Gaandeweg april / mei 2014 Juicht! Curieweg 14 8013 RA ZWOLLE T 038-4601981 M 06–53649405 @ [email protected] Aannemersbedrijf Eikenaar is gevestigd op industrieterrein Marslanden in Zwolle. 9DNNXQGLJHQHUYDUHQZHUNHQZLMYRRUXDDQXZVHUUH XZGDNRSERXZHHQDDQERXZRIHHQLQWHUQHYHUERXZLQJ Westerhof Boeken, de eigentijdse boekhandel van Zwolle: vol prachtige romans, thrillers, kookboeken, geschenken, noem maar op. Geniet van literaire hoogstandjes en bestsellers en nog onontdekte pareltjes. Op knisperend papier en natuurlijk als handig e-book. Kom langs! U vindt een uitgebreid assortiment in onze vestigingen in het Maagjesbolwerk en in Stadshagen. En 24/7 in onze webshop, boeken gratis thuisbezorgd! UHQRYDWLH HHQYHUERXZLQJ UHVWDXUDWLH DGUHV DDQKHWMXLVWH (LNHQDDUEHQWX LMI GU EH UV PH QH %LM$DQ OPEN DAG Zaterdag 29 maart uur Nieuw liedboek Blijf op de hoogte via www.nieuwliedboek.nl www.nieuwliedboek.nl Zwolle Maagjesbolwerk - Jufferenwal 2 Teel: 038-4216171 Stadshagen - Wade 106 Teel: 038-4222440 QLHXZERXZ van 10.00 - 15.00 www.westerhofboeken.nl @westerhofboeken @w weesterhofboekkeen Nijverdal Keizerserf 31 - Teel: 054 0548 - 612474 gh.nl facebook.com/ghzwolle twitter.com/ghzwolle PABO HBO-V SPH MWD GPW GODSDIENSTLERAAR KEUZEJAAR J.S. Bach Matthäus-Passion Arise Kampen Jongenskoor Dalfsen Ensemble Conservatoire Wolfried Kaper - dirigent Grote of St. Michaëlskerk Zwolle Vrijdag 11 april 2014 Aanvang: 19.30 uur, deuren open vanaf 18.45 uur [email protected], tel 038-4226111 Huize Hofvliet Melden Overlijden? 038 - 453 63 20 24 uur per dag www.meander-uitvaartbegeleiding.nl In deze Gaandeweg Op de voorpagina: ‘Juich de Heer toe, heel de aarde’, een oproep die in verschillende Psalmen te vinden is, inspireerde Tineke Vlaming. De foto’s op de pagina’s 4 en 5 zijn eveneens van haar hand. Juichen van binnen Themapagina’s Drieëntwintig maart pagina 4 Dat onze vreugde vol mag zijn! pagina 5 Een Paaslied van Luther pagina 6 Mooie dingen in de Grote Kerk pagina 7 Het plezier van zingen en musiceren in de kerk pagina 8 Brief van een lezer Column: Vrolijk Pasen? pagina 9 Aandacht voor Onder andere diaconaal consulent Wim van Ree pagina 10 tot en met 15 en 18 Beleid en bestuur De uitwerking van het Beleidsplan pagina 16 Vervolg op het Masterplan Grote Kerk pagina 17 Van het Kerkelijk Bureau pagina 18 Kerkdiensten De kerkdiensten in de Stille Week pagina 19 Kerkdiensten voor de komende maanden pagina 20, 21 en 22 Kinderen kunnen het nog: juichen in de kerk. Bijvoorbeeld als ze met Palmpasen hun versierde stokken aan de (vertederde) gemeente laten zien. Maarten Matser maakte vorig jaar met Palmpasen in de Oosterkerk deze foto. Ook oudere gelovigen juichen met Pasen, maar dan meer ingetogen, ‘van binnen’, zoals een van de geïnterviewden in dit nummer van Gaandeweg het uitdrukt. Vooral Paasliederen nodigen uit om op deze niet alledaagse manier te juichen. Na Pasen gaan we op naar Pinksteren, waarop het thema van de volgende Gaandeweg is gebaseerd: ‘In de gloria’, het verjaardagslied voor de kerk. Met welke intentie zingen we dat? Ook voor dit nummer nodigen we lezers uit een bijdrage te leveren, dat kan in woord of beeld. Geef het ons uiterlijk 20 maart door, per mail: [email protected], of per post: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle. Een nieuw seizoen De vierde Gaandeweg van dit jaar verschijnt eind juli en gaat onder meer over alle activiteiten die de wijkkerken hun leden (en andere belangstellenden) in het nieuwe seizoen weer te bieden hebben. ‘Samen leren’ is het thema van dit nummer. Leren met elkaar en leren van elkaar, hoe goed kan dat zijn in de kerk? U kunt daar nu al over meedenken en het ons laten weten als u suggesties heeft voor dit nummer. Geef die uiterlijk 20 april aan ons door, per mail of per post. Maar eerst wordt het Pasen. “Daar juicht een toon…” Redactie Gaandeweg Colofon Gaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum Zevende jaargang nr. 2, april / mei 2014 Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 10.000 Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta Advertentiebeheer Kerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96 Vormgeving en grafische productie: door Upmeyer Grafimedia Zwolle Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd Aanleveren kopij en foto’s: De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 25 mei en loopt tot en met zaterdag 26 juli. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 28 april te zijn aangeleverd via [email protected] of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau. Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers. 3 Juicht! Drieëntwintig maart Pasen valt soms vroeg, soms laat. Toen viel het vroeg. Die maandagochtend voor ik naar school ging, zei ik mijn vader nog even gedag. Zijn bed stond in de woonkamer. Het was de Stille Week, al wist ik als gereformeerd jongetje van veertien niet wat dat was en niet eens dat het de Stille Week was. Daar deden wij niet aan, dat was iets van de Roomsen. Op school gebeurde er na een uurtje iets dat anders nooit gebeurde. Door het raam van de klas zag ik mijn oom in de gang staan. Dat klopte niet. De directeur riep me uit de klas. Ik stapte naast mijn oom in de auto en hij begon: “Ja jongen, je vader is heel erg ziek.” “Zeg het maar gewoon”, dacht ik. Ik wist het toch al lang. Anders zou hij me niet uit school halen. Het was drieëntwintig maart. Nu vijftig jaar geleden. Die datum gaat nooit meer weg. Vrijdag werd hij begraven. Goede Vrijdag. Zondag was het Pasen. Dan zongen we altijd “Daar juicht een toon.” De dominee zei dat Jezus was opgestaan. “Maar mijn vader niet”, dacht ik, “dus wat schiet ik daarmee op?” Ik begreep het niet. Pasen viel te vroeg voor mij. Ik kon er nog niet bij. Maar ik kon me ook niet goed voorstellen dat die dominee het mis had. Of dat hij het zelf niet begreep of ons iets op de mouw speldde. De andere mensen in de kerk geloofden het toch ook? En mijn vader had het zelf ook altijd geloofd. Wat bedoelden ze eigenlijk? “Dat zoeken we op”, dacht ik. Al dacht ik het niet in die woorden. Die zijn pas van later, van de tv. En we hadden toen nog helemaal geen tv. “Waarom ben ik hier eigenlijk aan begonnen”, dacht ik wel eens toen ik theologie studeerde. Eigenlijk wist ik het antwoord wel: om het op te zoeken. En nu ben ik al vierendertig jaar predikant. Binnenkort stop ik ermee. Dan ga ik met emeritaat. Maar ik kan er eigenlijk nog steeds niet bij, bij Pasen. Het is alsof Pasen altijd te vroeg komt. Als je er niet op zit te wachten en niet aan toe bent. Dat klopt. Anders zou het ook geen Pasen zijn, maar iets anders. Dat was met die vrouwen ook al zo, toen op die vroege ochtend van de eerste dag. Het gaat je hele leven met je mee als een geheim. Je kunt je er nauwelijks iets bij voorstellen. Maar je kunt er mee leven en mee sterven. Dat zag je aan mijn vader. Bert Koetsier, studentenpredikant 4 Bij de foto Plafondschildering in de Broerenkerk: de vrouw bij het open graf hoort van de engel dat Jezus is opgestaan. Voor elk nummer vraagt de redactie van Gaandeweg een voorganger van buiten de Protestantse Gemeente Zwolle zijn of haar gedachten te laten gaan over het thema. Deze keer is dat David Phillips, reverend van de Church of England, die onder meer in Zwolle een gemeente heeft. Deze komt eens in de veertien dagen bijeen in de Lutherse kerk aan de Koestraat. Zie www.anglicanchurchzwolle.nl Dat onze vreugde vol mag zijn! Sint Augustinus spreekt tot God: “Soms staat u mij toe om een gevoel te ervaren dat heel anders is dan mijn normale toestand, een innerlijk gevoel van verrukking dat, als het in mij perfect zou worden, iets zou zijn dat in dit leven niet ondervonden kan worden, hoewel ik niet kan vertellen wat het is.” (Confessiones, x, 40) Een ‘innerlijk gevoel van verrukking’, blijdschap in onze zielen. Het is een voorsmaak van de verrukking van de hemel die we allemaal wel eens hebben ervaren, al is het maar voor even. We ervaren het in momenten van ontzag voor de grootsheid van de natuur. We zouden het kunnen hebben ervaren in onze eerste liefde, als we in onschuld van hart werden stilgezet door schoonheid en wij huiverden: “Voorwaar, een god sterker dan ik.” (Dante, Vita Nuova, II, 19) We zijn er wellicht door geraakt op het moment dat we liefdevol een zoon of dochter in volledig vertrouwen en overgave hebben zien slapen. Of misschien hebben we het ervaren in de aanbidding met anderen of alleen in een kamer. Bij gezamenlijke aanbidding kan muziek een instrument, een soort ladder tussen hemel en aarde zijn, waarop gebeden en goddelijke berichten die het hart verheugen opstijgen en neerdalen. Richard Hooker, Anglicaanse theoloog in de Reformatie, herinnert ons aan David. Volgens Hooker is hij “de auteur van melodie bij de dichtkunst van gezamenlijke aanbidding, van zowel vocale als instrumentale muziek, om de harten van mensen te verheffen en hun affectie voor God lieflijker te maken… Er is (een soort muziek) die (ons) als het ware in verrukking brengt, waarbij de geest met een hemelse vreugde wordt vervuld en zo tijdelijk van het lichaam gescheiden wordt.” [Laws, V, 38] Deze smaak van hemelse vreugde op aarde vernieuwt ons verlangen naar God. Jezus wil dat wij verder kijken en op zoveel meer hopen dan wat de wereld, gescheiden van God, biedt. Om opnieuw gevormd te worden naar het beeld van God, in staat gesteld om het prachtige visioen te aanschouwen: voor eeuwig genieten van God en onze geliefden. De Evangeliën vertellen ons dat er geen grotere blijdschap is dan onze verrezen Heer Jezus te zien. Voor zijn sterven zei Jezus, “Ook u hebt dan nu wel droefheid, maar Ik zal u weerzien, en uw hart zal zich verblijden, en niemand zal uw blijdschap van u wegnemen.” (Johannes 16 vers 22) Jezus vervulde deze belofte in zijn Opstanding. De vrouwen die Jezus zagen “gingen haastig van het graf weg, met vrees en grote blijdschap, en zij snelden weg om het zijn discipelen te berichten.” (Matteus 28 vers 8) Toen de Emmaüsgangers Jezus ontmoetten, ‘brandde hun hart’. (Lukas 24 vers 32) Toen Jezus verscheen in het midden van de apostelen hadden ze vreugde! Als Jezus tijdens het komende Paasfeest niet eerst terugkomt in heerlijkheid, dan zal Hij zich niettemin bekendmaken door een ‘innerlijk gevoel van verrukking’ in onze ontmoeting met elkaar in Hem en in onze aanbidding. Dit zal ongetwijfeld een vollere vreugde tot gevolg hebben! 