m i n i s t e r i e van verkeer en waterstaat rijkswaterstaat STUDIE TER VERGELIJKING VAN DIVERSE MODELLERINGEN VAN EEN ORTHOTROPE PLAATBRUG, B I J GEBRUIK VAN EEN ELEMENTENMETHODE. i r . A.W.F. R e i j BRS 81-09 o k t o b e r 1931 INHOUD 1. INLEIDING EN DOELSTELLING. 2. SAMENVATTING EN KONKLUSIES. 2.1. S a m e n v a t t i n g . 2.2. K o n k l u s i e s . 3. GEGEVENS EN RANDVOORWAARDEN. 4. WERKWIJZE. 5. WIJZE VAN MODELLEREN. 5.1. Algemeen. 5.2. Model 1. A. B e s c h r i j v i n g model. B. Doorsnede gegevens. C. I n v o e r . .) knoop- en elementnummers .) knoopvoorwaarden .) b e l a s t i n g e n 5.3. Model 2. A. B e s c h r i j v i n g model. B. Doorsnede gegevens. .) o r t h o t r o p e p l a a t .) middendwarsdrager .) e i n d d w a r s d r a g e r C. I n v o e r . .) knoop- en elementnummers .) knoopvoorwaarden .) b e l a s t i n g 5.4. Model 3. A. B e s c h r i j v i n g model. B. Doorsnede gegevens. .) normale d w a r s d r a g e r s .) middendwarsdrager .) e i n d d w a r s d r a g e r .) normale l a n g s ! i g g e r .) r a n d ! i g g e r C. I n v o e r . vervolg INHOUD p. 6. EVALUATIE VAN DE RESULTATEN. 6.1. Algemeen. 6.2. Z a k k i n g e n . 6.3. Langsmomenten. 6.4. Dwarsmomenten. 6.5. Dwarskrachten en o p l e g r e a c t i e s . 6.6. E v e n w i c h t s k o n t r o l e s , 23 23 24 28 32 33 34 - 1 - 1. INLEIDING EN DOELSTELLING. Het berekenen en tekenen van r e l a t i e f eenvoudige en n i e t b u i t e n s p o r i g g r o t e k o n s t r u k t i e s behoort t o t het d a g e l i j k s e werk van de k o n s t r u k t e u r . De minder gangbare, gekompl i c e e r d e en d i k w i j l s ook o m v a n g r i j k e " b i j z o n d e r e " k o n s t r u k t i e s z i j n "de k r e n t e n i n de pap". Voor de l a a t s t e k a t e g o r i e kons t r u k t i e s i s het onder de hand h a a s t v a n z e l f s p r e k e n d d a t h i e r v a n een komputermodel wordt gemaakt. D i t z a l d i k w i j l s een t a m e l i j k geavanceerd en w e l l i c h t z e l f s een 3 - d i m e n s i o n a a l model z i j n . Voor de wat meer " h u i s h o u d e l i j k e " problemen z a l men thans 66k wel snel naar de rekenautomaat g r i j p e n , doch d i k w i j l s v o l s t a a t men dan met een r e l a t i e f s i m p e l model. Op z i c h i s daar n a t u u r l i j k n i e t s t e g e n , i n t e g e n d e e l , m i t s a l t h a n s het model i n s t a a t i s de w e r k e l i j k h e i d voldoende r e p r e s e n t a t i e f na t e bootsen. Het doel van d i t onderzoek i s nu om d a t l a a t s t e voor een veel voorkomend k o n s t r u k t i e - e l e m e n t (t.w. een o r t h o t r o p e p l a a t b r u g ) na t e gaan, en wel aan de hand van een a a n t a l v e r s c h i l l e n d e m o d e l l e n . - 2 - 2. SAMENVATTING EN KONKLUSIES. 2iL_S§[Benvatting. In d i t r a p p o r t wordt v e r s l a g gedaan van een s t u d i e naar de i n v l o e d d e r m o d e l e r i n g op de r e s u l t a t e n van een e i n d i g e elementenmethode b e r e k e n i n g . 2 Voor de s t u d i e i s u i t g e g a a n van een r e c h t h o e k i g e p l a a t van 24*24 m , bestaande u i t I - l i g g e r s met een d r u k l a a g aan de b o v e n z i j d e en dwarsdragers aan het e i n d ( z i e f i g . 1 ) . D e t a i l s h i e r o m t r e n t z i j n t e v i n d e n i n h o o f d s t u k 3. In het e e r s t e d e e l van de s t u d i e z i j n 3 v e r s c h i l l e n d e modellen bekeken, te weten: model 1 = model, bestaande u i t p i a a t - s c h i j f e l e m e n t e n voor het dek en r u i m t e l i j k e s t a a f e l e m e n t e n voor de l a n g s - en dwarsdragers. De elementen z i j n g e l o k a l i s e e r d i n de zwaartepunten van de d e s b e t r e f f e n d e k o n s t r u k t i e d e l e n en met e l k a a r verbonden met stijve stukjes. model 2 = model, bestaande u i t o r t h o t r o p e p i a a t e l e m e n t e n , a a n de u i t e i n d e n v e r s t i j f d met dwarsdragers i n de vorm van s t a a f e l e m e n t e n . model 3 = model, opgebouwd u i t l o u t e r s t a a f e l e m e n t e n , dus een b a l k r o o s t e r model. Een v i e r d e model, bestaande u i t een r u i m t e l i j k e assemblage van p l a a t s c h i j f e l e m e n t e n i s eveneens beschouwd, maar z a l i n een v e r v o l g r a p p o r t worden besproken. Hoofdstuk 5 b e s p r e e k t i n d e t a i l s de - d i v e r s e m o d e l l e n . Behoudens de h i e r b o v e n genoemde v a r i a t i e i n de m o d e l l e r i n g i s e r ook v a r i a t i e g e b r a c h t i n de aard van de b e l a s t i n g , n a m e l i j k ofwel een p u n t l a s t midden op de p l a a t , o f deze p u n t l a s t u i t g e s m e e r d a l s l i j n l a s t o v e r de g e h e l e l e n g t e van de p l a a t . A l l e c o m b i n a t i e s z i j n zowel met a l s zonder middendwarsdrager o n d e r z o c h t . Van de op deze w i j z e benodigde 16 berekeningen worden e r h i e r 12 g e r a p p o r t e e r d ; de o v e r i g e 4 komen i n een v e r v o l g r a p p o r t aan de orde. In het r a p p o r t z i j n i n g r a f i e k v o r m de volgende r e s u l t a t e n vermeld ( f i g . 9-20). - de z a k k i n g e n - de langsmomenten !• i n de middendoorsnede - de dwarsmomenten - de d w a r s k r a c h t j. - de o p l e g r e a c t i e s i n e e n e i n d d o o r s n e d e - 3 - Voorts z i j n de volgende k o n t r o l e s u i t g e v o e r d . - som van de momenten i n de midden-doorsnede = t h e o r e t i s c h e waarde? - som van de d w a r s k r a c h t e n i n de e i n d d o o r s n e d e = t h e o r e t i s c h e waarde? - het v e r t i k a l e e v e n w i c h t van een a a n t a l g e s e l e k t e e r d e knopen. De gevolgde w e r k w i j z e i s v e r d e r beschreven i n hoofdstuk 4. In hoofdstuk 6 worden de hierboven genoemde r e s u l t a t e n aan een nadere a n a l y s e onderworpen; h i e r u i t z i j n de volgende k o n k l u s i e s g e t r o k k e n : 2i2^_Konklusies. 1. A l s men b i j een l o o d r e c h t op z i j n v l a k b e l a s t e k o n s t r u k t i e met een g e s l o t e n dek en een n i e t doorgaande o n d e r z i j d e geen g e b r u i k maakt van een r u i m t e l i j k model, i s het onmogelijk de i n zo'n k o n s t r u k t i e optredende normaalkrachten t e b e s c h r i j v e n . D i t z a l i n het algemeen l e i d e n t o t een o v e r s c h a t t i n g van de maximale d o o r b u i g i n g . 2. De s c h e m a t i s e r i n g e n van de k o n s t r u k t i e t o t een o r t h o t r o p e p l a a t en t o t een b a l k r o o s t e r l e i d e n t o t v r i j w e l i d e n t i e k e r e s u l t a t e n . De l a a t s t genoemde m o d e l l e r i n g l e v e r t evenwel een handzamer s p a n n i n g s u i t v o e r op (= doorsnede krachten i . p . v . spanningen). 3. De i n 1. genoemde v e r s c h i j n s e l e n , alsmede ook de andere gekonstateerde v e r s c h i l l e n tussen de d i v e r s e m o d e l l e n , m a n i f e s t e r e n z i c h het d u i d e l i j k s t b i j g e k o n c e n t r e e r d e b e l a s t i n g e n ; b i j een l i j n l a s t i s het e f f e k t a l g e r i n g e r en b i j een g e l i j k m a t i g v e r d e e l d e b e l a s t i n g z i j n de v e r s c h i l l e n zeer k l e i n . 4. De a a n w e z i g h e i d van een middendwarsdrager h e e f t een dempende i n v l o e d op de v e r s c h i l l e n tussen de m o d e l l e n o n d e r l i n g . D i t h e e f t t e maken met de l a s t s p r e i d i n g d i e z u l k een dwarsdrager teweeg brengt. De a b s o l u t e waarde van de d i v e r s e g r o o t h e d e n , z o a l s z a k k i n g , buigend moment e t c . wordt e c h t e r s t e r k bepaald door de j u i s t h e i d waarmee men de s t i j f h e i d van de kombinatie boven dek - dwarsdrager weet t e s c h a t t e n . In het algemeen i s deze geen konstante en dus erg m o e i l i j k te s c h a t t e n . 5. Geen van de beschouwde m o d e l l e n i s i n s t a a t het s i n g u l i e r e gedrag van de k o n s t r u k t i e n a b i j een p u n t l a s t voldoende bevredigend t e b e s c h r i j v e n ; voor de p r a k t i j k i s d i t evenwel geen w e z e n l i j k probleem. - 4 - 6. De gesommeerde doorsnede k r a c h t e n z i j n goed i n overeenstemming met de uitwendige belastingen. In het e v e n w i c h t van i n d i v i d u e l e knopen z i j n v e r s c h i l l e n t o t 6% tussen de i n - en de u i t w e n d i g e krachten gevonden. 7. De a a n w e z i g h e i d van een e i n d d w a r s d r a g e r v e r o o r z a a k t , ook b i j een " v r i j " opgelegde k o n s t r u k t i e , inklemmingsmomenten, d i e n i e t zonder meer verwaarloosd kunnen worden. Samenvattend kan men u i t de s t u d i e de volgende algemene k o n k l u s i e s t r e k k e n : - B i j b e l a s t i n g van een p l a a t door een g e l i j k m a t i g v e r d e e l d e b e l a s t i n g h e e f t de m o d e l l i n g een o n d e r g e s c h i k t e i n v l o e d op de r e s u l t a t e n . - A l s de k o n s t r u k t i e i s v o o r z i e n van een middendwarsdrager en wordt b e l a s t door een g e k o n c e n t r e e r d e b e l a s t i n g , dan i s de w i j z e waarop de s t i j f h e i d van deze d w a r s d r a g e r i n r e k e n i n g wordt g e b r a c h t van d o o r s l a g g e v e n d e i n v l o e d op de r e s u l t a t e n . - Is de hierbovengenoemde middendwarsdrager n i e t aanwezig, dan z a l b i j b e l a s t i n g door een p u n t l a s t (dus i . h . a . door de v a r i a b e l e b e l a s t i n g ) de w i j z e van m o d e l l i n g van g r o t e i n v l o e d z i j n op de u i t e i n d e l i j k e r e k e n resultaten. - 5 - 3. GEGEVENS EN RANDVOORWAARDEN. Het t e onderzoeken o b j e k t i s een r e c h t h o e k i g e betonnen p l a a t met een o v e r spanning van I = 24 m en een b r e e d t e van 6, 12 o f 24 m ( z i e f i g . 