Zimbabwe

landenrapportage
Zimbabwe
Jaarverslag 2013
Context
de jeugd van de meer traditionele kerken (Anglicanen,
Zimbabwe telt ongeveer 13 miljoen inwoners en ligt geo-
Methodisten Lutheranen en Reformed/Presbyterian).
grafisch gezien ingesloten tussen Zambia, Mozambique,
Algemeen wordt erkend dat er sterke behoefte is aan
Zuid-Afrika en Botswana. Het land is in 1980 onafhanke-
theologische toerusting: er zijn te weinig goed opgeleide
lijk geworden na een bloedige strijd met de blanke rege-
predikanten terwijl ook bij plaatselijke leidinggevenden
ring van Ian Smith. Eens de graanschuur van zuidelijk
de bijbelkennis vaak zeer basaal is. Het aantal moslims is
Afrika en sinds ongeveer 2000 in een neerwaartse spiraal
zeer beperkt (1%). Wel zijn ze relatief actief en invloed-
geraakt door een combinatie van politiek geweld, onder-
rijk mede als gevolg van contacten met het buitenland
drukking en economisch wanbeleid. Door de politieke en
(Maleisië, Midden-Oosten en ook Yao’s uit Malawi). E.e.a.
economische crisis hebben circa 3 miljoen Zimbabwanen
resulteert in de bouw van moskeeën en het aanbieden
het land verlaten in afwachting van betere tijden. Sinds
van studiebeurzen in het buitenland.
in 2009 de Amerikaanse dollar als wettig betaalmiddel
werd ingevoerd, is de economische situatie enigszins
De economische val die Zimbabwe heeft meegemaakt is
gestabiliseerd. President Mugabe (bijna 90) is sinds 1980
na de invoering van de US $ als betaalmiddel tot stil-
aan de macht. Hij haalde in 2013 opnieuw een meerder-
stand gekomen en in de afgelopen jaren was er een eco-
heid. Gevreesd werd voor nieuw geweld ten opzichte van
nomische groei. Het zogenaamde landhervormingspro-
oppositieleden, maar de verkiezingen verliepen vrijer en
gramma heeft de landbouwproductie enorm doen dalen
vreedzamer dan in 2008.
en ervoor gezorgd dat veel mensen hun baan in de land-
Ongeveer 80% van de bevolking is christen waarvan de
bouwsector hebben verloren. De werkeloosheid cijfers
Rooms-katholieke kerk met 1,2 miljoen kerkgangers de
zijn ongekend, Zimbabwe kent een werkloosheid van ca.
grootste denominatie is. De meeste christenen (naar
94%. Veel Zimbabwanen hebben ergens wel een stukje
schatting meer dan 5 miljoen kerkgangers) zijn lid van
grond als ‘peasant farmer’ waardoor zij nog enigszins
een van de talloze onafhankelijke kerken die sterk de
aan de meest noodzakelijke levensbehoeften kunnen
nadruk leggen op gemeenschap, genezing en profetie. Zij
komen. Daarnaast wordt veel geld door familieleden in
oefenen een sterke aantrekkingskracht uit op met name
het buitenland overgemaakt. De braindrain heeft een
82
Financiën 2013
Activiteiten
Partner
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
RCZ
Realisatie 2013
Proj.nr.
ZW.2.001
ZW.2.003
ZW.2.007
ZW.2.008
ZW.2.009
ZW.2.010
ZW.2.011
ZW.2.014
ZW.1.001
ZW.1.002
ZW.1.006
Omschrijving project
Horst, Mark en Annemarie
HIV/Aidsvoorlichting en -bestrijding
OIC
MMH Algemeen (onderhoud en renovatie)
Voedselprogramma kwetsbare kinderen
Schoolschriften
Top up artsen
Wolswinkel, Janneke
Gutu Hospital
Ontwikkeling curriculum MThC en hulp studenten
Voortzetting van het TEE-programma
Kerkbouw in Zimbabwe
ZW
1,0
Begroting 2013
€
ZW
1,0
109.339
66.000
0
0
0
15.000
1,0
2,0
€
92.128
85.000
10.000
2.500
3.000
15.000
1,0
0
12.200
12.500
10.000
225.039
2,0
10.000
12.500
12.500
12.500
255.128
enorme aanslag betekend op het peil van onderwijs en
een missionair elan. Het door de GZB gesteunde kerk-
gezondheidszorg.
bouwprogramma maakt het mede mogelijk dat gemeen-
De aidsepidemie heeft een enorme impact gehad op de
ten worden gesplitst. Het aantal gemeenten neemt als
bevolking. Volgende de gegevens van 2012 is het percen-
gevolg hiervan jaarlijks met gemiddeld 3 a 4 gemeenten
tage HIV/aids onder volwassenen ruim 14%, zijn ruim er
toe. In 2013 bedroeg het aantal gemeenten meer dan 70
1,4 miljoen PLWA en zijn er circa 1 miljoen weeskinderen.