5 Juicht! Luthers gezongen Paaspreek Muziek neemt binnen de lutherse traditie een belangrijke plaats in. Zeker in de Paasliturgie mag de gemeente juichen. Ds. Erwin de Fouw, cantrix Gea Hoven en redacteur Jan Nauta gaan in op de betekenis van een Paaslied van Maarten Luther. gekregen. Op jonge leeftijd componeerde Johann Sebastian Bach een cantate, gebaseerd op Christ lag in Todesbanden. Die cantate klinkt dit jaar op Eerste Paasdag in de Grote Kerk. Zo overspannen noten en woorden van dit lied vele eeuwen en plaatsen, en verbinden ze alle mensen die in deze liederen hun vreugde op het feest van Pasen hebben uitgezongen. Paaspreek De reformator Johannes Calvijn heeft zich vele jaren ingezet om alle Psalmen, berijmd en getoonzet, beschikbaar te maken voor de eredienst. Calvijn kende uit eigen ervaring de grote betekenis van het zingen. Hij was van mening dat de gemeentezang niet lichtzinnig en onstandvastig mocht zijn, maar door gewicht en majesteit gekenmerkt moest worden. Voor Maarten Luther had de kerkmuziek zelfs nog meer betekenis, getuige het grote aantal liederen dat hij schreef en zijn erkenning van de muziek als de belangrijkste verkondigende bezigheid naast de theologie. Zo legde hij een stevige bodem onder de protestantse kerkmuziek. In zijn spoor hebben veel componisten, zangers en musici verder gewerkt aan de rijke lutherse muziektraditie. Ook nu nog neemt muziek binnen de lutherse liturgie een belangrijke plaats in. De tekst van dit Paaslied kan als een kleine Paascatechese beschouwd worden of ook als een Paaspreek die gezongen kan worden. Woord en toon zijn dan ook in volmaakte harmonie, waardoor de gemeente en de individuele gelovige zich het met Pasen verkondigde heil geheel en al eigen kunnen maken. In zeven verzen komt heel het Paasgebeuren aan de orde en wordt een strijd tussen dood en leven beschreven, die door dood en opstanding van de door God gegeven Christus wordt gewonnen door het leven zelf. Wat treft, is dat Luther in de verzen 5 en 7 een duidelijke verwijzing geeft naar het feest van Israëls bevrijding uit Egypte. Zo houdt hij het verband tussen het bijbels-joodse en het christelijke paasfeest vast. In het slotvers wordt ook het Avondmaal genoemd, wat hopelijk ook buiten lutherse kring het verlangen oproept om juist op Eerste Paasdag het feestelijke sacrament van brood en wijn te vieren. Het lied is voor het Liedboek 2013 opnieuw vertaald, door Jaap Zijlstra. Opnieuw een vertaling om blij mee te zijn. Zo kan de boodschap van Pasen niet alleen uit de mond van de predikant, maar ook van de gelovigen klinken! In de lutherse traditie is het lied het zondagslied van Pasen. De door Bach gecomponeerde cantate met zijn aria’s en duetten maakt de feestvreugde van de Paasviering in Zwolle des te groter. Puzzelen Luthers Paaslied ‘Christ lag in Todesbanden’ (in het nieuwe Liedboek Gezang 618) stamt uit 1524. In de eerste regel van de melodie van dit lied herkennen we een veel oudere melodie, namelijk die van de zogenaamde sequens Victimae paschali laudes (Gezang 615). Het is even puzzelen, want in het Lutherlied wordt de melodie vijf tonen hoger genoteerd, evenals in de verwante Gezangen 613 en 616. Wie van puzzelen houdt vindt in het Liedboek van 1973, in de laatste regel van Gezang 206, de melodie weer terug. Ook in de eerste regels van Psalm 80 is de oude sequensmelodie eenvoudig te herkennen. We treffen ten slotte de eerste regel van de sequens aan op het koororgel van de Grote- of St. Michaëlskerk. Sinds 1524 is Luthers lied niet alleen veel gezongen, maar heeft het in de muziekliteratuur de nodige bewerkingen 6 Bij de foto De steen is weggerold van het graf. Foto Bert Schüssler, Nederlands Bijbelgenootschap, gemaakt in Jeruzalem. Jur Leemhuis maakt in de Grote Kerk ‘heel mooie dingen mee’ “Prachtig als de kerk voluit haar vreugde bezingt” Voor Jur Leemhuis is het kerkorgel ‘een intrigerend instrument’. Daarom wilde hij als jochie van acht op orgelles en zit hij 23 jaar later nog steeds op de orgelbank, met dezelfde verwondering. “Het is een fascinerend idee”, zegt hij, “dat het geluid dat jij het orgel laat voortbrengen, zoveel ouder is dan jezelf. Zeker hier in de Grote Kerk hebben tal van generaties vóór mij dat geluid laten klinken. In onze tijd hoor je overal muziek, maar dat was vroeger anders. Er gebeurde echt iets toen dit enorme orgel hier werd neergezet!” We staan aan de voet van het monumentale Schnitgerorgel, na afloop van de Michaëlscantate. Jur geeft gezongen in het cantatekoor en had, zoals dat vaker het geval is, ook een bescheiden rol als voorzanger. Hij maakt hier heel mooie dingen mee, vindt Jur. Dat is met name te danken aan Toon Hagen, de cantor-organist van de Grote Kerk, die ook als componist van kerkmuziek naam maakt. Jur had net zijn studie muziekwetenschap afgerond, toen hij Toon ontmoette. “Hij heeft bij mij van alles in beweging gezet. Ik heb tijdens zijn orgellessen meer geleerd dan tijdens mijn hele studie muziekwetenschap. Af en toe mag ik wel eens een lied begeleiden in de Grote Kerk (bijvoorbeeld in de Kerstnachtdienst). Dat is echt genieten. Ik was verder organist in de Jeruzalemkerk in Zwolle en nu in verscheidene kerken in Apeldoorn.” Juichen Het thema van deze Gaandeweg komt ter sprake en de vraag klinkt of we in de kerk eigenlijk wel kunnen juichen. “Ik wel”, zegt Jur, “maar dan niet in de zin van juichen bij een sportwedstrijd. Je kunt ook van binnen juichen, zonder met z’n allen breeduit te galmen. Dat laatste heeft voor mij persoonlijk een soort platheid, maar ik kan wel weer ontroerd raken als mensen dat oprecht kunnen meemaken. Ik heb het idee dat er zeker wordt gejuicht in de liturgie, maar dan op een andere manier dan in het alledaagse. Een mooi voorbeeld is het lied dat we in de Grote Kerk met Pasen altijd zingen: ‘De eerste dag der week, de wereld is begonnen.’ Nummer 604 in het nieuwe Liedboek. Een heel vrolijk en aanstekelijk lied. Het is prachtig als de kerk zo voluit haar vreugde bezingt, maar je mag ook schreeuwen in de kerk. En ook dat komt van binnenuit.” Dat alles gezegd kan worden is volgens Jur een kenmerk van de middagvieringen in de Grote Kerk. Afkomstig uit een traditioneel gereformeerde kerk, waarvan hij drie jaar geleden afscheid heeft genomen, ervaart hij de openheid in de diensten als een verademing. “Hier is niet alleen ruimte voor lofprijzing, maar ook voor twijfel en zelfs boosheid op God. Nog steeds zijn veel dingen hier nieuw voor mij.” Hij heeft zich inmiddels aangesloten bij de Lutherse Kerk, vooral omdat hij daar de liefde voor de liturgie voluit ervaart. Actie De Grote Kerk als Godshuis heeft zijn hart. Dat bewees Jur door afgelopen najaar samen met anderen een handtekeningenactie te organiseren voor het behoud van de kerk voor kerkelijk gebruik. De circa 1150 adhesiebetuigingen die deze actie opleverde, zijn inmiddels aangeboden aan de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Zwolle. “De Grote Kerk is dé kerk van Zwolle, de stad is er omheen gebouwd”, verwoordt Jur zijn affiniteit met de kerk. Hij zag hoe Zwolle omgaat met dit soort religieuze monumenten: de Bethlehemse Kerk is een sushibar en de Broerenkerk een (weliswaar prachtige) boekhandel met grand café. “Doodzonde”, vindt Jur, “want het kan ook anders. Als je slim omgaat met het gebouw en de kerkelijke en de niet-kerkelijke activiteiten goed programmeert, kunnen die elkaar versterken. Naar de toekomst kijkend hoop ik dat dit een mooie stadskerk blijft met wekelijkse vieringen van een goed niveau. Natuurlijk met mooie muziek. Ook door de week heeft zo’n kerk een functie en is ze echt het hart van de stad. Ik ben ervan overtuigd dat die kerk best een duidelijk profiel mag hebben, uniek op het gebied van liturgie en kerkmuziek. Bied geen slappe hap maar durf voor authenticiteit te kiezen. Daar mee bereik je ook jongeren, want vooral zij hebben een antenne voor authenticiteit.” Nieuw Liedboek niet van A tot Z een verrijking Een kerkdienst zonder muziek? Voor Jur is dat onvoorstelbaar. “Zingen is wel eens dubbel bidden genoemd, zo ervaar ik dat ook. Maar een lied moet voor mij wel inhoud en diepgang hebben en dat mis ik bij sommige liederen die nu in het nieuwe Liedboek zijn opgenomen.” Jur is niet onverdeeld gelukkig met dat liedboek. “Bij de samenstelling heeft de PKN er iedereen bij willen houden en daarom niet echt durven kiezen voor een duidelijk smoel”, vindt hij. “Het liedboek bevat liederen vanuit uiteenlopende denominaties, wat het geheel theologisch gezien nogal vlak maakt. Er staan prachtige liederen in, maar het Liedboek is niet van A tot Z een verrijking. Ik heb het idee dat het vooral laagdrempelig moest zijn, maar je mag als kerk best een drempel hebben. Als je mensen er maar overheen helpt. Je hebt echt iets te bieden en daarbij hoeft kwaliteit geen vies woord te zijn. In onze tijd zie je overal de vervlakking en versimpeling, maar daar hoeven we als kerk niet in mee te gaan.” 7 Juicht! Het plezier van zingen en musiceren in de kerk Gemeentezang staat voorop in de protestantse kerken, maar ook koorzang heeft in diensten een functie. Een cantorij kan de gemeente bijvoorbeeld ondersteunen bij het zingen van onbekende liederen. Naast cantorijen bestaan er in verschillende Zwolse wijkgemeenten bijzondere koren, die geregeld meewerken aan vieringen. Gaandeweg haalt twee daarvan ‘voor het voetlicht’. De Adventuriers tijdens een enthousiast optreden op de bruiloft van dirigent Anneke Renting. ren, die door mee te werken aan een dienst meer betrokken raken bij de kerk. Vier keer per jaar zingen de Adventuriers in de kerk, vaak op een feestdag. De kinderen zingen soms een bekend lied, maar ook vaak nieuwe liederen die aansluiten bij het Bijbelverhaal en het thema van de dienst. Twee keer heeft het kinderkoor samen met andere koren een concert gegeven in de Adventskerk, een groot succes. Het is altijd zoeken naar goede liederen die leuk zijn voor jonge en wat oudere kinderen. De nummers komen uit verschillende bundels, de laatste tijd is daar soms ook het nieuwe Liedboek bij. Liedjes die vaak worden gezongen en altijd goed aanslaan komen uit de bundels ‘Zitten en opstaan’. Zij horen bij de methode Trefwoord, die op veel basisscholen wordt gebruikt. Op drie vrijdagavonden die aan een optreden voorafgaan repeteert het koor. Er hoeft dus niet elke week te worden geoefend, want dat blijkt voor veel ouders en kinderen teveel van het goede te zijn. Kinderen zijn doorgaans al druk met tal van andere activiteiten. Wie wil meezingen moet in elk geval op twee van de drie oefenavonden aanwezig zijn. Nieuwe koorleden zijn natuurlijk welkom. Meer informatie is te vinden op www.adventskerk.nl Op zondag 30 maart werken de Adventuriers mee aan de morgendienst om 9.30 uur in de Adventskerk. Eenmalig initiatief leidde tot enthousiast D-Vote Adventuriers: het kinderkoor van de Adventskerk Bijna tien jaar alweer heeft de Adventskerk een kinderkoor, heel toepasselijk de Adventuriers geheten. Het koor telt ongeveer dertig leden, leerlingen van de basisschoolgroepen 4 tot en met 8. Als kinderen kunnen lezen zijn ze welkom en vaak geldt dat al als ze halverwege groep 3 zijn. Dirigent is Anneke Renting. Ze is deskundig op het gebied van kinderzang dankzij de pabo en een conservatoriumopleiding en kent bovendien haar koorleden goed. Het is een redelijk vaste groep kinde- Een idee om met een aantal mensen uit De Hoofdhof christelijke liederen ten gehore te brengen, was in 2005 de basis van D-Vote. Het eenmalige initiatief werd met zoveel enthousiasme gebracht en ontvangen, dat een herhaling voor de hand lag. Er ontstond een officieel koor, bestaand uit mensen van uiteenlopende leeftijden met allemaal een passie voor zingen. Dat plezier is nog steeds een kenmerk van D-Vote. Het koor telt op dit moment 23 leden; dirigent is Jaco Lips. Hij begeleidt het koor aan