Download - Duinen van Texel

Natuureiland TExEl
Gratis uitgave van Nationaal Park Duinen van Texel
2014
dE MOOiSTE vOGElBOUlEvard
vaN hET wad
Mit 4
Deutschen
Seiten
BOMEN-TOP 3
vaN TExEl
‘Blij daT ik
hiEr wOON’
Met de enige Texelse Natuur-
Activiteitenkalender
Colofon
In dit nummer
Redactie:
Annette Barhorst, Linda Dinkelman,
Daphna Lavy, Kasper van Zuilekom,
Petra Schut, Erik van der Spek,
Marc Plomp, Lauren Vriens,
Quinten van Katwijk
Zoutvlakte en orchisweiden
5
Bladmanagement:
Anja Roubos, Petra Schut
Vormgeving & productie:
Pieter de Jong, Bos - Tekst in Uitvoering
Teksten:
Redactie, Adriaan en Sytske Dijksen,
Arthur Oosterbaan, e.a.
Zeehonden in
de opvang
11
Illustraties:
Sytske Dijksen
Foto’s:
Sytske en Adriaan Dijksen, Salko de Wolf
(archief Ecomare en Foto Fitis), Eckard
Boot (Natuurmonumenten), Erik van der
Spek (Staatsbosbeheer), Pieter de Vries,
VVV Texel, archief NP Duinen van Texel,
Peter van der Wolf, collectie Ecomare,
Jacob van Kraaikamp, Olivier Schilling,
Texel Images, Arco de Graaf (Ecomare),
Lisette Tuinsma, René Pop, Ingrid de Porto
en Oscar Bos (Ecomare), Patrick Piersma,
Jaco Spek (Ecomare), Pam Lindeboom
(Ecomare), Ruth de Ruwe, Gosse Krüger,
Kasper van Zuilekom, Eva Mondeel, Tessa
Jol, Annette Barhorst, Heinz Tiemann, Afke
van der Vis, Dirk Oosterhof (VVV Texel),
Liselotte Schoo, Lauren Vriens en Eric
Menkveld (Natuurmonumenten), Marc
Plomp/Vogelinformatiecentrum, Marcel
Brouwer, Arien Slagt (gemeente Texel),
Anja Roubos, Johan Bos
Druk:
Pijper Media
Oplage:
80.000 exemplaren
Reacties:
Nationaal Park Duinen van Texel
Paelwerck 57, 1791 WC Den Burg
Tel. 06 - 217 18 900 en 06 - 316 88 299
e-mail: [email protected]
internet: www.npduinenvantexel.nl
Texel waterproof
14
Oog in oog met de
vogels van het wad
15
& verder
Natuurgebieden op Texel 3, Welkom in Nationaal Park Duinen van Texel 3,
Morgenstond heeft goud in de mond 4, Natuurbeheer is keuzes maken 6, Dag van
het Nationaal Park 7, Blij dat ik hier woon 7, Thijsseroute: De schoonheid van Texel 8,
Interview: Herman Ridderinkhof 9, Vogels kijken op het renvogelveld 10, Zeehonden
in de opvang 11, Walvissen in de Noordzee 11, De bomen-top 3 van Texel 13, Texel
waterproof 14, Oog in oog met de vogels van het wad 15, AquaTX ruimt zwerfafval op
16, Het Woutershokgevoel 16, Huisdieren in de natuur 17, Rondom de natuur 18,
Excursies 21, Activiteitenkalender 22, Speciaal voor kinderen 26, Fotowedstrijd 27,
Zwartmoeskervel 28, 20 Nationale Parken 36
deutsche Seiten:
Willkommen im Nationalpark Dünen von Texel 30, Salzflächen und Orchideenweiden
31, Morgenstund hat Gold im Mund 32, Die Top 3 der Bäume von Texel 33
Natuureiland Texel is een uitgave van Nationaal Park
Duinen van Texel i.s.m. Ecomare, VVV Texel,
Staatsbosbeheer, Gemeente Texel, Natuurmonumenten,
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en
Vogelinformatiecentrum De Verrekieker
2
NATUUREILAND TEXEL
Welkom in Nationaal Park
Duinen van Texel
Nationaal Park Duinen van Texel beslaat grofweg het hele Texelse duingebied, inclusief
zandplaat De Hors, de Texelse bossen en De Slufter.
Het duingebied van Texel is een afwisselend landschap met veel natte duinvalleien tussen droge duinen, bossen,
heidevelden, kwelders en een uitgestrekte strandvlakte. Vele soorten planten en dieren hebben in dit gevarieerde gebied
hun plek gevonden. De weidsheid van zee en strand, de beslotenheid van bossen en het uitgestrekte duinlandschap
maken van Nationaal Park Duinen van Texel een prachtig gebied om te bezoeken en een waardevol gebied om te
beschermen. Het idee om van het duingebied van Texel een Nationaal Park te maken is
al oud. De bekende natuurbeschermer en publicist Jac.P. Thijsse was al in de jaren
dertig van de vorige eeuw de eerste pleitbezorger om van het gehele duingebied van
Nederland een Nationaal Park te maken. Zijn wens is uiteindelijk op 1 mei 2002
werkelijkheid geworden. Dat is de dag waarop het duingebied van Texel, na een
paar voorbereidingsjaren, definitief als Nationaal Park is ingesteld.
Natuurgebieden
op Texel
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
De Volharding
Polder Wassenaar
Eierlandse Duinen
Krimbos
De Slufter
Roggesloot
Rotganzenreservaat
Zeeburg
De Schorren
De Muy
De Nederlanden
Korverskooi
Polder Waal en Burg
Hogezandskil
De Bol
Wagejot
Minkewaal
Zandkes
Dijkmanshuizen
De Seeting
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
Het Alloo
Duinpark
Tureluur
De Dennen
Westerduinen
Bollekamer
De Geul
De Hors
Horsmeertjes
Mokbaai
De Petten
Molenkolk
Ceres
Fort de Schans
De Hoge Berg
Ottersaat
Utopia
Bleekersvallei
De Robbenjager
legenda
•
begrenzing Nationaal Park
Duinen van Texel
Ecomare
Eendenkooi Spang
NATUUREILAND TEXEL
3
Morgenstond heeft goud in de mond
Soms klopt een spreekwoord helemaal. Kijk maar naar deze foto, gemaakt op een vroege
voorjaarsmorgen in de duinen. Dergelijke omstandigheden doen zich niet zo vaak voor.
Je moet er natuurlijk vroeg voor zijn: rond zonsopkomst. Het mag nauwelijks waaien en de
nacht moet helder en koud zijn. In de natte dalen en valleien condenseert dan het vocht en
ontstaat er nevel. Een lage, rood opkomende zon doet de rest.
mos en korstmos en lage plantjes,
zoals de Eierlandse Duinen. Er zijn
in Europa meer van dergelijke
spaarzaam begroeide plaatsen,
maar die bevinden zich juist in het
hooggebergte boven de boomgrens
of in het Hoge Noorden. Tapuiten
leven dus in uitersten: zo laag
mogelijk op zeeniveau en zo hoog
mogelijk op plaatsen waar geen
bomen meer kunnen groeien.
De Setingsnollen bij De Koog
Vroeg opstaan is voor natuurliefhebbers om meerdere redenen een
goed idee. Dan zijn de vogels namelijk het meest actief en zie je ze dus
het gemakkelijkst. Zeker in de
broedtijd: de vogels hebben dan
immers veel te doen. De mannetjes
bakenen hun gebied af en verdedigen het door te zingen. Er moet een
nest worden gebouwd en eieren
gelegd. Dan volgt het broeden en
daarna moeten de vogels veel voedsel voor de jongen zoeken. Dat alles
kost de dieren heel veel energie en
dus beginnen ze al vroeg.
Veel soorten zijn een half uur voor
zonsopkomst al in de weer met al
deze taken.
4
NATUUREILAND TEXEL
Tapuit
Een soort die op Texel alleen in de
duinen broedt, is de tapuit. Deze
vogel heeft een sterke voorkeur voor
vrij kale duinen. Duingebieden zonder veel struikgewas, maar met veel
Tapuit
Tapuiten broeden alleen in holen.
In het grootste deel van hun broedgebied vinden ze die tussen rotsblokken en in spleten, maar in de
duinen zijn ze aangewezen op konijnenholen. Die moeten natuurlijk
niet door konijnen worden gebruikt,
anders worden ze onder de voet
gelopen.
De tapuit heeft niet het alleenrecht
op verlaten konijnenholen. Hij moet
ze delen met bergeenden, holenduiven en kauwtjes. Dat zijn allemaal
soorten die je tijdens een supervroege duinwandeling zeker tegenkomt.
Zoutvlakte en
orchisweiden
Texel is Nederland in het
klein, zegt de VVV. Dan is
het Nationaal Park dus de
Nederlandse natuur in het
klein. Dat klopt wel een
beetje. Er is oud duin met
heide, jonge valleien,
dennenbos, loofbos, breed
strand, jonge stuifduinen,
en dan heb je de zoute
kwelders nog. Er is heel wat
afwisseling. Dat merk je
ook aan de plantengroei,
zoals aan de orchideeën.
Op Texel groeien 13 verschillende
soorten orchideeën. Het zijn planten die je niet zomaar overal tegenkomt, omdat ze speciale eisen
stellen aan hun omgeving.
Kunstmest is funest, zodat ze in
het boerenland niet veel meer voorkomen. Maar wel in het Nationaal
Park en de natuurgebieden aan de
oostkust. Op het hoogtepunt
van de bloei zijn de weiden bij het Alloo en
De Nederlanden roze en
paars gekleurd door de
gevlekte orchissen, harlekijnen en brede orchissen.
genorchis en de welriekende nachtorchis. Andere worden vaak over het
hoofd gezien vanwege hun onopvallende kleuren. In de valleien bij De
Hors en de Kreeftepolder kunnen
moeraswespenorchissen bijvoorbeeld met duizenden tegelijk bloeien, net als de groenknolorchis.
Maar door hun schutkleur vallen ze
helemaal niet op. Ook aan de brede
wespenorchissen in het bos, die
soms wel een halve meter hoog
kunnen worden, fietsen de meeste
mensen voorbij, terwijl de planten
Onopvallend
Sommige soorten zijn
minder makkelijk te vinden. Die groeien verder
van de wandelpaden, verstopt in de beschermde
gebieden, zoals de mug-
op minder dan een meter van het
fietspad staan te pronken. Maar wie
let er op groene bloemen?
Mocht uw oog er toevallig op vallen,
stap eens af en geniet van de vorm
en de subtiele kleuren van deze in
Nederland op de meeste plaatsen
zeldzame bloemen.
Slufter
Orchideeën kom je in De Slufter
niet tegen, want evenmin als mest
verdragen ze zout. Alleen typische
zoutverdragende planten zoals
lamsoor, zeeaster en zeekraal gaan
niet dood van een plons zeewater.
Op deze foto zijn lamsoorblaadjes
te zien, die pas zijn overstroomd tijdens extra hoge vloed. De paarse
kleur ontstaat door een aangespoelde blauwe haarkwal. Het geultje
waardoor de kwal De Slufter in
spoelde, werd even extra breed,
maar toen het water zakte, strandde
het dier op de begroeide vlakte.
De kwal overleeft dat niet, maar de
planten groeien gewoon door.
Blauwe haarkwal op lamsoor
NATUUREILAND TEXEL
5
Natuurbeheer is
keuzes maken
Staatsbosbeheer moet bij het natuurbeheer in het Nationaal
Park steeds keuzes maken. Doen we niets of doen we iets?
