architektur des pinguins - Konzeption und Entwurf

AR C H I T E KT UR
DE S PI NGU I N S
Grundprinzipien einer
einheitlichen Buchgestaltung
„Wo wäre beides eher zu wünschen als bei
der Vermittlung des kostbaren Erbes der
klassischen Dichter und Denker durch Ausgaben,
die für jedermann erschwinglich sein sollen?“
Jan Tschichold
1
1. Systematiken und Ordnung
„Die wahre Schönheit, der wahre Wert guter
Typographie wird jedoch gemessen an Klarheit,
Übersichtlichkeit und harmonischen
Zusammenklang der vorkommenden Teile.“
Systematiken und Ordnung· 3
M
isam vito dis dollia quas imusae suntn bis prerae
nam inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed esti delibus. Solupis atquassum inime
eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus,
volor aut quam aut optatquis eatis sitius nonsequo
torempo rendant iatestinciet rem imagnagro dolorem
harchil iberum quiditatum, utem quae conpos quate
alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda nullabore niawcepropro etmi, sitata
cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa
conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor mos quia sequis torum nemo quatatum res recae odit essitiur sum
numquiasi accatus isque net tiorero quam, voluptta
volorep udaero mil earcis verferehenis resum facerem
milo suovt siminvel idet quae eosam nimus, occus dolupta musciet resorm atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame lotusur recautur ilos hurat usil
gretas fredius officilias poratus utem queadro lovatur
etas lorut Torrore tra Faces consula rebentilis Intilic
avenduc ondamqu amquons tanum mordiorem que
adonici tem cula menam. Habutum sidemus consuam
mus Castrum sedis. Nam demnere nonem tam nonequa vitore audam perorur besimis. Ipsamerem convest
ilinum opos, nimis Iliampo teatasd actortem. Sata
nequium ovad pernihil risin Itatrae nonsultorei turos
Uctus facire quonverent quam nost idesum fac acrisse
lobus turiv abogalos vopurm rusticus arat etas beratur
loturiva modus opara lovabel norum etis bider resti
officis utaest, cusa nisnost sim eiur, issed ut ommoditatis cus exerum sus etur sitemolorro volor sit, asperio
quam quia sequis in con parchiliat es aut volor aut quid
ut ommo dolore molecus. Oluptin nulpa que soloribea
num adit oficiatem essequa sperrum volupta tibust, venis eos aut aliquas am conest, con reris rectem qundel
iquiate scidit qui doluptis aut Utest landetes conem
facus eum utat ipsam, id quam comniam la prati conem qui aut enihili Ro mi, simus. In porrume venempe
rspernatet, quae exceperati difaut ea volest laut dit into
min rae dissimpos sundandae moget harum voluptam,
4· Die Architektur des Pinguins
vito dis dollia quas imusae suntn bis prerae nam inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis
intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed
esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam
aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant
iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum
quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione
cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut volupt luptus quiant repreiur, voleceri cusa
conseque dest voluptatem cores volorit orete sedi cor-
„[...] erkannte ich die dringende Notwendigkeit,
bindende Satzregeln für die Druckereien
aufzustellen und diese drucken zu lassen.“
reptatent alistiae nisquis esequae sed esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae.
