Aquo-parameterlijst Zuiveringsbeheer

4 juli 2014 – versie 1.2.2
Aquo parameterlijst Zuiveringsbeheer
Het rapport “Uniformeren van meten, bemonsteren en dataverwerking van RWZI’s ”(STOWA, 2010) en het eindrapport
“Uniformering Z-info”(DHV, april 2010) bevatten beschrijvingen en lijsten die refereren aan een aantal Aquo-domeintabellen. Hierbij zijn ook de EG-richtlijnen “Zuiveringsslib” (86/278) en “Stedelijk afvalwater” (91/271) en de
implementatie daarvan in de Nederlandse wetgeving van belang.
Om de informatievoorziening in het zuiveringsbeheer te stroomlijnen en te kunnen automatiseren is het vaststellen
van eenduidige coderingen en omschrijvingen van parameters en andere domeinwaarden een vereiste. In de lijst met
Zuiveringsparameters zijn parameters opgenomen die van belang zijn bij het vastleggen van de kwaliteit van
afvalwater en prestatie van de zuiveringsinstallatie. Chemische stoffen – op een aantal nutriënten en zware metalen
na - zijn niet opgenomen in deze lijst. Verondersteld wordt dat alle relevante chemische stoffen in de Aquodomeintabel ChemischeStof zijn opgenomen en eenduidig gedefinieerd zijn door het CAS-nummer. Opname van de
chemische stoffen zou de parameterlijst onnodig lang maken.
De inhoud van deze tabel met tabellen in deze flyer is met zorg door het Informatiehuis Water (IHW) met
ondersteuning van de Productgroep ZUIS en het Landelijk Technologen Platform samengesteld. Deze zorgvuldigheid
voorkomt niet dat nieuwe ontwikkelingen en/of inzichten weer kunnen leiden tot inhoudelijke aanpassingen. Wilt u op
de hoogte blijven van de ontwikkelingen of heeft u vragen, op- of aanmerkingen?
Laat het ons weten via: [email protected]
Toelichting op de tabel:
Inhoudelijke wijzigingen t.o.v. de vorige versie (1.1) zijn rood weergegeven.
In de parameterlijst zijn geen resultaten van berekeningen opgenomen tenzij deze
parameters deel uitmaken van de rapportages zoals de benchmarking van
zuiveringsbeheer.
Deze lijst bevat geen (voorkeurs)waarnemingssoorten, omdat er vele WNS per
parameter mogelijk zijn.
*1
Parameters kunnen Chemische Stoffen, Objecten of Biotaxa zijn. Bij een
parameter hoort altijd een grootheid.
*2
De opgenomen eenheid en hoedanigheid zijn gebruikelijke waarden. Ook
andere eenheden met dezelfde dimensie kunnen uiteraard ook gebruikt – en
omgerekend – worden.
De hoedanigheid is de vorm waarin de eenheid behorend bij een meetwaarde
wordt uitgedrukt of de fractie van de parameter waarop de meetwaarde
betrekking heeft. Zie tabel met hoedanigheden onder de lijst.
*3
Het compartiment geeft het deel van het milieu of het organisme of het
medium aan dat wordt beschouwd of geanalyseerd. De opgenomen
compartimenten zijn gebruikelijk bij die parameter. Zie ook tabel met
compartimenten onder de lijst.
Grootheden en parameters voor Zuiveringsbeheer
*1
T
NEERSG
Parametercode
Parameteromschrijving (Ch.stof-Object)
Fysisch
Temperatuur
Neerslag
BODHTE
Bodemhoogte
WATDTE
WATHTE
Waterdiepte
Waterhoogte
SLIBSGHTE
Slibspiegel hoogte
Q
Debiet
Het vloeistofvolume dat per tijdseenheid door een doorsnede stroomt. m3/sm3/d
GELDHD
Geleidendheid
pH
Zuurgraad
TROEBHD
Troebelheid
Synoniem van Geleidingsvermogen: Een maat voor het vermogen van uS/m,mS/m NVT
een stof (vast, vloeibaar, gas of in oplossing) om de elektrische stroom
te geleiden.
De negatieve waarde van de logaritme van de relatieve concentratie DIMSLS
NVT
van H3O+.
Mate van ondoorzichtigheid van een op zichzelf heldere vloeistof
FTU,JTU,
NVT
veroorzaakt door de aanwezigheid van fijn verdeeld zwevend
NTU, FNU
materiaal.
VOLME
CONCTTE
MASSFTE
Chemisch
Volume
(massa)Concentratie
Massafractie
chem.stof of object
chem.stof of object
chem.stof of object
MASSSM
Massastroom
chem.stof of object
AFSDRDMT
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
Afscheidingsrendement
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
CONCTTE
Grootheidcode
Omschrijving
Aquo-lex
Eenheden*2 Hoedanigheden*2 Comp. *3 Opmerking
Maat voor hoe warm of koud iets is
De massa waterdeeltjes, zowel vloeibaar als vast, die vanuit de
atmosfeer het aardoppervlak bereikt.
Hoogteligging van de bodem van een oppervlaktewater ten opzichte
van een referentievlak
Verticale afstand tussen waterspiegel en bodem van een waterloop.
waterhoogte en waterstand zijn synoniemen voor peil, definitie:
Kortstondig gemiddelde van de hoogteligging van de waterspiegel
t.o.v. een referentievlak, zoals NAP.
