presentatiesheets

remare Astronavigatie Initiatief
AstroNavigatie
[Celestial Navigation]
Plaatsbepaling via hemellichamen
Redert Steens
Januari 2014
remare Astronavigatie Initiatief
Disclaimer
This Celestial Navigation course have been compiled and conducted by me, as a contribute to sailors who totally relied on
celestial bodies for ocean navigation for many centuries.
The training -in any form- is not intended for commercial application, whatsoever.
I have prepared most of the text, images and drawings in the presentation sheets myself. However, occasionally drawings
and/or images have been collected from publically accessible sites on Internet. If I have broken unintentionally any
copyright that rest with you, please send an email to [email protected] with reference to the information concerned.
Redert Steens, The Netherlands
Pagina 2
remare Astronavigatie Initiatief
Woord vooraf
 Deze cursus biedt geen tekstboek
- Een zeer goed alternatief is best-seller
“Celestial Navigation for Yachtsmen” van Mary Blewitt
 Sheets bevatten alle noodzakelijke elementen.
 De meeste sheets zijn gemerkt volgens:
NEED TO KNOW
NICE TO KNOW
 Begrip en gebruik van de werkbladen is het uiteindelijke doel
- Aan de hand van sheets, toelichting tijdens de cursus en de oefeningen
Pagina 3
remare Astronavigatie Initiatief
Even beginnen aan het eind
Wat heb je daarvoor nodig?
Voor het bepalen van je locatie (lon/lat):
Nodig:
Nautical
Almanac
voor dat
jaar
Nauwkeurige
klok
(±10sec)
Sextant
Werkblad
Plotblad +
Parallellineaal &
passer
Meridian
Passage
✔
✔
✔
Noon Shot
Zon
✔
✔
✔
Sun
Maan
✔
✔
✔
Planeten
(Dec <290)
✔
✔
Selected
stars
✔
✔
Pagina 4
HO-249
Vol.1
Tabellen
Evt. i.c.m. tijdsein
HF-ontvanger
Voor:
(Dec
HO-249
Vol.2/3
Tabellen
-
-
-
✔
✔
Moon
✔
✔
✔
Planet
✔
✔
✔
Stars
✔
<290)
En een onbewolkte hemel
✔
✔
remare Astronavigatie Initiatief
Even beginnen aan het eind
Wat heb je daarvoor nodig?
Voor het bepalen van je locatie (lon/lat):
Nodig:
Nauwkeurige
klok
(±10sec)
Voor:
Evt. i.c.m. tijdsein
HF-ontvanger
Sextant
HO-249
Vol.1
Tabellen
Meridian
Passage
✔
✔
-
Zon
✔
✔
-
Maan
✔
✔
-
Planeten
✔
✔
-
Selected stars
✔
✔
✔
Pagina 5
En een onbewolkte hemel
Celestial Navigation Calculator
(of app op iPAD, HTC etc)
bv Celestial App
remare Astronavigatie Initiatief
Hoogtemetingen
Hemellichamen met hun voor- en nadelen
Hemellichamen
Zon, Noon Shot
Pro
Con
 Eenvoudig
 Relatief langdurige meting (ca 20-30 min)
 Met één meting zowel latitude als
longitude bepalen
 Je moet op specifiek moment van de dag
beschikbaar zijn voor hoogtemeting
 Geen plot nodig
Zon, Running Fix
 Met één hemellichaam latitude en
longitude bepalen
 Nauwkeurigheid afhankelijk van gegist
bestek tussen opvolgende hoogtemetingen
(ware koers en snelheid over de grond)
Zon en Maan
 Vrij langdurige beschikbaarheid voor
hoogtemetingen
 Aanvullende hemellichamen op hetzelfde
moment niet altijd beschikbaar voor
hoogtemeting
 Kort moment van meting (alleen
gedurende Civil Twilight, soms iets ruimer)
Planeten
 Aanvullende hemellichamen op (bijna)
hetzelfde moment niet altijd beschikbaar
voor hoogtemeting
Sterren
Pagina 6
 Goede en relatief snelle 3-punts meting
mogelijk
Check op fouten bij 3-punts meting (bv als
één meting sterk afwijkt van andere twee)
 Kort moment van meting (alleen
gedurende Civil Twilight)
Even beginnen aan het eind
remare Astronavigatie Initiatief
Het principe van AstroNavigatie (Altijd een A,B,C)
A) Sextant
 Doe minimaal een hoogtemeting van
- Twee verschillende hemellichamen op (ongeveer) hetzelfde moment
of
- Hetzelfde hemellichaam op twee verschillende momenten
- (momenten zijn wanneer het verschil van jouw kijkrichting >>30o voor dat hemellichaam is)
B) Van meting naar positielijn (Sight Reduction ofwel ‘zichtanalyse’)
 Veronderstel je positie en vergelijk je meting op die positie met de berekende gegevens uit
tabellen voor die veronderstelde positie. Dit levert een verschil op
 Corrigeer het verschil (‘Intercept’). Dit levert je positielijn op
C) Plotten
 Plot twee (of meer) positielijnen (LoP) op een kaart
 Je bevindt je op het snijpunt van de twee (of meer) positielijnen
Pagina 7
remare Astronavigatie Initiatief
Aards coördinaten systeem
Korte herhaling van parate kennis
De Aarde
remare Astronavigatie Initiatief
 De aarde is niet helemaal rond (geen ‘true sphere’)
- Als de aarde wel als ‘true sphere’ wordt verondersteld is de omtrek
40.000 km ofwel 21.600 nm
Pagina 9
remare Astronavigatie Initiatief
Latitude
Breedtegraad
“Parallel latitude”
 Latitude of Breedtegraad
- Hoek tussen evenaar en een parallel in
Noord- of Zuidrichting
- Wordt gemeten in graden van een boog
van 0°- 90°, noord óf zuid van de
evenaar.
- De afstand over de aarde van 1 graad
latitude is overal 60 nm
- De afstand over de aarde van 1 minuut
latitude is overal 1 nm
360o
40.000 km
21.600 nm
1o
[latitude]
111,1 km
60 nm
1’
[latitude]
1,852 km
1 nm
Pagina 10
Longitude
Lengtegraad
“Meridian longitude”
 Longitude of Lengtegraad
- Hoek tussen Greenwich (of Prime)
meridiaan in Oost- of Westrichting
- Wordt gemeten in graden van een
boog van 0° to 180°, oost of
west van de Greenwich meridiaan.