(met in totaal ruim 1000 preekplaatsen).
De levensverwachting in Zimbabwe is ongeveer 53 jaar.
Programma Dienst
Partner
Bijdrage aan verbetering gezondheidszorg in Masvingo
Reformed Church in Zimbabwe (RCZ)
District via maatschappelijke presentie. Gezondheids-
De Hervormde kerk in Zimbabwe is een gereformeerde en
zorg door de overheid is minimaal. Kerken spelen een
presbyteriaanse denominatie in Zimbabwe, opgericht
belangrijke rol in de gezondheidszorg. Echter een meer
door Zuid-Afrikaanse missionarissen. Het heeft een ster-
missionaire benadering en doordenking van de maat-
ke betrokkenheid bij evangelisatie. De Hervormde kerk
schappelijke presentie binnen de RCZ is nodig. Met de
sponsort basisscholen, middelbare scholen en het Mur-
kerk wordt nagedacht over rol van het medisch werk bin-
ray Theological Seminary. Het heeft 100 000 leden, 50
nen de kerk.
gemeenten, 150 house beurzen en 8 pastorieën.
Een ander aandachtspunt is de financiering van de gezondheidsprojecten na MFS2. Na 2015 stopt MFS2 en dit
Binnen het health department van de RCZ vallen twee
heeft grote consequenties voor MMH en CBAP. Hierover
ziekenhuizen, enkele klinieken en een HIV/
zal met de kerk worden nagedacht.
aidsvoorlichtingsprogramma. De RCZ levert hiermee een
belangrijke bijdrage aan beschikbaarheid en toeganke-
Programma Leren en verbinden
lijkheid van betaalbare gezondheidszorg.
Ervaringen van het leertraject binnen MFS 2 kunnen met
andere partners worden gedeeld.
Rol van de GZB per programma
Programma Gemeentevorming
Toelichting projecten per programma
Door de snelle groei in de breedte van de kerk is er een
Programma Gemeentevorming
sterke behoefte aan geloofsverdieping. Gemeenteop-
Dit was het eerste volledige jaar dat ds. Jonas Gono lei-
bouw en theologische toerusting zijn van groot belang,
ding gaf aan het TEE-programma. Hij wist daarbij verder
ook voor de RCZ. Nieuw missionair elan heeft geleid tot
invulling te geven aan het plan van verdere decentralisa-
groei van het aantal gemeenten waardoor ook de be-
tie waarbij gemeentepredikanten meer als trainers wor-
hoefte aan predikanten is toegenomen. In het kerkelijk
den ingeschakeld nadat zij hiervoor zelf eerst een trai-
werk wordt naast de theologische toerusting /verdieping
ning hebben ontvangen. Daarnaast werden 6 MTC-
ook sterk de nadruk gelegd op assistentie bij het extensi-
studenten getraind. Er is contact gelegd over TEE-lessen
onwerk en het bereiken van nog onbereikte groepen,
in twee gevangenissen.
zoals de Tonga in de Zambezivallei en het gebied rond
Het aantal studenten aan MTC is in de afgelopen jaren
Binga. Met name in verschillende verafgelegen extensi-
duidelijk gestegen en ook het curriculum is versterkt.
ongebieden (Binga, Mutora en Muzarabani) is sprake van
In het kerkbouwprogramma liep de bouw van zowel kerk
83
als pastorie in Siakabvou om onduidelijke redenen ver-
Toelichting werkers
traging op. Wel werden goede vorderingen gemaakt bij
Mark en Annemarie Horst hebben alle twee een deeltijd
de pastorie in Chinoy
functie; Annemarie als arts in het MMH en Mark als
Health manager. Door de aanwezigheid van Annemarie is
Programma Dienst
er goede zorg geboden in het ziekenhuis. Annemarie
Het Community Based Aids Programme van RCZ wordt
geeft ook veel ondersteuning aan de medical superinten-
met MFS-geld gefinancierd. Werven en trainen van
dent bij het functioneren van het ziekenhuis.