Slibspiegel: De bovenkant van de sliblaag in een zuiveringsinstallatie
Let op! Huidige definitie is onvolledig, zie opmerking
oC
mm,mm/d
NVT
NVT
cm,dm,m
uit ReferentieVlak, AW,OW
bijv. NAP
NVT
AW,OW
uit ReferentieVlak, AW,OW
bijv. NAP
NVT
N,Nnf,Npg
Ndg
P,Pnf,Ppg
Pdg
NT
AW,OW
ZB, BS
AW,OW
ZB, BS
P,Pnf,Ppg
Pdg
AW,OW
PO4
fosfaat
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
via CAS.nr: 14265-44-2
Negatief geladen ion dat bestaat uit één fosforatoom en vier zuurstof
atomen.
NKj
stikstof Kjeldahl
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
NO2
nitriet
De som van de gehalten aan organische stikstof en ammoniakale
gebonden stikstof, bepaald onder voorgeschreven omstandigheden
volgens Kjeldahl (na zwavelzuurdestructie).
Toelichting: Nitriet- en nitraatstikstof worden hierbij niet meebepaald.
via CAS.nr: 14797-65-0
NO3
nitraat
via CAS.nr: 14797-55-8
NH4
ammonium
via CAS.nr: 14798-03-9
O2
zuurstof
CONCTTE
(massa)Concentratie
BZV5
MASSFTE
MASSA
AFSDRDMT
CONCTTE
MASSFTE
MASSA
AFSDRDMT
CONCTTE
MASSA
AFSDRDMT
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
MASSA
MASSA
Massafractie
Massa
Afscheidingsrendement
(massa)Concentratie
Massafractie
Massa
Afscheidingsrendement
(massa)Concentratie
Massa
Afscheidingsrendement
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
Massa
Massa
VERVLWDE
Vervuilingswaarde
Hg
Cu
Cr
Ni
Pb
Zn
smetlglt
smetlzlt
AW,OW FTU, JTU, NTU, FNU
AW, OW
(massa)Concentratie
mg/l
mg/kg
mg/l
mg/kg
N,Nnf,Npg
Ndg
ZB, BS
AW,OW
ZB, BS
mg/l
mg/kg
mg/l
mg/kg
mg/l
mg/kg
mg/l
N,Nnf,Npg
Ndg
N,Nnf,Npg
Ndg
N,Nnf,Npg
Ndg
NVT
AW,OW
ZB, BS
AW,OW
ZB, BS
AW,OW
ZB, BS
AW,OW
O2,O2nf,O2ndc
AW,OW BZV wordt uitgedrukt in O2. Engels:
BOD
BS,ZB Scheidingstechniek ‘ndc’ hoort
specifiek bij AW.
AW
AW
AW,OW CZV wordt uitgedrukt in O2. Engels:
BS,ZB COD
Scheidingstechniek ‘ndc’ hoort
AW
specifiek bij AW
AW
AW
TZV wordt uitgedrukt in O2. Engels:
TOD
AW
TZV=CZV + 4,57 NKj
AW
AW,OW BVR:uit zwarte lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit zwarte lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit zwarte lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit grijze lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit grijze lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit grijze lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit grijze lijst metalen
ZB, BS
AW,OW BVR:uit grijze lijst metalen
ZB, BS
AW
AW
Een kleur-, reuk- en smaakloos gas dat voor 21 volumeprocent
voorkomt in de dampkringlucht, als elektronenacceptor onontbeerlijk
voor de ademhaling van mensen en dieren. Nodig bij aërobe
processen
Biochemisch zuurstofDe hoeveelheid opgeloste zuurstof die binnen 5 dagen geconsumeerd mg/l
verbruik over 5 dagen
wordt door bacteriën die de biologische afbraak van organisch
materiaal uitvoeren.
mg/kg
kg
%
Chemisch zuurstofverbruik De massaconcentratie van zuurstofequivalent van de hoeveelheid
mg/l
dichromaation die door opgeloste en onopgeloste stoffen wordt
mg/kg, g/kg
verbruikt als een watermonster met dat oxidatiemiddel wordt
kg
behandeld.
%
totaal zuurstofverbruik
Indicator voor de hoeveelheid vervuiling in water.
mg/l, kg, %
kg
%
arseen
via CAS.nr: 7440-38-2
ug/l, mg/l
mg/kg
cadmium
via CAS.nr: 7440-43-9
ug/l, mg/l
mg/kg
kwik
via CAS.nr: 7439-97-6
ug/l, mg/l
mg/kg
koper
via CAS.nr: 7440-50-8
ug/l, mg/l
mg/kg
chroom
via CAS.nr: 7440-47-3
ug/l, mg/l
mg/kg
nikkel
via CAS.nr: 7440-02-0
ug/l, mg/l
mg/kg
lood
via CAS.nr: 7439-92-1
ug/l, mg/l
mg/kg
zink
via CAS.nr: 7440-66-6
ug/l, mg/l
mg/kg
som metalen (grijze lijst)
nog niet gedefinieerd in Aquo-lex: som van arseen, cadmium en kwik kg
som metalen (zwarte lijst) nog niet gedefinieerd in Aquo-lex: som van koper, chroom, lood, nikkel kg
en zink
De hoeveelheid verontreiniging van zuurstofbindende bestanddelen ie of ve
en metalen in afvalwater afkomstig van bedrijven of huishoudens.
