LH 129e jaargang - no 11 november 2014 voor web

Maandblad van de
Evangelisch-Lutherse gemeente
te ’s-Gravenhage
129e jaargang
no. 11
Nov. 2014
De kleuren van het kerkelijk jaar
Op 23 november gedenken we de overledenen en sluiten we het kerkelijk jaar
af. De week erop begint immers Advent en een nieuw jaar in de kerk. Aan de
kinderen in onze gemeente leggen we uit hoe het kerkelijk jaar is opgebouwd:
Advent en Kerst, daarna Driekoningen, de Veertigdagentijd en Pasen,
Pinksteren en de periode van de zondagen na Trinitatis.
Op deze taart - gemaakt door ene Yvonne en gevonden op internet - is alles
prachtig uitgebeeld.
Gemeente als
geloofsgemeenschap
Pag. 3
Door de week
heen:
Het kinderlied
Pag. 5
Lutherse Burgwal 7-9, 2512 CB Den Haag
www.luthersdenhaag.nl
Op stap in Joods
Amsterdam
Pag. 6
Verhalen over
Abraham
Pag. 9
Tel: 070-363 66 10
e-mail: [email protected]
Inhoudsopgave
Pastoralia
Uit de gemeente
Rondom de zondag
Door de week heen
In de stad en verder…
Young Info
Overzicht diensten
Overzicht activiteiten
betreft direct te maken met de gesprekken die
we de 22e voeren in Delft en die we sowieso
moeten voeren. Hoe kunnen we er zijn voor
elkaar? Het zijn niet alleen de maatschappelijke
ontwikkelingen die ons dwingen daarover na te
denken, ook in onze kerk moeten we er rekening
mee houden, dat de uren van de predikanten
terug lopen. Marianne van der Meij werkt dit jaar
al een dag in de week minder. De ledenaantallen
lopen terug en daarmee de financiën. En toch
willen we er zijn voor elkaar. Om dit te realiseren
wordt onze gezamenlijke inzet gevraagd.
Zelf werk ik op dit moment 35% in de gemeente.
Dit is voor de tijd dat ik president van de synode
ben. Daarna wordt het weer 50%. Gemiddeld
twee maal per maand ben ik in Utrecht voor een
vergadering. De synodale commissie vergadert
eenmaal per maand een vrijdagochtend. Verder
ben ik vooral betrokken bij het wel en wee van
gemeenten en predikanten. Een aantal gemeenten wordt te klein. Dat is al eerder geconstateerd.
Samen met die gemeenten zoeken we naar een
goede oplossing om in samenwerking met anderen nieuwe wegen te zoeken. Dat zijn soms hele
lastige gesprekken. Deze winter en het komend
voorjaar zal ik alle lutherse gemeenten in het
land bezoeken om vragen en knelpunten te inventariseren. Dat vraagt een behoorlijke tijdsinvestering. Soms moeten dan ook activiteiten in
de gemeente wijken. Gelukkig kennen we elkaar
al heel lang. En Marianne van der Meij springt
royaal bij. Samen moeten we eruit komen. Als u
vragen op opmerkingen hebt, kunt u mij altijd
bellen.
Met vriendelijke groet,
mede namens collega Marianne van der Meij,
Trinette Verhoeven
2
3
4
5
6
9
9
10
Pastoralia
Beste mensen,
We rollen van de ene in de andere activiteit.
September was een mooie maand met een
schitterende startzondag waarin mensen lieten
proeven van wat zij als recept ingeleverd hadden
voor ons Lutherse kookboekje. Dat boekje heeft
al zijn tweede druk. En dat is heel mooi. Ook de
gesprekskringen zijn gestart. U heeft een rood
boekje gekregen waar alles in staat. Kom vooral
eens kijken, zou ik zeggen. Deze keer wil ik
vooral uw aandacht vragen voor de ontmoetingsdag met de Lukaskerk in Delft op 22 november.
De dag is bedoeld om de contacten uit te breiden,
maar er is meer te halen. ’s Morgens gaan we
zingen. ’s Middags spreekt professor Herman
Noordegraaf. Hij is hoogleraar voor het diaconaat
aan de Protestantse Universiteit. Hij spreekt over
de maatschappelijke ontwikkelingen. Nu de
overheid zich terugtrekt uit zorg en welzijn door
minder geld ter beschikking te stellen, wordt er
meer van de samenleving en ook van de kerk
gevraagd om voor elkaar zorg te bieden. Tegelijk
hebben we te maken met een krimpende kerk,
waarin we niet meer zoals voorheen mensen
steun kunnen bieden zoals voldoende pastorale
zorg. Hoe gaan we hiermee om? Biedt het ook
kansen? Welke ontwikkelingen spelen zich buiten
af? Wat kan onze toekomstige rol zijn in de Haagse samenleving? Wat zijn onze eigen ervaringen
met zorg? Er zijn twee kanten: hoe houd ik het
zelf vol in deze hectische samenleving? Aan de
andere kant: wat kunnen we delen in onze
gemeente: zorgen delen – opladen – krachten
opdoen. Ik denk dat dit heel belangrijk is. De
uitdagingen zijn groot, ook voor onze gemeente.
En het is fijn om daar samen met de Lukaskerk
over te kunnen praten, omdat we samen sterker
staan.