- De lengte (afstand over de aarde)
van 1 graad longitude is alleen 60
nm op de evenaar
Pagina 11
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Greenwich of Prime Meridiaan: Lon = 0°
UT (Universal Time)*
UT: gebaseerd op rotatie van de aarde (moderne
Versie van GMT)
UTC: gebaseerd op atoomtijd-standaard
Pagina 12
Greenwich/ Prime meridiaan
remare Astronavigatie Initiatief
Greenwich of Prime Meridiaan: Lon = 0°0’.0
UT (Universal Time)
UT ook wel: Zulu time (Z)
Pagina 13
remare Astronavigatie Initiatief
Aardse coordinatenstelsel
Samenvatting van begrippen
 Begrippen:
- Noordpool
- Zuidpool
- Longitude (Lon)
- Latitude (Lat)
- Greenwich of Prime Meridiaan
- Evenaar (Equator)
Pagina 14
remare Astronavigatie Initiatief
Verband tussen tijd en longitude (lengtegraad)
 De aarde draait 360° in 24 uur.
360°/ 24 uur  15°/ uur
 De aarde heeft 24 tijdzones een tijdzone per iedere 15°
longitude
Elk uur tijdsverschil  15° longitude
Elke 4 minuten tijdsverschil  1o longitude
Elke 4 seconden  1 minuut longitude (=1 nm op evenaar)
 De aarde draait tegen de klok in, dus tijdzones aan de oostkant
van Greenwich lopen vóór en de tijdzones
aan de westkant lopen achter Greenwich
 EAST INCREASE
- Het is later op alle plaatsen aan de oostkant
 WEST LESS
- Het is vroeger op alle plaatsen aan de kant
Pagina 15
remare Astronavigatie Initiatief
Lokale tijd (Z) t.o.v. UTC
Let op waar het UTC + 0h (nl. tussen 0o en 15oW)
-3h
-2h
-1h
+1h
+3h
0h
+2h
In Nautical Almanac:
Zie tabel “Conversion of Arc to Time
In formule:
West van Greenwich: Lokale tijd = UTC - INT [lono/15o]
of
UTC = Lokale tijd + INT [lono/15o]
Oost van Greenwich: Lokale tijd = UTC + INT [lono/15o] + 1
of
UTC = Lokale tijd - INT [lono/15o] - 1
Pagina 16
Relatie tijd en longitude (lengtegraad)
remare Astronavigatie Initiatief
(zonder zomertijd)
C: 17:00 uur
B: 15:00 uur
Pos B
•Als het 21:00 UTC is, wat is dan de tijd op positie C? En op positie B?
•Als het 13:00 op Positie X, op welke locatie is het dan 17:00?
Pagina 17
remare Astronavigatie Initiatief
Geographische Positie
van een hemellichaam
Pagina 18
remare Astronavigatie Initiatief
Geografische Positie (GP) van een hemellichaam
Geographical Position (GP) of Celestial body
Lijn tussen hemellichaam en
het centrum van de aarde
GP
Het punt waar de lijn het oppervlak van de
aarde snijdt is de Geographical Position (GP)
van het hemellichaam
Pagina 19
remare Astronavigatie Initiatief
Declination
De Declinatie [Declination] is de hoek tussen
horizontaal en het hemellichaam
P
GP
DEC
Pagina 20
E
•De Declination van een hemellichaam is dus
ook de latitude van de projectie van het GP van
dat hemellichaam op de aarde
Ecliptic
Baan van planeten (ook de Aarde) rond de Zon
Aarde staat ~23,5o ‘scheef’ t.o.v. Ecliptica
Pagina 21
remare Astronavigatie Initiatief
Waarom verandert de stand van de aarde als
de aarde rond de zon draait?
Aardas 23,5° uit draaingsvlak om de zon
Pagina 22
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Solstice of zonnewende (zomerwende)
Pagina 23
remare Astronavigatie Initiatief
Equinox
Pagina 24
remare Astronavigatie Initiatief
Equinox
Pagina 25
remare Astronavigatie Initiatief
Solstice of zonnewende (winterwende)
Pagina 26
remare Astronavigatie Initiatief
Solstice of zonnewende (winterwende)
Pagina 27
remare Astronavigatie Initiatief
Equinox
Pagina 28
Samengevat
Pagina 29
remare Astronavigatie Initiatief
Declination
remare Astronavigatie Initiatief
Omdat de as van de aarde schuin staat t.o.v. van onze
baan rond de zon (de z.g. Ecliptic) verandert de
Geographical Position (GP) -en dus de declinatie- van de
Zon, de Maan en onze planeten gedurende het jaar
Voor bepaling van de declinatie heb je een
Nautical Almanac met ‘Daily Pages’ van dat
specifieke jaar nodig
Pagina 30
Nautical Almanac
Pagina 31
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Ruimte coördinaten systeem
Pagina 32
Ruimte coördinatenstelsel
Celestial coordinates
 Bol rond de aarde met ‘oneindige’
straal
- Celestial Sphere
- ‘hemelbol’
Pagina 33
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Het Zenith
 Zenith op de hemelbol is het punt recht boven de waarnemer
- Dus 90o op het aardoppervlak, recht boven je hoofd
(Het punt recht onder je, dus 180o verder dan het Zenith, heet overigens het Nadir)
Pagina 34
Ecliptic
Baan van planeten (ook de Aarde) rond de Zon
Aarde staat ~23,5o ‘scheef’ t.o.v. Ecliptica
Pagina 35
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Principes van Astronavigatie
De komende 2 sheets snel weer vergeten!