En als we wat doen, hoe doen we dat dan? Elke keuze, ook
niets doen, pakt voor een deel van de natuur positief uit en
voor een ander deel negatief.
In alle gevallen zullen er planten en
dieren voordeel hebben van een keus
terwijl andere soorten er nadeel van
hebben. Daarbij komt dat er in
Nederland zelden ruimte is om de
natuur echt haar gang te laten gaan
waardoor zij zelf ook voor grootschalige afbraak kan zorgen en de ontwikkeling weer opnieuw kan beginnen.
Staatsbosbeheer kijkt in de eerste
plaats hoe de levensgemeenschappen, en dus de planten en dieren,
die in Europa en Nederland het
meest bedreigd zijn zich kunnen
handhaven. Natura 2000 en het
Nederlandse Natuurbeleid geven aan
waar we het zuinigst op moeten zijn.
Binnen het Nationaal Park zijn bijna
alle levensgemeenschappen dan
belangrijk, dus blijven er lastige
keuzes te maken.
Ook bij de recreatie in Nationaal
Park Duinen van Texel. Er komen
heel veel mensen, samen goed voor
5 miljoen bezoeken per jaar. Die willen van alles en storen zich soms
aan mensen die iets anders doen
dan zijzelf. Daarom geeft
Staatsbosbeheer wandelaars,
fietsers, ruiters en andere recreanten zoveel mogelijk een
eigen plek.
ten het broedseizoen beschikbaar
zijn nu al op 1 augustus weer open
in plaats van half augustus.
Het Slag over de Mient in de
Bollekamer kan zelfs altijd open blijven. In de Geul en de Bollekamer
hebben de Schotse hooglanders en
exmoorpony’s hun werk zo goed
gedaan dat het aantal wat omlaag
kan. Daarbij gaan de hooglanderkoeien om het jaar in een van de
twee gebieden met minder dieren
grazen.
Actuele informatie over veranderingen en het beheer vindt u op ons
weblog of via Twitter.
Veranderingen
Regelmatig kijkt
Staatsbosbeheer of
gemaakte keuzes nog
steeds de juiste zijn,
want omstandigheden
veranderen, zeker in de
natuur. Zo kunnen veel
van de paden die bui-
Nieuwtjes Staatsbosbeheer Texel
Actuele informatie, maar ook folders en artikelen zijn te vinden op ons weblog:
http://staatsbosbeheertexel.wordpress.com. Met een abonnement blijft u op de hoogte van
nieuw geplaatste berichten. Korte nieuwtjes kunt u ontvangen via twitter: @BoswachterErik.
Mooie foto’s van het Waddengebied zijn te vinden op www.facebook.com/staatsbosbeheerwadden
6
NATUUREILAND TEXEL
COLUMN
Blij dat ik hier woon
Menig zondagochtend val ik in herhaling met de uitspraak ‘Wat ben ik toch blij dat ik hier woon’. Samen met een
vriendin jog ik dan een rondje door bos en duin. Steevast beaamt zij mijn opmerking.
Vooral de overgang van bos naar duin vind ik heel bijzonder. Iedere keer weer die beleving van overgang van licht en
ander landschap; dat verveelt me nooit. De Bleekersvallei is mijn favoriete gebied. Niet alleen omdat hier in elk jaargetijde de natuur zo prachtig is, maar ook omdat er een historie bij deze plek hoort. Mensen gebruikten de Bleekersvallei
vroeger om het wasgoed te ‘bleken’ of drogen in de zon. Dit verhaal geeft weer aan hoe onlosmakelijk mensen met de
natuur verbonden zijn. Waar men vroeger werkte en woonde in deze gebieden had men waarschijnlijk een heel andere
natuurbeleving dan wanneer we er nu recreëren, maar dat neemt niet weg dat al die activiteiten hun invloed hebben op
de natuur en dat deze invloed wederkerig is.
Voor u ligt het volledig vernieuwde magazine
Natuureiland Texel. Ik wens u veel leesplezier!
Petra Schut
Coördinator Communicatie & Educatie
Nationaal Park Duinen van Texel
Dag van het Nationaal Park 2014
Muziek & natuur
Zondag 25 mei is het de Dag van het Nationaal Park.
Die staat dit keer in het teken van muziek en natuur.
Een mooie combinatie, want de natuur heeft componisten en musici in de loop der eeuwen geïnspireerd tot de
mooiste werken, en dat gebeurt nu nog steeds. Er zijn ook heel wat liedjes geschreven over de Texelse natuur.
Op 25 mei vormt die het decor voor een groot aantal muzikale optredens. Akoestisch natuurlijk. Overal in het bos
rond het Turfveld in De Dennen zijn Texelse artiesten van divers pluimage te horen. Het enige wat het publiek hoeft
te doen, is de route lopen om op onverwachte plekken verrast te worden door muzikale optredens.
De muziekroute start vanaf het Turfveld. Daar is ook een informatiemarkt met kraampjes van het Nationaal Park,
Staatsbosbeheer en andere natuurorganisaties.
NATUUREILAND TEXEL
7
Wandelen en fietsen
Thijsseroute: de schoonheid van Texel
Jac.P. Thijsse (1865-1945) was een van de oprichters van Natuurmonumenten. Toen
hij als beginnend onderwijzer in 1890 besloot om als schoolhoofd op Texel aan de
slag te gaan, veroverde de schoonheid van de Texelse natuur al snel zijn hart. Ook
nadat hij was teruggekeerd naar Amsterdam bracht hij nog vaak een bezoek aan
‘zijn’ eiland. Hij is de schrijver van het aan Texel gewijde Verkade-album uit 1927,
waarmee het Nederlandse publiek kennis maakte met het eiland.
De Thijssefietsroute van ca. 40 km brengt u op de favoriete plekjes van Jac.P. Thijsse.
Dit is een van 10 wandel- en 4 fietsroutes in het boekje Eilandroutes. Prijs € 4,95.
Verken Texel te voet of met de fiets
Onthaasten gaat vanzelf tijdens een fietstocht of wandeling op Texel. Te voet ervaart u de rust en het landschap
op zijn best. Met alle zintuigen wijd open hoeft u niets te
missen; het lome gezoem van een bij, de geur van een
bijzondere plant, de warmte van de zon.
Met de fiets- en wandelroutes
van VVV Texel komt u langs de
mooiste plekjes, vaak met een
mooi verhaal erbij. Onderweg
zijn volop plekken waar u uw
elektrische fiets kunt opladen.
Kijk op www.texel.net voor meer
informatie over fietsen en wandelen. Natuurvideo’s vindt u op
www.texel.net onder Laatste
nieuws.
vvv Texel
VVV Texel biedt het meest
complete overzicht van accommodaties op Texel, die u snel en
eenvoudig online boekt via
www.texel.net. Bij boeking ontvangt u de VVV-Voordeelkaart
met tientallen interessante
kortingen. Op de site staat ook
alle informatie over het eiland.
De leukste cadeaus vindt u in
de VVV-winkel, Emmalaan 66,
1791 AV Den Burg.
wadsapp Texel
Download de
gratis WadsApp
Texel voor alle
antwoorden op
de vraag ‘Wat
kan ik vandaag doen op Texel?’.
Met onder andere routes en
vogelgeluiden.
8
NATUUREILAND TEXEL
INTERVIEW HERMAN RIDDERINKHOF
Wonen en
werken naast het
Nationaal Park
Herman Ridderinkhof is
directielid van het
Koninklijk NIOZ, het centrum voor zeeonderzoek
dat naast de Texelse veerhaven ligt. Hij is buitengewoon hoogleraar aan de
Universiteit Utrecht, deskundig op het gebied van
zeestromingen in kustgebieden. Ridderinkhof woont
in Den Hoorn en voelt zich
sterk betrokken bij het
Nationaal Park.
,,Ik woon en werk vlakbij het
Nationaal Park. Ik ben daar heel blij
mee’’, vertelt hij. ,,Het is een openbaar natuurgebied, dat zoveel
mogelijk toegankelijk is voor iedereen. In het buitenland zie je vaak
dat de mooiste plekjes privébezit
zijn, ook aan de kust. Gelukkig is
dat hier niet zo.’’
Natuurgebied De Bollekamer bij Den Hoorn
kustlijn
Herman
Ridderinkhof was
een paar jaar
geleden intensief
betrokken bij het
Hoornder
Loodsproject.
,,De doelstelling
is de rijke cultuurhistorie van
het landschap
rondom Den
Hoorn verder te
benadrukken en
versterken. Het
project omvat
ook het duingebied van het
Nationaal Park
rondom Den
Hoorn. Zo hebben we op veel
plaatsen strandpalen geslagen
waarop is aangegeven in welk
jaar daar de kustlijn lag. Ik leid er
ook excursies
met studenten, omdat je in het zuidelijke deel van Texel de geschiedenis van de kustontwikkeling nog zo
goed kunt zien, vanaf circa 1200
tot nu.’’
dynamisch
,,Van mij mag het beheer natuurlijker’’, zegt Ridderinkhof. ,,Op plaatsen waar dat kan, hoef je niet steeds
in te grijpen met zandsuppleties en
zo. Dan krijg je een interessanter,
dynamischer kustgebied. Het
belangrijkste vind ik dat mensen
kunnen blijven genieten van de
natuur in het Nationaal Park. Het
budget voor het Nationaal Park is
helaas dramatisch naar beneden
gegaan. Ik hoop dat er in de toekomst weer meer geld beschikbaar
komt voor educatie, onderzoek en
beheer.”
NATUUREILAND TEXEL
9
Vogels kijken op het ren vogelveld
Texel is een echt vogeleiland. Nergens anders vind je zoveel verschillende vogelsoorten, in
totaal wel 380. Dat Texel zo soortenrijk is, komt door de ligging en door de vele verschillende landschappen op het eiland. Bijna alle verschillende leefgebieden zijn op Texel te vinden.
Hierdoor is er snel een grote variatie aan vogels.
Velduil
Daarnaast ligt Texel in het centrum
van de belangrijkste trekroute ter
wereld. In het voorjaar trekken miljoenen vogels van hun overwinteringsgebied in Zuid-Europa en
Afrika naar hun broedgebied in
Nederland en verder naar het noorden. Deze trekroute loopt over de
Nederlandse kust en dus ook over
Texel. Veel trekvogels aarzelen als
ze Texel verlaten, richting het noorden. Daardoor zie je op de noordkop van het eiland in de trektijd veel
verschillende vogels.
Non-stop
In het najaar
beleven we
dit vogelfeest
opnieuw,
maar dan in
omgekeerde
richting.
Dan komen
veel vogels
aan uit hun
broedgebied
De dvd Texel Vogeleiland is veren passeren
ze Texel op
krijgbaar bij Vogelinformatieweg naar
centrum De Verrekieker in
hun overDe Cocksdorp
winteringsgebied in het zuiden. Texel en de
Waddenzee zijn op deze trektochten
van cruciaal belang. Hier kunnen de
vogels even rusten en bijtanken om
daarna weer non-stop door te vliegen, soms in één ruk van Texel naar
Mauritanië of Oost-Siberië.
10
Ongelofelijk wat deze dieren kunnen
presteren.
Vogelkijkpunt
Het is daarom ook belangrijk de
vogels niet te verstoren. Iedere keer
als een vogel opgejaagd wordt, kan
hij niet eten of rusten en zal zijn
conditie teruglopen. Als vogels in
een slechtere conditie in hun broedgebied aankomen, is het broedresultaat minder dan wanneer ze in
goede conditie verkeren.