Eind november is de laatste zondag van het
kerkelijk jaar. Traditioneel herdenken we dan de
mensen onder ons die het afgelopen jaar overleden zijn. Het is dit jaar een dienst zonder avondmaal. In het verleden werden de diensten wel erg
lang en mensen vonden dat erg zwaar. We
konden ons dat voorstellen en hebben daarom
voor een dienst zonder avondmaal gekozen. Ik
hoop eigenlijk dat u er allemaal bent. Het is zo
verschrikkelijk belangrijk dat we vreugde en verdriet samen dragen. Een en ander heeft wat mij
Doop
Op zondag 30 november 2014 zal gedoopt worden: *** *** *** de ***. *** is de dochter van
*** & *** de ***-***, woonachtig te Rijswijk.
Zij is geboren op 2 maart 2013 te Delft. De doop
zal op deze eerste Advent voltrokken worden in
de kring van de gemeente met de doopouders in
ons midden. Behalve hun twee doopgetuigen, de
zus van ***: *** *** en de broer van ***: ***
***, zal hun familie aanwezig zijn. Ook u allen
als gemeente bent hiervoor van harte uitgenodigd.
DE LUTHER HERAUT voor december 2014 zal
verschijnen op zaterdag 29 november. Uiterste
inleverdatum van kopij: vrijdag 14 november
2014. Kopij voor de LH kunt u digitaal inleveren via
[email protected] of via het adres van de
kerk (onder vermelding van kopij LH). Bij digitale
verzending ontvangt u altijd een ontvangstbevestiging. Zo niet, neemt u dan contact op met
Mascha de Haan (070-3689044).
2
gestart is hopen we echt dat de bijdrage zich
weer in stijgende lijn voortzet.
Niet alleen het onderhoud van het gebouw, maar
ook een goede pastorale zorg, zich samen verdiepen in wat het geloof voor een ieder betekent is
essentieel voor het in stand houden van de
Lutherse Gemeente in Den Haag.
KRM
Uit de gemeente
Uit de Kerkenraad
In de afgelopen kerkenraadsvergaderingen
(8 september en 13 oktober) spraken we onder
andere over een zevental brieven van synodescriba Arjan Plaisier over het ambt. We bespraken de brief aan de kerkenraad, de brief aan de
ouderling(-kerkrentmeester) en diaken en de
brief aan de gemeente. De kerkenraad vindt de
brieven belangrijk, om ons er weer eens bewust
van te zijn dat de kerk niet alleen een bedrijf is
dat gerund moet worden, maar vooral een
geloofsgemeenschap. In de brief aan de gemeente komt het ambt van de gelovigen aan de orde,
aangebracht door Trinette Verhoeven en van harte overgenomen door de Synodevergadering. De
brief aan de gemeente zal in een gemeenschappelijke dienst met de Lukaskerk aan de orde komen, maar u kunt hem alvast lezen via
www.pkn.nl/ambt.
Verder blikten we vooruit naar het komende winterwerk, waarvoor een overzichtelijk programmaboekje is gemaakt. U kunt het boekje online
raadplegen via www.luthersdenhaag.nl/
activiteiten. Tenslotte bespraken we een aantal
organisatorische zaken zoals het preekrooster
voor 2015, onze vertegenwoordiging in de
Algemene Kerkenraad van de PGG en onze
externe contacten.
Jeroen Rosier, secretaris
Contactadressen en activiteiten
Alle activiteiten vinden plaats in de kosterij,
Lutherse Burgwal 7, tenzij anders aangegeven.
Kosters: H. Baaima en N. Lamb,
tel. 070-3636610,
e-mail: [email protected]
De kerkenraad
Voorzitter: mw. A.P.M. de Jong-Cosman,
tel. 015-3109545.
Secretaris: J. Rosier, tel. 079-8901101,
[email protected];
Ouderlingen: mw. J. Dekker, mw. I.F. Kliwon,
J.D.M. Rosier, mw. S. de Weerd-Walakutty;
Kerkrentmeesters: mw. A.P.M. de Jong-Cosman,
A.E. Grund, F.M. Zoeteweij;
Diaconie: mw. I. Burghoorn-van der Kam, mw. I.
Peereboom Voller-Lelieveld, Chr. Minderhoud,
mw. A. Sapioper.
Predikanten
• Ds. W.T.V. Verhoeven, tel. 070-3470873,
[email protected], meestal bereikbaar
van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije dag: dinsdag.
• Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra, 0174769072, [email protected], meestal
bereikbaar van 9.00 uur tot 9.30 uur, vrije
dag: donderdag.
Kandidaatstelling ouderlingkerkrentmeester
Er is al enige tijd een vacature in het college van
kerkrentmeesters. De kerkenraad stelt mevrouw
Jolly Valstar voor als kandidaat voor deze vacature. Zij is voor de meesten van ons geen onbekende, onder andere als regelmatig kerkganger en
als teamlid van de kinderkerkleiding.
Jolly voldoet aan de daarvoor gestelde voorwaarden, heeft ingestemd met de voordracht en zal
deze functie na verkiezing aanvaarden. Zij wordt
u van harte aanbevolen! Tegenkandidaten of
eventuele bezwaren tegen deze voordracht kunt
u schriftelijk en voldoende gemotiveerd onder de
aandacht van de kerkenraad brengen, binnen
twee weken na het verschijnen van dit blad.
Mochten er geen tegenkandidaten zijn aangemeld, dan wordt Jolly geacht te zijn verkozen en
zal zij worden bevestigd.
Swaenesteyn en Swaenehove
Saffier de Residentiegroep, die de verzorgingshuizen van voormalige Lutherse signatuur beheert,
heeft als geestelijk verzorger voor WoonZorgPark
Swaenehove Ds. N. van Dorp (Heiloostraat 296,
2547 KX Den Haag, telefoonnummer: 0703084830) en voor WoonZorgPark Swaenesteyn
Ds. Y. Schoonhoven (Nieuwendamlaan 1, 2547
JG Den Haag, telefoonnummer: 070-4487000).