de piano en er wordt gebruik gemaakt van backing tracks. Het repertoire bestaat uit opwekking, gospel en traditioneel werk, zowel Engels- als Nederlandstalig. Muzikaal rustpunt na de preek in Oosterkerk In de Oosterkerk is er na de preek een rustpunt in de liturgie in de vorm van een ‘meditatief moment’. Een gemeentelid bespeelt de vleugel of een ander instrument, zodat de woorden die zojuist hebben geklonken even kunnen bezinken. Nel van der Maden coördineert de muzikale intermezzo’s en is zelf een van de pianisten. Zij en haar man kwamen in 1993 in Zwolle wonen en werden lid van de Hoeksteengemeente. “De eerste tijd na de opening van De Hoeksteen was er nog geen orgel en werd de gemeentezang aan de piano begeleid”, kijkt Nel terug. “Toen er wel een orgel kwam, was de piano zo ingeburgerd dat deze ook een plek hield, onder meer als ‘luisterinstrument’. Toen is het meditatief moment ontstaan.” Soms klinkt er kerkmuziek na de preek, soms ‘gewone’ muziek. Maar die moet wel een meditatieve uitstraling hebben. In de week voorafgaand aan de dienst heeft de muzikant contact met de dienstdoende predikant en vaak ook met de organist. Dan wordt bepaald wie wat doet in de dienst. Er zijn verscheidene muzikanten die met enige regelmaat een meditatief moment vullen. Enkele pianisten, een zangeres, een dwarsfluitist en een hoboïst. Ook de organisten hebben hun beurt, in de zomer is dat wat vaker. Sommige muzikanten zijn volgens Nel net als zijzelf ‘op gevorderde leeftijd’, maar ze kan ook een beroep doen op een stel enthousiaste jongeren. “Het mooiste vind ik dat je allerlei mensen uit onze gemeente op deze manier actief bij der diensten betrekt.” Als ze zelf in een dienst speelt, ervaart Nel dat als een mooi moment. “Ik ben me altijd bewust van de functie van de muziek en wil graag iets overbrengen. Natuurlijk lukt dat de ene keer beter dan de andere. In mijn Hoeksteentijd heb ik een periode in een depressie gezeten en eigenlijk voelde ik toen niet zoveel bij kerk en geloven. De muziek, het steeds weer daarmee bezig (moeten) zijn, het zoeken naar goede vertolking ervan, heeft, zo realiseerde ik mij later, meegeholpen die periode door te komen.” Het meditatief moment is geen miniconcert en wordt dan ook altijd ‘kort en daardoor krachtig’ gehouden. Nel denkt dat sommige Oosterkerkers, voor wie de muziek na de fusie met De Hoeksteen nieuw was, aan het muzikale rustpunt hebben moeten wennen, maar nu wordt het gewaardeerd. Nel: “Dat blijkt ook uit reacties die ik na afloop van een dienst altijd krijg. De mooiste reactie kwam van een mevrouw die op zondagmiddag een kaartje bij me in de bus stopte en bedankte voor de muziek in de ochtenddienst. Het was een eenvoudig muziekstuk dat ik had gespeeld, het riep bij mijzelf het beeld op van een kathedraal. Zij had dat heel mooi gevonden; ze was er van binnen helemaal rustig van geworden schreef ze.” 8 Een groot deel van de leden van D-Vote, het koor van De Hoofdhof. Column Vrolijk Pasen? ‘Juicht!’ Dat is misschien wel wat hevig. Ook al wordt het wél Pasen. Hoe dan ook, de redactie vroeg me dit motto aan te houden . D-Vote repeteert wekelijks op dinsdagavond van 20.00 tot 22.00 uur in De Hoofdhof. Dan wordt de medewerking aan kerkdiensten en andere concerten voorbereid. Vier à vijf keer per jaar is het koor in een dienst in De Hoofdhof te horen, de eerstvolgende keer is dat op Eerste Paasdag, zondag 20 april. Het koor wil zich ook graag bij andere gelegenheden laten horen en trad reeds op in verschillende kerken. Zoals de Stinskerk in Westenholte en de Vrije Evangelische Gemeente aan de Hogenkampsweg in Zwolle. Op 24 mei zingt D-Vote bij de Samenloop voor Hoop, om 23.00 uur tijdens de kaarsenceremonie in de Landstede Sporthal. Zie www.samenloopvoorhoop.nl D-Vote kan altijd nieuwe leden gebruiken; vooral bassen en tenoren zijn welkom, maar sopranen en alten eveneens. Er wordt geen leeftijdsgrens gehanteerd, al wil D-Vote wel graag een jonge uitstraling houden. Wie meer wil weten gaat naar www.d-vote-zwolle.nl of komt op 27 mei naar De Hoofdhof. Dan houdt D-Vote van 20.00 tot 22.00 uur een openbare repetitie in het kader van de ‘Week van de amateurkunst’. Brief van een lezer In dit Paasnummer van Gaandeweg kijkt Bertie Pauw-de Koning terug op mooie en moeilijke dagen. In haar herinneringen spelen in de kerk gezongen liederen een ontroerende en troostende rol. 24 maart 2008 vierden wij met kinderen en kleinkinderen het laatste Paasfeest met onze vader thuis. Wij verstopten gekleurde eieren, aten paascake en hij, Albert, genoot ervan. Kort daarvoor, op 18 maart, vierden wij in de Lutherse kerk onze 40-jarige trouwdag met onder andere het mooie lied (Gezang 369): ‘God die in het begin uit aarde naar zijn beeld de mensen voor elkaars geluk geschapen heeft. Hij doet u samen zijn, Hij maakt u man en vrouw. Elkanders brood en wijn, elkanders woord van trouw.’ 16 mei 2008 is onze vader gestorven. De afscheidsdienst in de Lutherse kerk was ‘mooi’. Wij zongen onder andere Gezang 487: ‘De Heer heeft mij gezien en onverwacht ben ik opnieuw geboren en getogen.’ Nog steeds kan ik dit lied niet meezingen in de dienst. Het ontroert mij nog altijd. Maar het blijft een dankbare herinnering en geregeld kijk ik het herinneringsalbum met foto’s door. Dat geeft weer steun. Juichen dus? Nog niet direct; kijkend naar de vele mensen en toestanden die me altijd weer in de keel blijven steken. En straks, met en voorbij Pasen is dat niet opeens anders. Zoals wij allen weten. Maar toch blijven mensen, heel vaak ook in liederen, me daarop wijzen, daarop aandringen: me te verheugen, echt blij te worden, te juichen, loven en prijzen. ’t Kan niet op! Terwijl velen toch meer dan eens ‘vanuit de diepte’, niet zonder pijn met deze geluiden kwamen. Moet een mens dan toch eerst bij Goede Vrijdag vandaan komen om Pasen zogezegd lovend te kunnen vieren? Is dat dan de soort van diepte die mij nogal eens ontbreekt? Dat ik het hopeloze, misschien een leegte ook in mij zelf niet onder ogen durf te zien? Omdat ik het goede, ofwel de Hoop in feite toch niet durf te geloven? In dat geval blijft er dus alleen nog maar een Pasen zonder Goede Vrijdag over. Kale boel: niet zoveel meer dan een chocolade-ei. We ‘doen’ een beetje Pasen; het feestje moet een naam hebben. Ergens vandaan, ja… Of… is daar toch dat andere besef, dat andere weten, als iets onverwoestbaars? Van wat er toen en daar in Jezus voluit gestalte heeft gekregen! Iets van die andere kant in ons leven die niet meer weg te redeneren is. Toch niet. Dit besef van Leven, hoe soms ook verborgen, dat dan in ons naar boven komt! Als iets dat onomkeerbaar is. Op deze wijze staat Pasen ook vandaag recht overeind! Zo roepen bijvoorbeeld gelovigen in het Zuid-Amerikaanse: Presente! Hij is aanwezig! En zo roepen mensen in de Oude Kerk oostwaarts: Christos woskresse! Christus is opgestaan en staat op ook in ons! Zo kunnen wij elkaar daadwerkelijk toeroepen: Vrolijk Pasen! Siebren van der Zee 9 Aandacht voor In gesprek met diaconaal consulent Wim van Ree Diaconie tussen droom en daad Bij de foto Wim van Ree (tweede van links) te midden van de mannen van de Frion klussendienst. Links Glenn Niens, rechts Frans Sluiter en Marcel Wierstra. Dit voorjaar heeft de groep een nieuwe naam gekregen: Klus in de wijk. Op www.klusindewijk.nl is te vinden waarvoor de ongeveer veertig medewerkers kunnen worden ingeschakeld. Voor Wim van Ree is Klus in de wijk een waardevolle relatie. Hij is een dag met een paar klussers op stap geweest en ook zelf aan het werk gezet. samenwerking met de burgerlijke overheid en maatschappelijke instellingen en groepen binnen de Gemeente Zwolle. Daarom wil de diaconie van de PGZ ook diakenen en gemeenteleden van de Protestantse gemeente toerusten ‘tot de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid’ en initiatieven ontwikkelen om misstanden te voorkomen en/of tegen te gaan. Sinds 1 januari van dit jaar kent de Diaconie van de Protestantse Gemeente Zwolle een nieuwe functionaris: de diaconaal consulent, ingevuld door een oude bekende, Wim van Ree. Hij was vele jaren ambtelijk secretaris van de Diaconie, een man dus die in diaconale zaken de weg weet. Hoogstens zou je kunnen zeggen dat die term ‘ambtelijk secretaris’ wel een sterk naar binnen gerichte wat bureaucratische uitstraling had. De naamsverandering wijst op een wijziging van beleid van de Centrale Diaconie van de PGZ. Het College van Diakenen heeft, na het emeritaat van de diaconaal predikant ds. Lútzen Miedema, de tijd genomen om zich te bezinnen op doel, plaats en functie van de diaconie in de kerk en vooral in de (Zwolse) samenleving. Joost van Belois sprak met Wim van Ree. 10 Wat de diaconie wil, vat Wim als volgt samen: “Als onrecht wordt geconstateerd zal actie ondernomen worden om rechtvaardige verhoudingen te scheppen. Dat doen we vanuit de opdracht tot Barmhartigheid en Gerechtigheid op basis van Wederkerigheid. In minder verheven taal: de diaconie zet zich in voor mensen die zich in enige vorm van (financiële) armoede en/of sociaal isolement bevinden, primair binnen de Zwolse gemeenschap. Daarom is het nodig actief aanwezig te zijn in die gemeenschap, oog en oor te hebben voor de behoeften en vragen van ‘mensen in de knel’, hen ook maatschappelijk te activeren. Dat wordt gedaan in actieve plaats zien we een toenemende bureaucratisering en anonimisering in de hulpverlening. Door de formalisering worden barmhartigheid, gerechtigheid en zorg op maat node gemist en ontstaan onnodige afhankelijkheidsrelaties. Gebrek aan samenwerking wordt duidelijk wanneer bijvoorbeeld meerdere hulpverleners (professionele en/of vrijwillige) op hetzelfde adres komen en slimme hulpvragers meerdere kerstpakketten ontvangen. Visionair Poeziëkenners weten dat in het bekende gedicht van Elschot de woorden ‘droom en daad’ gevolgd worden door ‘wetten en praktische bezwaren’. Dat geldt ook voor het gedurfde, visionaire plan van de Centrale Diaconie. De zogenaamde verzorgingsstaat, waarbij de overheid het sociale vangnet vormde, staat onder druk. De Troonrede verraste de Nederlandse burger met een nieuwe term: ‘Participatiemaatschappij’. Populair gezegd: Iedereen doet mee in de samenleving. Maar… waar vallen de gaten? De lokale overheid krijgt steeds meer verantwoordelijkheden op zorggebied. Er groeit een behoefte aan meer op vraag afgestemde zorg en dienstverlening. Wie doet wat op het brede veld van maatschappelijke dienstverlening? Eén ding is zeker: het is druk op ‘de Markt van Welzijn en Geluk’ en lang niet iedereen kent de weg op de Sociale Kaart. Een diaconaal consulent kan daarin een betrouwbare wegwijzer zijn en Wim van Ree kent het veld en… de problemen! Veranderingen Waar de pijn zit? Wim legt uit: “Voor het gemak onderscheiden we problemen in de samenwerking tussen zorgaanbieders in brede zin (beroepsmatig en vrijwillig) en veranderingen in hulpvragen. Zo komen er naast behoefte aan financiële hulp ook meer eenzaamheids- en zingevingsvragen en zie je ‘stille armoede’. Onder zzp’ers bijvoorbeeld. Hulpvragen worden minder eenduidig. In de derde Zorgzame Kerk Binnen de landelijke PKN wordt momenteel