DE NIEUWE STADSECONOMIE KENNIS

DE NIEUWE STADSECONOMIE
KENNIS & KUNDE
OP DE STADSCAMPUS
02
Bericht van B&W
Het (voorlopig) afhaken van Fontys als vestiger in de Spoorzone geeft
een probleem, maar is ook een kans. Het noodzaakt de programmering
in het centrale deel van de Spoorzone, de Stadscampus, te
heroverwegen, maar biedt ook een kans om de economische betekenis
van de ontwikkeling van de Spoorzone voor de stad Tilburg (nog) meer
proﬁel te geven. Dat sterkere proﬁel is nodig om de vernieuwing van
de diensteneconomie in onze stad ook daadwerkelijk gestalte te geven,
maar dan zal wel gezocht moeten worden naar een opzet en een
vestigingsmilieu dat past bij de huidige tijd en dat ook aansluit bij het
MKB georiënteerde proﬁel van de Tilburgse stadseconomie.
Een Stadscampus met alleen maar grote kantoorvestigers ligt qua
marktomstandigheden niet voor de hand, maar is ook onwenselijk.
Onwenselijk omdat het er juist om gaat in de Spoorzone een
plek te bieden voor de “nieuwe gazellen”, de doorgroeiers in de
diensteneconomie van onze stad. En dat te doen op een manier dat
de Stadscampus een interessant brandpunt wordt. Het KennisPlus
proﬁel waar eerder voor gekozen is, wordt in deze studie aangevuld
met twee nieuwe accenten. Eén accent gericht op organische groei/
gentriﬁcation en een accent gericht op accommoderen van volwassen
vitale bedrijven in het MKB- segment dat Tilburg zo kenmerkt.
De heroriëntatie op de Stadscampus, het centrale deel van de
Spoorzone, zoals die in deze studie is verricht, bevat een aantal
interessante bouwstenen om een doorstart mogelijk te maken.
Deze bouwstenen dienen als handreiking aan de toekomstige
coalitiepartners.
03
Vooraf.........
2014 is het jaar waarin de
gezet in de ontwikkeling
Sinds 2010 is de oude werkplaats van de
NS opengesteld en onderdeel van de stad
geworden. In een korte tijd is het gebied,
dat tot die tijd geïsoleerd lag, ontdekt
en in bezit genomen door de bewoners
van Tilburg. Nieuwe initiatieven zijn
er opgebloeid, zowel van tijdelijk als
van permanent karakter. Evenementen,
bijeenkomsten, creatieve bedrijven en
horeca trekken steeds meer mensen naar
het gebied. In oktober 2014 zullen de
passages onder het spoor zijn voltooid en
in 2015 in gebruik genomen. Dan is de
afstand naar de binnenstad nog kleiner
geworden.
04
2014 is ook het jaar waarin de volgende
stap wordt gezet in de ontwikkeling
van de Spoorzone. Als de doorsteek
door de spoordijk een feit is, ligt de
Stadscampus perfect ontsloten. De
kansen voor de ontwikkeling van de
kop van de strook die begint met het
noordelijke stationsplein en eindigt met
de Koepelhal, moeten worden benut.
Hier krijgt de nieuwe kennissamenleving
gestalte wanneer bibliotheek, stadshal
met het nieuwe werken en wonen in
één ontwikkeling tot stand komen. De
Stadscampus fungeert als schakel tussen
de binnenstad en de Spoorzone.
De beschreven ontwikkelingen nopen tot
een heroriëntatie op de programmering
van de Stadscampus. De combinatie
van een sterker economisch programma
bedoeld voor de nieuwe groeiers in de
stedelijke diensteneconomie (Tilburg
Trade Center) met het eerder gekozen
KennisPlus proﬁel biedt kansen.
Daarnaast dient de ruimte van spontane
(tijdelijke) economische ontwikkelingen
in de bestaande gebouwen ten volle te
worden benut. De Stadscampus is een
haalbaar ontwikkelconcept; door in
te zetten op de Stadscampus in en bij
de LocHal blijft er volop ruimte voor
toekomstige (onderwijs-)partijen die bij
deze ontwikkeling willen aanhaken.
e volgende stap wordt
g van de Spoorzone.
05
320
De Spoorzone voegt een
aan de binnenstad, en leg
verbinding met het noord
06
Met de Spoorzone wordt de binnenstad
van Tilburg bijna 20% groter. Hoewel de
spoorlijn een ruimtelijke barrière blijft,
zorgen de verbindende tunnels straks
voor directe looproutes naar de Heuvel,
het kernwinkelgebied en het mooie
centrumgebied langs de Stationsstraat.
