The proof of the pudding is in the eating

18-3-2014
Programma workshop
The proof of the pudding
is in the eating
Leerstraffen als erkende interventie
10 jaar ontwikkeling, implementatie en onderzoek
Presentatie en discussie met de deelnemers
•
•
•
•
•
•
Rol Raad voor de Kinderbescherming
Omslag naar What works/evidence based
Erkenningcommissie: 2 systemen
Voorbeeld Tools4U
Voorbeeld SoCool
Lessons learned
Ton Eijken, Ruth Bolt & Han Spanjaard
2
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Doelgroep:
12-18 jarigen die
een leerstraf
hebben gekregen
(van OM of
kinderrechter)
3
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
4
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Rol Raad voor de Kinderbescherming
Waar komen we vandaan?
• Raadsonderzoek en advies (raadsonderzoeker)
• Begeleiden leerstraf (coördinator taakstraffen)
Begin jaren 80: taakstraffen, SOVA
Arnold Bartels (PI): SoVa effectief (1986)
•
•
•
•
5
Ontwikkelen, zorgen voor erkende interventies
Inkopen
Inrichten en onderhoud kwaliteitssysteem
Dataverzameling tbv kwaliteitsbewaking en onderzoek
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Daarna: Wildgroei
D
Wild
i van interventies/trainingen:
i t
ti /t i i
Ruim 100 leerstraffen voor jeugd
•
•
•
•
•
6
Overlap tussen trainingen
Aanbod vaak verschillend per regio
Uitvoering varieert per trainer
Situatie ongelijk voor cliënten
Bereiken doelen interventie en effect op recidive onbekend
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
1
18-3-2014
Wat stond ons voor ogen?
What works-beginselen
• Omslag op basis van ‘what works’-benadering en ‘evidence based’
werken
• Naar een beperkt en gericht aanbod dat alle relevante
criminogene factoren bestrijkt
• Zodat evaluatieonderzoek uitvoerbaar en kwaliteitszorg mogelijk
is
• Gedragsinterventies richten zich op de criminogene factoren en
zijn - in theorie en/of bewezen - effectief in termen van
recidivevermindering
• Instellen van een Erkenningscommissie
1. Risicobeginsel: wie
(interventie afhankelijk van recidiverisico)
2. Behoeftebeginsel: wat
(veranderbare factoren)
3. Responsiviteit: hoe
(moti atie stijl van
(motivatie,
an le
leren
en en
(on-)mogelijkheden om hiervan te profiteren)
4. Behandelmodaliteit
(evidence based)
5. Programma-integriteit
(getoetste theorie, uitvoering volgens programma)
6. Professionaliteit
(opleiding, training, inter/supervisie)
Assessment
RNR-Model: Risk, Needs, Responsivity
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
7
8
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
10 criteria
Erkenningscommissie Gedragsinterventies
Justitie
• Ingesteld in 2005 door de minister van Justitie
• Beoordeelt de kwaliteit en effectiviteit van
ambulante en intramurale gedragsinterventies
• Voor zowel minder- als meerderjarige
justitiabelen
• Met 10 kwaliteitscriteria
• Een 10-tal (justitie)organisaties kunnen
gedragsinterventies indienen
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
9
Ex ante
beoordeling
=
kan leiden tot
minder recidive
Tussentijdse
beoordeling
=
doeltreffend?
Ex post
beoordeling
=
effectief en
recidive
verminderend
-> erkenning
verlengd
(met 3 jaar)
-> nader
ingevuld n.a.v.
ervaringen met
tussentijdse
beoordeling
->
> erkend
(voor 5 jaar)
-> voorlopig
erkend (voor
2 jaar)
-> niet
erkend,
verdere
uitwerking
gewenst
11
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
1. Theoretische onderbouwing: De gedragsinterventie is gebaseerd op een analyse van
het delictgedrag en een expliciet veranderingsmodel waarvan de werking
wetenschappelijk is aangetoond.
2. Selectie van justitiabelen: Het type justitiabele waarop de gedragsinterventie zich
richt wordt duidelijk gespecificeerd en geselecteerd.
3. Dynamische criminogene factoren en protectieve factoren: De gedragsinterventie is
gericht op het beïnvloeden van veranderbare risicofactoren en op protectieve
factoren die samenhangen met het criminele gedrag.
4. Effectieve (behandel)methoden: Er worden (behandel)methoden toegepast die
aantoonbaar effectief of veelbelovend zijn.
j
5. Vaardigheden: De aanpak is mede gericht op het leren van praktische, sociale en
probleemoplossende vaardigheden.