het project De Zorgzame Kerk ontwikkeld. Het project heeft als motto: als kerkelijke gemeenschap zorgzaam zijn voor hen die zorgafhankelijk zijn binnen en buiten de kerk. Onderdeel van Zorgzame Kerk zijn de deelprojecten Kerk als Schakel, Kerk als Knooppunt Levensvragen, Zorgmaatje en Belangenbehartiging. Het staat nog in de kinderschoenen, volgens Wim van Ree, maar duidelijk is wel dat de ‘waterdichte schotten’ tussen diaconaat en pastoraat minstens doorlaatbaar moeten worden. Bij levensvragen, lotgenotencontacten, stille armoede en eenzaamheid komen ook pastorale vragen aan de orde. Zo’n project kan onder andere helpen bij het vinden van een laten we zeggen diaconaal-pastorale benadering. Diakenen willen ‘structureler’ denken én werken en meer de samenleving in. Diakenen willen meer dan de jaarlijks gebruikelijke activiteiten. Het project zou diakenen kunnen toerusten bij hun taak. In de loop van de jaren heeft de kerk zich bezonnen op de kernbegrippen Dienst en Diaconia. Er werd kort en bondig gezegd dat de nieuwe verhouding van de kerk tot de wereld ‘de diaconische moet zijn’. In dat licht past het beleid van de Centrale Diaconie en de diaconaal consulent als uiting van een wezensfunctie van de kerk: dienstvaardigheid in de wereld, in Zwolle en verder. In Memoriam Ineke Schoorel Op maandag 3 februari is overleden Catharina Anna Schoorel. Ineke Schoorel heeft veel betekend voor de kerk in Zwolle. Ze werd geboren op 13 september 1937 in Buitenzorg, Nederlands Indië. Een levenslange sterke verbondenheid met de natuur had daar zijn oorsprong. Na de oorlog verhuisde het gezin naar Nederland. Ineke koos voor de studie theologie, die onderbroken werd toen ze ging trouwen. Er werden twee jongens geboren. Na haar scheiding hervatte ze de studie. Evenals Chica van Dam, die ze in die jaren leerde kennen en met wie ze haar verdere leven zou delen, werd ze gemeentepredikant. Dit werk heeft ze met hart en ziel gedaan, in gemeentes in Eindhoven en Vlissingen. Aan het contact met mensen, zowel in het pastoraat als het kringwerk, heeft ze veel beleefd. Ze kon goed en kritisch luisteren en vroeg door op wat er werd gezegd. Na haar pensionering verhuisden ze naar Zwolle, waar Chica van Dam predikante werd van de Lutherse Gemeente. Ineke bleef op allerlei manieren actief in de kerk, die ze haar ‘tweede huis’ noemde. Ook heeft zij zich met overtuiging ingezet voor vredeswerk. In de Oosterkerk was ze ouderling en heeft ze met enthousiasme een bijdrage geleverd aan uiteenlopende activiteiten. Daarnaast was ze één van de drijvende krachten bij het opzetten en uitbouwen van de middagvieringen in de Grote Kerk. Die betekenden veel voor haar. Een vraag die haar steeds bezighield was hoe je kerk kunt zijn in deze moderne tijd. Aan oude woorden moest op een nieuwe manier inhoud worden gegeven. Ze stond zeer open voor jonge mensen en wat hen bezighoudt en ze had een grote liefde voor kinderen en een bijzondere gave om met hen in gesprek te gaan. Ze heeft intens genoten van haar zes kleinkinderen. Ze ging nog af en toe voor in vieringen en had een heel eigen, indringende manier van spreken. Enkele jaren geleden werd ze door kanker getroffen en moest ze zware behandelingen ondergaan. Ze genas wonderwel. De ziekte keerde afgelopen zomer weer terug. In de laatste maanden van haar leven heeft Ineke heel bewust afscheid genomen van het leven en de mensen die haar lief waren. Aan velen heeft ze nog goede woorden meegegeven. Dat gebeurde ook in de dankdienst die op vrijdag 7 februari is gehouden in de Oosterkerk. Er klonken prachtige teksten en liederen en er werd gezongen door de Michaëlscantorij. Onder meer uit de Gedachteniscantate met teksten van Sytze de Vries op muziek van Toon Hagen. Koester haar naam Heer die wij hier gedenken dat zij geborgen is in Uw genade, ingelijst in licht bij U en bij ons! Nacht van waken in Oosterkerk De deuren van de Oosterkerk blijven de hele komende Paasnacht open. Inmiddels een traditie: ‘Nacht van waken’. Gebaseerd op een oeroud christelijk gebruik. In de nacht van zaterdag 19 op zondag 20 april begint om 00.15 uur het eerste liturgische moment. Zulke korte momenten zijn er de hele nacht door om kwart over en kwart voor het hele uur (het laatste om 05.45 uur), met telkens één van de twaalf schriftlezingen voor de Paasnacht. Tussen de liturgische momenten door is er gelegenheid voor stille bezinning. Er is een ruimte met een boekentafel, waar je rustig kunt lezen of zelf een liturgisch moment kunt voorbereiden. In de ontmoetingsruimte kan gepraat worden, kun je naar muziek luisteren, wat eten of drinken. Daar is ook de mogelijkheid om een brief te schrijven aan een gevangene in het kader van Amnesty International. Om 6.45 uur, bij het opkomen van de zon, gaan de aanwezigen achter de nieuwe brandende paaskaars aan naar buiten om daar het Paasevangelie te lezen en een lied te zingen. Daarna delen zij brood en wijn. Ieder kan in deze nacht komen en gaan wanneer hij of zij wil. Vooraf opgeven is niet nodig, iedereen die de gehele Nacht van waken of een gedeelte daarvan wil bijwonen, is van harte welkom. Meer informatie is te vinden op www.oosterkerk.nl en verkrijgbaar bij ds.Wim Hortensius ([email protected]). Dauwtrappen op Hemelvaartsdag Samen vroeg uit de veren op Hemelvaartsdag, donderdag 29 mei. Een nieuw initiatief van de Oosterkerkgemeente samen met het Dominicanenklooster. Op het programma staat een verfrissende wandeling als de zon net is opgekomen, lopen over bedauwde paden, tussendoor spelletjes doen en daarna uitgebreid samen ontbijten. Kinderen en kleinkinderen mogen ook mee. De start is om 7.00 uur vanaf de parkeerplaats van het Dominicanenklooster vanwaar de groep via het Weezenlandenpark, langs het Almelose kanaal wandelt. Rond 9.00 uur wordt in de Refter van het klooster ontbeten waarna de wandelaars om 10.00 uur kunnen aansluiten bij de oecumenische viering in de Dominicanenkerk. De kosten bedragen € 3,- per persoon en maximaal € 10,- per gezin. Opgave voor maandag 26 mei bij ds. Wim Hortensius, e-mail: [email protected] 11 Aandacht voor Deuren Grote Kerk weer open Godshuis. Op donderdagavond van 19.00 tot 21.00 uur en op vrijdag en zaterdag van 10.30 tot 16.30 uur. Op donderdag(avond) 24 april, vrijdag 25 en zaterdag 26 april (Koningsdag) gaan de deuren van de Grote Kerk weer open voor een bijzonder grote boekenen cd-markt ten bate van de restauratie en instandhouding van dit fraaie Dankzij een aantal grote schenkingen kunnen er vele duizenden boeken en honderden cd’s worden aangeboden. Zoals altijd zijn de boeken in goede staat, overzichtelijk gerangschikt en (zeer) laag geprijsd. Vooral op het gebied van literatuur, thrillers, kunst, geschiedenis, godsdienst en topografie is het aanbod groot. Maar natuurlijk ontbreken ook de categorieën kinderboeken, esoterie, toerisme, romans, pockets, flora en fauna en diverse andere niet. Deze drie open marktdagen vormen de opmaat van de jaarlijkse zomeropenstelling van de Grote Kerk die dit jaar op dinsdag 29 april begint. Steeds van dinsdag t/m zaterdag van 10.30 tot 16.30 uur en tot eind oktober zijn bezoekers welkom. Ook het Stiltecentrum is dan weer geopend (zie foto). Wat de openstelling betreft, moet een voorbehoud worden gemaakt in verband met eventuele bouwkundige werkzaamheden voor de komst van de beeldengroep uit Rome en andere noodzakelijke vernieuwingen. Als het enigszins mogelijk is blijft de kerk open. Nieuw aanbod gevraagd Ondanks de grote voorraad boeken waarmee de markt kan beginnen, blijft er behoefte aan boeken en cd’s voor de verkoop in de Grote Kerk. “De ervaring heeft geleerd dat de voorraad heel snel kan slinken en daarom hopen we dat mensen aan ons blijven denken als ze boeken en cd’s over hebben,” aldus de ‘boekendominees’ Harm Bousema en Harry Frijling. Tijdens de openingsuren van de kerk kunnen de boeken en cd’s worden afgegeven bij de balie. Voor grotere hoeveelheden die gehaald moeten worden, kan men contact opnemen met ds. Bousema, tel. (038) 454 29 99, of met ds. Frijling, tel. (038) 465 50 35. Boekbespreking in Stinskerk op 9 april Jezus lichamelijk opgestaan? Ja… In 2008 verscheen het boek ‘Verrast door hoop’ van Tom Wright. Hij verdedigt in dit boek de lichamelijke opstanding van Jezus. Dat wil zeggen: hij laat in ieder geval zien dat de evangelisten en apostelen wel degelijk in de lichamelijke opstanding geloofden. Op 9 april wil ds. E. van ’t Slot de ongeveer twintig bladzijden uit zijn boek die hierover gaan, doornemen met iedereen die daarvoor belangstelling heeft. De bijeenkomst is in de Stinskerk, Westenholterweg 19 en begint om 20.00 uur. Belangstellenden wordt verzocht zich op te geven bij ds. Van ’t Slot, dan ontvangen zij van hem van tevoren de tekst. Opgeven kan via [email protected] Ter voorbereiding op de bespreking geeft Edward van ’t Slot de volgende toelichting. “Als Jezus niet zou zijn opgewekt,” schrijft Paulus in 1 Korinthiërs 15, “dan was ons geloof leeg, zinloos.” Zo beleef ik het zelf ook: als Jezus niet zou zijn opgestaan, dan kunnen we er beter meteen maar mee stoppen. “Maar nu: Christus is opgewekt!” Op de Paasmorgen is alles anders geworden. Er blijkt een graf leeg te zijn: leeggeroofd door het leven, door de Vader die zijn Zoon wakker zoende. De steen werd weggerold zodat mensen getuige werden van wat ze nooit hadden gedacht: de dood is verslagen en Jezus leeft. Ze ontmoetten Hem op wonderlijke wijze, ze geloofden hun ogen niet, maar ze hadden geen andere keuze dan hun ongeloof te laten varen. Geloof je dat echt? Hebben de evangelisten en apostelen het zo letterlijk bedoeld? Of doe je hen geweld aan door het zo letterlijk te lezen? Nee, zeg ik: hier willen ze zo letterlijk mogelijk verstaan worden. Er is iets veranderd aan Jezus, aan zijn opstandingslichaam, zeker; maar een leeg graf is een leeg graf. Hieraan hangt mijn geloof. Is dat anno 2014 nog geloofwaardig? Mijn antwoord: dat is nog nooit geloofwaardig geweest. Maar altijd weer, ook anno 2014, zijn er mensen die er niet omheen kunnen, en het toch geloven. Zwollenaren welkom in Schwerin De contactgroep Schwerin laat weten dat de Petrusgemeinde in Schwerin haar 40-jarig jubileum viert van vrijdag 27 tot en met zondagmiddag 29 juni. Vanuit de Adventskerk bestaan al van ver voor de omwenteling in 1989, goede contacten met de Petrusgemeinde in Schwerin dat in de voormalige DDR ligt. Gemeenteleden van de Adventskerk en anderen die zich op een of andere manier 12 verbonden voelen met Schwerin, worden van harte uitgenodigd om dit feest te komen meevieren. De gasten uit Nederland worden uitgenodigd om bij de gemeenteleden van de Petrusgemeinde te overnachten. Het programma omvat bezoeken aan de Schlosskirche en de St. Andreaskirche, ook zullen gemeenteleden van de Petrusgemeinde terugblikken en herinneringen ophalen. Op zondag 30 maart presenteert de contactgroep Schwerin zich na afloop van de dienst in de Adventskerk. Onder het genot van Kaffee und Kuchen wordt dan het programma nader toegelicht. Opgeven voor de reis kan tot 1 juni bij de familie Sieders, e-mail: [email protected], tel: 06 10519515 en bij Heidrun Steenstra, e-mail: [email protected], tel: (038) 466 17 51. Hoofdhof buigt zich over zeven hoofdzonden Dit werk uit de omgeving van Jeroen Bosch is een van de vele kunstwerken die over de zeven hoofdzonden zijn gemaakt. Dit stamt uit het midden van de vijftiende eeuw. In de grote cirkel zijn alle hoofdzonden afgebeeld, de vier cirkels daar omheen hebben te maken met de dood en het hiernamaals, de straf voor de zonden. In het midden Christus als de Man van smarten. In De Hoofdhof staan op zeven zondagen ‘De zeven hoofdzonden’ centraal. Dat gebeurt op een interactieve manier. De preek gaat erover en na afloop daarvan kunnen gemeenteleden reageren. Ook de liederen in de dienst zijn bij het thema gekozen en zo mogelijk wordt er in de kindernevendienst en de jeugdkerk eveneens aandacht aan besteed. Desgewenst kan er na afloop van de dienst in de jongerenruimte met predikant en kerkgangers worden nagepraat. Op een avond in de week voorafgaand aan de zondag waarin een hoofdzonde centraal staat, kunnen gemeenteleden en andere belangstellenden, uit de wijk en uit Zwolle, in de grote zaal een film bekijken waarin dezelfde hoofdzonde een belangrijke rol speelt. Na afloop van de film is er gelegenheid om over de film met elkaar te praten. Nog even ter herinnering: de zeven hoofdzonden in oude woorden zijn hebzucht, vraatzucht, woede, hoogmoed, lust, luiheid, jaloezie. Projectteam Het team dat dit project coördineert bestaat uit Lily Burggraaff, Anneke Klein, Ab Kasper, Greet Westerholt en Andries Westerholt. Waarom is voor dit thema gekozen? “De zeven hoofdzonden was recent de titel van een theatershow van een bekende artiest. Ook zijn er vele publicaties over verschenen en tal van schilderijen over gemaakt. Wie kent ze niet en wie heeft er geen ervaring mee? In ons alledaagse leven komen ze vaak voor. We hebben er iedere keer weer mee te maken. Is het aan leeftijd en tijd gebonden? Nee zeker niet, het is van alle tijden en we hebben er zelf heel vaak last van. En wat zegt de Bijbel erover? Komt het daarin ook voor? Jazeker. Omdat wij er allemaal mee te maken hebben en de zeven hoofdzonden nog steeds actueel zijn, vonden wij het hoog tijd worden om er als gemeente mee aan de slag te gaan. Niet om gedeprimeerd en terneergedrukt te raken maar geïnspireerd en gesterkt. Verder hopen we ook in onze andere gemeenteactiviteiten ‘De zeven hoofdzonden’ te laten doorklinken. We kunnen denken aan onze diaconale en missionaire activiteiten, wijkactiviteiten en de catechese. Het grote voordeel van deze opzet is dat we met elkaar bezig gaan met eenzelfde thema, op zondag en door de week. Als projectteam hopen we dat we enthousiasme weten op te wekken en dat velen zullen mee doen.” In volle gang Inmiddels is het project in volle gang: op zondag 9 maart ging het in de dienst over ‘onmatigheid/vraatzucht’ en op 23 maart over ‘hebzucht’. Over deze zonden zijn ook filmavonden geweest. Op zondag 4 mei staat ‘woede’ centraal, twee weken later is ‘hoogmoed/ijdelheid’ aan de beurt. Op 15 juni buigt de gemeente zich over ‘lust’. Na de zomer wordt het project vervolgd met ‘luiheid’ op zondag 28 september en met ‘jaloezie’ op 19 oktober. De filmavonden zijn altijd op de dinsdagavond voorafgaand aan de betreffende zondag. Voor meer informatie zie de Zwolse huis-aan-huisbladen en www.hoofdhof.nl Lezing ds. Henk Vijver in Hoofdhof op 8 april Geloven in verzoening ‘Hoe kunnen mensen verder leven met een traumatisch verleden?’ Die vraag staat centraal in het project ‘Geloven in verzoening’ van een aantal Colombiaanse kerken en in de lezing van ds. Henk Vijver op dinsdag 8 april in De Hoofdhof, Kerkweg 26 in Berkum. Deze open ZWO-avond begint om 20.00 uur. Iedereen die voor dit thema belangstelling heeft is welkom. Henk Vijver werkt enkele maanden per jaar als uitgezonden medewerker van Kerk in Actie in Colombia. “Ondanks alles geloven Colombianen in verzoening en vergeving, al is het maar als een klein begin,” zegt hij. “Ze willen vertellen over alles wat ze hebben meegemaakt aan geweld en onrecht.” Samen met Colombiaanse collega’s bezoekt Henk Vijver dorpen in het binnenland die onder het geweld hebben geleden. Daarnaast geeft hij onderwijs over de maatschappelijke problematiek van conflict en verzoening, en over de rol die de kerken daarin kunnen spelen. Om zo samen te bouwen aan een samenleving waarin een sfeer van verzoening ontstaat en waarin het besef groeit dat maatschappelijke conflicten niet met geweld maar op vreedzame wijze moeten (en kunnen) worden opgelost. Een belangrijke bron van inspiratie voor het project is de Latijns-Amerikaanse literatuur, met haar verhalen over conflicten en geweld, alsook over (verlangen naar) verzoening. Maar ook in oude literatuur, zoals de Bijbelse verhalen, is hierover een schat aan wijsheid te vinden. Voor meer informatie: [email protected] 13 Aandacht voor Nog twee ouderenmiddagen Grote Kerkgemeente Ook vorig jaar hield de Ouderenmiddag Stad een gezellige Paasmaaltijd. Op maandag 31 maart kunnen de bezoekers van Ouderenmiddag Stad creatief aan de slag. Onder leiding van de dames van de Oost-Europacommissie worden Paasstukjes gemaakt, nadat er eerst is geluisterd naar een meditatie door pastoraal medewerker Jan Hendrik van Wijk. Er is een verkooptafel met honing, jam en prachtige zelfgemaakte kaarten, waarvan de opbrengst ook voor Oost-Europa bestemd is. De bijeenkomst is van 14.30 tot 16.30 uur. De laatste middag is de Paasviering op maandag 14 april van 16.00 tot 18.30 uur. Het thema is: ‘Eeuwige Koning’. In woord en lied wordt stilgestaan bij het lijden, sterven en de opstanding van onze Heere Jezus Christus. Ds. Mulderij zal de meditatie houden. Aansluitend is er een gezellige gezamenlijke broodmaaltijd. Beide middagen worden gehouden in de grote zaal van de Jeruzalemkerk en zijn vrij toegankelijk. Wel is er een collecte voor de onkosten. Wie de Paasdmiddag wil bezoeken wordt vriendelijk verzocht zich op te geven, zodat de commissie Ouderenmiddag Stad weet op hoeveel mensen ze mag rekenen voor de maaltijd. Opgeven kan tot en met woensdag 9 april bij Janny Mouthaan, tel: (038) 465 58 45. De overige commissieleden zijn: Niesje Bredewout, Fija Jonkman, Truus de Ruiter en Rijka Klaassen, tel: (038) 465 42 13. Vespers en giften in de ‘paarse tijd’ Gedurende de Veertigdagentijd is er in de Adventskerk elke woensdagavond een vesper. Op de woensdagen 2 en 9 april van 19.00 tot 19.30 uur is iedereen welkom voor een half uur bezinning en stilte, middenin de drukte van de week. Deze vespers worden mede voorbereid door de ZWO-commissie. Ook in de Stille Week tussen Palmzondag en Pasen worden er op de maandag-, dinsdag- en woensdagavond vespers gehouden ter voorbereiding op de dagen van Passie en Pasen. De liturgische kleur van de veertigdaagse voorbereidingstijd op het Paasfeest is paars. De kleur paars staat in de kerk voor inkeer en boete, bezinning en stilte. Gedurende alle diensten en vespers in de Veertigdagentijd staan er paarse collectebussen achterin de kerk. Ieder die gedurende deze periode van inkeer en bezinning aandacht wil schenken aan een doel dat gericht is op het welzijn van mensen, is van harte uitgenodigd een bijdrage te geven aan het ZWO-project NOVA in Zuid-Afrika voor mens- en milieuvriendelijker koken. In Zuid-Afrika is meer dan de helft van de bevolking afhankelijk van brandhout of kolen voor kookdoeleinden en het verwarmen van de huizen. Het stoken van kolen brengt echter veel rook en andere vervuiling in de lucht. Mensen, en vooral vrouwen en kinderen, hebben daarom veel last van infecties aan de ogen en luchtwegen. Deze gezondheidsproblemen vormden de directe aanleiding voor het NOVA-instituut om samen met de mensen een oplossing te zoeken voor dit vraagstuk. Dit werk kan gesteund worden door een gift te deponeren in een van de paarse collectebussen. Het is ook mogelijk een bijdrage over te maken op rekening: NL76 INGB 00 0000 0107, t.n.v. Kerk in Actie, Utrecht o.v.v. code 149 522. Cantorij Adventskerk zoekt nieuwe leden De cantorij van de Adventskerk kan een aantal nieuwe leden gebruiken. Twee van de bassen hebben de cantorij verlaten en daardoor is er plaats voor wel vijf nieuwe. Een bas is de laagste (mannen)stem van een koor, maar ook andere nieuwe stemmen zijn welkom, tenoren zowel als sopranen en alten. De cantorij repeteert op maandagavond (behalve in de vakanties) van 19.30 tot 21.30 uur in zaal 7 van de Adventskerk. Wie belangstelling heeft wordt van harte uitgenodigd een keer te komen luisteren en misschien zelfs meezingen. Aanmelden of nadere informatie vragen kan bij Berrie Keuper, tel: 06 51823072, e-mail: [email protected] Dirigent van de Adventskerkcantorij is Johannes Dijkstra, ruim een jaar als cantor verbonden aan de Adventskerk. Hij is een geboren Fries die al dertig jaar in Zwolle woont. Hij studeerde orgel en kerkmuziek en koordirectie via privéles en cursussen. Hij is organist en koorleider bij de Doopsgezinde en Remonstrantse Gemeente Zwolle en organist van de PKN te Wijhe. Bovendien is hij docent muziek aan de muziekschool in Meppel en Hoogeveen. Johannes is getrouwd met Joke, ze hebben drie volwassen zonen en een kleinzoon. Wat is er leuk aan een koor? Johannes: “Het meest basale muziekinstrument is de stem. Mensen zijn begonnen met zingen en daarna kwamen er instrumenten. Mooi meerstemmig zingen is het mooiste wat er is en daar samen met een koor aan werken en een goed resultaat bereiken is prachtig en geeft heel veel energie.” Moet je mooi kunnen zingen voor een cantorij? Johannes: “Mooi kunnen zingen is niet verplicht maar wel mooi meegenomen. Iedereen met een ‘normale’ stem kan waarschijnlijk in de cantorij meezingen. Als je makkelijk zingt, melodieën snel kunt overnemen en stemvast bent, ben je een aanwinst voor het koor en zeer welkom.” 