Afstanden zijn klein, en toch bestaat
de binnenstad uit heel verschillende
milieus en sferen. Het uitgaansgebied
bij de Heuvel en het Veemarktkwartier,
de hoofdwinkelstraten, het culturele
kwartier bij de Paleisring, het gemengde
woongebied aan de westkant en
het steeds stedelijker wordende
stationsgebied. De Spoorzone voegt daar
een extra, nieuwe, sfeer aan toe, en legt
tegelijk een sterke verbinding met het
noorden van de stad.
extra, nieuwe sfeer toe
gt tegelijk een sterke
den van de stad.
07
De opgave
“Het College van B&W van Tilburg heeft
uitgesproken om voor de ontwikkeling van
de Stadscampus in de Spoorzone een bredere programmatische verkenning voor de
Spoorzone uit te voeren, in relatie tot ontwikkelingen en gebieden elders in de stad.
Het College heeft behoefte aan nieuwe
energie en denken in kansen, maar hoedt
zich voor een al te snelle vlucht vooruit en
de valkuil van korte termijn invullingen die
de langere termijn ontwikkeling kunnen
belemmeren.”
De opgave is om kennis en creativiteit samen te brengen in de Spoorzone.
Hiervoor is voldoende kritische massa
08 nodig; kritische massa in de zin van een
volwaardig, compleet programma wat
iedere Tilburger jaarlijks meerdere malen
naar het gebied moet kunnen brengen.
De ambitie voor de bibliotheek van de toekomst moet zijn om samen met haar partners minimaal 800.000 bezoekers jaarlijks
te ontvangen. Dat betekent heel veel voor
de Spoorzone. Het genereert dan dagelijks
voldoende levendigheid om andere gebruikers, functies en bestemmingen mee te
verbinden.
De bibliotheek moet evenwel onderdeel zijn van een breder concept. De
Stadscampus biedt bij uitstek ook de
1
Nieuwe vormen van
werken passen in de
Stadscampus. Om
de kwaliteiten van
het nieuwe werken
in de dienstverlening
te koppelen aan
de bibliotheek van
de toekomst is
een geïntegreerde
ontwikkeling nodig.
2
gelegenheid om de “nieuwe gazellen” in
de diensteneconomie een plek te bieden,
waar deze bij het station in een kennisomgeving kunnen groeien. Ten opzichte van
de eerdere ideeën leidt dit tot een verbreding van de programmering; net zoals
inmiddels de kansen zichtbaar worden van
het benutten van bestaande gebouwen in
de Spoorzone voor startende economische
activiteiten.
De Stadscampus is de verzamelnaam voor
een cluster functies rondom de bibliotheek. Hierin is plaats voor diensten,
bedrijven en instellingen die het kennissegment verrijken met moderne vormen
van werken en dienstverlening.
De beoogde versterking van het programma ligt met name in het toevoegen
van een nieuw kantoorconcept, bedoeld
voor groeiende MKB bedrijven in de
Tilburgse stadseconomie. Het gaat om
een verzamelgebouw te zien als een
moderne versie van het Rotterdamse
Groothandelsgebouw. Te ontwikkelen
in een slimme vorm van publiek private
samenwerking samen met onze partner
in de gebiedsontwikkeling. Mogelijke initiatieven zoals de bank van de toekomst
kunnen daarin een plek vinden, maar ook
in andere steden al toegepaste formules
zoals Spaces of Seats 2 Meet zijn hier
3
denkbaar. Net zoals individuele bedrijven
daar een plek in kunnen vinden. De combinatie met de stadshal en de bibliotheek geeft profiel aan de ontwikkeling
en de attractiviteit van het Tilburgs Trade
Center als concept. Een toevoeging van
een multifunctioneel gebouw waarin studenten kunnen wonen, maar dat ook in de
tijd kan omgezet worden naar een hotel
of een andere (woon-)functie, completeert
de functiemix. Om de kwaliteiten van het
nieuwe werken in de dienstverlening te
koppelen aan de bibliotheek van de toekomst is een geïntegreerde ontwikkeling
nodig.
Het KennisPlus profiel introduceert een
immer levendige stad, waarin de hele dag
kennis wordt uitgewisseld en ontwikkeld.
Deze kennissamenleving past bij Tilburg.
Met 27.000 studenten en 15.000 ROCleerlingen, samen meer dan 20% van de
stadsbevolking, is er een enorm creatief
potentieel in de stad aanwezig.