Op Texel is het op veel plekken
mogelijk vogels te kijken zonder hen
te verstoren. Een van die punten ligt
nabij de vuurtoren, bij camping De
Robbenjager. Hier heeft
Vogelinformatiecentrum De
Verrekieker een vogelkijkpunt
gesponsord, waar je lekker uit de
wind kunt zitten en op het renvogelveld uitkijkt. Dit veld dankt zijn
naam aan de renvogel die er in
oktober 1986 is gezien, een zeer
zeldzame dwaalgast.
Het renvogelveld is een van de eerste gebieden die vogels tegenkomen
als ze over zee op Texel arriveren en
het is een van de laatste gebieden
Luchtfoto van het renvogelveld
NATUUREILAND TEXEL
waar ze verblijven als ze het eiland
in het voorjaar verlaten. Daarnaast
zijn het renvogelveld en de omgeving achter camping De
Robbenjager een belangrijk broedgebied voor veel vogelsoorten, waaronder de blauwborst, nachtegaal en
rietgors. Soms wordt er ook een
velduil gezien.
U kunt een prachtige wandeling
maken rondom het renvogelveld en
het natuurgebied De Robbenjager.
Om de vogels niet te verstoren,
moeten honden aan de lijn.
Excursies
Het Vogelinformatiecentrum
organiseert iedere woensdag,
donderdag en zaterdag een vogelherkenningsexcursie. Zie p.22-25
Walvissen in de Noordzee
De grijze zeehond is de grootste bewoner van de Noordzee, maar af en toe zwemmen er
nog veel grotere dieren langs onze kust: bultruggen en potvissen. De Noordzee is voor een
diepe duiker als de potvis veel te ondiep. Een potvis die hier zwemt, is verdwaald en moet
zo snel mogelijk terug naar dieper water. Een bultrug kan zich wel aardig redden en blijft
weleens een paar dagen voor de kust zwemmen. Een spectaculair gezicht!
Soms spoelt een walvis, dood of nog levend, aan op het
strand. Bij Ecomare zijn vanaf mei skeletten van zulke
gestrande dieren te zien in de nieuwe walviszaal. Je ziet
er het skelet van een bultrug, orka, potvis en witsnuitdolfijn, en krijgt allerlei informatie over het leven van deze
indrukwekkende zeezoogdieren. De kleinste walvissoort,
de bruinvis, is in Ecomare levend te bewonderen in een
speciaal bassin. De twee vriendelijke en aandoenlijke
dieren zijn zowel boven als onder water te zien.
Zeehonden in de opvang
In de zeehondenopvang van Ecomare zitten ’s zomers
gewone zeehonden en in de winter vooral grijze. Dit komt
doordat deze twee soorten op verschillende momenten
jongen krijgen.
Gewone zeehonden worden geboren rond de langste dag, in de
zomer. De pups gaan vrijwel
meteen zwemmen. De vrouwtjes
zorgen een maand voor hen. Na die
vier weken moedermelk moeten ze
zichzelf zien te redden.
Grijze zeehondenpups komen ter
wereld met een pluizige witte vacht.
Die beschermt hen de eerste weken
tegen de kou. De jongen blijven in
de zoogperiode op het droge. In die
vier weken groeien ze tientallen
kilo’s en verliezen ze hun geboortevacht.
Soms raakt een jong in die tijd zijn
moeder kwijt. In de opvang krijgt
zo’n pup of ‘huiler’ vervangende
zeehondenmelk tot hij groot genoeg
is om vis te eten.
Er spoelen ook jonge zeehonden aan
die wel voldoende moederzorg hebben gehad, maar daarna te weinig vis
hebben gevangen. Door ondervoeding hebben ze vaak infecties en
wondjes. Meestal zijn ze met medicijnen en veel vette vis snel op krachten. Longworminfectie komt veel
voor bij zeehonden in hun eerste
levensjaar. Als ze onvoldoende weerstand hebben, kunnen hun longen
vol wormen komen. Daardoor kunnen ze slecht ademen en niet duiken,
en verzwakken ze. Als ze op tijd worden gevonden, kunnen longwormpatiënten goed behandeld worden met
medicijnen. Bij Ecomare is het hele
opvangtraject te volgen; van de zieke
zeehonden in de quarantaine tot de
dieren die bijna kunnen worden uitgezet. Tijdens het voeren van de
vaste groep (om 11.30 en 15.30 uur)
vertellen de dierverzorgers van alles
over deze sympathieke dieren.
NATUUREILAND TEXEL
11
De bomen-top 3
van Texel
Hoewel Texel lang geleden nogal arm aan
bomen was, zijn deze groene monumenten
nu niet meer van het eiland weg te denken.
Steeds vaker blijkt uit onderzoek het belang van bomen. Ze leveren zuurstof en
filteren fijnstof uit de lucht. Ook blijkt dat de aanwezigheid van een groene
omgeving bijdraagt aan een hoger welzijn en een snellere genezing na ziekte.
Oude en grote bomen zijn een levensgemeenschap op zich en dragen op deze
manier bij aan de biodiversiteit van het eiland.
Al eerder maakte de gemeente Texel een lijst van waardevolle exemplaren die zij
zelf in eigendom heeft. De gemeente is echter niet de exclusieve eigenaar van
waardevolle bomen. Sterker nog: een aantal van Texels mooiste, grootste en
oudste bomen is particulier eigendom. Ook die bomen vindt de gemeente het
noemen en beschermen waard. Er werd een ‘longlist’ van 120 potentiële waardevolle particuliere bomen gemaakt en de eigenaars kregen een brief met de vraag
of zij bezwaar hadden dat hun boom op de lijst zou komen. Van hen wilde er
slechts één niet meewerken; alle anderen waren enthousiast.
Een bomenexpert heeft alle bomen van de lijst geïnspecteerd en getoetst aan de
eerder vastgestelde criteria. Opnieuw viel er een aantal af. Dit voorjaar is de top
3 van meest waardevolle bomen bekendgemaakt. Daarbij is niet alleen gekeken
naar de leeftijd, bijzonderheid en schoonheid. Ook de zichtbaarheid vanaf de
openbare weg was een belangrijk criterium.
Venijnboom
Nummer 1 is de venijnboom (Taxus baccata ‘Fastigiata’) van de familie Van
Heerwaarden aan de Julianastraat 3 in Den Burg. De wijd vertakte boom, strikt
genomen een heester, is circa honderd jaar oud. Als prijs kregen Paul en
Jeanette van Heerwaarden een jonge venijnboom.
Nummer 2 is een zwarte moerbei (Morus nigra) van circa 150 jaar aan de
Spangerweg 22 bij De Waal. Op de derde plaats staat een populier (Populus
candensis) van circa 80 jaar, aan de Burdetstraat 5 in Den Burg.
Met het publiceren van deze lijsten hoopt de gemeente bij te dragen aan de
waardering voor en het behoud van Texels mooiste bomen. Als een van deze
bomen weg moet, wil de gemeente er twee voor terugplaatsen.
NATUUREILAND TEXEL
13
Texel waterproof
Het klimaat verandert, de zeespiegel stijgt, de bodem daalt en het lijkt erop dat regenbuien
in korte tijd meer water laten vallen. Dit kan grote gevolgen hebben voor Noord-Holland
boven het Noordzeekanaal, het gebied van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.
Want 90% van dit gebied ligt onder zeeniveau.
Toch vindt bijna iedereen hier het
heel gewoon dat we altijd droge voeten hebben. Het tegendeel was
begin dit jaar te zien in een modern
westers land als Engeland. Daar
stond een gebied zo groot als Texel
Overstroming in
Engeland
en de Wieringermeer samen meer
dan een maand onder water door
overvloedige regenval. Duizenden
mensen werden geëvacueerd en vee
moest worden verkocht en geslacht
omdat er geen opvang voor was.
- Schoon en zoet water: het zuiveren van rioolwater, afremmen
van de verzilting van het oppervlaktewater en zorgen voor een
gezond milieu in het oppervlaktewater.
Deltavisie
Er wordt een Deltavisie ontwikkeld om ervoor te zorgen dat
Nederland op de lange termijn
(50 tot 100 jaar) veilig blijft. Dit
gebeurt in bijeenkomsten en
overleg van Rijk, provincie, waterschappen, gemeenten, burgers
en belangenorganisaties.
Voor de kortere termijn, de periode
2016-2021, stelt Hollands
Noorderkwartier samen met een
groot aantal waterpartners zoals
landbouw- en natuurorganisaties,
provincie en gemeenten een strategie vast.
Waterschappen
Waarom is het in ons half onder de
zeespiegel liggende land dan zo
gewoon dat er bijna geen overstromingen zijn, en als ze er zijn dat ze
maar een paar dagen duren? Omdat
we in Nederland unieke organisaties
hebben voor de regionale waterveiligheid: de waterschappen. Die zorgen vooral voor:
- Waterveiligheid: veilige dijken en
duinen.
- Geen wateroverlast: afvoeren van
overtollig regenwater naar de
gemalen. Maar ook het aanvoeren
of vasthouden van water in droge
perioden.
14
Texel ‘up to date’
De Texelse dijken en gemalen die in
of tegen de dijk zijn gebouwd, worden aangepast aan de laatste normen. Daarom worden vier van de
vijf gemalen nieuw gebouwd.
De laatste jaren is al veel gedaan om
het eiland waterproof te maken. Veel
stuwen zijn geautomatiseerd om
nog sneller op peilstijgingen te kunnen reageren en water te kunnen
vasthouden. Er zijn waterbergingen
aangelegd voor het geval dat de
gemalen het teveel aan regenwater
niet kunnen uitpompen bij een
storm met hoge waterstanden in de
Waddenzee. Bijna alle woningen in
het buitengebied zijn op het riool
aangesloten. Mede omdat de zuiveringen op Texel wat verouderd
waren, heeft Hollands
Noorderkwartier één nieuwe zuivering gebouwd voor al het Texelse
afvalwater. Dit wordt nagezuiverd
door een helofytenfilter van sloten
met veel waterplanten.
Voor meer informatie: www.hhnk.nl
Aanleg van een natuurvriendelijke oever en waterberging in het Eierlands kanaal
NATUUREILAND TEXEL
Oog in oog
met de vogels
van het wad
Aan de oostkust, de waddenkant
van Texel ligt de langste en mooiste
vogelboulevard van het wad. Over
een afstand van zo’n 25 kilometer
strekken natuurgebieden van
Natuurmonumenten zich als een
parelsnoer uit langs de dijk. Ze vormen samen de perfecte vogelboulevard waar je zonder moeite oog in
oog komt te staan met de meest
bijzondere vogels!
rijke voedselbron. Natuurmonumenten beheert haar natuurgebieden met de grootst mogelijke zorg.
Ze zijn van groot belang voor veel
vogelsoorten. Binnendijkse natuurgebieden zoals Wagejot, Ottersaat
en Utopia zijn ideale broedplaatsen.