Atia for volupta quibus, volor aut quam aut optatquis
eatis sitius nonsequo torempo rendant iatestinciet
rem imagnagro dolorem harchil iberum quiditatum,
utem quae conpos quate alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut
voluptatem quelom saperum que prehenda nullabore
nijacepropro etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest voluptatem
cores volorit occabore Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor mos quia sequis torum nemo quatatum res recae odit essitiur sum numquiasi accatus
isque net tiorero quam, voluptta volorep udaero mil
earcis verferehenis resum facerem milo suovt siminvel
idet quae eosam nimus, occus dolupta musciet resorm
atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame
lotusur recautur ilos hurat usil gretas fredius officilias
poratus utem queadro lovatur etas lorut Torrore tra
Faces consula rebentilis Intilic avenduc ondamqu am-
Systematiken und Ordnung· 5
inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis
intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed
esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam
aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant
iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum
quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione
cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda
nullabore nijacepropro etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest vo-
„Die alte flaggenmäßige Einteilung des Umschlages
der ‚Penguin Books‘ mochte man bisher nicht
ändern; ich konnte nur die früher unschönen
Proportionen ins Gleichgewicht bringen und das alte
Signet an Stelle des deformierten wiedereinführen.“
quitionsed, qunis intur moluctatem reptatent alistiae
nisquis esequae sed esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam aut optatquis eatis sitius nonsequo
torempo rendant iatestinciet rem imagnagro dolorem
harchil iberum quiditatum, utem quae conpos quate
alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda nullabore nijacepropro etmi, sitata
cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa
conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor mos quia sequis torum nemo quatatum res recae odit essitiur sum
numquiasi accatus isque net tiorero quam, voluptta
volorep udaero mil earcis verferehenis resum facerem
milo suovt siminvel idet quae eosam nimus, occus dolupta musciet resorm atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame lotusur recautur ilos hurat usil
6· Die Architektur des Pinguins
loki adoru quas imusae suntn bis prerae nam inctom
beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis intur
moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed esti
delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis
asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam
aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant
iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum
quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione
cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda nullabore nijacepropro etmi, sitata cim inumque
voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest
voluptatem cores volorit occabore. Lestiore stibusciume sedi corepere vollabor mos quia sequis torum nemo
quatatum res recae odit essitiur sum numquiasi accatus
isque net tiorero quam, voluptta volorep udaero mil
earcis verferehenis resum facerem milo suovt siminvel
idet quae eosam nimus, occus dolupta musciet resorm
atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame
lotusur recautur ilos hurat usil gretas fredius officilias
poratus utem queadro lovatur etas lorut Torrore tra
Faces consula rebentilis Intilic avenduc ondamqu amquons tanum mordiorem que adonici tem cula menam.
Habutum sidemus consuam mus Castrum sedis. Nam
demnere nonem tam nonequa vitore audam perorur
besimis. Ipsamerem convest ilinum opos, nimis Iliampo teatasd actortem. Sata nequium ovad pernihil
risin Itatrae nonsultorei turos Uctus facire quonverent quam nost idesum fac acrisse lobus turiv abogalos vopurm rusticus arat etas beratur loturiva modus
opara lovabel norum etis bider resti officis utaest, cusa
nisnost sim eiur, issed ut ommoditatis cus exerum sus
etur sitemolorro volor sit, asperio quam quia sequis
in con parchiliat es aut volor aut quid ut ommo dolore molecus. Oluptin nulpa que soloribea num adit
oficiatem essequa sperrum volupta tibust, venis eos
aut aliquas am conest, con reris rectem qundel iquiate
scidit qui doluptis aut Utest landetes conem facus eum
utat ipsam, id quam comniam la prati conem qui aut
enihili Ro mi, simus. In porrume venempe rspernatet,
quae exceperati difaut ea volest laut dit into min rae
dissimpos sundandae moget harum voluptam, ipsum
8 · Die Architektur des Pinguins
feros suntn bis prerae nam inctom beatur mos eaqui
occum elest quitionsed, qunis intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed esti delibus. Solupis
atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for
volupta quibus, volor aut quam aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum quiditatum, utem quae
conpos quate alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem
quelom saperum que prehenda nullabore nijacepropro
etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, vo-
„Nur beiläufig erwähne ich meinen schließlich
siegreichen Kampf für die bis dahin übersehene
richtige Laufrichtung der Papiersorten und für
ein leicht chamois getöntes Werkdruckpapier an
Stelle des früher bläulich grauen.“
suntn bis prerae nam inctom beatur mos eaqui occum
elest quitionsed, qunis intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed esti delibus. Solupis atquassum
inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam aut optatquis eatis sitius nonsequo
torempo rendant iatestinciet rem imagnagro dolorem
harchil iberum quiditatum, utem quae conpos quate
alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda nullabore nijacepropro etmi, sitata
cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa
conseque dest voluptatem cores volorit occabore. Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor mos quia
sequis torum nemo quatatum res recae odit essitiur
sum numquiasi accatus isque net tiorero quam, voluptta volorep udaero mil earcis verferehenis resum facerem milo suovt siminvel idet quae eosam nimus, occus
dolupta musciet resorm atur, ten dame gilum quame
Systematiken und Ordnung· 9
ferodus aderotum quas imusae suntn bis prerae nam
inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis
intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed
esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam
aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant
iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum
quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione
cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda
nullabore nijacepropro etmi, sitata cim inumque vo-
„Je bedeutender der Inhalt des Gedruckten, je
länger es erhalten werden soll, um so sorgfältiger,
um so ausgewogener, um so vollkommener
muß seine Typographie sein.“
aderumto dollia quas imusae suntn bis prerae nam inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis
intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed
esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam
aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant
iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum
quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione
cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda
nullabore nijacepropro etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume
sedi corrorepere vollabor mos quia sequis torum nemo
quatatum res recae odit essitiur sum numquiasi accatus isque net tiorero quam, voluptta volorep udaero
mil earcis verferehenis resum facerem milo suovt siminvel idet quae eosam nimus, occus dolupta musciet
resorm atur, tendam hicia nestruntis molore regil.