09
De Spoorzone kan voor die kracht een
grote rol spelen, die al is ingezet met de
totstandkoming van TalentSquare aan
de zuidzijde van het spoor. De ontwikkeling van de Stadscampus kan een nog
meer onderscheidend gebiedsconcept
opleveren.
4
KennisPlus +
nieuwe economie
Al bij de start van de ontwikkeling van
de Spoorzone is ingezet op een concept
waarin creativiteit, onderwijs, kennis en
ontmoeting samenkomen. De authentieke
sfeer, maar ook de geheimzinnigheid van
het gebied, waren al direct aanleiding voor
een onderscheidend, maar tegelijk ook
sterk aanvullend, profiel. Het profiel van
de Spoorzone is gebaseerd op de synergie
die het kennisprogramma en de nieuwe
diensteneconomie samen opbrengen.
Tilburg heeft zich - alleen, maar ook in
de regionale samenwerking - geprofileerd als internationale kennisstad waarin
enkele sectoren sterk aanwezig zijn. Te
010 noemen zijn techniek en technisch onderhoud, sociale innovatie, duurzaamheid,
zorg en vrije tijd. Het profiel als kenniscentrum ligt in Tilburg echter nog niet in
de binnenstad, maar bijvoorbeeld op de
Universiteitscampus en op Stappegoor. De
Spoorzone biedt de gelegenheid tot het
vestigen van een kenniscomplex direct in
het centrum en direct bij het station. Het
KennisPlus profiel geeft uitdrukking aan
het groeiend belang van de kenniseconomie, en bouwt voort op twee belangrijke pijlers van de stad: een zeer goede
infrastructuur op het gebied van kennis en
de onderwijstraditie die Tilburg sinds de
19e eeuw kenmerkt.
5
Het KennisPlus profiel is voor verschillende functies doorgewerkt. Er binnen
passen (nieuwe) vormen van onderwijs,
bijvoorbeeld gericht op excellente studenten, internationaal onderwijs, moderne
vormen van voortgezet onderwijs of kennisverbreding. Vergader- en congresfaciliteiten horen daarbij, maar ook nieuwe
vormen van werk- en studieplekken en
een Studentencentrum, zoals onlangs door
de Studentenraad is bepleit. Het “leven
lang leren” in de praktijk gebracht.
Er liggen aanknopingspunten om dit type
(commerciële) activiteiten toe te voegen
aan het programma zodat de bibliotheek
nog meer rendement op zal leveren. Net
zoals op termijn een (hoger) onderwijsinstelling zich ter hoogte van de Willem
6
II passage in het gebied zou kunnen
vestigen.
KennisPlus moet worden opgevat als
de vormgeving van een netwerkmaatschappij, van een omgeving waarin educatie, kennisdeling, innovatie, waardecreatie en betekenisgeving verbindende
factoren zijn. Daarmee kan de Spoorzone
met een geheel eigen identiteit zijn plek
vinden in het centrum van Tilburg: een
Stadcampus die er toe doet, een plek van
kennis en een krachtbron van nieuwe economische activiteiten.
De Spoorzone biedt de mogelijkheid om
kennis en innovatie opnieuw een plek te
geven in de binnenstad. De Spoorzone
schept een vestigingsklimaat voor instellingen waarin allianties worden gevormd
die bijdragen aan een nieuw stedelijk
kennisklimaat. Met zowel een economische als ook een belangrijke sociaalculturele betekenis. Binnen dit profiel
is een moderne bibliotheek de perfecte
verbeelding.
7
KennisPlus ..de
vormgeving van een
netwerkmaatschappij,
van een omgeving
waarin educatie, kennisdeling, innovatie, waarde
creatie en betekenisgeving verbindende
011
factoren zijn.
8
Bibliotheek van
de toekomst
Om vitaal te blijven als instelling staat
de bibliotheek voor een grote uitdaging.
Deze bestaat uit een combinatie van succesvolle digitalisering en inspelen op de
informatiesamenleving. De behoefte aan
kennis en lezen verandert niet door de
digitaliseringtrend.
In recent onderzoek is bevestigd dat
de bibliotheken van de toekomst vooral
een ontmoetings- en uitwisselingsplaats
zijn, waar boeken, ook digitaal, de basis
vormen. De bibliotheek is het forum van
de 21ste eeuw. De bibliotheek van de toekomst is een zelfbewuste instelling die
kennis verspreidt en samenbrengt ; een
012 knooppunt van kennis, contact en cultuur,
die dit tot stand brengt in samenwerking
met haar partners in stad en regio.