6. Fasering, intensiteit en duur: De intensiteit en duur van de gedragsinterventie sluit
aan bij de problematiek van de deelnemer.
7. Betrokkenheid en motivatie: Betrokkenheid van de deelnemer bij de
gedragsinterventie en motivatie voor deelname moeten worden bevorderd en
gestimuleerd.
8. Continuïteit: Er moeten duidelijke verbindingen zijn tussen de gedragsinterventie en
de totale begeleiding van de justitiabele.
9. Interventie-integriteit: De gedragsinterventie wordt zo uitgevoerd als het bedoeld is.
10. Evaluatie: Een doorlopende evaluatie geeft inzicht in de effectiviteit van de
gedragsinterventie.
10
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Erkenningscommissie (jeugd)interventies
• In 2007/2008 van start gegaan (NJI, RIVM)
• Onafhankelijke landelijke commissie die
interventies voor jeugd beoordeelt op kwaliteit en
effectiviteit
• Werkterrein: jeugdzorg, jeugdwelzijn,
jeugdgezondheidszorg, preventie met als doel
van de interventies risico’s/problemen
verminderen
12
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
2
18-3-2014
Vergelijking
Niveau I
Niveau II
Niveau III
Niveau IV
Theoretisch
goed
onderbouwd
Waarschijnlijk effectief
=
effectiviteit
enigszins
aannemelijk
Bewezen
effectief
=
effectiviteit
sterk
aannemelijk
Kosten
effectief
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
13
Van ex ante
erkend naar
doeltreffend en
effectief
Preontwikkeling
Ontwikkeling
en testen van
het
programma
Indiening
gedragsinterventie bij
Erkenningscommissie
Indienen van
aanvraag bij
het
departement,
inschatten
behoefte en
haalbaarheid
gedragsinterventie
met Reality
Check
Realiseren
van (deel
van) set van
opgestelde
randvoorwaarden
voor
implementatie
Opstellen
Reality
Check: stand
van zaken op
realisatie van
benodigde
randvoorwaarden
t.a.v.
haalbaarheid
en
inpasbaarheid
15
• Ex ante erkend EGJ ≈ waarschijnlijk effectief EI
• Ex post erkend EGJ ≈ bewezen effectief
• Systeem EGJ lijkt meer dwingend en stimuleert monitoring,
kwaliteitszorg en evaluatieonderzoek: je moet je blijven
verantwoorden
• Door implementatie-ervaringen systeem EGJ iets aangepast
-> invoering reality check
-> tussenfase doeltreffendheid toets
(voorafgaand aan effectonderzoek)
• Systeem EI is vooral voor kennisopbouw en ter info naar
gebruikers/inkopers van interventies: beoordeelde
interventies komen in databank effectieve jeugdinterventies
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
14
Landelijke menukaart 2012
Gedragsinterventies als leerstraf
Implementatie
uitvoering en
bepalen
evaluatiemoment
Cognitieve
sociale
vaardigheden
Agressie
regulatie
Tools4U
TACt
Groep
So-Cool
TACt-i
Omgaan met
middelen
gebruik
Seksuele
omgang
Stay-away
(incl.
variant
voor lvb)
Respect
Limits
16
Voorbeeld Tools4U
Tools4U(plus)
• Training cognitieve sociale vaardigheden (600
jongeren/jaar)
• Erkend in 2007
• Procesevaluatie in 2009:
-> aanbeveling om uitvoering eerst op niveau te
brengen en knelpunten te verbeteren
• Proces- en doeltreffendheidsonderzoek in 2011/2012:
-> uitvoering zoals bedoeld en doeltreffend
• Verlenging erkenning in 2013
• Effectonderzoek in 2013-2015
-> onderzoek met controlegroep lijkt te lukken
• individuele training gericht op het leren van
enkele cognitieve en sociale vaardigheden ter
vermindering van de kans op recidive
• Vaardigheden
17
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
> om risicovolle situaties een prosociale wijze op te lossen
> zodat jeugdige zich beter kan wapenen tegen (andere) risicofactoren
• 8 (of 12) bijeenkomsten van 1,5 uur
• In plus-variant vier extra trainingsbijeenkomsten
gericht op vaardigheden van ouders (monitoring
en oplossen van problemen)
18
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
3
18-3-2014
Onderzoek
Programma-integriteit en werkzame factoren:
• Procesevaluatie:
wordt de interventie uitgevoerd zoals bedoeld?