Pagina 36
remare Astronavigatie Initiatief
Principes van AstroNavigatie
Bolgoniometrie
 De huidige vorm van AstroNavigatie is gebaseerd op ‘bolgoniometrie’ van
de zg ‘Navigatie Driehoek’ van de Celestial Sphere
 Deze driehoek (met de groene lijnen) wordt gevormd door de punten:
1. de celestial (hemelse) Noordpool (of celestial Zuidpool)
2. de Geografische positie (GP) van een hemellichaam
3. Onze veronderstelde positie (Assumed Position AP)
Celestial North Pole
Geographical Position (GP)
Celestial Body
Assumed Position (AP)
Pagina 37
Berekening van je positie met bolgoniometrie
remare Astronavigatie Initiatief
Celestial North Pole
Geographical Position (GP)
Celestial Body
Assumed Position (AP)
Uit:
• de (bol)afstand van zijde CNP-P
•
•
de (bol)afstand van CNP – Z (onze veronderstelde positie AP)
•
•
90o – Dec uit Nautical Almanac
90o – onze veronderstelde latitude
de hoek tussen de lengte meridiaan van P en van Z
•
Local Hour Angle (af te leiden uit data uit Nautical Almanac)
is af te leiden:
• afstand D (afstand van GP tot onze positie) en de richting (azimuth) naar het GP
• 38 Correctie voor Assumed Position Latitude
Pagina
Tabellen in plaats van berekenen
remare Astronavigatie Initiatief
 In vroeger tijden was de berekening vanuit de bolgoniometrie een hels
karwei met veel sinus, cosinus, tangens, boogsinus, boogcosinus en
boogtangens in de vergelijkingen
 Om die reden werd gebruik gemaakt van tabelboeken
 Nu kun je de berekeningen gemakkelijk met een
programmeerbare rekenmachine uitvoeren
 Om helemaal onafhankelijk te zijn van elektronica gebruiken we in deze
cursus alleen tabelboeken
Pagina 39
remare Astronavigatie Initiatief
60-tallig stelsel
Intermezzo
Pagina 40
remare Astronavigatie Initiatief
Optellen
uren, minuten, seconden
graden, minuten, decimaal-minuten
 Tijd:
- 14 minuten + 53 minuten = 67 minuten = 1 uur en 7 minuten
- 59 minuten + 56 minuten = 115 minuten = 1 uur en 55 minuten
 Hoeken en Lon/Lat:
- Format: graden, minuten en decimaal minuten (dus geen seconden)
- 10o 53’.4
-
(vaak decimale punt ipv decimale komma)
0.4 minuten is 4/10 x 60 = 24 seconden. Dus: 10o 53’ 24 sec
- 10o 53’.4 + 9o 28’.7 = 20o 12’.1

Eerst de minuten:
53’.4
28’.7 +

82’.1
dan de graden:
Pagina 41
1o 22’.1
10o
9o
20o 22’.1
remare Astronavigatie Initiatief
Hoeken van hemellichamen
Pagina 42
remare Astronavigatie Initiatief
Assumped position (AP) en Geographical Position (GP)
Als je recht omhoog kijkt,
zie je alleen je eigen
Zenith en niet het
betreffende hemellichaam
(tenzij je toevallig precies
op het GP bent)
Voor jou maakt het hemellichaam een andere
hoek in de hemel. De hoek tussen het
hemellichaam en jouw eigen Zenith heet de
Zenithafstand (of Zenith distance Zd)
Zd
Iemand die op het GP van een
hemellichaam staat, ziet dat
hemellichaam recht boven zich
Pagina 43
remare Astronavigatie Initiatief
Altitude & Declination
In dit voorbeeld sta je ten noorden van het GP. Om
het hemellichaam te zien kijk je dus naar het zuiden
Z
Je vaart
hier
P
Zd
Altitude ha
GP
DEC
•De Horizonlijn staat loodrecht op het
aardoppervlak op de plaats waar je staat
(vandaar ‘horizontaal’)
E
•De Altitude is de hoek (elevatie) tussen ster
en horizon lijn (die meet je met de sextant)
•De Declinatie van een hemellichaam is de
hoek t.ov. de evenaar (ofwel de latitude van de GP
van dat hemellichaam. Deze informatie wordt (o.a.)
gepubliceerd in de Nautical Almanac)
Pagina 44
remare Astronavigatie Initiatief
Altitude & Declination
B.v. Zon
Z
Je vaart
hier
P
Zd
Altitude ho
Zd = 90o – Ho
GP
DEC
Mijn latitude = Zd + DecZon
E
Mijn latitude = 90o - Ho + DecZon
Dus blijkbaar kan ik iets over mijn latitude (breedtegraad) zeggen
als ik de Declinatie van het hemellichaam en de hoek van dit
hemellichaam t.o.v. mijn horizon weet
Pagina 45
remare Astronavigatie Initiatief
Positie van een hemellichaam (absoluut)
Greenwich Hour Angle (GHA) en Declinatie
Zon, Maan, Planeten
 GHA: Greenwich Hour Angle
- De hoek van het hemellichaam
in het vlak van de evenaar, ten westen
van de Greenwich meridiaan
 Declinatie
- De hoek tussen de evenaar en het
hemellichaam
t
- Het ruimte (celestial)
equivalent van latitude
Hiermee leg je de positie van het hemellichaam absoluut vast t.o.v. Greenwich
Pagina 46
remare Astronavigatie Initiatief
Positie van een hemellichaam tov de eigen positie
Local Hour Angle (LHA) en Declinatie
Zon, Maan, Planeten
 LHA: Local Hour Angle
- De hoek van het hemellichaam
in het vlak van de evenaar,
ten westen van de eigen positie
 AP: assumed position
- eigen positie, ook wel Local Meridiaan (LM)
 GP: geographical position
Aarde
Hiermee leg je de positie van het hemellichaam absoluut vast t.o.v. de waarnemer
Pagina 47
remare Astronavigatie Initiatief
Afspraken
Conventies
Lon
Bovenaanzicht
van de Aarde
• East Add
• West Less
GHA
W
E
+GHA +Lon
GP
(Geographical position)
+Lon
AP
(Assumped position)
LHA
Greenwich meridiaan
(longitude = 0°)
Pagina 48
remare Astronavigatie Initiatief
Locatie van de zon, de maan en planeten
Samenvatting
 De locatie van de zon, de maan en planeten wordt vastgelegd door:
- Declinatie en de Greenwich Hour Angle t.o.v. het vaste punt Greenwich
- Declinatie en de Local Hour Angle t.o.v. de variabele positie van de waarnemer
 Voor sterren geldt hetzelfde principe, alleen via een tussenstap
voor een referentiepunt aan de hemel (First Point of Aries)
Pagina 49
remare Astronavigatie Initiatief
Hoogtemeting
De Sextant
Pagina 50
Hoogte wordt gemeten met sextant
remare Astronavigatie Initiatief
in graden, minuten en tienden van minuten
Twee verschillende personen vonden
rond 1730 onafhankelijk van elkaar de
sextant uit:
John Hadley (1682-1744), een Engelse
wiskundige
Thomas Godfrey (1704-1749), een
Amerikaanse uitvinder
Pagina 51
remare Astronavigatie Initiatief
Enkele methodes van hoogtemeting vóór de sextant
Voor bepaling van de latitude (breedtegraad)
Jacobstaf
Pagina 52
Quadrant (Columbus?)
