Spuiwater in de praktijk Wuustwezel, 24 maart 2014 Programma • Voorstelling VCM/INAGRO • Wat is spuiwater? – Spuiwater uit chemische luchtwasser – Samenstelling spuiwater – In welke teelten en op welke manier aanwenden? • Rekentool spuiwater • Toelichting veldproeven met spuiwater • Ervaringen in Nederland met het gebruik van spuiwater bij verschillende teelten • Panelgesprek • Toelichting machine voor het gebruik van spuiwater • Netwerkmoment 2 Wat doet het VCM? Opgericht in 1996 Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM vzw) = Onafhankelijk samenwerkingsverband en intermediair tussen overheid en mestverwerkingssector 3 Doelstellingen VCM – Overlegplatform tussen overheid en sector – Beleidsondersteunend werk – Onafhankelijk eerstelijnsadvies – Kenniscentrum en aanspreekpunt met betrekking tot mestverwerking en nutriëntenvalorisatie VCM-leden Brede platformwerking met 27 leden Overheidsinstanties Vlaamse overheid - Agentschap Landbouw en Visserij - VLM Mestbank 5 provincies en POM-West Vlaanderen Private sector Landbouworganisaties Consultancy Banksector Mestverwerkingssector Veevoedersector Kenniscentra VCM-leden A-leden B-leden 4 VCM VCM vzw: – voorzitter: Bart Naeyaert (Provincie West-Vlaanderen) – ondervoorzitter: Yvan Dejaegher (BEMEFA) – secretaris: Philippe Tavernier (POM West-Vlaanderen) VCM secretariaat: - Adviseur: - - Project-medewerker - - Emilie Snauwaert Céline Schollier Viooltje Lebuf Administratie medewerker - Isabelle Mouton Overlegplatform Initiëren en coördineren van overleg tussen de overheid en sector – Thematische VCM-werkgroepen: • Ruimtelijke ordening • VLAREM • Verwerking van rundermest • Spuiwater uit chemische luchtwassers – I.s.m. derden: • Platform kleinschalige vergisting (i.s.m. Inagro en Biogas-E) Participatie in externe werkgroepen/overleg – – – Vlaams nutriëntenplatform (kern- en stuurgroep) Landbouwoverleg (VLM), UPOBA (OVAM), Dierlijke bijproducten (FAVV) Stuurgroep Biogas-E, Werkgroep kwaliteit VLACO Beleidsondersteuning – Jaarlijkse VCM-enquête: evolutie mestverwerkingscapaciteit in VL – Knelpunten mestverwerking detecteren + oplossingen voorstellen – Advies bij aanpassingen wetgeving Kenniscentrum mestverwerking en nutriëntenvalorisatie Verspreiding informatie en communicatie naar doelgroep • E-nieuwsbrieven (maandelijks) • Website www.vcm-mestverwerking.be • Infosessies en brochures i.s.m. VLM Mestbank Inagro • Onderzoek en advies in land- & tuinbouw • Kerntaken: – een kennispartner en center of excellence zijn middels toegepast en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek voor de professionele sectoren de agrovoedingscluster; deze kennis wordt overgedragen via voorlichting – een kennispartner zijn voor de samenleving – een kennispartner zijn voor de provinciale diensten en alle beleidsniveau’s 11 Wat is spuiwater? Luchtwassers - AEA-stalsystemen - end-of-pipe techniek Chemische luchtwasser Kunstmest Biologische luchtwasser Andere meststof + Geconcentreerder product - Groter waterverbruik - Zuur nodig - Bacteriën opstarttijd + MVC + Geur en stof reductie + milieuvriendelijker 12 Spuiwater uit chemische luchtwasser is meest interessant om toe te passen in akkerbouw 1 3 Spuiwater uit chemische luchtwasser ammoniak NH3 zwavelzuur H2SO4 Ammoniumsulfaat (NH4)2SO4 Spuiwater 14 Chemische luchtwasser met opslag spuiwater Gemiddeld opslagvolume in Vlaanderen: 50 ton 15 Spuiwater uit chemische luchtwasser Wetgeving: KB Meststoffen 28 januari 2013: spuiwater uit chemische luchtwasser = erkend als kunstmest moet niet onder 170 kg/ha norm uitgereden worden FOD-ontheffing OVAM-grondstofverklaring 16 Spuiwater uit chemische luchtwasser Wetgeving: Mestbankaangifte samenstelling hoeveelheid Zowel door producent als gebruiker! 