Veilig tegen het hoge water, op veilige afstand van mensen en dicht bij
de keuken: de Waddenzee. In Utopia en Ottersaat hebben in 2013 bij-
De vogelboulevard strekt zich uit
langs de hele oostkust, van zuid
naar noord. De Petten, Ottersaat,
Wagejot, Dijkmanshuizen, Zandkes
en Utopia; het zijn allemaal absolute
aanraders voor natuur- en vogelliefhebbers. Je kunt met de boswachter
van Natuurmonumenten ook de buitendijks gelegen kwelder De
Schorren bezoeken, waar een lepelaar- en meeuwenkolonie met groot
succes broedt. Of de Waddenzee op
tijdens een vaartocht. (Zie p.21)
TIP: Natuurmonumenten heeft een
fietsroute van 35 kilometer uitgestippeld langs veel hoogtepunten aan
de oostkant van het eiland. De fietsroute staat in de folder van
Natuurmonumenten, de route-app
van Natuurmonumenten en op
www.natuurmonumenten.nl/
fietsentexel
Visdiefjes
Het zijn dé plekken om te genieten
van lepelaars, sterns, kluten, steltlopers, visdiefjes en vele andere
(wad)vogels. Je hebt eigenlijk niet
eens een verrekijker nodig om in het
broedseizoen kuikens rond te zien
scharrelen op de schelpenstrandjes
van Natuurmonumenten of om in
de winter de vele eendensoorten op
het water te kunnen onderscheiden.
Genieten van dichtbij
voorbeeld zo’n 5000 grote sterns
gebroed.
Het wad op met Natuurmonumenten
Natuurmonumenten organiseert voor jong en oud tal van activiteiten om
Werelderfgoed Waddenzee bij Texel te beleven: wadlopen, (wad)vogels kijken,
een vaartocht maken, zeehondjes spotten… Zie voor meer informatie p.22-24
of www.natuurmonumenten.nl/activiteitenoptexel
Twitterende boswachters
Vogeleiland
Dat Texel zo’n populair eiland onder
vogels is komt onder andere door
de ligging langs een druk bezochte
trekroute. Wat het extra aantrekkelijk maakt, is natuurlijk het wad, een
Nagenieten van Texel en op de hoogte blijven van bijzondere waarnemingen
en het laatste (natuur)nieuws? Volg dan de Texelse boswachters van
Natuurmonumenten op Twitter: @NMTexel (Natuurmonumenten Texel),
@EckardBoot (Eckard Boot), @TexelBirds (Eric Menkveld), @LoranTinga
(Loran Tinga), @Launie (Lauren Vriens).
We zijn ook te vinden op www.facebook.com/nmtexel
NATUUREILAND TEXEL
15
AquaTX ruimt zwerfafval op
Zwerfafval is gevaarlijk voor zeedieren
Lekker op het terras genieten van
een verfrissend glas water en tegelijkertijd bijdragen aan een schoner en
mooier Texel. Dat is het streven van
de ideële stichting AquaPLUS. Die
brengt deze zomer AquaTX op de
markt: Texels kraanwater dat in de
horeca op het eiland in speciale glazen wordt geserveerd voor 1 euro
per consumptie. De opbrengst
besteedt de stichting aan schoonmaakacties in de Texelse natuurgebieden en aan voorlichting van
inwoners en gasten.
U bestelt water en krijgt een flesje
bronwater. Veel liever had u gewoon
een glas (gratis) kraanwater gewild.
Herkenbaar? Dit veel voorkomende
dilemma vormt de bron van
AquaTX. Want veel consumenten
Drink Texel schoon
willen helemaal geen verpakt bronwater. Die hebben liever kraanwater.
Dat is beter voor het milieu en
goedkoper. Maar gratis bestaat nu
eenmaal niet; horecazaken moeten
hun kosten ook doorberekenen.
AquaPLUS springt daar handig op
in met een duurzame oplossing die
Het Woutershokgevoel
Camping ‘t Woutershok is een familiebedrijf met zijn wortels stevig
in het Texelse Nationaal Park. Vijftig jaar geleden werd het door
Staatsbosbeheer opgericht in De Dennen.
,,De gedachte erachter was ‘recreëren in de natuur met respect voor de
natuur’ en daar houden wij ons tot
op de dag van vandaag aan’’, zegt
eigenaar Ricardo de Graaf. ,,Mijn
opa was de beheerder en mijn vader
is hem opgevolgd. Later heeft hij de
camping van Staatsbosbeheer
gekocht. We zijn wel meegegaan in
de vraag van de markt. Vroeger was
het een grasveldje met een toiletgebouw. Nu zijn alle plaatsen comfortplaatsen met water, vuilwaterafvoer,
stroom en een kabel-tv-aansluiting,
en ons sanitair paviljoen heeft vijf
sterren. We houden alles goed
16
NATUUREILAND TEXEL
schoon. Dat past in het plaatje: ook
het Nationaal Park wil je schoon
houden. In voor- en najaar komen
de actieve senioren, ‘s zomers
gezinnen met jonge kinderen.
Ze zoeken allemaal rust en natuur.
De bosrijke omgeving zie je terug op
de camping. En van gesnoeide
stammetjes en takken mogen de
kinderen in ons ‘Boomhuttenbos’
hutten bouwen.’’ ’t Woutershok
heeft veel terugkerende gasten. Ook
mensen die er als kind zijn geweest
en later weer met hun eigen kinderen komen kamperen. ,,Gasten praten over hun ‘Woutershokgevoel’.’’
beide partijen tegemoet komt: een
groot glas kraanwater voor een klein
prijsje, waarvan de opbrengst ten
goede komt aan de natuur.
Zwerfafval
In samenwerking met onder meer
Staatsbosbeheer, IVN en Natuurmonumenten wordt zwerfafval
opgeruimd op het strand, in
Nationaal Park Duinen van Texel en
in andere Texelse natuurgebieden.
Verder komt AquaTX met een
duurzame, hervulbare drinkfles,
zodat ook voor onderweg geen
milieuvervuilende plastic waterflesjes meer gekocht hoeven te worden.
Meer weten of aanmelden als vrijwilliger? Kijk dan op www.aquatx.nl.
Als gediplomeerd Gastheer van het
Nationaal Park beantwoordt Ricardo
de Graaf graag hun vragen. ,,Ik vind
het fijn als ik mensen enthousiast
kan maken over hoe bijzonder en
mooi de natuur hier is.’’
Huisdieren in de natuur
Huisdieren zoals honden, katten en paarden mag u best
meenemen op uw tocht door de Texelse natuur. Het is wel
belangrijk dat u ze onder controle heeft.
Op Texel moeten honden in natuurgebieden altijd aan de lijn. Een uitzondering vormen grote delen van De Dennen en het Krimbos, met uitzondering
van de speelweiden en begraasde delen. Daar mogen ze loslopen op de plaatsen waar u ook mag lopen. Aanlijnen spaart (broed)vogels en is prettig voor
mensen die bang zijn voor honden. Justitie hanteert een boete van € 90, ook
voor het achterlaten van hondenpoep op plekken waar mensen kunnen lopen.
Ook katten zijn huisdieren die alleen in huis en tuin ongecontroleerd rond
mogen lopen. Onze huiskatten brengen per jaar 40 miljoen door hen gedode
dieren naar huis. Houd ze minimaal ’s nachts binnen, dat scheelt veel dode
dieren. Er worden dan ook veel minder katten doodgereden. Een verdwaalde
kat met een halsband met adres of telefoonnummer komt makkelijker bij u
terug. Een belletje aan de halsband geeft vogels om huis meer overlevingskans. Voer op vakantie geen langskomende katten, ze hebben dan geen reden
meer om naar huis te gaan en verwilderen. Voor de Texelse vogels zijn ze dan
nog schadelijker.
Ook uw paard is welkom in de Texelse natuur, maar dan wel op een ruiterpad
of de weg. Veel wandelaars en fietsers zijn bang voor paarden. Ook slijten
paden en bermen extra door deze grote dieren.
Hondenf lyer
Op veel plaatsen op het eiland
mogen honden los lopen.
Dat is vaak ook afhankelijk van
het seizoen.
De handige nieuwe hondenflyer
van Staatsbosbeheer, VVV Texel
en Gemeente Texel laat alles wat u
weten wilt in één oogopslag zien.
De folder is onder meer verkrijgbaar
bij VVV Texel.
Texel ontdekken
met uw hond
Vakantie op Texel: dat is
genieten! Een heel eiland om te
ontdekken. De bossen en duinen,
de gezellige dorpjes. Laat alles
achter u en geniet van het eilandgevoel. En uw hond geniet natuurlijk
mee. Uw hond is welkom in de meeste gebieden en in veel accommodaties, restaurants en strandpaviljoens.
Uw hond mag komen waar u ook mag komen. Als u
in een gebied op de paden moet blijven, dan geldt
dit dus ook voor uw hond.
In het grootste gedeelte van het eiland hoeft uw hond niet aangelijnd.
Waar moet u uw
hond aanlijnen?
Waar mag uw hond
in de natuur los lopen?
In de natuurgebieden.
In de zomer op de bewaakte
strandgedeelten.
• Op speelplaatsen en speelweides.
• Op particuliere grond waar dit is
aangegeven, bijv. wandelpaden op
boerenland.
Op het strand (m.u.v. de bewaakte gedeelten, zie links).
Van 1 september tot 1 maart op
het strand van de Hors.
In de bossen De Dennen en het
Krimbos (maar wel aanlijnen in de
gedeelten waar vee loopt). Op de
speelweides mag uw hond niet los
(zie links).
Van 1 september tot 1 maart in
de duinen tussen Jan Ayeslag (Paal
12) en camping Kogerstrand (paal
18,5).
Katten op Texel
Op Texel broeden veel vogels op
de bodem. Verwilderde katten
richten daar veel schade aan. Help
dit probleem te voorkomen en:
• Zorg dat uw kat niet wegloopt
• Voer geen katten van anderen
• Houd uw kat ’s nachts binnen
Op het kaartje is aangegeven
waar welke regels gelden.
Samengevat betekent dit:
Let op
• Hoeft uw hond niet aangelijnd, dan
moet u hem wel onder appèl hebben en mag hij niet achter vogels
en andere dieren aanjagen.
• Elk jaar worden schapen verwond
of gedood door honden die niet
goed naar hun baas luisteren. Let
dus extra goed op bij wandelpaden
in landbouwgebieden of lijn uw
hond daar aan.
• Hondenpoep ruimt u natuurlijk op!
Deze folder tot stand is gekomen door samenwerking van VVV Texel, Gemeente Texel en Staatsbosbeheer.
NATUUREILAND TEXEL
17
Rondom de natuur
(advertorials)
Aan de rand van het bos
Vanaf Vakantiecentrum
Dennenoord wandelt u zo
het bos en dus Nationaal
Park Duinen van Texel in.
Het strand bevindt zich op
slechts 3 kilometer afstand,
een leuk fietstochtje. Het
vakantiepark is centraal
gelegen, vlakbij het gezellige plaatsje Den Burg en
badplaats De Koog.
De sfeervolle bungalows,
stacaravans, chalets en lodges zijn
dus een prima uitgangspunt voor uw
vakantie op Texel. Op het park vindt
u een restaurant, supermarkt, wasserette, fietsverhuur, 3 speeltuinen
en een midgetgolfbaan, die het hele
jaar door geopend zijn.
Voor meer informatie:
www.dennenoord.com
Vakantiecentrum Dennenoord
Grensweg 106, 1791 NK Den Burg
tel. 0222 - 31 24 23
mail: [email protected]
Zelfpluktuin
In de Zelfpluktuin groeien heel veel verschillende zachtfruitsoorten en bloemen. Als de gewassen oogstrijp zijn, kunt u
zelf bloemen of fruit plukken. Het is ook leuk om een wandeling te maken tussen de gewassen. Voor kinderen is er een
grote zandbak met graafmachines. U kunt een kopje koffie of
thee drinken met zelfgebakken taart of een ijsje eten op het
terras of in de kas. Geopend vanaf half mei t/m de herfstvakantie, maandag t/m zaterdag van 9.30 tot 17.30 uur.
