laatste corr_20131122 DEF_ na reactie Dekens Boersma nov13

ONTWERP VITALISERINGPLAN
OPENBARE RUIMTE KRUISKAMP – SCHUTSKAMP
CONCEPT NOVEMBER 2013
1
2
INHOUD
1
Inleiding
2
Analyse openbare ruimte
- Kwaliteit algemeen
- Type woonstraten
- Verschil tussen de Schutskamp en de Kruiskamp
- Conclusie
3
Inventarisatie lopende en geplande projecten
4
Ambities openbare ruimte
5
Keuzes maken
6
Uitwerking
- Doel
- Breedtecategorieën en principeprofielen
- Materialen
- Groen
- Bomenbeleid
- Spelen
- Hondenuitlaat-voorzieningen
- Verlichting en straatmeubilair
- Verkeer (30km/u), openbaar vervoer en parkeren
- Riolering en integraal waterbeheer (afkoppeling en berging)
- Uitzonderingen / maatwerk
- Tuinpoorten
- Achterpaden (brandgangen)
- Financiering (haalbaarheid)
7
Aanpak
- Ontwikkelplan Kruiskamp en Schutskamp
- Vitalisering openbare ruimte Kruiskamp - Schutskamp
8
Financiën, planning en fasering
- Algemeen
- Vier jaren plan van 2013 tot en met 2016.
- Planning verkeersprojecten
Bijlagen (apart boekje)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Evaluatie pilotproject vitalisering Hintham
Overzichtskaart uitgevoerde en nog uit te voeren projecten (in groot formaat)
Overzicht te vervangen riolering
Inventarisatie profielbreedtes
Principeprofielen en breedtecategorieën
Afkoppeling van water
Ontwikkelplan Kruiskamp en Schutskamp
Ontwikkelplan in kaart
Gebiedsindeling fasering
Eigendom particulieren / privéterrein
Cirkelplannen Schutskamp / Kruiskamp uit Wijkspeelplan West
Totaallijst van projecten Uitvoeringsplan Verkeersveiligheid 2012-2016
3
4
1
Inleiding
Fig.1: Begrenzing gebied
Naar aanleiding van het raadsvoorstel ‘De Vitale Stad’ is in 2005 het begrip vitalisering geïntroduceerd.
Per definitie is vitalisering als aanvulling op andere vervangingsfondsen bedoeld voor een kwaliteitsimpuls op de
openbare ruimte. In woonwijken ouder dan 40 jaar zijn de voorzieningen in de openbare ruimte aan vervanging toe.
In de woonwijk Hintham is in de periode tussen 2008 en 2014 een pilot uitgevoerd. Zo werd beoordeeld hoe
vitalisering het meest efficiënt uitgevoerd kan worden, en welke knelpunten zich in de praktijk voordoen. Deze pilot
is praktisch afgerond en mag als geslaagd worden bestempeld. Het draagvlak is groot (veel positieve geluiden
terug) en het resultaat is goed merkbaar en zichtbaar. De begeleiding door een klankbordgroep heeft alle spelers
scherp gehouden, zowel in de voorbereiding als in de uitvoering.
** (zie bijlage 1 Evaluatie Pilot Hintham)
De wijken Schutskamp en Kruiskamp (fig 1) zijn gebouwd tussen 1964 en 1974. De materialen in de openbare
ruimte, en dan vooral de bestrating, is in die 40 tot 50 jaar nooit vervangen.
In de wijk ligt een gemengd rioolstelsel. Circa 40 % van de riolering moet voor 2027 vervangen worden. Het betreft
dan de kleinere diameters. Met het grootschalig aanpassen van de bovengrondse openbare ruimte is het wenselijk
het vervangen van de riolering vervroegd uit te voeren zodat zoveel mogelijk profijt gehaald wordt uit het
combineren van werkzaamheden. Daarnaast biedt vitalisering van de openbare ruimte goede kansen voor het
afkoppelen van hemelwater. In het beleidsplan verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2009 – 2014 (vGRP) zijn
hiervoor middelen opgenomen. De vitalisering biedt de kans om ook de uitstraling van de wijken te verbeteren,
waar mogelijk integraal met renovatie van woningen of andere vernieuwingsprojecten.
In nauw overleg met de wijkraad en een klankbordgroep van bewoners zullen de uitvoeringsplannen tot stand
komen. Het voorliggend vitaliseringsplan vormt de basis voor deze uitvoeringsplannen, die steeds op maat zullen
worden gemaakt.
2
Analyse openbare ruimte
Kwaliteit algemeen
Alle materialen liggen er al vanaf het ontstaan van de wijken en zijn dus tussen de 40 en 50 jaar oud. In de
Schutskamp kan het, ondanks dat het er al zo lang in ligt, nog jaren mee. In de Kruiskamp oogt de bestrating meer
versleten dan in de Schutskamp. Toch kan de verharding hier ook nog enkele jaren mee. Wel moet er op vele
plekken de verzakkingen in de straat worden aan gestraat om de afwatering te verbeteren.
De openbare ruimte wordt goed onderhouden en dit wordt over het algemeen door bewoners positief gewaardeerd.