1 van 4
Definitie moet worden: “De bovenkant
van de sliblaag in een bezinktank of
indiktank van een
zuiveringsinstallatie.”
AW,OW,
ZB
AW,OW Ook wel elektrisch
geleidingsvermogen (EGV) of
geleidbaarheid genoemd.
AW,OW
NVT
fosfor totaal
Cd
NVT
divers
AW, OW
BS, ZB
Ptot
As
uit ReferentieVlak, AW
bijv. WATSGL of
BODM
NVT
NVT, nf, pg
NVT, dg
chem.stof of object
stikstof totaal
TZV
cm
l, m3
ug/l, mg/l
ug/lkg,
mg/kg, %
kg/d,
ton/a
%
Totaal van stikstof bevattende stoffen, uitgezonderd gasvormige
mg/l
moleculaire stikstof.
mg/kg
Totaal van fosfor uit fosforhoudende verbindingen.
mg/l
toelichting: Som van orthofosfaten, hydrolyseerbare fosfaatverbindingen, mg/kg
organische fosfaatverbindingen en niet-fosfaat fosforverbindingen.
In het milieu treft men fosfor vooral aan in de vorm van
fosfaatverbindingen. Andere vormen waarin fosfor (niet fosfaat
fosforverbindingen) in het milieu voorkomt, zijn fosfonaten en fosfiet.
Ntot
CZV
cm,dm,m
cm,dm,m
AW,OW
LT
O2dg
O2
O2
O2,O2nf,O2ndc
O2dg
O2
O2
O2
O2
O2
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT,nf,pg
dg
NVT
NVT
NVT,
AW
54gBZV,136gTZV,1
Hoedanigheden METLNG/METLNZ:
“t.o.v. metalen grijze /zwarte lijst”;
4 juli 2014 – versie 1.2.2
Aquo parameterlijst Zuiveringsbeheer
*1
Grootheidcode
Parametercode
Parameteromschrijving (Ch.stof-Object)
AANTVLME
Biologisch
Aantal per volume
AANTVLME
Aantal per volume
AFGTSHPO4
Zuiveringsproces
Afgiftesnelheid fosfaat
TOTCLS
Nog definitie in Aquo-lex, voorgesteld: Coliformbacteriën die in
n/dl
verband worden gebracht met menselijk en dierlijk afval en gevonden
wordt in de darmen.
fecale coliforme bacteriën: bacteriën die zich in het
n/dl
spijsverteringskanaal van mensen en andere warmbloedige dieren
bevinden.
KVE
AW, OW
KVE
AW, OW Thermotolerante Coli’s is de betere
omschrijving van Fecale (of faecale)
colibacteriën.
Afgiftesnelheid: De snelheid waarmee een bepaalde stof uit een
mg/g.h
medium wordt overgedragen aan een ander medium.
Opnamesnelheid: De snelheid waarmee een bepaalde stof uit een
mg/g.h
medium wordt opgenomen in een ander medium.
Opnamesnelheid: De snelheid waarmee een bepaalde stof uit een
mg/g.h
medium wordt opgenomen in een ander medium.
Maat voor acute toxiciteit van stoffen in het afval-/oppervlaktewater ter %
aanzien van nitriciferend actief slib door meting van ammoniak
afbraak.
Nitrificatie: De oxidatie van ammoniumionen door bacteriën. Meestal is
nitriet het tussenproduct en nitraat het eindproduct van deze oxidatie.
De snelheid waarmee nitrificatie plaatsvindt.
mg/g.h
De snelheid waarmee denitrificatie plaatsvindt.
mg/g.h
Denitrificatie: De vermindering van het nitraat- en nitrietgehalte door
het vrijkomen van stikstof of distikstofmonoxide, gewoonlijk door
bacteriële activiteit onder anaërobe omstandigheden.
De duur van de denitrificatiefase in een zuiveringsinstallatie
bijv. min
via definities van de onderdelen
DIMSLS
Pos
ZB
Pos
ZB
Pos
ZB
NVT
AW,OW
Nos
Pos
ZB,AW
ZB
NVT
NVT
NT
AW
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW,ZB
via definities van de onderdelen
via definities van de onderdelen
DIMSLS
DIMSLS
NVT
NVT
AW
AW
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW,ZB
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW,ZB
via definities van de onderdelen
via definities van de onderdelen
DIMSLS
DIMSLS
NVT
NVT
AW
AW,ZB
via definities van de onderdelen
DIMSLS
NVT
AW,ZB
VOZ: vluchtige organische zuren (parameter van vluchtige organische DIMSLS
zuren welke via zwavelzuur tritratie in het pH traject 5-4,4 te bepalen
zijn).
ALKLTT: Alkaliteit
NVT
ZB
Gedeelte van het sediment dat continu zwevend wordt gehouden door mg/l, g/l
de opwaartse componenten van de turbulente stroming, of als colloïde mg/kg
in suspensie.
kg
%
Massaconcentratie van de som van opgeloste, drijvende en
mg/l, g/l
gesuspendeerde stoffen.
mg/kg
kg
%
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
NVT
divers
divers
divers
divers
divers
divers
divers
divers
De hoeveelheid anorganische stof aanwezig in een monster
afvalwater of slib.
