Diemen aan de Vaart
Ambitiedocument Oost-West As
Diemen aan de Vaart
Ambitiedocument Oost-West As
Opdrachtgever
Gemeente Diemen
Opstellers
Gemeente Diemen i.s.m. Bureau Elberfeld
Datum
april 2014
Inhoudsopgave
1. INLEIDING
1.1 Aanleiding
1.2 Opgave
1.3 Scope
1.4 Status
1.5 Leeswijzer
2. ANALYSE
2.1 Inleiding
2.2 Historie
2.3 Positie in de regio
2.4 Stedenbouwkundige structuur
2.5 Beleid
2.6 Consultatie
2.7 Conclusie
4. OPLOSSINGSRICHTINGEN
4.1 Inleiding
4.2 De Oost-West As als verbindende schakel
4.2.1 Oplossingen voor een betrouwbare
inpassing van de tram
4.2.2 Oplossingen per deeltraject
4.3 De Oost-West As als plek voor verblijf en
recreatie
4.4 De Oost-West As als Diemense weg
5. TEN SLOTTE
5.1 Conclusie
5.2 Vervolg
3. AMBITIE EN UITGANGSPUNTEN
3.1 Inleiding
3.2 Ambitie: Drie opgaven
3.3 Ambities en uitgangangspunten per opgave
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
5
1
Inleiding
1.1 Aanleiding
1.2 Opgave
1.3 Scope
1.4 Status
1.5 Leeswijzer
Inleiding
1.1 Aanleiding
De gemeente Diemen wordt doorsneden door de Muidertrekvaart en de
naastgelegen Hartveldseweg en Muiderstraatweg. De centrale as (hierna OostWest As) doorkruist het dorp van de A10 in het westen tot de Provincialeweg in
het oosten en is beeldbepalend voor de gemeente. De Oost-West As vormt het
visitekaartje voor Diemen, maar mist een duidelijke functie, herkenbare entrees en
een eenduidige identiteit. De gemeente staat voor de opgave om de Hartveldseweg,
de Muiderstraatweg en de directe omgeving ruimtelijk aan elkaar te smeden
tot een herkenbare verkeersroute en verblijfsgebied. Een gebied dat als schakel
functioneert tussen Amsterdam en het buitengebied; een gebied dat ruimte biedt
aan bewoners en passanten om te recreëren langs het water; en een weg met
een Diemens karakter die een aantrekkelijke vestigingsplaats vormt voor lokale
ondernemers. Met de noodzaak tot onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden
aan de weg en de traminfrastructuur en de nieuwbouw van Plantage de Sniep
ontstaat de kans om deze opgave te verwezenlijken.
1.2 Opgave
Het doel van het ambitiedocument is het bepalen van het ambitieniveau voor
de beleving, de verschijningsvorm en het functioneren van de Oost-West As.
Het ambitiedocument maakt de ambities en uitgangspunten inzichtelijk en
geeft oplossingsrichtingen die in de vervolgfase verder worden uitgewerkt. Om
het ambitieniveau te illustreren is een aantal schetsen in het ambitiedocument
opgenomen.
Het ambitiedocument is een belangrijke stap in het proces om te komen tot
de reconstructie van de Hartveldseweg en de Muiderstraatweg. Het vormt
samen met het projectplan en de kostenraming de basis voor het voorlopig
en definitief ontwerp. De inhoud van het ambitiedocument maakt inzichtelijk
hoe een kwaliteitsslag in de openbare ruimte wordt gerealiseerd waarbij de
recreatieve, stedenbouwkundige en economische waarden van de weg worden
versterkt en de verkeerskundige functie wordt gewaarborgd. Dit document zal als
toetsingsinstrument worden gebruikt in vervolgfasen van het project.
1.3 Scope
Het gebied dat bekend staat onder de naam Oost-West As, ligt langs de Weesperen Muidertrekvaart tussen de onderdoorgang van de A10 in het westen en het
Diemerbos in het oosten. Het studiegebied Oost-West as is ruim en overlapt
op verschillende plekken met andere projecten. Dit garandeert dat gedeelde
ambities worden gerealiseerd.
Het plangebied Oost-West As wordt begrensd door de A10, de Provincialeweg,
de Muidertrekvaart en de gevels van de bebouwing langs de Hartveldseweg en
de Muiderstraatweg en betreft alleen de openbare ruimte in dit gebied. Over
de gehele lengte van de Oost-West As zijn een aantal bijzondere plekken en
gebouwen aanwezig. Deze plekken en gebouwen hebben hun eigen opbouw en
karakteristiek en zijn bepalend voor de beleving en de verschijningsvorm van de
as. Ondanks dat de bebouwing buiten het plangebied Oost-West As valt zijn deze
plekken wel meegenomen bij het formuleren van de ambities en uitgangspunten.
2014
Figuur 1.1: Geplande werkzaamheden op en rond de Oost-West As
1.4 Status
Het voorliggende document is het Ambitiedocument Oost-West As. Hierin zijn
de reacties en het commentaar verwerkt van vier ontwerpbijeenkomsten, drie
brainstormavonden met bewoners, ondernemers en belanghebbenden en een
drietal overleggen met Stadsregio Amsterdam, GVB en Dienst Metro. Het gevolgde
proces heeft tot doel gehad een door alle partijen gedragen Ambitiedocument
Oost-West As op te stellen.
1.5 Leeswijzer
Dit document is opgebouwd uit vijf hoofdstukken. Hoofdstuk twee beschrijft
de analyse van het projectgebied en vormt het vertrekpunt voor de formulering
van de ambitie en de uitgangspunten in hoofdstuk drie. Hoofdstuk vier geeft
de oplossingsrichtingen voor de vormgeving van de vernieuwde Oost-West
As. Tenslotte wordt dit document afgesloten met een korte conclusie en een
vooruitblik op het vervolgtraject in hoofdstuk vijf.
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
9
Inleiding
10
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Inleiding
Plangebied
Studiegebied
Figuur 1.2: Studie en projectgebied Oost-West As
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
11
2
Analyse
2.1 Inleiding
2.2 Historie
2.3 Positie in de regio
2.4 Stedenbouwkundige structuur
2.5 Beleid
2.6 Consultatie
2.7 Conclusie
Analyse
2.1 Inleiding
De analyse van het plangebied beschrijft kort de historie, de stedenbouwkundige
structuur van de Oost-West As en omgeving en de bestaande plannen. De analyse
van de beleving en het gebruik leidt tot conclusies die het vertrekpunt vormen
voor de ambitie en de uitgangspunten.
2.2 Historie
Rond 1600 was het landschap rondom Diemen groen en waterrijk. Het landschap
kenmerkte zich door weiden en veengrond met her en der boerderijen die verspreid
lagen tussen het Diemermeer (huidig Watergraafsmeer) en het riviertje de Diem.
Een concentratie van bebouwing ontstond op de verbinding tussen Amsterdam
en ’t Gooi op de plek die tegenwoordig Oud-Diemen wordt genoemd.
In de loop van de 17de eeuw veranderde het landschap rondom Diemen sterk.
Het Diemermeer en het Bijlmermeer werden drooggelegd en in 1638 en 1640
werden respectievelijk de Muidertrekvaart en de Weespertrekvaart aangelegd.
Met deze veranderingen verschoof het zwaartepunt van het dorp van OudDiemen naar Diemerbrug ter hoogte van de huidige Harteveldseweg. Diemerbrug
profiteerde van haar ligging langs de nieuwe Muider- en Weespertrekvaart, die
intensief werden gebruikt voor transport over het water. Ook ontstond door de
drooglegging van het Diemermeer een nieuwe verbinding tussen Amsterdam en
‘t Gooi door het centrum van Diemerbrug. Diemerbrug maakte gebruik van de
economische dynamiek die ontstond als gevolg van haar schakelfunctie tussen
Amsterdam en het buitengebied. Zo ontwikkelde het dorp zich in de loop van de
18de en 19de eeuw tot florerende kern gericht op handel, manufactuur en vertier.
De smederij aan de Ouddiemerlaan, de Schuilkerk De Hoop en het voormalig
raadhuis zijn nog tastbare herinneringen uit deze tijd.
Figuur 2.1: Muidertrekvaart met zicht op de Diemerbrug
14
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Figuur 2.2: Oud-Diemen gelegen tussen het Diemermeer en de Diem (1593)
Analyse
Vanaf eind 19de eeuw vinden er vergaande infrastructurele ingrepen plaats die
het landschap van Diemen veranderden en versnipperen. Het Merwedekanaal
(huidige Amsterdam-Rijn Kanaal) werd gegraven en de spoorverbindingen
richting Hilversum en Duivendrecht werden aangelegd. Vanaf 1881 begon ook de
aanleg van een tramverbinding van Amsterdam via Diemerbrug naar ’t Gooi. De
tram, die ook wel bekend stond als ‘De Gooische Moordenaar’ liep dwars door het
centrum van Diemerbrug over de huidige Hartveldseweg en de Muiderstraatweg
naar Muiden. Door deze ontwikkelingen verloren de Weesper- en Muidertrekvaart
hun economisch belang voor Diemen. Met de intrede van de auto verdwijnt in
1938 ook de Gooische tram uit het straatbeeld. De tramlijn werd opgeheven en
de bebouwing tussen de Hartveldseweg en de Weespertrekvaart werd gesloopt
voor de aanleg van een brede autoweg die het dorp afsneed van het water. De
goede autobereikbaarheid maakte Diemen tot een aantrekkelijke vestigingsplaats
voor industrie en bedrijvigheid. In de jaren ’60 ontwikkeld De Sniep zich tot een
belangrijk bedrijventerrein en wordt ten behoeve van de ontsluiting een deel van
de Muidertrekvaart gedempt.
Vanaf eind jaren ’80 werden de snelwegen rond Amsterdam aangelegd, waardoor
de Hartveldseweg en de Muiderstraatweg niet langer een hoofdverkeersader
waren. Bij de reconstructie van de Hartveldseweg eind jaren ’80 deed de
tram weer haar intrede in het Diemense straatbeeld. Ook werd de relatie met
het water hersteld door de aanleg van een wandelboulevard. Eind 20ste eeuw
wordt besloten om in het gebied tussen de spoorlijn en de Provincialeweg de
resterende bedrijfsbebouwing te slopen en de nieuwe woonwijk Plantage de
Sniep te realiseren.
Figuur 2.3: Diemerbrug aan de Weespertrekvaart (1930)
Figuur 2.4: De aanleg van de snelweg sneed Diemen af van de trekvaarten (jaren ‘50)
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
15
Analyse
2.3 Positie in de regio
Door de jaren heen heeft Diemen haar strategische positie in de regio behouden.
Haar ligging op de corridor Schiphol – Amsterdam – Almere en de corridor
Amsterdam – Utrecht maakt dat Diemen goed bereikbaar is en maakt Diemen
aantrekkelijk voor de vestiging van bedrijven. Maar de goede aansluiting op het
regionaal en nationaal wegennet brengt ook veel verkeersbewegingen met zich
mee. Diemen heeft directe aansluitingen op de A1 en de A10. De Oostelijke
Ontsluiting IJburg (OOIJ) verbindt IJburg met de A1 en de A9 en genereert
nieuwe dynamiek ten Oosten van Diemen. De Gooiseweg in zuiden en de
Muiderstraatweg – Hartveldseweg vormen belangrijke ontsluitingswegen op
lokaal niveau. De komende jaren worden de grote stukken van de A10 en de A1
verbreed, waardoor de kans op congestie op de hoofdwegen en daarmee de kans
op sluipverkeer door Diemen aanzienlijk afneemt.
Naast een goede autobereikbaarheid is Diemen ook goed bereikbaar met het
openbaar vervoer. Diemen ligt aan de spoorwegverbinding vanuit Amsterdam
naar ’t Gooi en Almere en is met station Diemen Zuid aangesloten op de
spoorwegverbinding richting Schiphol en Hoofddorp. De komst van extra
treien (OV-SAAL) tussen Schiphol, Amsterdam en Almere, maakt dat Diemen
in de toekomst ook aangesloten blijft op het hoogwaardig regionaal openbaar
vervoersnet.