14 Hetvakantiebureau.nl biedt veel mogelijkheden Hetvakantiebureau.nl organiseert meer dan zestig diaconale vakanties voor senioren en voor mensen die in het dagelijks leven extra zorg of aandacht nodig hebben. Alle vakantieweken hebben een open, protestants-christelijk karakter. Tijdens de ‘Vakanties met aandacht’ staan ervaren en enthousiaste vrijwilligers dag en nacht klaar om de vakantiegasten een heerlijk vakantiegevoel te bezorgen. Zij helpen bij de activiteiten, (persoonlijke) verzorging en bieden een luisterend oor. Tijdens de vakantieweek worden diverse activiteiten georganiseerd en is er ook voldoende ruimte om zelf iets te ondernemen of even niets te doen. In 2014 vinden twee vakantieweken plaats in een nieuwe accommodatie: Hotel IJsselvliedt in Wezep. Een prachtig bijna tweehonderd jaar oud herenhuis op een even zo indrukwekkend landgoed. Mantelzorgers Samen met Alzheimer Nederland organiseert Hetvakantiebureau.nl vakanties voor mantelzorgers met een thuiswonende partner met dementie in Vakantiehotels in Lunteren, Ermelo en Mechelen. De continue zorgbehoefte kan de dagelijkse verzorging van een partner met dementie heel zwaar maken. Tijdens deze vakantieweken kunnen gasten de zorg voor hun dementerende partner overlaten aan deskundige vrijwilligers. Ook is er volop gelegenheid ervaringen uit te wisselen met lotgenoten. Eenoudergezinnen In samenwerking met YCamps organiseert Hetvakantiebureau.nl vakantie- weken voor eenoudergezinnen. Tijdens zo’n week kan een ouder, samen met zijn of haar kind(eren) voor een redelijke prijs in groepsverband vakantie vieren. Meer info over de vakantie voor eenoudergezinnen bij YCamps, tel: (035) 666 87 77, e-mail [email protected]. Of op www.ymca.nl. Vrijwilligers Zonder de inzet van vrijwilligers kan Hetvakantiebureau.nl geen diaconale vakanties organiseren. Daarom worden mensen gezocht die met hun talent, deskundigheid, enthousiasme en inzet willen helpen tijdens de vakanties. Welkom zijn verpleegkundigen en mensen met een zorgachtergrond, maar ook creatieve mensen met organisatietalent, studenten en mensen die graag wat voor anderen willen betekenen. Tijdens deze vakanties valt er ook voor hen veel te genieten. Voor het reserveren van een vakantie, het aanvragen van de Vakantiegids 2014 of voor meer informatie, ook over de mogelijkheden voor vrijwilligers: bel (0318) 48 66 10 of mail naar [email protected]. Of kijk op www.hetvakantiebureau.nl Passiedienst met Kavóca in de Sionskerk Op 6 april, de zesde lijdenszondag, is de kerkdienst in de Sionskerk de jaarlijkse Passiedienst met medewerking van het Kamper Vocaal Ensemble Kavóca onder leiding van Luthine Postuma. Het belooft een indringende zangdienst te worden waarin roepkoren en koralen uit de Johannes Passion van Johann Sebastian Bach elkaar afwisselen. De Passiedienst is een voorbereiding op Pasen. Voorganger in de dienst in ds. Hélène Evers. Jurjan Lipke begeleidt het koor op de piano. Gert Hendriks is de organist. De dienst begint om 10.00 uur. Actief naar Pasen met de jeugd Hoe maak je de Lijdenstijd concreet voor jezelf in het leven van elke dag? Om jongeren te helpen de tijd op weg naar Pasen bewust en concreet te maken, is er ook dit jaar weer een boekje verschenen met originele en praktische ideeën voor elke dag: “Make a difference 2014”, actief naar Pasen. Thema is dit jaar ‘Leven met lef’. Make A Difference is een HGJB-project dat jongeren stimuleert om toe te leven naar het Paasfeest. Kort gezegd bestaat het uit 49 eenvoudige acties ‘die grote gevolgen kunnen hebben voor jezelf en voor de wereld waarin je leeft’. In dit boekje wordt de Lijdenstijd bij uitstek gezien als een periode om extra stil te staan bij het verschil dat Jezus gemaakt heeft – voor het hele leven en dus ook voor de levensstijl van mensen. Weeksluiting in Havezate Elke eerste vrijdag van de maand wordt vanuit de Sionskerk een weeksluiting gehouden in woonzorgcentrum de Havezate in Holtenbroek. Dit gebeurt in zaal De Hilde van 16.15 tot 17.00 uur. De leiding hebben de heer Van Assen en mevrouw Schrooten. Trio Vasara geeft Windesheimconcert Op Hemelvaartsdag, 29 mei, geeft het trio Vasara een concert in het historische hervormde kerkje in het dorp Windesheim. Het concert begint om 20.00 uur. Trio Vasara is een jonge, enthousiaste groep studentes, bestaande uit Katinka van Driezum (hobo), Lindy Karreman (hoorn) en Elisabeth Waverijn (piano). De naam Vasara kwam op tijdens een zonnige brainstormsessie, het is Lets voor zomer. Naast een van de bekendste werken voor deze bezetting, het Reinecke trio opus 188, spelen zij ook minder bekende werken voor deze bezetting en werken voor niet-originele bezetting, zoals het Hoornkwintet van W.A. Mozart voor hoorn, viool, twee altviolen en cello. 15 Beleid en bestuur Werkgroepen druk met uitwerking Beleidsplan 2013-2016 Identiteit PGZ Deze werkgroep beraadt zich op de identiteit van de Protestantse Gemeente Zwolle als geheel. Hierbij wordt betrokken een onderzoek naar het ontwikkelen van nieuwe vormen van kerk zijn. De werkgroep gaat ook na welke mogelijkheden er zijn voor de start van een zogeheten ‘pioniersplek’. De werkzaamheden van deze werkgroep hangen nauw samen met die van werkgroep Langetermijnperspectief. Waar die vooral te maken heeft met gedachtevorming over de toekomst van de gehele gemeente en haar wijkgemeentes, ligt de focus van de werkgroep Identiteit vooral op ‘van buiten naar binnen kijken’. Dat behelst onder meer de ontwikkeling van een visie op de relatie tussen kerkelijke gemeente en samenleving. Jongeren en jonge gezinnen In opdracht van de Algemene Kerkenraad (AK) zijn in oktober 2013 vijf werkgroepen aan de slag gegaan met concrete opdrachten om het Beleidsplan 2013-2016 verder uit te werken. Het gaat om de werkgroepen Langetermijnperspectief, Identiteit PGZ, Jeugd, jongeren en jonge gezinnen, Communicatie, Startzaterdag en Kerkennacht. Op www.pknzwolle.nl zijn het gehele beleidsplan en de opdrachten van de werkgroepen in te zien. In deze Gaandeweg de stand van zaken. Langetermijnperspectief De werkgroep Langetermijnperspectief voor de komende 15 tot 25 jaar heeft een zware opdracht. De inbreng van deze werkgroep zal grote invloed hebben op voorstellen en besluiten over de gehele PGZ en haar wijkgemeenten. Zoals in het najaar werd geschreven: “Ze moet een richtpunt en ijkpunt zijn voor de komende ingrijpende maatregelen. Het langetermijnperspectief moet van onderop worden ontwikkeld. Daartoe worden wijkkerkenraden, organen van bijstand en taakgroepen van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters betrokken bij dit proces.” De werkgroep heeft vragen geformuleerd die aan alle wijkkerkenraden zijn gesteld. Leden van de werkgroep hebben alle wijkkerkenraden en de Colleges van Kerkrentmeesters en Diakenen bezocht. In de ambtsdragersvergadering op 2 april worden de verschillende aspecten van wat de werkgroep op tafel heeft gelegd besproken. Op basis van de inbreng van de werkgroep en de ambtsdragers bespreekt de AK medio mei de plannen. Die bespreking is gericht op meningsvorming. In juni, zo is de planning, neemt de AK een voorgenomen besluit, waarop wijkkerkenraden en gemeenteleden weer kunnen reageren. In september neemt de AK het besluit over het kader voor het langetermijnperspectief voor de PGZ en haar wijkgemeenten. AK-voorzitter Gégé Callenbach: “Verwacht wordt dat daarin een belangrijk element zal zijn: de manier waarop we binnen de PGZ met elkaar samenwerken. Als gemeente vormen wij een eenheid in verscheidenheid. Dat impliceert verbondenheid. Nu delen van de Protestantse Gemeente Zwolle financieel verder in de knel komen, is het nodig elkaar de helpende hand te bieden: een ultieme vorm van solidariteit. Als we prioriteit blijven geven aan primaire kerkelijke activiteiten, zoals eredienst, pastoraat, diaconaat en leren, heeft dat gevolgen voor de plaatsen waar dat gebeurt. Verdere afname van het aantal kerkgebouwen kan dan niet worden uitgesloten.” 16 In het beleidsplan staat: “De toekomst van de Protestantse Gemeente Zwolle ligt bij de jongeren. De kerk zal nieuwe vormen moeten vinden om kerk te kunnen zijn en zo te werken aan de opbouw van de kerk in de komende generaties.” Bij de voorbereiding van het beleidsplan kwam onder andere naar voren dat twintigers en dertigers belang hechten aan een goede woordverkondiging. Voor de toekomst is het belangrijk een analyse te maken van de veranderende cultuur en van de tendensen die zich bij jongeren voordoen. Waar vroeger een eenheid werd ervaren in geloof en identiteit thuis – op school – in de kerk, wordt het leven nu als gefragmenteerd ervaren. Juist jongere generaties beleven een grote kloof tussen de kerk en de overige elementen van het leven. Bij hen speelt de kerk op de achtergrond mee. Geloof wordt gevoed in verbanden van gezin en vrienden. Jongeren hebben geen band met een kerkgebouw, zij komen liever samen in een kleinschaliger omgeving. Daarom heeft de AK vastgesteld dat er beleidskeuzes gemaakt moeten worden met betrekking tot enerzijds de betekenis van jongeren voor de kerk en de gemeente in de toekomst en anderzijds de betekenis van de kerk en de gemeente voor jongeren. Het moet mogelijk zijn een wisselwerking tot stand te brengen tussen de leefwereld van jongeren en de kerk, om de kloof te overbruggen. De doelgroep jonge gezinnen heeft aparte aandacht nodig, heeft de werkgroep geconstateerd. Van belang daarbij zijn scharniermomenten als huwelijk en doop. Communicatie Deze werkgroep, gevormd door materiedeskundigen, heeft een stappenplan opgesteld dat leidt tot het inzetten van communicatie op een strategische manier. Ook de doelgroepen waarmee de PGZ en de wijkgemeenten te maken hebben zijn in kaart gebracht, evenals de middelen die kunnen worden ingezet om doelgericht met deze groepen te communiceren. Zowel de centrale organen als de wijkkerkenraden kunnen dit stappenplan toepassen om bewuster dan nu vaak het geval is, gebruik te maken van communicatie. Bij de foto Een beeld van de ambtsdragersvergadering van vorig jaar. In de vergadering die op 2 april aanstaande wordt gehouden, komen de kernvragen van de werkgroep Langetermijnperspectief aan de orde. Financiën voor Grote Kerk moeten ook van buiten PGZ komen De Grote Kerk als kerk In de vorige Gaandeweg is het Masterplan voor de Grote of St. Michaëlskerk beschreven, in dit nummer komt het vervolg op dit plan aan de orde. De Algemene Kerkenraad (AK) van de Protestantse Gemeente Zwolle (PGZ) heeft op 13 januari 2014 een principebesluit genomen over de toekomst van de Grote Kerk. Dit besluit omvat de volgende punten. 1. Er komt een onderzoek naar een nieuwe stichting voor de Grote Kerk. Deze stichting, die losstaat van de PGZ, wordt verantwoordelijk voor investeringen ten behoeve van het beheer en de exploitatie van de kerk en moet voor de langere termijn een sluitende begroting mogelijk maken. Dit proces moet uiterlijk 1 november 2014 afgerond zijn. 2. In de kerk moeten basisinvesteringen worden aangebracht zodat de kerk breder bruikbaar wordt, voor kerkelijke en niet-kerkelijke activiteiten. 