(nieuwe) change-agents en care-givers blijft nodig, er is
Mark begeleidt het hele medical department (2 zieken-
het nodige verloop. Het programma voorziet nog in een
huizen, 3 klinieken en het CBAP programma).
grote behoefte en is succesvol: stigmatisering en discri-
In deze positie is hij een schakel met de kerkleiding, hij
minatie vermindert en het ziekte- en sterftecijfer daalt.
heeft supervisie over de medische staf en onderhoudt de
De kerken raken meer betrokken bij de zorg voor HIV-
contacten met verschillende donoren..
geïnfecteerden, andersom komen meer mensen openlijk
uit voor hun ziekte. Kerkleiders, onderwijzers, communi-
Voor een korte termijn is Anne Konijn uitgezonden ge-
ty leiders zijn getraind (volgens planning). De MMH OI
weest als verpleegkundige. Uiteindelijk heeft ze geen
Kliniek wordt ook met MFS-geld gesteund. Het aantal
werkvergunning gekregen. Na negen maanden is zij (drie
mensen dat ARV’s gebruikt, is toegenomen (totaal 4412).
maanden eerder) teruggekeerd naar Nederland.
Voorlichting en goede medische zorg hebben bijgedra-
Terugkijkend is het een goede periode geweest voor An-
gen aan de stijging. De lokale klinieken worden meer en
ne. Wel zal er in de toekomst een goedkeuring vanuit
meer gebruikt om de zorg en medicijnen dichterbij te
Zimbabwe moeten zijn voordat verpleegkundigen kun-
brengen. De staf in de klinieken is verder opgeleid, er zijn
nen worden uitgezonden.
nieuwe home based care vrijwilligers opgeleid (volgens
planning). MMH (EO): Door financiering beschikbaar ge-
Evaluatie
steld door EO Metterdaad, konden vier ruime personeels-
Het plan om TEE meer te decentraliseren en meer verant-
huizen worden gebouwd, een mannenafdeling opnieuw
woordelijkheden bij de gemeentepredikanten te leggen
geschilderd, een zuurstof concentrator gekocht en nieu-
lijkt een goede start gemaakt te hebben. Op deze wijze
we latrines worden geplaatst. Deze verbeteringen kwam
kunnen meer gemeenten bereikt worden.
het moreel van de medewerkers ten goede, die weinig
Los van het feit dat het ‘medical department’ aan heel
verbeteringen hadden gezien in de afgelopen jaren.
veel mensen goede medische zorg biedt is de missionaire
MMH Algemeen: De staat van onderhoud van de zieken-
rol van het medisch werk nog onvoldoende besproken
huizen MMH en Gutu was op sommige plaatsen zorg-
met de kerkleiding.
wekkend. Door op enkele specifieke plekken reparaties
Wat is de betrokkenheid van de kerk/gemeenten bij het
uit te voeren, kon de staat van de ziekenhuizen aanmer-
medische werk? Het gesprek hierover zal moeten plaats-
kelijk worden verbeterd, alsmede het huis voor Janneke
vinden.
Wolswinkel. Een deel van het geld is bestemd voor een
nieuwe X-Ray machine. Verder zijn theatre bedden en
Plannen 2014
lampen aangeschaft en geplaatst. Er blijven nog veel
Onze bijdrage aan het kerkbouwprogramma zal dit jaar
plaatsen over die verbetering nodig hebben. Er was een
worden teruggebracht omdat eerst het bouwproject in
donatie voor een tandartsstoel, dit project staat even op
Siakobvou moet worden afgerond.
hold. De ruimte is klaar, maar de stoel is beschadigd en
In het TEE-programma zal de decentralisatie en de follow
daardoor niet geïnstalleerd. Ook een tandarts kon nog
-up van getrainde predikanten een verder vervolg krijgen.
niet worden aangetrokken. MMH Top-up artsen Zonder
In 2014 zal er mogelijk een gastdocent uit Nederland bij
toelage op salarissen weigeren veel dokters naar missie-
MTC worden ingezet.
ziekenhuizen te komen, en zijn contracten vaak maar
Wat betreft het programma Dienst zijn Janneke Wols-
voor de duur van 1 jaar. De doelstelling van de toelage op
winkel en Annemarie Horst nauw betrokken bij de cura-
de salarissen is om dokters langer vast te houden en de
tieve zorg in Gutu Hospital en MMH. Beiden zullen ook
werkplek aantrekkelijker te maken. De doelstelling is
aandacht geven aan de kwaliteitsverbetering van de
gehaald, aangezien het mogelijk is gebleken om de dok-
zorg. Mark zal als health manager zich gaan bezig hou-
ters (Mazanhi en Dube) ook het tweede contractjaar op
den met visieontwikkeling binnen de kerk en begeleiding
Morgenster te houden. Een van de dokters heeft zijn
en supervisie van de klinieken en ziekenhuizen. De duur-
contract met een duur van 18 maanden verlengd naar 24
zaamheid van het medische werk en de betrokkenheid
maanden, om in aanmerking te komen voor de top-up.
van de kerk bij het medische werk zijn aandachtspunten
Schoolschriften: Met de financiële steun van de GZB zijn
voor het komende jaar.
schriften, pennen, krijt en andere schoolmaterialen gekocht. Het project volgens planning uitgevoerd.
84

Download Report