Toegang gratis. Middellandseweg 4 tussen Den Burg en
Oudeschild. www.zelfpluktuin.nl
Vakantie in de Texelse duinen
Op Landal Sluftervallei in de Texelse duinen valt veel te beleven. De camping grenst
aan natuurgebied De Slufter en de Eierlandse Duinen. Ontdek zelf waarom Texel het
vogeleiland wordt genoemd. Of loop eens met een natuurgids mee, die kan u heel wat
vertellen en laten zien. Kiest u liever voor een dagje zon en zee? Het strand ligt op
slechts 2 km van het park. Er zijn volop faciliteiten voor jong en oud. Zo kunt u lekker
ontspannen in het overdekte zwembad, de sauna of het solarium en genieten van een
heerlijk diner in Brasserie-Café de Kajuit. Landal Sluftervallei biedt 60 campingplaatsen,
alle voorzien van water, stroom en CAI-aansluiting en 2 met privé-sanitair, 4-persoons
luxe stacaravans en comfortabele bungalows voor 4 tot 24 personen.
Landal Sluftervallei, Krimweg 102, 1795 LS De Cocksdorp
Tel: 0222 - 31 62 14, E-mail: [email protected], Site: www.landal.nl/sluftervallei
18
NATUUREILAND TEXEL
Rondom de natuur
Texel-Yurts:
Wonen en vakantie vieren in een
Texel-Yurt is bijzonder. Een weekend,
een week, een vakantie lang stilstaan
bij duizenden jaren Mongoolse nomadische traditie. In al z’n eenvoud.
De ronde vormen van de yurt maken
je stil. De ruimtelijkheid geeft je
lucht. De vuurplek in het hart van de
tent, waar je kookt, geeft je koesterende warmte en energie. De ‘lichtkoepel’ bovenin geeft je licht.
(advertorials)
Beleef de
verwondering
Logeeradres: Duinkampeerterrein
Loodsmansduin, Rommelpot 19,
1797 RN Den Hoorn,
tel: 06 30 77 16 67, www.texelyurts.nl
Tijdloze kunst in De
In en rond De Eiland Galerij is het
op de natuur geïnspireerde werk
te zien van schilder Niek Welboren
en keramiste Kerstin Edelmann.
Hun gezamenlijke presentatie is
te zien in de voormalige polderschool van Zuid-Eierland.
De handgevormde keramische
objecten worden op verrassende
wijze tentoongesteld in de organisch vormgegeven tuin.
De Eiland Galerij is met tuin en
Historisch Lokaal voor publiek
Camping
Het samenzijn in één ruimte, dag en
nacht, brengt je dichter bij elkaar.
Knus, intiem en behaaglijk. Het
ongeschilderde hout brengt
je binnen terug naar de basis,
de natuur. Die ook buiten overal
rondom is. Op een van de mooiste
plekken van Texel.
Eiland Galerij
geopend vanaf het voorjaar tot
en met de herfst. Woensdag,
donderdag, zaterdag en zondag van
10.30 tot 17.00 uur en op afspraak.
In de winterperiode geopend in het
weekend.
De Eiland Galerij,
Postweg 72
kruising Muyweg - Zuid-Eierland,
tel. 0222 - 31 12 14
www.eilandgalerij.nl
de Bremakker
Camping de Bremakker is een
sfeervolle familiecamping, die door
de centrale ligging een ideale basis
is voor een fiets- of wandelvakantie.
De camping ligt in het Nationaal
Park, het strand ligt op 1,5 km
afstand en de dorpen Den Burg en
De Koog op 3,5 km. Alle kampeerplaatsen hebben privésanitair met
douche, toilet, wasbak, kacheltje en
tv- en elektra-aansluiting.
De verhuurchalets op het gezellige
familieterrein en het rustige natuurterrein zijn comfortabel ingericht en
geschikt voor 4 of 5 personen. Een
eetcafé-bar, wasserette, sportveld
en speeltuintjes zijn aanwezig. Bij
de receptie kunt u fietsen huren.
Meer informatie: www.bremakker.nl
Camping de Bremakker, Tempelierweg 40, 1791 NS Den Burg
0222 - 31 28 63 [email protected]
NATUUREILAND TEXEL
19
Rondom de natuur
(advertorials)
Landgoed
De Bonte
Belevenis
Op een prachtige locatie, gelegen
aan de duinen, zijn een bierbrouwerij,
papierschepperij, distilleerderij,
theeschenkerij, bakkerij, zeep- en
kaarsenmakerij gevestigd. Buiten
zijn boerderijdieren, een speelen picknickweide, een moestuin,
boomgaardje en kruidentuin.
Met de Ambacht-Strippenkaart
kunt u ook zelf aan de slag met
het maken van 4 mooie producten.
Naast de entree (€ 5,00) betaalt
u € 7,50 extra voor de AmbachtStrippenkaart. Geopend op dinsdag,
woensdag, donderdag en zaterdag
van 10.00-17.00 uur.
Gesloten van half november tot half
februari. Extra openingstijden, -data
en activiteiten: zie website.
Groepen ook mogelijk buiten
openingstijden/-dagen.
Rommelpot 11, Den Hoorn,
tel. 0222 - 31 41 80
www.landgoeddebontebelevenis.nl
Welkom in de Windroos
Aan de rand van het Nationaal Park,
langs wandelpad ’t Alloo, ligt het
Maartenhuis; een woon- en werk-
Charme-camping ’t
De wind uit zee laat de hoge bomen
ruisen. In alle vroegte de fluitende
vogels horen. Kamperen betekent
vrijheid en zien wat de dag brengt.
Op fietsafstand (2,5 km) van duinen
en strand ligt kampeerterrein
’t Woutershok. Groene, open velden
liggen verscholen in het bos van
Nationaal Park Duinen van Texel. Al
50 jaar genieten kampeerders hier van
de rust en natuur. Geen eetcafé, bowling of disco. De natuur heeft vrij spel,
20
NATUUREILAND TEXEL
gemeenschap voor mensen met
een beperking. Zij ontvangen u
graag in (eet)winkel en schenkerij
De Windroos (geopend: dinsdag
t/m zaterdag 10.00-17.00 uur)
met een goede kop biologische
koffie en bijzondere thee, eigen taart
en lunchgerechten uit eigen tuin.
Verkoop van eigen ambachtsproducten, groenten, eieren, honing,
kaas en zuivel. Expositie, verkoop
en uitleen van eigen kunst.
Dinsdag open erf-middag en acti-
Woutershok
maar wel met het nodige comfort.
Zo zijn er ruime comfortplaatsen,
wifi en een modern verwarmd sanitair
paviljoen. ’t Woutershok biedt in
het voor- en najaar aantrekkelijke
arrangementen. Een rustige camping
viteiten vanaf 20 mei tot en met
26 augustus, van 14.00 - 16.00 uur.
Met ambachtsdemonstraties, rondleiding langs de werkplaatsen, wandelen langs moestuin, vlindertuin,
boerderijdieren, kinderactiviteit en
Imkerexcursie met honingproeverij:
om 14.15 uur. Gelieve hiervoor te
reserveren bij www.bijenraadsel.nl
of tel.: 06 - 506 71 046.
Adres: Ruijslaan 81, De Koog,
tel. 0222 - 32 78 07,
windroos.maartenhuis.nl
voor een paar dagen Texel of de
jaarlijkse gezinsvakantie.
Voor meer informatie:
www.woutershok.nl
tel. 0222 - 31 30 80,
[email protected],
twitter: @CampingTexel,
facebook: facebook.com/CampingTexel
Excursies
Voor excursiedata zie p.22-25
Ontdek de Duinen van Texel
met de boswachter
Er zijn heel veel manieren
om op ontdekking te gaan
in de duinen en andere
natuurterreinen van Texel.
De recreatiekaart van Staatsbosbeheer toont de wandel-, fiets- en
ruiterpaden en heeft een detailkaart
van De Dennen. Op ons weblog
www.staatsbosbeheertexel.wordpress.com staan wandelroutes en
folders met kaartjes. Staatsbosbeheer werkt ook mee aan WadsApp
Texel (zie p.8). Daarmee heeft u
altijd natuurinformatie bij de hand.
Wilt u intensiever kennismaken met
de Texelse natuur, dan biedt
Staatsbosbeheer een gevarieerd
aanbod van excursies. Met de boswachter gaat u twee uur op verkenning door bijzondere natuurgebieden. Naast aandacht voor planten
en dieren, is er ook aandacht voor
het beheer en de ontstaansgeschie-
Wadvogeltochten
Ben je een echte vogelliefhebber,
pak dan je verrekijker en geniet
van een van de mooie vaartochten
op het ontwakende wad.
Samen met de boswachter en
de schipper ga je op zoek naar
wadvogels tijdens een wadvogeltocht met de TX20
(duur ongeveer 2,5 uur).
denis; vaak meer mensenwerk dan
u denkt.
Langs lepelaars en meeuwen van
de Geul
Deze tocht gaat langs de grootste
lepelaarkolonie van Nederland. Elk
jaar is het weer een verrassing waar
ze precies gaan zitten. Ook komt u
door een van de grootste meeuwenkolonies.
Door de zoute kreken van De Slufter
gaat door het bekendste natuurge-
bied van Texel. De zee kan hier het
duingebied binnenkomen. Dit levert
een uniek landschap op met de bijbehorende planten en dieren.
Geheimen van de nacht is een heel
ander soort excursie. Hoe vaak
bent u echt in het donker buiten
geweest? Hoeveel ziet u toch nog
zonder verlichting?
Ontwakend duin geeft om 6.00 uur
’s ochtends weer een heel andere
ervaring.
Droogvaltochten
Een bijzondere wadbeleving, waarbij je letterlijk met de voeten op 't wad staat,
oog in oog komt met zeehonden, vogels kunt spotten en heerlijk mag genieten
van een vaartocht over de Waddenzee. Kom mee met de droogvaltocht van
Natuurmonumenten en TX20. Leuk voor jong en oud. Je vertrekt vanuit de
haven van Oudeschild en komt na circa 3 uur weer terug in de haven.
NATUUREILAND TEXEL
21
De enige Texelse Natuur-
Activiteitenkalender
Deze activiteiten (behalve ‘Overige activiteiten’) moeten van tevoren worden geboekt via www.ecomare.nl of bij de receptie
van Ecomare. De Vogelherkenningsexcursies boekt u bij het Vogelinformatiecentrum in De Cocksdorp (zie p.34).
De Wadvogeltochten boekt u bij de schipper via 06 - 514 98 614, de Droogvaltochten via 06 - 510 44 235. Bij alle excursies is
het aantal deelnemers beperkt. Soms zijn laarzen noodzakelijk.
April
Excursies
langs de lepelaars en meeuwen
van de Geul; 2, 9, 16, 23, 28, 29
april 11.00 uur, 3, 6, 10, 13, 17, 20,
24, 26, 27, 30 april 14.00 uur
jagers in de lucht;
elke za 11.00 uur
duinvalleien en duinvogels in
de Muy; 28 april 15.00 uur
Ontwakend duin (Muy);
elke di 6.00 uur
door de zoute kreken van
de Slufter; elke do, zo en 30 april
10.30 uur
waalenburg, Thijsses paradijs
van grutto’s en orchideeën;
26, 30 april 10.00 uur
kwelder, wad en lepelaars (de
Schorren); 26, 30 april 14.00 uur
wadexcursie; 12 april 13.00 uur,
26 april 12.00 uur, 28 april 14.00
uur, 29 april 15.00 uur, 30 april
16.00 uur
vogelherkenningsexcursie;
elke wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
Gezinsactiviteiten
Familieprogramma Slufter; 23, 28
april 14.00 uur, 29 april 10.30 uur
Familieprogramma wad; 28 april
14.00 uur, 29 april 15.00 uur,
30 april 16.00 uur
Familieprogramma Zeehond;
16, 23 april 14.30 uur (Deutsch)
Overige activiteiten
de geheimen van een eendenkooi;
eendenkooi van Spang opengesteld, 26 april 10.30-14.30 uur
22
NATUUREILAND TEXEL
(locatie: zie p.3)
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
Sterrenkijkavond; 10 april 21.30
uur (bij helder weer)
Wadexcursie
Tijdens een Wadexcursie loop je
over de bodem van de zee, die op
dat moment droog ligt. Je ziet en
hoort honderden vogels, voelt de
prut onder je voeten en zoekt met
een wadgreep naar beestjes. Wat
leeft er veel in en op het wad! Een
avontuurlijke excursie voor iedereen die niet bang is voor een beetje blubber.