Figuur 2.6: Groengebieden in en rondom Diemen
Figuur 2.5: Strategische ligging van Diemen
16
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Figuur 2.7: Vaarroutes in Diemen en omgeving
Analyse
Naast een strategische positie in het verkeersnetwerk is Diemen ook de schakel
tussen het stedelijk gebied en het buitengebied. In en rondom Diemen liggen
een aantal belangrijke groengebieden. De Diem ten oosten van de Oost-West As
vormt onderdeel van de ecologische verbindingszone die loopt van het IJ-meer
via De Diem, De Gaasp en Gaasperplas in de richting van het Groene Hart en
de Amstelscheg. Maar ook de Driehoek Diemerbos, Overdiemerpolder en het
PEN- bos bezitten ecologische en landschappelijke waarde. Deze gebieden zijn
onderdeel van het groen-blauwe netwerk op regionaal en nationaal niveau en
delen ervan behoren ook tot de ecologische hoofdstructuur. Het buitengebied
in en rondom Diemen is door de provincie dan ook aangemerkt als groen en
recreatie gebied en er lopen verschillende recreatieve fiets en wandel routes
door Diemen en het buitengebied. Ook is de Weespertrekvaart naast een route
voor de binnenvaart, een belangrijke recreatieve route tussen de Amsterdamse
grachtengordel en ’t Gooi. De Oost-West As vormt een belangrijke verbinding
tussen deze groengebieden in de omgeving en het stedelijk gebied.
Figuur 2.8: Fietsroutes in Diemen en omgeving
L AW
1-3
L AW 2
Figuur 2.9: Lange Afstand Wandelroutes (LAW) in Diemen en omgeving
Figuur 2.10: Plankaart Structuurvisie Diemen:
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
17
Analyse
2.4 Stedenbouwkundige structuur
De stedenbouwkundige structuur van de Oost-West As wordt bepaald door de
inrichting van de openbare ruimte, maar ook door de aanwezige bebouwing, de
verbindingen en de natuurlijke en cultuurhistorische elementen langs en nabij de
weg. Hieronder wordt kort een schets gegeven van de huidige situatie.
2.4.1 Bebouwing en morfologie
De bebouwing langs de Hartveldseweg en de Muiderstraatweg is in de loop van
de geschiedenis organisch gegroeid en kent een rijke variatie in type bebouwing.
Ter hoogte van de kerk St. Petrus’ Banden wordt het straatbeeld bepaald door de
aanwezigheid van het voormalig raadhuis en drie rijksmonumenten; schuilkerk
De Hoop, de pastorie en de kerk St. Petrus’ Banden. De nabijgelegen jaren
’20 en jaren ’60 woningen worden gekenmerkt door kleinschaligheid en een
sterke pandsgewijze diversiteit. Ook op de Muiderstraatweg vinden we deze
pandsgewijze diversiteit terug op het stuk tussen de Nicolaas Lublinkstraat
en de Prins Bernardstraat. Ondanks deze architectonisch en cultuurhistorisch
waardevolle plekken langs de Oost-West As wordt de beleving gedomineerd Figuur 2.11: Bebouwing en morfologie Oost-West AS
door bouwblokken met een eenvoudige horizontale opzet. Op het stuk tussen
de Burgemeester Bickerstraat en de Nicolaas Lublinkstraat en nabij de A10 stamt
de bebouwing uit de periode na 1980. Het straatbeeld is hier eentoniger en
door de blinde gevels van de bedrijfspanden is de bebouwing meer in zichzelf
gekeerd, waardoor er weinig aansluiting is op de straat. Het pand op de hoek van
Ouddiemerlaan, kent ook een horizontale opzet, maar heeft door zijn open plint
met voorzieningen op de begane grond een goede relatie met de straat.
Vanaf de Hartveldseweg kijk je op de grote vrijstaande wooncomplexen aan de
zuidzijde van de Weespertrekvaart, die ter hoogte van de Diemerbrug overgaan
in de kleinschalige eenvormige bebouwing van de Prins Hendrikkade. Aan de
oostzijde van het spoorviaduct is een nieuwe woonwijk in aanbouw.
2.4.2 Verbindingen
De Hartveldseweg en de Muiderstraatweg vormen de belangrijkste oost-west Figuur 2.14: Impressiebeelden Oost-West As: kleinschalig, verticaal, diversiteit binnen kader
verbinding in Diemen. Zij verbindt Diemen via de Middenweg met Amsterdam
en in oostelijke richting sluit zij aan op de Provincialeweg richting Amsterdam
Zuidoost en op de Weteringweg in aansluiting op de A1. De noord-zuid
verbindingen die de Oost-West As kruizen verbinden Diemen Zuid met Diemen
Centrum. De Oost-West As is een belangrijke ontsluitingsweg voor Diemen,
maar kent ook een fijnmazigheid die kenmerkend is voor een dorpsweg en het
dorp intern goed verknoopt. Via de lus Arent Krijtsstraat – Whilhelminaplantsoen
– Prinses Beatrixlaan – Prins Bernardlaan wordt het centrum ontsloten. De
Ouddiemerlaan en de Burgemeester Bickerstraat zijn eenrichtingsstraten die
(hoofdzakelijk) een korte doorsteek vanuit het centrum naar Diemen Zuid
mogelijk maken. De verkeersstructuur van Plantage de Sniep is opgezet als
een raster met straten die aan weerszijden van de Muiderstraatweg in elkaars
verlengde liggen. De Oost-West As is een belangrijke verbinding voor autoverkeer,
openbaar vervoer, fietsers en voetgangers.
Figuur 2.12: Sterke pandsgewijze diversiteit
18
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Figuur 2.15: Impressiebeelden Oost-West As: eenvormigheid
Figuur 2.13: Horizontale eenvormigheid
Analyse
Autoverkeer
De Oost-West As is een belangrijke auto-ontsluitingsweg en maakt deel uit van
de route voor nood- en hulpdiensten bij calamiteiten. Zeker op het stuk tussen
de A10 en de Arent Krijtsstraat, waar de op- en afrit van de A10 zijn gesitueerd,
is de verkeersintensiteit hoog. Maar ook het stuk tussen de Arent Krijtsstraat en
de Provincialeweg wordt intensief gebruikt. Als ontsluitingsweg voor Diemen is
de Oost-West As aangewezen als 50 km weg. Het sluipverkeer door Diemen is
beperkt en zal naar verwachting afnemen als gevolg van de snelweguitbreidingen.
Echter, het voorkomen van sluipverkeer blijft een belangrijk aandachtspunt bij de
herinrichting van de Oost-West as.
Openbaar Vervoer
De auto is in de huidige situatie op verschillende plekken gecombineerd met de
trambaan. Dit heeft als voordeel dat het autoverkeer afgeremd wordt en het profiel
smal is. Op sommige plekken levert de vervlechting echter conflicten op. Tussen
de Jan Bertstraat en de Burgemeester Bickerstraat is het profiel dermate smal dat
auto’s deels op de trambaan rijden, wat de doorstroming van trams kan beperken. In
combinatie met de slecht afgestelde verkeerslichtinstallatie levert dit soms vertraging
op voor de tramlijn 9 richting Amsterdam. Richting de eindhalte speelt dit minder,
omdat de tram bij het stoplicht Arent Krijtsstraat ‘vrije’ baan krijgt. Naast de tramlijn
9 halteert alleen buslijn 44 en nachtbus 357 op een deel van de Oost-West As.
De halte bereikbaarheid is op sommige plekken beperkt, doordat haltes in het
midden van de weg zijn gesitueerd en ook is de toegankelijk voor mindervaliden
soms een probleem. De halte Schoolstraat ligt daarnaast ongelukkig gesitueerd ten
opzichten van de looproute richting het centrum van Diemen en ook de eindhalte
ligt decentraal ten opzichten van de nieuwe woonwijk Plantage De Sniep.
Figuur 2.16: Verkeersstructuur Oost-West As
Figuur 2.17: De Oost-West As is een belangrijke ontsluitingsweg voor Diemen:
Figuur 2.19: Tramlijn 9 is belangrijke openbaarvervoer verbinding
Figuur 2.18: Impressiebeelden autoweg
Figuur 2.20: Impressiebeelden trambaan
Langzaamverkeer
Langs de Hartveldseweg en de Muiderstraatweg ligt aan beide zijden van de weg
een enkelvoudig gescheiden fietspad, dat voor het spoorviaduct overgaat in een
dubbel fietspad aan de noordzijde van de Muiderstraatweg. Het fietspad maakt
deel uit van het hoofdnet fiets en sluit aan op de fietsroutes richting Amsterdam
en leidt in oostelijke richting naar het Diemerbos. De fietspaden hebben weinig
comfort door enerzijds de toepassing van tegels en anderzijds de toepassing van
een hoog opstaande rand, waardoor weinig ruimte bestaat om uit te wijken en
het fietspad optisch smal oogt. Ook zijn de wachttijden bij kruispunten lang voor
fietsers, wat in combinatie met korte opstelstroken zorgt voor conflicten tussen
oost-west en noord-zuid gerichte fietsstromen. De fiets is ook een veel gebruik
vervoersmiddel voor voor- en natransport bij gebruik van het openbaar vervoer,
waardoor de fietsparkeerplaatsen bij de tramhaltes goed gebruikt worden.
Daarnaast is aan beide zijden van de Oost-West As een voetpad gesitueerd. De
promenades aan weerszijden van de Weespertrekvaart tussen de Venserbrug en
de Diemerbrug hebben voldoende maat en lenen zich daardoor goed als verblijfsof recreatiegebied. Vanaf de Diemerbrug richting het oosten neemt de breedte
van de promenade geleidelijk af en loopt de wandelroute dood ter hoogte van het
spoorwegviaduct, waardoor wandelaars worden gedwongen over te steken en er
geen doorlopende route bestaat naar Plantage de Sniep en het Diemerbos. Ook
de oversteekbaarheid van de Oost-West As is niet optimaal doordat er weinig
oversteekpunten zijn over de Muiderstraatweg. Hierdoor is de relatie met de
wandelpromenade langs het water minimaal.
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
19
Analyse
2.4.3 Groen
De groenstructuur langs de Oost-West As kent weinig eenduidigheid in de
beplanting en de bomenrijen worden op verschillende plekken onderbroken. Langs
de weg zijn overwegend platanen toegepast. Vanaf de Arent Krijtsstraat tot aan
het spoorviaduct staan, zowel aan de kant van het water als langs de bebouwing
veel platanen in een eenduidig ritme. Echter, op de kruisingen wordt het ritme
onderbroken en bieden de verkeerskruisingen een stenige en kale aanblik. Zo is
op het stuk tussen de A10 en de Arent Krijtsstraat weinig groen aanwezig en de
aanwezige bloembakken en het plantsoen aan de noordzijde vallen in het niet
bij de grote vlaktes verharding, verkeersportalen en spankabelmasten. Ook de
kruising ter hoogte van de Diemerbrug doet stenig aan, doordat het groenprofiel
wordt onderbroken en andere beplanting is toegepast.
Op de locatie voor de kerk wordt het groenprofiel onderbroken door de
toepassing van andere beplanting. Met leilindes is geprobeerd om het kerkplein
over de weg heen te trekken tot aan de boulevard en twee Italiaanse populieren
staan op het plein voor de kerk. Door de toepassing van niveauverschillen en
beplantingsborders komt het kerkplein niet tot zijn recht en de toepassing
van verschillende soorten beplanting oogt rommelig. De leilindes en de hoge
onderbeplanting langs de trekvaart nemen het zicht weg op het water en de
Italiaanse populieren staan misplaatst op het plein voor de kerk.