Bepaling van de longitude (lengtegraad
remare Astronavigatie Initiatief
 Begin van de 17e eeuw heeft het Royal Committee een prijs van (toen) £20,000
uitgeloofd aan degene, die de longitude op zee met een halve graad nauwkeurigheid (30
nm op de evenaar) zou weten te bepalen
15o per uur
 De aarde draait 15 graden per uur (360o in 24 uur)
 Als je de exacte tijd weet op de Greenwich meridiaan
(0o longitude) en op je eigen positie, beiden tijdens
‘high noon’, kan de longitude worden berekend
- ‘High noon’ is het hoogste punt van de zon op een positie
- Dus niet per sé recht boven je hoofd (dat is het zenith)
 De oplossing was de Chronometer
- Bedacht door John Harrison, een Britse klokmaker
- Gepresenteerd in 1739 (H2)
H2
- Vervolmaakt in 1759 (H4)
H4
Pagina 53
John Harrison 1693 -1776
remare Astronavigatie Initiatief
Sextant
Nauwkeurige hoogtemeting van hemellichamen
tot op 0,1’ ofwel 1/600°
Filter
Index spiegel
Horizon spiegel
Filter
Correctieschroef
Index arm
Micrometer drum
Pagina 54
Telescoop
Telescoop klem
Oculair
Oculair aflezing
Frame
Gradenboog
Lock
De naam Sextant: gradenboog van 60° ofwel 1/6 van 360°
remare Astronavigatie Initiatief
Hoekmeting met de sextant
Ster
hoogte
Horizon
Pagina 55
Voorbeelden van het gebruik van een sextant
Zet je schrap, b.v. op het dek,
en denk aan je veiligheid
Pagina 56
remare Astronavigatie Initiatief
Hoekmeting met de sextant
(Animatie)
Pagina 57
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Beeld bij de hoogtemeting van een hemellichaam
Halfdoorlatende
horizonspiegel
Pagina 58
Indexspiegel
remare Astronavigatie Initiatief
Bij zon
Upper- of lower limb
Lower Limb
Semi Diameter
Horizon
Upper Limb
Correcties voor:
• Lower/upper limb
• Refractie van de aardse atmosfeer
Nautical Almanac
Pagina 59
remare Astronavigatie Initiatief
Bij maan
Upper- of lower limb en paralax
Lower Limb
Semi Diameter
Horizon
Upper Limb
Correcties voor:
• Horizontal paralax
• Lower/upper limb
• Refractie van de aardse atmosfeer
Nautical Almanac
Pagina 60
remare Astronavigatie Initiatief
Sextant
Drum
Nonius
Pagina 61
Wat is de aflezing van de sextant?
Drum met nonius
a. 50°00.2'
b. 50°00.8'
c. 50°07.0'
d. 50°09.7'
Pagina 62
24.95 mm
remare Astronavigatie Initiatief
Wat is de aflezing van de sextant?
Drum met nonius
a. 25°50.2'
b. 25°53.4'
c. 25°57.4'
d. 26°02.4'
Figure 2-12
Pagina 63
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Sextant ook te gebruiken voor andere hoekmetingen
bv twee markante punten op land
Pagina 64
Gebruik van de sextant
remare Astronavigatie Initiatief
Vereiste nauwkeurigheid van meten

Een fout van 5’ hoogteverschil kan een afwijking van ~ 5 nm veroorzaken

Een fout van 10 sec tijdsverschil kan een afwijking van ~1,5 nm veroorzaken

Vaak worden er 2-3 sextantmetingen kort achter elkaar gedaan en uitgemiddeld om kans
op fouten te verkleinen
Pagina 65
remare Astronavigatie Initiatief
1) Correctie van de Index Error
 Meestal is er enige afwijking in de sextant zelf: de index error
 Deze fout is eenvoudig vast te stellen door de sextant exact op 0°te
zetten en de horizon te bekijken
 De index correctie [IC] is af te lezen door de horizonbeelden gelijk te
leggen. De IC kan positief of negatief zijn
- ‘On-the-Arc’ (IC aftrekken) en ‘Off-the-arc’ (IC optellen)
Pagina 66
Geen index error
Index error
Voorbeelden van de Index Correctie (IC)
IndexError IE = 0
Index Correctie IC = 0
remare Astronavigatie Initiatief
IndexError IE = + 1° 34’ (on-the-arc)
Index Correctie IC = - 1° 34’
(dus van Hs aftrekken)
! (360° – 358° 42’)
Pagina 67
IndexError IE = - 1° 18’ (off-the-arc)
Index Correctie IC = +1° 18’
(dus bij Hs optellen)
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
• De telescoopbeelden in figuur A en B zijn zichtbaar met
de sextant ingesteld op 0°00.0' en gericht op de zon.
1. Welk beeld laat een index error (IE) zien?
2. Welk beel laat een side error zien?
Pagina 68
Figure 2-13
2) Dip correctie
remare Astronavigatie Initiatief
 Verschil tussen de ‘echte’ horizon (‘tangent’) en de zichtbare horizon, ten
gevolge van de hoogte van het oog (z.g. ‘kimduiking’ of DIP).
 Deze DIP is altijd positief (dus moet altijd bij de Ha opgeteld worden)
 Waarden van de DIP zijn gegeven aan de binnenkant van de kaft van de
Nautical Almanac
- Voor sportzeilboot is de DIP ~3’
Hs = Sextant Altitude
Ha = Actual measure altitude ( de ware gemeten hoogte)
Ha = Hs +/- Index Error (IE) – Dip
Pagina 70
3) Refractie of Altitude Correcties
remare Astronavigatie Initiatief
 Een belangrijke correctie is aanpassing aan de refractie van de
lichtstralen van het hemellichaam in de atmosfeer van de aarde
 Deze correctie staat bekend onder de naam Altitude Correction en is
weergegeven aan de binnenkant van de kaft van de Nautical Almanac
Pagina 71
remare Astronavigatie Initiatief
Parallax in hoogte
Van belang voor de maan
 Het verschil in:
1. de hoek tussen een ver hemellichaam en de waarnemer en
2. de hoek tussen ditzelfde hemellichaam en het middenpunt van de aarde wordt
verwaarloosbaar klein verondersteld
Zon
 De maan staat echter zo ‘dichtbij’ dat het verschil niet meer verwaarsloosbaar
klein is. Dit verschil heet ‘parallax in altitude’.
 Dit is een correctie die we op de –met de sextant gemeten- hoogte van de maan
moeten toepassen
Maan
Onze horizon
waarnemer
Observed
altitude
Celestial horizon
True
altitude
Pagina 72
Aarde
parallax (HP) in altitude
(in dit voorbeeld voor ‘lower limb’ ofwel ‘L’ in Nautical Almanac)
Let op!