> Selectie en toeleiding doelgroep
> Uitvoering interventie
> Monitoring
• Modeltrouw (uitvoering volgens handleiding en richtlijnen),
o.a.
– een goede structurering van de interventie (duidelijke doelstelling,
planning en fasering);
– een goede ‘fit’
fit van de aanpak met het probleem en de hulpvraag;
– uitvoering van de interventie zoals deze uitgevoerd hoort te worden;
• Doeltreffendheid:
plus: leidt interventie tot verandering op beoogde
parameters?
• Competentie, o.a.:
• Effectiviteit:
plus: vergelijking met controlegroep
• Overig:
– aansluiten bij de motivatie van de cliënt;
– goede kwaliteit van de relatie cliënt-behandelaar;
– professionaliteit (goede opleiding en training) van de behandelaar;
– goede werkomstandigheden van de behandelaar (zoals draaglijke
caseload, goede ondersteuning,veiligheid van de hulpverlener).
> Verandering op beoogde parameters
> Recidive
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
19
Procesevaluatie TOOLS4U 2009/10
(1)
Bosma, A., Asscher, J., Laan, P. van der & Stams, G.J. (2011)
Indicering onduidelijk en niet eenduidig
¾ Implementatie LIJ
Onterechte exclusie: de instroom voor Tools4U bleef achter
bij de verwachtingen
¾ Implementatie LIJ, afstemming indicatiecriteria, voorlichting
Tools4U
Onterechte inclusie (jongeren met te veel problematiek)
¾ Implementatie LIJ
¾ Overleg met GD-er over indicatie: Tools4U i.c.m. JR of andere
gedragsinterventie
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
21
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
20
Procesevaluatie TOOLS4U 2009/10
(2)
Bosma, A., Asscher, J., Laan, P. van der & Stams, G.J. (2011)
Deelname ouders niet optimaal (intake, evaluatie; Tools4Uplus)
¾ Brochures voor jongere en ouders
¾ Raadsonderzoekers en de coördinatoren taakstraffen motiveren
ouders
Uitvoering soms wel, soms niet conform de handleiding
¾ Samenstelling van top 10 van activiteiten die de trainer minimaal
moet ondernemen
¾ Bijscholing en supervisie
¾ Tussentijdse analyse van kwaliteit uitvoering a.d.h.v. analyse
rapportageformulieren
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
22
Beschermende factoren
Hoog
Midden
Risicofactoren
Laag
Het LIJ maakt een inschatting van:
Laag
Midden
Hoog
School
Werk
• Algemeen Recidive Risico (ARR)
• Criminogene factoren (risico- en beschermende factoren)
(DRP)
• Signalen van
>psychosociale problemen
>psychische stoornissen (o.a. kans op schade aan zichzelf)
• Responsiviteit
¾ Betere advisering effectieve maatregelen/interventies door
toepassing what worksbeginselen
¾ Betere samenwerking / informatieoverdracht en -beheer in
de keten
23
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Gezin
Vrije tijd
Relaties
Domein kent geen beschermende
factoren
Alcohol- en drugsgebruik en gokken
Domein kent geen beschermende
factoren
Geestelijke
Gezondheid
Attitude
Agressie
Vaardigheden
4
18-3-2014
RAADSONDERZOEKER
ARR LIJ
Top 10 van activiteiten Tools4U
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gezin LIJ
(enkele items)
Na ½ uur kennismaking in de eerste bijeenkomst de weekkaart
Delictbespreking in de tweede bijeenkomst
Trainingsplan bespreken in de derde bijeenkomst op basis van
competentieanalyse en delictanalyse (deze drie documenten gaan voor de
derde bijeenkomst naar supervisor)
Na het bespreken van het trainingsplan iedere bijeenkomst een of meer
gedragsoefeningen
d
f i
Tussen de bijeenkomsten altijd een opdracht voor thuis inzetten
De technieken en hulpmiddelen uit de handleiding worden doelgericht
(gekoppeld aan de gestelde doelen) ingezet
Plusvariant: in bijeenkomst 2 doet de trainer de beeldschermenopdracht en
een gedragsoefening, in bijeenkomst 3 ook minimaal 1 gedragsoefening
In de laatste bijeenkomst geeft de jongere een presentatie (voorbereiden in
de voorlaatste bijeenkomst)
Doelen worden beoordeeld door trainer en jongere in eindrapportage, met
evaluatieformulier voor jongere en ouders
Trainer maakt opnames voor eigen ontwikkeling (supervisie en beoordeling)
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
25
Doeltreffendheidsonderzoek
(Van der Stouwe, T., Asscher, J. & Stams, G.J., 2013)
Onderzoeksvragen:
• Wordt de juiste doelgroep bereikt?