Bibliotheken zijn voorzieningen met een
breed bereik en kunnen daarbij behulpzaam zijn. Als mensen een leven lang
willen kunnen blijven leren, moeten zij wel
over kennisbronnen beschikken. Vooral
voor jongeren is de bibliotheek belangrijk
- in samenwerking met scholen - voor het
bevorderen van lezen, maar ook als ideale
plek om te studeren.
Door de digitale innovatie en door nieuwe
samenwerkingsverbanden aan te gaan
9
10
zal de bibliotheek vitaal kunnen blijven
als maatschappelijke instelling. Hierbij
zijn creatieve oplossingen denkbaar, zoals
een combinatie van een aantrekkelijke
presentatie, nauwe samenwerking in de
regio en met maatschappelijke partners,
het binden van doelgroepen als ZZP’ers en
scholieren en investeringen in digitalisering. De unieke verbinding van fysieke en
digitale kennis, en de brede toegankelijkheid voor iedereen, maakt de bibliotheek
tot een belangrijke kern in de stedelijke
netwerken.
“De bibliotheek is een knooppunt waar
een groot deel van die kennis samenkomt,
actief wordt gedeeld en doorontwikkeld.
De bibliotheek ontwikkelt zich tot een
hedendaagse agora, een moderne sociaalculturele marktplaats, het kloppend hart
van de gemeenschap. De bibliotheek
onderscheidt zich van andere ontmoetingsplekken door het toegankelijke, laagdrempelige en niet-commerciële karakter.
Met deze fysieke plaats biedt de bibliotheek meerwaarde op sociaal-cultureel
vlak in stad, wijk en dorp, en draagt ze
wezenlijk bij aan gemeenschapsvorming
en cohesie.” (Sectorinstituut Openbare
Bibliotheken, De bibliotheek van de toekomst, 2014)
11
“Volgens de commissieCohen zullen de bibliotheken in 2025 een vitale
rol spelen in een door
kennis en innovatie
bepaalde samenleving.
Die ontwikkeling laat zich
voorspellen via het succes
van de Europese koers van
moderne nieuwe bibliotheken, van de Bibliotheque
Nationale in Parijs tot de
OBA in Amsterdam. In
opzienbarende gebouwen
ontstaan hangplekken voor
013
publiek dat zichzelf nooit
met het woord hangplek
zou identificeren. Leestafels.
afspraakjes. Lunches.
Exposities. Theater.
Concerten. Presentaties.
Toeristen.”
NRC, 17-1-2014
12
Spoorzone:
ontwikkeling gaat verd
Vanuit het gerestaureerde Deprez wordt
actief aan de gebiedsontwikkeling
gewerkt. Nu het gebied toegankelijk is
blijkt de aantrekkingskracht ervan.
De historische gebouwen van Nedtrain
vinden brede belangstelling bij partijen die, soms tijdelijk, zich graag in de
robuuste, authentieke werkomgeving
willen vestigen.
Het zijn nog niet de gevestigde grote kantoorgebruikers, maar kleine starters, vernieuwers, onderzoekers, pioniers.
Het gebied, en dan met name de oude
gebouwen van De Smederij, dient als een
broedplaats voor economische vernieuwing en verbreding. Dat is de inzet op
014 organische groei.
Het huidige gebruik is dynamisch en
onvoorspelbaar. Maar één ding is duidelijk
herkenbaar: men is nieuwsgierig en gretig
naar een echt gemengd en toegankelijk
stedelijk milieu. De broedplaatsfunctie
die historische stadsgebieden al vanouds hebben, past heel goed in de werkplaats die de Spoorzone huisvesting biedt.
Nieuwe initiatieven kunnen er opbloeien,
groeien en andere ontwikkelingen tot
stand doen brengen.
De omgeving leent zich ervoor: niet teveel
regels, voldoende ruimte en steeds meer
gelijkgezinde partijen die er naar toe
13
14
der
trekken. En dan binnenkort ook nog met
een directe verbinding naar de binnenstad
en het station.
Voor de organische groei leent een
aantal gebouwen die voor kleinschalige
economische initiatieven een interessant
startersmilieu kunnen bieden, zich goed.