Figuur 2.21: Groenstructuur Oost-West As
Op het stuk tussen het spoorviaduct en de Provincialeweg is het profiel vrij kaal
door het ontbreken van bomen en de nog te realiseren bebouwing ten noorden
van de Muiderstraatweg. Het stedenbouwkundig plan Plantage De Sniep voorziet
in een laan met bomen aan de zuidzijde geflankeerd door een singel (oude tracé
Muidertrekvaart) met natuurvriendelijke oevers. Op deze manier ontstaat in de
toekomst een groene entree en overgang tussen Diemen en het buitengebied.
2.4.4 Water
Het water van de Weesper- en Muidertrekvaart is beeldbepalend voor Diemen en
heeft een belangrijke historische waarde. De Weespertrekvaart verbindt de Amstel
in Amsterdam met de Vecht in Utrecht. De Muidertrekvaart is eind jaren ‘70 deels
gedempt, waardoor de vanzelfsprekende samenhang tussen het centrum deel
van Diemen met Plantage de Sniep verloren is gegaan. In het stedenbouwkundig
plan van Plantage de Sniep wordt voorgesteld de Muidertrekvaart gedeeltelijk
weer open te graven.
Figuur 2.22: Groenstructuur langs de wandelboulevard
Figuur 2.24: Eenduidige boomstructuur ter hoogte van de Muiderstraatweg
Figuur 2.23: Impressiebeelden kades
Figuur 2.25: Impressiebeelden bomenrijen
De Weespertrekvaart is waterhuishoudkundig relevant. De twee doodlopende
watergangen van de Muidertrekvaart hebben echter minder ecologische
waarde en maken dat drijfvuil zich ophoopt. De noordelijke oever van de
Weespertrekvaart bestaat uit stalen damwanden met een zwart metalen deksloof
en een wit hekwerk. De hoogte van de kade varieert van een meter tot ca. 2
a 3m ter hoogte van de bruggen. Aan de zuidzijde van de Weespertrekvaart is
het beeld divers, met soms natuurlijke oevers, soms gemetselde kades (Anne
Frankwijk) en overwegend stalen damwanden. De Venserkade oogt fraai, door
de afwezigheid van hekwerken die het contact met het water verstoren, de fraaie
gebakken klinkertjes en de gietijzeren aanmeerkoppen. Dit is ook de enige plek
tussen de A10 en de spoorbrug waar je momenteel kunt aanmeren met een bootje.
20
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Analyse
De overwegend stalen damwanden hebben een wisselend onderhoudsstaat en
hebben weinig natuurlijke waarde. De stalen damwanden in combinatie met de
hekwerken creëren een afstand tot het water en zijn vanuit esthetisch oogpunt
niet fraai.
De Diem ten oosten van het plangebeid is een belangrijk natuurgebied op
de grens tussen het dorp en het buitengebied. De Diem is echter nauwelijks
zichtbaar. Daardoor oogt de oostelijke entree van Diemen kaal en desolaat met
verdwaalde lichtmasten in het midden.
2.4.5 Straatmeubilair
Langs de Hartveldseweg en de Muiderstraatweg is er weinig samenhang in
het straatmeubilair. De grauwe spankabelmasten van de bovenleiding van
de tram, domineren samen met de lichtmasten, de verkeersportalen en de
verkeersregelinstallaties op veel plekken het straatbeeld. Dit geeft een saai en
grauw beeld, dat verder wordt verstrekt door de versleten verharding en de
toepassing van grijze betontegels langs de as.
Daarnaast geeft de combinatie van de bolarmaturen, groene stalen bankjes,
gele prullenbakken met witte hekwerken een rommelig en oneenduidig beeld.
Het straatmeubilair is functioneel, maar heeft weinig relatie met de schaal,
symboliek of historie van de bijzondere plekken langs de as. De gietijzeren
aanmeerpalen op de Venserkade alsmede de houten stootpalen in het water
passen wel goed bij de schaal en het voorkomen van de Weespertrekvaart
en kunnen als inspiratie dienen voor de vormgeving van het meubilair. Over
het algemeen is er weinig aanleiding om langs het water van de trekvaarten
te verblijven. De sobere inrichting, functionele verlichting en weinig tot de
verbeelding sprekende bankjes en bestrating nodigen niet uit tot verblijf. Er zit
weinig samenhang in de beplanting en de inrichting, waardoor de promenade
rommelig oogt en niet mooi doorloopt en weinig verblijfskwaliteit heeft.
Figuur 2.26: Impressiebeelden
2.5 Beleid
In diverse beleidplannen van verschillende overheden zijn opgaven geformuleerd
die betrekking hebben op de Oost-West As. Hieronder worden de opgaven kort
benoemd.
Provinciaal beleid
• Verbeteren overgangen/routes tussen het binnen en buitengebied
• Verbeteren van de verbindingen tussen woongebieden en recreatiegebieden
• Verbeteren waterkwaliteit en waterbergingscapaciteit
• Streven naar behoud van cultuurhistorische dragers in het landschap
• Behouden en reconstrueren van de trekvaarten om te komen tot een
beleefbare en bruikbare historische infrastructuur van vaarwegen langs de
hoogtepunten uit de Gouden Eeuw. Dit ter bevordering van de ruimtelijke
kwaliteit, waterberging, recreatievaart, langszaamverkeersstructuur en
toerisme in Noord-Holland.
Figuur 2.27: Impressiebeelden
Figuur 2.28: Impressiebeelden
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
21
Analyse
Stadsregio
Het verkeer- en vervoerbeleid van de stadsregio is vastgelegd in het Regionaal
Verkeer- en Vervoerplan (RVVP) uit 2004.
Voor wat betreft het openbaar vervoer is het beleid verder uitgewerkt en in de
regionale OV-Visie 2010-2030 die op 24 juni 2008 is vastgesteld door de Regioraad.
Onderdeel van deze visie is het opwaarderen en verlengen van tramlijn 9. Op
13 december 2013 heeft de regioraad ingestemd met de Investeringsagenda OV.
Deze agenda bevat de investeringsplannen van de Stadsregio voor het stedelijke
en regionale openbaar vervoer en is gericht op het verhogen van de snelheid en
betrouwbaarheid. Daarvoor is een Plusnet aangewezen. Het tracé van tramlijn 9
door Diemen is onderdeel van dit Plusnet. Belangrijke streefwaarden zijn 20%
Gemeentelijk beleid
kortere rijtijden dan in de huidige situatie en een snelheid van 25 km/uur of sneller Op gemeentelijk niveau zijn verschillende beleidsstukken, die uitspraken doen over
indien mogelijk buiten de ring, Diverse maatregelen kunnen hieraan bijdragen de Oost-West As. Het onderstaande overzicht geeft opgaven uit: Structuurvisie,
zoals prioriteit van het OV bij kruispunten, minder haltes, minder ongeregelde Kwaliteitsplan Openbare Ruimte, Waterplan, Groenplan, Stedenbouwkundigplan
kruisingen en een vrije trambaan.
Plantage de Sniep, Actieplan luchtkwaliteit.
Andere belangrijke speerpunten uit het RVVP zijn het bevorderen van het • Betere positionering van Diemen als schakelgebied tussen Amsterdam en
fietsgebruik en de verkeersveiligheid. Er is een regionaal fietsnetwerk aangewezen
het buitengebied. Langs belangrijke assen zoals de Oost-west as het raakvlak
en er wordt een Investeringsagenda Fiets opgesteld. De oost-west as is onderdeel
met regionale verkeers- en langzaamverkeersstromen aangrijpen voor
van het regionaal fietsnetwerk. Er zijn subsidiemogelijkheden voor het verbeteren
economische en recreatieve kansen.
van regionale fietsroutes en voor het verbeteren van de verkeersveiligheid.
• Onderzoeken van de doorstroming langs de Muiderstraatweg/Hartveldseweg
in relatie tot luchtkwaliteit.
• Voorkomen van sluipverkeer, door een goed functionerende ruit; A1, A2, A9,
A10, met als beschikbare terugvaloptie bij congestie de Gooiseweg tussen
de A9 en de A10. Het sluipverkeer langs de Oost-west as wordt tegengegaan
door middel van verkeersregulerende maatregelen. Bijvoorbeeld door de
plaatsing en afstelling van VRI’s.
• Het verbeteren van de verschillende entrees van Diemen Langs de OostWest As de verschillende kwalitatieve (potentiele) ‘parels’ zoals de kerk, de
entreegebieden, punt-Sniep, de wandelpromenade, de laad & loswal door
een consistente landschappelijke inrichting en materiaalgebruik beter aan
elkaar verknopen.
• Kwaliteit van de openbare ruimte verbeteren. Sleutelgebieden zoals de OostWest as van Diemen aangrijpen om het imago en de –beleefde- kwaliteit van
Diemen een impuls te geven. Bijvoorbeeld door de wandelpromenade op
te waarderen en de entrees te versterken. Het water van de Muidertrekvaart
doortrekken zodat een robuust watersysteem ontstaat.
• Verbeteren van de continuïteit van het profiel van de Oost-West As. Een
‘groene’ recreatieve loper.
• De wandelpromenade doortrekken tot in Plantage de Sniep zodat een goede
langzaamverkeersverbinding naar de nieuwbouwwijk Plantage de Sniep
ontstaat en tevens meer aanloop via de wandelpromenade waar de horeca
van kan meeprofiteren.
• Overwegen om halte Schoolstraat verder op te schuiven richting kruispunt
Diemerbrug.
• Goede ‘doorgaande’ fietspaden aanleggen langs de Muiderstraatweg, zodat
een logische verbindingen ontstaat tussen stad en buitengebied/Diemerbos.
• Versterken mogelijkheden voor het aanmeren van pleziervaart.
• Historische bebouwing langs de Hartveldseweg/ Muiderstraatweg vrij
houden van beplanting.
• De nieuwbouwwijk Plantage de Sniep wordt de komende jaren gefaseerd
afgebouwd. Uitgangspunt is zo’n 1200 woningen. Het zuidelijk deel bestaat
voornamelijk uit eengezinswoningen. Aan de noordzijde van Muiderstraatweg
is het streven appartementen/ beneden bovenwoningen direct aan de
Muiderstraatweg. Naast woningen komen er ook een aantal voorzieningen
zoals een ‘brede school’.
• Het stedenbouwkundig plan voorziet in een ‘centrale groene laan’ de
Muiderstraatweg met aan de zuidzijde een groene ecologisch ingerichte
Figuur 2.29: Stedenbouwkundig Plan Plantage De Sniep, Peter Defesche OD 203 i.s.m. Mathijs de Boer Stedenbouw
22
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Analyse
2.6 Consultatie
Als aanvliegroute voor dit Ambitiedocument is gekozen in een vroeg stadium
gerbuik te maken van de kennis en kunde van gebruikers van de weg en
professionele stkeholders. Hieronder worden de belangrijkste resultaten van
deze consultatie weergegeven.
Consultatie bewoners, ondernemers en belangengroepen
Ideeën die meegenomen worden in het ambitiedocument:
• Goede langzaam verkeer verbindingen vanaf A10 tot aan het Diemerbos.
• Een aantrekkelijk verblijfsgebied en wandelpromenade maken langs het
water.
• Een groen straatprofiel met bomenrijen.
• Maak een groene laan.
• Aantrekkelijk straatmeubilair dat op elkaar is afgestemd.
• Entrees van Diemen opwaarderen.
• Geef aandacht aan het voorplein kerk en andere bijzondere plekken direct
aan de Muiderstraatweg.
• Tramhaltes breder en toegankelijker maken
• Meer comfort voor de fietser (secondeteller in de verkeerslichten,
materiaalkeuze, opstelplaats bij kruisingen).
• Beperken van de snelheid van het autoverkeer.
• Horeca langs water mogelijk maken.
• Visplaats om hengeltje uit te gooien.
• Bloemenstal en haringkar behouden.