remare Astronavigatie Initiatief
Verreweg de meest gemaakte fouten bij plaatsbepaling met de sextant
via Astronavigatie zijn:
1. Onjuiste plus- of mintekens in de optelsom van meet- en tabelgegevens
2. Sextantmeting niet goed uitgevoerd
-
Tijdstip- of hoogteaflezing op hobbelige zee
3. Fout gemiddelde van tijden of hoeken
4. Rekenfouten bij gebruik van mix van
tientallig- en zestigtallig stelsel
5. Vergeten van het toepassen van
een correctie
Pagina 73
navigator
remare Astronavigatie Initiatief
Tabellenboeken
Inhoud per tabellenboek
remare Astronavigatie Initiatief
1. Nautical Almanac
- Daily pages met GHA en Dec per dag, per uur (en SHA per drie dagen)
- Increments and corrections
- GHA increments per minuut , per seconde
En verder (o.a.)
- Altitude corrections en DIP (ooghoogte) correctie sextant
- Twilight, Sun and Moon rise, Sun and Moon set
- Equinox of time (voor Noon Shot)
2. Sight Reduction Tables Vol. 2 en Vol.3 (Air Navigation HO-249)
- Berekende hoogte hc en azimuth (richting) Zn bij gegeven LHA en Dec per hele graad
latitude t.b.v. ‘Intercept’
3. Sight Reduction Tables Vol.1
- Selected Stars
- en waar ze aan het firmament te vinden
Pagina 75
Nautical Almanac
Rechter pagina van
Nautical Almanac Daily Pages:
Pagina 76
remare Astronavigatie Initiatief
Zonsopang en zonsondergang
remare Astronavigatie Initiatief
Sunrise, Sunset, Twilight
 Termen
Sun/ moonrise: als de Upper limb (UL) van de zon/maan bij opkomst net de horizon
raakt
Sun/ moonset:
als de Upper limb van de zon/maan bij ondergang net onder de
horizon zakt
Civil twilight:
UL zon 6o onder de horizon
Nautical twilight: UL zon 12o onder de horizon
 De beste tijd om een ster/planeet te schieten is gedurende civil twilight
- Zowel horizon als ster of planeet zijn dan nog (net) zichtbaar
- In de Nautical Almanac zijn de tijden (UTC) voor civil twilight per dag weergegeven
Pagina 77
Nautical Almanac
Linker pagina van
Nautical Almanac Daily Pages:
Pagina 78
remare Astronavigatie Initiatief
Nautical Almanac
GHA increments per minuut , per seconde
Achter in Nautical Almanac:
Pagina 79
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Nautical Almanac
v - ,d - en HP correcties
v -, d - en HP correcties voor verschillende hemellichamen
- v:
- d:
: correctie op GHA
: correctie op declinatie
- HP : Horizontal Parallax
parallax
Waar is correctie nodig?
Hemellichaam
v
d
HP
Zon
-
√
-
Maan
√
√
√
Planeten
√
√
-
Sterren
-
-
-
Pagina 80
Sight Reduction Tables
HO-249 Vol.2 en Vol.3
Pagina 81
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Ruimte coördinaten systeem
Voor astronavigatie m.b.v. sterren
Pagina 82
Ruimte coördinatenstelsel
Celestial coordinates
 Bol rond de aarde met oneindige straal
- Celestial Sphere
- ‘hemelbol’
Pagina 83
remare Astronavigatie Initiatief
Ecliptic
Baan van planeten (ook de Aarde) rond de Zon
Aarde staat ~23,5o ‘scheef’ t.o.v. Ecliptica
Pagina 84
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Pagina 85
remare Astronavigatie Initiatief
Ruimte coördinatenstelsel
Vast punt: First Point of Aries (Ram)
inmiddels in sterrenbeeld Pisces
Ecliptic: baan van de zon
vanaf de Aarde gezien
Vernal equinox:
First Point of Aries
• First point of Aries is voor het ruimtecoordiatenstelstel wat Greenwich en evenaar voor het aardse stelsel zijn
• Relevantie voor navigatie: alle sterren blijven gedurende gehele jaar in zelfde relatieve positie t.o.v.
Coordinaten
Pagina 86
Ruimte coordinatestelsel:
Right Ascension
Declination
Aards coordinatenstelsel:
Longitude
Latitude
First point of Aries nu in Pisces
Pagina 87
remare Astronavigatie Initiatief
Positie van een hemellichaam in de hemel
Siderial Hour Angle (SHA)
Het punt waar de zon de
Celestial Equator (ruimteevenaar) snijdt op Lente
Equinox (21 maart) is het First
Point of Aries
Pagina 88
remare Astronavigatie Initiatief
Siderial Hour Angle (SHA) van een ster
Omdat sterren en Aries met
dezelfde snelheid langs de
hemel bewegen, is de
SHA van iedere ster
vrijwel constant
remare Astronavigatie Initiatief
Aries hour circle
1
SHAster1
2
SHAster2
Hour circle van de ster
Pagina 89
Greenwich meridiaan
geprojecteerd op Celestial
Sphere
Greenwich Hour Angle (GHA) van een ster
GHAster = GHA
remare Astronavigatie Initiatief
+ SHAster
GHA
SHAster (constant)
GHAster
Pagina 90
Greenwich meridiaan
geprojecteerd op Celestial
Sphere
Local Hour Angle (GHA) van een ster
LHAster = LHA
remare Astronavigatie Initiatief
+ SHAster
LHA
SHAster (constant)
LHAster
Pagina 91
Waarnemer-meridiaan
geprojecteerd op Celestial
Sphere
remare Astronavigatie Initiatief
Magnitude van hemellichamen
Helderheid
De magnitude van een hemellichaam
remare Astronavigatie Initiatief
•Magnitude geeft de helderheid van het hemellichaam aan
•De hoeveelheid licht die we van dit object op aarde kunnen zien
•In de oudheid werden de sterren en planeten ingedeeld in 5 klasses:
•“Eerste Magnitude” sterren (M=1) waren het helderst
•“Vijfde Magnitude” sterren (M=5) waren de zwakste
•Een verschil van 5 magnitudes komt overeen met een 100x heldere
ster (logaritmische schaal)
•Dit systeem wordt nog steeds gebruikt
• Een heel helder object kan zelfs een negatieve magnitude hebben
• Voorbeeld: de planeet Venus heeft een magnitude van -4.0
• Een heel zwak object kan een magnitude boven de 5 hebben
• Voorbeeld: een verweg gelegen sterrenstelsel heeft een magnitude van 20
Pagina 94
remare Astronavigatie Initiatief
Voorbeelden van Magnitudes
Zon
Volle maan
Limiet van
blote oog
Pagina 95
helderder
zwakker
Voorbeeld Magnitude uit Nautical Almanac
remare Astronavigatie Initiatief
Magnitude van Venus
Selected stars
(geselecteerd o.b.v. goede helderheid
en herkenbaarheid)
Pagina 96
57 selected stars
 Zie Nautical Almanac
 Geselecteerd op basis van hun helderheid (Magnitude)
 Divers verdeeld over de ‘hemel’
- relatief grote hoeken tussen Lines of Position
 Let op: alleen sterren met declinatie tot 29o zijn bruikbaar
vanwege het gebruik van HO-249 tabellen (i.p.v. HO-229)
- Dan blijven er nog 29 selected stars over
Pagina 97
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Positie Plotten
Pagina 98
remare Astronavigatie Initiatief
Wat doe je bij plotten?