Seniorenbijeenkomst
Els Pellen, tel. ***-******* en Joke Momberg,
tel. ***-*******.
Stand Hoofdgeld en andere bijdragen
Tot en met 19 oktober 2014 is aan hoofdgeld een
bedrag van € 41.860,90 ontvangen. Op 20 oktober 2013 was de stand € 39.223,40.
De bijdrage voor de restauratie bedraagt in deze
periode € 600,-. Aan giften is binnengekomen
€ 3.965,-.
De bijdrage hoofdgeld 2014 loopt nu weer op ten
opzichte van 2013. Aan alle gemeenteleden de
oproep om nog eens na te gaan of een iets
hogere bijdrage mogelijk is. Nu het jaar zo goed
Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse
Kerk / Orgelcommissie
dhr. A.E. Grund, tel. ***-*******.
Kerkkoor Maarten Luther
Cantor: Monique Schendelaar
Contact: mw. T.I. Gelsema, tel. ***-*******.
Elke dinsdagavond van 20.00-22.00 uur.
3
Stichting Wees– en Oudeliedenhuis
Dhr. F.W. Everaarts, tel. ***-*******.
U kunt een collecte ondersteunen door een
bijdrage over te maken aan:
• Ev. Luth. Gem. ’s-Gravenhage te Nootdorp,
IBAN: NL65INGB0000086053, onder vermelding van het doel:
kerk, onderhoud gebouwen en restauratie.
• Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag,
IBAN: NL91INGB0000037958, onder vermelding van het doel:
Kusuh Kusuh Sereh, Straatpastoraat, Orgelfonds, Diaconie, St. Francis Fam. Helper Plan,
Voedselbank, Luthers Genootschap, Orgelfonds, Luther Heraut, Bymayong Luth. Sec.
School
Alle gevers hartelijk dank.
Jour der Senioren
Els Gaemers, tel. ***-*******.
Coördinatie auto– en taxivervoer
Mw. Th. Jager, tel. ***-*******. Kunt u door
omstandigheden niet op uw gebruikelijke manier
naar de zondagse eredienst komen, dan kunt u in
overleg treden met mw. Th. Jager voor vervoer
per taxi. U kunt van deze mogelijkheid 12 keer
per jaar gebruik maken, tegen betaling uwerzijds
van de kosten van het openbaar vervoer.
Schroom niet om hiervan gebruik te maken.
Diaconale hulp
Mw. I. Peereboom Voller-Lelieveld, ***-*******.
Heeft u behoefte aan maatschappelijk werk,
wendt u zich dan tot het algemeen maatschappelijk werk in uw woonplaats. Vaak is dit per wijk
georganiseerd, in het telefoonboek doorgaans
onder de A of de M te vinden. Buiten kantooruren
kunt u spoedhulp bellen: 070-3795748.
Collecten Diaconie
Zondag 2 november Aandachtscentrum
Het Aandachtscentrum is een open huis, in het
hartje van Den Haag, op een steenworp afstand
van de Grote Kerk en is open voor hen die een
moment van rust en stilte zoeken in het jachtige
leven van alledag. Voor wie eens vertrouwelijk
met iemand wil praten over wat hem of haar
bijzonder bezig houdt of dwars zit, in verband
met het geloof, een praktisch of persoonlijk
probleem is er de mogelijkheid om in gesprek te
gaan en kan een enkel gesprek al verhelderend
werken. Gaat het om een specifiek probleem, dan
wordt er geholpen met het vinden van de juiste
instantie of persoon voor hulp of begeleiding.
Rekeningnummers
♦ Evangelisch-Lutherse Gemeente
's-Gravenhage te Nootdorp
NL09FVLB0226115682
♦ Evangelisch-Lutherse Gemeente
's-Gravenhage inz. Verhuur
NL33FVLB0225390272
♦ Diaconie ELG ’s-Gravenhage te Den Haag
NL91INGB0000037958
♦ Orgelfonds ELG ’s-Gravenhage te
Leidschendam
NL29INGB0000614866
♦ Jeugdraad ELG ’s-Gravenhage te Den Haag
NL14INGB0000251968
♦ Kampcommissie ELJR ’s-Gravenhage te Delft
NL17INGB0000124553
♦ Penningm. Kerkkoor Maarten Luther te Delft
NL70INGB0001917129
♦ Stichting Cultuur en Muziek in de Lutherse
Kerk te Leidschendam
NL73INGB0006817612
Zondag 9 november – Onderhoud gebouwen
Op deze zondag stond een vrije collecte gepland.
Deze collecte bestemmen als bijdrage voor de
kosten van het gepleegde onderhoud aan de kosterij.
Zondag 16 november - Kia, geef voor een
kind
In jeugddorp de Glind worden al 100 jaar kinderen en jongeren opgevangen, die uit huis
geplaatst zijn. Er is plaats voor 120 jongenen,
daarnaast maken 100 jongeren, die elders wonen
gebruik van de faciliteiten. Er worden kinderen
opgevangen, waarvan de ouders niet in staat zijn
ze voor hen te zorgen. Vaak hebben ze gedragsproblemen of andere
beperkingen. Het jeugddorp is eigendom van de
Rudolphstichting, die de kinderen een kans op
een hoopvolle toekomst bieden.
Rondom de zondag
Opbrengsten van de collecten
Vanaf 21 september t/m 12 oktober 2014
Vredesweek
€ 117,45
Luther Stichting
€ 133,25
Kia Voedselzekerheid
€ 81,05
Onderhoud Gebouwen
€ 116,80
Kerk
€ 252,20
5 oktober was er een gezamenlijke dienst in
Delft.