• WIFI op kade.
• Aanleg van natuurlijke oevers.
• Combineer lichtmasten en trammasten.
Meenemen mits:
In deze categorie zijn de ideeën ondergebracht waar de gemeente op zich positief
tegenover staat, maar die nader onderzoek behoeven (financieel, technisch of
verkeerskundig) of waar afstemming met externe partijen voor nodig is.
• Op de punt Sniep aanlegsteigers en verblijfsruimte maken.
• Verlagen van de kade zodat je langs het water kunt lopen.
• Doortrekken van de gedempte Muidertrekvaart.
• Doortrekken tram naar een nader te bepalen nieuwe halte.
• Maak de trambaan groen met gras.
• Creëren van ruimte om kleine evenementen mogelijk te maken Op de Punt
Plantage de Sniep.
• Groene golf verkeerslichten voor fietsers.
• Leg zebra’s aan bij de tramhalte.
• Meer zitplekken op de Venserkade.
• Maak een passantenhaven op de punt Sniep.
• Historische bus- of tramroute naar Diemerbos.
• Strandje op de punt Sniep.
• Ecolint van Darwinpark naar Diemerbos.
• Uitlichten historische gebouwen.
Consultatie professionele stakeholders(SRA, Dienst metro, GVB).
• De gemeente Diemen verkrijgt een regierol, alle partijen stemmen hun
werkzaamheden op elkaar af. De diverse partijen maken een inventarisatie van
de beschikbare budgetten en planningen. Het streven is de uitvoeringsduur
van de diverse werkzaamheden langs de Muiderstraatweg - Hartveldseweg te
verkorten door deze zo veel mogelijk met elkaar te combineren.
• De belangrijkste wederzijdse uitgangspunten worden van te voren met elkaar
benoemd.
Uitgangspunten stakeholders tram:
• Het project bekijken vanuit de hele levenscyclus van het ‘systeem’ : ontwerp,
realisatie en intandhouding
• Tramlijn 9 is aangewezen als ‘corridor’ de streefsnelheid is 25 km/h gemiddeld
inclusief halteren. Bij kruisingen of doorsnijdingen uitgaan van een snelheid
van 40 km/h; dit betekent met waarschuwingsinstallaties of VRI’s.
• Er bestaat de wens om de reistijd van tramlijn 9 te verkorten en de
betrouwbaarheid te vergroten.
2.7 Conclusie
Op basis van de analyse is een ambitie geformuleerd die uiteenvalt in drie
opgaven. In de volgende hoofdstukken worden deze opgaven verder uitgewerkt.
De eerste opgave is het versterken van de schakelfunctie van Diemen. De OostWest As verbindt Amsterdam met het buitengebied, maar is ook de verbinding
tussen Diemen Zuid en Diemen Centrum. Met de juiste oplossingen kunnen
deze verbindingen ruimtelijk en functioneel aan elkaar worden gesmeedt.
De tweede opgave is dat er met de reconstructie van de Oost-West As ruimte
wordt gerealiseerd voor verblijf en recreatie. De juiste keuzes in het ontwerp en
de inrichting van de Oost-West As dragen bij aan een kwaliteitsimpuls in het
gebruik en de beleving van de openbare ruimte.
De derde opgave is dat de Oost-West As in haar verschijningsvorm bijdraagt aan
de identiteit en herkenbaarheid van Diemen.
Figuur 2.30: Impressiebeelden klankbordavond met gebruikers van de Oost-West As
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
23
3
Ambitie en
Uitgangspunten
3.1 Inleiding
3.2 Ambitie: Drie opgaven
3.3 Ambities en uitgangspunten per opgave
Ambitie en Uitgangspunten
3.1 Inleiding
De Harteveldseweg en de Muiderstraatweg zijn beeldbepalend voor Diemen.
De Middenweg die vanuit Watergraafsmeer overgaat in de Hartveldseweg en
de Muiderstraatweg vormt de belangrijkste lokale verbinding tussen Diemen en
Amsterdam. Het water van de Weespertrekvaart staat in directe verbinding met
de grachtengordel en het Gooi. De fietspaden langs de Muiderstraatweg vormen
belangrijke doorgaande routes richting het Diemerbos en het buitengebied. De
weg passeert bijzondere gebouwen zoals de kerk St. Petrus’ Banden, de schuikerk
De Hoop en het oude raadhuis en het water van de Weesper- en Muidertrekvaart
vormt de landschappelijke en historische ruggengraat van Diemen. De promenade
langs het water wordt door Diemenaren gebruikt als ‘ommetje’ en in de zomer is
het prettig toeven op het terras bij Roediez.
3.2 Ambitie: Drie opgaven
Toch lijkt de ‘potentie’ van de Oost-West As niet volledig uit de verf te komen.
Waar zou de landschappelijke inrichting van de Oost-West as aan moeten
voldoen om de schakelfunctie tussen Amsterdam en het buitengebied en ook de
verblijfsfunctie op een effectieve manier te kunnen in zetten, zodanig dat dit ten
goede komt aan de inwoners van Diemen en in breder verband de Amsterdamse
regio.
Op basis van de resultaten van de inventarisatie, analyse en consultatie zijn de
ambities geformuleerd en de bijbehorende uitgangspunten. Dit is gebeurd aan
de hand van drie opgaven die uit dit voorwerk naar boven kwamen.
De Hartveldseweg en de Muiderstraatweg vormen een belangrijke schakel.
De Oost-West As is de belangrijkste lokale verbinding met Amsterdam, maar
verbindt Diemen ook met de rijke natuur aan de rand van de gemeente. De
As verbindt de nieuwe wijk Plantage De Sniep met de rest van Diemen en
Diemen Zuid is via de bruggen over de Weespertrekvaart verbonden met
Diemen Centrum. Goede fiets- en wandelpaden en een snel en betrouwbaar
openbaar vervoersysteem zorgen voor een aantrekkelijke en logische
verbinding met Amsterdam en het buitengebied. Het water van de Weesperen Muidertrekvaart is een belangrijke schakel in de vaarroute van Amsterdam
richting ’t Gooi voor zowel binnenvaartschepen als recreanten. Het versterken
van deze verbindingen is de eerste opgave voor de reconstructie van de OostWest As.
De Hartveldseweg en de Muiderstraatweg vormen een plek voor verblijf en
recreatie. Een verbinding tussen Diemen en het water van de trekvaarten.
Recreatieve fietsers, wandelaars en sloepen stoppen bij de lokale horeca of
leggen hun boot aan in de kleine aanleghaven. Bewoners lopen een rondje
over de bruggen. Het optimaliseren van de verblijfskwaliteit en recreatieve
mogelijkheden is de tweede opgave.
De Oost-West As is een Diemense route. De entrees ademen de sfeer van
een stedelijk dorp en een eenduidige groenstructuur leidt de gebruiker
vanuit Diemen Centrum naar Plantage De Sniep en het buitengebied. Zo
ontstaat een krachtige landschappelijke en symbolische verbinding tussen
het ‘Oude’ Diemen en de nieuwe woonwijk Plantage de Sniep.Door een
goede zichtbaarheid van de Weespertrekvaart, de kerk St. Petrus’ banden, de
pastorie, schuilkerk De Hoop en het voormalig raadshuis wordt de historie
van Diemen beleefbaar gemaakt. Het versterken van de eigen Diemense
identiteit langs de Oost West vormt daarmee de derde opgave.
3.3 Ambities en uitgangspunten per opgave
Het doel van de ambities in dit ambitiedocument is: het vastleggen van
de gewenste kwaliteiten en beoogde resultaat en de daarbij gehanteerde
uitgangspunten. De ambitie is gedefinieerd aan hand van de hiervoor
genoemde drie opgaven voor de reconstructie van de Oost-West As: de OostWest As als verbindende schakel; een plek voor recreatie en verblijf en een
Diemense route.
Hierna worden per opgave de ambities beschreven en wordt een overzicht
gegeven van de belangrijkste uitgangspunten.
3.3.1 De Oost-West As als verbindende schakel
Figuur 3.1: Impressie Oost-West As als verbindende schakel
26
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
De Oost-West As heeft diverse gebruikers. Voetgangers, fietsers, bromfietsers,
[vracht] auto’s, bussen en trams zijn allen gebruikers van deze as. Daarnaast
is er op het water nog het scheepvaartverkeer (beroeps en recreatief ). Op
dit moment is de inrichting vooral gericht op het auto- en tramverkeer. De
fietser en voetgangers zijn ondergeschikt gemaakt. Uit de diverse sessies met
bewoners is naar voren gekomen dat er behoefte is aan een verschuiving van
prioriteit van auto en tram naar fietser en voetganger. Ook wordt er gevraagd
om meer gebruik te maken van de recreatieve vaart door onder andere
aanlegplekken voor boten.
Ambitie en Uitgangspunten
Openbaar vervoer
Tram
De ambitie voor de tram is tweeledig. De betrouwbaarheid van de
dienstregeling moet worden verhoogd en de reistijd moet worden verkort.
Dit is gunstig voor de bestaande reizigers en kan er ook toe leiden dat
meer inwoners gebruik gaan maken van de tram. Hierbij zijn een goede
doorstroming, hoge snelheid en weinig verstoring van de tram belangrijke
bouwstenen. Door de Stadsregio Amsterdam is vanuit de ontwerp
Investeringsstrategie OV (2013) meegegeven: : een streefwaarde van
20% kortere rijtijden dan in de huidige situatie en een snelheid van 25
km/uur of sneller indien mogelijk buiten de ring. In het Plan van Aanpak
versnellingsmaatregelen tramlijn 9 (2012) is voor Diemen een tijdswinst
van 37 seconden opgenomen.
Het zoveel mogelijk ontvlechten van het tramverkeer en het autoverkeer op
de Oost-West As zal een belangrijke bijdrage hieraan kunnen leveren.
Het gaat daarbij ook om het aanbieden van een goed bereikbaar
vervoeralternatief. De ligging, kwaliteit en bereikbaarheid van de haltes is
hierbij van groot belang. Het is daarom de wens om de haltes te situeren op
logistiek handige plekken, vlakbij de bruggen.
Onderdeel van de ambities voor de tram is daarom ook het mogelijk
maken van een doortrekking van de tram naar de Provincialeweg (en in
de toekomst wellicht verder door naar Amsterdam Zuidoost) Dit is gunstig
voor de bewoners van Plantage de Sniep, de werknemers op De Sniep/
Stammerdijk en biedt ook een goede overstap tussen alle buslijnen op de
Provincialeweg en de tram.
Langzaam vervoer
Parkeren
Het parkeeraanbod zal zo goed mogelijk worden afgestemd op de diverse
functies langs de Oost-West As. Belangrijke aspecten daarbij zijn het aantal
parkeerplaatsen, de locatie van deze parkeerplaatsen en de beschikbaarheid van
deze parkeerplaatsen voor verschillende doelgroepen (d.m.v. parkeerregulering)
Daarbij zal het parkeren zoveel mogelijk moeten plaatsvinden aan de zijde
van de bebouwing. Op die manier ontstaat er een vrij zicht op de promenade
en de vaart. Dit draagt ook bij aan minder conflicten tussen auto’s die uit de
parkeervakken komen en het passerend tramverkeer.
Fietsverkeer
Fietsers moeten gebruik kunnen maken van een goed aaneengesloten
netwerk van fietsroutes ten behoeve van de oost-west en de noord-zuid
relaties. Het gaat daarbij om duidelijke en directe verbindingen (o.a. naar
Diemen-Zuid, het Diemerbos en Amsterdam), om comfort (o.a. voldoende
breedte van fietspad, materiaal gebruik, groene golf voor fietsers) en om
veiligheid (o.a. verlichting, voorrangsregeling, opstelmogelijkheden bij
oversteekplaatsen).
Bus
De Oost-West As wordt slechts in beperkte mate benut voor busverkeer.