Synoniem: asrest
Toelichting: Deze wordt bepaald door de droogrest van de
onopgeloste bestanddelen gedurende 45 min in een oven bij een
temperatuur van 600°C te gloeien. Het residu dat na verassing of
gloeien overblijft wordt asrest of gloeirest genoemd
NVT
NVT
NVT
NVT
divers
divers
divers
divers
De verhouding tussen het verlies van massa van een droog monster %
na uitgloeien volgens een standaard methode en de totale massa van
het droge monster voor het uitgloeien
De verhouding tussen de massa van de vaste stoffen in en het volume mg/l
van het monster.
Toelichting: Het betreft hier de vaste stoffen die men verkrijgt door het
ongefiltreerde monster droog te dampen en het residu te verhitten.
Materiaal waaruit levende en dode organismen zijn opgebouwd en dat mg/l
door micro-organismen kan worden afgebroken.
g/kg
Toevoegen aan Aquo-lex (bron:Wikipedia): Vetten bestaan
mg/l
grotendeels uit triglyceriden. Dat zijn esters gevormd uit glycerol, een g/kg
trifunctioneel alcohol, en drie vetzuurmoleculen. Het type vet wordt
bepaald door de er in aanwezige vetzuren en de andere al dan niet
verzeepbare bestanddelen.
Een natuurlijk los afzettingsgesteente bestaande uit een mengsel van mg/l
voornamelijk minerale deeltjes met een korrelgrootte die hoofdzakelijk %
ligt tussen 0.063 en 2 mm
Fractionele verdeling van de door zeefanalyse en/of afslibbing
%
(conform NEN 5753) bepaalde afmetingen van korrels in een
sedimentmonster.
Toevoegen aan Aquo-lex:
ml/l
De vaste stof die door een chemische reactie in een oplossing wordt ml
gevormd en afzinkt naar de bodem van het recipiënt.
Niet genormaliseerde praktijknaam voor door stromend water in
mg/l
zwevende toestand meegevoerd fijn materiaal, dat na afzetting nog
veel water bevat en een slappe consistentie heeft
Op een zuiveringsinstallatie wordt meestal gesproken van actief slib:
Zuiverende biomassa in vlokvorm. Dit is het slib, waarin bacteriën en
beestjes voorkomen, die de (opgeloste) verontreinigingen in het
rioolwater als voedsel gebruiken, waardoor deze uit het rioolwater
worden verwijderd (bron: wikipedia)
Slibbelasting MBR-installaties: De hoeveelheid verontreiniging,
g/kg
uitgedrukt in CZV (of BZV) die aan het actief slib per eenheid van
massa en tijd wordt toegevoerd. Voor de berekening wordt de
hoeveelheid slib [kg d.s.] bepaald door het drogestofgehalte van het
actiefslib te vermenigvuldigen met het totale reactorvolume exclusief
de anaërobe tank, maar inclusief de membraantanks.
Verhouding tussen de hoeveelheid slib en de hoeveelheid droge stof ml/g
Toelichting:
De slibvolume index wordt berekend als quotiënt van de
volumeconcentratie (bijv. ml/l) van het slib en de massaconcentratie
(bijv. g/l) van de droge stof in het slib.
Verblijftijd van het slib in een zuiveringsinstallatie.
d
Toelichting: De slibleeftijd wordt berekend uit het quotiënt van de van
de hoeveelheid slib in de zuiveringsinstallatie en de hoeveelheid slib
die daaruit per tijdseenheid wordt geloosd (spuislib).
NVT
BS,ZB
NVT
divers
NVT
dg
NVT
dg
AW,OW
ZB
AW,OW
ZB
NVT
dg
AW,OW
ZB
uit KorrelGrootteFractie
BS,ZB
NVT
NVT
OW,AW Let op het onderscheid met de
parameter Zwevend Stof (ZS)
ZB
NVT
OW
BZVdg,CZVdg,
Ndg,Pdg
ZB
NVT
ZB
NVT
ZB
In- of exclusief de anaërobe ruimte
(zie slibbelasting)
De verhouding tussen het recirculatiedebiet en het influentdebiet bij
een zuiveringsinstallatie.