5
De beplanting kan vooral in de woonstraten beter, met een betere groeiplaats zal deze vitaler zijn en langer
meegaan. Nu staan bomen vaak in een kleine ruimte in de verharding doordat plantsoenen opgeheven zijn voor
parkeerruimte.
Er is veel openbaar groen in de vorm van parken en plantsoenen, gekoppeld aan singels. Soms worden deze nog
niet goed benut als recreatieve verblijfsruimte, maar het geeft de wijk veel beeldkwaliteit.
Beide wijken worden (naast brede wegen) doorsneden met grootschalig water en groen, wat een goede ruimtelijke
kwaliteit aan de woonwijken geeft.
Schutskamp en Kruiskamp hebben zowel hoogbouw als laagbouw. Hoogbouw heeft een ander effect op het
ruimtebeslag in de openbare ruimte dan laagbouw. Rond hoogbouw ontstaat er een hogere concentratie aan
parkeerruimte. Daarnaast moet er enige afstand zijn tot andere gebouwen/woningen. Door die afstand ontstaat er
automatisch ruimte voor voorzieningen in de openbare ruimte.
Bij laagbouw is het parkeren meer verspreid en voor de deur. Voorzieningen liggen weer meer op afstand, omdat
deze op bepaalde plekken geconcentreerd zijn.
Er is een goede spreiding van buurtwinkelcentra rondom het centrale grote wijkwinkelcentrum De Helftheuvel.
De buurtwinkelcentra lopen niet overal even goed, waardoor de beleving niet altijd positief is. Verbetering kan
echter alleen ontstaan met particulier initiatief/de winkel eigenaar(s).
Type woonstraten
Uit de pilot van Hintham is gebleken dat het grootste effect van vitalisering wordt bepaald door de kwaliteit van het
stratenplan, die is bepaald bij de aanleg van de wijk.
De structuur van de Schutskamp en de Kruiskamp is rechtlijnig. Wegen zijn lang, recht en hoekig.
Het wegennet is dicht en er zijn veel routes die leiden naar hetzelfde punt. Hierdoor spreidt het verkeer zich goed
over de wijk, waardoor het overal relatief rustig is. Aan de andere kant zijn er ook weinig echt verkeersluwe
woonstraten. In de woonstraten is de maximale snelheid 30km/u en er zijn over het algemeen twee typen te
onderscheiden: één type met brede rijbanen en één met smalle rijbanen. In beide gevallen zijn er klachten over
parkeren en te hard rijden, waarbij het laatste meer voorkomt in de Schutskamp
De doorgaande wegen zijn breed en uitgevoerd in asfalt. Dit is van belang voor een goede doorstroming van
verkeer. De maximale snelheid op doorgaande wegen is 50km/u.
Woonstraten met een erg breed profiel zijn in de bestaande situatie aangelegd zonder aparte parkeervakken, zijn
tot 8 meter breed en meestal in asfalt.
De breedte is goed voor parkeren, maar zonder geparkeerde auto’s geeft het brede profiel in deze 30 km/uur
wegen aanleiding tot te hard rijden. Dit is een gedragsprobleem enerzijds, maar anderzijds wekt het de indruk dat
er ruimte en overzicht genoeg is om bij een onverwachte situatie in te grijpen. In een breder profiel voel je niet snel
dat je te hard rijdt, zeker niet als dat ook nog op asfalt is.
Het meeste komt dit voor in de Schutskamp.
In relatie tot beheer dient vermeld dat de huidige inrichting van deze straatprofielen zodanig is, dat met de huidige
middelen van onkruidbestrijding het lastig is deze goed te onderhouden.
Woonstraten met een erg smal profiel zijn ontworpen in een tijd dat niet iedereen een (grote) auto had, laat staan
twee. Hierdoor is er in deze tijd op veel plekken niet voor iedere bewoner ruimte om te parkeren.
Veel van deze woonstraten hebben geen of aan één zijde een trottoir. Aan de andere zijde sluit de voortuin direct
aan op de rijbaan.
Auto’s parkeren in deze smalle straten half op de stoep als er één is, of tegen hek of haag van de voortuin.
De smalle woonstraten zijn aangelegd met betonklinkers, gebakken klinkers of stoeptegels.
Deze situatie doet zich het meest voor in de Kruiskamp.
Voor het toekomstige situatie heeft het vanuit veiligheid de voorkeur dat er in aansluiting op het privéterrein een
trottoir wordt aangelegd.
Verschil tussen de Schutskamp en de Kruiskamp
In de Schutskamp zijn de meeste wegen te breed aangelegd en uitgevoerd in asfalt. Daarnaast zijn er een soort
woonerven; een (soms doodlopende) rijbaan in betonklinkers, zonder trottoirs met hier en daar parkeervakken van
recenter datum.
6
In de Kruiskamp is er meer onderscheid gemaakt tussen de hoofdwegen (in asfalt), buurtontsluitingswegen (in
gebakken klinker of betonklinker) en woonstraten (in stoeptegels). Deze woonstraten komen het meest voor,
Ongeveer 80% van het straatoppervlak in de Kruiskamp bestaat uit woonstraten.
