance to crime’ richt ik mij op levensverhalen van
‘resisters’: personen die zijn opgegroeid in of blootstaan aan een dominant crimineel
milieu maar desondanks (of misschien wel dankzij?) dat milieu geen criminele
carrière hebben. Ik probeer in dit onderzoek te achterhalen welke betekenis
resisters geven aan ‘resistance to crime’. Hoe komt het dat zij immers geen
criminele carrière hebben gezien hun sociale criminele milieu?
Ik ben in het kader van dit onderzoek nog op zoek naar resisters die hun
levensverhaal zouden willen vertellen. Ben of ken jij een persoon die geen
criminele carrière heeft, maar wel uit een dominant crimineel milieu
komt? Mail mij dan svp. op [email protected]
Bekijk meer info en de oproep op via deze link:
http://www.avans.nl/onderzoek/deelnemers/inleiding/veiligheid-openbare-orde-enrecht/sheila-adjiembaks
Ook tips over andere onderzoekers die met dit onderwerp bezig zijn of daar
verwante interesse in hebben, zijn uiteraard welkom!
1http://www.jus.uio.no/ikrs/forskning/prosjekter/nettverkfornarrativkrim/arrangementer/konferanser/2014
/the-first-international-symposium.html <geraadpleegd op 29 augustus 2014>
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 15 van 24
Op 15 januari 2015 verzorg ik een lunchlezing (Avans Hogeschool Den Bosch) over
de voorlopige bevindingen uit een pilotstudie in dit onderzoek. Je kunt je hiervoor
aanmelden via het [email protected]
1418 -
Ervaringen met naoorlogs racisme
Oproep
Door: Floor Basten
Floor Basten en Sjoerd-Jeroen Moenandar zijn een kleinschalig onderzoek gestart
naar ervaringen met racisme na WO II. Hiervoor zoeken we mensen die over dit
onderwerp hun verhaal willen vertellen in een interview. We gebruiken hierbij een
experimentele manier van vragen stellen, om te kijken of we mensen kunnen
helpen om zo goed mogelijk hun verhaal te vertellen over wellicht gevoelige
onderwerpen. De interviews worden gehouden op 17 en 19 november 2014 en op
26, 27 en 28 januari 2015.
Heb je interesse om mee te doen? Geef dit dan door aan Floor Basten
([email protected]) of Sjoerd-Jeroen Moenandar ([email protected]).
Uiteraard zullen we vertrouwelijk met je verhaal omgaan. Je krijgt ook een verslag
van het gesprek en het onderzoeksrapport.
1419 -
Oproep Kwalon Rubriek Narratief onderzoek
Oproep
Door: Anneke Sools
Kwalon, het Nederlands tijdschrift voor kwalitatief onderzoek, start een nieuwe
rubriek over narratief onderzoek. Het doel van deze rubriek is om methodologische
kwesties die zich voordoen bij het doen van narratief onderzoek nader voor het
voetlicht te brengen. De rubriek biedt een geschikt podium voor methodologische
bijdragen die binnen de context van bijvoorbeeld een proefschrift of
opdrachtonderzoek naar voren komen.
Voor meer informatie en het indienen van artikelen kun je contact opnemen met de
redacteur van de rubriek, Anneke Sools via [email protected]
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 16 van 24
Agenda
26 november 2014
Biografie Café
Het Tijdschrift voor Biografie organiseert op 26 November aanstaande een
bijeenkomst in Groningen genaamd het ‘BIOGRAFIE-Cafe’. Het thema is
‘familieverhalen’ en het programma ziet er als volgt uit:
20.00 - 20.45 uur:
Panelgesprek met Tanny Dobbelaar
(Familieverhalen. De kunst van schrijven over je
naasten) en Mineke van Essen
(Het leven van Wilhelmina Bladergroen)
20.45 - 21.00 uur:
Column door Gerard Borst (biograaf Is. Querido):
Een literaire moord en andere schunnigheden.
21.00 - 21.30 uur:
Discussie panel en publiek
Het ‘BIOGRAFIE-Cafe’ wordt gehouden in Huis de Beurs
Tijd: 20.00 uur -22.00 uur
Deelname is gratis.
16 - 18 april 2015
The 4th Conference of the European
Narratology Network: Modelling
Narrative across Borders
Dit congres (van 16 t/m 18 april 2015 in Gent) gaat over de bijdrage van
narratologie aan andere (alfa- en gamma) disciplines.