Maar starters groeien, gaan samen,
worden groter. Ook dan zullen ze in de
Spoorzone gevestigd kunnen blijven, doorgroeiend naar de Stadscampus of de kantoorkavels ten westen van de stationspassage. Het “Tilburg Trade Center” - een
moderne versie van het Rotterdamse
groothandelsgebouw - biedt hen bij uitstek een plek. En juist de combinatie met
de stadshal als stedelijke agora waarin ook
de bibliotheek zijn plek vindt, geeft kleur
en betekenis aan het gekozen profiel.
1514
Het gebied heeft de ruimte, de mogelijkheden en de kwaliteiten voor deze adaptieve, organische ontwikkeling. Niet alles
ligt al vast; bestaande gebouwen, plekken
en routes hebben ruime mogelijkheden
voor werken, verblijven en ontmoeten. De
bibliotheek faciliteert straks een attractief
kennismilieu, met levendigheid die zich
ruim voorbij de kantooruren van 9 tot 5
uitstrekt.
De Spoorzone is één van de unieke knooppunten in de regionale economie. De
Spoorzone geldt in BrabantStad als speerpuntlocatie op het gebied van vestiging
van innovatieve MKB-bedrijven en instellingen. De dynamiek in deze sectoren vereist een open houding ten aanzien van de
ontwikkelingsmogelijkheden.
015
Organische ontwikkeling laat ruimte
voor het onverwachte, daagt uit om bij
bestaande initiatieven aan te sluiten en
die te versterken. Tijdelijke invullingen
zorgen voor permanente, en steeds vernieuwende aandacht. Partijen vinden
elkaar en komen pas dan tot concrete
vragen naar ruimte en faciliteiten.
16
15
De Stadscampus
016
Wanneer de passages bij het station en
de Willem II straat in 2015 open gaan voor
het publiek hoort de Stadscampus, direct
ontsloten via het station, bij de binnenstad. Wat nu nog een grote afstand lijkt is
dan verminderd tot enkele minuten lopen
vanaf de Heuvel of de Schouwburg.
De compacte binnenstad wordt versterkt met de vernieuwing van het
Kernwinkelgebied, de versterking van het
uitgaansgebied en de ontwikkeling van
het Veemarktkwartier (de ontwikkeling
daar lijkt overigens al voor een belangrijk
deel met concrete gebruikers belegd). Het
station en zijn omgeving worden integraal
vernieuwd.
De Stadscampus creëert nieuwe verbindingen in de stad. Het gebied rond het
Willemsplein is het culturele hart van de
stad, de Heuvelstraat het commerciële
centrum, de Heuvel het uitgaansgebied.
De Stadscampus voegt daar een nieuwe
ontmoetingsplek aan toe, waar mensen
elkaar vinden om kennis en ervaringen uit
te wisselen.
De Stadscampus past ook in de Kennis-as
van de Universiteit naar het station met
het voor de Spoorzone geldende kennisprogramma. De incubator van de
Universiteit is overvol. De onderwijsfunctie
16
Universiteit
op deze as (Avans en omgeving) kan
worden uitgebreid, het Corpac Huis waar
wellicht het ondernemershuis zijn plek
zou kunnen vinden, biedt in de optiek van
de bij de herontwikkeling betrokken partij
(van Spaendonck) een nieuwe plek voor
een incubator cq. een plek voor starters,
terwijl de Stadscampus en de bestaande
gebouwen in de Spoorzone verschillende
opties bieden voor (nieuwe/startende)
economische activiteiten.
De gerenoveerde LocHal zal gaan functioneren als stadshal. De LocHal wordt
onderdeel van een totaalplan met hergebruik van oude gebouwdelen en
17
Corpac Huis
SPOORZONE - Stadscampus
de Kennis-as
Avans
Talentsquare
nieuwbouw. In en om de stadshal zijn stedelijke en regionale attracties (De Efteling,
De Pont, het Textielmuseum) jaarlijks aanwezig met een “blockbuster”, die de aandacht op de aantrekkelijkheid van stad en
regio vestigt.
De Stadscampus presenteert zich met
nieuwbouw aan het nieuwe stationsplein,
maar al op dat plein is de stadshal vindbaar. Direct op het plein zijn de gebruikers van de Stadscampus herkenbaar. De
bibliotheek is er, maar ook moderne kantoorruimte (Tilburg Trade Center), vergaderruimte, horeca, cultuur, wonen en
onderwijs.
18
Alle functies genereren bezoekersstromen 017
die deels overlappend zijn maar vooral ook
elkaar versterken. Aan het plein en aan
de stadshal liggen openbare functies, terrassen, zitplekken en tentoonstellingen.