1 ). De p l a a t i s samengesteld u i t I-vormige l i g g e r s met een b r e e d t e van 1.000 m en een hoogte van 0.950 m. De d i k t e van de f l e n z e n en h e t lijf bedraagt 150 mm. De b o v e n f l e n z e n z i j n a a n e e n g e s t o r t t o t een m o n o l i e t e p l a a t en v o o r z i e n van een d r u k l a a g van 50 mm. A l d u s o n t s t a a t een doorgaande d e k p l a a t van 0,200 m d i k t e , e l ke m e t e r ondersteund door een l a n g s l i g g e r i n de vorm van een omgekeerde T ( z i e f i g . 1, d e t a i l A ) . Boven de o n d e r s t e u n i n g e n z i j n deze l a n g s l i g g e r s gekoppeld door een dwarsdrager met een b r e e d t e van 1.000 m ( f i g . 1, d e t a i l B ) . Ook t e r p l a a t s e van de middendoorsnede kan een dwarsdrager van deze a f metingen aanwezig z i j n . Aangenomen i s d a t de o p l e g g i n g b e s t a a t u i t een s c h a r n i e r , dan wel een r o l , ter plaatse van iedere l a n g s l i g g e r . Voor de b e r e k e n i n g i s aangenomen d a t de d e k p l a a t z i c h gedraagt a l s een m o n o l i e t geheel met g e l i j k e ff-modulus voor f l e n s en d r u k l a a g . Aangehouden i s 2 E b = ZOEZ (N/mm ) pg - 2400 3 (kg/m ) v = 0.00 D i t l a a t s t e i s u i t e r a a r d n i e t geheel k o r r e k t ; een v-waarde van 0.15 a 0.20 zou k o r r e k t e r geweest z i j n . T e r w i l l e van de i n t e r p r e t e e r b a a r h e i d d e r r e s u l t a t e n i s evenwel \>=0.00 genomen I n d i e n n a m e l i j k b.v. i n de 1 a n g s r i c h t i n g g r o t e k r a c h t e n o p t r e d e n , z u l l e n b i j v e r h i n d e r d e d w a r s k o n t r a k t i e i n de b r e e d t e r i c h t i n g e x t r a k r a c h t e n o p t r e d e n , d i e i n d e z e l f d e orde van g r o o t t e kunnen z i j n a l s de 'normale' k r a c h t e n . Deze v e r t r o e b e l e n dan h e t b e e l d van de k r a c h t s a f d r a c h t i n de k o n s t r u k t i e . Derhalve i s (nu) n i e t met d w a r s k o n t r a k t i e gerekend. W e l l i c h t t e n o v e r v l o e d e z i j nog vermeld d a t h e t g e b r u i k t e rekenprogramma u i t g a a t van l i n e a i r e l a s t i s c h m a t e r i a a l g e d r a g . Voor de l o k a l e k r a c h t s w e r k i n g kan d i t van b e l a n g z i j n b i j gewapend beton ( b i j v o l l e d i g voorgespannen beton n a u w e l i j k s ) ; voor de g l o b a l e k r a c h t s w e r k i n g i s d a t voor deze s t a t i s c h bepaalde k o n s t r u k t i e van geen belang. - 6 - 4. WERKWIJZE. Z o a l s v e r m e l d , i s het onderzoek u i t g e v o e r d aan de hand van een a n a l y s e van een o r t h o t r o p e p l a a t b r u g . Deze p l a a t i s aan twee z i j d e n v r i j opgelegd en h e e f t een o v e r s p a n n i n g van 24 m. Voor nadere gegevens omtrent vorm en afmetingen wordt verwezen naar h o o f d s t u k 3 en f i g . 1. Voor de p l a a t z i j n een d r i e t a l m o d e l l e r i n g e n bekeken, t e weten: 1.1 Model bestaande u i t p l a a t e l e m e n t e n voor het dek, s t a a f e l e m e n t e n v o o r de d w a r s d r a g e r s en s t a a f e l e m e n t e n v o o r de l a n g s l i g g e r . Al deze elementen z i j n e x c e n t r i s c h aan e l k a a r a a n g e s l o t e n . 1.2 Model bestaande u i t o r t h o t r o p e p l a a t e l e m e n t e n , t e r p l a a t s e van de dwarsd r a g e r s v e r s t i j f d met s t a a f e l e m e n t e n . Deze elementen z i j n a l l e i n h e t z e l f d e v l a k aan e l k a a r a a n g e s l o t e n . 1.3 Model bestaande u i t u i t s l u i t e n d s t a a f e l e m e n t e n , dus een b a l k r o o s t e r . Een v i e r d e , nog g e d e t a i l l e e r d e r m o d e l l e r i n g a l s de e e r s t e , n a m e l i j k een model opgebouwd u i t aaneengeschakelde p l a a t - en s c h i j f e l e m e n t e n s t a a t wel op het programma, maar i s om t e c h n i s c h e redenen nog n i e t u i t g e v o e r d . H i e r v a n z a l i n een v e r v o l g r a p p o r t v e r s l a g worden gedaan. Behoudens de reeds genoemde w i j z e van modelleren, z i j n t i j d e n s het onderzoek de volgende parameters g e v a r i e e r d : 2. de aard van de b e l a s t i n g 2.1 p u n t l a s t 2.2 l i j n l a s t 3. de p l a a t s van de b e l a s t i n g 3.1 halverwege de b e i d e randen 3.2 l a n g s een van de randen 4. de g e o m e t r i e , met name de lib v e r h o u d i n g 4.1 b'» I 4.2 b = 21 4.3 b - HI 5. en t e n s l o t t e z i j n a l l e voornoemde v a r i a n t e n o n d e r z o c h t 5.1 met middendwarsdrager 5.2 zonder middendwarsdrager D i t zou l e i d e n t o t 2* (3*2*2*3) = 72 b e r e k e n i n g e n . Daar d i t wel e r g veel w o r d t , i s , a l t h a n s i n e e r s t e i n s t a n t i e , het a a n t a l v a r i a b e l e n wat i n g e p e r k t . - 7 - Zo i s voor de p l a a t s van de b e l a s t i n g a l l e e n h e t midden van de p l a a t i n beschouwing genomen, en i s voor de b/l v e r h o u d i n g 1 gekozen. Het a a n t a l berekeningen r e d u c e e r t hiermee t o t 2*(3*2) = 12 en h e t a a n t a l v a r i a n t e n t o t 6. Per b e r e k e n i n g z i j n de volgende r e s u l t a t e n v e r z a m e l d : 1) Voor de middendoorsnede: - zakkingen - buigend moment i n 1 a n g s r i c h t i n g ( m ) - n o r m a a l k r a c h t i n l a n g s r i c h t i n g ( n ^ ) , a l t h a n s voor z o v e r h e t model i n s t a a t was deze t e r e p r o d u c e r e n - buigend moment i n d w a r s r i c h t i n g (m ) 2) Voor de e i n d d o o r s n e d e : - d w a r s k r a c h t (q ) - o p l e g r e a c t i e s (R ) 3) V e r d e r z i j n de volgende k o n t r o l e s u i t g e v o e r d : R ~ I z = P,C.q. q.l - evenwicht van een o f meer knopen n a b i j de o p l e g g i n g Voor het o v e r g r o t e g e d e e l t e z i j n de r e s u l t a t e n i n g r a f i s c h e vorm g e p r e s e n t e e r d , voor de d i v e r s e modellen gegroepeerd i n een f i g u u r , t e n e i n d e de v e r g e l i j k i n g t u s s e n de v e r s c h i l l e n d e m o d e l l e n t e v e r e e n v o u d i g e n . De r e s u l t a t e n voor een punt- o f l i j n l a s t z i j n i n a f z o n d e r l i j k e g r a f i e k e n o n d e r g e b r a c h t . Indien d a a r t o e a a n l e i d i n g t o e was z i j n de r e s u l t a t e n van v e r s c h i l l e n d e s o o r t e n k r a c h t e n eveneens i n een g r a f i e k b i j e l k a a r g e b r a c h t . Naast de genoemde punt- en l i j n l a s t z i j n de b e r e k e n i n g e n ook u i t g e v o e r d voor het b e l a s t i n g g e v a l 'eigen g e w i c h t ' . H i e r b i j i s e r v o o r zorg gedragen, d a t voor a l l e m o d e l l e n de som van h e t e.g. h e t z e l f d e was. De r e s u l t a t e n van deze berekeningen z i j n a l s r e g e l n i e t g r a f i s c h v e r w e r k t , doch waar d a a r t o e aanl e i d i n g was, i n t a b e l v o r m met e l k a a r v e r g e l e k e n . A l l e b e r e k e n i n g e n z i j n u i t g e v o e r d met h e t 'SUSAN' programma v a n u i t h e t rekencentrum van S l u i z e n en Stuwen en g e d r a a i d op de UNIVAC computer van de DIV. -8 - 5. WIJZE VAN MODELLEREN. §.l._Algemeen In een k o n s t r u k t i e d i e z i j n b e l a s t i n g e n a f d r a a g t naar de o n d e r s t e u n i n g kan men twee s o o r t e n k r a c h t s w e r k i n g e n o n d e r s c h e i d e n : 1. De g l o b a l e k r a c h t s w e r k i n g . 2. De l o k a l e k r a c h t s w e r k i n g . ad 1. Hiermee wordt bedoeld de w i j z e waarop de u i t w e n d i g e b e l a s t i n g e n z i c h a l s inwendige k r a c h t e n i n de d i v e r s e h o o f d o n d e r d e l e n m a n i f e s t e r e n . De h i e r b i j optredende " h o o f d v e r p l a a t s i n g e n " ( = r i g i d body d i s p l a c e m e n t s van de zwaartepunten) moeten k o r r e k t z i j n , w i l van een goede r e p r e s e n t a t i e sprake wezen. ad 2. H i e r b i j gaat het om de v e r d e l i n g van de spanningen i n een doorsnede, a l s g e v o l g van de inwendige k r a c h t e n . In het belang van de ekonomie i s het zaak een k o n s t r u k t i e z o d a n i g t e m o d e l l e r e n dat met zo w e i n i g m o g e l i j k werk ( en r e k e n t i j d ) aan 1. wordt v o l d a a n . H i e r b i j moeten dan aan de l o k a l e s p a n n i n g s v e r d e l i n g d i k w i j l s k o n s e s s i e s worden gedaan. Een o p l o s s i n g om t o c h het j u i s t e s p a n n i n g s v e r l o o p t e k r i j g e n kan dan z i j n , ofwel deze a n a l y t i s c h t e b e p a l e n , o f w e l deze met een meer g e d e t a i l l e e r d e l o k a l e b e r e k e n i n g t e bepalen. Een tweede, z e e r b e l a n g r i j k a s p e k t i s de e l e m e n t e n v e r d e l i n g . Om h i e r o v e r een b e s l i s s i n g t e kunnen nemen d i e n t men z i c h een k w a l i t a t i e f o o r d e e l gevormd te hebben o v e r het t e verwachten r e s u l t a a t , en over de mate w a a r i n de t o e g e p a s t e elementen i n s t a a t z u l l e n z i j n dat r e s u l t a a t t e v o o r s p e l l e n . Voor de s i t u a t i e d a t b=l i s i n f i g . 2 een a a n t a l van deze s c h e t s e n gemaakt. Door de symmetrie i n zowel de g e o m e t r i e a l s ook de b e l a s t i n g i s het m o g e l i j k en voldoende s l e c h t s \ van de p l a a t t e m o d e l l e r e n en deze t e begrenzen met twee symmetrie-assen. De t o e g e p a s t e r e c h t h o e k i g e elementen (RECCA en RECPA) kunnen een l i n e a i r v e r l o o p van de buigende momenten en een k o n s t a n t e d w a r s k r a c h t l a n g s de randen weergeven. De g e b r u i k t e s t a a f e l e m e n t e n kunnen eveneens een l i n e a i r momentenv e r l o o p en een k o n s t a n t e d w a r s k r a c h t r e p r o d u c e r e n . - 9 - Gegeven de s c h e t s e n i n f i g . 