NVT
NT
Inclusief het retourslib
THERMTLRTCLS Thermotolerante Coli's
(incubatie bij 44 C)
Nitrificatiesnelheid
Denitrificatiesnelheid
DENTFCTTD
IR/OB
VOZ/ALKLTT
Denitrificatietijd
Verhouding
indamprest/onopgeloste
bestandsdelen
Verhouding BZV/stikstof
Kjeldahl
Verhouding BZV/fosfor
totaal
Verhouding
chloride/geleidendheid
Verhouding CZV/BZV
Verhouding CZV/stikstof
Kjeldahl
Verhouding CZV/stikstof
totaal
Verhouding CZV/fosfor
totaal
Verhouding stikstof
Kjeldahl/ammonium
Verhouding nitraat/nitriet
Verhouding
stikstofoxiden/nitriet
Verhouding fosfor
totaal/fosfaat
Verhouding VOZ/ALKLTT
CONCTTE
MASSFTE
MASSA
AFSDRDMT
CONCTTE
MASSFTE
MASSA
AFSDRDMT
Deeltjes / slib
(massa)Concentratie
Massafractie
Massa
Afscheidingsrendement
(massa)Concentratie
Massafractie
Massa
Afscheidingsrendement
CONCTTE
MASSFTE
MASSA
AFSDRDMT
(massa)Concentratie
Massafractie
Massa
Afscheidingsrendement
GV
Gloeiverlies
CONCTTE
(massa)Concentratie
IR
Indamprest
CONCTTE
MASSFTE
CONCTTE
MASSFTE
(massa)Concentratie
Massafractie
(massa)Concentratie
Massafractie
OSTOF
Organische stof
VET
Vet
CONCTTE
MASSFTE
(massa)Concentratie
Massafractie
ZAND
Zand
KGF
Korrelgroottefractie
VOMFTE
VOLME
Volumefractie
Volume
BEZ
Bezinksel
CONCTTE
(massa)Concentratie
SLIB
Slib
SLIBBLTG
Slibbelasting
SLIBVLMIDX
Slibvolume-index
SLIBLTD
Slibleeftijd
RECCLTFTR
Installatie
Recirculatiefactor
Cl/GELDHD
CZV/BZV
CZV/KjN
CZV/N
CZV/P
NKj/NH4
NO3/NO2
NOx/NO2
P/PO4
3
Totaal Coli's (incubatie bij
37 C)
NITFCTSHD
DENTFCTSHD
BZV/P
2
Aquo-lex
Toelichting: De vervuilingswaarde kan worden uitgedrukt in
vervuilingseenheden (ve) of inwoner equivalenten (ie, alleen bij
vervuiling door zuurstofbindende stoffen).
OPNMSHARPO4 Opnamesnelheid aeroob
fosfaat
OPNMSHAOPO4 Opnamesnelheid
anoxisch fosfaat
NITFCTRMG
Nitrificatieremming
BZV/NKj
2
Omschrijving
ZS
Zwevende stof
DS
Droge stof
GR
Gloeirest
2 van 4
Eenheden* Hoedanigheden* Comp. * Opmerking
50gTZV,180gTZV
specifiek voor BVR.
METLNG,METLNZ
mg/l, g/l
mg/kg
kg
%
DIMSLS
Let op ! In de definitie moet ‘anaërobe’
gewijzigd worden in ‘anoxisch’.
ZS is synoniem van Onopgeloste
Bestandsdelen
De term “massaconc.” hoort niet in de
definitie. Gebruik deze parameter ook
voor ‘drooggewicht’: dat is de ‘Massa’
(grootheid) van ‘Droge stof’ (object)!
De hoedanigheid ‘dg’ is hier onzinnig!
ZUIS productgroep: gloeirest kan
afkomstig zijn van indamprest of van
de droogrest
Droogrest (Aquo-lex):
Massaconcentratie van stoffen in een
vloeistof, bepaald door filtreren of
centrifugeren en vervolgens drogen
onder vastgelegde omstandigheden
Het verschil tussen IR en DS zit ‘m in
de zouten.
De definitie bevat ten onrechte een
toelichting.
4 juli 2014 – versie 1.2.2
Aquo parameterlijst Zuiveringsbeheer
*1
Grootheidcode
VERBTD
Parametercode
Parameteromschrijving (Ch.stof-Object)
Verblijftijd
ELTSSNG
ELTSSM
VERMGN
Elektrische spanning
Elektrische stroom
Vermogen
ENGE
WARMTE
ELTSENGE
Energie
Warmte
Elektrische energie
VOLME
Volume
LEIDWTR
Leidingwater
VOLME
Volume
AARDGS
Aardgas
STOOKWDE
Stookwaarde (calorische
onderwaarde,
verbrandingswarmte)
VERBDWDE
Verbrandingswaarde
(calorische bovenwaarde)
WOBBIDX
Wobbe index
DRAAITD
Draaitijd
TOERTL
FREQTE
CAPCTT
Toerental
Frequentie
Capaciteit
INDCTOPDT
Omschrijving
2
2
3
Aquo-lex
Toevoegen aan Aquo-lex: Theoretische tijdsduur waarin levende of
dode materie zich zonder tussenpozen in een afgebakende omgeving
bevindt.
Toelichting: Binnen het zuiveringsbeheer is deze tijd gelijk aan het
volume van onderdeel van een installatie gedeeld door de
volumestroom door deze installatie heen.
triviaal/SI-stelsel
triviaal/SI-stelsel
triviaal/SI-stelsel
Eenheden* Hoedanigheden*
d
NVT
Comp. * Opmerking
NT
V
A
kW
NVT
NVT
NVT
NT
NT
NT
triviaal/SI-stelsel
triviaal/SI-stelsel
Energie, opgewekt door wrijving, warmte, scheikundige werking of
magnetische inductie.
J
J
kWh
NVT
NVT
NVT,HOOGTRF,
LAAGTRF
NT
NT
NT
Toevoegen aan Aquo-lex (bron: Waterleidingwet):
m3
Water, bestemd om te drinken, te koken, voedsel te bereiden of
andere huishoudelijke doeleinden, dat door een waterleidingbedrijf of
een collectieve watervoorziening aan derden ter beschikking wordt
gesteld.
Gas uit de aarde, grotendeels uit methaan bestaand
l, m3
Definitie moet aangepast worden: “… of gas met vergelijkbare
kwaliteit”
NVT
NT
NVT
NT
Stookwaarde: De hoeveelheid warmte-energie bij verbranding van een J/g, kJ/g
brandstof waarbij de gevormde waterdamp gasvormig verdwijnt.