3. Er komt een onderzoek naar een breder kerkelijk gebruik van de Grote Kerk, inclusief onderzoek naar het idee van ‘kerk in en voor de stad’. Dit onderzoek moet medio 2014 afgerond zijn. In het Masterplan wordt aangegeven op welke manieren de Grote Kerk als kerk in gebruik kan blijven. Ze is nu zowel de kerk van een wijkgemeente als de vaste accommodatie voor een aantal wijkoverstijgende vieringen die op de zondagmiddagen plaats vinden. Dat zijn afwisselend de Michaëlscantates, de Gaandeweg-, Taizé- en Michaëlsvieringen. De AK heeft besloten te onderzoeken hoe de Grote Kerk nog nadrukkelijker ‘kerk in en voor de stad’ kan zijn. “Tijdens de verbouwing blijft de zaak open”, is het adagium, dat wil zeggen dat de activiteiten en de huidige programmering van de Commissie Grote Kerk en de stuurgroep Gaandewegdiensten vooralsnog gewoon doorgaan, terwijl de plannen voor de toekomst worden ontwikkeld. Hetzelfde geldt voor de activiteiten van de andere kerkelijke commissies zoals Commissie Openstelling, Middagpauzezang, Stiltecentrum, Commissie Kerk & Muziek (orgelconcerten) en de overeengekomen beschikbaarstelling aan Stichting Schnitgerorgel Zwolle. Het onderzoek waartoe de AK heeft besloten gaat over de wijkoverstijgende activiteiten. De in te stellen werkgroep zal rekening houden met de inbreng van de werkgroepen voor het Beleidsplan 20132016, waarover meer op pagina 16. De kerkelijke activiteiten in de Grote Kerk mogen de grenzen van wijkgemeenten en kerkgenootschappen overstijgen en het besluit daarover is voor de gehele PGZ van inhoudelijk belang. Daarom ook moeten de belangen, wensen en overwegingen van de wijkgemeenten in dezen bekend zijn en kunnen zij een rol spelen. Hetzelfde geldt voor de manier waarop anderen, zoals het stedelijk diaconaat en het studentenpastoraat, invulling geven aan ‘kerkelijke presentie’ van de PGZ in de stad. De droom is zo beschreven: “De Algemene Kerkenraad van de PGZ geeft aan de Grote Kerk de ruimte om door vernieuwing van de inhoud, de organisatie en de financiën, te komen tot een bloeiend geheel van zowel kerkelijk als niet-kerkelijk gebruik. De kerk groeit uit tot kloppend hart van de stad Zwolle, voor nu en de komende generaties.” Toekomstplannen Op 10 februari heeft de AK beslist over de verdere uitwerking van dit principebesluit. Daarbij werd vastgesteld dat de hoogte van de noodzakelijke basisinvesteringen, een bedrag van € 670.000 ex BTW, de mogelijkheden van de PGZ ver te boven gaat. De nieuwe stichting zal daarom onder de Zwolse burgers en het Zwolse bedrijfsleven geld gaan werven. Zeker zal gebruik worden gemaakt van crowdfunding, omdat vele kleine giften samen een groot bedrag opleveren. Het is erg bemoedigend dat ook onder mensen van buiten de PGZ het enthousiasme groot is om met de kerk aan de slag te gaan. De burgemeester en alle wethouders hebben dit eveneens laten blijken: ze zijn in februari twee keer op bezoek geweest in de Grote Kerk om door te praten over de plannen van de PGZ. Op dinsdag 18 februari is de werkgroep geïnstalleerd die de oprichting voorbereidt van een stichting Grote of St. Michaëlskerk te Zwolle. Oud-wethouder Janco Cnossen geeft leiding aan deze werkgroep. Op www.pknzwolle.nl, de website van de PGZ, is het uitgewerkte besluit over het Masterplan Grote Kerk te bekijken. Behalve ‘kerk in en voor de stad’ kan de Grote Kerk op termijn de huisvesting zijn voor één of twee wijkgemeenten. Daarvoor zijn geen concrete plannen gemaakt, noch in het Masterplan noch in de AK. Maar de mogelijkheid is er. Daarvoor zijn te zijner tijd verdere investeringen nodig boven de basisinvesteringen. Het model met meerdere keuzemogelijkheden in de toekomst heeft als voordeel dat de PGZ toekomstplannen kan maken zonder telkens vooraf te moeten bedenken wat daarvan de gevolgen zijn voor de Grote Kerk. De plannen met de Grote Kerk worden immers los daarvan uitgewerkt. Dat ze onderdak kan bieden aan wijkgemeenten is een mogelijkheid, geen verplichting. Bij de foto De Grote of St. Michaëlskerk midden in het oude centrum van Zwolle. Foto: Paul de Vries. 17 Kerkelijk Bureau Kerkbalans Bij het ter perse gaan van deze Gaandeweg kon het resultaat van de Actie Kerkbalans 2014 nog niet worden bekendgemaakt. Meer weten… Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl en klik op de Berichten van deze colleges. Collectepenningen Protestantse Gemeente Zwolle Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,- en Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters en diakenen Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur Tel.: (038) 421 75 96 E-mail: [email protected] Website: www.pknzwolle.nl Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl Gaandeweg e-mail: [email protected] €10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of door middel van een eenmalige machtiging worden betaald. Overige verkoopadressen: Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92 In Zwolle-Zuid: W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41. In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16) Bankrekeningen: College van Kerkrentmeesters: NL49FVLB 0699641705 College van Diakenen: NL02FVLB 0699543320 Gaandeweg: NL38FVLB 0699769167 Beheer en Exploitatie Grote Kerk: NL60FVLB 0699743745 In Berkum (Emmaüskerkgemeente): J. Beumer, Zernikelaan 13 (tel. 453 73 96 - op telefonische afspraak) Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige machtiging betaald worden. Aandacht voor Herdenking 4 mei begint weer in Oosterkerk Bij het Zwolse oorlogsmonument aan het Terpelkwijkpark wordt op zondag 4 mei weer de herdenking gehouden van allen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog en degenen die daarna zijn gevallen in oorlogssituaties en bij vredesmissies. De plechtigheid bij het monument, met rond 20.00 uur de twee minuten stilte, wordt zoals ieder jaar voorafgegaan door een bijeenkomst in de Oosterkerk om 18.30 uur. Hierin werken de Zwolse kerken en andere levensbeschouwelijke instellingen samen. Deze bijeenkomst duurt een half uur. Bezoekers kunnen na afloop aansluiten bij de Stille Tocht die langs de Oosterkerk komt en die eindigt bij het oorlogsmonument. Etty Hillesum in Gaandewegviering De Gaandewegviering die op zondagmiddag 4 mei in de Grote Kerk wordt gehouden, sluit aan bij de herdenking van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. In de serie ‘Heiligen’ staat Etty Hillesum centraal, de joodse vrouw die in Auschwitz werd vermoord en die in 1981 grote bekendheid kreeg dankzij de publicatie van haar dagboek. De viering begint om 16.30 uur, voorgangers zijn ds. Iemke Epema en Jan Doelman. ‘Zin vinden en zin krijgen’ bij Confessionele Beweging Op 1 april houdt de Confessionele Beweging regio Zwolle haar laatste avond van dit seizoen in kerkelijk centrum De Overkant, Kerkplein 22 in Dalfsen. Ds. J.C. Oosterwijk uit Wezep spreekt over het onderwerp ‘Zin vinden en zin krijgen’. Zijn inleiding is gebaseerd op het werk van prof. dr. A.A. van Ruler (1908-1970), een van de invloedrijkste protestantse 18 theologen in Nederland. Er wordt een denkspoor gevolgd waarin Bijbelse en gelovige antwoorden systematisch gegeven worden. Na de pauze is er ruime gelegenheid om met ds. Oosterwijk van gedachten te wisselen. De lezing begint om 20.00 uur, vanaf 19.30 is er koffie en thee. Kerkdiensten in de Stille Week De week tussen Palmzondag en Pasen staat in het teken van het lijden en sterven van Jezus Christus. Deze laatste week van de Veertigdagentijd wordt Stille Week genoemd. In alle wijkkerken en verschillende instellingen in Zwolle worden diensten gehouden. Op deze pagina een overzicht. Vespers Op maandag 14, dinsdag 15 en woensdag 16 april worden vespers gehouden. In de Adventskerk beginnen deze avonddiensten om 19.00 uur, in de Oosterkerk om 19.30 uur. Op 14 april gaat in de Adventskerk ds. Nelleke Eygenraam voor, in de Oosterkerk ds. Andries den Besten. Op 15 april in de Adventskerk ds. Hans Tissink en in de Oosterkerk ds. Iemke Epema. Op 16 april in de Adventskerk ds Nelleke Eygenraam en in de Oosterkerk ds. Wim Hortensius. In de Lutherse Kerk verzorgen gemeenteleden de vespers op deze drie avonden; ook hier beginnen ze om 19.30 uur. In de Stinskerk wordt in de week voor Pasen elke avond een vesperdienst van ongeveer een half uur gehouden. Deze vieringen beginnen om 19.30 uur. Er wordt uit de Bijbel gelezen, soms is er een gedicht en er wordt gebeden. Verder is er muziek en zijn er vooral momenten van stilte. Dan gaan de gedachten naar de betekenis van het lijden en sterven van de Heer Jezus Christus en de voorbereiding op het Paasfeest. Bij het verlaten van de kerkzaal kan er een bijdrage gegeven worden voor een goed doel. Marc Chagall: witte kruisiging Nacht van waken in de Oosterkerk Net als in voorgaande jaren wordt in de Oosterkerk in de Paasnacht de Nacht van waken gehouden. Zie pagina 11 van deze Gaandeweg. Op pagina 14 meer over de vespers in de Adventskerk. Witte Donderdag 17 april Goede Vrijdag 18 april Stille Zaterdag 19 april Adventskerk 19.30 uur ds. J.T. Tissink (Schrift en Tafel) Oosterkerk 19.30 uur mw. ds. I.P. Epema (Schrift en Tafel) Open Kring 19.30 uur mw. ds. N. Beimers (Heilig Avondmaal) Sionskerk 19.00 uur Kinderdienst van 19.00 tot 19.30 uur met als thema ‘Waarom Pasen?’. Vanaf 18.00 uur is er een broodmaaltijd. Alle kinderen zijn welkom, maar wie wil komen wordt gevraagd zich van tevoren aan te melden via e-mail: [email protected] Hoofdhof 19.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal) Lutherse Kerk 19.30 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal) Molenhof 19.00 uur ds. J. Jonkman (Schrift en Tafel) Zonnehuis 16.00 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift en Tafel) Adventskerk 19.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam Emmaüskerk 10.30 uur ds. H. Bakhuis (Heilig Avondmaal) 19.30 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal Grote Kerk 22.30 uur Kruismeditatie Jeruzalemkerk 19.30 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente) Oosterkerk 19.30 uur mw. ds. I.P. Epema Open Kring 19.30 uur mw. ds. M.E. Jonker Sionskerk 19.00 uur ds. R. van Putten (Heilig Avondmaal) Stinskerk 19.30 uur ds. E. van ’t Slot (Heilig Avondmaal) Hoofdhof 19.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Lutherse Kerk 19.30 uur ds. E. de Fouw Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift en Tafel) Zonnehuis 16.00 uur ds. G.L. Kruizinga Adventskerk 9.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 22.00 uur ds. J.T. Tissink (Paaswake met doop/belijdenis) Oosterkerk 21.30 uur ds. W. Hortensius (Schrift en Tafel) Sionskerk 19.30 uur Stille Zaterdagdienst Hoofdhof 21.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff Lutherse Kerk 21.30 uur ds. E. de Fouw (Paaswake, Heilig Avondmaal) Eglise Wallonne 19.30 uur prof. dr. R. Roukema 19 Kerkdiensten Adventskerk Emmaüskerk Grote Kerk Jeruzalemkerk Talmaplein 2 Zwolle - Zuid Mw. ds. N.A. Eygenraam Ds. J.T. Tissink D.J. Steenbergen Tel. scriba: (038)4658028 www.adventskerk.nl Campherbeeklaan 53 Zwolle - Berkum Ds. H. Bakhuis Kerkelijk werker: dhr. G. van Vulpen Tel. scriba: (038)4544719 Grote Markt 18 Zwolle - Centrum Ds. J. Mulderij Tel. scriba: (038)4223241 www.grotekerkgemeente.nl Windesheimstraat 1 Zwolle - Assendorp www.emmauskerk-berkum.nl Zondag 30 maart Laetare 9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen) 10.00 uur de heer G. van Vulpen 10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop) 16.30 uur Taizéviering 19.00 uur ds. B.J. van Assen, Oude Pekela (Grote Kerkgemeente) Zondag 6 april Judica 9.30 uur ds. J.T. Tissink 9.30 uur ds. A.F. Troost, Ermelo 9.30 uur ds. P. Baas, Zalk 16.30 uur Gaandewegviering ds. R. van Putten 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente) Zondag 13 april Palmzondag 9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 9.30 uur ds. G. Th. Vollebregt, Sassenheim 19.00 uur dhr. G. van Vulpen 9.30 uur ds. J. Mulderij (belijdenisdienst) 16.30 uur Michaëlsvesper 19.00 uur kand. E. van den Noort, Kampen (Grote Kerkgemeente) Zondag 20 april Eerste Paasdag 9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 9.30 uur ds. H. Bakhuis 9.30 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Michaëlscantate mw. ds. I.P. Epema (zie pag. 6) 19.00 uur ds. C. van de Worp, Wezep (Grote Kerkgemeente) 9.30 uur Paasjubel 9.30 uur ds. G.J. Codee, De Bilt Maandag 21 april Tweede Paasdag Zondag 27 april Beloken Pasen 9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam (Wind in de zeilen) 9.30 uur ds. H. Bakhuis 9.30 uur ds. F.J.K. van Santen, Kampen 16.30 uur Michaëlsvesper 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente) Zondag 4 mei Misericordia Domini 9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam 9.30 uur ds. G.A. Cnossen 19.00 uur ds. H. Bakhuis 9.30 uur ds. J.E. de Groot, Ede 16.30 uur Michaëlsviering, mw. ds. I.P.Epema en dhr. J. Doelman 19.00 uur ds. G. de Fijter, Kampen (Grote Kerkgemeente) Zondag 11 mei Jubilate 9.30 uur ds. J.T. Tissink: (doopdienst) 9.30 uur dhr. G. van Vulpen 9.30 uur ds. J. Mulderij 16.30 uur Gaandewegviering ds. J.T. Tissink 19.00 uur ds. J.R.J. van Gelderop, Vaassen (Grote Kerkgemeente) Zondag 18 mei Cantate 9.30 uur mw. ds. N.A. Eygenraam: m.m.v. de cantorij 17.00 uur Opendeurdienst 9.30 uur ds. A.H.J. Bierma, Nijverdal 19.00 uur ds. J.R. Smit, Beilen 9.30 uur ds. H.J. van Wijnen, Nieuwegein 16.30 uur Taizéviering 19.00 uur ds. J. Mulderij (Grote Kerkgemeente) Zondag 25 mei Rogate 9.30 uur ds. J.T. Tissink (Wind in de zeilen) 9.30 uur ds. H. Bakhuis 9.30 uur ds. H. van Ark, Wezep (Missionaire dienst) 16.30 uur Michaëlsviering, Jan-Jaap Stegeman 19.00 uur kand. C.H. Buitink, Emmeloord (Grote Kerkgemeente) De Bromvlieg in Opendeurdienst Adventskerk De Opendeurdienst in de Adventskerk op zondagmiddag 18 mei begint om 17.00 uur en is ook voor kinderen. Kinderkoor De Bromvlieg staat garant voor een levendige middagdienst. Ellen Laninga leidt het koor met veel enthousiasme. De Bromvlieg is in twintig jaar uitgegroeid tot een groot en kwalitatief uitstekend koor. De cd’s van het koor zijn in heel Nederland verkrijgbaar. 