Over de uitstraling van de materialen valt te twisten, maar wat betreft leesbaarheid van snelheid en locatie gaat het
door verschil in materiaal in de Kruiskamp beter dan in de Schutskamp, waar bijna elke weg hetzelfde oogt.
Conclusie
Verbeterpunt voor de leefbaarheid in de Kruiskamp en de Schutskamp is vooral de relatie tussen de snelheidslimiet
(30 of 50) en het uiterlijk van het wegprofiel (breedte en materiaal).
Hiermee wordt de wijk niet alleen beter leesbaar, maar neemt ook de oriëntatie, veiligheid en kwaliteit toe.
Bij te brede woonstraten is de straat te versmallen met ruimte voor parkeren. Hiermee wordt in de Schutskamp
ruimtelijk de meeste winst behaald. In de Kruiskamp is de winst vooral te halen door het verbeteren (vernieuwen)
van bestratingsmaterialen, maar vergt het maken van parkeerruimte veel maatwerk.
3
Inventarisatie lopende en geplande projecten
Er is de afgelopen jaren al vrij veel heringericht in de Schutskamp en Kruiskamp (zie bijlage 2: Overzichtskaart
projecten en figuur 2)
Fig. 2: De verschillende principeprofielen en oplossingsvarianten voor rijbaan, parkeren en trottoir
Er staan in de planning veel bouwprojecten bij gemeente en woningbouwcoöperaties, zoals:
• nieuwbouw Zeeheldenbuurt door ZAYAZ,
• nieuwbouw van Brede Bossche Scholen,
• nieuwbouw aan de Admiraliteitslaan,
• renovatie woningen van de corporaties ZAYAZ en Brabant Wonen
• etc.
Maar ook gemeentelijke herinrichtingsprojecten, zoals:
• vergroting waterberging van watergangen,
• Buurtplein Hudsonlaan,
7
• omvorming wegen naar 30km/uur,
• (wijk-)speelplaatsen,
• etc.
Daarnaast is van groot belang dat de leidingbeheerders de gelegenheid krijgen om daar waar nodig de
nutsleidingen te vernieuwen in de wijk.
Het Vitaliseringplan koppelt in de uitvoering deze initiatieven waardoor voldoende middelen beschikbaar komen en
werkzaamheden efficiënt worden uitgevoerd.
Bij nieuwbouwprojecten is de kans groot dat herinrichting van het openbaar gebied daar omheen nodig is, omdat
bij nieuwbouw gerekend wordt met de meest actuele parkeernormen. Die normen zijn in de Kruiskamp en de
Schutskamp verouderd. Ondanks dat parkeren in nieuwbouwsituaties in principe op eigen terrein opgelost moet
worden, komt het vaak voor dat er oplossingen voor parkeren gezocht worden in het openbaar gebied. De
initiatiefnemer van de bouw betaalt daar aan mee. Dat is bijvoorbeeld in de Zeeheldenbuurt en aan de
Admiraliteitslaan het geval.
Uitgangspunt voor de vormgeving is dit vitaliseringsplan.
Een overzicht van alle fysieke plannen van de afgelopen 5 jaar en die in de nabije toekomst, zijn in kaart gebracht
** (zie bijlage 2 Overzichtskaart uitgevoerde en nog uit te voeren projecten)
Hieruit is te concluderen dat na vitalisering in de komende 4 jaar al een aardig deel van beide wijken vernieuwd
zijn. Mits er de jaren daarna genoeg middelen ter beschikking worden gesteld, kunnen veel straten volgen.
4
Ambities openbare ruimte
De openbare ruimte is de verantwoordelijkheid en zorg van de gemeente. Door het vitaliseringsplan wordt gezocht
om door een efficiëntere uitvoering extra kwaliteit te leveren voor:
• Meer verblijfskwaliteit van openbaar groen én woonstraten.
• Toegankelijker groen met meer kwaliteit
• Sfeervoller en duurzamer materiaal (minder asfalt en beton, meer gebakken klinkers)
• Consequent straatbeeld in het gehele gebied (veiligheid en leesbaarheid)
• Voldoende parkeerruimte (streven naar recente norm)
5
Keuzes maken
Vitalisering van de openbare ruimte in een woongebied heeft een samenhang met de kwaliteit van het rioolstelsel.
Wanneer het bestaande rioolstelsel aan vervanging toe is, kan de vitalisering van de openbare ruimte worden
gecombineerd (werk met werk maken). Vanuit de vervangingsbudgetten in het verbreed Gemeentelijk
Rioleringsplan 2009 -2014 (vGRP) wordt een impuls gegeven aan de vitalisering van een wijk. Ook biedt het vGRP
kansen voor het scheiden van afvalwater en hemelwater in de openbare ruimte. Hierdoor krijgt (hemel-) water een
prominentere plaats in de wijk. Het draagt bij aan de duurzaamheidsambitie van de stad ’s-Hertogenbosch.
Echter is het budget voor de vitalisering beperkt.
Totaal wordt ca. 40% van het rioolstelsel in Schutskamp en Kruiskamp vervangen in de komende ca 20 jaren.