Dit busverkeer dient wel goed te kunnen doorstromen en ook een goede
overstapmogelijkheid op de tram te krijgen. De ligging van haltes moet hierop
zijn afgestemd en moet ook kunnen inspelen op eventuele toekomstige
wijzigingen in het busnet
Autoverkeer
Auto
De Oost-West As moet zijn functie als locale hoofdroute kunnen vervullen
op een manier waarop het autoverkeer met een herkomst/bestemming in
Diemen kan doorstromen (oost-west en noord-zuid) en doorgaand (sluip)
verkeer kan worden voorkomen. Veiligheid voor alle verkeersdeelnemers
is daarbij belangrijker dan snelheid. Snelheid van het autoverkeer wordt
o.a. afgeremd door de aanwezigheid van afslagen en een ‘compact’ profiel.
De snelheid kan verder worden gereduceerd door de afstelling van de VRI
installaties. De ambitie is deze te gaan koppelen zodat het verkeer gedoseerd
en geregisseerd kan worden, waarmee meer grip gehouden kan worden op
het autoverkeer.
Figuur 3.2: Impressie Oost-West As ter hoogte van Plantage de Sniep
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
27
Ambitie en Uitgangspunten
3.3.2 De Oost-West As als een plek voor verblijf en recreatie
Kenmerkend voor de Hartveldseweg
en de Muiderstraatweg is de
kleinschaligheid en fijnmazigheid in de stedenbouwkundige structuur, die
door bewoners van Diemen als belangrijke kwaliteit wordt gewaardeerd.
Kenmerk van zo’n dorpsstraat met ‘stedelijke’ trekjes is dat het een weg
is die verbindt zonder omloop- of omrijdbewegingen te maken, maar
ook intimiteit uitstraalt en ruimte biedt voor contact en ontmoeting. De
Uitgangspunten:
Oost-West As verbindt het dorp met de groen- en recreatiegebieden in
• De Oost-West As fungeert als lokale ontsluitingsweg; sluipverkeer moet
het buitengebied, maar door het dorpse karakter van de weg en de relatie
worden tegengegaan.
met het water van de trekvaarten heeft de weg een eigen verblijfskwaliteit.
• De ontsluitingsfunctie van de weg voor Diemen moet worden gegarandeerd.
Recreatieve fietsers, wandelaars en sloepen stoppen bij de lokale horeca
Dit betekend dat de weg wordt ontworpen als een 50km/uur weg en dat
of leggen hun boot aan in de kleine aanleghaven. Bewoners lopen een
het traject Arent Krijtsstraat – Provinciaaleweg geschikt moet zijn om
12.000 tot 15.000 motorvoertuigen/etmaal/doorsnede af te wikkelen. Op
het traject Arent Krijtsstraat – A10 moet de weg geschikt zijn om 25.000
motorvoertuigen/etmaal/doorsnede af te wikkelen. De verwachtte
spitsintensiteiten in 2020 zijn hierbij bepalend.
• Geen verkeersdrempels vanwege de bussen en het zware verkeer dat
periodiek gebruikt maakt van deze route.
• Koppeling van VRI-installaties ten behoeve van gecoördineerde verkeersregie.
• Op de Oost-West As dient plaats te worden geboden aan de tram waarbij
het doortrekken van de tram op het traject spoorviaduct – Provincialeweg
mogelijk moet worden gemaakt.
• De doorstroming en betrouwbaarheid van tram en bus op de Oost-West As
moet worden gegarandeerd en waar mogelijk verbeterd.
• Goede overstap bus/tram.
• Haltes worden vormgegeven volgens de eisen voor toegankelijke haltes en
de halteafstanden moeten voldoen aan de consessie-eisen voor wat betreft
halteafstanden en dekkingsgraden.
• De bestaande aansluitingen en mogelijke richtingen op kruisingen blijven
gehandhaafd. Aangaande het traject spoorviaduct – Provincialeweg is het
stedenbouwkundige plan Plantage De Sniep leidend.
• Goede fietsstallingen bij haltes
• Fiets- en voetpaden, de rijbaan en de trambaan op de Oost-West As dienen
zoveel mogelijk ontworpen te worden volgens de richtlijnen CROW.
• Enkelzijdige, vrijliggende fietspaden aan weerszijden van de rijbaan.
Uitzondering hierop kan zijn het noordelijke fietspad ter hoogte van
Plantage de Sniep waar de fietsroute onderdeel kan zijn van de geplande
ventweg langs de bebouwing.
• De parkeerplaatsen zoveel mogelijk situeren aan de zijde van de bebouwing.
• Aantal, locatie en beschikbaarheid van de parkeerplaatsen goed afstemmen
op de diverse functies.
Voetgangers
Ook de voetgangers moeten gebruik kunnen maken van goed aaneengesloten
netwerk aan voetpaden met voldoende comfort en veiligheid en voldoende en
veilige oversteekplaatsen op logische locaties.
Figuur 3.3: Impressie Oost-West As als plek voor verblijf en recreatieverbindende schakel
28
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
rondje over de bruggen of fietsen langs het water richting het Diemerbos.
De gebruiks- en belevingswaarde van de ruimte krijgt een sterke impuls
door een aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke inrichting, die aansluit bij
de cultuurhistorisch en natuurlijk waardevolle plekken langs de as en de
realisatie van een levendig programma vergroot (horeca, evenementen).
Verblijven langs het water
De stedenbouwkundige structuur van Diemen is verbonden met haar Weesperen Muidertrekvaart. In de dynamische stedelijke omgeving waarin Diemen
zich bevindt fungeren deze fraaie landschappelijke bakens als ankerpunten
voor de ruimtelijke kwaliteit van Diemen. De ambitie is deze kwaliteit beter te
Ambitie en Uitgangspunten
ontginnen, door het maken van een aantrekkelijke wandelpromenade langs
het water en de Venserkade beter te verbinden met de wandelpromenade
langs de Hartveldseweg.
water om te kunnen zitten en te vissen en evenementen aan en op het water,
van Sinterklaas tot gaypride, van boekenmarkt tot zwemwedstrijd. Aanlegplekken
en een verlaagde kade zijn instrumenten om het contact met het water te
vergroten en verblijfskwaliteit van de wandelpromenade te verbeteren. Het
De ambitie is een recreatieve loper te creëren en een wandelpromenade langs het Stedenbouwkundige Plan Plantage de Sniep voorziet een aanleg mogelijkheid
water. Bewoners lopen graag het rondje Diemerbrug- Venserkade-Venserbrug- voor kleine boten en horeca op de Punt Sniep. In combinatie met een
Hartveldseweg. Door deze gebieden beter met elkaar te verknopen en plekken in passantenhaven en een verbinding met de Promenade langs de Muiderstraatweg
te richten waar bewoners kunnen uitrusten of genieten van het uitzicht ontstaat kan dit van grote toegevoegde waarde zijn. Een publiekstrekker stimuleert het
een prettige en ruime wandelroute langs het water. Daarnaast is tijdens de gebruik van de promenade en een aantrekkelijke promenade genereert aanloop
bewonersavonden duidelijk naar voren gekomen dat er behoefte is aan meer voor de publiekstrekker.
ruimte voor verblijf en evenementen langs het water. Goede plekken aan het
Groen
Om de belevingswaarde en gebruikskwaliteit te vergroten is het de ambitie
om een eenduidige groenstructuur aan te brengen. Op de Hartveldseweg en
Muiderstraatweg staan een flink aantal platanen. Deze platanen worden zoveel
mogelijk gehandhaafd of verplant mits ze gezond zijn. Daarnaast worden
er een flink aantal nieuwe bomen geplant. Deze bomen moeten een flink
formaat hebben [eerste grootte] en passen bij de omvang van de bestaande
platanen. De nieuw te planten bomen in Plantage de Sniep hoeft niet dezelfde
boomsoort te zijn als de soort in Diemen Centrum. Er is een voorkeur voor
inheemse soorten. Een eenduidige groenstructuur is ook belangrijk om de
nieuwe woonwijk Plantage De Sniep visueel te verbinden met het centrum van
Diemen.
In de plannen voor Plantage de Sniep zijn groene taluds naar de Muidertrekvaart
gepland en worden een aantal inheemse bomenrijen geplant. Deze zullen
een zekere ecologische waarde krijgen. In latere uitwerkingen van dit plan
moet worden gekeken hoe ecologie ook een kans krijgt bij de huidige stalen
damwanden en in boomspiegels. Bij de toekomstige nieuwe beplanting aan
de Oost West as moet rekening gehouden worden met ecologische waarden.
De aanplant van meer bomen en groen dragen bij aan het afvangen van geluid
en fijnstof en dragen daarmee bij aan de verblijfskwaliteit van de as.
Uitgangspunten
•
•
•
•
•
Er moet voldoende capaciteit zijn voor waterberging in het gebied en de
waterkwaliteit moet gegarandeerd of zelfs verbeterd worden.
Het Stedenbouwkundig Plan Plantage De Sniep voorziet in appartementen
op De Punt Sniep in combinatie met een horecavooziening en aanlegsteigers
op de Punt Sniep.
De langzaamverkeersverbindingen moeten Diemen verbinden met
Amsterdam, het Diemerbos en het buitengebied.
Op de Oost-West As dient een groenstructuur te worden aangebracht met
een duurzaam karakter, waarbij bomenrijen de continuïteit in het profiel
van de wegen moeten waarborgen.
Geluidshinder en de uitstoot van uitlaatgassen mogen niet hoger zijn dan
bij wet maximaal toegestaan en worden waar mogelijk beperkt.
3.3.3 Opgave 3 De Oost-West As als Diemense weg
Diemen is feitelijk een dorp midden in de stad, met een eigen dynamiek,
die zich soms afkeert van Amsterdam en dan weer toenadering zoekt. Door
uitdrukking te geven aan deze eigen dynamiek bij de inrichting van de
Hartveldseweg en de Muiderstraatweg ontstaat een herkenbare Diemense
weg. Een weg die door een goede zichtbaarheid van historische gebouwen en
de Weesper- en Muidertrekvaart de historie en identiteit van Diemen uitstraalt
en beleefbaar maakt. Maar ook een weg met een eenduidige groenstructuur
langs de waterloop van de Muidertrekvaart waardoor de verschillende delen
van Diemen met elkaar verbonden worden. De openbare ruimte straalt een
zekere intimiteit uit, geen uitgestrekte grote vlaktes verharding die uitnodigen
tot snel rijden, maar een stedelijke dorpsweg, herkenbaar Diemens met ruimte
voor contact en ontmoeting.
Figuur 3.4: Impressie verlaagde kade met een eenduidige boomstructuurl
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
29
Ambitie en Uitgangspunten
Parels
De kerk St. Petrus’ Banden, de schuilkerk, de pastorie en het oude raadshuis
staan prominent aan de Hartveldseweg en zijn beeldbepalend voor Diemen.
Ook de trekvaarten vormen een natuurlijk en cultuurhistorisch baken in het
straatbeeld van de Oost-West As. Het zou een grote toevoeging zijn voor de
Oost-West as als deze parels meer nadruk zouden krijgen in de ruimtelijke
beleving van de Oost-West As. Door de zichtbaarheid van deze gebouwen en
de trekvaart te verbeteren en goed gebruik te maken van verlichting worden
deze elementen bepalend voor de identiteit en beleving van de weg. Het
worden landmarks.
Door het kerkplein te verbinden met de boulevard ontstaat er een sterke
relatie tussen het centrum en de kade, wat uitdrukking geeft aan het belang
van het water voor de historische ontwikkeling van Diemen en het haalt de
liniariteit en snelheid wat uit de Hartveldseweg.
Uitgangspunten
Daarnaast is de plaatsing van straatmeubilair van groot belang. Spanmasten •
van de tram kunnen het best in de lijn van bomenrijen worden geplaatst.