Zondag 23 november – Orgelfonds
Oktober was de Bätz-orgelmaand. Iedereen heeft
weer volop van het orgel kunnen genieten. Dit
kan mede door het orgelfonds, die de zorg voor
het orgel onder zijn hoede heeft.
4
Zondag 30 november – Stek Kinderwinkel
De kinderwinkel is een initiatief van de Marcuskerk en is gevestigd in Moerwijk. Voor kinderen
van 4 tot 10 jaar is er een kinderbijbelclub,
inloopmiddag en woensdagmiddagclub. Ook
wordt er gedanst en zijn er regelmatig extra
activiteiten. In de vakanties worden er altijd
leuke uitstapjes georganiseerd. Voor tieners van
10 tot 14 jaar is er een huiswerkclub en tienerinloop, daarnaast kun je leren koken en serveren
in het tienerrestaurant. Binnenkort staat een
cursus websites maken op het programma.
gedicht. Het volgen van Christus (de navolging)
komt in het Nieuwe Testament op verschillende
plaatsen aan de orde. In dit lied zijn de volgende
vindplaatsen verwerkt: Matteüs 4:18-22; Lukas19:1-10; Johannes 6:67-71. Tóch is dit een
kinderlied. De dichter Ad den Besten dichtte dit
met het oog op de ‘Bijbel voor de kinderen’ (dr.
J.L. Klink), terwijl het ook in ‘Loflied voor
tegenstem’ stond. Om het toentertijd ook voor
volwassenen geschikt te maken, heeft de dichter
de woordjes ‘jou’ door ‘u’ vervangen. Deze woorden ‘jou’ zijn nu weer terug! Een dergelijk appèl
aan een ‘jou’ of een ‘u’ is overigens wel een zeldzaamheid in de liederen van het oude gezangboek. En eigenlijk nog zeldzamer is het woord
‘mij’, daarbij komt de nadruk te liggen op het ‘ik’.
Niet alleen het dichterlijke ‘ik’, maar ook het gemeentelijke ‘ik’ wordt erin betrokken. De tekst
heeft een duidelijke structuur. De eerste regels
van de drie verzen hebben een onmiskenbare samenhang. De beide laatste regels van elk vers
komen zelfs tot in het rijmen met elkaar overeen:
‘geven’ en ‘leven’.
De tonen en noten zijn door Frits Mehrtens gecomponeerd vanuit de muziek als totaliteit en
zeker als meerstemmigheid op de gedichte woorden. Het ‘lopen’ uit het eerste vers wordt versterkt, doordat Jezus ook echt door de straten
komt en langs het water loopt. De woorden:
‘Christus, die door de wereld gaat’ in het derde
vers geeft helemaal een impuls aan het ‘gaande’
karakter. Dat ‘wandelende’ karakter van Christus
en zijn discipelen wordt extra onder onze aandacht gebracht door de begeleiding van het orgel.
Het pizzicato op bepaalde noten versterkt dat
‘wandelen’ nog meer. Het is dan alsof wijzelf in
het zingen meewandelen met Christus. Ook wij
zijn dan zijn discipelen, zijn navolgers.
Marianne van der Meij-Seinstra
Zondag 7 december – Prelude
De Prelude Foundation brengt kinderen en jongeren in het Midden-Oosten bij elkaar door gezamenlijke projecten en initiatieven. Zij werken op
het gebied van kunst, sport, onderwijs, sociale
interactie en muziek. De nadruk ligt op tolerantie,
wederkerigheid, intercultureel bewustzijn en
geweldloosheid. Zij streven ernaar om elk kind
wiens leven negatief beïnvloed wordt door het
aanhoudende conflict te bereiken, ongeacht
nationaliteit, religie, geslacht of economische
status. Het ziet ernaar uit dat onze bijdrage
voorlopig nog nodig is.
Zingen uit het nieuwe liedboek
Het nieuwe liedboek raakt al behoorlijk bekend in
onze gemeente. Hoogste tijd om er nog beter in
te duiken. Na de dienst op 9 november neemt
Aart Bergwerff ons mee langs de muzikale genres
van het liedboek. Wat is er allemaal te vinden en
te genieten. Aart vertelt en licht toe, maar zal
ons ook laten zingen. En ook: hoe luthers is het
liedboek? We beginnen om 12.00 uur en sluiten
om 14.00 uur af. Neemt u zelf een broodje voor
uw lunch mee?
Door de week heen
Seniorenkring op de Lutherse Burgwal
Wij hopen weer velen van u te zien op de seniorenbijeenkomsten van dinsdag 11 november,
woensdag 19 november en dinsdag 2 december.
Kinderlied
De laatste tijd hebben we voor of na de mysterieuze doos met het kinderverhaal van en voor de
kinderen telkens een kinderlied gezongen. Het is
even zoeken, maar dan vind je er wel één, alhoewel ze heel verdeeld door dit nieuwe liedboek
(NLB 2013) staan. Er zijn ook liederen, die in het
liedboek (LB 1973) staan, die niet perse een
kinderlied mogen heten, maar waar kinderen heel
erg van houden. Het waarom is duidelijk: de
organist maakt bijvoorbeeld in het oude gezang
47 (LB 1973) reuze duidelijk, dat er discipelen
wandelen. Je hoort hun voetstappen! Eén van de
kinderen - die ooit op 12-jarige leeftijd gedoopt is
- was helemaal weg van dit lied. Voor dat soort
liederen, die opnieuw in het nieuwe liedboek
staan, ben ik blij dat ik deze terugvind als lied
531. Als je dan kijkt naar gezang 47, zie je allerlei Bijbelteksten staan waarnaar het lied is
Dinsdag 11 november is een spelletjesmiddag,
waarbij ontmoeting en plezier voorop staan.