Als de riolering wordt vervangen, in combinatie met afkoppeling van de wegen/trottoir, worden deze straten tevens
opnieuw ingericht met nieuwe materialen. Na afronding van het geheel is ca 80% van de woonstraten van nieuw
materiaal voorzien.
Voor deze grootschalige vervanging komt de gemeente op korte termijn geld tekort. Er wordt om die reden steeds
gewerkt met 4 jarige programma’s. Hierin wordt aangegeven welke projecten in deze periode worden uitgevoerd.
** (zie bijlage 3 Te vervangen riool)
Er zijn ook herinrichtingsprojecten om te brede doorgaande asfaltwegen aan te pakken vanuit verkeersveiligheid
en parkeren. Hier wordt het riool echter niet vervangen. Voor deze projecten zijn geen vitaliseringsgelden
beschikbaar. Extra middelen voor een kwaliteitsslag moeten worden gevonden vanuit het investeringsplan. Dit
investeringsplan wordt steeds per jaar vastgesteld door het bestuur.
De maatregelen die vanuit het investeringsplan in deze vitaliseringsperiode afzonderlijk zijn vastgesteld, staan in
hoofdstuk 8 opgesomd.
Bovendien blijkt dat de openbare ruimte van de Schutskamp vanuit beheer gezien minder aan vervanging toe is
dan de Kruiskamp. Desondanks kent de uitstraling van de Schutskamp, met te brede asfaltwegen, evenveel
nadelen als de Kruiskamp, met stoeptegels in de te smalle woonstraten.
8
Er moeten dus steeds keuzes worden gemaakt.
Die keuzes kunnen worden gemaakt op basis van:
• Eenduidigheid in de wijk (heldere structuur, leesbaarheid)
• Slechtste staat van materialen (noodzaak vanuit leefbaarheid)
• Verbetering verkeersveiligheid en overzichtelijkheid
• Meeliften met meerdere/ andere projecten
6
Uitwerking
Zoals de conclusie van de analyse (hst 2) is, wordt ingezet op herprofilering om de wijk leefbaarder te maken.
Algemeen gelden een aantal oplossingsrichtingen per probleem. Herinrichting heeft betrekking op keuzes voor
veiligheid, kwaliteit en functionaliteit: (probleem > oplossingen)
1. Veiligheid:
- Te hard rijden (snelheid remmen) > oplossingen: parkeren in vakken, wegversmallingen, doodlopende
straten, drempels
- Plekken zonder toezicht of te donker (hofjes met garageboxen en particuliere achterpaden) >
oplossingen: beter verlichten, opgeruimd herinrichten
2. Kwaliteit:
- Versleten uitstraling > oplossingen: nieuwe duurzame materialen (kleurecht)
- Te stenige grijze omgeving > oplossingen: waar mogelijk inzet van meer groen of vitaler, beter
toegankelijk (beter beleefbaar) groen, warme kleuren steen
- Rommeligheid (door onlogische lijnen) > oplossingen: helder en logisch herinrichten, eenvoud
3. Functionaliteit:
- Te weinig parkeren > oplossingen: verhelderen gebruik en parkeertekort verminderen (oog voor verblijf)
- Ontoegankelijkheid van groen > oplossingen: padenstructuur door plantsoenen en parken herzien
- Rommeligheid (door onzorgvuldige inpassing van afvalinzameling, verkeersobstakels, nutsvoorzieningen,
paaltjes, spelen, groen) > oplossingen: slim herinrichten, met minder middelen hetzelfde resultaat.
Doel
Naast de buurt- of wijkontsluitingswegen (50km/u) zijn er verschillende typen woonstraten (30km/u) met
verschillende breedtes (tussen particuliere grenzen). De breedtes zijn geïnventariseerd
** (zie bijlage 4 Inventarisatie profielbreedtes).
Per breedtecategorie is er een oplossing voor parkeren. Vanaf een bepaalde maat is er een andere indeling van
(meer) parkeerplaatsen mogelijk. Met daarbinnen soms weer oplossingsvarianten.
Doel van de indeling is tweeledig: Dat de woonstraat een beter verblijfsgebied wordt door trottoirs en plantsoen. En
dat het autogebruik veilig en functioneel is (veilig profiel en voldoende parkeren)
Dit blijft altijd het streven, maar is niet overal haalbaar.
Breedtecategorieën en principeprofielen
1. 8,70m – 10,50m > dubbele trottoirs, rijbaan en 1-zijdig langsparkeren
2. 10,50m – 12,20m > dubbele trottoirs, rijbaan en 2-zijdig langsparkeren
3. 12.20m - 13,20m > dubbele trottoirs, rijbaan en 1-zijdig haaks parkeren over trottoir (los van rijbaan)
4. 13,20m – 15m > dubbele trottoirs, rijbaan en 1-zijdig haaks parkeren aan de rijbaan
5. 15m – 18m > dubbele trottoirs, rijbaan en langs parkeren tegenover haaks parkeren aan de rijbaan
6. 14m – 17,50m > dubbele trottoirs, rijbaan en langs parkeren tegenover haaks parkeren over trottoir
7. 17,50m – 19m > dubbele trottoirs, rijbaan en dubbel haaks parkeren over trottoirs (los van rijbaan)
8. 19m – 23m > dubbele trottoirs, rijbaan en dubbel haaks parkeren aan de rijbaan
9. Vanaf 23m is er ruimte voor 3m groenstrook met bomen (of middenberm met langsparkeren), dan kun je
eindeloos variëren.