2 zou dus een v e r d e l i n g van 6 elementen over de h a l v e l e n g t e en de h a l v e breedte adekwaat z i j n , z i j het d a t deze het s i n g u l i e r e gedrag n a b i j de p u n t l a s t n i e t goed kunnen b e s c h r i j v e n . H i e r zou men n e t v e r f i j n i n g w i l l e n t o e p a s s e n , doch om redenen van eenvoud i s h i e r vanaf g e z i e n . Wel i s om h i e r a a n e n i g s z i n s tegemoet t e komen het a a n t a l elementen i n de b r e e d t e r i c h t i n g v e r d u b b e l d , i e t s waartoe de geometrie ( 1 a n g s l i g g e r s 1,00 m h.o.h.) ook a l u i t n o d i g d e . De afmetingen van de v l a k k e elementen worden d e r h a l v e 1*2 m^. - 10 - 5.2 Model 1 • p l a a t - en s c h i j f e l e m e n t e n , gecombineerd met aangesloten staafelementen. excentrisch A. B e s c h r i j v i n g model. Om een zo r e a l i s t i s c h m o g e l i j k model t e v e r k r i j g e n , wordt de k o n s t r u k t i e o p g e s p l i t s t i n een d e k p l a a t , l a n g s l i g g e r s en d w a r s d r a g e r s . Deze worden n i e t , z o a l s g e b r u i k e l i j k , i n een p l a t v l a k a a n g e s l o t e n , maar e x c e n t r i s c h d.w.z. dat de zwaartepunten v i a 'oneindig s t i j v e s t u k j e s ' met l e n g t e e en e met e l k a a r worden verbonden x 2 Deze w e r k w i j z e g a r a n d e e r t een k o r r e k t e samenwerking tussen de s a m e n s t e l l e n d e o n d e r d e l e n en e l i m i n e e r t de noodzaak om een vervangende s t i j f h e i d t e s c h a t t e n , b.v. van de T - b a l k , d i e de d w a r s d r a g e r vormt met het dek. D i t model wordt d e r h a l v e a l s de " w e r k e l i j k h e i d " beschouwd, en a l s r e f e r e n t i e g e b r u i k t b i j de v e r g e l i j k i n g van de v e r s c h i l l e n d e m o d e l l e n . De d e k p l a a t z a l i n s t a a t moeten z i j n b u i g i n g , w r i n g i n g en n o r m a a l k r a c h t e n over t e brengen, ofwel met andere woorden, z i j moet p l a a t - en s c h i j f k r a c h t e n kunnen overbrengen. Daarom z i j n voor het dek RECCA elementen gekozen. De v r i j h e i d s g r a d e n en spanningen d i e d i t element kan weergeven z i j n i n de o n d e r s t a a n d e f i g u r e n samengevat. Fig. 5.2.1 Vrijheidsgraden en elementassenstelsel van RECCA elementen. - 11 - i ! 4/ 1 Ftg . m ^ > x ^— <- V V! V V ? * 5.2.2 Definitie positieve spanningen RECCA-elementen. Ook de l a n g s - en dwarsdragers moeten b u i g i n g , t o r s i e , d w a r s k r a c h t , (soms i n twee r i c h t i n g e n ) en n o r m a a l k r a c h t kunnen overbrengen. Daarom i s h i e r g e b r u i k gemaakt van SPABA-elementen. H i e r v a n z i j n de v r i j h e i d s g r a d e n en de spanningen weergegeven i n f i g u u r 5..2.3 en f i g u u r 5.2.4. Fig. 5.2.3 Vvijheidsgvaden en elementenassenstelsel van SPABA-elementen. Fig. 5.2.4 Definitie positieve spanningen SPABA-elementen. - 12 - Z o a l s h i e r v o o r i s v e r m e l d , wordt het o n d e r h a v i g e model geacht het w e r k e l i j k e gedrag van de k o n s t r u k t i e goed weer t e geven. Een b e p e r k i n g h i e r i n mag evenwel n i e t onvermeld b l i j v e n : het model g e e f t de vervormingen ten g e v o l g e van d w a r s k r a c h t n i e t k o r r e k t weer. D i t komt omdat het sameng e s t e l d e p r o f i e l de a f s c h u i v e r v o r m i n g a l s g e v o l g van de d w a r s k r a c h t n i e t kent en deze s l e c h t s w e e r g e e f t a l s b u i g v e r v o r m i n g van de p l a a t en de l a n g s l i g g e r . 1) WERKELIJKHEI. MODEL Fig. 5.2.5. AfsahuifvervormCng in model en in werkelijkheid (buigvervorming weggelaten). B. Doorsnede gegevens. *) D e k p l a a t : t - 0 200 } m de o v e r i g e gegevens worden door het programma gegenereerd. ) !=§!29§li99§r o 2 A = 1,00 * 0,15 = 0.150 m 0,65 * 0.15 - 0.098 m 2 2 A = 0.248 m Ligging zwaartepunt: 0.65*0,15*0*475 = 0,0463 o u-i 0,15*1,00*0.075 - 0-0113 y A *Z . = 0.0576 % v 0,0576 = 0*232 m dus ZIT Z„ = 0,248 In- } L L LANGSLIGGER maten in [mm]. 3 Z 4 = 1.638*10~ m 3 2 2 0.0975+(0.232-0. 475) 3 5. 787*10 ^ 1* 3 m 3 m - 13.198 10~ 4 y l I 6 = / lz (0. 65*0.15 +0.15*1. 00 ) z e l = 0.800-0.232+0.10 L f I = 0.285*0.65*0.15 + 0.30*1.0*0.15 W 7 I = /xz*(0. 15+0.65 +1.0*0.15 ) = 3.714*10~ = 3.697*10-3 0.15*(0. 232-0.075) 1 ^25 = 12.781 10~ 4 - 0.668 m 1) D i t g e l d t o v e r i g e n s voor a l l e h i e r g e p r e s e n t e e r d e m o d e l l e n ; a l l e e n b i j het model bestaande u i t een k o p p e l i n g van p l a a t en s c h i j f e l e m e n t en i s d i t bezwaar ondervangen. - 13 - NB 1 Het ware b e t e r geweest, a l s b i j de b e r e k e n i n g van de w r i n g s t i j f h e i d voor het lijf de hoogte h.o.h. van de f l e n z e n was genomen. U i t de z e e p v l i e s a n a l o g i e b l i j k t d a t dan de t o t a l e w r i n g s t i j f h e i d van het p r o f i e l b e t e r wordt benaderd. Door de v r i j dunne f l e n z e n i s de f o u t evenwel k l e i n . totale te weinig 200 dubbel M i e n 650 150 verbetevde berekening huidige berekening *) R a n d l i g g e r p----.--.-l o Deze h e e f t de a f m e t i n g e n van een h a l v e l a n g s l i g g e r , dus: A = H*0.248 RANDLIGGEH maten in [mm] = 0.124 rn 3 3 I = %*13.198*10~ y e, = = 6-.599*10~ rn SO - 0.668 m = 0.318 m 3 o Ln 4 = 1.653*10~ m = = 0.30 (0.65*0.075 ) + 0.27* (0.5*0.15 ) = h I Li x; Z 0.538*10 0 4 m ' 425 L *) 3 n 3 s l i g g e r _ o p _ _ s y m m e t r i e Deze zou doorsnede grootheden moeten hebben d i e e x a c t de h e l f t van d i e van een 'gewone' l a n g s l i g g e r zouden bedragen. Om het a a n t a l v e r s c h i l l e n d e s t a a f typen zo k l e i n m o g e l i j k t e houden z i j n evenwel de gegevens van de r a n d 1 i g g e r g e b r u i k t . D i t i s dus n i e t k o r r e k t v o o r £, en l , doch de f o u t i s g e r i n g omdat op de symmetrie-as M en M t o c h =0 (behoren t e ) z i j n . w u ' t 1 - CD - 0.800 m A = 1.00*0.800 3 4 4 4 = 42.667*10~ m I = V *0.80 y - 66.667*10~ m I = Viz* 0.80*100 " I - 0.171*1.00*0.80" = 87.552*10~ rn w 3 lz z 3 0 < 3 2) z i e ook NB 1 \"' y ^ \ Zz= 400 W \ \ \ v 1000 ca - 14 - NB 2 De gevolgde w e r k w i j z e voor het berekenen van de w r i n g s t i j f h e i d der e i n d d w a r s d r a g e r g e e f t nu wel een f l i n k e o n d e r s c h a t t i n g van de t o t a l e s t i j f h e i d van het p r o f i e l ; deze z a l n a m e l i j k d i c h t e r b i j de 3 I = 0.167*1 00*1.OO w % 4 = 0.167 m l i g g e n . D i t wordt ook d u i d e l i j k u i t de z e e p v l i e s a n a l o g i e ; het gearceerde g e d e e l t e i s h i e r een maat voor de afwi j k i n g e n , d i e dus a a n z i e n l i j k i s . Vorm van het zeepvlies. Overigens l e i d t deze v e r g i s s i n g i n d i t g e v a l s l e c h t s t o t een g e r i n g e f o u t , omdat de s t i j f h e i d s v e r s c h i l l e n t u s s e n p l a a t en dwarsdrager i n b e i d e g e v a l l e n e r g g r o o t z i j n . - w r i n g s t i j f h e i d p l a a t : 1/6*1.00*0 20 - 1,333 10i-2 (m /m') I n d i e n I (balk) - 0.0875 m +van totale M gaat S 0 q r 4 w w 87.552 *100% = 98.5% naar de balk 87. 552+1.333 Indien I (balk) = 0.167 m w van totale M w gaat 167.000 * 100% = 99.2% naar de balk 167.000+1.333 Het v e r s c h i l bedraagt dus *) 0.7%; Middendwarsdrager Daar deze d e z e l f d e afmetingen h e e f t a l s de e i n d d w a r s d r a g e r en op een symmetry-as l i g t , i s voor a l l e grootheden de h a l v e waarde van d i e voor de e i n d d w a r s d r a g e r s aangehouden. C. Invoer. De knoopnummering i s z o d a n i g gekozen, dat de e l e m e n t - a s s e n s t e l s e l s z o v e e l m o g e l i j k samenvallen met het g l o b a l e a s s e n s t e l s e l . D i t v e r e e n v o u d i g t de i n t e r p r e t a t i e van de u i t v o e r . Daarnaast z i j n zowel de knopen a l s de elementen n i e t doorgenummerd maar per s t r o o k met een v e e l v o u d van 10 opgehoogd. D i t v e r e e n v o u d i g t het genereren van knoop- en elementnummers en g e e f t bovendien de m o g e l i j k heid het model eenvoudig wat u i t t e b r e i d e n , zonder dat h i e r d o o r de r e k e n t i j d o n e v e n r e d i g g r o o t wordt. Daarenboven g e e f t het de m o g e l i j k h e i d - 15 - aan de hand van het nummer g e m a k k e l i j k de p l a a t s van een element t e herkennen; d i t komt t e n goede aan de i n t e r p r e t a t i e van de u i t v o e r . Ook i s e r v o o r z o r g g e d r a g e n , d a t het 'wave-front' zo smal m o g e l i j k i s , waardoor een zo k l e i n m o g e l i j k e bandbreedte van de op t e l o s s e n s t i j f heidsmatrix ontstaat. Een o v e r z i c h t van de g e b r u i k t e nummering en e l e m e n t i n d e l i n g i s gegeven i n f i g . 