Start Tools4U
JONGERE
OUDERS
CBSA
VSOG
(Competentie
Belevingsschaal voor
Adolescenten)
(Verkorte
schaal
voor
ouderlijk
gedrag)
TRAINER
Delictanalyse
Competentie
analyse
Trainingsplan
bijeen
nkomsten
•
Vaardigheden LIJ
(PI Research, 2011)
CBSA
Afsluiting Tools4U
GAS
VSOG
Evaluatie
formulier
Evaluatie
formulier
GAS
Monitor
26
RNR
D o e l t r e f f e n d h e i d
Succesfactoren welslagen onderzoek
• Goede afstemming tussen opdrachtgever onderzoek
(WODC), opdrachtgever Tools4U (RvdK), onderzoekers
(UVA) en ontwikkelaar (PI Research)
• Wordt het p
programma
g
uitgevoerd
g
zoals bedoeld?
• Laten de deelnemers de verwachte ontwikkelingen op de
programmadoelen zien?
• Geïntegreerde vragenlijst en dataverzameling
• Studenten die vragenlijsten ter plekke afnemen
¾ Dossieranalyse bij een derde van alle jongeren die Tools4U kregen van
mei 2011 tot mei 2012.
• Goede communicatie en samenwerking met trainers
¾ Vragenlijsten bij jongeren, trainers en ouders bij aanvang en afloop van
115 Tools4U trainingen (mei en oktober 2012)
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
27
28
Uitvoering
Enkele uitkomsten doeltreffendheidsonderzoek
Doelgroep
• Geen aanwijzingen voor onterechte exclusie
(werden wel gevonden in onderzoekje door Regterschot-Von
Lindheim en Spanjaard,
p j
2012))
• Instrumentarium (LIJ) was meestal gebruikt
(eindfase landelijke uitrol)
• Wel soms contra-indicaties (te veel andere problemen)
(worden mogelijk aangepakt middels JR-maatregel en/of andere
hulp)
29
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
(op basis van trainerrapportage
en rapportage van de
deelnemende jongeren )
De belangrijkste technieken uit
de Top 10 en de verplichte
onderdelen van Tools4U
worden in voldoende mate
ingezet, ruim boven de 60%
norm (Durlak en DuPré, 2008).
Alleen het opgeven van de
huiswerkopdrachten en de
aanwezigheid van het
ouderevaluatieformulier halen
deze norm niet.
Deelname ouders aan Plusvariant en eindgesprek
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
5
18-3-2014
Programma-integriteit en veranderingen
Doeltreffendheid
Jongeren laten verbeteringen zien t.a.v.
• denkfouten (HIT)
• impulsiviteit (APSD)
• sociale informatieverwerking (SIP-AEQ)
• coping (UCL)
• competentiebeleving (CBSA)
• domeinen gezin en vaardigheden (LIJ)
Ouders laten amper veranderingen zien na afloop van de
trainingen
Als trainers meer Top 10 – technieken inzetten,
laten de jongeren meer positieve veranderingen zien tav:
• het toekennen van vijandige bedoelingen
• negatieve emotionele reacties
• actief aanpakken van problemen
Ook Positieve effecten bij spijbelaars
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
31
Effectonderzoek Tools4U
Voorbeeld SoCool
•
•
•
•
Uitvoering door UvA
RCT niet mogelijk
Wel Tools4U groep vergelijken met controlegroep
Ruime oversampling controlegroep (voor
matching en vanwege eventuele uitval)
• Onderzoek loopt goed maar is wel
arbeidsintensief
• Looptijd 2013-2015
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
33
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
32
• Training cognitieve sociale, vaardigheden voor lvb-ers (250
jongeren/jaar)
• Voorlopig erkend in 2011; herindiening 2013
• Is status van volledige erkenning gezien stand van
wetenschap LVB mogelijk?