17 OPGELET! VERBODEN: mengen spuiwater met mest vorming giftig gas H2S door reactie zwavelzuur met drijfmest Zowel voor 18 als ! Samenstelling spuiwater De samenstelling kan beïnvloed worden door het TYPE en de STURING van de luchtwasser! Samenstelling spuiwater Ammoniakale stikstof => Weinig uitspoeling / traagwerkend (nitrificatie ifv temp) ° potentieel voordeel tav NH4NO3 in natte periodes ° bij droogte iets minder beschikbaar? ° in vroege voorjaar iets trager werkzaam? => Risico op vervluchtiging? ° beperkt door lage pH, geen verplichting emissie-arm toedienen ° vnl. risico op vervluchtiging op kalkrijke bodems => inwerken! Vervluchtiging deels ifv pH en temperatuur. - Urean 8% vervluchtiging (bron kennisakker.nl) - Ureum 15% vervluchtiging - Spuiwater ? Samenstelling spuiwater Lage pH ≈ verzurende werking & corrosief 1000 liter spuiwater/ha = 50 E N = - 140 BE Ifv bufferende werking bodem Ifv gewasvoorkeuren inzake pH (aardappel, granen) Aanpassen materiaal Samenstelling spuiwater Risico op overbemesting zwavel! Te veel zwavel in ruwvoeder = gebrek aan Cu en Se (koperbril) Mobiel in de bodem => Uitspoeling 1 m³ spuiwater = + 150 E SO4 (120 250) Zwavel is zeker beperkende factor naar dosering Welke teelten en hoe aanwenden? Zwavelhoudende meststof Behoefte aan zwavelbemesting neemt toe door afnemende zwavelaanvoer via de lucht (depositie) Zwavelbehoefte (SO4) gewassen: Maïs: tot 30 kg/ha Granen: + 50 kg/ha Prei: 60 kg/ha Gras: 75 à 100 kg/ha Bloemkool: 125 kg/ha Koolzaad: 50 tot 100 kg/ha Spruitkool: 125 tot 200 kg/ha 23 Bron: Eindrapportage Energieboerderij 2012 Zuiver spuiwater vs. opgemengd met urean • GrowSol-N: spuiwater (3/4) + urean (1/4) • Nitrosol 20%: ammoniumnitraat + ureum + ammoniumsulfaat • ... Minder zwavel Hogere pH Meer N 24 Gras/Tarwe Spaakwielbemester 25 Aardappelen • Slangenpomp – Tijdens • planten • rijenfrezen 26 Maïs • Spuitmachine?? corrosieve werking vervluchtiging? bladverbranding na opkomst? 27 • Slangenpomp Rekentool spuiwater Vul de tool in met uw eigen bedrijfsgegevens en bereken de behaalde marge bij het gedeeltelijk vervangen van minerale meststof met spuiwater! www.spuiwater.be Een rekenblad is steeds gebaseerd op aannames en zal nooit 100% overeenstemmen met de realiteit. 28 Toelichting veldproeven met spuiwater 29 Veldproeven • Deel van groter geheel: naast spuiwater nog andere producten • Doel: testen of spuiwater een goeie aanvulling kan zijn op bemesting met dierlijke mest – Landbouwkundig – Economisch – Ecologisch 30 Veldproeven • Samenwerking 31 Spuiwater Toegepast/ ha kunstmest Drijfmest Start kunstmest Fertilization options (150N, 70P) E 39 2 45 16 - 970 3 - 16 - 2125 Kunstmest Drijfmest Start kunstmest Effectieve eenheden- N Spuiwater ton 16 liter 1 E 45 ton 66 E 39 liter 1 E 45 2 45 66 - 38 3 - 66 - 84 In praktijk Veldproeven • 3 jarige veldproef met mais • 2 sites: zand en zandleem • 4 herhalingen Physicochemische analyses Biomassa – Opbrengst – vers & droog gewicht, N, P, K, Ca, Mg, Na, S, metalen Bodem – 0-30 cm: droog gewicht, pH-H2O, pH-KCl, EC, N, NO3, NH4, P, K, Ca, Mg, Na, S, metalen, – 30-60 cm, 60-90 cm: droog gewicht, NO3 Gelijkaardig groeipatroon Droog gewicht 30 DM opbrengst (ton/ha) 25 20 15 10 5 0 2011 2012 2013 1 2 3 4 5 6 7 8 Nitraat residu 80,00 70,00 60,00 NO3-N (kg/ha) 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 1 2 3 4 5 Scenario 6 7 8 38 Economische en ecologische evaluatie (2011) • • Voordelen (euro ha-1) Broeikasgasemissie (kg CO2 eq. ha-1) Sc 8: Use of LF digestate and complete elimination of synthetic fertilizers Gras Vergelijking vloeibare meststoffen na 1ste snede gras (bron WUR 2011) 40 