Hierdoor vallen de masten minder op. Om het aantal objecten te reduceren
is het slim om verschillende objecten te combineren. Zo kan de verlichting
aan de spanmasten hangen, verkeersborden worden opgehangen aan deze •
spanmasten en zelfs het aantal spanmasten kan worden verminderd door de
spandraden aan gevels te bevestigen.
•
De historische structuren in het gebied worden zo veel mogelijk
gerespecteerd en de historie wordt waar mogelijk beleefbaar gemaakt. Een
goede zichtbaarheid van de Muidertrekvaart, de kerk St. Petrus’ Banden, de
pastorie, en schuilkerk De Hoop is hiervan een onderdeel.
De entrees van Diemen worden verbeterd, waarbij de herkenbaarheid van
Diemen wordt versterkt.
Bij de keuze van straatmeubilair dient het Kwaliteitsplan Openbare
Entrees
De ambitie is om het stedelijk dorp Diemen herkenbaar te maken. Door de
entree naar Diemen bij de A10 en de Provinciale weg anders in te richten
kan uitdrukking worden gegeven aan de eigen dynamiek van Diemen. De
ambitie is de entree A10 te ‘vergroenen’ met bomen en de onderdoorgang
A10 aantrekkelijker in te richten, zodat een herkenbare toegangspoort naar
Diemen ontstaat en het snelweg landschap wat meer naar de achtergrond
wordt gedrukt. In de berm langs het water wordt voorgesteld geen bomen te
plaatsen zodat hier een vrij zicht ontstaat op de Diemense trekvaarten. Ook
bij de aansluiting van de Provincialeweg op de Muiderstraatweg mist een
duidelijke entree. Hierbij zou de landschappelijke kwaliteit van De Diem een
prominente rol moeten spelen, bijvoorbeeld door de vegetatie van de Diem
verder door te zetten en meer permanent water hier te maken. Nu staat de
ijsbaan grote delen van het jaar droog hetgeen een desolaat beeld oplevert.
Daarnaast is het spoorviaduct een belangrijk verbindingselement tussen
Plantage de Sniep en Diemen Centrum. Door het uiterlijk van het viaduct
en de onderdoorgang te verfraaien en aangenamer in te richten ontstaat
eenheid tussen de twee delen. Daarnaast kan het schoonmaken van het
viaduct en de geluidsschermen, het aanbrengen van verlichting onder het
viaduct en het verfraaien van de kale wand onder het viaduct bijdragen aan
de belevingswaarde.
Straatmeubilair
De ambitie is om door de inrichting en keuze van het straatmeubilair aan
te sluiten bij de uitstraling van Diemen. Het nieuwe straatmeubilair moet
op elkaar afgestemd zijn, een grote mate van comfort hebben en aansluiten
bij het karakter van de trekvaart. Kleuren van alle materialen moeten bij
elkaar passen en rust uitstralen. Het is een streven de hoeveelheid aan
palen, borden, materialen en kleuren te reduceren. Straatmeubilair in rustige
kleuren zorgt voor rust in het straatbeeld. Het straatmeubilair is niet datgene
waar je de visuele aandacht op wilt richten. Aandacht zou moeten gaan naar
de monumenten langs de as, de vaarten en haar bruggen.
Figuur 3.5: Impressie: Inrichting van de openbare ruimte draagt bij aan de zichtbaarheid van de cultuurhistorische bakens
30
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
31
4
Oplossingsrichtingen
4.1 Inleiding
4.2 De Oost-West As als verbindende schakel
4.2.1 Oplossingen voor een betrouwbare inpassing van de tram
4.2.2 Oplossingen per deeltraject
4.3 De Oost-West As als plek voor verblijf en recreatie
4.4 De Oost-West As als Diemense weg
Oplossingsrichtingen
4.1 Inleiding
Dit hoofdstuk geeft een beschrijving van de oplossingsrichtingen die in beeld zijn
op basis van de ambities en uitgangspunten zoals die hiervoor zijn aangegeven.
In de komende ontwerpfase zullen deze oplossingsrichtingen nader worden
uitgewerkt in een integraal ontwerp voor de hele Oost-West As. Ook zullen
alle consequenties in beeld worden gebracht voor alle gebruikers van de OostWest As. Op basis hiervan kan een beoordeling en afweging plaatsvinden van
de verschillende alternatieven. Voor deze beoordeling en afweging vormen de
ambities en uitgangspunten het kader.
Ook voor de oplossingsrichtingen kan worden aangehaakt op het onderscheid in
de 3 opgaven: de Oost-West As als verbindende schakel; een plek voor recreatie
en verblijf en een Diemense route.
Consequenties:
• Er ontstaat een evenwichtigere verdeling tussen de haltes. Nu is het zo dat
de halte ter hoogte van de Arent Krijtsstraat erg dicht is gelegen op die van
de van Schoolstraat. De Stadregio hanteert een standaard maat voor het OV
verzorgingsgebied (zie cirkels), de dekking van het OV verandert in de nieuwe
situatie niet, alleen er is minder overlap tussen deze verzorgingsgebieden.
• De halte Schoolstraat wordt verplaatst. Dit bied kansen voor een meer
centraal gelegen halte op de route richting het centrum van Diemen.
• De halte Nicolaas Lublinkstraat wordt opgeheven. Mensen ten oosten van de
Ouddiemerlaan zullen hierdoor iets verder moeten lopen naar de halte.
Voor het opschuiven van de tramhalte Schoolstraat richting de Ouddiemerlaan
zijn twee locaties in beeld. Het gaat om een locatie bij de aansluiting met
de Ouddiemerlaan en om een locatie tussen de twee aansluitingen met de
Ouddiemerlaan en de Burgemeester Bickerstraat. Beide locaties hebben een
betere ligging ten opzichte van de voornaamste loopstromen richting het
centrum en Diemen Zuid.
4.2 De Oost-West As als verbindende schakel
Sterk bepalend voor de vormgeving van de Oost-West As als verbindende schakel
is de inpassing van de tram. In het kader van dit Ambitiedocument alsmede
de werkgroep ‘doorstroming tramlijn 9’ zijn verkennende gesprekken en
onderzoeken uitgevoerd samen met de Stadregio, de Dienst Metro en het GVB.
Belangrijk is de exploitatie te verbeteren door de reistijd van lijn 9 te verkorten
en de betrouwbaarheid te vergroten (komt de tram op het aangegeven tijdstip
aangereden). De Stadregio heeft als streefwaarde een gemiddelde snelheid van
25 km/h meegegeven. Daarnaast staat op de planning voor de langere termijn
het doortrekken van tramlijn 9 richting Bijlmer Arena of Station Diemen Zuid.
Wellicht is al eerder een doortrekking tot aan de Provincialeweg aan de orde. Ook
is er onderhoud nodig aan de keerlus en delen van het rechte spoor.
4.2.1 Oplossingen voor een betrouwbare inpassing van de tram
De aangedragen oplossingen om de reistijd van lijn 9 te verkorten en de
betrouwbaarheid te vergroten zijn:
• afstand tussen haltes optimaliseren
• afstellen van verkeersregelinstallaties (VRI’s)
• minder kruisend verkeer
• vrije ligging trambaan (zo min mogelijk conflicten)
Hierna volgt een korte toelichting op deze oplossingsrichtingen en wordt ook
al een aantal belangrijke consequenties genoemd die nu al in beeld zijn. In de
nadere uitwerking zal zit verder worden aangevuld.
Afstand tussen haltes optimaliseren
Eén van de oplossingen is om de tramhaltes ruimer uit elkaar te leggen en
dus deels te verplaatsen. De halte bij de Arent Krijtsstraat blijft op dezelfde
locatie omdat dit de beste plek is om de huidige (en eventueel toekomstige)
busverbindingen te laten halteren met goede overstapmogelijkheden tussen bus
en tram. De halte bij de kerk kan worden verlegd naar de Ouddiemerlaan en de
halte bij de Nicolaas Lublinkstraat kan dan komen te vervallen.
De halte bij de keerlus blijft zolang de doortrekking niet heeft plaatsgevonden op
dezelfde locatie, al kan de exacte vorm anders worden. Als de doortrekking van
lijn 9 heeft plaatsgevonden kunnen er twee haltes komen bij Plantage de Sniep
(westkant en oostkant).
Figuur 4.1: Afstand tussen de haltes optimaliseren
Figuur 4.2: Opschuiven halte Schoolstraat
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
35
Oplossingsrichtingen
Consequenties locatie bij aansluiting Ouddiemerlaan:
• De ligging van de tramhalte bij de Ouddiemerlaan zorgt er voor dat de
gebruikers op een ‘centrum’ georiënteerde locatie uitstappen. De wandelroute
naar het centrum via de Ouddiemerlaan is gunstig voor de aanwezige
voorzieningen en winkels in deze straat.
• De haltes kunnen gecombineerd worden met een oversteekvoorziening
voor voetgangers waardoor vanuit de Ouddiemerlaan een sterke verbinding
ontstaat tussen het centrum, de tramhaltes en de wandelpromenade langs
het water.
• De halte ligt dichter bij de op te heffen halte Nicolaas Lublinkstraat.
Consequenties locatie tussen Burgemeester Bickerstraat en Ouddiemerlaan:
• Een halte tussen de Burgemeester Bickerstraat en Ouddiemerlaan heeft als
voordeel dat de halte heel centraal ligt en opgenomen kan worden in de
verkeersregeling op het kruispunt.
• Een deel van de voetgangersstroom kan via de Burgemeester Bickerstraat
geleid worden, maar hier zijn weinig ondernemers die kunnen meeprofiteren
van de langszaamverkeersbewegingen.
• Nadeel is ook dat het autoverkeer vanuit het westen naar de Ouddiemerlaan
om de tramhalte heen moet. Er is weinig ruimte om de bocht goed te
maken als er geen opstelplaats is voor het afslaand verkeer. Het kruispunt
Burgemeester Bickerstraat is door het drukke verkeer en de ophaalbrug reeds
een ‘onoverzichtelijk’ punt. De toevoeging van tramhaltes kan dit verergeren.
Consequenties:
• Door het reduceren van het aantal kruisende bewegingen kan de tram sneller
doorrijden, de tram hoeft minder rekening te houden met (onverwachts)
kruisend verkeer. Ook neemt de kans op mogelijke opstopping door conflicten
met kruisend verkeer af. Het reduceren van het aantal kruisende bewegingen
kan dus een positief effect hebben op de snelheid en betrouwbaarheid van
de dienstregeling.
• Het reduceren van het aantal kruisende bewegingen op de Oost-West As
vermindert de oversteekbaarheid van de weg. Dit betekent dat de relatie
tussen Diemen Centrum en de waterkant en de relatie tussen de twee delen
van Plantage De Sniep vermindert. Daarnaast kan het reduceren van het
aantal kruisende bewegingen op de Oost-West As uitnodigen tot ‘harder’
rijden door het autoverkeer.
Als de trambaan vrij ligt ten opzichte van andere verkeersstromen wordt de reistijd
van de tram verkort en wordt de betrouwbaarheid beter. Daarmee verbeterd
ook de exploitatie van het GVB. Momenteel is het zo dat op grote stukken van
het bestaande trace vanaf de A10 tot en met de keerlus ‘door de smalle rijbaan
dimensionering’ er sprake is van medegebruik auto’s en tram.
In de vervolgfase zullen beide haltelocaties verder worden uitgewerkt en worden
getoetst waarbij naast de OV-kwaliteit ook de verkeersveiligheid en een belangrijk
criterium zal zijn.
Afstellen verkeerslichten [VRI’s]
De afstelling van de verkeerslichten kan beter worden afgestemd zodat de trams
minder lang hoeven te wachten voor rood licht. Momenteel zijn de VRI’s niet
met elkaar gekoppeld. Met name bij de Arent Krijtsstraat is de doorstroming van
de tram niet optimaal. De tram zou in feite overal moeten kunnen doorrijden.