Woensdag 19 november is een Jour der senioren;
u vindt meer hierover in het volgende artikel.
Dinsdag 2 december is een speciale
middag. Hopelijk heeft de Goedheiligman iets aparts voor ons verzonnen zo
vlak voor zijn verjaardag…
Alle bijeenkomsten worden gehouden op de
Lutherse Burgwal 7 in Den Haag. De bijeenkomsten beginnen om 13.30 uur en duren tot 15.30
uur.
Met een hartelijke groet,
namens de vrijwilligers,
Els Pellen
5
Jour der Senioren
Tijdens de ‘Jour’ van 14 september hebben we
een start gemaakt met het spreken over andere
godsdiensten. Aan bod kwamen niet alleen de
schriftloze volken, maar ook verdiepten we ons in
de ‘jezidi’, een Koerdische volksreligie, die op dat
moment steeds in het journaal naar voren kwam.
Jezidi’s zijn aanhangers van een geloofsovertuiging, waarin men onder andere christelijke,
islamitische, en/of andere (heidense) elementen
in terugvindt. De Jezidi’s noemen zichzelf liever
‘ezidi’; dat woord staat voor: ‘het volk van God’.
Wij kennen in ons land inmiddels vele godsdiensten. Toen ik in Amsterdam studeerde, kon ik
eigenlijk wel alle 52 zondagen van het jaar naar
een andere geloofsgemeenschap gaan, om bijvoorbeeld ermee kennis te maken! Dat hebben
we met een aantal studenten gedaan. Daarnaast
maakten we opdrachten en/of werkstukken over
onze ervaring daarmee.
Tijdens de volgende ‘Jour’ willen we de stap zetten naar een andere religie. We zien op straat
wel eens, in gekleurd gewaad, aanhangers rondlopen van de Hare-Krishna-beweging. Of we
lezen in de krant over lessen in transcendente
meditatie. We horen over maharishi’s en sommigen beoefenen yoga. Al die verschijnselen
hebben met het hindoeïsme te maken. Maar wat
is het hindoeïsme eigenlijk? Deze term omvat
een geschiedenis van meer dan dertig eeuwen.
Naar zijn inhoud is het hindoeïsme niet alleen
een bepaalde religie, maar ook een uitermate
gevarieerde cultuur met een grote verscheidenheid van religieuze ervaringen en voorstellingen.
En zeker ook: verschillende theologische en filosofische gedachtegangen. Het is allemaal niet
gemakkelijk vast te stellen, wat er gemeenschappelijk is. Maar één ding is duidelijk! Het gaat om
een cultuur en religie, die zich in het Indische
subcontinent ontwikkeld hebben, en die zich
slechts bij uitzondering buiten India hebben begeven. En tóch, … aan het eind van de jaren ’60
van de vorige eeuw is daar verandering in gekomen.
Op woensdag 19 november zullen we vanaf
13.30 uur ons verdiepen in het Hindoeïsme. De
koffie zal klaarstaan! U allen bent van harte welkom.
ds. Marianne van der Meij-Seinstra
In de stad en verder…
Amnesty brief: Oekraïne: journalist ontvoerd
en vermist
Op 18 juni werd Sergei Dolgov, redacteur van de
Oekraïense krant Gatshoe v SSSR ontvoerd door
zes gewapende en gemaskerde mannen in
burgerkleding, vanuit het kantoor van deze krant
in Marijoepoel. Zij namen hem samen met
kantoorapparatuur in een auto mee. Hij is sindsdien vermist. Volgens berichten in de media zou
hij niet meer in leven zijn. De politie startte een
onderzoek naar de ontvoering. De agent belast
met het onderzoek heeft herhaaldelijk gezegd dat
Dolgov waarschijnlijk niet ontvoerd, maar gearresteerd is. Omdat in Oost-Oekraïne zoveel
verschillende troepen aanwezig zijn, waar de politie geen zicht op heeft, zou de politie hier geen
duidelijkheid over kunnen geven. Volgens het
hoofd van de nationale veiligheidsdienst wordt
Dolgov vastgehouden in Zaporizja. Ook andere
mensen, onder wie zijn vrouw, denken dat. Zijn
huidige verblijfplaats is niet bekend. Op 13 juli
verscheen het bericht op de facebookpagina van
separatistenleider Konstatin Dolgov, dat Sergei
na zijn ontvoering is doodgemarteld door het
Oekraïens Bataljon Dnepr-1. Zijn dood is echter
niet officieel bevestigd.
In een brief (te schrijven voor 1 december 2014)
naar de Oekraïense autoriteiten, worden deze
opgeroepen de verblijfplaats van Sergei Dolgov
bekend te maken en indien hij nog in leven is,
zijn veiligheid te garanderen.
Wij reiken deze brief in november na de kerkdienst uit in de hoop dat u weer aan onze schrijfactie wilt meewerken. Onze hartelijke dank alvast.
Helena Axler, Lideke Gaemers,
Nigel Lamb, Jos Philips en Jolly Valstar
NB Nigel Lamb verlaat ons Amnestygroepje op eigen verzoek.
Onze hartelijke dank voor zijn meedenken!
Met Lutherse vrouwen naar Joods
Amsterdam
Op zaterdag 27 september namen Helena Axler,
Els Pellen, Maryam de Vries en Sara de Weerd
deel aan de NLVB-wandeling door Amsterdam.
Ons verhaal over deze dag leest u hieronder. Een
bijzondere ervaring.
Hulp gevraagd!
Op donderdag 4 december bouwen we
onze mooie, grote kerstboom weer op. In
de ochtend gaan sterke mannen de takken
insteken, vanaf 13.00 uur hebben we nog
vele handen nodig voor het versieren. Je
bent van harte welkom!