3-5. De o v e r i g e gegevens van de elementen s t r o k e n met de i n f o r m a t i e i n punt B (doorsnede gegevens), doch z i j n a l l e e n i n een z o d a n i g e vorm gegoten, d a t ze g e s c h i k t z i j n a l s i n v o e r v o o r h e t SUSAN-programma. K *) Q222y^2™§§)T3§D Met h e t oog op de symmetrie-assen z i j n de volgende knoopvoorwaarden gehanteerd: a) l a n g s y-as: - geen v e r p l a a t s i n g e n i n x - r i c h t i n g (knoop 1,21, 221, i n h e t dek + knoop 242 i n de l a n g s l i g g e r ) - geen r o t a t i e s om de y-as ( z e l f d e knopen a l s boven) b) p a r a l l e l aan de x - a s , halverwege de p l a a t : - geen v e r p l a a t s i n g e n i n y - r i c h t i n g (knoop 242, 244 254, i n de l a n g s l i g g e r ) - geen r o t a t i e s om de x-as ( z e l f d e knopen a l s h i e r b o v e n ) De ( v r i j e ) o p l e g g i n g i s g e r e a l i s e e r d door: c) t e r p l a a t s e van de e i n d d w a r s d r a g e r geen v e r t i k a l e v e r p l a a t s i n g e n toe t e s t a a n . (knopen 16,36, 236 i n de dwarsdrager + knoop 254 i n de l a n g s l i g g e r ) . De w e l l i c h t wat vreemd aandoende keuze d e r knopen met een v o o r g e s c h r e v e n v e r p l a a t s i n g hangt samen met de g e b r u i k t e e x c e n t r i s c h e a a n s l u i t i n g e n en de programmatische e i s , d a t e r geen a f h a n k e l i j k e knopen ondersteund mogen worden. Het v o e r t i n d i t bestek e c h t e r t e v e r om h i e r nader op i n t e gaan, doch i n een a f z o n d e r l i j k e b i j l a g e z a l d i t a s p e c t v e r d e r worden uitgewerkt. - 16 - *) BeJ^astingen De t o t a l e m o b i e l e b e l a s t i n g op de brug i s g e s t e l d op 1 MN, zodat h e t beschouwde I deel b e l a s t moet worden met 250 kN. Ingeval van een p u n t l a s t g r i j p t deze aan i n knoop 242 ( i n de l a n g s l i g g e r ) . Ingeval van een l i j n l a s t i s de p u n t l a s t u i t g e s m e e r d over 12 m', z o d a t de b e l a s t i n g = 20.833 [kN/m ] bedraagt. Derhalve werkt op de ( b e l a s t e ) knopen 2*20,833 = 41,666 kN, u i t g e z o n d e r d d i e aan het e i n d van de p l a a t en d i e i n het h a r t van de p l a a t ; h i e r o p werkt u i t e r a a r d 20,833 kN. I n d i e n e r een dwarsdrager i n de k o n s t r u k t i e i s opgenomen, dan bedraagt de b e l a s t i n g door het e i g e n g e w i c h t van } p l a a t = 1897,94 kN. Is d i t n i e t het geval dan bedraagt deze b e l a s t i n g : 1780,26 kN. 1 - 17 - 5.3 Model 2 = o r t h o t r o p e p l a a t met v e r s t i j v i n g e n i n de vorm van e i n d en middendwarsdrager A. B e s c h r i j v i n g van het model. Door de k o n s t r u k t i e op t e v a t t e n a l s een o r t h o t r o p e p l a a t , v e r v a l t de noodzaak de i n de 1 e n g t e r i c h t i n g aanwezige v e r s t i j v i n g s r i b b e n e x p l i c i e t t e m o d e l l e r e n . De s t i j f h e i d van het samengestelde p r o f i e l kan immers d i r e k t a l s de p i a a t s t i j f h e i d i n deze r i c h t i n g worden g e b r u i k t . Om de d w a r s d r a g e r s i n rekening t e brengen wordt de p l a a t boven de o p l e g g i n g en i n de middendoorsnede v e r s t i j f d met een a a n t a l s t a a f e l e m e n t e n , d i e c e n t r i s c h aan de p l a a t worden a a n g e s l o t e n . Omdat e r nu a l l e e n maar k r a c h t e n l o o d r e c h t op de p l a a t (hoeven t e ) werken kunnen v o o r het dek r e c h t h o e k i g e p l a a t e l e m e n t e n g e b r u i k t worden (RECPAelementen ; z i e f i g . 5.3.1.) Fig. 5.3.1. Vrijheidsgraden, elementassenstelsel en positieve spanningen van RECPA-elementen. Voor de d w a r s d r a g e r s i s het voldoende a l s deze i n s t a a t z i j n b u i g i n g om de ( g l o b a l e ) x-as en w r i n g i n g om de y-as t e kunnen overbrengen. D e r h a l v e i s g e b r u i k gemaakt van GRIBA-elementen ( z i e f i g . 5.3.2. en 5.3.3.). - 18 - ••c=a> •>Xl •\,Zl Yl Fig. 5.S.2. Vrijheidsgraden en elementassenstelsel van GRIBA-elementen. t My for MyD j z —o Fig. 5.3.3. Positieve spanning van GRIBA-elementen. B. I e v e n s . ( z i e ook model 1) 2 A = 0. 248+0.20*1.00 Z= 0. 531 m I= l z x Iy = 0.448 m /m' 3 / *1.00*0.20* 6.667*10 12 4 4 m /m' \( * 1. 00* 0.20 = 6.667*10 V *1.00*0.15 -4 = 2.8125*10 -3 = 3.4328*10 s 2 s 1Z Viz*0.15*0. 650 s 2 0.20*(0.369) - 0.02729 2 0.15*(0.456) = 0.03119 2 0.15*0.65*(0. 056) _ 3.0576*10 DWARSDOORSNEDE maten in [mm]. + I,. = 0.06311 4 (m /m') I - 1.638*10 + Vs *1.00*0.20 xy I = Vs *1. 00*0. 20 yx - 2.971*10 (m /m') vevgl. p 22 K 30E3*0.667E6 = 20.000 E9 (Nrrtm /mm') 30E3*63.11E6 = 3 3 s = E*I = y K = E*I x y K = G*I xy xy _ yx yx 3 = 4 s 1.333*10~ (m4/m') x = 3 0 E 3 *2.971E9 ZT _ 30E3 * 2 l t 3 3 3 E 9 1.893 E12 " = 44.570 E9 " - 20.000 E9 " 19 - ) Middendwarsdrager De c e n t r i s c h e a a n s l u i t i n g t u s s e n d e k p l a a t en dwarsdrager v e r p l i c h t t o t het maken van een s c h a t t i n g van de samenwerking t u s s e n deze twee, hetgeen z i c h m a n i f e s t e e r t i n een "medewerkende p i a a t b r e e d t e " van deze T-balk. Volgens de VB'74 g e l d t hierv-oor: •*l )*2 b = b + ( Vi o- DWARSDOORSNEDE mat en in ^mm) t e De o v e r s p a n n i n g I wordt e n i g s z i n s a r b i t r a i r g e s t e l d op 25 m zodat b = 1.00+2*2. 50 - 6.00 m e De l i g g i n g van het zwaartepunt v o l g t u i t : 2.50*0.20*0.90+0.50*1.00*0. 50 = Z * g Z = 0. 700 m z Traagheidsmoment symmetrie-as: I = (2. 50*0. 20+1.00*0. 50) van het g e h e l e p r o f i e l , aan een z i j d e van de Viz*3. 00*0. 20 = 0.002 (m ) c y 3.00*0.20*(0.30 -0.10 ) = 0.024 Viz*0. 50*0. 80 2 = 0.021 2 0.80*0.50*(0.70 -0.40 ) = 0.036 I y = 0.083 (m*) H i e r v a n moet a f g e t r o k k e n worden het d e e l dat a l i n de p l a t e n z i t , dus 0.002 m m.a.w.: I = 0.081 (m ) Om de r e s u l t a t e n van de d i v e r s e modellen zo goed m o g e l i j k v e r g e l i j k b a a r t e houden, wordt voor de w r i n g s t i j f h e i d d e z e l f d e waarde aangehouden, 2500 a l s voor model 1 i s g e b r u i k t . 4 4 y ) §2D9^warsdrager Voor de medewerkende b r e e d t e wordt i n a n a l o g i e met de middendwarsdrager genomen DWARSDOORb = 3.50 m 2) e SNEDE maten in \mi] 1) H i e r o p wordt b i j de i n t e r p r e t a t i e teruggekomen 2) In f e i t e i s d i t a l l e e n k o r r e k t a l s de p l a a t op de v i e r hoeken wordt ondersteund, De o v e r s p a n n i n g van de e i n d d w a r s d r a g e r bedraagt e c h t e r s l e c h t s 1 m, omdat e l k e l a n g s l i g g e r wordt o n d e r s t e u n d . Het e f f e c t h i e r v a n i s evenwel v e r w a a r l o o s b a a r , omdat de dwarsdrager n a u w e l i j k s d o o r b u i g t t u s s e n de o p l e g g i n g e n . - 20 - De l i g g i n g van het z w a a r t e p u n t v o l g t dan u i t : 3.50*0. 20*0.90+1.00*0.80*0.40 = Z (0. 70+0.80) z Z = 0. 633 m z Traagheidsmoment om de y - a s : I = V *3. 50*0.20 Z 2 3. 50*0.20 (0.90-0.633) 1 (rn ) 3 = 2.333*10~ 12 3 / *1.00*(0.80) l2 2 1.00*0.80 (0.633-0.40) = 0.0499 " = 0.0427 " = 0.0434 " + (rn) I - 0.1383 I = 0.1363 ( 4) y af: reeds in platen aanwezige 3 stigfheid = V * 3 . 00 *0. 20 12 - 2.000*10~ 3 m Voor de w r i n g s t i j f h e i d wordt ook nu weer de waarde van model 1 aangehouden. • Invoer. *) Knoog-_en_el_ementennum^ Een o v e r z i c h t van de g e b r u i k t e knoop- en elementnummers i s gegeven i n f i g . 6. H i e r u i t b l i j k t d a t d e z e l f d e knoopnummering i s g e b r u i k t a l s d i e v o o r het dek van model 1. Voor de elementnummers z i j n voor de p l a a t e l e m e n t e n en v o o r de dwarsd r a g e r s eveneens de nummers aangehouden van model 1. Wat o v e r de keuze van deze nummering onder 5.2. i s v e r m e l d , i s dan ook onverminderd h i e r van t o e p a s s i n g . *) !5D22BM22!2^§§!rd§C! In de voorwaarden voor symmetrie i s v o o r z i e n door aan de knopen a) l a n g s de y-as geen r o t a t i e s t o e t e s t a a n om de y-as (knoop 1,21, .... 241) b) p a r a l l e l aan de y - a s , halverwege de p l a a t , geen r o t a t i e s t o e t e s t a a n om de x-as (knoop 241,243...253). In de o p l e g g i n g i s v o o r z i e n door de v e r t i k a l e v e r p l a a t s i n g van knoop 13,33, 253 ( = e i n d d w a r s d r a g e r ) t e v e r h i n d e r e n . *) B e l a s t i n g De g r o o t t e en de p l a a t s van de b e l a s t i n g z i j n i d e n t i e k aan d i e voor model 1. - 21 - 5.4 Model 3 = b a l k r o o s t e r A. B e s c h r i j v i n g van het model. Het b a l k r o o s t e r model h e e f t i n f e i t e d e z e l f d e eigenschappen a l s het o r t h o t r o p e p l a a t model, met d i e n v e r s t a n d e , dat de eigenschappen nu n i e t u i t g e s m e e r d z i j n o v e r een p i a a t e l e m e n t , maar g e k o n c e n t r e e r d worden i n een s t a a f - e l e m e n t . Om deze reden v o l s t a a t het g e b r u i k van GRIBA-elementen ( z i e p 18) B. Doorsnede gegevens. *) y°DHi§_dwarsdragers •+ De massa h i e r v a n wordt gek o n c e n t r e e r d i n de l a n g s ! i g g e r s = V12* I = / *{0.132*2. 00*(0.20) } 3 2.00* (0. 20) 2 z DWARSDOORSNEDE maten in [mm] 3 I l ^ — • — 4 4 = 1.333*10 (m ) -3 tt = 2.496*10 *) Middendwarsdrager ( z i e 19 ) I (T-balk) - 0.083 (m ) ( h a l v e p r o f i e l ) ; d i t moet verminderd worden met de b u i g s t i j f h e i d van 2 m' p l a a t , welke anders immers dubbel g e t e l d zouden worden. Dus: 4 J 4 y = 0. 083-0.0013 = 0. 0817 (m ) Wederom om de r e s u l t a t e n v e r g e ! i j k b a a r t e houden, wordt de w r i n g s t i j f h e i d berekend u i t de w r i n g s t i j f h e i d van de d w a r s d r a g e r van model 1 vermeerderd met de w r i n g s t i j f h e i d van 1 m' p l a a t . De massa, behorende b i j het g e d e e l t e onder de d e k p l a a t wordt h i e r i n r e k e n i n g g e b r a c h t ; het r e s t a n t z i t a l i n de l a n g s l i g g e r . *) i l D ^ d w a r s d r a g e r ( z i e p 19,20) Ook h i e r g e l d t , dat de s t i j f h e i d s e i g e n s c h a p p e n z o v e e l m o g e l i j k k o m p a t i b e l met d i e u i t model 2 worden gekozen. 4 I = 0.1363 m (p 20) + buigstijfheid van 1 m' plaat = 0.67*10 3 4 3 (m ) = I w 3 4 (m ) 137.Q*10~ (m ) —1 4 3 4 = 87.552*10 (m ) + wringstijfheid van 1 m' plaat = 1.333*10 (m ) - 88.885*10~ 4 - 22 - *) N o r m a l e _ l _ a n g s l i g g e r ( z i e ook p 18 "orthotrope plaat") - 63.110*10~ (rn) -3 4 - 2.971*10 (m ) 3 I y I W *) R a n d l i g g e r (zowel aan b u i t e n r a n d a l s o d s.ymm.as) In a n a l o g i e met de waarden d i e voor model 1 z i j n aangehouden ( z i e p , " r a n d l i g g e r " en " l a n g s l i g g e r op symm. as ) v i n d e n we: 11 i 3 I = / *63.110*10~ y _7 z I - 0.538*10 = 31.550*10" (rn ) + wring sti jfheid 0.5 m' dekplaat = Z = 0. 