** (zie bijlage 5 Principeprofielen en breedtecategorieën)
9
Fig. 3: De verschillende principeprofielen en oplossingsvarianten voor rijbaan, parkeren en trottoir
Er is bij het opstellen van principeprofielen uitgegaan van minimale maatvoering voor verkeer (ASVV handboek en
groot verkeer van afvalstoffendienst en brandweer), zodat er niet onnodig veel verharding ligt voor trottoir, rijbaan
en parkeren. Met als doel het optimaliseren van de verblijfskwaliteit van de woonstraat en het voorkomen van te
hard rijden. Zo minimaal mogelijke boogstralen in de bochten helpen hier ook bij.
In de woonwijken (30km/u gebieden) zullen de straten niet breder zijn dan 5m (exclusief parkeren) en niet smaller
dan 4.20m (uitgezonderd maatwerk)
Parkeren in aparte vakken, zodat de straat niet breder is als er geen auto’s staan.
Elke straat krijgt altijd aan 2 zijden een trottoir van minimaal 1.20m, als aan weerszijden woningen staan. Waar
lichtmasten staan of auto’s met de neus oversteken, moet het minimaal 1.50m breed zijn.
Fig. 4: Voorbeeld vitalisering van veel voorkomend principeprofiel7 in de Kruiskamp en de Schutskamp
Materialen
Bestrating is sfeervol; in principe een donkerrode gebakken klinker of betonstraatsteen en een lichtgrijze
trottoirtegel van 30x30cm. Parkeervakken dezelfde rode klinker met een zwart vlak van betonstraatstenen.
Verder zijn trottoirbanden zo smal mogelijk (13/15cm) i.v.m. beperkte profielbreedtes, trottoirbanden met zicht en
bij oversteken verlaagd. Afwatering verschilt per situatie, maar liefst op logische lijnen langs de kant van de weg en
bij voorkeur afkoppeling naar openbaar groen (infiltratie in bodem) en/of oppervlaktewater.
10
Groen
Waar het mogelijk is streven naar zo robuust mogelijk groen. Liever 1 grote vitale boom op de hoeken van de straat
in open grond, dan 10 kwakkelende bomen in de straat. Het is tegenwoordig mogelijk om bomen in bestrating met
grondverbetering een goed leven te geven, maar een boom in open grond heeft altijd de voorkeur.
Omdat parkeren belangrijk is in de Schutskamp en de Kruiskamp wordt er veelal voor gekozen parkeervakken te
maken waar het kan en een flink groenvak op de hoeken te maken waar niet geparkeerd mag worden. Hiermee is
de situatie handhaafbaar en tegelijk het groen vanuit de aanliggende straat goed zichtbaar op de hoeken.
Grotere plantsoenen kunnen waar nodig worden ingericht als leefbaar en functioneel groen, zoals spelen, sporten,
wandelen, honden uitlaten en/of kijkgroen.
Bomenbeleid
De gemeente ’s Hertogenbosch heeft een streng bomenbeleid.
Er wordt in principe geen boom gekapt. In extreme situaties dat een boom aantoonbaar niet vitaal genoeg is, kan
sprake zijn van kappen, maar dan dient deze boom ook gecompenseerd te worden. Het kan ook zijn dat het belang
waarvoor de boom moet wijken prioriteit heeft.
Per project wordt een analyse gemaakt van de boomkwaliteit (zogenaamde BEA), de adviezen hieruit worden in
principe in overleg met een boomspecialist meegenomen in de herinrichtingsplannen. Over de eindbeslissing is
geen inspraak.
Spelen
Het beleid voor spelen is uitgewerkt in de zogenaamde ‘Wijkspeelplannen’ (2003).
Elke wijk heeft een wijkspeelplan met buurtuitwerkingen. Het gaat uit van een optimale spreiding van speelplekken,
nu liggen er soms veel te dicht bij elkaar en andere weer te ver weg. Het streven is voor alle inwoners de
speelvoorzieningen optimaal bereikbaar te maken. Elke leeftijdscategorie kent een eigen overbrugbare afstand
naar een speelplek:
• 0-6jr: 100m
• 6-12jr: 400m
• 12-18jr 1000m
• 0-99jr 1000m (‘wijkspeelplaats’)
In het Wijkspeelplan staan ook maatregelen, sommige speelplekken verdwijnen en nieuwe locaties zijn
aangewezen. Dit wordt apart vaak nog met de bewoners afgestemd en bij gebrek aan draagvlak gewijzigd.
Ook zijn er ‘wijkspeelplaatsen’ aangewezen, hierin wordt het gebruik door alle leeftijden (0-99jr) voorzien. Nu zijn
nog niet alle maatregelen uitgevoerd. Speelplekken worden uitgevoerd volgens een jaarplanning of liften mee met
herinrichtingsplannen.
Speelplekken worden gefinancierd uit het Speelbeleid, nooit uit budget voor vitalisering.