In deze stedenbouwkundige opzet is er
ook de mogelijkheid om extra kantoorvolume toe te voegen. De nieuwe Willem
II-passage onder het spoor door versterkt
de verbinding met het centrum.
De Stadscampus wordt ontsloten via een
interne promenade die vanaf het plein
de verbinding legt met de Smederij en
de Wagenmakerij. Langs deze promenade ontstaat aan de oostkant ruimte
19
De Stadscampus.....Hier
en ontmoeten studenten
voor nieuwe partijen die zich bij het
KennisPlus-profiel aansluiten. Onderwijsen opleidingsfaciliteiten hebben dan een
directe binding met de stadhal, de bibliotheek en de creatieve bedrijvigheid in het
gebied. Ook het initiatief “Mijn Toekomst
Werkt”, een attractie gericht op het functioneren van de arbeidsmarkt en de functie
van werk past daarbij. Dit initiatief kan
in de Spoorzone worden gevestigd om
bedrijven en sectoren de kans te geven
om zich op een aantrekkelijke manier aan
een groot publiek te presenteren en voor
bezoekers om zich spelenderwijs te oriënteren op hun loopbaan.
018 Het programma van de Stadscampus is
tenminste 25.000 m2. Daarvan nemen de
bibliotheek met onder meer de provinciale
culturele instellingen BKKC en Kunstbalie
een derde in. Een specifieke vorm van
wonen, short-stay en hotelfunctie, die
zich richt op de creatieve samenleving in
de stad, vult eveneens een derde. En de
derde pijler van de Stadscampus is een
Tilburg Trade Center, een bijenkorf van
moderne kantoorgebruikers, commerciële
en culturele voorzieningen die van elkaars
nabijheid, kennis en faciliteiten gebruik
maken. Hier vind je de kenniswerkers op
ﬂexibele werkplekken, in verschillende
vergader- en ontmoetingsruimten. Hier
20
ontstaan nieuwe ideeën
n het bedrijfsleven.....
ontstaan nieuwe ideeën en ontmoeten
studenten het bedrijfsleven.
De woonfunctie in de Stadscampus is
aanvullend op andere woonvormen in de
Spoorzone en de omgeving van het station. TalentSquare is de voorloper van een
concept waarin jonge professionals en
studenten gedurende een periode samen
wonen in een goed geoutilleerd woongebouw met directe koppeling aan allerlei
culturele en economische faciliteiten.
Gezamenlijk delen de drie bestemmingen
de stadshal waar horeca en diensten voor
de gebruiker aanwezig zijn. Free wifi en
supersnelle verbindingen zijn vanzelfsprekend, net als receptiefaciliteiten die 24 uur
per dag beschikbaar zijn.
Bij de Stadscampus hoort ook het nieuwe
stationsplein. Dit is de voorruimte van het
complex en van het station. Het is geen
plein in de letterlijke zin, maar een landschappelijk ingerichte “stadstuin” waarin
bewegen en verblijven, comfort en verbinden samengaan. De maat van het plein
dient nog te worden gedefinieerd. Een
breedte van 80 meter tussen de kopse
gevels lijkt een aantrekkelijke maat.
21
De derde pijler van de
Stadscampus is een
Tilburg Trade Center,
een bijenkorf van
moderne kantoor
gebruikers,
commerciële en
019
culturele voorzieningen
die van elkaars
nabijheid, kennis en
faciliteiten gebruik
maken.
22
Ontwikkelmodel
Stadscampus
De Stadscampus is een haalbaar concept. De integratie van de verschillende
bestemmingen vereist een integrale ontwikkeling en exploitatie. Functies lopen
in elkaar over, ook in de fase na oplevering. Uitwisseling vereist ﬂexibiliteit,
gebruik maken van elkaars faciliteiten en
nabijheid.
Van de genoemde 25.000 m2 lijkt tweederde met geringe risico’s realistisch te
zijn. Meerdere partijen hebben aangegeven serieus geïnteresseerd te zijn in
deelname.
De LocHal vormt de kern van het model.
020 Deze (dubbele) hal bevat in het ontwikkelingsmodel een publiek toegankelijke
en ﬂexibel programmeerbare stadshal
waarin de bibliotheek, de culturele functies, horeca en ontmoetingsruimte zijn
opgenomen. Aan het nieuwe stationsplein vormt een nieuw gebouw met de
LocHal tot één ensemble. De nieuwbouw
staat vóór de LocHal; ertussen bevindt
zich buitenruimte die in gebruik aansluit
bij de stadshal, maar dan in de open lucht.