538*10~ +0.249 3 3 (0.5*0.20 ) = 1.534*10~ 4 (m ) De massa van het dek en de v e r s t i j f i n g s r i b b e n i s i n de l a n g s - en randl i g g e r s gekoncentreerd. Invoer. *) Knoop- en elementnummers z i j n weergegeven i n f i g . 7 en 8. De nummering i s z o d a n i g g e k o z e n , d a t : - de knoopnummers g e l i j k z i j n aan d i e i n het v o r i g e model - de elementnummers van de l a n g s l i g g e r s en de e i n d - en middendwarsd r a g e r g e l i j k z i j n aan d i e u i t het v o r i g e model - de element nummers van de "normale" d w a r s d r a g e r s g e l i j k z i j n aan de elementnummers van de p l a t e n i n de v o o r a f g a a n d e m o d e l l e n . A l d u s wordt zo o v e r z i c h t e l i j k m o g e l i j k a a n g e s l o t e n b i j de v o o r a f g a a n d e berekeningen *) Knoopvoorwaarden deze z i j n i d e n t i e k aan d i e v o o r model 2 *) B e l a s t i n g e n - 23 - 6. EVALUATIE VAN DE RESULTATEN. 6^ K_A1 gemeen De v e r s c h i l l e n d e berekeningen z u l l e n worden g e e v a l u e e r d aan de hand van een a n a l y s e van een a a n t a l markante r e s u l t a t e n . D i t b e t r e f t voor de middendoorsnede : de z a k k i n g e n de 1angsmomenten (m ) de dwarsmomenten ( yy) voor de e i n d d o o r s n e d e : de d w a r s k r a c h t (q ) de o p l e g r e a c t i e s Deze r e s u l t a t e n z i j n i n g r a f i e k v o r m voorhanden voor de g e v a l l e n met middendwarsdrager en zonder middendwarsdrager, beide zowel voor een puntvormige b e l a s t i n g a l s v o o r een l i j n v o r m i g e b e l a s t i n g . Doordat i n v e e l g e v a l l e n de r e s u l t a t e n van model 2 en model 3 nagenoeg s a m e n v a l l e n , s t a a t i n de f i g u r e n d i k w i j l s maar een l i j n met v e r m e l d i n g van de (maximale) waarden, d i e b i j de twee modellen horen. H i e r b i j moet nog opgemerkt worden, d a t de i n g r a f i e k v o r m g e p r e s e n t e e r d e r e s u l t a t e n n i e t a l t i j d zonder meer u i t de c o m p u t e r u i t v o e r z i j n af t e l e i d e n . D i t h e e f t twee o o r z a k e n : xx m x 1) B i j model 1 z i j n geen d o o r s n e d e k r a c h t e n gegeven, maar spanningen ( i n de v l a k k e elementen) en k r a c h t e n ( i n de s t a a f e l e m e n t e n ) . De spanningen, welke i n d e z e l f d e knoop van v e r s c h i l l e n d e elementen n i e t d e z e l f d e waarde behoeven t e hebben, z i j n e e r s t gemiddeld o v e r het element, en daarna v e r d e e l d o v e r de knopen. U i t de a l d u s v e r k r e g e n en de reeds bekende (excent r i s c h e ! ) knoopkrachten z i j n v e r v o l g e n s de d o o r s n e d e k r a c h t e n berekend. 2) Z o a l s h i e r b o v e n a l werd vermeld z i j n de spanningen van a a n l i g g e n d e elementen i n een bepaalde knoop n i e t a l t i j d g e l i j k . V o o r a l b i j s c h u i f spanningen, maar ook wel b i j b u i g s p a n n i n g e n , o n t s t a a t dan een erg 'woest' aandoend zaagtandvormig v e r l o o p , d a t w e i n i g i n f o r m a t i e en v e e l v e r w a r r i n g g e e f t . De remedie h i e r t e g e n i s d i t v e r l o o p g l a d t e s t r i j k e n , door a l l e e n de waarde i n het h a r t van het element u i t t e z e t t e n ( b i j een l i n e a i r v e r l o o p i s d i t tevens de gemiddelde s p a n n i n g ) , en deze punten met e l k a a r t e v e r b i n d e n . D i t i s onder andere gedaan i n f i g . 19 en 20, b i j de krommen van model 1. Ter i l l u s t r a t i e i s i n f i g . 31 nog eens het v e r l o o p van de m u i t g e z e t , z o a l s d i t u i t de computer v o l g t . yv - 24 - 6.2._Zalckingen. ( z i e f i g . 9-12) Beschouwen we de maxima van de z a k k i n g e n , dan o n t l o p e n deze e l k a a r n i e t zo v e r (ca. 1 0 % ) , a l t h a n s wanneer e r een middendwarsdrager aanwezig i s . Voor de minimum z a k k i n g i s d i t minder h e t g e v a l . zonder dwarsdrager met dwarsdrager zakkingen [mm] P-last q-last P-last q-last max. min. max. min. max. min. max. min. mode I 1 9.11 3. 40 5. 51 2. 25 13. 26 3. 20 7. 60 2.05 model 2 10. 25 1.15 6. 29 0. 80 18. 34 0.20 10.68 0.15 model 3 10. 28 1.15 6. 31 0.85 18. 48. 0.20 10. 76 0.15 tabel 6.2*1: zakkingen Deze r e s u l t a t e n moeten beschouwd worden i n samenhang met de dwarsmomenten t.p.v. de middendoorsnede ( z i e f i g . 17-20). K e n n e l i j k i s de g e s c h a t t e "medewerkende b r e e d t e " van de d w a r s d r a g e r i n model 2 en 3 nog aan de l a g e k a n t , want de dwarsdrager u i t model 1 g e d r a a g t z i c h s t i j v e r , met name meer naar de z i j k a n t . D i t b l i j k t ook het v e r l o o p van de dwarsmomenten m ( f i g . 17 en 1 8 ) , w a a r u i t v o l g t d a t de n e g a t i e v e momenten i n model 1 h e t g r o o t s t z i j n . O v e r i g e n s i s d i t a l l e e n maar j u i s t , z o l a n g a l s de k o n s t r u k t i e z i c h 1 i n e a i r - e l a s t i s c h g e d r a a g t , dus b.v. b i j voorgespannen beton. Het zou i n t e r e s s a n t z i j n na t e gaan, hoe het v e r l o o p van de z a k k i n g e n wordt, i n d i e n met gescheurd beton wordt gerekend. In i e d e r g e v a l kan men de medewerkende p l a a t b r e e d t e dan n i e t 'zonder meer' u i t de b r e e d t e van de p l a a t berekenen. Men moet dan een e q u i v a l e n t e t h e o r e t i s c h e o v e r s p a n n i n g berekenen u i t de a f s t a n d t u s s e n de momenten n u l p u n t e n . yy - 25 - keurig aansluit Overigens v a l t nog op t e merken d a t het v e r l o o p van de m b i j het momentenverloop z o a l s men d a t b i j een e l a s t i s c h ondersteunde 1 i g g e r zou verwachten. yy In het geval e r geen dwarsdrager aanwezig i s , t r e e d t er een geheel andere s i t u a t i e op; de v e r s c h i l l e n z i j n i n i n de orde van 40% van de maxima. B l i j k b a a r g e d r a a g t de w e r k e l i j k e k o n s t r u k t i e z i c h s t i j v e r a l s u i t de (eenvoudige) m o d e l l e n 2 en 3 zou v o l g e n . U i t het v e r l o o p van de dwarsmomenten ( f i g . 19 en 20) b l i j k t d i t n i e t zo zonder meer; e i g e n l i j k b l i j k t h i e r u i t e e r d e r het t e g e n d e e l , n a m e l i j k d a t de ( d w a r s l ) s t i j f h e i d i n f e i t e k l e i n e r i s a l s u i t model 1 en 2 zou kunnen b l i j k e n . De v e r s c h i l l e n moeten dus k e n n e l i j k i n de 1 a n g s r i c h t i n g worden g e z o c h t . Laten we h i e r t o e f i g . 30 eens b e k i j k e n ; h i e r i n s t a a t u i t g e z e t het v e r l o o p van de normaal k r a c h t i n x - r i c h t i n g over de dwarsdoorsnede. H i e r u i t b l i j k t dus d a t de r e s u l t e r e n d e n o r m a a l k r a c h t o v e r de hoogte n i e t = 0, maar dat er een z e k e r e trek- of drukkracht r e s u l t e e r t Deze n o r m a a l k r a c h t kan a l s v o l g t v e r k l a a r d worden: S t e l , d a t zowel de boven- a l s de o n d e r f l e n z e n e l k e m' doorgezaagd z i j n , zodat er dus i n f e i t e a l l e m a a l l o s s e p r o f i e l e n n a a s t e l k a a r l i g g e n . B i j b e l a s t i n g zouden de b a l k e n dan o n g e l i j k d o o r b u i g e n , zodat de f l e n z e n i n h o o g t e r i c h t i n g n i e t meer aan e l k a a r passen ( f i g . 6.2.1.A). Fig. 6.2.1. 1) U i t e r a a r d i s de som over de dwarsdoorsneden van a l deze k r a c h t e n wel = 0. - 26 - Door het aanbrengen van v e r t i k a l e k r a c h t e n i n de sneden o n t s t a a n l a n g s - , dwars- en wringmomenten en kunnen de f l e n z e n weer b i j e l k a a r g e b r a c h t worden ( f i g . 6.2.1.B). D i t i s i n f e i t e de manier waarop het i n het b a l k r o o s t e r m o d e l ( = model 3) wordt gedaan. D i t model l e v e r t e c h t e r n i e t de mooie v l o e i e n d e momentenlijn op van f i g . 6.2.1.B, maar de t r a p j e s l i j n . D i t betekent dat e r i n het a a n s l u i t v l a k tussen twee f l e n z e n l i n k s en r e c h t s v e r s c h i l l e n d e normaalspanningen werken en dus v e r s c h i l l e n d e rekken o p t r e d e n . M.a.w. de f l e n z e n z i j n nu wel i n het v e r t i k a l e v l a k a a n g e s l o t e n , maar i n het h o r i z o n t a l e v l a k nog n i e t ! normaalspanningen A B Fig. 6. 2. 2. U i t e r a a r d i s d i t i n w e r k e l i j k h e i d ! n i e t het g e v a l . Om de i n f i g . 6.2.2.A g e s c h e t s t e k o n s t a n t e normaalspanningen t e l a t e n v e r l o p e n , z o d a n i g d a t ze op de a a n s l u i t v l a k k e n g e l i j k z i j n , i s het nodig dat e r i n de f l e n s ook s c h u i f k r a c h t e n werken ( z i e f i g . 6.2.2.B). De op een p r o f i e l t e r l i n k e r en t e r r e c h t e r z i j d e werkende s c h u i f s p a n n i n g e n z u l l e n i n het algemeen n i e t g e l i j k z i j n , omdat de n o r m a a l s p a n n i n g s v e r s c h i l l e n n i e t g e l i j k behoeven t e z i j n er z i j n d e r h a l v e (op grond van evenwicht) nog meer k r a c h t e n werkzaam. Zouden we t e maken gehad hebben met een k o n s t r u k t i e waarvan de o n d e r f l e n z e n 66k z i j n verbonden, dan zouden deze, voor het evenwicht benodigde k r a c h t e n , daar a l s s c h u i f k r a c h t e n z i j n opgetreden. B i j de onderhavige k o n s t r u k t i e kan d i t evenwel n i e t en moet e r om evenwicht t e maken een n o r m a a l k r a c h t op de doorsnede werken en wel t e r p l a a t s e van de b o v e n f l e n s . D i t z i j n de i n f i g . 