Het portfolio wiskunde: zelfstandig en gedifferentieerd

Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Het portfolio wiskunde:
zelfstandig en gedifferentieerd maken van
oefeningen
Dag van de Wiskunde, Herk-de-Stad
Koen De Naeghel
Onze-Lieve-Vrouwecollege Brugge
woensdag 5 november 2014
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Deze werkwinkel . . .
gaat over didactiek van de wiskunde:
Vanuit de eigen ervaring derde graad ASO lp a
wordt een werkvorm voorgesteld:
zowel het idee als een concreet aanbod.
NIET: zo moet het
WEL: zo kan het (misschien) ook
HOOP: inspiratie
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Deze werkvorm . . .
is een concrete uitvoering van de visietekst
Zinvol realiseren van competenties in de derde graad: visie
en werkvormen, Wiskunde & Onderwijs (2015)
is een onderdeel van een cursus wiskunde ASO lp a
Wiskunde In zicht, print-on-demand Lulu.com (2013)
wordt digitaal ondersteund op
www.koendenaeghel.be
waar je alles gratis kan downloaden: werkvorm, artikel, cursus. . .
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
1
Probleem- en doelstelling
2
Werkvorm portfolio wiskunde
3
Aan de slag!
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Hoe pak jij het aan?
Thema: het maken van oefeningen in de klas
Vraag 1 Hoe ga jij daarbij te werk?
Vraag 2 Wat zijn de positieve en negatieve punten van je aanpak?
Vraag 3 Denk je dat je jouw aanpak kan verbeteren?
Zo ja, weet je ook hoe?
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Probleemstelling
Bij velen onder ons (waaronder ikzelf) betekende
het maken van oefeningen tijdens de les wiskunde
(1) vroeger (als leerling):
de leerkracht demonstreert, de leerling noteert
(2) later (als lesgever):
eerst de leerlingen tijd geven om zelf te proberen,
nadien wordt de oplossing klassikaal besproken.
FEIT De klas 6u wiskunde wordt steeds meer heterogeen.
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Probleemstelling
Wat denkt. . .
de passieve leerling:
Waarom zelf proberen?
Straks komt de oplossing toch op het bord.
de onzekere leerling:
Als ik zelf probeer is het misschien fout.
Dus ik wacht tot de oplossing op het bord komt.
de minder sterke leerling:
Deze oefening vind ik niet zo eenvoudig.
Ik heb meer tijd nodig om zelf te proberen.
Dit gaat te snel!
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Probleemstelling
Wat denkt. . .
de sterke leerling:
Deze oefening is te gemakkelijk voor mij.
Next please. . .
de zelfzekere leerling:
Ik heb de oefening goed opgelost.
Dus tijdens de uitleg aan het bord let ik niet op.
de kritische leerling:
Ik heb een andere einduitkomst.
Wie heeft gelijk?
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Probleemstelling
Wat denkt. . .
de leerling van vandaag:
Ik hoef thuis geen oefeningen te maken.
En bij een huistaak?
de leerkracht:
Kunnen ze het nu wel zelf?
George Polya (1965):
Teaching is giving opportunity to
the students to discover things
by themselves.
http://vimeo.com/48768091
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Doelstelling
Realiseren van zelfgereguleerde differentiatie
bij het maken van oefeningen in de klas
(1) Differentiatie in tempo en niveau
zijn noodzakelijk in heterogene klassen
(2) Uitdaging / succeservaring
voor sterke leerlingen / voor minder sterke leerlingen
(3) Zelfstandigheid bevorderen
met het oog op vervolgstudies (lp a p.30)
(4) Zelfregulatie
leerlingen maken zelf de (tussentijdse) controle
(5) Reflecteren
op het eigen leerproces
(6) Verantwoordelijkheid
bij de leerling leggen
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Het idee. . .
in een notendop
(1) klassikaal: enkel theorie en enkele modelvoorbeelden
(2) oefeningen zijn onderverdeeld in
categorieën (basis, verdieping, uitbreiding)
niveau’s ( ,?, ??)
(3) leerling maken oefeningen
zelfstandig
op eigen tempo en niveau
(4) leerling verbetert oefeningen
met uitgewerkte oplossingen
leerkracht is helpdesk
(5) leerling reflecteert
(6) leerling is verantwoordelijk voor het leerproces
(7) feedback en procesevaluatie
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Structuur van de lessen
Klassikaal gedeelte:
theorie
modelvoorbeelden (minimum)
Individueel gedeelte:
zelfstandig maken van oefeningen
tijdens de lessen, maar ook thuis
Les in de praktijk:
30’ klassikaal, 20’ individueel
laatste les: 50’ individueel
Locatie:
klaslokaal: overleg per twee kan (niet verplicht)
→ valkuil: meeliftgedrag
studiezaal: strikt individueel
→ valkuil: werktempo
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Oefeningen maken
Bij elk hoofdstuk zijn de oefeningen onderverdeeld.
De leerlingen krijgen een A3-mapje met de oefeningen.
Zelfstandigheid, differentiatie Elk werkt op eigen tempo/niveau.