Op de gemeentelijke website is het speelbeleid per wijk te vinden onder:
http://www.s-hertogenbosch.nl/inwoner/stad-en-wijken/speelbeleid/
** (zie bijlage 11 voor de cirkelplannen Schutskamp en de Kruiskamp uit het Wijkspeelplan West)
Hondenuitlaat-voorzieningen
Voorzieningen voor honden uitlaten zijn aangewezen en terug te vinden op de website van de gemeente. Net als
speelplekken worden deze uitgevoerd volgens een jaarplanning of liften mee met herinrichtingsplannen. Soms
ontbreekt een wandelpad langs een honden-uitlaatroute (langs een weg of fietspad is dit niet veilig)
Dit kan wel met vitaliseren of een verkeersproject meegenomen worden.
Informatie over het hondenbeleid is te vinden via: http://www.s-hertogenbosch.nl/inwoner/stad-en-wijken/dieren/
Verlichting en straatmeubilair
In geval van vitaliseren moet geïnventariseerd worden of het verlichtingsniveau voldoet en op de juiste plek staat.
Voor vervanging of verbetering van verlichting is een apart onderhoudsfonds.
Straatmeubilair: Paaltjes zoveel mogelijk voorkomen, al kan het soms niet anders voor de handhaving.
Banken staan vaak ter discussie in verband met hangjeugd of -ouderen. Toch kunnen deze voorzieningen voor
verbetering van de verblijfskwaliteit worden ingezet om voldoende rustplekken langs (groene) wandelroutes te
verkrijgen. Het aantal afvalbakken is beperkt, vanwege de hoge beheerkosten om deze te legen. Vooral op plekken
waar veel recreanten verwacht worden staan afvalbakken.
11
Verkeer (30km/u), openbaar vervoer en parkeren
(zie ook hst 8)
In principe is een woonwijk (vanaf een doorgaande weg van 50km/u) in zijn geheel 30km/u gebied. Bebording is
dan voldoende. Met de herinrichting hopen we de profielen passender te maken bij een snelheid van 30km/u.
Vaak, waar de wegen lang en recht zijn of een oversteek naar een speelplek, wordt men er apart nog eens op
aangestuurd om de snelheid aan te passen door drempels of versmallingen toe te passen.
Openbaar vervoer heeft vaak aparte eisen en wenst geen drempels op de busroutes. Hier is het lastig om (bij
verzoeken) drempels te realiseren.
Voor parkeren wordt gekozen om deze aan te geven met zwarte vlakken in de bestrating. In de nieuw ingerichte
straten is buiten deze vakken parkeren niet toegestaan. Buiten de vakken parkeren heeft tot gevolg dat de straat te
smal wordt voor nooddiensten en afvalstoffendienst en tegenliggers elkaar niet kunnen passeren. Ook wordt dan
door illegaal geparkeerde voertuigen het trottoir geblokkeerd of het uitzicht in de bocht gehinderd.
Riolering en integraal waterbeheer (afkoppeling en berging)
Bij sloop- nieuwbouwprojecten wordt water afgekoppeld en een gescheiden rioolsysteem aangebracht. Recent zijn,
waar dit kon, alle watergangen in en rond Schutskamp en Kruiskamp verbreed, om meer water te kunnen bergen.
Bestaande woningen worden in het kader van de vitalisering niet afgekoppeld, maar de straatkolken wel. Dit houdt
in dat regenwater door middel van een afzonderlijk riool onder de straat wordt afgevoerd op de watergangen (het
oppervlaktewater). Als het regenwater dat op de openbare weg valt, wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater
(kan ook via putten), dan is het lozen van sop (huishouden of autowassen) en andere chemicaliën in de
straatkolken uit den boze!
** (zie bijlage 6 Afkoppeling regenwater)
Uitzonderingen / maatwerk
Soms is maatwerk nodig. Aangetoond gevaarlijke situaties kunnen vragen om uitzondering op de
uitwerkingsregels.
In principe wordt niet gekozen voor het afsluiten van straten (bestaande afsluitingen worden in principe
gehandhaafd) of toepassen afzetpalen, maar er zijn situaties waar dat noodzakelijk kan zijn.
Een smallere rijbaan dan 4.20m of 1-richtingsverkeer heeft niet de voorkeur. Ook is het aantal drempels beperkt
vanwege de snelle en comfortabele bereikbaarheid voor ambulance en brandweer.
Kortom; goed gemotiveerd kan er moeten worden afgeweken van wat regel is.
Tuinpoorten
Apart maatwerk is nodig voor de tuinpoorten (en garageboxen) naar de achtertuinen aan de zijkant van
hoekwoningen aan het begin en eind van de woonstraten. De openbare ruimte is daar meestal breder tussen
privégrenzen en er is ooit plantsoen opgeofferd voor haaks parkeren vanwege groeiende parkeerdruk (2 bomen
daarbij vaak behouden)
Niet elke hoekwoning heeft een tuinpoort of garagetoegang. Deze voorzieningen kosten ruimte wat ten koste gaat
van parkeren in het openbaar gebied. Het heeft daarom niet de voorkeur om voor elke poort ruimte vrij te houden,
aangezien er toegang naar de tuin mogelijk is vanuit het achterpad.