Synoniemen: calorische onderwaarde, verbrandingswarmte
Toelichting: Dit is de warmte die vrijkomt bij verbranding zonder de
condensatiewarmte van de verbrandingsgassen mee te rekenen
De hoeveelheid warmteenergie bij verbranding van de brandstof
kJ/g
waarbij de gevormde waterdamp vloeibaar is (rookgastemperatuur
25°C).
Toevoegen aan Aquo-lex: (bron: Wikipedia): De verhouding van de
(MJ/Nm3)
verbrandingswaarde of calorische waarde van het gas en van de
vierkantswortel uit de relatieve dichtheid van het gas.
Toelichting: Een maat voor de uitwisselbaarheid van verschillende
gassen op een bepaalde brander. Gassen met eenzelfde Wobbeindex geven eenzelfde thermisch vermogen op een gegeven brander.
De tijd waarin een draaiend object in werking is.
h
NVT, dg
ZB
NVT, dg
ZB
NVT
NT
NT
n/min
mHz of Hz
l/h, m3/h
Indicatie open/dicht
Het aantal omwentelingen per tijdseenheid.
triviaal/SI-stelsel
Hoeveelheid stroming die verwerkt kan worden door een
afvoerconstructie.
triviaal
NVT, TOERTLG,
TOERTMDL,
TOERTHG
NVT
NVT
NVT
DIMSLS
NVT
NT
INDCTAUT
Indicatie aan/uit
triviaal
DIMSLS
NVT
NT
INBDF
OPNDR
In bedrijf
Openingsduur
triviaal
triviaal
DIMSLS
s, h, d
NVT
NVT
NT
NT
DUUR
TELLSD
Duur
Tellerstand
triviaal
min, h, d
Getal op een meetapparaat dat een bepaalde hoeveelheid cumulatief DIMSLS
weergeeft.
Prestatie indicatoren voor benchmarking zuiveringsbeheer of
enquêtes
nee
n
NVT
NVT
NT
NT
NVT
NT
nee
136gTZVd,150gTZ ZB
Vd,180gTZVd,54gB
ZVdg
ZB
dBZVdg,dCZVdg,
dTZVdg
dBZV, dCZV, dTZV NT
Indicatoren
AANTL
Aantal
REPSTTVDG
SPECFKSPDTE
Specifieke slibproductie
Representatieve dag
g/ie
g/kg
NT
NT
NT
SPECFEGVBBLT Specifiek energieverbruik
beluchting
SPECFEGVBTTL Specifiek energieverbruik
totaal
nee
Wh/kg
nee
Wh/ie
SPECFETCTOWK Specifiek
elektriciteitsopwekking
SPECFKGPDTE Specifieke gasproductie
nee
Wh/kg
kWh/m3
136gTZV,150gTZV, NT
180gTZV,54gBZV,
dBZV,dCZV,dTZV NT
NVT
NT
SPECFENGVBTP Specifiek energieverbruik
transport
nee
l/ie
l/kg
kWh/dam3
136gTZV,150gTZV, ZB
180gTZV
NVT
NT
Hoedanigheid
nee
vervolg
Code
Omschrijving
niet van toepassing
t.o.v. Normaal Amsterdams Peil
t.o.v. de bodem
t.o.v. waterspiegel
na filtratie (opgeloste fractie)
na decanteren
t.o.v. drooggewicht
t.o.v. organisch drooggewicht
uitgedrukt in Stikstof
uitgedrukt in Stikstof / drooggewicht
uitgedrukt in Stikstof / organische stof
uitgedrukt in Fosfor
uitgedrukt in Fosfor / drooggewicht
uitgedrukt in Fosfor / organische stof
uitgedrukt in P2O5 / drooggewicht
uitgedrukt in Zuurstof
uitgedrukt in Zuurstof na decanteren
uitgedrukt in Zuurstof na filtratie
uitgedrukt in Zuurstof / drooggewicht
uitgedrukt in BZV / drooggewicht
uitgedrukt in CZV / drooggewicht
Elektriciteit is een synoniem van het
formeel betere Elektrische Energie) /
Energie of Warmte.
Een aanduiding van een ‘normaal
kubieke meter’ moet opgenomen
worden in de hoedanigheid
(equivalent). (Wikipedia:) Een
hoeveelheid gas, technisch vrij van
waterdamp, die bij een temperatuur
van 0 °C en een absolute druk van
1,01325 bar, een volume inneemt van
1 kubieke meter
Eenheid ontbreekt nog in Aquo. De
eenheid bevat een aanduiding van
‘normaal kubieke meter’: zie Aardgas.
Feitelijk is de capaciteit een
eigenschap van een constructie.
waardebereik: Open / Dicht Let op! Er
is niet gedefinieerd wanneer er sprake
is van Open en wanneer van Dicht.
waardebereik: Aan / Uit
Hiermee kan ook Start/Stop worden
aangegeven. Let op! Er is niet
gedefinieerd wanneer er sprake is van
Aan en wanneer van Uit.
waardebereik: Ja / Nee
Openingstijd van bijv. schuif; van
Open tot Dicht. Let op! Er is niet
gedefinieerd wanneer er sprake is van
Open en wanneer van Dicht.
voor BVR: ’representativiteitsstelling’
oude code: AANTRPSTTVDGN
Parameter voor CBS-enquete
Parameter voor CBS-enquete
Parameter voor CBS-enquete
Compartiment
Alleen de in de parameterlijst opgenomen
Hoedanigheden worden hieronder verklaard.