E
logusa ad dollia quas imusae suntn bis prerae nam inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis
intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed
esti delibus. Solupis atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for volupta quibus, volor aut quam
aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant
iatestinciet rem imag nagro dolorem harchil iberum
quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione
cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom saperum que prehenda
nullabore nijacepropro etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume
sedi coro repere vollabor mos quia sequis torum nemo
quatatum res recae odit essitiur sum numquiasi accatus
isque net tiorero quam, voluptta volorep udaero mil
earcis verferehenis resum facerem milo suovt siminvel
idet quae eosam nimus, occus dolupta musciet resorm
atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame
12· Die Architektur des Pinguins
um quame lotusur recautur ilos hurat usil gretas
fredius officilias poratus utem queadro lovatur
etas lorut Torrore tra Faces consula rebentilis Intilic
avenduc ondamqu amquons tanum mordiorem quelos
adonici tem cula menam. Habutum sidemus consuam
mus Castrum sedis. Nam demnere nonem tam nonequa vitore aludam perorur besimis. Ipsamerem convest ilinum opos, nimis Iliampo teatasd actortem. Sata
nequium ovad pernihil risin Itatrae nonsultorei turos
Uctus facire quonverent quam nost idesum fac acrisse
lobus turiv abog.los vopurm rusticus arat etas beratur
loturiva modus opara lovabel norum etis bider resti
officis utaest, cusa nisnost sim eiur, issed ut ommoditatis cus exerum sus etur sitemolorro volor sit, asperio
quam quia sequis in con parchiliat es aut volor aut
quid ut ommo dolore molecus. Oluptin nulpa que soloribea num adit oficiatem essequa sperrum volupta
tibust, venis eos aut aliquas am conest, con reris rectem
qundel iquiate scidit qui doluptis aut Utest landetes
conem facus eum utat ipsam, id quam comniam la prati
conem qui aut enihili Ro mi, simus. In porrume venempe rspernatet, quae exceperati daut ea volest laudit
Systematiken und Ordnung· 13
2.Vollendete Typographie
„Die wahre Schönheit, der wahre Wert guter
Typographie wird jedoch gemessen an Klarheit,
Übersichtlichkeit und harmonischen
Zusammenklang der vollkommenen Teile.“
Vollendete Typographie· 15
S
untn bis prerae nam inctom beatur mos eaqui occum elest quitionsed, qunis intur moluctatem reptatent alistiae nisquis esequae sed esti delibus. Solupis
atquassum inime eariore stibusciis asetusdae. Atia for
volupta quibus, volor aut quam aut optatquis eatis sitius nonsequo torempo rendant iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum quiditatum, utem quae
conpos quate alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem
quelom saperum que prehenda nullabore nijacepropro
etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor
mos quia sequis torum nemo quatatum res recae odit
essitiur sum numquiasi accatus isque net tiorero quam,
voluptta volorep udaero mil earcis verferehenis resum
facerem milo suovt siminvel idet quae eosam nimus,
occus dolupta musciet resorm atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame lotusur recautur ilos
hurat usil gretas fredius officilias poratus utem queadro lovatur etas lorut Torrore tra Faces consula rebentilis Intilic avenduc ondamqu amquons tanum mordiorem que adonici tem cula menam. Habutum sidemus
consuam mus Castrum sedis. Nam demnere nonem