Mei
Excursies
langs de lepelaars en meeuwen
van de Geul; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10,
12, 13, 15, 17, 19, 20, 22, 24, 26, 27,
29, 30, 31 mei 11.00 uur, 4, 11, 18,
25 mei 14.00 uur
duinvalleien en duinvogels in de
Muy; elke do 15.00 uur
Ontwakend duin (Muy); elke di
6.00 uur
door de zoute kreken van de
Slufter; elke wo, zo en 30, 31 mei
10.30 uur
Schemeren in de Slufter; elke do
20.00 uur
waalenburg, Thijsses paradijs van
grutto’s en orchideeën; elke wo, za
10.00 uur
kwelder, wad en lepelaars (de
Schorren); 7, 10, 21, 24 mei 10.00
uur, 3, 14, 17, 28 mei 14.00 uur
wadexcursie; 1 mei 16.30 uur, 3
mei 17.30 uur, 10 mei 10.30 uur, 17
mei 17.00 uur, 24 mei 10.00 uur,
29 mei 15.30 uur, 31 mei 16.30 uur
vogelherkenningsexcursie; elke
wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
wadvogeltocht (vaartocht); 7, 17,
21 mei 10.00 uur (zie p.21)
Gezinsactiviteiten
Naar de meeuwenkolonie; 1, 2, 3,
4, 5, 10, 17, 24, 29, 30, 31 mei
14.00 uur (zie p.26)
Familieprogramma Slufter; 1 mei
14.00 uur, 5 mei 10.30 uur
Familieprogramma wad; 1 mei
16.30 uur, 3 mei 17.00 uur, 6 mei
18.30 uur
Familieprogramma Zeehond; 1 mei
14.30 uur, 3, 7 mei 10.30 uur
OErrr beleving op de Schorren;
31 mei 14.00 uur
Overige activiteiten
de geheimen van een eendenkooi;
eendenkooi van Spang opengesteld, elke za 10.30-14.30 uur
dag van het Nationaal Park; 25
mei (zie p.7)
vogelkijkdag; 17 mei 10.00-17.00
uur, bij De Robbenjager (zie p.12)
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
Juli
Excursies
Familieprogramma Zeehond
Hoe houdt een zeehond het uit in
het ijskoude water? Komt er geen
water in zijn neus als hij duikt, en
prikt het zoute water niet in zijn
ogen? Hoe vindt hij de vissen in
de troebele Noordzee? De meeste
antwoorden op deze en nog veel
meer vragen ontdek je zelf tijdens
het familieprogramma Zeehond bij
Ecomare. In een grote knuffelzeehond zitten allerlei attributen die
helpen te begrijpen hoe een zeehond leeft. Daarna ga je naar de
zeehonden. Je komt ook achter de
schermen van de opvang.
Juni
Excursies
langs de lepelaars en meeuwen
van de Geul; 1, 4, 7, 8, 9, 11, 18, 25
juni 11.00 uur, 8, 15, 22, 29 juni
14.00 uur
jagers in de lucht; 1, 8 juni 15.00
uur
Ontwakend duin (Muy); elke di
6.00 uur
door de zoute kreken van de
Slufter; elke zo 10.30 uur
Schemeren in de Slufter; elke do
20.00 uur
waalenburg, Thijsses paradijs van
grutto’s en orchideeën; elke wo, za
10.00 uur
kwelder, wad en lepelaars (de
Schorren); 4, 7, 18, 21 juni 10.00
uur, 11, 14, 25, 28 juni 14.00 uur
wadexcursie; 14, 28 juni 16.00 uur
vogelherkenningsexcursie; elke
wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
langs de lepelaars en meeuwen
van de Geul; elke zo 11.00 uur
Geheimen van de nacht; elke wo
22.00 uur
Ontwakend duin (Muy); elke di
6.00 uur
door de zoute kreken van de
Slufter; 3, 10, 17, 24 juli 10.30 uur
Schemeren in de Slufter; elke ma
20.00 uur
kwelder, wad en lepelaars
(de Schorren); 2, 5, 9, 16, 19 juli
10.00 uur, 23, 26, 30 juli 14.00 uur
wadexcursie (auch deutsch);
dagelijks, wisselende tijden
vogelherkenningsexcursie; elke
wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
Gezinsactiviteiten
OErrr beleving op de Schorren;
27 juni 14.00 uur
Overige activiteiten
de geheimen van een eendenkooi;
eendenkooi van Spang opengesteld, elke za 10.30-14.30 uur
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
Familieprogramma Slufter
De Slufter is een van Texels
bekendste natuurgebieden.
Het gebied wordt regelmatig overstroomd door de zee. Daarom
groeien er zouttolerante planten
als zeekraal, zeeaster en lamsoor.
Ze zijn mooi en sommige zijn ook
lekker. Tijdens het familieprogramma Slufter ga je vissen in de
Sluftergeul. Met elkaar trek je het
net door het water. Daarna komt
de verrassing: wat heb je gevangen? Als iedereen de visjes,
garnalen, krabben en zeesterren
heeft bekeken, krijgen ze hun
vrijheid terug.
Gezinsactiviteiten
Zoeken naar de bewoners van de
Slufter; elke za 15.00 uur (zie p.26)
Familieprogramma Sleepnetvissen;
vrijwel dagelijks, wisselende tijden
kinderstranddag; 26 juli 11.0014.00 uur
Familieprogramma Slufter; 9, 16,
23, 30 juli 14.00 uur
Familieprogramma wad; 8 juli
10.00 uur, 10 juli 12.30 uur, 15 juli
17.30 uur, 17 juli 18.00 uur, 22 juli
10.30 uur, 24 juli 13.00 uur, 29 juli
16.30 uur, 31 juli 17.30 uur
Familieprogramma Zeehond; 9, 10
(D), 16, 17 (D), 23, 24 (D), 30 juli
14.30 uur
OErrr beleving op de Schorren;
12, 28 juli 14.00 uur
Overige activiteiten
de geheimen van een eendenkooi;
eendenkooi van Spang opengesteld, 12, 19, 26 juli 10.30-14.30 uur
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
NATUUREILAND TEXEL
23
De enige Texelse Natuur-
Activiteitenkalender
wadexcursie (auch deutsch); vrijwel dagelijks, wisselende tijden
vogelherkenningsexcursie; elke
wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
Gezinsactiviteiten
Familieprogramma Sleepnetvissen
De gids zorgt dat het net goed in
het water ligt, de groep trekt het
lopend over het strand door de
branding. Na een paar honderd
meter wordt het net uit het water
gehaald. Vaak zitten er garnaaltjes,
heremietkreeften, jonge platvisjes
en krabben in. Met zijn allen bekijk
en bespreek je de vangst. Daarna
mag alles weer terug de zee in.
Augustus
Excursies
langs Mokbaai en Geul; 3, 10, 17,
24 aug 11.00 uur
Geheimen van de nacht; elke wo
21.30 uur
Ontwakend duin; elke di 6.00 uur
Schemeren in de Slufter; elke ma
19.30 uur
door de zoute kreken van de
Slufter; elke do 10.30 uur
kwelder, wad en lepelaars (de
Schorren); 2, 6, 16, 20, 30 aug
10.00 uur, 9, 13, 23, 27 aug 14.00
uur
24
NATUUREILAND TEXEL
Zoeken naar de bewoners van de
Slufter; 2, 9, 16, 23 aug 15.00 uur
(zie p.26)
Familieprogramma Slufter; elke wo
14.00 uur
Familieprogramma wad; 5 aug
9.00 uur, 7 aug 10.30 uur, 12 aug
16.00 uur, 14 aug 17.30 uur, 19 aug
9.30 uur, 21 aug 11.30 uur, 26 aug
15.30 uur
Familieprogramma Sleepnetvissen;
vrijwel dagelijks, wisselende tijden
Familieprogramma Zeehond; 6, 7
(D), 13, 14 (D), 20, 27 aug 14.30 uur
kinderstranddag: 2, 9, 16 aug
11.00-14.00 uur
Overige activiteiten
de geheimen van een eendenkooi;
eendenkooi van Spang opengesteld, 2, 9, 16, 23 aug 10.30-14.30
uur
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
De schemerschim
Tijdens een nachtexcursie loop je
in de invallende schemering door
de natuur. Je kunt steeds minder
zien, als eerste vervagen de kleuren. Langzamerhand nemen andere zintuigen het van de ogen over;
wat ruik, voel en hoor je allemaal
in het bos en de duinen? Ook het
strand ervaar je op een heel andere manier. En wat een prachtige
sterrenhemel! Geniet van het echte
donker in de natuur en ontdek hoe
waardevol dit is.
September
Excursies
langs Mokbaai en Geul; elke wo
11.00 uur
door de zoute kreken van de
Slufter; elke do, zo 11.00 uur
kwelder, wad en lepelaars (de
Schorren); 3, 13, 17 sept 10.00 uur,
10, 20, 24, 27 sept 14.00 uur
wadexcursie; 6 sept 11.30 uur, 13
sept 18.00 uur, 20 sept 12.00 uur,
27 sept 16.30 uur
vogelherkenningsexcursie; elke
wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
Overige activiteiten
de geheimen van een eendenkooi;
eendenkooi van Spang opengesteld, 13 sept 10.30-16.00 uur
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
Sterrenkijkavond (bij helder weer);
4 sept 21.15 uur, 18 sept 21.00 uur,
25 sept 20.30 uur
Oktober
Excursies
langs Mokbaai en Geul;
1, 8, 15, 21, 22, 29 okt 11.00 uur,
4, 11, 18, 25 okt 14.00 uur
door de zoute kreken van
de Slufter; 2, 5, 9, 12, 14, 16, 19,
21, 23 okt 11.00 uur
kwelder, wad en lepelaars
(de Schorren); 1, 4, 15, 18 okt
10.00 uur, 8, 11, 22, 25 okt 14.00 u.
wadexcursie; 4 okt 10.00 uur,
11 okt 17.00 uur, 13 okt 17.30 uur,
18 okt 10.00 uur, 22 okt 14.00 uur,
25 okt 16.00 uur
vogelherkenningsexcursie; elke
wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
wadvogeltochten (vaartocht); 1, 15
okt 10.00 uur, 8 okt 9.30 uur (zie p.21)
Paddenstoelenexcursie;
14, 16, 21, 23 okt 10.00 uur
Gezinsactiviteiten
Familieprogramma Slufter;
15, 22 okt 14.00 uur
Familieprogramma wad;
14 okt 18.00 uur, 21 okt 13.30 uur
Familieprogramma Zeehond;
15, 16 (D), 22 okt 14.30 uur
Familieprogramma Nacht van de
Nacht; 25 okt 18.00 en 19.00 uur,
Familieprogramma donkerexcursie
met de Schemerschim;
15 okt, 19.30 uur
Overige activiteiten
droogvaltocht met Tx20; dagelijks,
wisselende tijden (zie p.21)
Sterrenkijkavond (bij helder weer);
2 okt 20.15 uur, 13, 14, 16 okt 19.45
uur, 20, 21, 23 okt 19.30 uur,
30 okt 19.00 uur.