Groen, water, terras en kunst bevinden
zich hier in ruimtes die aansluiten bij de
hoofdfuncties in de nieuwbouw: wonen en
het nieuwe werken.
23
N IS P L U
S
KEN
+
G
D
I
E
NS
EN
BKKC
N
R
CTO
E
S
Tilburg Trade Center
MODERNIS
E
RI
+
Seats2Meet
Cafe-restaurant
Studentencentrum
Rabobank
Student Hotel
STADSHAL
Bibliotheek van de Toekomst
Kunstbalie
Uitgeverij Zwijsen
De Efteling
Spaces
FabLab
021
24
25
T
......de Stadscampus kan
een “slimme PPS”
De plint aan het stationsplein heeft een
publiekstoegankelijke invulling met detailhandel, horeca, entreelobby’s en baliefuncties. Een brede en hoge poort ontsluit de stadshal. Het wonen, in welke
vorm dan ook (appartementen, short stay
of hotel) rijst als toren uit boven het vijflaagse gebouw. De hoofdmassa is gevuld
met moderne kantoorfuncties, vergaderen congresruimtes, ontmoetingsplekken
en faciliteiten die hierbij en bij het wonen
horen.
Organisatie
VolkerWessels heeft zich bereid verklaard
om met de gemeente samen, als uit022 vloeisel van de PPS voor de Spoorzone, de
ontwikkeling, realisatie en exploitatie van
de Stadscampus ter hand te nemen. De
Stadscampus kan ontwikkeld worden als
een “slimme PPS”, bijvoorbeeld in de vorm
van een gezamenlijke exploitatiemaatschappij met VolkerWessels.
26
ontwikkeld worden als
N IS P L U
S
KEN
R
CTO
E
S
2
1
6
EN
5
G
27
N
3
6
MODERNIS
E
RI
4
++
023
STADSCAMPUS
1. Bibliotheek
1. BKKC en Kunstbalie
1.Gezamenlijke ruimten
2.Stadshal
3. Tilburg Trade Center
3. ICT en publishing
3. Financiële diensten
3. Flex-ofﬁces (PM)
4. Wonen/hotel/short stay
5. Orangerie
6. Reservering Onderwijs
6.500
1.100
400
1.400
4.500
1.600
500
2.000
7.000
1.800
m2
m2
m2
m2
m2
m2
m2
m2
m2
m2
D
I
E
NS
T
Rechts van de stationsonder
Stadscampus, waarvan een t
woonconcept voor nieuwe st
Het ontwikkelmodel
verbeeld
024
Komende uit de stationsonderdoorgang
ontvouwt zich de stadstuin, een met
bomen beplant groen plein waar verblijven en ontmoeten centraal staan. Links
staat een nieuw multifunctioneel gebouw,
waarbij in de gerestaureerde Polygonale
loods een restaurant is gevestigd. Op de
plek van de draaischijf bevindt zich een
groot terras in de zon. De noordwand van
de stadstuin is de Burg. Brokxlaan en de
woonbebouwing van de Clarissenhof.
Rechts van de stationspassage staat de
nieuwbouw van de Stadscampus, waarvan
een toren met een bijzonder woonconcept voor nieuwe stedelingen de blikvanger is. In de gevel van de Stadscampus
is een brede en hoge poort opgenomen
die directe toegang geeft tot de verschillende functies en ruimtes van het complex. De poort ontsluit de stadshal waarin
de bibliotheek en verschillende culturele
functies eromheen, zijn gevestigd. Aan
de stadstuin ligt, in de plint van de toren,
een tweede grote horecavestiging. Ook
aan de stadstuin, aan de andere zijde van
de poort, liggen de publieke functies van
het Tilburg Trade Center wat zich erboven
bevindt. Uitnodigende glazen gevels
omsluiten het ﬂexibel indeelbare gebouw
met werkplekken, vergaderaccommodatie
en diensten. De bibliotheek en de stadshal
presenteren zich via de poort ook direct
aan de stadstuin.
rdoorgang staat de nieuwe
toren met een bijzonder
tedelingen de blikvanger is.
025
29
Tussen de nieuwbouw en de vernieuwde
LocHal bevindt zich een met glas overdekte ruimte, een soort oranjerie met een
fijne, groen ingerichte ruimte die aan de
stadshal en de horeca gekoppeld is. De
oranjerie is geschikt als terras, als receptieruimte, als werkplek of als ontmoetingsruimte. Hij is intiemer dan de stadshal,
wat een goede afwisseling van plekken
oplevert.