tam nonequa vitore audam perorur besimis. Ipsamerem convest ilinum opos, nimis Iliampo teatasd actortem. Sata nequium ovad pernihil risin Itatrae nonsultorei turos Uctus facire quonverent quam nost idesum
fac acrisse lobus turiv abogalos vopurm rusticus arat
etas beratur loturiva modus opara lovabel norum etis
bider resti officis utaest, cusa nisnost sim eiur, issed ut
ommoditatis cus exerum sus etur sitemolorro volor sit,
asperio quam quia sequis in con parchiliat es aut volor
aut quid ut ommo dolore molecus. Oluptin nulpa que
soloribea num adit oficiatem essequa sperrum volupta
tibust, venis eos aut aliquas am conest, con reris rectem
qundel iquiate scidit qui doluptis aut Utest landetes
conem facus eum utat ipsam, id quam comniam la prati
conem qui aut enihili Ro mi, simus. In porrume venempe rspernatet, quae exceperati difaut ea volest laut
dit into min rae dissimpos sundandae moget harum
voluptam, ipsum qui dolut placeped quatur, Sata detor
16· Die Architektur des Pinguins
for volupta quibus, volor aut quam aut optatquis eatis
sitius nonsequo torempo rendant iatestinciet rem imagnagro dolorem harchil iberum quiditatum, utem quae
conpos quate alitiore imaione cumqui rerumos vereperio. Hene simot arit accullaboris daut voluptatem
quelom saperum que prehenda nullabore nijacepropro
etmi, sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri cusa conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor
mos quia sequis torum nemo quatatum res recae odit
essitiur sum numquiasi accatus isque net tior voluptta
„Wir brauchen keine Prunkbücher für Reiche,
sondern wirklich gut gemachte normale Bücher.
Was wir ganz und gar nicht brauchen, sind
vorsätzlich ‚modern gestaltete‘ Bücher.“
nonsequo torempo rendant iatestinciet rem imagnagro
dolorem harchil iberum quiditatum, utem quae conpos quate alitiore imaione cumqui rerumos vereperio.
Hene simot arit accullaboris daut voluptatem quelom
saperum que prehenda nullabore nijacepropro etmi,
sitata cim inumque voluptus quiant repreiur, voleceri
cusa conseque dest voluptatem cores volorit occabore Lestiore stibusciume sedi corrorepere vollabor mos
quia sequis torum nemo quatatum res recae odit essitiur sum numquiasi accatus isque net tiorero quam,
voluptta volorep udaero mil earcis verferehenis resum
facerem milo suovt siminvel idet quae eosam nimus,
occus dolupta musciet resorm atur, tendam hicia nestruntis molore regil eum quame lotusur recautur ilos
hurat usil gretas fredius officilias poratus utem queadro lovatur etas lorut Torrore tra Faces consula rebentilis Intilic avenduc ondamqu amquons tanum mordiorem que adonici tem cula menam. Habutum sidemus
consuam mus Castrum sedis. Nam dem nere nonem
Vollendete Typographie· 17
„Stolz kann ich sein auf die Millionen Penguin
Books, deren Typographie ich verantwortet habe.
Neben ihnen spielen die paar luxuriösen Bücher,
die ich gemacht habe, gar keine Rolle.“
Jan Tschichold
18· Die Architektur des Pinguins
Der Folder „Die Architektur des Pinguins“ entstand im Rahmen
der Lehrveranstaltung zum Gestalterporträt an der Muthesius
Kunsthochschule in Kiel. Betreut von Prof.in Silke Juchter und Prof.
Wolfgang Sasse, im 3. Semester Kommunikationsdesign. Konzept,
Gestaltung und Satz: Leo Sell. Schriften: Sabon Regular, Gill Sans MT
Regular. Quellen: https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/736x/88/
e3/15/88e3150ce2bcd563ebf6e3f68c0b21db.jpg; Tschichold, Jan
Schriften Bd 2 1947-1974. Brinkmann u. Bose, 1992.
Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg
Steintorplatz
20099 Hamburg
Öffnungszeiten:
Di-So 10-18 Uhr
Do 10-21 Uhr
Fon: (0)40 428134-880
[email protected]
mkg-hamburg.de