Vogels herkennen
U leert de vogels herkennen
tijdens de Vogelherkenningsexcursies van het Vogelinformatiecentrum. Iedere woensdag-, donderdag- en zaterdagochtend kunt u op
pad met een ervaren gids. Vooraf
even opgeven: zie p.34.
Eendenkooi van Spang
November
December
Excursies
Excursies
langs Mokbaai en Geul;
elke wo 11.00 uur
door de zoute kreken van
de Slufter;
elke zo 11.00 uur
wadexcursie;
8 nov 15.00 uur, 22 nov 14.00 uur
vogelherkenningsexcursie;
elke wo, do, za 9.00 uur (zie p.34)
langs Mokbaai en Geul;
elke wo 11.00 uur
door de zoute kreken van
de Slufter; elke zo 11.00 uur
wadexcursie; 6 dec 14.00 uur,
20 dec 12.00 uur
vogelherkenningsexcursie;
elke wo, do, za 9.00 uur
(m.u.v. 25 dec) (zie p.34)
Overige activiteiten
Gezinsactiviteiten
Natuurwerkdag; 1 november,
zie www.natuurwerkdag.nl
Sterrenkijkavond (bij helder weer);
13, 20, 27 nov 19.00 uur
Familieprogramma Zeehond;
23, 24, 30 dec 14.30 uur, 30 dec
(D) 10.30 uur
Overige activiteiten
Sterrenkijkavond (bij helder weer);
11, 18 dec 19.00 uur
Jan Plezier Texel
Een huifkartocht van 3 uur door
Nationaal Park Duinen van Texel:
De Nederlanden, De Muy en De
Slufter en het strand, óf over strand,
door duinen en bos. Halverwege de
rit trakteert de koetsier op koffie,
thee, warme chocolademelk, limonade en Texelse koek. Ook toegan-
kelijk voor rolstoelen. Vertrek: bushalte Nikadel in De Koog. Maandag
t/m zaterdag 10.00 en 14.00 uur.
Reserveren: tel. 06-20 09 77 93
Volwassenen € 16,50; kinderen 2
t/m 12 jaar € 8,50.
Voor de ervaren ruiter zijn er unieke
ruitertochten op trekpaarden door
de duinen, over het strand
en door de bossen.
In kleine groepjes wordt een
Ochtendtocht of Avondtocht
gereden. www.janpleziertexel.nl
NATUUREILAND TEXEL
25
Speciaal voor kinderen
Met kinderen deelnemen aan een natuuractiviteit maakt een bezoek aan Texel extra avontuurlijk! Data: p. 22-25.
Een kinderwandeling bij Ecomare
Bij Ecomare kun je ook prachtige wandelingen maken in het duinpark.
Kinderen zijn niet altijd te porren voor een wandeling. Daarom is er sinds
vorig jaar een speciale kinderwandeling. Langs het pad staan verrassende
speelelementen. Tijdens de wandeling van 1 kilometer kunnen kinderen de
duinen beleven zoals een plant of dier dat doet. Zo worden ze bijvoorbeeld
uitgedaagd om te rennen als een fazant, te zweven als een kiekendief of zich
te verstoppen als een woelmuis.
Het beleefpad is een leuke en leerzame manier om een wandeling te maken
met kinderen. Het pad voert over spannende hoge duinen met een prachtig
uitzicht over het duingebied, het bos en de zee. Je komt langs de plaggenhut
en je hebt natuurlijk een mooi zicht op de zeehonden en de bruinvissen!
Zoeken naar bewoners van De Slufter
Ontdek de planten en het dierenleven in De Slufter eens op een andere
manier. In de zomer is de watertemperatuur er ook naar om dat pootjebadend te doen.
Samen met de boswachter van Staatsbosbeheer kijken wat er in De Slufter
rondzwemt. Een stukje kreekbodem uitspoelen om het bodemleven te ontdekken. Een mierennest bekijken. Genieten van de ruimte en de vogels en wat
we verder tegenkomen. Dat kan in juli en augustus op zondag om 11.00 uur.
Opgave: www.ecomare.nl
Naar de meeuwenkolonie
De leukste excursie voor kinderen van Staatsbosbeheer in het voorjaar gaat
naar de meeuwenkolonie in de Westerduinen. Met de boswachter het duin
in, midden tussen de broedende meeuwen doorlopen. Spectaculair rondvliegende meeuwen. Voelen hoe warm een ei kan zijn of later een kuiken het ei
zien openhakken. De donsbolletjes, die steeds groter worden, bedelen luidruchtig om voedsel. Aan de eierschalen in de verlaten nesten is te zien of er
een jong uit het ei is gekomen of dat iemand het ei als maaltijd heeft
gebruikt. Aan de braakballen zie je wat de meeuwen eten. Een bezoek is een
belevenis om lang met plezier aan terug te denken. Dit kan in mei en met
groepen ook in juni.
26
NATUUREILAND TEXEL
Kinderen horen in de natuur
Ook voor kinderen is er in de
Duinen van Texel veel te beleven.
Struinen in De Slufter, springen
over kreekjes en kijken naar waterdieren. Op avontuur in een bosspeelplaats, een hut bouwen van
losliggende takken of boompje
verwisselen. Een aantal excursies
van Staatsbosbeheer zijn in het
bijzonder afgestemd op kinderen.
Fotowedstrijd
Geniet u ook zo van de Texelse natuur? En is het gelukt om die belevenis vast te leggen in die
ene mooie, leuke of bijzondere foto? Doe dan mee aan onze fotowedstrijd.
Meedoen
Prijswinnaar
Mail uw inzending (in zo hoog
mogelijke resolutie) naar:
[email protected]
onder vermelding van:
Fotowedstrijd. Vermeld ook uw
naam en woonplaats.
Onze kinder-fotowedstrijd is gewonnen door Eefke Tanesha, 9 jaar.
Zij wint hiermee een vogelpakket van Vogelinformatiecentrum de
Verrekieker in De Cocksdorp.
Stuurt u een foto per post, dan
is het adres: NP Duinen van
Texel, Paelwerck 57,
1791 WC Den Burg.
Inzendingen die voor 15 maart
2015 binnenkomen, dingen mee
naar plaatsing in de eerstvolgende editie van Natuureiland Texel.
Door uw foto in te zenden, geeft u tevens
Nationaal Park Duinen van Texel het recht
deze te gebruiken in publicitaire uitingen.
Foto: Dakar van de Ploeg, 8 jaar
Foto: Michelle Gommers, 8 jaar
NATUUREILAND TEXEL
27
Texel heeft de grootste populatie
Zwartmoeskervel
Er zijn maar weinig plantensoorten die slechts in één
gemeente in Nederland groeien. Voor zwartmoeskervel was
dat eeuwenlang het geval: in Nederland groeide deze plant
alleen op Texel in het wild. Tegenwoordig is hij op nog een
beperkt aantal andere plaatsen in ons land te vinden.
De gemeente beheert de rijkste groeiplaats van deze soort.
In het parkje tussen het Bolwerk en de De Ruyterstraat in
Oudeschild staan enkele duizenden exemplaren. Het is
daarmee dus ook de rijkste groeiplaats van ons land!
Eigenlijk is het een plant die in
Europa voornamelijk in het
warme zuiden te vinden is. Hij
kwam lang geleden, waarschijnlijk met de Romeinen, via
Engeland naar ons land.
In 1683 beschreef de beroemde
botanicus Johannes Commelin
zwartmoeskervel al op Texel. Hij
schreef dat de plant ‘veel op het
eylandt Texel wast’. Met andere
woorden: zwartmoeskervel was
hier zeer algemeen. Floristen
hebben lang naar deze plant
gezocht, maar om een of andere
reden was hij verdwenen. De
plant werd in 1944 echter herontdekt door de dochter van de
toenmalige directeur van
Natuurmonumenten Drijver en
op naam gebracht door een verbaasde Jac.P. Thijsse. Volgens een
verhaal zou de jonge vrouw aan de
haven in Oudeschild hebben
gestaan om de beroemde bioloog,
schrijver en leraar bij de boot op te
wachten en met een zwartmoeskervelplant naar Thijsse hebben
28
NATUUREILAND TEXEL
Zwartmoeskervel heeft overleefd
in de eendenkooi van Spang
gezwaaid. Thijsse zou vanaf de boot
hebben geroepen: ’Je hebt toch
geen Smyrnium gevonden op
Texel?!’ (De wetenschappelijke
naam van zwartmoeskervel is
Smyrnium olusatrum.) De plant was
gevonden in een bosje.
Waarschijnlijk was dat de eendenkooi van Natuurmonumenten bij
Spang, in de omgeving van De
Waal. Zwartmoeskervel had tweeënhalve eeuw overleefd in dit geïsoleerde bosje. Daarvandaan heeft de
plant het eiland opnieuw bevolkt.
Zwartmoeskervel is een schermbloemige met geelgroene bloemen,
die meer dan een meter hoog
wordt. Hij is ’s winters ook gemakkelijk te herkennen; zijn
groene glimmende blad is dan
ook zichtbaar.
Zwartmoeskervel is een vergeten
groente; het blad en de stengels
hebben een heerlijke selderijachtige
smaak die vroeger menige soep of
stamppot op smaak bracht. Als de
groente wordt gekookt, worden de
bladeren zwart van kleur. Zo komt
zwartmoeskervel aan zijn naam.
Pluk hem liever niet in het wild: hij
is gemakkelijk te zaaien. Zaadjes
zijn te koop in de Oudheidkamer in
Den Burg, waar de plant in de kruidentuin staat.
Kijk voor meer informatie over
wilde planten op
het eiland op de
Facebookpagina
‘Wilde planten op
Texel’.
Willkommen im Nationalpark Dünen von Texel
Der Nationalpark Dünen von Texel umfasst in etwa das
gesamte Dünengebiet von Texel, inklusive der Sandplate
De Hors, die Wälder von Texel und den Slufter.
Das Dünengebiet von Texel ist eine abwechslungsreiche Landschaft mit vielen
feuchten Dünentälern zwischen trockenen Dünen, Wäldern, Heidefeldern,
Salzwiesen sowie einer ausgedehnten Strandfläche.
Viele Arten von Pflanzen und Tieren haben in diesem variantenreichen Gebiet
ihren Platz gefunden. Die Weite von Meer und Strand, der Schutz der Wälder
und die ausgedehnte Dünenlandschaft machen den Nationalpark Dünen von
Texel zu einem herrlichen Gebiet für Besucher sowie zu einem wertvollen
Gebiet, das es zu schützen gilt.
Die Idee, aus dem Dünengebiet von Texel einen Nationalpark zu machen, ist
schon alt. Der bekannte Naturschützer und Publizist Jac.P. Thijsse war bereits
in den 1930ern der erste Fürsprecher für den Plan, aus dem gesamten Dünengebiet der Niederlande einen Nationalpark zu machen. Sein Wunsch wurde
letztendlich am 1. Mai 2002 Wirklichkeit. Das ist der Tag, an dem das Dünengebiet von Texel, nach einigen Vorbereitungsjahren, definitiv ein Nationalpark
geworden ist.