Oorspronkelijk zou een vergunning moeten zijn aangevraagd bij het maken van poorten. Echter is niet te
achterhalen of dat voor deze tuinpoorten ooit is aangevraagd.
Daarom is de keuze gemaakt om een pad naar elke bestaande tuinpoort vrij te houden ten koste van parkeren. In
de plannen wordt aan weerszijden van de toegang het maximaal aantal parkeervakken gerealiseerd. Voor
zijtoegangen van voortuinen bekijken we per bestaande situatie wat mogelijk is.
Achterpaden (brandgangen)
Achterpaden in de Kruiskamp en Schutskamp zijn geen eigendom van de Gemeente, maar van verschillende
particuliere eigenaren en woningbouwcoöperaties.
De verantwoordelijkheid om deze in goede staat te houden is dus geen opgave binnen de vitalisering. Hetzelfde
geldt voor het wel of niet afsluiten van de achterpaden.
Financiering (haalbaarheid)
In principe zet de vitalisering in op kwaliteitsverbetering van groen en verharding.
Zie voor meer informatie hst 8.
12
7
Aanpak
Van belang is dat er steeds integraal wordt gekeken naar de uit te voeren plannen en dat deze plannen voor de
leefbaarheid steeds een toegevoegde waarde hebben. Door de integrale aanpak worden ook verschillende
geldstromen effectiever ingezet.
Ontwikkelplan Kruiskamp en Schutskamp
Het vitaliseringsplan is een operationele uitwerking voor de openbare ruimte van het ‘Ontwikkelplan Kruiskamp en
Schutskamp’, zoals in 2012 is vastgesteld. Dit plan is geschreven door de gemeente, stichting Divers,
woningbouwcoöperaties Zayaz en Brabant Wonen en bewoners.
Het plan analyseert vooral de sociale aspecten en maatschappelijke ontwikkeling van Kruiskamp en Schutskamp
en investeren in nieuwe ontwikkellijnen voor de toekomst.
Daarbij wordt ingezet op 3 sporen:
- verbeteren van leefbaarheid en veiligheid
- verhogen van kwaliteit van wonen
- investeren in samenleven en zorg
** (zie bijlage 7 en 8 Ontwikkelplan Kruiskamp en Schutskamp)
Fig. 5: Ontwikkelingsplan Kruiskamp en Schutskamp
Vitalisering openbare ruimte Kruiskamp - Schutskamp
Bewoners van de wijk kunnen op diverse manieren meedenken:
Er wordt samengewerkt met een klankbordgroep, die bestaat uit (bestuurs)leden van de wijkraad en bewoners.
Allereerst wordt het voorliggend ontwerp vitaliseringsplan in de inspraak gebracht. Met aanpassingen uit de
inspraak wordt het plan ter besluitvorming voorgelegd aan het college van Burgemeester en Wethouders. Dit plan
wordt dan ook in de toekomst steeds als basis gebruikt voor de planuitwerking per gebied.
13
Bij de communicatie over de aanpak, voorbereiding en uitvoering wordt, naast de gebruikelijke communicatie
middelen gebruik gemaakt van de gemeentelijke website.
Naast het vitaliseringsplan worden op deze site steeds uitwerkingsplannen toegevoegd, zodat iedereen (met een
computer) kennis kan nemen van plannen voor de straat waar ze wonen.
Per gebied worden bewoners steeds uitgenodigd voor een inloopbijeenkomst, waar zij de herinrichtingsplannen
kunnen inzien.
Tijdens de inloopavonden is er ruimte voor suggesties over maatwerk van de uitwerkingsplannen.
De bewoners van de betreffende buurt worden steeds schriftelijk op de hoogte gehouden van de start, de duur en
de fasering van de uitvoering. Ook zal er tijdens de uitvoering een telefoonnummer beschikbaar zijn van de
gemeentelijke opzichter/ projectleider.
8
Financiën, planning en fasering
Algemeen
Projectgebied Kruiskamp Schutskamp is groot. Ten opzichte van het referentieproject Hintham is het ongeveer 6
keer zo groot. Een financiële beschouwing voor geheel Schutskamp en Kruiskamp op basis van de uitgangspunten
in dit vitaliseringsplan, betekent een totale investering van ruim 35 miljoen euro (prijspeil 2012). Naar verwachting
zal de totale uitvoeringsduur meer dan 20 jaar in beslag nemen.
Omdat de middelen beperkt zijn kan niet alles en moeten er keuzes worden gemaakt. (zie: hst. 5 ‘Keuzes maken’)
In overleg met de wijkraad is het voorstel om de vitalisering steeds te plannen op basis van perioden van 4 jaar.
Van belang is dat de kwaliteit, lees materiaalgebruik, waarvoor in dit plan wordt gekozen doorgezet wordt
gedurende de lange termijn van de uitvoering van het vitaliseringproject Kruiskamp - Schutskamp.
Omdat een periode van 20 jaar bestuurlijk niet te overzien is, wordt voorgesteld steeds over een periode van 4 jaar
middelen vrij te maken waaruit concrete werkzaamheden worden gefinancierd. Hierdoor kan de bewoner de
gemeente ook houden aan de afspraken die worden gemaakt.