De route door de poort en de LocHal zet
zich in oostelijke richting door naar de
Smederij, om daar nieuwe initiatieven aan
de Stadscampus te kunnen verbinden, en
tegelijk de relatie te leggen met de Willem
026 II passage. Via de Willem II passage
komen fietsers in het gebied. De bibliotheek is ook nadrukkelijk aan die zijde
toegankelijk.
Ten zuiden van de Stadscampus, langs de
spoordijk, is een brede esplanade gelegen
waarin tuinen, sporen uit het verleden,
terrassen en bijzondere functies een plek
hebben.
30
027
29
31
32
Een Stadscampus die er
van kennis en een krach
economische activiteite
028
r toe doet, een plek
htbron van nieuwe
en
029
33
Colofon
In het kader van deze verkenning is gesproken met de volgende personen:
Henriette de Kok
Directeur Bibliotheek Midden Brabant
Hans van Velsen
Directeur Openbare Bibliotheek Amsterdam
Roger van den Berg
Licentiehouder Seats2Meet Eindhoven
Martijn Roordink
Managing director Spaces
Dieric Elders
Development director The Students Hotel
Fons Jurgens
Bestuursvoorzitter De Efteling
Koen Becking
Voorzitter College van Bestuur Universiteit van Tilburg
Errol van de Werdt
Directeur TextielMuseum Tilburg
Fred van de Westelaken ROC Tilburg
Nico van Dorp
ROC Tilburg
Laurens Elmendorp
VolkerWessels
Peter Jacobs
VolkerWessels/Credo
Job van der Veer
VolkerWessels
Arno Hallie
VolkerWessels/SDK Vastgoed
030 Ulco Mes
Gemeente Tilburg, Sociaal (Cultuur, Sport & Welzijn)
Edwin Koole
Gemeente Tilburg, Onderwijs en Jeugd
Pieter Siebers
Gemeente Tilburg, Economie & arbeidsmarkt
Fons Meijer
Gemeente Tilburg, Spoorzone
Frans van der Schoot
Gemeente Tilburg, Ruimte en economie
Fred van Nistelrooij
Gemeente Tilburg, Spoorzone
Ad Alderliesten
Chiron Development
Chris van Koppen
BKKC
Jan StoffelsKunstbalie
Zij hebben de input geleverd voor de teksten en beelden in deze uitgave;
met hun kennis van het gebied, van de stad en van de mogelijkheden
voor ontwikkeling is dit advies opgesteld.
Beelden
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
markt in de Koepelhal, internet
LocHal, foto Kees Hummel
expositie Koepelhal, internet
festival Spoorzone, internet
station Tilburg, Cepezed
Talent square, internet
bibliotheek TU Delft, internet
bibliotheek Universiteit van Utrecht,
internet
9. bibliotheek Almere, internet
10.`digitale bibliotheek´, internet
11.bibliotheek TU Delft, internet
12.bibliotheek Flevomeer, internet
13.Deprez, foto Kees Hummel
14.Spaces, foto Spaces
15.werken in de Spoorzone, foto Kees
Hummel
16.Fablab Frankrijk, internet
17.ontmoeting, internet
18.MetaForum TU Eindhoven door
Ectorhoogstad, internet
19.Seats2Meet Eindhoven, internet
20.Stadshal, Barcode Architects
21.Fablab Barcelona, internet
22.`het nieuwe werken´, internet
23.WTC Amsterdam, foto Rijnboutt
24.interieur kantoor, Harvey Otten
25.Museum de Pont Tilburg, internet
26.Place Général Brosset, Ilex
Landscape Architecture,
Landezine.com
27.Zuidplein Amsterdam, foto Rijnboutt
28.beeld Stadscampus aan de Stadstuin,
Rijnboutt
29.beeld Oranjerie, Rijnboutt
30.Zuidplein Amsterdam, foto Rijnboutt
31.Jardin des Fonderies in Nantes, ADH
Doazan+Hirschberger, Landezine.
031
com
omslag: LocHal, foto Kees Hummel
pagina 2: interieur Perron 88, foto
Kees Hummel
pagina 4: LocHal exterieur, foto
Kees Hummel
kaarten pagina 7, 17, 21: Rijnboutt
34
Rijnboutt bv
Barentszplein 7
1013 NJ Amsterdam
T +31 (0)20 530 48 10
F +31 (0)20 530 48 20
Rijnboutt bv in samenwerking met
Gemeente Tilburg
3 maart 2014

Download Report