NVT
NAP
BODM
WATSGL
nf
ndc
dg
odg
N
Ndg
Nos
P
Pdg
Pos
P2O5dg
O2
O2ndc
O2nf
O2dg
BZVdg
CZVdg
Piekvermogen is parameter Vermogen
met waarde-bewerkingsmethode
‘Maximaal’, over een periode
Alleen de in de parameterlijst opgenomen
Compartimenten worden hieronder verklaard.
Code
Omschrijving
54gBZV
136gTZV
150gTZV
180gTZV
54gBZVdg
136gTZVd
180gTZVd
dBZVdg
dCZVdg
dTZVdg
METLNG
METLNZ
KVE
HOOGTRF
LAAGTRF
TOERTLG
TOERTMDL
TOERTHG
uit ReferentieVlak
uitgedrukt in 54 g BZV
uitgedrukt in 136 g TZV
uitgedrukt in 150 g TZV
uitgedrukt in 180 g TZV
uitgedrukt in 54 g BZV / drooggewicht
uitgedrukt in 136 g TZV / drooggewicht
uitgedrukt in 180 g TZV / drooggewicht
BZV verwijderd / drooggewicht
CZV verwijderd / drooggewicht
TZV verwijderd / drooggewicht
t.o.v. metalen grijze lijst
t.o.v. metalen zwarte lijst
uitgedrukt in kolonie vormende eenheden
hoog tarief
laag tarief
toerental laag
toerental middel
toerental hoog
alleen Hoedanigheden die voorkomen in de
subtabel ReferentieVlak zijn toegestaan
uit KorrelGrootteFractie alleen Hoedanigheden die voorkomen in de
subtabel KorrelGrootteFractie zijn toegestaan
3 van 4
Code
Omschrijving
AW
BS
LT
NT
OW
ZB*
ZS
Afvalwater
Bodem/Sediment
Lucht
Niet van toepassing
Oppervlaktewater
Zuiveringsslib
Zwevende stof
* Voorheen (tot juni 2009) was dit code Z1.
4 juli 2014 – versie 1.2.2
Aquo parameterlijst Zuiveringsbeheer
Praktijkrichtlijn Zuiveringsparameters
Structuur zuiveringsinstallatie, meetobjecten en meetgegevens
Meetgegevens zijn altijd (indirect) gekoppeld aan een meetobject (meetpunt of meetlocatie). Een meetobject is een aanduiding van de fysieke plaats waar een meting
is/wordt verricht. Een meetobject kan behoren tot zuiveringsinstallatie. Meetgegevens worden gegroepeerd op hun gemeenschappelijke eigenschappen tot
monsterobjecten en/of waardereeksen. Een meetgegeven kent op deze wijze de onderstaande niveaus:
niveau
UM Aquo –
metingen*
nvt
niveau
LM Aquo*
mogelijke attributen
codering en omschrijving
kunstwerk
id, naam, locatieaanduiding, …
id/naam van kunstwerk volgens naamgevings-regels van de verantwoordelijke instantie
Effluent nabezinktank 1
Effluent nabezinktank 2
meetobject
meetpunt
id, naam, locatieaanduiding, …
id/naam van meetobject volgens naamgevings-regels van de verantwoordelijke instantie
123456
monsterobject waardereeks
(monster)
waardereeks meetwaarde
(parameter /
waarneming)
id, veldapparaat, …
zie Praktijkrichtlijn Aquo-domeintabellen op www.aquo.nl
voorbeeld gegeven
RWZI Harderwijk
Debiet
CZV
Temperatuur
…
01-01-2009 / 4,567
waarde
onderdelen Waarnemingsoort;
parameter, eenheid, hoedanigheid, compartiment
en verder bijvoorbeeld:
waardebewerkingsmethode, waardebepalingsmethode,
…
meetwaarde tijd/periode, getalswaarde, kwaliteitsoordeel
zie Praktijkrichtlijn Aquo-domeintabellen op www.aquo.nl
zie Praktijkrichtlijn Aquo-domeintabellen op www.aquo.nl
* Meer informatie over het Logische Model (LM) Aquo en het Uitwisselmodel (UM) Aquo is te vinden op www.aquo.nl.
Deze structuur maakt extra duidelijk dat bij de naamgeving van parameters geen aanduidingen van de andere niveaus zijn toegestaan, zoals in “Debiet effluent 1”.Van
een meetwaarde kunnen bij een waarneming - dus op het niveau van een waardereeks/meetwaarde - afhankelijk van het doel veel kenmerken (attributen) worden
vastgelegd. Een aantal attributen kan gecombineerd worden tot Waarnemingssoort(nummer).
Parameters; grootheden versus typeringen
Binnen de Aquo-domeintabel Parameters wordt naast de Chemische Stoffen, Objecten en de Biotaxa onderscheid gemaakt tussen Grootheden en Typeringen. Conform
de definitie lenen Grootheden zich voor een getalsmatige uitdrukking. Typeringen hebben vaak betrekking op zintuiglijke waarnemingen van de omgeving, op
ecologische inventarisaties of op kenmerken van organismen. De waardes waarin deze typeringen worden uitgedrukt hangen af van de toepassing/methodiek waarin ze
beschreven staan. Meestal gaat het hier om een percentage, een indicatie (Ja/Nee) of klassenaanduiding (bijvoorbeeld Neerslagvorm). In de methodiek staat
beschreven welke (alfanumerieke) waarde de typering kan krijgen. Onder typeringen vallen eigenlijk alle parameters die geen grootheid, chemische stof, object of
biotaxon zijn.