Door middel van een regelstrategie kan hier invulling aan worden gegeven. Ook
wordt dit meegenomen in de technische eisen die worden gesteld aan de nieuwe
verkeersregelinstallaties.
Consequenties:
• Het optimaliseren kan de doorstroming van de tram verbeteren, dit betekent
wellicht wel dat de wachttijd voor andere verkeersdeelnemers kan toenemen.
Minder kruisend verkeer
Hoe meer oversteken van kruisend verkeer er zijn over de trambaan hoe groter
de kans dat er oponthoud plaatsvindt. Dit risico kan worden verminderd door
het aantal doorsteken (noord-zuid oversteken) voor het verkeer langs het gehele
traject van de Hartveldseweg – Muiderstraatweg te reduceren.
Figuur 4.3: Doorsnede met vrije trambaan in twee richtingen ter hoogte van Hartveldseweg 34
36
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
4.2.2 Oplossingen per deeltraject
Per deeltraject zijn er verschillende oplossingsrichtingen in beeld voor de inpassing
van de tram. Een zijligging van de trambaan aan de kant van de Weespertrekvaart
of de kant met de woningen/bedrijven is hierbij niet meegenomen op basis van
de negatieve gevolgen voor de leefbaarheid en het verblijfsklimaat langs de as.
De trambaan in de zijligging aan de noordkant geeft een hoge geluidsbelasting
voor de woningen en bedrijven op het traject tussen de A10 en het spoorviaduct.
De zijligging van de trambaan aan de zuidzijde van de Oost-West As brengt een
groot risico met zich mee voor de stabiliteit van de damwandconstructie wat
gepaard gaat met grote financiele risico’s. Daarnaast is een zuidelijke ligging van
de trambaan lastig in te passen in het smalle profiel en staat deze op gespannen
voet met de ambities voor goede fietsvoorzieningen, een groene laanstructuur
en met de ambitie om het contact met het water te versterken. De kosten zullen
hoog zijn en de gefasseerde aanleg is lastig omdat het gehele profiel van de
as verschoven moet worden. Uitgangspunt is daarom de trambaan in de
middenligging te realiseren
.
Tussen A10 en Arent Krijtsstraat
Op dit deel is er voldoende ruimte beschikbaar voor een volledig ‘vrije’
ligging van de trambaan in het midden.
Oplossingsrichtingen
Tussen Arent Krijtsstraat en Spoorviaduct
Het profiel is hier smal. De haltes ter hoogte van de Schoolstraat en Nicolaas
Lublinkstraat, kenmerken zich door een (deels) gecombineerde rijbaan en
trambaan, hierdoor is ter hoogte van de haltes het profiel ook smal. Vanuit
ruimteoverwegingen is het huidige compacte ontwerp van de trambaan
efficiënt: De ruimte die ingenomen wordt door tramhaltes en perrons is klein
en de ruimte die ingenomen wordt door het wegprofiel met de tramrails erin
is ook smal, hierdoor blijft ruimte over voor andere functies, zoals fietspaden
en een wandelpromenade. Bekeken zal worden of het mogelijk is hier een
volledig vrije trambaan in twee richtingen in te passen.
Consequenties:
• Een logisch gevolg van het ontvlechten van de tram en het autoverkeer is
dat het autoverkeer en de tram beter doorstromen. Met name in de richting
van het centrum van Amsterdam levert dit een verbetering op ten opzichten
van de huidige situatie voor tram en auto’s. In de andere richting is het met
name een verbetering voor de doorstroming van het autoverkeer, omdat
het autoverkeer ter hoogte van de halte Schoolstraat niet meer achter de
tram hoeft te wachten bij het halteren van de tram.
•
Het profiel wordt optisch breder, het ‘intieme’ karakter van de weg kan
daarmee veranderen in de richting van een ‘brede verkeersstraat’.
•
Omdat het verkeer overal kan doorrijden en het profiel breder wordt
kan de verkeerssnelheid van het autoverkeer toenemen. Een belangrijk
aandachtspunt vanuit de workshops met gebruikers is om de snelheid van
het verkeer laag te houden.
Er zal er minder ruimte overblijven voor andere functies ten opzichte
van de huidige situatie. Dit terwijl de ruimte met name aan de waterzijde
op dit moment met name op het stuk tussen de Ouddiemerlaan en het
spoorwegviaduct reeds bijzonder smal is.
•
Een alternatieve oplossing is dat de tram gedeeltelijk meerijdt met het autoverkeer
in de west-oost richting (Amsterdam uit). De voornaamste conflicten (tussen A.
Krijtsstraat en P. Bernardlaan) ten aanzien van de doorstroming van de auto’s
en het tramverkeer doen zich voor in de andere, oost-west richting (Amsterdam
in) en ter hoogte van de haltes. In dit alternatief wordt dit opgelost door het
auto- en tramverkeer richting Amsterdam allebei een eigen baan te geven. De
ruimte hiervoor wordt niet gevonden in het verbreden van het profiel, maar door
het medegebruik in de andere west-oost richting (Amsterdam uit) consequenter
dan nu vorm te geven.
In de richting van Amsterdam ontstaat hiermee voldoende ruimte voor een ‘vrije
trambaan’. In de andere richting hoeven zich nauwelijks conflicten voor te doen
als de tram ter hoogte van de kruispunten als eerste de gecombineerde rijbaan/
trambaan op kan rijden. Het conflict ten aanzien van de doorstroming van auto’s
ter hoogte van de haltes wordt opgelost door de tram ter hoogte van de haltes
wel te ontvlechten.
Door aan de waterkant geen of heel weinig parkeerplaatsen aan te leggen kunnen
conflicten worden voorkomen tussen de tram en parkerende automobilisten.
Consequenties:
• De trams en bussen richting de stad worden niet meer gehinderd door auto’s
die deels op het tramvak staan.
• De doorstroming verbetert doordat trams en auto’s ter hoogte van de haltes
overal ontvlecht worden.
• Het profiel blijft compact en intiem, passend bij de uitstraling van een
‘stedelijk’ dorp. Er blijft ten opzichte van andere alternatieven meer ruimte
over om de langszaamverkeersdeelnemers te faciliteren langs deze route en
om een aantrekkelijke promenade te maken.
Plantage de Sniep
In Plantage de Sniep is voldoende ruimte beschikbaar voor een ‘vrije’ ligging van
de trambaan in de middenberm van de Muiderstraatweg. Indien tramlijn 9 wordt
doorgetrokken kan het werkspoor komen te vervallen. Daarom zal een ontwerp
worden opgesteld met het werkspoor op de huidige locatie en een ontwerp
waarin het werkspoor is verplaatst naar de (toekomstige) middenberm van de
Muiderstraatweg.
Consequenties:
• Indien de doortrekking daadwerkelijk plaatsvindt kan het huidige werkspoor
worden verwijderd.
• Bij werkzaamheden/wijzigingen aan de keerlus dient rekening gehouden te
worden met een toekomstige doortrekking in middenligging.
• Door het verplaatsen van het werkspoor en het aanleggen van een brede
reservering in het midden kan de Muiderstraatweg ingericht worden conform
de uitgangspunten uit het stedenbouwkundige plan voor Plantage de Sniep.
• Een brede middenberm sluit aan bij de verkeerskundige aanbevelingen voor
een middenberm van minimaal 5 meter om de oversteekbaarheid van de
Muiderstraatweg mogelijk te maken.
Figuur 4.4: Doorsnede met vrije trambaan in één richting ter hoogte van Hartveldseweg 34
Inpassing busverkeer
Voor het busverkeer op de Oost-West is er een keuze mogelijk tussen het mee
laten rijden van de bus op de vrije trambaan of het mee laten rijden van de bus
met het autoverkeer. Een gecombineerde tram-busbaan heeft meer ruimte nodig
dan alleen een vrijliggende trambaan. Hoewel er op dit moment maar een beperkt
deel van de Oost-West As wordt benut voor busverkeer is het verstandig om de
mogelijkheden en consequenties voor de hele Oost-West as te bezien.
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
37
Oplossingsrichtingen
Op het deel tussen de A10 en de Arent Krijtsstraat en op het deel tussen het
spoorviaduct en de Provincialeweg zal dit extra ruimtebeslag weinig problemen
opleveren. Op het resterende deel tussen de Arent Krijstsstraat en het spoorviaduct
is de beschikbare ruimte beperkt. Daarom zullen hier twee oplossingsrichtingen
worden uitgewerkt: een gecombineerde tram-busbaan en een trambaan zonder
medegebruik door de bus.
Consequenties:
• Goede doorstroming van de bus.
• Er ontstaan een goede overstap tussen bus en tram.
• Omdat een gecombineerde tram-busbaan meer ruimte nodig heeft gaat dit
ten kosten van de mogelijkheden om andere functies goed in te passen.
• Er ontstaat een breed verhard oppervlak, waardoor de ‘intimiteit’ van het
wegprofiel vermindert.
• Er zullen veel bestaande bomen sneuvelen, door de extra benodigde ruimte.
Keerlus tram
De huidige keerlus is toe aan groot onderhoud. Dit geeft aanleiding om te kijken
hoe een nieuwe lus op een zo goed mogelijke manier in het stedelijk weefsel van
Plantage de Sniep past. Er zijn een tweetal voorstellen verkent voor de keerlus
op de huidige locatie. De eerste oplossingsrichting is een compacte eindlus op
de huidige locatie. De tweede oplossingsrichting is een grotere keerlus op de
huidige locatie waarbij er bebouwing in de keerlus wordt geplaatst. Zodoende
wordt het grondgebruik geoptimaliseerd. De grotere keerlus heeft technische
voordelen en het biedt meer opstelruimte voor de tram. Nadeel is echter dat de
halte niet optimaal komt te liggen en er langere lengtes spoor moeten worden
aangelegd wat duurder is. De compacte keerlus is technisch moeilijker en heeft
minder opstelruimte maar is goedkoper en de haltes liggen beter.
Daarnaast is er een derde oplossingsrichting in beeld en zal er een voorstel
worden uitgewerkt voor een keerlus aan de oostkant van Plantage de Sniep.
Deze ontwerpvariant zal echter alleen verder uitgewerkt worden indien het
doortrekken van tramlijn 9 tot de Provincialeweg in de toekomst mogelijk wordt
geacht.
Bushalte lijn 44
Over de Oost-West As rijdt een reguliere buslijn: buslijn 44. Deze bus rijdt
in 1 richting over een deel van het tracé Hartveldseweg – Muiderstraatweg.
Vanuit Diemen Zuid gaat de bus rechts af de Muiderstraatweg op en gaat via
de Prins Bernardlaan naar het noorden. De bus stopt nu bij de halte Nicolaas
Lublinkstraat. Deze halte komt te vervallen en er komt een halte ter hoogte van
de Ouddiemerlaan. Deze halte ligt erg dicht bij de halte Beukenhorst.
Er zijn verschillende opties mogelijk voor het halteren van buslijn 44.
• Er komt geen halte tussen Beukenhorst en de Prins Bernardlaan.
• De tramhalte Ouddiemerlaan wordt gecombineerd met een bushalte.
• Er komt een eigen bushalte tussen Beukenhorst en Prins Bernardlaan.
38
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | januari 2014
Figuur 4.5: Oplossingsrichting keerlus tramlijn 9 op huidige locatie zonder bebouwing
Figuur 4.6: Oplossingsrichting voor de keerlus tramlijn 9 op huidige locatie met bebouwing
Tramvarianten voor VO-fase Oost-West As Diemen
• Deel A10- Arent Krijtsstraat incl. halte Arent Krijtsstraat
Vrije trambaan in middenligging, ook geschikt voor de bus
Halte op huidige locatie aan westkant van Kruispunt Hartveldseweg/Arent Krijtsstraat
• Deel Arent Krijtsstraat- keerlus incl. halte Schoolstraat
Vrije trambaan in middenligging in 2 richtingen; met of zonder medegebruik van de bus
Vrije trambaan richting stad, met of zonder medegebruik door de bus, meerijden van de tram met het autoverkeer richting keerlus, alleen indien prioriteit bij VRI’s mogelijk is
Halte aan westkant of oostkant van aansluiting Muiderstaatweg/Ouddiemerlaan in plaats van halte ter hoogte van kerkplein en halte ter hoogte van Nicolaas Lublinkstraat
• Deel keerlus – Provincialeweg
Vrije trambaan in middenligging, met of zonder medegebruik door de bus.