Meer info op http://www.enn4.ugent.be/CFP
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 17 van 24
26 mei 2015
Sixth International workshop on
computational models of narrative
Op 26 mei as. Organiseren universiteiten (VS, Italie en Frankrijk) de zesde
internationale bijeenkomst over computermodellen in narratief onderzoek. Meer info
over deze workshop is te raadplegen via de website van het levensverhalenlab
(www.levensverhalenlab.nl/agenda).
04 - 06 juni 2015
Ethics of storytelling: Historical
Imagination in Contemporary
Literature, Media and Visual Arts
In juni wordt een driedaags congres georganiseerd aan de universiteit Turku
(Finland) over ethiek en narratieven. Papers dienen vòòr 15 november as.
Ingediend te worden hiervoor.
Confirmed keynote speakers:
Aleida Assmann (Universität Konstanz)
Michael Rothberg (University of Illinois)
Leslie A. Adelson (Cornell University)
Anna Reading (King’s College London)
Ernst Van Alphen (Leiden University)
Molly Andrews (University of East London)
Meer info en aanmelden via:
http://ethicsofstorytelling.wordpress.com/events/conference/
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 18 van 24
Publicaties
Meijers, F., Kuijpers, M., Mittendorff, K. & Wijers, G. red. (2014). Het
onzekere voor het zekere. Kwetsbaarheid als kracht in loopbaandialogen.
Apeldoorn/Antwerpen: Garant
In het onderwijs wordt in de discussie over goede loopbaangesprekken meestal de
nadruk gelegd op cognitieve taakreflectie. Het gesprek gaat over de mate waarin
een taak goed is uitgevoerd en is gericht op het behalen van een cijfer, diploma of
vakmanschap. De begeleider is hierin de expert en beoordelaar. Studenten noch
loopbaanbegeleiders hebben de ervaring om reflectie te stoelen op – in de woorden
van Norman E. Amundson – ‘embeddedness in being’. Voor persoonsreflectie,
gericht op het ontwikkelen van een zelfbeeld, is het van belang dat de student het
vermogen heeft om open te staan voor nieuwe inzichten en dat de begeleider helpt
deze inzichten te verwoorden. Open staan voor nieuwe ervaring betekent eerst en
vooral stil staan bij concrete ervaringen die ons raken en ruimte maken voor de
ideeen en intuities die daaruit kunnen groeien.
Paradoxaal genoeg zijn het vaak onzeker makende gebeurtenissen in het leven
(zogenoemde grenservaringen), die ons kunnen verleiden tot openheid.
Grenservaringen maken ons kwetsbaar. Het is een natuurlijke reactie om deze
kwetsbaarheid zowel voor onszelf als voor anderen te verbergen, maar het is ook
een potentiele bron van kracht. Kwetsbaarheid wordt kracht wanneer men de moed
heeft om niet meteen te vluchten voor de onzekerheid dan wel deze te
overschreeuwen. Deze moed wordt ontwikkeld in een dialoog met begeleiders die
de veelal negatieve gevoelens kunnen accepteren die onzekerheid veroorzaakt, en
die nieuwe en creatieve manieren kunnen aanbieden om de kwetsbaarheid te laten
uitgroeien tot een nieuw inzicht, tot inspiratie en tot daadkracht.
Om te zorgen dat reflectie niet slechts een activiteit is die met wilskracht moet
worden uitgevoerd, is het belangrijk om ruimte en tijd te scheppen voor een meer
contemplatieve
(bespiegelende) vorm van reflectie. Daarvoor is openheid nodig, zowel aan de kant
van de student of client als aan de kant van de begeleider of coach. Er moet
letterlijk en op een intentionele manier tijd en ruimte zijn voor onzekerheid en het
‘nog niet weten’. Dit is moeilijk te realiseren in het hedendaagse onderwijsklimaat
dat vooral bepaald wordt door een gebrek aan visie, wantrouwen en een
afrekencultuur. Tijdens de conferentie ‘Het onzekere voor het zekere:
kwetsbaarheid als kracht in loopbaandialogen’die op 28 november 2013 werd
gehouden in De Haagse Hogeschool, zijn onder meer contemplatieve manieren van
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 19 van 24
reflecteren verkend en is ingegaan op de vraag hoe creativiteit binnen
loopbaangesprekken ruimte kan maken voor de ontwikkeling van een (zich steeds
verder ontwikkelend) zelfbeeld. Verschillende vormen om tot loopbaanreflectie te
verleiden, loopbaanreflectie van docenten zelf en de gewenste professionalisering
van docenten om dit vorm te geven zijn onderwerp van gesprek geweest. De
neerslag van deze gesprekken staat in dit boek, waarin auteurs uit binnen- en
buitenland in een twaalftal bijdragen verslag doen van hun pogingen het ‘onzekere
voor het zekere’te nemen.