GP: Global Position
AP: Assumed Position
Circle of equal altitude for observed altitude
GP
GP
Altitude
Intercept
(in minutes
or nm)
AP
AP
Real Position
Circle of equal altitude for calculated altitude
Line of Position (LOP)
Hc>Ho => 'away', Hc<Ho => 'to' vector
Check even of je het begrijpt: in plaatje hierboven dus intercept is ‘away’
Pagina 99
(eigenlijk een cirkel, maar voor heel klein
stukje van die cirkel voor te stellen door een
rechte lijn, loodrecht op AP-GP)
remare Astronavigatie Initiatief
Resultaat
snijpunt van beide Lines of Position
Direct in de zeekaart intekenen
LOP2
222°
Pagina 100
LOP1
remare Astronavigatie Initiatief
Intekenen in geconstrueerde kaart
GP
Line of Position (LOP)
Pagina 101
AP
Plot Sheet
Details
Pagina 102
remare Astronavigatie Initiatief
‘Running Fix’
remare Astronavigatie Initiatief
 Omdat de hoogtemeting van hemellichamen tijd kost, zullen de hoogtes niet gelijktijdig
worden gemeten
- Dit is zeker het geval als je voor je navigatie de hoogte van de Zon op
verschillende momenten op de dag meet *)
 In zo’geval wordt een z.g. Running Fix gedaan:
- De eerste Line of Position (LOP1) wordt verplaatst over de
afstand en de richting waarin is gezeild
*): zorg bij hoogtemetingen van bijvoorbeeld de zon op verschillende
momenten op de dag, dat er tussen de metingen altijd minimaal 30o
verschil is in de kijkrichting naar de zon (in praktijk dus
sextantmetingen met tussenpozen van minimaal 2-3 uur).
Pagina 103
remare Astronavigatie Initiatief
Sterren selectie voor navigatie
HO-249 Vol.1 tabellen
Pagina 104
Sterren voor navigatie
remare Astronavigatie Initiatief
Toelichting op HO-249 Vol.1 tabellen
 57 ‘selected stars’ voor navigatie in Nautical Almanac
- ‘Slechts’ 29 sterren met declinatie van ≤ 29o
- ‘Beknopte’ tabellen van HO-249 Air Navigation Vol.2 en 3. lopen namelijk maar van 0 – 29o declinatie
Maar HO-249 tabellen bieden meer....
- Met HO-249 Vol.1 is Nautical Almanac voor sterrennavigatie overbodig en kunnen ook
sterren met >29o declinatie worden gebruikt (bv voor 3-star fix)
- HO-249 Vol.1 tabellen bevatten per graad Latitude en per graad Local Hour Angle van
Aries (LHA) steeds de 7 beste van in totaal 41 (van de 57) sterren voor navigatie
- 19 sterren van de eerste magnitude (helderheid), 17 sterren van de tweede maginitude, 5 minder helder
- Met Vol.1 kan ook een preset van de sextant worden gedaan (~hoogte en azimuth)
- Legenda in Vol.1 tabellen:
- Naam van ster in HOOFDLETTERS: eerste magnitude
-  : geschikt voor 3-star fix
- Wel juiste Epoch (periode) nodig, geldig voor periode van 8 jaar rond de Epoch-datum
Pagina 105
- Deze cursus heeft alleen HO-249 Vol.1 Epoch 2005 (dus tot uiterlijk 2009)
remare Astronavigatie Initiatief
Voorbeeld ‘preset’ sextant met HO-249 Vol.1 tabellen
Stel dat je een hoogtemeting van ‘geschikte’ sterren voor navigatie wilt doen op:
- Datum: 26 oktober 2011
- Geschatte eigen positie: DRlon 5o 09’E DRlat 52o 13’N
- Hoogtemeting op 06h15m UTC
- Nautical Almanac voor 26-10-2011: civil twilight start om 06h08m op latitude 52oN
- Nautical Almanac:
GHA:
124o 16’.3
- Increments an Corrections 15m0s :
3o 45’.6
- 26 oktober 2011 om 6h:
- Totaal GHA:
- DRlon (East add, West subtract)
- Totaal LHA  :*)
128o
01’.9
5o 09’
133o 10’.9
+
+
 Tabel HO-249 Vol.1, LAT 52oN en LHA  133o (blz 56)
Pagina 106
*) Indien LHA groter dan 360o trek dan 360o van dit getal af
Ster:
Kochab
ARCTURUS
REGULUS
SIRIUS
BETELGEUSE
CAPELLA
Schedar (Shedir)
Hc
49o22’
20o29’
47o03’
15o58’
32o40’
55o04’
28o17’
Zn
025o
085o
152o
212o
235o
282o
328o
Dec
74oN
19oN
12oN
17oS
7oN
46oN
57oN
Hemel op 26 oktober 2011 om 6h15m UTC op 52oN 5oE
remare Astronavigatie Initiatief
 Schedar
Kochab
CAPELLA
ARCTURUS
you
REGULUS
Ster:
Kochab
ARCTURUS
REGULUS
SIRIUS
BETELGEUSE
CAPELLA
Schedar (Shedir)
Hc
49o22’
20o29’
47o03’
15o58’
32o40’
55o04’
28o17’
Zn
025o
085o
152o
212o
235o
282o
328o
BETELGEUSE
 SIRIUS
Pagina 107
remare Astronavigatie Initiatief
Tijdsein
Pagina 108
Tijdsein
 Radio (zend)/ontvanger
Pagina 109
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Tijdsignalen
BBC pips
Specifieke uitzendingen van tijdsignalen
Exact moment van de start
van het hele uur
•WWV in United States (2.5, 5, 10, 15, 20 MHz),
•CHU in Canada (3330, 7335 and 14670 kHz)
•BPC in China (68.5kHz)
•DCF77 in Germany (Frequency 77.5kHz, Radiated power 30kW)
•HBG in Switzerland (Frequency 75kHz, Radiated power 20kW)
•MSF (or NPL) in the United Kingdom (Frequency 60kHz, Radiated power 15kW)
•TDF in France (162kHz)
•JJY in Japan (Frequency 40 and 60kHz., Radiated power 50kW)
Pagina 110
remare Astronavigatie Initiatief
Kunstmatige horizon
Artificial Horizon
Pagina 111
remare Astronavigatie Initiatief
Oefeningen thuis
Kunstmatige horizon
 Thuis meestal geen ‘echte’ horizon beschikbaar
 Commercieel verkrijgbare kunstmatige horizon
 Of ovenplaat o.i.d. met water of parafine
 Let op:
- Sextanthoogte / 2
- Geen DIP (ooghoogte) correctie
- Geen Altitude correction
- Geen ‘limb’, maar beelden precies over elkaar heen laten vallen


 Op werkbladen apart aangegeven
 Vergeet bij meting op zee niet om de correcties weer
mee te nemen (gewenning bij oefenen)
Pagina 112
Bubble sextant
remare Astronavigatie Initiatief
 Sextant met ingebouwde horizon
- ‘spirit level’
 Werd vroeger vaak in de luchtvaart gebruikt