30 u i t g e z e t t e t r e k - en d r u k k r a c h t e n . - 27 - Behalve d a t de n o r m a a l k r a c h t a a n l e i d i n g g e e f t t o t a x i a l e v e r l e n q i n g e n en v e r k o r t i n g e n , g e e f t deze ook a a n l e i d i n g t o t buigende momenten, v e r o o r z a a k t door z i j n e x c e n t r i s c h gelegen a a n g r i j p i n g s p u n t . Een t r e k k r a c h t z a l een n e g a t i e f moment teweeg brengen en dus l e i d e n t o t een v e r k l e i n i n g van het r e s u l t e r e n d e ( p o s i t i e v e ) moment; een d r u k k r a c h t l e i d t u i t e r a a r d t o t een v e r g r o t i n g van het moment. D i t v e r k l a a r t dan ook de b i j model 1 gevonden k l e i n e r e d o o r b u i g i n g i n het midden en de g r o t e r e d o o r b u i g i n g aan de rand ( z i e f i g . 11 en 12). Immers, i n model 3 kan de beschreven n o r m a a l k r a c h t n i e t optreden omdat e r i n h e t geheel geen f l e n z e n z i j n en daar dus ook geen s c h u i f k r a c h t e n i n op kunnen t r e d e n . In model 2 t r e d e n wel s c h u i f s p a n n i n g e n op, doch deze worden v e r o o r z a a k t door het wringende moment en z i j n dus over een v e r t i k a l e snede met e l k a a r i n evenwicht; h i e r h o e f t dus geen n o r m a a l k r a c h t t e werken voor h e t evenwicht. - 28 - 6-3._Langsmomenten. ( z i e f i g . 13-16) Het v e r s c h i l i n z a k k i n g e n , d a t i n de v o r i g e p a r a g r a a f werd besproken, wordt dus v e r o o r z a a k t door v a r i a t i e s i n de buigende momenten, a l s g e v o l g van de n o r m a a l k r a c h t i n de doorsnede. D i t b l i j k t ook u i t de navolgende t a b e l . tangsmoment en [kNm/m*] zonder dwarsdrager met dwarsdrager max. min. max. q-last P-last q-last P-last . *) rmn. max. min. max. . *) mm. model 1 434 145 170 89 925 100 252 62 model 2 440 12 210 21 1219 0 357 0 model 3 443 10 215 0 1267 0 350 0 tabeI 6.2.2.: Langsmomenten *) In het midden van de plaat. Daar i n de g e v a l l e n met dwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t de maximale waarden v e e l minder van e l k a a r a f w i j k e n dan de m i n i m a l e (de maxima z i j n nagenoeg g e l i j k ! ) , moet h e t dus met name de v a r i a t i e van de s t i j f h e i d langs de d w a r s d r a g e r z i j n , d i e t o t deze v e r s c h i l l e n l e i d t ; de som i s immers k o n s t a n t en g e l i j k aan \ Pi. D i t b l i j k t ook u i t de vorm van de momenten!ijnen i n f i g . 13 en i n f i g . 14. U i t f i g . 13 en 17 kan men a f l e i d e n d a t de s t i j f h e i d van de d w a r s d r a g e r afneemt naarmate men d i c h t e r i n de b u u r t van h e t momentennulpunt h i e r v a n komt. Voor de b e l a s t i n g s g e v a l l e n met een l i j n l a s t b l i j k t h e t voorafgaande wat minder e x p l i c i e t omdat h i e r de maxima n i e t i n de middendoorsnede o p t r e d e n . De t e n e u r i s e c h t e r nog wel waarneembaar. Overigens i s h e t f e i t d a t de momenten i n h e t midden van de p l a a t i n a l l e d r i e de g e v a l l e n nagenoeg g e l i j k z i j n meer t o e v a l dan r e g e l en l o u t e r een g e v o l g van de keuze d i e voor de "medewerkende p i a a t b r e e d t e " i s gedaan ( z i e p a r . 5.3.b). U i t een b e r e k e n i n g met een 2,5x zo g r o o t EI d e r dwarsdrager werden de volgende r e s u l t a t e n gevonden voor h e t moment i n h e t h a r t van de p l a a t ( z i e ook f i g . 3 2 ) . - 29 - E1 dd langsmomenten [kNm/m'] = 2 El E1 dd * o = 2,5 El 0 q-last P-last P-last q-last model 1 434 69 (434) model 2 440 21 358 -26 model 3 443 0 359 -48 (69) i tabel 6.2.3.: langsmomenten bij vevgvote stijfheid van de dd. H i e r u i t b l i j k t dus, d a t de gevonden maxima d e r momenten s t e r k worden door de keuze van de s t i j f h e i d d e r dwarsdrager. beinvloed Behalve de v e r s c h i j n s e l e n d i e s p e c i f i e k b e t r e k k i n g hebben op de keuze van h e t model m a n i f e s t e r e n z i c h i n de r e s u l t a t e n nog een t w e e t a l i n t e r e s s a n t e v e r s c h i j n s e l e n van wat meer algemene aard: 1.) Onder i n v l o e d van de l i j n l a s t w e r k t e r i n de m o d e l l e n met dwarsdrager s l e c h t s een k l e i n ( p o s i t i e f ) langsmoment i n h e t midden van de p l a a t . In f i g . 32 i s o.a. h e t v e r l o o p van d i t moment langs de symmetrie-as u i t g e z e t , z o a l s d a t met model 3 i s gevonden. D i t v e r l o o p kan v e r k l a a r d worden door h e t t e beschouwen a l s de super p o s i t i e van twee b e l a s t i n g s g e v a l l e n , name!ijk - een p l a a t o v e r 3 s t e u n p u n t e n , b e l a s t met een l i j n l a s t . Het middensteunpunt wordt h i e r b i j gevormd door de middendwarsdrager. D i t zou, b i j een s t a r r e o n d e r s t e u n i n g , i n de middendoorsnede een gesommeerd moment van - 1 ,.-,2 gC7. (kl) = ~ 321 7 & 2 ' - een p l a a t op 2 s t e u n p u n t e n , i n h e t midden b e l a s t met een p u n t l a s t . Deze p u n t l a s t wordt gevormd door de o p l e g r e a c t i e van de dwarsdrager u i t h e t e e r s t e geval ( -/ ql b i j een s t a r r e o n d e r s t e u n i n g ) . D i t v e r o o r z a a k t dus een (gesommeerd) moment van max. A *( /<$ ql).1 = 5 8 l s 2 • U i t e r a a r d i s de middendwarsdrager n i e t s t a r o n d e r s t e u n d , maar v e r e n d , z o d a t d i t moment k l e i n e r z a l z i j n . B i j een El = « " van de dwarsd r a g e r zou men dan een v e r l o o p k r i j g e n z o a l s i n f i g . 6.2.1. i s g e s c h e t s t . 5 Aiql - 30 - , f I t * % I 4 + Ft^- 6.2.1. Opbouw van het moment in de -middendwarsdoorsnede. U i t e r a a r d hangt het weer van de ( b u i g ) s t i j f h e i d van de dwarsdrager a f , hoe het t o t a l e moment i n de middendoorsnede z i c h i n d w a r s r i c h t i n g s p r e i d t ; hoe g r o t e r de s t i j f h e i d , des t e meer s p r e i d i n g z a l men v i n d e n . Op grond van deze r e d e n e r i n g kan men aan de hand van f i g . 14 dus opnieuw k o n k l u d e r e n dat de d w a r s d r a g e r i n model 1 z i c h het s t i j f s t gedraagt. 2.) In t e g e n s t e l l i n g t o t wat men w e l l i c h t i n e e r s t e i n s t a n t i e b i j een v r i j opgelegde p l a a t zou v e r w a c h t e n , z i j n de momenten boven de o p l e g g i n g n i e t g e l i j k aan n u l , a l t h a n s n i e t b i j de punt- en de l i j n l a s t . ( B i j een g e l i j k m a t i g v e r d e e l d e b e l a s t i n g , z o a l s het e i g e n g e w i c h t i s dat wel het g e v a l ) . - 31 - U i t e r a a r d wordt d i t v e r o o r z a a k t door de inklemming d i e de einddwarsdrager aan het b e t r e f f e n d e p l a a t d e e l l e v e r t . De orde van g r o o t t e van d i t moment i s wel z o d a n i g dat hiermee r e k e n i n g gehouden d i e n t t e worden ( z i e ook f i g . 32). B i j de g e v a l l e n zonder dwarsdrager m a n i f e s t e e r t z i c h d u i d e l i j k het vermogen van model 1 om ook i n d w a r s r i c h t i n g een g r o t e r e s t i j f h e i d (en dus b e l a s t i n g s p r e i d i n g ) t e m o b i l i s e r e n dan i n model 2 en 3. A l s g e v o l g h i e r v a n worden b i j deze l a a t s t e twee ook g r o t e r e piekmomenten gevonden. De a b s o l u t e waarde van deze p i e k e n i s o v e r i g e n s v r i j a r b i t r a i r en o.a. s t e r k a f h a n k e l i j k van de e l e m e n t v e r d e l i n g t e r p l a a t s e van de b e l a s t i n g . B i j de p u n t l a s t zou men h i e r t h e o r e t i s c h immers een o n e i n d i g groot moment v i n d e n . Voor de p r a k t i j k i s de piekwaarde evenwel n i e t zo erg i n t e r e s s a n t , omdat toch gewapend z a l worden op het gemiddelde over enige a f s t a n d , b.v. 2x de p l a a t d i k t e , o f op datgene wat er naar een l a n g s l i g g e r (= 1 m' b r e e d t e ) gaat. - 32 - 6-4 _Dwarsmomenten ( z i e f i g . 17-20) 1 Voor wat b e t r e f t de dwarsmomenten b i j de g e v a l l e n w a a r i n wel een d w a r s d r a g e r aanwezig i s , v a l t e r e i g e n l i j k n i e t s toe t e voegen aan hetgeen h i e r o v e r al i n de voorafgaande D a r a g r a f e n i s gezegd. In d i e g e v a l l e n w a a r i n e r geen d w a r s d r a g e r i n de k o n s t r u k t i e z i t , b l i j k t d u i d e l i j k d a t de gekozen n e t f i j n h e i d n a b i j de p u n t l a s t t e g r o f i s om het w e r k e l i j k e gedrag van de k o n s t r u k t i e goed t e b e s c h r i j v e n ; de r e s u l t a t e n worden dan e r g " s p r i n g e r i g " ( z i e ook f i g . 19). Ook de piekwaarden van de momenten z i j n nogal a r b i t r a i r en i n f e i t e r e c h t s t r e e k s a f h a n k e l i j k van de gekozen elementen v e r d e l i n g . T h e o r e t i s c h n a d e r t de waarde van het moment onder de p u n t l a s t n a m e l i j k a s y m t o t i s c h t o t o n e i n d i g . - 33 - 6.5. D w a r s k r a c h t e n _ e n _ o g l _ e g r e a c t i e s 1 ( f i g . 21-24 en 25-28) In f i g . 21 en 22 z i j n de d w a r s k r a c h t e n weergegeven i n een snede n a b i j de oplegging, i n d i e n e r wel een middendwarsdrager aanwezig i s . In f i g . 23 en 24 s t a a t d i t voor de g e v a l l e n zonder dwarsdrager. U i t een v e r g e l i j k i n g van deze b e i d e n b l i j k t dat ook h i e r nog het moderende e f f e k t van de middendwarsdrager op de o n d e r ! i n g e v e r s c h i l l e n t u s s e n de modellen merkbaar i s ; i n f i g . 21 en 22 l i g g e n de waarden v e e l d i c h t e r b i j e l k a a r a l s i n f i g . 