Verwacht wordt dat leerlingen ook thuis oefeningen maken.
De gemaakte oefeningen bewaren ze in het mapje.
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Oefeningen verbeteren
In het lokaal ligt een map met uitgewerkte oplossingen.
Zelfregulatie Leerlingen controleren zichzelf (tussentijds).
Verwacht wordt dat leerlingen hun oefeningen verbeteren.
Zelfevaluatie Nadien duiden ze de gemaakte oefeningen aan.
Uitgewerkte oplossingen op digitaal schoolplatform.
Zelfreflectie Elk mapje is voorzien van een reflectierooster.
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Procesevaluatie
In de eerste weken: tussentijds opvragen
heeft de leerling fouten laten staan?
is de verbetering erbij genoteerd?
staat een rood vinkje naast correcte oefeningen?
rooster ingekleurd?
Op het moment van een toets: portfolio indienen.
Objectief oordeel bij onvoldoende:
geen/te weinig oefeningen gemaakt
oefeningen werden niet verbeterd
oefeningen werden verbeterd maar zelfde fouten op toets
oefeningen zijn een kopie van de modeloplossingen (*)
geen verband met portfolio (*)
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Een aanbod. . .
cover: 1 bundel
vijfde jaar: 25 bundels
I
II
III
XV
precalculus 1
goniometrie en precalculus 2
matrices, stelsels en determinanten
vectorruimten (vectorvlak, euclidisch vlak)
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
afgeleiden
telproblemen
kansrekenen 1
integralen
ruimtemeetkunde
beschrijvende statistiek
kansrekenen 2 en verklarende statistiek
zesde jaar: 25 bundels
Uitgewerkte oplossingen (1058 oefeningen) via Dropbox
(intekenlijst of e-mail)
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Een aanbod. . .
cover: 1 bundel
vijfde jaar: 25 bundels
I
II
III
XV
precalculus 1
goniometrie en precalculus 2
matrices, stelsels en determinanten
vectorruimten (vectorvlak, euclidisch vlak)
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
afgeleiden
telproblemen
kansrekenen 1
integralen
ruimtemeetkunde
beschrijvende statistiek
kansrekenen 2 en verklarende statistiek
zesde jaar: 25 bundels
Wiskunde In zicht
een cursus wiskunde voor
studierichtingen met component wiskunde
derde graad algemeen secundair onderwijs
geschreven door
Koen De Naeghel
Deel I Precalculus 1
Uitgewerkte oplossingen (1058 oefeningen) via Dropbox
(intekenlijst of e-mail)
12/07/2014
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Dit aanbod is. . .
louter bedoeld als illustratie van het idee portfolio wiskunde
sterk afhanklijk van
(1) de gemaakte keuzes in het leerplan,
(2) de manier waarop de leerstof wordt opgebouwd en
(3) de keuze van en de manier waarop de modelvoorbeelden
klassikaal worden opgelost.
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Verkennen van het aanbod
We vormen groepen van 4 collega’s
Kies een hoofdstuk uit de lijst
Neem een bundel van de werktafel
Bekijk het aanbod van oefeningen
TWEEDE RONDE!
(1) herken je de oefeningen?
(2) voldoende oefeningen?
(3) zowel gemakkelijke als moeilijke oefeningen?
(4) ontbreken van (type) oefeningen?
Bekijk de categorieën en de niveau’s
(5) vind je de keuzes terecht?
(6) wat zou je liever anders zien?
Neem gerust een kijkje bij de uitgewerkte oplossingen
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Verkennen van het aanbod
We vormen groepen van 4 collega’s
Kies een hoofdstuk uit de lijst
Neem een bundel van de werktafel
Bekijk het aanbod van oefeningen
TWEEDE RONDE!
(1) herken je de oefeningen?
(2) voldoende oefeningen?
(3) zowel gemakkelijke als moeilijke oefeningen?
(4) ontbreken van (type) oefeningen?
Bekijk de categorieën en de niveau’s
(5) vind je de keuzes terecht?
(6) wat zou je liever anders zien?
Neem gerust een kijkje bij de uitgewerkte oplossingen
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Probeer het gerust eens uit in de klas
beter enkele weken volhouden dan éénmalig gebruik
mail gerust je bedenkingen naar
[email protected]
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
wat zijn je verwachtingen vooraf?
pas je het systeem aan?
hoe reageren de leerlingen?
zie je een verband tussen portfolio en toets?
kun je meer gerichte feedback geven?
het je suggesties voor verdere realisatie in de prakijk?
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde
Probleem- en doelstelling
Werkvorm portfolio wiskunde
Aan de slag!
Besluit
Het portfolio wiskunde
legt de verantwoordelijkheid bij de leerling
(hoeveel oefeningen en op welk niveau),
toont de studiehouding van de leerling aan
(zelfstandigheid, toepassen remediëring),
dient als procesevaluatie
(interpretatie van resultaten op toets en proefwerk),
maakt gefundeerde evaluatie van leerattitudes mogelijk.
Bedankt voor je bijdrage!
Koen De Naeghel
Portfolio wiskunde

Download Report