Voor 15 vrouwen was het vroeg dag om aan de
reis naar Amsterdam te beginnen. NS werkt in
het weekend aan het spoor, dus dat betekende
omreizen, hoe kom ik er en extra reistijd. Zelf
ging ik met de trein van 8.38 uur naar Utrecht en
dankzij een vertraagde trein, was ik al om 9.30
uur op het Amstel station. Daar zag ik de drie
vrouwen uit Zutphen en stonden we om 9.50 uur
voor de deur van de Hoftuin en die was open
voor koffie met heerlijke rabarbertaart.
6
De Hoftuin ligt op het terrein van de PKN Amsterdam, dat grenst aan de Hermitage. Een prachtige
groene plek, midden in de stad en het terrein
heeft een lange historie van diaconaal werk, wat
daar nog steeds plaatsvindt. Rond 10.15 uur
wandelen we, netjes over de zebra naar het
standbeeld van de Dokwerker, waar drs. Arno
Fafié al op de stoep van de Synagoge op ons
wachtte. Het werd spannend of iedereen het kon
vinden. Enkelen werd nog de gelegenheid geboden om een toilet te zoeken in de omgeving.
Om 10.30 uur heette Arno ons welkom en begon
hij met het verhaal over de vijf Synagogen op
deze plaats. Daar het sjabbat was, konden we de
grote Portugese Synagoge niet bezoeken en dat
bewaren we voor een andere keer, op een doordeweekse dag. Het verhaal over het monument
de Dokwerker, n.a.v. de Februaristaking in 1941
was ook indrukwekkend en we bekeken het
monument van alle kanten.
Met Arno staken we de Weesperstraat over, niet
over de Zebra, naar de Nieuwe Heerengracht om
een paar huizen van beroemde Joden te bekijken
en verhalen te horen. De Joodse raad zetelde op
nr. 23 en op nr. 33 was zelfs een synagoge op de
zolder en het huis werd bewoond door tien mannen!
Opnieuw staken we de Weesperstraat over richting Hortus. Joden mochten op sjabbat 440 meter
lopen naar en van de Synagoge en verder:
wandelen in parken, Artis bezoeken en naar de
Schouwburg. Indrukwekkend om te horen hoeveel voorzieningen er waren, maar er woonden
dan ook heel veel Joden in deze buurt voor de
Tweede Wereldoorlog. Er is dus duidelijk een
verschil te zien in deze buurt van voor- en na de
oorlog. We bekeken de mooie gevels met voorstellingen en een verhaal. Van de Hortus liepen
we naar de Hollandse Schouwburg. Indrukwekkend zijn alle namen van de joodse families en de
ruïne van de Schouwburg. Bijna geen voorstelling
van te maken, wat zich daar heeft afgespeeld.
In de Plantage Kerklaan kwamen we langs Artis
en keken we naar de mooie gevel van het Verzetsmuseum en wandelden naar de Henry Polaklaan, de mooiste laan van de Plantagebuurt. Hier
staan een aantal gebouwen met een bijzondere
geschiedenis, zoals het eerste Joodse ziekenhuis,
genaamd het Joodse Invalide en later verpleeghuis Beth Shaloom.
In het ziekenhuis in Amstelveen is nog een Joodse afdeling en het verpleeghuis is verhuisd naar
Buitenveldert. Tenslotte
bezochten we het Wertheimpark met het Auschwitzmonument en een bijzondere fontein. Nog
steeds zijn er dus veel herinneringen aan de
Jodenbuurt, wat ook terugkomt in namen van
bruggen, parken en monumenten.
Onze magen begonnen te rammelen en daarom
liepen we door oud Amsterdam, met leuke
straatjes en pleinen naar de Handboogstraat.
Daar is het Huis aan het Spui van de Lutherse
kerk in Amsterdam. De lunch met een tomatenof pompoensoep stond al op ons te wachten en
werd ons aangeboden door de NLVB. Ondertussen werden vele herinneringen en verhalen verteld. Als je jong bent zie je nauwelijks de bijzonderheden aan architectuur en geschiedenis. Het
lijkt wel of je bij het ouder worden steeds meer
ontdekt. Arno werd bedankt voor zijn inzet voor
deze mooie dag.
Het programma ging nog door en we gingen met
de tram en een korte wandeling naar De Wittenberg aan de nieuwe Keizersgracht. Een oud gebouw met een lange geschiedenis. Paul Toorenburg stond ons buiten op te wachten, want het
was deze dag bijzonder mooi weer. Als laatste
groep bezochten we de Luther Collectie in dit
huis. Vanaf 1 januari wordt het verbouwd tot luxe
appartementen voor expats, buitenlanders die
voor hun werk in Nederland verblijven. De laatste
bewoners van het verpleeghuis zijn er nog, voordat ze naar elders verhuizen. Een aantal jaren
geleden was er een tekort aan bedden en tegenwoordig staan er veel bedden en zorgcentra leeg.
Paul nam ons mee naar de historische kant van
dit gebouw, waarin zich de Luther Collectie
bevindt. We begonnen in de eerste van de vier
kamers: de Regentenkamer. Daarna volgde de
Administratie, Linnenkamer en Regentessenkamer. Gelukkig zijn er mensen die zorgen dat de
geschiedenis en de historische voorwerpen
bewaard blijven. Ook uit de Lutherse Diaconessen
Inrichting en het Weeshuis zijn hier voorwerpen
en schilderijen te vinden. Het is teveel om op te
noemen, maar na de verbouwing is er vast gelegenheid om dit alles nog eens te bezoeken. Ook
bezochten we de Kerkzaal met de Burgemeesterspoort, heel bijzonder. Daar werd ook Paul
bedankt, dat hij ons deelgenoot heeft gemaakt,
van het belang van de stichting om dit te bewaren. We hopen dat de vrijwillige bijdrage, die van
ons werd gevraagd, daar ook aan kan bijdragen.