• Daarom: praktijkonderzoek voor doorontwikkeling en
herindiening in 2012/ 2013:
• Resultaat: 13 verbeterpunten
• Erkend in 2013 (score van 13 naar 17, max = 20) tot 2018
• Aantonen doeltreffendheid
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
34
Praktijkonderzoek
Praktijkonderzoek
• Analyse van elementen waarop betere score niet mogelijk
is (stand van wetenschap)
• Vraagstellig gebaseerd op opmerkingen
erkenningscommissie
• 15 jongeren
• Instroom aanvankelijk moeizaam; beter na meer
inspanningen en instellen beloning bij deelname aan alle
vragenlijsten
• Praktische resultaten o.a.:
o Selectie
o Dynamische criminogene en protectieve factoren
o Fasering en intensiteit
o Continuiteit
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
o Belang match met trainer
o Betrokkenheid ouders moeizaam of heel goed
o Effect merkbaar
o Minder praten, meer doen (leuke dingen)
o Huiswerk niet altijd duidelijk
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
6
18-3-2014
Theoretische onderbouwing: De gedragsinterventie is gebaseerd op een analyse van het delictgedrag en een expliciet veranderingsmodel waarvan de werking wetenschappelijk is aangetoond.
Selectie van justitiabelen: Het type justitiabele waarop de gedragsinterventie zich richt wordt duidelijk gespecificeerd en geselecteerd.
Dynamische criminogene factoren en protectieve factoren: De gedragsinterventie is gericht op het beïnvloeden van veranderbare risicofactoren en op protectieve factoren die samenhangen met het criminele gedrag.
Effectieve (behandel)methoden: Er worden (behandel)methoden toegepast die aantoonbaar effectief of veelbelovend zijn.
Vaardigheden: De aanpak is mede gericht op het leren van praktische, sociale en probleemoplossende vaardigheden.
Fasering, intensiteit en duur: De intensiteit en duur van de gedragsinterventie sluit aan bij de problematiek van de deelnemer.
Betrokkenheid en motivatie: Betrokkenheid van de deelnemer bij de gedragsinterventie en motivatie voor deelname moeten worden bevorderd en gestimuleerd.
Continuïteit: Er moeten duidelijke verbindingen zijn tussen de gedragsinterventie en de totale begeleiding van de justitiabele.
Interventie‐integriteit: De gedragsinterventie wordt zo uitgevoerd als het bedoeld is. Evaluatie: Een doorlopende evaluatie geeft inzicht in de effectiviteit van de gedragsinterventie.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1
1
1
2
1
2
1
1
•
•
2
2
•
1
2
•
2
2
1
2
2
2
1
1
•
•
•
•
•
•
•
•
39
•
•
•
38
Niet alles kan van te voren tot in detail voorgekookt worden: ervaring in
de praktijk moet leiden tot aanvulling en bijstelling van bedachte
richtlijnen
Dit geldt ook voor de erkenningscommissie
Een toetsingscommissie/erkenningscommissie dient ook ‘te praten’ met
het veld
(Door)ontwikkeling en implementatie vergt intensieve samenwerking
tussen opdrachtgever (2x), ontwikkelaars, aanbieders en onderzoekers
Probeer instrumenten (voor- en nameting) te vinden die ook voor de
invulling van de interventie en het meten van halen van doelen van belang
zijn (Æ vergroot de kans dat uitvoerders hiermee doorgaan)
Richt een monitor in met deze instrumenten. Maak – m.b.v. data uit de
monitor – tussentijdse analyses
Het erkenningsproces waarin je tussendoor nieuwe/verbeterde producten
– op basis van praktijkvorderingen – moet indienen, leidt tot verbetering
Het erkenningsproces vraagt om continue planning / monitoring van de
stappen die gezet moeten worden
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Hartelijk dank voor jullie aandacht!!
Lessons learned (2)
•
Lessons learned (1)
Per uitvoering is een erkende gedraginterventie duurder, maar er is meer
garantie op succes (mits ingezet op juiste wijze en voor juiste doelgroep)
Implementeer een gedragsinterventie als een onderdeel van een pakket
en betrek ketenpartners
Beoordelingssysteem voor trainers en trainingen maakt dat met
argumenten trainers hun licentie al dan niet behouden (er zijn trainers
afgevallen)
Duidelijke selectie leidt tot betere inclusie en exclusie
Onderzoek en ontwikkeling leidt tot wat moet er minimaal in de uitvoering
(bv ‘top 10’) terug te vinden zijn
Doe actieonderzoek, procesevaluatie, doeltreffendheid, effectiviteit in de
juiste volgorde / op het juiste moment
Gebruik eventueel eerst een reality check/quick scan
Implementatie van een doorontwikkelde interventie is lastiger dan het
implementeren van een geheel nieuwe interventie
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
Ton Eijken ([email protected])
Ruth Bolt ([email protected])
Han Spanjaard ([email protected])
40
Congres Jeugd in Onderzoek
The proof of the pudding is in the eating | 10 maart 2014
7