20 Nationalparks
Nationalparks sind dafür gedacht,
wertvolle Naturgebiete und Ökosysteme zu erhalten und zu entwickeln. In den Niederlanden gibt es
jetzt zwanzig von ihnen.
Der Nationalpark Dünen von Texel
30
NATUUREILAND TEXEL
bedeckt 4300 ha, ein Viertel der
Insel. Die niederländischen Nationalparks stellen einen wichtigen Teil
der ökologischen Hauptstruktur dar.
Dieses Netzwerk aus Naturgebieten
ist so gut wie möglich miteinander
verbunden, auch über die Grenzen
hinaus, um Tierarten die besten
Möglichkeiten zu bieten.
Die Nationalparks sind auch für
Naturerholung, Bildung und
Forschung gedacht. Dafür arbeiten
die Grundeigentümer, die Naturschützer und der Staat zusammen.
Salzflächen und Orchideenweiden
Texel ist die Niederlande in
Kleinformat, sagt der VVV.
Dann ist der Nationalpark
somit die niederländische
Natur in Kleinformat. Das
kommt schon ein bisschen
hin. Es gibt alte Dünen mit
Heide, junge Täler,
Kiefernwald, breite Strände,
junge Wanderdünen und
dann gibt es noch die
Salzwiesen. Das bedeutet
reichlich Abwechslung.
Man merkt das auch am
Pflanzenwachstum, wie an
den Orchideen.
Aber sehr wohl im Nationalpark
und in den Naturgebieten an der
Ostküste. Zum Höhepunkt der
Blütezeit sind die Weiden beim
Alloo und den Nederlanden durch
das Gefleckte Knabenkraut, das
Kleine Knabenkraut und das
Breitblättrige Knabenkraut rosa und
lila gefärbt.
kann der Sumpfwurz zu Tausenden
zugleich blühen, genau wie das
Sumpf-Glanzkraut. Aber durch ihre
Tarnfarbe fallen sie überhaupt nicht
auf. Auch am Breitblättrigen
Stendelwurz, der manchmal wohl
bis zu einen halben Meter hoch werden kann, radeln die meisten
Menschen im Wald vorbei. Und
Auf Texel wachsen 13 verschiedene
Orchideenarten. Es sind Pflanzen,
denen man nicht überall begegnet,
da sie an ihre Umgebung spezielle
Ansprüche stellen. Kunstdünger ist
katastrophal, so dass sie auf landwirtschaftlich genutzten Flächen
nicht mehr viel vorkommen.
Sumpfwurz
Bienenragwurz
Unauffällig
Einige Arten sind weniger leicht zu
finden. Sie wachsen weiter entfernt
von den Wanderwegen, versteckt in
den geschützten Gebieten, wie die
Händelwurz und die Weiße
Waldhyazinthe. Andere werden
aufgrund ihrer unauffälligen Farben
oft übersehen. In den Tälern bei
De Hors und dem Kreeftepolder
das, obwohl die Pflanzen weniger
als einen Meter vom Fahrradweg
entfernt stehen. Aber wer achtet
schon auf grüne Blüten?
Wenn Ihr Auge zufällig darauf fällt,
dann steigen Sie einmal ab und
genießen die Form und die subtilen
Farben von diesen in den Niederlanden an den meisten Orten seltenen Blumen.
NATUUREILAND TEXEL
31
Morgenstund hat Gold im Mund
Manchmal hat ein Sprichwort etwas Wahres, zum Beispiel an
einem frühen Frühlingsmorgen in den Dünen. Derartige Umstände
kommen nicht oft vor. Man muss natürlich früh dabei sein: rund
um den Sonnenaufgang. Es darf kaum wehen und die Nacht muss
klar und kalt gewesen sein. In den feuchten Tälern und Senken
kondensiert dann die Feuchtigkeit und es entsteht Nebel. Eine
niedrige, rot aufgehende Sonne erledigt dann den Rest.
Kaninchenlöcher
Frühes Aufstehen ist für Naturliebhaber aus mehreren Gründen eine
gute Idee. Dann sind die Vögel
nämlich am aktivsten und man
kann sie am einfachsten sehen.
Auf jeden Fall in der Brutzeit:
Die Vögel haben dann viel zu tun.
Die Männchen stecken ihr Revier ab
und verteidigen es durch ihren
Gesang. Es muss ein Nest gebaut
32
NATUUREILAND TEXEL
und Eier müssen gelegt werden.
Dann folgt das Brüten und danach
müssen die Vögel viel Nahrung für
die Jungen suchen.
Das alles kostet den Tieren sehr
viel Energie und somit beginnen
sie schon früh. Viele Arten sind eine
halbe Stunde vor Sonnenaufgang
schon mit all diesen Aufgaben
beschäftigt.
Eine Art, die auf Texel nur in den
Dünen brütet, ist der Steinschmätzer. Dieser bevorzugt am liebsten
kahle Dünen. Dünen ohne viel
Gebüsch, dafür mit vielen Moosen
und Flechten sowie niedrigen
Pflanzen, wie in den Eierlandsen
Dünen. Es gibt in Europa mehrere
dieser spärlich bewachsenen Orte,
aber die befinden sich entweder im
Hochgebirge oberhalb der Baumgrenze oder im hohen Norden.
Steinschmätzer leben somit in
Extremen: so niedrig wie möglich
auf Meeresniveau oder so hoch wie
möglich an Orten, wo keine Bäume
mehr wachsen können.
Sie brüten nur in Höhlen. Im größten Teil ihres Brutgebietes finden
sie die zwischen Felsblöcken und in
Spalten, aber in den Dünen sind sie
auf Kaninchenlöcher angewiesen.
Diese dürfen natürlich nicht mehr
von Kaninchen bewohnt werden,
sonst kommen die Vögel unter die
Füße. Der Steinschmätzer hat nicht
den alleinigen Anspruch auf verlassene Kaninchenhöhlen. Er muss
sich diese mit Brandgänsen,
Hohltauben und Dohlen teilen. Das
sind allesamt Arten, die man bei
einer super frühen Dünenwanderung sicher antreffen wird.
Die Top 3 der Bäume
von Texel
Obwohl Texel vor langer Zeit noch wenig
Bäumen hatte, sind diese grünen Denkmäler
jetzt nicht mehr von der Insel weg zu denken.
Immer öfter wird in Studien die Wichtigkeit der Bäume heraus gestellt.
Sie liefern Sauerstoff und filtern Feinstaub aus der Luft. Ebenfalls ist
deutlich geworden, dass das Vorhandensein einer grünen Umgebung zu
einem besseren Wohlbefinden und einer schnelleren Genesung nach einer
Krankheit beiträgt. Alte und große Bäume sind eine Lebensgemeinschaft
für sich und sie tragen auf diese Art zur Biodiversität auf der Insel bei.
Schon früher hat die Gemeinde Texel eine Liste von wertvollen
Exemplaren erstellt, die sie selber besitzt. Die Gemeinde ist jedoch nicht
der exklusive Besitzer von wertvollen Bäumen. Im Gegenteil: eine Reihe
der schönsten, größten und ältesten Bäume von Texel befindet sich in
Privatbesitz. Auch diese Bäume sind, so findet die Gemeinde, es wert,
genannt und geschützt zu werden. Es wurde eine ‚Longlist‘ von 120
potentiellen wertvollen Bäumen in Privatbesitz erstellt und die Besitzer
bekamen einen Brief mit der Frage, ob sie etwas dagegen hätten, wenn
ihre Bäume auf der Liste stehen würden. Von diesen Privatbesitzern wollte nur einer nicht mitarbeiten; alle anderen waren begeistert.
Ein Baumexperte hat alle Bäume auf der Liste begutachtet und sie anhand
der schon vorher festgestellten Kriterien überprüft. Erneut fielen einige
Bäume heraus. In diesem Frühjahr wurde die Top 3 der wertvollsten
Bäume bekannt gemacht. Dabei wurde nicht nur auf Alter, Seltenheit und
Schönheit geschaut. Auch die Sichtbarkeit vom öffentlichen Weg aus war
ein wichtiges Kriterium.
Eibe
Nummer 1 ist die Eibe (Taxus baccata) der Familie Van Heerwaarden an
der Julianastraat 3 in Den Burg. Der weit verzweigte Baum, streng genommen eigentlich ein Strauch, ist etwa 100 Jahre alt. Als Preis bekamen Paul
und Jeanette van Heerwaarden eine junge Eibe.
Nummer 2 ist eine Schwarze Maulbeere (Morus nigra) mit einem Alter von
ca. 150 Jahren am Spangerweg 22 bei De Waal. Auf dem dritten Platz
steht eine Pappel (Populus candensis) mit einem Alter von ca. 80 Jahren
an der Burdetstraat 5 in Den Burg. Mit der Veröffentlichung dieser Listen
hofft die Gemeinde, einen Beitrag zur Wertschätzung und zum Erhalt der
schönsten Bäume von Texel zu liefern. Wenn einer dieser Bäume verschwinden muss, will die Gemeinde zwei Stück dafür neu anpflanzen.
Als beim Sturm am 28. Oktober
2013 auf Texel so viele Bäume
umgekippt waren, kamen deutsche
Texelfans auf die Idee, eine
Sammelaktion für neue Bäume zu
veranstalten. Von dem Erlös wurden Bäume beim Spielplatz in De
Dennen gepflanzt.
NATUUREILAND TEXEL
33
Sponsors
De volgende bedrijven
hebben dit magazine
financieel gesteund:
www.hoteltatenhove.nl
Informatie en tarieven:
www.teso.nl
www.dekrim.nl
Te
Texel
xe l cultuur & musea
muse
urtoren
vvuurtoren
vu
TTexel
exel
20 Nationale Parken
Nationale Parken zijn bedoeld om waardevolle natuurgebieden
en ecosystemen te behouden en ontwikkelen. In Nederland zijn er nu twintig.
Een kwart van het eiland
Nationaal Park Duinen van Texel
beslaat 4300 ha, een kwart van het
eiland. Het bestaat uit het hele
Texelse duingebied, zandplaat
De Hors, de bossen en De Slufter.
Natuurrecreatie
De Nationale Parken zijn er ook
voor natuurrecreatie, voorlichting
en onderzoek. Daarvoor werken de
grondeigenaars, natuurbeheerders
en overheid samen.
Meer informatie:
www.nationaalpark.nl
Schiermonnikoog
Lauwersmeer
Duinen van Texel
De Alde Feanen
Drentsche Aa
Drents-Friese Wold
Dwingelderveld
Netwerk
De Nederlandse Nationale Parken
vormen een belangrijk deel van de
Ecologische Hoofdstructuur.
Dit netwerk van natuurgebieden
sluit zoveel mogelijk op elkaar aan,
ook over de grens, om diersoorten
de beste kansen te bieden.
jac.P. Thijsse
Weerribben-Wieden
Zuid-Kennemerland
De bekende natuurbeschermer
De Sallandse Heuvelrug
dr. Jac.P. Thijsse pleitte er al in de
De Hoge Veluwe
jaren dertig voor om van het hele
Nederlandse duingebied een
Utrechtse Heuvelrug
Veluwezoom
Nationaal Park te maken.
De Biesbosch
Hij heeft op Texel gewoond en Oosterschelde
De Maasduinen
zag direct de grote waarde van
De Loonse en
Drunense Duinen
de Texelse natuur. Zijn wens
De Groote Peel
De Zoom-Kalmthoutse Heide
werd in 2002 werkelijkheid:
de duinen van Texel werden
De Meinweg
officieel Nationaal Park.

Download Report