Tenslotte hadden we trek in drinken en wandelden we naar de Hoftuin. Daar was het helaas erg
druk en dan kunnen de mensen met een beperking, die daar werken, het helaas niet goed overzien. Het is een diaconaal project. Gelukkig heeft
de Hermitage een mooie binnentuin, waar we nog
even napraatten voor we weer uitwaaiden over
ons mooie Nederland.
Henny Rouwhorst-Arends
7
tuurlijke kleur, houdende in deszelfs bek een paling. Het schild bedekt met eene kroon van Goud,
waarop dertien paarlen en vastgehouden door
twee Leeuwen van Goud. In 1954 wordt deze
tekst als volgt bijgesteld: In goud een stappende
ooievaar van natuurlijke kleur, houdend in deszelfs bek een paling van sabel (zwart). Het schild
gedekt met een antieke gravenkroon en gehouden door twee omziende leeuwen van goud.
De gemeente Den Haag voert in 1991 de vliegende ooievaar in, als logo op brieven, enveloppen
en op internet. Wapens vond men toen ouderwets en pasten niet in het heersende tijdsbeeld.
Maar het inzicht verandert weer en de gemeente
stopt met het gebruik van de vliegende ooievaar.
Men wil graag het vertrouwde wapen terug. Na
verzoek van burgemeester en wethouders aan
HM De koningin, wordt bij Koninklijk Besluit nr.
12.000628 van 9 mei 2012 besloten dit verzoek
te honoreren en het wapen van de gemeente Den
Haag aan te passen. Den Haag mag voortaan,
gebaseerd is op het oude stadswapen, de wapenspreuk met de tekst ‘Vrede en Recht’ voeren.
De officiële omschrijving van het Haags wapen,
gepresenteerd in 2014 luidt nu:
‘In goud een stappende ooievaar van natuurlijke
kleur, houdend in de bek een paling van sabel
(dat wil zeggen een zwarte kleur). Het schild gedekt met een antieke gravenkroon en gehouden
door twee omziende leeuwen van goud. Wapenspreuk: VREDE EN RECHT in Latijnse letters van
goud op een lint van sinopel (dat wil zeggen een
groene kleur).
Den Haag werd deze wapenspreuk verleend omdat de stad zich al meer dan honderd jaar inzet
voor het internationale recht.
Nog steeds is onze ooievaar duidelijk aanwezig:
hij staat hoog op de toren van de Grote of Sint
Jacobskerk. Hij meet 1.80 meter en weegt 60 kilo. Sinds 1541 staat hij gegraveerd in de Jhesusklok in de zelfde toren. Vanaf 1585 was de vogel
ook afgebeeld in het lakzegel en in het brandijzer. Misdadigers werden bij wijze van straf gebrandmerkt met de ooievaar. Zo is de ooievaar
door de eeuwen heen het “merkteken” voor Den
Haag gebleven.
Kerstbazaar
zaterdag 29 november 2014
10.00 t/m 16.00 uur
Adventskransen, kerstkoekjes, jam,
handwerken. Ook is er koffie, thee en gebak
uit eigen keuken.
Deutsche Evangelische Gemeinde
Bleijenburg 3 B
Over Den Haag en zijn ooievaar
In 1507 werd in Den Haag, rechts van het Goude
Hooft, een vismarkt gesticht. Deze handel in zeevis wordt in 1587 verplaatst naar Schoolstraat/de
hoek Gravenstraat. Riviervis koopt men dan aan
de Riviervismarkt. Ten behoeve van de dagelijkse
vismarkt worden ooievaars ingeschakeld; wel gekortwiekt, anders vliegen ze natuurlijk weg. Ze
doen nuttig werk, ze zorgen ervoor dat het visafval netjes wordt opgeruimd. Zo’n 350 jaar lang
hebben deze ooievaars de visbanken schoongemaakt, maar ook bepaalden zij het aanzien van
de vismarkt. Dat beeld zijn ze lang gebleven en
zij promoveerden zelfs tot wapen van het dorp
Die Haghe.
Al van af het begin van de vismarkt hebben vrouwen uit Scheveningen decennia lang de zeevis
naar Den Haag gebracht; te voet over de rulle
zandweg, die pas in 1665 werd bestraat. Het was
nu wel een tolweg, maar vissersvrouwen, die
naar de Haagse markt moeten, hoeven geen tolgeld te betalen. Zij dragen hun mand met vis op
het hoofd.
De magistraat van Den Haag vindt de ooievaars
zo belangrijk, dat een oppasser voor hen wordt
aangesteld. Wanneer de vismarkt ’s avonds afgelopen is, kunnen deze de vogels in een speciaal
voor hen gemaakt hok overnachten. Is er geen
vismarkt, dan worden de vogels op kosten van de
magistraat van Den Haag met alen gevoed. Van
deze transactie is een rekening bewaard gebleven: in 1586 betaalde de overheid een rekening
van de viskoper Jan Gerritsz voor 3500 kleine
alen, met als omschrijving: tot behooft van de
oyevaers.
Tot 1938 hebben deze ‘Haagse wapens’ hier op
de visbanken hun werk gedaan, toen zij moesten
wijken voor de moderne schoonmaakmiddelen,
waaraan de dieren letterlijk ten onder gingen.
Maar de ooievaar bleef het eigendom van de Hagenaars. De visbanken worden in 1955 een fietsenstalling, die in 1970 werd gesloopt.