23 en 24. Verder i s h e t h e t vermelden waard d a t de gesommeerde d w a r s k r a c h t i n a l l e g e v a l l e n nauwkeurig g e l i j k i s aan de t o t a l e b e l a s t i n g , m i t s b i j de l i j n l a s t r e k e n i n g wordt gehouden met h e t d e e l van de b e l a s t i n g d a t r e c h t s t r e e k s naar de o p l e g g i n g gaat. T e n s l o t t e i s i n f i g . 21 nog aangegeven welk d e e l van de t o t a l e d w a r s k r a c h t door de ( b o v e n ) f l e n z e n worden opgenomen; u i t e r a a r d i s d i t aandeel maar g e r i n g . E i g e n l i j k g e l d t voor de o p l e g r e a c t i e s h e t z e l f d e a l s voor de d w a r s k r a c h t i s opgemerkt. In een snede v l a k l a n g s de o p l e g g i n g zouden ze z e l f s nagenoeg g e l i j k moeten z i j n . Vooral i n h e t g e v a l van een l i j n l a s t b l i j k t e c h t e r de overeenkomst t u s s e n de waarde van de d w a r s k r a c h t ( i n kN/m') en de o p l e g r e a c t i e ( i n kN/m') b i j een o p p e r v l a k k i g e beschouwing nogal s l e c h t . Men moet h i e r b i j e c h t e r wel bedenken d a t e r een deel van de b e l a s t i n g r e c h t s t r e e k s naar de o p l e g g i n g gaat en bovendien moet men b i j een v e r g e l i j k i n g van deze b e i d e u i t g a a n van de t o t a l e k r a c h t (dus n i e t per m') d i e ze beide op b.v. de middenknoop zouden u i t o e f e n e n . Voor model 2, b e l . g e v . 3, met dd g e l d t b.v. voor knoop 253: kracht in 253 t.g.v. q V % 117.56 = 58.78 kN oplegreaatie in 253 - 76.59 belasting in 253 - 20. 83 _ 55. 76 kN Z o a l s men z i e t i s de overeenkomst nu heel r e d e l i j k . Voor een nog nauwkeuriger v e r g e l i j k i n g zou men het evenwicht van knoop 253 kunnen beschouwen. A l s men d i t d o e t , dan komt h i e r i n b i j v o o r b e e l d ook t o t u i t d r u k k i n g , d a t de d w a r s k r a c h t i s u i t g e z e t van een doorsnede halverwege het l a a t s t e element. V o e r t men deze k o n t r o l e voor h e t bovenstaande geval u i t , dan v i n d t men d a t h e t evenwicht van knoop 253 t o t 0,9% nauwkeurig i s gewaarborgd ( z i e ook p 3 8 ) . - 34 - 6^6^_ Evenwi c h t s j<ontro]_es. Om e n i g i n z i c h t t e v e r k r i j g e n i n de j u i s t h e i d en de nauwkeurigheid van de u i t g e v o e r d e b e r e k e n i n g e n z i j n een t w e e t a l s o o r t e n e v e n w i c h t s k o n t r o l e s u i t g e v o e r d , t e weten: a) evenwicht t u s s e n de u i t w e n d i g e k r a c h t e n en de gesommeerde doorsnede k r a c h t e n en wel I q i n de e i n d d o o r s n e d e en £ m i n de middendoorsnede. b) evenwicht van i n - en u i t w e n d i g e k r a c h t e n rond een knoop. x xx Het b l i j k t d a t zowel \ q a l s \ o n v e r a n d e r l i j k nauwkeurig i n e v e n w i c h t z i j n met de u i t w e n d i g e b e l a s t i n g . H i e r o v e r v a l t "verder dan ook w e i n i g t e rapporteren. B i j het e v e n w i c h t rond een knoop l i g t de s i t u a t i e wat o n g u n s t i g e r , z o a l s i n het navolgende z a l b l i j k e n . E e r s t z a l het e v e n w i c h t van het b u i t e n s t e oplegpunt worden beschouwd en wel van model 2, zonder middendwarsdrager ( z i e f i g . 6.6.1.). Het gaat dus om knoop 13, met de daaraan verbonden elementen 16 en 17 ( r e s p . RECPA en GRIBA). I n d i e n we ons even beperken t o t het v e r t i k a l e e v e n w i c h t , dan z i e n we d a t t . g . v . b e l a s t i n g s g e v a l 1 (= p u n t l a s t ) op de elementen de volgende k r a c h t e n werken: x m x=i.64 V q y = °- 7 8 Q= 1.39 0=1.39 x 2 Fig. S.6.1. Vertikaal evenwicht van knoop 13. - 35 - Aangezien de berekende spanningen het d i c h t s t b i j de r e a l i t e i t z i j n i n een snede halverwege het element, wordt het evenwicht van het J p l a a t g e d e e l t e rondom knoop 13 g e k o n t r o l e e r d . H i e r o p werken de volgende ( v e r t i k a l e ) k r a c h t e n .) in knoop 13 = +15.46 [kN/m'] a x ~ q y = q x % = = = - 1.32 *x = = + 6.14 q = % = - - 1.85 = +15.46 . ) in pnt. A . ) in pnt. c y . ) in pnt. B q y = - - 1.85 - + 6.14 ^x 7 i = - 1.32 Gesommeerd w e r k t dus op vlak AB - .) 1 q x Uy°P vlak BC = •) x = -1.85)*h*1.00 = -1.585 kN t \myx' - (0. 33+0. 73)*H in A .) V tgv. m i-6.14)*h*0.50 xy 5.400 kN + = 0.530 kN t = (0.74*1.01 )*h = 0.875 kN + xy: .) Dwarskracht in einddwarsdrager Q = 1.390 kN + . ) V tgv. m y y n in C yx .) Uitwendige belasting - .) Vertikale oplegreactie in knp. 13 g IV - 7. 000 kN t R = 6.550 kN + De a f w i j k i n g b e d r a a g t dus " ~ ' ° *l-00 = -6.9% van de o p l e g r e a c t i e . D i t i s naar v e r h o u d i n g een v r i j g r o t e f o u t . S5 ? 6 0 s 5 Voor het b e l a s t i n g s g e v a l 3 (= l i j n l a s t ) wordt gevonden: 10 0 op vlak AB = (10.02 + ' *"?' )*Jf*0.S0 J op vlak BC = (-1.22 + ~ ~°' x lm22 lq .) V X .) V y tgv. m s xy tgv. m y yx = 3.433 kN t 16 .) lq 1. 043 kN + 51 )***!. 00 in A = \m I = (0. 48+0.22)*% yx - 0.350 kN t in C = \m = 0.570 kN t 1 1 \= (0.48+0.66)*% 1 .) Dwarskracht in einddwarsdrager Q .) Uitwendige belasting = 0.900 kN t = ^ >V = 4.495 kN t ) Vertikale oplegreactie in knp. 13 R m 4.250 kN 4- - 36 - Afwijking = 4 ' 2 5 0 4 Voor b e l a s t i n g s g e v a l J lq .) lq 495 \i 4.495 *100 = -5.5% van de o p l e g r e a c t i e . 1 (= eigen g e w i c h t ) i s het r e s u l t a a t a l s v o l g t : op vlak AB = (1&-127.39- if 112. 59)*h*0. 50 = 61.845 kN i op vlak BC = (1&114+ 1.100 kN + #0. 98)*%*!. 00 = .) V tgv. m in A - \m | - (-0.49-0.29)*% ' x xy y% = - 0.390 kN + y ) V tqv. m y yx y in C = \m \ = (-0.64+0.06)*% xy = - 0.290 kN I 1 Q = -13.530 kN t .) Dwarskracht in einddwarsdrager .) Uitwendige belasting: e.g. plaat 3 = 9.81*1094*2*%*10~ 3 e.g. dwarsdrager = 9.81*2000*%*10~ = 5.366 kN + = 9.810 kN I + .) Vertikale oplegreactie in knp. 13 Afwijking = -I'li* *100 = 2.8% ]y - 63. 071 R 64.860 kN t = kN i van de o p l e g r e a c t i e . Zoals men kan z i e n i s de a f w i j k i n g k l e i n e r naarmate de b e l a s t i n g meer g e s p r e i d i s , en dus de g r a d i e n t van de spanningen o v e r een element k l e i n e r i s . Los van de numerieke onnauwkeurigheden (welke k l e i n zouden moeten z i j n ) i n t r o d u c e e r t men i n het voorafgaande n a m e l i j k een onnauwkeurigheid door de w i j z e waarop de spanningen naar de knopen worden a f g e v o e r d . Fig. 6. 6. 2. Spanningsafdracht naar knopen. - 37 - Volgens de gevolgde r e k e n w i j z e wordt de spanningen d i e op de h e l f t van het element staan a f g e v o e r d naar een knoop; dus voor knoop 1 i s dat het g e a r c e e r d e g e d e e l t e van de vorenstaande f i g u u r . Dus v o l g e n s de hand b e r e k e n i n g gaat naar knoop 1: ( 2 ai) K = a *ka+ ° ~ *k*(ka)= 2 % a a+V O l B z a 1 1 In het rekenprogramma worden de spanningen v o l g e n s de energiemethode a f g e v o e r d , wat neerkomt op het bepalen van de e v e n w i c h t s r e a c t i e s i n 1 en 2, i n d i e n de z i j d e 1-2 a l s l i g g e r op twee steunpunten wordt beschouwd. Dus v o l g e n s het programma gaat naar knoop 1: l K i= o *!f4-(a -a )* / *(ha) = V x z x 3 3 aa x + Vs o a 2 Ergo, v o l g e n s de handberekening gaat er t e w e i n i g naar knoop 1: A=( y - /e )<3 a +( Vs ~ Vs )o a 3 3 1 2 = (o -a )a z 1 Indien deze k o r r e k t i e wordt u i t g e v o e r d b i j de e e r s t e k o n t r o l e ( p - l a s t ) , dan w i j z i g t deze i n : .) lq (-3.19-15.46)* Vi^meer .) Jq (0.78-1.85) +, dus +0.777 kN minder + * Vi^rneer 1\, dus +0.045 kN minder + X 0. 822 kN minder + Dus IV = 7.00-0.822 = 6.178 Afwiiking =6 3 55 6 178 '6.55 - +5.7%: een w e z e n l i j k e v e r b e t e r i n g l e v e r t d i t dus n i e t op! Derhalve moet g e k o n k l u d e e r d worden d a t het e v e n w i c h t i n deze g e v a l l e n s l e c h t s b i j b e n a d e r i n g k l o p t ( f o u t i n de orde van g r o o t t e van 5%). Een tweede k o n t r o l e b e t r e f t het evenwicht van het o p l e g p u n t op de symmetrie-as, i n verband met de o g e n s c h i j n l i j k e d i s k r e p a n t i e t u s s e n de waarde van de d w a r s k r a c h t en d i e van de o p l e g r e a c t i e i n d a t punt. D i t i s v e r d e r u i t g e w e r k t voor model 2, b e l a s t i n g s g e v a l 3 ( l i j n l a s t ) . - 38 - R z OP LEGGING =_60.00 DWARSDRAGER U = _ 3 04 m m xy y x qx ORTH .PLAAT. m x y = 4. 40 m y x = 1.97 q x = .65.22 Qy = • 7 47 = +7.47 Fig. 6.2.3. Vert, evenwioht van knoop 253. Evenwicht van knoop 253, mbv. g e a r c e e r d e deel ( i n kN) .) lq langs OA = (-177.56* \ -65. 22*%)*%*0.50 -52.238 kN \ .) lq langs OB = (-2.91* % +7. 47*%)*%*!. 00 - 0.315 kN .) V y .) V x 4- tgv. m in B - \m = (2.96-0.93)*% + 1.015 kN 4- tqv. m in A = \m = (-0.42+0.22)*% - 0.100 kN t y y yx xy 1 1 xy yx ) Dwarskracht in einddwarsdrager Q - 2. 040 kN + ) Uitwenduge belasting in knoop 253 q 20.833 kN 4- + 77.283 kN + ) Oplegreactie in knp. 253 R 76.590 kN t De a f w i j k i n g bedraagt h i e r s l e c h t s 0.9% van de o o l e g r e a c t i e s en i s dus k l e i n . L i j s t van f i g u r e n . Fig1. Geometrie en a f m e t i n g e n . 2. K w a l i t a t i e f v e r l o o p van w, m en m langs de middendoorsnede r langs de e i n d d o o r s n e d e . 3. Knoop- en elementnummers van d e k p l a a t u i t model 1 ("RECCA 1''). 4. Knoop- en elementnummers van de l a n g s l i g g e r s u i t model 1 ("SPABA 1"). 5. Knoop- en elementnummers van de dwarsdragers u i t model 1 ("SPABA 1"). 6. Knoop- en elementnummers van de p l a a t e l e m e n t e n (RECPA) en de dwarsdragers (GRIBA) u i t model 2. 7. Knoop- en elementnummers van de l a n g s l i g g e r u i t model 3 (GRIBA). 