20 Oosterkerk Open Kring Sionskerk Stinskerk Bagijnesingel 17 Zwolle - Centrum Ds. A. den Besten Mw. ds. I.P. Epema Ds. W. Hortensius Tel. scriba: (038)4227480 www.oosterkerk.nl Hofstedestraat 1 Zwolle - Stadshagen Mw. ds. N. Beimers Mw. ds. M.E. Jonker Tel. scriba: (038)4201876 www.openkring.nl Glanerbeek 10 Zwolle - Noord Mw. mr. dr. H. Evers Drs. ir. R. van Putten Tel. scriba: (038)4546104 www.sionskerkzwolle.nl Westenholterweg 19 Zwolle - Westenholte Ds. E. van ’t Slot Tel. scriba: (038)4215164 www.stinskerk.nl 10.00 uur ds. W. Hortensius 19.00 uur ds. W. Hortensius 9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker (doopdienst) 10.00 uur ds. W.P. Ferguson 10.00 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ContaKtdienst Zondag 30 maart Laetare 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema (doopdienst) 19.00 uur mw. ds. I.P. Epema 9.30 uur ds. W. Hortensius 10.00 uur mw. ds. H. Evers m.m.v. Kavoca 19.00 uur mw. ds. H. Evers (Bijbel & Kunst) 9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ds. J.T. Tissink Zondag 6 april Judica 10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur ds. F. Makatidu (PERKI) 19.00 uur ds. W. Hortensius 9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker 10.00 uur mw. ds. H. Evers Belijdenisdienst m.m.v. Sjema 19.00 uur ds. J.P. van Ark, Wapenveld (Opendeurdienst) 9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur gezamenlijke dienst ’s-Heerenbroek Zondag 13 april Palmzondag 8.00 uur Paasontbijt 9.00 uur Kinderdienst 10.30 uur ds. A. den Besten 9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker 10.00 uur mw. ds. H. Evers 9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur dhr. B. Greveling, Wezep Zondag 20 april Eerste Paasdag Maandag 21 april Tweede Paasdag Voor de kerkdiensten in de Stille Week zie pagina 19. 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 14.00 uur ds. M. Hukubun-Ramajaan (PERKI) 9.30 uur ds. A. Pietersma 10.00 uur ds. R. van Putten 9.30 uur ds. E. van ’t Slot (ContaKtdienst) 19.00 uur ds. G. Oberink, Urk Zondag 27 april Beloken Pasen 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 18.30 uur Dodenherdenking 9.30 uur dhr. A. Geerling 10.00 uur ds. E. van ’t Slot 9.30 uur ds. H. Engelsma, Hellendoorn 19.00 uur ds. E. van ’t Slot Zondag 4 mei Misericordia Domini 10.00 uur ds. W. Hortensius 14.00 uur ds. S.M. Winckler (PERKI) 9.30 uur mw. ds. N. Beimers (doopdienst) 10.00 uur mw. ds. H. Evers (doopdienst) 9.30 uur ds. E. van ’t Slot (doopdienst) 19.00 uur mw. ds. H. Evers Zondag 11 mei Jubilate 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema 9.30 uur ds. J.T. Tissink 10.00 uur mw. ds. H. Evers 9.30 uur ds. E. van ’t Slot 19.00 uur ContaKtdienst Zondag 18 mei Cantate 10.00 uur ds. A. den Besten 14.00 uur ds. I. Pattinama (PERKI) 9.30 uur mw. ds. M.E. Jonker 10.00 uur ds. R. van Putten 9.30 uur ds. G. Doorn, Hasselt 19.00 uur ds. R.F. de Wit, Ermelo Zondag 25 mei Rogate Bijbel & Kunstdienst in Sionskerk op 6 april In de Bijbel & Kunstdienst die op zondag 6 april in de Sionskerk wordt gehouden, gaat het over een moderne lijdensstatie. Het is een project van Syvia Vandermeer (1968), een Duitse kunstenares die tot de belangrijkste eigentijdse makers van christelijke kunst wordt gerekend. Afgebeeld is een van de vijftien staties uit ‘Der Kreuzweg unseres Herren’, die ze maakte voor de katholieke kerk Stella Maris in de badplaats Binz op het eiland Rügen. Zie ook www.sylvia-vandermeer.com 21 Kerkdiensten Collectedoelen In de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar de volgende doelen. De Hoofdhof Lutherse Kerk Kerkweg 26 Koestraat 4 Zwolle - Berkum Zwolle Mw. ds. L.A. Burggraaff Ds. E. de Fouw Tel. scriba: (038)4547233 Tel. scriba: (038)4226826 www.hoofdhof.nl www.elkz.nl Zondag 30 maart : Door wijkdiaconie vast te stellen doel Zondag 6 april : Onderhoud orgels Zondag 13 apri : Vakantieweken gehandicapten Op Goede Vrijdag en Stille Zaterdag zijn er geen centraal aangeduide collectes Zondag 20 en maandag 21 april (Eerste en Tweede Paasdag): Paascollecte Zondag 27 april : Onderhoud kerkgebouwen Zondag 4 mei : Instandhouding synagoge Zondag 11 mei : Wijkkas Zondag 18 mei : Stille armoede Zondag 25 mei : Jeugd- en jongerenwerk / HGJB Zondag 30 maart Laetare 9.30 uur mw. ds. E. Urban, Zwolle 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal) Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra: Isala 10.00 uur Th. Sloot; Rehoboth 10.00 uur ds. K. de Graaf, Kallenkote; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Zonnehuis 11.30 uur mw. ds. I.P. Epema Zondag 6 april Judica 9.30 uur ds. P. Ros, Hasselt 19.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 10.00 uur ds. E. de Fouw Isala 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; Rehoboth 9.30 uur ds. A. Jonkman, Veenendaal; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga Zondag 13 april Palmzondag 9.30 uur ds. H. Brouwer, Rouveen 10.00 uur ds. E. de Fouw Eglise Wallonne 10.30 uur mw. ds. I.P. Epema; Isala 10.00 uur dhr. F.J.G. Broekhoff; Rehoboth 9.30 uur dhr. D. Klompjan; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Zonnehuis 11.30 uur ds. H.C. Mijnders Zondag 20 april Eerste Paasdag 9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 19.00 uur??? 10.00 uur ds. E. de Fouw (Heilig Avondmaal) Eglise Wallonne 10.30 uur prof. dr. R. Roukema en 19.30 uur prof. dr. R. Roukema (Veillée de Pâques); Isala 10.00 uur mw. ds. A.J. Hasker; Rehoboth 9.30 uur ds. G. Kobes, Ommen; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 3 maart. Zondag 27 april Beloken Pasen 9.30 uur ds. H. Bousema, Zwolle 19.00 uur ds. W.J.W. Scheltens, Lunteren 10.00 uur ds. S. Freytag Eglise Wallonne 10.30 uur P. Stemerding; Isala 10.00 uur mw. ds. M.E. Dijk; Rehoboth 9.30 uur dhr. G. van Vulpen; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga Zondag 4 mei Misericordia Domini 9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 10.00 uur ds. E. de Fouw Isala 10.00 uur Th. Sloot; Molenhof 10.00 uur ds. A. den Besten; Rivierenhof 10.00 uur ds. J. Vonk; Rehoboth 9.30 uur mevr. A. Wijnholt, Oudleusden; Zonnehuis 11.30 uur mw. W.J. Treep Zondag 11 mei Jubilate 9.30 uur ds. A. Pietersma, Zwolle 19.00 uur Vesper (Kernteam Eredienst) 10.00 uur ds. J. Bras (Heilig Avondmaal) Eglise Wallonne 10.30 uur past. H. Spoelstra; Isala 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar; Rehoboth 9.30 uur ds. H. de Jong, Windesheim; Zonnehuis 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga Zondag 18 mei Cantate 9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff 10.00 uur ds. E. de Fouw Isala 10.00 uur F.J.G. Broekhoff; Rehoboth 9.30 uur ds. H. Marsman, Deventer; Rivierenhof 10.00 uur dienst; Zonnehuis 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis Zondag 25 mei Rogate 9.30 uur ds. B. Neppelenbroek, Zwolle 19.00 uur ds. P.J. Hofland, Wezep 10.00 uur ds. E. de Fouw Eglise Wallonne 10.30 uur dr. K. Blei; Isala 10.00 uur mw. ds. M. Dijk; Rehoboth 9.30 uur ds. F.A. Slothouber; Zonnehuis 11.30 uur pastor J. Groot Exodus Zwolle zoekt nieuwe vrijwilligers Exodus regio Zwolle gaat de professionele ambulante hulpverlening aan ex-gedetineerden uitbouwen. Daardoor zal er vaker een beroep worden gedaan op de vrijwilligers van de nazorggroep Exodus in de regio Zwolle. Deze nazorggroep is al jaren werkzaam binnen en buiten de gevangenis. De vrijwilligers steunen ex-gedetineerden, maar ook hun familie en gezinnen. Vanwege de uitbouw van het werk is er plaats voor nieuwe vrijwilligers die zich hiervoor willen inzetten. Wie belangstelling heeft om ook als maatje van een ex-gedetineerde een poosje met hem of haar mee te lopen, kan voor nadere informatie contact opnemen met de coördinator van de nazorggroep, tel. 06-12511610 KŽŐŵĞƟŶŐΘ KŽŐŵĞƟŶŐΘ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ ŵŽŶƚƵƵƌƵŝƚnjŽĞŬĞŶĂĂŶŚƵŝƐ <ǁĂůŝƚĞŝƚ <ǁĂůŝƚĞŝƚ 'ĞŵĂŬ 'ĞŵĂŬ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ hŝƚŐĞďƌĞŝĚĞŬĞƵƐ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊ ^ĞƌǀŝĐĞ͕ŽŽŬŶĂĂĂŶŬŽŽƉ͊ Gratis advies voor ondernemers om te ^^ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚĞĞŶďŽĞƌǁĞŐϮͲϴϬϰϮdǁŽůůĞͲtĞƐƚĞŶŚŽůƚĞ ƚƚĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů ĞůϬϯϴͲϴϴϴϴϬϴϴͲǁǁǁ͘ũĂĂƉŚĞƌŬĞƌƚŽƉƟĐŝĞŶ͘Ŷů Jaap ap Herkert Opticien Oogzorg op maat bij u thuis Raamdecoratie en vloeren Raamdecoratie en vloeren Officiële partner van Multiraamdecoratie.nl | 038 - 33 73 736 | www.vdd-interieur.nl | besparen op de partijenpost kosten. Besparing gegarandeerd! Vraag het advies vandaag nog aan om direct uw winst te verhogen. U kunt ons bereiken via: postvergelijk.info en [email protected] of 06-128 16 406. Voor deskundige begeleiding. Voor behartiging van uw belangen. Voor een optimale verkoopprijs. Voor aankoop en verkoop. Voor u. De eerste stap? Onze vrijblijvende waardebepaling. Gratis. Thomas a Kempisstraat 9 | www.boertjeshorst.nl | 8021 BG Zwolle 038-4216164 Kuiper Loodgietersbedrijf Voor al uw ? ? ? ? ? ? Dakbedekking Gas en water Riolering Sanitair Centrale Verwarming Diamantboren U kunt ons bereiken op werkdagen van 9.00 tot 18.00 uur Meerw rwaard r voor uwde voete ten! Telefoon 038-4535121 fax op 038-4540803. E-mail [email protected] Vechtstraat 23-25 8021 AS Zwolle Erkend Installateur www.kuiper-zwolle.nl 'LH]HUNDGHr=ZROOHrZZZZLHWHQVFKRHQFRPIRUWQO Snel thuiszorg nodig? Of nachtzorg? Of personenalarmering? Bel 0900 86 62 Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl
© Copyright 2024 ExpyDoc