Voor meer informatie: zie Praktijkrichtlijn Aquo-domeintabellen op www.aquo.nl
Nog meer kenmerken/attributen
Voor een overzicht van alle kenmerken die voor het uitwisselen van meetgegevens van belang (kunnen) zijn wordt verwezen naar de Praktijkrichtlijn UM Aquo –
Metingen. Hieronder is beschreven hoe enkele bijzondere kenmerken in de Aquo-standaard zijn opgenomen.
Minimum, Maximum, of Gemiddelde waarde: waardebewerkingsmethode
Aquo kent het attribuut en Aquo-domeintabel waardebewerkings-methode om aan te geven op welke wijze een reeks meetwaarden (rekenkundig) bewerkt zijn. Ook
een minimum, maximum of gemiddelde waarde is het resultaat van een rekenkundige bewerking over een reeks meetwaarden( in de tijd).
De berekende/afgeleide meetwaarde heeft dan ook betrekking op een periode (bijvoorbeeld van een dag) en niet meer op een tijdstip. De Waardebewerkings-methode
is geen onderdeel van de Waarnemingssoort. Wel is het een kenmerk van een meetgegeven volgens LM Aquo en UM Aquo. Zie voor meer informatie over
Waardebewerkingsmethode de Praktijkrichtlijn Aquo-domeintabellen.
Hoedanigheid “In situ” (INSU) niet gebruiken!
Met “In situ” wordt aangegeven dat de meting/analyse ter plekke (in het veld) heeft plaatsgevonden. Als er geen sprake is van “in situ” is er sprake van analyse in een
laboratorium. De hoedanigheid is niet bedoeld om het onderscheid “In situ” en “Op lab.” te maken. Toepassing van de code INSU wordt daarom afgeraden.
Bij een juiste gegevensmodellering wordt dit onderscheid gemaakt in verschillende objecten/entiteiten (veldwaarneming versus labanalyse of observation versus
sample etc.) of in een apart attribuut/kenmerk bij een meting.
Dagwaarde
De dagwaarde is feitelijk de uitkomst van een cumulatieve bewerking (sommering) op een reeks meetwaarden gedurende een periode van een dag. Deze afgeleide
meetwaarde heeft dan betrekking op een tijdsperiode. De eenheid van de cumulatieve waarde is in principe gelijk aan eenheid van de momentane waarden in de
reeks. Het toevoegen van de dimensie tijd (“per dag”) is daarbij mogelijk.
Berekende, voorspelde of geschatte waarde: waardebepalingsmethode
De wijze waarop een meetwaarde tot stand is gekomen kan worden vastgelegd als een Waardebepalingsmethode. Bij ruwe meetdata is dat vaak een werkvoorschrift.
Bij berekende, voorspelde of geschatte waarden zijn de waarden bepaald door een modelinstrumentarium of (reken)methodiek. In dat geval is het
modelinstrumentarium of methodiek de waardebepalingsmethode. De Waardebepalingsmethode is geen onderdeel van de Waarnemingssoort. Wel is het een kenmerk
van een meetgegeven volgens LM Aquo en UM Aquo. Zie voor meer informatie over Waardebepalingsmethode de Praktijkrichtlijn Aquo-domeintabellen.
Berekende, voorspelde of geschatte meetwaarde zijn altijd berekend uit andere meetwaarden, bijvoorbeeld door modellering. Bij afgeleide meetwaarden is de
waardebewerkingsmethode daarom altijd “Berekend (BER)”. Ook ‘voorspellen’ en ‘schatten’ worden gezien als vorm van berekenen.
En verder …
De coderingen en omschrijvingen van de waarden in de Aquo-domeintabellen zijn opgebouwd volgens de Praktijkrichtlijn Aquo domeintabellen: zie www.aquo.nl.
Het Informatiehuis Water beheert een groot aantal domeintabellen om de uitwisseling van gegevens te standaardiseren, zoals:
 Chemische Stof, standaard coderingen en omschrijvingen van ruim 2000 chemische stoffen, met CAS-nummer.
 Grootheid en Eenheid, volgens het internationale systeem van eenheden (SI-stelsel).
 Apparaten en methoden voor monsterneming en bepaling: Plaatsbepaling, Veld- en Bemonsteringsapparaat, Bemonsteringsmethode, Monsterbewerkingsmethode,
Waardebepalingsmethode (incl. analysemethodes) en Waardebewerkingsmethode.
Voor de uitwisseling van (afgeleide) meetgegevens tussen organisaties en informatiesystemen wordt het Uitwisselmodel (UM) Aquo toegepast. Dit model met
bijbehorende GML-formaat is gebaseerd op de Nederlands standaard NEN3610 Basismodel Geoinformatie.
Het Informatiehuis Water is een samenwerkingsverband van het Interprovinciaal Overleg, Rijkswaterstaat en Het Waterschapshuis
om waterinformatie efficiënt en effectief tussen waterpartners te laten stromen en beschikbaar te stellen voor derden.
4 van 4