Als basis voor deze financiële beschouwing zijn de uitgangspunten in de uitwerking. De fasering is ingedeeld in 15
gebieden zoals aangegeven in figuur 6.
** (zie bijlage 9 Gebiedsindeling fasering)
Fig. 6: 15 Faseringsgebieden vitalisering over 20 jaar
14
Er wordt steeds voor een periode van 4 jaar aangegeven welke gebieden de gemeente gaat vitaliseren. In het
derde jaar wordt steeds een voorstel voor de volgende 4 jaar gedaan.
Het voorstel heeft steeds de goedkeuring van het bestuur nodig en is altijd:
• controleerbaar
• uitvoerbaar
• financieel haalbaar
Daarnaast is van belang dat bij de keuze van de uit te voeren werkzaamheden rekening wordt gehouden met de
volgende wenselijke regels:
• inspelen op andere fysieke gemeentelijke initiatieven in de wijk
• voorkeur voor gebieden met aantoonbaar achterstallig onderhoud (zie hfst 5 “keuzes maken”)
• afgeronde gebieds- of buurteenheden (logische grens voor bewoners)
• rekening houden met effectiviteit van het rioolsysteem (niet middenin afkappen)
• minimale overlast voor bewoners
• integrale afstemming met werkzaamheden van nutsbedrijven, corporaties en andere initiatiefnemers in
relatie tot de openbare ruimte
Vier jaren plan van 2013 tot en met 2016.
In deze periode is er een budget beschikbaar van ca. 6.0 miljoen euro uit GRP, vitalisering en onderhoud.
Daarnaast wordt uit het Uitvoeringsprogramma verkeersveiligheid 's-Hertogenbosch 2012-2016 nog ca. 0,8 miljoen
geïnvesteerd in verschillende projecten in Schutskamp- en Kruiskamp.
Voor de aanpak van het uitvoeringsproces en de communicatie wordt verwezen naar hoofdstuk 7.
Fig. 7: Vitalisering 2013 t/m 2016 in kleur weergegeven
Deze middelen worden aangewend om de volgende projecten mogelijk te maken (figuur 7):
2013 - 2014:
- Buurtpleinproject Hudsonlaan/Park en de directe omgeving (medio april 2014 gereed)
15
- Project Zeeheldenbuurt (medio april/mei 2014 gereed)
- Aanleg van 2 straten in faseringsgebied IV (Rudolf van Baarlestraat en Generaal Rosslaan)
- (voorbereiding overige straten gebied VII) nadere aanleg van straten fasering gebied VII (start medio 2014)
2015 - 2016:
- Afronding faseringsgebied VII
- Voorstel maken van vier jaren plan 2017 tot en met 2020
- Vaststellen vier jaren plan 2017 tot en met 2020
Fig. 8: Ontwerp openbare ruime Buurtpark Hudsonlaan
Fig. 9: Ontwerp openbare ruimte Zeeheldenbuurt
16
Fig. 10: Rudolf van Baarlestraat en Generaal Rosslaan
Planning verkeersprojecten
Vanuit het Uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid ’s-Hertogenbosch 2012-2016 (vastgesteld door de raad d.d.
11 december 2012) staan de onderstaande projecten op het programma *):
- Kooikersweg (tussen Kruiskampsingel en rotonde Helftheuvelweg; € 250.000 in 2014 en € 400.000 in 2015
en vanaf rotonde Helftheuvelweg tot rotonde Oude Vlijmenseweg) in 2012 € 25.000.
- Karel Doormanstraat > aanpassing wegprofiel in 2016 voor een bedrag van € 175.000,- Kruiskampsingel (tussen Kooikersweg en Ruwekampweg) > aanpassen wegprofiel en aanleg
parkeerplaatsen in 2015 en 2016 voor een bedrag van € 200.000,- Admiraliteitslaan + deel Churchilllaan > versmallen rijbaan, vervangen asfalt door klinkers in 2015 voor een
bedrag van € 150.000,- Rijzertlaan tussen Boschmeersingel en Hoeflaan > versmallen rijbaan en vervangen asfalt door klinkers in
2013 voor een bedrag van € 100.000,-. Dit staat gepland na de nieuwbouw aan de Rijzertlaan.
- Hoeflaan > versmallen rijbaan en vervangen asfalt door klinkers in 2016 voor een bedrag van € 175.000,00
** (zie bijlage 12 Totaallijst van projecten Uitvoeringsplan Verkeersveiligheid 2012-2016)
Deze projecten staan los van middelen voor vitalisering maar worden wel afgestemd op de uitgangspunten van de
vitalisering, indien de gereserveerde budgetten dat toelaten. Deze budgetten zijn niet toereikend voor een totale
herinrichting, maar bedoeld voor maatregelen voor de verkeersveiligheid.
Deze projecten zijn ingevoegd op de projectenoverzichtskaart (bijlage 2)
NB: Het geraamde bedrag per verkeersveiligheidsproject dekt niet een herinrichting van volledige straatlengtes.
*) uit bijlage 2 van het ‘Uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid’
17