Er is vanouds een rijmpje over de Hagenaars in
relatie tot hun wapen bekend, zij het niet vlijend
maar, wel aardig:
Versje over de ooievaar:
Hoogh op de coten
Maeger van poten
Leenigh van neck
Glat in de beck
Ledigh van maegh
Sulx isset waepen
Van sgravenhaegh
En nu het wapen:
Op 24 juli 1816 wordt bij een besluit van de
‘Hooge Raad van Adel’ officieel vastgelegd dat de
ooievaar het wapen voor ‘s-Gravenhage zou zijn.
De omschrijving van dit besluit luidde: Zijnde van
Goud, beladen met een Oyevaar in deszelfs na-
Otto van Soldt
8
43e jaargang
no. 11
Nov. 2014
Kinderkerk
Iedere zondag beginnen we met de grote mensen
in de kerk. Misschien mag je wel helpen bij het
aansteken van de kaarsen. Er staan er wel vier
en die mogen allemaal worden aangestoken aan
de Paaskaars.
Samen met de dominee kijken we daarna wat er
in de doos zit. Ik weet zeker dat de grote mensen
net zo nieuwsgierig zijn als jullie!
De afgelopen zondagen hebben we in de kinderkerk de verhalen over Abraham gehoord en
gezien.
Gezien?
Ja, gezien. Want iedere zondag maakten we zelf
een woestijn en met mooie, houten poppetjes
konden we het verhaal van Abraham uitbeelden.
Myrthe maakte er een foto van.
de laatste zondag van het jaar. In de kerk is dat
al iets eerder dan met oud en nieuw. Kijk maar
eens naar de voorkant van deze Luther Heraut,
daar zie je het staan. We leggen dat in de kinderkerk nog uit.
Op 30 november komt er hoog bezoek naar de
kinderkerk. Jij bent er dan toch ook?
We nemen deze maand ook afscheid van juf Jolly.
Zij gaat de Kerkenraad helpen en heeft haar tijd
dan anders nodig. Dank je wel, Jolly, voor al je
werk!
Groetjes, Mascha
Ook van: Henny, Ineke, Jolien,
Nienke, Nolla, Trinette en Sara
In november horen we weer andere verhalen. We
praten met elkaar over waar we goed in zijn
bijvoorbeeld. En op 23 november denken we samen met de mensen in de kerk - aan iedereen
die het afgelopen jaar is overleden. Dat doe je op
Overzicht activiteiten
ook op www.luthersdenhaag.nl
en in de zondagsbrief
Dinsdag 11 november
Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 5)
Woensdag 19 november
Jour der Senioren, 13.30 uur (pag. 6)
Zaterdag 22 november
Bezinningsdag LuLu, 10.00 uur Delft (pag. 2)
Dinsdag 2 december
Seniorenkring, 13.30 uur (pag. 5)
Donderdag 4 december
Optuigen kerstboom, 13.00 uur (pag. 6)
9
Citykwartier:
elke woensdagmiddag van 12.00 tot 13.30 uur. Liturgisch moment van 12.45 tot 13.00 uur.
Kerkdiensten
Lezingen
Collecten (pag. 4/5)
Genesis 21:1-21
1 Tessalonicenzen 2:9-13
Matteüs 25:1-13
Aandachtscentrum
Onderhoud gebouwen
Jesaja 48:17-21
1 Tessalonicenzen 4:1-18
Matteüs 25:14-30
Onderhoud gebouwen
Kerk
Ezechiël 34:11-17
1 Tessalonicenzen 4:9-12
Matteüs 25:31-46
KIA: geef voor een
kind
Onderhoud gebouwen
Jesaja 60:1-11, 17-22
Openbaringen 7:2-4, 9-17
Matteüs 5:1-12
Orgelfonds
Kerk
Jesaja 63:19b-64:8
1 Korintiërs 1:1-9
Marcus 13:24-37
Stek Kinderwinkel
Onderhoud gebouwen
Evangelisch-Lutherse kerk
Lutherse Burgwal 9, aanvang 10.15 uur
Wekelijks crèche (0 t/m 4 jaar) en kinderkerk
(basisschool)
Swaenehove (16.15 uur) / Swaenesteyn (14.30 uur)
Zondag 2 november
Twintigste zondag na Trinitatis
Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra
Viering Heilig Avondmaal
Oogstdienst
Swaenesteyn: Ds. A. Wicke
Zondag 9 november
Eenentwintigste zondag na Trinitatis
Ds. W.T.V. Verhoeven
Zingen uit het Nieuwe Liedboek,
12.00-14.00 uur (pag. 5)
Swaenehove: Ds. G. Sipkema
Zondag 16 november
Tweeëntwintigste zondag na Trinitatis
Ds. J. v.d. Berg (Den Haag)
Swaenesteyn: dhr. H. Baars
Zondag 23 november
Laatste zondag kerkelijk jaar
Eeuwigheidszondag
Ds. W.T.V. Verhoeven
Swaenehove: Ds. J. Zuur
Zondag 30 november
Eerste advent
Ds. M.M.B. van der Meij-Seinstra
Swaenesteyn: Ds. M.M.B. van der MeijSeinstra
Colofon
Administratie:
Kosterij, Lutherse Burgwal 7, 2512 CB Den Haag, telefoon: 070-3636610
Internet:
Abonnement:
Redactie:
Eindredactie:
Opmaak:
www.luthersdenhaag.nl
gratis voor gemeenteleden, vrijwillige bijdrage welkom op NL65INGB0000086053 t.n.v. ELG te Nootdorp
Jolien Dekker
Jeroen Rosier
Mascha de Haan
10

Download Report