Glastuinbouw 2. Serreproef 1. Pot experiment Test plant: sla (Lactuca sativa) – zoutgevoelig gewas 1,8 mS/cm = 90 – 100 % opbrengst N-P205-K20 vereisten: 210 – 125 – 240 kg/ha Glastuinbouwproef(UGent – PCG) Struviet effluent DF of digestaat Spuiwater Fertilizers DM (%) Total N (g/kg FW) Total P2O5 (g/kg FW) Total K2O (g/kg FW) pH EC (mS/cm) Struviet 92 51 212 11 7,6 0,95 DF of digestaat 3,5 5,3 0,86 4,4 8,7 48 NK -bemesting Effluent 0,5 0,02 0,004 1,5 8,1 9 K -bemesting Spuiwater 33 86 0,11 0,18 2,3 291 P -bemesting NS -bemesting Glastuinbouwproef (UGent – PCG) Kruishoutem, BE Serre opp: 752 m2 (2x 376 m2 ) 9 objecten met 4 parallellen = 36 plots (10 m2) Glastuinbouwproef(UGent – PCG) Objects Referentie: object 1a and 1b = minerale bemesting Bemesting: Totale N systeem Calcium ammonium nitraat (kg) Triple Superphosphate Patentkali Struviet Spuiwater effluent (kg) (kg) (kg) 1a 0,78 0,27 0,80 - 2 0,65 - (L) (L) - - - - - 3 - 0,27 4 0,78 0,27 - - - 161,07 - 5 - 0,21 0,25 - - - 39,33 1b 0,78 0,27 0,80 - - - - 6 - - 156,60 - 7 - - - 35,00 8 - - - - 0,78 0,59 INDIVIDUELE Behandeling 0,80 Serre 1 2,45 Gecombineerde behandeling 0,59 2,00 2 0,27 Serre0,45 0,75 0,59 2,00 Dunne fractie digestaat (L) Resultaten: sla opbrengst 35 DM yield per crop (g) 30 25 MF = minerale bemesting 20 15 STR = struviet 10 5 AMS = spuiwater 0 1a (MF) 2 (STR) 3 (AMS) 4 (CW) Treatments in Greenhouse 1 5 (LFD) CW = effluent from constructed wetlands DM yield per crop (g) 35 LFD = dunne fractie digestaat 30 25 20 MK = minerale kalium (patentkali) 15 10 5 0 1b (MF) 6 (STR, AMS, CW) 7 (MK, STR,LFD) Treatments in Greenhouse 2 8 (MK, STR, AMS) Resultaten: gewaskwaliteit Kwaliteitsparameters: uniformiteit, volume, kleur gewicht, tipbrand, wortelrot, gele bladeren, bremia, kropvorm Resultaten: bodemkwaliteit en vruchtbaarheid Physico-chemische evaluatie: Objects 1a 2 3 MF DM (%) Total P (g/kg) Av. P (g/kg) Total K (g/kg) 2,04±0,14 0,79±0,10 0,50±0,05 0,64±0,02 Av. K (mg/kg) Total S (mg/kg) Cu (mg/kg) Zn (mg/kg) 329±25 7,63±0,57 28±1 STR 86,33 7,36verschillen 2,16±0,31 0,74±0,03 0,46±0,03 40±11 1) geen significant vergeleken met0,63±0,06 referentie 360±39 7,59±0,21 28±0 0,51±0,03 0,62±0,03 54±7 403±38 7,07±0,51 27±1 CW 85,85 7,09 koolstoftoediening 2,23±0,36 0,74±0,01 0,49±0,04 2) Meer organische 0,62± 0,03 45±10 345±63 7,71±0,21 28±0 0,50±0,05 0,66±0,03 50±10 353±61 7,34±0,43 27±1 0,63±0,06 72±22 318±48 7,30±0,43 26±2 0,58±0,04 63±8 317±28 7,60±0,88 28±2 7 3) Aandachtspunt! MF 87,51 6,42 1,94±0,12 0,75±0,04 0,51±0,02 •Spuiwater: S6,35inhoud STR, AMS,CW 86,65 1,89±0,12 0,78±0,03 0,50±0,03 • DF digestate: Cu en Zn 0,74±0,04 inhoud(?) MK,STR,LFD 86,08 6,88 2,01±0,22 0,53±0,06 0,57±0,04 100±13 371±49 7,08±0,38 27±3 8 MK,STR,AMS 0,54±0,04 66±7 365±76 8,01±1,37 27±2 4 5 1b 6 LFD 86,07 6,95 Total N (g/kg) 43±5 AMS 86,16 OM (%) on DM 86,41 86,68 7,31 7,13 6,52 1,95±0,20 2,18±0,17 2,06±0,14 0,72±0,02 0,78±0,02 0,77±0,05 0,52±0,05 Conclusie • Spuiwater geeft goed resultaat • Geen negatieve effecten Ervaringen in Nederland met het gebruik van spuiwater bij verschillende teelten Herre Bartlema, NCOR 49 Panelgesprek • Henk Janknegt – Akkerbouwer – spuiwatergebruiker • Pieter Haghedooren (Shanks) – spuiwaterproducent • Rinus Kunst (EcoService Europe B.V.) – opmenger spuiwater 50 Toelichting machine voor het gebruik van spuiwater 51 Bedankt voor uw aandacht! VRAGEN? Bart Ryckaert Diensthoofd Energie, biomassa & innovatie Tel.: 051/273 384 [email protected] Céline Schollier Adviseur VCM Tel.: 050/407 203 [email protected] 52 Deze infonamiddag kadert binnen: HBB-project: ‘Nutriënten nuttig inzetten’ MIP3 project 'Nutricycle: Groene kunstmest uit mest en digestaat 53
© Copyright 2024 ExpyDoc