Inhoudsopgave
Het onzekere voor het zekere. Kwetsbaarheid als kracht in loopbaandialogen.
Woord vooraf
7
Frans Meijers, Marinka Kuijpers, Kariene Mittendorff, Gerard Wijers
Beroepsidentiteit en onzekerheid
9
Wim Wardekker
Loopbaanidentiteit als verhaal
21
Frans Meijers
Leren reflecteren
37
Kariene Mittendorff
Vijf jaar werken aan keuzeprocessen. Opbrengsten en bottle necks
61
Peter den Boer & Marinka Kuijpers
Van onzekerheid en twijfel naar hoop en vertrouwen. De holistische,
Narratieve CareerCycles-methode voor loopbaan counseling
83
Mark Franklin
Ontdekken wat je zelf wil
99
Barbara Sher
Helden, groeiers, strijders en schelmen.
Storytelling in studieloopbaanbegeleiding
111
Krina Huisman & Sjoerd-Jeroen Moenandar
Wandelen in het verhaal
147
Michiel de Ronde
Career Writing. Creatief, expressief en reflexief schrijven
voor je loopbaan
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
161
Pagina 20 van 24
Reinekke Lengelle
Compositionwork. Een methode voor zelfonderzoek
185
Agnieszka Konopka & Wim van Beers
Leren (en) innoveren. Onderzoek naar professionaliseringsruimte
van docenten in PO, VO en MBO
205
Marinka Kuijpers, Arnoud Evers, Karel Kreijns, Andrea Klaeijsen
& Joseph Kessels
Professionele identiteitsontwikkeling van leraren als
loopbaanbegeleider.Tussen levensthema en maatschappelijke
positionering
215
Kara Vloet, Gaby Jacobs & Wiel Veugelers
Over de auteurs
243
Recente Publicaties van het Levensverhalenlab:
Bohlmeijer, E. T., Lamers, S. M. A., & Westerhof, G. J. (2014). The
development and initial validation of the narrative foreclosure scale.
Aging and Mental Health, 18, 879-888. doi:
10.1080/13607863.2014.896865
As people grow older, identity development in later life becomes a more and more
relevant topic. Studying processes that hinder or promote identity development in
later life is of importance. Within this broader field, there has been a growing
interest in narrative foreclosure. Our goal was to develop a short, reliable and easyto-use instrument measuring narrative foreclosure and to validate this instrument in
two samples. The narrative foreclosure scale (NFS) was validated in two studies
with a sample of middle-aged adults (n = 319) and a sample with older adults (n =
174). Several analyses were conducted to assess the psychometric properties, the
factor-structure and incremental validity of the scale. Confirmatory factor analyses
generally showed an acceptable fit of the two-factor (NF-Future and NF-Past) model
to the data in both samples. Both factors of the NFS demonstrated adequate to
good internal consistency, with alpha coefficients ranging from .79 for NF-Past in
study 2 to .88 for NF-Future in study 1. Construct validity was good as shown by
moderate to large correlations to related constructs. The scale adds a unique
portion of explained variance to positive mental health, thereby showing the
incremental validity of the NFS. A reliable scale is now available that allows to study
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 21 van 24
the premature hindering of identity development in older populations. The use of
the NFS as a process measure in studies on the effectiveness of interventions
aiming at meaning making and identity development, such as life-review therapy
and narrative therapy, is also recommended.
Korte, J., Drossaert, C. H. C., Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2014).
Life-review in groups? An explorative analysis of social processes that
facilitate or hinder the effectiveness of life-review. Aging and Mental
Health, 18, 376-384. doi:10.1080/13607863.2013.837140
Life review can be implemented within a group as well as on an individual level.
There have been few discussions about which the format is most effective. This
study investigates the social aspects of a life-review group intervention from the
perspective of the client within the context of a large, randomized controlled trial.