3. Knoop- en elementnummers van de dwarsdragers u i t model 3 (GRIBA). 9. Z c k k i n g s l i j n over de middendoorsnede voor de m o d e l l e n met dwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . 10. Idem 9. b e l a s t door een l i j n l a s t . 11. Idem 9. zonder dwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . 12. Idem 9. zonder dwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t . 13. Langsmomenten m x over de middendoorsnede voor de m o d e l l e n met middend w a r s d r a g e r b e l a s t door een p u n t l a s t . 14. Idem 13. b e l a s t door een l i j n l a s t . 15. Idem 13. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . xx z X 16. Idem 13. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t . 17. Dwarsmomenten m y over de middendoorsnede voor de m o d e l l e n met middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . Idem 17. b e l a s t door een l i j n l a s t . Idem 17. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . Idem 17. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t . Dwarskracht q over de middendoorsnede voor de m o d e l l e n met middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . Idem 21. b e l a s t door een l i j n l a s t . Idem 21. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . Idem 21. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t . O p l e g r e a c t i e s r langs e i n d d o o r s n e d e voor de m o d e l l e n met middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . Idem 25. b e l a s t door een l i j n l a s t . Idem 25. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een p u n t l a s t . Idem 25. zonder middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t . 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. y x z v e r v o l g L i j s t van f i g u r e n . 29. 30. 31. 32. 33. N o r m a a l k r a c h t n i n l a n g s r i c h t i n g voor de m o d e l l e n met middendwarsdrager. Idem 29. zonder middendwarsdrager. V e r l o o p van de dwarsmomenten m y v o l g e n s de komputer u i t v o e r voor model 1, zonder dwarsdrager. V e r l o o p van het langsmoment m t e r p l a a t s e van y = /8 b en y = V 2 voor model 3. Langsmomenten m over de middendoorsnede voor model 2 en 3 b i j 2,5x s t i j v e r e dwarsdrager. x x y 3 xx xx D CD 4n A m CD LU o LU in rr o o Q J: s.ymmetrie-as m a t e n in m V i 2 D OORSNE DE A - A o o (NI o o CO 75 I 425 || randligger 425 ,150i AZb p U | 42 5 ^ 3 | 1 a n g s ii gger G e o m e t r i e en eindld w a r s d r ager DETAIL B DETAIL A fig.1 1000 afmetingen mateninmm enm 1 •o -o N y 1 ^2b= /2l met dd zonder dd w m m Rz fig.2 k w a l i t a t i ef v e r l o op v a n w, m enm langs demiddendoorsnede xx yy R z l a n g s de e i n d d o o r s n e d e t t e a 73 jfl JD m g f ff! *S_J33JK © © © ® © ©@ © 71 31 © 2? 91 wil gfj ni J2i 4 49 © 2K 231 _£3t © S) I 2£ 2 I is @ @ ® 11 23 © © ®• ® 2/ © fig. 3. 2*3 »3 ft/ 22/ J ? / ® = elementnummer. Knoop. en elementnummers van dekplaat model 1 ("RECCA 1") 14 34 54 32 52 10 30 72 70 50 24 48 28 23 90 110 84 88 66 86 134 106) 13 2 B 130 154 126 152 128 103 126 106 174 146 172 150 170 144 148 123 146 194 166 192 165 125 104 108 83 63 43 112 85 68 46 26 92 64 44 114 86 65 45 25 94 66 46 26 12 74 168 143 166 190 1S4 188 163 186 214 186 212 185 210 184 208. 183) 206 234 3 254 226 232 2 05 230 2 04 228 252 2 25 24 5 250 224 244 248 ^03] 22 3) 226 246 24 6 [243 I ©©©©©©©©©©©©[© 24 41 21 22 64 44 42 84 81 61 62 104 82 124 101 122 102 144 121 142 164 141 162 184 161 182 204 181 202 224 201 2 22 244 2 21 242 =elemen t nummer fig.4 K n o o p - e n e l e m e n t n u m m e r s v a n de langsliggers uit m o d e l 1 ( " S P A B A 1 " ) 241 = e l ement nummer fig.5 K n o o p - e n e l e m e n t n u m m e r s van de dwarsdragers u i t m o d e l 1 ( " S P A B A 1") X 4 n 33 ® ® ® ® V ® ® 1 — ti ® JUL _//3_ ® @ ® © ® ® Rl © ® / © @ ®© i * @ IS] T © @ © ©©®©© ® ® © ® © «3 23 ® ® ® ® Zl 4 / 6 1/ © fig. 6 HI ©©©®®®® © ® fr 1 352L ®® ® /// J*JL © ® ® hi 111 ®® 22] I © ® ® @ Us ® ® lb! ®©© lol 22J s elementnummer. Knoop. en elementnummers van de p l a a t e l e m e n t e n (RECPA ) en de d w a r s d r a g e r s (GRIBA) uit model 2. X ii g _ J g _ . 3 i _ jg. 133 m j3_ 13 i73_m-vi—23-2R 3) © ® © © 7/ 3/ 1/ 3L a J5L tot 9 © SL SSL 251 JSL 211 4 32$ Ml © 225 15 © *3 /£$ 43 © © iZ © 4 g) 9/ © /2/ /4s JSL 205 225 JSL 2d 22/ ® /Ql zl/l Y r elementnummer fig.7. Knoop en elementnummers van de langsligger uit model 3 ( G R I B A ) 7 X T A 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 31 51 71 91 111 131 0 0 0 0 0 0 29 49 69 89 109 (135) 129 171 151 231 251 229 249 211 191 {237) 0 0 0 0 169 149 189 209 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 27 47 67 87 107 127 167 147 187 0 0 0 0 0 0 0 0 0 25 45 65 85 105 125 14 5 0 0 0 0 0 0 23 43 63 83 103 165 0 123 143 207 225 205 183 245 0 (rrj) 163 247 0 0 (193) 185 227 223 203 243 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 41 61 81 TL) 0 0 0 101 121 141 161 181 221 2 41 (Jo?) (22j) 201 0 e 0 0 0 0 0 = elementnummer fig.8 Knoop-en dwarsdragers uit elementnummers v a n de m 0 del 3 ( GR I B A ) X ii %v y v / A / 2 t /'/ / y &\ V t \ (ym ni ) a— r 7~. : —s t > *— V vn m / \ \ s > v. •- \ s s \ > \ *) H lo.2Sr\tryp d noo el < in /», H - f i g . 9. Z a k k i n g s l i j n over de middendoorsnede voor de modellen met dwarsdrager b e l a s t door een puntlast 0. X 1 2 5— /> y, y _i + °-3 rr) \ 'V *^ iD rf] •*r > > -9—fk •9 pU P— UKXX, —HH mccteJ —t-j- — — — • ... f i g . 10. Z a k k i n g s l i j n over de middendoorsnede voor de modellen met dwarsdrager b e l a s t door een lijnlast. X % 2 f / yA - -it. t j Ci \— »»», 1 '— \ N 1 1f it > >i r- Y \ \ t \ \\ \ \ \ 1 1J• {... \ \ \ i. —J> si . —1 1 : \ — \ \ \ i; \ \ 10- f i g . 11. Z a k k i n g s l i j n over de middendoorsnede voor de modellen z o n d e r b e l a s t door een dwarsdrager puntlast. 11 - X 1 J • -< J — t 1._ A y r \ 1 1 > —1— \ s i* _1—1 Mm i \ \ N — \ L P i —v u VIV V \ S s Kl m j ? L TJfTOr —— 1 f iq. 12. Z a k k i n g s l i j n over de middendoorsnede voor de modellen z o n d e r b e l a s t door een dwarsdrager lijnlast. 12 — X J / ti j— / A. y lift rt— tV\ J\ f =\ — V 4 \ X \ s o kM In / / «. X* >s *x V lm 1 v. s > i *4 '4 / 2. .ifi f / L. •4. / 3 2 V ,U f — f i g . 13 L c r a g s m o m e n t e n rn x o v e X r de m i d d e n d o o r s n e d e voor de modellen met m i d d e n d w a r s d r a g e r b e l a s t door een puntlast 13 fioU Langs momenten m x voor de modellen m e t x oyer demiddendoorsnede middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t X jI ti /> / y. ti / / * it X ^> —' N • To hi / / / \ X. V 1i \ y > \ \ \ \ } \ \ \ \ \ ri — \ \ \ \ * \ \ \ \ \ s. £>£ • J / \ i \ It:/< 1P |+ /2 6SS£(*».4£ 15 L a n g s m o m e n t e n r h x x 3j o v e r de m i d d e n d o o r s n e d e voor de modellen z o n d e r b e l a s t door een J middendwarsdrager puntlast 15 fioie Lang smomenten m x x voor "de modellen z o n d e r over de m i d d e n d o o r s n e d e middendrager b e l a s t door een l i j n l a s t 16 X I // fa /s z2/ 5— t y K A • / ./) fT. L 7 / 'S, D —*— X sS x x. • \ \ > \ Vt — A N \ •V 111K \V —1 • V- sl ( try >a *?" • I JL rr\ f ig, 17. Dwarsmomenten A myy over de middendoorsnede voor de modellen met b e l a s t door een ? middendwarsdrager puntlast. 17 f i g , 18. Dwarsmomenten myy over de middendoorsnede voor de modellen met middendwarsdrager b e l a s t door een lijnlast. 18 103.06 O^odeX 1) Dwarsmomenten myy over de middendoorsnede voor de modellen zonder m i d d e n d w a r s d r a g e r b e l a s t door een p u n t l a s t 19 X 4 - y ..... — s s - -» f h r -** 1-\ AOft h i m i \i—, ! ^ •f— \ I \ i 1 \ I \ —, i \i Ii \ \ \ \ — \ -4- • - - lL > 1 \1 -I*— \ 1 I 4— \ -L l ! i— 1 \ \ \ ,4 31 —i -4 f i g . 20. Dwarsmomenten m v over de middendoorsnede lyy V voor de modellen zonder middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t 20 21 d w a r s k r a c h t q o v e r x voor de modellen m e t b e l a s t door een de m i d d e n d o o r s n e d e middendwarsdrager puntlast 21 f i g , 22 d w a f s ^ r a c h t q x v o o r de mi d d e n d o o r s n e d e voor de modellen m e t b e l a s t door een middendwarsdrager lijnlast 22 f i q 23 d w a r s k r a c h t q o v e r de m i d d e n d o o r s n e d e voor de modellen z o n d e r b e l a s t door een middendwarsdrager puntlast 23 f i g . 24 d w a r s k r a c h t q x o v e r de voor de modellen z o n d e r b e l a s t door een lijnlast middendoorsnede middendwarsdrager X ^} % OL 2 / / i— r __ M (i 1J _ •> // -H ~n 1 -inr \ , s. \ —* i — \ —t \-Hr1 || —LI J—3 - O . 351 -3 fl. 7 .4?, 6 0 0 —I - f i g . 25 O p l e g r e a c t i e s r z Langs einddoorsnede voor de modellen met middendwarsdrager b e l a s t door een puntlast 25 26 Op leg react ies r z langs-einddoorsnede voor de modellen met middendwarsdrager b e l a s t door een l i j n l a s t '26 f i g . 27 Oplegreacties r z langs einddoorsnede voor de modellen zonder middendwarsdrager b e l a s t door een puntlast 27 f i g . 28 Oplegreacties r z langs- einddoorsnede voor de modellen zorvder' middendwarsdrager b e l a s t door een lijnlast.. '28 f i q . 23. N o r m a a l k r a c h t n x x in L a n g s r i c h t i n g voor de modellen met middendwarsdrager 29 30 Normaalkracht n in l a n g s r i c h t i n g voor de modellen zonder middendwarsdrager. x x 30 f i q . 31. V e r l o o p van de dwarsmomenten v o l g e n s de komputer voor model 1, zonder m^j uitvoer dwarsdrager. 31 - fig 32 V e r l o o p v a n het langsmoment m x t e r p l a a t s e van y = 3/g b en y = / 2 X 1 voor mod^l 3 32 f i q . 33 Langsmomenten m voor model bij x x over de middendoorsnede 2 en 3 2.5 x s t i j v e r e dwarsdrager. 33 _> nnrx- R z = _ 60.00 * 777777? R 7 = _ 76. 59. OPLEGGING DWARSDRAGER m xy m yx qx ORTH .PLAAT. m xy m yx q x qy
© Copyright 2024 ExpyDoc