 Vaak niet erg nauwkeurig omdat sextant tijdens meting volledig stil moet worden gehouden
Pagina 113
remare Astronavigatie Initiatief
Tips & Tricks
Pagina 114
Tips & Tricks 1
remare Astronavigatie Initiatief
 Running fix
- Als alle electronica is uitgevallen en ook de log het niet meer doet, dan kan de
bootsnelheid voor de Running Fix (Line of Position) worden geschat door:
- Snelheid (knopen) = 0,6 x afstand (ft) / tijd (sec)
Voorbeeld
-
Stel schip van 40 ft
-
Gooi vanaf de boeg een stukje hout in het water
-
Meet de tijd in seconden tot stukje hout bij het achterschip is (stel 6 sec)
-
Snelheid (knopen) = 0,6 x 40 / 6 = 4 knopen
Pagina 115
remare Astronavigatie Initiatief
En dan nu...
OEFENEN!!!!!
Pagina 116
remare Astronavigatie Initiatief
Software als hulp bij het oefenen
Pagina 117
Handige software
 StarCalc
- Hemel real-time
- gratis
 AstroCalc
- In één keer van sextant naar plot
- 24 Euro
 Celestial
- In één keer van sextant naar positie
- App op iPAD of Android device (HTC)
- 10 Euro
 Google Sky
- Hemellichamen vinden
- Gratis App Android
Pagina 118
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Oefeningen
Oefening 1
remare Astronavigatie Initiatief
Hemel op 2 oktober 2011 rond 17:40 Local Time
(Sssstttt: GPS: 4o42’E – 53o12’N)
U
Maan, 1e kwartier
om 17h:41m:21s
Pagina 120
Zon om 17h:40m:07s
Oefening 1
Intekenen latitude
Pagina 121
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 1
Constueren longitude
Pagina 122
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 1
Line of Position Zon
Pagina 123
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 1
Line of Position Maan
Pagina 124
remare Astronavigatie Initiatief
Plot
Oefening 1
Pagina 125
remare Astronavigatie Initiatief
Plot
Oefening 1
Pagina 126
remare Astronavigatie Initiatief
Plot Sheet
Pagina 127
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 2
Noon Shot
remare
Initiatief
4 oktober 2011. Eigen positie : Pacific Ocean, ~ 750 mijl
oostAstronavigatie
van
o
o
eiland Samoa (dat volgens kaart ligt op 172 20’W en 13 44’S)
(Sssstttt: GPS: 161o12’.1 W – 13o’ 05’.8N)
 Op 13oS is 750 mijl ongeveer 11o longitude
 750 mijl oost van Samoa is 172o W – 11o = ~161oW
 Tijdverschil Lokale Tijd en UTC:
-
West van Greenwich is vroeger
-
Lokale tijd is INT[161/15] = -10h t.o.v. UTC
 Nautical Almanac, Daily Pages, 4-11-2011
Meridian passage in Greenwich: 11h49m
-
Equinox of time lokaal meest dichtbij 00h UTC (want lokale
meridiaan passage (of transit) is ruwweg rond 02h UTC.
Daardoor is Equinox of time in dit geval  +11m02s
13h01m01s
12h44m02s
12h29m12s
-
Uitkomst werkblad:
 Lon
161o47’.5
 Lat
13o08’.1
Pagina 128
Lat itude is vrij nauwkeurig (delta 3 nm)
Longitude is minder nauwkeurig (delta ~25 nm) door vrij vlakke passage van transit
nauwkeurigheid kan worden verhoogd door zorgvuldige en frequente hoogtemeting rond transit
Oefening 3
Running Fix
Zon
remare
24 augustus 2011. Eigen positie : Atlantic Ocean, ~ 1650
mijlAstronavigatie Initiatief
o
zuidwest van Azoren (dat volgens kaart ligt op 28 37’3W en
38o 32’.2N ).
(Sssstttt: GPS: 51o 13’2W – 26o 20’3N)
Een Running Fix op de Zon is een vrij veel gebruikte vorm van positiebepaling. Het voordeel is dat je
op min of meer willekeurige tijdstippen tijdens de vaart de Zon kunt meten.
Het nadeel is, dat door de onauwkeurigeheid van koers en snelheid tusssen de eerste en de
volgende meting een extra onnauwkeurigheid in de positiebepaling ontstaat. Je kunt de meting van
de zon zo’n 3-4 keer per dag doen. Dat middelt de onnauwkeurigheid wel iets uit
Stel
 Eerste hoogtemeting om 10h03m46s Lokale Tijd (LT)
 Nadat de eerste hoogtemeting is gedaan is de snelheid 5 knopen, richting 45o
-
(voor Running Fix)
 Tweede hoogtemeting 13h10m31s Lokale Tijd (LT)
-
(Δ Zn ~110o)
Afgelegde afstand tussen hoogtemetingen 15,6 knopen
(Tijdsverschil is 3h07m  of decimaal: 3,12 x 5 knopen = 15,6 nm)
Pagina 129
Oefening 3
intekenen latitude
Pagina 130
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 3
construeren longitude
Pagina 131
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 3
Line of Position 1
APlon= 51o 20’1W
APlat= 26o
Zn = 107o
Intercept 3’4 away
Pagina 132
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 3
Line of Position 2
APlon= 51o 01’.9W
APlat= 26o
Zn = 107o
Intercept 11’.2 away
Pagina 133
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 3
Running Fix (koers en afstand)
Koers: 45o
Snelheid 5 knopen
Tijd: 3h07m
 15,6 nm
Pagina 134
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 3
Line of Position 1 Advanced
Pagina 135
remare Astronavigatie Initiatief
Plot
Oefening 3
Pagina 136
remare Astronavigatie Initiatief
remare Astronavigatie Initiatief
Notatie en Talstelsels
tientallige en zestigtallige stelsels
 Oefening
- 12,5 nm + 13,6 nm = 26,1 nm
- 12:20:14 + 41 minuten en 21 seconden = 13:01:35
- 12:20:14 + 1 uur, 43 minuten en 47 seconden = 14:04:01
-
124o
Pagina 137
12.5’ +
100o
57.6’ =
2350
10.1’
124o 12.5’
1000 57,6’
2350 10.1’
12:20:14
41:21
13:01:35
12:20:14
01:43:47
14:04:01
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
•
When the two images of the sun are brought into coincidence, the
reading on the limb is - 1° (off the arc) and the reading on the
micrometer drum is 57.8'.
a. What is the index error (IE)?
b. What is the index correction (IC)?