This was an exploratory study using a qualitative methodology. We conducted semistructured interviews to explore how participants felt about the benefits and barriers
of receiving life review in a group. Transcripts of the interviews were analyzed using
inductive analysis. The social processes of life review in a group included
experiencing a sense of belonging, feeling accepted, finding good company,
disclosing oneself, learning to express oneself, finding recognition, realizing that
others have problems too, being more successful at coping than others, learning
from others, and being able to help others. Negative processes were less often
mentioned and included having difficulties with sharing in a group, finding no
recognition, and anxiety caused by the prospect of finding no recognition. These
social processes can be divided into three categories: first, having a good
atmosphere in the group; second, disclosure to peers; and third, relating to others.
Our results reveal a variety of social processes that may facilitate the effects of lifereview therapy. Future research, however, is needed to further examine the
importance of these social processes and their effects on depression.
Westerhof, G. J., & Bohlmeijer, E. T. (2014). Celebrating fifty years of
research and applications in reminiscence and life review: State of the art
and new directions. Journal of Aging Studies, 29, 107-114. doi:
10.1016/j.aging.2014.02.003
Fifty years ago, psychiatrist Robert Butler (1963) published an influential article on
the recollection and evaluation of personal memories in later life. We discuss the
major insights and applications in psychological gerontology that were inspired by
Butler. Reminiscence and life review serve to create bonds between people, to cope
with important life events, and to attribute meaning to life. We discuss a heuristic
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 22 van 24
framework that relates reminiscence and life review to individual and contextual
characteristics as well as to psychological resources and mental health and wellbeing. The increasing evidence is discussed that different types of interventions can
effectively promote mental health and well-being in later life. We propose that
processes of reminiscence and life review need further study. This can partly be
achieved within the current research tradition by longitudinal studies and good trials
that also address the processes accounting for effects of interventions. Synergy with
psychological studies on autobiographical remembering and life stories will provide
further innovation in the field, as these studies provide new methods and evidence
of processes linked to the recollection and evaluation of personal memories.
Westerhof, G. J., Vuuren, M. van., Brummans, B., & Custers, A. F. J.
(2014). A Buberian approach to the co-construction of relationships
between professional caregivers and residents in nursing homes.
Gerontologist, 54, 354-362. doi: 10.1093/geront/gnt064
This article demonstrates the value of a Buberian approach to relationships between
professional caregivers and residents in nursing homes. Extant research on
relationships between professional caregivers and residents typically distinguishes
between task-centered and person-centered communication yet tends to privilege
either the perspective of professionals or residents. To address this issue, we
develop an approach that addresses the co-construction of I-It and I-Thou
relationships, based on Martin Buber's social existentialist philosophy. In turn, we
show the merit of this approach by using it to analyze interactional data from an
observational study on morning care in Dutch nursing homes. As these examples
illustrate, our analytical perspective is useful because it highlights how different
caregiver-resident relationships are co-created and unfold over time. Thus, by
revealing how these relationships are worked out in everyday interactions through
subtle shifts between task-centered and person-centered communicative practices,
this article offers important insights for improving the quality of care in nursing
homes.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 23 van 24
Aan- of afmelden voor de nieuwsbrief?
Deze nieuwsbrief verschijnt twee keer per jaar en is via de website van het
levensverhalenlab (www.levensverhalenlab.nl) van de Universiteit Twente en Orléon
(www.campusorleon.nl) te raadplegen. Via de LinkedIngroep Dutch Network for
Narrative research (Nederlands Netwerk Narratief onderzoek) wordt een notificatie
geplaatst van elke nieuwe uitgave van de nieuwsbrief. Tevens ontvangen
geïnteresseerden op verzoek de nieuwsbrief per mail.
Mocht u zich willen aanmelden voor de emailverzending van deze nieuwsbrief, dan
kunt u zich aanmelden door een mail te sturen naar [email protected] met
daarin het woord ‘AANMELDING’ in de onderwerp regel van uw mail.
Mocht u deze nieuwsbrief niet meer willen ontvangen dan kunt u naar hetzelfde
adres mailen, maar dan met het woord ‘AFMELDING’ in de onderwerp regel.
Voor meer informatie over het Narratief Netwerk Nederland kunt u zich wenden tot
(en aanmelden op!) de LinkedIn groep: Dutch Network for Narrative research
(Nederlands Netwerk Narratief onderzoek).
©Narratief Netwerk Nederland
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze nieuwsbrief mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een
geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij
elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever van deze nieuwsbrief.
Narratief Netwerk Nederland (NNN)
Nieuwsbrief
Nummer 7 – Oktober 2014
Pagina 24 van 24