Werkspoor op huidige plek of op nieuwe plek in middenberm Muiderstraatweg.
Varianten voor keerlus: Keerlus op huidige locatie zonderbebouwing
Keerlus op huidige locatie met bebouwing
Keerlus op nieuwe locatie aan oostkant van Plantage de Sniep (optioneel)
Halte ter hoogte van huidige keerlus en eventueel nieuwe keerlus indien deze wordt verplaatst naar oostkant Plantage de Sniep.
Oplossingsrichtingen
4.2 De Oost-West As als plek voor verblijf en recreatie
De openbare ruimte van de Oost-West As biedt mogelijkheden om de
gebruikswaarde voor verblijf en recreatie langs de weg op te waarderen. In de
ambitie zijn een aantal elementen benoemd die bijdragen aan het realiseren van
een plek voor verblijf en recreatie: een wandelboulevard, contact met het water
en een continue groenstructuur.
om boten aan te meren of aanlegplaatsen te maken. De Muidertrekvaart geld niet
als vaarzone, dus hier gelden geen aanvullende regels voor.
Naast het verlagen van de kade kan contact met het water ook worden versterkt
door het verwijderen van de hekwerken langs het water. Veel oudere kades kennen
deze hekwerken niet, waardoor een veel fraaiere relatie ontstaat met het water.
De kade in Diemen van 1930 (pagina 15), of de huidige Venserkade kunnen in dit
kader als inspiratie dienen. In de vervolgfase moeten deze oplossingrichtingen
verder worden uitgewerkt.
Wandelboulevard
Een essentiële drager van dit ambitiedocument is een ‘volwaardige’ continue
wandelpromenade langs de Weespertrekvaart richting Plantage de Sniep. Een
volwaardige wandelpromenade kan conflicteren op het deeltraject tussen de Consequenties:
Ouddiemerlaan en de Prins Bernardlaan met een volledig vrije ligging van de • Het verlagen van de kade langs de Weespertrekvaart kan een bijdrage leveren
aan het vergroten van het contact met het water langs de promenade. Het
trambaan. In de voorgaande paragraaf zijn een drietal scenario’s voor de tram
kan ook voorzien in nieuwe locaties om boten aan te meren. De technische
benoemd, die in de vervolgfase worden uitgewerkt om dit verder te onderzoeken.
haalbaarheid van het verlagen van de kade dient nader onderzocht te worden.
Daarnaast is op het traject tussen de Burgemeester Bickerstraat en de Prins
Bernardlaan het opheffen van de parkeergelegenheid aan het water een optie om • Een kade ‘verlagen’ betekent dat gesneden moet worden in de hoogte van
de damwanden. Daarnaast fungeert de damwand hier ook als kering, dus
ruimte te creëren voor een volwaardige wandelpromenade. Het gros van deze
er zullen aanvullende technische maatregelen nodig zijn. In een aftastend
parkeerplaatsen wordt in de huidige situatie gevuld door mensen die werkzaam
gesprek met Waternet is aangegeven dat het onder bepaalde condities
zijn in een van de kantoren. De inpandige parkeergelegenheid van de kantoren
mogelijk is naar een verlaagde kade oplossing te gaan. De exacte technische
wordt voor een belangrijk deel gebruikt voor het stallen van bedrijfsauto’s. Uit
uitwerking hiervan alsmede de wijze waarop dan met de bestaande
parkeeronderzoek moet blijken of de parkeerplaatsen langs het water geheel
damwanden omgegaan moet worden vereist nader technisch onderzoek en
of gedeeltelijk elders gecompenseerd kunnen worden en of de situatie met
nader overleg met Waternet.
parkeerregulering voor verschillende doelgroepen (bewoners, bezoekers,
werknemers) aangepast moet worden.
Groenstructuur
Een belangrijk uitgangspunt bij de reconstructie van de Oost-West As is dat de
Consequenties:
• Een volwaardige wandelpromenade kan conflicteren op het deeltraject tussen weg als ‘groene’ laan met bomen wordt vormgegeven. Door een volwaardige
de Ouddiemerlaan en de Prins Bernardlaan met een volledig vrije ligging van boomstructuur ontstaat een goede overgang van het stedelijk gebied naar
de trambaan. Om dit te onderzoeken worden verschillende scenario’s verder het buitengebied en ontstaat een logische verbinding vanuit Diemen naar het
Diemerbos.
uitgewerkt.
• Het opheffen van de parkeergelegenheid aan de waterzijde creëert ruimte Ter hoogte van de Muiderstraatweg conflicteert de aanleg van een eenduidige
voor een volwaardige wandelboulevard langs het water en verbetert de boomstructuur met het theoretisch dijkprofiel, de aanwezigheid van een
grote waterleiding en de aanwezigheid van het werkspoor. Deze belangrijke
stedenbouwkundige en verkeerskundige situatie langs de weg.
• Het opheffen van de parkeerplekken langs het water conflicteert op het ‘ruimteclaims’ compliceren het plaatsen van bomen langs de Muiderstraatweg.
deeltraject tussen de Ouddiemerlaan en de Prins Bernardlaan met de In de vervolgfase dient nader te worden uitgewerkt hoe een eenduidige
parkeerbehoefte en kan de autobereikbaarheid van de kantoor- en andere boomstructuur kan worden gerealiseerd, rekening houdend met de bestaande
ruimteclaims.
commerciële functies langs de Muiderstraatweg verminderen.
4.3 De Oost-West As als Diemense weg
Belangrijk voor de vormgeving van de Oost-West As als Diemense weg is het
beleefbaar maken van de historie van Diemen. Een mogelijke oplossingsrichting
die in deze fase is benoemd is het vergroten van de zichtbaarheid van historische
gebouwen langs de weg. Ook het straatmeubilair levert een bijdrage aan de
Diemense identiteit. In de volgende fase van het project zal onderzocht worden
hoe de Diemense identiteit van de weg versterkt kan worden door de juiste keuze
en inzet van straatmeubilair.
Het Diemense karakter van de Oost-West As wordt grotendeels bepaald door de
aangrenzende bebouwing en de functies langs de weg. In de loop van de tijd is een
deel van de oorspronkelijke kleinschalige bebouwing gesloopt of vervangen door
bouwblokken met eenvoudige horizontale opzet, die het straatbeeld domineren.
Echter, de reconstructie van de Oost-West As beperkt zich tot de openbare ruimte
en de bebouwing langs de weg zal bij de reconstructie niet worden meegenomen.
Ook het organiseren van activiteiten op en langs het water kan bijdragen aan een
Diemense identiteit, maar valt buiten de scope van dit project.
Contact met het water
Contact met het water versterkt de recreatieve beleving en het gebruik van de
Oost-West As. In de vervolgfase zullen diverse mogelijkheden worden onderzocht
en uitgewerkt om het contact met het water te versterken. Een oplossingsrichting
die in beeld is op basis van de ambitie is het verlagen van de kade. Dit maakt
direct contact met het water mogelijk en biedt boten de mogelijkheid om
aan te meren. Echter, deze oplossingsrichting kent een aantal praktische en
technische beperkingen. In het ontwerp verkeersbesluit van AGV-1 van het
Hoogheemraadschap Amstel Gooi en Vecht wordt uitgegaan van een minimale
vaarbreedte van 21 meter voor de Weespertrekvaart. Dit betekent dat zo’n 50 meter
voor en na de bruggen en viaducten over de Weespertrekvaart het niet mogelijk is
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
39
5
Ten slotte
5.1 Conclusie
5.2 Vervolg
Ten slotte
5.1 Conclusie
In dit Ambitiedocument is de ambitie bepaald voor de beleving, de
verschijningsvorm en het functioneren van de Oost-West As. De ambitie is
vertaalt naar drie opgaven:
• De Oost-West As als verbindende schakel
• De Oost-West As als plek voor verblijf en recreatie
• De Oost-West As als Diemense weg
Voor elke opgave zijn naast de ambiteis ook de uitgangspunten benoemd. Deze
uitgangspunten vormen tezamen met de beschreven ambitie het toetsingskader
voor de vervolgfasen van het project.
Op basis van de ambities en de uitgangspunten zijn in deze fase al een aantal
oplossingsrichtingen in beeld gebracht. In de volgende fase van het project zal
het Voorlopig Ontwerp worden opgesteld en worden deze oplossingsrichtingen
verder uitgewerkt en beoordeeld.
5.2 Vervolg
Het ambitiedocument dient als kader voor het vervolg van het ontwerpproces.
Na vaststelling van het ambitiedocument wordt het ontwerp verder uitgewerkt
tot een voorlopig ontwerp. Vanwege het grote belang van de tram in dit project
en de gedeelde opgave tot onderhoudswerkzaamheden aan de weg en het spoor
zal in de vervolgfase intensief worden samengewerkt met de Stadsregio, het GVB
en de Dienst Metro. Naar verwachting wordt het voorlopig ontwerp begin 2015
gepubliceerd.
Tevens wordt in de vervolgfase van het project de financiële gevolgen en
mogelijkheden nader in kaart gebracht. Gemeente Diemen, Stadsregio
Amsterdam en Dienst Metro beschikken over budgetten voor de uitvoering van
onderhoudswerkzaamheden en verbetermaatregelen op (delen van) de OostWest As. De nadere uitwerking zal moeten uitwijzen of er voldoende budget
beschikbaar is om de in dit ambitiedocument beschreven kwaliteitsslag in de
openbare ruimte te kunnen realiseren.
Ambitiedocument Diemen aan de Vaart | februari 2014
43
Colofon
Bestuurlijk opdrachtgever
Lex Scholten, wethouder Ruimtelijke Ordening
Jeannette Pietersen, wethouder Openbare Ruimte
Ambtelijk opdrachtgever
Rob Burgmeijer, afdelingsmanager Ruimtelijk Beheer
Martin Cornelissen, afdelingsmanager Ruimtelijk Beleid
Projectleider
Chaby Blanca
Dit Ambitiedocument is integraal ontwikkeld binnen het projectteam Oost-West As.
Gemeente Diemen:Extern advies:
Tijl Dejonckheere
Pim Vervuren (Bureau Elberfeld)
Peter van de Mortel
Bastiaan Ruiter (Advin)
Paul de Ruijter
Frank Aarnink (Goudappel Coffeng)
Rinze van Veen
Mathijs de Boer (MDBStedenbouw)
Jeannette KuilmanPeter Defesche (OD 205 Architectuur bv)
Pauline Albers René Hartman (Innovatiewerkplaats)
Marenthe de Bruijne (Innovatiewerkplaats)
Louweris Hop (NOZHUP)
Edwin Konings (Stadsregio Amsterdam)
Peter van Halteren (Stadsregio Amsterdam
Wouter Mater (GVB)
Marc Stanescu (GVB)
André de Moor (Dienst Metro)
Dit is een uitgave van:
Gemeente Diemen
D.J. Den Hartoglaan 1
1111ZB Diemen
april 2014

Wat verandert er in Amsterdam en Diemen?

Folder - Cevo Bouwmarkt

Indeling en tijden – Techniekweek

QA en testmanager - I

Route tram 1, 16 en 17 aangepast

Samen Doen Krant

Princehof Glipperweg 57, 2104 AH HEEMSTEDE Aanvang Café

Loosduinen - CJG Den Haag

Route tram 2, 3, 4 en 6 aangepast

N ELO S - Duikschool Aquarius