IE = -60' +57.8' = -2.2'
IC = +2.2'
Solution:
Sextant reading is -1 ° +57.8'. The index mark on the arm will be slightly
below 0°, which is "Off the arc."
Pagina 138
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
•
When the two images of the sun are brought into coincidence, the
sextant reading is 0° +1.7' (on the arc).
a. What is the index error (IE)?
b. What is the index correction (IC)?
IE = +1.7'
IC = -1.7'
Pagina 139
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
•
For the following sight data, compute the corrected sextant altitude.
a. hs 28°15.8'
IC +7.3'
b. hs 47°27.3'
IC -2.5'
c. hs 46°27.2' IE 3.2' on the arc
d. hs 18°59.8' IE 2.2' off the arc
Solution:
a.
b.
c.
d.
Pagina 140
hs
28°15.8'
47°27.3'
46°27.2'
18°59.8'
IC
+7.3'
-2.5'
-3.2'
+2.2'
corrected sextant altitude
28°23.1'
47°24.8'
46°24.0'
19°02.0'
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
Pagina 141
•
To care for your sextant properly you should:
a.
scatter a half inch of silica gel in the bottom of the sextant box.
b.
always put on gloves before handling the mirrors.
c.
keep the brass arc bright with emery cloth
d.
use fresh water on a swab to remove salt from the mirrors.
Oefening
•
remare Astronavigatie Initiatief
When should you use shade glasses to observe the sun?
You should always use shade glasses to observe the sun.
Pagina 142
remare Astronavigatie Initiatief
20
Oefening
•
For greatest accuracy in a sight, where would a large height of eye be
preferable -on a hazy horizon or on a rough sea? Why?
On rough seas
Why?
To enable the observer to see over wave crests.
Pagina 143
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
Pagina 144
•
Which of the following would have the least effect on the accuracy
of a celestial LOP?
a.
six-foot to eight-foot beam seas
b.
a haze on the horizon
c.
observing the upper limb of the sun rather than the lower limb
d.
missing the correct time by 5 seconds
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening
•
In the following runs of sights, which sights are more likely to be
bad?
a. Time
hs
07-14-32
07-15-41
07-16-59
07-18-12
07-19-20
35°12.4'
35°22.7'
35°01.3'
35°44.2'
35°54.3'
b. Time
18-58-22
19-00-16
19-01-40
19-03-02
19-04-22
hs
43°27.8'
43°12.2'
43°07.8'
43°03.4'
42°58.5'
c. Time
hs
18-09-58
18-11-06
18-12-09
18-13-16
18-14-26
35°22.8'
35°06.6'
34°49.2'
34°44.6'
34°16.6'
a. The third sight in this run is inconsistent and probably bad
b. The first sight in this run is inconsistent and probably bad
c. The fourth sight in this run is inconsistent and probably bad
Pagina 145
Oefening
•
remare Astronavigatie Initiatief
In voorgaande question, which body is east of you and which is west
of you?
In run a, the sights are increasing in altitude, so the body is
east of you.
In runs b and c, the sights are decreasing in altitude, so the
bodies are west of you
Pagina 146
remare Astronavigatie Initiatief
Oefening 9
Pagina 147
•
The purpose of "swinging the arc" when using a sextant is to:
a.
observe as wide an arc of the horizon as possible.
b.
make certain that the sextant is vertical.
c.
obtain the largest possible altitude reading.
d.
improve the chances of seeing the celestial body.
Oefening 10
Pagina 148
remare Astronavigatie Initiatief
•
The most important rule to observe when taking sights from a small
vessel at sea is always:
a.
turn the boat's bow into the waves.
b.
sit in the bottom of the cockpit so you won't fall overboard.
c.
wear a safety harness.
d.
remove the telescope from the sextant.
remare Astronavigatie Initiatief
Afkortingen
Afkortingen
Pagina 150
remare Astronavigatie Initiatief
Bron: http://www.lanssiers.be
remare Astronavigatie Initiatief
Principe
GP
AP
•
•
•
•
Pagina 151
Ik vaar ‘ergens in de buurt’ van Assumped Position AP
Sextantmeting geeft een hoogte, Observed height Ho
Bij AP hoort echter bijna zeker andere hoogte, Calculated
height Hc
Hc – Ho is fout (in hoekminuten ofwel nm) tussen
AP en werkelijke positie
remare Astronavigatie Initiatief
Plot vervangt kaart
GP1
AP
Pagina 152
remare Astronavigatie Initiatief
Plot vervangt kaart
Bepalen Line of Position 1
GP1
Als Hc>Ho: to
to
Ho
AP
AP
to
Line of Position
Pagina 153
LOP
Hc
remare Astronavigatie Initiatief
Plot vervangt kaart
Bepalen Line of Position 2
GP1
GP2
Als Ho>Hc: away
away
AP
Line of Position1
Line of Position2
Pagina 154
Intercept methode
Samenvatting meetmethode
remare Astronavigatie Initiatief
 Meet hoogte met sextant ho (height observed)
 Assumed position (AP)  bereken hoogte hc (height calculated) voor de
assumed position
 Verschil van ho en hc (in boogminuten ofwel nautical miles) is intercept
- intercept is fout die je maakt tussen assumed position en werkelijke positie
Pagina 155
remare Astronavigatie Initiatief
Plot vervangt kaart
Bepalen Line of Position 1
GP1
Als Hc>Ho: to
to
AP
Line of Position
Pagina 156
remare Astronavigatie Initiatief
Plot vervangt kaart
Bepalen Line of Position 2
GP1
GP2
Als Ho>Hc: away
away
AP
Line of Position1
Line of Position2
Pagina 157